GRAM april 2012 by NVRD

JAARGANG 103

NUMMER 4

APRIL 2012

Nederland is klaar voor recycling drankenkartons | Afval is de enige grondstof die we hebben | Mei wordt Nationale Kledinginzamelmaand | Hoe schoon zijn schone voertuigen?

Gemeenten zien kansen met nieuwe Wet werken naar vermogen

Van Schijndel Afvalinzamelsystemen “iets anders, veel beter”.

VSAII + SCB1700-Eurosplit

VSAIII + SCB1700-Combi Gesc voor hikt arm- haak,k kettin abel- en gop syste name men .

VSAII + ACB500 Archiefbelading

Onderdelenservice

Waarom voor van Schijndel kiezen: Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw. Standaard met verzwaard juk en persschot. ot. Twee jaar garantie.

ON D E

Eenvoudig, betrouwbaar. Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken. Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.

E RD

LE N

www.vanschijndel.eu Van Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E info@vanschijndel.eu

www.vanschijndel.eu

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: de Wet werken naar vermogen 6

In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij omgaan met deze nieuwe wet. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

Nederland is klaar voor recycling drankenkartons 10

Een interview met Inge Eggermont, directeur van stichting Hedra over de gescheiden inzameling van drankenkartons.

Afval is de enige grondstof die we hebben 12

“Economisch kan het wel rendabel zijn om recycleerbaar afval naar landen als China of India te exporteren, maar dan ga je voorbij aan de strategische waarde van afval. En die wordt alsmaar groter.” Professor Marcel Goemans over de Europese ontwikkeling in afvalverwerking.

Er is veel te leren in de NVRD Benchmark Afvalinzameling 16

In mei gaat de NVRD Benchmark Afvalinzameling 2012 van start. Het is een uitgelezen kans om de eigen prestaties te eiken aan de prestaties van andere gemeenten en afvalinzamelaars.

Nieuwe rubriek: Vakwerk Interview met een professional uit de branche

Bezem Oproep; stem mee

14 Vier keer negen uur werken bij Avri 19 Gemengde berichten afval & milieu 20 Interview met Dick Hoogendoorn, directeur van de Vereniging Afvalbedrijven 24 Mei wordt nationale kledinginzamelmaand Foto voorplaat, lees verder op pag. 6

25 NVRD Nieuws

(foto: Nationale Beeldbank)

26 Afwegingskader schone technieken 29 WeCycle actie Koninginnedag 30 Certiﬁcaat voor MVO prestatielader Humana 32 Gemeente Schoon: convenant met scholen in Houten 33 Goed communiceren over afvalinzameling 35 Nieuws op de markt 38 Agenda

GRAM

april 2012

www.orlaco.nl

Vision is our mission

Telefoon: (0) 342 404 555 E-mail: info@orlaco.nl

BEZEM Vermogen De beruchte 1 april is weer achter de rug. En dan bedoel ik dat niet vanwege de grapjes, maar vanwege de jaarlijkse zweetuurtjes achter de computer of boven een schrijfblok om de belastingaangifte de deur uit te werken. Natuurlijk allemaal weer naar eer en geweten ingevuld en dit jaar des te meer. Immers hoe hoger je vermogen, hoe meer je waard bent. De nieuwe Wet werken naar vermogen betekent dat een ieder aan de hand van zijn of haar vermogen (loonwaarde) ingezet wordt op werk. Een mens krijgt dus een waarde mee. Uiteraard niet de waarde van zijn of haar stoffelijke vermogen maar de waarde van zijn of haar arbeidscapaciteit. Ongeacht de werkelijke kansen op de arbeidsmarkt, bepaalt deze waarde de mate waarin iemand inzetbaar is.

Ik hoop oprecht dat deze doelgroep op een goede manier een plek krijgt in de samenleving. En dat deze mensen door het verrichten van werkzaamheden, een betere kans krijgen op een volwaardig bestaan. Maar ik hoop ook dat de regelgeving ruimte laat voor praktische interpretatie. Begeleiding en bescherming dreigen een ondergeschoven kindje te worden. Gemeenten worden geacht werkgevers te stimuleren om mensen met een lagere loonwaarde in te zetten. Daartegenover staat dat slechts betaald hoeft te worden voor de mate waarin deze mensen in staat zijn tot het verrichten van arbeid. Ongewild komen er dan toch beelden bij me naar boven van markten waar mensen naar waarde worden aangeprezen. Is dit dan waar onze voormalige minister-president op doelde, toen hij verwees naar de terugkeer van de VOC mentaliteit?

Het afschaďŹ&#x20AC;en van statiegeld is een democratisch besluit Eens Oneens Reageren? Ga naar www.nvrd.nl Uitslag van de poll maart Verlaging van de schoonheidsgraad in de openbare ruimte kost alleen maar geld. Eens: 100 % Oneens: 0 % Verder discussiĂŤren over dit onderwerp? Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

GRAM

april 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ? D E Z E MAAN D:

de Wet werken naar vermogen Gemeente Apeldoorn

Omdat we het beheer en onderhoud grotendeels zelf doen, zijn er veel werkplekken beschikbaar voor deze mensen. We proberen over de hele linie zo veel mo-

Werkt uw gemeente met mensen die

gelijk mensen in te zetten die een steun-

een afstand tot de arbeidsmarkt

tje in de rug nodig hebben. ‘Apeldoorn

hebben?

Vooruit’ is bijvoorbeeld ook een project

Wij hebben zo’n 150 mensen bij ons ge-

voor mensen met een grote afstand tot

detacheerd via de sociale werkvoorzie-

de arbeidsmarkt. Hierin hebben we tien

ning. Zij werken het hele jaar rond. We

werkplekken beschikbaar, ook kantoor-

begonnen zo’n drie jaar geleden met ze-

banen, voor mensen die zo weer wat

ventig mensen in de groenvoorziening, dat hebben we uitgebreid naar meerdere afdelingen.

Henk Veurman d heer en onderhou adjunct-hoofd be ers. rn, 156.000 inwon gemeente Apeldoo apeldoorn.nl Contact: gemeente@

Waarom is ervoor gekozen deze mensen in te zetten? De gemeenteraad heeft ons gevraagd om daar waar het kan deze mensen in te zetten in de eigen werkorganisatie. Daarnaast heb je als gemeente een voorbeeldfunctie voor andere bedrijven.

W ET WERK EN NAAR V E RMOGE N De overheid wil één brede voorziening invoeren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat wordt de Wet werken naar vermogen, die per 1 januari 2013 in werking treedt. Met de WWNV probeert de overheid zoveel mogelijk mensen uit een uitkering te halen, zoals de bijstandswet, de wet op sociale werkvoorziening en Wajong. De WWNV wordt uitgevoerd door gemeenten. Werkgevers hoeven slechts een loon te betalen naar prestaties, gemeenten vullen het salaris aan tot het niveau van een minimuminkomen (bijstandsniveau). Behalve deze loondispensatie belooft het kabinet nog meer ondersteunende maatregelen als detachering en werkplekaanpassing. Staatssecretaris De Krom heeft met de werkgeversorganisatie VNO-NCW afgesproken dat werkgevers zich ten doel stellen deze kabinetsperiode 5000 extra werkervaringsplaatsen te realiseren. Die zijn vooral bedoeld voor jongeren met een arbeidsbeperking die net van school komen.

GRAM

april 2012

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit hoe zij omgaan met de Wet werken naar vermogen. Welke taken vervullen de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, hoe is de aansturing van deze mensen geregeld en wat zijn de ervaringen. De organisaties lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers

arbeidsritme en werkervaring op kunnen

Wat zijn de ervaringen?

Wat verwacht u van de Wet werken

en willen doen. En van daaruit weer mo-

Heel goed. Bij ons werken de reguliere

naar vermogen?

gelijkheden krijgen om door te stromen

arbeidskrachten en de gedetacheerde

Er komt meer druk bij gemeenten te

naar een reguliere baan.

medewerkers intensief samen. Ze zit-

liggen om iets voor deze mensen te

ten samen in de auto, in de kantine. In

organiseren. Een goede zaak, al zal de

Welke taken vervullen ze?

het begin moesten de reguliere krachten

economie ook een beetje mee moeten

De gedetacheerde medewerkers bij de

daar heel erg aan wennen. Nu, na een

werken. We nemen ook clausules op in

afdeling Beheer en Onderhoud werken

paar jaar, is dat helemaal omgeslagen.

de aanbestedingen: twintig procent van

voornamelijk in het groenbeheer, dus

Reguliere krachten zijn heel enthousiast

de arbeidskrachten moet uit bijzondere

schoﬀelen en snoeien, zwerfafval oprui-

geworden over de samenwerking. Ze

doelgroepen komen. Zo kunnen we met

men Daarnaast beheren zij de ﬁetsen-

vragen soms zelf om zo’n medewerker

zijn allen ons steentje bijdragen.

stallingen in Apeldoorn. Een vaste groep

als naaste collega. De mensen van de

maakt onze eigen locaties schoon. Een

sociale werkvoorziening zijn over het al-

heel breed pakket.

gemeen heel trots en blij dat ze regulier werk kunnen en mogen doen. Ze dragen

Hoe is de aansturing?

dezelfde kleding als hun collega’s, zodat

De werkbegeleiding doen we zelf. Ook

je geen verschil ziet aan de buitenkant.

worden we bijgestaan door één consu-

Dat meedoen in de maatschappij is heel

lent van de sociale werkvoorziening.

goed voor hun gevoel van eigenwaarde.

Irado

Marijke van Doorn gingsgebied hoofd p&o Irado, verzor am). ied (Sch 75.000 inwoners o.nl irad rn@ Contact: m.van.doo

Werkt uw organisatie met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben? Dat doen we al zo lang ik me kan herinneren. We hebben nu elk jaar circa vijftig arbeidsplaatsen beschikbaar voor mensen van de sociale werkvoorziening, Daarnaast laten we, via een contract met de gemeente Schiedam, een van onze belangrijkste opdrachtgevers, elk jaar zo’n vijftien mensen een leer- en ontwikkelstage lopen. Verder hebben we nog wat losse krachten. We werken al minstens vijftien jaar met mensen met een achterstand, voorheen waren dat zogeheten IND’ers, mensen met een Melkertbaan. Daarvan hadden we er zestig tot

Medewerkers van Irado met in het midden hun begeleider Ruud Monpellier (blauwe jas)

GRAM

april 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ? zeventig in dienst? Een aantal van hen is

Wat zijn de ervaringen?

doorgestroomd naar een vast dienstver-

Heel goed, het gros is enthousiast. En

band bij Irado.

wij zijn ook tevreden. De mensen zelf hebben het gevoel dat ze wat leren,

Waarom is ervoor gekozen deze

dat ze meer kans maken op een baan.

mensen in te zetten?

Wij werken samen met uitzendbureau

Wij zijn een van de grootste bedrijven in

Randstad, dat gaat uitstekend. Randstad

Schiedam, verantwoordelijk voor afval

garandeert dat minstens de helft van de

en beheer openbare ruimte. We vinden

betreﬀende werknemers een baan krijgt

dat we als zodanig een maatschappelijke

aangeboden voor minimaal een half jaar.

rol hebben te vervullen. We willen graag ons steentje bijdragen als het erom gaat

Wat verwacht u van de Wet werken

deze mensen aan de slag te helpen. Om-

naar vermogen?

dat we op alle fronten een duurzaam

Ik heb het idee dat dankzij die wet vooral

bedrijf willen zijn, hebben we ook het

mensen met minder capaciteiten, zoals

certiﬁcaat maatschappelijk verantwoord

Wajongers, makkelijker een werkplek

ondernemen (mvo) gehaald.

aangeboden gaan krijgen. Als werkgever hoef je straks alleen nog maar te betalen

Welke taken vervullen ze?

naar wat ze daadwerkelijk produceren.

Het grootste deel werkt in de openbare

Daarmee wordt veel aarzeling wegge-

ruimte, als schoﬀelaars en papierprik-

nomen en zullen meer bedrijven mak-

kers. Mensen die het aankunnen, werken

kelijker mensen met een afstand tot de

een niveautje hoger, als stratenmaker of

arbeidsmarkt in dienst nemen. Dat hoop

in de groenvoorziening. Soms krijgen ze

ik althans van harte.

van ons een opleiding of laten we ze een

Werkt uw gemeente met mensen die

kleine cursus volgen, bijvoorbeeld op het

een afstand tot de arbeidsmarkt

gebied van veiligheid. Voorheen konden we ze een bbl-opleiding aanbieden, maar omdat de contracten nu nog maar zes tot twaalf maanden duren, is dat te kort.

Gemeente Westland

hebben? We hebben nu hoofdzakelijk mensen van de sociale werkvoorziening die zwerfafval opruimen, dat zijn ongeveer vijftien

We bekijken nog of er andere opleidings-

mensen met een bepaalde achterstand. m

mogelijkheden zijn.

Dan hebben we er ook nog twee op het D afvalbrengstation. a

Hoe is de aansturing? We hebben daar één leidinggevende voor

Waarom is ervoor gekozen deze

vrijgemaakt. Die medewerker is de chef

mensen in te zetten? m

van alle mensen met een achterstand. Hij

Een deel van ons werk is nu eenmaal E

moet soms ‘s nachts zijn bed uit om pro-

llaagdrempelig, daar heb je geen havo-

blemen op te lossen; het is best intensief

diploma voor nodig. Deze mensen vallen d

werk want het zijn vaak mensen met pro-

anders tussen de wal en het schip. Zij a

blemen. Het leiding geven aan mensen

horen er ook bij, wij zijn heel blij dat we h

met een achterstand vereist een inten-

ze een plekje in de maatschappij kunnen z

sieve en speciale aanpak. Vooral in het

bieden op deze manier. b

begin moeten ze leren op tijd te komen en dat hun kleding in orde moet zijn. Ze hebben simpele, eenduidige instructies nodig. De persoon die je daar op zet, moet dat liggen.

Aad Kamphorst gemeente coördinator reiniging oners. Contact: inw 00 Westland, 100.0 tewestland.nl afkamphorst@gemeen

Welke taken vervullen ze? Naast de taken die ik al noemde, hebben N we ook iemand die de bruikbare spulw llen uit het afval haalt voor de kringloop. Daarin gaan we binnenkort een stapje D verder. Er komen tien extra werkplekken v voor mensen met een achterstand bij het kringloopcentrum. Daar zijn we lang

GRAM

april 2012

plezier in hun vak en doen hun uiterste

Wat zijn de ervaringen?

best. Een reguliere werknemer zou het

Goed. Je moet ze wel heel duidelijke en

waarschijnlijk snel zat worden, elke dag

eenduidige instructies geven. Als je zegt

afval rapen.

‘verplaats die grijze containers even’, dan laten ze elke groene staan. Ze zijn

Wat verwacht u van de Wet werken

ook minder ﬂexibel dan reguliere krach-

naar vermogen?

ten. Veel werkgevers moeten daar aan

Zoals ik het begrijp, is de opzet meer

wennen. Dat zal straks met de WWNV

mensen een plek in de samenleving te

nog een grote rol gaan spelen.

bieden. Dat is een mooie insteek. Je moet wel oppassen dat je ze geen te moeilijke functies laat vervullen. Probeer die mensen werk te laten doen dat ze aankunnen, dat is belangrijk.

Gemeente Tilburg Werkt uw gemeente met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben? mee bezig geweest en ik ben heel blij dat

Via de sociale werkvoorziening zijn er

dat nu gelukt is.

rond de honderd mensen uit deze doelgroep bij onze gemeente aan de slag. Ze

Hoe is de aansturing?

werken voornamelijk in de schoonmaak,

Voorheen stuurden we de mensen zelf

catering en afvalverwerking.

aan, met een eigen coördinator vanaf de

Michel Wolters afdelingshoofd Werk & Inkomen gemeente Tilburg, 20 6.000 inwoners. Contact: michel.wolt ers@tilburg.nl

gemeentewerf. Sinds een tijdje laten we

Waarom is ervoor gekozen deze

ze in eigen ploegjes draaien, geleid door

mensen in te zetten?

mensen van de sociale werkvoorziening.

Als gemeente willen we een invulling ge-

Dat was een gouden greep, want dat

ven aan sociaal werkgeversschap. We sti-

werkt veel beter in de praktijk. Wat je nu

muleren, via aanbesteding, ook partners

ziet, is dat ze een sterk verantwoordelijk-

om mensen met een achterstand aan het

Wat verwacht u van de Wet werken

heidsgevoel hebben gekregen voor hun

werk te helpen. Onze doelstelling is zo-

naar vermogen?

eigen wijkje. Ze zijn in hun hele doen en

veel mogelijk mensen op de reguliere ar-

We hebben in Tilburg toevallig een pilot

laten gegroeid, sommigen hebben zelfs

beidsmarkt een plek te geven.

gedraaid met deze wet. De beoordelings-

een rijbewijs gehaald, terwijl je dat vooraf nooit voor mogelijk had gehouden.

fase, waarin bekeken wordt of iemand Welke taken vervullen ze?

onder de WWNW valt of niet, roept wel

Bij het BAT, Brabants Afval Team, werken

erg veel bureaucratie op. Dat verliep

Wat zijn de ervaringen?

ze voornamelijk in de groenvoorziening.

zo omslachtig, dat veel mensen in het

Geweldig. Je ziet die mensen groeien.

In de catering vullen ze koﬃe- en thee-

toeleidingstraject al af vielen. De vak-

Ook de werkresultaten zijn uitzonderlijk

automaten en verzorgen de broodjes.

bonden protesteerden ook, omdat het

goed. Westland is een heel schone ge-

Verder hebben we mensen aan de balie

inkomen slechts aangevuld wordt tot bij-

meente, we hanteren zowat de scherp-

zitten, in portiersfuncties en op kantoor.

standsniveau, niet tot het minimumloon.

ste normen uit het beeldbestek. En daar

Het was een pilot, dus de ontwikkelingen

voldoen we ook aan, blijkt uit de contro-

Hoe is de aansturing?

moeten we afwachten. Maar op zich is de

les. Wat belangrijk is: deze mensen blij-

WSW, de sociale werkvoorziening, ver-

wet goed.

ven hun werk elke dag als een uitdaging

zorgt de aansturing. Logisch, want het

zien. Al doen ze het tien jaar, ze houden

werk is aan WSW uitbesteed.

GRAM

april 2012

H EDRA- DIRE CTE U R INGE E G G E RM ONT:

“Nederland is klaar voor recycling door Pieter van den Brand

Alle seinen staan op groen voor de gescheiden inzameling van

nieuwe verpakkingen (niet voor direct contact met

drankenkartons. De milieuwinst is evident, de kosten zijn in

levensmiddelen). Gingen kunststof (PE) en aluminium

beeld gebracht. Toch komt het er niet van. Staatssecretaris

voorheen als brandstof naar kolencentrales en cement-

Atsma laat zijn oren te veel naar het bedrijfsleven hangen.

ovens, sinds kort heeft de recycler een samenwerking

Onacceptabel, vindt directeur Inge Eggermont van stichting

met het eveneens Duitse bedrijf APK. APK werkt drie-

Hedra. “Je stuurt een prachtige grondstof naar de afvaloven.

kwart van deze twee afvalstromen op tot granulaat.

Atsma laat een laaghangend stuk fruit hangen in zijn ambitie om naar 83 procent recycling te gaan.”

Ressource eﬃciency Eggermont: “Er komen steeds meer hoogwaardige

Op de achtergrond van het interview zoemt het nieuws

oplossingen. De tijd is rijp om de waardevolle grond-

over het naderende einde van de statiegeldplicht voor

stoﬀen in drankenkartons te hergebruiken. In Europa

grote plastic ﬂessen nog rond. We spreken directeur

staat resource eﬃciency stevig op het netvlies. Andere

Inge Eggermont van stichting Hedra na het Kamerdebat

Europese landen kennen al langer een inzamelsysteem

begin maart over het akkoord tussen het verpakkend

voor drankenkartons. Zelfs Engeland, dat van oudsher

bedrijfsleven en gemeenten, dat staatssecretaris Joop

op storten is ingericht, is erin geslaagd een derge-

Atsma een aantal dagen eerder luid roﬀelend bekend

lijk systeem op te tuigen. Onze buurlanden België en

maakte. Pregnante uitkomst: de supermarkten mogen

Duitsland realiseren substantiële inzamelpercentages

vanaf 2014 een streep zetten onder het door hen ver-

met 83 respectievelijk 71 procent. Hoe anders is dat

foeide, te dure statiegeldsysteem voor grote petﬂes-

in ons land, waar drankenkartons nog steeds in het

sen. Dit kwam Atsma op forse kritiek van de Kamer

restafval belanden. Met een inzamelpercentage van vijf

te staan. Zijn eigen CDA wil het besluit terugdraaien

procent zijn we hekkensluiter in de EU, waar het ge-

als inzameling en recycling tegenvallende resultaten

middelde 36 procent is.”

laten zien. Een Kamermeerderheid kiest voor het milieu en minder zwerfafval. Niet voor de belangen van frisdrankindustrie en supermarkten, die Atsma tot hun eigen Plastic Hero hebben uitgeroepen, zoals het inzamelsysteem met het opgeblazen oranje krachtpatsertje heet. Een meerderheid in het Parlement wil zelfs verder gaan en pleit voor een verhoogde inspanning voor het hoogwaardig hergebruik van een nog verwaarloosde maar waardevolle reststroom, namelijk de drankenkartons. Bijna alle partijen (CDA, Christenunie, D66, PvdA en SP) drongen tijdens het Kameroverleg aan op een

“Een drankenkarton is een drankenkarton. De consument hoeft zich niet af te vragen: moet ik deze verpakking nou scheiden of niet?”

wettelijke scheidingsplicht. Zelfs VVD-politicus René Leegte pleitte voor onderzoek naar de mogelijkheden voor inzameling en hergebruik van drankenkartons.

Mooie businesscase Eggermont heeft alle argumenten voor het inzamelen

Scheidingsplicht

en recyclen van drankenkartons helder op een rij staan.

Hedra is blij met de roep om hergebruik van dranken-

Drankenkartons zijn met hun lange papiervezels van

kartons. Deze stichting, waarin de producenten Elopak,

de uitzonderlijke hoge kwaliteit die de papierindustrie

TetraPak en SIG Combibloc vertegenwoordigd zijn, is

graag wil hebben. Recycling van de nu 350 duizend

voor een wettelijke scheidingsplicht. Hedra behartigt

ton op de Europese markt gebrachte drankenkartons

de milieubelangen van drankenkartons en zorgt ervoor

(36 procent van het totaal) is goed voor een verme-

dat in ons land ingezamelde drankverpakkingen naar

den CO2-uitstoot van 310 duizend ton. De milieuwinst

de recyclingfabriek in Duitsland gaan. In de Niederauer

van recycling is evident. Ook de kosten zijn nu goed

Papier Mühle in Kreuzau bij Aken wordt de papiervezel

in beeld gebracht door studies van KplusV (najaar

teruggewonnen en in de papierindustrie ingezet voor

2011) en eerder door CE Delft (augustus 2010). Een

GRAM

april 2012

drankenkartons” uiterst kosteneﬃciënte optie is het mee laten lopen

Druk van het bedrijfsleven

van de drankenkartons met de inzameling van kunst-

Toch blijft de status van het drankenkarton in het Ne-

stof verpakkingsafval van huishoudens. “In het huidige

derlandse afvalbeleid onveranderd. Ook niet met de

landschap van haal- en brengsystemen is het volgens

komst van het nieuwe Verpakkingenakkoord tussen

KplusV mogelijk 43 procent van de jaarlijkse hoeveel-

bedrijfsleven en gemeenten, dat nog steeds spreekt

heid drankenkartons in te zamelen. Dan praat je over

van materialen en niet van soorten verpakkingen.

30 duizend ton”, vertelt Eggermont. “Bovendien vormt

Drankenkartons bestaan voornamelijk uit papier. De

een aanbod van 30 duizend ton een mooie business-

hergebruiksdoelen voor papier worden royaal gehaald.

case voor investeerders in een recyclinginstallatie.”

Dus, redeneert het verpakkende bedrijfsleven, is de

Volgens het door de adviseurs van KplusV ontwikkelde

aparte inzameling van drankenkartons niet nodig.

kostenmodel komt de prijs voor het inzamelen en ver-

Volgens Eggermont is staatssecretaris Atsma ge-

werken van drankenkartons op 285 euro per ton. De

voelig voor de druk van het bedrijfsleven, wat

extra kosten voor de in te zamelen hoeveelheid van

de CDA-politicus ook tijdens de Kamerbehan-

43 procent komen hiermee op zo’n 8,5 miljoen euro.

deling werd verweten. “Dit nieuwe akkoord loopt tot 2022. Als de situatie tot die tijd on-

Milieuzak

gewijzigd blijft, is dat onacceptabel.”

Atsma zou wat Eggermont betreft inspiratie moeten krijgen van het veertigtal gemeenten, waaronder Apel-

Niet opportuun

doorn, Helmond, Maastricht, Venlo en Zutphen, dat al

Staatssecretaris Atsma heeft zijn standpunt al

drankenkartons inzamelt. In de Groningse gemeenten

bepaald. Als er extra kosten mee gemoeid zijn,

Grootegast, Leek en Marum haalt Hummel Recycling

gaat het niet door. En de kosten, stelt Atsma, kun-

kunststofafval en drankenkartons met succes geza-

nen niet uit de vermarkting van de ingezamelde dran-

menlijk op in de ‘milieuzak’. “Het bewijs dat deze twee

kenkartons worden gedekt. Het opleggen van een

stromen goed samen kunnen gaan. De inzamelresulta-

scheidingsplicht ziet de bewindsman helemaal

ten zijn prima. Gemeenten zijn trouw, niemand haakt

niet zitten. Verder vindt Atsma het nog niet

af. Er zijn zelfs enkele kleine gemeenten bijgekomen.

opportuun om de inzameling van kunststof-

Gemeenten willen deze service aan de burger leveren.

afval uit te breiden. Er is immers nog geen

Die voelt zich er prettig bij. Er is weinig uitleg nodig.

landelijke dekking. Dat argument gaat niet

Een drankenkarton is een drankenkarton. De burger

op, stelt Eggermont. “Als de supermarkten

hoeft zich niet af te vragen, wat bij al die soorten

straks in 2014 het statiegeldsysteem los

kunststof wel het geval is: moet ik deze verpakking

mogen laten, zal de inzamelstructuur met

nou scheiden of niet?”

de grote kunststoﬄessen uitgebreid moe-

Volgens Eggermont nemen ook de fabrikanten van

ten worden. Er komt dus vanzelf een goede

drankenkartons hun milieuverantwoordelijkheid. “Drie-

organisatie en infrastructuur. Bij de bouw van

kwart van de drankenkartons bestaat uit papier dat is

de nieuwe sorteerfabriek in de Waalhaven

gemaakt van FSC-hout uit milieuverantwoord beheer-

is bijvoorbeeld al rekening gehouden met

de bossen. Ook letten we op het energie-

de sortering van drankenkartons. We zijn

verbruik tijdens het productieproces. We

er juist helemaal klaar voor.” ■

doen vóór in de keten alles met aandacht voor het milieu, ook bij het transport. Het is doodzonde dat deze inspanningen in de afvalfase geen continuïteit krijgen. Dat past ook helemaal niet in het Nederlandse afvalbeleid met zijn hoge inzamelniveau en een staatssecretaris die de ambitie koestert om in 2015 naar 83 procent recycling te gaan.” Inge Eggermont, directeur stichting Hedra

GRAM

april 2012

Afval is de enige grondstof die we hebben door Hetty Dekkers

Afval is, op aardgas na, de enige grondstof die Nederland heeft. “Economisch kan het wel rendabel zijn om recycleerbaar afval naar landen als China of India te exporteren, maar dan ga je voorbij aan de strategische waarde van afval. En die wordt alsmaar groter.” Professor Marcel Goemans over de Europese ontwikkeling in afvalverwerking. “De ontwikkeling van afval is een voortzetting van de

zijn er demoprojecten waarbij opnieuw olie uit margi-

evolutie. Eerst was het een milieuproblematiek, vervol-

nale plasticfracties wordt gewonnen. Dat gebeurt in

gens werd het energiepotentieel ontdekt en nu wordt

Duitsland. In Engeland staan al drie installaties waar

er vooral naar het grondstoﬀenpotentieel gekeken.”

men proef draait met het stomen van restafval. Het

Professor Marcel Goemans, docent aan de universiteit

afval gaat in de autoclaaf, een stoomvat, en wordt

Antwerpen en directeur van een wereldwijd ingenieurs-

verwerkt tot één homogene vezelachtige structuur.

bureau MWH, verwacht dat nieuwe technieken hun op-

Daar kun je klassieke stromen als metaal en glas mak-

gang zullen maken.

kelijk uit halen. De vezels kun je terugbrengen in het fermentatieproces, als brandstof gebruiken voor bio-

Stomen van restafval

massacentrales of als grondstof voor mdf-platen.” De

“Vooral voor de niet klassieke recyclebare fracties als

stoominstallaties werken nog niet perfect, maar vol-

zeldzame aardmetalen, organische textiel en margi-

gens Goemans is het procédé kansrijk. Volgens hem is

nale plasticfracties zijn er veel nieuwe technieken in

het geen toeval dat dergelijke innovatieve technieken

opkomst. Zo worden er door fermentatie biochemica-

juist in Groot-Brittannië worden onderzocht en toege-

liën als bio-ethanol en bitanol uit afval gehaald. Ook

past.

Foto: Wouter de Bruijn, Nationale Beeldbank

GRAM

april 2012

Marcel Goemans (44) is gastprofessor aan de Universiteit Antwerpen. Hij doceert daar duurzame procestechnologieën en is verbonden aan het instituut milieu en duurzame ontwikkeling. Goemans is ook business director van het wereldwijde ingenieursbureau MWH (Montgomery, Watson & Harza). Uit hoofde van beide functies geeft hij regelmatig lezingen en neemt hij deel aan debatten over duurzame ontwikkelingen en milieu.

Landfillmining Om de grondstoffen die we hebben optimaal te benutten, wordt er in Belgisch Limburg momenteel onderzoek gedaan naar het afgraven van oude stortplaatsen. “Dat is een ambitieuze studie waar twee universiteiten aan meewerken, samen met afvalbedrijven en een onderzoeksinstituut. Dit landfillmining gebeurt op meer “Nederland en België hebben het nadeel van de rem-

plaatsen in de wereld, soms ook vanwege ruimtege-

mende voorsprong. In Engeland liep men oorspronke-

brek, zoals in Dubai. Men graaft een oude stortplaats

lijk achter op deze landen. Nu zie je dat ze met een

af en onderzoekt wat daar nog aan bruikbare grond-

inhaalslag bezig zijn. Ook de vergassingsmethode, die

stoﬀen inzitten. Om die vervolgens te benutten voor

op het vaste land van Europa eigenlijk al afgeschreven

recycling of energiewinning. Oude stortplaatsen zijn er

is als zijnde niet geschikt, wordt in Engeland momen-

genoeg in Europa, dus landﬁllmining kan veel opleve-

teel weer uitgeprobeerd. Persoonlijk denk ik dat deze

ren. Ik ben groot voorstander van dat soort processen.

techniek weinig kans van slagen heeft, maar de Engel-

In afval dat we decennialang onder de grond hebben

sen kijken in elk geval met een open, nieuwsgierige

gestopt, zit waarschijnlijk een groot grondstoﬀen-

blik naar nieuwe mogelijkheden. Daar kunnen soms

potentieel. En dat potentieel moeten we, maximaal

verrassende innovaties uit rollen, zoals de stoomtech-

ontsluiten.”

niek.”

Geopolitiek Volgens Goemans moet Europa meer oog krijgen voor de strategische waarde van afval. “Nu wordt alleen maar gekeken naar de economische waarde. Daarom wordt er ontzettend veel afval geëxporteerd. De containers uit China en India komen vol met nieuwe pro-

Marcel Goemans: “Europa moet meer oog krijgen voor de strategische waarde van afval”

ducten hierheen en het is dus spotgoedkoop om het afval retour te sturen in diezelfde containers. Anders moeten ze leeg terug. En ook is het demonteren van

Afval als energie blijft volgens Goemans een goede

iPads, mobieltjes, zonnecollectoren en andere elektro-

optie voor sommige fracties. “Dan moet je wel zoeken

nica vanwege de loonkosten haast niet te realiseren in

naar synergie tussen verschillende sectoren. Zoals in

landen als Nederland en België. Maar als je geopolitiek

Moerdijk gebeurt, met een afvalverbrander die direct

naar de kwestie kijkt, zie je dat de meeste grondstof-

energie levert aan een klassieke gascentrale. Zo kun je

fen, zoals olie, gas en zeldzame aardmetalen, overal op

ook denken aan een afvalverwerker die gekoppeld is

de wereld te vinden zijn behalve in Europa. De strate-

aan een vergister van slib. Bij het benutten van energe-

gische waarde van afval wordt dus alsmaar groter, met

tische waarde moet je als sector buiten je eigen hokje

het stijgen van de grondstofprijzen en de toenemende

durven kijken en matches maken met andere sectoren.”

grondstoﬀenschaarste. Europa kan zich dus beter gaan

Hoe de toekomst zich ook ontwikkelt, volgens Goe-

richten op vermindering van de export, ook al is die nu

mans staat het nut van gescheiden inzameling buiten

nog het meest rendabel. Hier en daar zijn er positieve

kijf. “Al die burgers die voor jou gratis het werk doen,

ontwikkelingen. Het Belgische Umicore bijvoorbeeld

dat is onovertrefbaar. Bovendien heb je met grotere

heeft geïnvesteerd in technologieën om zeldzame

stromen meer mogelijkheden. Hoe meer je ophaalt, hoe

aardmetalen uit elektronica te kunnen recycleren. De

goedkoper je kunt verwerken. Gemeenten en andere

kennis hebben we dus in huis. Bovendien gebeurt het

overheden moeten dus blijven investeren in publieks-

hier milieuvriendelijker dan in China.”

campagnes voor gescheiden afvalinzameling.” GRAM

■

april 2012

VIER KE E R NE GE N U U R W E RK E N B IJ AVRI

‘Hiermee laten we zien dat we een aantrekkelijke werkgever zijn’ door Ans Aerts

Vanaf begin dit jaar werken de medewerkers

ter alleen met het proefjaar beginnen als 100 procent

van Avri vier keer negen uur. Dit jaar is nog een

van het personeel hiermee instemde. Met de medewer-

proefjaar. Aan het einde van 2012 valt het besluit

kers die bezwaar hadden, zijn we in gesprek gegaan.”

of de vierdaagse werkweek deﬁnitief wordt inge-

De bezwaren bleken vooral betrekking te hebben op de

voerd. De ervaringen tot nu toe zijn positief.

thuissituatie. Medewerkers zagen problemen om een langere werkdag af te stemmen met het thuisfront. “Hier

In 2011 deed Avri al een proef waarbij medewerkers

hebben we met de betrokken mensen over gesproken.

in operationele en uitvoerende functies vier keer ne-

Uiteindelijk blijkt het voor de meeste van hen een voor-

gen uur werkten. “Die proef was een succes. Daarom

deel te zijn als ze vier dagen werken. Ze krijgen dan

wilden we er een vervolg aan geven”, vertelt Martijn

een papadag, de kinderen gaan een dag minder naar de

Verharen, manager Operationele Dienst bij Avri. De

opvang en dat scheelt weer in de kosten.”

nieuwe proefperiode duurt nog tot eind dit jaar. Verharen: “De proef van vorig jaar was beperkt van omvang.

Minder woon-werkverkeer

Het betrof vier voertuigen en een proefperiode van drie

Kostenbesparing en eﬃciencyverbetering waren be-

maanden. We willen er zeker van zijn dat negen uur per

langrijke redenen voor Avri om voor de proef met een

dag werken niet leidt tot gezondheids- of andere pro-

vierdaagse werkweek te kiezen. Verharen: “De kosten-

blemen. Om die reden kiezen we voor een proeftijd van

besparing zal zo’n 100.000 euro per jaar zijn. Dagelijks

een jaar met een nulmeting, een tussentijdse meting

hebben we in Rivierenland een dertigtal voertuigen op

en een eindmeting.”

de weg. Begin 2012 kregen we in onze regio een uitbreiding van onze werkzaamheden met de inzameling

Papadag

in de gemeente West Maas en Waal. De proef brengt

De kantoormedewerkers van Avri kregen al eerder de

met zich mee dat we eﬃciëntere routes hanteren. On-

mogelijkheid om te kiezen voor vier keer negen uur

danks de uitbreiding van ons werk hebben we geen

werken. Uit onderzoek bleek vervolgens dat het animo

extra voertuigen hoeven aanschaﬀen.” Een andere re-

hiervoor ook bij de mensen in de uitvoerende en ope-

den voor de proef is dat Avri als overheidsorganisatie

rationele functies groot was. Maar liefst 90 procent van

een voorbeeld wil stellen. Vier keer negen uur werken

hen bleek voorstander te zijn. Verharen: “We wilden ech-

levert minder woon-werkverkeer op en is dus goed voor het milieu en de ﬁlebestrijding. Verharen: “De belangrijkste reden voor de proef is echter het belang dat we hechten aan medewerkertevredenheid. Voor de toekomst is de verwachting dat er een tekort aan chauffeurs zal optreden. Op deze manier laten we zien dat we een aantrekkelijke werkgever zijn.”

Lichaamsbeweging Voor de uitvoering en evaluatie van de proef stelde Avri een werkgroep samen, bestaande uit een projectleider, chauﬀeurs en teamleiders. Zij gingen aan de slag met de planning van de routes. Vier keer negen uur werken vereist een strakke planning. Verharen: “In de praktijk betekent dit dat we onze voertuigen nu de hele week maximaal benutten.“ De projectleider stelde samen Jurgen en Sven samen met Scania

GRAM

april 2012

met de afdeling KAM een vragenlijst op om eventuele

gezondheidsklachten vast te stellen, zoals een muisarm, rugklachten of concentratieproblemen. De resten gft-afvalinzameling vindt bij Avri vooral met zijladers plaats. “Met de strakkere planning zijn er geen voorlopers meer. Dit vergt dus meer van de chauffeur, maar betekent ook dat hij regelmatig de wagen uit moet. Chauffeurs krijgen dus meer afwisseling in hun werk, meer lichaamsbeweging en minder risico op gezondheidsklachten.” Via metingen controleert het projectteam tenslotte of vier keer negen uur werken mogelijk leidt tot meer gevallen van schade, ongevallen of klachtenmeldingen. Als het aan het personeel had geleden was Avri al in januari definitief overgegaan op vier keer negen uur werken, volgens Verharen. “We zijn nu een paar maanden onderweg en mensen zijn erg enthousiast. De eerste ■

metingen laten positieve resultaten zien.”

G EM EN G D E BE RI CH TE N

Martijn Verharen

AFVAL & MILIEU

Biogas uit sloophout

de gemeente o.a. bij de organisatie van

woningcorporaties weinig kennis heeft

Een consortium van Gasunie, HVC groep,

de aanbesteding voor de inzameling en

over de verplichting om oude energiezui-

Taqa (energiebedrijf Abu Dhabi), appara-

afzet van oud papier. Later dit jaar volgt

nige verlichting apart in te leveren voor

tenbouwer Dahlman en aannemer Ballast

ondersteuning bij het aanbesteden en de

recycling. Bovendien voelen veel corpo-

Nedam

organisatie van de afzet van herbruikbare

raties zich niet verantwoordelijk voor de

afvalfracties van de Milieustraat Oss.

afvalscheiding, omdat ze derde partijen

gaat

een

biogasdemonstratie-

installatie bouwen in Alkmaar. De fabriek wordt gebouwd volgens het ECN-principe

inschakelen voor de uitvoering van het

en gaat vijf miljoen kubieke meter gas per

Sita haalt tot 2018 huisvuil

gebouwbeheer. Nog eens 17% geeft aan

jaar produceren uit sloophout. Dit komt

in Arnhem op

dat de inzameling van lampen en arma-

overeen met een aardgasgebruik van on-

Afvalinzamelaar Sita en de gemeente Arn-

turen geen prioriteit heeft.

geveer 3.500 huishoudens. Het ECN-pro-

hem zijn overeengekomen dat Sita tot 31

ces vergast eerst snippers sloophout bij

december 2017 huishoudelijk afval voor

400.000 nieuwe banen afvalsector

een temperatuur van negenhonderd gra-

de gemeente inzamelt. Het contract biedt

Volgens een onlangs gepubliceerde studie

den Celsius. Er ontstaat een gasmengsel

de mogelijkheid de looptijd met twee jaar

van de Europese Commissie zou de volle-

van onder andere methaan, waterstof en

te verlengen. In het contract verplicht Sita

dige uitvoering van de Europese afvalwet-

koolstofmonoxide. Daarna verwijdert een

een deel van het werk te laten uitvoeren

geving een besparing op kunnen leveren

tweede apparaat teer door het op te los-

door mensen met een beperking. Het gaat

van 72 miljard euro per jaar. Bovendien

sen in twee oliën.

daarbij onder meer om werk bij de afval-

zou het zorgen voor een jaarlijkse om-

brengstations in Arnhem, Rheden en Wes-

zetstijging van de sector afvalbeheer en

tervoort.

recycling in de EU met 42 miljard euro,

Gemeente Oss lid van Midwaste De gemeente Oss is toegetreden tot de

waardoor het uiterlijk 2020 ook nog eens

Coöperatieve Vereniging Midwaste Milieu,

Woningcorporaties geven afval-

zou kunnen zorgen voor 400.000 nieuwe

werknaam Midwaste. Hierdoor kan de ge-

scheiding geen prioriteit

banen. De Commissie ziet illegale afval-

meente in strategisch en in ﬁnancieel op-

Uit in opdracht van LightRec Nederland

verwijdering in de lidstaten als een gemis-

zicht proﬁteren van de kennis en schaal-

uitgevoerd onderzoek blijkt dat slechts

te kans op economische groei. Strengere

voordelen van de coöperatie. Voor Oss

een kwart van alle woningcorporaties be-

inspecties op nationaal niveau en betere

betekent de aansluiting dat de gemeente

leid heeft geformuleerd voor afvalschei-

kennis over afvalbeheer kunnen volgens

een belangrijke stap kan zetten in de ver-

ding, terwijl bij corporatiewoningen jaar-

de Commissie voor belangrijke verbete-

dere verduurzaming van afvalinzameling

lijks 1 miljoen lampen vrijkomen. Uit het

ringen zorgen.

en afvalverwerking. Midwaste begeleidt

onderzoek blijkt dat bijna de helft van de

GRAM

april 2012

Er isLaat veelkinderen te leren in de NVRD-benchmark meedenken Afvalinzameling door Alexander Vos de Wael In mei gaat de NVRD Benchmark Afvalinzameling

van mensen uit de Wet werken naar vermogen kijken

2012 van start. Het is een uitgelezen kans om de

we ook naar zaken als bijvoorbeeld inspanningen op

eigen prestaties te ijken aan de prestaties van

het gebied van vernieuwing of innovatie, duurzaam-

andere gemeenten en afvalinzamelaars. Zeker nu

heid van het voertuigenpark en (leeftijdsgebonden)

er allerlei vernieuwingen plaatsvinden in afvalin-

personeelsbeleid.

zameling en inzamelsystemen en er steeds meer nadruk wordt gelegd op eﬃciency.

Leren van elkaar Vanaf mei kunnen de deelnemers beginnen met de invoer van gegevens. Na validatie berekent de NVRD

Inzamelsystemen centraal

hieruit prestatie-indicatoren. Deze worden in schrifte-

De NVRD-benchmark legt in 2012 de focus op inzamel-

lijke rapportages vergeleken met andere deelnemers

systemen. Een inzamelsysteem is de combinatie van

en hun inzamelsystemen. Dan start het eigenlijke

een afvalstroom (bijvoorbeeld gft-afval of kunststoﬀen)

vergelijken en leren pas. Centraal in de benchmark

en een inzamelmethode (bijvoorbeeld zijladers, onder-

staan de bijeenkomsten waarin de deelnemers met de

grondse containers). Per inzamelsysteem worden de

conceptrapportages op schoot de onderlinge verschil-

prestaties tussen de deelnemers vergeleken. De vergelij-

len bespreken en samen op zoek gaan naar de oor-

king gebeurt steeds op twee niveaus: op beleidsniveau

zaken van deze verschillen.

waarbij de vraag centraal staat welk inzamelsysteem het

Tijdens de bijeenkomsten is er voldoende gelegen-

beste scoort en op operationeel niveau waarbij binnen

heid om actuele zaken te bespreken en zullen gast-

hetzelfde inzamelsysteem onderling vergeleken wordt.

sprekers bepaalde onderwerpen komen toelichten.

Uiteraard krijg je als deelnemer een totaaloverzicht van

Naast de drie geplande benchmarkbijeenkomsten,

je prestaties op alle systemen en worden ook de nieuwe

biedt de NVRD ook maatwerksessies op verzoek en

inzamelsystemen zoals ‘gecombineerd’ of ’omgekeerd’

op locatie.

inzamelen meegenomen. Naast de mogelijkheid om in deze drie sessies collega’s

Ook maatschappelijke meerwaarde

te ontmoeten en met elkaar van gedachten te wisselen,

De vergelijking vindt steeds plaats op vier prestatie-

ontvangen de deelnemers een eigen rapportage waarin

gebieden: milieu, productiviteit, kosten en maarschap-

hun prestaties worden vergeleken met vergelijkbare or-

pelijke meerwaarde. Nieuw is dat bij het prestatiegebied

ganisaties, en een algemene trendrapportage.

milieu zowel de prestaties op het gebied van ingezamelde hoeveelheid en afvalscheiding als CO2-uitstoot wor-

Kijkje in de keuken

den meegenomen. Daarnaast hebben we het prestatie-

Op de volgende twee pagina’s presenteren we twee

gebied ’maatschappelijke meerwaarde’ toegevoegd. Met

anonieme voorbeelden van het vergelijken van inzamel-

dit prestatiegebied willen we aangegeven dat er meer is

systemen. In de benchmark zijn onderlinge vergelijkin-

dan alleen sturen op kosten of productiviteit. Een van die

gen uiteraard niet anoniem.

aspecten van meerwaarde is het inzetten van mensen

met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit betekent dat

Deelname

je als gemeente of bedrijf niet zondermeer gaat voor de

Heeft u nog vragen of bent u geïnteresseerd in

goedkoopste oplossing maar dat je andere zaken ook

deelname? Voor aanmeldingen en vragen kunt u

belangrijk vindt. Prestaties op dit gebied worden in de

contact opnemen met de NVRD, Alexander Vos de Wael

benchmark 2012 ook inzichtelijk gemaakt. Naast inzet

(vosdewael@nvrd.nl).

GRAM

april 2012

Vergelijking brengsystemen: onder- of bovengrondse containers voor restafval? Productiviteit onder- en bovengrondse verzamelcontainers

500

Kg restafval per huishouden

1000

Productiviteit ondergronds Bij gelijke kg 42% minder tijd

Productiviteit bovengronds

Ondergrondse verzamelcontainers Bovengrondse verzamelcontainers

250

100

200

Inzet personeel en tractie per huishouden (minuten)

Uit de benchmark blijkt dat in stedelijke gebieden

Het inzamelresultaat staat verticaal op de y-as en wordt uitgedrukt in

steeds meer gebruik wordt gemaakt van verzamelcon-

de hoeveelheid restafval die per aangesloten huishouden wordt inge-

tainers voor het inzamelen van restafval. Deze trend

zameld. De lijnen in de graﬁek geven de doorsnee verhouding tussen

zal naar verwachting, zeker met de introductie van

inzet en inzamelresultaat aan van het betreﬀende inzamelsysteem.

’omgekeerd inzamelen’, de komende jaren doorzetten. Verzamelcontainers kennen twee varianten: boven- en

In de graﬁek vallen twee zaken op:

ondergronds. Bij een afweging tussen beide systemen

• Als we beide systemen vergelijken valt op dat ondergrondse in-

spelen de impact op het straatbeeld en de noodzake-

zamelcontainers gemiddeld een hogere productiviteit hebben dan

lijke investering een rol. Maar is er ook een wezenlijk

bovengrondse containers. Bij een gelijk inzamelresultaat is met on-

verschil in productiviteit tussen beide systemen? Hierin

dergrondse verzamelcontainers 42% minder inzet nodig. Het lagere

biedt de benchmark inzicht.

aantal ledigingen per uur wordt bij ondergrondse containers dus gecompenseerd door het grotere volume. Een reden voor het onder-

De graﬁek toont de verhouding tussen het inzamelre-

scheid kan ook liggen in de dichtheid van beide systemen.

sultaat en de daarvoor geleverde inzet van de bench-

• Binnen elk systeem zien we verder een forse spreiding in de pro-

markdeelnemers. De benodigde inzet staat horizontaal

ductiviteit. Bij gelijke inzet wordt in de ene gemeente tweemaal

op de x-as uitgedrukt. Dit is de som van de ingezette

zoveel ingezameld als in andere gemeenten. Dit zal voor een deel

personeel- en tractie-uren. De inzet is uitgedrukt in het

liggen aan niet beïnvloedbare omgevingsfactoren zoals inrichting

totaal aantal minuten inzet van medewerkers en voer-

van de openbare ruimte. Ondanks dit gegeven toont de graﬁek dat

tuigen per aansluiting, per jaar. De inzet kan verschil-

benchmarken loont. Ook gemeenten die hetzelfde inzamelsysteem

len door het type inzamelsysteem, de routeplanning,

toepassen kunnen veel leren van elkaar.

de dichtheid van de containers en natuurlijk de productiviteit. GRAM

april 2012

Welke inzamelsysteem voor kunststoffen presteert het best? 30

Kg per huishouden

Kunststoffen: productiviteit en milieuresultaat Hoogste milieuresultaat Zakken (haalsysteem) it

ite

Zakken met DifTar (haalsysteem)

tiv

c du

e st

o pr

Ondergrondse verzamelcontainers (brengsysteem)

Bovengrondse verzamelcontainers (brengsysteem)

1 1

Inzet personeel en tractie per huishouden (minuten)

De inzameling van kunststofverpakkingen staat in de schijnwerpers.

Uit de graﬁek blijkt:

Vanaf 2010 wordt deze stroom op grote schaal ingezameld. Binnen

• Dat het haalsysteem met zakken hogere milieuresul-

de benchmarkgroep werden drie inzamelsystemen toegepast: zakken (haalsysteem), bovengrondse- en ondergrondse verzamelcontainers. Welk systeem leverde de beste prestaties? Ook deze graﬁek toont de verhouding tussen het inzamelresultaat

taten kent dan verzamelcontainers. • De hoogste inzamelresultaten worden gehaald in diftar-gemeenten waar kunststoﬀen met zakken aan huis worden ingezameld.

(hoeveel kilogram kunststof verpakkingen zijn er per aangesloten huis-

• Voor alle inzamelsystemen geldt: hoe groter de in-

houden ingezameld?) en de daarvoor geleverde inzet van de inzame-

spanning, hoe beter het milieuresultaat. Dit blijkt uit

laar. Dit is de som van de ingezette personeel- en tractie-uren. Hiermee

het patroon van linksonder (weinig inzet, weinig re-

worden inzamelvoertuigen die verschillend zijn wat betreft personeelsinzet onderling vergelijkbaar.

sultaat) naar rechtsboven (veel inzet, veel resultaat) • Productiviteit is berekend als de verhouding tussen inzet en resultaat (hierbij wordt dus niet gekeken naar hoge milieuprestaties). Deze is het hoogst bij verzamelcontainers. De gele diagonale streep toont het productiviteitsniveau van het meest eﬃciënte inzamelsysteem in de benchmark: ondergrondse verzamelcontainers. Met dit systeem worden echter bij lange na niet de beoogde doelstellingen in 2015 gehaald. • Om de doelstellingen te halen lijkt het gebruik van het haalsysteem noodzakelijk. Daarbij dient rekening gehouden te worden met een substantieel hogere inzet, en dus hogere kosten.

■

Bron: data NVRD Benchmark Afvalinzameling, peiljaar 2010. Kunststoﬁnzameling met het huis-aan-huis inzamelen van zakken kent het

Alleen huishoudens die aangesloten zijn op de betreﬀende

hoogste milieuresultaat

inzamelvoorzieningen zijn meegewogen.

GRAM

april 2012

G EM EN G D E BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU

Strenge controle op afval scheiden

Inzameldoelstelling e-waste

snoeihout en afvalhout tot biobrandstof

De gemeente Almere heeft besloten een

De EU legt Nederland voor 2021 een in-

en compost. ARN is vergevorderd met de

extra proef te doen met het extra streng

zameldoelstelling op van 340 miljoen

bouw van een vergistings- en nacompos-

controleren van het scheiden van afval.

kilo e-waste. Die doelstelling is volgens

teringsinstallatie voor de productie van

De gemeente wil hiermee meer grond-

Wecycle en ICT~Milieu alleen haalbaar als

biogas uit gft-afval en zeer hoogwaardige

stoﬀen zoals plastic, bioafval en papier

de overheid bereid is aanvullende maat-

compost. De drie andere in GRAN deel-

ophalen. Een eerdere soortgelijke actie

regelen te treﬀen. Deze organisaties den-

nemende bedrijven zijn actief in de aan-

was succesvol. Er werd toen 30 procent

ken o.a. aan een afgifteplicht voor win-

nemerij, groenvoorziening, de productie

minder restafval ingezameld en twee

kels en gemeenten, een registratieplicht

van compost en het winnen van meststof-

keer meer gft-afval. Ook werd 30 procent

voor inzamelaars en recyclingbedrijven

fen en biologische bestrijdingsmiddelen.

meer plastic en 27 procent meer papier

en het zonder meer kunnen inleveren

De Stadsregio Arnhem - Nijmegen maakt

apart aangeboden. De acties zijn onder-

van e-waste bij verkooppunten van ap-

zich er sterk voor dat biogas als brand-

deel van het streven van Almere naar een

paraten en lampen. In 2011 zamelden

stof benut gaat worden voor stads- en

afvalloze samenleving.

Wecycle en ICT~Milieu 130 miljoen kilo

streekbussen in de regio.

e-waste in. Uit onderzoek blijkt dat de Gemeenten zamelen piepschuim in

consument jaarlijks nog 35 miljoen kilo

Green Deal over bodemas

Ruim 100 ton EPS verpakkingen (ofwel

e-waste met het huishoudelijk afval weg-

Staatssecretaris Atsma en de Vereniging

piepschuim) uit huishoudens werd het

gooit. Daarnaast verdwijnt 10 procent

Afvalbedrijven hebben een Green Deal

afgelopen jaar gescheiden op milieu-

naar het buitenland.

gesloten, waarbij is afgesproken dat Afval-

straten ingeleverd. Deze inzameling is

energiecentrales de kwaliteit van hun rest-

een initiatief van de fabrikanten van EPS-

Samenwerking bij inzameling en

stof (bodemas) gaan verbeteren door er de

producten. EPS weegt weliswaar heel wei-

verwerking groenafval

zware metalen en andere vervuiling uit te

nig, maar circa 600.000 m³ ofwel 15.000

Afvalenergiecentrale ARN in Weurt, Bruins

verwijderen. Daarna kan de bodemas ge-

vrachtwagens van 40m³ (ruim 4.000 ton)

& Kwast in Duiven, Van Iersel in Raven-

bruikt worden voor fundering van wegen,

verdwijnt nog steeds in het restafval. In-

stein en Den Ouden in Haps hebben de

zonder dat er nog beveiligende maatrege-

middels zijn dertig gemeenten (o.a. Bre-

krachten gebundeld om groenafval uit

len nodig zijn. Met deze afspraak wil het

da, Den Bosch, Dongen, Ede, Etten-Leur)

veertien gemeenten in de regio Arnhem

rijk meer waarde uit afval halen. Jaarlijks

op hun milieustraten gestart met EPS in-

- Nijmegen duurzaam te verwerken. Hier-

komt er zo’n 1,3 miljoen ton as uit de

zameling. Het materiaal gaat voor recy-

voor is Groen Recycling Arnhem Nijme-

verbrandingsovens. De Green Deal maakt

cling rechtstreeks naar herverwerkers.

gen B.V. (GRAN) opgericht. De nieuwe

op termijn een einde aan de nu verplichte

Daar wordt het materiaal gemalen en bij-

bedrijvencombinatie maakt het mogelijk

eeuwigdurende nazorg van stortplaatsen

gemengd in EPS isolatieproducten. Naar

om alle soorten groenafval duurzaam te

waar bodemassen nu worden opgeslagen.

verwachting zullen de komende jaren

verwerken. Onder regie van ARN zorgt

Vanaf 1 januari 2017 moet minstens de

zo’n 300 gemeenten in Nederland EPS-

het nieuwe bedrijf voor de inname, over-

helft van de bodemassen zonder bevei-

verpakkingen gescheiden inzamelen.

slag en opwerking van plantsoenafval,

liging kunnen worden toegepast en dus buiten de IBC-categorie (isoleren, beheren en controleren) vallen. Verder moet het percentage non-ferrometalen (aluminium en koper) dat uit de bodemas wordt teruggewonnen, omhoog gaan naar 75 procent in 2017. TU Delft start Climate Institute De Technische Universiteit Delft heeft een Climate Institute opgericht waarin al het klimaatgerelateerde onderzoek van de TU Delft wordt gebundeld. In dit instituut wordt al het Delftse onderzoek ondergebracht op het gebied van ‘data en klimaat’. Dit loopt uiteen van satellietobservaties en het modelleren van het gedrag van wolken tot en met maatregelen die in stedelijke gebieden moeten worden genomen om klimaatverandering een halt toe te roepen.

GRAM

april 2012

O VERCAPACITE IT V E RB RA ND ING S M A RK T

Import van afval is verantwoord en goed voor BV Nederland door Laurent Chevalier Kom bij Dick Hoogendoorn, directeur van de Vereniging Afval-

overcapaciteit. Hetzelfde geldt voor multinationals als

bedrijven (VA), niet aan met het verhaal dat de overcapaciteit

Philips, Akzo. Kijk ook naar de diensten die de grote

op de verbrandingsmarkt schuld is van de bedrijven zelf. Zeg

ingenieursbureaus wereldwijd aanbieden. Allemaal za-

evenmin dat het van de gekke is dat Nederland brandbaar

ken waar we terecht trots op zijn. Waarom zou Neder-

afval moet importeren om de boel aan de praat te houden.

land dan geen afval mogen importeren? We moeten er

Hoogendoorn is de vriendelijkheid zelf, dus fysiek geweld om

net zo trots op zijn dat onze afvalindustrie zo toonaan-

dat te weerleggen, gebruikt hij niet. Voor stevig verbaal tegen-

gevend is dat dit zonder nadelige gevolgen mogelijk

gas deinst hij echter niet terug.

is. Dit is, net als andere diensten en producten die we internationaal leveren goed voor de economie, goed

Eerst maar enkele feiten rond de overcapaciteit, zoals

voor de BV Nederland.”

Hoogendoorn die vlot op tafel legt. De capaciteit van Nederlandse afvalenergiebedrijven is circa 7,5 miljoen

Nonsens

ton. Het totale Nederlandse aanbod aan brandbaar

Het verwijt uit de milieuhoek dat afvalverbranding ten

afval ligt daar ruimschoots onder, zodat een overca-

koste gaat van recycling en hergebruik belemmert,

paciteit rest van 750.000 tot 1 miljoen ton. In 2011

wijst Hoogendoorn af. “Alsof de afvalenergiebedrijven

is 350.000 tot 400.000 ton afval geïmporteerd, waar-

maar wat aanrommelen en koste wat kost al het af-

van circa 80 procent uit Engeland. Voor dit jaar komt

val in de ovens willen gooien. Nonsens! Je moet alleen

de import naar verwachting uit op 600.000 ton afval.

afval verbranden waar geen andere bestemming voor

Ook weer voor het grootste deel uit Engeland. Uit Italië

is. Behoud van grondstoﬀen moet in het afvalbeleid

komt circa 150.000 ton. Hoogendoorn denkt niet dat

uiteraard centraal staan. Dat standpunt wordt breed

de overcapaciteit in Nederland snel zal verdwijnen. Eer-

gedragen binnen de VA. De vereniging is geen verbran-

der verwacht hij een verdere toename, mogelijk 2 tot

dersclub. Alle gezindten vinden er onderdak. Wij zijn

2,5 miljoen ton.

Structurele overcapaciteit “Ik sluit niet uit dat we op termijn een herverdeling van de verbrandingsmarkt krijgen, wellicht in combinatie met sluiting van enkele verbrandingslijnen. Een andere mogelijkheid is dat de import van afval wordt uitgebouwd. Dit hangt ook af van de ontwikkeling van de economie. Het blijft nu gissen.” Hoogendoorn vindt import overigens geen probleem. Integendeel: “Wij hebben hoogwaardige en zeer schone verbrandingsinstallaties, die voor de productie van duurzame energie zorgen. Onze installaties horen tot de top van Europa. Wat is er in een Verenigd Europa dan op tegen om die capaciteit ook voor omringende landen te gebruiken? Er is immers geen enkel belang mee gediend als ieder land op eigen houtje verwerkingscapaciteit ontwikkelt. Andere producten en diensten worden toch ook internationaal verhandeld? Kijk naar de Nederlandse land-

en tuinbouw. Die sector produceert meer dan noodza-

Dick Hoogendoorn: “We moeten er trots op zijn dat onze afval-

kelijk is voor Nederland. Daar spreekt niemand over

industrie internationaal zo toonaangevend is.”

GRAM

april 2012

bijvoorbeeld mede-organisator van de jaarlijkse lan-

Afgerekend door Vlaanderen

delijke compostdag. De hele range van activiteiten op

De VA-directeur is met de oproep tot meer afvalschei-

afvalgebied vindt bij ons onderdak. Wij staan nadruk-

ding geen roepende in de woestijn. Tijdens het in 2011

kelijk voor een doelmatig en duurzaam afvalbeheer.

in Terneuzen gehouden jaarcongres van de NVRD kraak-

Daarbij horen ook moderne voorzieningen voor het

te een Vlaamse afvaldeskundige al harde noten. Chris-

verbranden en het storten van bepaalde afvalstromen.”

tof Delatter, coördinator van het Vlaamse InterAfval (een samenwerkingsverband van Vlaamse gemeenten op af-

Stortverbod

valgebied), rekende toen af met het verhaal dat Neder-

Hoogendoorn benadrukt dat de VA geen directe greep

land met gescheiden afvalinzameling voorop loopt. Hij

heeft op het beleid van individuele leden. “Wij pleiten

vertelde dat Vlaanderen een recyclingpercentage heeft

met instemming van die leden wel nadrukkelijk voor

van 73 procent tegen 49 procent in Nederland.

goede sturingsinstrumenten om te zorgen dat de zaken op afvalgebied ook daadwerkelijk lopen volgens de in afvalland bekende Ladder van Lansink. Die sturing kan echter alleen worden georganiseerd door de overheid.” Terugkomend op het rondzingende verhaal dat de verbrandingsbedrijven zelf debet zijn aan de overcapaciteit zegt Hoogendoorn: “De geschiedenis leert anders. Begin 2000 kondigde Duitsland aan per 1 juni 2005

“Er is geen enkel belang mee gediend als ieder land op eigen houtje verwerkingscapaciteit ontwikkelt.”

een stortverbod in te voeren. De Nederlandse overheid heeft toen bij de sector sterk aangedrongen op uitbreiding van de verbrandingscapaciteit, omdat ze bang was dat het storten van afval in Nederland anders fors

Delatter meldde ook dat de producentenverantwoor-

zou toenemen. Het rijk vreesde dat Nederlandse stro-

delijkheid in Vlaanderen goed is geregeld met het

men niet langer naar Duitsland zouden kunnen worden

bedrijfsleven en dat gemeenten hardhandig worden

geëxporteerd voor recycling. Na recycling resteert im-

gedwongen tot een vergaande gescheiden afvalinza-

mers altijd een te storten stroom restafval en daarvoor

meling. In de wandelgangen van het congres reageer-

was gezien het naderende stortverbod in Duitsland

den een vertegenwoordiger van het Ministerie van

geen ruimte meer. Dat leidde tot veel nieuwbouw in ons

Infrastructuur en Milieu en een Nederlandse wethouder

land. In de praktijk is alles anders gelopen. Recycling

anoniem op deze uitspraken: “In ons land hebben ge-

en hergebruik namen gelukkig fors toe. Anderzijds zak-

meenten veel meer bevoegdheden op afvalgebied; of

te de economie in. Ondertussen was de bouw van extra

beter gezegd, weten af te dwingen, dan in Vlaanderen.

verbrandingslijnen, waarin jaren van voorbereiding zit-

Daar zijn milieuzaken dwingender geregeld.”

ten, al zo ver gevorderd dat geen terugkeer meer mogelijk was. En ja, als je de zaak bekijkt met de kennis van

Afbouw

vandaag, zou je het anders hebben aangepakt. Maar

Op de vraag aan Hoogendoorn of er mogelijkheden

achteraf is het makkelijk oordelen. Bovendien is er door

zijn om afvalenergiebedrijven gezamenlijk tot afbouw

de recessie sprake van overcapaciteit in vrijwel de hele

van overcapaciteit te laten komen, antwoordt hij: “Dat

afvalsector, net als elders in de industrie.”

is recent onderwerp van gesprek geweest bij de Nederlandse Mededingingsautortiteit. Daaruit bleek dat dit

Autonomie bij gemeenten

niet mogelijk is, omdat de situatie daarvoor bij lange

Hoogendoorn wijst er op dat de overheid zelf een be-

na niet ernstig genoeg is. De enige harde afspraak die

langrijke rol kan spelen bij het zo nuttig mogelijk gebrui-

er op dat gebied is, ligt vast in een convenant dat in

ken van afval. Hij doelt dan vooral op de grote autono-

het verleden is gesloten tussen de VA en toenmalig

mie die gemeenten hebben bij het gescheiden inzamelen

milieuminister Cramer. Daarin is vastgelegd dat er tot

van afval. “Kijk bijvoorbeeld naar de ruimte die gemeen-

2020 door leden van de VA geen capaciteit meer wordt

ten hebben om groente-, fruit- en tuinafval (gft-afval) al

bijgebouwd. Verdere sturing op verwerkingscapacitei-

dan niet gescheiden in te zamelen. Ik snap dat zoiets

ten is indirect alleen mogelijk door de rijksoverheid.

in steden met veel hoogbouw niet makkelijk is. Aan de

Als die bijvoorbeeld gemeenten meer dwingt tot een

andere kant zie je dat een grote stad als Apeldoorn heel

vergaande gescheiden afvalinzameling kan dat wellicht

goed scoort bij het gescheiden inzamelen van gft-afval

leiden tot een soort ‘vrijwillige’ capaciteitsaanpassing.

en ander herbruikbaar materiaal. Het kan dus wel! Veel

Ik bedoel daarmee dat afvalenergiecentrales dan op

gemeenten hebben gelukkig al speciﬁek klimaatbeleid

termijn wellicht zelf zullen besluiten een deel van hun

ontwikkeld. Het zou goed zijn als ze dat ook op grote

capaciteit stil te leggen. We moeten van deze situatie

schaal doen op het gebied van grondstoﬀen en vooral

leren dat we nóg beter moeten plannen. Aan de andere

meer inzetten op het gescheiden inzamelen van her-

kant laat de praktijk steeds zien dat het plannen van

bruikbare materialen. Daar is nog veel winst te boeken.”

maatschappelijke ontwikkelingen heel moeilijk is.” GRAM

■

april 2012

VAKWERK

Koos de Vuilnisman is het alter ego van Theodoor Braaksma en zijn bedrijf Natuur Avontuur. Meerdere malen per week kruipt de bioloog en acteur in de huid van vuilnisman. Op basisscholen in heel Nederland geeft hij les over (zwerf)afval en afvalpreventie.

‘Het is echt topsport bedrijven’ Wat is je functie?

Dat vraagt om een andere didactische aanpak.

Ik ben natuurlijk niet echt vuilnisman. Dat zeg ik wel tegen de leerlingen op school. Soms zijn er slimmerds

Wat beweegt jou om dit werk te doen?

bij, die me vragen of ik ‘echt’ ben. Sinterklaas is toch

Ik breng een boodschap over waar ik voor de volle hon-

ook echt, zeg ik dan. En dan snappen ze het wel.

derd procent achter sta. Het geeft me veel voldoening om echt iets te kunnen bereiken voor een duurzame

Hoe lang doe je dit werk al?

samenleving. En de combinatie van acteren en een

Ik speel deze rol al meer dan tien jaar. Het is echt top-

boodschap overbrengen is voor mij ideaal.

sport bedrijven. Na een dag als Koos de Vuilnisman ben

Bovendien volg ik mooi de seizoenen; in de zomer-

ik helemaal op. Toch doe ik het nog steeds met pas-

periode geef ik lessen over de Noordzee. Dan vind ik

sie. Sowieso vind ik het leuk om toneel te spelen, maar

het heerlijk dat ik weer naar het strand kan. En in de

ook de interactie met de kinderen is geweldig. En afval

wintermaanden heb ik, als Koos de Vuilnisman, een

interesseert me mateloos. Ik oriënteer me ook interna-

dak boven mijn hoofd.

tionaal, volg wat andere Europese landen aan afschei-

ding doen. Zo heb ik bijvoorbeeld contacten met de

Waar komt Koos de Vuilnisman vandaan?

reinigingsdienst Hamburg. Verder houd ik de media bij,

Bij ons thuis was Koos vroeger een bijnaam, mijn moe-

ga in winkels op zoek naar gerecyclede producten, be-

der noemde me vaak zo. Het typetje is geïnspireerd op

zoek (nieuwe) bedrijven op dit gebied. Maar ook op di-

de personages uit de Stratemakeropzeeshow (kinder-

dactisch terrein moet ik me blijven ontwikkelen. Er zijn

serie uit de jaren ’70, red.). Vooral Erik Engerd, ge-

steeds meer kinderen met gedrags- en leerproblemen.

speeld door acteur Joost Prinsen, sprak me aan.

GRAM

april 2012

GRAM heeft een nieuwe rubriek. Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In de afval en reiniging werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen? En waarom doen zij hun werk graag & goed? Ieder maand passeert een professional uit de branche de revue.

Wat is er zo leuk aan je werk? Waar haal je je

waar ze enorm op kunnen besparen. Als scholen geld zouden krijgen

voldoening uit?

voor het ingezamelde papier en plastic, zoals nu door Rijck gebeurt in

Uit al die blije gezichten natuurlijk. De reacties van

Pijnacker-Nootdorp, dan zou hen dat enorm helpen.

kinderen ontroeren me soms ook. De kinderen liggen regelmatig dubbel van het lachen door Koos. Dat geeft

Sappakjes

me een kick.

90 Procent van het restafval van een school bestaat uit sappakjes. Dit is enorm terug te brengen door alle kinderen verplicht een drinkbeker te

Hoe ziet jouw dag als Koos de Vuilnisman eruit?

laten meebrengen. En door gezondheidsbeleid in te voeren: neem fruit

Als ik een school bezoek, kom ik binnen met een gigan-

mee in plaats van die – per stuk – verpakte koeken, die door een speciale

tische rugzak met duurzame materialen: van recycle-

folielaag bovendien moeilijk te recyclen zijn. Soms is de oplossing heel

bare balpennen tot drinkbekers. Soms kom ik in een

eenvoudig: als kinderen de bananenschillen gewoon weer mee naar huis

vuilniswagen voorrijden. Dan krijgen de kinderen uitleg

nemen, hoeft de school geen GFT-bakken te regelen. Maar men kan na-

hoe dat werkt, op zo’n vuilniswagen. Ik neem een grij-

tuurlijk ook gewoon een aantal fruitafvalbakken ophangen. Op scholen

ze restafvalcontainer mee en laat zien wat erin zit. We

wordt vaak geklaagd dat het probleem vooral bij de ouders ligt en dat

storten dan alle vuilnis- en prullenbakken van de school

deze moeilijk te bereiken zijn. Soms vertel ik mijn verhaal dus tijdens

leeg op een groot zeil. En bekijken met de hele klas

ouderavonden. Maar scholen hebben vaak geen budget voor dit soort

wat er allemaal tussen zit, wat erin hoort en wat niet.

avonden. Eigenlijk zouden gemeenten dit soort activiteiten moeten fa-

We rekenen gezamenlijk uit hoeveel we weggooien. Ik

ciliteren.

vertel wat we moeten en kunnen doen met afval dat niet vanzelf afbreekt (tot grondstof) in de natuurlijke

Wat merk je van het imago van de branche? En van het vak van

kringloop. Dat het miljoenen jaren blijft liggen als we

vuilnisman?

het laten rondslingeren in plaats van hergebruiken. We

Ik merk dat het vak steeds meer gewaardeerd wordt. En door aan kinde-

doen een quiz, bedenken leuke dingen om te doen met

ren de mogelijkheden van afval te laten zien, wordt het werken met afval

afval, zingen het vuilnismanlied. Ik hijs ook altijd een

ineens heel interessant. Dan zien ze de mogelijkheden van een baan op

leerling in een vuilnismannenpak, dat wordt dan mijn

een milieustraat of in de recyclingindustrie. Daar zien ze echt vakmen-

assistent.

sen aan het werk.

Het is echt totaalonderwijs, een mix van cabaret en les.

Het vreemde is, dat kinderen afval vies vinden. Vanaf het moment dat

En geen onemanshow, want alle kinderen doen mee.

ze spullen en eten in de afvalbak gegooid hebben, is het iets smerigs

Dat wordt ook zo gewaardeerd. Ik bereik het hoofd én

geworden. Terwijl ze het net daarvoor nog in hun handen hebben gehad,

het hart, zowel bij de leerlingen als het personeel. Op

ervan gegeten hebben zelfs.

de meeste scholen slaan mijn lessen dan ook in als een bom.

Wat zou vandaag nog anders moeten in Nederland? Nederland zou veel meer moeten en kunnen doen aan afvalpreventie.

Waar erger jij je aan?

Daarmee kunnen we veel ellende voorkomen. Met zijn besluit om het

Op scholen gaat jaarlijks wel een ton aan papier in de

statiegeld af te schaﬀen, geeft Atsma dan ook geen goed signaal af. Het

container. Allemaal bruikbaar materiaal dat achteloos

zwerfafval zal zeker niet minder worden.

wordt weggegooid. Ik verbaas me over het gebrek aan

We kunnen in Nederland een voorbeeld nemen aan het buitenland. Kijk

(milieu)bewustzijn. Men snapt niet dat dit echt kapi-

maar eens op Engelse scholen: daar hebben ze vignets op de afvalbak-

taalvernietiging is. Als je thuis leert op GFT-afval apart

ken, zodat de leerlingen weten waar alles in moet. Maar ook in landen

te houden, waarom dan niet op school? Scholen heb-

als Duitsland en Oostenrijk doet men veel meer aan afvalscheiding. Ik

ben vaak allerlei excuses om het afval niet te scheiden.

zie ook wel goede Nederlandse voorbeelden hoor. Zo zou het stedelijk

Onlangs hoorde ik er een die ik nog niet kende: ‘we

gymnasium in Goes een eigen afvalscheidingsstraat hebben.

kunnen het oud papier niet gescheiden inzamelen vanwege de arbowetgeving’.

Ik vind het ook jammer dat gemeenten vaak geen continuïteit bieden in milieueducatie. Mijn lessen zijn vaak een onderdeel van een project.

Killlers

Dan wordt zo’n project succesvol neergezet, met veel belangstelling van

Gelukkig zijn er wel steeds meer scholen die plastic en

de plaatselijke pers. En daarna krijgt een ander thema weer prioriteit.

ook GFT-afval apart houden. Maar er zijn wel belem-

Terwijl je het bewustzijn van het belang van afvalscheiding en -preventie

meringen: het stinkt, het is duurder omdat de school

moet blijven voeden, wil het écht gaan werken.

wordt aangeslagen als bedrijf. Of het gemeentelijk afvalbedrijf wil het niet inzamelen. Dat zijn echt kil-

Tot slot

lers voor afvalscheiding. Een school is gemiddeld 6000

Meer weten over Koos de Vuilnisman? Of over de activiteiten van Natuur

euro per jaar aan afvalkosten kwijt; een onkostenpost

Avontuur? Kijk op www.natuuravontuur.com GRAM

april 2012

Mei wordt Nationale Kledinginzamelmaand De Vereniging Herwinning Textiel (VHT) roept de

den blijkt dat het niet makkelijk is om een oplossing

maand mei, onder het motto ‘Fashion2’ uit tot Natio-

te vinden voor dit probleem, omdat de wetgever oude

nale Kledinginzamelmaand. Dit doet zij samen met

kleding helaas aanmerkt als afval. Van den Brink: “Dat

ketenpartners uit de textielbranche, te weten: CBW-

heeft tot gevolg dat als textiel al gescheiden wordt aan-

Mitex en VGT, inzamelaars Reshare, KICI en Humana,

geboden voor afzet naar Afrika en Oost-Europa, je te

de NVRD, Milieucentraal, AgentschapNL en het ministe-

maken krijgt met allerlei handelsbeperkingen, omdat

rie van I&M. Doel van de actie is het stimuleren van de

je zogenaamd afval uitvoert. Alsof textiel schadelijk

gescheiden inzameling van oude kleding. De ‘2’ staat

materiaal is! Voor deze handel gelden geen uniforme

symbool voor het tweede leven van oude kleding. De

internationale regels. Bovendien kan zelfs de interpre-

aftrap is op 7 mei met waarschijnlijk een rondreizend

tatie van EVOA-controles op het vervoer van afval per

kledingcircusmet Bekende Nederlanders.

ambtenaar verschillen. Al die beperkingen maken de

De VHT bestaat sinds 1949 en telt zo’n dertig leden uit

export van oude kleding vaak onnodig lastig en duur.”

de commerciële- en charitatieve inzamelen sorteerdershoek. Hielke van den Brink, secretaris van de VHT,

Goede doel

vertelt dat de ketenpartners met deze actie publiciteit

Ondanks alle problemen weigert de VHT het hoofd in

willen genereren om het publiek te wijzen op het nut

de schoot te leggen. Van den Brink zegt strijdvaardig:

en de noodzaak van textielinzameling. Er verdwijnt na-

“Met ‘Fashion2’ willen wij de consumenten enthousiast

melijk jaarlijks ongeveer 124 miljoen kilo herbruikbaar

maken voor gescheiden textielinzameling. Het is im-

textiel via het restafval in verbrandingsovens.

mers voor het goede doel. Daarom zullen de partners achter dit initiatief de komende tijd tal van activitei-

Herwinning is belangrijk

ten organiseren, waarbij ook bekende Nederlanders

Van den Brink noemt dit bijzonder jammer. “Uit onder-

worden ingeschakeld. Op www.fashion2.nl komen alle

zoek in samenwerking met Agentschap NL is gebleken

initiatieven te staan. Ook over de bijzondere manier

dat 65% van het weggegooide textiel geschikt is voor

waarop Bekende Nederlanders hun kleding in de ‘uit-

hergebruik of recycling. Hergebruik van oude kleding

verkoop’ doen op 7 mei. Wij streven er naar dat in de

is belangrijk uit oogpunt van duurzaamheid. Boven-

campagnemaand 25% meer textiel wordt ingezameld.

dien is er veel vraag naar gebruikte kleding uit landen

Als dat lukt, is daarmee hopelijk de bodem gelegd voor

in Afrika en Oost-Europa, waar mensen nauwelijks geld

een echt blijvende duurzame gescheiden inzameling

hebben om kleding te kopen. Aanbod om aan die vraag

van textiel.” Van den Brink benadrukt dat rijk en ge-

te voldoen is er niet, omdat er te weinig textiel ge-

meenten daarbij een belangrijke rol kunnen spelen.

scheiden wordt ingezameld.” Uit deze bezorgde woor-

“Het rijk door nog eens goed te kijken naar de invulling en uitvoering van regelgeving waardoor herbruikbare kleding nu helaas het etiket ‘afval’ krijgt en gemeenten door nog eens goed na te denken of de gescheiden inzameling van textiel niet duurzamer kan worden georganiseerd en of er op lokaal niveau niet veel meer kan worden gedaan aan publieksvoorlichting. Het zou echt winst zijn als gemeenten betere voorzieningen realiseren waar de burgers oude kleding af kunnen geven, zonder dat die kleding wordt vervuild door ander materiaal. Dat is belangrijk! Door een betere inzameling kunnen we immers onze medemensen echt helpen. De gemeenten verdienen daar ook aan, omdat minder afval hoeft te worden verbrand. We zijn blij dat de NVRD meewerkt om de inzameling op een hoger niveau te brengen.” Tekst: Laurent Chevalier

Hielke van den Brink, secretaris van de VHT

GRAM

april 2012

■

nieuws Tekst: Bas Peeters Afstuderen bij de NVRD

NVRD-benchmark

De komende maanden begeleidt de NVRD

Afvalinzameling 2012 van start

drie afstudeerders Bestuurskunde van de

In mei gaat de NVRD-Benchmark

Radboud Universiteit in Nijmegen. Alle

afvalinzameling van start. In deze

drie zullen ze zich bezighouden met di-

benchmark vergelijken deelnemers

verse vraagstukken binnen de branche.

hun prestaties op de gebieden milieu

Wellicht zullen ze ook bij u langskomen

(Afvalscheiding en CO2), kosten, ope-

voor hun onderzoek. We stellen ze kort

rationeel en maatschappelijk verant-

aan u voor:

woord ondernemen. In de benchmark 2012 staan de inzamelsystemen voor

Naast haar studie Bestuurskunde volgt

de verschillende fracties centraal. Ver-

Lincey Bastings het Master Honours

schillende inzamelsystemen (o.a. ook

programma ‘reﬂections on professions’.

omgekeerd inzamelen) en deelnemers

World Clean Up

Zij onderzoekt de komende vijf maanden

met dezelfde inzamelsystemen wor-

World Clean up is een periode van 6

de mogelijkheden en beperkingen van de

den in de benchmark vergeleken. Het

maanden waarin zoveel mogelijk men-

verdere implementatie van het beleids-

leren van elkaar en het optimaliseren

sen een Opgeruimde Aarde creëren. Ieder

principe

van de eigen aanpak staan hierbij

land (nu 86) bouwt een eigen CleanUp-

heid binnen de Europese Unie.

producentenverantwoordelijk-

steeds centraal. Voor meer informatie

Day, een dag waarop zoveel mogelijk be-

of aanmelden; Alexander Vos de Wael

woners zwerfafval opruimen. Niet alleen

Pieter Mensink richt zich op de regierol

bewoners ook scholen, bedrijven, over-

van gemeenten, een rol die sterk aan ver-

heid en reinigingsdiensten doen mee.

andering onderhevig is. Het belang van

Sinds mei 2008 gaat deze CleanUpDay

onderlinge afspraken tussen gemeenten

NVRD Commissie Afvalpreventie

de wereld rond, geïnitieerd door Estland

als opdrachtgever en afval- en reinigings-

zoekt versterking

als Let’s Do It. Op 21 september doet ze

diensten als uitvoerder wordt zo steeds

De Commissie Afvalpreventie van de

Nederland aan. Het is de initiatiefnemers

groter. Pieter gaat onderzoeken of men

NVRD richt zich op het voorkomen van

uit Nederland gelukt een coöperatie te

bij het maken van afspraken ﬂexibel en

het ontstaan van afvalstoﬀen. Op dit mo-

vormen met Duitsland, België en Frank-

ambigue of juist strikt en concreet is.

ment zoekt de commissie nieuwe leden

rijk. Zodoende ruimt nu heel West Europa

Beide methodieken hebben hun voor- en

die samen met andere professionals uit

op 21 & 22 september het zwerfafval op

nadelen, aldus de wetenschap. Ook Pie-

de branche een bijdrage willen leveren

in de straten, bossen, stranden, meren

ter volgt naast zijn studie Bestuurskunde

aan afvalpreventie.

en rivieren. De NVRD ondersteunt de ini-

het Master Honours programma ‘reﬂecti-

Activiteiten van deze commissie zijn on-

tiatiefnemers vanuit het programma Ne-

ons on professions’.

der meer: de organisatie van de Europese

derland Schoon. Informatie is te vinden

vosdewael@nvrd.nl

Week van de Afvalvermindering in NederElke Haefkens voert als afstudeer-

land, het ontwikkelen van een aanpak van

onderzoek een diepgaande beleidsana-

ongevraagd (reclame)drukwerk en het

lyse uit naar het CFK-actieprogramma,

ontwikkelen van een aanpak om afvalpre-

een beleidsprogramma uit de jaren ne-

ventie en afvalreductie te stimuleren. De

Regiobijeenkomst

gentig dat wordt aangemerkt als best

commissie is op zoek naar medewerkers

Zuid-Nederland

practice op het terrein van milieubeleid.

van gemeenten of publieke bedrijven met

Commissie Inzameling

Resultaten in de vorm van succes- en

een duidelijke visie op het thema afval-

& Recycling

faalfactoren worden meegenomen bij de

preventie die vanuit de commissie wil-

25 apr

Regio Zuid-Holland

vormgeving van de Recycling Innovatie

len meewerken en -denken aan het tot

26 apr

Platform RG

Agenda, een idee van de NVRD om de

ontwikkeling brengen van initiatieven en

26 apr

Bestuursvergadering

recycle-doelstellingen, uit het Landelijk

projecten.

8 mei

Commissie BOR

Afvalbeheerplan II en de Afvalbrief van

9 mei

Commissie KAM

staatssecretaris Atsma, handen en voe-

Interesse? Stuur een e-mail naar

ten te geven.

goorhuis@nvrd.nl

op www.keepitcleanday.nl

Agenda 19 apr 24 apr

GRAM

april 2012

AFWE GINGSKADE R SCHONE TE CH NIE K E N

Hoe schoon zijn schone voertuigen? door Christine Waasdorp

Sinds 2000 stimuleert de overheid het gebruik van schone technieken. Zo zijn er regelingen die subsidie geven op de aanschaf van roetﬁlters of op voertuigen die voldoen aan euro 5 of 6. De branche is zich bewust van de voordelen en diverse organisaties experimenteren met groen gas en elektrisch rijden. De vragen die voorliggen zijn: hoe schoon zijn die schone voertuigen eigenlijk? En welke techniek past het beste bij mijn organisatie? De NVRD heeft samen met Han Automotive een afwegingskader opgesteld dat beleidsmakers en wagenparkbeheerders helpt bij de keuze voor de best passende techniek.

Iedere techniek veroorzaakt een andere emissieverhouding, zoals kooldioxide, stikstofoxide en ﬁjnstof (CO2, NOx en Pm10). Voertuigen stoten ook andere stoﬀen uit, maar die zijn minder schadelijk voor het milieu. Diesel heeft bijvoorbeeld een hogere uitstoot van CO2 dan biodiesel, maar biodiesel stoot weer meer NOx uit.

Schone technieken Voor het afwegingskader hebben NVRD en HAN diverse rapporten over de technieken die op de markt worden aangeboden onderzocht. In het afwegingskader zijn de volgende brandstoffen op emissies beoordeeld: diesel, biodiesel B30, biodiesel B100, gas to liquid (GTL), compressed natural gas (CNG), liquified natural gas (LNG), compressed bio gas (CBG) en liquified bio gas (LBG). Rijden op waterstof is niet meegenomen, deels omdat waterstof niet overal beschikbaar is en de techniek (nog) niet aangeboden wordt op de markt. Voor de elektrische aandrijving is in het afwegingskader gekeken naar de hybride voertuigen. Door de grote hoeveelheid technieken beperkt het kader zich tot een afweging bij inzamelvoertuigen. Het afwegingskader houdt rekening met een reeks aan

Emissies vergeleken

kritische beslisfactoren: emissies, geluid, actieradius,

Om de emissie te beoordelen, vergelijkt het afwegings-

de (lokale) politiek, de wens van de eindgebruikers

kader met een diesel euro 5. In de tabel is de uitstoot

en uiteraard de kosten. Met het oog op de schadelijke

van diesel gezet op 100 procent. Op deze manier is

milieueﬀecten is de emissie van CO2 en Nox in de afwe-

te zien hoe de verschillende brandstoﬀen scoren. Ook

ging het meest relevant.

is bij het rijden op gas de grootte en het soort motor van invloed. Een lean-burn motor verbruikt minder

CO2 en Nox zijn broeikasgassen en dragen bij aan de

brandstof door een overmaat van lucht in het verbran-

opwarming van de aarde. NOx en ﬁjnstof zijn schade-

dingsproces en heeft hiermee minder CO2 uitstoot. In

lijk voor de luchtwegen van mens en dier. NOX belem-

een stoichiometrische motor is de verhouding tussen

mert bovendien de groei van planten en veroorzaakt

lucht en brandstof perfect, waardoor er geen gebruik

zure regen en smog.

wordt gemaakt van een overmaat aan lucht of brand-

GRAM

april 2012

stof. Dit heeft een gunstige invloed op de CO2 uitstoot

Euro 6 voertuigen stoten relatief gezien de minste NOx

en niet op de NOx. Biobrandstoﬀen scoren goed wat

uit. Biodiesel B100 heeft de meeste uitstoot. Biodiesel

de CO2 uitstoot betreft. Hybride voertuigen kunnen een

B30, GTL en hybride aangedreven voertuigen verlagen

hogere CO2 uitstoot hebben, vooral als je de emissie

lokaal de NOx uitstoot. Als de elektriciteit wordt opge-

op basis van Well tot Wheel beoordeelt. CNG en LNG

wekt met groene energie zal de NOx nog verder dalen.

stoten minder CO2 uit.

Alle alternatieve brandstoﬀen stoten minder ﬁjnstof (PM10) uit dan reguliere diesel.

Zware vrachtwagen CO2 uitstoot ten opzichte van diesel

Lichte vrachtwagen CO2 uitstoot ten opzichte van diesel

GRAM

april 2012

175 PM10 referentiegetal

NOx referentiegetal 150 125 100 75 50 25 0 B

A B C D

Diesel Euro V (referentie) Diesel Euro VI CNG, CBG & LNG, LBG Euro V EEV lean-burn* CNG, CBG & LNG, LBG Euro V EEV stoichiometrisch 3-weg katalysator* E Biodiesel B30 F Biodiesel B100 G GTL Diesel**

Diesel Euro V Hybride Diesel Euro VI Hybride CNG Euro V EEV Hybride lean-burn*** CNG Euro V EEV Hybride stoichiometrisch 3-weg katalysator*** L Biodiesel B30 Hybride M Biodiesel B100 Hybride H I J K

De grootste reductie van ﬁjnstof wordt bereikt door

ze voor een bepaalde techniek. Uit onderzoek blijkt dat

biodiesel B100 gecombineerd met een elektrische op-

de TCO voor hybride inzamelvoertuigen het hoogst is,

bouw. Een overzicht van de overige brandstoﬀen staat

gevolgd door LNG, Biodiesel en GLT.

in de bovenstaande tabel.

Momentopname Excel-sheet

Een ingevuld afwegingskader is een momentopname.

Het afwegingskader heeft de vorm van een Excel-sheet.

De ontwikkeling van de brandstofprijzen zijn niet in

Alle kritische beslisfactoren zijn onderdeel van deze

het model meegenomen, maar horen bij de afweging

sheet. De gebruiker kan zelf aangeven welke technie-

welke brandstof wordt gekozen. De verwachting is dat

ken hij wil onderzoeken. Ook voert hij zijn eigen gege-

de kosten voor fossiele brandstoﬀen blijven stijgen.

vens in, zoals brandstof en aanschafprijzen en of de

Dit heeft ook een negatieve invloed op de hoogte van

organisatie een eigen tankvoorziening heeft.

de prijzen voor CNG en LNG, waarbij de accijnzen voor deze brandstoﬀen tot 2015 ook zullen stijgen. De prij-

Waardering

zen van biobrandstoﬀen gaan waarschijnlijk dalen. Met

In het kader zijn waarderingen gehangen aan alle be-

het afwegingskader is een stap gezet om een goede

slisfactoren, zoals emissies, geluid, actieradius, de (lo-

keuze te maken voor een bepaalde techniek. Gedegen

kale) politiek, de wens van de eindgebruikers en de

technische kennis, die wagenparkbeheerders in huis

kosten. Deze waarderingen kan de gebruiker laten

hebben, is nodig om het kader in te vullen.

staan of zelf wijzigen. De vrijheid die de gebruiker

Het afwegingskader (de Excel-sheet) en het bijbeho-

heeft om deze zaken aan te passen is gekozen om een

rende rapport kan worden opgevraagd bij de NVRD.

berekening te maken voor de Total Cost of Ownership (TCO). Deze TCO is een belangrijke basis voor de keu-

Kennisbijeenkomst De NVRD organiseert met medewerking van HAN Automotive een kennisbijeenkomst over dit onderwerp.

Weetjes: Minste CO2 uitstoot: Minste Nox uitstoot: Minste ﬁjnstof:

GRAM

april 2012

Plaats en tijdstip zijn nog niet bekend. Geïnteresseer-

Biodiesel B100 Diesel euro VI hybride LBG

den kunnen zich aanmelden bij het secretariaat van de NVRD. Telefoonnummer: 088- 377 00 00. E-mail: post@nvrd.nl

■

Wecycle en gemeenten stimuleren inleveren apparaten na Koninginnedag Op Koninginnedag houden veel gemeenten een vrijmarkt. Inwoners ruimen hun zolder op en verkopen hun spullen op straat. Hier zitten vaak elektrische apparaten bij, zoals een oude waterkoker, föhn of elektrisch speelgoed. Helaas verdwijnen na aﬂoop de onverkochte elektrische apparaten vaak in de afvalbak. Uit recent onderzoek in opdracht van Wecycle blijkt dat in Nederland jaarlijks 35 miljoen kilo aan elektrische apparaten bij het restafval verdwijnt, vooral kleine apparaten. Dat is meer dan 2 kilo per persoon. Zonde, want elektrische apparaten kunnen voor 75 to

van Wecycle en de gemeenten naadloos op elkaar aan.

90% gerecycled worden. Door te recyclen blijven grond-

Dat vergroot de herkenbaarheid bij de inwoners. Het

stoﬀen behouden en komen schadelijke stoﬀen niet in

doel van deze actie is het bewustzijn bij de inwoners te

het milieu terecht. Maar dan moeten de apparaten wel

vergroten dat elektrische apparaten nooit weggegooid

worden ingeleverd bij de gemeentelijke milieustraat of

mogen worden, maar ingeleverd kunnen worden bij

bij winkels die apparaten verkopen.

onder andere de gemeentelijke milieustraat. Daarnaast verlaagt de beloning de drempel om de milieustraat te

Inzamelactie

bezoeken, vooral voor inwoners die nog niet goed be-

Daarom organiseert Wecycle samen met veel gemeen-

kend zijn met dit inleverpunt. Dit zal de inzamelresulta-

ten de speciale Koninginnedag-inzamelactie. Alle ge-

ten in de toekomst stimuleren. Ook laten deelnemende

meenten in Nederland die een inzamelcontract met

gemeenten zien dat zij zich door samenwerking met

Wecycle hebben, kunnen meedoen met deze actie. Vrij-

Wecycle inzetten voor een optimale recycling van oude

wel alle gemeenten hebben dit contract getekend of

elektrische apparaten en energiezuinige lampen.

verlengd. Daarmee is een verantwoorde recycling van het ingeleverde e-waste gegarandeerd. Meer dan 120

Meer informatie over deze samenwerking tussen

Wecycle-gemeenten doen al mee met deze landelijke

Wecycle en gemeenten én een actuele kaart met deel-

inzamelactie, die onder meer wordt ondersteund op

nemende gemeenten is te vinden op www.wecycle.nl/

landelijke televisie. Wecycle en de gemeenten sporen

koninginnedag.

■

alle inwoners aan om na Koninginnedag een oud elektrisch apparaat (of een kapotte spaarlamp) in te leveren

Tekst: Manon Harms

bij de milieustraat van de gemeente. De eerste honderd inleveraars van elke deelnemende milieustraat krijgen hiervoor een stuntvlieger. Ook krijgen de eerste 500 inleveraars per gemeente een kanskaart, waarmee ze kans maken op een van de 25 luxe hotelovernachtingen die bij deze actie verloot worden.

Televisiespot In de week voorafgaand aan Koninginnedag komt er een speciale Koninginnedag-campagnespot op de landelijke televisie en wordt er een advertentie in de huis-aan-huisbladen gepubliceerd. Voor deelnemende gemeenten is er gratis rechtenvrij beelden tekstmateriaal beschikbaar, dat zij naar eigen inzicht kunnen inzetten om de actie te stimuleren. Deze communicatie-kit bestaat uit afbeeldingen, een poster-tool, een redactioneel artikel in een huis-aan-huisblad en een concept persbericht. Hiermee sluit de communicatie GRAM

april 2012

Certiﬁcaat voor MVO Prestatieladder Humana door Marc Vooges GRAM besteedt regelmatig aandacht aan maatschappelijk ver-

3 MVO-indicatoren:

antwoord ondernemen (MVO). In het februarinummer werd de

de relevante MVO-indicatoren voor de desbetreﬀen-

zelfverklaring ISO 26000, een internationale richtlijn voor MVO,

de organisatie moeten gewaarborgd zijn in het MVO-

bij De Meerlanden besproken. Een alternatief is de MVO Presta-

managementsysteem.

tieladder, die door een externe onafhankelijke partij wordt gecertiﬁceerd. Humana directeur Marc Vooges blikt terug op het

Niveaus

proces op weg naar certiﬁcering.

De MVO Prestatieladder is opgedeeld in vijf niveaus – vijf treden op de ladder. Hoe meer diepgang de orga-

Humana heeft er in 2011 voor gekozen gestructureerd

nisatie bereikt in duurzame ontwikkeling, hoe hoger

aan de slag te gaan met MVO. Toen we begonnen had-

de positie op de ladder. De certiﬁcaten op niveau 1 en

den we de keuze. Of een echt certiﬁcaat proberen te

2 (zogeheten opstapniveaus) zijn een jaar geldig en

verkrijgen voor de MVO Prestatieladder, of zelf een ei-

brengen de verplichting met zich mee dat de organisa-

gen verklaring (geen certiﬁcaat dus) afgeven waarin je

tie naar niveau 3 toewerkt. Een certiﬁcaat op niveau 3

zegt in welke mate Humana ISO 26000 volgt. Omdat de

t/m 5 is drie jaar geldig. Voor de instandhouding van

MVO Prestatieladder mede is gebaseerd op ISO 26000

het certiﬁcaat vindt overigens jaarlijks een audit plaats.

en omdat ISO 26000 geen managementsysteem is en was voor Humana de keuze snel gemaakt. Wij hechten

Niveau 1 te laag, niveau 5 te hoog gegrepen

waarde aan een toetsing door een onafhankelijk certi-

Elke organisatie kan zelf bepalen op welk niveau het

ﬁceringsbedrijf. Maar dan komt het eerste vraagstuk

certiﬁcatieonderzoek moet starten. De certiﬁcerende

dat beantwoord moet worden. Op welk niveau ga je de

instelling stelt natuurlijk vast of dat niveau gerecht-

ladder bestijgen?

vaardigd is en of het certiﬁcaat verkregen kan worden.

niet bedoeld of geschikt is voor certiﬁcatiedoeleinden,

Net als de internationale richtlijnen waarop de MVO

Kernonderdelen van de ladder

Prestatieladder is gebaseerd, is de norm internationaal

De MVO Prestatieladder is een certiﬁcatienorm voor

toepasbaar. De norm is hiermee geschikt voor iedere or-

MVO en is in juni 2010 oﬃcieel vastgesteld. De MVO Prestatieladder is daarmee in Nederland het eerste op de markt gebrachte serieuze initiatief om MVO te certiﬁceren. En komt hiermee tegemoet aan de groeiende vraag vanuit de markt om inspanningen op het gebied

Niveau 1:

van MVO meetbaar en erkend te krijgen. De MVO Pres-

de organisatie betrekt directe stakeholders bij de organisatie, heeft een nulmeting uitgevoerd en heeft vastgelegd hoe haar MVO-beleid door te ontwikkelen naar niveau 3.

tatieladder heeft zich laten inspireren door ISO 26000, maar ook AA1000 (stakeholdermanagement) en GRI (duurzaamheidsverslaglegging) staan aan de basis van de MVO Prestatieladder. De MVO Prestatieladder is aan

Niveau 2:

de hand van deze internationale MVO-richtlijnen en do-

de organisatie betrekt directe stakeholders en degenen die betrokken zijn bij uitvoering en is aantoonbaar bezig met het implementeren en borgen van haar MVO-beleid met als doel niveau 3 te bereiken.

cumenten opgebouwd rondom drie kernonderdelen: 1 MVO-managementsysteemeisen: stakeholdermanagement en MVO-indicatoren moeten worden geborgd door bijvoorbeeld MVO-procedures

Niveau 3:

vast te leggen en verbetering te monitoren.

het algemeen haalbare voor ieder bedrijf in de branche. De organisatie betrekt ook indirecte stakeholders en beschikt over een gecertiﬁceerd managementsysteem, gebaseerd op minimaal één van de certiﬁcatienormen ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO 22000 of SA 8000.

2 Stakeholdermanagement: de organisatie moet aantoonbaar afstemming hebben gehad met en verantwoording hebben afgelegd aan de belanghebbenden (stakeholders) van de organisatie. 30

GRAM

april 2012

ganisatie, van MKB tot multinational.

en MVO is een vast agendapunt

Voor starters op MVO-gebied tot be-

van het stafoverleg voor de af-

drijven die daar al ver in zijn. Om-

delingshoofden. De staﬂeden

dat Humana al jaren ISO 9001 en

communiceren de besproken

ISO 14001 gecertiﬁceerd is en al

informatie vervolgens met hun

jarenlang diverse MVO-aspecten tot

medewerkers. Ook rapporteren

haar beleid rekent, kon Humana de

we eens per kwartaal van de

niveaus 1 en 2 overslaan en direct

voortgang rondom de proces-,

instappen op niveau 3. Dat daarvoor

producten milieuprestaties.

nog veel werk moest worden verTijdens de interne audits werd

richt, namen we op de koop toe.

getoetst of het MVO beleid

Uitvoering

ook echt terug te zien was in

Samen met QSN uit Sassenheim is

de dagelijkse praktijk. Het pro-

Humana het proces tot certiﬁcatie

ject werd afgesloten met een

half februari 2011 begonnen. De

verslag waarin de prestaties

eerste stap in het project was het be-

van Humana op het gebied van

noemen van de stakeholders en het

People, Planet er Proﬁt geëvalu-

koppelen van deze stakeholders aan

eerd werden. In juni heeft SGS

de MVO indicatoren. Vervolgens kon

uit Spijkenisse het voorliggen-

het stakeholderonderzoek starten.

de geheel gecontroleerd en één

Zowel interne als externe stakeholders zijn bevraagd

zogeheten major geconstateerd. Dat was een tekort-

om erachter te komen hoe zij vinden dat Humana in-

koming die Humana moest oplossen voordat SGS het

vulling geeft aan verschillende MVO thema’s zoals

certiﬁcaat kon geven. Het was voor de auditoren niet

mensenrechten, eerlijk zaken doen en milieu en wat

duidelijk te herleiden hoe Humana tot de samenstelling

zij hierin verwachten. Het is zelfs gelukt om de sta-

van haar stakeholders was gekomen. Door een verschil

keholder ‘burger die kleding doneert’ te betrekken in

in interpretatie van de norm, ontbraken volgens hen

het onderzoek. Samen met de adviseur van QSN zijn

drie stakeholdergroepen, te weten branchedeskundi-

vervolgens de uitkomsten van het onderzoek vertaald

gen/kennisinstituten, concurrentie en media. Deze drie

naar het MVO beleid van Humana en zijn verschillende

heeft Humana inmiddels toegevoegd zodat het certiﬁ-

verbeteracties in gang gezet. Een belangrijk punt bij

caat half augustus door Humana gehaald is.

MVO is dat je communiceert met je stakeholders over je behaalde resultaten. Dit doet Humana bijvoorbeeld

Het certiﬁcaat, en nu?

met de website, het jaarverslag en de nieuwsbrief. In-

Humana kijkt terug op een goede aanpak die we met

tern wordt hier ook aandacht aan besteed tijdens ver-

behulp van een externe partner, QSN, in relatief korte

gaderingen en presentaties aan de medewerkers. ISO

tijd hebben afgerond. Na de zomer 2011 heeft Humana het certiﬁcaat op niveau 3 ontvangen uit handen van SGS. Binnenkort komt SGS bij Humana om te bekijken of wij nog steeds goed bezig zijn. Dat vergt logischerwijze met z’n allen veel voorwerk waaronder

Niveau 4:

het stellen van vragen aan onze stakeholders. Uit de

de organisatie heeft in samenspraak met stakeholders branche overstijgende doelen geformuleerd en neemt haar verantwoordelijkheid in de keten.

antwoorden hopen we onder andere te distilleren hoe Humana haar MVO beleid nog meer invulling kan geven. Of wellicht komt er uit naar voren dat we op de goede weg zijn. Bovendien hopen we aan te kunnen

Niveau 5:

tonen dat is geluisterd naar de aandachtspunten die

de organisatie bepaalt in overleg met stakeholders hoe haar MVO-doelen verder aan te scherpen en uit te voeren om zich continu te blijven ontwikkelen op MVOgebied. Een MVO-verslag (extern geverifieerd conform GRI op minimaal niveau B+) en twee gecertificeerde managementsysteem (gebaseerd op minimaal één van de certificatienormen ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO 22000 of SA 8000) zijn onderdeel van niveau 5.

bij de eerste audit naar voren zijn gekomen. Zoals een nog uitgebreidere lijst opstellen van stakeholders, ook organisaties die behoorlijk ver afstaan van Humana in de dagelijkse praktijk. Maar ook het vervolmaken van een opleidingsplan en iets doen aan een stoﬃge werkomgeving met weinig daglicht voor het kantoorpersoneel. Dit laatste punt heeft Humana opgelost door te verhuizen naar een locatie die ruimschoots voldoet aan ■

de verbeterpunten.

Over de auteur: Marc Vooges is directeur van Humana GRAM

april 2012

Gemeente Houten sluit convenant met scholen over schone buurt door Geke Wassink Twee middelbare Houtense scholen, College De Heemlanden en Wellantcollege, werken samen met de gemeente aan een schone

Houten ZAP gemeente van het jaar

schoolomgeving. Begin dit jaar werden de afspraken met beide

Houten is 10 maart jl. tot ZAP-gemeente van het jaar uitgeroepen. De prijsuitreiking werd gecombineerd met de aftrap van de Landelijke Opschoondag, waaraan in Houten ongeveer 75 mensen deelnamen. Doorslaggevende reden voor de prijs is de hoeveelheid van en diversiteit aan activiteiten voor een schone leefomgeving die de gemeente organiseert voor alle leeftijden.

scholen vastgelegd in een convenant met een looptijd van twee jaar. Er is daarbij gekeken naar de capaciteit, locaties en onderhoud van de afvalbakken, communicatie, studieprojecten, adoptie van een gebied rond de school en maatschappelijke stages.

Beide scholen deden eerder ruime ervaring op met zwerfafvalacties. Het initiatief voor het convenant kwam van College De Heemlanden waar het Wellantcollege zich bij aansloot. “Er staan nog twee scholen op de rol. Ik verwacht dat zij nog voor de grote vakantie ondertekenen”, vertelt Margriet Krul, Technisch Medewerker van de gemeente Houten.

Preventie Mede door de samenwerking tussen de scholen en de

Vastgelegde afspraken

gemeente wordt op de scholen aandacht besteed aan

Belangrijke onderdelen in het convenant zijn:

preventie. Het onderwerp zwerfafval, of liever gezegd

– bewustwording realiseren bij de leerlingen, onder meer door studie-

een project schone buurt, wordt op drie scholen in de

projecten die vanuit de scholen worden aangeboden; – de gemeente biedt drie maatschappelijke stages aan naar keuze van de leerlingen;

lessen geïntegreerd. De Heemlanden heeft het onderwerp al tijdens het brugklaskamp ingebracht en behandelt dit onderwerp ook bij andere vakken. Bij het

– in het centrum zijn voorzieningen aangebracht om de omgeving

Wellantcollege komt het onderwerp aan de orde in

schoon te houden; langs de nieuwe looproute snoeproute zijn af-

de projectweek ‘buurt’. Leerlingen brachten ﬁetsrou-

valbakken geplaatst en is de reiniging in het centrum en rond de

tes naar school mét het afval erlangs in kaart. Van dit

scholen beter op elkaar afgestemd.

afval zullen ze een kunstwerk maken. Leerlingen van de Berg en Boschschool proberen samen de omgeving

Daarnaast sloot de gemeente ook een convenant met twee sportver-

schoon te houden en krijgen tegelijkertijd informatie

enigingen, woningbouwvereniging Viveste, twee supermarkten en een

over zwerfafval en de gevolgen hiervan voor de natuur.

aantal bewoners. Het convenant is uiteraard niet vrijblijvend. Jaarlijks vindt een evaluatie plaats met eventuele bijstelling.

Maatschappelijke stages Voor middelbare scholen wordt het onderwerp zwerfafval binnen de maatschappelijke stages steeds populairder. De gemeente Houten heeft drie stages aangeboden. Een aanbod waar de leerlingen van alle drie de scholen uit mogen kiezen. Zoals meehelpen bij de Wijkposten of het maken van ﬁlmpjes en foto’s. Bij alle drie de stages staat het thema ‘schoon’ centraal.

Voorbereiding Aan het convenant is een lang voorbereidingstraject vooraf gegaan. De gemeente schreef zich in voor het programma Gemeente Schoon van het Agentschap NL. Gemeente Schoon biedt gemeenten hulp bij de aanpak van zwerfafval. Gemeenten kunnen zich bij dit programma inschrijven voor verschillende thema(links) Directeurbestuurder drs M. Pot van College De Heemlanden, enkele

trajecten. Houten nam deel aan het traject schoolge-

leerlingen en wethouder C. van Dalen met naast hem (uiterst rechts) directeur

bied en heeft hierbij veel begeleiding ontvangen van

A. de Bruin van Wellantcollege met het convenant.

Agentschap NL.

GRAM

april 2012

■

GO E D C O MMU NICE RE N OV E R AFVA L INZ A M E L ING ?

Digitaal en gepersonaliseerd Duidelijkheid over afvalinzameling, minder papierverbruik en kosten besparen. Dat zijn de grote voordelen van digitale communicatie rondom het inzamelen van huis-, tuin- en keukenafval bij particulieren. Fred van Tol van de gemeente Harderwijk en Ralph Simmers van ROVA kunnen hierover meepraten. Ze delen graag hun ervaringen met de nieuwste digitale communicatiemiddelen.

door Ferdi Jetten

De gemeente Harderwijk zamelt bij zo’n 18.000 huishoudens papier, gft- en restafval in. Plastic wordt na de inzameling van het restafval gescheiden. Voor glas en textiel zijn er ondergrondse containers en voor klein chemisch afval bestaat er een inzamelstation. Om de communicatie rondom afvalinzameling te vereenvoudigen, koos de gemeente twee jaar geleden voor de volledig gepersonaliseerde afvalkalender van AddComm. Dit bedrijf heeft zich gespecialiseerd in geïntegreerde oplossingen voor communicatie via diverse kanalen. Fred van Tol: “Voorheen lieten we per wijk een afvalkalender maken en deze huis-aan-huis bezorgen. De inwoners moesten in het schema opzoeken wanneer welke container werd geleegd. Nu hebben we een overzichtelijke afvalkalender per huisadres, waarop de inwoners direct zien op welke dag zij welke container aan de straat mogen zetten. Met de inzameldata voorop, duidelijke icoontjes voor de verschillende soorten afval en uitleg over de werkwijze in Harderwijk.”

Minder aanvragen “Doordat de nieuwe afvalkalender geadresseerd in de bus valt, is de attentiewaarde hoger dan bij huis-aanhuis verspreiding”, vervolgt Van Tol. “De kalender verdwijnt niet meer zo snel bij het oud papier. Dat merken we aan het afnemende aantal aanvragen voor een afvalkalender. Vorig jaar hadden we per wijk nog een klein stapeltje extra kalenders klaarliggen, maar dit jaar was dat al niet meer nodig. Komt er een aanvraag voor een ‘gemiste’ kalender, dan kunnen we deze zelf uitprinten en versturen. Maar inwoners kunnen de afvalkalender voor hun adres ook eenvoudig zelf downloaden, via een link op de gemeentelijke website. Aan de hand van de postcode en hun huisnummer genereert het systeem direct een PDF met de juiste afvalwijzer. Vooral nieuwe inwoners zijn heel blij met deze mogelijkheid.”

Fred van Tol Beleidsmedewerker Beheer Openbare Ruimte gemeente Harderwijk

GRAM

april 2012

Het systeem biedt ook de inzamelaar van de minicon-

matie te krijgen. Daarnaast is het goed om kritisch te

tainers meer ﬂexibiliteit. Een straat toevoegen aan een

kijken naar het gebruik van grondstoﬀen. Hier spelen

andere route op een andere dag is geen probleem: het

we graag op in. Bijvoorbeeld met een speciale website

systeem past automatisch de kalender voor het vol-

voor mobiel en tablet, de digitale afvalkalender en de

gende jaar aan. Hierdoor kan de inzamelaar de routes

bijbehorende app voor de inwoners van de aangeslo-

ﬂexibeler indelen en plannen.

ten gemeenten. Op maat gemaakt door AddComm.”

Reminder per sms

Veel app-gebruikers

Voor de toekomst verwacht Fred van Tol een duidelijke

“Voor ons was dit de eerste kennismaking met dit fe-

verschuiving van de geprinte naar de digitale kalender.

nomeen”, vervolgt Ralph Simmers. “En het bevalt goed!

“Uiteindelijk willen we het versturen van de papieren

We kunnen er zelf prima mee werken en krijgen veel

kalender zoveel mogelijk gaan beperken om kosten

positieve reacties vanuit de gemeenten. De app wordt

te besparen. De papieren versie blijft op aanvraag

veel gebruikt en we verwachten nog meer groei. Ideaal,

beschikbaar voor inwoners die daar de voorkeur aan

want zo verkleinen we de papierstromen en dat past

geven, maar wat ons betreft heeft de digitale afval-

perfect bij het duurzame karakter van ons werk. Sinds

kalender de toekomst. Daarom maken we gebruik van

de presentatie van de digitale afvalkalender ontvangen

de Afvalwijzer app, waarmee mensen met een tablet

we aanzienlijk minder aanvragen voor de papieren ver-

of smartphone de afvalkalender kunnen inzien. We be-

sie. Terwijl het bezoek aan onze site en het gebruik van

kijken nog of we onze service verder gaan uitbreiden.

de app nog steeds stijgt. Ook bij ons blijft de papieren

Bijvoorbeeld met wekelijkse afvalberichten per sms,

versie nog beschikbaar op aanvraag, maar we willen

waarin we aangeven welke container die dag aan de

onze informatie vooral digitaal zo toegankelijk moge-

weg moet. Maar ook zonder die mogelijkheid com-

lijk maken.”

municeren we al veel persoonlijker en duidelijker over afval. We zijn zelf ﬂexibeler en daarmee besparen we

Verder optimaliseren

uiteindelijk kosten. En dat is weer gunstig voor de in-

Via de app van ROVA kunnen inwoners direct zien

woners van Harderwijk.”

wanneer welk afval bij hen wordt opgehaald. Ook is er informatie te vinden over de locaties en openingstijden van de verschillende milieubrengstations en het klantcontactcentrum. Sinds kort is de berichtenservice toegevoegd, waarmee inwoners op hun tablet of smartphone een reminder krijgen dat ze een bepaalde container aan de weg mogen zetten. “Een mooi begin, maar we willen de site en app graag verder uitbreiden”, geeft Ralph Simmers aan. “Zodat gebruikers bijvoorbeeld direct kunnen zien waar de voor hen dichtstbijzijnde glasbak staat. Ook de mogelijkheid om zakken voor plastic verpakkingen te bestellen, zwerfafval melden en online vragen stellen staat op ons verlanglijstje. En misschien willen we over een tijdje nóg een extra stap zetten, door per huishouden de CO2-besparing door afvalscheiding inzichtelijk te maken.”

Meer smartphones De communicatieadviseur vervolgt: “Bij ROVA zetten we volop in op afval scheiden zodat het gerecycled kan worden. Maar dat moet wel goed gebeuren. We krijgen

Digitale communicatie bij ROVA

veel vragen over welk afval in welke zak of container

ROVA is partner in afval van 19 gemeenten in Midden-

thuishoort. Ook hierover willen we via de app meer

en Oost-Nederland. De organisatie verzorgt advies, de

duidelijkheid bieden. Bijvoorbeeld via het scannen van

regie én de afvalverwijdering. ROVA’s doel: een bijdra-

de streepjescode van het product. De app vertelt je dan

ge leveren aan een schone, duurzame leefomgeving.

meteen wat je ermee kunt doen. We bekijken wat hierin

De informatievoorziening gaat ook hier tegenwoor-

mogelijk is en waarmee we verder willen. 50% van de

dig steeds vaker via de digitale weg. Ralph Simmers,

Nederlanders heeft een smartphone en dit percentage

communicatieadviseur bij ROVA, vertelt: “Steeds meer

blijft groeien. Daar moet je als organisatie in meegaan.

mensen hebben computers, tablets en smartphones en

Met dit soort inventieve producten zijn we op de goede

verwachten dan ook vaker via deze apparaten infor-

weg!”

GRAM

april 2012

■

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

Studenten ontwerpen afvalbak

Hiltra verhuurt F60 opslagcontainers voor gevaarlijke stoffen

De gemeente Zwolle heeft studenten van

ondersteuning van AgentschapNL.

de opleiding Industrial Design van het Del-

De studenten zijn tijdens het project

tion College gevraagd afvalbakken te ont-

technisch begeleid door Ecodesigns, de

werpen. Zwolle wil met het plaatsen van

ďŹ rma die afvalbakken levert aan de ge-

deze afvalbakken het zwerfafval langs

meente Zwolle. De drie beste modellen

de snoeproute van het winkelcentrum

zijn door Ecodesigns in productie geno-

Hiltra Barneveld, ruim 30 jaar op de

Holtenbroek naar het Deltion College te-

men en vanaf heden leverbaar.

markt als fabrikant en leverancier

gengaan. Voor deze en andere maatregelen tegen zwerfafval krijgt de gemeente

van opslagsystemen voor gevaarlijInl. www.ecodesigns.nl

ke stoďŹ&#x20AC;en, biedt nu ook de mogelijkheid PGS15-opslagkluizen te huren. Huren kan voor bedrijven, gemeenten en instellingen een interessante optie zijn wanneer er sprake is van een situatie waarin er tijdelijk en/of snel een brandwerende opslagruimte volgens de PGS15 regelgeving aanwezig dient te zijn. Huren kan vanaf 1 week met een opzegtermijn van 1 week of op langere termijn op contractbasis. Uiteraard behoren huurkoop en koop ook tot de mogelijkheden. Voor meer informatie: Hiltra Barneveld, tel 0342-404160, e-mail verhuur@hiltra.com en op www.hiltra.com

Model Target van ontwerper Casper Nootenboom

Niet herdraagbare kleding recyclen tot nieuwe kleding of andere producten? Adv Kici Dat kan! 1/4 Met Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland. www.kici.nl

/L[ YLZ\S[HH[ [LS[ Als grootste textiel inzamelaar in Nederland zorgt Leger des Heils ReShare op vele manieren voor een duurzaam hergebruik van ingezamelde kleding en textiel. We willen uit respect voor mens en milieu de textielketen sluitend krijgen en dat inspireert ons voortdurend. Leger des Heils ReShare draagt structureel bij aan de zoektocht naar innovatieve manieren om van textiele reststoffen weer hoogwaardige producten te maken en biedt tal van professionele en succesvolle inzamelconcepten. Maak een afspraak met één van onze adviseurs, zodat we samen met u het bewustzijn rond de inzameling van textiel kunnen vergroten. Met als doel een nóg beter resultaat! Meer weten? Bel 0900 - 9322 (10ct per min)

Koopvaardijweg 15 | 4906 CV Oosterhout | info@reshare.nl | www.reshare.nl

VanDoClean Hoge kosten voor reinigen olielekkages?

Olielekkages zijn gemakkelijk zelf te reinigen m.b.v. AQUAQUICK 2000. Deze unieke wegdekontvetter wordt al toegepast door bijna alle brandweerkorpsen en wegbeheerders. Bespaar op kosten en tijd, wij informeren u graag!

VanDoClean B.V. / Absorbit Tel. 0416-66 80 60 Fax 0416-66 80 65 info@vandoclean.nl www.vandoclean.nl

morgen kunt u haar gerust weer een vraag stellen

Bel de gratis KWF Kanker Infolijn 0800 - 022 66 22 Al uw persoonlijke vragen over kanker persoonlijk beantwoord

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

De functionele milieustraat van Grontmij Volgens ir. Ronald Meurs, projectleider bij

langs een wirwar van containers te wor-

uiteindelijk door of in opdracht van de

Grontmij, kunnen gemeenten zowel geld

den geleid. Het nodigt helaas niet echt

gemeente tegen hoge kosten huis-aan-

als het milieu (be)sparen door nog eens

uit en dat is jammer, want het milieu is

huis moet worden ingezameld om daar-

kritisch te kijken naar de (her)inrichting

er zeer bij gebaat als herbruikbare rest-

na integraal te worden afgevoerd naar

van milieustraten. Grontmij heeft hier-

stromen

gescheiden

een verbrandingsinstallatie. Ook deze

voor de nieuwe denkrichting Milieustraat

worden aangeleverd. “Bij afvalscheiding

kosten liegen er niet om. De Milieustraat

2.0 ontwikkeld. De innovatieve en duur-

snijdt het mes aan twee kansen”, aldus

2.0 staat symbool voor een optimale mix

zame gedachte hierachter is het resultaat

Meurs. “Het scheiden van herbruikbare

van scheiding en hergebruik enerzijds

van de inbreng van technische experts,

reststromen als grondstof voor nieuwe

en service en beleving anderzijds. Een

milieustraat-adviseurs, architecten, als-

producten is de ene zeer belangrijke kant

milieustraat waar de bezoeker eﬃciënt

mede belevings- en praktijkdeskundigen.

van het verhaal. De andere kant is dat ge-

wordt geholpen, graag terugkomt én

Voor de burgers is het nu vaak geen lol-

meenten van een goed lopende milieu-

waar herbruikbare reststromen optimaal

letje om een bezoek te brengen aan de

straat, waar burgers graag komen, ook

en schoon worden gescheiden. Vanuit

milieustraat. Ze krijgen er vaak te maken

belangrijke ﬁnanciële vruchten kunnen

deze visie denkt Grontmij graag mee.

met lange wachttijden om vervolgens al

plukken.” Meurs doelt daarmee op het

Inlichtingen: Grontmij ir. R.E. Meurs; 026-

ﬁlerijdend tussen weggewaaid materiaal

feit dat afval dat niet wordt gescheiden

3558355 of ronald.meurs@grontmij.nl

zoveel

mogelijk

GRAM

april 2012

Colofon Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Agenda 7 – 11 mei 2012 IFAT Entsorga, Neue Messe München

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Drs. Andrea van de Graaf, De Meerlanden Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL

23 – 25 mei 2012 NVRD Jaarcongres ‘Schoongewoon’ Inl. www.schoon-gewoon.nl 30 mei 2012 Praktijkdag Gemeente Schoon, de Winkel van Sinkel in Utrecht

Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Bladmanagement

Een dag voor deelnemers van Thema- en gebiedstrajecten inl. www.gemeenteschoon.nl 5 – 6 juni 2012 VNG Jubileumcongres, Den Haag

Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatie

12 september 2012

Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: cisca@retra.nl

Gladheidbestrijdingscongres

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Oﬃcieel vakblad van de NVRD

Voor iedereen een goede stoel! Probeer 4 weken gƌĂƟƐ͙ Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 95,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

Stoelen voor verschillende toepassingen en gebruik.

ISSN 1569-0458

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Zaltbommel 0418 - 51 53 22 www.savas.com

* ex BTW, inbouw- en transportkosten

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden. Roteb Lease Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

www.recybem.nl

Het voorjaar steekt de kop weer op!

RecyBEM is als uitvoeringsorganisatie van het Besluit Beheer Autobanden verantwoordelijk voor de inzameling en milieuverantwoorde verwerking van gebruikte autobanden. Jaarlijks worden circa 8 miljoen gebruikte autobanden van de Nederlandse markt verwijderd. Maar liefst 60% van deze banden wordt ten behoeve van materiaalhergebruik hoogwaardig verwerkt. Zo krijgen de oude banden nog een tweede leven! We hebben de lente weer in de bol. Ook in dit b(l)oeiende seizoen blijft de branche zich onverminderd inzetten voor een schoner en leefbaarder milieu, zodat we met zâ&#x20AC;&#x2122;n allen van onze mooie natuur kunnen blijven genieten.

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte banden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.