Hoofdlijnennota Arbovisie 2040

WET- EN REGELGEVING <

Foto: NVDO

Hoofdlijnennota Arbovisie 2040

Goed arbobeleid zorgt ervoor dat mensen gezond en veilig kunnen werken. In de afgelopen jaren zijn er door werkgevers, brancheorganisaties en overheden veel stappen gezet om dit arbobeleid zo goed mogelijk in te richten. Maar sommige problemen zijn nog niet opgelost. Zo overlijden er in Nederland nog jaarlijks 4100 mensen als gevolg van blootstelling aan belastende factoren op het werk. Ook komen er continu nieuwe uitdagingen op ons af.

De arbeidsmarkt flexibiliseert, de pensioenleeftijd wordt hoger, technologieën worden in razendsnel tempo ontwikkeld en werknemers ondervinden verschillende fysieke en mentale klachten als gevolg van hun werk.

> Gezond en veilig werken, nu en in de toekomst. Het is

belangrijk om goed voorbereid te zijn op al deze en toekomstige ontwikkelingen. Want samen kunnen we ervoor zorgen dat we zo gezond en veilig mogelijk kunnen blijven werken, nu én in de toekomst. Hierbij stellen we onszelf een aantal belangrijke vragen, zoals: hoe gaan deze ontwikkelingen zich voortzetten de komende jaren? Wat is nodig voor een nieuwe aanpak en hoe moet die er eigenlijk over twintig jaar uitzien? En welke rollen spelen de overheid, werkgevers en werknemers de komende jaren in deze ontwikkelingen?

> In gesprek met Nederlanders. Om deze vragen te beant-

woorden, is het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een traject gestart: Arbovisie 2040. Door een open dialoog aan te gaan met zoveel mogelijk partners, werkgevers en werknemers, wordt een visie ontwikkeld op het arbobeleid van de Nederlandse overheid voor de komende jaren. Het uiteindelijke doel van dit beleid is om ervoor te zorgen dat Nederlanders zo gezond en veilig mogelijk kunnen blijven werken in een arbeidsmarkt die continu in beweging is.

‘‘Goede arbeidsomstandigheden zijn een belangrijke voorwaarde ’ voor een gezonde en werkende Beroepsbevolking’

> Hoofdlijnen. In de Arbovisie 2040 worden zeven hoofdlijnen voor het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van werkenden geformuleerd: 1. meer focus op preventie 2. meer mogelijkheden voor eigen regie voor werkenden 3. structureel aandacht voor de factor arbeid in de reguliere zorg 4. verbetering in de naleving van de wet- en regelgeving 5. een flexibel en adaptief arbostelsel en arbobeleid 6. een verbeterde kennisinfrastructuur en implementatie van kennis over preventie in de praktijk 7. een passende en effectieve verantwoordelijkheidsverdeling

Op basis van de gesprekken met de stakeholders en de analyse van (wetenschappelijke) rapporten, studies, cijfers en ontwikkelingen is onderstaande visie opgesteld. In 2040 is werken goed voor de gezondheid en het welbevinden van de beroepsbevolking en daarmee ook voor de productiviteit, de economie en de kwaliteit van leven in Nederland. Ofwel: we kunnen zeggen ‘werken is gezond’ en de belasting en belastbaarheid van werkenden is meer in balans.

Werkgevers, werkenden, de overheid, opdrachtgevers en andere spelers werken ieder vanuit hun eigen rol aan de maatschappelijke opgave van een duurzaam inzetbare beroepsbevolking. Daarmee wordt bijgedragen aan de productiviteit van bedrijven, de volksgezondheid en het beheersbaar houden van de (maatschappelijke) kosten die voortvloeien uit arbeidsgerelateerde aandoeningen. Nederland biedt een goed klimaat voor gezond en veilig werken. > Impact trends op veilig en gezond werken. Het ministerie

van SZW heeft samen met TNO en RIVM gekeken naar welke trends en ontwikkelingen mogelijk een rol gaan spelen en impact kunnen hebben op veilig en gezond werken in de toekomst. Met de blik op 2050 is gekeken waar werkgevers en werknemers rekening mee moeten houden. Er zijn ontwikkelingen geïnventariseerd die waarschijnlijk zullen plaatsvinden en die van invloed zullen zijn op gezond en veilig werken. Het gaat om ontwikkelingen die betrekking hebben op werkenden, de werkorganisatie en maatschappelijke en technologische ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de arbeidsmarkt. Kunstmatige intelligentie en informatiestress/ technostress komen als meest reëel en invloedrijk naar voren, gevolgd door de 24/7 economie, nieuwe (duurzame) energie, flexibel werken en robotisering. Over een aantal decennia zal ons werk er anders uitzien. Verdergaande robotisering zal hierbij een belangrijke rol spelen. Robots nemen steeds vaker zware of juist repeterende werkzaamheden over en maken werk efficiënter. Dit is een kans, maar brengt ook eigen, nieuwe risico’s voor de gezondheid met zich mee. Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met demografische en technologische ontwikkelingen. Deze ontwikkelingen kunnen (nieuwe) arbeidsrisico’s opleveren, die tijdig gesignaleerd moeten worden om adequaat te kunnen reageren. Het arbobeleid moet efficiënt kunnen inspelen op deze en andere toekomstige ontwikkelingen. Daarbij hoort het uitvoeren van periodieke inventarisaties gericht op het in beeld brengen van nieuwe arbeidsrisico’s, van nieuwe (kennis)ontwikkelingen en het verspreiden van nieuwe preventieve toepassingen. <