ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΒΔΜ&Θ ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π & Δ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚ/ΣΗΣ ΑΙΤΩΛ/ΝΙΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ 2011-2012
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ Α΄- Β΄- Γ΄ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ 12
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΣΟΣ ΚΑΡΑΜΗΤΣΙΟΥ ΑΡΕΤΗ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ:
΄΄Τα παιχνίδια των γονιών μας παιχνίδια μαςΠαραδοσιακά ομαδικά παιγνίδια
Στόχος προγραμμάτων Στόχος του Υπουργείου Παιδείας μέσα από τα προγράμματα αυτά είναι η “αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς των μαθητών, η ενίσχυση της υπευθυνότητας, της αυτοπεποίθησης, της προσωπικότητας και της ικανότητας του μαθητή για την υιοθέτηση θετικών τρόπων και στάσεων ζωής”.
Γενικοί Στόχοι
Αυτοεκτίμηση, αυτονομία, αγάπη, ενεργοποίηση, συνεργασία, συμμετοχή, υπευθυνότητα, σεβασμός στον άνθρωπο.
Παιδαγωγικοί στόχοι Οι μαθητές να :
Αναπτύξουν τη συνεργασία μεταξύ τους. Γνωρίσουν άλλες μορφές οργάνωσης. Εργαστούν ομαδικά. Αναζητήσουν πληροφορίες. Έρθουν σε επαφή και να χρησιμοποιήσουν τεχνολογικά μέσα( Η/Υ κλπ). Επικοινωνήσουν μέσω διαδικτύου με τους μαθητές άλλων σχολείων .
Βιωματική-Ενεργητική μάθηση Εργασία σε ομάδες
Χρονοδιάγραμμα Δραστηριοτήτων Συγκέντρωση ομάδας, συζήτηση για το θέμα, χρονοδιάγραμμα εργασιών, δημιουργία υποομάδων. (Οκτώβριος 2011)
Διερεύνηση δυνατότητας εκτύπωσης
και βιβλιοδεσίας του υλικού, δημοσίευση στο διαδίκτυο, παρουσίαση του προγράμματος στο χώρο του σχολείου Καταμερισμός εργασιών, και πιθανά σε άλλους χώρους. αναζήτηση συγκέντρωση υλικού. (Μάρτιος-Απρίλιος 2012) (Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2011)
Αξιολόγηση υλικού,
Συγκέντρωση ομάδας
για αξιολόγηση της προσπάθειας, επεξεργασία, συρραφή, συγγραφή και επεξεργασία σε Η/Υ απολογισμός, δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου ανακοίνωση -διάδοση αποτελεσμάτων (Απρίλιος 2012) παρουσίασης (Ιανουάριος -Φεβρουάριος 2012)
Η ΟΜΑΔΑ ΜΑΣ Κουτσιούκη Ευαγγελία Μάκκα Αγγελική Φαρμάκης Θωμάς Φρίντζος Θεοφάνης Αναγνωστοπούλου Ζωή Γιαννούλης Γεώργιος
Κτεναβός Στέφανος Ντόκας Παναγιώτης Παπαθανάση Ελένη Σπυροπούλου Λαμπρινή Στυλιαρά Λαμπρινή Σχίζα Ελένη
ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Τα παιδιά της ομάδας γνωρίστηκαν καλύτερα μεταξύ τους. Έμαθαν να συνεργάζονται και με αίσθημα ευθύνης δούλεψαν για το πρόγραμμα. Ο τρόπος επεξεργασίας του προγράμματός τους έμαθε να λειτουργούν ως ομάδα με κοινό στόχο. Πολλές φορές προβληματίστηκαν στο πώς θα συλλέξουν τα στοιχεία που τους ζητήθηκαν και έμαθαν πώς γίνεται μια εργασία.
ΤΙ ΚΑΝΑΜΕ Συμπλήρωση ερωτηματολογίου. Χωρισμός του θέματος σε υποθέματα και επεξεργασία. Συλλογή πληροφοριών από φορείς, έντυπα, διαδίκτυο. Αξιολόγηση υλικού, επιλογή υλικού, επεξεργασία, συρραφή, συγγραφή και επεξεργασία σε Η/Υ, δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου κ΄παρουσίασης.
Η ομάδα χωρίστηκε σε υποομάδες και ανέλαβε η κάθε μία κάποιες δραστηριότητες όπως:
Συλλογή πληροφοριών από
(βιβλία, έντυπα, εφημερίδες, internet) Επεξεργασία ερωτηματολογίων Φωτογραφίσεις Δημιουργία παρουσίασης
«Ένας μελλοντικός αρχιτέκτονας πρέπει να μάθει να χειρίζεται το μέτρο και το νήμα’ ένας μελλοντικός καλός στρατιώτης πρέπει να μάθει να ιππεύει … όλα αυτά τα μαθαίνει το παιδί με το παιχνίδι». Πλάτων
Κάποιοι είπαν για το παιγνίδι: Ο PIAGET: «Τα παιγνίδια είναι μέσο ανάπτυξης της νοημοσύνης, και των άλλων γνωστικών δεξιoτήτων.» O FREUD: «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού.» O ROUSSEAU: «Πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες της φύσης, και να μην της είμαστε ενάντιοι.» O ERIKSON : «Το παιδί στο παιγνίδι απαλλάσσεται από ψυχικά συμπλέγματα , αγωνίες και δειλίες, γίνεται ελεύθερο, πειθαρχικό και κοινωνικό.»
«Σε γενικές γραμμές…
Για το παιδί το παιχνίδι είναι: δικαίωμά του! ζωτική ανάγκη εμπειρίες χαρούμενη έκφραση ζωής κέφι δημιουργικότητα διάθεση επικοινωνία μοίρασμα συναίσθημα
ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ Τα παιχνίδια κίνησης Τα παιδαγωγικά παιχνίδια Τα παιχνίδια κατασκευών/ Παιχνίδια συνδυασμού Τα δημιουργικά παιχνίδια με ρόλους
Το παραδοσιακό παιχνίδι Το παραδοσιακό παιχνίδι είναι απόλυτα συνδεδεμένο με την παράδοση του λαού μας, δηλαδή με την λαϊκή κληρονομιά, ότι διασώθηκε είτε με τον προφορικό είτε με τον γραπτό λόγο από την αρχαιότητα έως σήμερα. Τα παιδιά του λαού μας ψυχαγωγούνται στους δρόμους, στις αλάνες, στις πλατείες των χωριών και των επαρχιακών ή και μεγαλύτερων πόλεων.
Το παραδοσιακό παιχνίδι Παίζουν ελεύθερα ομαδικά παιχνίδια και αναπτύσσουν την ευγενή άμιλλα μεταξύ τους, την πειθαρχία, τον άρτιο χαρακτήρα και την προσωπικότητά τους. Ασκούν παίζοντας τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις και προετοιμάζονται για την δημιουργική ζωή του μεγάλου.
Το παραδοσιακό παιχνίδι Πριν από αρκετά χρόνια οι συνθήκες της ζωής στην ύπαιθρο ήταν σκληρές γιατί τα παιδιά δούλευαν από πολύ μικρά για να βοηθήσουν την οικογένεια που είχε ανάγκη την εργασία του. Η εργασία από την μία ήταν χρήσιμη για την εύκολη κοινωνικοποίηση τους, από την άλλη όμως κάποτε ξέκοβαν από αυτήν και τις αγγαρείες κι έπαιζαν στα κλεφτά τα γνωστά παραδοσιακά παιχνίδια.
Το παραδοσιακό παιχνίδι Σήμερα στη χωριά και γενικότερα στην ύπαιθρο, οι συνθήκες ζωής είναι ευκολότερες έτσι ώστε και τα παιδιά, όχι όσο πρώτα, καταπονημένα από την εργασία-αγγαρεία, παίζουν στους χώρους που τους δίνονται άφθονοι. Το πρόβλημα υπάρχει στις πόλεις όπου η ανάγκη για ανετότερους και καταλληλότερους χώρους είναι μεγάλη. Γι΄ αυτό κρίνεται αναγκαία η οργάνωση και η διατήρηση τέτοιων χώρων.
Η ΤΥΦΛΟΜΥΓΑ Δένουμε τα μάτια ενός παιδιού με ένα μαντήλι. Αυτός που έχει τα μάτια δεμένα, προσπαθεί να πιάσει τους άλλους που βρίσκονται γύρω του και να τους αναγνωρίσει. Εάν καταφέρει να αναγνωρίσει αυτόν που έπιασε, τότε αυτός φοράει το μαντήλι.
ΤΑ ΜΗΛΑ Παιχνίδι που παίζεται με μπάλα, με περισσότερα από τέσσερα παιδιά. Χωρίζονται σε δυο ομάδες και στέκονται η μια απέναντι στην άλλη σε ορισμένη απόσταση. Στο μέσο στέκονται άλλα παιδιά. Οι ομάδες των παιδιών, που βρίσκονται στις άκρες, πετάνε τη μπάλα και προσπαθούν να χτυπήσουν τα παιδιά που είναι στο κέντρο. Χτυπημένο θεωρείται το παιδί όταν η μπάλα το χτυπήσει. Τα παιδιά που βρίσκονται στο κέντρο προσπαθούν να αποφύγουν τα χτυπήματα γιατί όποιο χτυπηθεί βγαίνει έξω.
ΤΑ ΜΗΛΑ Όταν όμως κάποιο παιδί της ομάδας του κέντρου κατορθώσει να πιάσει τη μπάλα στον αέρα, τότε κερδίζει ένα μήλο που συμβολικά σημαίνει πως απέκτησε ένα πλεονέκτημα. Το παιδί που έχει κερδίσει το μήλο δε βγαίνει έξω έστω κι αν χτυπηθεί με τη μπάλα αλλά χάνει το μήλο του. Έχει ακόμα το δικαίωμα να ξαναφέρει μέσα στο παιχνίδι κάποιο απ’ τα παιδιά που έχουν χτυπηθεί και έχουν βγει έξω. Όταν κάποιο παιδί της ομάδας του κέντρου πιάσει τη μπάλα και του ξεφύγει τότε καίγεται και βγαίνει έξω. Στο τέλος, όταν έχει μείνει μόνο ένα παιδί μέσα, πρέπει να το χτυπήσουν με δέκα ριξιές. Αν αυτό δε γίνει κατορθωτό, τότε το παιχνίδι δεν έχει νικητή και ξαναρχίζει από την αρχή. Το παιχνίδι τελειώνει κανονικά, όταν χάσουν όλα τα παιδιά της ομάδας του κέντρου.
ΤΟ ΚΟΥΤΣΟ Παιζόταν από δυο άτομα. Το πρώτο παιδί που άρχιζε, έριχνε μια στρογγυλή πέτρα στην αρχή του σχεδίου. Έπρεπε στηριγμένο στο ένα πόδι να σπρώξει μ' αυτό την πέτρα ώστε να βγει έξω από το σχέδιο στην αρχή. Στη συνέχεια έριχνε την πέτρα στο δεύτερο τετράγωνο κι έμπαινε με το ένα πόδι στο σχέδιο και τετράγωνο τετράγωνο έφτανε σ' εκείνο που βρισκόταν η πέτρα. Πάλι χτυπώντας την με το πόδι με το οποίο πατούσε στο έδαφος προσπαθούσε τετράγωνο -τετράγωνο να τη βγάλει έξω από το σχέδιο στην αρχή του.
ΤΟ ΚΟΥΤΣΟ Δεν έπρεπε ούτε η πέτρα ούτε το πόδι να ακουμπήσει στις γραμμές του σχεδίου. Αν ακουμπούσε στη γραμμή έβγαινε από το παιχνίδι και ξεκινούσε το άλλο παιδί. Επίσης έχανε το παιδί του οποίου η πέτρα δε θα πήγαινε στο τετράγωνο που ήταν η σειρά του. Αν για παράδειγμα έπρεπε να ρίξει την πέτρα του στο 4ο τετράγωνο κι αυτή όπως την πετούσε πήγαινε στο 5ο τότε το παιδί αυτό έχανε και συνέχιζε το άλλο παιδί.
Κλέφτες κι αστυνόμοι Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο οµάδες: τους «κλέφτες» και τους «αστυνόµους». Οι «αστυνόμοι» κυνηγούν τους «κλέφτες» και όποιον ακουµπήσουν, τον βάζουν «φυλακή». Οι υπόλοιποι «κλέφτες» προσπαθούν ν’ ακουµπήσουν τον «φυλακισμένο», για να «ξελευτερωθεί» και να ξαναγίνει κλέφτης. Το παιχνίδι παίζεται σε διάφορους τόπους µε παραλλαγές, όπως για παράδειγµα, οι «κλέφτες» κρύβονται και τους ψάχνουν οι «αστυνόµοι».
ΤΟ ΚΥΝΗΓΗΤΟ Ένα παιχνίδι που παίζουμε είναι το κυνηγητό. Πρέπει να κυνηγάει ένας και οι άλλοι να τρέχουμε και να μην κρυβόμαστε, το παιδί που κυνηγάει να μην κάνει κλεψιές. Υπάρχει και "ξελέ", δηλαδή να πάει το παιδί που δεν κυνηγάει στο παιδί που είναι πιασμένο, να το ακουμπήσει και έτσι ελευθερώνεται. Επίσης έχει και "μάνα", δηλαδή αυτό το παιδί που δεν κυνηγάει να πάει εκεί και έτσι αυτός που κυνηγάει δεν μπορεί να τον πιάσει. Αυτό το παιχνίδι λέγεται κυνηγητό.
Σηµαδεύω µε την µπάλα Οι παίκτες µας χωρίζονται σε δυο ισάριθμες οµάδες και, αφού χωρίσουµε το γήπεδο σε δυο ίσες περιοχές, παρατάσσονται αντιµέτωπες. Η κάθε οµάδα προσπαθεί µε την µπάλα να πετύχει τους αντιπάλους στα πόδια και να τους βγάλει έτσι έξω. Νικήτρια είναι η οµάδα που, µετά από καθορισµένο χρόνο, έχει στο γήπεδο περισσότερους παίκτες.
Το µαντιλάκι Ισάριθμες οµάδες παρατάσσονται η µια απέναντι από την άλλη και παίρνουν οι παίκτες της κάθε οµάδας τα νούµερά τους. Στο µέσο της απόστασης τοποθετούµε κάτω ένα µαντιλάκι ή το δίνουµε σε κά-ποιο παιδί να το βαστάει. Κατόπιν φωνάζουµε ένα νούµερο που αντιστοιχεί σε δυο αντίπαλους παίκτες, οι οποίοι µε τη σειρά τους πρέπει αµέσως να τρέξουν να πάρουν το µαντιλάκι και να το φέρουν στην οµάδα τους, χωρίς όµως ο αντίπαλος παίκτης να καταφέρει να τους πιάσει. Αν το καταφέρει, παίρνει βαθµό η οµάδα του. Αν όµως πιαστεί, παίρνει βαθµό η αντίπαλη οµάδα. Το παιχνίδι τελειώνει µετά από προσυμφωνημένο αριθµό πόντων.
Αγαλματάκια ΄Οταν κάποιος δίνει το σύνθημα οι άλλοι όπου κι αν είναι σταματάνε ακίνητοι χωρίς να γελάνε. Το παιδί που τα φυλάει πρέπει να καταφέρει να κάνει τους άλλους να κουνηθούν ή να γελάσουν χωρίς να τους ακουμπήσει. Αυτός που δεν συγκρατιέται και γελάει παίρνει τη θέση εκείνου που τα φύλαγε. Αυτό γίνεται μέχρι όλα τα παιδιά να πάρουν τη θέση αυτού που φύλαγε πρώτος.
Το Μπιζζζ! Μαζεύονται τα παιδιά και αποφασίζουν ποιος θα τα "φυλάει". Αυτός λοιπόν κάθεται σ' ένα σκαμνί ή στέκει σκυφτός και βάζει το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη, κρατώντας την παλάμη ανοιχτή προς τα επάνω, ενώ με το αριστερό του χέρι κρατάει κλειστά τα μάτια του. Οι άλλοι παίκτες στέκονται προς τ' αριστερά του και ένας απ' αυτούς τον πλησιάζει, του χτυπάει την ανοιχτή παλάμη και ύστερα απομακρύνεται μαζί με τους άλλους. Όλοι χοροπηδούν γύρω του και στρυφογυρίζουν το δάχτυλο τους φωνάζοντας "Μπιζζ!" όπως κάνει η μέλισσα. Αυτός που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν τον ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του αλλιώς το παιχνίδι συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο.
“Όλοι οι μεγάλοι υπήρξαν μικρά παιδιά (αλλά λίγοι το θυμούνται)” Antoine de Saint Exupéry
ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ Τα Παραδοσιακά Παιχνίδια και οι Προεκτάσεις τους: Μία Ποιοτική Προσέγγιση Πέτρος Νάτσης, Αικατερίνη Γκόλια, Δημήτριος Κοκαρίδας, & Ευανθία Καραπάνου ΤΕΦΑΑ, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Νόου Ν., «Τα παιγνίδια της γειτονιάς», Αθήνα 2001. Αντωνιάδης Α., Το παιχνίδι, Θες/νίκη 1994. Κροντηρά Λ.,«Ελάτε να παίξουμε μέσα στο χρόνο» , 2002 Σαγώνας Γ. (2008). Παραδοσιακά Παιχνίδια. Αθήνα.