De Boomklever December 1998

Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 driemaandelijks (maart, juni, sept, december)

BelgiĂŞ-Belgique P. 8.

3000 Leuven 1 2/ 2803

:Dt EOO;UK,C8V8J( Tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling LEUVEN

Jaargang 26, nummer 4

Verantw. ultg.

P.

december

1998

Herroelen, Leuvensesteenweg 347, 3370 Boutersem

DE BOOMKLEVER De BOOMKLEVER is het tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling Leuven.

De Koninklijke Vereniging voor Vogel- en Natuurstudie DE WIELEWAAL heeft tot doel de kennis en de bescherming van de natuur, en in het bijzonder van de in het wild voorkomende vogels, te bevorderen door alle middelen: ondermeer door het oprichten van plaatselijke afdelingen, het houden van studiedagen, het uitgeven van tijdschriften, het verspreiden van vogel-en natuurboeken en het oprichten van natuurreservaten.

De vereniging werd in 1933 opgericht door E. H. Segers; ze telt meer dan 10.000 leden-gezinnen, verdeeld over meer dan 50 afdelingen waaronder afd. Leuven.

Een waaier van voordrachten, dia-en filmavonden, lessen, tentoonstellingen, geleide wandelingen, studieprojecten, deelname aan regionale en internationale onderzoeken en inventarisaties, beheerswerken, uitstappen en reizen in binnen-en buitenland staan jaarlijks op de agenda.

De vereniging heeft meer dan 80 natuurreservaten in eigendom of in beheer met een totale oppervlakte van meer dan 3000 ha, verspreid over heel Vlaanderen. Ze bezit bovendien een eigen " Wielewaalhuis " te Turnhout waar naast het secretariaat ook een ornithologisch museum, een bibliotheek, een vergaderzaal en een boekhandel zijn ondergebracht.

Men wordt lid van

DE WIELEWAAL door overschrijving van 600 BF op rekening

096- 2218078-97 ten name van De Wielewaal, Graatakker 11, 2300 Turnhout.

Je kan ook je naam + adres en 600 BF bezorgen aan ĂŠĂŠn van onze bestuursleden : *

*

*

*

*

*

*

Monique Bakkers Oostremstraat 4, 3020 Herent tel 016/ 23 13 38, bestuurslid R. De Borger Vrijwilligerslaan 1, 3080 Tervuren tel 02n67 60 90, bestuurslid M. Hens P. Delvauxwijk 18, 3000 Leuven, tel 016/299890, watervogeltellingen P. Herroelen Leuvensestw. 347, 3370 Boutersem tel 016/ 73 40 69, voorzitter Kalle Moreau Korenbloemlaan 5, 3052 Blanden tel 016/ 40 14 55 (even weken) of 016/ 40 83 63 (oneven weken) K. Van Scharen Korbeekstr 27, 3061 Leefdaal tel 02/ 7672638, penningmeester Rien Verhuizen, Kartulzersstraat 34, 3052 Blanden, tel 016/ 40 16 47.

Leden ontvangen het tijdschrift WIELEWAAL (6 nummers), het driemaandelijks tijdschrift ORIOLUS en het afdelingsblad de BOOMKLEVER .

ABONNEMENT " DE BOOMKLEVER"

Personen die lid zijn van een andere Wlelewaalafdellng doch tevens de Boomklever wensen te ontvangen, kunnen dit door 200 BF over te schrijven op rekenlngnr. 001-1552168-50 van De Wlelewaal, afd. Leuven met vermelding" Boomklever "en opgave van hun naam en adres.

ARTIKELS: Artikels dienen getljpt te worden Ingezonden. De redactie kan artikels wijzigen, steeds In overteg met de auteur die verantwoordelijk blijft voor zijn tekst.

ADV E ATEN T 1 Es

REDACTIE Paul Herroelen

:

voor tarieven, vorm en Inhoud Informeer bij K Van Scharen (zie hoger).

Opmerkelijke vogelwaarnemingen hmin Dijlevallei en omgeving juli - september 1998

Dit overzicht belicht bijzondere vogelwaarnemingen in regio Leuven gedurende de periode 1 juli 1998 tot en met 30 september 1998. De in deze rubriek bestreken regio omvat volgende gemeenten: Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg en Bierbeek.

De

volgende

rubriek

zal

de

periode

oktober

-

december

1998

omvatten.

Waarnemingen worden voor 15 januari 1999 verwacht bij Maarten Hens, Paul Delvauxwijk 18, 3000 Leuven, maarten.hens@agr.kuleuven.ac.be.

Dodaars Tachybaptus ruficollis Te oordelen aan de aantallen in de nazomer, moet het een record-broedseizoen geweest zijn.

Te NGB vanaf midden augustus vele 10-tallen ex., met maximaal 58 ex. op 13/09 (K. Van Scharen, e.a.).

22/08

17 ex. te OHN (K. Van Scharen).

10/09

31 ex. te AVP (K. Moreau).

21/09

min. 23 ex. te WLS(N) (M. Hens).

Geoorde Fuut Podiceps nigricollis In september geregeld 1-2 ex. waargenomen te NGB: 07109

2 ex. te NGB (T. Roels).

10/09

1 ex. te NGB; de 2 ex. van 07/09 zijn niet meer aanwezig (T. Roels).

13 - 19/09

2 ex. te NGB (K. Van Scharen, J. Menten, M. Hens, K. Moreau, F. Walterus).

Op 20 en 26/09 niets waargenomen

(T. Roels, K. Van Scharen), op 30/09 echter opnieuw 2

ex. te NGB (K. Moreau).

Aalscholver Phalacrocorax carbo In juli en augustus doorlopend een 10-tal ex. aanwezig in de streek. In de loop van september nemen de aantallen toe. Slaapplaats ¡g edurende de ganse periode te OHZ, foerageren hoofdzakelijk te SAR en OHZ. De (recente) slaapplaats te WLS(N) werd tijdens deze periode niet gebruikt.

19/09

70 ex. op slaapplaats te OHZ (M. Hens).

Kleine Zilverreiger Egretta garzetta 18/08

1 ex. te Erps-Kwerps, Silsombos (W. Van de Vijver/BK).

Zwarte Zwaan Cygnus atrata De familie te SAR, met oorspronkelijk 6 pulli, bleef nog ter plaatse tot min. 12/08. Op 17/08 worden ze opgemerkt op de kleine vijvertjes naast het Arenbergkasteel te Heverlee, waar ze vanaf dan doorlopend verbleven. Op 04/08 worden voor het laatst 3 jongen gezien, vanaf 05/08 zijn er nog twee. Daarnaast vanaf 11/09 1 ad. eerst te NKV en enkele dagen later te NGB. Blijft minstens tot eind november te NGB (datum opstellen verslag).

73

Canadese Gans Branta canadensis De ganse zomer zo goed als afwezig. Alle waarnemingen:

31/07 01/08 06/08 27/08

1 ad. te ZW (K. Moreau): 2 ex. te SAR (M. Walravens).

1 ad. te ZW (K. Moreau).

3 ex. over de E 40 ter hoogte van Heverleebos vliegend (F. Walterus).

Bergeend Tadoma tadoma Tot eind mei aanwezig in de streek. Daarna volledig verdwenen, met slechts drie '#aarnemingen tijdens de zomerperiode:

01/06 3 ex. te SAR (K. Van Scharen).

28107 1 ex. te SAR (G. Rotsaert).

31/07 1 ex. te NKV (K. Moreau).

Smient Anas penelope Eerste najaarsgegevens: 09/09 1 te OHN (J. Menten).

26/09 2 te SAR (M. Walravens).

Krakeend Anas strepera In augustus één waarneming (4 ex. te SAR op 16/08, T. Roels). Vanaf midden september doorlopend aanwezig, met maximaal 15 ex. te NGB op 18/09 (K. Moreau).

Pijlstaart Anas acuta 02/08 1 ex. te SAR (M. Janssens).

10/09 1 te AVP (K. Moreau).

18/09 1 te SAR (K. Moreau).

Zomertaling Anas querquedu/a 20107 22/07 19/08 22/08 06109

1 in '?-kleed te NKV-Doode Bemde (K. Moreau).

1 è eclips te NKV-Doode Bemde (J. Menten).

1 ex. te NKV-Doode Bemde (T. Roels).

7 ex. te SAR (K. Van Scharen).

1 ex. te OHZ (K. Moreau).

Rosse Stekelstaart Qxyura jamaicensis Het ad. è, dat sinds 21/03 in de streek verbleef, wordt voor het laatst waargenomen te NKV op 01/07 (T. Roels). Daarnaast verbleef gedurende de ganse periode hét g op 't Zoet Water te Oud-Heverlee (versch. waarn.).

Wespendief Pernis apivorus Ook deze zomer weer de klassieke Wespendief-waarnemingen boven de Dijlevallei. Een overzichtje:

12107 2 ex. hoog cirkelend te SAR (T. Roels).

1 ex. in de Doode Bemde (T. Roels).

19/07 2 ex. te SAR (M. Walravens).

27107 1 ex. in de Doode Bemde (T. Roels).

28/07 2 ex. cirkelend boven Pècrot-dorp (G. Rotsaert).

30/07 2 x 1 ex. (versch. ex.) in de Doode Bemde (T. Roels).

03/08 1 ex. baltsvlucht boven de Doode Bemde (T. Roels).

74

05/08

2 ex. te SAR (M. Walravens).

23/08

1 ex. te SAR (B. Forget).

01/09

1 ex. te Heverlee (G. Bleys).

05/09

1 overtrekkend ex. naar Z te SAR (M. Walravens).

06/09

1 ex. naar Z overtrekkend te SAR (M. Walravens).

19/09

1 ex. de ganse dag in de omgeving van Bertembos te Heverlee (G. Bleys).

20/09

idem

Zwarte Wouw Milvus migrans 11/09

1 ex. naar W boven de Doode Bemde te Neerijse (K. Moreau).

Visarend Pandion haliaetus (J. Menten).

23/08

1 ex. te Florival om 12u45

24/08

1 ex. te SAR om 18u25 (C. Carels).

29/08

1 ad. om 18u30 cirkelend boven het kleine VMW-visvijvertje t.h.v. kasteel Neerijse (T. Roels).

30/08

1 ad. om 13u05 op dezelfde plaats (T. Roels).

05109

1 ex. naar Z te Pècrot om 15u35 (M. Walravens).

1 juv. om 17u50 te SAR (M. Walravens).

06109

Te SAR wordt 1 ex. waargenomen om 12u20, 14u10 en 18u20 Uuv.) (D. Vanderlinden, P. Vanormelingen, M. Walravens).

1 (vermoedelijk juv.) ex. rond 15u20 naar W boven NGB (K. Moreau).

1 (vermoedelijk ad.) ex. om 17u55 naar ZZO boven de zandgroeve te Bierbeek (K. Moreau).

11/09

1 ex. boven de Doode Bemde te Neerijse (K. Moreau).

Boomvalk Fa/co subbuteo Te St.-Agatha-Rode en Neerijse de ganse periode waargenomen. Zekere broedgevallen te St.-Agatha-Rode, Neerijse (Doode Bemde) en Erps-Kwerps.

Witgatje Tringa ochropus Bij gebrek aan afgelaten vijvers slechts kleine aantallen tijdens de zomerperiode. Alle waarnemingen: 18/07

1 ex. te SAR (K. Moreau).

20107

1 ex. te NKV-Doode Bemde (K. Moreau).

26/07

2 ex. te SAR (M. Walravens).

(J. Menten).

12/08 2 ex. te SAR (J. Menten).

10/08

OHN

19/08

1 ex. overvliegend in de Doode Bemde (T. Roels).

16/09

2 ex. op de overstroomde percelen in de Doode Bemde (K. Moreau).

18/09

2 ex. in ondergelopen weide langs NGB (K. Moreau).

27/09

1 ex. te OHZ (E. Toorman).

Grote Jager Stercorarius skua 18/09

1 juv. ex. op de vijver te NGB . Minstens aanwezig tussen 14u00 en 16u10 (F. Walterus, K. Moreau). De vogel zag er enorm vermoeid uit. Meermaals poogde hij om van het water op te vliegen, maar steeds plofte hij na een tiental meter weer neer. Bij het zwemmen was één vleugel niet opgevouwen, maar hing gewoon af in het water.

Kennelijk is hij uiteindelijk toch weggeraakt, want bij een tweede bezoek rond 19u30 was de vogel gevlogen (K. Moreau).

75

IJsvogel Alcedo atthis Doorlopend aanwezig rond quasi alle vijvers in de streek: SAR, NGB, NKV, OHN en OHZ.

Groenlandse Tapuit Oenanthe oenanthe /eucorhoa 31/08

ringvangst te Haasrode (J. Vanautgaerden, ringgroep Leuven/BK).

Sprinkhaanrietzanger Locustel/a naevia 01/08

1 ex. gevangen door kat in tuin te Haasrode; vogel ongedeerd weer kunnen vrijlaten (K. Moreau).

Snor Locustella /uscinioides 01/08

ringvangst van een 1518 jaars ex. te Korbeek-Lo (J. Vanautgaerden/BK).

Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca 15 en 27/08

ringvangst van een 1 ste jaars te Korbeek-Lo (J. Vanautgaerden, ringgroep Leuven/BK).

27108

1 ex. op weidraad te Heverlee, samen met Tapuit en Paapje (G. Bleys).

19/09

1 ex. te NGB (J. Menten).

Medewerkers en geraadpleegde bronnen: Volgende waarnemers verleenden hun medewerking bij het tot stand komen van dit overzicht: Monique Bekkers, Christophe Bert, Geert Bleys, War Claes, Jos Grootjans, Maarten Hens, Jean-Philippe Ferette, Benoit Forget, Frederik Fluyt, Joris Menten, Kelle Moreau, StĂŠphan Peten, Toon Roels, Jos Rutten, Axel Smets, Erik Toorman, Wim Van de Vijver, Kris Van Scharen, Johan Vanautgaerden, Dirk Vanderlinden, Frans Walterus, Marc Walravens.

Aanvullende gegevens werden verzameld via de volgende bronnen: /BK

De Boomklever 26(3), 1998

/DBV

Dutch Birding Vogellijn

Gebiedsafkortingen: AVP

Abdij van 't Park, Heverlee

LP

Leopoldspark, provinciaal recreatiedomein Kessel-Lo

OHN

Oud-Heverlee Noord

OHZ

Oud-Heverlee Zuid

NGB

Neerijse Grote Bron

NKV

Neerijse Kliniek Vijvers

SAR

St.-Agatha Rode, Groot Broek

76

Vogels te Kortenberg, vooral img�t park van de kliniek en omgeving Paul Grootaers

Mijn verblijf in de kliniek te Kortenberg heeft ervoor gezorgd dat Ik de laatste jaren als ornitholoog heel wat kon beleven In verband met het waarnemen van vogels.

Een graag geziene gast hier in de tuin Is de Groene Specht met zijn lachende roep.

Maximum tot drie exemplaren tegelijk zoeken ze ijverig naar miereneieren In het gras. Ik kon het mannetje benaderen tot op 3 meter. Prachtig geelgroen, gele stuit, rode kop en zwarte oogomranding. Hij had een eigen

drafrltme wanneer hij

rondliep op de kortgeschoren grasmat.

De Grote Bonte Specht is eveneens broedvogel in Kortenberg. Midden januari kan je hem horen roffelen tegen een oude boomtak. De Kleine Bonte Specht heb ik ook al waargenomen.

Vermoedelijk

Is de Zwarte Specht

broedvogel

In het

bossencomplex de Merode, maar deze soort is zelden waar te nemen.

Verder kan je tijdens de lente en zomer tientallen soorten waarnemen die broeden in park en bos. Veel geziene gasten zijn Zwartkop, Tuinfluiter, Zwarte Roodstaart, Vink, Grote Lijster, Heggenmus, Merel, Zanglijster en Roodborst.

Regelmatige waarnemingen van Veldleeuwerik (op trek), Witte Kwikstaart, Graspieper, Kneu, Sijsje, Kauw, Ekster, Zwarte Kraai en Houtduif. Een Goudhaantje en een Merel werden eens dood aangetroffen.

Kramsvogel, Blauwe Reiger, Purperreiger, Sperwer, Havik, Torenvalk en Boomvalk zijn af en toe van de partij. 's Nachts: overvliegende Kerkuil met kenmerkende blaasbalgachtige roep. Ik zag nesten van Merel, Koolmees, Houtduif, Turkse Tortel en observeerde voederbeurten en voedseloverdracht van een broedende Zwarte Kraai..

Meiwaarnemingen: Grauwe Vliegenvanger (met karakteristieke roep) en een vrouwtje Grauwe Klauwier (midden mei). Meerkoet en Waterhoen in de buurt van vijver en sloten, ook overvliegende exemplaren, soms enkele Aalscholvers.

Roepende Fazant, Halsbandparkiet en Turkse Tortel (talrijke broedvogel).

Speciale aandacht gaat uit naar de Kauw; er Is hier een koloniegevestigd van 25 vogels.

77

De Zwarte Roodstaart is een talrijke broedvogel

(6 paartjes). Jonge vogels kan men

gemakkelijk determineren door hun tek.. tek roep. Eksters zijn hier zeer veel waar te nemen. De Houtduif is een prachtige duivensoort die hier vertegenwoordigd is door 8 broedparen.

Spreeuwen zijn regelmatig in grote groepen te zien. Spreeuwenplagen komen ook voor, vooral veroorzaakt door jonge uitgevlogen vogels. Van de Zanglijster vond Ik een slakkensmidse. Op andere plaatsen in Kortenberg-dorp zijn mezen en de Heggenmussen talrijke broedvogels. Patrijs komt op de akkers voor. Kuifmees en Goudhaantje zijn auditief waarneembaar in de bossen (naaldhout).

Waarnemingen van Wespendief en Rode Wouw werden genoteerd.

Er zijn veel

Witte Kwikstaarten, ze komen hier talrijk voor. Grote Lijster en Boompieper werden opgemerkt tijdens de trekmaanden (auditief),

Kok-

en Z ilvermeeuwen na

stormweer.

Overvliegend: Grauwe Gans, Wilde Eend en Zwarte Ooievaar.

In de dennenbossen vallen Zwarte Mees en Kuifmees op, in parken en struiken de Pimpel-. Kool- en Matkopmees en auditief in het beukenbos Glanskop, Boomklever en Boomkruiper.

Vanaf mei tot september: Huiszwaluw (nesten). Boerenzwaluw, Gierzwaluw, Buizerd en Koekoek (auditief). De Holenduif broedt in holtes en spleten van bomen; verder was er een vermoedelijke waarneming van Sperwergrasmus.

Tijdens de winter werden twee Pestvogels waargenomen.

Kortenberg biedt, zoals men ziet een boeiende avifauna. Het park van de Marode, de bospaden en de akkergebieden genieten mijn voorkeur als ik er op uittrek.

Totaal waargenomen soorten:

ca

70.

Paul Grootaers, Kliniek Sint-Jozef, Leuvense steenweg 517 3070 Kortenberg

78

WE

•

LL TRY FOR Guil

T GREY OWL

Op zoek naar de Laplanduil Herwig Blockx

Toch maar even proberen, misschien Is die kerel toevallig wel thuis; je weet maar nooit.

0

- ·Hello, Hakan Engström 7' - "Euh, 1 am a Belgian birdwatcher. 1 've got your phone number from some friends.

They told me that you sometimes show Scandinavian owls to interested foreigners: do you still do that 7' Enkele seconden stilte aan de andere kant en dan : - ·well, eh yes, 1 still do that but lt is already late for most of the owl species: Ural owl is definitely too late. We could try for Great Grey Owl, though."

- "Oh euh, that would be terrific... ls it possible for you tomorrow evening ? Probably you won' t be able to do that thls evenlng and.. : - "No, no problem at all, we 'Il go tonight. Where are you now ?

0

- "Well, soma 45 kms south of Skelleftea: ••

- ·Allright, meet me at the gas station when you turn off the E 4 at Kage. 1 've got a black Volvo."

Wij rijden verder in blijde verwachting. "We 'Il try for Great Grey Owl": ik hoorde zijn stem nog naklinken in mijn hoofd. Telkens ik een vogelgids doorblader, stop ik bij dezelfde soorten met de Inwendige verzuchting ·ais ik die maar eens kon zien".

God weet dat de Laplanduil Strix nebu/osa al heel wat zuchten heeft veroorzaakt.

Als dat nu kon lukken...

Terwijl wij verder noordwaarts rijden, mijmer ik nog wat na over de voorbije dag: Grote Zee-eenden, Grote Zaagbekken met kleine jongen, broedende Noordse Sterns, Kleine Jagers, twee Reuzensterns langs 'n sprookjesachtig Oostzeestrand.

Schitterend weer en geen muggen, dus ook gaan zwemmen.

Naast Welriekende nachtorchissen, maken we voor het eerst kennis met de typische noordelijke soorten zoals Zweedse kornoelje en Llnnaeusklokje. Het leven kan mooi zijn ...

79

80

Net voor 9 uur draaien we In aan het ta ijlteation waar een struise Zweed ons al staat op te wachten. Na een korte verkenning worden wij OK bevonden en volgen we Hakan. We rijden een bosweg In en stoppen op een niet zo veelbelovend uitziende plek. Hakan hoort bijna onmiddellijk de bedelroep van de jonge uilen en bevestigt: ·sure we 'Il see them now".

De verdere antimuggenvoorbereldingen worden In ijltempo afgewerkt want Hakan Is al een bospad afgewandeld.Links is er een aanplanting met jonge sparren van 4 tot 5 meter hoog, rechts een hoog opgaand gemengd bos. De Zweed loopt wat voorop en wuift plots ·achteloos" naar links.En jawel, baf. .. daar zit hij ! Bovenop de omgebogen top van een spar: een reus van een Laplanduil, een magisch moment..

Hij kijkt rustig om zich heen en wij zetten, ondertussen In alle staten, de telescoop op. Wij hebben net de tijd om ·waaw" te zeggen en dan vliegt de majesteit op, passeert enkele meters boven onze gapende monden om in het bos te verdwijnen.

Ver gaat ze niet en even later hebben wij het vrouwtje Laplanduil terug in beeld.

Letterlijk beeldvullend: we kunnen zelfs de muggen op de zijkant van haar kop zien zitten".

Af en toe alarmeert ze zacht waarbij ze haar gele ogen half dichtknijpt.Ze houdt er kennelijk niet van dat we zo dicht in de buurt van haar jongen rondlopen. Wij krijgen er maar niet genoeg van.Hadewig heeft nog nooit zelfs eender wel uil zo gezien en eerlijk gezegd ben ik ook zwaar onder de indruk.

H akan is ondertussen al verder gegaan en maant ons aan hem te volgen. De Laplanduil volgt ons op afstand als we een duister naaldbos inlopen.Uit de groene schemer weerklinkt regelmatig de bedelroep van twee jonge uilen. Onze laarzen zakken weg in een dikke moslaag, de muggen zoemen met tientallen rond onze hoofdnetjes.Voor één keer kan ons dat geen .....schelen.We komen langzaam korterbij: waar is". Daar ! Op een dunne omgebogen stam: een ·small grey owl", nog maar net uitgevlogen en dus nog In dons gestoken. Als we hem over zijn rug strelen, klakt hij met zijn snavel. In de randen van zijn ogen proberen muggen te landen waartegen hij knipperend protesteert. H�kan bevestigt dat de ogen van de jongen hierdoor soms ontsteken.

Onze gids heeft ondertussen een stevige tak opgeraapt om zich te beschermen tegen het mannetje Laplanduil dat zich al in de nabijheid heeft laten horen. Ik moet terugdenken aan die film van Attenborough waarin hij op fluisterende toon aankondigt: ·we are now very near the Russian border.1 am standing here under

81

---

-.::::..---

.:�_; '·�

:•Î\

82

I'

the nest of the Great Grey Owl and 1 hatarop be very careful as they are reputed to attack humans near the nest". Waarop hij een helm opzet, de ladder opklimt, uit de stam een jong te voorschijn haalt en met Ingehouden triomf aankondigt: ·And here is its young".

Het mannetje schijnt dus geen dutske te zijn: Ik zou niet graag met een woeste Laplanduil te maken krijgen als ik op een ladder sta te balanceren.

Na het maken van wat foto's, verlaten we het jong en lopen "'nog vol van" terug naar de wagens. H�kan vertelt dat in sommige winters de uilen boven op de hooischuurtjes zitten om dan zelfs door een dikke sneeuwlaag op muizen te jagen.

Je kan ze dan fantastisch goed zien. In de afgelopen winter zag hij echter geen glimp van een Laplanduil. En toch telde hij deze lente 8 broedparen: uilen van vogels zijn het...

Hij vertelt ook over de problemen met eierverzamelaars: tegenwoordig worden exacte nestlocaties van zeldzame soorten met de GPS-coördinaten voor grof geld in het milieu verhandeld. Over zijn uilen: "'lf the people down the road would have seen you driving up this road with a German car, they would have called the police". Ik kan alleen maar met een welgemeend "'great" antwoorden.

Bij het kijken naar Aondbladig en Klein wintergroen valt me plots iets te binnen: of hij toevallig geen groeiplaats van Vrouwenschoentjes weet ? Jawel is zijn antwoord en hij probeert onmiddellijk bij een collega-floriste aan de weet te komen of ze nog in bloei staan. Zijn GSM rinkelt echter tevergeefs. H�kan stelt dan voor om thuis de plek op een stafkaart aan te duiden zodat we zelf kunnen gaan zoeken.

Een halfuur later is het zover. Terwijl we over de kaart gebogen zitten, fladdert een jong Auigpootuiltje door de keuken. "'I got it trom some people who thought it was neglected by its parents". Hakan kweekt dit uiltje op om het later uit te zetten als het zelfstandig muizen kan vangen.

Na wat gepalaver over uilen in Extremadura- hij is zeer enthousiast over de Steen­ en Kerkuilen aldaar: alles is relatief... - nemen we afscheid. Een gedenkwaardige ontmoeting met de man en zijn uilen: ze zijn nu ook een beetje van mij.

83

HET P A A P J E Saxicola rubetra

ALS DOORTREKKER IN

DE OMGEVING VAN BIERBEEK Johan Vanautgaerden

Als broedvogel kennen wij het Paapje spijtig genoeg niet meer in onze regio.

In West-Europa is deze soort de laatste decennia steeds schaarser geworden vooral door biotoopverlies en de veranderende landbouwtechnieken.

Het Paapje is een trans-sahara-trekker die vooral overwintert in open gebieden van tropisch Afrika; men vindt ze daar in een brede gordel die zich uitstrekt van Senegal tot Congo (ex-Zaïre) en Oeganda, zuidelijk tot Malawi en Zambia.

Er wordt ook regelmatig in klein aantal noordelijker overwinterd (vooal in Algerije) maar andere waarnemingen ten noorden van de Sahara en rond de Middellandse Zee blijven schaars.

In Noord-Congo is de soort al doorgedrongen tot in de savanne- en ontgonnen woudgebieden van lturi, Ubangi en Evenaarsprovincie ( Maes 1993, Dejaifve 1994, P. Herroelen pers. mededeling).

Doortrek 1 n de lente en het najaar Reeds enkele jaren wordt getracht om tijdens de twee doortrekperioden Paapjes te vangen en te ringen. In 1997 en 1998 werden doortrekkers systematisch geteld volgens een vaste route die ook gebruikt werd bij het tellen van Tapuiten

Oenanthe oenanthe ( Vanautgaerden 1998).

Rond 20 april in het voorjaar en 20 augustus In het najaar wordt met het zoeken naar Paapjes gestart. Op dat ogenblik kan dan al één enkele vogel gemist zijn, doch de ervaring heeft geleerd dat er voor deze begindata weinig of geen vogels worden waargenomen.

Hoewel hier slechts gegevens van twee jaren werden gebundeld, geven ze ons toch een goed beeld van het verloop van de doortrek.

In de grafieken 1 en 2 werden de waarnemingen per 5 dagen gerangschikt. Het is duidelijk dat de piek van de doortrek gesitueerd is tijdens de eerste tien dagen van mei in het voorjaar en begin september in het najaar.

84

GRAFIEK

1

Waarnemingen Paapje f voo�aar 1997+1998,

'Ăłla rubetra ,

per ,

. 1tade , n

=

55

81997

SI 1998 ,

5-apr

6-apr

1-mei

4-mei

3-mei

2-mei

5-mei

Pentade

GRAFIEK2 Waarnemingen Paapje Saxico/a rubetra , najaar 1997+1998, per pentade , n

6-aug

1-sep

2-sep

3-sep Pentade

85

4-sep

=

134

5-sep

6-sep

In de lente worden meestal solitaire vogels geobserveerd (55°/o

van de

waarnemingen; gemiddeld aantal vogels per waarneming= 1.8, zie grafiek 3).

Tijdens het najaar worden frequenter kleine groepjes vastgesteld (het aantal solitaire vogels is beperkt tot 15o/o; gemiddelde groepsgrootte= 3.4, zie grafiek 4).

Soms wordt al eens een grotere groep gezien zoals 30 ex samen op 02 sept 1997 of 16 ex samen op 06 sept 1998 (deze twee cijfers werden niet verwerkt in de grafieken).

In het voorjaar worden de meeste Paapjes waargenomen op alle soorten afspanningen en hekken van graasweiden. Daardoor vallen ze onmiddellijk op en zijn ze gemakkelijk te tellen. Tijdens het najaar daarentegen zitten veel vogels in bietenvelden (de grotere groepen worden hier steeds gezien) en daarin zijn ze vaak moeilijk te tellen, vooral op koude dagen wanneer de vogels geen prooivluchten ondernemen op vliegende insecten.

Ze komen ook voor in het open veld zoals stoppelvelden of pas geploegde akkers; ze zijn dan dikwijls in het gezelschap van Tapuiten. Onnodig te zeggen dat de vogels daar nog gemakkelijker over het hoofd worden gezien !

Volgens een berekening van Segers (1994) zouden midden september 1993 iets meer dan 4.000 Paapjes na landval in Vlaams-Brabant gepleisterd hebben.

Andere regio's In Vlaanderen ter vergelijking

Data uit andere regio's staan op de volgende pagina om aan te tonen dat er in Vlaanderen geen éénvormige telmethode bestaat bij het observeren van Paapjes.

Referenties Beyen B. 1990. Doortrekverloop en verspreiding van de Tapuit Oenanthe oenanthe en het Paapje Saxicola rubetra In augustus-september in de polders van Nieuwpoort en Groot-Middelkerke. Meded. Vogelwerkgr. Oostende 12: 60-62.

Dejalfve P. A. 1994. Ecologie et comportement d'un migrateur paléarctique, Ie Traquet tarier Saxicola rubetra (L.) au Zaïre et sa répartition hivernale en Afrique.

Rev. Ecol. (Terre Vie) 49: 35-52. Draulans D. & J. Van Vessem 1982. Flock size and feeding behaviour of migrating whinchats Saxicola rubetra. Ibis 124: 347Vogels in Vlaanderen : 301. Maes V. 1993.

351. Gabrlêls J. 1989 in Palearctische trekvogels in Ubangi, N.-W. Zaïre.Wielewaal 59 :189-194.

Menschaert L. 1991. Zijn er nog vogels. De Wielewaal Schelde-Leie, Asper.

Segers M. 1994. Tellingen van pleisterende Paapjes Saxicola rubetra i'l_ september 1993 te Meise-Wolvertem. Zennegroen 31: 53-54.

Vanautgaerden J. 1998. De Tapuit Oenanthe oenanthe als doortrekker in Bierbeek. Boomklever 26: 31-35. Werkgroep Tongeren 1977. Ringbilan 1976.

86

GRAFIEK 3 waarnemingsfrequentie per:.qroepsgrootte Saxicola rubetra , voorj voor'997

+

1998

18 16 14

c: C1) C> c:

12

·-

E

C1)

E

10

� n; -

8

ca ca

6

c: ca ca

4 2 0 2 ex

1 ex

3ex

6 ex

4 ex

groepsgrootte GRAFIEK 4 waarnemingsfrequentie per groepsgrootte Saxicola rubetra , najaar 1997

+

1998

8 7 c: C1) C> c:

·-

E

C1) c: "-

ca ca

�

-

ca

6

5 4 3

-

c: ca ca

2 1 0

1 ex

2 ex

3 ex

5 ex

4 ex

groepsgrootte

87

6 ex

7 ex

9 ex

Tabel 1: Gegevens uit andere regio's in Vlaanderen Tijdens het najaar localiteiten

aantallen

gemiddelden

auteur

--------------

---------

--------

----------

----------

--------------

---·----

--------

----------

----------

periode

Lauw (Limburg)

19 aug13 sept 1976

WGTongeren

38 ex geringd

2.5

15 vangdagen

1977

02 sept 1980

Retie (A)

47, 18, 33

*

05 sept 1980

Retie (A)

12, 17, 11

*

Draulans & Van

13 sept 1980

Retie (A)

11, 4,

*

Vessem 1982

•

9

1 ste getal= 's voormlddags, 2de getal= 's middags, 3de getal= 's namlddags

21 aug tot 3de

Nieuwpoort+

36 ex

3 ex

decade sept 1990

Middelkerke

12 observaties

per observatie

Beyen 1990

15-19 sept 1993

Meise­ Wolvertem

60 ex (5 dagen)

?

Segers 1994

*

regio

76 ex

6.9

*

Bierbeek

60 ex

5.4

25-8/26-9-1997 27 -8/23-9-1998 *

deze studie

11 observatledagen

Grote aantallen : 09 en 10 sept 1995 Kalmthout-Nieuwmoer/ Wuustwezel-Wezelse Heide resp. minimum 132 ex en minimum 100 ex Nuytemans,

(D. Symens, J. Elst, J.

Orio/us 1995: 104)

25 sept 1983 Oostkerke (W) 47 ex in bietenvelden en Zeebrugge 31 ex in groot luzerneveld

(Roerdomp 23: 166-167).

Tussen 15 en 20 sept 1980 ruim 260 ex op doortrek in Vlaanderen (zie Fig 4,

Wiel.

47, 1981: 355) waarvan 95 ex op 20 sept in de regio Ruien-Berchem-Melden

(0)

(Menschaert 1991).

Tljç:lens de lente: begin mei 1980 Velthoven-Bocholt (L) meer dan 1oo ex geteld (Gabrlêls 1989) 04 mei 1990 Kalmthout-Achterbroek/VVuustwezel Maes; R. Vermeyen & al)

ca

250 ex en Turnhout 43 ex

(P.

Oriolus 1990: 68.

Johan Vanautgaerden, Boststraat 69 3370 Boutersem

88

RECENTE

WAARNEMINGEN:

Erratum: in het septembernummer 1998 van de Boomklever

jg 26, 3: 69 staat

verkeerdelijk een broedgeval van Noordse Gele Kwik met een Gele Kwik te Oplinter. Er was wel een broedgeval maar het ging om een Engelse Gele Kwikstaart- M met een Gele Kwlkstaart-V. Gelieve die fout in uw exemplaar te verbeteren.- Met de verontschuldiging van de redactie. september, oktober en november 1998

Samenstelling Paul Herroelen en Jos Cuppens

Dodaars: bevestigd broedgeval te St. Joris-Winge-Gemp : midden sept voedert ad groot jong; 09 okt 10 ex ( o.a. pas aangekomen doortrekkers), verder 1-3 ex tot mid­ november (HEP, REA). Tienen

:

bedelende jongen begin okt (CUJ); max 31 ex

begin sept, 32 ex 18 okt, 21 ex 30 okt (COE,COP, CUJ, HEP, SMP), daarna afnemend naar 3 tot 1 ex midden november. Tervuren: okt tot 13 nov 1 ex, max 3 ex (winterkl) op 26 okt (REA). F_uut: op de Gemp 7-8 ex (min. 3 juv) tot 24 okt, 07 nov 4 ex, 18 nov 1 ex (HEP, CUJ); Tienen 1-2 ex tot 12 sept; Kerkom -zandgroeve 1 ex op 07 nov;

Oud-Heverlee 11 okt 2 ad+ 2 juv; Zoet Water 15 okt 1 ad+ 2 juv (1 roept zoals Halsband-parkiet (maar zachter: HEP), 13 nov Kessel-Lo ProvDomein 9 ex (CUJ).

Doortrek Aalscholvers 250 .

200 -t--

-

150 -1--

. 215 199

------·--------·

111 100 - --

77

:

�� · ·, -'. -----�--•

·.•

! .<

50

o

.; -t---1

_

O> 0

""1"

"(""'"

�

.

.."1

··i..

,· ··-

Lh-r ;,_

,-rl- ��

O> 0

O> 0

"!"""

(() N

N

-

�- "�·-, � 0

l()

r

0

'

--·-----

.

19

2 -R- 1-1-,- 1-I, r 1-1 I""'- 11 "

0

-

"(""'" -

"(""'"

"(""'"

"!"""

N

datum

89

--

. 5·

�

"(""'" -

..

--

�I

O>

0

"(""'" <.O N

T"'"

"(""'" -

N

2

.-,...,, D

Aalscholver -P/e/sterend

Tervuren -park: 10 sept 1 juv ( REA). Wilsele 11 okt 40

ex, 14 okt Neerijse GB 3 ex, St.Ag.Rode 10 ex, Oud -H everlee Z 18 ex (CLW); 01 nov Oud-Heverlee Z 19ex (CLW); Zoet Water 15 okt één lmm langs oever rustend (HEP), 30 nov 5 ex in bomen (CUJ). Gemp: vanaf 22 sept 3-7 ex, 09okt 24 ex, 17 okt (bijna donker) slechts één ex, 18 en 24 okt 12 ex, 15-18 nov 15-18 ex; Lubbeek-kapel

20 ex ( 14. 10u), 20okt 7 ex, 07 nov 20 okt één imm rustend, Kerkom­

zandgroeve 07 nov één ad duikend (HEP, CUJ, REA); Webbekom-Visvijver 15 okt 5ex (CLW) . Actieve doortrek : zie grafiek.

Roerdomp: 11 nov Tienen één pleisterend (COE); Wouwaapje: 19 sept Webbekomsbroek ( meded. Ceusters aan CLW) Blauwe Reiger : Tienen

2-3 ex in sept-okt, maximum 4 ex per 21 nov (CUJ e.a.);

op doortrek 18 okt ( 17.00u) 3ex (COE, COP, CUJ, SMP).

Purperreiger: 12sept Tienen 14 ex ( 3 ad+ 11 juv) (COE, COP, CUJ, CUO, SMP); op 15sept 1995 werd ook een groep van 1O ex ( 2 ad+ 8 juv) aldaar gezien.

Zwarte Ooievaar: 10 sept één ex over Leuven (Dutch Blrdlng 20: 259) Ooievaar: 04 sept Linter een groep van 18 ex pleisterend tot 11.30 u. (SMP) .

Knobbelzwaan: Tienen In sept 10 ex, per 18 okt 16 ex, tot eind okt 2 ad + 5 bruingrijze jongen, nadien verminderend naar 1-2 ad + één juv tot 23 nov (COE, COP, CUJ, CUO, HEP); Gemp in okt 1- 2ad+ 1bruingrijs juv (REA, HEP).

Zwarte Zwaan: 13 en 18 okt Tienen één ex ( CUJ, COE. COP. SMP).

Grauwe

Gans: Pleisterend

03 okt Tienen

3 ex,

02 nov 8 ex, 16 nov één

rondvliegend. Doortrek : 05 okt Tervuren 15 ex >ZO, 07 okt Boutersem 27 ex zeer laag over; 18 okt Tienen 32ex, 08 nov 3 ex hoog over, 13nov Tervuren 1 laag over, 14nov Willebringen "grote groep" over (REA, VAJ, COE, COP, CUJ, CUO, SMP, DSL).

Canadese Gans: Tervuren Manengans

(uit

sept

10-15ex , 1ex 15okt en 11ex op 18 nov (REA).

Australiê):Tervuren

één ex van

15 okt tot

12 nov tussen

Nijlganzen (REA).

NIJigans: Tervuren-park

21 okt groep van 7 5 ex (REA); Tienen

2-3 ex in nov; 11

nov Roosbeek 14 ex op half afgelaten vijver; 15okt Webbekom 4 ex (CUJ, CLW).

Casarca: 11nov Roosbeek 4 ex opvtiegend van vijver en dan naar ZW (CUJ).

Bergeend: alleen teTienen: 01sept één juv; 15-18 okt 4-5ex (COE, COP, CUJ,SMP).

Smient: Tervuren: M in eclips op 16 en 19 okt+ 09 nov (REA); Neerijse GB

14

okt 8 ex (CLW), Gemp 15nov één M + 2 V (REA); Tienen 18 sept 2 koppels, 03 okt 2ex, 10-12okt 12-16 ex,15-16 okt 6 ex, 31okt - 22nov 5tot 8 ex, 23nov nog 1M;

90

Webbekom-visvijver 15 okt 3 ex (CLW). Hybride M Kuif-

x

V Wltoogeend: 20 ·

en 31 okt Tienen één M (COE, COP, SMP).

Krakeend: 31 okt St. Ag.-Rode één V en Neerijse-GB 9 ex (CLW);Tienen: eerste 4 op 12 sept, daarna 4-7 ex tot einde sept; maximum 30-34 ex op 09 en tot midden okt, minimum 12-15 ex per 12-13 okt, 20-25 ex tot eind okt; 06 nov nog 4 ex, 16 nov 4M + 6V, laatste 23 nov één M In wak ( COE, COP, CUJ, CUO, HEP, HOE, HUR,

SMP); Webbekom 15 okt één V (CLW).

W l nterta Iln g

:

aantallen te Tienen data

maxima

minima

54 ex

07 sept 13 sept 18 + 24 sept

3 ex 32 en 30 ex

04 okt

90 ex

10 okt 15-17 okt

40 en 36 ex

18 okt (teldag)

17 ex

ca

150 ex

21 nov

257 ex

22 nov

443 ex

23 nov

182 ex

op het ijs

Wintertaling (vervolg) Tervuren-park 29 okt één M (REA), 14 okt Neerijse-kliniek 60 ex, 31 okt St. Ag.-Rode 4 ex (CLW), 30 nov Zoet Water 5 ex in wak (CUJ);Gemp 18 okt 9 ex (REA),Lubbeek-Spicht

20 okt 6 ex (HEP); 25 okt Miskom 4 ex (LAJ).

Wiide Eend: maxima 25 okt Miskom ca 70 ex (LAJ), 15 nov Lubbeek-Kapel 130 ex, 16 nov Tienen 50 ex (HEP, CUJ) .

Pijlstaart: Gemp 18 okt (teldag) 5 M + 3 V (REA); Tienen eerste 03-11 okt één ex, i maxima 15 en 30 okt respect. 15 en 13 ex, 18 okt (teldag) 6 ax, 24 + 31 okt één ex, 21-22 nov 1-2 ex (COE, COP, CUJ, CUO, HEP).

Zomertaling: alleen in sept te Tienen: 02 en 07 sept 2 ex, 12 sept 16 ex, 13 sept nog 5 ex (COE, COP, CW, CUO, HEP, SMP, VOK).

Slobeend: Tervuren-park 13 nov één M (REA). Neerijse GB

14 okt 3 ex,St. Ag.­

Rode 30 ex Oud-Heverlee Z 13 ex ; 31 okt St. Ag. Rode 9 M + 8 V(CLW), ;Gemp 18 okt één V, 15 nov 2M + 3V, 18 nov 2 koppels (REA, HEP); Tienen

12-13 ex per

03 en 07 sept, 10-15 okt 11-18 ex, 18 okt (teldag) één ex, 30 okt 6 ex, in nov 2-4 ex

(COE, COP, CW, CUO, HEP, HOE, VOK)

.

Tafeleend : Tervuren: geen (REA); de grootste aantallen pleisteren in de Dijlevallei: Oud-Heverlee-Z

14 okt 114 ex, 01 nov 180 ex (CLW); Gemp 09 okt 5

ex (3M), 18+24 okt min. 10-11 ex, 07+18 nov 26 ex (16 M) en 36 ex (25 M).

91

Tienen In sept 3-10 ex, 07 nov 9M

+

12V, maximum 91 ex per 16 nov; 21 nov één

ex (COE, COP, CUJ, HEP, HOE); 15 okt Webbekom-visvijver 25 ex (CLW).

Kuifeend: 26 okt Tervuren-park 1 M "grazend"

tussen Wilde Eenden (REA);

Gemp 1-2 ex in okt en eerste week nov (HEP), Tienen max 41 ex op 07 sept, in okt maximum 6-10 ex, tot 16 nov 3-4 ex, nadien nog 1-2 ex in wak (CUJ, VOK);

Webbekom -visvijver 4 ex per 15 okt (CLW).

Wespendief: alleen In sept 10 sept Tervuren één lichtgekleurd ex laag over (REA), Tienen op 11 en 28 sept telkens één ex (SMP).

Wouw: 11 sept Neerijse (Dutch Birding

Zw arte

doortrekkers

:

20: 259).Rode

Wouw:

12 okt Willebringen (CUJ), 13 nov Heverlee-Terbank (HEM) en 24

nov boven Blanden en Haasrode (HEP).

Bruine Kiekendief : doortrek, zie tabel trek waargenomen van Lovenjoel tot Tienen(COE, COP, CUJ, CUO, HEP, VAJ, VOK).

Blauwe Kiekendief: 30 okt Bierbeek één M op doortrek ( ABH). �eriode

aantal observaties

aantal ex

Bruine 1-18 sept Kiekendief 05-15 okt

13

21 ex

4

6 ex

01-24 sept

9

9 ex

06- 31 okt

8

9 ex

18 okt (teldag)

?

01-22 nov

Sperwer

geslacht en/of leeftijd aanvullende gegevens

4 M, 3 V, 14 ex in Vkleed (6 donkere ex) 2 M, 3 V, één volgr.

10 ex

op doortrek Tienen

7

12 ex

7+8 nov 3 doortrekkers

01-22 sept

8

11 ex

12-9 Tienen 3 ex ter pl.

05-31 okt

12

13 ex

18 okt (teldag)

?

07-30 nov

7

Buizerd

ca

ca

30 ex 9 ex

op doortrek Tienen

8 nov Tienen 3 ex op doortrek

Torenvalk

Boomvalk

1-24 sept

12

38 ex

10-31 okt

5

8 ex

07-23 nov

4

8 ex

1-27 sept

11

15 ex

12 okt

1

1

Tienen 7 x 3-5 ex

16 nov Tienen 3 ex Tienen 1-2 juv tot 27-9 Tienen

(waarnemers COE, COP, CUJ, CUO, HEP, HOE, HUR, SMP)

92

(2 Jw)

Havik: 23 sept Meldert (HUR), 14 okt St. Ag.-Rode één M jagend (CLW).

Sperwer: Tervuren-park

12 en 23 okt één M, 22 okt één V (REA); 06 okt Herent,

14 okt Neerijse-Doode Bemde 2 cirkelend, 01 nov Oud-Heverlee-Z één V (CLW); tussen Lovenjoel en Tienen (inclusief Gemp) zie tabel ; doortrekkers: Opvelp 23 sept 1 ex, 12 okt 2 ex op 15 minuten, 18 okt 1 ex (CUJ, HEP e. a.); 15+ 18 okt Webbekomsbroek (CLW).

Boomvalk: doortrekkers (meegeteld In tabel ) : 01, 08, 11, 21 sept telkens 1 ex; niet in tabel : 04 sept Binkom, achtervolgt Boerenzwaluwen, 13 sept Bunsbeek 2

ex (LAJ). Torenvalk: Tervuren-park 22 sept en 12 nov (REA); Smelleken- doortrekkers: 18 sept Tienen één V of juv pleisterend en opgejaagd

door Torenvalk (CUJ, HOE), 18 okt (trektelling) Opvelp jagend op Graspieper (CUJ, HEP), 26 okt Tienen één V (SMP).

Patrijs: in okt Opvelp-Grootveld 2-5 ex, 07 nov Tienen-vijvers 5 ex (CUJ, HEP).

Waterhoen: 16 nov Tienen één ex driemaal onder water "duikend", duur: langer

dan 2 minuten; 23 nov Tienen 25 ex op ijsvrije Gete (CUJ).

Meerkoet tellingen te Tienen zie tabel; elders : Kerkom-zandgroeve 1-2 ex 20 okt

en 07 nov; Gemp (alle vijvers) 24 okt 26 ex; Lubbeek-kapel 15 nov 6 ex (HEP)

tellingen te Tienen

groepen

geteld

data

02 okt 17 okt 18 okt (teldag) 24 okt 21 nov

192 187 166 174 145

126,46,20

ex ex ex ex ex

92,32, 50

Kraanvogel: 01 sept Willebringen doortrekkers gehoord (OSL) Kleine Plevler: Tienen

02 sept 2 juv, 07 sept één ex ( CUJ, HEP, SMP, VOK).

Bontbekplevier: Tienen 02 en 30 sept telkens 1 ex ( CUJ, HEP, SMP, COE, COP).

Goudplevier: 18 sept Opvelp 3 en 4 ex bij Kieviten (CUJ, HEP), 18 sept Kumtich 2

ex bij Kieviten aan plas, 20 sept Tienen 4 ex in vlucht Kieviten (CUJ); Tienen :15 okt 12 ex, 18 okt (trekteldag) 10 ex tussen 100-den landende Kieviten, 08 nov (trektel­ ling) 19 ex waaronder één groepje van 14 ex (COE, COP, CUJ, SMP).

Zilverplevier: 11 okt Tienen 1 ex naar Z.W ( COE, COP).

Kievit: Tervure_ n-park

17 sept 1 ex Z.W. 13 nov 2 ex laag ZW (REA); concentraties

en/ of trek:Roosbeek-Gr. Kouter 07 sept 750 ex. 21 sept 500 ex stoppelveld;

93

Opvelp -doortrekkers

18 sept 70 ter plaatse en 50 doortrekkend, 11 okt (trektelling

tot 9.30 U.) 71 ex 18 okt tot 11 u. 23 ex (CUJ, HEP, BEM, VBA. VHA).

1

Drleteenstrandloper: 1 o en 11 okt Tienen 1 juv (COE, COP, LAJ).

Aanwezigheid van strandlopers Calldr/s

data 01 sept

spec te Tienen

Kleine

Krombek

Bonte

Kemphaan

1

3

1

1 M

02 sept

3

3

03 sept

2

4

1

4

06 sept

15

7

1

1

07 sept

1

3

08 sept

4

09 sept

1

10 sept

36

3-4

11 sept

24

3

12 sept

15

1

12 sept

20

8

13 sept

1

4

aankomend 7

20 sept

1 juv

24 sept

1 ad

28 sept

3

29-30 sept

1

05 okt

3 5

1

3

10 okt 11 okt

2

49

18 sept

06 okt

4

1

1 1

1

16 okt

1

02 nov

1

{waarnemers COE, COP, CUJ, CLW, HEP, SMP, VOK) Bokje: 14 okt Neerijse-Doode Bemde op braakland met plassen en moeras­

planten (CLW); Tienen: 01-31 okt, 15 observaties 1- 3 ex, maxima 5 ex op 12 en 18 okt, 6 ex op 22 okt; 06, 08 en 11 nov respect. 2, 3 en 3 ex (COE, coP, cuJ, HOE, HUR, SMP); 15 okt Webbekomsbroek 1 ex voor voeten opvliegend uit biezen (CLW), 25

okt Miskom één ex (LAJ).

Watersnip: Tienen: tot midden sept 3-10 ex, 20 sept 15 ex, max 67 ex per 24 sept, 25- 30 sept

ca

30 ex , max 50 ex per 29 sept; 1ste helft okt 13-27 ex, max 53 ex per

18 okt (telling), eind okt 22-25 ex, max 40 ex op 08 nov (COE, COP, cuJ, cuo, CLW, HEP, HUR, SMP);15 okt Webbekomsbroek 67 ex (CLW).

Poelsnip: 10 en 11 okt Tienen 1 ex meerdere keren opvliegend uit braakliggend

terrein (COE, COP, HOE, LAJ, M. Ameels).

94

Wulp: 23 sept Houwaart 1 over (ROA), 28 sept Opvelp 1 ex over, luid roepend (CW).

Aanwezigheid van ruiters Trlnga data 01 sept 02 sept 03 sept 06 sept 07 sept 10 sept 12 sept 13 sept 18 sept 19 sept 20 sept 24 sept 27 sept 30 sept 03 okt 09 okt 10-11 okt

Zwarte Ruiter

spec te Tienen:

Tureluur

Groenpootruiter

Witgatje

4 4 4 2 2 1 4 3

5 4 4 enkele 9

5 8

7 3 7 25 7 2 4 3 1

1 6 2 1

Bosruiter

Oeverloper

7

5 5-10

2 10

1 2 3 8

10 6 1

1

2

10 5 5 1

10 3 5 7 3

1 2

1 1 1 3

15 okt �n�

1 3 3 1

08 nov

{waarnemers COE, COP, CUJ, CUO, CLW, HEP, HOE, HUR, SMP, VOK) Groenpootruiter (vervolg): 1'5 okt Webbekomsbroek 1 ex (CLW). Witgatje: 15 okt Webbekomsbroek 1 ex, 31 okt Neerijse GB 5 ex (CLW). 18 okt Gemp 1 ex (REA) Grote meeuw (de meeste zijn waarschijnlijk Zilvermeeuwen maar Kleine Mantel­ meeuw is niet uit te sluiten): 01 sept 7.40 u Boutersem 12 ex richting Tienen, 18 sept Willebringen 2 imm

+

lmm naar 0, 23 sept 8.50

1 ex naar z. 20 sept Tienen 11 u. en 11.30 u telkens één

u.

Opvelp 1 ex naar ZO, 25 sept 18.20 u. Tienen 2 (ad)+ 2

imm uit het ZO, landen (CUJ, HEP).

Kokmeeuw: 07 sept 8.30 u. Willebringen 49 ex op stoppelveld (overnachting ???); 07 nov late namiddag: alle meeuwen die zich vooraf op de vijvers verzamelen (Tienen, Roosbeek, Lubbeek, Gemp, e.a.) vliegen richting Leuven; 13 nov 16.30 u.

Kessel-Lo-ProvDomein 380 ex geteld, andere komen nog toe (HEP, CUJ), 29 nov aldaar meer dan 1000 ex (COE,COP, LAJ).

Stormmeeuw: 21 okt Tervuren-park eerste terugkeer (REA), 13 nov Kessel-Lo­ ProvDomeln 1 ad tussen Kokmeeuwen, 16 nov Tienen 1 ex (CUJ), 29 nov Kessel­ Lo-ProvDomein enkele (COE,COP, LAJ).

95

Kleine

Mantel meeuw: 1 2 nov Tervuren-park

:

1

ad tussen

K ok-en

Zilvermeeuwen (REA), 07 sept Neervelp 1 ad op stoppelveld bij Kokmeeuwen, Tienen 1 1 u. 5 Immature naar W, 09 okt 1 9 u. Tienen 1 ad over {CUJ, HEP), 29 nov Kessel-Lo-ProvDomeln 1 ad (COE,COP, LAJ).

Ziiver meeuw: Tervuren -park 04 nov 4 ad + 9 eerstew. (REA); 24 sept 1 0.45 u.

Tienen één juv naar ZO (CUJ), 02 okt 1 0. 1 5 u. Bierbeek-Blauwschuur 3 lmm naar NO, 30 okt 1 6.40 u. Tienen slaapvlucht 20 ex (5 ad) naar W (VAJ, GRJ, HEP), 29 nov Kessel-Lo-ProvDomeln enkele 1 otallen (mogelijk één ex van Scandinavische ondersoort argentatus : gestalte groter, mantel donkerder grijs: COE, COP, LAJ).

Geelpootmeeuw : 29 nov Kessel-Lo-ProvDomein één ad (COE, COP, LAJ).

Zwarte Stern: Tienen 07-09 sept 4 juv, 1 0-1 1 sept 9 ex, 1 2 sept 3-4 ex, 1 3 sept 3 ex (COE, COP, CLW, CUJ, cuo, SMP, VOK); 1 4 sept Tervuren

1 juv tussen Kokmeeuwen

(REA). aantal doortrekkers geteld op 1 8 okt (8.01 -1 1 u.) te Opvelp-Gr. Veld (tellers HEP, CUJ, TOS, DIR) Houtduif

Spreeuw

81 0 ex

51 3 ex

Vink 334 ex

Veldleeuw.

Witte Kwik

Graspieper

1 1 2 ex

1 06 ex

66 ex

Holenduif: Tienen-vijvers 07 sept 40 ex, 1 2 okt 50 ex in groep, 30 okt 36 ex in groep, 31 okt 42 ex in twee groepen, 1 6 nov 1 5 ex (CUJ, cuo, CLW, HEP, HOE, SMP); 18 okt 6 doortrekkers bij Houtduiven (CUJ, HEP).

Turkse Tortel: 1 8 sept 9.1 5 u. Opvelp 7 en 3 ex naar W (CUJ, HEP).

Tortel: 02 sept Tienen 3 ex op hoogspanning + één Holenduif (CUJ, HEP, SMP).

Halsbandparkiet : 1 1 sept 1 8.45 u Boutersem 1 ex naar NO, 1 8 sept 9.06 u.

Opvelp 1 ex roepend naar NO (CUJ, HEP).

Kerkuil: 27 okt Bierbeek-Herpendaal 1 ex in holle weg (CLW).

Steenuil: 1 9 sept Heverlee-Korbeeklostr (CLW), 30 nov Korbeek-Lo-St.Kamillus 1 ex op paaltje en In perenboom (CUJ). Vel du Il: 30 okt Tienen 1 ex (SMP).

Gierzwaluw: 05 sept Glabbeek 1 over (LAJ); Tienen 01 , 07 en 1 2 sept één ex tussen zwaluwen (CUJ, CLW).

IJsvogel: Tervuren-park : 1 6 sept en 1 3 nov telkens 1 ex (REA), Gemp 22 sept, 1 8 en 20 okt 2-3 ex (HEP, REA);Webbekomsbroek 1 5 okt één ex (CLW).

Draaihals: Tienen-vijvers

: 1 2 sept één ex tussen Paapjes op weidepalen (COE,

COP, CUJ, CUO).

96

Groene Specht: in sept tot nov gezien te Bierbeek-St. Kamillus, aan de Gemp, Bekkevoort-Waanveld (raamslachtoffer) en Tienen-vijvers ( 3 ex luidruchtig per 24 sept) (CUJ, HEP, HOE, SMP).

Grote Bonte Specht: in sept tot nov gezien te Leuven (1 laag over Alma 2 per 02 okt), Bierbeek-St.Kamillus, Willebringen en Roosbeek-Valkenberg in tuin voor hazelnoten (CUJ, CUO).

Kleine Bonte Specht: 14 okt St. Ag.Rode-Gr.Broek (CLW), 25·okt Glabbeek 1 ex opvliegend uit laagstamboomgaard (LAJ).

Boomleeuwerik: Bierbeek-B/auwschuur 23 sept- 05 nov totaal 91 ex op doortrek (zie grafiek VAJ); 19 sept en 09 okt Kessel-Lo 1 ex naar Z (CLW), 06 okt Tervuren­ park 1 ex over (REA), Tienen 10 okt één ex, 18 okt (hoeveel ?), 02 nov 2 ex op doortrek (COE, COP).

Waarnemingen Boomleeuwerik Lul/ula arborea te Bierbeek , najaar 98, n=91 '

30 25 20 15 10 5 0 23 -

4-

sep

okt

9okt

12okt

13-

15-

16-

18-

5-

okt

okt

okt

okt

nov

Veldleeuwerik: 18 sept Kumtich 3 ex naar ZO; Opvelp -Grootveld 23 sept 13 ex trekkend, 15 ex ter plaatse, 11 okt 120 ex ter plaatse, 18 okt zangvlucht trektabel),

Tienen

(zie ook

31 okt 11 u ca 50 ex met Vinken doortrekkend, 07 nov

overtrekkende groepen tot 60 ex; Hoegaarden-Schoorbroek groep naar NO (CUJ, CUO).

97

16.30 u. 40 ex in

-

Oeve rzwaluw : Tienen

01 sept 1 ex, 12 sept 2 ex telkens tussen andere

zwaluwen (CUJ, COP); 14 sept Tervuren-park 2 ex tussen Boerenzwaluwen (REA).

Boerenzwaluw: voornaamste doortrek In de 1 sta helft van sept o.a. 01 sept St.P.· Rode 20 u. 120 ex op draden, Wiiiebringen 02 sept 50 ex op draden, 07 sept 18 ex boven dorp en 20 ex op doortrek (HEP, CUJ, CUO), Tervuren -park 14 sept honderden boven vijvers (REA); Tienen-vijvers 18 en 20 sept respect. 7 ex en 7 ex op doortrek. In de 1ste helft van okt slechts 1 tot 8 ex op doortrek (5 locaties, totaal 26 ex), 16 okt Bierbeek 2 ex, 18 okt (trektelling) Tienen 4 ex (COE, COP, CUJ, CUO, CLW, HEP, HOE, SMP, VAJ). 07 november Korbeek-Lo 1 ex full speed naar ZW (VAJ). Huiszw aluw : Leuven-Gasthuisberg 119 nesten (90 bezet: BEC),14 sept Tervuren-park 20 ex tussen Boerenzwaluwen boven vijvers (REA); doortrek: 10 okt Boutersem 1 ex (VAJ), 12 okt 9.45 u. Opvelp 4 ex Tienen

13 sept overtrekkende

groepen, 18 okt (teldag) 3 ex (SMP).

Duinpieper: 12 sept Opvelp 1 ex ter plaatse+ 5 Tapuiten (VAJ); Tienen 02 sept 4 ex (SMP); 12, 13 en 29 sept telkens 1 ex (COE, COP, CUJ, SMP).

Boompieper

Blauwschuur

v 07 sept Tienen-Aardgat ringvangst (SMP);

:

B i e r b e ek­

laatste doortrekkers op 01, 02, 03 en 06 okt respect. 2 x 1 ex, 1 ex, 1

ex en 2 x 1 ex (VAJ).

Graspieper- doortrekkers 07 sept Willebringen-Neervelp 12 ex op 30 minuten;

Opvelp-Gr. Veld

:

12 sept 12 ex op 30 minuten, 23 sept totaal 175 ex 8.30-9.30 u.,

28 sept totaal 95 ex 8.30-10. 00 u., 11 okt 16 ex 7.50-9.30 u.; 18 okt (zie ook trektabel), Tienen-Aardgat 25 sept ringvangst 5 ex (SMP); Tienen-vijvers -doortrek 01 sept 11 u. 15 ex, 14 okt overal nog zeer veel doortrekkers, 08 nov groepjes van 5-6 ex (COE, COP, CUJ, HEP, BEM,VBR, VHR).

Rood keelpleper: Tienen-vijvers 28 sept 1 ex (HOE, SMP), 28 okt 1 ex (SMP); v 13 okt Bierbeek-Blauwschuur ringvangst 1stejaars (VAJ, GRJ, HEP).

Waterpieper. Tienen-vijvers 20 okt eerste; tot eind nov 1-2 ex (SMP), 31 okt 4 ex (CUJ); 22 nov Bierbeek 2 ex op maïsakker met Witte Kwikstaarten (VAJ).

Gele Kwikstaart: doortrekkers Tienen 01, 02 en 13 sept 4 ex, 1 ex, 2 ex; 20 sept lichte trek; 18 sept Opvelp totaal 18 ex 8.30-9.30 u, 18 sept Kumtich 10.20 u 10 ex ;

Bierbeek laatste 02 en 06 okt telkens 1 ex (CUJ, HEP, SMP, GRJ, VAJ).

Engelse Gele Kwikstaart: 06 sept Tienen-vijvers één M ( COE, COP).

Noordse Gele Kwikstaart: 06 sept Tienen-vijvers één M (COE, COP).

98

Grote

Gele

Kwikstaart: 05 okt Tervuren-park 1 ex (REA); v 24 sept Tienen足

Aardgat 4 ringv. (SMP), 15 okt Webbekomsbroek 1 ex (CLW), 07 nov Roosbeek-vij足 vers 1 ex over, 17 nov Bierbeek-St. Kamillus 7 ex roepend naar bietenakker (CW).

Witte Kwikstaart-concentraties: 02 sept Willebringen 11 ex op bemeste akker, 29 sept St.P-Rode-Horst

ca

30 ex (meeste zijn 1stejaars) bij koeien; doortrek

:

09 sept

Willebringen-Neervelp 15 ex 8.30-9.00 u., Kumtich 9.30 u. 1o ex, Tienen 11.30 u.

22 ex in groep, 13 sept Tienen 9 u. 16, 12 en 12 ex; Opve/p-Gr. Veld : 18 sept 1 ex, 28 sept totaal 39 ex 8.30-10.00 u., 11 okt 24 ex 7.50- 9.30 u.; 12 okt 10.10 u., 18 okt (zie trektabel); Willebringen 40 ex in groep naar Z>N (CW, HEP, VOK, BEM, VBR, VHR).

aantal ringvangsten te Tienen-Aardgat (SMP) Winter足 koning 01- 25 sept

14 ex

Zang足

Heggen- Roodborst mus 103 ex

79 ex

Merel

lijster

14 ex

4 ex

(10 vangdagen)

Witsterblauwborst: v 25 sept Tienen-Aardgat ringvangst (SMP).

Zwarte Roodstaart: Tervuren-park

18 sept 2 ex, 25 sept 1 M (REA); 02 okt

Bierbeek-Blauwschuur 1 juv op weidestal, Boutersem 26, 29 sept, 06 en 13 okt respect. 2 juv, 1 juv, ad M en 1 ex (dit laatste op nieuwgebouwd huis) (HEP).

Waarnemingen Tapuit Oenanthe oenanthe najaar' 98

(Bierbeek-Opvelp-Haasrode), n= 43

8 7 6

5 4 3 2 1 0 O> :J ro '

f'...

N

O> :J ro '

T""

M

0.

Q) Cl) ' L.O

0.

Q) Cl) 1

co

0.

Q) Cl) ' co

99

0.

Q) Cl) '

T"" T""

0.

Q) Cl) 1

N T""

0.

Q) Cl) 1

M T""

0.

Q) Cl) l

"'"' T""

0.

Q) Cl) 1

(") N

Gekraagde

Roodstaart: v 01 sept Tienen-Aardgat rlngvangst (SMP); 24 okt

Tienen eerstej. M (CUJ).

Paapje : 02 sept Kersbeekveld 3 ex op kruid tussen bieten (LAJ);07 sept Willebringen-Neervelp >15 ex in bietenveld; 12 sept Glabbeek-Kapellen 1 ex van weidepaal naar bietenveld vliegend (LAJ); 12-13 sept Tienen-reservaat 20 ex op afsluitingsdraden en in ruigte (COE, COP, CLW, CUJ, CUO).

Roodborsttapuit: Tienen-reservaat nog aanwezig 1o okt (niet geteld), 02 nov 2 ex (COE, COP); 15 okt Webbekom-Demerdijk 5 ex (CLW).

Ta pult Bierbeek-8/auwschuur

:

een mager najaar met slechts 43 waarnemingen,

(zie grafiek VAJ); elders : 02 sept Kersbeekveld 5 ex in V-kleed op akker (LAJ); 02 sept Willebringen 1 ex, 12 sept Opvelp 5 ex ter plaatse met één Duinpieper, 23 sept Kumtich 1 ex; Tienen-vijvers 01 sept 1 ex op kruiden in vijver, 02 sept 1 ex op pas gestorte grond, 18 sept 1 ex, 05 okt 2 ex, 31 okt laatste ex (CUJ, COE, COP, HEP, HOE, SMP, VAJ).

Groenlandse Tapuit v 12 sept Bierbeek ringvangst 1stejaars (VAJ).

Beflijster: Tienen : telkens 1 ex op 03, 10, 16 en 18 okt (COE, COP, CUJ, HOE).

Merel- ringvangsten te Tienen-Aardgat, zie hoger in tabel SMP; elders : 11 okt Opvelp 3 ex 7.50- 9.30 u. (trektelling: CUJ, HEP, BEM, VBR, VHR); 18 nov Bierbeek­ St. Kamlllus > 30 ex foeragerend onder appelaar (CUJ).

Zanglijster- ringvangsten te Tienen-Aardgat, zie hoger in tabel SMP; elders: 11+ 18 okt Opvelp (trektelling) slechts 1 ex 7.50-9.30 u (CUJ, HEP, BEM, VBR, VHR).

Koperwiek: 13-14 okt zeer grote doortrek; 26 okt Roosbeek 20 ex in tuin en aan vijvertje, worden verjaagd door Merels (HEP, CUJ); Tervuren-park ganse maand november opvallend aanwezig (solitaire en kleine groepen): op 13 nov 5 ex op de grond foeragerend zoals Merels, tussen de bladeren (REA).

Grote Lijster- doortrekkers: 13 sept Tienen 10 u. 5, 5 , 2 ex naar ZO ; 11 en 18 okt Opvelp 1 ex, 07 nov Kerkom 1 ex (CUJ, HEP, BEM, VBR, VHR). aantal ringvangsten te Tienen-Aardgat , 01-25 sept (10 vangdagen: SMP)

Sprlnkhaanz.

Rietzanger

Bosrlet zanger

9 ex

12 ex

13 ex

Kleine Karekiet

T uinfluiter

Zwartkopgr

Tjiftjaf

227 ex

17 ex

192 ex

33 ex

Spotvogel: 01 sept Tienen-Aardgat ringvangst (SMP).

Grasmus: 01, 07 en 18 sept Tienen-Aardgat slechts 4, 1 en 2 rlngvangsten (SMP).

100

Noo rdse Boszanger:

11 sept Tienen-vijvers 1 ex (SMP).

Tji ftjaf- ringvangsten Tienen-Aardgat, zie hoger, tabel SMP; park zingende ex

:

Tervuren­

22 en 25 sept (in antwoord op roep Halsbandparkiet), 02 en 05

okt; niet zingende vogels Fitis:

elders

12 okt en 09 nov (REA); 09 nov Roosbeek-tuin 1 ex (CUJ).

01 en 07 sept Tienen-Aardgat telkens 1 ringvangst (SMP).

Vuur(goud)haantje:

26 okt Tienen-vijvers één M ( SMP).

Bo nte Vliegenvanger: ringvangsten (SMP)", B aardmees:

01 sept Drieslinter 1 ex (HUR); 01 dec Tienen-Aardgat 2

1 O sept Bierbeek-St. Kamillus 1 ex (CUJ).

Tienen-vijvers 20 okt één V; 24, 30 en 31 okt en 02 nov 2 ex, 26 okt

3 ex (SMP, COE, COP).

Staartmees:

21 sept Roosbeek groepje in tuin, 24 okt minimu 1o ex geteld (CUJ). ringvangsten van drie soorten mezen te Tienen-Aardgat (S MP) Matkop

Pimpel mees

Ko o lmees

3 ex 01- 25 sept (1 o vangdagen)

5 ex

10 ex

Buldelmees:

23 sept Korbeek-Lo-De Mol 1 ex op doortrek (VAJ); Tienen-vijvers

21 sept eerstejaars, 27 sept ad M +V +6 juv, 28 sept 13 ex, 29 sept 3 ex, 01 okt 1O ex,

26 okt 1 ex, 31 okt 2 ex (COE, COP, CUJ, HOE, SMP).

Kauw-locale vogels: okt Kerkom-kasteel

12 sept Molenbeek-Wersbeek 80 ex (voorverzamelplaats), 09 20 ex; doortrekkers : 13 sept Tienen 26 ex naar ZO, 16 okt

Bierbeek-St. Kamillus ca ProvDomein

150 ex naar

ZVV,

150-200 m hoog, 13 nov Kessel-Lo

16.30 u 27 ex (slaapvlucht ?) naar ZO; 30 nov Opvelp minimum 100

ex met evenveel Roeken (HEP, CUJ).

Halsbandkauw (nieuwe naam voor Russische Kauw): groep van

07 nov Nieuwrode 3 ex in

20 Kauwen + 40 Roeken; 18 nov Lubbeek 2 ex in groep van 12 + 1 O

Zwarte Kraaien op akker naast bosrand (HEP);

30 nov Opvelp-Krabbeek minimum

3 ex tussen Kauwen en Roeken (CUJ).

Roek: grote groepen slechts gezien na

10 nov o.a. 30 nov Opvelp minimum 100 ex

+evenveel Kauwen (CUJ, CUO).

Zwarte Kr aal: vanaf sept geregeld groepen van

15-20 ex (HEP); 18 sept Kumtich

1 ex met lichtgekleurde staart en vleugelpennen; 21 nov Tienen-vijvers 150 ex op slaapplaats in canada's en weide eronder (CUJ).

101

Spreeuw: trektelllng 18 okt, zie tabel hoger.

Ringmus: 25 sept, 19 u. Tienen-vijvers concentratie van 71 ex geteld; 18 okt Opvelp 4 ex NW en 8 ex naar N; Roosbeek 19 okt 2 ex in tuin, 11 nov 7 ex rond nestkast (CUJ).

Vink: trektelling 18 okt, zie hoger in tabel; concentratie: 16 nov Tienen-vijvers 150 ex onder vlierstruiken (CUJ). Keep: in okt-nov tussen trekkende Vinken (CUJ, HEP); 23 nov Tervuren-park 2 ex (REA).

Europese Kanarie: Tienen-vijvers

telkens 1 ex op 10-11 en 25 okt (COE,COP, LAJ).

Groenling: 07 sept Willebringen 200 ex in tuin en op veld met zadenrijke kruiden; 07 nov Kerkom 32 ex in veld met zonnebloemen (CUJ).

Distelvink (Putter)- Tienen Bierbeek-Blauwschuur

12 sept 2 ex, 24 sept 10 ex (COE, COP, CUJ, CUO);

: 02, 13, 15, 16 okt respect. 2, 18 (5 groepjes), 1 en 3

doortrekkers (VAJ). Kneu: Tienen-vijvers

07 sept 3 ex, 20 sept groep van 12 ex;

21 sept Roosbeek 6 ex in bletenveld (CUJ).

Barmsljs: 01 nov Neerljse-Doode Bemde (auditief: CLW). Grote Barmsljs: 15 nov Zichem 1 ex (HEM).

Geelgors: 08 nov Tienen (trektelling) 4 ex ( ABH, ABK, COP, DSL, GEJ).

Rietgors: 22-25 sept Tienen-Aardgat 7 ringvangsten (SMP); 25 sept Tienen-vijvers groep van 20 ex rondvliegend (CUJ).

Grauwe Gors: 04 okt Opvelp 1 ex zittend op doorgeschoten witlooftop (CUJ).

Lijst van waarnemers en hun afkortingen : ABH & ABK= H. & K. Abts, SEC= C. Bert,

SEM = M. Bakkers, CLW= W. Claes, COE, COP= E. & P. Collaerts, CUJ, CUO= J. & 0. Cuppens, DIA= R. Dierckx, DSL= L. De Schamphelaere, GEJ= J. Geebelen,

GRJ= J. Grootjans, HEM= M. Herremans, HEP= P. Herroelen, HOE= E. Hoebrechts, HUR= R.

Huybrechts, LAJ= J.

Lambrechts, REA=

A.

Reygel, ROA= A.

Roelants,SMP= Ph. Smets, TOS= dhr. Tosseyn, VAJ= J. Vanautgaerden, VBR= R. Verbeeck, VHR= Rien Verhuizen, VOK= K. Van Ormelingen.

-

102

BOOMKLEVER-Actueel

zaterdag 9 en zondag 1 O januari 1999

telling van dagroofvogels

Op bovenstaande data gaat in de regio Leuven voor de 2demaal een simultane midwintertelling van dagroofvogels door, een initiatief van het tijdschrift Milvus . De eerste telling was een gedeeltelijk succes: in sommige regio's in Vlaanderen werd zeer goed geteld, in andere matig, in meerdere helemaal niet.

In de regio Leuven telden slechts twee medewerkers zodat maar een onvolledig beeld verkregen werd van de aanwezigheid van overwinterende roofvogels. Met andere woorden: geïnteresseerden zijn meer dan welkom bij deze tweede telling !

De voorgestelde periode gaat van vrijdag 1 tot woensdag 20 januari 1999, maar om dubbelwaarnemingen uit te sluiten is het belangrijk dat iedereen zoveel mogelijk op hetzelfde moment telt; wij hebben daarom bovenstaand weekeinde uitgekozen. De volgende methode wordt ten zeerste aanbevolen: - alle dagroofvogels komen in aanmerking; uilen worden dus niet geteld - kies op een stafkaart één of meerdere hokken uit van 2.5 x 2.5 km en zo mogelijk, meld dit .vooraf aan de coördinator Kalle Moreau - alle waarnemingen worden exact op een copie van een stafkaart aangeduid en ook ingevuld op een telformulier dat beschikbaar wordt gesteld.

Opgelet: verwittig tijdig Kelle Moreau; het is de bedoeling om met alle tellers (sters) even samen te komen om de regio Leuven op te delen en een telhandleiding + telformulieren uit te delen.

Iedere deelnemer (ster) ontvangt een verslag van de telresultaten; het wordt ook in de Boomklever gepubliceerd ..

Contactadres: Kalle Moreau, Korenbloemlaan 5, 3052 Blanden, tel 016/ 40 14 55 (tijdens even weken) of 016/ 40 83 63 (tijdens oneven weken).

E-mail: Kelle.Moreau@student.kuleuven.ac.be

KALENDER DER ACTIVITEITEN

1999

BELANGRIJK BERICHT: wegens werken in de omgeving van het station te Leuven, werd de bijeenkomstplaats gewijzigd. Wij spreken voortaan af op de Bodart-parking naast de ring rond Leuven (tegenover Capucienenvoer).

Een geplande uitstap met eigen wagens gaat niet door bij slechte weers­ omstandigheden zoals dichte mist, zware sneeuwval, gladde wegen, enz... Raad­ pleeg eveneens de aangeduide verantwoordelijke of een bestuurslid. za-zo 09-1 o januari

Telling van dagroofvogels

meer inlichtingen zie speciale oproep in de rubriek Boomklever-actueel

103

zaterdag 16 Januari

1 nter natlona Ie watervogeltell In gen telling van Aalscholvers op slaapplaatsen

Jaarlijkse midwintertelling van watervogels in de Dijlevallei en regio Leuven: het is een Ideale Introductie tot het "vljvergevogelte• In je streek. De voorbije winters waren succesvol: het trio Grote Zaagbek-Middelste Zaagbek en Nonnetje waren steeds van de partij zoals Grote Zilverreiger en een recordaantal Tafeleenden.

Hierop aansluitend worden bij valavond Aalscholvers geteld op hun slaapplaatsen.

Afspraakplaats en -uur zijn afhankelijk van het weder en andere factoren: gelieve dus eerst contact op te nemen met Maarten Hens tel 016/ 29 98 90.

Overleg over Steenulllnventarlsatle zaterdag 16 januari overlegvergadering van de inventariseerders van het Steenuilenproject om 20 uur In het Cultureel Centrum De Bo"e te Bierbeek; contact Toon Roels 016/ 47 25 04 Wintervogels In Zeeland zondag 31 januari een bijna ganse daguitstap met eigen wagens: inschrijving verplicht bij coördinator Rien Verhuizen tel 016/ 40 16 47. Afspraak om 8 u. te Leuven, Bodartparking. zaterdag 13 februari

zie ook zaterdag 16 januari

Watervogeltel 11ngen

zo 28 februari famlllale namlddagwandellng In het park van Tervuren; samenkomst om 13.30 u. te Leuven, Bodartparking en om 14 u. op de parking (met olifant) tegenover de oude ingang van het Congo-Museum. Einde rond 17 uur.

Leiding Raymond De Borger tel 021767 60 90 woensdag 10 maart Overleg Bijzonder Broedvogelproject 1999 bijeenkomst om 20 u. in een lokaal van de ·vrienden" (oud gemeentehuis Heverlee) Waversesteenweg 66, Heverlee; contact Maarten Hens tel 016/ 29 98 90 zaterdag 13 maart

zie ook za 16 januari

zaterdag 27 maart

Watervogeltelllngen

A vondwandellng

Meerdaalwoud

ontdek de Vuursalamander en ontmoet baltsende Houtsnippen Bijeenkomst te Leuven, parking Bodart om 17.45 u en te Haasrode op de parking van de Bremberg (Bremberg 1) om 18.30 u. Contact K. Moreau, tel 016/ 40 14 55 (tijdens even weken) of 016/ 40 83 63 (tijdens oneven weken).

E-mail: Kelle.Moreau@student.kuleuven.ac.be

Noteer nu reeds In uw kalender

--

Voormlddagwandellng te Willebringen zondag 11 april afdeling Brussel jaarlijkse Vlaamse Ardennendag zondag 25 april afdeling Schelde-Leie Week van de Natuur 25 april tot 02 mei De Wielewaal vzw 1 04

NUTTIGE

ADRESSEN

Bijzonder Broedvogelproject regio Leuven: Maarten Hens, P. Delvauxwijk 18, 3000 Leuven tel 016/ 29 98 90 regio Tienen: Peter Collaerts, Zuurbemde 97, 3380 Glabbeek tel 016/ 77 82 12

Gekwetste vogels: Vogelasiel p/a H. Ceusters, Engelenberg 51, 3271 Messelbroek tel 013/ 77 27 02 Geringde vogels J. Vanautgaerden, Boststraat 69, 3370 Boutersem tel 016/ 72 09 15

HomologatiecomitĂŠ (BAHC) p/a J. Pollet, Weibroekdreef 32 9880 Aalter. tel 09/ 374 48 60 E-mail: jan.pallet@ rug. ac. be Kerkuilenwerkgroep p/a L. Smets, Baron E. Descampslaan 64, 3018 Wijgmaal. tel 016/ 44 83 34 (tussen 14 en 20 uur) Steenuilenproject, regio Leuven Toon Roels, Beekstraat 37/1, 3040 Neerijse, tel 016/ 47 25 04 Roofvogeltelling , regio Leuven: Kelle Moreau Korenbloemlaan 5, 3052 Blanden tel 016/ 40 14 55 (even weken) of 016/ 40 83 63 (oneven weken) Recente waarnemingen: p/a D. Symens, Zavelstraat 12, 2800 Mechelen tel 015/ 21 92 73 Vogellijn tel 03/ 488 01 94 Vogelbescherming Vlaanderen, Veeweydestr. 43, 1070 Brussel, tel 02/ 521 28 50 Watervogeltellingen: M. Hens, P. Delvauxwijk 18, 3000 Leuven, tel 016/ 29 98 90 J. Vandeplas, Rot 21, 3221 Nieuwrode, tel 016/ 57 23 60 Wetgeving Leefmilieu p/a Stichting Leefmilieu, Kipdorp 11, 2000 Antwerpen tel 03/ 231 64 48, fax 03/ 232 63 98 Wielewaal vzw Natuurvereniging & Natuur-& Milieu Educatie vzw: Graatakker 11, 2300 Turnhout, tel 014/ 47 29 50 ('s maandags gesloten), fax 014/ 47 29 51

Verschijnt om de 3 maand (maart, juni, september, december)

Het COPYRIGHT

van de teksten, foto's en tekeningen blijft bij de auteurs,

fotografen en tekenaars. Overname is mogelijk mits hun uitdrukkelijke toelating.

DE

BOOMKLEVER

december

jaargang 26, nr. 4

1998

INHOUD

Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving, Maarten Hens

73-76

Vogels te Kortenberg

Paul Grootaers

77-78

Op zoek naar de Laplanduil

Herwig Blockx

juli-september 1998

79-83

Het Paapje als doortrekker in de omgeving van Bierbeek Johan Vanautgaerden

84-88

Recente waarnemingen september, oktober en november 1998 Paul He"oelen en Jos Cuppens

89-102

Boomklever-actueel

103

Activiteitenkalender januari tot april 1999

103-104

Artikels en korte mededelingen voor het volgend nummer (maart 1999) worden ingewacht bij Paul He"oelen, Leuvensesteenweg 347

te 3370 Boutersem

ten laatste tegen 28 februari 1999.

Gelieve Uw waarnemingen over vogels, bij voorkeur maandelijks in te sturen - voor Leuven en omgeving naar Maarten Hens, P. Delvauxwijk 18 , 3000 Leuven

tel 016129 98 90.

- voor Tienen, Boutersem en omgeving naar Jos Cuppens, Valkenberg 5, Boutersem

tel 016/ 73 47 85 of naar Paul He"oelen .

3370