De Boomklever Oktober 1987

DE

BDD-MKLEVER

NUMMER 4

JAARGANG 15 V.V.

A. VERDOVEN l

TERVUURSEVEST 254 13 3000 LEUVEN )

voorwoora 't Is weer voorbjj,

die mooie zomer,

die ;rnmer die be,�;on zowat in de

ja,

wunneer begon

zomer ei :';enl.ijk? En als ik zo eens naur buiten kijk,

ik dat ik ook

Ge ter niet

'L

'êtê indien'

zal het dun ook blijven bij

Waurschijnlijk

de rec;en zo mul::; en ruisend neer

niet aan ons

hart

• • • "

.

denk

be�in te fluiten. "

En nergens valt de

We laten dit echter

komen en in de kalender kan je d•m ook weer

allerlei interessante tochten vinden. '

verder

in dit nummer de "rarities" uit de waarnemingen van het

afc;elopen halfjaar;

niet dat we dit nu ook willen als de beste

of de mooiste waarnemingen op een Als ik

mag

voetstuk plaatsen.

kiezen tussen een mooi belichte ijsvogel vanop 15 m

of een superzeldzame grauwe fitis, denk

is mijn keuze vlug gemaakt,

ik.

Maar toch kunnen we een fameuze Engelse als hij verzucht: Alleen denk

'twitcher'

bijtreden

"But give me a red-flanked bluetail anyday

ik er dan nog bij:

"

en liefst een mannetje in

prachtkleed".

Want

is dut niet de reden waarom we er steeds opnieuw op uit

trekken:

vogels z ij r: gewoon moo:ie en intrigerende dieren.

Wie daar niet van overtuigd is, en noteert de

slaat best de kalender open

afspraak van onze tochten in zijn agenda.

Wij vun onze kant zullen ervoor zorgen de deelnemers allerlei 'te luten zien,

zowel in eigen streek als in andere verder ge­

legen gebieden.

Tot dan,

Herwig

I"

INHOUD 1

.V oo rw o o r d Ve rslagen:

Lesaevullei

Gaume

Gaume

ltlE

8

Akkertocht

9 10-11 12

Kalender

C.

Tunnicliffe

2,6

Lars Sv e n ss on:

R.

Gillmor,:

G.

Driessens:

3 3

Den Held:

7

M. Van Mierlo: P.

interessante artikelen, compleet overzicht van zeldzame· en minder zeld· zame waarnemingen, ond'er andere Het Zwin, het havengebied Zeebrugge, de kustpolders, Brugge.

- redactie: Thierry De Schuyter, Frank De Scheemaeker, Peter Sys, Georges De Putter.

J. Zwarts: 4-, 10 A.

Mergus Tweemaandelijks tijdschrift van de Vo· Noord-West-Vlaanderen gelwerkgroep geïllustreerd met prachtige pentekenin· gen (formaat 21 x 15 cm).

- regionale onderzoeken (onder andere watervogel· en grijpvogeltellingen).

tekenin�en:

Voorpagina:

Voor eventuele geïnteresscer<lcn:

5-7

Lommel

Waarnemingen

Herkomst

4-

- Abonnementen: u ontvangt 'Mergus' door f 16," of Bfr. 300 op te sturen (Eurocheque of Internationaal postbewijs) naar F. De Schee· maeker, Ronselarestraat 105, 6360 Brugge, Belgiê,

Robe rt : 11

· .

.

. �·

••

oentje 'üs, Oe.ntje, wa.a...-om 9a. J� niel eem planl�ri determ;neren �

__

27/06/1987

De ujtslap Belvédère.

Zoals gebruikeljjk was het mooi weer. Er vlogen op eersLe zicht zoals al zo vele malen weer verschillende buizerds en boompiepers

;

ook een

geelgors llet snel van zich horen.

Oogslrelencl vonden we de kleurenpracht van bloedooievaarsbek en karthui­ zeranjers tegen

de v<1algrijze kalkrotsen. Doch boeiender werd het wanneer

een koningspage letterlijk van bloem tot

bloem drentelde met als klein

detail onze hele schare er achLeraan.

We leerden hel

verschil kennen tussen kaJkwalstro mel zeer fijne lancet­

vormige bladeren en glad walstro,

waar de bladeren doen denken aan die van

het onze-lieve-vrouwbedstro.

Verder kuierden we langs de kalkwand waar we nog een veld graslelies ont­ waarden met

her en der een grote muggenorchis. Later konden we tot onze

afschuw zien hoe een lag.

Gelukkig dat

'strikjeshond',

de mooiste orchis bijna plat holde en

wielewal�rs over de juiste optische middelen beschikken

om vanop een afstand van ongeveer SOm exact te bepalen dal er nog hoop is!

W.isL

je dat

?.

.

.

een schorpioenvlieg een planteneter is meL zuigende mond­

delen. ... eglantier donkerder roze bloemen heeft dan hondsroos, dit verschil uiteraard Le relativeren valt en

je je dus beter op de typische

geur afstemt.

En hoe kon het ook anders op een plaats

zoals deze

O.a.

luzernevlinder (na verschillende

Coenonympha arcania,

vruchteloze vangpogingen), tje,

Le grand nacrê

argusvlinder,

:

we zagen ook vlinders.

aardbeivlinder (een grjjs dikkopje),

•

dwergblauw-•

of dark green fritillary.

Nadat onze wanclel- en determinatielust weer eens voor een dagje bekoeld was, trokken we huiswaarts - de blik reeds naar de volgende tocht gericht...

Suzanne.

1

WEEKEND 11 en 12 j u li

"

A lweer

na<1r

de

Gaume

' 87

?" of "Waarom in juli?" worcn vr:q•;en

die ik hoorde i.v.m. deze uitstap. Hopelijk slag

bij om eventuele twijfel

over

rloel en

qraar;t dj L

ver­

tij<lstip 111c1'.

te

vagen.

Onder een heerlijk zonnetje verlieten we Leuven. Even

voor

Waver deed een steenuil ons zowaar uit�eleide. Aan de

andere

kant van het traject werd Maartens telescoop waardig 1çedoort; even voor Neufchateau zeilden immers 2 adulte rode

wouwen.

Een weinig later konden we vaststellen dat het woord hier onbekend is:

te Lacuisine werd

het aan de

overgelaten om de steentjes in het a sfa lt �ast

te

rijden.

Dit had ook enige gevolgen voor de r�eluidsproductie auto van Yvan:

een minuscuul steentje veroorzaakte

danig gepiep dat deskundige hulp nodit5 bleek.

"wals"

we1w�el>ruj kers de

vnn

een

'.!.O­

G e luk k i 1•; werd

dit euvel vrij snel uit de wereld geholpen.

De wandeling naar voltreffer.

"La Roche à

l' A p pe l "

Het gros van de waarnemingen

te ver leiden maar wat dacht U van bekken,

een

�

was

anderma<Jl

vernoemen

3 raven,

zou

een mij

zingende kruis­

sperwer met prooi en maar liefst twee maal

een

havik?

Er was echter op voorhand verwittigd dat het hier een vlinderuitstap betrof en ik wil U,

beste lezer,

dan ook

niet onthouden van enig bont gefladderte.

Weerschijnvlinder,

kleine ijsvogel en Nijmeegse kapel

(jammer genoeg vlugger

dan het net tje,

• • •

),

klaverblauw­

keizersmantel,

geaderd witje,

groot-

dwergblauwtje,

gewoon en tweekleurhooibeestje, purperstreepparelmoervlinder,

bosdikkopje en groot dikkopje.

Tja,

moet het �ebruikt worden;

als je een net meeneemt,

had je heP beter thuis

gelaten

• • •

nnders

En ook libellen

helicopterden er rond.

wel de bronlibellen;

door de

11.ndere soorten

o.a.

1�;u·en

"echten"

een

Echt een "spetter"

waren

ook wel boltoni genoemd.

é! platbuik,

vuur-,

breedscheen- en

weidebeekjuffers.

Opvallende

bloeiers vonden we natuurlijk ook:

kuasjeskruid,

Een deel van

de

betonie,

muskus­

5 ratelaarsoorten en rui1r,e anjer.

de 1�roep reed hierna langs een alternatief traject

(zonder fabriek,

met Montquintin en grauwe klauwieren)

naar

'l'orgny.

's Morgens werd er over zingende helling van Velosnes uitt�ekamd.

kwartels gekeuveld en de

Al de zoveelste keer dat ik er

kom en toch noB altijd opvallende bremraap en zeer mooi in bloei:

"nieuwe" plantesoorten:

tijm­

blauwe bremraap.

Ook natuurlijk roofvogels: rode wouw,

zwarte wouw en

j wespendieven die in geslo­ ten formatie vlak langs zeilen.

0 ja, ook vlinders. Grote parelmoer, dambordje,

bruin zandoogje,

vlinder en

2 zeldzaamheden: groot

distel­

blauwtje en Glaucopsyche alexis.

Ook de rups van een nachtpauwoog en een junikever passeerden

-e§-

de revue.

De namiddag was ge erveerd voor Othe en omgeving.

Enig mooi waren de grauwe klauwieren: nig verder

J

eerst een

en een wei­

zelfs een paartje dat uitgevlogen jongen voerde.

In de graanakkers uitbundige bloei van groot spiegelklokje en aardak'.er.

lan1�:; de Othain bood,

Een plas

soorten ook juffer en

naast de reeds hoger vermelde

de metuulglanslibel,

gewone oeverlibel

•

.

keizerlibel,

grote roodoog­

We kregen ook een

mini ringslang

te zien die Jl.ndr� even later vakkundig uit he� water schepte.

Waar zo

'n net toch niet allem�al goed voor is

Daarna ging het stroomopwaarts

langs de rivier.

•

•

•

?!

Afgezien van

het prachtige landschap andermaal grauwe klauwier en de wouwen.

Een koninginnepagerups demonstreerde mooi haar vorkheftrukje. .

In het llellin1�bos aan.

troffen we jeneverbes, wolfskers en

Eéntnaal boven

snel in stukjes Intensief

en

speurwerk

in de ::raanakkers brokjes uitéén

beland,

een

I

leverde l1td uu[;

verschillende

sprinkhaanrietzanger en last

least in een gans geïsoleerde heg een koppel grauwe klauwier.

tofzwi<l

te vallen.

rwar de r�rauwe kiekendieven

niets op behalve een tweetal distelvlinders, zingende kwartels,

s

begon de 1•;roc;1,

van nauwelijks 150

Typj.scher kon dit WE niet

Lut nut len:·;L,�:

m

lrn:;Jo1;,n1

worden.

Herwig B.

N.B.:

Mijn notaboekje vermeldt nog ik vond het zo al

(meer dan

3 maal zoveel moois, •

•

•

?)welletjes.

11111:ir

p, !.U ;11:.i'I'l.S : f -;

//)

T.llli·:LT.EN'l.'OCll'l'

,J"

r

n;i·

1.J:lllUl·l·::·y

K1·:r1r1·:N

J lloe1�cl het vool'IJijc ;:omerwc er (nu ju, :.:uil :i<l.:in1_:; :···1/"

Lot oµti111.is111e,

ll!U<tl n;un:;tir; 1;e7.ind r•;ezcllir·;

!èc11

.

•

•

" /,orner " ),

nieL direct

wuren rle 1�eerr�oclt-�n ons ook dit�

•

zon net j e vergezelde

up wef.!; naar Lom mel , in

ons

het noorden van J.imburi:;. Hoewel ook daar niet alles koek en ei is op milieut;ebiecl ( denken we ma:ir rloor

zware

ll!et;:i:len),

is

a:m

deze streek

bodemverontreiniging

nog e0n echt libellen -

paradijs.

ln " Ka l:tenbos " werd halt c;ehouden voor een snelkursus libelle1 determineren.

���r;;��::'.!:�Ci�� : 1. Versch i l tussen waterjuffers en Klazenmnkers: -

1.

zijn slanke, tere insecten met voor- en ach t ervleur;els van gelijke vorm; de ogen staan ver van ellrn;:ir verwijderd"

waterjuffers

- glazenmakers

(�ommigen noemen deze groep ook wel eens

" libellen ") daarentegen zijn forse dieren. Zij hebben facetogen die elka ;:ir raken en hun voor- en achtervleugels verschillen va n vorm.

�. Verschil tussen mannetjes en vrouwtjes: - mannetjes hebben knobbeltjes op het tweede achterlijfs­ segment. Dit zijn reservoirtjes wa;:irin sperma bewaard worrtt.

3.

Een l i bel determineren m.b.v. een tabel.

Daarna be1_:;onnen de vlinder

(sorry,

"atleten"

driftig in het rond te

libellen)netjes naar

slaan

met

meestal onbereikbaar ver

en hoog vli egende li bellen.

De buit wer d door de ''

intellectuelen

" gedetermineerd m. b. v

•

.de onv ol prezen JNM-tabel. In totaal werden 12 soorten gevangen.

Vermeldenswaard is zeker Sympetrum depressiusculum - de Kèmpen­ se

he irt elibel

Te�en de

- behoorlijk zeldzaam

1

avond be�on de lucht te betrekken en even later vielen

de eerste druppels.

N oodgedwonr;en werd -

zonder na chtzwaluwen -

de tQrugtocht aangevat.

Onderwe1?;

ken.

werd nog even gestopt om

de inwendige mens te verster­

Alle s tesumen een geslaagde dag .

:

27-'-)

Velden ten ZO van Mollendaal

Ook boven de;-;e tocht

hin:,_; het overbekende zwaard vun

onder de vorm van leidergebrek en dreigende wolken.

:J1unuçle�: To�h

den er enkele deelnemers bereid gevonden om het veld

wer­

i.n te

trekken.

In de eerste holle weg was er ons al iemand voor r�ewee::t.

Hier en daar vonden we immers gemorste heksenboter, slijmzwam.

Gele ganzebloem,

thijrn,

zorgden voor een kleurige noot.

Ook

luzerne,

akkerleeuwebek

gestreepte zoals wij verkeerdelijk beweerden nog met zijn

(haar

?)

netels en spinnewebben, brumrnelrneter

"

•

•

•

( en nieL

) pronkte

allerlaatste bloem.

Eén van de volgende holle wegen,

"

een 1•;ele

vlasleeuwebek

helemaal dichtgeg:i·oeid

111"

t

herbergde de spanrups van de

( alias Cidaria albicillata)

mooie als verguld glanzende vlinderpoppen. wat daar weer uit tevoorschijn zal komen

Bij gebrek a an interessant

•

en ook en�

We zijn benjc11wd •

•

gevogelte ontspon er zich

een

discussie o.f een zekere boskip nu voor of achter de 1�rne p · de weg had overgestoken. Wat mij betreft, veel te ver om in de pot te belanden

1

Aan de rand van Mollendaalbos z:warnden we nog wat rond als resultaat:

scherpe taailing

(azijn�eur),

grauwe

en hertezwam. " The rest is silence

"

zei Harnlet in zijn tijd-

111et

a11wnie�,

1 �o

15-1�:

Ooievaar:

0

avonds strijken 3 ex neer te NKV en brengen er de nacht door op een akker (Piet De Becker)

's

t.warte ooievuar:

16-9: het lange wachten op een visarend levert dan toch resultaat op: om 16.00 hoog

achter de vijver een zwarte ooievaar, na enkele toertjes verder naar ZW (BL H , WEJ)

*

t.warte wouw:

Dit voorjaar waren er eind april/begin mei liefst

4 zwarte wouwen in de Dijlevdllei.

Twee vogels bleven, er was uitgebreide balts en naar verluidt ook nestbouw. ' De broedpoging is echter mislukt, waarschijnlijk om­ wille van het slechte weer in mei en juni.

Kwartel:

26-5:

/

za te Leefdaal als reactie op cassette (BLG)

1�-5:

?cholekster: Kluut:

1

1 te SAR (BLG)

6-4: 12 te SAR (BLG) 10-5: 3 te FLO (BLG)

• •remmincks strandloper: 16-5: 17-5: l?e1;enwulp: Dwergmeeuw:

14-9:

5 te FLO (H. Dineur, Y. (WAM, CLW) 3 te "

2 laag te FLO naar Z

26-LH 3 ad. min.

7

De Beul)

(BLfl)

1 juv. te FLO (VSK, B.

Nef) hoog overtrekkend te SAR (PES)

en " op verplaatsing " diezelfde dag: ong. min.

?.7-1�:

*

';Jitvleu[5elstern:

O

Witwonr,;stern:

24-6:

?6-6:

22-8:

te Blokkersdi � k

(+

balts)

(BLH)

1 te SAR (T. de Thier)

Noordse/Visdiefje:

Duinpieper:

25

j Mechels Broek (BLH)

1 te SAR tussen 14.15 en naar.O (HAF)

14.25;

vertrekt

1 komt aan te SAR om 15.35 en amper 10 min. later naar 0 (HA F) waarschijnlijk een juv. op 8-8 jl. (M. Hens, D.

1 in het veld te Bertem

Noordse stern te SAR Slabbinck)

(M.

Hens)

Al

2-7: 1

'' vangst en versch. andere ex. soort voor de rer_çio (BLII)

op de Paddepoel;

�E�!��-�!��Ëg���ËE-=-�Ë��g�-�E�g�!� te SAH (BLII); door JNM-Leuven reeds enkele du:':en te­ voren 15esignaleerd. Een zwerver ? Laatste waarne111:i11.; dateert van '82.

16-9: 1

�!�!��-�ËE!���ËE-=-�2E���-E�E�!!Ë!!ËE!EË��� 11-8:

nabij het LP op 11-8: ruim 3 cm 15root , eerst aan een-? van vliegend hert (IlLH)

1

�2�!-�����EjË-=-��E2g!�!�-���E!� 2-9: 1

rups te Oud-Heverlee

Afkortingen:

NKV BLH WEJ BLG

Bleys Geert

FLO

Florival

WAM

Walravens Marc

CLW

Claes W.

VSK

Van Scharen Kris

SAR

St-Agatha-Rode

PES

Péten Stéphane

HAF-� Halot François

(BUI)

ik <lucl1t

rl:•n 0011

Kalenaer . '/-'J-1-•:�'7:

Do.r�uitstap Daraque Fraiture /\fspra3k: Station Heverlee 8.30 Leider:

/\. Verboven

Laarzen en knapzak mee

28-'H- '3'7:

1

Namiddagwandeling in de velden van Vossem.

Gegarandeerd weinig vogels! vooraf: B il l Oddie 's LBBB: Vertrek:

hangeraden lectuur

1l1-.00 Leuven Station 1'�-.20

O.l.v. ll.

�-12-'87:

(dus:

Brightening up a dull day)

Tervuursesteenwer;:

brug over E 40

Blockx

Bestuursvergadering ten huize van H.

Blockx,

Langeveld

;2)3 te Holsbeek om 20.00 " stipt "-

19-12-'8'7:

Dia-avond: Afspraak:

een jaar natuur Heverlee gemeentehuis

(Ingang

"Politie")

om ;�o. 30

3-1-'86:

13�z- '88:

�uperklassiek ên beregoed:

Da�uitstap �eeland

Leiding:

H. Blockx

Vertrek:

'7.30 Leuven Station

·

Antwerpen Linkeroever

·Leiding: Vertrek:

-

""f'U"f'

Monique Bekkers & Suzanne Nelissen Leuven Station 9.00

oentje Dit t) maf! Zo·n hui� vindplaotHn.oll• joot9anC'1mputet 1 JI< >lop e• ol , 9en von _ lJ,, J00"klev.,r e i9u1 J tTI�n g�;eu�n� in letst�. , odre\ . . . t.nne . . . tk Jtop er -r.woluw, 9ehe1me on"hidetfn. oo� ol "'�" 1>ROBLEMEN ;,.,