?YUMANIY HAOY} MIYUTOAN ERGLEZVOAN AMSACIR
DARI 67 TIV 9 -10 (2(36 - 2(37 ƒ Սեպտեմբեր - Հոկտեմբեր 2016
ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ
PYVANXAGYUTOYUN
Պուքրեշ Համերգ նվիրված Հայաստանի Անկախության 25 ամյակին .......................... =` 4 Գոնսթանցան Միասնության, Բարեկամության և Գնահատանքի Խորհրդանիշ մը .............................. =` 5 Գոնսթանցայի հայերը տոնեցին Հայաստանի Անկախության Օրը ................................................................ =` 6 Հայ Մշակույթի Օրերը Գլուժին մեջ ............................................................. =` 7 Պոթոշան Հայաստանի անկախության 25 ամյակին նվիրված միջոցառում .................................................................................... =` 8 Յաշ Հանդիսություններ նվիրված Անկախության Օրվան ............................... =` 9 Վարուժան Ոսկանեան Շահած Է Լեհական Գրական «Անկելուս»-ի Բոլոր Մրցանակները .......................................................... =` 10 ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ..................... =` 11 ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանի շնորհավորական նամակը Վարուժան Ոսկանյանին «Անգելուս» մրցանակին արժանանալու առթիվ .................................................................................. =` 11 Հայաստանի Սփյուռքի նախարար տիկին Հրանուշ Հակոբյանին ...................................................................... =` 12 Նոբելյան մրցանակակիր Խուան Սանթոսը առաջնորդվել է ռումինահայ Վարուժան Ոսկանյանի գրքով ,,Ամեն ժողովուրդ ունի իր Շշուկների մատյանը Վարուժան Ոսկանյանը գրավեց չեխ ընթերցողին՝ իր գրքով եւ մտքերով ................................................... =` 12 Պագըու Հայկական Շարժանկարի Փառատոն ........................................................ =` 15 Ռումինիայի Թըրգու Մուրեշ քաղաքում հյուրընկալել են «Հայկական մշակույթի օրերը» ....................................................................... =` 16 Մեծն Բրիտանիո դեսպանը այցելեց Կեռլա ............................................. =` 18 Ռումինիայի պատմական հայաբնակ Ջուրջով քաղաքում հայկական մշակույթի փառատոն է անցկացվել ......................................... =` 18
Supliment limba rom`n[
Destinul cuvintelor încrucișate și armenii ..................................................... p. 20 Karen Avakian, campionul cu 100 de medalii la înot .................................... p. 22 „Armenia, iubirea mea” – film regizat de o ploieşteancă: Diana Busuioc .. p. 24
Ռումինահայ լրագրող եւ թարգմանիչ Մադլեն Գարագաշյանը թանկարժեք նվերներ հանձնեց Հայաստանի Ազգային պատկերասրահին և Սբ. Էջմիածնի թանգարանին .................................................................... =` 26 Տոնական միջոցառումներ Ռումինիայի Կոնստանցա քաղաքում ......................................................................................................... =`28 Հովվական այցելություններ Սուչավայի, Պոթոշանի, Յաշի և Փիթեշթի ծուխեր ............................................................................................... =`30 Վեհափառ Հայրապետի տեսլականը և առաջին հայկական եկեղեցին Արևելյան Եվրոպայում ............................................ =`31
ŠNYR GOANQ‹IN AN"NAGAZM: MIQAOEL SDEWAN-CAZAZOAN Œ ,mpacr^ ;nxh^ qardyukar MADLEN DER-KYUGASOAN Œ ,mpacir VARXAN MARTAOAN Œ ,mpacir MIHAOIL GEYRGIYU Œ lyusangari¿[ MARIAM BYSTAN)OAN Œ meqenacryuhi
COLECTIVUL «NOR GHIANK»
MIHAI STEPAN-CAZAZIAN – secretar-general de redacție MADLEN TER-GHUKASIAN; VARTAN MARTAIAN – redactori MIHAI GHEORGHIU – fotoreporter MARIAM BOSTANGIAN – dactilografă-operatoare
REDAC|IA: Bucure=ti, Bd. Carol I, nr. 43, sector 2, tel./ fax. 314.67.83 redactia@araratonline.com
TEHNOREDACTARE COMPUTERIZATĂ: LAURENțIU ALExANDRU POPESCU
TIPARUL: S.C. ARARAT srl.I.S.S.N. 1221-9169
ՀԱՅԱՍՏԱՆ 25 Պատմության անհամար ջղաձգություններե և վայրիվերումներեն ետք, վերընթաց կամ վայրընթաց զարգացումներեն ետք (Տիգրան Ա-ի տերությունը, Անիի անկումը), արդեն 25 տարի է ինչ հայ ժողովուրդը ունի իր սեփական՝ վերականգնված անկախ պետությունը: Անցյալ դարի սկիզբը հռչակված Հայաստանի կարճակյաց առաջին Հանրապետությունը, չդիմացավ խորհրդային կոմունիզմի և պատմության ասպարեզի վրա նոր դիրք գրավել ջանացող Թուրքիո համատեղ ճնշմանը: Գիտենք, թե ինչ եղավ հայերուն հետ Օամանյան կայսրության տարածքին տեղի ունեցած Մեծ Եղեռնի ատեն: Գիտենք, թե ինչ եղավ և՛ զոհվածներուն, և՛ վերապրողներուն հետ: 1915-ը հայոց ճակատագրի շրջադարձային պահը եղած է: Վիթխարի ջանքերու և անթիվ զոհողություններու, օրինակելի անձնուրացության և համերաշխության շնորհիվ մեր ժողովուրդը կրցավ չանհետանալ աշխարհի քարտեսեն: Եզակի պահ մըն էր 25 տարի առաջ Հայաստանի Հանրապետության վերածընունդը, ինչը ավելի մեծ նշանակություն ունի մեր պատմության մեջ, քան արտաքուստ կերևա: Ղարաբաղյան շարժումը, հակահայ բռնությունները Սումկայիթի, Պաքվի և Ատրպեճանի այլ շրջաններու մեջ, Խորհրդային Միության քայքայումը նորեն առաջին հարթություն կմղեին հայոց ազգային ինքնության հարցը: Այսօրվա Հայաստանի Հանրապետությունը միայն ԽՍՀՄ-ի բարեփոխման կորպաչովյան անհաջող փորձի հետևանքը չէ, այլ հայերու ազգային զգացմունք-
ներու զարթոնքի արդյունքն է: Հայերն այսօր ունին ուժեղ ինքնագիտակցություն և աշխարհի քարտեսին վրա անքակտելի տեղ մը: Հայոց նորաստեղծ պետականությունը և Արցախ կոչված թիզ մը հողի անկախությունը նոր խթան կհաղորդեն մեր ժողովուրդի ճակատագրին: Մենք այսօր նորեն հնարավորություն ունինք ըլալ մենք ինքներս և որպես ազգ՝ որպես հայրենիք մեզ վերագտնել: Թեպետ փոքրատարածք և անդամահատված են այսօր Հայաստանի Հանրապետությունը և Արցախը, բայց մեր ազգի տրամադրու-
թյան համար յուրաքանչյուր թիզ հող խիստ կարևոր է, քանի որ այլևս մենք զիջելու տեղ չունինք: Եվ այստեղեն ալ վերածնված Հայաստանի Հանրապետության կարևորությունը: Հայաստանի Հանրապետությունը հայրենիքն է ոչ միայն բիբլիական Արարատի ստորոտին ապրող հայաստանաբնակ 3 միլիոննոց հայության, այլ մեր բոլորիս Հայրենիքն է: Պապենական հողեն կտրված, երբեմն երկակի կամ եռակի ինքնություն ունեցող աշխարհասփյուռ միլիոնավոր հայեր կրնան հպարտանալ, թե
25 տարիե ի վեր ունին հայրենիք մը: Քիչ բան չէ: Մեր անկախ պետության գոյությունը էական է մեր հարատևման համար: Հայ ազգը կորսված չէ, և ատոր վառ ապացույցն են Արցախի երիտասարդ զինվորները, որոնք ապրիլյան քառօրյա պատերազմի ատեն հերոսաբար կռվեցան և ետ շպրտեցին ոսոխի նենգ հարձակումը: Ազգը պիտի չկորչի, նույնիսկ երբ մենք անհատներս կմեռնինք: Կեցցե՛ Հայաստանը և Արցախը:
Պետրոս ԽՈՐԱՍԱՆՃՅԱՆ
9-10/2016
3
Ս
եպտեմբեր 21-ին, Հայաստանի Ազգային տոնի ու Հայաստանի Անկախություն ձեռք բերելու 25 ամյակի առիթով Ռումանիո կարգ մը քաղաքներու մեջ տեղի ունեցան զանազան հիշարժան ձեռնարկներ, հանդիպումներ,երեկույթ համերգներ, ուր Ռումանիո Հայոց Միության տարբեր մասնաճյուղերու բազում անդամներ իրենց գործուն մասնակցությունը բերին ամբողջ աշխարհի հայերու համար այս շատ կարևոր և նշանակալի օրվա կապակցությամբ։
Պուքրեշ
Համերգ նվիրված Հայաստանի Անկախության 25 ամյակին
Սեպտեմբեր 26-ին,Պուքրեշի վերաբացված Ազգային Թատրոնի սրահներեն մեկը տրամադրըված էր Հայաստանի Անկախության 25 ամյակին նվիրված երեկույթ համերգին։ Նախքան համերգը սկսելը առաջինը խոսք առավ Ռումանիո մեջ Հայաստանի
4
9-10/2016
արտակարգ և լիազոր դեսպան Հալետ Գասպարյան։ Ան իր խոսքին մեջ անդրադարձավ հայ ժողովուրդի պատմության տարբեր ժամանակահատվածներուն, տարիներու ընթացքին հայ ժողովուրդի ձեռք բերած նվաճումներուն՝ մանավանդ մշակույթի և
քաղաքական ոլորտներու մեջ։ Պարոն Գասպարյան խոսեցավ նաև հայ և ռումեն ժողովորդի միջև եղած սերտ բարեկամության և համագործակցության մասին, որ հաջողությամբ կշարունակվի ներկայիս ալ։ Ապա խոսք առավ օրվան հրավիրյալ Ռումանիո Սենատի նախագահ Քըլին Փոփեսքու Թրիչեանու։ Ան խոսեցավ Ռումանիո մեջ դարերու ընթացքին հայերու ունեցած մեծագույն ներդրումներու մասին Ռումանիո զանազան ոլորտներու մեջ ինչպես՝ տնտեսության, քաղաքականության, գիտության, բժշկության և այլն։ Ելույթներեն հետո տեղի ունեցան հայկական երաժշտական ստեղծագործությոններու փայլուն կատարումներ հայ և ռումեն շնորհալի արտիստներու կատարմամբ՝ հայերեն լեզվով։ Առաջինը բեմը տրամադրվեցավ Քլուժ Նափոքայի Flauto Dolce երաժշտական խումբին, որ հայկական ժողովրդական երգերու ինքնատիպ, հրաշալի կատարումներու համար հանդիսատեսներու կողմե արժանացավ բուռն ծափահարություններու։ Հայտնի դաշնակահար և երգիչ Հարրի Դավիթյանը իր բացառիկ երաժշտական տաղանդով ու կատարման ուրույն ոճով գերեց հանդիսատեսները։ Տոնական երեկոն ավարտվեցավ ներկաներու չմարող ծափահարություններով և ,,պռավո” բացականչություններով։
Գոնսթանցան Միասնության, Բարեկամության և Գնահատանքի Խորհրդանիշ մը
Գոնսթանցայի Պատմության և Հնեաբանության Ազգային Թանգարանը կներկայանա, որպես Տոպրոճայի տարածքի բազմամշակութային էպիկենտրոն։ Իր այս արժեքին համար ալ Գոնսթանցայի հայերը Հայաստանի Հանրապետության Ազգային օրը նշելու համար ընտրեցին այդ խորհրդանիշ դարձած կառույցը։ Հայաստանի և Ռումանիո ազգային դրոշները բարձրացված էին թանգարանի ճակատամասը՝ մեծարելու ամբողջ աշխարհի հայերուն համար այդ կարևոր և նշանակալի օրը։ Մեծ չափերով դրոշներեն յուրաքանչյուրը կներկայացներ երկու ժողովուրդներու դարավոր բարեկամության և միասնության խորհրդանիշ մը։ Այս նախաձեռնությունը Գոնսթանցայի նորագույն պատմության մեջ ըլլալով առաջինը, անգամ
մը ևս կհավաստե գոնսթանցացի հայերու համայնքի կարևորությունը Տոպրոճայի բազմազգ տարածքին վրա և միաժամանակ կառանձնանա իր
գործուն ներկայությամբ քաղաքին մշակութային կյանքի բոլոր երեսակներու ներքո։
Լուիզա Թերզյան
9-10/2016
5
Գոնսթանցայի հայերը տոնեցին Հայաստանի Անկախության Օրը
Շատ ավելի մեծ ջերմությամբ քան երբևէ,Գոնսթանցայի ողջ հայ համայնքը իրեն հատուկ եռանդով ու ուրախությամբ տոնեց Հայաստանի Անկախության Օրը, փառավորապես հնչեց Հայաստանի Օրհներգը Քրիսթինա Օտապաշյանի կատարմամբ, բանաստեղծություններ արտասանեցին Ալիս Ավագյանը և պզտիկ Մարիամ Խաչատրյանը՝ ուրախացնելով ներկաները, իսկ երեցկին Տկն. Արմինե Խաչատրյանը իր հրաշալի ձայնով երջանկությամբ լեցուց բոլորի հոգիները։ Այս տարի Գոնսթանցայի հայ համայնքը շատ կարճ ժամանակի ընթացքին հաջողեցավ պարային խումբ մը ստեղծել „Նաիրի” անվամբ,որն ալ միայն քանի մը փորձերե հետո հաջողված մասնավոր կատարում մը ունեցավ։ Ուսուցչուհի Տկն. Արշալույս Սարգիսյան Կուրըու ներկաներուն շատ կարևոր և շահեկան տեղեկություններ հաղորդեց Հայաստանի խորհըրդանիշներեն մեկու՝ Արարատ կոնյակի վերաբերյալ։ Կուզեինք այս միջոցով ալ մեր երախտա6
9-10/2016
գիտությունը հայտնել Տկն. ուսուցչուհիին` իր ջանքերու ու նվիրվածության համար, որ իր կյանքի լավագույն մասը նվիրած է հայ համայնքին։ Միևնույնատեն ուրախալի պահ մըն էր,երբ ուսուցչուհին իր կարևոր ներդրումներու համար գովասանքի արժանացած էր և Հայաստանի Սփյուռքի նախարարության կողմե և որպես երախտիքի նշան՝ իր ժրաջան գործունեության համար պարգևատրված էր պատվոգիրով, որն ալ հանդիսավորությամբ հանձնվեցավ անոր ՌՀՄ Գոնսթանցայի մաս-
նաճյուղի նախագահ պրն. Լիվիու Մերտինյանի կողմե։ Տկն. Կուրըուի հետ միասին պարգևատրըվեցան նաև Տոքթ. փրոֆ. պրն. Կարապետ Կումպեթլյան և Տոքթ. փրոֆ. պրն. Միքայել Գիրգոր։ Ձեռնարկի բացման իր բարեօրհնանքները բերելե հետո ծխ. քահանա Օշական Խաչատրյան խոսեցավ օրվա պատմական նշանակության մասին։ Նախագահ պրն. Լիվիու Մերտինյանը հիշեցուց ՌՀՄ Գոնսթանցայի մասնաճյուղի քանի մը նախագիծերը, որոնք ալ առաջարկած է ապագայի համար՝ ըլլալով համարձակ նախագիծեր, որոնք բարեփոխումներ պիտի բերեն թե Գոնսթանցային և գոնսթանցահայերուն համար։ Օրը ավարտվեցավ հանդիսավոր դաշտային տոնակատարությամբ մը մաքուր օդին մեջ, Primaveri փողոցի ՌՀՄ տարածքին վրա, ուր և մեծ բազմության ներկայությամբ նշվեցավ այս բոլորովին տարբեր և մասնավոր օրը։
Լուիզա Թերզյան
Հայ Մշակույթի Օրերը Գլուժին մեջ
Գլուժին մեջ սեպտեմբեր 2425-ին, տեղի ունեցավ Հայ Մշակութային Օրերու 5-րդ թողարկումը, որ այս տարի նվիրված էր Հայաստանի Հանրապետության անկախություն ձեռք բերելու 25 ամյակին։ Ճիշտ առաջին օրը երկու պետություններու օրհներգերու ունկնդրումեն հետո, ՌՀՄ Գլուժի մասնաճյուղի նախագահ Կարեն Սեպեշի այս առիթով ընթերցեց Ռումանիո մոտ Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Համլետ Գասպարյանին ուղերձը։ Այս հանդիսավոր պահուն հաջորդեց ,,Ռու-
մանիո հայ ընտանիքներու ծագումնաբանությունը” գիրքի շնորհանդեսը՝ թարգմանված Անտ րեա Կիցըի կողմե, ապա կլոր սեղանի շուրջ շարունակվեցավ նույն հատորին քննարկումը` մասնակցությամբ այս ոլորտի բացառիկ մասնագետներու. Գլուժի հայագիտական ինսթիտուտի տնօրեն, տոքթ․ փրոֆ․ Լուչիան Նըսթասը Կովաքի, Թրանսիլվանիո Էթնիկ փոքրամասնություններու թանգարանի տնօրեն (ամբողջական ձեռնարկին հյուրընկալը) տոքթ․ փրոֆ․ Թուտոր Սալաճեան, տոքթ․ Աթթիլա Կալման և կերպարվես-
տագետ Ժոզեֆ Նովաք, ան ըլլալով ազնվական ծագումով հայ ընտանիքներու տոհմանշաններու իրագործողը՝ ցուցադրված այս ձեռնարկի շրջանակեն ներս։ Երկու օրերն ալ գլուժցի հանդիսատեսը կրցավ ծափահարել զույգ հայկական համույթներու ելույթներն ալ, որ առանձնահատուկ գունավոր երանգ հաղորդեցին Հայ Մշակութային Օրերուն՝ խոսքը կվերաբերի SIAMANTO համույթին(ՌՀՄ Յաշի մասնաճյուղ) և NUR համույթին (ՈՀՄ Գլուժի մասնաճյուղ)։ Այս տարվա ՌՀՄ Գլուժի բացառիկ գեղեցիկ Հայ Մշակութային Օրերու գաղափարը մտահղացված ու իրագործված էր մասնաճյուղի երկու անդամներու՝ Աննա Սթեյպի և Միրչա Թիվատարի կողմե, իրենց կողքին ունենալով հայ համայնքի անդամները, նաև մասնակցությամբ Գլուժի հրեական համայնքի ներկայացուցիչներու` Գլուժի փոխքաղաքապետ տկն․ Աննա Հորվաթի, տկն․Չիլլա Հեկետուսի ան ըլլալով նախկին մշակույթի նախարարը և Ռումանիո Հայոց Միության Ընդհանուր քարտուղար Խաչիկ Կարապետի։
9-10/2016
7
Պոթոշան
Հայաստանի անկախության 25 ամյակին նվիրված միջոցառում
Սեպտեմբեր 21-ին, Ռումանիո Հայոց Միության Պոթոշան քաղաքի մասնաճյուղը հանդիսավոր կերպով նշեց Հայաստանի հանրապետության անկախության օրը: Աշնանային այդ տաք օրը պոթոշանաբնակ հայերը հավաքվեցան Երիտասարդության տունը՝ տոնելու Հայաստանի անկախության 25 ամյակը: Ինչպես ՌՀՄ նախաձեռնած մշակութային բոլոր մյուս միջոցառումներու պարագային, Պոթոշանի Միhայ Էմինեսքուի անվան թատրոնը դրականորեն արձագանքեց՝ ապահովելով դերասաններու և վարչության անմիջական մասնակցությունը: Այս անգամ ալ թատրոնի տնօրեն պարոն Թրայան Ափեթրեյ հաստատեց զույգ հաստատություններու միջև առկա լավ համագործակցությունը: Միջոցառմանը ներկա գտնըվեցան ավելի քան 200 հյուրեր,
8
9-10/2016
անոնց շարքին էին Պոթոշանի մարզային խորհուրդի նախագահը, խորհրդարականներ, դըպրոցներու և այլ հաստատություններու տնօրեններ, տեղական հայ համայնքի և այլ փոքրամասնություններու ներկայացուցիչներ, հայոց պատմությամբ և ավանդույթներով հետաքրքրվող աշակերտներ և անոնց ծնողները: Դարերու ընթացքին պոթոշանաբնակ հայերը իրենց ավանդը բերած են քաղաքի զարգացմանը և բարգավաճմանը: Միջոցառման բացման խոսքով հանդես եկավ Միհայ Էմինեսքուի անվան տնօրեն Թրայան Ափեթրեյը, որը ներկայացուց կատարվելիք ծրագիրը, իսկ հետո խոսք առավ Պոթոշանի հայ համայնքի նախագահ պարոն Քրիսթիան Լազարովիչը: Ան կարդաց Ռումանիո մեջ Հայաստանի Հանրապետության դեսպան Նորին գերազանցու-
թյուն Համլետ Գասպարյանի ուղերձը, ան առարկայական պատճառներով չէր կրցած հրավերին ընթացք տալ: Բեմին վրա անոնց միացավ նաև ՌՀՄ հայաքաղաք Կեռլայի մասնաճյուղի նախագահ պարոն Իոան Էսթեկարը, ան շատ հուզված էր, քանի որ առաջին անգամը կգտնվեր մոլտովական այն քաղաքը, ուրկե 300 տարի առաջ Թրանսիլվանիա գաղթած են կեռլացի հայոց նախնիները: Հետո մշակույթի գործիչ և թանգարանագետ Կեորկե Մետիանը, որը հետաքրքրված է Պոթոշան քաղաքի և տեղական հայ համայնքի պատմությամբ, Սեպտեմբեր 21-ի խորհուրդի մասին գեղեցիկ ու բովանդակալից դասախոսությամբ մը հանդես եկավ, որմե ետք Պոթոշանի ճանչցված դերասաններ Չեզար Ամիթրոայեյ և Տանա Պուգըթարու բեմ բարձրացան՝ արտասանելու համար Հովհան-
նես Թումանյանի, Րաֆֆիի և Հայկ Աքթերյանի երկերեն քանի մը բանաստեղծություններ: Իսկ Կեռլայի «Հայաքաղաք» պարային համույթը կատարեց հայկական հինգ ավանդական պար, գրավելով հանդիսատեսներու համակրանքը և արժանանալով բուռն ծափահարությունններու: Հուզումնալից պահ մը եղավ, երբ հանձնվեցան շնորհավորագրեր շարք մը գործընկերներուն, ինչպես նաև տիկին Վիորիգա Փոփային և պարոն Կեորկե Լազարովիչին՝ համայնքեն ներս իրենց ողջ գործունեության համար: Միջոցառման վերջը բեմ բարձրացավ Գաբրիել Տետեյանը,
ան կատարեց քանի մը հայկական մեղեդիներ: Ներկայացումեն ետք, ներկաները այցելեցին հայ հեղինակներու գիրքերու ցուցադրավայրը, կամ ալ լուսանկար-
վեցան հայկական ավանդական տարազ հագած Քրիսթիան Լազարովիչին հետ:
Շերպան ԼԱԶԱՐՈՎԻՉ
Յաշ
Հանդիսություններ նվիրված Անկախության Օրվան
2016թ․սեպտեմբեր 15-21-ը Յաշի մասնաճյուղեն ներս տեղի ունեցան քանի մը մշակութային ձեռնարկներ նվիրված Հայաստանի Անկախության Օրվան։ Սեպտեմբեր 15-ին Յաշի Ateneul Tataras-ին մեջ տեղի ունե-
ցավ „Ավանդույթները և սովորույթները հայ համայնքին մեջ” ձեռնարկը։ Հանդիպումը կայացավ Ateneul Tataras-ի ամառային պարտեզին մեջ՝ հանդիսատեսները ըլլալով հայ մշակութային արժեքներու համակրողներ։ Գեղարվեստական ծրագիրին մաս կկազմեին հայ բանաստեղծություններու արտասանությունները, Siamanto հայկական պարային խումբի ելույթները, որ հիացուցին հանդիսատեսները։ Ամենեն կարևոր Հայաստանի Անկախության նվիրված Յաշի մշակութային ձեռնարկը տեղի ունեցավ սեպտեմբեր 21-ին Յաշի Ramada հյուրանոցի New York նիստերու սրահին մեջ, այս ձեռնարկին պատվավոր հրավիրյալը ըլլալով Ռումանիո նախկին Արտաքին Գործոց նախարար պրն․ Թեոտոր Մելեշքանուն։ Հան-
դիպման ներկա ՌՀՄ նախագահ Վարուժան Ոսկանյան ասպատակություն մը ընելով հայերու պատմության վրա` շեշտեց, Հայաստան պետության կողմե անկախություն ձեռք բերելու կարևորությունը։ Ձեռնարկի շրջանակեն ներս տեղի ունեցավ նույնպես „Siamanto” տարեկան հանդեսին 5-րդ շնորհանդեսը։ „Siamanto” հանդեսին այս թիվը ըլլալով տոնական կկրեր „Armenia” թեմատիկան։ Ձեռնարկի վերջավորության, արտակարգ երաժշտական կատարումներ տեղի ունեցան, որ ավելի շեշտեցին սեպտեմբեր 21-ի կարևորությունը Յաշի հայ համայնքին համար։ Շնորհավոր տոնդ Հայաստան։ 9-10/2016
9
Վարուժան Ոսկանեան Շահած Է Լեհական Գրական «Անկելուս»-ի Բոլոր Մրցանակները
Լեհական Վրոցլաւ (Wrocław) քաղաքի Քափիթոլ երաժշտական թատրոնին մէջ Հոկտեմբեր 15-ի շաբաթ երեկոյեան տեղի ունեցաւ Կեդրոնական Եւրոպայի գրական Անկելուս (ANGELUS) 11-րդ մրցանակաբաշխութեան հանդիսաւոր արարողութիւնը: Ինչպէս կը հաղորդէ «Արմէնփրէս»-ը, Վարուժան Ոսկանեան իր «Շշուկներու մատեան» վէպով շահեցաւ այս տարուան բոլոր մրցանակները. Անկելուս-ի Մեծ մրցանակը, Ընթերցողներու «Նաթալեայ Կորպանեւսկայա» մրցանակը եւ «Լաւագոյն թարգմանութեան» մրցանակը: «Շշուկներու մատեան» վէպի լեհերէն թարգմանիչն է 10
9-10/2016
Եոաննա Քորնաշ-Վարուասը (Joanna Kornaś-Warwas), իսկ վէպը տպագրած է Չաժքովէ Քլիմաթէ (Książkowe Klimaty) հրատարակչութիւնը: Մրցանակները յանձնեցին Վրոցլաւի քաղաքապետ Ռաֆալ Տուտկեւիչը (Rafał Dutkiewicz) եւ Անկելուս-ի ժիւրիի նախագահ փրոֆ. Միքոլա Ռեապչուկ (Mykoła Riabczuk): Հեղինակաւոր այս մրցոյթի վերջնագիծ հասած էին եօթ գրող` Քրիստիան Թէոդորեսկուն (Cristian Teodorescu, Ռուանիա), Մաչէյ Հեն (Maciej Hen) եւ Աննա Եանկոն (Anna Janko, Լեհաստան), Քրիսթինա Սապալիաուսկայտեն (Kristina Sabaliauskaitռ) եւ Ալուիտաս Շլեփիկասը (Alvydas
Šlepikas, Լիթուա), եւ Վլատիﬕր Նեկլիաեւ (Vladimir Nekliajev, Պելառուս): Նախապէս մրցոյթին յայտ ներկայացուցած եւրոպական 21 երկիրներու գրողներ: «Անկելուս»-ը լեհերէն թարգմանուած արձակի աﬔնաբարձր մրցանակն է: Յաղթողը կը ստանայ 150.000 լեհական զլոտի եւ Եւա Ռոսանոյի (Ewa Rossano) քանդակած արձանիկ: Ընթերցողներու «Նաթալեայ Կորպանեւսկայա» մրցանակը հիմնուած է 2013թ. ի յիշատակ ռուս այլախոհ գրող Նաթալեայ Կորպանեւսկայայի, որ «Անկելուս»-ի ժիւրիի նախագահ եղած է ﬕնչեւ իր մահը` 2013թ.: Մրցանակը կը շնորհուի ընթերցողներու առցանց քուէարկութեամբ, որուն յաղթող այս անգամ ճանչցուած է «Շշուկներու մատեան» վէպը: Ռումանիոյ մէջ կը համարեն, որ Վարուժան Ոսկանեանի «Շշուկներու մատեան» վէպի արժանանալը գրական «Անկելուս»-ին բոլոր մրցանակներուն ռումանական գրականութեան ﬔծ յաջողութիւնն է Լեհաստանի մէջ եւ եւրոպական մակարդակով անոր արժէքներու ճանաչումը: Դեռեւս 2015թ. ամրան եւ աշնան Վարշաւայի Ռումանական Մշակոյթի հիմնարկը կազմակերպած էր «Շշուկներու մատեան» վէպի լեհերէն հրատարակութեան ներկայացումը Վարշաւայի եւ Քրաքովի մէջ, հեղինակին մասնակցութեամբ: Քրաքովի հեղինակաւոր Քոնրատ գրական փառատօնին Վարուժան Ոսկանեան եղած է յատուկ հրաւիրեալ:
Ասպարեզ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՆԱԽԱՐԱՐ Գրող, հասարակական գործիչ պրն Վ. ՈՍԿԱՆՅԱՆԻՆ
Հարգելի պարոն Ոսկանյան Անչափ ուրախացանք՝ տեղեկանալով, որ Ձեր «Շշուկների մատյան» վեպը լեհական Վրոցլավ քաղաքում կայացած Եվրոպայի գրական Անգելուս 11-րդ մրցանակաբաշխության շրջանակներում արժանացել է փառատոնի բոլոր մրցանակներին: Վեպը ցեղասպանության ընթացքում հայ ժողովրդի կրած
արհավիրքների իրավամբ ճշմարտացի և հոգեհույզ արտացոլումն է: Հպարտանում ենք Ձեր հաջողություններով և պատիվ ենք համարում լինել սերնդակիցը Ձեզ պես ճշմարիտ մտավորականի, ով իր ողջ եռանդն ու հնարավորություններն ի սպաս է դնում հայոց պատմությունն ու մշակույթն ըստ
արժանվույն աշխարհին ներկայացնելու համար: Հարգելի պարոն Ոսկանյան, թույլ տվեք ևս մեկ անգամ շնորհավորել Ձեզ այս գեղեցիկ հաղթանակների կապակցությամբ և մաղթել ստեղծագործական նոր հաջողություններ՝ ի շահ մեր ժողովրդի և հայրենիքի: Հարգանքով՝ Ա. ԱՄԻՐՅԱՆ
ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանի շնորհավորական նամակը Վարուժան Ոսկանյանին «Անգելուս» մրցանակին արժանանալու առթիվ ՌՈՒՄԻՆԻԱՅԻ ՍԵՆԱՏՈՐ, ՌՈՒՄԻՆԱՀԱՅՈՑ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ ՊԱՐՈՆ ՎԱՐՈՒԺԱՆ ՈՍԿԱՆՅԱՆԻՆ
Մեծահարգ՛ պարոն Ոսկանյան, ՀՀ սփյուռքի նախարարության և անձամբ իմ անունից սրտանց շնորհավորում եմ Ձեզ Կենտրոնական Եվրոպայի «Անգելուս» 11-րդ մրցանակաբաշխությանը «Շշուկների մատյան» վեպի՝ տարվա բոլոր մրցանակներին արժանանալու առիթով: Այս հեղինակավոր գրական մրցույթին առաջին տեղը զբաղեցնելը պատիվ է ողջ հայու-
թյան համար, և ինչու չէ նաև, հայ և ռումինական գրականության մեջ մեծ հաջողություն՝ համաեվրոպական մակարդակով հայկական արժեքները ճանաչելի դարձնելու գործում: Վեպն աշխարհի 18 լեզուներով թարգմանելը լուրջ հայտ է Հայոց ցեղասպանության մասին հասարակության լայն շրջանակներին իրազեկելու, արտասահմանցի հազարավոր ընթերցողներին հայերի ողբերգության և Օսմանյան Կայսրության կողմից տարբեր տարիներին իրականացված վայրագությունների մասին: Պետք է ևս մեկ անգամ նշեմ, որ անչափ տպավորված եմ «Շշուկների մատյան» վեպով, դրա դրվագների այդքան պատկերավոր նկարագրություններով, հիշողությունների և մարդկային զգացողությունների գեղեցիկ վերաշարադրմամբ, անցյալի ու ներկայի հոգեհույզ իրադարձություններով, որոնք կար-
ծես շշնջալով բացահայտում ու արտացոլում են մեր ժողովըրդի անցած խրթին ճանապարհը: Հպարտ ենք, որ ունենք Ձեզ նման տաղանդավոր հայրենակից, ով քաղաքականությամբ զբաղվելուց զատ, իր կարևոր ներդրումն է բերում հայապահպանությանը և իր բարձր դիրքով, բարի կամեցողությամբաջակցում նաև համայնքի յուրաքանչյուր խնդրի լուծմանը: Այն ինչ անում եք Դուք, իսկապես արժանի է բարձր գնահատանքի: Մենք բոլորս սրտատըրոփ սպասում էինք այս հաղթանակին՝ վստահ լինելով, որ վեպն իսկապես լավագույնն է: Մաղթում ենք Ձեզ հաջողություններ՝ Ձեր հայանպաստ գործունեությունը շարունակելու գործում: Ջերմ բարեմաղթանքներով՝
ՀՐԱՆՈՒՇ ՀԱԿՈԲՅԱՆ
9-10/2016
11
Հայաստանի
Սփյուռքի նախարար
տիկին Հրանուշ Հակոբյանին
Հարգելի տիկին Հակոբյան, Ռումանիո Հայոց Միության և անձամբ իմ անունից ի սրտե շնորհակալություն եմ հայտնում Ձեզ «Անգելուսի» 11-րդ մրցանակաբաշխությանը «Շշուկների մատյանի» ունեցած հաջողությանն արձագանքելու համար: Իսկապես, այս հեղինակավոր գրական մրցույթում առաջին տեղը զբաղեցնելը ոչ միայն ռումինական, այլև հայ գրականության համար մեծ պատիվ է, քանի որ «Շշուկների մատյանը» միաժամանակ ներկայացնում է երկու ժողովուրդների գրականությունը: Շատ ուրախ եմ և հպարտ, որ գիրքը հետզհետե ավելի ու ավելի մեծ հնչեղություն է ստանում աշխարհի բոլոր ծայրերում: Անհամբերությամբ սպասում եմ անգլերեն և ևս 3-4 լեզուներով թարգմանություններին, որոնք լույս կտեսնեն հաջորդ տարի, ինչի շնորհիվ գիրքը կունենա մի քանի անգամ ավելի մեծ լսարան: Կարծում եմ՝ այսօր էլ գիրքն ու գրականությունը լավագույն միջոցներից են (եթե ոչ՝ լավագույնը) Հայոց ցեղասպանության և մեր ժողովրդի համար այլ կարևոր հարցերն արծարծելու և ավելի լսելի դարձնելու միջազգային հանրությանը: Եվս մեկ անգամ իմ խորին երախտագիտությունն եմ հայտնում Ձեզ այսքան գեղեցիկ ու ջերմ խոսքերի համար: Ջերմությամբ և խորին զգացումով՝ 12
Նոբելյան մրցանակակիր Խուան Սանթոսը առաջնորդվել է ռումինահայ Վարուժան Ոսկանյանի գրքով ,,Ամեն ժողովուրդ ունի իր Շշուկների մատյանը Վարուժան Ոսկանյանը գրավեց չեխ ընթերցողին՝ իր գրքով եւ մտքերով
Ռումինահայ հայտնի գըրող, քաղաքական- հասարակական գործիչ, սենատոր Վարուժան Ոսկանյանի հետ հանդիպումը Պրահայի Վացլավ Հավելի անվան գրադարանում նվիրված էր նրա հանրահայտ „Շշուկների մատյանը” գրքի չեխերեն հրատարակության շնորհանդեսին։
քում Պիսեցկա Բրանա սրահում արդեն ներկայացվել էր այդ գիրքը, սակայն հոկտեմբերի 13-ի ձեռնարկը արժեքավոր էր հեղինակի ներկայությամբ ու մեկնաբանություններով։ Երեկոն, որը կազմակերպել էր Պրահայի Ռումինական մշակույթի ինստիտուտը, ներածական խոսքով բացեց Կարլի համալսարանի ռումինագիտուԹեեւ ՕՐԵՐ ամսագրի նախա- թյան ամբիոնի ղեկավար, դոկձեռնությամբ, դեռեւս 2015-ի տոր Լիբուշե Վալենտովան, դեկտեմբերին Հայոց ցեղասպա- ով հակիրճ ներկայացրեց ռունությանը նվիրված մի շարք մինահայ գրողի կենսագրուՎԱՐՈՒԺԱՆ ՈՍԿԱՆՅԱՆ հրատարակությունների շար- թյունը, նշելով նաեւ, որ նա 9-10/2016
Ռումինիայի գրողների միության փոխնախագահն է եւ Ռումինիայի Հայոց միության նախագահը, Ռումինիայի էկոնոմիկայի եւ ֆինանսների նախկին նախարարը։ Նշվեց նաեւ, որ ձեռնարկին ներկա է Չեխիայում Հայաստանի դեսպան Տիգրան Սեյրանյանը։ Այնուհետեւ ,,Շշուկների մատյան”-ի չեխերենի թարգմանչուհի Յարմիլա Հորակովան ներկաներին խորհուրդ տվեց կարդալ այդ հրաշալի գիրքը, որը սկսվում է Վարուժան Ոսկանյանի մանկության քաղաքի՝ Ֆոքշանի նկարագրությամբ ու անցնում ընտանիքի պատմությանը, Առաջին եւ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների տարիներին, հայ ժողովրդի ցեղասպանությանը։ Գիրքն ընթերցելիս զգացվում է նաեւ հեղինակի հումորը։ Թարգմանչուհու ասելով, թարգմանելիս ինքն իմացել է , թե իրակա-
նում ինչ է իրենից ներկայացրել Օսմանյան կայսրությունը, ինչ երկրներ են Սիրիան եւ Հայաստանը, իսկ ամենամեծ հայտնությունն այն էր, որ հայերը խոսում են արեւելահայերեն եւ արեւմտահայերեն։
Վարուժան Ոսկանյանն ու Յարմիլա Հորակովան ռումիներեն եւ չեխերեն մի քանի հատված ընթերցեցին գրքից, որից հետո հեղինակը խոսեց իր գրքի, գրականության ու մշակույթի մասին։
թյունը։ Երբեմն դա հասնում է էպոպեայի։ Իսկ „Շշուկների մատյանը” նաեւ հայ ժողովըրդի ինքնության մասին գիրք է։ Միեւնույն ժամանակ, սա միայն հայերի մասին չէ։ Եթե խոսվում է մի ժողովրդի ողբերգության մասին, ապա դա նաեւ վերաբերում է աշխարհի բոլոր ժողովուրդներին։ „Շշուկների մատյան”-ը 20-րդ դարի ինքնակենսագրությունն է, որից ցավոք 21-րդ դարում դեռ չենք կարողանում բաժանվել,ասում է Վարուժան Ոսկանյանը։
,,Այն պահից, երբ ընթերցողն սկսում է կարդալ գիրքը, նա դառնում է այդ գրքի հեղինաՆրա կարծիքով. Ամեն ժոկը, քանի որ գիրքն ընդունում ղովուրդ ունի իր „Շշուկների է յուրովի” - ասաց նա։ ,,Այս գրքում ես աշխարհի պատմու- մատյան” ը։ Ես չեխական գրաթյունն եմ տալիս՝ մեկ մարդու կանություն լավ չգիտեմ, ու կենսագրությամբ։ Ամեն մար- չեմ կարող ասել , թե որ գիրքն դու կյանքն իր մեջ ներառում է է չեխական „Շշուկների մատողջ մարդկության պատմու- յան”-ը: 9-10/2016
13
Գիրքն արդեն լույս է տեսել 18 լեզուներով, իսկ 2017-ին լույս կտեսնեն նաեւ գրքի սերբերեն, խորվաթերեն, անգլերեն եւ նորվեգերեն թարգմանությունները։ Թուրքերենի թարգմանությունն արդեն պատրաստ է եղել, բայց Թուրքիայում ստեղծված կացության պատճառով, թարգմանիչը դուրս է եկել երկրից եւ գիրքը չի հասցրել տպագրել։
Հետաքրքիր է, որ Կոլումբիայի նախագահ Սանթոսը շնորհակալություն է հայտնել Վարուժան Ոսկանյանին այս գրքի համար, գրելով, որ այն իր համար ուղեցույց է եղել ընդդիմադիր խմբերի հետ բանակցությունների ժամանակ։ Ի դեպ, մեկ շաբաթ առաջ Սանթոսը խաղաղության Նոբելյան մրցանակ ստացավ այդ բանակցությունների հաջող ավարտի համար։ Հետեւաբար հայ գրողի գրքի արժեքն ավելին է եւ իզուր չէր, որ մի քանի տարի առաջ էլ ,,Շշուկների
14
9-10/2016
մատյանն” էր ներկայաց- ցերին, մասնավորապես ասեվել գրականության Նոբելյան լով, որ իր համար դյուրին է մրցանակի։ համատեղել տնտեսագետի եւ գրողի գործունեությունը, քաՌումինահայ ճանաչված գրո- նի որ նրանցից յուրաքանչյուրն ղը խոսեց նաեւ Հայոց ցե- ունի իր մշակութային կողմը։ Հանդիպումն անցավ ջերմ ղասպանության ճանաչման, հայերի ու թուրքերի հարաբե- մթնոլորտում եւ ամենակարերությունների, ներման ու մո- ւորը ներկաները հիացան ռուռանալու գաղափարախոսու- մինահայ մտավորականի ու քաղաքական գործչի բարձր մաթյան մասին։ ,,Հայոց ցեղասպանության կարդակով, ով հիանալի խոճանաչումը քաղաքական հարց սեց ոչ միայն 21-րդ դարի մարչէ, այլ մշակութային։ Նույնը տահրավերների, փախստականեղել է նաեւ Հոլոքոստի պա- ների ճգնաժամի մասին, այրագայում։ Մարդիկ Հոլոքոս- լեւ գրականության ու մշաթի մասին իմացել են գեղար- կույթի առաքելության մասին։ Ցավոք, լեփլեցուն դահլիվեստական սերիալներից, եւ ոչ թե քաղաքականությունից” - ճում բացակա էր չեխահայ երիտասարդությունը, որի համար ասաց նա։ Ի դեպ, կարելի է ասել նույն շատ ուսանելի կլիներ անվավիճակն է եղել Չեխիա- նի գրողի ելույթը։ յում։ Չեխերը Հայոց ցեղասպանության մասին հիմնականում իմացել են Ֆրանց Վերֆելի ,,Մուսա լեռան 40 օրը” գրքից։ Հ. ԱՍԱՏՐՅԱՆ Հանդիպման ավարտին Վա«Օրեր» ամսագիր րուժան Ոսկանյանը պատաս(Orer.eu) խանեց նաեւ ներկաների հար-
Պագըու
Հայկական Շարժանկարի Փառատոն
Հայաստանի Անկախության Օրվա առթիվ, 22-24 Սեպտեմբերին Պագըու քաղաքը տեղի ունեցավ Ռումանիո Հայոց Միության տեղական մասնաճյուղի կազմակերպած Հայկական Շարժանկարի Օրեր փառատոնը՝ Ռումանիո մեջ Հայաստանի Հանրապետության դեսպանության, Ռումանիո Հայոց Միության, Պագըուի քաղաքապետարանի, Պագըուի մարզային խորհուրդի, Միխայիլ Ժորայի անվան ֆիլհարմոնիայի, Պագըուի մարզային դպրոցական տեսչության, Մանկական պալատի, Վասիլե Ալեքսանտրիի, Կեորկե Վրընչանուի, Ֆերտինանտ Ա-ի, Շթեֆան չել Մարեի անվան գոլեճներու և Սփիրու Հարեթի անվան վարժարանի համագործակցությամբ: Փառատոնի առաջին օրը, Միխայիլ Ժորայի անվան ֆիլհարմոնիայի «Աթենեու» դահլիճին մեջ ցուցադրվեցան ռեժիսորներ Ֆլորին Գևորգյանի և Իզապելա Պոսթանի նկարահանած «Հաճկատար՝ հույսի վերագըտնումը» և «Նորավանք՝ ավանդույթի և իրականության միջև» ժապավենները: Զույգ ֆիլմերու ցուցադրումեն ետք տեղի ունեցավ շարժանկարային երաժշտության համերգ՝ հայազգի երաժիշտ Գաբրիել Տետեյանի կատարմամբ: Հայկական Շարժանկարի Փառատոնի երկրորդ օրը ներկա գտնվեցան նաև Հայաստանի դեսպան՝ Նորին գերազանցություն Համլետ Գասպարյանը և Ռումանիո Հայոց Միության փոխնախագահ Սիրուն Թերզյանը:
Դեսպան Գասպարյանը իր ելույթին մեջ ներկաները շնորհավորեց Հայաստանի անկախության 25 ամյակի առթիվ և անդրադարձավ նաև հայ ժողովուրդի բազմադարյան ու ալեկոծված պատմությանը: Միաժամանակ Հայաստանի դեսպանը շնորհավորեց ՌՀՄ Պագըուի մասնաճյուղը և անոր նախագահ պարոն Վասիլե Ակոբը՝ փառատոնի կազմակերպման նախաձեռնության համար, ինչպես նաև շնորհակալություն հայտնեց քաղաքապետ պարոն Գոսմին Նիքուլային և Տեղական խորհուրդին՝ տեղական հայ համայնքին հետևողական աջակցություն ցուցաբերելու համար:
Հետո ցուցադրվեցան հայազգի երիտասարդ ռեժիսորներ Արմինե Ոսկանյանի և Անտրեյ Լևոն Ինիցյանի հեղինակած քանի մը կարճամեթրաժ ֆիլմեր: Փառատոնի շրջանակեն ներս, ՌՀՄ Պագըուի մասնաճյուղի շենքը և Պագըուի Մանկական պալատին մեջ տեղի ունեցան նաև զանազան կրթա-մշակութային միջոցառումներ՝ ավելի քան հարյուր ռումանահայերու և ռումեն հինգ հարյուր աշակերտներու, ուսանողներու, ուսուցիչներու, հանդիսատեսներու մասնակցությամբ:
9-10/2016
15
Ռումինիայի Թըրգու Մուրեշ քաղաքում հյուրընկալել են «Հայկական մշակույթի օրերը»
Տրանսիլվանիայի Թըրգու Մուրեշ քաղաքում հոկտեմբերի 1516-ն անցկացվել են Հայկական մշակույթի օրեր։ Միջոցառումը կազմակերպել էր տեղի Հունգարահայոց միությունը` Ռումինիայում Հայաստանի դեսպանության աջակցությամբ: Ծրագրի շրջանակում ներառնված էին գիտաժողով, պատմական Հայաստանի քարտեզների ցուցահանդես, գեղարվեստական ծրագիր, պատանիների ճանաչողական մրցույթ և ժողովրդական արվեստի վարպետների գործերի ցուցահանդես-վաճառք: «Հոկտեմբերի 15-ի առավոտյան Թըրգու Մուրեշի մշակույթի պալատում տեղի ունեցած գիտաժողովին զեկույցներ ներկայացվեցին նշանավոր հայերի՝ Տրանսիլվանիայում և 19-20-րդ դարերի Հունգարիայում ունեցած դերի մասին: Գիտաժողովը բացեց Ռումինիայում ՀՀ դեսպան Համլետ Գասպարյանը: «Հայապահպանությունը Ռումինիայում դրված է ինստիտուցիոնալ հիմքի վրա, քանի որ Ռումինիայի կառավարությունը ֆինանսավորում է Ռումինիայի Հայոց միության գործունեությու-
16
9-10/2016
նը, որի ներքո գործում են մշակույթի տներ, թանգարաններ, գրադարաններ, խմբագրություն, հրատարակչություն, տպարան, մեկօրյա դպրոց: Կառավարությունը հոգում է նաև հայկական վանքերի և եկեղեցիների նորոգման և պահպանության ծախսերի մի մասը: Կլուժի համալսարանում հիմնվել է Հայագիտության ինստիտուտ, Բուխարեստի համալսարանում դասավանդվում է հայերեն, հրատարակվել են արևմտահայերենի և արևելահայերենի դասագրքեր: Տարեկան տասնյակ գրքեր և ուսումնասիրություններ են հրա-
տարակում հայերի և հայոց պատմամշակութային ժառանգության վերաբերյալ, ռումինական հեռուստառադիոն և մամուլը, թատրոնները և համերգասրահները հաճախակի են անդրադառնում հայկական թեմաներին: Հայաստանի կառավարությունը ևս անմասն չի մնում Ռումինիայում հայապահպանության գործում: ՀՀ արտաքին գործերի, սփյուռքի, մշակույթի, կրթության, ինչպես նաև տարածքային կառավարման նախարարություններն ակտիվորեն ներգրավված են զանազան ծրագրերի մեջ», իր խոսքում ընդգծեց ՀՀ դեսպանը: ՀՀ ներկայացուցիչը միաժամանակ առանձնահատուկ կարևորեց երկու երկրների միջև ապակենտրոնացված համագործակցությունը և դրա դերակատարությունը նաև տեղական հայկական կյանքի, հայկական ժառանգության նկատմամբ խնամքի խրախուսման տեսակետից: Դեսպան Գասպարյանը բարձր գնահատեց հայապահպանության ուղղությամբ ռումինահայ համայնքի,մասնավորապեստրանսիլվանահայերի ջանքերը, որոնք, մասնավորապես, ուղղ-
ված են երիտասարդության ներգըրավմանը: Այդ առիթով Հայաստանի դեսպանը ՀՀ սփյուռքի նախարարության շնորհակալագրեր հանձնեց Թըրգու Մուրեշի Հունգարահայոց միության նախագահ Աթիլա Պուշկաշին, ինչպես նաև Գեորգենի Հունգարահայոց միության նախագահ Լասլո Կուլչարին և վարչության անդամ Գյուլա Բուշլիգին: Այնուհետև Տրանսիլվանիայի տարբեր քաղաքներից և Բուդապեշտից ժամանած զեկուցողներ հանդես եկան Տրանսիլվանիայի հայ կաթոլիկ ընտանիքներից սերող նշանավոր օպերային երգչուհի Կոռնելիա Հոլոշիի (18271890), դաշնակահար Գյուլա Շյոնհերի (1864-1908), 1928թ. Ամստերդամի օլիմպիական խաղերի ոսկե մեդալակիր Լայոշ Կերեստեսի (1900-1978), նշանավոր հոգևորական Յոակիմ Գյորոգի և 1956թ. հունգարական ապըստամբության հերոս Գերգեյ Պոնգրացի (1932-2005) մասին զեկույցներով: Գիտաժողովից հետո Մշակույթի պալատում հայկական դուդուկի մասին զեկույցով և Կոմիտասի ու հայկական մեղեդիների կատարումով հանդես եկավ Թըրգու Մուրեշի պետական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի անդամ Դոմոկոշ Օսը: Հայկական պարային տարրեր ներկայացրեց «Անդրաշ Լորանտ» պարախումբը: Երեկոյան Թըրգու Մուրեշի միջնադարյան ամրոցի Նահանգային թանգարանում բացվեց Ռուբեն Գալիչյանի «Հայացք Հայաստանի պատմությանը քարտեզագրության միջոցով» ցուցահանդեսը, որտեղ բացման խոսքով հանդես եկավ դեսպան Գասպարյանը, իսկ բուն ցուցահանդեսը ներկայացրեց քարտեզագետ, Կլուժի Բաբեշ Բոյայ համալսարանի դասախոս դր Սոմբոր Բարտոշ Էլեկեշը: Թանգարանում
ամփոփվեցին նաև Տրանսիլվանիայի հայ երիտասարդության ճանաչողական մրցույթի արդյունքները և հաղթողներին հանձնվեցին մրցանակներ: Հաջորդ օրը Թըրգու Մուրեշի կենտրոնական հրապարակներից մեկում տեղի ունեցավ հայկական թեմաներով` ռումինաբընակ վարպետների փայտաքանդակների, կերամիկայի և կաշվե իրերի ցուցահանդես-վաճառք: Թըրգու Մուրեշի Հայկական մշակույթի օրերին ներկա էին տեղի պետական, քաղաքական և հոգևոր շրջանակների ներկայացուցիչներ, հարյուրավոր հյուրեր, որոնց մեջ Հունգարիայի խորհրդարանում հունգարահայոց ներկայացուցիչ Թամաշ Թուրգյանը և Միերկուրեա Չու-
կում Հունգարիայի գլխավոր հյուպատոս Զոլտան Շանդորը: Միջոցառումները լայնորեն լուսաբանվեցին տեղական մամուլում: Հայկական մշակույթի օրերի շրջանակում դեսպան Գասպարյանն այցելեց Թըրգու Մուրեշի կաթոլիկ եկեղեցի և կաթոլիկ գերեզմանատուն, որտեղ եկեղեցու խորանում և ապակենկարներին պատկերված են Սբ Գրիգոր Լուսավորչի կողմից Հայոց Տրդատ թագավորի մկրտության տեսարաններ, իսկ եկեղեցու նկուղներում և գերեզմանատանն ամփոփված են Տրանսիլվանիայի նշանավոր հայերի աճյուններ և տոհմիկ դամբարաններ»:
ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ
9-10/2016
17
Մեծն Բրիտանիո դեսպանը այցելեց Կեռլա
Սեպտեմբերի վերջը Գլուժի մարզ կատարած շրջայցի առիթով, Ռումանիո մեջ Մեծն Բրիտանիո և Հյուսիսային Իռլանտայի Միացյալ թագավորության դեսպան Նորին գերազանցություն Փոլ Պրումելը այցելած է նաև հին հայաբնակ Արմենոպոլիս քաղաքը՝ այսօրվա Կեռլան: Այցի ողջ ընթացքին դեսպանին ուղեկցած է Կեռլայի քաղաքապետ Իոան Նեսելեանը, որը բարձրաստիճան հյուրին ներկայացուց տեղական պատմա-մշակութային արժեքները
և հայոց ավանդույթները: Դեսպանը այցելեց նաև քաղաքի կեդրոնը գտնվող հոյակապ ու փառավոր Հայկական Մայր Եկեղեցին, որտեղ հյուրընկալ ուղեցույցի դերով հանդես եկավ Ռումանիո Հայոց Միության Թրանսիլվանիո մասնաճյուղի նախագահ պարոն Իոնոշ Էսթեկարը, որը հյուրին պատմեց տեղական հայոց պատմության քանի մը դրվագներ: Դեսպան Փոլ Պրումելին հիացուց Ռուպենսի «Խաչից իջեցումը» կտավը, որը ցուցադրված է մայր
տաճարի փոքր մատուռին մեջ: Ազատության հրապարակը գտնըվող Զբոսաշրջական կեդրոնը Մեծն Բրիտանիո դեսպանը դիտեց նաև քաղաքի կրոնական և պատմամշակութային կոթողներու և հուշարձաններու մասին կարճ տեսագրություն մը, իսկ հետո շրջեց քաղաքի կեդրոնը՝ հիանալով հին Արմենոպոլսին հատուկ՝ ճարտարապետական մեծ արժեք ներկայացնող շենքերով:
Չոպո ՍԵԳԵՅ
Ռումինիայի պատմական հայաբնակ Ջուրջով քաղաքում հայկական մշակույթի փառատոն է անցկացվել
Ռումինիայի Գեորգեն (Gheorgheni) քաղաքում` պատմական հայաբնակ Ջուրջովում, սեպտեմբերի 9-11-ին տեղի է ունեցել Գեորգենի հայկական մշակույթի 6-րդ փառատոնը: Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»ը, փառատոնի շրջանակներում Գեորգենի մերձակա Չոբոտ (Ciobot) լեռան վրա` հայ կաթոլիկ մատուռի մոտ, տեղադրվել է վահանակ, որն արձանագրում է Տրանսիլվանիայի այս շրջանում հայերի հաստատմանհանգամանքները(Մոլդովայի եւ Տրանսիլվանիայի միջեւ լեռնանցքը, որով 17-19րդ դարերին անցնում էին հայերն իրենց անասուններով, անցնում էր Պրիսկայի գագաթով: Ի հիշատակ 1679թ. համաճարակի, 18
9-10/2016
Չոբոտ սարի վրա կառուցվել է կաթոլիկ մի մատուռ: Դրա մոտ 1748թ. Կյովեր հայկական գերդաստանի կողմից կաթոլիկ հայերի համար կառուցվել է մի այլ մատուռ, ուր հատկապես այցելում էին տոնական օրերին): Վահանակը քառալեզու է` հայերեն, ռումիներեն, հունգարերեն եւ անգլերեն, տեքստը կազմել է պատմաբան, հայագետ դոկտոր պրոֆեսոր Գարդա Դեժոն (Garda Dezső): Վահանակը զետեղվել է Տրանսիլվանիայի Հունգարահայոց միության կողմից` աջակցությամբ Հունգարիայի Հայոց խորհրդի եւ Ռումինիայում Հայաստանի Հանրապետությանդեսպանության: Փառատոնի առանցքային միջոցա-
ռումներից էր «Տրանսիլվանիայի հայերը անցյալի եւ ապագայի միջեւ» միջազգային կոնֆերանսը, որին մասնակցում էին նաեւ Հունգարիայից հրավիրված հետազոտողներ: Ցուցահանդեսի տեսքով ներկայ աց վել են Կարացոնի (Karatsony) ու Կապդեբո (Kapdebo) հայկական տոհմիկ ընտանիքների մասին նյութեր: Փառատոնի գեղարվեստական ու մշակութային ծրագրի շրջանակներում ներկայացվել են նաեւ հայկական երգեր, օպերային արիաներ, ինչպես նաև հատվածներ հայերի վերաբերյալ Տրանսիլվանիայի գրողների աշխատանքներից: Գեորգենի հայ կաթոլիկ եկեղեցում տրված պատարագին մասնակցել է նաև Ալբա Յուլիայի կաթոլիկ արքեպիսկոպոս, Տրանսիլվանիայի հայ կաթոլիկ համայնքի առաքելական կառավարիչ Գյորգի Յակուբինին (György Jakubinyi): Գեորգենը եղբայրացած է Հայաստանի Ալավերդի քաղաքի հետ:
ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ
2016
S E P T- O C T
PUBLICA ÞIE BILINGVÃ A UNIUNII ARMENILOR DIN ROMÂNIA
Pe 30 septembrie 1918 s-a născut poetul Ghevorg Emin
Ghevorg Emin (armeană: Գեւորգ Էմին) s-a născut pe 30 septembrie 1918 și a murit pe 11 iunie 1998. A fost poet, eseist și traducător. Emin, fiul unui profesor de școală, s-a născut în orașul Aștarak. În 1927, familia sa a părăsit Aștarakul și s-a mutat la Erevan. În 1936 a terminat liceul iar în anul 1940 a absolvit Institutul Politehnic local, ca inginer în domeniul hidroenergetician. După absolvire a fost proiectant și a supravegheat construirea unei centrale hidroelectrice, care produce încă energie electrică. Centrala electrica a rămas singura lui realizare ca inginer. În școală, Emin l-a cunoscut pe marele poet armean Eghișe Cearenț, care a murit în 1937 într-o închisoare sovietică. Emin reamintește în prefața cărții Pentru tine în zi de An Nou: „Astăzi, dacă aș scrie în loc de a construi canale și centrale electrice, este din cauza a două lucruri: impactul întâlnirii cu Eghișe Cearenț, și în al doilea rând, atingerea manuscriselor de la biblioteca Matenadaran, unde am lucrat ca student și am putut citi și ține minunatele manuscrise vechi din secolul al V-lea pînă în al XVIII-lea”. Poezia lui Emin a fost tradusă din armeană în mai multe limbi din întreaga lume.
după https://en.wikipedia.org
Pe 30 octombrie 1875 s-a născut poetul Avetik Isahakyan
Avetik Isahakyan (armeană: Ավետիք Իսահակյան), s-a născut pe 30 octombrie 1875 și a murit pe 17 octombrie 1957. A fost un proeminent poet liric armean, scriitor și activist public. Isahakyan s-a născut în Alexandropol. A fost educat la seminarul Kevorkian din Ecimiadzin, iar mai târziu la Universitatea din Leipzig, unde a studiat filozofie și antropologie. Și-a început cariera literară și politică din tinerețe. La întoarcerea sa de la Leipzig, în 1895, a intrat în rândurile Federației Revoluționare Armene. Prin activitățile sale, el a sprijinit financiar, din Alexandropol, grupurile armate din vestul Armeniei. El a fost arestat în 1896 și a stat un an în închisoare la Erevan. Apoi Isahakyan pleacă în străinătate și predă literatură și istorie la Universitatea din Zurich. Se întoarce în patria sa în 1902, iar apoi se mută la Tiflis. Împreună cu alți 158 de intelectuali armeni, el a fost arestat în 1908 și după ce a petrecut o jumătate de an de închisoare Metekha Tiflis (la fel ca Hovhannes Tumanyan), a fost eliberat pe cauțiune. Situația din Caucaz fiind explozivă, în 1911, Isahakyan emigrează. El a spus că pericolul Panturcismului (considerat de el că urmărește eliminarea totală a armenilor) ar putea fi prevenit prin susținerea Germaniei, principalul aliat al Turciei. De aceea Isahakyan pleacă la Berlin. Acolo, împreună cu un număr de intelectuali germani, el participă la mișcarea germano-armeană și editează revista grupului, „Mesrob”. Este cofondator al Societății Germano-Armene. Declanșarea Primului Război Mondial și masacrele înfiorătoare împotriva armenilor au confirmat previziunile sale despre scopul și politica guvernului Junilor Turci. Poetul a prezentat în „Cartea Albă” acuzațiile de genocid săvîrșite împotriva armenilor între anii 1915-1922, Pe parcursul acestei perioade, Isahakyan și-a exprimat ideile sale, prin articole sociale și politice, în care a scris despre Cauza Armeană, reunificarea Armeniei și restaurarea guvernului armean. Imaginile masacrelor sunt persistente în poemele sale, cum ar fi „Zăpada care acoperă totul ...”, „Armenia...”, și „Primăvara vine din nou”. Este înmormântat în Pantheonul Komitas, care este situat în centrul orașului Erevan. Editura Ararat 2007 traducere de Madeleine Karacașian (Prima ediție Editura Univers, 1982 traducere de Madeleine Karacașian)
9-10/2016
19
Destinul cuvintelor încrucișate și armenii Când în preajma Crăciunului din anul 1913, americanul Arhur Wayne a publicat în New York World un joc de cuvinte încrucișate modern, el nu avea idee de urmările acestui fapt. Cititorii care s-au interesat de aceasta au sporit tot mai mult iar în 1930 prestigiosul Times publica un prim careu. Azi în România apar circa 50 de reviste care publică cuvinte încrucișate. În România primele reviste care s-au interesat de acest joc au fost Ochiul Lumii și Gazeta de Duminică în 1925. Iar în anul 1929 ziarul Dimineața începe să publice cuvinte încrucișate permanent, o rubrică de care se ocupă deja celebrul Gheorghe Popescu poreclit de cei apropiați „Rebus” lesne de înțeles de ce. Popescu răspândește jocul în școli, prin tematici, concursuri și premii. Cei care se interesează de acest joc devin din ce în ce mai numeroși. În 1931 apar Revista Jocurilor și revista Rebus, cu sprijinul Ministerului Învățământului.Totul ia un asemena avânt încât ia ființă Asociația Culturală Rebus, care bate și insigne. În anul 1932, la Craiova se organizează un mare bal Rebus. Toate straturile sociale erau preocupate de rezolvarea de rebusuri și participau la concursuri. Dar în anul 1933, spre surpriza tuturor Tudor Arghezi se implică și el în această mișcare și publică o carte intitulată Cuvinte potrivite și încrucișate. Cum era și de așteptat nici comunitatea armeană nu a stat deoparte. Constănțeanul Nory Bedighian a devenit „corifeul rebusului românesc”, el era fiu de preot și studiile primare și secundare le făcuse în urbea tomitană. Descoperit de celebrul N. Gh. Popescu-Rebus, și între anii 1934-1936 situat în fruntea rebusiștilor creatori de definții umoristice remarcabile, careurile 20
9-10/2016
sale devin antologice. Spre regretul tuturor a murit prematur. Războiul a înlăturat preocupările rebusistice, dar în 1957 revista REBUS își reia apariția. Tirajul ajungea la incredibila cifra de 500.000 de exemplare dar cererea era mult mai mare. Prin calitatea definițiilor care stimulau atât perspicacitatea cititorilor, dar și propagarea culturii pe o largă paletă culturală, careurile românești erau pe primul loc în lume, fapt recunoscut de specialiștii străini în domeniu. Astăzi, deși s-au proliferat revistele cu careuri facile (integrame) care merg pe sinonime, (ostaș = cătană) revistele enigmistice de calitate nu au dispărut cu toate că au de luptat cu internetul, mobilul și alte preocupări care duc la treptata diminure a popularități acestui sport al minții. În prezent avem totusi o cohortă de rebusiști redutabili care publică jocuri de calitate. Lista lor este destul de lungă. Printre aceștia, iată că avem și un conațional de-al nostru, de data
asta piteștean, (dar de baștină constănțean...) în persoana dl Eugen Diradurian, care s-a remarcat venind în primele rânduri ale rebusimului românesc. El a obținut, alături de alții rebusiști români, premii internaționale pe acest domeniu. Mai mult, a publicat în circa 50 de numere ale revistei de specialitate un studiu analitic extins privitor la filozofia definițiilor rebusistice. De altfel Dl. Eugen Diradurian publică și cărți de eseuri pe diferite teme și ele pot fi consultate la bibliotecile argeșene. Dicționarul lui Adrian Atanasiu, Poezia definițiilor rebusiste (Ed. Tehnică, 2000, ISBN 973-311499-5) prezintă, alături de numeroși alți autori, și peste 40 de exemple de definiții remarcabile aparținând dl. Eugen Diradurian. Definițiile rebusistice ale dl. E. Diradurian au făcut obiectul unei analize dintr-un capitol al disertației de doctorat a dl. Cristian Pașcalău la Unversitatea Babeș Bolyai-Cluj Napoca, Facultatea de Litere, având titlul: „Forme textua-
le simple. Premizele constitutive și de definire a operațiilor semantice.” (2015), de unde cităm: „în acest capitol alocăm un spațiu mai larg contribuției teoretice și ilustrative ale lui Eugen Diraduran, datorită nu doar unor argumente cantitative (multitudinea de articole, bogăția materialului ilustrativ, referințele numeroase) ci și datorită calității (unitatea de concepție, coerența abordării, criteriile propuse pentru clasificarea definițiilor etc). Datorăm acestui autor o serie de articole teoretice publicate în Rebus Magazine, din martie 1989 până în martie 1992. Diradurian abordează definițiile enigmistice din perspectiva semanticei lexicale și a stilisticei funcționale, dar mai dovedește și o deschidere intuitivă spre poezie atunci când discută unele exemple revelatoare”. Revista Labirint (nr.27, 2014) îi dedică un medalion omagial enigmistic lui Eugen Diradurian. Lui E. Diradurian îi datorăm și descoperirea și introducerea în circuitul enigmistic a unui nou gen de problemă: Rebo-metagramat, care acum este cultivat de multe reviste din România. Cităm: „Rebometagrama este creaţia rebusistului piteştean Eugen Diradurian şi, aşa cum sugerează şi denumirea, este un gen enigmistic compus dintr-un Rebo clasic – ale cărui elemente trebuie supuse metagramării, conform unei chei, înainte de a fi «lipite» pentru a ne conduce spre soluţie. Cu alte cuvinte, pentru a dezlega o astfel de problemă trebuie să «citim» două sau mai multe imagini, să înlocuim în fiecare câte o literă (ca la metagramă) apoi să lipim cuvintele rezultate (ca la rebo).” Dintre cărțile publicate de E. Diradurian, și care se găsesc destul de greu, cităm titlurile: „Contemporani cu Apocalipsa?” (97 p., 2009), „Cer mare și pământ”
(229 p., 2010) , „Ce nu spune Biblia” (2012). După cum am mai amintit, Rebusul, acest sport al minții și totdată propagator de cultură, este ocultat în prezent de prea numeroasele publicații de cuvinte încrucișate care merg pe sinonime, ce necesită cunoștințe minime de dicționar (integrame), nestimulând nici pe cititor nici pe cel care compune, acesta din urmă căutând numai partea materială. La începuturile revistei noaste, Ararat, Dl. E. Diradurian, solicitat de redactorul șef de atunci, Bogdan Căuș a publicat un scurt articol și un timp, câteva careuri în care a inserat și unele cuvinte cu trimitere armenească. Careurile au avut un ecou favorabil la citirorii amatori de rebusuri, care au telefonat să întrebe de ce acestea nu mai apar. Schimbarea orientării revistei către o direcție diferită a făcut ca să numai fie loc pentru rubricile de rebus și alte genuri similare. Acest gol însă ar putea fi eventual remediat prin publicarea, la perioade adecvate de timp, a unor suplimente dedicate genurilor enigmistice. Aici experiența dl E. Diradurian ne-ar putea fi de mare folos. Dl Eugen Diradurian este inginer metalurg (Politehnica din București), iar apoi a absolvit cursurile postuniversitare pentru specialitatea de inginer de instalații. Referințe
ARPIAR S.
1. Figuri de armeni din România,
Bogdan Căuș, Ed. Ararat, 1998;
2. N. Bedighian, în „Cuget Liber”
nr. 102, an 2000, de Bakos-Sphinx Dumitru; 3. Internet.
9-10/2016
21
Karen Avakian, campionul cu 100 de medalii la înot
Când îl vezi așa mic și energic, nu ai spune ca tocmai capacitatea de concentrare înainte de probe este unul dintre punctele lui forte. Atunci când se află în afara bazinului este un copil ca oricare altul: aleargă, râde, glumește, mai face cate o năzbâtie. Când, însă, intră în bazin și începe proba de concurs, deja vezi cum copilul se transformă într-un mare campion, își aruncă emoțiile și când se urcă pe blockstart își învinge adversarii încă înainte să înceapă proba. Astăzi o să vorbim cu Karen Avakian, sportivul care a început performanța la Aqua Sport și care, alături de antrenorul lui, Armand Grecu, a reușit să cucerească numeroase medalii la competiții naționale, dar și internaționale. Are deja peste 100 de medalii acumulate, doar în acest an reușind să cucerească 28 medalii, dintre care 20 de aur, 4 de argint și 4 de bronz. Are în 22
9-10/2016
palmares și două recorduri municipale, făcute chiar în urmă cu câteva zile și nu mai puțin de 12 recorduri ale clubului Aqua Sport. R: Să ne spui, te rog, la ce vârstă ai descoperit înotul și cum te-ai apucat tu de el. A.K.: La vârsta de 5 ani, când m-am dus prima oară la înot simțeam că încet, încet voi deveni campion și că voi avea multe medalii și uite că așa a fost. R: Și unde ai fost prima dată la înot ? A.K.: Prima dată m-am apucat la alt club, nu mai țin exact minte, dar nu atât de bun ca și Aqua Sport. Când m-am mutat aici, prima mea antrenoare a fost Alina (Cartu), după care am început să fac cu Armand care încă mă antrenează și care mi se pare un antrenor foarte foarte bun. R: Ce iți place ție la înot? A.K.: Îmi place să mă bălăcesc.
R: Am observat că ai venit cu un sac mare de medalii… ai reușit să le numeri să vezi câte ai? A.K: Le-am numărat, dar am mai primit medalii și acum nu mai știu câte sunt. Sa zicem, după câte am văzut, nu vreau nici să exagerez, cam 100, așa. R: Când ai reușit să ieși prima data pe podium? A.K.: Aici la un concurs la Aqua Sport, la Olimpia sau la Dante… nu mai țin exact minte. La craul cred că am reușit. R: Care crezi că este secretul tău la înot? A.K.: Secretul meu este că mă antrenez, că mă țin de înot și că zilnic fac 2 ore de antrenament și că merg la antrenament fericit. R: Când te urci pe blockstart la probă, am observat că ești foarte concentrat. La ce te gândești înainte să sari în apă?
A.K.: Să mă concentrez la ce îmi zice Armand și la ce trebuie să fac. R: Îmi poți spune câteva vorbe despre antrenorul tău? A.K.: Este un antrenor foarte bun și cu ajutorul lui am luat toate medaliile mele și toate cupele. R: La școală cum te descurci? AK: Sunt bun și la scoală, sunt în clasa a II-a și învăț foarte bine. R: Și cum reușești să le îmbini pe cele 2? Sunt copii care se lasă de înot fiindcă e prea greu la școală. A.K.: E foarte foarte ușor. Eu iubesc înotul la fel ca și școala. R: Care este idolul tău la înot? A.K.: Pot să zic mai mulți? Robert Glinta șsi Michael Phelps, pentru că vreau și eu să ajung la performanțele lor. Iar dintre copiii pe care îi cunosc eu, ii admir pe Adi (Adrian Andronic) pentru că înoată bine și îmi place cum înoată. R: Cum decurge o zi din viața ta? A.K.: Merg la școală, termin la 14:30, merg acasă și când știu că nu am antrenament greu, fiind aproa-
pe de concurs stau și ma uit la televizor. R: De joacă mai ai timp? Cum iți petreci weekendurile? A.K.: Da, mai am timp de joacă după antrenament. În weekenduri mai vin musafiri pe la noi, mai mergem la Mall. R: Cu fratele tău cum te împaci? A.K.: Sincer să fiu, nu prea bine... ne mai certam. Chiar azi ne-am supărat fiindcă bunicul meu ne-a luat două sănii una roșie și una verde și amandoi o vroiam pe cea verde. R: Care este mâncarea ta preferată? A.K.: (se gândește câteva secunde) Ghiveciul de legume și pizza și ce să mai zic… cam atât. R: Ai un mesaj pentru copiii care vor sa ajungă și ei campioni? A.K.: Da. Sa se țină de înot și să nu renunțe. Și dacă sunt emoționați să le treacă emoțiile fiindcă emoțiile nu te ajută. Și eu am emoții la concurs dar reușesc să le țin sub control.
R: Dacă ar fi să te caracterizezi prin 3 cuvinte cum te-ai descrie? A.K.: Ce îmi place mie la mine? (râde) Sunt un bun înotător, fac bine la școală și sunt un copil vesel. Aqua Sport
9-10/2016
23
„Armenia, iubirea mea” – film regizat de o ploieşteancă: Diana Busuioc
Pe un site în limba română din SUA am citit, recent, o ştire despre filmul Armenia My Love (scenariu şi regia: tânăra Diana Busuioc-Angelson, originară din municipiul Ploieşti), premiera având loc pe 14 aprilie 2016, la Los Angeles. Acest mare oraş pulsează de evenimente culturale româneşti. Aici există o importantă comunitate de circa 50.000 de români, două societăţi culturale, mai multe biserici, un site pe internet, o revistă (Clipa)… Diana locuieşte în Los Angeles, împreună cu familia ei reîntregită: soţul, fetiţa Christa (6ani), bunica (Florina) şi mama – dr. Ileana Gabriela Busuioc, fostă membră de bază a Coralei I. Cr. Danielescu din Ploieşti. Aici, fata asta, pe care o cunosc de mică, se pare că şi-a îndeplinit visul de a deveni actriţă de film la Hollywood! Era pasionată de actorie, talent pe care şi l-a cultivat în trupa de teatru Alianţa Franceză a Liceului „Mihai Viteazul” din Ploieşti, alături de fiul meu Decebal, trupă care a făcut numeroase turnee în străinătate, inclusiv în Franţa. 24
9-10/2016
La Los Angeles, Diana s-a căsătorit, în 2009, cu Daniel, un tânăr clujean stabilit în SUA, ceremonia religioasă având loc la o biserică ortodoxă din Los Angeles, iar nunta, un an mai târziu, la Ploieşti, Diana fiind însărcinată în patru luni. Anii au trecut şi visul Dianei s-a împlinit. După câteva apariţii cinematografice mai mult sau mai puţin spectaculoase, anul acesta ea a dat lovitura cu un film de lung metraj: „Armenia, My Love”, în care frumoasa noastră româncă deţine trei roluri: actor, scenarist şi regizor! Filmul a avut premiera în 14 aprilie a.c. şi s-a bucurat de succes, mai ales în rândul comunităţilor româneşti şi armeneşti. Cei mai buni prieteni ai mei, de când locuim in Los Angeles, sunt de origine armenească şi ei mi-au dat puterea să scriu, să regizez si să joc intr-un film despre Genocidul armenesc din anul 1915, nerecunoscut nici astăzi de către turci. Despre istoria Armeniei şi evenimentele genocidului poporului armean, prima naţie creştină, nu am învăţat în România, tot o ţară ortodoxă. Pentru mine asta e inadmisibil, aşa că mi-am dorit să fac un film-metaforă, despre un popor întreg care a pierdut totul şi care, la limita exterminării, și-a regăsit speranţa și credinţa, prin care acum, după atâtea generaţii, işi păstrează sămânţa intactă, precizează Diana. Impecabil filmată de către Marius Neacşu, în tonuri întunecate până la un nuanţat alb-negru cutremurător, pelicula urmărește destinul unei familii dezrădăcinate.
Am călătorit mult prin Cali-
fornia, căteodată doua trei sute de
mile, să găsim locul perfect cu
vegetaţie adecvată pentru câte o
secvenţă. Am ajuns, la un moment dat, la o fermă de capre a unor
oameni extraordinari, care adună aceste animale abandonate în de-
şert. În ziua în care eram acolo, le murise măgarul şi toţi câinii urlau. Ei îngropau măgarul în spa-
tele nostru, iar noi, când se mai liniştea lătratul, trebuia să filmăm repede câte o scenă. A fost o expe-
rienţă complexă, dureroasă, pentru
că este greu sa filmezi despre atâta
durere şi să nu devină personală
când o găseşte în viaţa de zi cu zi. Sper că această poveste despre
familie și despre iubire, despre durere și speranţă, dar mai presus de
toate despre Credinţa care învinge
tot, să placă publicului american, deosebit de exigent. Filmul este un
tribut adus creştinătăţii și frumuseţii oamenilor, care nu îşi aban-
donează credinţa nici atunci când pierd totul, preciza, emoţionată, cineasta Diana Busuioc-Angelson, înainte de lansarea filmului.
Ioan POPESCU
http://republicanii.ro
manga-badanegan
Կամակոր թագաւորը
– Ե՞ս եմ սուտ խոսողը։ Մարդ մը նստած ցորենէ շի– Ճիշտ դուն։ նուած փիլաւ կ’ ուտէր։ Ճնճղուկ – Ճնճղուկը վեր կը թռի կը մը կը թռի կու գայ այս մարդուն քով, քանի մը հատիկ կը կտցահարէ, Մրջիւնը կը կծկուի փախցնէ։ Մրջիւնը կը նկատէ ձայն չի հաներ, չի գիտնար ու կը փախի։ վերջը կը դառնայ ու շատ կը բարկանայ։ մարդուն կ, ըսէ։ – Ճնճղուկը ինձ կ’ըսպաննէ, – Է՜յ դուն, հատիկի գող, կ’ըսէ, - դաշտին ցորենը կ’ ու- օգնէ: Ըսէ տեսնեմ դուք ինչու՞ կը տես չի բաւեր, այժմ ալ մարդուն բաժինէն կը գողնաս։ Չես կռուիք իմ ցորենի հատիկներուս համար, ձեր ի՞նչ գործն է։ ամչնար... Կեցէ՛ք հիմա ես ձեր դատասՃնճղուկը կը զայրանայ: – Դուն չե՞ս որ գիշեր- ցորեկ տանը կ’ ընեմ։ – Ճշմարիտ կ’ըսես, - կը ծըլուհատիկները շալկած կը կրես քու բոյնդ։ Գողը ես եմ թէ դուն։ լայ ճնճղուկը,- տուր քու վճիռդ։ – Ճնճղուկ ու Մրջիւն, եկէք – Մրջիւնը կը պատասխանէ: – Ճիշտ է ես հատիկ կը ժող- ծուռ նստինք, շիտակ խօսինք։ վեմ, բայց արտը հնձելէն յետոյ։ Եթէ ինծի հարցնէք, Մրջիւնը Իսկ դուն մեյ մ’ ալ տեսար, թռար իրաւացի է, ան չի գողնար, նստեցար հասկին վրայ և դեռ թափուած հատիկը կը ժողվէ, իսկ դուն ճնճղուկ, ցորեկ օրով չհասած սկսար ուտել։ – Այդ տեսակ ալ պոչով սուտ: կը գողնաս։
– Մրջիունը կ,ուրախանայ: – Ես աչքովս որքան անգամ տեսած եմ: – Համբերէ Մրջիուն,-կ’ըսէ Մարդը ու կը դառնայ ճնճղուկին, -քանի որ դուն սուտ կը խօսիս, նաև գող ես ու լեզվանի, ես քու ոտքերդ կը կապեմ, որ այսօրունէ չկրնաս քալել,կ’ըսէ և այդպես ալ կընէ։ – Այդ օրուընէ ահաւասիկ ճնճղուկը չի կրնար քալել, թըռուռալով կը ոստոստայ գետնին վրայ։
Հայ Ժողովրդական հեքիաթներ
9-10/2016
25
Ռումինահայ լրագրող եւ թարգմանիչ Մադլեն Գարագաշյանը թանկարժեք նվերներ հանձնեց Հայաստանի Ազգային պատկերասրահին և Սբ. Էջմիածնի թանգարանին
Տիկին Գարագաշյանը Հայաստանի Ազգային պատկերասրահին նվիրեց ռումինահայ նկարիչ Երվանդ Նիկողոսյանի նկարը և 19-րդ դարի արծաթե գոտու ճարմանդ
Հոկտեմբերի 25-ին ՀՀ սփյուռքի նախարարության միջնորդությամբ Հայաստանի Ազգային պատկերասրահում տեղի ունեցավ նվիրատվության արարողություն, որին մասնակցեց ՀՀ սփյուռքի նախարարի տեղակալ Սերժիկ Սրապիոնյանը: Ռումինահայ լրագրող, թարգմանիչ Մադլեն Գարագաշյանը պատկերասրահին նվիրեց ռումինահայ նկարիչ Երվանդ Նիկողոսյանի մեկ նկար և բալկանյան ոճի 19-րդ դարի «filigrane» արծաթե գոտու ճարմանդ: Հայաստանի Ազգային պատկերասրահի տնօրեն Արման Ծատուրյանը, շնորհակալություն հայտնելով Մադլեն Գարագաշյանին նվիրատվության համար, նշեց, որ պատկերասըրահի ֆոնդը հիմնականում համալրվում է նման նվիրատ26
9-10/2016
վությունների շնորհիվ: «Շնորհակալ ենք ՀՀ սփյուռքի նախարարությանը, ում շնորհիվ հնարավոր եղավ կազմակերպել այս միջոցառումը: Ի վերջո հայ վարպետների ձեռքով պատրաստված բոլոր արժեքավոր նմուշների հանգրվանը Հայաստանն է և ուրախ եմ, որ տիկին Մադլենն իր նախնիներից ժառանգած այս ճարմանդը վերադարձրեց Հայրենիք», – նշեց Ա.Ծատուրյանը: ՀՀ սփյուռքի նախարարի տեղակալ Սերժիկ Սրապիոնյանն ընդգծեց. «Սա լավ առիթ է, որ հայաստանցի արվեստասեր հասարակությունը ծանոթանա Երվանդ Նիկողոսյան արվեստագետի ստեղծագործությանը: Տիկին Մադլենի նվիրատվությունը պետք է օրինակ հանդիսանա Սփյուռքում ապրող մեր մյուս հայրենակիցներին, որ հայկական արվեստի արժեքավոր նմուշներն ի վերջո տեղափոխեն Հայրենիք», – ասաց Ս. Սրապիոնյանը: Սփյուռքի նախարարի տեղակալը բարձր գնահատեց նաև տիկին Մադլենի հայապահպան գործունեությունը Ռումինիայում: «Տիկին Մադլենի հեղինակած «Հայերի հետ, հայերի մասին» հինգհատորյակը հայության խնդիրներին վերաբերող տարբեր լրատվամիջոց-
ներում անցած տասնամյակներում նրա տպագրած բոլոր հոդվածների ժողովածուն է», – հավելեց նա: Ողջույնի և շնորհակալական խոսքով հանդես եկավ Մադլեն Գարագաշյանը: Նա նշեց. «Վերջապես երազանքս կատարվեց և Լրագրողների 8-րդ համահայկական համաժողովին մասնակցելու նպատակով Հայաստանում եմ: Առիթն օգտագործելով՝ ցանկացա Ազգային պատկերասրահին նվիրել Երվանդ Նիկողոսյանի նկարը և մեծ մայրիկիցս ժառանգած 19-րդ դարի գոտու ճարմանդը: Ուրախ եմ, որ իմ նախաձեռնությունն արժանացավ ՀՀ սփյուռքի նախարարության և Հայաստանի Ազգային պատկերասրահի ղեկավարության բարձր գնահատականին»,- նշեց նա:
Տիկին Մադլենի նախաձեռնությունը կարևորեց նաև «Հայաստան-Ռումինիա բարեկամություն» ընկերության նախագահ Հակոբ Առաքելյանը: Նա տիկին Մադլենին նվիրեց Վահան Թոթովենցի «Կյանքը հին հռովմեական ճանապարհի վրա» ինքնակենսագրական վեպը: Հոկտեմբերի 20-ին մեկնարկած Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետությունների անկախության 25-ամյակին նվիրված «Հայոց պետականությունը՝ միասնության առանցք» խորագրով Լրագրողների 8-րդ համահայկական համաժողովի բացման արարողության ժամանակ ռումինահայ գրող և թարգմանիչ, Հայաստանի և Ռումինիայի գրողների միության անդամ Մադլեն Գարագաշյանը ռումինահայ ճանաչված նկարիչ Հրանտ Ավագյանի «Ծաղիկներ» (1966թ.) կտավը հանձնեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի արտաքին հարաբերությունների և արարողակարգի բաժնի տնօրեն Նաթան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանին: Ռումինահայ նկարիչ Հրանտ Ավագյանի կտավն իր արժանի տեղը կգտնի Մայր աթոռի թանգարանում: «Տարիներ առաջ այս նկարն ինձ նվիրել է Հրանտ Ավագյանը: Ես նրա գործունեության մասին բազմաթիվ նյութեր եմ հրապարակել ինչպես հայկական մամուլում, այնպես էլ՝ ռումինական: Ես ժառանգորդ չունեմ, իսկ քույրիկս 6 ամիս առաջ մահացավ և որոշեցի իմ տանը պահվող հայկական իրերն ի պահ տալ հայրենիքին», - «Հայերն այսօր»-ի հետ զրույցում նշեց Մադլեն Գարագաշյանը: Ռումինահայ ինքնուս նկարիչ Հրանտ Ավագյանը ծնվել է 1900
թվականին՝ Հալեպում: 1920-ական թվականների երիտասարդ տարիքում գաղթել է Ռումինիա: Ցուցահանդեսներ է ունեցել աշխարհի տարբեր երկըրներում: Երկու անգամ՝ 1960 և 1962 թվականներին ցուցադրըվել է նաև Հայաստանում: Հրանտ Ավագյանի քրոջ՝ Բեատրիսի հետ նաև տարիներ շարունակ արվեստի գործեր է հավաքել, որոնք այսօր պահվում
են Ռումինիայի արվեստի հավաքածուների թանգարանում: Ռումինահայ նկարիչը մահացել է 1990 թվականին: Մադլեն Գարագաշյանը ռումինահայ մեկ այլ նկարչի՝ Երվանդ Նիկողոսյանի աբստրակտ գործերից մեկը կնվիրի Հայաստանի ազգային պատկերասրահին:
www.hayernaysor.am
9-10/2016
27
Տոնական միջոցառումներ Ռումինիայի Կոնստանցա քաղաքում
Հոկտեմբերի 8-9-ը Ռումինիայի Կոնստանցա քաղաքում տեղի ունեցան մի շարք հո գ ևոր ու մշակութային միջոցառումներ՝ նվիրված տեղի Ս. Աստվածածին եկեղեցու 118ամյակին: Կազմակերպիչներն էին Կոնստանցայի Ս. Աստվածածին եկեղեցու ծուխը՝ գլխավորությամբ հոգևոր հովիվ, արժ. Տ. Օշական քահանա Խաչատրյանի և Ռումինիայի Հայոց միության Կոնստանցայի մասնաճյուղի՝ նախագահությամբ Լիվիու Մերդինյանի: Հոկտեմբերի 8-ին՝ շաբաթ օրը, ժամը՝ 1830-ին: Մարիա թագուհու անունը կրող արվեստի դպրոցի մեծ դահլիճում տեղի ունեցավ երեցկին Արմինե Խաչատրյանի մենահամերգը՝ նվագակցությամբ անվանի դաշնակահարուհի Սիլվիա Ցիգմեանուի: Երեկոյի ընթացքում հնչեցին հայ դասական երաժշտության գոհարներ, արիաներ տարբեր օպերաներից, ինչպես նաև՝ համաշխարհային դասական երաժշտության հայտնի երգա28
9-10/2016
ներից՝ Բուխարեստ, Պիտեշտ, Թուլչա և այլն: Հոկտեմբերի 9-ին, ժամը 30 10 -ին, Կոնստանցայի Ս. Աստվածածին եկեղեցում մատուցվեց տոնական Ս. Պատարագ՝ ձեռամբ Տ. Տաթև եպս. Հակոբյանի, հավարտ որի եկեղեցու բարեկարգված ու ընդարձակ պարտեզում կատարվեց մատաղի օրհնություն: Օրհնված մատաղը բաժանվեց ներկա հավատավոր բազմությանը: Միևնույն օրը, հոկտեմբերի 9-ին, ժամը 1330-ին, Իբիս հյուրանոցային համալիրի „Պրեսհանների ստեղծագործություն- տիժ” սրահում տեղի ունեցավ ներ՝ Կոմիտաս, Տիգրան Չուխաջ- արժ. Տ. Օշական քահանա Խայան, Ռոբերտ Պետրոսյան, Գրի- չատրյանի „Քարոզներ” գրքի գոր Հախինյան, Գեղունի Չթչյան, շնորհանդեսը: Ներկա էին գերշ. Մոցարտ, Հենդել, Ռոսինի, Պու- Տ. Տաթև եպս. Հակոբյանը, Ռումինիայի Հայոց միության նաչինի, Վերդի և այլն: Երեկոյին ներկա էին Ռու- խագահ Վարուժան Ոսկանյամինիայի Հայոց թեմի առաջնորդ նը, հյուրեր, հայ համայնքի ներգերշ. Տ. Տաթև եպս. Հակոբյա- կայացուցիչներ: Համառոտ բանանը, բազում հյուրեր և հայ հա- խոսությամբ հանդես եկան Արմայնքի ներկայացուցիչներ ոչ շալույս Սարգսյան Գուրըուն, միայն Կոնստանցայից, այլ նաև ով նաև գրքի խմբագիրներից Ռումինիայի մի շարք քաղաք- մեկն է, ինչպես նաև հեղի-
մինախոս ընթերցողների համար: Քարոզգրքի նպատակն է Աստծո խոսքն ու Ավետարանական ճշմարտությունները առավել հասանելի ու մատչելի դարձնել հասարակության լայն շրջանակների համար՝ նպաստելով քրիստոնեական կյանքում մարդկային հետագա առաջընթացին ու հավատքի զորացմանը: Գիրքը լույս է ընծայվել օրհնությամբ Տ. Տաթև եպս. Հակոբյանի և աջակցությամբ ու հովանավորությամբ Ռումինիայի Հայոց միության՝ „Արարատ” հրատարակչությունում: Շնորհանդեսից հետո տոնական սեղանի շուրջ բոլոր ներկաներն ու հրավիրյալները առիթ ունեցան շփվելու միմյանց հետ և կիսվելու իրենց տպավորություններով: Օրն անակը՝ խոստովանելով, որ իր ցայի Ս. Աստվածածին եկեղե- վարտվեց Թեմակալ Առաջնորքարոզները մեկ ընդհանուր ցու սրբազան խորանից խոս- դի՝ գերշ. Տ.Տաթև եպս. Հակոբգրքով լույս ընծայելու մտահղա- ված քարոզները՝ ամփոփելով յանի օրհնության ու բարեմաղցումը պատկանում է Թեմա- դրանք մեկ գրքի մեջ: Գիրքը թանքի խոսքով: կալ Առաջնորդին, ում հորդոր- երկլեզու է՝ հայերեն և ռուներով էլ սկսել է հավաքել վեր- միներեն, նախատեսված ինչՌումանիո Հայոց Արքեպսկ. ջին տարիներին Կոնստան- պես հայախոս, այնպես էլ ռումամլո գրասենյակ
9-10/2016
29
Հովվական այցելություններ Սուչավայի, Պոթոշանի, Յաշի և Փիթեշթի ծուխեր
Հոկտեմբեր 12-են 16-ը, Գերաշնորհ Տ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյան շրջայց կատարած է Սուչավայի, Պոթոշանի, Յաշի և Փիթեշթի ծուխերը: Շրջայցի առաջին օրը Ռումանիո հայոց թեմի Առաջնորդը ստուգեց Սուչավայի Հաճկատար վանքին կից շենքի ավարտված աշխատանքները, որոնք կատարվեցան Դավանանքներու պետական քարտուղարության ֆինանսական օգնությամբ: Երկրորդ օրը, Սրբազան հայրը այցելեց Պոթոշան, ուր ժամերգություն, գովաբանական աղոթք մատուցեց, որպես շնորհակալություն և գոհություն Աստծուն՝ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիի ստացած բարիքներուն համար, որմե ետք նախագահեց Ծխական խորհուրդի նիստը, որու ընթացքին հաստատվեցավ Դավանանքներու պետական քարտուղարությանը ուղղված հայցը՝ Պոթոշանի Սուրբ Երրորդություն եկեղեցվո նորոգության համար 300.000 լեյ արժողությամբ ֆինանսական 30
9-10/2016
օգնություն ստանալու նպատակով: Հոկտեմբեր 15-ին, Գերաշընորհ Տ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյան գտնվեցավ Յաշ, ուր Սուրբ պատարագ մատուցեց պատմական հուշարձան հանդիսացող՝ Սուրբ Մարիամի անունը կրող հայկական եկեղեցիին մեջ, իսկ հաջորդ օրը Սուրբ պատարագ մատուցեց Փիթեշթի Սուրբ Հովհաննես Մկրտչի անունը կրող հայկական եկեղեցին:
Մոլտովայի միտրոպոլիտ՝ Նորին սրբություն Թեոֆանի հրավերով, Ռումանիո Հայոց թեմի առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյան Յաշի մեջ ներկա գտնվեցավ Մոլտովայի պաշտպանը համարվող Սուրբ Փարասքեվայի մեծագույն տոնին, զոր Ռումեն Ուղղափառ Եկեղեցին կնշե Հոկտեմբեր 14-ին: Այդ առիթով, Գերաշնորհ Տ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյան տեսակցություններ ունեցավ Մոլտովայի միտրիպոլիտ՝ Նորին Սրբություն Թեոֆանի, Օլթենիայի միտրոպոլիտ՝ Նորին Սրբություն Իրինեուի, Արտեալի միտրոպոլիտ՝ Նորին Սրբություն Լաուրենցիուի և Թըրկովիշթեի միտրոպոլիտ և պատրիարքական վերակացու՝ Նորին Սրբություն Նիֆոնի հետ: Ռումանիո Հայոց Արքեպսկ. մամլո գրասենյակ
Վեհափառ Հայրապետի տեսլականը և առաջին հայկական եկեղեցին Արևելյան Եվրոպայում
Սեպտեմբերի 22-26-ը պատմական ու նշանակալից օրեր էին Չեռնոգորիայի հայ համայնքի համար: Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Հայրապետի տնօրինությամբ այդ օրերին Չեռնոգորիայում էր գտնվում Ռումինիայի Հայոց Թեմի առաջնորդ գերշ. Տ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյանը: Սեպտեմբերի 23-ին Սրբազան Հայրը հանդիպումներ է ունեցել տեղի հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ, որոնք ցանկություն էին հայտնել անժամկետ ձեռք բերել Չեռնոգորիայի Մետրոպոլիտության ենթակայության տակ գտնվող Ս. Մարիամ Աստվածածին եկեղեցին՝ կից սրահով ու հովվատնով: Այս առիթով գերշ. Տաթև եպիսկոպոս Հակոբյանը հանդիպում է ունեցել Չեռնոգորիայի Մետրոպոլիտ Ամֆիլոխի հետ, որի ժամանակ քննարկվել են եկեղեցու ձեռք բերման ու հայ համայնքին փոխանցման հետ կապված կարևոր հարցեր: Չեռնոգորիայի
րի զարգացմանը հատկապես Արևելյան Եվրոպայի երկրներում: Սեպտեմբերի 25-ին, Սրբազան Հայրն իր մասնակցությունն է բերել նաև Չեռնոգորիայի Բար քաղաքում տեղի ունեցած Ս. Իովան Վլադիմիրի մարտիրոսության հազարամյակին նվիրված տոնախմբությանն ու կազմակերպված միջոցառումներին՝ ներկայացնելով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը: Վեհափառ Հայրապետի տեսլականն է հայկական եկեղեցիներ ունենալ Արևելյան Եվրոպայի բոլոր երկրներում՝ մեր հայորդիների հոգևոր կյանքի Մետրոպոլիտն իր ուրախություն- առաջընթացի և ազգային, մշան ու աջակցությունն է հայտնել կութային կյանքի վերելքներ այս առիթով՝ փաստելով մեկ արձանագրելու համար: Այս պաանգամ ևս, որ Չեռնոգորիայի հի դրությամբ Չեռնոգորիայում պատմության մեջ առաջին ան- ապրում են մոտ 40 հայ ընտագամ Հայոց Եկեղեցին իր ներնիքներ, որոնց ցանկությունն է կայությունը պետք է ունենա այդ երկրի մեջ` կարևոր մաս- Հայ Եկեղեցու միջոցով պահել նակցություն ունենալով ոչ մի- իրենց ազգային դիմագիծն ու այն տեղի հայ համայնքի կյան- ինքնությունը և նորոգել իրենց քից ներս, այլ նաև նպաստե- ուխտը Բարձրյալն Աստծո հետ: լով միջեկեղեցական ու միջկրոնական հարաբեություննեhttp://hayernaysor.am
9-10/2016
31