De Boomklever September 2001

België-Belgique

Afgiftekantoor 3000 Leuven 1 driemaandelijks (maart, juni, sept, december)

..

P. 8.

3000

2/ 2803

•.

1)8 SOOMK�8V8J( Tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling LEUVEN

Jaargang 29 v.u. : P.Herroelen,

september 2001 Leuvensesteenweg, 347

-

.

1

Leuven 1.�. ;

3370 Boutersem

l

.

i

.

l

:·: ·1.·

. �:: i (:.� L=:! !::.!

De BOOMKLEVER Is het tijdschrift van DE WIELEWAAL afdeling Leuven.

De Koninklijke Vereniging voor Vogel- en Natuurstudie DE WIELEWAAL heeft tot doel de kennis en de bescherming van de natuur. en In het bijzonder van de In het wild voorkomende vogels, te bevorderen door alle middelen: ondermeer door het oprichten van plaatselijke afdelingen, het houden van studiedagen, het uitgeven van tijdschriften. het verspreiden van vogel-en natuurboeken en het oprichten van natuurreservaten.

De vereniging werd In 1933 opgericht door E. H. Segers; ze telt meer dan 10.000 leden-gezinnen. verdeeld over meer dan 60 afdelingen waaronder afd. Leuven.

Een waaier van voordrachten, dia-en filmavonden. lessen, tentoonstellingen. gelelde wandelingen, studieprojecten. deelname aan regionale en Internationale onderzoeken en Inventarisaties. beheerswerken. uitstappen en reizen In binnen-en buitenland staan jaarlijks op da agenda.

De vereniging heeft meer dan 80 natuurreservaten In eigendom of in beheer met een totale oppervlakte van meer dan 3000 ha. verspreid over heel Vlaanderen. Ze bezit bovendien een eigen Wielewaalhuis te Turnhout waar naast het secretariaat ook een ornithologisch museum. een bibliotheek, een vergaderzaal en een boekhandel zijn ondergebracht.

•

•

Men wordt lid van DE WIELEWAAL door overschrijving van 706 BF op rekening 096- 2218078-9 7 ten name van De Wielewaal, Graatakker 11, 2300 Turnhout.

Maken deel uit van de leiding van de Natuurstudiegroep Oijleland : • Monique Bekkers, Oostremstraat 4, 3020 Herent •R. De Borger. Edelweisslaan 14, 3080 Tervuren

tel. 016/23 13 38 bekkers.monique@pandora.be tel. 02/767 60 90

• F. Fluyt. Spitsberg 4, 3040 Huldenberg

tel. 02/687 47 34

broedvogelatlas

• M. Hens. Heuvellaan 14. 3020 Herent •P. Herroelen. Leuvensesteenweg 347. 3370 Boutersem

tel. 016/73 40 69 secretaris & redactie Boomklever

°

K. Moreau, Kerspelstraat 36. 3001 Heverlee

tel. 0486/12 58 77 watervogeltellingen & veldornithologie Dijleland

•K. Van Scharen. Korbeekstraat 27, 3061 Leefdaal, penningmeester •

A. Verboven, Groeneweg 60, 3001 Heverlee

insecten

tel. 02/767 26 38 tel. 016/23 81 84

Leden ontvangen het tijdschrift WIELEWAAL (6 nummers). het driemaandelijks tijdschrift ORIOLUS en het afdelingsblad de BOOMKLEVER. ABONNEMENT " DE BOOMKLEVER" Personen die lid zijn van een andere Wlelewaalafdellng doch tevens de Boomklever wensen te ontvangen, kunnen dit door 200 BF over te schrijven op rekenlngnr. 001-1552168-50 van De Wlelewaal, afd. Leuven met vermelding Boomklever "en opgave van hun naam en adres.

•

ARTIKELS: Artikels dienen getl]pt te worden Ingezonden. De redactie kan artikels wijzigen, steeds In over1eg met de auteur dle verantwoordelijk bllJtt voor zijn tekst.

ADV ER TENT 1 Es : voor tarieven, vorm en Inhoud Informeer bij K Van Scharen (zie hoger).

REDACTIE Paul Herroelen

«STILL NO GOLDEN EAGLE» Schotland, juli '80 Herwig Blockx Vergezeld van een hele sliert Zilvermeeuwen achter zijn staart verdwijnt hij langzaam uit ons blikveld.

Terwijl we onze kijkers laten zakken komt een tentbuurman van de camping op ons af.

Zijn vraag "Are you lot birdwatchers ?" is eigenlijk totaal overbodig. Ons enthousiast gesticuleer naar die overvliegende Visarend van daarnet sprak daarover boekdelen. Uit het gesprek dat zich daarna ontspint, komen toch enkele interessante tips naar boven.

-"There, Cairn Lochan, you have tot be there for Dotterel, Snow Buhting and Ptarmigan. They all breed there on that plateau".

We volgen gespannen zijn aanwijzingen mee op de detailkaart. Onze kommentaar "rather close to the skilift" wordt volmondig beaamd.

- Yeah, you can easily do that on foot. The morning bus from Aviemore up to the Cairngorns and the evening bus back. The weather seems to hold for a few days, so ..."

Wij waren maar al te verheugd over deze informatie. Niemand van ons had al ooit Sneeuwgorzen, Morinelplevier of Alpensneeuwhoen gezien.

Terwijl hij wegloopt schiet hem nog iets te binnen : "Ooh, there is also Slavonian Grebe". Hij keert even op zijn stappen terug om nog even onze kaart te raadplegen. "Here at Loch Vaa, but that is rather far on toot..."

De tips van deze Schot hebben de groep in tweeën gespleten. Vier mensen besluiten toch naar Loch Vaa te gaan voor de Kuifduikers terwijl een grotere groep de kale bergplateaus van de Cairngorms verkiest.

De volgende dag puf il mee bergopwaarts. Het pad ligt loodrecht op de hoogtelijnen en heeft een stijgingspercentage in huis om

U tegen te

zeggen... Het laatste kwartier voelen mijn benen aan als lood, de man vooraan houdt er immers een verschroeiend tempo op na.

73

Eindelijk komt er een einde aan deze fysieke kwelling maar wie dacht dat hij beloond zou worden met een sprankelend uitzicht komt flink bedrogen uit.

Voor ons strekt zich een licht hellend stenig plateau uit. De vegetatie is uiterst schaars en laag tegen de "grond" geplakt. Ze kan geklasseerd words als 11bergtoendra". Waarom dit zo is, maakt ons de strakke wind duidelijk. Alle planten die zo vermetel zijn om pakweg 25 cm groot te worden, kunnen er op rekenen hun "kop en schouders" kwijt te spelen. In de zomer belandt hun afgescheurde bovenverdieping al snel enkele meters verder, in de winter wordt alles boven de beschuttende sneeuwlaag ongenadig gevriesdroogd.

Tussen de schaarse hogere planten liggen grote en kleine stenen, bont gevlekt door prachtige korstmossen. Een blik op onze stafkaart neemt alle twijfel

weg

;

hier

moet

het

zijn.

De

andere

reisgenoten

-

minder

geïnteresseerd in vogels - wandelen, na een korte rustpauze, verder richting horizon op zoek naar een beter uitzicht. Mijn maat en ik doen het wat trager aan en speuren met onze kijkers de steenwoestenij af. Het eerste kwartier beweegt er niks en Luc is ondertussen een dikke 50 m uitgelopen op mij. Plots zie ik een grote schaduw snel over de grond schuiven en vol spanning kijk ik de lucht in : een ...... Zilvermeeuw .¡glijdt traag over. Even later volgt een analoog scenario bij mijn vriend. Ik zie hem opgewonden in de lucht wijzen om dan zichtbaar teleurgesteld te vloeken : "Shit, toch geen steenarend ..."

Althans, dat vermoed ik, want ondanks het flauwe zonnetje beukt de wind om ons heen zodat onze respectievelijke krachttermen verwaaien over deze verlatenheid.

Een tiental minuten later zie ik bij een screening van de horizon toch een vogel naderen : het is een steltloper en hij komt recht op mij af. Een Goudplevier ? Of toch niet, "er is iets" mee. Gelukkig vliegt hij pal in mijn richting en landt op nauwelijks 10 m van mij verwijderd. Ik herken hem meteen en doeii\ een mentale dubbele salto van contentement. Vlakbij mij zit een prachtige Morinelplevier.

74

Hij dribbelt nog wat korter bij zodat ik hem tam fGtisch kan zien : de oogstrepen die op "zijn zomertalings" naar achter lopen, de lichtgrijze borst, de delicate borstaflijning, de donkere buik die diep kastanjebruin wordt ter hoogte van zijn poten. Ik kom meer en meer tot de overtuiging dat het dé mooiste steltloper is die ik ooit mocht zien. Mijn maat zwalkt nog altijd rond op enige afstand maar het kleinood zit precies tussen ons. Gaat hij niet even snelwegvliegen als hij gekomen is als ik hier begin te gesticuleren ? Ik roep eerst

zachtjes

maar

zoals

verwacht

is

dit

in

deze

tegenwind

ruim

onvoldoende. De Morinel is niet in het minst onder de indruk en foerageert tussen de schaarse kraaiheidestruikjes. Een minuut later sta ik al zo luid mogelijk "Luc, morinel" te roepen. Plots is er reactie en mijn vriend dicht snel de afstand tussen ons. Als hij zo'n 15 m van mij is speel ik even politie-agent en hij stopt bruusk: "Wat is er ? Ik zag je wuiven maar ik kon je niet horen en ..."

Ik wijs hem de begeerde vogel aan: "Daar, morinel, vlakbij".

Dat moet ik daarstraks ook gezegd hebben : "Waaw, dat is schitterend". De Morinelplevier blijft verrassend mak en we gaan even op de grond zitten.

Verder dan 15 m verwijdert hij zich niet en op een zeker momen staan we enkele meters van elkaar als de "dotterel" van links nadert, even aarzelt om ... dan toch tussen ons door te spurten. We worden dus totaal genegeerd of op zijn hoogst bekeken als twee rare rechtop lopende edelherten.

Jammer genoeg moeten we alweer naar beneden want we moeten nog een uur stappen om op tijd aan de bus aan te komen.

Na nog een laatste blik op zijn galakostuum laten we de plevier achter ons.

Het pad naar beneden leidt door een wirwar van rotsblokken. Ik kan het niet laten om ook hier aandachtig rond te kijken en geraak, alweer, wat achterop... Toch komt de verrassing alweer van veel korter bij dan ik verwachtte. Met een lui� "karrr-korr" barst letterlijk onder mijn voeten een bruingrijs hoen met witte vleugels uit de heide: een Alpensneeuwhoen !l Vóór de anderen zich realiseren wat dat gekke geluid was, is ze al terug geland, een 15 meter verder en ik verwijs ze in die richting : "Daar, ze is gaan zitten naast dat groot rotsblok met die gele vlek".

75

Ze zien echter niks en denkend "shit, kunnen die nu niks zelf vinden" kijk ik eveneens naar de exacte landingsplaats. Ik zie .... niks, ook niet na een halve minuut intens rondspeuren ? !! Als ik tenslotte moet aankondigen "Ik zie ze zelf ook niet" besluit ik een meer probaat middel te gebruiken om het ongeloof van het gelaat van mijn medestappers te toveren. Schijnbaar doelbewust stap ik af op de bewuste plek. Als ik nog 2 meter van het betreffende rotsblok af ben, hoor ik ĂŠĂŠn van mijn maten mijn eigen twijfel versterken :

11

Zietdetwel,

dakantoch, nie dadaar een ..." prompt gelogenstraft door een witbont fladderend Sneeuwhoen dat met een protesterend "karrr-karrr" de stenige helling afzeilt. Het landt enkele tientallen meters verder om op slag opnieuw te "veranderen in een grijs gevlekte steen ..."

Op de terugweg wordt al snel duidelijk dat ons enthousiaste verhaal over "onze Morinelplevier weinig bijval oogst bij onze medereizigers. Hoe groot was die vogel ? Of we geen Steenarend gezien hadden ? Of we dat niet erg vonden ? Hoe leg je aan een niet-vogelkijker uit dat je een vrouwtje Morinel binnen

handbereik

toch

wel

hoger inschat

dan

een

ver

verwijderde

rondcirkelende machtige Steenarend ? Het antwoord is duidelijk : er is geen beginnen aan...

76

Opmerkelijke waarnemingen in de Dijlevallei en ·

omgeving

juni - augustus 2001 Dit overzicht van opmerkelijke en interessante waarnemingen in de Dijlevallei en omgeving beslaat voornamelijk de. periode juni-augustus 2001. De bestreken regio omvat de gemeenten Kortenberg, Herent, Bertem, Leuven, Oud-Heverlee, Huldenberg en Bierbeek. De volgende rubriek zal de periode september-november 200 l .omvatten. Waarnemingen worden voor l 0 december 2001 verwacht bij Kelle Moreau, Kerspelstraat 20, 3001 Heverlee, t: 0486 12 58 77, e: kelle.moreau@bio.kuleuven.ac.be . Voor het meest recente natuurnieuws uit het Dijleland kan je ook

terecht

op

de

website

van

Wielewaal

afdeling

Leuven

(http://members.tripod.lycos.nl/Wielewaal_Leuven/).

Dit overzicht bevat aanvullingen· op de periode maart - mei 2001 met waarnemingen van Grote Zilverreiger en Zwarte Stem. Waarnemingen van ondermeer Knobbelzwaan, Canadese Gans, Nijlgans, Tafeleend, Kuifeend, Dodaars, Fuut, Aalscholver, Havik, Waterral, Witgat, Oeverloper, Zomertortel, Kerkuil, Steenuil, Gierzwaluw, Ijsvogel, Zwarte Specht, Middelste Bonte Specht, Kleine Bonte Specht, Gele Kwikstaart, Grote Gele Kwikstaart, Nachtegaal, Blauwborst,

Roodborsttapuit,

Kramsvogel,

Sprinkhaanzanger,

Fluiter,

Wielewaal,

Putter,

Goudvink en Appelvink werden niet in dit verslag opgenomen, maar wel verwerkt.

Vogels Grauwe Gans Anser anser Het lijkt erop dat vanaf heden ook in de Dijlevallei Grauwe Ganzen van niet-wilde herkomst kunnen waargenomen worden. Waarnemingen van l ad op 't Zoet Water te Oud-Heverlee op 16 en 19/08 (K. Moreau, G. Sterckx) kaderen in de opmars van deze soort in Vlaanderen. Op 26/08 werden nog 2 'grauwe' ganzen waargenomen tussen een groep Canadezen op het plateau te Bertem (S. Bouillon).

Bergeend Tadoma tadoma 10/08 1 juveniel in de Doode Bemde (F. Fluyt)

Krakeend Mareca strepera·

In juni werd de soort enkel genoteerd te Neerijse-Grote Bron, waar ook één succesvol broedgeval werd vastgesteld (7 pulli op l 0/07; F. Fluyt). Vanaf half juli lopen de aantallen hier weer op tot een maximum van 17 ex. op 12/08 (K. Moreau). Te Oud-Heverlee-Noord werd een

aantalsstijging pas genoteerd vanaf half augustus. Hier verbleven op 16 en 19/08 resp. 21 en 44 ex. (S. Bouillon, M. Walravens). Verder was er slechts één waarneming op. een andere plaats, namelijk 1 ex. in de Doode Bemde op 23/07 (K. Moreau).

Slobeend Anas clypeata Na de laatste voorjaarswaarneming op 20/05 (3 mannetjes te Neerijse-Grote Bron; L. Hendrickx)

71

verschenen de eerste Slobeenden terug in de Dijlevallei op 15/07 (4 ad eclips te Oud-Heverlee­ �uid; K. Moreau). Daarna werden tot eind augustus slechts· 9 w·aarnemingen van pleisterende vogels verricht. Het maximumaantal werd genoteerd op 19/08, toen resp. 7 en 2 ex. aanwezig waren te Oud-Heverlee-Zuid en -Noord (M. Walravens). Op 07/08 trok een groep van 17 ex. over de Abdij Van't Park te Heverlee (K. Moreau). ·

·

Zomertaling Anas querquedula

In totaal werden voor deze periode 25 waarnemingen ontvangen. Er werden geen zekere broedgevallen vastgesteld. De vogels verbleven enkel te Neerijse-Grote Bron (max. 11 ex. op 30/07; S. Bouillon), in de Doode Bemde (max. 9 ex. op 27/08; F. Fluyt) en te Oud-Heverlee­ Noord (max. 6 ex. op 19/08; M. Walravens)°. De waarneming van 27/08 is (voorlopig) tevens de laatste voor dit jaar.

Wintertaling Anas crecca

Tijdens de zomer van 2001 werden groepen van 1 à 5 ex. vastgesteld te Oud-Heverlee-Noord en -Zuid, te Neerijse/Grote Bron en in de Doode Bemde, waar vermoedelijk ook een broedgeval plaatsvond (versch. waarn.). Grotere groepen van 10 en 16 ex. verbleven op resp. 30/07 en 27/08 in de Doode Bemde (M. Walravens, F. Fluyt).

Kwartel Coturnix coturnix

30106 1 ex. op het plateau tussen Neerijse en Leefdaal (JP Ferette) 05/08 1 ex. op hetzelfde plateau (andere plaats) (JP Ferette) 08/08 1 ex. op het plateau Bertem/Korbeek-Dijle (S. Bouillon, B. Vercoutere e.a.)

21108 on l 9u 1 ex. opgestoten op het plateau te Bierbeek/Beauvechain, valt in en is korstondig zichtbaar, tegelijkertijd roept een tweede ex., een half uurtje later roept verderop een derde ex. (K. Moreau) Kleine Zilverreiger Egrella garzella

31/07 1 ex. foeragerend in het ondiepe water te Erps-Kwerps (eerst vanuit de.trein, later ter plekke gecontroleerd) (M. Depauw) 02/08 nog stéèds l ex. langs de westelijke vijver te Erps-Kwerps (J. Rutten) Grote Zilverreiger Casmerodius albus

22/05 1 ex. te SAR, op de kleine vijver achter de kijkhut, vliegt op naar de oostkant en verdwijnt uiteindelijk naar W, met roodbruin of okergeel op poten (met donkere schubben aan voorkant poten), donkere bek en blauwgroen oogmasker. Net als ik weg wil gaan, komt hij terug vanuit het oosten en landt weer achter de kijkhut (H. Blockx) 24/07 l ex. opvliegend in de Doode Bemde, vliegt verder richting ZW (W. Dirckx)

Zwarte Ooievaar Ciconia nigra

14/08 l ad om l 3u30 op thenniek naar ZZW boven Neerijse/Wolfshaegenstraat (H. Roosen) Ooievaar Ciconia ciconici

15/08 om l 4u48 een groep van 12 ex. naar Z over Pécrot (om l 4u35 waren ze in de buurt van Neerijse) (M. Walravens) 17/08 om l 9u15 komen te Heverlee 5 ex. uit westelijke richting aangevlogen. Maken een brede

78

bocht en draaien uiteindelijk in noordelijke richting af (en vliegen daarbij zowat tussen de Bremstraat en de Celestijnelaan door). Gezien het aantal en de ongedecideerde vliegrichting mogelijk testritvliegende Planckendael-vogels. (S. Bouillon) Wespendief Pernis apivorus

Er werden in totaal 50 waarnemingen van deze soort ontvangen! Een deel daarvan had betrekking op lokale vogels (Dijlevallei, Meerdaalwoud, Heverleebos en Holsbeek/Dunbergbroek), waarvan het toch moeilijk blijft om eventuele broedgevallen te bevestigen. Dit jaar lukte dat echter in het Margijsbos te Loonbeek, waar op 12/08 2 jongen waren uitgevlogen. Zodoende is de onzekere broedstatus van deze soort in onze regio opgeklaard (F. Fluyt). Vanaf half augustus werd aktieve trek vastgesteld, waarbij op 13 trektellingen in totaal minstens 33 ex. naar ZJZW over de trektelposten in en ten westen van de Dijlevallei vlogen.

Grootste trekaantallen : 14/08 's middags tijdens 1. uur 5 ex. nàar Z over plateau te Bertem (S. Bouillon) 15/08 tussen 10u30 en 15u30 6 trekkende ex. naar Z boven·Pécrot (M. Walravens) 20/08 serieuze trek boven Heverlee, min. 6 ex. naar Z tot WZW, de eerste al rond 7u30, de laatste om 16u15 (G. Bleys) Bruine Kiekendief Circus aeruginosus

De Bruine Kiekendief kon de volledige periode in het hele bestreken gebied worden waargenomen, 47 waarnemingen werden opgetekend. In 42 % van de gevallen (in totaal 66 exemplaren, mogelijke dubbeltellingen inbegrepen) ging het om immature vogels, in 21 % om adulte wijfjes, in 14 % om adulte mannetjes. Van 12 % konden leeftijd en geslacht niet bepaald worden terwijl 11 % werd doorgegeven als in wijfjeskleed. Rondzwervende en pleisterende exemplaren maken het onmogelijk om uit de beschikbare waarnemingen een duidelijk doortrekpatroon te distilleren. Zekere overtrekkers werden pas waargenomen vanaf begin augustus. De grootste concentratie betrof 3 immaturen en 3 adulte mannetjes samen in de lucht te Loonbeek/Hollestraat op 29/08 (F. Fluyt).

Blauwe Kiekendief Circus cyaneus

Vanaf het eind van de tweede decade van augustus werd vroege doortrek van de Blauwe Kiekendief vastgesteld. Mogelijk werd er ook gepleisterd. Alle waarnemingen : 19/08 20/08 21/08 23/08

1 ad mannetje .over het plateau te Huldenberg (F. Fluyt) 1 onvolwassen. mannetje naar ZW over Terlanenveld (H. Roosen) om 20u20 1 mannetje op het plateau te Bertem (S. Bouillon) 1 ex. in wijfjeskleed (waarschijnlijk juveniel) te Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt) 24/08 om 19u15 1 juveniel op geringe hoogte naar Z over het plateau te Bierbeek/Beauvechain (K. Moreau) 25/08 om 8u50 1 ad mannetje op het plateau te Leefdaal, vliegt naar N (K. Van Scharen) 26/08 tss 9u en 11u40 1 ex. in wijfjeskleed naar Z over Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt, G. Meeus, G. Sterckx, S. Bouillon) 28/08 1 ex. in wijfjeskleed te Loonbeek/Hollestraat (F. Fluyt) 31/08 1 ex. in wijfjeskleed te Neerijse/Leefdaal en 1 wijfjeskleed te Huldenberg/Ganspoel (F. Fluyt) Grauwe Kiekendief Circus pygargus

79

Minstens 3 verschillende Grauwe Kiekendieven (1 juveniele en telkens een adult mannetje en wijfje) verbleven tijdens de derde decade van augustus op de plateaus ten westen van de Dijlevallei. Een overzicht van alle waarnemingen : 19/08 1 ad wijfje over Huldenberg/plateau (F. Fluyt) 19/08 om 20u komt er een juv. (erg donker rosbruin) redelijk hoog uit N, daalt af en jaagt dan even boven de akkers ten N van Leefdaal, verdwijnt snel uit het zicht (S. Bouillon) 21/08 l ad mannetje op het plateau te Huldenberg (F. Fluyt) 24/08 1 juv. te Neerijse/Langerodeveld (F. Fluyt) 25/08 om 9u20 1 juv. (zwaluwachtig zwenkende vlucht, roestbruine onderdelen, vrij opvallende witte stuit) naar N over het plateau te Leefdaal (K. Van Scharen) 25108 1 juveniel op het plateau te Leefdaal/Korbeek-Dijle (11u30) (JP Ferette, D. Vanderlinden) 26/08 tss 9u en 11u40 1 juv. naar Z over Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt, G. Meeus, G. Sterckx, S. Bouillon) 26/08 1 ad wijfje om 15u aan het waterpompstation te Meerbeek (JP Ferette) 31108 1 juv. te Neerijse/Leefdaal (F. Fluyt)

Visarend Pandion haiiaetus 28/07 1 adult gedurende ong. een uur te OHZ, duikt ong. 15 keer en vangt daarbij ĂŠĂŠn keer een vis, vervolgens rustend op een boom en verder naar zuiden (E. Bronquart) 23/08 's avonds 1 overtrekkende juveniel te Huldenberg/Ganzemansstraat (F. Fluyt) Daarnaast. vloog een mogelijke Visarend op 15/08 omstreeks 9u15 naar Z over Bertem (G. Meeus).

Boomvalk Fa/co subbuteo Er werden tijdens de periode juni - augustus 200 l 33 meldingen van Boomvalken ontvangen. De soort kon zowat overal in en rond de Dijlevallei (ook boven Leuven-stad) verwacht worden en er. vonden enkele vermoedelijke broedgevallen plaats (versch. waarn.). Te Korbeek-Lo werd een zeker broedgeval opgetekend (J. Vanautgaerden, P. Kokelaere). Vanaf het einde van de eerste decade van augustus werd gerichte zuidwaartse trek waargenomen (versch. waarn.).

Slechtvalk Fa/co peregrinus 27/08 om l 7u40 1 ex. boven Leuven-stad (A. Vesaliusstraat), lijkt even enkele Houtduiven aan te vallen die in. paniek uiteenstuiven (K. Moreau)

Porseleinhoen Porzana porzana 11, 12 en 14/08

1 ex. langs slikplasje ten N van de vijver te Oud-Heverlee-Zuid (F. Fluyt)

Kleine Plevier Charadrius dubius 10/07 1 ex. op het slikstrandje van de vijver langs de Dij Ie op het industriegebied achter Interbrew te Leuven(W. Rommens)

Scholekster Haematopus ostralegus 19/07 om l 5u 1 ex. enkele malen luidruchtig cirkelend boven vijver in het Provinciaal domein te Kessel-Lo (S. Goethals) Kluut Recurviroslra avosella 15/07 2 ex. aan de rand van de vijvers te Kwerps (19u l 5 tot 2 l u45) (M. Depauw)

80

17/07 nog steeds aanwezig (J. Rutten) Watersnip Gallinago gal/inago 16/08 1 ex. laag over Oud-Heverlee-Zuid (S. Bouillon) 19/08 1 ex. te Oud-Heverlee-Zuid (W. Dirckx) Groenpootruitér Tringa nebularia

17/08 1 ex. in de Doode Bemde (F. Fluyt) 25/08 2 ex. te Kwerps (M. Depauw) Bosruiter Tringa glareola

·

Op 19/07 werden op het drooggevallen slik langs een vijver in de Doode Bemde 3 adulte Bosruiters ontdekt (F. Fluyt). Het betreft hier de l 6e zomerwaarneming sinds 1975. Het verdere verblijf van de soort op deze stek verliep als volgt: 20/07 3 ad (F. Fluyt); 21/07 1 ad (F. Fluyt, L. Hendrickx); 22/07 1 ad (F. Fluyt); 23/07 2 ad (K. Moreau, F. Fluyt, W. Dirckx); 25/07 2 ad (W. Dirckx, F. Fluyt: een van de Bosruiters voerde een soort baltsritueel op); 27_�07 2 ad (M. Walravens); 28/07 1 ad (F. Fluyt); 29/07 1 ad (F. Fluyt); 31/07 1 ad (K. Moreau).

Dwergmeeuw Larus minutus

19/08 1 ex. in 2e winterkleed te Neerijse/Grote Bron (S. Bouillon) Kleine Mantelmeeuw Larus graelsii

09107 16/07 12/08 16/08 26/08

1 ex. over Huldenberg/Keihof (M. Walravens) 1 ad ove� Huldenberg/Keihof (M. Walravens) 2 3e j/ad naar Zover plateau Bertem/Korbeek-Dijle (S. Bouillon) 1 3e j ex. naar Zover Oud-Heverlee-Zuid (S. Bouillon) 1 ad naar Zover Neerijse/Zingende Wind (F. Fluyt, G. Meeus), 1 ad naar Zover Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt, G. Meeus, G. Sterckx, S. Bouillon), 1 ad+ 1 imm naar ZW over Bertem/Heiberg (G. Bleys)

Zwarte Stern Chlidonias niger

23/05 4 ex. te Sint-Agatha-Rode (K. Van Scharen) 19/08 1 ex. te Oud-Heverlee-Zuid (W. Dirckx) Hop Upupa epops .

24/08 1 ad op weg langs sparren- en berkenaanplant op het plateau te Bierbeek/Beauvechain.

Blijft tot zonsondergang aanwezig, foeragerend op een zandwegje (K. Moreau).

Het gaat hier om de ge waarneming in regio Leuven sinds 1975. en de eerste augustuswaarneming sinds hetzelfde jaar Ganuari : 1, april : 5, mei: 1).

Duinpieper Anthus campestris

09108 16/08 21/08 22/08 24/08

2 ex. pleisterend langs de zandgroeve van Haasrode (K. Moreau) 3 ex. langs de zandgroeve van Haasrode (K. Moreau) rond 13u 1 ad luid roepend zuidwest over Heverlee/Bremstraat (G. Bleys) 3 pleisterende ex., waarvan min. 2 ad, op het plateau te Bertem (F. Fluyt) 1 ex. naar Zover het plateau te Bertem (G. Meeus) en nog 1 ex. naar Zover hetzelfde plateau (S. Bouillon)

81

l

25/08 rond 8u l ex. naar ZW over Heverlee/Bremstraat (G. Bleys) 26/08 tss 7u en 9u 1 ad naar Zover Neerijse/Zingende Wind en invallend (F. Fluyt, G. Meeus), tss 9u en 11u40 1 ex. over en 1 ex. ter plaatse te Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt, G. Meeus, G. Sterckx, S. Bouillon), later nog eens 3 pleisteraars op het plateau te Bertem/Korbeek­ Dijle/Leefdaal (S. Bouillon) 27/08 rond 16u30 komt l ad uit de lucht gevallen op een stoppelveld op het plateau te Bertem (S. Bouillon) 28/08 1 ex. over Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt) 30/08 1 ex. over de modelvliegclub te Neerijse (F. Fluyt)

Boompieper Anthus trivia/is In juli 1 waarneming: op 24/07 1 ex. naar 0 over Loonbeek/Holleweg (F. Fluyt).

Vanaf half augustus werden doortrekkers bijna dagelijks waargenomen op trektellingen op de plateaus ten westen van de Dijlevallei, in totaal werden er 67 ex. doorgegeven. De meeste ex. werden in de morgenduren (7u - 8u30) genoteerd.

14/08 l ex. naar Zover Bertem/plateau (G. Meeus) 15/08 2 ex. over te Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt) 17/08 l ex. naar ZW over Bertem/Brem (G. Bleys) 18/08 tss 7u40 en 8u10 2 ex. naar Zboven Bertem/Bremstraat (G. Meeus) 20/08. 1 ex. naar Zover Heverlee (G. Bleys) 21/08 2 ex. naar Zover het plateau te Huldenberg (F. Fluyt) 23/08 tss 7u20 en 8u 12 ex. over Heverlee/Bremstraat (G. Meeus), tss 9u30 en 11u hier nog 1 ex. over (G. Bleys), 's avonds 1 ex. over Huldenberg/Spitsberg en 1 ex. over Loonbeek/ Hollestraat (F. Fluyt) 24/08 tss 7u05 en 8u05 5 ex. naar Zover h('.t plateau te Bertem (G. Meeus) 24/08 2 ex. naar ZW over Bertem/Brem (G. Bleys) 24/08 1 ex. over Loonbeek/Hollestraat (F. Fluyt) 25/08 groepje van 5 over het plateau te Leefdaal (K. Van Scharen) 25/08 tss 6u40 en 8u10 4 ex. over Neerijse/Langerodeveld (F. Fluyt) 26/08 tss 7u en 9u 5 ex. naar Zover Neerijse/Zingende Wind (F. Fluyt, G. Meeus), 1 ex. over het plateau te Bertem (S. Bouillon) 27/08 met de weersverandering (van 32 op 26/08 naar 22°C op 27/08) meer trek van Boompieper: 8 ex. naar Zten zuiden van Bertembos (G. Bleys) . 28/08 1 ex. over Leefdaal/Brede Weg (F. Fluyt) 30108 tss 7u15 en 1Ou 3 ex. naar Zoevr de modelvHegclub te Neerijse/Leefdaal (F. Fluyt) 31/08 3 ex. over de modelvliegclub te Neerijse/Leefdaal en 5 ex. in stoppelveld te Loonbeek/Hollestraat (F. Fluyr)

Gekraagde Roodstaart Phoenicurus phoenicurus 18/06 11/07 19/08 23/08

1 ad wijfje in tuin te Haasrode/Blandenstraat (K. Moreau) 1 mannetje+ auditief langs het Vuilenbos te Bierbeek (K. Moreau) 1 ex. in de Doode Bemde (F. Fluyt) 1 ad wijfje te Heverlee/Abdij Van 't Park (K. Moreau) ·

Paapje Saxicola rubetra

82

p

Na de eerste najaarswaarneming van 1 ex. op het plateau te Huldenberg op 17/08 (F. Fluyt), volgden in de periode juni - augustus 2001 nog 15 waarnemingen van groepen van 1 tot 9 ex., zowel in de vallei van de Dijle als op de flankerende plateaus. Maxima: 19/08 7 ex. op bietenloof te Huldenberg/plateau (F. Fluyt) 21/08. 9 ex. op het plateau te Huldenberg (F. Fluyt) Tapuit Oenanthe oenanthe

De eerste najaars-Tapuiten zaten. op 17/08 op de plateaus te Huldenberg (2 ex:) (F. Fluyt) en op Bertem (1 ex.) (S. Bouillon). Vanaf dan werden nog 17 waarnemingen opgetekend. In tegenstelling tot de Paapjes, verblijven de Tapuiten enkel op de plateaus en niet in de vallei van de Dijle zelf. Maxima: 31/08 min. 27 ex. op het plateau tss Neerijse en Leefdaal (S. Peten) 31/08 8 ex. te N�erijse/Leefdaal, 8 ex. op stoppels te Leefdaal/Hollestraat, 3 ex. te Huldenberg/plateau (F. Fluyt) Spotvogel Hippo/ais icterina

14/06 30/06 21/07 12/08

Bertem/Holle weg (G. Bleys) 3 ex. op het plateau tussen Leefaal en Neerijse (JP Ferette) 1 ex. te Huldenberg/plateau (F. Fluyt) l ex. in bosje op het plateau te Korbeek-Dijle/Leefdaal (K. Moreau)

Braamsluiper Sylvia curruca

29/07 1 ex. te Holsbeek (G. Sterckx) Grauwe Vliegenvanger Muscicapa slriala

03/06 10/07 22/07 08/08 13/08 30/08

2 zangposten in Iyiollendaalwoud (Bierbeek) (M. Walravens) een familie (2 ad+ 2 juv) in het stadspark te Leuven (F. Van de Meutter) een koppel aan de voet van het Rodebos te Terlanen (S. Peten) nog min. 2 ex. in het stadspark te Leuven (K. Moreau) 2 ex in tuin te Huldenberg/Spitsberg (F� Fluyt) 1 ex. in tuin te Huldenberg/Spitsberg (F. Fluyt)

Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca

21/08 1 ex. in vlier op het plateau te Huldenberg (F. Fluyt) 31/08 1 ex. op elektriciteitsdraad te Huldenberg/Ganspeol (F. Fluyt) Grauwe Klauwier Lanius collurio

21/08 1 ad wijfje op een stoppelveld op het plateau te Bierbeek/Beauvechain (K. Moreau) Europese Kanarie Serinus serinus

07/07 29/07 25/08 01109

1 ex. over de Groeneweg te Heverlee (G. Meeus) 1 ex. te Holsbeek (G. Sterckx) 1 ex. in tuin te Bertem/Bremstraat (G. Bleys) 1 ex. langsvliegend op het plateau te Bertem (S. Bouillon)

Kruisbek Loxia cuniiroslra

15/08 1 ex. over Pécrot (M. Walravens)

83

18/08 1 ex. opvliegend uit Margijsbos te Loonbeek/Nijvelsebaan (F. Fluyt) 19/08 1 m luid roepend enkele toertjes vliegend boven de J. Ginisstraat te Bertem (S. Bouillon) 26/08 tss 7u en 9u een groep van 9 ex. naar Z over Neerijse/Zingende Wind (F. Fluyt, G. Meeus) 28/08 rond 11u30 1 ex. aankomend te Oud-Heverlee-Zuid, tijdje ter plaatse en dan richting OudHeverlee-Noord (W. Dirckx)

Ortolaan Emberiza hortulana 23/08 1 1e jaars te Terlanenveld, in een struik van zowat de enige holle weg die dit plateau nog rijk is (H. Roosen)

Grauwe Gors Miliaria calandra Begin juni 2 zingende ex. te Pellenberg

(S. Goethals).

24/08 1 ad in Bierbeek-dorp (begin Bevekomsestraat)

(K. Moreau)

Exoten Zwarte Zwaan Cygnus atratus Vanaf 02/07 verbleven 2 adulten te Heverlee/Abdij Van 't Park

(K. Moreau).

Indische Gans Anser indicus 26/08 l ex. in gezelschap van 30 Canadese en 2 'grauwe' ganzen op het plateau te Bertem (S. Bouillon)

Brandgans Branta leucopsis 16/08 1 ad op 't Zoet Water te Oud-Heverlee (K. Moreau)

�ingtaling Ca/onetta leucophrys Vanaf 21/07 werd het adulte mannetje weer waargenomen in het Arenbergpark te Heverlee Moreau,

(K.

S. Bouillon).

Mandarijnee'nd Aix galericulata 06107 1 ad wijfje+ 1 pullus te AVP

(K. Moreau)

23/08 1 ad wijfje + 1 bijna volgroeid jong te AVP, waar ze sinds 06107 gezeten hebben is niet geweten

(K. Moreau)

Rosse Stekelstaart Oxyura jamaicensis Van 1 Q/07 tot en met 09/08 zat 1 ad wijfje te Neerijse-Grote Bron (F. Fluyt,

K. Moreau, G.

Meeus).

Halsbandparkiet Psittacula krameri Grote aantallen : 12/07 krijsende massa van ca. 80 ex. richting NW over Huldenberg/Ganspoel. Dit voedt de idee dat ook de Dijleland-vogels de slaapplaats aan de NAVO te Evere opzoeken: Blijkbaar moet er dari ergens in on.ze regio een voorverzamelplaats zijn. (F. Fluyt)

.

19/08 Groot aantal : 2 groepen van telkens 30 Ă 40 _ex. over te Huldenberg/plateau (F. Fluyt)

84

�. , • • ;

Verder werden er ook waarnemingen van

Valkparkiet Nymphicus hollandicus (1 ex. te Terlanen op 01/06,· H. Roosen) en Pruimkopparkiet Psiltacula cyanocephala ( l ex., T. Roels) genoteerd.

Zoogdieren Vos

Vulpes vulpes

05106 om 6ul 5 am l ex. te Bertem/Holle weg

(G. Bleys)

l 1/07 l ex. aan de Florivalvijver te Ottenburg (F. Fluyt)

15/07 rond l 9u15 1 ad op veldweg te Bierbeek, rent na enkele seconden maïsveld in waar hij een · Fazant vangt (K. Moreau) .

15/07 Om 9u45 1 ex. te Kwerps aan de vuilbakken frutselend. Komt tot op een meter en bleef dan enkele seconden snuffelend staan. Een surreëel tafereel! (M. Depauw)

17/08 l doodgereden ex. op de Brusselsesteenweg te Tervuren (F. Fluyt)

24/08 1 ex. te Loonbeek/Hollestr�t, achtervolgd door 2 Zwarte Kraaien en 1 Bruine Kiekdief (F. Fluyt)

Das Me/es me/es

07106 In de Fonteinstraat te Oud-Heverlee zou langs de spoorlijn Leuven-Ottignies een jonge (dode) Das gevonden zijn.

Wezel Mustela nivalis

20/08

l ad (levend) op het fietspad langs de St.-Jansbergsesteenweg, thv brug over E40 te

Bertem (S. Bouillon, F. Verdonckt)

Hermelijn Mustela erminea

12/08 1 verkeersslachtoffer langs de Mechelsesteenweg in Buken (M. Depauw)

Wezel/Hermelijn Mustela nivalis / M

erminea

21/08 l verkeersslachtoffer op de Parkstraat te Haasrode (K. Moreau)

Bunzing Mustela putorius

07/07 l verkeersslachtoffer te Korbeek-Lo (J. Vanautgaerden) 12/08 l verkeersslachtoffer te Kessel-Lo (J. Cuppens)

21/08 l verkeers�lachtoffer opde E40 te Bertem (S. Bouillon) 24/08 tweede verkeersslachtoffer op de E40 te Bertem (S. Bouillon)

Steenmarter Mar/es foina

eerste week juni

1 ex. verkeersslachtoffer te Ottenburg (H. Demeyer)

02/06 1 verkeersslachtoffer te Lovenjoel (J. Vanautgaerden) · 25/06 1 verkeersslachtoffer te Lovenjoel (J. Vanautgaerden)

07/07 1 verkeersslachtoffer te Korbeek-Lo (J. Vanautgaerden)

Amfibieën

85

Vroedmeesterpad Alytes obstetricans

09106 een 5-tal roepende ex. aan de Tersaerthoeve te Huldenberg (F. Fluyt)

Samenstelling Kelle Moreau, kelle.moreau@bio.kuleuven.ac.be Medewerkers Hugo Abts, Monique Bekkers, Geert Bleys, Herwig Blockx, Alain Boeckx, Steven Bouillon, Etienne Bronquart, Paul Claes, Peter Collaerts, Jos Cuppens, Johan De Baere, Herwig Demeyer, Mark Depauw, Johan De Rycke, Wim Dirckx, Jean-Philippe Ferette, Freek Fluyt, Sven Goethals, Luc Hendrickx, Jo Hendriks, Maarten Hens, Paul Herroelen, Stefaan Horemans, Peter Kokelaere, Gert Meeus, Kelle Moreau, Stephan Peten, Toon Roels, Wouter Rommens, Hans Roosen, Jos Rutten, Geert Sterckx, Erik Toorrnan, Johan Vanautgaerden, Frank Van de Meutter, Geert Vandeputte, Dirk Vanderlinden, Geert Vandermeulen, Kris Van Scharen, Andre Verboven, Bart Vercoutere, Freek Verdonckt, Sven Verkem, Guy Verrijdt en Marc Walravens.

Met dank aan Gerald Driessens voor het bezorgen van de waarnemingen ingesproken op De Wielewaal Vogellijn

(03/48801 94) .

..

__...

.

-·

../

.. �·

. ··

./

-· -

"

-.

v

·

.

. ..

86

.

Aanvullende vroarnemingen uit de periode decenecer2000- maart 2001

W. Claes Krakeend Webbekom-broek 30 dec 6 ex. Wintertaling Webbekom-broek 16 dec 90 ex, 30 dec 15 ex, 13 jan ruim 100 ex, 04 maa ruim 46 ex.

Kraanvogel: 18 dec Loksbergen ca 30 ex naar Z (meded. S. Van Cauwenbergh).

Wulp 04 maa Webbekom-broek 1 ex naar W. Watersnip Webbekom-broek 16 dec 8 ex, 30 dec 16 ex, 13 jan 12 ex, 04 rnaa ruim 14 ex. Bokje Webbekom-broek 16 dec 3 ex, 30 dec 4 ex, 04 maa 3 ex.

Kauw: 13 jan Webbekom-broek ca 100 ex aanwezig.

Ringmus: 16 dec Webbekom-broek ruim 80 ex aanwezig.

Sijs: 04 maa Webbekom-broek ruim 50 ex genoteerd.

Ornithologische waarnemingen in de periode juni-juli-aug 2001 in de regio Tienen en het Dijleland Samenstelling P. Herroe/en & J. Cuppens .)

Rechtzetting (corrigenda): in de Boomklever

200014 (december) blz. 105 en n

Oriolus 2001, 1: 33 en 34 staat bij Grasmus en Frtis de verkeerde datum van 26 oktober: de juiste datum is 26 september 2000.

Ook werd een aantaJ bijzondere waarnemingen van W. Claes (CLW) niet vermeld,

maar

ze komen wel aan bod in onderstaande rubriek.

Addendum: in het juninr 2001 van de Boomklever

werden de afkortingen van vier

waarnemers vergeten; het zijn : AKO= Koen Aerts, CLW= W. Claes, HOS= S. Horemans en ROA= A. Roelants.

De redactie verontschuldigt zich voor deze tekortkomingen.

Dodaars: in juni-aug te Tienen slechts 2 koppels

+

onbekend aantal jongen (CUJ, COE,

COP, HEP, DIW).

Fuut: Tienen

tot 17 juli

2 ad (zonder jongen) en 1 juv aanwezig; op 24 juli

2 ad, 1

immatuur en 2 afzonderlijke ad; 07 aug 2 ad (CUJ, HEP, COE, COP).

Geoorde Fuut: Tienen 14 juli-08 aug 1 ad , per 15 aug 1 ad

+

1 eerstejaars aanwezig (

CUJ, COE, COP, HEP, DIW, LAJ, OSL, LUJ).

Aalscholver aanvulling 1 '

30 april Tienen 14 ex

naar

N (CL W);

Tienen

15

jufi

29 e x

pleisterend, 20 juli e n 26 aug 1 ex; 11 aug Boutersem 9 ex naar NW (COE, COP, CUJ,

87

HEP,

LAJ,

SMP, VEF, STJ); Dijle/and : Tervuren: 01 juni 1 ex, 06 juli en 06 aug 1 ad + 1

juv, dit laatste nog ter plaatse op 20 juli; 17-22 aug 1 juv (REA).

Kleine Zilverreiger: 18 aug Tienen, namiddag 1 ex op doortrek (COE, COP, VEF).

Purperreiger aanvulling 22 april Webbekom-broek 1 ex opvliegend (CLW).

Zwarte Ooievaar: 15 aug Tienen 1 ex laag

namiddag 1 juv omhoog cirkelend en dan cirkelend, daarna naar W

(LAJ,

naar

naar

O; 26 aug Glabbeek-Zuurbemde,

NW; 29 juni Webbekom-broek

1 juv

OSL, COP, COE, LUJ, CLW).

Ooievaar: 04 juni Tienen 2 ex utt ZW kringend en nadien terug ZW; (CUJ, COE, COP;

Dijle/and 18 aug Bierbeek-centrum 6 ex naar Z (BEC).

Knobbelzwaan: Tienen

12 juni 1 koppel (zonder jongen), 20 juli 1 ad (CUJ, HEP);

Tervuren-park 01 juni 2 ex, 07 juni verlaten nest (3 eieren), 06 en 20 juli en gans augustus 3 ad (REA).

Zwarte Zwaan: 20 juli Tienen 1 ex (HEP).

Indische Gans: 25 juni-10 juli en gans augustus Tervuren-park 1 ex (REA).

Canadese Gans: Tervuren-park 01 en 07 juni 7 ex, 12 en 22 juni resp. 14 en 10 ex, 06,

10, 16 en 20 juli respectievelijk 17, 14, 22 en 10 ex geteld; 10, 21 en 24 aug respectievelijk 26, 56 en 2 ex aanwezig (REA).

Brandgans: gans augsutsus 7 ex in Tervuren-park (REA).

Manengans: 13 juli tot 10 aug Tervuren-park 1 vrouwtje met gele ring (REA).

Nijlgans: Tienen

23 juli 2 ad+ 4 juv; 04 aug 3 ex (HEP, OSL, CUJ).

Oijleland Tervuren-park 12 juni 1 flavistisch ex tussen groep van 150; 02 juli minimum 250 ex, 10 juli minimum 300 ex Bergeend Tienen

04 juni 1 ex; 20-24 juli 1 ad V + één 1stejaars; 28 en 30 juli respect.

één 1stejaars en 1 ex; 02 en 04 aug 2 ex, 05 aug 3 ex (CUJ, COE, COP, MOK, HEP, VEF, HOE, VMM, VAJ, GUR).

Carolina-eend: Dij/eland Tervuren-park 1 O juli één M ruiend naar eclips (REA).

Krakeend: Tienen

04 juni 1 ex; 10 juni V + 9 pulli; 08 juli 3 ad, ieder vergezeld van

jongen; 19 juli 1 O ex verstoord door ballon; 12 aug 5 ex; Miskom -wachtbekken

24 juni 1

ad vergezeld van jongen (CLW, COP, VMM, HEP, MOK).

Wintertaling: Webbekom-broek 03 juni M+V in buurt van nest; Tienen

in juni 1 M + 1 V;

eerste helft juli 1 ex, vanaf 20 juli 4-7 ex, i1 augustus maximum 10 ex op 12 aug (CLW, CUJ, COE, COP, GUR, VEF, STJ, MOK, OSL).

Wilde Eend: 18 aug Miskom 100 ex in eclips op de Velpe

88

(LAJ).

Zomertaling: Webbekom-broek

03 juni 1

V J.ri

buurt van nest; Tienen

1 O juni V + 1

pullus en 2 M + 1 V op andere vijver; 08 juli ¡; 08 ,i+ 4 pulli (nog 3 pulli op 11 julO, n jufi 5-6 ex aanwezig, maximum 8 ex op 05 aug en 3 ex op 12 aug (CLW, COP, VMM, COE, VEF, GUR, STJ, OSL, HEP, CUJ, MOK).

Slobeend: Dijle/and 24 maa Oud-Heverlee ca 40 ex; 24 en 30 maa Neerijse GB 30 e x

(CLW); Tienen

minstens 1 broedgeval (24 juli koppel + 6 grote jongen); 12 aug 9 e x

(CUJ, COP, HEP, VEF, MOK).

Tafeleend Webbekom-broek 01-02 juni 5 M + 1 V; Tienen

1O en 12 juni 1 V + 4 kleine

pulli; 19 juni 4 koppels en 1 V; vrouwtjes met pulli op 24 juni en 14 juli (CLW, CUJ, HEP, VMM).

Kuifeend: Webbekom-broek 20-21 juli 5 V + 6, 4, 2, 2 en 1 pulli; Tienen

19 juni 9 M+ 2

V; 11 juli eerste V + 8 pulli, 13 juli 1 V+ 4 grote jongen, 17 juli 1 V + 6 jongen; 13 juli totaal

35 adulten; Miskom 08 juli 1 M (CLW, COP, VMM, CUJ, HEP).

Wespendief: Miskom-wachtbekken

op 23-24 juni 1 koppel, 18 aug 1 ex; Bierbeek­

Opvelp 15 juli 3 ex samen; 22 juli Tienen 1 ex over, 05 aug Meldert-Babelom driemaal 1

ex over, 08 aug Kerkom 1 ex naar Z, 26 aug, namiddag Tienen 1 ex (COP, MOK, GUR, VEF, STJ, LAJ, OSL, COE).

Zwarte Wouw: 22 aug Leefdaal 1 ex (HEM) Rode Wouw: 26 aug, namiddag Tienen 1 ex (COE, COP, VEF, STJ).

Bruine Kiekendief: tot 04 juni 1 M en/of 1 V te Vissenaken, Kumtich en lianen; per 04 ;ri

4 subad vogels boven de plateaus van Beauvechain, Bossut en Incourt; 12, 23 en 25 ;ri Beauvechain 1 immatuur, 31 juli Beauvechain (nabij Hazenberg); Tienen 24 juni ad V met rui in vleugels en staart, 22-24 juli 1 V, 29 juli 1 juveniel, 18 aug, namiddag 1 ex; 12 aug Kumtich/Vissenaken 1 V; 18 aug Miskom-wachtbekken 1 juv; 31 aug Neervelp (CUO, CUJ,

WAM, COE, COP,

LAJ,

VEF, GUR, STJ, HEP, OSL, DSF, ABH, ABK,BEC).

Blauwe Kiekendief: 24 aug Tienen 1 juv (MOK).

Grauwe Kiekendief aanvulling

Webbekom-broek 04 mei 1 V lastig gevallen door

Zwarte Kraai, daarna door Nijlgans (CLW); 31 juli Willebringen-Honsem, 19 u 1 juv en waarschijnlijk hetzelfde om 21 u. (OSL, ABH, ABK).

Havik: Willebringen-Ooomstraat 09 en 14 juni (prooi: jonge Ekster n tuin); 15 en 26 aug

Tienen 1 ex (OSL, COE, COP, VEF, STJ, CUJ, HEP).

Sperwer: Webbekom-broek

2 broedplaatsen: onderlinge afstand

ca

500 m; tot i1 aug

gezien te Opvelp, Bierbeek-St.Kamillus, Boutersem, Pellenberg-zandgroeve en

89

Tienen, telkens 1 ex;

18 aug Tienen 3 ex op doortrek (CLW; CUJ, COE, COP, VMM,

MOK, VMG, LAJ, OSL, LUJ, VEF, SMA, SMP, STJ, HEP).

Buizerd: tot il aug,

telkens

1 ex, waargenomen te Opvelp, Beauvechain (nabij

Hazenberg) biddend, Glabbeek-Kapellen/Krimmelbos, Kumtich (zeer bruin ex) en Tienen;

18 aug Miskom-wachtbekken 2 ex; 18 aug Tienen namiddag, totaal 11 ex op doortrek; 21 juni Tervuren-park

1 ex laag zwevend over (CUJ, LAJ, MOK, ABH, ABK, COE, COP,

HOE, SMA, VMM, VEF; REA).

Visarend: Tienen

18 en 26 aug 1 ex over ( CUJ, COE, COP, HOE, SMA, VMM, VEF, STJ).

Torenvalk: broedgevallen te Tienen

jongen);

(4 jongen uitgevlogen), Opvelp en Kumtich (3

28 juni Tervuren-park 1 ex (CUJ, LAJ, MOK, REA).

april Webbekom-broek

26

1 M; 20 aug Neervelp 1 ex (CLW, BEC).

Boomvalk: Webbekom-broek

Tienen; telkens 1 ex

Smelleken aanvulling

03 juni 2 ad insecten jagend

na

regenbui; broedgeval te

: 03 juni Roosbeek; 31 juli, 22 u. Opvelp 1 ex jagend op vleermuizen;

16 aug Willebringen-Honsem (CLW; CUJ, COE, COP, MOK, GUR, VEF, STJ, ABH, ABK, OSL).

Kwartel: n juni-juli gehoord te St. Pieters-Rode, Beauvechain (ch. d'Onsom en nabij

Hazenberg), Blanden-Kartuizersstr, Willebringen-Doomstr en Roosbeek-Koutemveld; aug Bierbeek Waterral:

3 ex op stoppelveld (HEP, CUJ, VER, OSL, ABH, ABK, MOK).

20 april Webbekom-Broek op 3 locaties, op 05 mei 5 territoria; 28 apr Oud­

Heverlee/Doode Bemde op Porseleinhoen: Meerkoet:

21

3 locaties in rietveld langs spoorweg (CLW).

31 juli Korbeek-Lo 1 ex (VAJ).

07 aug Tienen totaal 96 ex geteld (CUJ).

Scholekster: Webbekom-broek

22 april en 05 mei 2 ex, 20-26 mei 1 ex; 14 juni 3 e x

overvliegend;

26 juni 1 ex luid roepend overvliegend richting

Tildonk-Hambos

Rotselaar;Kampenhout-Sas

eind juni 1 ex,

Kleine Plevier: alleen te Tienen, max.

ex,

17 juli 2 ex op grasveld (CLW, DCC; VAJ).

2 broedgevallen: 04 juni 1 koppel+ 3 pulli; 08 juli 8

19 juli 10 ex geteld (CUJ, HEP, COP, COE, VMM, MOK, GUR, VEF, ST J, DIW).

Goudplevier:

21 juli, 15 u Tienen 1 ex il zomerkleed, van afgelaten vijver naar N W

(COE,COP, VEF). Normaal wordt deze soort op zijn vroegst in augustus waargenomen:

01 aug 1993 Grimbergen, 05 aug 1969 Melsbroek, 19 aug 2000 Relegem (arch. V W G Brussel; arch. P. Herroelen).

Kievit:

09 juli Bunsbeek-Paddenpoel 40 ex naar Z; Tienen

weidegebied,

24 juni 160 ex i1

20 juli ruim 500 ex op/rond vijvers, 08 aug 320 ex (CUJ, HEP, LAJ, DIW).

90

Kanoetstrandloper: Tienen HEP, SMP, VEF, STJ)

26 juli; 19-26 aun telkens 1 ex (VMG, HOE, COP, COE, ex •

.

Kleine Strandloper: 04 juni Tienen 1 ad+ 1 imm (CUJ, COE, COP, SMP).

Krombekstrandloper: Tienen

19-21 juli 1 ex; 19-22 aug 1 ex; 25-26 aug 3 ex (SMP;

COP, HOE, HEP, VEF, STJ).

Bonte Strandloper: 26-27 aug Tienen 1 ex (COP, HOE, HEP, SMP, VEF, STJ).

Kemphaan: Tienen 19-29 juli 1-2 ex, maximum 4 ex op 22 juli; 30 juli- 08 aug 7-9 ex; 1217 aug 1 ex (COP, GUR, VEF, STJ, COE, HEP, CUJ, OSL, OSF, HOE, VMM, VAJ, DIW, MOK).

Watersnip: Webbekom-broek 29 juni en 01 juli 1 ex; Tienen

11-23 juli 1 ex, 27 juli-04

aug 2-3 ex; 05-12 aug 5-6 ex; 15 aug 11-16 ex; 17-18 aug 20 ex; 22 aug ruim 30 ex; Kerkom-zandgroeve 29 juli 3 ex; Miskom-wachtbekken

18 aug 3 ex (CLW, COE, COP,

HOE, CUJ, GUR, VEF, STJ, MOK, VMM, VAJ, DIW, LAJ, OSL, LUJ, SMP).

Grutto: 02 en 04 aug Tienen 1 ex (COP, CUJ).

Regenwulp : 05 aug 21 u Glabbeek 47 ex naar ZW (COE, COP). Deze soort heeft de gewoonte om tegen valavond in groep naar een slaapplaats te vliegen of om de "nachttrek" te beginnen, vgl 24 aug 1998 Tienen 122 ex overvliegend.

Wulp: Tienen 04 juni 1 koppel baltsend: begin juli 1 u itgelopen juv; 12 juni 3 ex luidruchtig rondvliegend; 02 aug 3 ex aanwezig (SMP, CUJ, COE, COP, HUR).

Zwarte Ruiter: Tienen 23 juli-02 aug 1 ex; 04- 18 aug 1-2 ex (COP, COE, HOE, VMM, VAJ, CUJ, VEF, GUR, HEP).

Tureluur aanvulling 18-20 mei Webbekom-broek 1 ex (CLW); Tienen

04 juni 3 ex, 12

juni en 08 juli 2 ex; 13-24 juli 1 ex (CUJ, COE, COP, VMM, VEF, GUR, STJ, HEP).

Groenpootruiter: Tienen

29 juli-15 aug 1 ex; 17-22 aug 3-6 ex; Boutersem-Vondel­

beekvallei 13 aug 1 ex aan plas in weiland; Boutersem-Bost 11 aug 2 ex, 14 aug 5 ex aan plas in weide (CUJ, VMM, LAJ GUR, VEF, HOE, VMM, LAJ OSL, COE, COP, HEP, SMP, VAJ). ,

,

Witgatje: Webbekom-broek 03, 15, 29 juni 1 ex, 30 juni 2 ex; Kumtich

02 juni 1 ex v ist

zweef-vliegmaden aan aalplas (CUJ); Tienen in juni 1-3 ex; eerste helft juli 3-9 ex, 15-28 juli 12-20 ex, 29-30 juli 8-15 ex; eerste helft aug 14-20 ex (maximu m 40 ex per 17 aug); 29 juli Kerkom-zandgroeve 1 ex (COP, VMM, MOK, HEP, COE, CUJ, VEF, VMG, VEF, OSL, DSF, GUR, DIW, HOE, SMP).

Bosruiter: Tienen 04 juni 1 ex; 1ste helft juli 1 ex (max 6 ex op 08 juli), 2de helft juli 2-4 ex (max 6 ex per 27 juli), 30 juli-07 aug 2-5 ex; 08-22 aug 4-5 ex (max 7 ex per 08 en 12 aug)(COE, COP, VMM, CUJ, HEP, VEF, GUR, STJ, VMG, MOK, OSL, OSF, HOE, VAJ, DIW, SMP).

91

Oeverloper Tienen

voorjaar, laatste 3 ex op 04 juni; najaar, eerste 01 juli; 08-14 juli 5-7

ex; 15-28 juli 10-20 ex; 02-07 aug 15-20 ex; 08 aug 39 ex; 12-22 aug 20 tot ruim 30 ex; Dijle/and -Tervuren 06 aug 1 ex (COE, COP, VMM, CUJ, HEP, VEF, GUR, STJ, VMG, MOK, HOE, VAJ, DIW, SMP, REA).

Zwartkopmeeuw: 06 april Halen-Donk 1 ex naar N (CLW).

Kokmeeuw: Tienen

minimaaJ 8 broedkoppels; Dij/eland- Tervuren-park, najaar eerste 4

ad op 27 juni, per 09 juli

ca

50 ad waaronder 3 eerstejaars (CUJ, REA).

Kleine Mantelmeeuw: Tienen 05 aug 2 ex ; Oijleland -Tervuren-park 16 juli 1 ad tussen

Kokmeeuwen; 26 aug Korbeek-Lo 2 imm naar Z (VEF, GUR, REA, VAJ).

Zilvermeeuw: Dij/eland-Tervuren-park 4 imm (REA).

Visdief: 01 juli Tienen 2 ex pleisterend (COP).

Holenduif: 13 juli Tienen groep van 18 ex op buizenstaketsel (CUJ).

Tortel: in juni te Tienen (3-4 koppels), Hoegaarden (FS32A: 5 territoria), Boutersem-Bost

1 koppel in begroeide spoorwegberm en Glabbeek-Kapellen; Tienen in juli 8-20 ex, per 02 aug 47 ex geteld op hoogspanningslijn (CUJ, OSL, HEP, LAJ, MOK, COP).

Koekoek, aanvulling 15 april Lubbeek (CLW).

Halsbandparkiet: 24-25 juli Tienen 1 ad snoept van dor koolzaad (HEP, CUJ, VEF).

Steenuil: 01 juni Tienen-Grijpenveld; 31 juli Opvelp-Blauwschuur dagelijks; 19 aug

Pellenberg, Groenstr broedpaar sedert 7 jaar (CUO, ABH, ABK, CUJ).

Ransuil: Webbekom-broek

broedgeval: 15 juni 1 ad naast donsjong op nest, nog

aanwezig op 29 juni; 31 juli Opvelp-watertoren 1 verkeersslachtoffer; 04 aug Tienen 22 u. 1 ex jagend (ABH, ABK, CUJ).

Gierzwaluw aanvulling

28 april Oud-Heverlee/Z 28 ex; Tienen

18 aug ruim 50 ex, 27

aug 1 ex (CLW; CUJ,COE,COP,HOE en velen).

IJsvogel: Webbekom-broek 02 juni 2 juv bij nestpijp; Tienen 04 juni, 20 en 26 juli 1 ex;

18 aug Miskom-wachtbekken 1 ex (CUJ, COE, COP, VMG, IAJ).

Hop: 24 aug Bierbeek (grens met Beauvechain) 1 ex (MOK), te vergelijken met 01 aug

1995 te Aarschot.

Draaihals: Zichem 20-27 aug 6 ex geringd waarvan 3 op 24 aug; Tienen 18 aug 3 ex (2

geringd), 22 en 27 aug telkens 1 geringd; Korbeek-Lo 25 aug 2 ex geringd (HEM; Ringgr.

Leuven, CUJ, SMA, VMM, VEF, STJ e. a.).

Kleine Bonte Specht: Webbekom-Broek

05 mei baltsend op 5 locaties; 18-20 juni

Roosbeek-Valkenberg 1 ex in tuin; 15 juli Opvelp 1 roepend (CLW; CUJ, MOK).

92

Zwarte Specht: Oeverzwaluw:

Webbekom-Broek 01 aprk 1 �4 mei (CLW}.

Vroegste 31

maa

Heverlee-Park 1 ex met 5 Boerenzwaluwen (CLW);

09 juni Lubbeek-Aardebrug en Pellenberg-Papenveld respect. 80 en 46 nestgaten geteld: per 29 aug

ca

90 te Pellenberg; 29 juli Kerkom-dorp (hoeveel nestgaten ?}; 27 µ

Boutersem 10 ex

naar

ZW vlak voor hagelstorm; 04 aug Kumtich-Medekesveld 30 à 40

ex laag jagend (HEP, GUR, CUJ}.

Huiszwaluw

broedkolonies Roosbeek-Valkenberg 24-26 nesten, Lovenjoel/ Pellenberg

3-4 nesten, Glabbeek-Zuurbemde 55 nesten bewoond (CUJ, LAJ}.

Duinpieper: 27 aug Tienen 1 ex over (HOE, COE, COP, CUJ, VEF, STJ, HEP}.

Boompieper: 26 aug 10

u

Tienen-gipsberg 5 ex; 29 aug 20 u Pellenberg-zandgroeve 2

ex in weide ( HOE, COE, COP, VEF, SMP, ST J, HEP, CUJ}.

Grote Gele Kwikstaart:

Webbekom-broek 2 broedplaatsen per 01 april (CLW); 11

aug Tienen 4 ex aan zuiveringsstation van Gete (LAJ}.

Witte Kwikstaart: vanaf midden juni te Tienen ruim 20 (meestal juvenielen} op slikranden,

aangroeiend naar ruim 150 ex per 19 juli (CUJ, COP, HEP, VMG}.

Nachtegaal: 13 juli Bierbeek-Berkenhof, 22 aug Tienen 2 ex geringd (MOK; Ringgr.

Leuven}.

Blauwborst:

Webbekom-Broek

01 apr 7 zangposten; volgende imitaties werden o p

01 en 20 april in de zang van 5 M genoteerd: M1: Zwarte Roodstaart, M2: Waterral, M3: Zanglijster, Vink, M4: Kleine Plevier, Zanglijster, Huiszwaluw, Kleine Karekiet (deze laatste twee nog niet terug), Huismus en Rietgors, M5: Graspieper (CLW}.

Najaar 22 aug Korbeek-Lo 1 ex geringd (VAJ).

Gekraagde Roodstaart:

Tienen 24 juni 1 V; 18 aug 1 geringd; Roosbeek-Valkenberg 1

ex Vkleed in tuin (CUJ, Ringgroep Leuven).

Paapj e:

Tienen

najaar, eerste 03 aug, 18 aug 3 ex; 12 aug Boutersem 1 ex; 21 aug

Bierbeek 4 ex in stoppelveld (COE, COP, VEF, MOK).

Roodborsttapuit: 16 juni Kumtich-spoorwegbrug 1 M op draad (CUJ).

Kramsvogel: 17 juni Hoegaarden FS32A; 24 juni Tienen 2 ex; 15 juli Bierbeek-Opvelp 4

koppels in atlasblok (OSL, CUJ, MOK).

Sprinkhaanzanger:

Vroegste 07 april Schaffen (CLW); 09 juni Hoegaarden-Rosdel 1

zangpost groot wachtbekken; 15, 22 en 25 aug Tienen 4 ex geringd (Ringgr Leuven).

93

Snor: Korbeek-Lo 15, 18 en 22 aug telkens 1 ex geringd; Tienen

22 aug 1 juv met

Nederlandse ring, 25 aug 1 juv geringd (Ringgr. Leuven, VEF, STJ).

Rietzanger: Tienen 15, 18, 22, 25 en 26 aug respectievelijk 12, 11, 2, 7 en 2 ex totaal

34 ex geringd (Ringgroep Leuven, VEF, STJ).

Bosrietzanger aanvulling

¡

03 mei Zichem-Kloosterbeemd 1 ex, Schaffen-broek 2 ex,

Webbekom-broek 2 ex (CLW); 17 juni Hoegaarden FS32A 76 territoria (OSL).

Spotvogel: 17 juni Hoegaarden FS32A 2 territoria (4 locaties van 2000 niet bezet); 23-24

juni Miskom-wachtbekken 3 zangposten (OSL, COP).

Braamslulper: Tienen 18 aug namiddag Tienen 2 ex, 15 en 25 aug telkens 1juv geringd

(COE, COP, VEF, ringgr. Leuven).

Grauwe Vliegenvanger: Roosbeek-Valkenberg

20 en 22 aug 2 ex in tuin (ad voedert

roepend jong) (CUJ).

Bonte Vliegenvanger: Tienen 18 en 25 aug 1 en 2 juv geringd; Korbeek-Lo

26 aug 1

ex geringd (Ringgroep Leuven, SMA, VMM, VEF, STJ).

Staartmees: 30 juni Webbekom-broek een groep van 26 ex (CLW).

Glanskop: 22 juni Glabbeek-Zevenhoek 2 ex (LAJ).

Boomklever: 26 juni Glabbeek-Kapellen, Krimmelbos meerdere roepend; 15 juli Opvelp

3 ex roepend; 20-29 aug Bierbeek-St. Kamillus 1 ex (LAJ, MOK, CUJ).

Buldelmees: Tienen

15 aug 1 ex, 22 aug 1 juv controlevangst (Franse ring), op 26-26

aug nog aanwezig; 22 aug Zichem 1 ex kortstondig aanwezig (COE, COP; ringgroep Leuven, VEF, STJ; HEM).

Wielewaal: in juni-juli te Tienen, 1ste helft van juli te Opvelp

(CUJ, MOK, GUR, VEF, STJ).

Grauwe Klauwier: 14 juni Schaffen 1 V langs Zwarte Beek; midden aug Miskom­

wachtbekken 1 Vkleed; 21 aug Bierbeek 1 V (CLW; med. F. Oelbecq aan LAJ; MOK).

Kauw: 29 juli 21 u. Roosbeek-Valkenberg 22 en 86 ex over naar W (CUJ).

Zwarte Kraai: in juni Korbeek-Lo een bezet nest op hoogspanningspyloon (HEP).

Europese Kanarie: 01 juli Webbekom-dorp 1 ex; zangposten

21 juni Glabbeek-kerk 1,

29 juli Lubbeek 3, 29 juli Kerkom 2 (CLW; LAJ, GUR).

Sijs: 29 juli Korbeek-Lo 3 en 1 ex (VAJ).

Putter in juni en tot 15 juli: Kerkom 3-4 broedparen, Roosbeek-Valkenberg 1; in 2de helft juli

+aug groepjes tot 10 ex, meestal eerstejaars (CUJ, HEP, GUR, MOK, LAJ).

Goudvink: 28 april Oud-Heverlee/Ooode Bemde 1 ex (CLW).

Appelvink: Korbeek-Lo 30 juli en 25 aug 1 ex (VAJ).

94

Geelgors: 1 7 juni Hoegaarden FS32A 56 territoria; zangposten

15 juli Opvelp 7, 22 µ

Bunsbeek-Langveld 2, 04 aug Kumtich-Med,eau\Sveld 4 (OSL, MOK, LAJ, CUJ).

Rietgors: 09 juni Hoegaarden-Rosdel 3 zangposten (voorheen 2 zp); 21 aug 20

u

Bierbeek 5 ex in maïsveld (OSL, MOK).

Grauwe Gors: Tienen 04 juni

1 roepend, 22 juli 12 u. zingend; 17 juni Hoegaarden

FS32A twee territoria; 23 en 25 juni Beauvechain 1 zingend; 31 juli Beauvechain nabij Hazenberg "enkele" zangposten (CUJ, COE, COP, OSL,

LAJ ,

VEF, GUR, VEF, STJ, ABH, ABK).

Lijst van medewerkers (stars) en hun drielettercode: AEK= K. Aerts, ABH= H. Abts, ABKIP= K. & P. Abts, SEC= C. Bert, CLW= W. Claes, COE= E. Collaerts, COP= P. Collaerts, CUO= 0. Cuppens, CUJ= J. Cuppens, DCC= C. De Clercq, DSF= F. De Schamphelaere, OSL= L. De Schamphelaere, GUR= R. Guelinckx, HEM= M. Herremans, HEP= P. Herroelen, HOE= E. Hoebrechts, HUR= R. Huybrechts, LAJ= Jorg Lambrechts, LUJ= J. Luypaert, MOK= K. Moreau, REA= A. Reygel, SMA= A. Smets, SMP= Ph. Smets, STJ= J. Struyf, VAJ= J. Vanautgaerden, VAM= M. Vanderhallen, VEF= F. Verdonckt, VMG= G. Vandermeulen, VMM=M. Meeuwen, DIW=

95

Van

INVENTARISATIE VAN STEENUILEN Athene noctua

in Vlaams-Brabant

gepubliceerde gegevens referentie

gemeente

jaar & resultaten

23

Merchtem

1998 51 jongen

24

25

26

Asse

+

7 adulten geringd

in nestbakken

6 hokken

8-10 roepers

1998

13 afspeelpunten

Grimbergen­ Humbeek

16 afspeelpunten

5-8 roepers

Leuven

1998: 24 hokken

32 roepers

96 afspeelpunten

waarschijnlijk 4 "dubbel"

27

28

55 roepers

Sint-Pieters­

13 km2

leeuw

1998

Geetbets-Linter

1992 80 roepers

76 nestbakken

Kortenaken- Zoutleeuw

1999 23 broedsels

30 nestbakken

67 jongen geringd en

bezet

41 ad gecontroleerd

Referenties 23- De Keersmaeker M. & Vogelwerkgr. Brussel; 24-Roggeman F. & al., pers.meded.; 25Van Den Haute F. 2000. De Vogels van Groot-Grimbergen; 26- Roels T. pers. meded. ; 27- Leeuwse Natuur 12 (1) 1998: 16; 28- Collaerts P. 1992. Ons Vogelblad nr. 13: 5-6; ,

Smets P. 2000 in Natuurres. 0-Brabant, Jaarb. Natuurstudie 1999: 30-32.

Samenstelling Paul Herroelen

96

Geoorde Futen Podiceps 1tf'Jv1collis

in Vlaams-Brabant Paul ,'-/erroelen

Geoorde Futen kwamen in B elgië voor het eerst

toe

broeden te \reel de lA) in 1931: hec aan ra:

brocdkoppels bereikte een eerste maximum te Kalmchout (A) m et 8 paar in 1952

en te

Oordcren met

13 paar in 1971 (�Iacs & Voet 1988).

Vanaf 1983 werden in ons land 28 koppels genoteerd en die stijging duuràc tot in 1989 (39--IB koppels). Na twee zeer zwakke jaren (1990-1991: 7-10 koppels) nam de broed populatie toe tot 3135 koppels in 1992, bereikt� een hoogtepunt in 1995 met 57-58 koppels (Ncf 1995. Devos & Anselin 19%) en in 1996 steeg ze tot 83-85 koppels (Anselin & al. 1998).

In Vlaams-Brabant wordt de soort jaarlijks gezien vanaf 1971 (niet in 1982) maar haar voorkomen in de periode 1943-1968 (13 waarnemingen) wijkt betrekkelijk niet af van het huidig algemeen patroon in onze provincie en in ons land.

Van 1971 tot 1992 neemt het aantal observaties in voor-en najaar lichtjes toe (2-4 waarnemingen) met twee uitschieters: 7 gevallen in 1976 en in 1979.

Het groter

aantal broedgevallen in de provincie Antwerpen sinds 1983 heeft echter geen invloed

gehad op de cijfers in Vlaams-Brabant tot in 1992. Waarschijnlijk is het aantal kandidaat-broedvogels vanaf dan beginnen toenemen zodat de soort meer werd vastgesteld o. a. 6-7 obser-Vaties in de jaren 1993-1994-1995 en 10-13 gevallen vanaf

1996. Uiteindelijk heeft deze toename geleid tot de eerste waarneming in augustus 2000 van 3 kleine jongen te Neerijse-Ooode Bemde (K. Van Scharen in Hens 2000).

Geoorde Futen trekken door van februari tot ver in mei. zelden tot in de eerste helft van juni: 01 tot 16 juni 1998 Tienen 2-3 ex; 05 en 1 O juni 1999 Oud-Heverlee.

De eerste trekkers in het najaar verschijnen al eind juni, maar de meeste bereiken Vlaams-Brabant in juli en augustus. Vanaf september valt het aantal waarnemingen gevoelig terug en in de laatste drie maanden van het jaar bleef het constant (Fig 1 ) .

Twee overwinteringsgevallen werden gepubliceerd: 197 4-75 en 1992-93 één of 2 ex, telkens te Hofstade; er zijn bovendien vier gevallen in januari bekend : drie te Hofstade

(04 jan 1943, 02 jan 1983, 23 jan 1993) en één in de Dijlevallei: 04 jan 1966 Neerijse. jan feb maa apr mei juni juli aug sept okt nov dec

4

Fig. 1

-

5

12

15 17

5

19

27

12

9

9

9

Aantal waarnemingen per maand in de periode 1943-2000

Bij tweederden van de waarnemingen ging het om solitaire vogels; de overige hebben

97

,

betrekking op groepjes van 2 tot 4 ex, zelden meer; 4-7 ex werden gezien in april-mei (Fig. 2):

1 ex

vogels per groep

frequentie

107

2 ex 27

3 ex 13

4 ex 4

5 ex

7 ex

2

1

Rg. 2- Frequentie van de aantallen per groep, periode 1943-2000 Doortrekkers blijven 5 tot 8 dagen pleisteren in de periode maart-mei; van augustus tot december kan de verblijfsduur oplopen van 8 tot 16,

zelden 17 tot 28 dagen. Een

maximum van 38 dagen werd genoteerd bij een adulte vogel in prachtkleed van 09 maart tot 16 april 1979 te Kessel-Lo (Fig. 3): aantal dagen pleisterend

frequentie

2 3

3 7

5 2

6 7

7 3

8 3

9 1

11 12 14 16 17 20 23 25 28 38 2

2

1

2

1

1

1

1

1

1

Fig. 3- Frequentie van de verblijfsduur (dagen), periode 1943-2000 Bij sommige broedkoppels kan men, in gunstige waarnemingsomstandigheden, de twee geslachten onderscheiden. Bij mannetjes is het gevederte dieper zwart et sterk glanzend; sommige hebben een witte keelvlek (tot 10 mm doormeter). Vrouwtjes zijn matter gekleurd en vertonen een zwakke glans; hun gevederte bezit vaak wat bruine veren. Kop, hals en bovenzijde zijn bij een aantal vrouwtjes vaalzwart of bruinachtig zwart. Sommige hebben bleke veerzomen, andere hebben vooral aan de hals vele geelbruinachtige veren, met hier en daar zelfs roestkleurige of roodbruine veerpartijen.

(Dittberner & Dittberner 1984).

Af en toe kom en roodhals-vogels voor zoals een exemplaar te Lochristi

scptem ber 1984, dat door meerdere waarnemers aanzien. Dij de waargenomen kastanjerood

vo gel

echter,

v erke erdel ijk

wa r n n

als Kuifduiker P. auritus

werd

de borst en de onderste helft van de voorhals

(V er roken & Verroken 1987). Vuor zover bekend was dit het <.krde geval in \Vesl­

Europa. Het tweede betrof een V dat in juni

1974 in I3randenburg wer<l ge1ingd, te1wijl het eerste

ge\•al terug gaat tot april 1883 in Hongarije (Dittbtmer & D ittbe rn er Dlolzheim

(0) van 30 augustus tot 08

1984, Dauer & G l utz von

1966). De 4<le en Sde waarneming werden opgetekend in april-juni 1994 en in a pril-mei

1995; twee, respectievelijk é�n Duitsland (Koop

ruu dha ls

- vo gel werden toen geobserveerd in SlceS\·vijk-Holslein.

1995).

Dankwoord: ik wens Bruno Net speciaal te bedanken voor het verstrekken van de gedetailleerde broedgevallen per provincie (1980-1995).

98

Referenties, zie blz. 1 oo

KALENDER DER ACTIVITEITEN 2001 BELANGRIJK BERICHT: de plaats van samenkomst blijft ongewijzigd: wij spreken voortaan af op de Bodart-parking naast de ring rond Leuven (tegenover Capucienenvoer).

Een geplande uitstap met eigen wagens gaat niet door bij slechte weersomstandigheden, zoals dichte mist, zware sneeuwval, gladde wegen, enz...

za 22 sept 2001

studiedag grondwatermonitoring in natuurgebieden

za 29 sept 2001

studiedag beheersvisie voor duurzaam bosbeheer

gaat door in Mercator Hogeschool, Abdisstraat 1, 9000 Gent. Inschrijving 650 fr. o p rekening 448-3605351-56

van de

Vereniging voor

Bos

n Vlaanderen,

Geraards­

bergsesteenweg 267, 9090 Melle (GONTRODE); info: geen telnr of faxnr op folder.

internationale vogelkijkdagen

za-zo 06-07 oktober 2001

nationale vogeltrektelling

zo 07 oktober 2001

23ste Week van het Bos

07-14 okt 2001 meer info tel 016: 21 12 20, fax 016/ 21 12 30

Herfstbosexploratle

07 okt 2001

gids Louis De Smet; vertrek om 14. 30 u., parking Roosenberg, Zoet Water, Oud­ Heverlee;

einde omstreeks 16. 30

u.; organisatie: Vrienden

van

Heverleebos

en

Meerdaalwoud vzw, meer info tel 016/ 23 05 58 (tijdens kantooruren).

nationale vogeltrektelling

zo 21 oktober 2001

zo 21 oktober 2001 vertrek om 14 u.

aan

herfstwandeling door Rodebos en Laanvallei de kerk van Terlanen, afstand 5 km; laarzen onmisbaar, gids Luc

Briesen tel 0475/ 39 49 22. Organisatie Vlaamse Gemeenschap, afdeling Natuur.

99

za 17 november 2001

Dag van de Natuur

za 24 november 2001

Vlaamse Ornithologische Studiedag (VLO S) . . met als onde erpen: geschied enis en resultaten van trektelonderzoek in Vlaander en, z w 1aande n, RrJke orsel; gaatjes in de broedvog elatlas in Vlaanderen, Steenuil-project en .

Vo gels in de fusievereniging Natuurpunt.

Verplicht inschriJV en tegen 01 november bij F. .

Adnaensen fax 03/820.22.71 of fadria@u ia.ua.ac.be

;

:�

�

�

za 01 december 2001

Eerste Belgische Vogeldag te Antwerpen: info G. Driessens tel 497416563 of J. Elst tel 477216056

za 08 december 2001

vrijdag ! 14 dec 2001

Congres v/d nieuwe vereniging Natuurpunt vzw

Symposium: status en trends van de Belg ische fauna

met bijzondere aandacht voor exotische soorten: heeft plaats in het KBIN (Koninkl. Belg. Instituut voor Natuurwet.)

Vautierstraat 29, 1000 Brussel. Info: Marc Peeters' tel/fax 021 627 41 41, marc-peeters @kbinirsnb.be

Geoorde Fuut Podiceos niarico/lis . Referenties Anselin A., K. Devos & E. Kuijken 1998. Kolonievogels en zeldzame broedvogels in '

Vlaanderen in 1995

en

-

1996.

Instituut voor Natuurbehoud & Vlavico, Brussel-Gent.

Devos K. & A. Anse!in 199 6. Kolonievogels en zeldzame broedvogels in Vlaanderen in 1994. Instituut voor Natuurbehoud & Vlavico, Brussel-Gent.

Dittberner H. & W. Dittberner 1984. Zu Ökologie. Brutbiologie und morphologischen Merkmalen des Schwar zhalstat.:chers (Podiceps nigrico/lis

). Mitt. zool. �1us. Berlin

60. Suppl: Ann. Orn. 8: 57-88.

Hens M. 2000. Opmerkelijke vogelwaarnemingen in de Dijlevallei en omgeving; juli-

september 2000. Boomklever 28: 77 8 1.

Koop B. 1995. Rothalsige Schwarzhalstaucher Podiceps nigricol/is -

in Schleswig-

Holstein. Limicola 9: 223-225.

Maes P. & H. Voet 1 988 in Oevillers & al 1 98 8 Atlas van de Belgische broedvogels. .

Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Brussel.

Nef B. 1995. Première nidification du Grèbe à cou noir (Podiceps nigricol/is )

en

province de Namur, discutée dans Ie contexte national. Aves 32: 207-218.

Tijdschriften geraadpleegd: Aves, Aves-Bruxelles, Aves Contact, Boomklever, Giervalk,

Natuur & Landschap, Ons Vogelblad,

Orio/us,

Ornis Brabant, Ornis Flandriae,

Uillje, Vallei, Wielewaal.

Verroken L. & 0. Verroken 1987. Black-necked Grebe with chestnut-red neck and breast. Outch Birding 9: 15-16.

100

Nuttiae adressen --

Natuurhistorische werkgroep Dljleland

webstek:

http://members.tripod.!ycos.nlN/ielewaal_Leuven

Bijzonder Broedvogelproject regio Leuven: Frederik Fluyt, Spitsberg 4, 3040 Huldenberg, tel 02/ 687 47 31 regio Tienen: Peter Collaerts, Zuurbemde 97, 3380 Glabbeek tel 016/ 77 82 12 Gekwetste vogels: Vogelasiel p/a H. Ceusters, Engelenberg 51. 3271 Messelbroek tel 013/ 77 27 02 Geringde vogels J. Vanautgaerden, Boststraat 69, 3370 Boutersem tel 016/ 72 09 15 Homologatiecomité (BAHC) http://users.skynet.be/birding p/a M. Vandegehuchte, W. de Zwijgerstr. 8, 3020 Oostkamp tel 050/ 82 72 60 Kerkuilen werkgroep: Postbus 6, 311o Rotselaar p/a L. Smets, Baron E. Descamps · 1aan 64, 3018 Wijgmaal tel 016/ 44 83 34 (tussen 14 en 20 uur) Steenuilenproject, regio Leuven Toon Roels, Rene Everstraat 14, 3020 Herent tel 016/ 47 25 04 kelle.moreau@bio.kuleuven.ac.be Aoofvogeltelllng, regio Leuven Kelle Moreau, Kerspelstraat 36, 3001 Heverlee tel 0486/ 12 58 77 Recente waarnemingen bestemd voor Oriolus Dirk Symens, Kampweg 52/6, 2990 \.Yuustwezel, tel 03/ 667 15 05 Vogelbescherming Vlaanderen jan.rodts@birdprotection.be J. Rodts, Veeweydestraat 43, 1070 Brussel, tel 02/ 521 28 50 Vogellijn

tel 03/ 488 01 94

Watervogeltellingen:

Kelle Moreau, Kerspelstraat 36, 3001 Heverlee tel 0486/ 12 58 77 J. Vandeplas, Rot 21, 3221 Nieuwrode, tel 016/ 57 23 60

Wetgeving en documentatiecentrum p/a Stichting Leefmilieu, Eiermarkt 8, 2000 Antwerpen tel 03/ 202 90 70 fax 03/ 202 90 88 Wielewaal vzw Natuurvereniging & Natuur-& Milieu Educatie vzw: Graatakker 11, 2300 Turnhout, tel 014/ 47 29 50 ('s maandags gesloten), fax 014/ 47 29 51 http://rareblrds.mypage.org Zeldzame vogels in Belglê e-mail jos.cuppens@village.uunet.be

Verschijnt om de 3 maand (maart, juni, september, december) Het COPYRIGHT van de teksten, foto's en tekeningen blijft bij de auteurs, fotografen en tekenaars. Overname is mogelijk mits hun uitdrukkelijke toelating.

september 2001

jaargang 29, nr. 3

DE BOOMKLEVER

INHOUD "Still no golden eagle"

Herwig Blockx

73-76

Kelle Moreau

77-86

Opmerkelijke waarnemingen in de Dijlevallei en omgeving juni-augustus 2001 Aanvullende waarnemingen uit de periode december 2000-maart 2001

Warre Claes

87

Ornithologische waarnemingen in de periode juni tot augustus 2001 in de regio Tienen en het Dijleland

P. Herroelen & Jos Cuppens

Inventarisatie van Steenuilen Arhene noctua

in Vlaams-Brabant Paul Herroelen

Geoorde Futen Podir.;eps nigricol!is

87-95

in V13e.m�-3rab�mt Paul Herroelen

Kalender der activiteiten, oktober tot december 2001

96

97-98 99-100

Artikels en korte mededelingen voor het nummer van december 2001 worden ingewacht bij

Paul Herroelen, Leuvensesteenweg 347 te 3370 Boutersem

ten laatste tegen 30 november 2001 Gelieve uw waarnemingen over vogels en zoogdieren, bij voorkeur maandelijks, in te sturen - voor Leuven en omgeving naar Kelle Moreau Kerspelstraat 36, 3001 Heverlee

tel 04861 12 58 77 -

voor Tienen, Boutersem en omgeving naar Jos Cuppens, Valkenberg 5

"

3370 Boutersem tel 016/ 73 47 85 of naar Paul Herroelen