De Vallei Oktober 1992

Page 1

;.·;<i" "•1-,

..

&m·

Medewerkers aan deze "Vallei" waren Els, Katia, Kim, Bart en Jesse. 'loA\-,f'I � � � b°c.H��. P .w Gv 1\ Illustraties: �P.; P-tla H.J. �i1'3 h<U.\dW"I /

Pb ��r; VSJo..n1m; td-

.�u\d.

f

V1._,

fl,

v'Yt•

lh,0��

1)

()�

·Îl\Af)-:

il J}'.

V/v

0., -t_ Cr,

V0

11I

�\.1

V

.J

'

k)-t

H1::····-

w w äi

> w I

'·

0 0 "'

".:i �� 1 .... i.1,;i�t

<D

(ij

Q)

.�t..:.i: 1��:·_11 ,

�Q)

w I

c w (ij

.<:: u � c

;:;

.!!!

êü :.::

::i :> Htil� IJtssa-aan-hn·/"'71uis. Em foto

win

Paul Van dm AMk.

.

19e jaargang nr.4 / oktober-december 1992 '

afgiftekantoor Leuven X


t'e

,,.,,,

.

;.�,"".I

,

De J.N.M. is een landelijk georganiseerde vereniging voor en door jongeren

tussen 8 en 25 jaar. Doelstellingen zijn het kennismaken met alles wat leeft,

alsook werken aan een natuur- en mensvriendeljke omgeving. Dit gebeurt door middel van talrijke excursies, kampen, voordrachten, studies, akties, tijdschriften, ... Als lid van

adeling Leuven krijg je

viermaal per jaar "De Vallei" waafin o.a.

een kalender met alle afdelingsaktiviteiten. De piepers (8- tot 12-jarigen ) hebben we een aparte werking. Zij krijgen het "Valleitje" voor en soms deels door hen gemaakt.

Kontaktpersoon afdeling Leuven

:

Bart Vercoutere Broekstraat 36

3000 Leuven weekend:

Piepverantwoordelijke

Schildekelaan 7

3060 Bertem :

tel.: 016/489745

Tine Hens Sint-Jansbergsteenweg 79

3001 Heverlee

tel.: 016/200667

De JNM heeft sinds kort oQk een nieuw sekretariaat in Leuven:

Zevenslaperstraat 9 3000 Leuven Tel. en fax.: 016/294022 Open van maandag tot vrijdag tussen 9u30 en 17u

Hallo trouwe lezers van de "Vallei" en natuurlijk ook ne goeiendag aan de nog niet zo trouwe lezers. Ja uiteindelijk is dan toch iedereen van onze redaktie naar Leuven teruggekeerd uit verre en minder verre oorden. Er werd dus snel werk van gemaakt deze "Vallei" met niet te veel vertraging in jullie bus te krijgen. In dit voorwoord zou ik vooral Jesse willen bedanken voor haar lezersbrief die verder in deze "Vallei" te lezen is. Echt tof eens een reaktie te krijgen op die eeuwige opro�jes voor artikels in de voorwoorden. Voor ons eens een bewijsje dat de "Vallei" ook gelezen wordt. Verder zou ik ook al een oproep willen doen om tegen het einde van het jaar jullie lidgeld voor volgend jaar te betalen. Zo zal de ledenlijst van onze afdeling tegen de volgende "Vallei" mischien volledig zijn en zouden we ze er rnischien nog eens in afdrukken. Verder zijn artikeltjes, cartoons, briefjes, mopjes, krantenknipsels,... nog altijd welkom in de bus van een van de redaktieleden zoals bv. die van mij: Katia Van Tichelen Herendreef 6 3001 Heverlee Veel leesgenot, sjamayee en tot de volgende keer,

LID WORDEN ??

Lid worden kan door overschrijving van : • • • •

450 350 200 600

� 3

BF voor gewone leden (van 12 tot en met 25 jaar) BF voor piepleden (van 8 tot en met 12 jaar) BF voor bij leden ( broer of zus van een gewoon of pieplid) BF voor steunleden ( ouder dan 25 jaar )

op rek.nr.: 001-2280592-04, met vermelding van naam, adres, geboortedatum en soort lid.

........, ....." . .... "' • ... .

• ...f'

<lil. "

\.. •

"i

�.

. "

r ··-.;

i!."'"

:·' •.

!'

· :'1'

"�...... . , ... .,

f

� ••:"'·

2 ;.-' ""'·

l�

.. " .:


t'e

,,.,,,

.

;.�,"".I

,

De J.N.M. is een landelijk georganiseerde vereniging voor en door jongeren

tussen 8 en 25 jaar. Doelstellingen zijn het kennismaken met alles wat leeft,

alsook werken aan een natuur- en mensvriendeljke omgeving. Dit gebeurt door middel van talrijke excursies, kampen, voordrachten, studies, akties, tijdschriften, ... Als lid van

adeling Leuven krijg je

viermaal per jaar "De Vallei" waafin o.a.

een kalender met alle afdelingsaktiviteiten. De piepers (8- tot 12-jarigen ) hebben we een aparte werking. Zij krijgen het "Valleitje" voor en soms deels door hen gemaakt.

Kontaktpersoon afdeling Leuven

:

Bart Vercoutere Broekstraat 36

3000 Leuven weekend:

Piepverantwoordelijke

Schildekelaan 7

3060 Bertem :

tel.: 016/489745

Tine Hens Sint-Jansbergsteenweg 79

3001 Heverlee

tel.: 016/200667

De JNM heeft sinds kort oQk een nieuw sekretariaat in Leuven:

Zevenslaperstraat 9 3000 Leuven Tel. en fax.: 016/294022 Open van maandag tot vrijdag tussen 9u30 en 17u

Hallo trouwe lezers van de "Vallei" en natuurlijk ook ne goeiendag aan de nog niet zo trouwe lezers. Ja uiteindelijk is dan toch iedereen van onze redaktie naar Leuven teruggekeerd uit verre en minder verre oorden. Er werd dus snel werk van gemaakt deze "Vallei" met niet te veel vertraging in jullie bus te krijgen. In dit voorwoord zou ik vooral Jesse willen bedanken voor haar lezersbrief die verder in deze "Vallei" te lezen is. Echt tof eens een reaktie te krijgen op die eeuwige opro�jes voor artikels in de voorwoorden. Voor ons eens een bewijsje dat de "Vallei" ook gelezen wordt. Verder zou ik ook al een oproep willen doen om tegen het einde van het jaar jullie lidgeld voor volgend jaar te betalen. Zo zal de ledenlijst van onze afdeling tegen de volgende "Vallei" mischien volledig zijn en zouden we ze er rnischien nog eens in afdrukken. Verder zijn artikeltjes, cartoons, briefjes, mopjes, krantenknipsels,... nog altijd welkom in de bus van een van de redaktieleden zoals bv. die van mij: Katia Van Tichelen Herendreef 6 3001 Heverlee Veel leesgenot, sjamayee en tot de volgende keer,

LID WORDEN ??

Lid worden kan door overschrijving van : • • • •

450 350 200 600

� 3

BF voor gewone leden (van 12 tot en met 25 jaar) BF voor piepleden (van 8 tot en met 12 jaar) BF voor bij leden ( broer of zus van een gewoon of pieplid) BF voor steunleden ( ouder dan 25 jaar )

op rek.nr.: 001-2280592-04, met vermelding van naam, adres, geboortedatum en soort lid.

........, ....." . .... "' • ... .

• ...f'

<lil. "

\.. •

"i

�.

. "

r ··-.;

i!."'"

:·' •.

!'

· :'1'

"�...... . , ... .,

f

� ••:"'·

2 ;.-' ""'·

l�

.. " .:


�I

pl.

Als reactie op onze oproep aan alle lezertjes in de vorige Vallei om ook eens

[�

iets op papier te zetten en op te sturen naar de redaktie, schreef Jesse deze brief:

WAAW, EEN TOCHT DIE DOORGAAT ...

Beste redactie,

september onder een stralende hemel naar

was Barts eerste reaktie

toen hij zag dat er wel vier Leuvense JNM-ers op 6 Leuven station afzakten om die dag in de

Dijlevallei op tocht te gaan.

Er werd de JNM-ers gevraagd om de fantastische ofwel verschrikkelijke vakantie-ervaringen op te sturen, wel, dit is er zo één. Na een beestig-neig kamp in de Doode Bemde vertrok ik naar Kreta. Lekker spannend, voor de eerste keer op het vliegtuig. Het vliegtuig verlok rond 6 uur 's morgens dus konden we een ontbijt verwachten. Om 8 uur kwam de stewardess met haar karretje aangerold. Iedereen kreeg een mooie plastiek doos met daarin: 2 broodjes, elk apart in plastiek verpakt, bestek, ook in plastiek verpakt, een cakeje, ook plastiek verpakt, confituur, boter, een kaasje, allemaal plastiek verpakt. En dit is nog niet alles, broodjes, toespijs, cake lagen nog is in een ander prachtig plastiek doosje. En niet te vergeten; drank plastiek bekertje. Ik werd niet misselijk van de vliegtuigreis maar wel van de verpakking van het eten. Het duurde trouwens 10 minuten voordat ik kon beginnen te eten, want je moest zorgen dat je die doosjes openkreeg en dan nog zorgen dat ze niet vielen. Wat een ELLENDE! Op de terugweg, allemaal hetzelfde, alleen nu nog meer doosjes want we kregen een lunch. Het moet ongelofelijk zijn hoeveel afval de E.B.A. (European Belgian Airlines) te verwerken krijgt na 1 vlucht. Als de E.B.A. hygiënisch wil zijn, oké, maar nu overdrijven ze toch. Hieraan moet iets gedaan worden! WIE HELPT!? =

Groetjes, Jesse

Bart, Maarten, Stefaan en ik (voor wie niet kan tellen, dat maakt 4 deeln emers) fiets.ten eerst naar de Doode Bemde om een hydronet, maar toen we dat niet vo.1den stelden we ons tevreden met een vlindernetje en een stalen visnet. Gewapenö met deze instrumenten trokken we verder tot de

vijver van St.-Agatha-Rode, waar

buiten enkele knobbelzwanen en een blauwe reiger eigenlijk niets op zat. Bo' .:n de

bomen zagen we echter wel 12 buizerds en... een vliegshow

van Beauvechain. Al

boterhammen smikkelend bewonderden we beiden (buizerds en vliegtuigen). Maarten,

die

een

studie

gaat

maken

over

de

relatie

vogelaanwezigheid­

toen reden we in tegenrichting

waterkwaliteit, nam nog een waterstaal (wat niet veel voorstelde) en verder. Maarten ging alvast naar de volgende vijver, terwijl wij,

van de Gordel, naar de Doode Bemde fietsten om het vlindertransekt af te leggen. Ondanks het goede weer zagen we slechts weinig vlinders en de waarnemingen bleven beperkt tot de meest algemene soorten (kleine vos, klein koolwitje, ..), maar 't was een aangename wandeling. Daarna fietsten we richting

N eer ijse grote bron

en onderweg zagen we een twintigtal aalscholvers op trek ('t was tenslotte een najaarstrek-tocht die we deden). Aan de vijver troffen we Maarten aan die daar druk aan't vogelen en vissen was. De juiste waarnemingslijst heb ik niet, maar er zaten enkele

algemene soorten op vijv er, de

de vijver zoals fuut, wilde eend, tafeleend... . Ook op de volgende

tweede van Oud-Heverlee (van Leuven uit gezien) troffen we dezelfde soorten aan. Om aan de eerste vijver te geraken, klauterden we eerst met veel

moeite over een

minstens 2 meter hoog hek (behalve Maarten dan, die sprong gewoon) en

ploeterden we door het dichte struikgewas.

Na de waarneming van een hele hoop tafeleenden, wilde eenden, 2 knobbelzwanen

en enkele futen, namen we dezelfde weg terug (struikgewas - hek) met dezelfde taferelen als op de heenweg. Omdat het toen al tegen zessen liep ben ik naar huis gegaan. Maarten en Bart zijn nog hamsterburchten gaan zoeken, maar op het ogenblik van dit schrijven weet niet of ze er gevonden hebben. Vraag het hen zelf maar op de volgende tocht. Tot dan,

Els

nvdr: Dankjewel Jesse voor je brief, hopelijk komt er nog wat reactie!?

ik


�I

pl.

Als reactie op onze oproep aan alle lezertjes in de vorige Vallei om ook eens

[�

iets op papier te zetten en op te sturen naar de redaktie, schreef Jesse deze brief:

WAAW, EEN TOCHT DIE DOORGAAT ...

Beste redactie,

september onder een stralende hemel naar

was Barts eerste reaktie

toen hij zag dat er wel vier Leuvense JNM-ers op 6 Leuven station afzakten om die dag in de

Dijlevallei op tocht te gaan.

Er werd de JNM-ers gevraagd om de fantastische ofwel verschrikkelijke vakantie-ervaringen op te sturen, wel, dit is er zo één. Na een beestig-neig kamp in de Doode Bemde vertrok ik naar Kreta. Lekker spannend, voor de eerste keer op het vliegtuig. Het vliegtuig verlok rond 6 uur 's morgens dus konden we een ontbijt verwachten. Om 8 uur kwam de stewardess met haar karretje aangerold. Iedereen kreeg een mooie plastiek doos met daarin: 2 broodjes, elk apart in plastiek verpakt, bestek, ook in plastiek verpakt, een cakeje, ook plastiek verpakt, confituur, boter, een kaasje, allemaal plastiek verpakt. En dit is nog niet alles, broodjes, toespijs, cake lagen nog is in een ander prachtig plastiek doosje. En niet te vergeten; drank plastiek bekertje. Ik werd niet misselijk van de vliegtuigreis maar wel van de verpakking van het eten. Het duurde trouwens 10 minuten voordat ik kon beginnen te eten, want je moest zorgen dat je die doosjes openkreeg en dan nog zorgen dat ze niet vielen. Wat een ELLENDE! Op de terugweg, allemaal hetzelfde, alleen nu nog meer doosjes want we kregen een lunch. Het moet ongelofelijk zijn hoeveel afval de E.B.A. (European Belgian Airlines) te verwerken krijgt na 1 vlucht. Als de E.B.A. hygiënisch wil zijn, oké, maar nu overdrijven ze toch. Hieraan moet iets gedaan worden! WIE HELPT!? =

Groetjes, Jesse

Bart, Maarten, Stefaan en ik (voor wie niet kan tellen, dat maakt 4 deeln emers) fiets.ten eerst naar de Doode Bemde om een hydronet, maar toen we dat niet vo.1den stelden we ons tevreden met een vlindernetje en een stalen visnet. Gewapenö met deze instrumenten trokken we verder tot de

vijver van St.-Agatha-Rode, waar

buiten enkele knobbelzwanen en een blauwe reiger eigenlijk niets op zat. Bo' .:n de

bomen zagen we echter wel 12 buizerds en... een vliegshow

van Beauvechain. Al

boterhammen smikkelend bewonderden we beiden (buizerds en vliegtuigen). Maarten,

die

een

studie

gaat

maken

over

de

relatie

vogelaanwezigheid­

toen reden we in tegenrichting

waterkwaliteit, nam nog een waterstaal (wat niet veel voorstelde) en verder. Maarten ging alvast naar de volgende vijver, terwijl wij,

van de Gordel, naar de Doode Bemde fietsten om het vlindertransekt af te leggen. Ondanks het goede weer zagen we slechts weinig vlinders en de waarnemingen bleven beperkt tot de meest algemene soorten (kleine vos, klein koolwitje, ..), maar 't was een aangename wandeling. Daarna fietsten we richting

N eer ijse grote bron

en onderweg zagen we een twintigtal aalscholvers op trek ('t was tenslotte een najaarstrek-tocht die we deden). Aan de vijver troffen we Maarten aan die daar druk aan't vogelen en vissen was. De juiste waarnemingslijst heb ik niet, maar er zaten enkele

algemene soorten op vijv er, de

de vijver zoals fuut, wilde eend, tafeleend... . Ook op de volgende

tweede van Oud-Heverlee (van Leuven uit gezien) troffen we dezelfde soorten aan. Om aan de eerste vijver te geraken, klauterden we eerst met veel

moeite over een

minstens 2 meter hoog hek (behalve Maarten dan, die sprong gewoon) en

ploeterden we door het dichte struikgewas.

Na de waarneming van een hele hoop tafeleenden, wilde eenden, 2 knobbelzwanen

en enkele futen, namen we dezelfde weg terug (struikgewas - hek) met dezelfde taferelen als op de heenweg. Omdat het toen al tegen zessen liep ben ik naar huis gegaan. Maarten en Bart zijn nog hamsterburchten gaan zoeken, maar op het ogenblik van dit schrijven weet niet of ze er gevonden hebben. Vraag het hen zelf maar op de volgende tocht. Tot dan,

Els

nvdr: Dankjewel Jesse voor je brief, hopelijk komt er nog wat reactie!?

ik


-rrr---

��������-[i} Verslag bestuursvergadering

2

oktober '92

Gisteren, 2 oktober dus, was het weer eens vergadering. Na drie maanden "vakantie" stonden er om 20u weer eens heel wat bekenden, en ook zelfs een

Dag van de nacht...

paar voor mij nog onbekenden, aan het infocentrum van onze vrienden. Van daaruit werd dan voor de eerste keer in de geschiedenis van onze afdeling koers gezet naar het nieuwe landelijke jnm-secretariaat te Leuven. Voor de

Zoals het Leuven past was de dag van de nacht tijdens de dag. Van de zes aanwezigen waren er wel

50%

eerste keer kon ik daar dan een blik werpen op het wit-rode huisje in de Zevenslaperstraat nummer 9.

nieuw.

Na Marlijn, Liesbeth en Inea (zijn de namen juist geschreven?) hartelijk

Daar werd dan de vergadering gestart. Aangezien onze secretaris niet op deze

begroet te hebben trokken we gezwind naar Bertem veld alwaar we met onze

vergadering aanwezig was, en er niemand aangeduid werd om een verslagje

ogen naar de grond gericht zochten naar de openingen van een hamsterburcht. Typerend voor zo'n hamsterburcht zijn de twee openingen waarvan er één loodrecht naar beneden loopt en een andere schuin naar beneden. Wat vonden we nu ? We vonden wel heel wat holletjes maar die waren niet echt typerend voor hamsters. Om de nieuwkomers wat meer te laten zien dan leemgrond hebben we nog een wandeling gemaakt in onze geliefde Doode Bemde. De zon ging onder en dus werd het tijd om plaats te makken voor de vele prachtige dieren van de nacht en voor Jef de Scheve die de Dijle vallei weer onveilig zou maken.

te schrijven, zal ik hier maar in 't heel kort vertellen wat er allemaal gezegd is. Ten eerste werd er wat afdelingspost doorgenomen en rondgedeeld. De belangrijke en interessante dingen daarvan zal je wel ergens in deze "Vallei" kunnen lezen. Verder werd de kalender voor de komende maanden opgesteld. Deze zal

je ook

op de laatste bladzijden van deze

"Vallei"

kunnen

bewonderen. Er was ook een rondvraag naar mensen die bereid zijn om lid te worden van de leuvense milieuraad. Hiervoor waren een aantal kandidaten : Tom, Tine, Heidi, Kim, en mischien nog wel een paar andere die me ontglipt zijn. Er werd besloten dat een van deze zich als lid van de raad zou opgeven, en de anderen zouden dan als afgevaardigde van deze persoon ook af en toe

SVDA alias FANNE

de vergaderingen kunnen bijwonen. Als laatste punt werd er dan nog maar eens over kringlooppapier gesproken. Sommigen vroegen zich af of het niet goed zou zijn nog eens kringlooppapier te verkopen aan de ingang van de Alma's. Dit zou dan vooral zijn om de verse schachtjes op de hoogte te stellen van het bestaan en de verkoop van kringlooppapier aan de KUL. Daar echter vorig jaar in de milieuraad (hier gaat het om de milieuraad van de studenten ) besloten en geregeld werd dat vanaf dit academiejaar het papier

'j

door de diverse kursusdiensten zal verkocht worden, werd besloten dat dit niet nodig zal zijn. Zo dat was denk ik alles wat er daar bedisseld werd. Daar ik pas na de vergadering besloot dit kort verslagje te schrijven, is het zeer goed mogelijk zoniet hoogstwaarschijnlijk dat er een paar foutjes in staan of dat ik het een

en 't ander vergeten ben ( ik was eerlijk gezegd nogal slaperig). Maar zo

weten de afwezigen toch ongeveer wat ze gemist hebben.

Groetjes,


-rrr---

��������-[i} Verslag bestuursvergadering

2

oktober '92

Gisteren, 2 oktober dus, was het weer eens vergadering. Na drie maanden "vakantie" stonden er om 20u weer eens heel wat bekenden, en ook zelfs een

Dag van de nacht...

paar voor mij nog onbekenden, aan het infocentrum van onze vrienden. Van daaruit werd dan voor de eerste keer in de geschiedenis van onze afdeling koers gezet naar het nieuwe landelijke jnm-secretariaat te Leuven. Voor de

Zoals het Leuven past was de dag van de nacht tijdens de dag. Van de zes aanwezigen waren er wel

50%

eerste keer kon ik daar dan een blik werpen op het wit-rode huisje in de Zevenslaperstraat nummer 9.

nieuw.

Na Marlijn, Liesbeth en Inea (zijn de namen juist geschreven?) hartelijk

Daar werd dan de vergadering gestart. Aangezien onze secretaris niet op deze

begroet te hebben trokken we gezwind naar Bertem veld alwaar we met onze

vergadering aanwezig was, en er niemand aangeduid werd om een verslagje

ogen naar de grond gericht zochten naar de openingen van een hamsterburcht. Typerend voor zo'n hamsterburcht zijn de twee openingen waarvan er één loodrecht naar beneden loopt en een andere schuin naar beneden. Wat vonden we nu ? We vonden wel heel wat holletjes maar die waren niet echt typerend voor hamsters. Om de nieuwkomers wat meer te laten zien dan leemgrond hebben we nog een wandeling gemaakt in onze geliefde Doode Bemde. De zon ging onder en dus werd het tijd om plaats te makken voor de vele prachtige dieren van de nacht en voor Jef de Scheve die de Dijle vallei weer onveilig zou maken.

te schrijven, zal ik hier maar in 't heel kort vertellen wat er allemaal gezegd is. Ten eerste werd er wat afdelingspost doorgenomen en rondgedeeld. De belangrijke en interessante dingen daarvan zal je wel ergens in deze "Vallei" kunnen lezen. Verder werd de kalender voor de komende maanden opgesteld. Deze zal

je ook

op de laatste bladzijden van deze

"Vallei"

kunnen

bewonderen. Er was ook een rondvraag naar mensen die bereid zijn om lid te worden van de leuvense milieuraad. Hiervoor waren een aantal kandidaten : Tom, Tine, Heidi, Kim, en mischien nog wel een paar andere die me ontglipt zijn. Er werd besloten dat een van deze zich als lid van de raad zou opgeven, en de anderen zouden dan als afgevaardigde van deze persoon ook af en toe

SVDA alias FANNE

de vergaderingen kunnen bijwonen. Als laatste punt werd er dan nog maar eens over kringlooppapier gesproken. Sommigen vroegen zich af of het niet goed zou zijn nog eens kringlooppapier te verkopen aan de ingang van de Alma's. Dit zou dan vooral zijn om de verse schachtjes op de hoogte te stellen van het bestaan en de verkoop van kringlooppapier aan de KUL. Daar echter vorig jaar in de milieuraad (hier gaat het om de milieuraad van de studenten ) besloten en geregeld werd dat vanaf dit academiejaar het papier

'j

door de diverse kursusdiensten zal verkocht worden, werd besloten dat dit niet nodig zal zijn. Zo dat was denk ik alles wat er daar bedisseld werd. Daar ik pas na de vergadering besloot dit kort verslagje te schrijven, is het zeer goed mogelijk zoniet hoogstwaarschijnlijk dat er een paar foutjes in staan of dat ik het een

en 't ander vergeten ben ( ik was eerlijk gezegd nogal slaperig). Maar zo

weten de afwezigen toch ongeveer wat ze gemist hebben.

Groetjes,


�iïl

�". �I MILIEURAAD

Een tijdje geleden heeft het stadsbestuur van Leuven de milieuconvenant van de toenmalige minister voor leefmilieu getekend. Die overeenkomst levert de stad heel wat extra subsidies op, maar er hingen wel enkele voorwaarden aan vast, zoals de gescheiden ophaling van huisvuil door de stadsdiensten, de oprichting van een milieudienst en een milieuraad. Die milieuraad was er echter al jaaaren, maar nu werd de stad er weer eens toe aangezet om er wat meer reklame voor te maken; alle verenigingen of personen die geïnteresseerd zijn moeten immers de kans krijgen om aan de zittingen deel te nemen en krijgen zo ook inspraak. En zo komt het dus dat ook van JNM afdeling Leuven vanaf nu ongeveer elke maand iemand die raad zal bijwonen en hopelijk veel initiatieven kan doorspelen naar het stadsbestuur. Voorlopig waren Heidi, Tine en löll'I al kandidaat om deze verantwoordelijke taak op zich te nemen (denk ik toch). Over de werking van deze milieuraad en over wat we ermee kunnen verwezelijken en eventuele verslagjes van wat daar zoal verteld wordt, lees je ongetwijfeld nog meer in één van de volgende Vallei's, want nu ben ik moe­ getypt. Toch nog even dit: - voor alles wat je wil weten over deze milieuraad, de milieudienst of het milieubeleid in en rond Leuven of over milieu in het algemeen - voor klachten omtrend milieuvervuiling, illegale stortplaatsen (sluikstorten) in je buurt, natuurvandalisme etc. - kortom; voor alles wat van ver of dichtbij met milieu te maken heeft, kan je terecht op de milieulijn:

(016) 234567

Makkelijker kan het toch niet? Kim

---4ff) ---4l!'il LEUVEN VERKEERSVRU ?

Er is de laatste maanden al heel wat neergepend en verschenen in de plaatselijke pers over plannen om Leuven verkeersvrij te maken. Enkele van deze artikeltjes verschenen reeds in de Vallei, en wie de streekkrant of de regionale bladzijden in de dagbladen een beetje in het oog heeft gehouden, heeft wellicht ook opgemerkt dat deze artikels uitmunten in nietszeggendheid en vaagheid over de geplande veranderingen. Geërgerd door deze waas van nevels die dit nieuwe verkeersplan omsluierden, besloot ik dan maar om zelf eens mijn licht op te steken in het mistige moeras van de dienst Ruimtelijke ordening. En ja hoor, in de gotieken residentie onzer stadsambtenaren trof ik op het kabinet van schepen Massart (ruimtelijke ordening) de Heer Buelens die mij meteen vriendelijk te woord stond. Op mijn vraag hoe het verkeersvrije Leuven er uit zou zien, vo1,1wde hij, na diep napeinzen, langzaam en met een samenzweerderige blik in mijn richting een groot stratenplan van Leuven vol lijnen en aanduidingen open over het inmense bureau. Het werd me al gauw duidelijk waarom er nog zo weinig zinnings over geschreven is: er bestaat gewoon nog geen 'nieuw verkeersplan '. Het plan dat voor me lag, was enkel een so9rt klad, een voorontwerp dat nu eerst nog naar een studiebureau moet, waar nagekeken zal worden of en hoe het gerealiseerd kan worden en waar er dus nog vanalles aan veranderd kan worden. Daarna zal de bevolking nog haar zegje kunnen doen wanneer de plannen ter inzage liggen. Vooral naar de meningen van de horeca-mensen en van de handelaars (en de scholen) wordt nogal uitgekeken. Zij hebben in het verleden immers reeds geregeld gevraagd naar het verkeersvrij maken van bepaalde stukken, vertrouwt mr B me toe (in '78 stelden de handelaars zelf al het bewuste 'lussenplan' (zie later) voor), maar of ze deze radicale plannen zullen goedkeuren, is nog maar zeer de vraag. Na deze 'volksraadpleging' gaat het uiteindelijke plan naar de gemeenteraad, waar het goed of afgekeurd wordt. Een gokje over de afloop hiervan waagt hij niet, maar hij gaat verder. Indien het plan mag uitgevoerd worden, start er eerst een grootse bewustmakings -en informatiecampagne om de bewoners voor te bereiden op de veranderingen. Pas dan beginnen de werken. Je merkt het al: Leuven verkeersvrij is nog niet voor morgen, maar er wordt aan gewerkt en dat is een goed teken. Intussen wordt er nog maar lustig op los gezeverd over hoe het er gaat uit


�iïl

�". �I MILIEURAAD

Een tijdje geleden heeft het stadsbestuur van Leuven de milieuconvenant van de toenmalige minister voor leefmilieu getekend. Die overeenkomst levert de stad heel wat extra subsidies op, maar er hingen wel enkele voorwaarden aan vast, zoals de gescheiden ophaling van huisvuil door de stadsdiensten, de oprichting van een milieudienst en een milieuraad. Die milieuraad was er echter al jaaaren, maar nu werd de stad er weer eens toe aangezet om er wat meer reklame voor te maken; alle verenigingen of personen die geïnteresseerd zijn moeten immers de kans krijgen om aan de zittingen deel te nemen en krijgen zo ook inspraak. En zo komt het dus dat ook van JNM afdeling Leuven vanaf nu ongeveer elke maand iemand die raad zal bijwonen en hopelijk veel initiatieven kan doorspelen naar het stadsbestuur. Voorlopig waren Heidi, Tine en löll'I al kandidaat om deze verantwoordelijke taak op zich te nemen (denk ik toch). Over de werking van deze milieuraad en over wat we ermee kunnen verwezelijken en eventuele verslagjes van wat daar zoal verteld wordt, lees je ongetwijfeld nog meer in één van de volgende Vallei's, want nu ben ik moe­ getypt. Toch nog even dit: - voor alles wat je wil weten over deze milieuraad, de milieudienst of het milieubeleid in en rond Leuven of over milieu in het algemeen - voor klachten omtrend milieuvervuiling, illegale stortplaatsen (sluikstorten) in je buurt, natuurvandalisme etc. - kortom; voor alles wat van ver of dichtbij met milieu te maken heeft, kan je terecht op de milieulijn:

(016) 234567

Makkelijker kan het toch niet? Kim

---4ff) ---4l!'il LEUVEN VERKEERSVRU ?

Er is de laatste maanden al heel wat neergepend en verschenen in de plaatselijke pers over plannen om Leuven verkeersvrij te maken. Enkele van deze artikeltjes verschenen reeds in de Vallei, en wie de streekkrant of de regionale bladzijden in de dagbladen een beetje in het oog heeft gehouden, heeft wellicht ook opgemerkt dat deze artikels uitmunten in nietszeggendheid en vaagheid over de geplande veranderingen. Geërgerd door deze waas van nevels die dit nieuwe verkeersplan omsluierden, besloot ik dan maar om zelf eens mijn licht op te steken in het mistige moeras van de dienst Ruimtelijke ordening. En ja hoor, in de gotieken residentie onzer stadsambtenaren trof ik op het kabinet van schepen Massart (ruimtelijke ordening) de Heer Buelens die mij meteen vriendelijk te woord stond. Op mijn vraag hoe het verkeersvrije Leuven er uit zou zien, vo1,1wde hij, na diep napeinzen, langzaam en met een samenzweerderige blik in mijn richting een groot stratenplan van Leuven vol lijnen en aanduidingen open over het inmense bureau. Het werd me al gauw duidelijk waarom er nog zo weinig zinnings over geschreven is: er bestaat gewoon nog geen 'nieuw verkeersplan '. Het plan dat voor me lag, was enkel een so9rt klad, een voorontwerp dat nu eerst nog naar een studiebureau moet, waar nagekeken zal worden of en hoe het gerealiseerd kan worden en waar er dus nog vanalles aan veranderd kan worden. Daarna zal de bevolking nog haar zegje kunnen doen wanneer de plannen ter inzage liggen. Vooral naar de meningen van de horeca-mensen en van de handelaars (en de scholen) wordt nogal uitgekeken. Zij hebben in het verleden immers reeds geregeld gevraagd naar het verkeersvrij maken van bepaalde stukken, vertrouwt mr B me toe (in '78 stelden de handelaars zelf al het bewuste 'lussenplan' (zie later) voor), maar of ze deze radicale plannen zullen goedkeuren, is nog maar zeer de vraag. Na deze 'volksraadpleging' gaat het uiteindelijke plan naar de gemeenteraad, waar het goed of afgekeurd wordt. Een gokje over de afloop hiervan waagt hij niet, maar hij gaat verder. Indien het plan mag uitgevoerd worden, start er eerst een grootse bewustmakings -en informatiecampagne om de bewoners voor te bereiden op de veranderingen. Pas dan beginnen de werken. Je merkt het al: Leuven verkeersvrij is nog niet voor morgen, maar er wordt aan gewerkt en dat is een goed teken. Intussen wordt er nog maar lustig op los gezeverd over hoe het er gaat uit


--___ �·()!,_' ---

--------;[i}Bondssek in Leuven

zien en om me daar niet bij aan te sluiten, zal je hier niet veel vinden over welke straten nu wel en niet toegankelijk zullen zijn voor hetzij bussen, fietsers, enkel plaatselijk verkeer of alle auto's; er is immers nog niets definitief. Zo is er bijvoorbeeld nog altijd discussie over de mate waarin de Grote Markt nog toegankelijk zal zijn voor plaatselijk verkeer of bussen. Globaal gezien komt het er eigenlijk op neer dat men zal proberen het doorgaand verkeer (zonder bestemming in de stadskern) zoveel mogelijk uit die kern te weren, door de grote invalswegen af te snijden en halfweg per twee met elkaar te verbinden zodat er lussen ontstaan die voor de kern afbuigen en zo het verkeer wegleiden. Het openbaar vervoer schijnt in al die plannen nog een beetje een knelpunt te vormen. De openbare vervoersmaatschappij is ook volop aan het werken aan een hervormings-(verbeterings)plan en wil de stad hierin een grote investering laten doen, maar eist dan wel de garantie dat de belangrijke haltes, zoals het Fochplein, toegankelijk blijven voor bussen, evenals een deel van de Grote Markt. Het is dus ook nog niet duidelijk hoe men erin zal slagen om op deze trajekten bussen toe te laten en auto 's te weren, of hoe men in andere straten plaatselijk verkeer van doorgaand verkeer zal kunnen scheiden. Ook de plaats van de fietsers in het geheel is nog niet helemaal duidelijk, hoewel men blijkbaar wel van plan is om in sommige grote verkeersvrije straten een strook voor fietsers aan te duiden. Hierover bestaat echter nog de grootste onzekerheid en het zal dan ook aan ons zijn om op dit gebied een oogje in't zeil te houden wanneer de plannen ter inzage liggen! Maar dltl zal waarschijnlijk nog wel enkele maanden duren".. 'k Zèn is curieus! Noot: Wie het voorlopig stratenplan eens wil bestuderen (het was echt onmogelijk om het hier af te drukken) kan daarvoor bij mij terecht (22.05.18) of natuurlijk op het stadhuis. 1<i H.

" .J <!

Na lang wachten is het eindelijk aangekomen in Leuven: een enig en echt Bondssek. Officieel heet het: Landelijk sekretariaat Leuven (LSL). Volgens de dikke Van D1ele is landelijk : behorende tot het platteland. Wij als echte Leuvenaars hadden liever Internationaal of Intergalaxiaal (of zo iets dat bij ons hoort) sekretariaat gehoord.Laat ze maar doen, we wonen dan wel op het platteland voor de jaloerse mensen uit Antwerpen of Gent (of Limburgers) maar tenminste in een schoon. Uw afdelingsgenoten (Fanne ,Wim V, Tine ,Tom) hebben op het bondsek samen met greppelaars en Pascalino & Anouska hard gewerkt om van het krot dat het vroeger was een JNM-burcht die afdeling Leuven waardig is te maken.(Laat u nooit door een zekere Jan wijs maken dat hij daar gewerkt heeft). Wat gaan we nu echter aanvangen met zo'n huisje ? Onze eerste vergadering is er reeds doorgegaan.Vele zullen volgen.Alles wat we vroeger deden bij de Vrienden zal daar doorgaan. Echter zoals in Gent werken daar ook mensen (nu Loeki). Overdag mag je ze dus eens gezelschap gaan houden, anders zit hij daar toch maar alleen.Werk zal je daar wel altijd krijgen. Desnoods lees je daar maar eens de afdelingspost door.Ook heeft afdeling Leuven een sleutel gekregen. Heb je dus snel een komputer (na de uren doorgaans), een Euglena of andere rommel nodig, kom dan de sleutel halen op het kot van mij, Broekstraat 36,3000 Leuven. De bedoeling is dat, of het bondsek open is (Loeki of iemand met een sleutel is er), of dat er dan een sleutel op broekstraat 36 ligt.(tijdens het avondeten heb je de meeste kans iemand er aan te treffen (18-19h). De lokalen waar je dan in kan zijn een feestlokaal (gelijkvloers), het echte bondssek ( l ste vertdiep) en de zolder zonder echte bestemming. Kom je om dia's te bekijken of te vergaderen, dan zijn er zetels en stoelen in het onderste lokaal.Kom je om te komputeren, dan zal je op het eerste verdiep moeten zijn.Op de zolder kan je voorlopig eigenlijk alleen nog maar genieten van een zicht op Leuven. Mocht je thuis iets hebben dat kan dienen in een gezellig koffie- vergaderlokaal, zet het dan af op het Bondssek. Het bondssek is gelegen in de Zeveslapersstraat 9 (tweede rechts in de straat die het verlengde is van de Kapucijnenvoer na de lichten van de Brusselsestraat).

...

Mogen we je allemaal eens tegen het lijf lopen daar,

�·�::'.".

,,-

gegroet Bart.

:

':" '· ·1 � .

. �/.·, - '• -�" -

.)."•'

�y

-,,k..�IÁÀ-"'>.'4-"""-��,J....vt...-4.-

'

'- .,

.......

·� ;'J• .t.;..

�-

...�.


--___ �·()!,_' ---

--------;[i}Bondssek in Leuven

zien en om me daar niet bij aan te sluiten, zal je hier niet veel vinden over welke straten nu wel en niet toegankelijk zullen zijn voor hetzij bussen, fietsers, enkel plaatselijk verkeer of alle auto's; er is immers nog niets definitief. Zo is er bijvoorbeeld nog altijd discussie over de mate waarin de Grote Markt nog toegankelijk zal zijn voor plaatselijk verkeer of bussen. Globaal gezien komt het er eigenlijk op neer dat men zal proberen het doorgaand verkeer (zonder bestemming in de stadskern) zoveel mogelijk uit die kern te weren, door de grote invalswegen af te snijden en halfweg per twee met elkaar te verbinden zodat er lussen ontstaan die voor de kern afbuigen en zo het verkeer wegleiden. Het openbaar vervoer schijnt in al die plannen nog een beetje een knelpunt te vormen. De openbare vervoersmaatschappij is ook volop aan het werken aan een hervormings-(verbeterings)plan en wil de stad hierin een grote investering laten doen, maar eist dan wel de garantie dat de belangrijke haltes, zoals het Fochplein, toegankelijk blijven voor bussen, evenals een deel van de Grote Markt. Het is dus ook nog niet duidelijk hoe men erin zal slagen om op deze trajekten bussen toe te laten en auto 's te weren, of hoe men in andere straten plaatselijk verkeer van doorgaand verkeer zal kunnen scheiden. Ook de plaats van de fietsers in het geheel is nog niet helemaal duidelijk, hoewel men blijkbaar wel van plan is om in sommige grote verkeersvrije straten een strook voor fietsers aan te duiden. Hierover bestaat echter nog de grootste onzekerheid en het zal dan ook aan ons zijn om op dit gebied een oogje in't zeil te houden wanneer de plannen ter inzage liggen! Maar dltl zal waarschijnlijk nog wel enkele maanden duren".. 'k Zèn is curieus! Noot: Wie het voorlopig stratenplan eens wil bestuderen (het was echt onmogelijk om het hier af te drukken) kan daarvoor bij mij terecht (22.05.18) of natuurlijk op het stadhuis. 1<i H.

" .J <!

Na lang wachten is het eindelijk aangekomen in Leuven: een enig en echt Bondssek. Officieel heet het: Landelijk sekretariaat Leuven (LSL). Volgens de dikke Van D1ele is landelijk : behorende tot het platteland. Wij als echte Leuvenaars hadden liever Internationaal of Intergalaxiaal (of zo iets dat bij ons hoort) sekretariaat gehoord.Laat ze maar doen, we wonen dan wel op het platteland voor de jaloerse mensen uit Antwerpen of Gent (of Limburgers) maar tenminste in een schoon. Uw afdelingsgenoten (Fanne ,Wim V, Tine ,Tom) hebben op het bondsek samen met greppelaars en Pascalino & Anouska hard gewerkt om van het krot dat het vroeger was een JNM-burcht die afdeling Leuven waardig is te maken.(Laat u nooit door een zekere Jan wijs maken dat hij daar gewerkt heeft). Wat gaan we nu echter aanvangen met zo'n huisje ? Onze eerste vergadering is er reeds doorgegaan.Vele zullen volgen.Alles wat we vroeger deden bij de Vrienden zal daar doorgaan. Echter zoals in Gent werken daar ook mensen (nu Loeki). Overdag mag je ze dus eens gezelschap gaan houden, anders zit hij daar toch maar alleen.Werk zal je daar wel altijd krijgen. Desnoods lees je daar maar eens de afdelingspost door.Ook heeft afdeling Leuven een sleutel gekregen. Heb je dus snel een komputer (na de uren doorgaans), een Euglena of andere rommel nodig, kom dan de sleutel halen op het kot van mij, Broekstraat 36,3000 Leuven. De bedoeling is dat, of het bondsek open is (Loeki of iemand met een sleutel is er), of dat er dan een sleutel op broekstraat 36 ligt.(tijdens het avondeten heb je de meeste kans iemand er aan te treffen (18-19h). De lokalen waar je dan in kan zijn een feestlokaal (gelijkvloers), het echte bondssek ( l ste vertdiep) en de zolder zonder echte bestemming. Kom je om dia's te bekijken of te vergaderen, dan zijn er zetels en stoelen in het onderste lokaal.Kom je om te komputeren, dan zal je op het eerste verdiep moeten zijn.Op de zolder kan je voorlopig eigenlijk alleen nog maar genieten van een zicht op Leuven. Mocht je thuis iets hebben dat kan dienen in een gezellig koffie- vergaderlokaal, zet het dan af op het Bondssek. Het bondssek is gelegen in de Zeveslapersstraat 9 (tweede rechts in de straat die het verlengde is van de Kapucijnenvoer na de lichten van de Brusselsestraat).

...

Mogen we je allemaal eens tegen het lijf lopen daar,

�·�::'.".

,,-

gegroet Bart.

:

':" '· ·1 � .

. �/.·, - '• -�" -

.)."•'

�y

-,,k..�IÁÀ-"'>.'4-"""-��,J....vt...-4.-

'

'- .,

.......

·� ;'J• .t.;..

�-

...�.


ii]

Ste«tledaa .

L_---=-�-

n

,

NATUUR LANGS NIEUWE PADEN De toekomst van het natuurbeheer in Vlaanderen

!ftXlt

zaterdag 11t november '92

't!tïf,

������

i!i�

rol van de mens wegcijferen in een natuur die meer en meer een "sociaal dekor" wordt? Het lijkt er alleszins op dat dergelijke vragen bij ons tot nu toe enkel een theoretisch leven leiden. Al zijn er dan twijfels bij veel van wat de huidige . natuurgebieden ondergaan, de doorsnee beheerder kapt en maait verder. In Vlaanderen is natuurontwikkeling, anders dan in Nederland, niet meer dan een En begrazing blijft beperkt tot een kleinschalige papieren begrip. boerenbezigheid van enkele iets progressievere natuurbeschermers.

Het beleid en de wetgeving inzake natuurbehoud mogen er in Vlaanderen dan wel stapje voor stapje op vooruit gaan, de enige garantie om bestaande natuurwaarden veilig te stellen is nog altijd de aankoop van die gebieden, door de overheid of door partikuliere verenigingen. Een gebied aankopen is slechts een eerste stap: natuur kan je immers zomaar niet aan haar lot overlaten, een natuurgebied moet zorgvuldig beheerd worden. Dat was en is althans de mening van heel wat natuurbeschermers uit onze streken.

De Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming neemt al jaren een vooraanstaande plaats in het natuurbeheer in. Jaarlijks worden honderden "'" jongeren, tijdens weekends en kampen, ingeschakeld in de beheerswerkzaamheden die in tal van reservaten plaatsvinden. Het is voor de deelnemers aan dat beheerswerk bijna een vanzelfsprekendheid dat je boompjes kapt en heide plagt.

Gekonfronteerd met een alarmerende achteruitgang van soortenrijkdom en zeldzaamheden proberen ze de verworven natuurgebiedjes zoveel mogelijk aan te passen aan de eisen van de gewenste soorten. En het valt niet te ontkennen: heel wat soorten zijn dankzij dat natuurbeheer behoed voor de totale verdwijning uit onze kontreien.

En toch is het vanuit diezelfde Jeugdbond dat de diskussie rond natuurbeheer onlangs een nieuwe duw kreeg. Een lang beschouwend artikel in het nationale tijdschrift "Euglena", begin dit jaar, dat een stevige aanval op het klassieke natuurbeheer lanceerde, werd kennelijk met grote aandacht gelezen in en buiten de JNM.

Sinds enige tijd woedt er echter een (vaak felle) diskussie in natuurbehoudskringen, tussen de navolgers van het "klassieke" natuurbeheer ("de mens moet aktief ingrijpen om de gewenste ekosystemen te behouden") en vernieuwingsgezinden die menen dat het klassieke natuurbeheer de doelstellingen van het natuurbehoud tekort doet. Zij zien de menselijke invloed liever beperkt tot eenmalige, desnoods drastische ingrepen (bv. het introduceren van grote, grazende zoogdieren die het kap- en maaiwerk van de beheerder overbodig maken).

De Werkgroep Natuurbehoud van de JNM besloot om zich verder in dit onderwerp te verdiepen en wijdt er dan ook een studiedag aan. Een studiedag die niet enkel bedoeld is voor het eigen, jonge JNM-publiek, maar vooral ook voor al die mensen die in Vlaanderen op een of andere manier betrokken zijn bij het beheer van natuurgebieden.

De scheidingslijn tussen beide opinies is echter niet altijd zo duidelijk te trekken, en welke mening men ook mag aanhangen, er blijven veel vragen en problemen op te lossen. Is een "natuurlijker" beheer wel mogelijk in de minieme stukjes restnatuur van onze streken? Wat moet primeren: soortenrijkdom of natuurlijkheid? Kan je de

-:::\ -...?,

Op deze studiedag wordt eerst een kort beeld geschetst van de huidige toestand van het natuurbeheer in Vlaanderen, en worden de grondslagen van het "klassieke" natuurbeheer belicht (het hoe en waarom van al dat maaien, kappen en plagen). Vervolgens lichten we ook de achtergronden en methoden van het "moderne" natuurbeheer door (o.a. aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden van onze noorderburen), en tenslotte bekijken we welke de mogelijkheden zijn om dat moderne, "natuurlijker" natuurbeheer in Vlaanderen in de praktijk te brengen.

��) �;�

�)-._�_.

'· �� -

.


ii]

Ste«tledaa .

L_---=-�-

n

,

NATUUR LANGS NIEUWE PADEN De toekomst van het natuurbeheer in Vlaanderen

!ftXlt

zaterdag 11t november '92

't!tïf,

������

i!i�

rol van de mens wegcijferen in een natuur die meer en meer een "sociaal dekor" wordt? Het lijkt er alleszins op dat dergelijke vragen bij ons tot nu toe enkel een theoretisch leven leiden. Al zijn er dan twijfels bij veel van wat de huidige . natuurgebieden ondergaan, de doorsnee beheerder kapt en maait verder. In Vlaanderen is natuurontwikkeling, anders dan in Nederland, niet meer dan een En begrazing blijft beperkt tot een kleinschalige papieren begrip. boerenbezigheid van enkele iets progressievere natuurbeschermers.

Het beleid en de wetgeving inzake natuurbehoud mogen er in Vlaanderen dan wel stapje voor stapje op vooruit gaan, de enige garantie om bestaande natuurwaarden veilig te stellen is nog altijd de aankoop van die gebieden, door de overheid of door partikuliere verenigingen. Een gebied aankopen is slechts een eerste stap: natuur kan je immers zomaar niet aan haar lot overlaten, een natuurgebied moet zorgvuldig beheerd worden. Dat was en is althans de mening van heel wat natuurbeschermers uit onze streken.

De Jeugdbond voor Natuurstudie en Milieubescherming neemt al jaren een vooraanstaande plaats in het natuurbeheer in. Jaarlijks worden honderden "'" jongeren, tijdens weekends en kampen, ingeschakeld in de beheerswerkzaamheden die in tal van reservaten plaatsvinden. Het is voor de deelnemers aan dat beheerswerk bijna een vanzelfsprekendheid dat je boompjes kapt en heide plagt.

Gekonfronteerd met een alarmerende achteruitgang van soortenrijkdom en zeldzaamheden proberen ze de verworven natuurgebiedjes zoveel mogelijk aan te passen aan de eisen van de gewenste soorten. En het valt niet te ontkennen: heel wat soorten zijn dankzij dat natuurbeheer behoed voor de totale verdwijning uit onze kontreien.

En toch is het vanuit diezelfde Jeugdbond dat de diskussie rond natuurbeheer onlangs een nieuwe duw kreeg. Een lang beschouwend artikel in het nationale tijdschrift "Euglena", begin dit jaar, dat een stevige aanval op het klassieke natuurbeheer lanceerde, werd kennelijk met grote aandacht gelezen in en buiten de JNM.

Sinds enige tijd woedt er echter een (vaak felle) diskussie in natuurbehoudskringen, tussen de navolgers van het "klassieke" natuurbeheer ("de mens moet aktief ingrijpen om de gewenste ekosystemen te behouden") en vernieuwingsgezinden die menen dat het klassieke natuurbeheer de doelstellingen van het natuurbehoud tekort doet. Zij zien de menselijke invloed liever beperkt tot eenmalige, desnoods drastische ingrepen (bv. het introduceren van grote, grazende zoogdieren die het kap- en maaiwerk van de beheerder overbodig maken).

De Werkgroep Natuurbehoud van de JNM besloot om zich verder in dit onderwerp te verdiepen en wijdt er dan ook een studiedag aan. Een studiedag die niet enkel bedoeld is voor het eigen, jonge JNM-publiek, maar vooral ook voor al die mensen die in Vlaanderen op een of andere manier betrokken zijn bij het beheer van natuurgebieden.

De scheidingslijn tussen beide opinies is echter niet altijd zo duidelijk te trekken, en welke mening men ook mag aanhangen, er blijven veel vragen en problemen op te lossen. Is een "natuurlijker" beheer wel mogelijk in de minieme stukjes restnatuur van onze streken? Wat moet primeren: soortenrijkdom of natuurlijkheid? Kan je de

-:::\ -...?,

Op deze studiedag wordt eerst een kort beeld geschetst van de huidige toestand van het natuurbeheer in Vlaanderen, en worden de grondslagen van het "klassieke" natuurbeheer belicht (het hoe en waarom van al dat maaien, kappen en plagen). Vervolgens lichten we ook de achtergronden en methoden van het "moderne" natuurbeheer door (o.a. aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden van onze noorderburen), en tenslotte bekijken we welke de mogelijkheden zijn om dat moderne, "natuurlijker" natuurbeheer in Vlaanderen in de praktijk te brengen.

��) �;�

�)-._�_.

'· �� -

.


{i!f,___·----Deze studiedag wordt afgerond met een panelgesprek, waarin al de deelnemende sprekers zetelen, en waarbij het publiek de mogelijkheid heeft vragen te stellen en een diskussie aan te gaan. Bij een allerlaatste kop koffie of thee kan dan nog wat nagepraat worden: deze studiedag zal immers heel wat stof tot verdere gedachtenwisselingen opleveren

!

-----�rim 13u30:Uitbreiding van het Vlaamse natuurareaal: het belang van grote eenheden natuur.

door Martin HERMY en Geert DE BLUST (Instituu� voor Natuurbehoud) 14uOO:Natuurmonumenten en natuurontwikkeling: de nieuwe aanpak in het Nederlandse partikuliere natuurbehoud. door Harm PIEK (Natuurmonumenten Nederland)

PROGRAMMA

14u45:Natuurgericht bosbeheer in Vlaanderen

8u30: Ontvangst en koffie

door Paul STRYCKERS (Kritisch Bosbeheer Vlaanderen)

� �>--

9u00: Inleidend woord

15u15:Koffiepauze

9u10: Natuurbeheer in Vlaanderen: een schets van de huidige

15u45:Een bever gaat dood in vuil water: de nood aan

situatie

gebiedsgericht milieubeleid.

door Paul DURINCK (Natuurreservaten vzw)

.

door Jos RUTTEN (Natuurreservaten vzw)

9u45: Ekologische grondslagen van het "klassieke" natuurbeheer

""'J

door Prof. Dr. Victor WESTHOFF

J:;'.

�'. �\l\c... ';; �

.t:;;_, ..

10u30:Koffiepauze

-

-\

� ..;s:.:

Landschappen, een mogelijkheid tot samenleven.

� /\';;;� ;;[

(Een verruimde visie op natuurlijkheid en soortenrijkdom) door Niels DAAN (Rijksinstituut voor Visserij-onderzoek Nederland)

;1-.

16u45: Panelgesprek: vragen uit het publiek en diskussie tussen de verschillende voordrachtge 17u45:Slotwoord

"

/,)// �

I 1

18uOO:Einde (met gelegenheid tot een laatste kop koffie)

llu45:Natuurbouw en natuurontwikkeling in Nederland: het nieuwe accent in de praktijk. Een schets door A. Corporaal (Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Consulentschap Natuur, Bos, Landschap en Fauna) 12u30:Lunch

door Marc DE COSTER (Regionaal Landschap Hoge Kempen vzw)

·

lluOO:Een nieuw accent in het natuurbehoud: meer natuur, minder beheer?

16u15:Ruimte voor de mens in de nieuwe natuur: Regionale

,·�

ft.

_- � c· -,;i . � . .-

·

.

-

. ..


{i!f,___·----Deze studiedag wordt afgerond met een panelgesprek, waarin al de deelnemende sprekers zetelen, en waarbij het publiek de mogelijkheid heeft vragen te stellen en een diskussie aan te gaan. Bij een allerlaatste kop koffie of thee kan dan nog wat nagepraat worden: deze studiedag zal immers heel wat stof tot verdere gedachtenwisselingen opleveren

!

-----�rim 13u30:Uitbreiding van het Vlaamse natuurareaal: het belang van grote eenheden natuur.

door Martin HERMY en Geert DE BLUST (Instituu� voor Natuurbehoud) 14uOO:Natuurmonumenten en natuurontwikkeling: de nieuwe aanpak in het Nederlandse partikuliere natuurbehoud. door Harm PIEK (Natuurmonumenten Nederland)

PROGRAMMA

14u45:Natuurgericht bosbeheer in Vlaanderen

8u30: Ontvangst en koffie

door Paul STRYCKERS (Kritisch Bosbeheer Vlaanderen)

� �>--

9u00: Inleidend woord

15u15:Koffiepauze

9u10: Natuurbeheer in Vlaanderen: een schets van de huidige

15u45:Een bever gaat dood in vuil water: de nood aan

situatie

gebiedsgericht milieubeleid.

door Paul DURINCK (Natuurreservaten vzw)

.

door Jos RUTTEN (Natuurreservaten vzw)

9u45: Ekologische grondslagen van het "klassieke" natuurbeheer

""'J

door Prof. Dr. Victor WESTHOFF

J:;'.

�'. �\l\c... ';; �

.t:;;_, ..

10u30:Koffiepauze

-

-\

� ..;s:.:

Landschappen, een mogelijkheid tot samenleven.

� /\';;;� ;;[

(Een verruimde visie op natuurlijkheid en soortenrijkdom) door Niels DAAN (Rijksinstituut voor Visserij-onderzoek Nederland)

;1-.

16u45: Panelgesprek: vragen uit het publiek en diskussie tussen de verschillende voordrachtge 17u45:Slotwoord

"

/,)// �

I 1

18uOO:Einde (met gelegenheid tot een laatste kop koffie)

llu45:Natuurbouw en natuurontwikkeling in Nederland: het nieuwe accent in de praktijk. Een schets door A. Corporaal (Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Consulentschap Natuur, Bos, Landschap en Fauna) 12u30:Lunch

door Marc DE COSTER (Regionaal Landschap Hoge Kempen vzw)

·

lluOO:Een nieuw accent in het natuurbehoud: meer natuur, minder beheer?

16u15:Ruimte voor de mens in de nieuwe natuur: Regionale

,·�

ft.

_- � c· -,;i . � . .-

·

.

-

. ..


-_ �ïGI·,_----

PRAKTISCHE INFO Hoe inschrijven?

Vooraf inschrijven is verplicht; de deelnameprijs bedraagt 200 fr. voor JNM­ leden, 400 fr. voor niet-JNM'ers. te

worden

op

Natuurbehoud.

Dit bedrag dient VOOR

rekeningnummer

001-2385011-51

5 november gestort

van

de

Werkgroep

Mensen die nog later willen inschrijven nemen best kontakt op

met het bondssekretariaat: indien er nog plaats is (het aantal deelnemers is beperkt !) dienen ze ter plaatse te betalen. De deelnameprijs bedraagt dan resp. 300 en 500 fr. Bij deze deelnameprijs is een referatenmap (met samenvattingen van de lezingen van de sprekers) en koffie of thee (5 maal) inbegrepen. Let

wel:

iedereen

dient

eigen

zijn

lunchpakket

mee

te

nemen:

het

universiteitsrestaurant is immers gesloten in het weekend en in de onmiddellijke omgeving zijn er geen eetgelegenheden !

.. ' ��

* Zaterdag 31 oktober:

Yoi:eltocht: In feite is het pas deze eeuw dat men zich is beginnen realiseren dat er zoiets als vogelmigratie bestaat. Daarvoor waren allerlei soorten theorieën ontwikkeld om de eb en vloed in vogelpopulaties te verklaren. Van zwaluwen werd gedacht dat ze

overwinterden in de modder op de bodem van vijvers. Aristoteles geloofde dat de zomer-roodstaart in Griekenland het roodborstje was van 's winters en dat de tuinfluiters veranderden in zwartkopjes. Er was zelfs een ongelooflijke theorie dat de zomervogels in de winter omhoog vlogen om de winter door te brengen op de maan, die als een serieuze

bijdrage tot de ornithologie gepubliceerd werd in 1703. Wij weten nu beter. Elk jaar kan men zo als men goed oplet in de herfstmaanden talrijke soorten op doortrek waarnemen. Deze zaterdag zal er nu als het

Iedereen die ingeschreven is ontvangt nog een plannetje met route-beschrij ing.

weer meezit getrekteld worden. Vanop eeil vaste plaats (liefst een

Waar?

genoteerd.

hooggelegen plateau) worden dan alle vogels die men ziet overtrekken

Deze studiedag gaat door in het Rijksuniversitair Centrum Antwerpen (RUCA), op

de

Groenenborgercampus

(Groenenborgerlaan

(Wilrijk)), in het auditorium T 148.

171,

2020

Antwerpen

Dit auditorium bereikt u via de hoofdingang

(die naar het cafetaria leidt), extra signalisatie wordt voorzien.

Hoe het RUCA bereiken? Openbaar vervoer:

,1:�\UU][n--"'--Ö 0 �<<

afspraak:

7u30 aan het station van Leuven (aan de hoek van de post

en met de fiels).

8u aan de kerk van Korbeek-Dijle (ook met de fiets ).

info: Maarten Hens week: Broekstraat 36 (Leuven) weekend: Sint-Jansbergsteenweg 79 (Heverlee) Tel. : 016/200667

���r- ,,

. 't'i· . ....�

Vanuit Antwerpen-Centrum, met bus 27 (vertrek alle 15 min., vanaf Astridplein, voor Centraal Station) of bus 33 (vertrek alle 20 min., vanaf Groenplaats), deze bussen stoppen voor de Groenenborgercampus.

Auto: * Vanuit Gent: E l 7 richting Hasselt, uitrit

R5, rechts afslaan naar de Beukenlaan

* Vanuit Hasselt: E313 richting Gent, uitrit R5, steeds rechts houden tot aan de verkeerslichten, dan links afslaan naar de Beukenlaan * Vanuit Brussel: E l 9, uitrit Wilrijk-Hoboken, aan 2de verkeerslichten rechts afslaan, richting Groenenborgerlaan. Verder kan je je nog baseren op het bijgevoegde plannetje.

* Zaterdag

' <����i .

21 november:

Pannekoekennamiddai:: Op deze dag gaan we de jarenlangen tradities JO uur verwachten we iedereen aan het matcriaalkot van de Doode hemde, waar we nog eens een dagje een

weer eens in ere houden. Vanaf

handje gaan toesteken in het reservaat ( waarschijnlijk zullen we hout

moelen opruimen). Dit gaan we doen totdat het te donker wordt om nog

zonder ongelukken iets nuttigs te doen daar. Dan zullen we ons naar


-_ �ïGI·,_----

PRAKTISCHE INFO Hoe inschrijven?

Vooraf inschrijven is verplicht; de deelnameprijs bedraagt 200 fr. voor JNM­ leden, 400 fr. voor niet-JNM'ers. te

worden

op

Natuurbehoud.

Dit bedrag dient VOOR

rekeningnummer

001-2385011-51

5 november gestort

van

de

Werkgroep

Mensen die nog later willen inschrijven nemen best kontakt op

met het bondssekretariaat: indien er nog plaats is (het aantal deelnemers is beperkt !) dienen ze ter plaatse te betalen. De deelnameprijs bedraagt dan resp. 300 en 500 fr. Bij deze deelnameprijs is een referatenmap (met samenvattingen van de lezingen van de sprekers) en koffie of thee (5 maal) inbegrepen. Let

wel:

iedereen

dient

eigen

zijn

lunchpakket

mee

te

nemen:

het

universiteitsrestaurant is immers gesloten in het weekend en in de onmiddellijke omgeving zijn er geen eetgelegenheden !

.. ' ��

* Zaterdag 31 oktober:

Yoi:eltocht: In feite is het pas deze eeuw dat men zich is beginnen realiseren dat er zoiets als vogelmigratie bestaat. Daarvoor waren allerlei soorten theorieën ontwikkeld om de eb en vloed in vogelpopulaties te verklaren. Van zwaluwen werd gedacht dat ze

overwinterden in de modder op de bodem van vijvers. Aristoteles geloofde dat de zomer-roodstaart in Griekenland het roodborstje was van 's winters en dat de tuinfluiters veranderden in zwartkopjes. Er was zelfs een ongelooflijke theorie dat de zomervogels in de winter omhoog vlogen om de winter door te brengen op de maan, die als een serieuze

bijdrage tot de ornithologie gepubliceerd werd in 1703. Wij weten nu beter. Elk jaar kan men zo als men goed oplet in de herfstmaanden talrijke soorten op doortrek waarnemen. Deze zaterdag zal er nu als het

Iedereen die ingeschreven is ontvangt nog een plannetje met route-beschrij ing.

weer meezit getrekteld worden. Vanop eeil vaste plaats (liefst een

Waar?

genoteerd.

hooggelegen plateau) worden dan alle vogels die men ziet overtrekken

Deze studiedag gaat door in het Rijksuniversitair Centrum Antwerpen (RUCA), op

de

Groenenborgercampus

(Groenenborgerlaan

(Wilrijk)), in het auditorium T 148.

171,

2020

Antwerpen

Dit auditorium bereikt u via de hoofdingang

(die naar het cafetaria leidt), extra signalisatie wordt voorzien.

Hoe het RUCA bereiken? Openbaar vervoer:

,1:�\UU][n--"'--Ö 0 �<<

afspraak:

7u30 aan het station van Leuven (aan de hoek van de post

en met de fiels).

8u aan de kerk van Korbeek-Dijle (ook met de fiets ).

info: Maarten Hens week: Broekstraat 36 (Leuven) weekend: Sint-Jansbergsteenweg 79 (Heverlee) Tel. : 016/200667

���r- ,,

. 't'i· . ....�

Vanuit Antwerpen-Centrum, met bus 27 (vertrek alle 15 min., vanaf Astridplein, voor Centraal Station) of bus 33 (vertrek alle 20 min., vanaf Groenplaats), deze bussen stoppen voor de Groenenborgercampus.

Auto: * Vanuit Gent: E l 7 richting Hasselt, uitrit

R5, rechts afslaan naar de Beukenlaan

* Vanuit Hasselt: E313 richting Gent, uitrit R5, steeds rechts houden tot aan de verkeerslichten, dan links afslaan naar de Beukenlaan * Vanuit Brussel: E l 9, uitrit Wilrijk-Hoboken, aan 2de verkeerslichten rechts afslaan, richting Groenenborgerlaan. Verder kan je je nog baseren op het bijgevoegde plannetje.

* Zaterdag

' <����i .

21 november:

Pannekoekennamiddai:: Op deze dag gaan we de jarenlangen tradities JO uur verwachten we iedereen aan het matcriaalkot van de Doode hemde, waar we nog eens een dagje een

weer eens in ere houden. Vanaf

handje gaan toesteken in het reservaat ( waarschijnlijk zullen we hout

moelen opruimen). Dit gaan we doen totdat het te donker wordt om nog

zonder ongelukken iets nuttigs te doen daar. Dan zullen we ons naar


-lii·r------jaarlijkse traditie naar een nog niet bepaalde plaats begeven om ons daar te goed te doen aan overheerlijke pannekoeken. Met gevulde magen zal dan overgegaan worden tot de bestuurswisseling. Iedereen die volgend jaar een plaatsje wil innemen in ons afdelingsbestuur zal hier dus aanwezig moeten zijn. Hierna zullen nog enkele dia's getoond worden van de voorbije vakantie. Als je ook: dia's wil tonen mag je die meebrengen, er zal een projektor aanwezig zijn. afspraak: om 9u30 station Leuven (post) met de fiets lOu materiaalkot Doode Bemde info: Bart Vercoutere in de week: Broekstraat 36 (Leuven) weekend: Schildekelaan 7 (Bertem) tel.: 016/489745

J1t ·

·

'

* Zaterdag 28 november: Bronnentocht: Die dag zal er een tocht gemaakt wordenno.41" zoveel

mogelijk bronnen in de omtrek. Er zullen daar ecologische onderzoekjes gedaan worden, vooral naar nitraatgehalten in het kader van een nationale bronnendag van de Bond Beter Leefmilieu. afspraak: om 9u met de fiets aan het station van Leuven (post!) info: Bart Vercoutere

* Van 20 tot 23 december: Wintermaaikamp in de Doode Bemde:

Zoals elk jaar is er weer een maaikamp in de Doode Bemde, waar als het weer meezit (goeie vrieskou), weer een hele berg riet zal afgemaaid worden. Waarschijnlijk zal er gelogeerd worden in de scoutslokalen van Akabee te Heverlee. afspraak: zondag 20 december om l 9u aan Akabee info: Bart Vercoutere

* Vrijdag 8 januari:

� ��

Bestuursveri:aderini:: Deze zal voor de tweede keer plaatsvinden in het

leuvens JNM sekretariaat en iedereen is zoals altijd welkom. afspraak: 20u aan de Zevenslaperstraat 9 (Leuven)

. �."

Al wie zich op zondag verveelt of gewoon graag de handen uit de mouwen steekt om de natuur een handje te helpen wordt verwacht op één (meer mag natuurlijk ook) van de volgende werkdagen: ·

*

*

*

*

ei� cl�

cfl

zondag 4 oktober: maaien zondag 25 oktober: nieuw stuk (nog naamloos) opruimen zondag 8 november: populieren opruimen zondag 22 november: idem z ondag 6 december: idem (met Sinterklaas) z onda g 13 december: idem zondag 20 december: idem (met Kerstman)

_11F.�I�� \ <L

'� '

.

..

;

.

Afspraak wordt en

telkens om lOu aan het materiaaldepot, we werken tot het donker voor 's middags breng je boterhammen mee. Voor meer inlichtingen bel naar Piet De Becker (016\20.37.72)

Kalender Pieptochten éf> Zaterdag

24 oktober: Paddenstoelentocht in Holsbeek

<I> Zondag 8 november:

Herfsttocht

* Zondag 6 december:

Verrassingstocht!

éf> Zondag

22 november: Vroegochtendtocht

Als je zin hebt om ook eens mee een pieptocht te leiden kan je meer info i.v.m. de tochten bekomen bij Tine Hens Tel.: 016/200667.

' 1}\ ,

��• GlmNDE NEKTAR leid t enoc dat hijen die crvttn drinken te ru g op weg naar het nest meer vliegongevallen hebben dan

nuchtere bijen. Bijen die dikwijls dron­ ken zij n. sterven ook up jongere leeftijd • dan de andere. Dirk Draulans

ltwl'C.1-.)


-lii·r------jaarlijkse traditie naar een nog niet bepaalde plaats begeven om ons daar te goed te doen aan overheerlijke pannekoeken. Met gevulde magen zal dan overgegaan worden tot de bestuurswisseling. Iedereen die volgend jaar een plaatsje wil innemen in ons afdelingsbestuur zal hier dus aanwezig moeten zijn. Hierna zullen nog enkele dia's getoond worden van de voorbije vakantie. Als je ook: dia's wil tonen mag je die meebrengen, er zal een projektor aanwezig zijn. afspraak: om 9u30 station Leuven (post) met de fiets lOu materiaalkot Doode Bemde info: Bart Vercoutere in de week: Broekstraat 36 (Leuven) weekend: Schildekelaan 7 (Bertem) tel.: 016/489745

J1t ·

·

'

* Zaterdag 28 november: Bronnentocht: Die dag zal er een tocht gemaakt wordenno.41" zoveel

mogelijk bronnen in de omtrek. Er zullen daar ecologische onderzoekjes gedaan worden, vooral naar nitraatgehalten in het kader van een nationale bronnendag van de Bond Beter Leefmilieu. afspraak: om 9u met de fiets aan het station van Leuven (post!) info: Bart Vercoutere

* Van 20 tot 23 december: Wintermaaikamp in de Doode Bemde:

Zoals elk jaar is er weer een maaikamp in de Doode Bemde, waar als het weer meezit (goeie vrieskou), weer een hele berg riet zal afgemaaid worden. Waarschijnlijk zal er gelogeerd worden in de scoutslokalen van Akabee te Heverlee. afspraak: zondag 20 december om l 9u aan Akabee info: Bart Vercoutere

* Vrijdag 8 januari:

� ��

Bestuursveri:aderini:: Deze zal voor de tweede keer plaatsvinden in het

leuvens JNM sekretariaat en iedereen is zoals altijd welkom. afspraak: 20u aan de Zevenslaperstraat 9 (Leuven)

. �."

Al wie zich op zondag verveelt of gewoon graag de handen uit de mouwen steekt om de natuur een handje te helpen wordt verwacht op één (meer mag natuurlijk ook) van de volgende werkdagen: ·

*

*

*

*

ei� cl�

cfl

zondag 4 oktober: maaien zondag 25 oktober: nieuw stuk (nog naamloos) opruimen zondag 8 november: populieren opruimen zondag 22 november: idem z ondag 6 december: idem (met Sinterklaas) z onda g 13 december: idem zondag 20 december: idem (met Kerstman)

_11F.�I�� \ <L

'� '

.

..

;

.

Afspraak wordt en

telkens om lOu aan het materiaaldepot, we werken tot het donker voor 's middags breng je boterhammen mee. Voor meer inlichtingen bel naar Piet De Becker (016\20.37.72)

Kalender Pieptochten éf> Zaterdag

24 oktober: Paddenstoelentocht in Holsbeek

<I> Zondag 8 november:

Herfsttocht

* Zondag 6 december:

Verrassingstocht!

éf> Zondag

22 november: Vroegochtendtocht

Als je zin hebt om ook eens mee een pieptocht te leiden kan je meer info i.v.m. de tochten bekomen bij Tine Hens Tel.: 016/200667.

' 1}\ ,

��• GlmNDE NEKTAR leid t enoc dat hijen die crvttn drinken te ru g op weg naar het nest meer vliegongevallen hebben dan

nuchtere bijen. Bijen die dikwijls dron­ ken zij n. sterven ook up jongere leeftijd • dan de andere. Dirk Draulans

ltwl'C.1-.)


, ...

flöl

.

)) � 1r J

"W J

z,

:

�"·��\ <' "�� ��}· 3-maandelijks ·contact�t:�d ,;�: '"�-,- �� ::. :: '.

1

en Jesse. Medewerkers aan deze "Vallei" waren Els, Katia, Kim, Bart � � � h<>H��. P .-10 Gv1\, , n . �\1 de..1 ho.x.\ il'.?.. � H.J. P..fli ; Illustraties: �P.

.MYI � �c.U:ciLU\d_ pf, �� r; �SJo.;

..

:

.:�:::

i'

', , •

--

.""."

·-·� -e

._"

.

06{

ü:·L /�Jt Jf' GVft--{ V� ,,tî l � rtJJvt \J lJW l'O'J fÁ,,t�)2t Vlh1 ul [; Çc�; .! l j 0-.a_,1

{,g?Jf\.

%<JC

0 v

,h)Lü-

f1d�I(;

J

/��

·· . Lfl' i:·-�··

-:�· (·

. "

"'

.!!! Q; >

'-

"' I

8 M <O

w "' u

. �.�:��;.;�.��r·i �

���1. f�}r���

".:1:;., ,"1,..,,;:. ",_l. l JI: 1 1��!'! 1

. ".J 1

'·

-,

c "'

Q;

I c "' (ij

.r:; u

I= c

.!l1

'"

'><'.

::i > Htil� lkgga·lUln·hd-furnuis. Em /� 1'4ln Paul Van dm Abttk.

,

19e jaargang nr.4 / oktober-december 1992 ·-

afgiftekantoor Leuven X


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.