Afgiftekantoor 8400 Oostende Masspost DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT Toelating - gesloten verpakking 8400 Oostende Masspost - BC6686 erkenningsnummer P409170
NutriFacts
België - Belgique P.B. 8400 Oostende Masspost BC6686
Tijdschrift voor Voeding, Nutri- & Fytotherapie April - Mei - Juni 2015
• Acute gastro-enteritis bij kinderen • Inhibitie van de progressie van coronaire atherosclerose door Aged Garlic Extract • De gezondheidsnorm: 10 000 stappen voor gezondheidswinst • De biologische werking van gember • Micronutriënten zoals Q10 spelen een heel belangrijke rol in de preventie en/of aanpak van hart- en vaatziekten. VU: Lange Dreve 8F, 8980 Zonnebeke
COLOFON 3e jaargang nr. 2 Tijdschrift Verschijnt vier keer per jaar, wordt ook in het Frans gepubliceerd.
Inhoud
ABONNEMENTEN Abonnementen worden aangegaan voor een jaar vanaf datum van betaling en worden automatisch verlengd. Opzegging gebeurt schriftelijk minstens 2 maand voor het einde van de abonnementsperiode. Prijs voor België: 15 te betalen op rekeningnummer KBC 738-6155011-92 Prijs voor Nederland: 20
ARTIKELS • Acute gastro-enteritis bij kinderen: Update van de voedingsaanbevelingen van de ESPGHAN en ESPID 05 • Inhibitie van de progressie van coronaire atherosclerose door Aged Garlic Extract. 10 • De gezondheidsnorm: 10 000 stappen voor gezondheidswinst 14 • Nutri- & Fytotherapie, Award beste product 2015 22 • De biologische werking van gember 23 • Micronutriënten zoals Q10 spelen een heel belangrijke rol in de preventie en/of aanpak van hart- en vaatziekten. 26
te betalen op rekeningnummer
ABSTRACTS
Rabobank 1133 19 851
• De rol van alfa-liponzuur bij de preventie van botverlies • Effect van kaasconsumptie op bloedlipiden: systematische review en meta-analyse van gerandomiseerde, gecontroleerde studies.
20
BOEKENSELECTIE
08
AGENDA
13
PERSBERICHTEN / NIEUWE PRODUCTEN
30
INLICHTINGEN Lange Dreve 8F - B-8980 Zonnebeke T: +32 (0)57 46 64 46 M: +32 (0)495 23 81 76 F: +32 (0)57 46 95 25 E: info@nutrimedes.com
07
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER dr. Koen Descheemaeker Lange Dreve 8F - B-8980 Zonnebeke
VORMGEVING LinaDesign
Beleef en ontdek een wereld vol bio-, eco- en natuurlijke producten! BioNews.TV:
De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van artikelen die onder auteursnaam zijn opgenomen of voor informatie verstrekt in de advertenties of publiredactionele bijdragen of in de rubriek Nieuwe Producten.
➜ Reportages & Interviews ➜ Redactionele artikels ➜ Leuke weetjes & BioNews Gids ➜ Aanbiedingen & Kortingsbonnen Blijf op de hoogte en schrijf u in op onze maandelijkse nieuwsbrief.
www.bionews.tv
Interdisciplinair forum
Recente ontwikkelingen in het domein van voeding en gezondheid
Hoofdthema’s: - nieuwe technologieën - beweging - link darm-hersenen
18 Voedings- en Gezondheidscongres e
◗ www.voedingscongres.be
Vrijdag 20 en zaterdag 21 november 2015 Auditorium 2000 - Heizel - Brussel
Sponsors
NutriFacts
2015/02
05
Acute gastro-enteritis bij kinderen:
Update van de voedingsaanbevelingen van de ESPGHAN en ESPID *
Acute gastro-enteritis bij jonge kinderen wordt meestal veroorzaakt door rotavirus, in landen waar gevaccineerd wordt tegen rotavirus is de belangrijkste verwekker het norovirus. De voornaamste bacteriĂŤle veroorzakers zijn Campylobacter en Salmonella. In de meeste gevallen is het niet cruciaal te weten of er een virale of bacteriĂŤle verwekker is. Bij kinderen jonger dan drie jaar bedraagt de incidentie van diarree tussen 0,5 en 2 episodes per kind per jaar. Acute gastro-enteritis is bij deze leeftijdsgroep de voornaamste reden voor hospitalisatie.
Behandeling in de ambulante zorg Rehydratatie
Vroege hervatting voeding
Orale rehydratatiemiddelen met gereduceerde os-
De voornaamste aanbevelingen van zowel de
molariteit (50/60 mmol/L) worden best als eerste-lijns-
ESPGHAN/ESPID als de NIH bestaan uit een snelle
therapie ingezet. Deze zijn meer effectief dan isotone
orale hydratie in het geval van acute gastro-enteritis
rehydratatiemiddelen en zorgen voor betere klinische
en een snelle herintroductie van de gebruikelijke voe-
resultaten zoals een verminderde ontlasting, vermin-
ding. Borstvoeding moet voortgezet worden tijdens de
dering in braken en minder kans op behoefte aan
rehydratatie en de voeding, aangepast aan de leef-
IV therapie.
tijd, moet opgestart worden gedurende of snel na de initiĂŤle rehydratatie (na 4-6 uur). Verdunning van de kunstvoeding of gebruik van aangepaste kunstvoeding is meestal overbodig.
06
Probiotica, prebiotica en synbiotica
is
enterit o r t s a g e t Acu
erd als dt gedefinie r o w is it r e g t o-en de ontlastin n a v Acute gastr ie t n e t nsis tal g van de co van het aan e m a n verminderin e o t n ee erig) en/of dag), (dun of wat ie keer per r d s n e t s in (m n. ontlastingen ts en brake r o o k r e d n n. met of zo ’n drie dage o z h c is p y t en, eritis duurt der problem n o z Gastro-ent l a a m r o een herstellen n mensen met n e n Volwassenen e n o s r e en, oudere p baarder maar kinder g zijn kwets in n e o d n a a e atie. onderliggend ls dehydrat a o z s ie t a c li voor comp
Actieve behandeling met probiotica samen met orale hydratatiemiddelen is efficiënt in de reductie van de duur en de intensiteit van de symptomen van gastroenteritis. Probiotica, als groep, reduceren de duur van de diarree met ongeveer 1 dag, maar de probiotische effecten zijn stam-specifiek en de klinische effecten van een probiotisch micro-organisme kunnen zomaar niet geëxtrapoleerd worden naar een ander probiotisch micro-organisme. Volgens de ESPGHAN Working Group on Probiotics and Prebiotics, kan het gebruik van volgende probiotica overwogen worden in de behandeling van kinderen met acute gastro-enteritis in aanvulling van rehydratatietherapie: Lactobacillus rhamnosus GG en Saccharomyces boulardii. Voor beide geldt een sterke aanbeveling.
Zink
Ook Lactobacillus reuteri DSM 17938 kan aanbevolen
Bij kinderen ouder dan zes maand kan het gebruik van
Synbiotica worden momenteel nog niet officieel aan-
zink in de behandeling van acute gastro-enteritis voor-
bevolen tot er verdere bevestigende data verkregen
delig zijn. Zink reduceert de duur van de diarree en
worden. Verdere bevestiging van recente studies die
vermindert het risico op persisterende diarree (sterke
positieve effecten aantonen op o.a. reductie van duur
aanbeveling). In gebieden waar zink-deficiëntie zeld-
zijn wenselijk vooraleer synbiotica aanbevolen kunnen
zaam is wordt geen voordeel van het gebruik van zink
worden. Het gebruik van prebiotica wordt momenteel
verwacht. In geval van diarree en braken kan de nood
niet aanbevolen.
worden (zwakke aanbeveling).
aan zink toenemen.
Micronutriënten Foliumzuur wordt niet aanbevolen voor de behandeling van kinderen met acute gastro-enteritis.
In deze bijdrage worden enkel nutritionele aspecten die in het artikel behandeld worden weergegeven. Gebaseerd op: European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition/ European Society for Pediatric Infecticious Diseases Evidence-Based Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis in Children in Europe: Update 2104. Guarino A, Ashkenazi S, Grendrel D., Lo Vecchio A., Shamir R. and Szajewska H. JPGN, 2014, 59, 132-252 *
Drang naar zoet?
STOP!
Abstract Opkomende rol van alfaliponzuur in de preventie en de behandeling van botverlies. Nutr Rev. 2015 Feb;73(2):116-25. - Roberts JL, Moreau R.
Osteoporose is een chronische aandoening die gepaard gaat met verminderde botdichtheid. Ze treft wereldwijd miljoenen mensen. De huidige farmacologische behandelingen hebben een beperkte doeltreffendheid, ze zijn duur en veroorzaken talrijke ongunstige bijwerkingen. Deze factoren zetten aan tot de huidige belangstelling voor het klinische gebruik
Bio-Chromium bewijst zijn effect
van natuurlijk voorkomende bioactieve bestanddelen om het botverlies tegen te gaan. Alfaliponzuur is een
Het eten van koolhydraten, de suikers die we vinden in wit brood, in aardappelen, pasta en rijst, maar ook in limonades, snoep en gebak brengen je bloedsuikerwaarden uit balans. Dit geeft ons nog meer zin in zoet ! Normale, stabiele bloedsuikerwaarden kunnen je leven makkelijker maken. Ter ondersteuning van een aanpassing van je voedingwijze en het regelmatig beoefenen van een gezonde lichaamsactiviteit kan Bio-Chromium bijdragen tot een sneller én beter effect.
krachtig anti-oxidans en een essentieel element van de mitochondriale dehydrogenasen. Het heeft veelbelovende resultaten opgeleverd als anti-osteoclastogeen agens, omwille van zijn sterk bindend vermogen van reactieve zuurspecies, samen met een stevig klinisch veiligheidsdossier. Globaal wijzen de huidige
Tot 10-keer betere opname
gegevens erop dat alfaliponzuur beschermt tegen botverlies via een dubbel mechanisme, met inhibitie van de productie van osteoclastogene reactieve
Chromium, organisch gebonden aan bakkergist, ChromoPrecise, wordt volgens EFSA tot 10-keer beter opgenomen in vergelijking met andere anorganisch of synthetische chromiumvormen.
zuurstofspecies en upregulatie van de redox-genexpressie.
*EFSA: European Food Safety Authority is het controle-organisme voor voedselveiligheid van de Europese gemeenschap.
%
Biologische beschikbaarheid van chromium in % in vergelijking met ChromoPrecise
100 Organisch ChromoPrecise 90 80 70
Synthetisch organisch chromium Anorganisch chromiumzout
60 50 40 30
Tot 10× hogere opname
20 10 0
10%
12%
100%
alfa-liponzuur komt van nature voor in beperkte concentraties bij plant, dier en mens. Het endogeen gesynthetiseerd alfa-liponzuur wordt covalent gebonden aan bepaalde proteïnes en werkt als cofactor bij belangrijke mitochondriale complexen.
BE_Chrom_Ad_Nutrifacts_DU_105x297_0115
*
EU
t– as
rganic ch –o
mium ye ro
ed ov pr ct ap effe
Bio-Chromium is verkrijgbaar bij jouw apotheker en bestaat in verpakkingen van 60 of 150 tabletten vanaf 16,95€ adviesprijs. 1 tablet per dag volstaat.
Gratis doosje?
Neem deel aan de quiz op www.pharmanord.be/chromium-quiz
Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14 - 1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 - Fax: 02 720.51.60 e-mail: info-be@pharmanord.com
08
BOEKENselectie U kan onderstaande boeken nu aankopen aan gereduceerde prijs via boek@nutri-facts.be We geven gratis één exemplaar weg van het boek “Bewust eten” en 10 exemplaren van het boek “Salvestrolen”. De actieve voedingsdriehoek Erika Vanhauwaert Al 15 jaar is de actieve voedingsdriehoek het basiseducatiemodel voor gezonde voeding in Vlaanderen. De driehoek geeft weer hoeveel en wat je per dag best eet en hoeveel je moet bewegen om er gezondheidsvoordeel uit te halen. De actieve voedingsdriehoek stelt die verhoudingen op een heldere manier visueel voor. Dit boek legt van A tot Z uit waarom de driehoek geen vierkant is, hoe de praktische aanbevelingen opgesteld zijn en op welke wetenschappelijke basis de driehoek is opgebouwd. ISBN 978 90 334 8639
De mond, spiegel van gezondheid Luc Martens, Dominique Declerck, Roos Leroy & Jackie Vanobbergen De mond, spiegel van gezondheid geeft een beeld van de gezonde mond en schetst de belangrijkste afwijkingen en aandoeningen. Naast het aanreiken van preventieve maatregelen en strategieën, komt het verband tussen voeding en mondgezondheid uitgebreid aan bod. ISBN 978 90 334 7398 2 // 21/04/2009 // 448 blz. // 62,55
56,30 euro
5 // 15/02/2012 // 128 blz. // 25,45
stilgestaan bij risico-inschatting.
uitgebreid aandacht naar mondzorg bij bijzondere aandachtsgroepen,
okken is bij hun zorg.
or al wie een gezonde interesse heeft in mondgezondheid en mond-
et boek niet alleen boeiend voor artsen en tandartsen, maar ook voor
voeders en verzorgenden.
j de Vakgroep Tandheelkunde van UGent. Hij doceert Kindertandheelkunde ds 25 jaar betrokken bij de Vlaamse adviezen betreffende mondgezondheid. innen zijn afdeling Kindertandheelkunde en Bijzondere Tandheelkunde van eed aan de prevalentie, etiologie en preventie van tandheelkundige aandoeen/of complexe medische condities.
an het Departement Tandheelkunde, Mondziekten en Kaakchirurgie van de tieve mondzorg en was wetenschappelijk raadgever bij de ontwikkeling van tot het behoud van mondgezondheid. Zowel op vlak van onderzoek als klinibijzondere aandachtsgroepen op vlak van mondgezondheid: jonge kinderen n met verstandelijke en/of fysische beperkingen of medische problemen.
rdinator van het project “Tandje de Voorste”, een project ter bevordering deren en hun ouders (K.U.Leuven). Verder werkt ze aan de ontwikkeling en dgezondheid voor de Centra voor Leerlingenbegeleiding (Vlaamse Wetenheidszorg) en als praktijkassistent bij het Centrum Bijzondere Tandheelkunde in twee groepspraktijken.
e Vakgroep Tandheelkunde van UGent. Hij doceert Maatschappelijke Tandbij de ontwikkeling en verspreiding van de adviezen met betrekking tot mondsciplinaire benadering van gezondheid wordt binnen zijn onderzoeksgroep ceren van hoog risicogroepen en het ontwikkelen van collectieve preventie, g voor deze groepen.
heldere manier visueel voor.
Meer dan de helft van de Westerse mensen lijdt aan overgewicht. Nochtans was voedingsvoorlichting nog nooit zo goed georganiseerd als nu. Nog nooit werd er zoveel gejogd en gefitnesst. Blijkbaar is de moderne mens niet in staat om zijn lichaamsgewicht onder controle te houden. In dit boek wordt gezocht naar de oorzaak van dit fenomeen. Van onze verre voorouders, die geselecteerd werden in een energiearme omgeving, kregen we een auto-
zeven essentiële voedingsgroepen en een restgroep. Evenwichtig eten verhouding eten. Op die manier komt je lichaam aan voldoende voedingsstoffen en energie. In dit boek wordt van A tot Z uitgelegd waarom de driehoek geen vierkant is, hoe de praktische aanbevelingen zijn opgesteld en op welke wetenschappelijke basis de driehoek is opgebouwd.
De mond,
spiegel van gezondheid
Je vindt er ook de praktische aanbevelingen per leeftijd, maaltijd, setting of doelgroep en tools om na te gaan hoe je persoonlijke driehoek eruit ziet. Deze en nog andere praktische toepassingen van de driehoek voor de professional zijn in dit boek gebundeld. Een handige gids voor docenten en studenten bachelor voedings- en dieetkunde, diëtisten, voedingsvoorlichters en preventiewerkers.
Bijzondere aandachtsgroepen Erika Vanhauwaert Luc Martens, Dominique Declerck, Roos Leroy en Jackie Vanobbergen (red.)
is diëtiste en licentiaat (master) in de voedings- en
dieetleer. Ze stond in 1997 mee aan de wieg van de voedingsdriehoek. Later
22,91 euro Marnix Cokelaere
Erika Vanhauwaert
De actieve voedingsdriehoek bestaat uit negen groepen: lichaamsbeweging, betekent dagelijks kiezen uit de zeven essentiële groepen en in de juiste
stond ze als senior stafmedewerker gezonde voeding bij het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) onder andere in voor de coördinatie van het thema gezonde voeding en het beheer en wetenschappelijk actueel houden van de actieve voedingsdriehoek. Sinds eind 2012 is ze actief als onderzoekscoördinator voeding aan de Katholieke Hogeschool Leuven, Departement Gezondheidszorg en Technologie.
23,85 euro
matisch energiebalansregulerend systeem overgeërfd. Bij hen leverde dat spontaan een normaal gewicht op. Dit systeem is blijkbaar niet voldoende aangepast aan onze moderne, energierijke maatschappij. Het wordt daarenboven verstoord door het beloningssysteem dat ons aanzet om te eten omwille van ons plezier in plaats van omwille van honger. De auteur bespreekt hoe dit energiebalansregulerend systeem en het beloningssysteem werken en stelt daarbij realistische remedies voor. Dit boek richt zich in eerste instantie naar de beoefenaars van beroepen die met de voedingsproblematiek te maken hebben: diëtisten, huisartsen en specialisten inwendige geneeskunde, endocrinologen, maagchirurgen, biomedici, landbouwingenieurs, biologen en anderen, maar daarnaast ook naar de geïnteresseerde leek die zelf wil weten waarom zijn harde strijd tegen overgewicht zo moeilijk is en die door deze kennis die strijd met meer succes wil voeren.
Marnix Cokelaere is emeritusprofessor van de K.U.Leuven, campus Kortrijk waar hij actief was als professor menselijke anatomie. Zijn wetenschappelijk onder-
DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK
zoek handelde over de fysiologische achtergronden van het verzadigingssysteem, waar vooral het verzadigingshormoon cholecystokinine zijn interesse opwekte.
Waarom dik Worden gemakkelijk en vermageren moeilijk is
gemene gezondheid wordt er uitgelegd. In elk hoofdstuk geven we ten
uit te halen. De actieve voedingsdriehoek stelt deze verhoudingen op een
DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK
blemen, ouderen, personen met verstandelijke, motorische en sociale
per dag best eet en hoeveel je moet bewegen om er gezondheidsvoordeel
ISBN 978 90 334 8235 9 // 26/01/2011 // 256 blz. // 26,50
Marnix Cokelaere
het aanreiken van preventieve maatregelen en strategieën, komt het
zondheid uitgebreid aan bod. De determinanten van mondgezondheid
wakkeren, medisch gecompromitteerde patiënten, enzovoort. Het ver-
Al 15 jaar is de actieve voedingsdriehoek het basiseducatiemodel voor gezonde voeding in Vlaanderen. De driehoek geeft weer hoeveel en wat je
Erika Vanhauwaert
mond al snel een bron van last, pijn en ongemak. Zeker bij bepaalde
d geeft een beeld van de gezonde mond en schetst de belangrijkste
De mond, spiegel van gezondheid I Luc Martens, Dominique Declerck, Roos Leroy en Jackie Vanobbergen (red.)
en, eten, lachen en zoenen met onze mond. De mond, een bron van
tie. Maar, het tij kan snel keren. Als tandbederf, tandvleesontsteking of
n gezond en ziek snel verstoord, ook in de mond.
Waarom dik worden gemakkelijk en vermageren moeilijk is Marnix Cokelaere Meer dan de helft van de Westerse mensen lijdt aan overgewicht. Nochtans was voedingsvoorlichting nog nooit zo goed georganiseerd als nu. Nog nooit werd er zoveel gejogd en gefitnesst. Blijkbaar is de moderne mens niet in staat om zijn lichaamsgewicht onder controle te houden. In dit boek wordt gezocht naar de oorzaak van dit fenomeen.
Waarom dik Worden gemakkelijk en vermageren moeilijk is reCente inziChten in obesitas
9
9
789033 473982
9
Bewust eten Loes Neven, Erika Vanhauwaert & Krista Morren Alles over gezond eten en bewegen samengevat in één figuur? Het kan! De alom bekende actieve voedingsdriehoek is hét Vlaamse model om evenwichtig te eten en voldoende te bewegen. In dit boek kom je te weten wat gezond eten volgens de actieve voedingsdriehoek precies inhoudt.
Als eten een zorg wordt ... Sabine Boerjan Dit boek behandelt het maaltijdgebeuren bij personen met dementie. Het geeft een duidelijk beeld van de problematiek, bekeken vanuit verschillende invalshoeken. Naast een theoretisch kader reikt het vooral concrete handvatten aan voor situaties waarin het maaltijdgebeuren niet meer loopt zoals tevoren.
ISBN 978 90 334 8636 4 // 24/04/2012 // 144 blz. //
ISBN 978 90 334 9253 2 // 31/05/2013 // 136 blz. //
20,70
23,85 21,47 euro
18,63 euro
Sabine Boerjan
ort)diëtiste en Master of Science Physical Activity and Health, ergy, Metabolism and Nutrition”. Krista werkt bij het VIGeZ rker voor het project Jobfit. In haar privépraktijk geeft Krista r gezonde voeding, vermagering, diabetes, …
9
789033 486364
KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN
s diëtiste en licentiaat (master) in de voedings- en dieetleer. Ze aan de wieg van de voedingsdriehoek. Later stond ze als senior zonde voeding bij het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie (VIGeZ) onder andere in voor de coördinatie van het thema en het beheer en wetenschappelijk actueel houden van de iehoek. Sinds eind 2012 is ze actief als onderzoekscoördinator tholieke Hogeschool Leuven, Departement Gezondheidszorg en
veel verder dan het louter opnemen van voedingsstoffen. Eten heeft ook een belangrijke waarde op sociaal, psychologisch, cultureel en zelfs medisch vlak. Dit verandert niet bij het ouder worden, ook niet wanneer er sprake is van dementie. De waarde van het maaltijdgebeuren blijft dezelfde, de manier waarop het verloopt kan echter wel veranderen. Dit boek wil het maaltijdgebeuren bij personen met dementie centraal stellen in al zijn facetten. Het biedt een duidelijk beeld van de problematiek vanuit verschillende invalshoeken. Naast een theoretisch kader wil het vooral concrete handvatten aanreiken voor situaties waarin het maaltijdgebeuren niet meer loopt zoals tevoren. Er wordt hierbij niet enkel gefocust op de persoon met dementie en zijn ziekteproces, maar er wordt ook gekeken naar de invloed van de omgeving en de invloed van zorgverleners. Er wordt stilgestaan bij vragen als ‘Hoe kunnen we voedsel aanbieden?’, ‘Hoe gaan we om met slikstoornissen?’, ‘Wat is de invloed van de zorgverlener en de omgeving op de persoon met dementie bij het maaltijdgebeuren?’. Het boek richt zich naar al wie geïnteresseerd is of geconfronteerd wordt met de problematiek en wil vooral een handige tool zijn voor de praktijk, gebaseerd op een wetenschappelijk kader.
BEWUST ETEN
KIEZEN, KOPEN EN KLAARMAKEN
Of je nu mantelzorger, professionele hulpverlener, student of gewoon geïnteresseerd bent, dit boek biedt een solide basis om op een kwaliteitsvolle manier aan de slag te gaan! Sabine Boerjan is licentiate in de logopedie en audiologie en werkt als project- en vormingsverantwoordelijke bij het Regionaal Expertisecentrum Dementie Paradox
9
789033 492532
Als eten een zorg wordt...
te en licentiaat in de voedings- en dieetleer. Ze werkt bij het oor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGeZ) als stafde voeding voor het project Tutti Frutti. Ze geeft ook workshops nt leert omgaan met de informatie op het voedingsetiket.
Eten heeft een belangrijke betekenis in een mensenleven. Het gaat
BEWUST ETEN
rfecte leidraad voor wie meer wil weten over gezonde voeding en.
Loes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren
Sabine Boerjan
e te weten wat gezond eten volgens de actieve voedingsnhoudt. Alvast een goed begin … Maar om een goede keuze grote gamma aan voedingsmiddelen in de winkel is er meer omen we ook in op het voedingsetiket. Hierop is een schat vinden, die helaas vaak niet gelezen of begrepen wordt. mers, zoetstoffen en omega-3 vetzuren klinken voor velen als n. Wat betekent het allemaal, en hoe onderscheid je de sluwe de wettelijk verplichte informatie? Deze gids helpt je om in ken en producten een gezonde en bewuste keuze te maken. et samenstellen van evenwichtige maaltijden aan bod.
Loes Neven, Erika Vanhauwaert en Krista Morren
eten en bewegen samengevat in één figuur? Het kan! De alom edingsdriehoek is hét Vlaams model om evenwichtig te eten en gen.
789033 482359
789033 486395
Als eten een zorg wordt... Het maaltijdgebeuren bij personen met dementie
Salvestrolen Brian A. Schaefer In het boek Salvestrolen wordt uitgelegd wat salvestrolen precies zijn, nl. fytoalexinen, hoe en door wie ze ontdekt werden en hoe ze een enorm potentieel in zich hebben in de preventie en bestrijding van onder andere kanker. Dit boek is enkel te koop in de natuurvoedingswinkel.
10
Inhibitie van de progressie van coronaire atherosclerose door Aged Garlic Extract. Aged Garlic Extract of gefermenteerde knoflook is een bijzonder knoflookextract, dat wordt verkregen door knoflook aan een gestandaardiseerd, 20 maand durend, rijpingsproces te onderwerpen. Bijzonder daarbij is de bioconversie van de harde, instabiele, irriterende bestanddelen van rauwe knoflook tot zachte, stabiele, geurvrije en niet-irriterende bestanddelen (voorop SAC of S-allylcyste誰ne) die een diepere, therapeutische werking ontplooien. Van Aged Garlic Extract bestaan intussen meer dan 650 wetenschappelijke studies die een gunstige werking aantonen op het vlak van cardiovascu-
laire gezondheid, immuniteit, leverdetoxificatie en bescherming tegen carcinogenen.
Q-Symbio studie - Nieuwe wetenschappelijke doorbraak
Aanvullende nutritionele benadering bij hartfalen
Invloed op diverse coronaire risicofactoren Van medicijnen en voedingssupplementen die worden ingezet voor de cardiovasculaire gezondheid, wordt het potentiële therapeutische nut vaak gesuggereerd door de gunstige invloed die ze kunnen uitoefenen op cardiovasculaire risicofactoren. Zo is van
43% lagere cardiovasulaire mortaliteit * 42% minder majeure cardiovasculaire voorvallen* • beter behoud van de gezondheidstoestand • significant kortere ziekhuisopname • verbeterde NYHA-status • minder bijwerkingen dan placebo
Aged Garlic Extract in diverse klinische studies aangetoond dat het op multipele risicofactoren inwerkt en daarom zowel in de preventie als in de therapie van hart- en vaatziekten zijn nut kan hebben. Waar de invloed van Aged Garlic Extract op LDL-cholesterol in klinische studies met afnames van 6 à 25 %
1,6,8-10
het de weerstand van cholesterol tegen oxidatie te
“Verwacht een wijziging in het behandelingsprotocol bij hartfalen”
verdubbelt11 en zo de vorming van het direct athero-
(Dr. S. Mortensen, Copenhagen Heart Centre)
licht tot matig is te noemen, is wel veelbelovend dat
Het toevoegen van voedingsstoffen aan de medicinale standaardbehandeling bij hartfalen optimaliseert het effect van die medicinale behandeling.
gene oxycholesterol met liefst 35 à 69 % vermindert6. Zeker als daarbij ook de toename van het HDLcholesterolgehalte met 7 à 25 %5,6 en de afname van de triglyceridenspiegel met 10 à 23 %1,2,10 worden gerekend, mag gesteld dat Aged Garlic Extract op meerdere manieren dyslipidemie gunstig beïnvloedt. Interessant is ook de uitgesproken natuurlijke antitrombotische werking met een afname van de bloedplaatjesadhesie met 30 à 58 %8,13 en van de bloedplaatjesaggregatie met 10 à 25 %8,13,14. Bij hypertensie kan gefermenteerde knoflook significant de bloeddruk doen dalen (6 à 10 %1-4): zo kon Aged Garlic Extract in een gerandomiseerde, dubbelblind placebogecontroleerde studie met 84 patiënten die ondanks medicatie nog een systolische bloeddruk hoger dan 140 mm Hg druk vertoon-
De eerste gedocumenteerde nutritionele benadering die de energie-productie van de hartcel ondersteunt.
den, zorgen voor een gemiddelde extra daling met 12 mm Hg druk na 12 weken15. Ten slotte worden door Aged Garlic Extract ook minder evidente coronaire risicofactoren verlaagd,
Bio-Q10 en BioActive Q10 zijn referentieproducten voor internationaal Q10 onderzoek.
zoals de oxidatieve stress (met 29 à 48 %12) en het homocysteïnegehalte (met 18 à 27 %6,7).
BE_Q10_AD_BHL_DU_105x297_0415
Verkrijgbaar in apotheken in diverse verpakkingen. Promotie-aanbieding geldig tot einde voorraad
Gratis doosje ?
Stuur een e-mail naar Info-be@pharmanord.com en vergeet niet je postadres te vermelden voor de zending van je pakket
Innoverend voor de gezondheid Kwaliteit – Veiligheid – Doeltreffendheid
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
*) “The effect of coenzyme Q10 on morbidity and mortality of heart failure: Results of the Q-Symbio study”. Mortensen et al; JACC Heart Failure Vol 2 N°6 Dec. 2014 641-9.
12
Inhibitie van coronaire sclerose
Aged Garlic Extract met 66 % was vertraagd in vergelijking met placebo16. In een andere, dubbel blind
Naast het in kaart brengen van de invloed op cardio-
placebogecontroleerde studie kregen 65 brandweer-
vasculaire risicofactoren, kan het nog nuttiger zijn naar
mannen 1200 mg Aged Garlic Extract in combina-
het eindpunt, namelijk het atherosclerotisch proces in
tie met 120 mg co-enzym Q10 of een placebo. Na
de coronairen, te kijken. In een kleine klinische geran-
één jaar zag men dat de coronaire sclerose in de
domiseerde, dubbel blind placebogecontroleerde
groep op Aged Garlic Extract en co-enzym Q10 met
trial kregen 23 patiënten op statines gedurende 1 jaar
55 % was afgeremd in vergelijking met placebo17 (32
een placebo of 1200 mg Aged Garlic Extract. Bij het
± 6 vs. 58 ± 8, P = 0.01). Anders uitgedrukt wil dat
begin en op het einde van deze studie werd mid-
zeggen dat de coronaire sclerose 4 maal trager evo-
dels Electron Beam Computerized Tomography bij
lueerde in de groep op Aged Garlic Extract. Opval-
alle deelnemers de Coronary Artery Calcium (CAC)
lend was dat in deze laatste groep de endotheliale
gemeten in de kransslagaders. Van deze CAC-score
functie na 1 jaar 90 % beter was dan in de place-
wordt aangenomen dat ze een perfecte afspiege-
bogroep (29.49±10.47 vs -1.79±9.9, p=0.02). Wat
ling is van de graad van atherosclerose. Na 1 jaar
betreft het C-reactief proteïne, dat steeds meer als
was er in de groep op Aged Garlic Extract gemid-
een merker wordt beschouwd van het chronisch ont-
deld een toename van de CAC-score met 7,5 ± 9,4
stekingsproces aan de basis van atherosclerose, zag
%, terwijl er in de placebogroep een toename van
men een significante afname van gemiddeld 1,31
22,2 ± 18,5 % optrad. Anders uitgedrukt wil dat zeg-
mg/L (-0.12 ± 0.24 vs. 0.91 ± 0.56 mg/L, P < 0.05).
gen dat de progressie van de coronaire sclerose door 1. Steiner et al., Am. J. Clin. Nutr. (1996). 2. Steiner et al. Shinyaku To Rinsho (New Drug Clin.) (1996). 3. Ried et al., Maturitas. (2010). 4. Ried et al., Eur. J. Clin. Nutr. (2012). 5. Macan et al., J. Nutr. (2006). 6. Budoff et al., Prev. Med. (2009). 7. Weiss et al., J. Nutr. (2006). 8. Steiner et al., J. Am. Coll. Nutr. (1994). 9. Yeh et al., J. Am. Coll. Nutr. (1995). 10. Lau et al ., Nutr. Res. ( 1987). 11. Lau et al., J. Nutr. (1998). 12. Dillon et al., J. Nutr. (2002). 13. Steiner et al., J. Cardiovasc. Pharmacol. (1998). 14. Rahman et al., J. Nutr. (2000). 15. Ried K, Frank OR, Stocks NP. Aged garlic extract reduces blood pressure in hypertensives: a dose–response trial. European Journal of Clinical Nutrition. 2013;67,64–70. 16. Budoff MJ, Takasu J, Flores FR, Niihara Y, Lu B, Lau BH, Rosen RT, Amagase H. Inhibiting progression of coronary calcification using Aged Garlic Extract in patients receiving statin therapy: a preliminary study. Prev Med. 2004 nov;39(5):985-91. 17. Zeb I, Ahmadi N, Nasir K, Kadakia J, Larijani VN, Flores F, Li D, Budoff MJ. Aged garlic extract and coenzyme Q10 have favorable effect on inflammatory markers and coronary atherosclerosis progression: A randomized clinical trial. J Cardiovasc Dis Res. 2012 Jul;3(3):185-90.
➜ ➜ ➜ ➜ ➜
Handig formaat Veel meer plaats om te noteren Met de nieuwe voedingsdriehoek Met links naar filmpjes met bewegingsoefeningen Voeding - motivatie - beweging Nu te bestellen via www.nutrifyzics.org
➜
2015
Agenda
congressen
19/09
22/09 Les compléments alimentaires en diététique
27-28 /09
Vrouw en voeding Nutrimedesopleiding, Gent www.nutrimedes.org
Formation Nutrimedes, Bruxelles
BioXpo VitaSana Brussels Expo www.vitasanaexpo.org
www.nutrimedes.org
6/10
11/10
Débuter en tant qu’indépendant
6de Sportcongres
Formation Nutrimedes, Bruxelles
Gent www.sportcongres.be
www.nutrimedes.org
15/11
27/10 Personalised Nutrition, Analysis, Opportunities and Challenges Crowne Plaza Le Palace Hotel, Brussels www.personalisednutrition.be
Triathlon-World
20-21/11 Voedings- en Gezondheidscongres
8/12 Voeding & Beweging
Brussel
Brussel
Nutrimedesopleiding, Antwerpen
www.triathlon-world.be
www.voedingscongres.be
www.nutrimedes.org
14
De gezondheidsnorm: 10 000 stappen voor gezondheidswinst Yves Devos, kinesitherapeut, Health & Fitness specialist (American College of Sports Medicine), oprichter Fitness als Medicijn Een paar generaties geleden waren we een stuk actiever. En nee, onze voorvaders werkten niet allemaal op het veld of waren niet allemaal mijnwerkers. Vrije tijd is vandaag steeds vaker synoniem met tv-kijken, computeren, ... Onze leefomgeving en de technologie zijn de laatste drie decennia zo veranderd dat we nog amper bewegen. Per dag gebruiken we verschillende uitvindingen zoals liften, roltrappen, autoâ&#x20AC;&#x2122;s, afstandsbedieningen, mixers, ... die ervoor zorgen dat we minder actief hoeven zijn. Deze zijn allemaal bedoeld om ons het leven makkelijker te maken, maar liggen aan de basis van heel wat gezondheidsproblemen.
NutriFacts
2015/02
15
Lichamelijke, geestelijke en sociale gezondheid!
10 000 stappen voor meer gezondheid!
We hebben het al gehoord, te weinig bewegen is
goed! Iedereen heeft wel al gehoord over de richtlijn:
slecht voor onze gezondheid. Velen denken dan
‘10.000 stappen per dag’!
vooral aan overgewicht en obesitas, maar lichaams-
Alhoewel de oorsprong van de ‘10 000 stappen
beweging doet veel meer dan enkel ons gewicht
per dag’ aanbeveling niet weten-
op peil houden. Kregen we al de voordelen van
schappelijk is, maar eerst
lichaamsbeweging in een pilletje, dan was het het
een commerciële stunt was
beste medicijn ter wereld!
van een Japans bedrijf in
De lichamelijke voordelen van lichaamsbeweging zijn
stappentellers, is ze het laat-
haast teveel om op te noemen. Je spieren worden
ste
gestimuleerd om te groeien en je behoudt je spier-
tot een fenomeen. De richtlijn
kracht. Ook onze botten blijven sterker wanneer we
wordt nu gehanteerd in weten-
voldoende bewegen en we hebben een hogere
schappelijk onderzoek en ook
pijntolerantiegrens. Mensen die regelmatig bewegen
de Vlaamse overheid maakte er
hebben minder risico op hart en vaatziekten, te hoge
een project rond.
bloeddruk en cholesterolwaarden, longaandoenin-
Omdat 26% van de bevolking
gen, diabetes, overgewicht, kanker, … en zo kunnen
gezondheidsrisico’s loopt omdat
we nog even doorgaan.
ze te weinig bewegen in hun vrije tijd, kwam Vlaande-
Maar niet enkel ons lichaam ondervindt voordelen,
ren op de proppen met het project: ’10 000 stappen
ook mentaal staan actieve personen scherper. De
Vlaanderen’ en ontwikkelde hiervoor een 10 000 stap-
doorbloeding van onze hersenen is actiever en je
penplan. Ze streven hierbij naar meer integratie van
denkvermogen, creativiteit en concentratie zijn beter.
bewegen in het dagelijkse leven.
Ook je sociale gezondheid ondervindt positieve ef-
Terecht, want onderzoek wijst uit dat actiever worden
fecten doordat onze emotionele draagkracht groeit,
door 10 000 stappen per dag zetten je bloeddruk na
je meer levensenergie, meer sociaal contact en
24 weken doet dalen en ook de glucose niveau’s bij
sociale steun hebt. Je hebt ook minder stress, angst-
vrouwen met overgewicht nemen af.
gevoelens en kans op depressie .
Het is ook een gemakkelijk hanteerbare richtlijn om
Actieve personen hebben meer werkvreugde, zijn
actiever te worden, iedereen kan het!Mensen die niet
productiever en zijn minder vaak afwezig.
erg fysiek actief zijn, zullen sneller hun gedrag veran-
Gewoon elke dag wat meer bewegen en je geniet
deren als zij worden aangezet tot meer laagdrempe-
van al deze voordelen! Echter klinkt ‘meer dagelijkse
lige beweging in plaats van tot sporten. Een minimum
beweging’ voor velen als het leven omgooien, maar
aan extra beweging aan matige intensiteit levert al
dat is het niet. Het is een kwestie van een paar nieuwe
voldoende betekenisvolle gezondheidsvoordelen op.
Je hoeft niet heel belastend of intensief te bewegen. Dagelijks aan een matige intensiteit bewegen is al
1
decennium
uitgegroeid
gewoonten aan te kweken, en je zet een grote stap naar een gezonder en gelukkiger leven.
Bekijk het interview van prof. Jean-Michel Lecerf over Cholesterol op
www.nutriweb.tv
16 De algemene gezondheid:
Metabool syndroom en diabetes:
Elke dag iets actiever zijn geeft aanzienlijke gezond-
Een kleine hoeveelheid lichte of matige fysieke ac-
heidswinst op zowel lichamelijk, mentaal als sociaal
tiviteit per dag, zoals een verkwikkende wandeling
vlak. 10 000 stappen gespreid over de hele dag
van een halfuur vermindert het risico op metabool-
(ongeveer 7,5 kilometer of anderhalf uur stappen)
syndroom. Meer bewegen aan een matige intensiteit
beïnvloedt de gezondheid positief en vermindert het
verhoogt immers de insulinegevoeligheid9,10.
risico op chronische ziekten2. Voor de meeste men-
Ook bij diabetici werd aangetoond dat door regel-
sen betekent 10 000 stappen, elke dag een extra
matig te wandelen er een verlaging van het sterfte-
half uurtje. Dit zorgt voor een extra calorieverbruik van
risico is11. Het beste resultaat heb je wanneer je na het
ongeveer 300 à 400 kcal3,4, en brengt alle hierboven
eten gaat wandelen. 1500 à 2000 extra beweegmo-
besproken gezondheidsvoordelen met zich mee. Dat
menten hebben al een positieve invloed.
is wel een heel makkelijk medicijn!
Overgewicht, obesitas en na bariatrische chirurgie: Stappen is zeker ook geschikt voor mensen met over-
De gezondheidsnorm: ‘Dagelijks minstens 30 min. extra op je benen staan!’
gewicht, obesitas of na obesitasheelkunde. In een
De gezondheidsnorm bestaat erin elke dag een
recent onderzoek uitgevoerd bij vrouwen van middel-
half uur matig fysiek actief te zijn, zoals (rustig) fietsen
bare leeftijd bleek dat vrouwen die meer dan 10 000
of wandelen. Dit komt overeen met een norm van
stappen per dag deden, een lager lichaamsgewicht
10 000 stappen (of beweegmomenten) per dag12.
hadden en een lager vetpercentage in vergelijking
We gebruiken de term ‘beweegmomenten’ omdat
met hun sedentaire leeftijdgenoten5.
elke beweging telt; fietsen, zwemmen, wandelen,
In een ander onderzoek werd na een wandelpro-
lopen, tuinieren, stofzuigen, … Een stappenteller telt
gramma van 16 weken een gewichtsverlies geno-
echter niet alles, wanneer dit het geval is (bv. zwem-
teerd van 1,3 kilogram6. Logisch want wanneer je
men, fietsen, …) mag je voor 10 min activiteit 1500
zit, verbrand je slechts 1,3 kcal per minuut en rustig
beweegmomenten tellen.
rondwandelen zorgt bijna voor een verdrievoudiging
Veel mensen hebben niet meer dan 2000 à 3000
(3,3 kcal/min)7.
beweegmomenten per dag. Het is dan ook belangrijk
Maar 10 000 stappen is de richtlijn voor gezondheids-
om niet alles in eens te willen. Als je dagelijks minder
winst, niet voor gewichtsbehoud en volstaat zeker niet
dan 5000 beweegmomenten hebt, dan is het doel
voor gewichtsverlies. Om gewichtstoename na een
om na 6 weken het aantal te verdubbelen. Nadien
dieet te vermijden raden wetenschappers ongeveer
probeer je geleidelijk op te bouwen naar 10 000 be-
14 000 à 15 000 stappen per dag aan in combinatie
weegmomenten. Wanneer iemand dagelijks al meer
met een gezonde, gevarieerde voeding. Dat is dus
dan 5000 beweegmomenten heeft, dan kan je on-
duidelijk meer dan de algemene aanbeveling om
middellijk op 6 weken tijd naar 10 000 beweegmo-
dagelijks 10 000 stappen te doen8.
menten gaan. Het is belangrijk om dit geleidelijk aan te doen. Verhoog het doel de eerste 2 weken met 10%. Vanaf week 3 kan je met 15% per week verhogen.
1. Proper et al., Effectiveness and economic impact of worksite interventions to promote physical activity and healthy diet, World Health Organisation, 2008. - 2. De Cocker et al., Four-year follow-up of the community intervention ’10 000 steps Ghent’, Health Educ. Res., 2011 - 3. Hatano et al., Prevalence and use of pedometer. Res. J. Walking, 1997. - 4. Haskell et al., Physical activity and public health: updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Med. Sci. Sports Exerc., 2007. - 5. Thompson et al., Relationship between accumulated walking and body composition in middle-aged women. Med. Sci. Sports Exerc., 2004. - 6. Richardson et al., A Meta-Analysis of Pedometer-Based Walking Interventions and Weight Loss. Ann. Fam. Med., 2008. - 7. Levine et al. Energy expenditure of nonexcercise activity. Am. J. Clin. Nutr., 2000. - 8. Leermakers et al., Exercise management of obesity, Med. Clin. North Am., 2000. - 9. Johnson et al., Exercise training amount and intensity effects on metabolic syndrome (from Studies of a Targeted Risk Reduction Intervention through Defined Exercise), Am. J. Cardiol., 2007. - 10. Dunstan et al. Breaking Up Prolonged Sitting Reduces Postprandial Glucose and Insulin Responses. Diabetes Care, 2012. - 11. Caspersen et al., Physical Activity Intensity And All-cause Mortality: National Health Interview Survey Mortality Follow-up Study, Med. Sci. Sports Exerc. 2008 - 12. Haskell et al., Physical activity and public health: updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association, Med. Sci. Sports Exerc., 2007
Waarom Kyolic? 650 Wetenschappelijke Studies
Dat kan tellen! Kyolic® Aged Garlic Extract, ook “gefermenteerde knoflook” genoemd, is het onderwerp van meer dan 650 wetenschappelijke studies. Daarbij is onder meer aangetoond dat het bijdraagt: • de normale werking van het hart • de instandhouding van een normaal cholesterolgehalte • de instandhouding van een normale leverfunctie • de normale werking van het immuunsysteem Maak de beste keuze naargelang het beoogde doel: - KYOLIC PLATINUM (1g A.G.E./tablet) en KYOLIC ONE A DAY (600 mg A.G.E./tablet) - KYOLIC EPA + K2: totaalformule voor de vaten met ook 1 g EPA + DHA uit kwaliteitsvisolie, vitamine K2 (calciumstofwisseling) en de vitamines B6,B9 en B12 (homocysteïne) - KYOLIC + CO-ENZYM Q10 (per dagdosis: 1200 mg Kyolic en 200 mg co-enzym Q10), voor vaten, drukbeheersing en energie - KYOLIC + lecithine (voor een optimale vetstofwisseling)
Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek op bestelling
www.mannavital.be
kwaliteit bovenal
Uitgebreide info? Aan te vragen bij: info@mannavital.be - tel 056 43 98 52
18
Meer bewegen, zo doe je het:
Op het werk:
Thuis en in je vrije tijd:
• Sta zoveel mogelijk recht.
• Ga ’s avonds eens wandelen in plaats van tv te
• Parkeer je wagen in de verste hoek van het parkeer-
kijken of te lezen. (Een route van 2,5 tot 3 km neemt 30 min. tijd in beslag) • Ga dagelijks met de hond wandelen. • Doe aan tuinieren. • Was je auto zelf in plaats van naar de carwash te gaan. • Beweeg meer samen met de kinderen of klein kinderen (ravotten in de tuin, actieve spelletjes met hen spelen, fietsen, gaan zwemmen...). • Wandel rond langs de zijlijn in plaats van koffie te gaan drinken, wanneer je op de kinderen moet wachten tijdens hun sportactiviteiten. • Kijk tv van op een hometrainer of step.
• Telefoneer al wandelend. terrein. • Neem een actieve middagpauze: wandel even rond, ook al is het maar 10 min. • Vergader eens al wandelend. • Neem geregeld een actieve pauze. Strek je armen, benen, nek en schouders. Zo ontlast je ook je rug en je ogen. • Ga langs bij een collega in plaats van te tele foneren of te e-mailen; • ...
Tijdens verplaatsingen:
• Doe wat oefeningen of kleine rechtstaande kar-
• Neem steeds de trap in plaats van de lift.
weitjes wanneer bv. het eten in de oven staat of
• Maak korte verplaatsingen (bijvoorbeeld naar de
terwijl de droogkast draait.
krantenwinkel gaan) bij voorkeur te voet of met de
• Doe je boodschappen te voet of met de fiets.
fiets.
• Wandel rond in huis terwijl je email en tekstberichten
• Neem een omweg om naar huis te stappen.
leest op je mobiele telefoon of tablet.
• Parkeer je wagen verder van de plaats van je
• Gebruik reclameblokken om even recht te staan en
bestemming.
rond te wandelen tijdens het TV kijken.
• Stap een halte vroeger af als je met het openbaar
• Sta even op en wandel rond wanneer je aan het
vervoer reist.
einde van een hoofdstuk bent in je boek.
• Ga te voet of met de fiets naar het werk.
• Zet swingende muziek op terwijl je schoonmaakt en
• Combineer bij langere afstanden de trein of bus
laat je gaan.
met wandelen.
• Speel computergames waarin je zelf ook moet
• Vraag een stap- of fietsvergoeding voor je woon-
bewegen.
werkverkeer.
• Sta tijdens het wachten niet stil, maar beweeg;
• Breng de kinderen te voet of met de fiets naar
• Winkel actief: verken verschillende winkels voor je
school.
iets koopt.
• Laat de auto zo veel mogelijk staan. Je bespaart
• Probeer eens iets anders! Verplaats je met skeelers
op brandstof, wat goed is voor je portemonnee, het
of op een step.
milieu en je gezondheid.
• ...
• Wandel naar de eerste of de laatste wagon op het perron. • Neem je de bus of tram, stap dan een halte vroe ger af. • Onthou: voor korte afstanden (< 5 km) is de fiets niet per se trager dan de wagen.
Conclusie:
• ...
Er is niet veel nodig om gezondheidswinst te boeken. Elke hoeveelheid activiteit die je doet, die meer is dan wat je voorheen deed, heeft een positief effect of je gezondheid. Meer is beter!
Nieuw: VitaliNea PluS, alS tuSSeNdoortje tijdeNS eeN eVeNwichtige Pauze of Na eeN lichte maaltijd informatie enkel bestemd voor gezondheidsprofessionals
Met gemiddeld 86 kcal en 0% vet en een super consistente textuur bevat de nieuwe melkspecialiteit Vitalinea Plus twee keer meer eiwitten dan een standaardyoghurt1.
Vitalinea Plus, interessant voor wie zin heeft in iets lekkers, als tussendoortje of na een lichte maaltijd!
Vitalinea Plus: de techniek van het kaasmaken toegepast op een gefermenteerde melkspecialiteit, met yoghurtfermenten!
✓ ✓ ✓ ✓ ✓
Van nature rijk aan eiwitten Zeer consistente textuur 0% vet Een portie levert 17% van de dagelijkse referentie-innames van calcium Mensen met lactose-intolerantie2 kunnen dankzij de hoeveelheid yoghurtfermenten genieten van 1 product/dag ananas
Kers
Voedingswaarden
Per 100 g
Per 1 pot (145 g)
%RI* (145 g)
Per 100 g
Per 1 pot (145 g)
%RI* (145 g)
Energie (kJ/kcal)
239/56
347/82
4
262/62
380/89
5
0.1
0.1
<1
0.1
0.2
<1
<0.1
<0.1
<1
<0.1
0.1
<1
5.7
8.3
3
6.9
9.9
4
5.5
8.0
9
6.3
9.1
10
8.1
11.7
23
8.2
11.8
24
Zout (g)
0.09
0.13
2
0.19
0.28
5
Calcium (mg) (% RI*)
95 (12)
138
17
93 (12)
135
17
Vetten (g) waarvan verzadigd (g) Koolhydraten (g) waarvan suikers (g) Eiwitten (g)
* RI = Referentie-inname van een gemiddelde volwassene (8400 kJ/2000 kcal).
ingrediëntenlijst ananas: Afgeroomde melk, ananas (9,7%), water, geconcentreerd ananassap (1,4%), fructose (1,3%), verdikkingsmiddelen (gemodificeerd maïszetmeel, pectine), aroma (melk), melkfermenten, zuurteregelaars (natriumcitraat, citroenzuur, calciumcitraat), zoetstoffen (acesulfaam K, sucralose). Kers: Afgeroomde melk, kers (11,4%), fructose (2,3%), verdikkingsmiddelen (gemodificeerd maïszetmeel, Johannesbroodpitmeel), geconcentreerd vlierbessensap, zuurteregelaars (natriumcitraat, melkzuur), aroma, melkfermenten, zoetstoffen (acesulfaam K, sucralose).
1. Voedingssamenstellingstabel Nubel 2015 2. De levende yoghurtfermenten, vanaf een hoeveelheid van 108 kolonievormende eenheden van levende startermicro-organismen (Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus en Streptococcus thermophilus) per gram, verbeteren de lactosevertering van het product bij personen die lactose moeilijk verteren. Te consumeren in het kader van een gevarieerde en evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl.
20
Abstract Effect van kaasconsumptie op bloedlipiden: systematische review en meta-analyse van gerandomiseerde, gecontroleerde studies. Nutr Rev. Mei 2015;73(5):259-75. - de Goede J1, et al.
Achtergrond: Kaas zou lipiden en lipoproteïnen op een andere manier kunnen beïnvloeden dan andere zuivelproducten met hoog vetgehalte. Doelstellingen: Deze systematische review met meta-analyse werd uitgevoerd om gerandomiseerde, gecontroleerde studies te evalueren die het effect van kaasconsumptie vergeleken met een ander voedingsproduct op bloedlipiden en lipoproteïnen. SELECTIE VAN DE STUDIES: In totaal werden 12 gerandomiseerde, gecontroleerde studies (RCT’s) teruggevonden die het effect van kaasconsumptie op bloedlipiden en lipoproteïnen bij gezonde volwassenen bestudeerden. Selectiecriteria: Wij includeerden gerandomiseerde gecontroleerde studies (RCT’s) over volwassenen (ouder dan 18 jaar), met acute, subacute of chronische niet-specifieke lage rugpijn. De interventies omvatten kruidengeneesmiddelen die wij als planten voor medische doeleinden in elke vorm definieerden. De primaire eindpunten waren pijn en functionaliteit. EXTRACTIE VAN DE GEGEVENS: Er werd een meta-analyse uitgevoerd van 5 RCT’s die de effecten van harde kaas en boter vergeleken. Beide producten hebben een vergelijkbare verhouding tussen polyonverzadigde vetzuren en verzadigde vetzuren (POVZ/VVZ ratio). SAMENVATTING VAN DE GEGEVENS: Vergeleken met boter, verlaagde de consumptie van kaas (gewogen gemiddeld verschil: 145,0 g/d) de LDL-cholesterol met 6,5% (-0,22 mmol/l; 95%BI: -0,29 tot -0,14) en de HDL-cholesterol met 3,9% (-0,05 mmol/l; 95%BI: -0,09 tot -0,02). Er was geen effect op de triglyceriden. Vergeleken met tofu of kaas met gewijzigd vetgehalte, verhoogde kaasconsumptie de totaal-cholesterol of LDL-cholesterol, zoals verwacht op grond van de POVZ/VVZ ratio van de diëten. Er waren onvoldoende gegevens om de consumptie van kaas met die van andere voedingsmiddelen te vergelijken. CONCLUSIE: Ondanks de vergelijkbare POVZ/VVZ ratio van harde kaas en boter, verlaagt de consumptie van harde kaas de LDL-cholesterol en de HDL-cholesterol vergeleken met boter. De vraag of deze bevindingen toegeschreven kunnen worden aan calcium, aan specifieke types verzadigde vetzuren of aan de voedingsmatrix van kaas vereist verder onderzoek.
22
Nutri- & Fytotherapie, Award beste product 2015 werd toegekend aan Bio-Chromium van PharmaNord. Tijdens het voorbije congres voor Nutri- & Fytothera-
middelde dagelijkse voeding levert tussen 30 en 40 Âľg
pie konden de deelnemers de winnaar van de Award
chromium. Het product wordt ingezet om te helpen
verkiezen uit drie genomineerde producten. De win-
bij het onder controle houden van de bloedsuiker-
naar van de Award werd Bio-Chromium van Pharma
spiegel.
Nord. Het product bevat chroom, aanwezig als chroom-
De andere genomineerden waren Brocosor van
gist. Chroomgist werd door EFSA erkend als bron van
Soriabel, een product op basis van broccoli -
chroom en heeft een 10 maal hoger biologische be-
Broccoli ondersteunt o.a. de fase II-detoxificatie-
schikbaarheid dan andere vormen van chroom.
en Acticran van Nutrisan, een combinatie-preparaat
Chroom is een spoorelement van vitaal belang, dat
van veenbes en roselle-extract, die een gunstige wer-
via de voeding moet opgenomen worden. De ge-
king hebben op blaas en urinewegen.
Award Nutri- & Fytotherapie uitgereikt aan
Bio-Chromium 2015
Ter gelegenheid van het 16de Congres voor Nutri- & Fytotherapie Salons Waerboom, Groot-Bijgaarden maart 2015
NutriFacts
2015/02
23
De biologische werking van gember Gember is de wortelstok van de gemberplant, Zingiber officinale, een overblijvende plant uit de familie van de Zingiberaceae. De geslachtsnaam Zingiber omvat ongeveer 85 species. Gember is oorspronkelijk afkomstig uit India en is wereldwijd, naast zwarte peper, het meest gebruikte kruid dat traditioneel ingezet werd voor de behandeling van o.a. reuma, zenuwziekten, gingivitis, diabetes en digestieve problemen (Ali et al. 2008; Ghosh et al. 2011; Khodaie & Sadeghpoor 2015; Kubra & Rao 2012; Mishra et al. 2012). Er worden tegenwoordig verscheidene farmacologische eigenschappen aan gember toegeschreven en hieronder brengen we een summier overzicht (Ali et al. 2008; Ghosh et al. 2011; Khodaie & Sadeghpoor 2015; Kubra & Rao 2012; Mishra et al. 2012; Rahmani et al. 2014).
Fytochemie Gember bevat talrijke componenten, waarvan de samenstelling varieert in functie van de geografische oorsprong van de plant, de extractiemethode, en van de verse of droge toestand van het rhizoom (Ali et al. 2008; Kubra & Rao 2012). De geur van de gember wordt veroorzaakt door zijn etherische olie, die meer dan 50 componenten bevat. Het zijn vooral monoterpenen [(+)-kamfeen, β-fellandreen, cineol, geraniol, curcumeen, citral, neral, terpineol, borneol] en sesquiterpenen [α-zingibereen, β-sesquifellandreen, β-bisaboleen, (E-E)-α-farneseen, ar-curcumeen, zingiberol] (Ali et al. 2008; Kubra & Rao 2012). De scherpe smaak van verse gember is voornamelijk te wijten aan de gingerolen. Dit zijn fenolen, waarvan [6]-gingerol de meest voorkomende is, gevolgd door [8]- en [10]-gingerol. De scherpe smaak van gedroogde gember is vooral afkomstig van de shogaolen, zoals [6]-, [8]- en [10]-shogaol. Shogaolen ontstaan door dehydratatie van gingerolen tijdens thermische behandeling (Ali et al. 2008; Kubra & Rao 2012; Mishra et al 2012).
24 tomen (zoals bij DP), zonder dat er organische laesies of ziekten van het bovenste gastro-intestinaal stelsel vastgesteld kunnen worden. FDP wordt verder nog ingedeeld in postprandiaal distress syndroom (PDS) (met o.a. postprandiaal gevoel van volheid en vlugge verzadigdheid), en epigastrisch pijnsyndroom (EPS) (met o.a. epigastrische pijn, branderigheid). De prevalentie van DP wordt geschat op 5-12 % en deze van FDP op 11,5-14,7 % (Fujiwara & Arakawa 2014; Karamanolis & Tack 2012). Door de aard van de definities van DP, FDP en zijn subgroepen is het niet uit te sluiten dat diagnoses van DP, FDP, PDS en EPS elkaar overlappen. Er is bovendien overlapping van de verschillende vormen van De chemische structuur van enkele gembermoleculen (Rahmani et al. 2014)
Dispepsie, nausea, braken, bewegingsziekte
dyspepsie en andere aandoeningen, zoals prikkelbare darmsyndroom (PDS), fibromyalgie, chronisch vermoeidheidssyndroom, interstitiĂŤle cystitis (Fujiwara & Arakawa 2014). Bij 40-60 % van de patiĂŤnten met FDP wordt ook Helicobacter pylori gastritis vastgesteld (Futagami et al. 2011).
Dyspepsie (DP) is het meest voorkomende symptoom
Er zijn verscheidene pathogene mechanismen voor
ter hoogte van de bovenste gastro-intestinale tractus.
dyspeptische aandoeningen beschreven zoals ab-
Het omvat epigastrische pijn, ongemak, branderig
normale gastro-intestinale motiliteit, viscerale hyper-
gevoel, vlugge verzadigdheid, nausea, braken en
sensitiviteit, perifere immuunactivering, infecties (o.a.
oprispen. Functionele dyspepsie (FDP) wordt gedefi-
H. pylori), lage graad-inflammatie, genetische facto-
nieerd als het optreden van dyspeptische symp-
ren, psychologische stress (Fujiwara & Arakawa 2014).
NutriFacts
2015/02
25
Inflammatie, pijn
placebo. Na 6 weken stelde men vast dat 2/3e van
De vergelijking kan gemaakt worden met aspirine,
ring hadden van de pijn en de ontstekingen.
omdat gember ook inwerkt op het cyclo-oxygenase
In een ander onderzoek werd de effectiviteit van
enzym, in het bijzonder CoX-2. Door de bevorde-
rauwe of gedroogde gember gedurende 11 dagen
ring van de doorbloeding en het pijnstillend en anti-
nagegaan op het verlichten van experimenteel ge-
inflammatoir effect, ontspant en verlicht gember de
ĂŻnduceerde spierpijn bij 74 studenten. De studenten
symptomen van artritis, reuma en spierpijnen, die op-
werden onderverdeeld in 3 groepen, de rauwe gem-
treden als gevolg van melkzuuropstapeling.
ber, de droge gember en een placebogroep. De
In het jaar 2001 werd een studie uitgevoerd op 250
resultaten toonden aan dat zowel de rauwe als de
artrose patiĂŤnten. Tweemaal dagelijks kregen ze in
droge gember de spierpijnintensiteit met respectieve-
rauwe of gekookte vorm gember toegediend of een
lijk 25 en 23 % verlaagde (The Journal of Pain 2010).
de met gember behandelde groepen een verbete-
u kunt het volledig artikel lezen op www.nutriweb.tv
26
Micronutriënten zoals Q10 spelen een heel belangrijke rol in de preventie en/of aanpak van hart- en vaatziekten. Onlangs werd voor het eerst een duidelijke impact aangetoond op de mortaliteit ten gevolge van hartfalen. Q10 is bij patiënten met chronisch hartfalen in staat majeure cardiovasculaire manifestaties te reduceren en voortijdig overlijden uit te stellen1.
© FarmaWriting
Een interview met Sven Moesgaard, onderzoeks- en productiedirecteur Pharma Nord. Door Apr. Johan Waelkens. Co-enzym Q10 bevindt zich in de mitochondriën van o.a. myocardcellen. Een natuurlijke factor die nodig is in de productie van energie (ATP). Vanwaar uw bijzondere aandacht voor Q10 daar dit lichaamseigen micronutriënt ook in het menselijk lichaam wordt aangemaakt?
naarmate de leeftijd vordert. De hoogste concentratie situeert zich rond de leeftijd van 20 jaar (30 à 100 mg). Daarnaast wordt ook een kleine hoeveelheid opgenomen (circa 10 mg/dag) via bepaalde voeding (bv. vette vis). Op oudere leeftijd zijn de Q10-waarden te laag en is de inname via de voeding onvoldoende om het tekort aan Q10 te compenseren. Maar ook bij hart- en vaatziekten zoals hartfalen is er een tekort.
Sven Moesgaard - Onderzoek heeft aangetoond dat
Reeds in 1984 heeft prof. Mortensen (cardioloog, UZ
de lichaamseigen hoeveelheid Q10 drastisch daalt
Kopenhagen, Denemarken) aangetoond dat de con-
centratie Q10 in het plasma gerelateerd was aan
ker NT-ProBNP, etc.) maar (nog) niet op het harde,
de ernst/graad van hartfalen. Hetzelfde verband werd
primaire eindpunt van de mortaliteit. In de recente
ook aangetoond in weefselbiopten: de concentratie
dubbelblinde, placebo-gecontroleerde Q-SYMBIO-
Q10 in hartweefsel was lager bij een hogere graad
studie werden voor het eerst voldoende patiënten
van hartfalen. Prof. Mortensen was destijds pionier en
met hartfalen (voornamelijk NYHA-klassen III en IV)
heeft bij patiënten met hartfalen Q10 toegediend en
geïncludeerd om een impact op de mortaliteit te
stelde vervolgens vast dat zowel de weefsel- als de
kunnen aantonen. Het risico op sterfte wordt vooral
plasmaniveaus van Q10 opnieuw verhoogd waren.
bepaald door de leeftijd waarop hartfalen zich af-
Dankzij een add-on therapie van Q10 - bovenop de
speelt. De onderzoekers van de multicentrische
standaardmedicatie - konden zelfs enkele van zijn
Q-SYMBIO-studie hebben de preparaten van Phar-
patiënten die op de wachtlijst stonden voor harttrans-
maNord aangewend om tot langetermijnresultaten
plantatie van die lijst worden afgevoerd.
te kunnen komen.
Welke Q10-preparaten komen in aanmerking voor prospectief klinisch onderzoek?
Wat is het belang van de omvang van de dosering?
Sven Moesgaard - Er is geen enkele reden om (duur)
Sven Moesgaard - We hebben voorafgaand aan
klinisch onderzoek op langere termijn te verrichten
deze RCT proefondervindelijk vastgesteld dat een
met natuurlijke stoffen die niet goed door het men-
posologie van driemaal 100 mg doeltreffender is
selijk lichaam worden opgenomen. Onze hoofd-
dan een éénmalige dosis van 200 of 300mg. Een te
bekommernis bij aanvang van het onderzoek was
hoge dosis in één keer hypotheceert een
de zoektocht naar de meest
goede absorptiegraad. Een plasma-drem-
aangepaste vorm die de bes-
pelwaarde van 3ml/liter biedt een klinische
te absorptie in het menselijk li-
respons. Deze klinische drempelwaarde
chaam zou bewerkstelligen, zo-
wordt bereikt na een orale toediening
wel in het bloed als in de vitale
van Q10 gedurende twee maanden:
organen.
dit is 300 mg per dag verdeeld over 3
Reeds in 1990 hebben we ont-
innamen van 100mg, liefst voor elke
dekt dat de poedervorm (ta-
maaltijd. Er moet dus een voldoende
bletten) niet aangewezen was
hoge dosis, over verschillende innames
wegens een slechte biologische
verspreid, toegediend worden om op
beschikbaarheid in het menselijk
klinisch vlak effectief te zijn.
lichaam. Een opgeloste vorm van Q10 in een matrix van plantaardige
olie (capsules)
daarentegen staat garant voor een goede absorptie in het darmkanaal en een goede beschikbaarheid in de algemene circulatie en het hart.
Betekent deze Q-SYMBIO-studie een keerpunt in het onderzoek naar de klinische meerwaarde van Q10? Sven Moesgaard - Ja, dit baanbrekend onderzoek
Wat is de toegevoegde waarde van de Q-SYMBIO-studie in vergelijking met eerdere RCT’s?
vormt inderdaad een belangrijk keerpunt. Het is de eerste keer dat een voldoende grootschalige studie werd opgezet om te kunnen aantonen dat een add-on of adjuvante therapie met Q10 gedurende
Sven Moesgaard - Tussen 1985 en 2013 hebben de
2 jaar - bovenop standaardtherapie - een positieve
circa 20 RCT’s al eerder positieve resultaten aange-
impact heeft op de mortaliteit van patiënten met
toond op verschillende eindpunten (stijging van de
hartfalen. Er werd met name een relatieve reductie in
ejectiefractie, verbetering van de NYHA-classificatie,
cardiovasculaire mortaliteit van 43% en een relatieve
schrapping van de wachtlijst, daling van de biomer-
reductie van 42% in mortaliteit alle oorzaken aange-
28 toond (1). Dankzij een additionele, orale inname van
Een hart dat faalt heeft een tekort aan ATP. Dit
Q10 kunnen patiënten met chronisch hartfalen beter
tekort aan energie kan worden gecompenseerd door
en langer leven.
add-on therapie met Q10. Artsen hebben nu het we-
Zijn deze opmerkelijke onderzoeksresultaten extrapoleerbaar naar andere vormen van Q10?
tenschappelijk bewijs dat de levensverwachting van hun patiënten kan stijgen zonder de ontwikkeling van vervelende neveneffecten die onnodig wegen op de levenskwaliteit. Het heeft immers geen zin mensen
Sven Moesgaard - Enkel de opgeloste vormen van
langer te laten leven als dit ten koste gaat van hun
Q10 in olie zijn stabiel en maximaal absorbeerbaar
kwaliteit van leven.
thv de gastro-intestinale tractus. Zowel de geoxideerde (ubiquinone) als de gereduceerde vorm (ubiqui-
Artsen zullen zich daarnaast ook bewust zijn van de
nol) zijn hierbij inzetbaar. In de elektronentransport-
verhoogde kennis bij hun patiënten die recente ge-
keten van de mitochondriën worden beide vormen
zondheidsinformatie oppikken in de media en via
via oxidatie-reductie reacties in elkaar omgezet. Een
internet. Een goede samenwerking en interactie tus-
ander preparaat of een andere formulering van Q10
sen arts en patiënt is essentieel in de gezondheids-
heeft andere eigenschappen en kan niet zomaar
zorg.
dezelfde klinische resultaten opeisen. Dit vereist een nieuwe gerandomiseerde klinische studie.
Kan u garanderen dat de orale toediening van Q10 veilig is voor alle patiënten met hartfalen?
Is er een opwaardering van Q10 in zicht? Sven Moesgaard - Een verschuiving van het statuut van voedingssupplement naar, een al dan niet, voorschriftplichtig geneesmiddel zal de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt verder versterken. De onder-
Sven Moesgaard - Het onderzoeksteam moest abso-
zoeksresultaten van de Q-SYMBIO-studie bieden Q10
luut zeker zijn dat het format van de baanbrekende
het potentieel om opgewaardeerd te worden tot het
Q-SYMBIO-studie juist zat. Na 16 weken hebben alle
statuut van geneesmiddel. Q10 100 mg is in Hon-
clinici-onderzoekers uit de verschillende centra voor
garije al geregistreerd als geneesmiddel en wordt er
hartfalen (Denemarken, Hongarije, Oostenrijk, Polen,
op voorschrift in de apotheek terugbetaald. In Dene-
Slovakije, Zweden, India, Maleisië, Australië) hun voor-
marken is Q10 voorbehouden voor cardiologen onder
lopige onderzoeksresultaten eerst doorgestuurd naar
de vorm van een speciaal voorschrift. “Ik ben ervan
een Deens veiligheidscomité dat volledig onafhanke-
overtuigd dat CoQ10 in de nabije toekomst ook in
lijk is nagegaan of de grote groep van 420 patiënten
België het aangepaste statuut van geneesmiddel zal
de studie veilig konden verderzetten. Dat was abso-
verwerven, een toch wel verdiend opgewaardeerd
luut het geval.
statuut, op basis van wetenschappelijke evidentie,”
Uit de volledige onderzoeksresultaten na 2 jaar blijkt
besluit Sven Moesgaard.
zelfs dat de toediening van placebo meer neveneffecten genereert dan Q10 (19% versus 13%)(1).
Wat betekent deze studie voor de klinische praktijk van cardiologen en huisartsen? Sven Moesgaard - Net zoals insuline een gemiste, te
Referentie
substitueren substantie is voor diabetici, is Q10 een
1. Mortensen SA et al. The effect of coenzyme Q10 on morbidity and mortality in chronic heart failure. J Am Coll Cardiol 2014; 2 (6):
gemiste, te substitueren substantie voor patiënten
641-9.
met chronisch hartfalen.
NUTRIMEDESOPLEIDINGEN 2015 “By experts for experts” Symposium: Voeding bij personen met een mentale of fysieke beperking
Prise en charge du syndrome de l'intestin irritable
Voeding & Kanker
03/03/2015 LEUVEN
02/06/2015
09/06/2015 GENT
Vrouw en voeding
Les compléments alimentaires dans la pratique diététique
15/09/2015 GENT
22/09/2015
Débuter en tant qu'indépendant
Voedings- en Gezondheidscongres/
Voeding en beweging
06/10/2015 BRUXELLES
20-21/11/2015 BRUSSEL
08/12/2015 ANTWERPEN
www.nutrimedes.org Multidisciplinaire opleidingen voor artsen, diëtisten, verpleegkundigen, psychologen en andere gezondheidsprofessionelen.
30
Persbericht / Nieuwe producten VITALINEA PLUS: de nieuwe melkspecialiteit als tussendoortje tijdens een evenwichtige pauze of na een lichte maaltijd. Vitalinea Plus heeft een dubbel zo hoog eiwitgehalte als standaardyoghurt, 0% vet en een gemiddeld van 86 kcal per potje van 145 g, zo stilt de nieuwe melkspecialiteit Vitalinea Plus de honger en levert nuttige voedingsstoffen, na een lichte maaltijd of tijdens een evenwichtige pauze. Vitalinea Plus is namelijk de combinatie van twee processen: het fermentatieproces van yoghurt en het uitlekproces van kaas. Hierdoor ontstaat een dik en smeuig melkproduct dat van nature rijk is aan eiwitten, ideaal als je trek hebt en om de honger te stillen. Surf naar www.danonehealth.be om materiaal en 2 gratis proefbons te bestellen!
CARTILATON: complete en wetenschappelijk onderbouwde bewegingsformule Er zijn twee manieren om gewrichtsproblemen op een natuurlijke manier aan te pakken: enerzijds de ontstekingsverschijnselen erin verlichten, anderzijds de ideale bouwstoffen voor het kraakbeen aanvoeren. CARTILATON van Mannavital is een vernieuwende formule die op beide vlakken de allerbeste impuls geeft: • de wetenschappelijk onderzochte combinatie van Kurkuma (BCM-95®) en Boswellia (Bospure®): scoort beter dan 200 mg celecoxib qua afname van gevoeligheid en toename van wandel afstand • gehydrolyseerd kippenkraakbeen (min. 66 % collageen type II + 17 % chondroïtinesulfaat met laag MG + 10 % hyaluronzuur met laag MG): direct bruikbare bouw stenen voor het kraakbeen
NutriFacts
2015/02
31
Probiotical ORS: De Laboratoria Phacobel stellen u een nieuwe totaal oplossing ter beschikking in de preventie en behandeling van dehydratatie : Probiotical® ORS. Probiotical® ORS is een dieetvoeding voor medisch gebruik met een neutrale smaak. Probiotical® ORS is een product op basis van glucose en zouten, verrijkt met probiotica en zink. Probiotical® ORS is geïndiceerd in de preventie en behandeling van dehydratatie ten gevolge van lichte tot matige acute diarree en/of ten gevolge van braken bij zuigelingen en kleine kinderen. Probiotical® ORS werd verrijkt met 3 extra bestanddelen in vergelijking met een klassieke rehydratatie-oplossing : • Twee probiotische stammen (Lactobacillus rhamnosus GG en Lactobacillus reuteri) aan een ideale concentratie die de duur en ernst van de diarree verminderen en een sneller herstel van de intestinale flora in de hand werken. • Zink dat nu wetenschappelijk erkend werd om de doeltreffendheid van de ORS te verhogen en de duur van de acute gastro-enteritis te verminderen. Zink draagt bij tot de normale werking van het immuunsysteem en tot de goede werking van de intestinale cellen. Verpakking: Doos van 8 zakjes van 5.25 g te vermengen in 250 ml water.
Dé vakbeurs voor en door de biosector
Zondag 27 en maandag 28 september 2015
I
Brussels Expo
www.vitasanaexpo.org
Zaterdag 10 oktober 2015
7 SPORTCONGRES
2015
e
I â&#x20AC;&#x2DC;t Pand Gent
Een multidisciplinaire aanpak Recente ontwikkelingen in voeding, psychologie en fysiologie
www.sportcongres.be Onze partners
NutriFacts Tijdschrift voor Voeding, Nutri- & Fytotherapie