De Boomklever December 1996

Afgiftekantoor : Leuven X driemaandelijks (maart, juni, september,

:D8 l!OOvUK,C8V81' Tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling LEUVEN

Jaargang 24, nummer 4

Verantw. uitg.

P. Herroelen, Leuvensesteenweg 347,

dec ember 1996

3370 Boutersem

DE BOOMKLEVER De BOOMKLEVER is het tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling Leuven.

De Koninklijke Vereniging voor Vogel- en Natuurstudie DE WIELEWAAL heeft tot doel de kennis en de bescherming van de natuur, en in het bijzonder van de in het wild voorkomende vogels, te bevorderen door alle middelen: ondermeer door het oprichten van plaatselijke afdelingen, het houden van studiedagen, het uitgeven van tijdschriften, het verspreiden van vogel-en natuurboeken en het oprichten van natuurreservaten.

·

De vereniging werd in 1933 opgericht door E. H. Segers; ze telt nu meer dan 9000 leden-gezinnen, verdeeld over meer dan 50 afdelingen waaronder afd. Leuven.

Een waaier van voordrachten, dia-en filmavonden, lessen, tentoonstellingen, geleide wandelingen, studieprojecten, deelname aan regionale en internationale onderzoeken en inventarisaties, beheerswerken in natuurreservaten, uitstappen en reizen in binnen-en buitenland staan jaarlijks op de agenda.

De vereniging heeft meer dan 80 natuurreservaten in eigendom of in beheer met een totale oppervlakte van meer dan 3000 ha, verspreid over heel Vlaanderen. Ze bezit bovendien een eigen " Wielewaalhuis " te Turnhout waar naast het secre­ tariaat ook een ornithologisch museum, een bibliotheek, een vergaderzaal en een boekhandel zijn ondergebracht.

Lid worden van DE WIELEWAAL kan door overschrijving van 600 BF op giroreke­ ning 000-0319785-73 ten name van De Wielewaal, Graatakker 11, 2300 Turnhout.

Je kan ook je naam

+

adres en het vereiste lidgeld bezorgen aan één van onze

bestuursleden : " M. Bekkers Oostremstraat 4, 3020 Herent tel 016/ 23 13 38, bestuurslid. " R. De Borger Vrijwilligerslaan 1, 3080 Tervuren tel 021767 60 90, penningm. " M. Hens Redingenstraat 13, 3000 Leuven, voorzitter. " P. Herroelen Leuvensestw. 347, 3370 Boutersem tel 016/ 73 40 69, secretaris. " K. Van Scharen Korbeekstraat 27, 3061 Leefdaal tel 021767 26 38, bestuurslid.

Leden ontvangen het tijdschrift WIELEWAAL (6 nummers), het driemaandelijks tijd­ schrift ORIOLUS en het trimestriële afdelingsblad DE BOOMKLEVER.

ABONNEMENT " DE BOOMKLEVER " Personen die lid zijn van een andere Wie lewaalafdeling doch tevens De Boomklever wensen te ontvangen, kunnen dit door 20.0 BF over te schrijven op rekeningnr. 001-1552168-50 van De Wielewaal, afd. Leuven met vermelding " Boomklever" en opgave van hun naam en adres.

ARTIKELS

Artikels dienen getljpt te worden ingezonden. De redactie kan artikels wijzigen, steeds In overleg met de auteur die verantwoordelijk blijft voor zijn tekst.

ADVERTENTIES

Gelieve te informeren voor tarieven, vorm en inhoud bij R. De Borger (zie hoger).

REDACTIE Paul Herroelen

/

Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving juli - september 1996

Dit overzicht belicht (bijzondere) vogelwaarnemingen in regio Leuven gedurende de periode 1 juli 1996 tot en met 30 september 1996. De in deze rubriek bestreken regio omvat volgende gemeenten: Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg en Bierbeek. Sporadisch werden ook gegevens opgenomen van enkele gebieden in de zuidelijke Dijlevallei (PĂŠcrot, Gatsuche, Basse-Wavre). De volgende rubriek zal de periode oktober december 1996 omvatten. Waarnemingen worden voor 31 januari 1997 verwacht bij Maarten Hens, Redingenstraat 13 te 3000 Leuven.

Juli en augustus lokken doorgaans veel volk naar buiten, tenzij in eigen streek natuurlijk. Van het merendeel der gebieden en/of soorten

bereikten ons nauwelijks gegevens.

Echte

uitschieters waren er tijdens deze periode dan ook niet, een grote groep Ooievaars, een Slechtvalk en twee Grauwe Kiekendieven niet te na gesproken. Wel druk bezocht de voorbije maanden, is het vijvercomplex te Oud-Heverlee, waar door regelmatige bezoeken en zonder expliciet aan gerichte inventarisatie te doen, een vrij goed beeld van de broedvogelstand verkregen werd.

Door de aanhoudende regen eind augustus, kwamen veel terreinen in de vallei blank te staan.

Naast de leuke aanblik op zich, vormden deze ondergelopen weiden en akkers een prima pleisterplaats voor overtrekkende steltlopers, maar ook kleine groepjes Kuif- en Tafeleenden lieten zich dit nieuwe biotoop welgevallen.

Zoals in vorig verslagen, zijn ook nu weer gegevens van een groot aantal soorten niet opgenomen: Fuut, Wintertaling, Tafeleend, Kuifeend, Havik, Ijsvogel, Zwarte Specht, Grote Gele Kwikstaart, Nijlgans, Rosse Stekelstaart,

Halsbandparkiet,

.. .

Gegevens van deze

soorten worden echter wel allemaal verwerkt en zijn dus meer dan welkom!

Dodaars Tachybaptus ruficollis Geslaagde broedgevallen werden tijdens deze periode genoteerd te OHN (ws. 1 paar), OHZ (3 paar), NGB (min. 3 paar), NKV-Doode Bemde, AVP (1 koppel met 1 jong) en Basse-Wavre (1 paar met 4 pulli op 15/07).

Jaarlijks worden de maxima eind augustus/begin september bereikt, met o.a. 23 ex. te NGB op 24/08 (KVS).

Aalscholver Phalacrocorax carbo sinensis Gedurende de gehele periode aanwezig, maar de binnengekomen gegevens zijn nogal fragmentair, wat een correcte interpretatie niet eenvoudig maakt. In de periode juli - half augustus doorlopend 10-25 ex. waargenomen, voornamelijk te OHZ en SAR, maar het is niet duidelijk waar geslapen wordt. Enkele "avond"waarnemingen van naar N overvliegende kleine groepjes, suggereren zelfs dat er (ten dele) in Hofstade overnacht wordt. Vanaf eind augustus nemen de aantallen toe, en ontwikkelt zich ook een duidelijker patroon: slaapplaats te OHZ, foerageren te SAR en NGB. Twee slaapplaatstellingen te OHZ op 31/08 en 26/09 leverden resp.

32 en 75

ex. op. Ook te Basse-Wavre worden in september permanent 2-14

Aalscholvers genoteerd, maar ook hier geen duidelijkheid of ze er al dan niet overnachten.

61

Ooievaar Ciconia ciconia 30/08

zeker 13 ex., maar waarschijnlijk minstens 15 ex. door elkaar cirkelend zeer ver weg boven Bertembos (BLG). Als gevolg van de overvloedige regen eind augustus, zijn op verschillende plaatsen in Vlaanderen grote groepen Ooievaars gesignaleerd.

Knobbelzwaan Cygnus olor Broedgevallen werden opgetekend op de volgende plaatsen: OHZ

1 paar met 4 pulli; vanaf half augustus nog 3 juv. (versch. waarn.).

NGB

1 paar met 1 pullus (KVS).

M

1 paar met 6 pulli; vanaf ca. 20 augustus nog 5 juv. (KVS, GRJ, MOK).

AVP

1 paar met 5 pulli, in augustus zijn 2 juv. gestorven (GRJ).

Daarnaast bevindt zich in juli-augustus doorlopend een groep van zo'n 25-30 ex. te NGB (KVS). Als gevolg van de intense jacht op deze vijver na half augustus, verhuist de voltallige groep rond begin september naar OHN. Op 25/09 worden daar max. 31 ex. genoteerd (KM).

Zwarte Zwaan Cygnus atrata Op 01/05 een koppel met 5 pulli te PĂŠcrot (KVS). Dit is het eerste broedgeval van de soort in de streek. Op 08 en 11/07 is de voltallige familie present te SAR (DVA, KVS). In augustus en september worden geregeld 1-4 ex. gesignaleerd te OHZ, OHN of "M.

Bergeend

Tadoma tadoma

Het paar, dat met succes broedde te Oud-Heverlee (zie vorig verslag), bleef nog minstens tot 11/07 ter plaatse (2 ad. en 8 juv. te OHZ) (MH, KVS, DVA, L. Hendrickx).

Smient Anas penelope Eerste najaarsgegeven: 15/09 1 ex. te OHN (KVS).

21/09

2m te NGB 0/V. Van de Vijver).

29109

7 ex. te OHN (KVS).

Krakeend Anas strepera Zoals gemeld in vorig verslag, broedde 1 paar met succes te OHZ: op 30/06 een wijfje met 5 jongen (RUJ). In juli echter niet meer waargenomen.

24/08

1 ex. te OHZ (KVS).

26 en 29/09

2 ex. resp. te OHZ en OHN (RUJ, KVS).

Pijlstaart Anas acuta Eerste najaarsgegeven: 29/09 2 ex. in w-kleed te OHZ (KVS).

Zomertaling Anas querquedu/a Tussen begin augustus en 11/09 6 waarnemingen te OHZ, met max. 7 ex. op 31/08 (HEM).

lJ ) 62

J'

Slobeend Anas clypeata

(�)

Tussen half augustus tot half september een 6-tal waarnemingen, steeds 1-4 ex. Pas in de tweede helft van september lopen de aantallen op, met op 29/09 31 ex. te OHN, 1 te OHZ en 10 ex. te SAR (KVS). Grootste concentratie: 34 ex. te OHN op 25/09 (MOK).

Wespendief Pernis apivorus 07107

1 ex. traag overvliegend naar Z te Heverlee (BLG).

08107

1 ex. boven het Rodebos te St.-Agatha-Rode (DVA).

29107

1 ex. laag overvliegend te Heverlee (HEM).

26/08

1 ex. te Neerijse ryJ. Van de Vijver).

28/08

1 vrij donker ex. op weipaal te Heverlee (BLG).

30/08

2 maal 1 ex. te Heverlee (BLG).

08109

1 licht ex.overtrekkend, lastiggevallen door kraaien te Heverlee (BLG).

Bruine Kiekendief Circus aeruginosus Gedurende de gehele periode waargenomen, waarbij voor waarnemingen tussen begin juni en begin augustus jaarlijks de vraag rijst of het gaat om (onvolwasen) overzomeraars dan wel om in/buiten de regio broedende vogels. Suggestief in dit verband is de waarneming van een prooioverdracht "ergens" in de vallei.

Laatste waarnemingen op 15/09: 1 ex. in de Doode Bemde (T. en R. Verbeeck) en 1 ex. in w­ kleed te SAR (KVS).

Grauwe Kiekendief Circus pygargus 13/08

1 (ws. juv.) ex. passerend te Heverlee/Bremstraat (BLG).

30/08

1 "bruin" ex. jagend op het plateau te Heverlee/Bertembos (BLG).

Visarend Pandion haliaetus 11/09

1 ex. gedurende de ganse dag te NGB (W. Van de Vijver).

15/09

2 ex. te NGB (W. Van de Vijver).

1 ex. om 13u05 te OHZ; éénmaal rond vijver vliegend, aangevallen door Buizerd en vervolgens in Z richting (L. Hendrickx).

1 ex. te OHN (DVA).

20/09

1 ex. overvliegend te St.-Joris-Weert (W. Van de Vijver).

Boomvalk Fa/co subbuteo Te

OHN

broedde een paartje met succes (2 uitgevlogen jongen).

Het groot aantal

waarnemingen te SAR en te Gastuche doet ook broedgevallen op die plaatsen vermoeden (versch. waarn.). Waarnemingen op andere plaatsen: 13/08

1 ex. met prooi naar N over Bertembos te Heverlee/Brem (BLG).

05, 08 en 15/09 telkens 1 ex. te NGB ryJ. Van de Vijver, L. Hendrickx).

28/09

1 ex. met prooi in de Doode Bemde (MOK).

Slechtvalk Fa/co peregrinus 01/09 1 ex. samen met groep Roeken naar 0 boven Leefdaal (KVS).

63

"

Watersnip 28/07

Gallinago gal/inago

2 ex. te OHZ (MH).

In september geregeld waargenomen in de Doode Bemde, met max. een 50-tal ex. op 15/09 foeragerend in overstroomde weide (T. en R. Verbeeck).

Grutto 16/09

Wulp

Limosa limosa 2 ex. in winterkleed te NKV/Doode Bemde (DVA).

Numenius arquata

06107

1 ex. overvliegend te Winksele (J. Wellekens).

Groenpootruiter 08/09

Tringa nebularia

resp. 7 en 5 ex. in overstroomde weide in de Doode Bemde

(T.

en R. Verbeeck, L.

Hendrickx).

11/09

3 ex. te NGB (W. Van de Vijver).

15/09

5 ex. in de Doode Bemde (L. Hendrickx).

Witgatje 28/07

Tringa ochropus

4 ex. te OHZ (MH).

22 en 24/08 resp. 1 en 3 ex. te OHZ (MOK, KVS).

18/09

5 ex. in de Doode Bemde (MOK).

25/09

1 ex. te OHZ (MOK).

Oeverloper

Actitis hypoleucos

Laatste waarneming op 10/09: 2 ex. te OHZ (RUJ).

Zwarte Stern

Chlidonias niger

11/08 1 ex. in overgangskleed te Basse-Wavre (G. Rotsaert).

30/08 1 juv. ex. te Basse-Wavre (G. Rotsaert).

Paapje

Saxicola rubetra

27/08 1 ex. in maĂŻsakker te Heverlee/Bremstraat (BLG).

04/09 3 ex. op het industrieterrein te Haasrode (DVA).

Tapuit

Oenanthe oenanthe

Zes waarnemingen tussen 27/08 en 21/09, steeds 1-2 ex. (BLG, DVA).

Vlaamse Gaai

Garrulus g. glandarius

Half september zeer opvallende doortrek van Vlaamse Gaaien (versch. waarn.). Slechts 1 "kwantitatief' gegeven: 17/09 tussen 8u00 en 9u00 min. 74 ex. laag overvliegend naar NO te AVP-Heverlee (GRJ).

64

I

Keep

Fringilla montifringilla (L. Hendrickx).

Eerste najaarsgegeven: 06/10 troepje in de Doode Bemde Kruisbek

Loxia curvirostra

20107 1 groepje te Oud-Heverlee/Fonteinstraat (J. Rutten).

Overzicht broedvogelgegevens 1996 vijvercomplex Oud-Heverlee: Op basis van regelmatige bezoeken aan de vijvers van Oud-Heverlee kon een vrij goed beeld verkregen

worden

van

het

aantal gevestigde

paren

en

het broedsucces van

de er

voorkomende broedvogels. De interpretatie van de gegevens gebeurde aan de hand van SOVON-richtlijnen (RUJ). tot.

totaal aantal territoria en/of gevestigde (broed)paren

GB

geslaagd broedgeval

GB te OHZ, 1 waarschijnlijk broedgeval op OHN. GB te OHZ, 1 op de kleine vijvertjes tussen OHN en OHZ

Dodaars

3

Fuut

3

Knobbelzwaan

1 GB te OHZ (3 juv.).

Nijlgans

tot. 2 koppels baltsend te OHN, echter geen GB.

Bergeend

1 GB

Wilde Eend

tot. 15-20, min.

Krakeend

1 GB te OHZ (5 juv.)

Tafeleend

(8 juv.).

8 GB (5 OHZ, 3 OHN).

min. 3 GB te OHN, min. 7 GB te OHZ. Rekening houdend met dispatching: tot. ca. 15.

Kuifeend

min. 4 GB te OHN, min. 1 GB te OHZ. Dispatching levert ook hier tot. ca. 15.

Boomvalk

1

GB

Waterhoen

min. 4 GB te¡ OHZ, min. 4 tot. te OHN.

Meerkoet

min. 14 GB te OHN, min. 13 GB te OHZ, min. 1 GB op klein vijvertje

Kievit

1 broedpoging te OHN (nest half mei ondergelopen).

tussen OHZ en OHN. Kleine Plevier

2 baltsende koppels tot eind mei (tot. 2), echter niet duidelijk of er broedpoging heeft plaatsgevonden.

Medewerkers en geraadpleegde bronnen: Volgende waarnemers verleenden hun medewerking bij het tot stand komen van dit overzicht:

BLG = Geert Bleys, HEM = Maarten Hens, MOK = Kelle Moreau, RUJ = Jos Rutten, DVA =Dirk Vanaenroyde, KVS= Kris Van Scharen.

Jos Grootjans, Luc Hendrickx, Dirk MariĂŤn, Guy Rotsaert, Tom en Roger Verbeeck, Wim Van de Vijver, Jan Wellekens.

65

Aanvullende gegevens werden verzameld via de volgende bronnen: /AB

Les Nouvelles d'AVES-Bruxelles (2)1996

IA

Aves 33(2), 1996: 107-120

/BK

De Boomklever 24(3), 1996

/OV

Ons Vogelblad nr. 30, 1996

Gebiedsafkortingen: AVP

Abdij van 't Park, Heverlee

OHN

Oud-Heverlee Noord

OHZ

Oud-Heverlee Zuid

NGB

Neerijse Grote Bron

NKV

Neerijse Kliniek Vijvers

SAR

St.-Agatha-Rode, Groot Broek

ZW

't Zoet Water, Oud-Heverlee

66

/

De Kerstroos

Helleborus niger De eindejaarsfeesten zijn voorbij. De kerstversiering is afgebroken. Hulst en Maretak die het nooit-stervende leven symboliseren in de winterse rusttijd, verschompelden en dorden weg. Maar in een vaasje staan enkele stengels met bleekroze bloemen, die in de tuin open kwamen juist vóór de sneeuw alles toedekte : de Kerstroos! Er zijn ook exemplaren met zuiver witte bloemen en andere, die op roomkleurige onder­ grond enkele bruinpaarse stippen hebben : kweekvariëteiten of kruisingsprodukten met de Bruinpaarse nieswortel

(Helleborus atrorubens),

die ook uit Midden-Europa

stamt en die eveneens in tuinen wordt aangetroffen.

Ook de Kerstroos behoort tot het geslacht nieskruid in de ranonkelfamilie.Haar volledige naam is

(Helleborus)

Helleborus niger,

dat zelf thuishoort

waarbij dat «neger­

achtige», het zwarte, slaat op de kleur van de onderaardse stengel, de wortelstok dus. Zij hoort thuis in de Alpen : daar verschijnt zij bij het smelten van de sneeuw, in maart-april, en kondigt er even onmiskenbaar de lente aan als de Crocus en het Alpenklokje, de

Soldanella met

haar gewimperde bloemkroon. Deze twee zijn echter

door de doorsneetoerist en door de natuurfotograaf doorgaans beter gekend.

De Kerstroos is niet moeilijk als ranonkelachtige te herkennen : de talrijke meel­ draden kennen wij o.m. bij al wat Boterbloem is ; het kelkachtige bloemdek, waarvan het aantal blaadjes varieert van 5 tot 7, is ons vertrouwd bij de Bosanemoon. De kokervruchten, waarbij elk vruchtblad langs de middennerf toegeplooid is, waarna de randen met elkaar vergroeien en zo verschillende zaden insluiten, hebben wij reeds gezien bij de Dotterbloem, en beter nog, bij de Akelei. Nieuw zijn de kroonbladeren, die 8 tot 12 honigklieren of honigbakjes vormen, en die aan de voet van de meeldra­ den dienen gezocht te worden. Dit nieuwe kenmerk wettigt het opstellen van een nieuw geslacht, ... en zo komen wij tot het genus nieskruid. Tot slot : giftige eigen­ schappen worden hier, zoals bij zoveel andere ranonkelachtigen, aangetroffen : hoort de beruchte Gifbes niet eveneens in deze familie thuis?

Zoals zovele familieleden hebben ook de soorten uit het geslacht nieskruid diep ingesneden bladeren. «Handvormig gedeeld» is de normale gedachtenassociatie.

Wij zijn echter steeds geneigd, te spreken van «Voetvormig» : de bladslippen staan niet ingeplant zoals de vingers aan een hand, doch zoals de tenen van een voet.

«Waaiervormig» is waarschijnlijk een beschaafder term, want die wordt in de flora's meer en meer gebruikt.

Doch, waarom spreken van een uitheems gewas, als onze inlandse vegetatie zelf zoveel interessante soorten telt ? En ja, twee broertjes van de Kerstroos horen ook

67

bij ons thuis (al zijn het misschien zeer oude introducties uit het Zuiden, terwille van hun geneeskrachtige eigenschappen".). Beide bereiken trouwens bij ons de noord­ grens van hun verspreiding. Er is in de eerste plaats het Stinkend nieskruid

(Helle­

borus foetidus) dat zijn naam waarachtig niet gestolen heeft ! Het is een plant van allerlei gestoorde plaatsen op kalkhoudende bodem: wegranden, puinhellingen, ver­ laten steengroeven en noem maar op. Laatstgenoemde standplaats doet al vermoe­ den, dat wij de plant niet in het Vlaamse land moeten zoeken: de geul Samber-Maas vormt inderdaad haar noordergrens. Voor de zoveelste keer verwijzen wij naar het «Atlas» uitgegeven door de Nationale Plàntentuin : kaart 200. Maar in de kalkstreek en in de Gaume zijn de dofgroene bloemen met hun roodbruine rand echt overvloe­ dig in het prille voorjaar.

Kaart 201 in hetzelfde werk toont ons het voorkomen van het tweede broertje, de Wrangwortel

(H. viridis)

:

hij wordt aangetroffen in Zuid- en Midden-België, hier en

daar in lichte bossen op milde humus. De noordergrens van zijn areaal ligt bij Brus­ sel. In niet bloeiende toestand is hij van de vorige soort te onderscheiden door de veel grovere tanding van de bladslippen en door het feit, dat ook de bovenste blade­ ren diep ingesneden zijn (bij het Stinkend nieskruid zijn zij gaafrandig). De soort­ naam «groen» duidt op de helgroene kleur van de bloem, die trouwens niet knikt zo­ als die van de vorige soort. Eén en ander hebben wij kunnen vaststellen tijdens onze wandeling naar de Meigemheide afgelopen voorjaar, toen Xavier een prachtexem­ plaar te voorschijn toverde, naast een beekje niet ver van de Steenput.

Planten met bijzondere eigenschappen hebben steeds de aandacht getrokken van de mens. Bloeien in het putje van de winter is toch ongewoon ? Het getuigt toch van een bijzonder weerstandsvermogen ? Waarschijnlijk is het daarom, dat de Kerstroos in bepaalde streken «ijzeren duivel» of «duivelinne» heet en zogenaamd afweer­ kracht tegen boze geesten bezit. In Frankrijk vindt men voor het Stinkend nieskruid de volksnaam «griffes du diable», wat bij ons «duivelsklauwen» wordt. Poeder van de nieskruidwortel was in de Middeleeuwen een bestanddeel van heksenzalf ; hier­ mee smeerden die dames zich in, vooraleer zij op hun bezemsteel klommen.

Zo belanden wij stilaan in het rijk der alchemie, die kruiden allerhande destilleerde of verbrandde om er de werkzame bestanddelen, de «kwintessentie» uit te trekken. Die van de Helleborussoorten verdoven, beroezen en verwarren de geest. Zaden van nieskruid werden dan ook in veel kruidenaftreksels gedaan, die werden gedronken of waarvan de dampen werden ingeademd. Van hier tot het orakel van Delphi is maar een stap, maar zuiver ruimtelijk gezien wel een grote !

Tot slot : verwar de Kerstroos niet met een andere vedette uit de kersttijd, de Kerst­ ster: daarover echter een andere maal.

68

f

(Overgenomen met toelating uit "Kleine Kroniek van de Planten" door M. De Ridder, 1989).

69

Oproepen en mededelingen

WATERVOGELTELLINGEN 1996-97

Met het najaar voor de deur, is ook de watervogelteltijd weer aangebroken. Naar gewoonte worden alle vijvers en plassen in de volledige regio ĂŠĂŠn keer per maand

volledig geteld, en dit van oktober tot en met maart. De data voor het winterhalfjaar 1996/1997 zijn:

Tevens

12-13 oktober 1996

18-19 januari 1996

16-17 november 1996

15-16 februari 1996

14-15 december 1996

15-16 maart 1996

organiseren

we

iedere

zaterdagavond

van

deze

telweekends

een

slaapplaatstelling van Aalscholvers.

Wat de gegevens van het voorbije winterhalfjaar betreft: alle medewerkers ontvangen binnenkort een nieuwsbrief met een aantal tussentijdse resultaten en randinformatie.

Voor een aantal soorten (Tafeleend, Grote Zaagbek, Nonnetje, ... ) zijn alvast nieuwe rekordaantallen geteld.

Heb je Interesse om mee te werken? Geef een seintje aan: Kris Van Scharen

Maarten Hens

Korbeekstraat 27, 3061 Leefdaal

Redingenstraat 13, 3000 Leuven

tel. (02)727 38 27

tel. (016)32 14 12

E-mail kvschare@vnet3.vub.ac.be

E-mail maarten. hens@agr.kuleuven.ac. be

70

Recente waarnemingen in de periode september-november 1996 (inclusief gegevens uit vroegere maanden) samenstelling Paul Herroelen Opvallendste

gegevens: opnieuw Grote Zilverreiger, 2 Slechtvalken,

Drieteenstrandloper, een nooit gezien maximum van 69 Kleine Strandlopers, minimum 20 Bokjes; late Blauwborst, Tapuit en Grauwe Klauwier; minimum

23 Baardmannetjes, invasie van Vlaamse Gaaien, opnieuw Barmsijzen, Sneeuwgors en een behoorlijk aantal Grauwe Gorzen.

Dodaars:

Tienen

:

21 juli 3 ex (o.a. nestbouwen) (CUJ); 01 sept 4 ex , 26 sept 2

ex, 05 okt geen enkel (HEP). Tervuren-park gans sept uitdrukkelijk aanwezig op alle vijvers, maximum 7 ex 11-18 sept, verminderend naar 1-2 ex in de periode 1930 sept en in okt (REA); Roosbeek 13 okt 5 ex ( HEP, VAM), 16 nov Tienen-centrum 1 ex op straat (KBVBV; wegens jacht?).

Fuut: late broedsels 03 okt Roosbeek 2 ad+ 3 halfwas jongen en 2de koppel+ 3 kleine jongen (HEP), 26 okt één ad+ 2 jongen, 13 nov twee ad+ 2 jongen (CUJ).

Aalscholver: 22 aug Korbeek-Lo 16 ex doortrekkend (VAJ), 31 aug Tienen één imm, 04 sept Leuven-station 7.20 u. formatie 15 ex >Z (REA), 02 okt Glabbeek

ca

120 trekkend (COE), Tervuren -park: 14 en 30 okt resp. 3 en 14 ex > Z en >ZW (REA), Roosbeek 18 sept (CUJ), 03 okt één ex, 13 okt één ad+ 3 imm (HEP, VAM), 16 okt 16 u . 9 ex opvliegend (CUJ), St. J. Winge-Gemp: 13 okt 7 ex (REA).

Grote Zilverreiger: 17 nov Wilsele 1 ad ex winterkleed (COE, COP, PLJ).

Blauwe Reiger: 03 okt Bierbeek 15 ex op doortrek (VAJ); 24 okt Roosbeek 18 u. 4 ex > ZW (CUJ), 17 nov Kerkom 12 ex op akker (BOi). Op 30 nov op het middaguur strijkt een ex neer nabij tuinvijvertje te Roosbeek-Valkenberg op 3 meter afstand van het woonkamervenster, maar vertrekt zonder buit (CUJ).

Ooievaar: 03 juni Leuven 1 ex cirkelend boven Tiense Poort, hoog > Oost (CUJ).

Kn obb elzwaan: Roosbeek 03 okt 4 ex, 26 nov 5 ex; Tienen ex (HEP). Zwarte

26 sept en 05 okt 2

Zwaan: 09 juni Neerijse 1 ex op Dijle met 2 bastaardganzen

(VBP). Gans spec.: 25 okt Neervelp 8.30

u.

20 ex ZW (CUJ). Grauwe Gans: 17

nov Roosbeek-vijver 2 ex (BOi). Canadese Gans: Tervuren-park

:

14 okt 17 ex

(één geringd ex: links wit, rechts metalen ring, 3 ex opvallend kleiner), 15 okt 18 ex (REA).

71

Brandgans: 11, 14, 30 en 31 okt Tervuren-park 2-3 ongeringde ex (REA).

Nijlgans: Tervuren-park niet aanwezig in sept, vanaf 03 okt 54 ex op grasveld en de volgende weken tot 31.10 overal verspreid (REA), 19 okt Miskom 2 ex over­ vliegend (LAJ), 26 okt en 26 nov Roosbeek 2 ex (HEP, CUJ).

Bergeend: 14-15 en 21 sept, 10 nov Tienen (COP, COE, SMP, PLJ).

Mandarijneend: Tervuren-park: 2 mannetjes in sept. waarvan één in rui in de periode 06-25.9, periode 16-31 okt slechts één M (REA).

Smient: 14 sept Tienen 4 ex (COP, COE, SMP), 26 okt Roosbeek één M tussen Meerkoeten en Kuifeenden (CUJ). Wintert alin g: Tienen 03 sept 5 ex, 26 sept 3 ex (HEP); St. J. Winge-Gemp: 13 okt twee V (REA).

Krakeend: 13 okt St. J. Winge-Gemp 1 M + 3 V (REA), 26 nov Roosbeek 4 ex (HEP). Pijlstaart: Tienen 19 okt één geschoten ex gevonden (COP).

Slobeend: Tervuren-park: 18 sept één V, 19 sept 2 V + 1 M; 01, 10-11 en 23 okt resp. één V. 2 V en 1 M; St. J. Winge 13 okt 3 M eclips+2 V (REA).

Kuifeend: Tienen : 31 aug 4 ex, 01 sept één V + 3 jongen (uit 6- broedsel ) 03 .

sept 27 ex, 26 sept 2 ex (HEP); Roosbeek 26 okt 10 ex (CUJ), 26 nov 6 M + 1 V (HEP). Tafeleend:Tienen 25 aug één V +4 juv (CUJ), 31 aug 21 ex, 03 sept 4 ex,

05 okt 8 ex (HEP), Roosbeek 03 okt 11 ex (HEP).

Wespendief: 18 mei Tienen-Goetsenhoven 15 u. 3 ex hoog over vliegveld (CUJ).

01 sept Tienen 1 juv ex aangevallen door Boomvalk (COE, COP +afd. Brussel).

Bruine Kiekendief: 04 sept Tienen 2 vrouwtjes, 21 sept 1 ex ( COE, COP, PLJ).

Blauwe Kiekendief: 12 okt Vertrijk-Koutemveld één V (ABK,), Bierbeek doortrek

15 okt 1 ex, 16 okt één M; 19 okt Bierbeek-Blauwschuurveld één V (ABH, ABK), 17 nov eerstej. V geringd (VAJ); 20 okt Neervelp één V (ABK + 6), aanwezig sinds midden okt Hoegaarden-Schoorbroek (GEJ); 16 nov Miskom één M (COE, COP),

Tienen: 21 nov één V, 24 nov één M (COE, COP), Glabbeek: 23 nov één V (COP).

Grauwe Kiekendief: 03 sept Tienen 1 ex-vrouwtjeskleed (HOE). Zwarte Wouw:

13 okt Willebringen (GEJ). Havik: 20 nov Boutersem-Snoekengracht (ROA).

Sperwer: Tervuren-park: 10 en 12 sept, 23 en 30 okt telkens één V overvliegend,

30 okt één M hoog in luchtballet met Zwarte Kraai (REA), Tienen 01 sept 3 ex, 17 nov één ex (HEP, CUJ), 15 okt Korbeek-Lo 1 ex N O poortrek 12 okt Boutersem­ Koutemveld (ABK, STJ, VOF) , Bierbeek 10 okt één ex, 13 en 20 okt 2 ex (VAJ, ABH, ABK), Meldert-Babe/om 1 ex> Willebringenbos (CUJ).

72

Bu izerd: Tervuren-park: 04 sept en 02 okt één overvl. (REA);doortrek

06 okt

Tienen, 12 okt Boutersem-Koutemveld 5 ex (ABK, STJ, VOF) , 13 okt Kerkom 16.15 u. 2 ex (HEP), Meldert-Molenbeekvallei en Vertrijk (CUJ).

Visarend: 20 sept Tienen 1 ex pleisterend ( COE, COP).Smelleken:doortrek 12 '

okt Boutersem-Koutemveld (ABK+ 2), 13 okt Bierbeek (VAJ, HEP).

Boomvalk: 01 sept Tienen ; 02 okt Bierbeek zeer snelle doortrek 1 ex (VAJ), 1o okt Tienen (SMP) , 13 okt Meldert (D SL ). S le c ht v alk : 21 sept Tienen 1stejaars mannetje (HOE), 26 sept Haasrode-industrie één adult mannetje (COP, SVM).

P orseleinhoen: 17 okt Tienen één eerstejaars (HOE).

Meerkoet: Tienen : 26 sept en 05 okt slechts 1-2 ex aanwezig wegens verstoring door jacht ( HEP), Roosbeek 03 okt 60 ex, 13 okt 75 ex, 26 nov 122 ex (HEP).

Kleine Plevier: 01 sept Tienen 2 juv, 03 sept 4 ex, 26 sept één juv (HEP).

Bontbekplevier Tienen : 14, 15, 17 en 20 sept respectievelijk 3, 5, 5 en 2 ex (COE, COP e. a.). Goudplevier: 23 nov Kersbeekveld (COE, COP).

Kieviten op doortrek te (HEP, ABJ, LAJ, LBJ, STJ, SUJ, VAJ, VAM.VOF) Bierbeek

22 ex

04 sept, 8.20 u 06 Okt, 16

Boutersem

Tienen-vijvers 120 ex (CUJ)

U.

1o okt, voormiddag

Blauwschuurbroek

15 ex 57 ex

12 okt, voormiddag 13 okt, voormiddag

Leuv.stw

Blauwschu urbroek

32 ex 13 ex

13 okt, namiddag

Koutemveld

Roosbeek, vijver

Kievit: 16 sept Bertem-Leefdaal minimum 100 ex boven veld cirkelend (REA); 06 okt Tienen-vijvers 120 ex (CUJ), 03 nov Goetsenhoven-vliegveld 10 u.

minimum

2000 ex (in de groep 3 kleinere steltlopers waarschijnlijk Goudplevieren) op roestplaats naast vliegpiste (CUJ).

Kanoetstrandloper: Tienen

30 aug 2 ex; 25 aug (CUJ), 01 sept 1 juv (COE,

COP, HEP). Kr ombekstrandloper: 25 aug Tienen (CUJ).

Drieteenstrandloper: 19 sept Tienen 3 ex samen met andere strandlopersoorten (COE, COP, SMP; zie ook tabel)

Kemphaan: Tienen 30 aug Tienen 2 ex (HEP . zie ook tabel), 06 okt 2 ex (CUJ).

73

Bokje: Tienen

02, 05, 11, 12, 13 en 27 okt respectievelijk 2, 3, 5, 11, 4 en

minimum 20 ex (13 ex geringd: COE, COP, HOE, SMP); 01, 10, 17, 21 en 24 nov resp. 5, 6, 1, 8 en 4 ex (COE, COP), 16+23 nov Boutersem-Snoekengr (ROA, ABH).

Wa tersnip Tienen

:

01 en 03 sept 1 ex (HEP), 21 sept 15 ex (COE, COP); 18 nov

Boutersem-Snoekengracht 3 ex (BUG). Houtsnip: 10 nov Tienen ( COE, COP).

Grutto: 15 okt Bierbeek 11.30 u. doortrek 15 ex (VAJ).

Rosse Grutto: 21 sept Tienen 1 ex voorbijvliegend (COE, COP, PLJ).

Regenwulp: 03 sept Tienen 19.25 u. 2 ex (HEP).

Wulp: Tienen 03 sept 2 ex (HOE,COP), 17 nov roepend in weide naast Gete (CUJ).

Zwarte Ruiter: Tienen 25 aug 2 ex (CUJ), 24 en 26 sept (COE, COP, SMP).

Waadvogels op doortrek te Tienen in september (v data

1

11

12

Strandlope rs Kleine 1

5

-

Krombek* Bonte

*

1

Kemphaan Bokje

8

1

2 1

-

15

2

-

14 6

2 2

*

13

1 1

1

17

18

34

69

69

1

1

1

1

-

2 1

19

2 7

11

63

4

3 -

u

21 69

22 15

23 36

5

7

geringd) 24

25

26

42 v12 32

5

27 -

v3 v1

8 1

2

* op 25 en 30 aug één ex;

20

=

1

2

1

v3

4

op 30 aug één ex.

(voornaamste waarnemers COE, COP, PLJ, SMP, HEP) Tureluur: 03 sept Tienen 4 ex (HEP). Groenpoot: Tienen: 3 1 aug, 01 en 03 sept 5 ex (HEP), 02 sept 11 ex (COP, COE). Witgatje: Tienen ex (HEP). Bosruiter:

*

01 sept 1 ex, 03 sept 5

22 aug Tienen (botulismeslachtoffer ? COE, COP).

Oeverloper: Tienen 25 aug 4 ex (CUJ), 31aug 3 ex, 01 sept 5 ex, 26 sept en 05 okt 1 ex (HEP).

K okmeeuw: Tienen 01 sept geen enkel ex. 03 sept één juv waargenomen met slechts één (linker)vleugel; 03 sept 19.15 u. slaapvlucht van slechts 12 ex (HEP).

Kleine Mantelmeeuw: 21 sept Tienen tweemaal 2 ad + 2 imm (COE, COP, PLJ), 02 nov Vissenaken 1 ex overvliegend (LAJ).

Zwarte Stern: Tienen

30 aug 3 ex, 20 sept 1 ex, 21 sept 2 juv, 26 sept 1 juv

(COE, COP, PLJ, HEP).

74

Holenduif: 13 okt Bierbeek doortrek 7 ex (VAJ, HEP).

Houtduif:

doortrek

12 okt Boutersem-Koutemveld, voormiddag ca 100 (ABK + 6),

04 nov Roosbeek 8.30 u. langgerekte vlucht van 250 ex> ZW (CUJ).

IJsvogel: 23 nov Hoegaarden-Vroente (GEJ). Draaihals: 01 sept Tienen (HOE).

G roene

Specht: 27 aug Bierbeek-St. Kamillus 2 ad + 2 jongen en eekhoorn in

weide; 25 okt Vertrijk één ex op grasperk van Basisschool (CUJ).

Zwarte Specht: 02 sept Lovenjoel-Zielenberg 1 ex over Tiensestw achtervolgd door Kauw (CUJ), 15 sept Tienen (CLW), nieuwe soort voor het gebied; 25 sept Glabbeek 1 ex overvliegend (2de waarneming voor het gebied: COE).

Grote Bonte Specht: 07 sept Roosbeek één M in tuin zoekt en splijt hazelnoten, 04 nov (zelfde

?)

M hazelnoten en pruimepitten

(?)

krakend op appel-, vlier- en

berkestam (CUJ).

Boomleeuwerik: 09 maa Neerijse 3 ex en ca 20 ex naar N-NW (VBP).

Bierbeek

Najaar,

28 sept 3 ex (1 geringd), 03 okt 3 ex (2 geringd), 05 okt 1 ex , 12 okt 23 ex

(VAJ), 13 okt 14 ex, 17 okt één geringd (VAJ,

HEP),Tienen

12-13 okt 7 ex en 1 ex+

7 auditieve waarnemingen (COE, COP, HOE); 01 dec Kumtich één ex (VAJ).

Boerenzwaluw:

Tienen

Huiszwaluw: Lubbeek

05 okt 2 ex (HEP), 19 okt laatste ex (COE, COP).

bezette nesten

:

3 aan huizen op Kerkplein, 7 aan de kerk

en 10 aan schoolgebouw achter gemeentehuis (HEP).

Doortrek:

12 sept Tervuren­

park 12 ex in groep boven vijver> Z (REA).

Veld leeuwerik:

doortrek

13 okt Kerkom 16.08 u. 50 ex , 15 okt Leefdaal 13.10 u.

ca 50 ex (HEP), 20 okt Neervelp 35 ex (ABK, LAJ, LBJ, STJ, SUJ, VOF).

Vogelsoorten op doortrek te Bierbeek- Blauwschuurveld ( v= geringd) data

Boom-

Veld-

leeuwerik

leeuwerik

Gr. Gele Kwikst.

Witte

Ring-

Kneu

Kwikst. mus

------------------------------------------------------------------------------------

7

10 okt

ca 100 (v 12)

12 okt

23

niet•

v6

14

796

v 18

26

5

(v 78) niet geteld

geteld

geteld 13 okt

niet••

ca200

133

97

(v 2) doortrek Boutersem-Koutemveld

75

*

290 ex en ...,. 33 ex

Duinpieper

:

20 aug Korbeek-Lo (VAJ), 10 okt Bierbeek 1 ex tussen 10

opvliegende Veldleeuweriken (HEP, VAJ).

Graspieper: Bierbeek-Blauwschuurveld 09 okt 19 u. ca. 250 ex nabij slaapplaats,

doortrek 13 okt 32 ex (VAJ), 20 okt Neervelp 13 ex (ABK+ 5).

Waterpieper: Tienen 20 okt 4 ex , 16 nov 8 ex (COE, COP, LAJ).

Gele Kwikstaart: 31 aug Tienen ca. 30 ex in kruidenvegetatie op vijverdijk (HEP), 10 okt Bierbeek 8 u., 8.10 u en 8.45 u. telkens 1 ex op doortrek (HEP, VAJ).

Grote Gele Kwikstaart (zie ook tabel): 17 tot 26 sept Tervuren-park 2 ex aan vijver (REA); 17 nov Tienen 6 ex met 10 Witte Kwikken op slikplaat (CUJ).

Blauwborst: 05 okt Tienen (HEP). Zwarte Roodstaart: Tervuren-park: 17 sept 1 juv, 19 sept één M+ 2 juv (REA); 28 sept Boutersem één V (HEP).

Gekraagde

Roodstaart: 16 sept Bierbeek-St. Kamillus één M op paaltje aan

rand van park (CUJ). Roodborsttapuit: 12 okt Boutersem-Koutemveld 2 ex ( ABK, STJ, VDF), 12 nov Tienen M + V (COE, COP).Tapuit 26 sept Tienen (HEP), 12 okt Boutersem-Koutemveld (ABK+2). 19 okt Ransberg (LAJ).

Kramsvogel: 13 okt Honsem 30 ex overvliegend (CUJ), 17 nov Kerkom-Bijvoorde ca 30 ex (BO i ) . Grote Lijster: 10 okt Bierbeek 8.15 u. 15 ex uit slaapplaats (HEP, VAJ), 25 okt Boutersem 8.35 u. 8 ex op doortrek (HEP).

Koperwiek:doortrek Bierbeek : 10 okt 4 en 9 ex, 13 okt 3 ex (VAJ, HEP), 20 okt Neervelp 43 ex (ABK+ 5); vanaf midden okt Tervuren-park 10-15 ex aanwezig, steeds in Taxusbomen (REA); 17-23 nov Roosbeek 1-3 ex in tuin (CUJ).

Tjiftjaf: in de periode 13-27 sept zingend ex Tervuren-park (REA).

Vuurgoudhaantje: 16-17 sept Tervuren-park één Min hulststruik (REA).

Bonte Vliegenvanger: 15 sept Tienen 2 ex ( COE, COP).

Baardmannetje: Tienen 27 okt 10 M+ 10 V (daarvan 17 ex geringd en controle van 1 ex met ring Hiddensee), 01 en 10 nov resp. 14 en 2 ex, 16 nov 2 ex geringd + 2 controlevangsten, totaal 23 ex; 17, 18, 21 en 24 nov 4 ex ( COE, COP, PLJ).

Staartmees: 10 juli en 20 okt Roosbeek 10 ex en ruim 10 ex in tuin (CUJ).

Zwarte Mees: 24-30 nov Roosbeek één geringd ex op voederplaats; moet wijken voor alle andere mezen, Groenling en H uismus (CU J ).

Grauwe

Klauwier: 19 okt Bierbeek-Blauwschuurveld één juv in bietenveld

(rupsen !), afstand 4 m., gedurende 30 minuten (ABH, ABK).

Ekster: 17 okt Leuven-Parkpoort 8 ex over (CUJ). Kauw: 17 okt Tervuren 30 ex hoog, luidruchtig over park> W (REA); 17 nov Kerkom ·s morgens 3 groepen van

76

-

ca 30 ex in boomtoppen , vermoedelijk vogels die trek onderbroken hadden wegens mist (HEP).

Vlaamse Gaai: invasietrek in gans Vlaanderen

20 sept

Roosbeek

2 1 sept.

Vertrijk

26 sept

Glabbeek

28 sept

Tienen

28 sept

Boutersem

03 okt

8 ex> NO CUJ

ruim 1 2 ex> O

CUJ

72 ex

COE

440 ex

8.30 1 1 .00

U. U.

COE, COP

6 ex

HEP

1 3.25

Bierbeek

20 ex

HEP

9.25

05 okt

Boutersem

1 0 ex

HEP

1 7.45 u

05 okt

Boutersem

4 ex

HEP

1 7.50

U. U.

U.

Roek: doortrek 1 5 okt Korbeek-Lo 1 2.40 u. 8 ex, 27 okt Bierbeek 1 1 .30 u. ca 90 ex (HEP); slaapvluchten 24 okt Boutersem 1 7.35 u. ca 90 ex ZW (HEP).

Zwarte Kraal: 1 9 en 22 nov Bierbeek-St. Kamillus 1 ex met witte pennen (CUJ).

Vink: 1 3 okt Meldert-Babelom 20 ex in canadabomen Molenbeekvallei; 1 7 nov Tienen 80 ex

+

20 Kepen op vijverdijk foeragerend op Eenjarig bingelkruid

Mercurialis annua (CUJ). Europese Kanarie: 1 5 sept Tienen (COE, COP).

Groenling: 05 okt Tienen-vijvers ca 80 ex op rijpe koolzaad (HEP).

Putter: Bierbeek- Blauwschuurveld

1 3 okt 4 ex geringd (HEP, VAJ), 20 okt 1 2 ex

(ABH, ABK); gans okt te T ienen een aangroeiende groep tot maximum 60 ex (COE, COP), 1 9 okt Miskom 1 2 ex op distels fouragerend (LAJ).

Barmsijs: 22 nov Glabbeek 1 0 ex (COE); 25 nov Roosbeek 6 ex langer dan 90 minuten op berkeproppen (CUJ). Kruisbek: Korbeek-Lo 22 juli één ex, 20 aug 2 ex, 22 aug 2 ex (VAJ). Sneeuwgors: 30 okt Glabbeek (COE).

Geelgors: 20 okt Bierbeek-Blauwschuurveld enkele 1 0 tallen (ABH, ABK).

Ortolaan: 1 7 aug Opvelp (VAJ).

Grauwe Gors: 1 2 nov Tienen 53 ex op slaapplaats ( COE, COP).

Lijst van waarnemers

:

ABH= H. Abts, ABK= K. Abts, COE, COP= E. en P. Collaerts;

CLW= W. Claes, CUJ-CUO= J. & 0. Cuppens, OSL= L. De Schamphelaere, GEJ= J. Geebelen. GUR= R. Guelinckx, HEP=P. Herroelen, HOE= E. Hoebrechts. LAJ=J. Lambrechts, LBJ= J. Lambrechts, PAW= W. Pauwels, PLJ= J. Vandeplas; ROA= A. Roelants,SMP= Ph. Smets STE= E. Sterckendries, ST J= J. Struyf, SUJ= J. Stuckens, SVM= M. Severi, TME= E. Toorman, VAJ= J. Vanautgaerden, VAM= M. Vanderhallen, VBP= P. Van Bellinghen, VOF= F. Verdonckt.

77

NIEUWE BOEKEN EN PUBLICATIES Bauer H.-G. & P. Berthold 1996. Die Brutvögel Mitteleuropas., 715 blz" Uitg. Aula­ Verlag Wiesbaden. Formaat 24,5

x

17 cms (4 cm. dik). Prijs 2.150 fr.

Na de teksten per soort, volgt in een tabel voor 11 landen het aantal broed­ koppels en de trend. De literatuurlijst bevat meer dan 2.000 verwijzingen.

De Laet J. 1996. De Roodborst dichtbij en ver weg. , 120 blz., VUBPress Brussel, prijs 450 fr. Het vorige boek van de schrijfster ging over de Koolmees. den Boer T. 1996. Trekbaan van Nederlandse Lepelaars. , formaat A4, 45 blz. Uitg.

Vogelbescherming Nederland, Actierapport 1 o.

Haller H. 1996. Der Steinadler in Graubünden. Orn. Beob. Beiheft 9, 167 blz., 25 tab., 71 afbeeldingen. Resultaten van jaren studie over de populatie-ecologie van de Steenarend in het centraal Alpengebied. Voor roofvogelspecialisten.

Heredia B. & al. 1996. Globally threatened birds in Europe

-

Action plans, formaat

24 x 16 cm. 408 blz., Uitg. Council of Europe Publ. ism Birdlife lnternat.

Porter R. F. & al. 1996. Field Guide to the Birds of the Middle East., 460 blz., Poyser London, formaat 22

x

14 cms., gecartonneerd. Prijs 1.695 fr.

Een zeer handige en mooie gids waarbij de verspreidingskaartjes tegen­ over de kleurplaten staan afgebeeld (eerste gedeelte) en de beschrijvende tekst achteraan. Waar het nuttig is, staat een vliegbeeld naast de tekeningen van de geslachten, leeftijden of andere opvallende vederkleden...... Kopen !!!

Reyniers J. 1996. De ecologische waarde van het" Zuidelijk Eiland" aan het oud sas van Wintam. Voorstel tot integraal behoud als natuurgebied, formaat A4, 26 blz., 6 bijlagen. Uitg. Wielewaal afd. Klein-Brabant.

Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud. 1996. Natuur in het Dij/eland., 96 blz. over planten en mossen, paddestoelen, slakken, zweefvliegen, libellen, vlinders, vissen, amfibieën en reptielen, zoogdieren...maar geen vogels ???

Af te raden (wat vogels betreft): Reader's Digest 1996. Natuur/even in België., formaat 25

x

21 cms., Prijs 1795 fr. Hoe durft men zulke onjuiste gegevens

publiceren : Jan van Gent zeer zelden aan de kust, Krak- en Tafeleend zeer zeldzame broedvogels, Bosuil nestelt zelden in beboste streken; Rietzanger, Fluiter en Ringmus in zeer groot aantal, Kramsvogel alleen in Oost-België, Waterpieper overwintert zeer zelden... en ga zo maar door. Zoals gebruikelijk zijn de uitgever of de redactie niet verantwoordelijk voor vergissingen of onvolkomenheden !

78

KALENDER DER A<' 'VITEITEN ...

za 11 januari

1 9 9 7

op zoek naar de Blauwe Kiekendief

voormiddagwandeling in akkergebieden op zoek naar wintervogels en de Blauwe Kiekendief. Afspraak 8. 30 u. station Leuven, 9.15 u. kerk van Bevekom (Beauvechain), einde rond 12 u. Leiding Maarten Hens, tel 016/ 32 14 12 (alleen tijdens kantooruren). za-zo 18-19 januari

internationale watervogeltelling

internationale telling van watervogels; afspraak 8.30 u. station Leuven en 9 u. station Oud-Heverlee. Einde rond 12 u.; leiding Maarten Hens,

tel 016/ 32 14 12 (alleen tijdens kantooruren). De deelnemers (sters) worden verzocht contact op te nemen met M. Hens om de juiste dag af te spreken.

zo 19 januari

Troostembergbos (Tielt-Winge)

boswandeling ingericht door de Houtvesterij Leuven (niet door Wielewaal) Afspraak 14.30 u. domeinparking langs de expresweg Tienen-Aarschot. za 25 januari

kaas-, wijn-en spagetti-avond

organisatie Vrienden Heverleebos en Meerdaalwoud, vanaf

17

u. in de zaal

Pavo te Heverlee, Vandenbemptlaan; vooraf inschrijven tel 016/ 230558 ! daguitstap naar Zeeland

za 01 februari

met eigen wagens; afspraak 8 u. aan station Leuven. Inschrijving verplicht bij P. Herroelen, tel 016/734069 (na 21u.). Gaat niet door bij ijzel, sneeuw, mist. watervogeltelllng

za-z o 15-16 februari

voor afspraken zie 18-19 januari za 01 maart

avondwandeling:

uilen

te Korbeek-Dijle. Afspraak 19.30 u. Leuven station en 20 u. te Korbeek- Dijle aan de kerk; leiding Maarten Hens. Laarzen aanbevolen; einde ca. 22.30 u.

79

za-zo 15-16

watervogeltel 1 in g

maart

voor afspraken zie 18-19 januari

boswandeling

zo 13 april

Meerdaal

afspraak 13. 20 u. station Leuven, 14 u. Theresiakapel, Naamsesteenweg, Bierbeek. Leiding G. Buelens; stevige wandelschoenen of laarzen.

zo 20 april

Dag van de Aarde

nadere bijzonderheden in de volgende Boomklever.

---------------------------------------

GEDENKEN

WIJ

Met wat hij was, met wat hij had zei hij aan God

Broeder Paul Buyens Broeder

en mensen " Ja "

Gerry

Opwijk 1923- Heverlee 1 okt 1996 Lid van de grote Wielewaalfamilie

Namens afdeling Leuven, bieden wij onze welgemeende deelneming aan zijn familie, vrienden en confraters.

80

· ------- �"-

NUTTIGE

ADRESSEN

Gekwetste vogels Vogelasiel p/a H. Ceusters, Engelenberg 51, 3271 Messelbroek tel 013/ 77 27 02 Geringde vogels J. Vanautgaerden, Schoolstraat 47, 3360 Bierbeek, tel 016/ 46 31 85

nieuw adres

Homologatiecomité (BAHC) p/a J. Pollet,

Weibroekdreef 32 9880 Aalter

tel 09/ 374 48 60 E-mail: jan.pollet@ rug. ac. be

Kerkuilenwerkgroep p/a L. Smets, Baron E. Descampslaan 64, 3018 Wijgmaal, tel 016/ 44 83 34 (tussen 14 en 20 uur) Recente waarnemingen p/a D. Symens, Zavelstraat 12, 2800 Mechelen Vogellijn tel 03/ 488 01 94 Wetgeving Leefmilieu p/a Stichting Leefmilieu, Kipdorp 11, 2000 Antwerpen tel 03/ 231 64 48, fax 03/ 232 63 98 Wielewaal, centrale: Graatakker 11, 2300 Turnhout tel 014/ 41 22 52 ('s maandags gesloten), fax 014/ 43 96 51

Verschijnt om de 3 maand (maart, juni, september, december) DE

BOOMKLEVER

jaargang 24, nr. 4

December

1996

INHOUD

Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving, juli-september 1996

Maarten Hens

61

De Kerstroos

M. De Ridder

67

70

Oproepen en mededelingen

Recente waarnemingen sept-okt-nov 1996

Paul Herroelen

71

Nieuwe boeken en publicaties

Paul Herroelen

78

Activiteitenkalender januari-februari-maart-april 1997

79

Nuttige adressen

Artikels en korte mededelingen voor het volgend nummer (maart 1997) worden ingewacht bij Paul Herroelen, Leuvensesteenweg 347, 3370 Boutersem ten laatste tegen 28 februari 1997.

Gelieve Uw waarnemingen over vogels in te sturen naar Maarten

Hens,

Redingenstraat 13, 3000 Leuven tel 016/ 32 14 12 (alleen tijdens kantooruren).

;