GRAM by NVRD

JAARGANG 103

NUMMER 11

NOVEMBER 2012

Hoe doen zij dat? Deze maand: aan de slag met duurzaamheid | Hergebruik van baggerspecie zorgt voor klimaatwinst | Kansen voor optimalisatie textielinzameling

Afvalsector maakt serieus werk van verduurzaming

Strooieffect bereiken per m2

Akzo adv Het is tijd voor meer met minder! Vacuümzout van AkzoNobel is vochtig en het heeft een ﬁjne korrelgrootte. Dankzij deze eigenschappen wordt een gelijkmatig strooipatroon bereikt. Het stuitert nauwelijks weg, zoals bij grove soorten wegenzout het geval is. Doordat AkzoNobel vacuümzout zo goed hecht aan het wegoppervlak kan het ook met hogere snelheden worden gestrooid. Het gevolg is dat met minder AkzoNobel vacuümzout - in vergelijking met ander wegenzout - ten minste hetzelfde resultaat wordt bereikt. Een optimaal strooieffect voor maximale veiligheid van weggebruikers met een minimaal verbruik van wegenzout. Kortom: méér strooieffect bereiken per m².

Voor vragen: wegenzout@akzonobel.com Voor informatie: www.wegenzout.nl

1/1

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: aan de slag met duurzaamheid 6

Drie medewerkers van verschillende organisaties leggen uit wat zij verstaan onder duurzaamheid en wat zij er concreet mee doen binnen hun organisatie. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

#dvdd Dag van de Duurzaamheid bereikt miljoenen mensen 12

Hergebruik baggerspecie zorgt voor klimaatwinst 14

De provincie Fryslân laat met de methodiek ‘Grip op Grond’ zien dat hergebruik van afvalstoﬀen een verbetering kan betekenen voor de leefomgeving. Een nieuw ontwikkelde C02-rekenmodel stelt de provincie in staat te sturen op C02-reducties van 20 procent.

Kansen voor optimalisatie textielinzameling 30

Textiel is één van de huishoudelijke afvalstromen die kansen biedt voor gemeenten om de inzamelresultaten te verbeteren. Dit blijkt zowel uit de Afvalbrief van voormalig Staatssecretaris Atsma als uit het Huishoudelijk Afval Advies van de branche.

Bezem Poll: stem mee

Voor afvalbranche is duurzaam werken geen windowdressing

17 Gemengde berichten afval & milieu 18 Inzameling elektrische apparaten moet verdubbelen 20 ‘Kansryck’ maar nog niet zeker van vervolg 24 Omgekeerd inzamelen: gedurfde maar juiste keuze 26 Picknickkleedje en afvalzak ineen: Bij de voorplaat: lees verder op pag. 6 (foto: Vliet / Hollandse Hoogte)

CleanPicnic 29 NVRD Nieuws 32 Landelijke campagne ‘Vet, recycle het’ van start 35 Nieuws op de markt 38 Agenda

GRAM

november 2012

Retour matras adv 1/2

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigings-

Roteb

voertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

adv 1/2

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden. Roteb Lease Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

BEZEM Orkaantijd In het Caribische gebied loopt de orkaantijd op zijn eind. Orkaan Sandy heeft een spoor van vernieling achtergelaten, waarbij ook de oostkust van de Verenigde Staten niet is ontzien. Zelfs het machtige Amerika gaat op de knieën voor het natuurgeweld. Nederland heeft zijn eigen Sandy, hier heet hij Mark. Onder de noemer nivelleren en moderniseren worden links en rechts bomen geveld. Bomen die jaren geleden tot de hemel groeiden, maar niet op tijd zijn gesnoeid, houden de wortels niet meer in de grond. De storm die over Nederland raast, maakt al slachtoffers voordat de volle orkaankracht is bereikt. Deskundigen rollen over elkaar heen om de gevolgen van Mark te voorspellen.

Van zorgpremie tot milieubelasting, volgens de media gaan we er met elkaar meer dan 12% op achteruit. Aangezien afval gerelateerd is aan economische groei, lost het afvalprobleem zichzelf op. Gelukkig maar, want voor milieu is in het nieuwe akkoord nauwelijks plaats. Op wat duurzame energie na, zijn vergroening en duurzaamheidenveloppen teruggedraaid. Ik las deze week in mijn regionale dagblad dat we gelukkig bruggenbouwers hebben in Nederland. Dan hebben we straks tenminste een plek om onder te slapen (mits de brug niet wordt weggeblazen natuurlijk).

Veel gemeenten vinden duurzaamheid een belangrijke factor in beleid en beheer. Dat geldt dus ook voor inkoopbeslissingen over afvalinzameling en beheer openbare ruimte. De vraag is of duurzaamheid het wint bij dergelijke beslissingen. Zeker in tijden dat er veel bezuinigd moet worden. Wat geeft uiteindelijk de doorslag: de prijs of de duurzaamheid? Deﬁnitie duurzaamheid volgens de VN: ‘Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen’.

Gemeenten gaan voor duurzaam en dat mag best meer kosten Wat vindt u? Eens Oneens Reageren? Ga naar www.nvrd.nl Uitslag van de poll oktober Een straatreiniger heeft geen opleiding nodig 20 %

Eens

80 %

Oneens

Verder discussiëren over dit onderwerp? Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

GRAM

november 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ? aan de slag met duurzaamheid

D E Z E MAAN D:

Welke doelstelling(en) wil uw organisatie halen? We zetten in op 70 procent recycling in 2019. Dat is al een hele ambitie, op termijn willen we zelfs naar 80 of 90 procent recycling of zelfs een afvalloze regio. Rapporteert u hierover naar buiten, wat en hoe? Met de burgers communiceren we via de campagne ‘In de keuken gebeurt het’. Daniel Walkot, afdelingsmanager

Elke keuze die mensen in de keuken

bedrijfsvoering GAD, verzorgings-

maken ‘is dit afval of grondstof?’, heeft

gebied 250.000 inwoners.

gevolgen voor de verwerking. Daar pro-

Contact: d.walkot@gad.nl

beren we mensen bewust van te maken. Voor het overige gaan we met onze visie echt bij gemeenten op bezoek. We gaan

GAD

het gesprek aan met colleges, raden en ambtenaren. We merken dat gemeenten

Wat verstaat u onder het begrip

daar behoefte aan hebben. Door een

duurzaamheid?

positief-kritische houding kun je samen

Duurzaamheid is een containerbegrip

heel veel bereiken.

Gemeente Veldhoven

geworden dat je heel veel hoort tegenwoordig. Met abstracte en praktische

Waar liggen nog kansen?

Wat verstaat u onder het begrip

kanten. Ik vind het vooral belangrijk dat

Bij sommige soorten afval, zoals dran-

duurzaamheid?

het huishoudelijk afval dat wij inzamelen

kenkartons. Ook gaan we bekijken of

Voor mij betekent dat een wereld die in

in de toekomst niet meer als afval, maar

we de vervoersstromen in binnensteden

balans is en waarin sprake is van on-

als grondstof wordt gezien. Wij als GAD

kunnen

eindigheid. Iedereen op deze aardbol

spelen een belangrijke rol in de verduur-

de inzameling van huishoudelijk en be-

zaming van de hele regio, die bestaat uit

drijfsafval beter op elkaar af te stemmen.

Hilversum en acht andere gemeenten.

We kijken al naar de vergroening van ons

beperken,

door

bijvoorbeeld

wagenpark, maar daarnaast zou je ook Wat doet uw organisatie concreet op

aandacht kunnen besteden aan rijgedrag.

dit gebied?

Of je het gas diep indrukt of niet, maakt

We hebben de visie ‘grondstoﬀenbeheer

een groot verschil in brandstofverbruik.

toekomst’ ontwikkeld. In die visie kijken

Dat eﬀect wordt onderschat.

we naar verduurzaming op het gebied van milieu, mens en ﬁnanciën, oftewel

Tips voor andere gemeenten?

people, planet, proﬁt. Volgens die visie

Zoek de samenwerking op. En probeer

gaan we op alle vlakken duurzame sa-

te leren van elkaars sterke kanten. Dat

menwerkingsverbanden aan, ook met

geldt niet alleen voor gemeenten on-

de sociale werkvoorziening in de hele

derling, maar ook voor verwerkingsbe-

regio. Ook in de aanbestedingen en ver-

drijven. Wij waren een van de eersten

werkingscontracten willen we duurzame

die gebruik maakten van Retourmatras,

Ellen Logtens, beleidsmedewerker

voorwaarden opnemen. Met de visie wer-

een bedrijf dat matrassen recyclet. Als je

duurzaamheid gemeente Veldhoven,

ken we verder aan meer recycling, ver-

elkaar opzoekt en informeert, bereik je

44.000 inwoners.

groening van ons wagenpark enzovoort.

veel meer. Samen ben je ook sterker als

Contact: ellen.logtens@veldhoven.nl

partij voor de landelijke overheid. 6

GRAM

november 2012

In dit artikel leggen drie medewerkers van verschillende organisaties uit wat zij verstaan onder duurzaamheid en wat zij er concreet mee doen binnen hun organisatie. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers

Welke doelstelling(en) wil uw organisatie halen? De regio SRE, met 21 gemeenten, heeft een manifest ondertekend met als doel een afvalloze samenleving in 2020. Als gemeente Veldhoven hanteren we een tussenstap: 40 procent minder restafval in 2016. We hebben een nieuw beleidsplan, ‘hergebruik materialen’, dat volgend jaar actief in werking gaat treden.

Job Beekhuijzen, manager MVO Saver, verzorgingsgebied regio

Rapporteert u hierover naar buiten,

Roosendaal/Bergen op Zoom,

wat en hoe?

circa 200.000 inwoners.

In april hebben we een grote informatie-

Contact: jbeekhuijzen@saver.nl

bijeenkomst gehouden met afvalinzamelaars en –verwerkers, producenten, inwoners, de SRE Milieudienst en het C2C Expolab. Daar werd veel kennis uitgewis-

MVO Saver

seld en gebrainstormd. Verder hebben we eens in de drie maanden een thema-

Wat verstaat u onder het begrip

pagina over duurzaamheid in de lokale

duurzaamheid?

krant. Voor de aﬂevering 'recycling van

Zaken beter achterlaten dan aangetrof-

plastic afval' zijn we bijvoorbeeld naar

fen, zodat ook toekomstige generaties in

een recyclingfabriek in Duitsland ge-

hun behoeften kunnen voorzien. Daarbij

gaan, om te kijken wat er met ons inge-

willen we oog hebben voor zowel eco-

zamelde plastic gebeurt. Die pagina was

nomische, sociale als ecologische duur-

zo’n succes, dat andere organisaties hem

zaamheid.

moet kunnen genieten van eerste levens-

ook willen gebruiken, als communicatie-

behoeften als schone lucht, schone ener-

materiaal.

gie, schoon water en goede voeding. Nu en in de toekomst.

Wat doet uw organisatie concreet op dit gebied?

Waar liggen nog kansen?

Heel veel! Een paar voorbeelden: veertig

De service voor herbruikbare stromen

procent van onze huisvuilwagens heeft

Wat doet uw organisatie concreet op

kunnen verder omhoog, die voor restaf-

een Euro 5 motor, ons hoofdkantoor is

dit gebied?

val juist omlaag. Ook zouden we meer

voorzien van de modernste, milieubespa-

Op het gebied van afval stimuleren we

kunnen samenwerken met kringloop-

rende technieken, we zijn aangesloten

zo veel mogelijk gescheiden inzameling

bedrijven, in het kader van repair and

bij de vereniging Midwaste die zich inzet

en hergebruik. We hebben in de regio

spare. Dan kun je denken aan kleine re-

voor inkoop en afzet van herbruikbare

SRE, waar Veldhoven deel van uitmaakt,

paraties, maar ook aan het afhalen van

restproducten, via de stichting De Kring-

al diverse proeven gedaan met een afval-

leer van niet herbruikbare meubelen op

loper hebben we bijna honderd mensen

loze samenleving. We hebben op veel

milieustraten. Daar kunnen tasjes of an-

met een afstand tot de arbeidsmarkt aan

daken zonnepanelen liggen, zoals op

dere voorwerpen van gemaakt worden,

het werk. Daarnaast zijn we optimaal

het gemeentehuis maar ook op de mu-

eventueel in samenwerking met mensen

ISO- en VCA-gecertiﬁceerd, hebben we

ziekschool en de sporthal. Uniek is onze

van de sociale werkvoorziening. Tot slot

een hulpfonds voor Saver-personeel dat

Veldhovense denktank voor kinderen, de

moeten we meer samenwerken met pro-

Greenkids. Deze kinderen denken samen

ducenten. Als je iets wil bereiken, moet

doen we mee aan educatieve projecten,

met de gemeente na over hoe het duur-

je naar de hele keten kijken.

zoals een zwerfvuilproject voor basis-

zamer kan. Ze geven zelf spreekbeurten

ﬁnanciële

moeilijkheden

verkeert,

schoolkinderen. En onze chauﬀeurs krij-

op scholen en promoten bijvoorbeeld de

Tips voor andere gemeenten?

gen een uitgebreide training voor ‘het

Jekko, als inzamelmiddel voor kleine ap-

Durf radicale ingrepen te nemen en zie

nieuwe rijden’, waarmee ze brandstof

paraten.

afval als een grondstof die we moeten

besparen en meer ontspannen achter het

delven.

stuur zitten.

GRAM

november 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ? Welke doelstelling(en) wil uw orga-

gevoerd om meer grondstoﬀen terug te

antwoord ondernemen transparant wor-

nisatie halen?

kunnen winnen uit afval. Door meer re-

den gemaakt.

Vorig jaar hebben we de ‘Lean and Green

cycling hebben we een besparing bereikt

Award’ in ontvangst mogen nemen voor

van 116 kilo CO2 per ingezamelde ton

Waar liggen nog kansen?

ons CO2-reductieprogramma. Onze doel-

afval. Daarnaast streven we naar meer

Afval is een secundaire grondstof, waar

stelling is 30 procent CO2-reductie in

maatschappelijk verantwoord onderne-

we met zijn allen nog veel meer mee

2015 ten opzichte van 2010. In 2011

men.

kunnen doen. Als bewerker, inzamelaar

bereikten we door allerlei maatregelen in ons logistieke proces al een reductie

rijke bijdrage aan leveren. Door direct in

wat en hoe?

te spelen op de wetgeving en maatschap-

De voortgang van onze milieuprestaties

pelijke veranderingen en deze vooral

van

en de langetermijnstrategie zijn vooral

praktisch te vertalen naar de burgers van

wagenpark

terug te lezen in ons jaaroverzicht. Dat

onze gemeenten.

van 7 procent. We zitten dus op schema. De vergroening het

en adviseur kan Saver daar een belangRapporteert u hierover naar buiten,

bereiken

wordt verspreid onder de belangrijkste

door schonere

aandeelhouders en is ook gepubliceerd

Tips voor andere gemeenten?

voertuigen in

op onze website. Verder treden we naar

Duurzaamheid is een noodzaak van nu,

te zetten, zo-

buiten door deel te nemen aan de jaar-

geen toekomstige zorg. Door een kop-

als hybride en

lijkse Afvalconferentie. Volgend jaar pu-

peling te maken tussen mvo en rende-

elektrisch. Dit

bliceren we voor het eerst een zelfverkla-

ment ontstaat een andere werkwijze.

jaar hebben we

ring, waarin vooral onze inspanningen

Laat het niet alleen bij woorden, maar

een Ecotest uit-

op het gebied van maatschappelijk ver-

doe vooral!

Curitas adv 1/2

■

A FVA L CONFE RE NTIE 2012

Voor afvalbranche is duurzaam werken geen windowdressing door Laurent Chevalier

Duurzaamheid is big business geworden. De man op de straat is het spoor soms echter bijster. Illustratief is de ingezonden opmerking van ene Arend in een dagblad: “Tegenwoordig zijn ze knettergek door steeds te roepen dat ze zo duurzaam zijn. In werkelijkheid gebeurt er nauwelijks iets. Mijn broek zakt er van af.” Kan zo zijn, maar zeker is wel dat de afvalsector serieus werk maakt van verduurzaming.

Dit bleek duidelijk bij de presentatie van de ‘Bench-

en duurzaamheid dat de huidige generatie – lees ook

mark 2012’ door Frank Hopstaken van onderzoeksbu-

bedrijven – de plicht heeft een schone wereld achter

reau FFact tijdens de Afvalconferentie op 3 oktober jl.

te laten voor de opvolgers.”Alle deskundigen zijn het

Deze gezaghebbende afvalconferentie wordt georgani-

er over eens dat de combinatie van globale herverde-

seerd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu,

ling van macht, bevolkingsgroei, klimaatverandering

de NVRD en de Vereniging Afvalbedrijven. Anders dan

en grondstofschaarste het risico in zich draagt dat de

brievenschrijver Arend suggereert, bleek tijdens deze

wereld een periode van protectionisme, toenemende

conferentie dat de afvalsector duurzaamheid serieus

spanning en instabiliteit tegemoet gaat. Dat dwingt

neemt en niet aan windowdressing doet. En voor wie

ons tot verduurzaming van bedrijfsprocessen, produc-

nog twijfelt, stelt Hopstaken: “Uit ons eigen onder-

ten en diensten.”

zoek blijkt dat de afvalbedrijven over de hele breedte steeds hoger klimmen op de ladder van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).” Dit is – voor de afvalsector – andere koek dan die een topman van een groot accountantskantoor enkele jaren geleden presenteerde. Hij pleitte er voor om de wereld van duurzaamheidclaims scherp te reguleren: “Bedrijven kunnen mooi weer spelen door een bord aan de muur te hangen met de tekst dat ze zo duurzaam zijn. Niemand die het kan controleren.” Michel Schuurman, Programmamanager Planet van ‘MVO Nederland’ zegt

Planbureau voor de Leefomgeving: “De uitdaging is om met de innovatieve kracht van bedrijven de afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen te verkleinen”

over de kritische geluiden:”Ik begrijp het wel, maar we moeten ons niet laten aﬂeiden van het belang van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord wer-

Over de duurzame stand van zaken in Nederland en bij

ken.”

de afvalsector in het bijzonder zegt Schuurman: “In algemene zin hoort Nederland tot de koplopers. De trend

Duurzame plicht

van lineaire productie naar het circulaire model waarin

Schuurman zegt dit in aansluiting op zijn presentatie

grondstoﬀen worden hergebruikt, vindt steeds meer

over duurzaamheid tijdens de Afvalconferentie. De

aanhangers. Ik teken wel aan dat het poldermodel ons

belangstelling daarvoor was zo groot dat aan de deur

ook hierbij parten speelt. We zijn vooral koploper in het

het bordje ‘uitverkocht’ moest worden gehangen. Hop-

praten over duurzaamheid. Het is de hoogste tijd dat er

staken zegt over die belangstelling: “In de afvalsector

echt een versnelling aan wordt gegeven, want de indica-

zijn in de top 25 geen achterblijvers meer. Alle bedrij-

toren tonen aan dat we in hoog tempo achteruit hollen.

ven werken volgens zorgsystemen, ISO-regels en MVO

In de afvalsector worden overigens goede vorderingen

is ook goed opgepakt. Natuurlijk zijn er onderlinge

geboekt, maar dat geldt nog niet over de volle breedte.

verschillen en maken bedrijven eigen keuzes hoe ze

De onderlinge verschillen zijn nog groot.” Dat er geen

het precies invullen.” Voor Schuurman betekent MVO

ruimte is om pas op de plaats te maken, blijkt ook uit de

GRAM

november 2012

Hopstaken benadrukt dat zijn bureau voor het opstellen van de benchmark in belangrijke mate gebruik maakt van gegevens die de bedrijven zelf naar buiten brengen. “Wij lezen jaarverslagen, informatie op websites en overige publicaties van en over de bedrijven. Ze moeten nieuws dus niet onder de pet houden. Wij kunnen niet alle informatie veriﬁëren, maar door onze kennis van de sector kunnen wij de informatie goed beoordelen en wij kennen de achtergronden van de bedrijven.” Hopstaken geeft toe dat het desondanks soms moeilijk is om alles goed te wegen en van een score te voorzien.” Door zijn jarenlange ervaring durft hij wel te stellen dat de afvalsector geen achterblijvers meer kent. Frank Hopstaken van onderzoeksbureau FFact

recente ‘Balans van de Leefomgeving’. Daarin stelt het Planbureau voor de Leefomgeving dat de toekomst van Nederland in vergroening ligt. “De uitdaging is om met de innovatieve kracht van bedrijven de afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen te verkleinen. Dat vermindert de milieudruk, creëert ruimte voor duurzame productie en versterkt de concurrentiepositie.” Schuurman en Hopstaken delen dit standpunt: “MVO zorgt voor een betere marktpositie door kostenvermindering, innovatie, loyalere klanten en daarmee omzetverhoging. Afnemers en andere stakeholders eisen trouwens steeds vaker dat bedrijven duurzaam werken.”

Opwaartse prestatiedruk De benchmark van FFact is vijftien jaar geleden ontstaan. Eerst op basis van economische prestaties. In 2001 is de combinatie milieukwaliteit en duurzaamheid er aan toegevoegd en in 2007 MVO. In de benchmark presenteert FFact de prestaties van de qua omzet vijfentwintig belangrijkste spelers in de afvalsector.

Irado directeur André Hertog

GRAM

november 2012

Een ander mooi voorbeeld vindt Hopstaken inzamelbedrijf Irado in Schiedam. Irado heeft duurzaamheid in de bedrijfsvoering helemaal gestructureerd en aangescherpt door met de gemeente Schiedam en uitzendbureau Randstad een Social Returnovereenkomst te sluiten. Over het hoe en waarom daarvan zegt Irado-directeur André Hertog:”Wij zijn een inzamelbedrijf en ook verantwoordelijk voor het beheer van de openbare ruimte. Bij ons werk staat duurzaamheid voorop. Als partner van de gemeenten wilden wij op een bepaald moment ook een extra slag maken op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ons bedrijf leent zich er immers uitstekend voor om langdurig werklozen te helpen werkervaring en werkritme op te doen. Daarmee kunnen wij de gemeenten bovendien een stukje ontzorgen, zoals met het project Social Return. Via dat project krijgen dertig werklozen jaarlijks de gelegenheid om onder begeleiding van Irado-personeel bij ons werkervaring op te doen, te leren op tijd te komen en afspraken na te leven. Bovendien leren ze in teamverband te werken. Wij zetten hen op verschillende plekken in. Dat kan bijvoorbeeld zijn bij het team dat de straten schoonhoudt, bij het onderhoud van plantsoenen of in onze kringloopbedrijven. Wij stimuleren deze mensen ook om een opleiding te volgen. Wij zijn er van overtuigd dat wij zo een waardevolle maatschappelijke bijdrage leveren. Daarnaast besteden wij ook werk uit aan de lokale Sociale Werkplaats. Sinds enige tijd zetten wij die organisatie ook in bij het assembleren van ondergrondse containers. Voorheen kochten wij deze compleet. Nu schaffen wij de containers in onderdelen aan en worden ze geassembleerd bij de Sociale Werkplaats. Uiteindelijk zijn wij niet duurder uit en de kwaliteit blijft gegarandeerd.”

“Duurzaamheid en MVO zitten bij publieke- én private bedrijven tussen de oren en ook steeds meer in het DNA. Logisch, ze verkopen immers producten en diensten die direct aan duurzaamheid zijn gekoppeld. Klanten vragen dan ook nadrukkelijk om gecertiﬁceerde zorgsystemen. Deze opwaartse prestatiedruk uit de markt maakt het ook steeds moeilijker om een winnaar van de benchmark aan te wijzen. Om dat te worden, moet je nu eigenlijk als eerste iets heel unieks in de praktijk realiseren. Moet je excelleren! Die pioniers gooien hoge ogen. Het is overigens aardig om te zien hoe ieder bedrijf op zijn eigen manier winkelt in duurzaamheid en MVO. Afvalzorg doet het bijvoorbeeld heel goed doordat ze MVO daadwerkelijk over

Michel Schuurman, Programmamanager

de hele breedte hebben ingevoerd. Bij ieder besluit dat

Planet van MVO Nederland

ze nemen, wegen ze economie en duurzaamheid even zwaar mee en hanteren ze een streng systeem van milieukwaliteitszorg. Dat geeft in onze beoordeling een hoge score.” De lezing van Frank Hopstaken en de benchmarkpresentatie kunt u vinden onder het kopje Afvalconferentie 2012 op www.ﬀact.nl

■

Bij Zandrecycling Nederland is uw RKG-slib en veegzand veilig tot de kleinste fractie. Zandrecycling adv 1/2

Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

RKGV-specialist sinds 1988

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

Meerdere locaties in Nederland

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

Snelle dienstverlening

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone (bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

Diverse transportmogelijkheden

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

ISO- en VCA-gecertiﬁceerd

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Gratis afvalstroomnummer

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t. Zandrecycling Nederland BV t ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk t T 0174-243950 t F 0174-291148 t www.zandrecycling.nl t info@zandrecycling.nl

#dvdd Dag van de Duurzaamheid bereikt miljoenen mensen door Andrea van de Graaf, Urgenda

Op 10 oktober, de landelijke Dag van de Duurzaamheid, werd duidelijk dat de groep mensen die actief bezig is met duurzaamheid enorm is gegroeid. Door het hele land vonden duizenden activiteiten plaats, geïnitieerd door kleine en grote bedrijven, organisaties, onderwijsinstellingen en particulieren die aanhaakten bij het initiatief van actieorganisatie Urgenda. Ook de afvalbranche heeft bijgedragen. Uw organisatie niet? Dit artikel staat boordevol tips en ideeën voor duurzame activiteiten. En die hoeven niet te wachten tot de Dag van de Duurzaamheid 2013! Duurzaamheid is natuurlijk niet iets voor één dag in het jaar. Dat moet iedere dag. Het doel van de Dag van de Duurzaamheid is op die ene dag de duurzaamheidsbeweging zichtbaar te maken. Door alle initia-

Afval en recycling op de

tieven op één landelijke dag te koppelen via de website www.dagvandeduurzaamheid.nl, wordt de duurzaamheidsbeweging zichtbaar. Als signaal naar politiek en maatschappij. Woensdag 10 oktober 2012 was

De Dag van de Duurzaamheid is gelukkig niet on-

de vierde keer dat de Dag van de Duurzaamheid werd georganiseerd.

opgemerkt aan de afvalbranche voorbij gegaan.

Het gonste en bruiste in Nederland van de initiatieven.

Vele bedrijven uit de sector meldden hun activiteit aan op www.dagvandeduurzaamheid.nl. Een

Deelname van grote bedrijven

greep uit de verschillende activiteiten op 10-10:

Bijzonder dit jaar waren de grote bedrijven die zich meer proﬁleerden

• De Graaf Afvalbeheer uit Purmerend plantte een

met hun duurzame acties en doelen, zowel voor het grote publiek, an-

boom voor iedere 100 kilogram aan papier die werd

dere bedrijven en leveranciers als voor hun klanten. Zo startte Hei-

ingeleverd. Een actie samen met het Nationaal Bos-

neken op 10-10 de actie om kroegen te helpen met verduurzamen,

senfonds.

lanceerde Albert Heijn zijn nieuwe campagne ‘Boodschappen met een

• Op 10-10 werd het Texelaars makkelijk gemaakt om

Boodschap’ en biedt Etos zijn klanten geen reguliere plastic tasjes meer

hun e-waste in te leveren. Er werden extra inzamel-

aan. Leontien van Moorsel opende in Gouda de eerste duurzame winkel

bakken geplaatst in alle dorpen. Als extra service

van C&A.

reed een promotieteam de hele middag rond met bakﬁetsen om huis aan huis e-waste op te halen.

Ook studenten waren dit jaar vertegenwoordigd: ze overhandigden

• Ook klanten en personeel van Compete automatise-

in Utrecht hun manifest tot verduurzaming van het onderwijs aan be-

ring werd het makkelijk gemaakt: oude ICT appara-

stuurders van universiteiten en hoge scholen.

tuur kon op 10-10 worden klaargezet. Het werd opgehaald en via Irado-Schiedam aan Wecycle geleverd.

Urgenda Directeur Marjan Minnesma: “De Dag van de Duurzaamheid

• De ANWB organiseerde op het hoofdkantoor in Den

was een groot succes. Samen hebben we laten zien hoe we een duurza-

Haag de eerste 1-bekertje-op-een-dag actie. Het was

mere samenleving kunnen realiseren. De urgentie om anders te leven,

al eerder verteld, maar om het geheugen van de

te werken, te reizen en te eten blijft. We hebben met alle deelnemers

collega’s op te frissen werd 10-10 aangegrepen om

door heel Nederland laten zien dat de duurzaamheidsbeweging groeit,

medewerkers nog eens bewust na te laten denken

vooruit wil en dat we samen grote stappen kunnen maken. De overwel-

over hun (vanzelfsprekende) gebruik van de papie-

digende belangstelling voor de Dag laat zien dat niemand meer om het

ren koﬃebekertjes. Want ook al kunnen ze mee met

thema duurzaamheid heen kan en het een rol speelt in ons dagelijks

het papierafval, onnodig gebruik wil de ANWB zoveel mogelijk vermijden.

leven”.

• De gemeente Zundert onderschrijft de regionale afMarjan Minnesma werd op 10-10 door dagblad Trouw uitgeroepen tot

valvisie om in 2030 nul kilo restafval per inwoner

de nummer één van de Duurzame 100, een plek die zij afgelopen jaar

te hebben. Op 10-10 startte een campagne om de

ook al bekleedde. In de Top 100 van Trouw staan de meest invloedrijke

hoeveelheid restafval te verminderen. De gemeente

mensen op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verant-

stelt onder meer voor al haar inwoners een Jekko be-

woord ondernemen in Nederland.

schikbaar.

GRAM

november 2012

Over Urgenda Urgenda is de actieorganisatie voor duurzaamheid en innovatie die Nederland sneller duurzaam wil maken, samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren. Dat doet de stichting aan de hand van een langetermijnvisie, een concreet actieplan van nu tot 2050 en icoonprojecten. Samen met koplopers wil Urgenda laten zien dat het kan, dán versnellen en opschalen. Met onder meer regiotours en de Dag van de Duurzaamheid wil de organisatie laten zien hoeveel koplopers in Nederland al actief zijn. Kijk voor meer informatie op www.urgenda.nl.

• Bij juﬀrouw Stippeltje maakte iedereen tijdens de week van de duurzaamheid kans om een gratis servies te winnen. Juﬀrouw Stippel is een bijzondere winkel in Zeist waar van afval weer iets moois wordt

Dag van de Duurzaamheid

gemaakt. Eigenares Jenny tovert oude hoeden om in hippe lampenkappen en van oude videobanden maakt ze hypermoderne wandmeubelen. • In het Transitie Lokaal in Tilburg is van 1000 plastic tassen een kunstwerk gemaakt. Het kunstwerk is met mensen samen gemaakt: community art. De Nachtburgemeester van Tilburg onthulde op 10-10 het oliemonument ‘afscheid van het tijdperk van goedkope olie’. • Gered Gereedschap liet op de Dam in Amsterdam zien

Foto: Hollandse Hoogte, Bert Spiertz

hoe ze al 30 jaar gebruikt gereedschap inzamelt, opknapt en verscheept naar leerlingen van het technisch onderwijs in ontwikkelingslanden. In een tot mobiele werkplaats omgebouwde zeecontainer werden op 10-10 gereedschappen gerecycled voor scholen in Afrika. • In de Utrechtse stadsboerderij Koppelsteede konden kinderen meedoen aan een Kinderworkshop: robots Bouwen van E-Waste. Ook de rondreizende supertruck van de Utrechtse Afvalroadshow stond op 10-10 op de Koppelsteede. Met de afvalroadshow willen de

Op het stadhuisplein in Utrecht werd 10-10 een duurzaam-

Utrechtse gemeenten hun inwoners (jong en oud) fy-

heidsmarkt gehouden met informatie over energiebesparing.

siek en persoonlijk in contact laten komen met het be-

Ook was er een speciaal inleverpunt voor gescheiden afval.

lang van afvalscheiding en bewust omgaan met hun afval.

• Gemeente Noordenveld wil samen met de scholen

• Op de Hoge School Utrecht gaf Prof. Dr. Michael

de CO2-uitstoot verminderen. Alle 24 scholen (basis-

Braungart, de bedenker van Cradle to Cradle, een les

scholen en middelbare scholen) hebben aangegeven

voor de eigen medewerkers en studenten. Ook pre-

mee te willen helpen. Samen met circa 3500 leerlin-

senteerde het College van Bestuur de visie van de HU

gen worden kleine elektrische apparaten en speel-

op duurzaamheid en de wijze waarop de HU daar in-

goed apart ingezameld via ter beschikking gestelde minicontainers. Actieperiode 10-10 tot eind oktober 2012.

vulling aan geeft. • Het Landelijk Zwerfafvalcongres van Gemeente Schoon was op 10-10. Ruim 230 professionals van gemeenten,

• De Meerlanden produceerde rond de Dag van de

beheerders van de openbare ruimte en ngo’s kwamen

Duurzaamheid haar miljoenste kuub groengas ge-

bij elkaar om kennis en ervaring uit te wisselen voor

maakt van gft afval. Op 10-10 werden presentaties

het bereiken van een schone leefomgeving. Mooi toe-

en rondleidingen gegeven.

vallig op de Dag van de Duurzaamheid.

GRAM

■

november 2012

H ERGEBR UIK B AGGE RSPE CIE ZORGT VOOR K L IM A ATW INS T

Van afvalstof naar grondstof door Eize Drenth, Wilfried ter Woerds (Oranjewoud) en Laas Bonnema (Provincje Fryslân)

De provincie Fryslân laat met de methodiek ‘Grip op Grond’ zien

Fase 1: CO2-voetprint verwerkingsroute

dat hergebruik van afvalstoﬀen een verbetering kan betekenen

Aangezien dit type berekeningen relatief nieuw is voor

voor de leefomgeving. Een nieuw ontwikkelde C02-rekenmodel*

overheden, volgden de provincie Fryslân en Oranje-

stelt de provincie in staat te sturen op C02-reducties van 20

woud een gefaseerde aanpak. Deze begint bij de ver-

procent. Alhoewel economische winst niet leidend is, levert het

werkingsroute. Belangrijk is om helder aan te geven

model ook hier verrassende resultaten op.

welke stappen relevant zijn voor de CO2-footprint van een verwerkingsroute. Hierbij moet rekening worden

De provincie Fryslân is zo’n overheid die duurzaamheid als motief heeft

gehouden met verschillende mogelijkheden voor im-

benoemd en van daaruit een klimaatdoelstelling heeft gesteld. Juist om-

mobilisatie van de afvalstof. In de eerste fase zijn hier-

dat de provincie zichzelf een doelstelling voor de langere periode stelde

voor verschillende baggertechnieken, de vrijkomende

waarin economische groei niet leidend is, ontstaat ruimte voor innova-

stoﬀen en hun speciﬁeke wijze van (eind)verwerking

ties die onze leefomgeving kunnen verbeteren. Voor de critici onder ons:

geanalyseerd. Hierbij hebben we gekeken naar onder

ondertussen tonen wij aan dat het op economische motieven ook past.

meer verwijdering, transport, tussentijdse bewerking en te gebruiken materialen zoals toeslagstoﬀen voor

Grip op Grond

het immobilisaat.

Met de projectorganisatie Grip op Grond geeft de provincie Fryslân invulling aan duurzaam bodem- en grondbeleid. Dat doe zij door onder meer hergebruik van bijvoorbeeld (verontreinigde) grond zoveel mogelijk te stimuleren en het bestaande bodemsysteem te beschermen. Op deze manier wil de provincie bijdragen aan haar klimaatdoelstellingen. Eén synergieproject dat actueel is in het kader van Grip op Grond in uitvoering, speelt zich af in Noord Friesland. In een aantal grachten van een gemeente bevindt zich verontreinigde baggerspecie. Om de bevaarbaarheid van deze wateren te herstellen, moet er gebaggerd (waterbodemsanering) worden. Hierbij komt verontreinigde baggerspecie vrij. De specie is een afvalstof door aanwezigheid van zware metalen en zogeheten PAK-deeltjes. Normaliter moet deze op verantwoorde manier verwerkt of gestort worden. In Noordoost Friesland wordt eveneens een nieuwe provinciale weg aangelegd. De aanleg start in het najaar van 2012. Centraal in het synergieproject staat dat verontreinigde baggerspecie een grondstof wordt voor de fundatielaag van de provinciale weg. Die optimalisatieslag is gemaakt door het toevoegen van een recept dat in samenwerking met Oranjewoud is ontwikkeld. De afvalstof is geschikt als funderingslaag en hierdoor hoeft er minder schone grond worden aangevoerd.

Bagger uit de gracht blijkt na bewerking uitstekend fundatiemateriaal voor

CO2-voetprintmodel De provincie Fryslân wil grip krijgen op de CO2-emissie van de (eind) verwerking van vrijkomende bouwstoffen, (verontreinigde) grond en baggerspecie. Ook inzicht in de vermeden CO2-emissie dankzij hergebruik is van belang. Dit inzicht stelt de provincie Fryslân in staat te sturen op optimaal hergebruik van grondstromen voor een positieve impact op het milieu. Oranjewoud introduceerde een CO2-tool waarmee punten kunnen worden berekend voor vergelijking van meerdere (eind) verwerkingmethoden van vrijkomende bouwstoffen, (verontreinigde) grond en/of baggerspecie. Technisch gezien zijn er verschillende materialen om vervuilde baggerspecie te immobiliseren tot secundaire bouwstof voor een verhardingslaag onder een weg. Bijvoorbeeld met grondstoffen, maar ook met afvalstoffen. * Dit CO2-rekenmodel kwam gezamenlijk tot stand met C. van der Peet en A. Wiegersma (Oranjewoud).

GRAM

november 2012

Hoe zit het dan met de economische balans? Door duurzaamheid als uitgangsmotief te nemen, hebben wij een innovatie kunnen ontwikkelen die bijdraagt aan een lagere CO2-uitstoot. Nu is het ook interessant om te kijken naar de economische balans. De varianten zoals wij die in ruwe vorm hebben berekend, laten een besparingsrange zien die of erg positief uitpakt: want 38 procent besparing op de kosten, of licht negatief: 4 procent kostenverhoging. Gemiddeld zitten we ruim aan de positieve kant. Kortom, verlaging van CO2-uitstoot gaat hand in hand met lagere kosten.

Op basis van deze analyses ontwikkelde Oranjewoud

king: een gemiddeld huishouden in Nederland stoot jaarlijks ongeveer

een berekeningsmethodiek. Deze is in lijn met de CO2-

9 ton CO2 uit. De uitstoot van één saneringsvariant komt dan neer op

prestatieladder en het STREAM onderzoek van CE Delft

de jaarlijkse uitstoot van zo’n 600 Nederlandse huishoudens. Wanneer

(modelberekening van emissies op basis van geleverde

deze verwerkingsvarianten van de specie gecombineerd worden met

prestaties). Daarnaast is voor het opzetten van deze

de toepassing ervan als funderingslaag, leidt dit tot een besparing op

methodiek nauw contact geweest met innovatieve aan-

de CO2-uitstoot van 20 procent, ten opzichte van een conventionele

nemersbedrijven, zodat recente praktijkervaringen zijn

aanpak. Deze milieubesparing is vergelijkbaar met de jaarlijkse CO2-

meegewogen.

uitstoot van een gemiddelde stadswijk.

Fase 2: CO2-besparing berekenen

Dominante onderdelen

In de tweede fase zette Oranjewoud de daadwerkelijke

Uit het model volgt dat er twee dominante onderdelen in de uitvoering

berekeningstool in. Hieruit blijkt in welke richting de

voor de CO2-uitstoot zijn: (1) het storten en (2) het immobiliseren van

CO2-besparing in geval van hergebruik zich kan bewe-

de specie. Bepalend voor de stort is inklinking van bagger, veroorzaakt

gen. De CO2-uitstoot is voor de verschillende verwer-

door de werking van bacteriën. Vooronderzoek aan de Vrije Universiteit

kingsroutes berekend. Hierbij zijn per saneringsvariant

(VU) in Amsterdam door Dr. J. van Huissteden toont aan dat natuur-

onderdelen van de uitvoering benoemd. De onderdelen

lijke afbraak van baggerspecie op de stort zo’n 2 procent van de to-

die horen bij het saneren van de baggerspecie dragen

tale CO2-uitstoot in Nederland is. Momenteel wordt hier nog onderzoek

bij aan de CO2-uitstoot:

naar gedaan. Tot nu toe hebben de Nederlandse autoriteiten met deze

• baggeren

• storten

waarde echter geen rekening gehouden. In ons model hebben we een

• immobiliseren

• transport.

indicatiewaarde van 2 procent voor de CO2-uitstoot in geval van stort. Normale Portlandcement als cement voor het immobiliseren van de baggerspecie leidt tot een relatief hoge milieubelasting. Daarom hebben wij als alternatief onder meer Hoogovencement ingezet. De productie van Hoogovencement heeft daarnaast een signiﬁcant lagere CO2uitstoot dan Portlandcement. Dit heeft een bijkomend positief eﬀect op de carbon-footprint van het immobilisaat. Voor de (overige) varianten blijkt dat het vervangen van cement voor Hoogovencement tot gevolg heeft dat de totale CO2-uitstoot met maximaal 60 procent afneemt.

Conclusie De methodiek en de rekentool zijn klaar en worden ingezet voor het bepalen van de meest optimale voetprint. De rekentool helpt de provincie Fryslân te bepalen waar de meeste (klimaat)winst te behalen is. De analyse naar de CO2-emissie is onlangs afgesloten en heeft aangetoond dat door het maken van een keuze voor de juiste samenstelling van het immobilisaat als secundaire bouwstof een besparing van 20 procent op de totale uitstoot van CO2 ten opzichte van een conventionele aanpak kan worden bereikt. Daarnaast blijkt uit voorgenoemd wetende aanleg van een nieuwe weg

schappelijk onderzoek dat de bijdrage van de baggerspecie in depot/ stortplaats nog eens 10 procent op de totale uitstoot van het project uitmaakt.

Wanneer een verwerkingsroute gebruik maakt van baggerspecie als secundaire bouwstof in de fundatie van

Voor meer informatie:

de weg, betekent dit dat het conventionele grondstof-

Eize Drenth, tel. 06-12810444 of eize.drenth@oranjewoud.nl

■

fen vervangt. Dit zorgt voor een negatieve CO2-uitstoot. Deze onderdelen zijn: • grondstoﬀen (hergebruik van afvalstoﬀen)

Onzekerheid CO2-footprint

• transportkosten (besparing).

Afhankelijk van de verwerkingsvariant zijn er onzekerheden in de berekening van CO2-uitstoot. Deze onzekerheid is tussen +/- 100 en +/- 1.100 ton CO2 en zit ‘m vooral in het storten van de baggerspecie. De onzekerheid voor deze situatie is 15 tot 20 procent ten opzichte van de totale berekende CO2-uitstoot. Het gaat hier om het kwantificeren van de uitstoot bij het natuurlijke afbraakproces van de baggerspecie bij storten. Voor de overige saneringvarianten is de onzekerheid 4 tot 6 procent.

Interessante resultaten De berekening levert interessante resultaten op. Zo blijkt dat voor een waterbodemsanering van circa 45.000m3 verontreinigde baggerspecie tussen 5.000 en 6.000 ton CO2 wordt uitgestoten. Voor de vier verwerkingsvarianten blijkt dat deze elkaar, wat totale CO2-uitstoot betreft, niet veel ontlopen. Ter vergelij-

GRAM

november 2012

Beek container adv 1/2

BEEK DIENSTEN C Reinigen C Inzamelen/inzamelen en aansluitend reinigen C Reinigen betonputten C Reparatie en onderhoud C Leveren en plaatsen ondergrondse containers C Containerbeheersysteem C Keuring ondergrondse containers C Veiligheidsvloeren C Distributie containers B E E K

C O N TA I N E R

G R O E P

Flevoweg 31 2318 BX Leiden T 085 273 50 00 F 085 273 50 01 info@beekgroep.com www.containeronderhoud.nl N E D E R L A N D

V O O R

E E N

Z O R G E L O O S

E N

O P T I M A A L

O N D E R H O U D

VA N

U W

C O N TA I N E R S

www.orlaco.nl

Vision is our mission Orlaco adv 1/2

RADAREYE Actief detectie systeem Telefoon: (0) 342 404 555 E-mail: info@orlaco.nl

G E M EN G D E BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU

Nascheiden kunststofafval

Rotterdam wil meer afvalscheiding

Utrecht stimuleert duurzame

succesvol

De gemeente Rotterdam start een nieu-

economie

Nascheiden van het kunststof verpak-

we campagne om te stimuleren dat de

De provincie Utrecht stelt 2,5 miljoen

kingsafval door Omrin functioneert bij-

inwoners minder afval op straat gooien.

euro beschikbaar voor verduurzaming

zonder goed. Het bedrijf heeft bekend

Zwerfafval is een van de grootste erger-

van de economie in de provincie. In de

gemaakt dat in 2011 6,6 miljoen kilo

nissen in de havenstad. Tijdens de cam-

provincie worden in totaal vier projec-

kunststof verpakkingsmateriaal uit het

pagne gaan publieksvoorlichters van

ten gestart om te zorgen voor een extra

huishoudelijk restafval is gescheiden.

deur tot deur door de stad om de inwo-

impuls. Zo start de provincie onder an-

Dit is omgerekend 19,7 kilo per huishou-

ners te wijzen op het belang van goed

dere een garantiefonds waardoor banken

den. Voor dit jaar verwacht Omrin meer

afvalgedrag. De gemeente heeft ook aan-

ervaring kunnen opdoen met het ﬁnan-

dan 30 kilo per huishouden te kunnen

gekondigd streng te zullen handhaven.

cieren van collectieve energieprojecten. Daarnaast gaat de provincie er samen

nascheiden tegen een landelijk streefgewicht voor bron- en nascheiding van 15

Nieuwe Europese regels E-afval

kilogram.

De EU heeft de regels voor het inzamelen

ven in de regio aan werken dat hun CO2-

en verwerken van E-afval aangescherpt.

footprint wordt gereduceerd. Tenslotte

Akkoord verpakkingen aanvullen

Uiterlijk op 14 januari 2014 moeten de

zet de provincie zich in voor gebruik van

De nieuwe Raamovereenkomst voor Ver-

lidstaten hun wetgeving voor dit afval

elektrisch aangedreven bussen en afva-

pakkingen behoeft aanvulling, waardoor

aanpassen en afstemmen op de nieuwe

linzamelvoertuigen.

het een acceptabele verduurzamingsa-

richtlijn en de nieuwe inzamelingsper-

genda oplevert als tegenwicht tegen de

centages. Vanaf 2016 moet volgens deze

voorgenomen afschaﬃng van statiegeld

richtlijn 45 procent van de verkochte

Samenwerking Baetsen, DAR en ARN

op grote petﬂessen. Dit adviseert de

elektronische apparatuur worden inge-

Het Nijmeegse afvalinzamelbedrijf Dar,

Commissie

zameld.

afvalenergiecentrale ARN en afvalbedrijf

Verpakkingenakkoord

aan

met de twintig toonaangevende bedrij-

de VNG. Volgens de commissie biedt

Baetsen gaan samenwerken bij het voor-

het huidige conceptakkoord een goede

sorteren van afval (ca. 7.000 ton) dat af-

basis, maar verdient het aanvulling op

komt van de diverse milieustraten in de

het gebied van kwaliteit, ﬁnanciering en

regio Nijmegen. Op dit moment gaat het

monitoring. De commissie voelt er niets

afval grotendeels rechtstreeks naar ARN.

voor de monitoring bij Nedvang neer te

Baetsen gaat deze afvalstroom voortaan

leggen, omdat deze organisatie vooral

sorteren in herbruikbare componenten,

het bedrijfsleven vertegenwoordigt. De

zoals hout, kunststof, metaal, papier en

commissie kiest voor een onafhankelijke

karton. Het restant van het afval gaat

organisatie om te voorkomen dat het be-

naar ARN om te worden verbrand. De

drijfsleven over de gemeentelijke regie

warmte die hierbij vrijkomt, levert ARN

gaat oordelen.

onder meer voor stadsverwarming in Nijmegen.

RMN vergroot verzorgingsgebied Reinigingsbedrijf

Midden

Nederland

Afval ondergronds

(RMN) gaat vanaf volgend jaar in IJssel-

Afvalbedrijf AVRI (Rivierenland) gaat op

stein de inzamelen reinigingstaken en

verschillende locaties in en om Culem-

het beheer van de afvalbrengstations

borg ondergrondse afvalcontainers plaat-

verzorgen. De medewerkers die deze

sen. Hiermee worden de kliko’s, die vaak

taken nu uitvoeren, treden in dienst van

een rommelige aanblik bieden en veel

RMN. Inmiddels is ook Baarn aangesloten

ruimte in beslag nemen, overbodig. De

bij RMN. In totaal verzorgt het bedrijf nu

betonnen bakken waarin het afval on-

de inzameling en reiniging voor vijf ge-

dergronds wordt opgeslagen, zijn zo’n

meenten met in totaal 100.000 aanslui-

3 meter diep. Het is de bedoeling om de

tingen en ruim 226.000 inwoners.

containers begin december in gebruik te nemen.

GRAM

november 2012

1 0.000 INZAME LPU NTE N VOOR E - WA S TE

Inzameling elektrische apparaten moet verdubbelen Minstens 85 procent van het elektronische afval moet vanaf 2019 gescheiden worden ingezameld, schrijft een nieuwe Europese richtlijn voor. In Nederland wordt op dit moment 40 procent ingezameld. Er is dus werk aan de winkel.

door Ans Aerts Vooral kleine apparaten verdwijnen nog vaak tussen

Ook supermarkten vormen een geschikte plek voor

het restafval. Om de doelstelling van 85 procent te ha-

de inzameling van afgedankte apparaten, vindt de

len, is het nodig dat er 10.000 inzamelpunten komen

NVMP. Tijdens het boodschappen doen kan de con-

voor elektronisch afval (e-waste), stelt de NVMP, de ver-

sument meteen zijn afgedankte föhn of koﬃezetap-

eniging van producenten en importeurs van elektrische

paraat afgeven. De meeste supermarkten staan hier

apparaten. Meer inzamelpunten maken het voor consu-

echter niet om te springen. Henrieke Crielaard is be-

menten gemakkelijker om afgedankte apparaten in te

leidsmedewerker Public Aﬀairs bij het Centraal Bureau

leveren. Jan Kamminga, voorzitter van de NVMP: “Het

Levensmiddelenhandel (CBL), dat de belangen van de

wordt hard werken, maar we hebben te maken met een

supermarktbranche behartigt. Het inzamelen van afge-

maatschappelijke en ook een wettelijke verplichting.”

dankte apparaten en het verkopen van voedsel gaan

Inmiddels zijn in honderden winkels die elektrische

volgens haar niet samen. “Supermarkten verkopen een

apparaten verkopen, inzamelmiddelen geplaatst. “De

beperkte hoeveelheid elektrische apparaten. We vin-

detailhandel reageert positief op de campagne van

den het niet terecht dat ze ook producten die ze niet

onze uitvoeringsorganisatie Wecycle, die we in dit ka-

verkopen zouden moeten inzamelen. Daarnaast heb-

der hebben georganiseerd. Bij consumenten gaat lang-

ben we te maken met strenge eisen op het gebied van

zamerhand ook doordringen dat apparaten die ze nu

voedselveiligheid en hygiëne. Afgedankte apparaten,

weggooien, geen afval zijn”, zegt Kamminga.

zoals opladers, tandenborstels of koﬃezetapparaten passen daar niet bij. Sommige supermarkten kiezen

Oud-voor-niets

zelf voor uitgebreidere inzamelsystemen. Zij beschik-

Marcel van Westerhoven, senior consultant bij Crem,

ken over de ruimte om dit goed en veilig te regelen.

bureau voor duurzame ontwikkeling, noemt het beha-

Dat vinden wij uiteraard prima, maar het mag nooit

len van de doelstelling van 85 procent een ﬂinke klus.

een verplichting zijn.” Crielaard denkt dat er genoeg

“Zoals de inzameling nu plaatsvindt, gaat het niet luk-

alternatieven mogelijk zijn en verwijst daarvoor naar

ken. Inzameling moet meer worden gestimuleerd, bij-

de bestaande inzamelstructuren die verbeterd kunnen

voorbeeld via diftar of beloning van consumenten voor

worden, zoals ruimere openingstijden van milieu-

het inleveren van apparaten. Het inzamelsysteem moet

straten of het plaatsen van inzamelbakken voor

veranderen in een echt circulair systeem.” Van Wester-

afgedankte apparaten naast glasbakken in

hoven is van mening dat de oud-voor-nieuwregeling,

winkelcentra. Kamminga denkt dat de

waarbij je een oud apparaat in kunt leveren wanneer

supermarkten uiteindelijk wel overstag

je een nieuw koopt, moet wijzigen. Beter is een oud-

zullen gaan. “Ik begrijp dat ze het

voor-nietsregeling, waarbij je een apparaat altijd kunt

niet direct als hun taak zien, maar

inleveren in winkels waar ze elektrische apparaten ver-

ik verwacht dat consumenten in de

kopen. Een aantal winkelketens waaronder, de Gamma

toekomst gaan informeren of ze

en Media Markt, heeft inmiddels inzamelpunten gerea-

hun apparaten bij de supermarkt

liseerd voor onder meer kleine apparaten. Consumen-

kunnen afgeven. Ze zullen het

ten kunnen daar hun spullen inleveren, ongeacht of ze

vreemd vinden als dat niet kan.”

een nieuw apparaat kopen. De NVMP ziet graag dat bij meer bouwmarkten, tuincentra en winkels dit soort inzamelpunten komen. 18

GRAM

november 2012 foto Wecycle

IJzercontainers Uit een rapport van de NVMP over de toekomst van de inzameling en recycling van e-waste blijkt dat Nederland van recyclekoploper is veranderd in een middenmoter. In Nederland wordt per hoofd van de bevolking 7,5 kilo e-waste ingezameld. Dat is meer dan de huidige Europese eis van 4 kilo, maar minder dan de 19 kilo die Noorwegen en de 15 kilo die Denemarken inzamelen. Ook is het veel minder dan de nieuwe Europese norm van 16 kilo. Kamminga weerspreekt echter dat Nederland slecht scoort: “Op dit moment zamelen we twee keer zoveel in als de huidige wettelijke doelstelling. Er zijn een paar landen die de inzameling heel rigoureus hebben aangepakt en waar gebrekkige afvalscheiding wordt beboet. Zij scoren beter dan Neder-

foto Wecycle

land, maar we doen het goed.” Voor gemeenten is er ook een taak weggelegd in het

Koper

ophogen van het percentage e-waste dat wordt inge-

Ook naar Aziatische en Afrikaanse landen lekt nog e-waste weg. Export

zameld. Bijna alle Nederlandse gemeenten hebben een

van nog werkende apparaten is toegestaan, maar van kapotte appara-

contract getekend met Wecycle voor de inzameling van

ten niet. Toch gaan er kapotte apparaten illegaal naar landen als Ghana,

hun e-waste. Toch blijkt uit onderzoek van advies- en

omdat onderdelen daar meer geld opleveren dan in Nederland en er

ingenieursbureau Witteveen+Bos dat één op de zes

een schaarste is aan bepaalde grondstoﬀen. Kamminga: “In Ghana zijn

gemeenten e-waste verzamelt in ijzercontainers en dit

het vaak kinderen die met hun blote handen materialen uit afgedankte

vervolgens doorverkoopt aan commerciële verwerkers.

apparaten halen. Dat levert enorme gezondheidsrisico’s op.” De NVMP

In totaal lekt volgens dit onderzoek 6,7 miljoen kilo e-

is van mening dat er een registratieplicht moet komen voor commerci-

waste jaarlijks weg uit de gecontroleerde inzameling.

ele partijen, net zoals Wecycle die heeft. Nu is dat nog niet het geval en

Volgens onderzoek van de United Nations University is

is het vaak onduidelijk welke weg apparaten aﬂeggen als ze zijn opge-

dit zelfs 20 miljoen kilo per jaar. Kamminga: “Sommige

kocht. “Het is belangrijk dat gemeenten alleen zaken doen met gecer-

materialen zijn waardevol en handelaren zijn bereid

tiﬁceerde partijen, die voldoen aan de registratieplicht. Op die manier

om daar voor te betalen. Maar als gemeenten aantrek-

voorkom je illegale export”, zegt Kamminga. Volgens Van Westerhoven

kelijke spullen verkopen aan marktpartijen en Wecycle

is illegale export bijna niet te stoppen. “Het is wel belangrijk om export

opzadelen met de producten die geen geld opleveren,

in betere banen te leiden. Daarbij valt ook te denken aan gereguleerde

ontstaat er een probleem met de ﬁnanciering van ons

export van afgedankte elektronica. Het is een taak en verantwoordelijk-

inzamelsysteem. Spullen afgeven aan commerciële

heid van Europese landen, de Verenigde Staten en China, waar de appa-

verwerkers is ook in strijd met de contracten die we

raten van afkomstig zijn, om goede ontmantelinrichtingen te bouwen

met gemeenten hebben gesloten.” Wecycle werkt met

in de landen waar de apparaten terecht komt. Op die manier kunnen

de NVRD aan het dichten van dit gat in het inzamel-

mensen daar veilig werken.”

systeem. Door de toenemende schaarste van grondstoffen en de gestegen grondstofprijzen wordt inzameling en recycling van e-waste economisch gezien steeds aantrekkelijker. Nederland wil in het herwinnen, verhandelen en distribueren van kritische grondstoffen, waaronder schaarse aardmetalen die essentieel zijn voor veel productieprocessen, een vooraanstaande rol gaan spelen in Europa, vermeldt het rapport van de NVMP. Deels lukt het om grondstoffen opnieuw te gebruiken en daar economisch voordeel van te hebben. Zo halen Wecycle en recyclebedrijven koper uit apparaten en uit kabels tegen lagere kosten dan het in Chili kan worden gewonnen. Sommige stoffen zijn echter moeilijk terug te winnen, omdat ze in kleine hoeveelheden en complexe verbindingen in apparaten zitten. Het herwinnen van schaarse en kritische stoffen staat nog in de kinderschoenen. Toch verwacht Kamminga dat Nederland in de komende decennia hier een flinke slag in zal maken. “Van de spullen die worden ingezameld, kan steeds meer worden hergebruikt. Honderd procent herwinnen zal nooit lukken, maar ik ga er van uit dat we in de toekomst 90 procent van het e-waste kunnen recyclen.”

■

GRAM

november 2012

PR OE F AFVAL LOONT IN PIJ NA CK E R- NOOTD ORP

‘Kansryck’ maar nog niet zeker van vervolg door Pieter van den Brand Alleen nieuwe concepten kunnen de recycling van huisvuil opstuwen naar 65 procent in 2015. Een van de concepten waar de ogen op gericht zijn, is Afval Loont, het project van inzamelbedrijf Avalex en Ryck. De resultaten van de proef in Pijnacker-Nootdorp, waar burgers een premie krijgen voor het gescheiden aanleveren van afval, zijn hoopvol. Of het tot een vervolg komt, is nog onduidelijk. Het brengstation aan de Julianastraat is duidelijk her-

eerd, maar loopt nog door tot de jaarwisseling. Vóór

kenbaar. De gevel van de voormalige brandweerka-

Van Rijn ligt het rapport op tafel, met goede cijfers. In

zerne in Nootdorp gaat geheel schuil onder de groene

de eerste zes maanden is de gescheiden inzameling in

huisstijl van Ryck. Als we op deze zonnige oktoberdag

Pijnacker-Nootdorp met vijf procent gegroeid. Gemid-

binnenkomen, vult een vrouw van middelbare leeftijd

deld werd via Ryck wekelijks vijftig ton ingezameld:

drie kratten met afval. We zien papier en veel textiel.

zeventig procent papier, vijftien procent kunststof,

De medewerker achter de balie weegt het afval. Op het

tien procent textiel en vijf procent kleine elektrische

display aan het eind van de rollerband verschijnt het

apparaten. Stromen die dus niet in de grijze afvalbak

totaalbedrag van 2,23 euro. “Leuk om te doen”, vertelt

terecht zijn gekomen. Er is 9 procent minder restafval.

de vrouw, “maar het levert geen 75 euro per jaar op.

Maandelijks wordt er honderd ton afval extra geschei-

Dat was wel het vooruitzicht dat we kregen. Blijkbaar

den.

was dat iets te optimistisch.”Iets wat Jørgen van Rijn in zijn kantoor boven de inzamelhal onmiddellijk toe-

Ook wethouder Nico Oudhof van de Zuid-Hollandse

geeft, “maar vijftig euro is haalbaar”, durft hij op basis

gemeente is een tevreden man. “Ik ken geen experi-

van de resultaten wel te stellen.

ment in het land dat dergelijke cijfers scoort. We zijn nog lang niet zover dat we 65 procent recycling halen,

Proef

maar dit is een goede stap in die richting”, vertelt de

De Rotterdamse duurzame ondernemer is de eigenaar

lokale bestuurder een aantal dagen later over de tele-

van Ryck, onderdeel van het proefproject Afval Loont

foon.

van afvalsamenwerkingsverband Avalex. De september vorig jaar gestarte proef is juli dit jaar geëvalu-

Staatjes Inmiddels telt de gemeente 7100 houders van een ‘Ryckaart’, het pasje waarop het gescheiden aangeboden afval na weging in harde pecunia wordt bijgeschreven. Driekwart van hen, zo blijkt uit enquêtes, bezoekt minimaal eens per twee weken een Ryck-ﬁliaal. Wekelijks komen er volgens de staatjes die Van Rijn aan de muur heeft hangen, veertig deelnemers bij. Op een inwoneraantal van 50.000 lijkt dat niet veel. Van Rijn meldt echter: “Een op de vier deelnemers zegt afval mee te nemen van anderen. We bereiken daarmee veertig procent van de 18.000 huishoudens. Dat is niet slecht voor iets wat nog maar een jaar loopt. Ik verwacht dat we binnen een jaar op 9000 deelnemers zitten.” Wethouder Oudhof is blij verrast over het aantal deelnemers. “Ik had dat niet verwacht. Toen we bezoek kregen van staatssecretaris Atsma was het hier ﬂink druk. Atsma dacht dat we de boel in scène hadden gezet, maar dat was echt niet zo. Toch ligt mijn

Een van de vier Ryck-ﬁlialen in Pijnacker-Nootdorp (foto Ryck)

ambitie hoger. Ik hoop dat er veel meer burgers mee gaan doen.”

GRAM

november 2012

Ryck-eigenaar Jørgen van Rijn: ‘Dat we nieuw zijn en een stapje verder gaan is onderdeel van ons succes. Dat was waarschijnlijk niet gelukt louter en alleen onder de vlag van het inzamelbedrijf.’

Het geheel eigen smoel van Ryck heeft volgens Van Rijn bijgedragen aan het succes. Er is veel aandacht voor presentatie en communicatie. Ryck bedient zich van social media als Facebook en een goed geoutilleerde website. “Zo communiceren we rechtstreeks met onze deelnemers. We gaan heel anders met klanten om, minder anoniem dan bij de standaard afvalinzameling. De samenwerking met Avalex had wat prominenter in beeld kunnen zijn. Het Ryck-concept is verfrissend en

betalen onze deelnemers. En dan staat er ook nog per-

reikt de juiste sfeer aan om prikkelende acties vorm te

soneel. Maar we laten goede resultaten zien. Ryck is

geven. Dat we nieuw zijn en een stapje verder gaan, is

zeker geen dure methode.” Wethouder Oudhof merkt

onderdeel van ons succes. Dat was waarschijnlijk niet

op dat de bereidheid van burgers om hun kunststof-

gelukt louter en alleen onder de vlag van het inzamel-

afval in de begin vorig jaar geplaatste afvalbakken te

bedrijf, maar we hebben elkaar wel nodig.” Wethouder

doen, groot was. “Wel moesten we de bakken uitein-

Oudhof vindt dat Van Rijn gelijk heeft. “Wij zijn goed

delijk driemaal per week legen. Dus er werd veel lucht

in het inzamelen van afval, maar we zijn geen marke-

rondgereden naar de eindverwerker omdat het afval

teers. Het concept van Ryck is een goed werkende schil

niet werd gecomprimeerd. Dat gebeurt nu wel en we

voor het project Afval Loont en het spreekt burgers be-

hebben de helft minder locaties.”

slist meer aan.”

Kosten Krenten uit de pap

Uit de evaluatie blijkt dat Ryck nog niet kostenneu-

De proef in Pijnacker-Nootdorp beperkt zich tot waar-

traal kan draaien. Op jaarbasis bedragen de kosten

devolle reststromen. Van Rijn verzet zich tegen de kri-

voor Pijnacker-Nootdorp vijftien euro per aansluiting.

tiek dat zo alle krenten uit de pap van het afval worden

Wethouder Oudhof is daar niet blij mee. Een verhoging

gehaald. “We missen namelijk geen andere afvalstro-

van de afvalstoﬀenheﬃng kan in de gemeenteraad op

men. Glas hoeven we er niet bij te hebben. Daar is met

weinig animo rekenen. Het voorstel van het college is

de glasbak al een succesvolle inzamelstructuur voor

nu om Afval Loont drie jaar extra te geven. Het eerste

opgezet. Bouw- en sloopafval, klein chemisch afval

jaar past de gemeente dan tien euro bij uit de reser-

en grof huishoudelijk afval horen niet bij Ryck thuis.

vekas van de afvalstoﬀenheﬃng, het tweede jaar vijf

We zijn geen afvalscheidingstation, maar een recy-

euro. In het derde jaar komt de vijftien euro dan vol-

clingshop. Als het aan mij ligt gaan we drankenkartons

ledig in de afvalstoﬀenheﬃng terecht. “Het college wil

en petﬂessen inzamelen via Ryck.” “Vanzelfsprekend

dit initiatief de tijd geven. We zijn pas een goed jaar

richt je je in een dergelijk concept op stromen die be-

bezig. Dit vraagt om een andere mindset bij burgers.

drijfseconomisch het meest opleveren”, stelt wethou-

Aan de glasbak moesten we ook wennen, maar glas

der Oudhof.

wordt nu voor 96 procent gerecycled. Een alternatief voor Ryck vereist ook stevige investeringen. Bovendien

Van kannibalisme tegenover andere inzamelsystemen,

hoeven burgers niet veel moeite te doen, weet ik uit de

zoals papier- en kunststofcontainers, is volgens Van

ervaringen in mijn eigen gezin, om jaarlijks vijftig euro

Rijn geen sprake. “Natuurlijk vindt er verschuiving van

terug te verdienen”, zegt Oudhof.

afvalstromen plaats, maar ons concept is eﬃciënter. De zestien containers voor kunststofafval in de gemeente

Van Rijn stelt dat de kosten in de toekomst lager uitval-

brachten maandelijks tienduizend kilo afval op. Via de

len, want er zijn nog tal van besparingen in te boeken.

vier Ryck-ﬁlialen en de vier overgebleven containers

“De frequentie van andere inzamelmethoden kan bij-

halen we dertigduizend kilo per maand op. Dat is pure

voorbeeld omlaag, maar er zit vooral nog veel potentie

winst. Critici zeggen dat Ryck veel te duur is, want we

in de groei van het aantal deelnemers, extra afvalstro-

GRAM

november 2012

Snel, Schoon, Safe

Schuitemaker. Schuitemaker adv 1/2

Winterdienst in de volle breedte! Schuitemaker is continu voor u op zoek naar innovatieve en betrouwbare oplossingen.Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

Container techniek adv 1/2

men en dus het aantal kiloâ&#x20AC;&#x2122;s.â&#x20AC;? Ook Oudhof ziet volop mogelijkheden. â&#x20AC;&#x153;Mijn eigen grijze afvalbak zit nog maar half zo vol als vroeger. Dat zal bij veel burgers zijn. Ik kan me voorstellen dat we de grijze bak nog maar eens in de drie weken ophalen. Om maar iets te noemen.â&#x20AC;?

Scenarioâ&#x20AC;&#x2122;s Niet overal heerst enthousiasme. De bewoners van de wijk Koningshof in Pijnacker zagen in augustus dat hun ďŹ liaal werd gesloten. Uit kostenoverwegingen, luidt de uitleg van Van Rijn. â&#x20AC;&#x153;Mooier is natuurlijk in aantal ďŹ lialen te groeien, maar het schrappen van deze twee ďŹ lialen had geen invloed op het resultaat.â&#x20AC;? Bij bestuursleden Steven Duursma en Erik de Goede van de lokale bewonersvereniging was de irritatie echter groot. â&#x20AC;&#x153;Mensen kunnen hun plastic afval niet langer kwijt in de wijk en moeten ermee rond gaan zeulen. Eind november spreekt de raad zich uit over het vervolg aan de hand van verschillende scenarioâ&#x20AC;&#x2122;s van stoppen of doorgaan â&#x2013;

met Afval Loont.

Het volledige evaluatierapport â&#x20AC;&#x2DC;Op weg naar 65 procent hergebruikâ&#x20AC;&#x2122; is te vinden op www.avalex.nl Een tegenvaller voor wethouder Nico Oudhof van Pijnacker-Nootdorp: nog geen groen licht voor vervolg Afval Loont. â&#x20AC;&#x2DC;Ik had het graag anders gezien.â&#x20AC;&#x2122;

Lid worden van de NVRD? Houdt uw organisatie zich bezig met afvalbeheer en/of reiniging van openbare ruimten? Bent u professional in afvalbeheer en/of reiniging van de openbare ruimte? Word dan lid van de NVRD. Het lidmaatschap is organisatiegebonden. Wilt u meer weten over de NVRD of het lidmaatschap? Bel of mail dan met ons ledensecretariaat. telefoon email post@nvrd.nl

Omgekeerd inzamelen: gedurfde maar juiste keuze door Natascha Spanbroek, beleidsadviseur ROVA

Van oorsprong is de gemeentelijke afvalinzameling een taak

Omgekeerd inzamelen

om redenen van milieuhygiëne en volksgezondheid. In de ja-

De basisprincipes:

ren 70 en 80 van de vorige eeuw kwam een kentering in het

• het aan de bron scheiden van waardevolle grondstof-

beleid door een groeiend bewustzijn van milieu impact en de

fen;

noodzaak van duurzaamheid. Bij de inzameling van huishou-

• een hoge service op waardevolle grondstoﬀen (gft-

delijk afval zijn al goede resultaten gehaald, bijvoorbeeld

afval, papier en kunststof) en een lagere service voor

door invoering van diftar. Toch blijkt uit sorteerproeven dat

wat waardeloos is (het laatste beetje restafval);

het huishoudelijke restafval voor een groot deel bestaat uit

• het belonen van gewenst gedrag in geld en comfort;

herbruikbare grondstoﬀen. Daarnaast zien we de laatste jaren

• de burger bepaalt het succes;

stagnerende cijfers van de hoeveelheid restafval en het per-

• duurzamer maar niet duurder.

centage nuttige toepassing. Vertaald naar maatregelen betekent dit het aan huis

Trendbreuk nodig

(in diftar gemeenten tegen nultarief) inzamelen van de

In 2009 is ROVA met haar gemeenten de dialoog1 gestart over de toe-

waardevolle grondstoﬀen gft-afval, papier en kunst-

komst van gemeentelijke afvalbeheer. Het was duidelijk dat optima-

stofverpakkingen en het op afstand brengen van het

liseren van bestaande systemen onvoldoende oplossing bood: een

restafval. In de huidige grijze container voor het rest-

trendbreuk was noodzakelijk. Het was doel simpel: alle herbruikbare

afval kunnen dan de kunststofverpakkingen (in de

grondstoﬀen uit het restafval halen. Vanuit milieuhygiëne is het logisch,

toekomst uitgebreid met andere droge, herbruikbare

maar kijkend door de duurzaamheidbril van nu kwam al snel de vraag:

fracties als blik en drankenkartons).

waarom een hoge service op dat wat we niet willen: het restafval. Kan je niet veel beter het systeem omkeren en een hoge service verlenen op

Eerste ervaringen

dat wat je wel wilt: gescheiden inzameling van grondstoﬀen. Het idee

Voor een trendbreuk is bestuurlijke moed nodig. De

van omgekeerd inzamelen was geboren.

veranderingen zijn ingrijpend en dat roept weerstand op. Een aantal gemeenten is in 2012, op basis van de

In pilots in Zwolle, Amersfoort en Raalte zijn in 2010 en 2011 ver-

mooie resultaten in de pilots, begonnen met omge-

schillende maatregelen en uitgangspunten van omgekeerd inzamelen

keerd inzamelen:

getoetst. De resultaten van deze pilots waren veel belovend en hebben

• begin 2012 zijn de gemeenten Staphorst, Steenwij-

in 2011 geleid tot een plan2 waarin het idee van omgekeerd inzamelen

kerland en Olst Wijhe (allemaal diftar) gestart met de

concreet is gemaakt.

eerste fase van omgekeerd inzamelen. Dit betekent dat het gft-afval tegen nultarief kan worden aangeboden en het restafval niet 1 keer in de 2 weken, maar 1 keer in de 4 weken kan worden aangeboden; • in Hoonhorst (diftar) is het hele model (inclusief de uitbreiding naar andere droge, herbruikbare fracties) als pilot op 1 januari van dit jaar gestart. Voor de inwoners in de kern betekent dit dat zij het afval wegbrengen naar een ondergronds verzamelpunt. De inwoners uit het buitengebied hebben 4 containers aan huis (rest, gft-afval, papier, droge herbruikbare componenten) – het restafval wordt nog maar 1 keer in de 4 weken opgehaald: • in Zwolle (geen diftar) is in oktober in de eerste wijk gestart met omgekeerd inzamelen.

GRAM

november 2012

De resultaten3 van het eerste half jaar omgekeerd in-

De inwoners van de deelnemende gemeenten staan positief tegenover

zamelen in de gemeenten Staphorst, Steenwijkerland

omgekeerd inzamelen. Met de gemaakte trendbreuk zijn de inwoners

en Olst Wijhe zijn veelbelovend. De hoeveelheid rest-

gedwongen na te denken over hun afdankgedrag en dat leidt tot mooie

afval is, ten opzicht van het eerste half jaar 2011, met

resultaten. Een logische en wenselijke vervolgstap is dat inwoners gaan

gemiddeld 30 procent afgenomen. De hoeveelheid ge-

nadenken over hun aankoopgedrag. Hiermee gaan we een trede hoger

scheiden aangeboden GFT is meer dan verdubbeld. Dit

op de ladder van Lansink. In Hoonhorst zien we dat ook: 25 procent

resultaat overtreft onze verwachtingen.

van de respondenten geeft aan dat nog meer afvalreductie kan worden bereikt met een andere manier van boodschappen doen.

Vergelijking 2011 met prognose 2012 GFT en rest – aanbod in kg per inwoner

Drempel restafval? In de besluitvorming komt één vraag regelmatig terug: hoever willen mensen hun restafval wegbrengen? Het wegbrengen van het restafval is bedoeld als rem op het ongescheiden aanbieden van het restafval. De plek van de ondergrondse container moet dus bijdragen aan een gedragsverandering bij de inwoners. Aan de andere kant moeten we nog wel kunnen rekenen op deelname en draagvlak bij inwoners. Het vinden van een logische plek voor het plaatsen van de inzamelvoorziening draagt bij aan het draagvlak voor het wegbrengen van het restafval. Die logische plek wordt in belangrijke mate bepaald door de gekozen route van de inwoners. De kleine hoeveelheid restafval die overblijft bij het goed scheiden van het afval, wordt meegenomen op weg naar het werk of bij het boodschappen doen (lopen, ﬁetsen of auto). De keuze voor een logische plek is daarmee meer bepalend dan de afstand. In Hoonhorst, Steenwijkerland en Zwolle is het gelukt om in overleg met bewoners te komen tot deze logische plekken.

Resultaten Hoonhorst spectaculair In de pilot Hoonhorst4 komt het einddoel van slechts

Volop kans!

30 kg restafval per inwoner per jaar dichtbij. Het volle-

Deze eerste resultaten met omgekeerd inzamelen geven aan dat be-

dig toepassen van Omgekeerd inzamelen heeft daar tot

langrijke stappen kunnen worden gezet op weg naar een afvalloze sa-

spectaculaire resultaten geleid. Een opvallend resultaat

menleving. Als de prognoses uitkomen dan kan de door staatssecretaris

is het verschil tussen de kern en het buitengebied. Ook

Atsma geformuleerde doelstelling voor 2015 van 65% nuttige toepas-

in het buitengebied van Hoonhorst wordt een signiﬁ-

sing alleen al met de invoering van de eerste fase omgekeerd inzamelen

cante daling van het restafval gemeten, maar niet de

(nagenoeg) worden gehaald (tabel 1). De pilots en de eerste resultaten

daling zoals in de kern. In de kern is de inzameling van

van omgekeerd inzamelen laten zien dat ook onder inwoners een grote

het restafval meer ontmoedigd door het restafval te la-

bereidheid is om afval en grondstoﬀen gescheiden aan te bieden.

ten wegbrengen. Het verschil in resultaat tussen kern en buitengebied is waarschijnlijk veroorzaakt door dit verschil in service.

Tabel 1 :prognose percentage nuttige toepassing Gemeente

% 2011

Prognose % 2012

Olst Wijhe

Positieve inwoners

Steenwijkerland

Er is een grote bereidheid om afval en grondstoﬀen ge-

Staphorst

>65

scheiden aan te bieden als de service op grondstoﬀen wordt verhoogd en het aanbieden van restafval wordt

Met omgekeerd inzamelen kunnen meer herbruikbare grondstoﬀen op

ontmoedigd. Dit blijkt zowel uit de inzamelresultaten,

de zogeheten grondstofrotonde worden gebracht. Op deze rotonde

de sorteeranalyses als uit de uitgevoerde bewonerson-

zijn ook andere partijen actief die nodig zijn om het geheel tot een suc-

derzoeken. Informatie en voorlichting hebben blijkbaar

ces te maken. Gemeenten vormen slechts één schakel in de totale pro-

een geringer eﬀect op ons gedrag dan het aanpassen

ductketen. Er is nog een wereld te winnen met duurzaam produceren

van de keuzemogelijkheden in ons dagelijks leven. Het

(ecodesign), bewust aankoopgedrag en het voorkomen van verspilling

is de kunst deze aanpassingen met voldoende draag-

bij consumptie. Een afvalloze samenleving is mogelijk – aan de slag! ■

vlak uit te voeren – en daar komt informatie en voorlichting weer om de hoek. In de eerdere pilots en ook in Hoonhorst is met behulp van bewonersonderzoeken gekeken naar draagvlak voor de nieuwe manier van inzamelen. De algemene conclusie is dat inwoners

1 Van afvalbeheer naar grondstofbeheer: anders denken, anders doen; ROVA, oktober 2009 2 Van Afval naar grondstof, van idee naar aanpak, van betalen naar belonen; ROVA, juli 2011

positief staan tegenover het omgekeerd inzamelen. In

3 Half jaar rapportages Staphorst, Steenwijkerland en Olst Wijhe; ROVA, juli 2012

Hoonhorst is 83 procent van de inwoners tevreden.

4 Halfjaarrapportage Hoonhorst; ROVA, oktober 2012

GRAM

november 2012

Picknickkleedje en afvalzak ineen: door Geke Wassink

De gratis picknickkleedjes in twee Amsterdamse parken – het Wester- en Sarphatipark – vonden deze zomer gretig aftrek. De

CleanPicnic kleedje

vrolijk geruite kleedjes in huisstijlkleur van het betreﬀende

• • • •

Stadsdeel verander je na gebruik simpel in een vuilniszak: haal drie punten door de opening bij de vierde punt en je picknickrommel zit opeens in een zak, nog even in de vuilnisbak gooien

Formaat: 1 bij 1 meter Materiaal: recycled plastic Oplage: minimaal 10.000 stuks Levertijd: 8 weken vanaf goedkeuring ontwerp

en weg is je afval. De aanblik op een zonnige dag is feestelijk, parkweitjes bespikkeld met ﬂeurige kleedjes omringd door vrolijk etende mensen. “Mensen worden er blij van”, zegt Riny Meijer, adviseur gebiedsbeheer Openbare ruimte in De Pijp en Rivierenbuurt. “Het Sarphatipark – een echt buurtpark – wordt intensief gebruikt. De meerderheid van de bezoekers maakte goed gebruik van de picknickkleedjes, de wil is er, dan gaat de minderheid ook mee.” foto CleanPicnic

Dirk de Jager, portefeuillehouder Openbare Ruimte van Stadsdeel West, noemt het Westerpark de groene huiskamer van de stad. De kleedjes vindt hij een praktisch

Besparing

en leuk initiatief. “Een onderdeel van het plezierig pick-

Dat is afgelopen zomer goed gelukt. Gaal: “Er lag be-

nicken met elkaar betekent ook dat je je eigen rommel

duidend minder afval in het park, dat betekent minder

zo op een leuke manier opruimt. Het bewustzijn van

mensen en materieel voor het opruimen. Ik kan mijn

het zelf opruimen, vind ik een toegevoegde waarde.”

mensen eﬃciënter inzetten. Het heeft ons in euro’s

Aanvankelijk kostte het enige moeite de gebruikers

meer opgeleverd dan de investering heeft gekost.”

van het park bekend te maken met het doel en gebruik

Dat is ook de ervaring in het Westerpark vertelt Veld-

van de kleedjes, is de ervaring van Maurice Veldwach-

wachter. “In het zomerseizoen (1 april tot en met 31

ter, wijkbeheerder bij Stadsdeel West. “Daarna liep het

september) hebben wij ongeveer 200.000 bezoekers

uitstekend. Bezoekers vinden het een prima middel om

uitgaande van 10 zomerse weekenden (de evenemen-

hun afval op een eﬃciënte manier in te zamelen en

ten niet meegerekend). Voor de invoer van de kleedjes

in de daarvoor aangewezen containers te deponeren.”

zette ik op een warm weekend (zaterdag en zondag) tussen 08.00 uur en 14.00 uur zes man personeel per

CleanPicnic kiest bewust voor productie in Nederland om te waarborgen dat deze productie op alle vlakken zo duurzaam mogelijk plaatsvindt

dag in. Het intensief gebruik van de picknickkleedjes scheelt twee man per dag. Dat is een besparing van anderhalve ton op jaarbasis. Volgend jaar gebruiken we de kleedjes weer.” De gehele evaluatievideo’s van het Westerpark en Sarphatipark zijn te bekijken op www. cleanpicnic.nl.

Initiatief Thijs Verheugen en Twan van Dommelen zijn de beden-

John Gaal, wijkmanager Noord Pijp (onderdeel van

kers van de CleanPicnic-kleedjes. Verheugen, zelf een

Stadsdeel Zuid) waarin het Sarphatipark ligt: “Onze

fanatiek picknicker, ergerde zich gruwelijk aan het elk

boodschap is: u krijgt van ons een mooi kleedje, wij

jaar toenemende afval. “Het eureka moment kwam al

hopen dat u het gebruikt. Het enige wat wij vragen is:

wandelend door het park. Iedereen kent wel de neiging

gooi uw afval daarin weg.”

na een etentje met vrienden het tafelkleed te pakken en

GRAM

november 2012

enorm succes in Amsterdamse parken met servies en al weg te gooien. Lekker makkelijk. Het

en publiciteit. Als dat akkoord is, maken we een plan van aanpak en

idee was geboren. Een picknickkleedje waar het eten

vindt er een kick-oﬀ plaats. Op basis van een communicatiebrieﬁng

op kan worden uitgestald en na aﬂoop, in één hande-

maken we een vrolijke ruitjes print in de clubkleuren van het park met

ling, om te toveren is tot een afvalzak. Klaar is Kees.

een boodschap uit naam van het park, waarvoor de bovenste rand van

Ideaal, zo maken we opruimen makkelijker en leuker.

het afvalkleedje is gereserveerd. CleanPicnic coördineert vervolgens de

In april 2010 hadden we het idee. In juli was het patent

uitvoering van het plan en voert het hele seizoen evaluatiegesprek-

geregeld en in augustus 2010 vond in samenwerking

ken om het traject waar nodig bij te sturen. Het eindresultaat is een

met Nederland Schoon de test plaats in het Wester- en

totaaloplossing voor het hele picknickseizoen dat is afgestemd met het

het Vondelpark. Het werkte. Peter Vos, destijds park-

parkbeheer en de reinigingsdienst en waarbij de buurt en de bewoners

beheerder, had zijn reinigingsmedewerkers niet over

zijn betrokken.”

de test verteld, zij kwamen ’s maandags met de vraag, ‘waar al die zakken met afval vandaan kwamen die in

Kosten

de afvalbakken lagen’. We kregen groen licht.

“De prijs schommelt tussen de 65 cent en 30 cent per stuk, afhankelijk van de oplage met een minimale productieafname van 10.000 stuks.

Nu moesten we het kleedje nog ontwerpen. Het is het

We brengen geen uren in rekening voor de projectbegeleiding. Mijn

meest eenvoudige design geworden dat we konden

compagnon en ik doen dit overigens naast ons reguliere werk. We zijn

verzinnen. Een kleedje met een gat erin waar de an-

niet afhankelijk van inkomsten van CleanPicnic, dat geeft ons de vrij-

dere drie punten doorheen kunnen worden getrokken.

heid om precies te doen wat we willen en dat is samen met bezoekers

Halleluja. Hoe simpeler, hoe beter, des te betaalbaarder.

parken schoonhouden. We hebben ook geen personeel of kantoor, we

Het idee om de CleanPicnic-kleedjes custom made te

zitten met CleanPicnic in The Hub (zie www.the-hub.net, red.). We wer-

ontwerpen en in naam van de parken of het bedrijfs-

ken alleen op projectbasis met freelancers die dezelfde aﬃniteit met

leven gratis weg te geven aan parkbezoekers, maakte

parken hebben als wij. Alles staat in het teken van schone parken. We

het verhaal rond. Zo draagt iedereen een steentje bij

streven ernaar de levensmiddelenbranche bij de oplossing te betrek-

aan het schoonhouden van onze achtertuinen. We ko-

ken, zoals nu in Engeland gebeurt. Die branche is met hun producten

men overigens volgend jaar met een oplossing voor

mede verantwoordelijk voor het probleem en zou moeten bijdragen

zwerfafval op stranden.

Samenwerking Als een park een zwerfafvalprobleem heeft en bij ons aanklopt, gaan we eerst rond de tafel zitten om de situatie door te spreken. Elk park is anders en vraagt om een speciﬁeke aanpak. Wat zijn de kenmerken van het park, wat voor een publiek komt er, is er horeca in het park, zijn er voldoende afvalbakken etc. Vervolgens leggen we uit dat CleanPicnic een totaaloplossing biedt en dat we werken vanuit de ‘placemaking’ gedachten. Dat houdt in dat we zoveel mogelijk stakeholders betrekken bij de oplossing: parkbeheer, reinigingsdienst, horeca/parkondernemers, buurtwinkels, bewoners en parkbezoekers. De sleutel tot succes is samenwerking. Aan de hand van deze informatie maken we een voorstel dat volledig is afgestemd op het park, van een mogelijk distributienetwerk, logistiek van de afvalkleedjes, afvalpunten tot aan promotie

foto CleanPicnic

GRAM

november 2012

aan de oplossing. Het ideaalplaatje is dat bedrijven de

afval en de kleedjes in de reguliere verbrandingsoven

CleanPicnic-kleedjes ﬁnancieren in ruil voor exposure.

terechtkomen. Het productieproces is een doorlopend

Dan is de cirkel rond, werkt iedereen mee en levert het

traject waarbij we continue kijken naar duurzamere

de gemeente aanzienlijke besparingen op.”

technieken en waarbij we te allen tijde openstaan voor ■

ideeën en suggesties.”

Meer belangstelling “De ANWB heeft in het kader van ‘De Dag van het Park’ CleanPicnic-kleedjes afgenomen en ook op Parkpop. Afgelopen jaar hebben we samengewerkt in Amster-

Uitgangspunten

damse, Rotterdamse en Haagse parken. Inmiddels

• CleanPicnic biedt een structurele oplossing voor zwerfafval in parken. • CleanPicnic-kleedjes zijn altijd gratis voor de gebruiker. • De uitstraling van de CleanPicnic-kleedjes staat altijd in het teken van het enthousiasmeren van parkbezoekers om hun eigen afval op te ruimen. • CleanPicnic regisseert de verspreiding van CleanPicnic-kleedjes om kwaliteit te kunnen waarborgen. • CleanPicnic zorgt voor zo min mogelijk extra afval door zo gericht mogelijk aan het picknickend publiek te leveren.

voeren we meerdere gesprekken over andere parken, bijvoorbeeld met de horeca-uitbaters in en rond het Vondelpark, over een structurele oplossing voor volgend jaar. CleanPicnic heeft als missie wereldwijd een oplossing te bieden voor zwerfafval in recreatiegebieden door opruimen makkelijk en leuk te maken. Er valt nog genoeg te doen.”

Zo duurzaam mogelijk “Wij hebben bewust gekozen voor productie in Nederland om te kunnen waarborgen dat productie op alle vlakken zo duurzaam mogelijk plaatsvindt. We hebben ook gekeken naar composteerbaar materiaal, maar dat is voor onze kleedjes niet van toepassing omdat het

De totaaloplossing voor uw textiel-inzameling en -sortering.

WIELAND TEXTILES * - 6 7 8 - 2 7 ) ' 3 2 ( , % 2 ( ' 0 38 , - 2 +

Wieland textiel adv 1/2

effectieve inzameling

- korte transportlijnen - centrale verwerking

Handelsweg 8 Wormerveer

volledige sortering

- TÜV Rheinland / TNO gecertificeerd sorteersysteem - 95% hergebruik

075 - 622 86 00 info@wieland.nl

rendabele recycling

www.wieland.nl

- hoge vergoeding - transparant proces 5 jaar dan 2 zame r e e al m t in duur g alis speci tielsorterin x e t

nieuws Tekst: Bas Peeters

Strategische ledensessies

Herman Wijﬀels, de eerste

Het huidige Meerjarenbeleidsplan van de

Nationaal gladheidbestrijdings-

keynote spreker op het NVRD

NVRD loopt tot en met 2013. Begin dit

congres 2012 groot succes

Jaarcongres 2013

jaar is gestart met de voorbereidingen

Op 12 september vond in Houten,

Tijdens het NVRD Jaarcongres op 29, 30

voor een nieuwe meerjarenstrategie. Na

onder grote belangstelling, het Na-

en 31 mei 2013 staat het thema ‘Meer-

de heidagen van het bestuur, is gesproken

tionaal Gladheidbestrijdingscongres

waarde’ centraal. Herman Wijﬀels, oud-

met de commissie- en regiovoorzitters en

plaats.

congres

econoom en hoogleraar Duurzaamheid en

zijn drie regionale ledensessies gehou-

stond in het teken van ‘meer met

Maatschappelijke Verandering aan de Uni-

den. De verschillende bijeenkomsten wa-

minder’ en is in een samenwerking

versiteit Utrecht, geeft op donderdag 30

ren levendig, hebben veel input geleverd

tussen de NVRD en CROW tot stand

mei zijn visie op de meerwaarde van de

en heldere lijnen en uitgangspunten voor

gekomen. Centraal stonden alle ont-

afval- en reinigingbranche. Het NVRD Jaar-

de toekomstige koers. Uit de ledensessies

wikkelingen en best practices op het

congres 2013 wordt georganiseerd door

komt naar voren dat de NVRD op de in-

gebied van organisatie, beleid en uit-

De Meerlanden. Het belooft een waarde-

gezette koers moet doorvaren, met voor

voering van de winterdienst. Tijdens

vol en inspirerend congres te worden.

de komende jaren een aantal andere ac-

deelsessies maakten bezoekers ken-

Noteer de data daarom snel in uw agenda!

centen. Enkele signalen uit de strategi-

nis met innovatieve ontwikkelingen

sche sessies zijn: meer aandacht op de

in de markt. Voor iedereen die het

kennis- en netwerkfunctie van de NVRD,

gemist heeft, de presentaties zijn te

regievoerende gemeenten beter betrek-

vinden op www.nvrd.nl/publicaties.

Dit

tweejaarlijks

ken en het kennisgebied beheer openbare ruimte concreet ontwikkelen. Daarnaast is er over het algemeen begrip voor de lijn

NVRD-lezers tevreden over GRAM

dat de VNG het primaat heeft in de belan-

De NVRD-lezers zijn tevreden over GRAM

genbehartiging. Met deze signalen wordt

in de huidige verschijningsvorm. Dit blijkt

onmiddellijk rekening gehouden bij het

uit een onderzoek dat in opdracht van de

opstellen van het jaarplan 2013. De input

NVRD is uitgevoerd. Het bureau Bindinc

uit de sessies wordt nu uitgewerkt tot de

is gevraagd om een advies uit te brengen

nieuwe meerjarenstrategie.

over de toekomst van GRAM in de huidige tijd van digitalisering en het anders verwerken van informatie. Het advies is op-

Nieuwe leden in 2012

gesteld naar aanleiding van sessies met

De onderstaande organisaties zijn in

leden en een workshop met het bureau en

2012 lid geworden van de NVRD

de voorzitters van de Commissies Com-

• Gemeente Utrechtse Heuvelrug

municatie en GRAM. Uit het onderzoek

• Gemeente Breda – Afvalservice

blijkt dat NVRD-leden een sterke behoefte

• Gemeente Echt-Susteren

hebben aan toegang tot informatie en

• Ryck, De Nederlandse Recycle

toegang tot mensen binnen een netwerk.

Bank • Peter van Welsem Advies en Begeleiding

GRAM heeft een grote rol als aanjager van dit netwerk en is een belangrijk strategische communicatiemiddel van de NVRD.

• Motshagen Advies • DCA recycling & waste consultancy

Agenda

• DVL Milieuservice

21 november

ALV

• Drietex the Re-use Company

21 november

sectorbijeenkomst publieke bedrijven

• FM Concepts International

NVRD-themadagen 2013

6 februari, 10 april, 11 september en

• GeoCo

6 november

GRAM

november 2012

Kansen voor optimalisatie textielinzameling door Ilse van der Grift, senior beleidsmedewerker NVRD Textiel is één van de huishoudelijke afvalstromen die kansen biedt voor gemeenten om de inzamelresultaten te verbeteren. Dit blijkt zowel uit de Afvalbrief van voormalig Staatssecretaris Atsma als uit het Huishoudelijk Afval Advies van de branche. Tijdens een bijeenkomst van de NVRD-regio Midden bleken die kansen niet alleen te liggen op milieuvlak, maar ook op

Textielinzameling

sociaal vlak. In het ketenoverleg ‘duurzame mode en textiel’ werken brancheorganisaties van textielproducenten, detailhandel, textielinzamelaars en sorteerders, afvalverwerkers, de overheid en milieu- en ontwikkelingsorganisaties hard om de milieudruk van de gehele textielketen te verminderen. De NVRD heeft vooral een rol bij de textielinzameling en –recycling. Het afgelopen jaar is er in totaal zo’n 70 miljoen kilogram textiel gescheiden ingezameld bij huishoudens, terwijl er nog zo’n 135 miljoen kilogram via het restafval in de afvalverbrandingsinstallaties verdwijnt. Ruim 45 procent van de textiel dat in het restafval terecht komt, is geschikt voor producthergebruik en 20 procent voor recycling.

Hergebruik kleding

Afvalverbranding 5

Poetslappen

Restafval

135

Overige toepassingen 9

Er valt dus nog veel te halen uit dit deel van de keten. Vermelde getallen zijn in miljoenen kilogram, bron: AgentschapNL

Regionale verschillen Niet in alle gemeenten verdwijnt er zoveel textiel bij het restafval. Elke

en de ontwikkeling van een recyclelogo voor textiel.

Nederlander levert gemiddeld zo’n 4,1 kilogram textiel in, terwijl er ge-

Daarnaast moet aandacht besteed worden aan de

meenten zijn die wel 16 kilogram per inwoner inzamelen. Waar ligt dat

bewustwording over wat er met de textielstroom ge-

dan aan? Diftar is een belangrijke oorzaak voor dit verschil maar zijn

beurt.

er ook andere oorzaken? En kunnen we van elkaar leren? Om erachter

• Optimalisatie inzamelstructuur: Om de inzamel-

te komen waarom Nederlanders de textiel bij het restafval doen, heeft

structuur te optimaliseren, is het belangrijk om de

Agentschap NL, als penvoerder van het ketenoverleg, door TNS-NIPO

totale huidige structuur binnen de gemeente in kaart

onderzoek laten doen naar de bekendheid bij burgers van de schei-

te brengen. Kansen worden gezien in de gecombi-

dingsregels voor textiel. Opvallend is dat een signiﬁcante groep niet

neerde inzameling van textiel met andere droge

weet dat niet-kleding (zoals dekbedden, gordijnen) en versleten kle-

stromen, de dichtheid van de bakken of een aparte

ding ook bij het textiel mogen. Het is dus belangrijk om over de scheidingsregels te communiceren en om dit uniform te doen.

inzamelzak voor textiel. • Financiële prikkel: In de praktijk blijkt een ﬁnanciële prikkel goed te werken om de inzamelresultaten te

Workshop optimalisatie inzameling

verbeteren. De invoering van retourpremies, diftar en

Ruim 40 NVRD leden hebben tijdens een workshop onder leiding van

korting op nieuwe aankopen na inlevering worden

Agentschap NL gebrainstormd over wat gemeenten kunnen doen om

genoemd. Producentenverantwoordelijkheid is ook

de inzameling verder te optimaliseren. De ideeën die genoemd werden,

een optie, maar dan moet wel de gehele keten erbij

zijn stuk voor stuk bruikbaar voor een verdere optimalisatie. Uiteraard

betrokken worden.

is dit wel afhankelijk van de huidige lokale (inzamel)situatie. De ideeën zijn in de volgende categorieën in te delen:

Optimalisatie monitoring: om goed te kunnen bijsturen

• Optimalisatie communicatie: Er moet een communicatiestandaard

in de inzameling is het belangrijk dat de resultaten ge-

komen die zowel gemeenten, inzamelaars als recyclers gebruiken.

monitord worden. Hierbij is het essentieel dat er duide-

Hierbij kan gedacht worden aan de standaardisering van de tekst op

lijke afspraken worden gemaakt met een beperkt aantal

de afvalkalender, het voeren van kleurcodes, een ‘welles-nietes’-lijst

inzamelaars over zowel de inzamelroute als de rappor-

GRAM

november 2012

tage, dat gekeken wordt welke inzamelvoorzieningen

bedrijven laten hun ingezamelde textiel handmatig uitsorteren door de

het meest gebruikt worden en dat er regelmatig gerap-

verschillende medewerkers van dit bedrijf. Zij zorgen er vervolgens

porteerd en gecommuniceerd wordt over de resultaten.

voor dat de herbruikbare textiel in verschillende categorieën wordt gesorteerd. Afhankelijk van de kwaliteit vervolgt de textiel zijn weg

Wat kan de gemeente doen?

naar kringloopwinkels voor de verkoop, wordt het geëxporteerd of als

Natuurlijk zijn niet al deze maatregelen één op één

grondstof hergebruikt. Voor het materiaalhergebruik wordt de textiel

door te voeren in een gemeente. Daarbij moet rekening

in verschillende materiaalsoorten uitgesorteerd en in België afgezet als

gehouden worden met de totale inzamelstructuur, de

grondstof. Na dit proces blijkt slechts 2,5 procent niet bruikbaar te zijn.

bestaande afspraken met inzamelaars en bijvoorbeeld kringloopbedrijven en het gevoerde tarievensysteem.

Menselijke component

Belangrijk is wel dat er beleids- en milieudoelen wor-

Een deel van het werk wordt en kan ook goed uitgevoerd worden door

den gesteld voor textiel. Ook in de huidige inzamel-

mensen uit de gemeentelijke kaartenbak, die werkervaring willen op-

structuur is het belangrijk dat hierover afspraken met

doen of opnieuw actief willen worden op de arbeidsmarkt. Daarnaast

de verschillende inzamelaars wordt gemaakt. Vervol-

worden tijdelijke werkplaatsen geboden aan mensen die doorverwezen

gens kan gekeken worden welk pakket van maatrege-

zijn door instanties zoals de Reclassering of de Kinderbescherming.

len het beste bij de gemeente past om het gestelde

Deze mensen wordt een beschermde werkomgeving geboden. Dit be-

doel te behalen. Met deze optimalisatieslag leveren

tekent wel dat de 9 vaste medewerkers van Kringtex hiermee, naast

gemeenten hun bijdrage aan de vermindering van de

hun reguliere werk, ook andere vaardigheden als job-coach moeten

milieudruk van de gehele textiel keten.

aanwenden. Over de inzet van mensen uit de kaartenbak worden uiteraard afspraken gemaakt met gemeenten. Inmiddels liggen er afspra-

Verschillende partijen, waaronder de NVRD, hebben op

ken dat er minimaal 5 mensen met behoud van uitkering werkervaring

11 oktober 2012 een Green Deal met het Rijk geslo-

kunnen opdoen. Met de Reclassering en de Kinderbescherming worden

ten over de inzameling en recycling van textiel. Het

aparte afspraken gemaakt.

doel hiervan is het aandeel van textiel in het restafval met 50 procent in 2016 te verminderen, een heldere en

Meerwaarde

eenduidige boodschap uit te dragen, de afspraken tus-

Tijdens de regiobijeenkomst werd duidelijk dat de textielinzameling,

sen gemeenten en inzamelaars te optimaliseren en de

ook voor goed scorende gemeenten, nog verder geoptimaliseerd kan

infrastructuur en het gemak voor de consument. Meer

worden. Gezien de positieve waarde van deze grondstof is er voor ge-

hierover is te vinden op de website van de NVRD.

meenten ook een goede businesscase van de inzameling te maken en kunnen inspanningen in communicatie en inzamelstructuur zichzelf te-

Extra kansen

rugverdienen. Bedrijven als KringTex bewijzen daarnaast dat de sorte-

Textielrecycling biedt ook kansen voor de sociale doel-

ring van textiel voor meerwaarde kan zorgen. Niet alleen op ﬁnancieel

stellingen van gemeenten. Tijdens een bezoek aan

of milieuvlak, maar – niet in de minste plaats – ook op sociaal vlak. De

KringTex bv in Amersfoort zijn de leden van regio Mid-

uitdaging ligt bij de gemeenten om hiermee aan de slag te gaan en zo

den meegenomen in de mogelijkheden die textielsorte-

haar milieu-, beleids- en sociale doelen te realiseren. Van de Rijksover-

ring biedt bij de inzet van speciﬁeke doelgroepen bij de

heid wordt verwacht dat zij dit faciliteert met ondersteunend beleid. ■

sortering van textiel. Het scheppen van werkgelegenheid gaat hand in hand met de milieudoelstellingen van

De brochure ‘Textielinzameling op de kaart: maak van textielinzameling een

dit bedrijf. KringTex werkt samen met zowel gemeen-

succesverhaal in je gemeente’ is te downloaden via

ten als kringloopbedrijven. Gemeenten en kringloop-

www.agentschapnl.nl/onderwerp/ketenaanpak-textiel

Foto Kringtex

GRAM

november 2012

LANDE LIJKE CAMPAGNE ‘ VE T, RE CYCL E H E T’ VA N S TA RT

Doet uw gemeente al mee? door Karlijn Kunst, LijnTekst

Het weggooien en -spoelen van gebruikt vet en olie kost gemeenten en particulieren jaarlijks miljoenen euro’s. Terwijl met recycling ervan juist geld te verdienen is. De landelijke publiekscampagne ‘Vet, recycle het’, die 8 oktober van start ging, moet meer inzamelpunten realiseren en bewoners stimuleren om gebruikt vet en olie apart in te leveren. Jaarlijks houden huishoudens in Nederland 20 miljoen

dien zorgen vet- en olieresten ook nog eens voor extra

kilo gebruikt (frituur)vet en (bak)olie over. Veel mensen

inspanningen (en dus kosten) bij de rioolwaterzuive-

gooien dit bij het restafval, of erger: ze spoelen het

ring.

door de gootsteen of toilet. In het riool gaat het vet stollen en blijft het aan de buiswand plakken, waar het

Voordelen vet recyclen

zich ophoopt. Hierdoor raakt het riool verstopt, met

Alle overlast en extra kosten zijn vrij eenvoudig te

onder meer stank- en wateroverlast tot gevolg. Het

voorkomen door gebruikte vetten en olie apart in te

oplossen van verstoppingen kost jaarlijks miljoenen

zamelen en te recyclen. Van oud (frituur)vet en (bak)

euro’s, zowel voor gemeenten als huishoudens. Boven-

olie kunnen vetverwerkingsbedrijven namelijk zeer eﬃciënt duurzame biobrandstof maken en daar is veel vraag naar. Deze biobrandstof is onder andere toepasbaar in tuinbouwkassen, warmtekrachtcentrales, vliegtuigen en auto’s. Door het gebruik ervan zijn minder fossiele brandstoﬀen nodig en vermindert de CO2-uitstoot. Met de kostenbesparingen in het riool en de zuivering daarbij opgeteld, biedt recycling van deze relatief kleine afvalstroom dus vele voordelen.

Hergebruik stimuleren De horeca scheidt al tientallen jaren gebruikte vetten en olie, huishoudens nog maar mondjesmaat. Uit onderzoek van Intomarkt GfK blijkt dat bijna 40 procent van de Nederlanders niet eens weet dat gebruikte vetten en olie te recyclen zijn. Terwijl ruim 60 procent van de bevolking wel bereid is dit afval apart in te leveren. Daarom hebben het Voorlichtingsbureau MVO (margarine, vetten en olie) en Stichting RIONED de publiekscampagne ‘Vet, recycle het’ opgezet. Doel is in het hele land meer inzamelpunten te realiseren en burgers te motiveren om gebruikt (frituur)vet en (bak)olie apart in te leveren.

Snel geld verdienen “Voorafgaand aan de landelijke campagne zijn we begin dit jaar een pilot gestart in Amsterdam stadsdeel Oost”, zegt projectmanager Nicole Vervaet van het Voorlichtingsbureau MVO. “Hierop is enthousiast gereageerd. Er zijn aanzienlijk meer inzamelpunten gekomen, waardoor bewoners nu dicht bij huis gebruikt vet en olie in een gele container kunnen deponeren. Commerciële aanbieders zorgen voor het plaatsen, legen en schoonmaken van de container en betalen tussen de

GRAM

november 2012

20 en 30 euro per volle container. Zowel inzamelpunt

Initiatiefnemers campagne

als gemeente hebben er nauwelijks omkijken naar. Net

De landelijke campagne ‘Vet, recycle het’ is een initiatief van het Voorlichtingsbureau MVO (margarine, vetten en olie) en Stichting RIONED. Bij het Voorlichtingsbureau MVO is de hele keten van bedrijven aangesloten die zich met vet en spijsolie bezighouden, van boer tot en met vetinzamelaar. Stichting RIONED is de koepelorganisatie voor de rioleringszorg in Nederland. De campagne wordt ondersteund door het ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie, de Unie van Waterschappen (UvW) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

als met oud papier kunnen verenigingen, scholen en buurthuizen met zo’n container dus snel en relatief makkelijk geld verdienen. Dat is mooi meegenomen, zeker in deze ﬁnancieel moeilijke tijden.”

Start landelijke campagne De landelijke campagne ‘Vet, recycle het’ ging op 8 oktober van start. Naar aanleiding van het eerste persbericht verscheen onder meer een artikel in De Telegraaf, had Radio 538 een item over de campagne en schonk het populaire tv-programma De Wereld Draait Door er

bakken, braden, grillen, wokken. Dan is het toch lo-

aandacht aan. Daarnaast kregen alle gemeenten een

gisch dat we al dat vet op een verantwoorde manier

campagnenieuwsbrief met informatie over de campag-

wegdoen en hergebruiken? Door te recyclen zijn we

ne en de beschikbare materialen die ze lokaal kunnen

verantwoord bezig én besparen we kosten. Om men-

inzetten. “Binnen een week maakte de eerste gemeente

sen daarvan te overtuigen, ondersteun ik graag deze

(Rucphen) al bekend mee te doen”, zegt Vervaet. “Fan-

campagne”, aldus Vermolen.

tastisch! We hopen dat vele gemeenten volgen.”

Samen optrekken Gemeentelijke deelname

Zoals altijd geldt ook voor deze campagne: hoe va-

Meedoen aan de campagne is eenvoudig. Met een re-

ker de boodschap wordt verteld, hoe beter deze blijft

latief kleine inspanning kan een gemeente al veel be-

hangen. “Daarom zou het goed zijn als zo veel moge-

reiken. “Om ze op weg te helpen, hebben we al een

lijk gemeenten meedoen”, stelt Vervaet. Met de feest-

en ander voorbereid”, zegt de projectmanager vanuit

dagen voor de deur kunnen zij bijvoorbeeld met hun

Stichting RIONED, Rob Hermans. “Zo kunnen gemeen-

communicatie over oliebollenvet mooi inhaken op de

ten een conceptbrief downloaden waarmee ze moge-

campagne. De advertentie plaatsen op de gemeente-

lijke inzamelpunten kunnen aanschrijven om een gele

pagina in het huis-aan-huisblad, twitteren over succes-

container te plaatsen. Denk aan verenigingen, buurt-

volle acties, interessante tweets retweeten, foto’s en

huizen, scholen, cafetaria’s, kringloopwinkels, super-

video’s delen via Facebook en YouTube. De sociale me-

markten en tankstations. Ook ligt er een persbericht

dia zijn bij uitstek geschikt om de boodschap breed uit

klaar om lokale en regionale media bij een actie te be-

te dragen. Daarbij is het belangrijk dat we dit allemaal

trekken. De wethouder kan bijvoorbeeld zijn frituurvet

doen onder de noemer ‘Vet, recycle het’ (op Twitter:

wegbrengen naar een inzamelpunt bij de lokale vereni-

#vetrecyclehet). Dan wordt de campagne voor mensen

ging. Zo’n actie is binnen een dag te organiseren.”

herkenbaar en versterken we elkaar.”

Gratis campagnemateriaal

Meer informatie

De brief en het persbericht zijn te downloaden via

Onlangs is de gemeente Den Bosch een pilot gestart

www.riool.net/vetrecyclehet. Dat geldt ook voor het

waarbij zij zelf de gebruikte vetten en olie ophaalt

andere standaardmateriaal dat gratis te gebruiken is.

bij de inzamelpunten en naar een vetverwerkingsbe-

Zoals posters, een ﬂyer, een advertentie voor in het

drijf brengt. Zo kan het natuurlijk ook, maar dat vergt

huis-aan-huisblad, een voorlichtingsﬁlmpje, autostic-

wel een grotere inspanning van de gemeente. Voor

kers voor op afval- of rioolreinigingswagens, displays

vragen over de pilots en de campagne kunt u bellen

en banners. Op veel van deze materialen prijkt TV-kok

met Nicole Vervaet van het Voorlichtingsbureau MVO,

Jeremy Vermolen; hij is het gezicht van de campagne.

telefoon: (079) 3634358, mail: info@vetrecyclehet.nl.

“Het aantal hobbykoks in Nederland groeit, dus we ge-

Campagnematerialen

bruiken steeds meer vet en olie met z’n allen. Frituren,

www.riool.net/vetrecyclehet

kunt

direct

bestellen

op ■

Voordelen recyclen vet en olie Het recyclen van gebruikt (frituur)vet en (bak)olie biedt gemeenten grote voordelen: • minder rioolverstoppingen en dus lagere maatschappelijke kosten • minder gebruik van fossiele brandstoffen en een lagere CO2-uitstoot • extra inkomsten voor verenigingen, scholen en buurthuizen.

GRAM

november 2012

Zijlader

AW materiaal adv

Service, revisie en onderhoud

1/4

Achterlader

Kraan-haak

Verhuur van reinigingsmaterieel

Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl â&#x20AC;˘ www.awmaterieel.nl

103

Containerwielen van Haco... Protempo adv 1/2

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers ĂŠcht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

Net als gemeente Boskoop de textielinzameling CO2 neutraal adv uitbesteden? DatKicikan! 1/4

Met Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland. www.kici.nl

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Meer gemeentelijk textiel door gebruik van sympathietonnen®

Samenwerking Fixion Software Solutions en Transfer Solutions

Curitas uit Lunteren is een textielinza-

Sympathietonnen®

melaar die al het gebruikt textiel recht-

Al jaren proberen gemeenten de hoe-

streeks afvoert naar TÜV gecertiﬁceerde

veelheid ingezameld textiel te verhogen.

sorteerbedrijven in Nederland. Curitas

Curitas wil in samenwerking met de ge-

kan in overleg met gemeenten de cen-

meenten de hoeveelheid gebruikt textiel

trale coördinatie van de hele textielinza-

per inwoner opvoeren. Daartoe heeft Cu-

meling regelen. Uitgangspunt is dat een

ritas het systeem van sympathietonnen®

laagdrempelige inzameling wordt voor-

ontwikkeld.

gestaan, waarbij het voor de inwoners weinig moeite kost om van hun gebruikt

Uitgangspunt daarbij is dat daar waar

textiel ‘af te komen’. De gemeente is

mogelijk (vaak kleinere) textielcontainers

verantwoordelijk voor het systeem van

worden geplaatst bij basisscholen, ver-

textielinzameling en ongeacht welke lo-

enigingsgebouwen, kerken en winkeliers

gistiek gekozen wordt, kan Curitas een

(bij voorkeur niet in de openbare ruimte).

bijdrage leveren aan de investeringen.

Er is een sterke band tussen ouders van

Volgens staatssecretaris Atsma komen

de leerlingen van hun school en datzelf-

jaarlijks 10.000 vrachtauto’s textiel in de

de geldt voor leden van hun vereniging

verbrandingsovens terecht, omdat inwo-

en ook voor klanten van winkeliers. Ook

ners textiel in de grijze afvalcontainer

is die band aanwezig bij gemeenteleden

gooien. Mits op de juiste manier geschei-

of parochianen van hun kerk. Bij een op-

den is dat materiaal nog voor 65 procent

roep het inzamelen te optimaliseren zien

herbruikbaar.

we in de praktijk

Transfer Solutions, een ICT dienstverlener met een sterke specialisatie in Oracle en Java technologie, en softwarehuis Fixion gaan intensief samenwerken. Met name in de gemeentelijke markt zullen de bedrijven elkaar versterken. Fixion levert haar afvalmanagementsysteem ‘Prevent’ aan ruim 50 verschillende gemeenten. Transfer Solutions is binnen de gemeentelijke overheid vooral bekend van het 7*24 remote beheer van Oracle- en SQL Serverinfrastructuren. De producten van beide bedrijven kunnen sinds kort als één package worden afgenomen. Inl. Fixion Software Solutions, tel. 040-2900632, Transfer Solutions, tel. 0345-616888

een sterke toename

van de hoeveelheid in te zamelen textiel. Plan van aanpak

meling (niet kostendekkend) achterwege

In afstemming met de

kan blijven of tot een minimum kan wor-

gemeente kan Curitas

den beperkt.

een plan van aanpak maken. Belangrijk on-

Extra inkomsten zijn meer dan welkom.

derdeel hiervan is het

Elke school, vereniging en kerk kan in

opstellen van een ge-

deze periode van bezuinigingen extra

richt

communicatie-

inkomsten goed gebruiken. Veel van

plan naar de inwoners.

oudsher bekende subsidies en bijdra-

Daarin

moet

onder

gen staan onder druk. Om het inzamelen

andere

worden

aan-

van extra gebruikt textiel te stimuleren,

gegeven dat er meer

is het uitgangspunt dat diegene, die als

soorten

inzamelpunt

textiel

zijn

gaat

functioneren,

daar

dan alleen bovenkle-

een gepaste vergoeding voor krijgt. In

ding en dat elke vezel

overleg met de gemeente wordt bepaald

in principe telt voor de

welk deel van de vergoeding aan de inza-

inzameling.

ook

melpunten wordt verstrekt en welk deel

schoeisel in de textiel-

Dat

de gemeente krijgt. De gemeente kan

container mag verdient

haar deel vrij besteden voor plaatselijke

aparte aandacht. Erva-

goede doelen zoals armoedebestrijding,

ring heeft geleerd dat

voedselbanken, schuldsanering, werkge-

bij een juiste aanpak

legenheidsprojecten en jeugd- en jonge-

renwerk.

huis-aan-huis-inza-

GRAM

november 2012

N IEUWTJ E S VAN DE ZAKE LIJK E M A RK T

NIEUWS

DuPont en HVC werken samen in verduurzaming Dordrecht DuPont en HVC in Dordrecht hebben een overeenkomst getekend voor de levering van stoom van HVC aan DuPont. DuPont zal vanaf eind 2013 stoom afnemen via een pijpleiding die loopt vanuit de afvalenergiecentrale van HVC naar DuPont. Daarmee neemt de CO2-uitstoot van de Dordtse locatie van DuPont met zo’n 30 procent af, een besparing van ruwweg 50.000 ton CO2 op jaarbasis. Deze hoeveelheid is te vergelijken met de uitstoot van zo’n 15.000 middenklasseauto’s bij gemiddeld 20.000 km per jaar. Door deze samenwerking wordt een belangrijke bijdrage aan de verduurzaming van de gemeente Dordrecht gerealiseerd. Met de realisatie van het project is een investering van circa acht miljoen euro

Directeur Paul Meyers van DuPont in Dordrecht (links) en directeur Wim van Lieshout van HVC zien

gemoeid.

het helemaal zitten met de stoomleiding

Inname gebruikte mini- en rolcontainers beschadigd of onbeschadigd ContainerTotaal komt ze kosteloos bij u ophalen totaal ook kleineContainer aantallen Wij zorgen voor milieuvriendelijke recycling of hergebruik 1/2 Grote partijen worden zelfs tegen vergoeding opgehaald

T F E

adv

ContainerTotaal B.V. Industrieweg 32A 2382 NW Zoeterwoude 085 273 50 50 085 273 50 51 info@containertotaal.nl

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Vandervalk+degroot demodagen Vandervalk+degroot is sinds 50 jaar ac-

voorinspectie via freeswerkzaamheden

tief in rioleringsbeheer, waaronder reini-

en het plaatsen van manchetten tot na-

ging, renovatie inspectie en advies. Het

inspectie.

Qurius definitief naar Prodware IT-bedrijf Qurius heeft een akkoord

jubileum werd gevierd met demodagen,

bereikt met Prodware over de ver-

waarbij onder meer de nieuwste renova-

Een andere innovatie die gedemonstreerd

koop van Qurius Nederland (inclu-

tiewagen werd gedemonstreerd. Deze

werd, was de waterfreesrobot. Dit is een

sief QIPtree) en Qurius Tsjechië. Dit

wagen is uitgerust met een camera-

robot die obstakels in rioolbuizen snel en

betekent dat de dienstverlening aan

systeem, equipment voor het plaatsen

grondig verwijdert. De robot werkt met

klanten is gegarandeerd.

van reparatiemanchetten en een frees-

een waterstraal. Dat is dezelfde techniek

Qurius’ strategie en marktfocus zul-

robot. Het voordeel van deze combinatie

als waarmee ook stalen platen worden

len door Prodware onverkort wor-

is dat met één voertuig alle werkzaam-

gesneden. Heel gecontroleerd, met zo

den voortgezet.

heden kunnen worden uitgevoerd. Van

min mogelijk kans op beschadigingen. Met deze transactie wordt een traject afgerond waarbij alle werkmaatschappijen van Qurius zich afgelopen jaar hebben aangesloten bij de internationale Prodware Groep. Nu ook Qurius Nederland onderdeel wordt van deze groep, ontstaat de grootste Microsoft Dynamics partner in EMEA (Europe, Middle-East, Africa) met ruim 1.650 medewerkers en vestigingen in zestien landen. Het

samengaan

Prodware

wordt

van door

Qurius

Microsoft

sterk verwelkomd. Hierdoor ontstaat een krachtige IT-partner die grote groepen klanten zowel nationaal als internationaal kan bedienen.

Baetsen Recycling investeert in een ZenRobotics Recycler Baetsen Recycling heeft ‘s werelds eerste

ZenRobotics Recycler-systeem gebruikt

lossing. Wij nemen graag het voortouw

robotische recyclingsysteem gekocht. De

industriële robots, aangestuurd door

in het terugwinnen van grondstoﬀen uit

ZenRobotics Recycler™ (ZRR) is de meest

kunstmatige intelligentie, om waarde-

afvalstromen. Recyclingrobots zijn de

geavanceerde technologie voor afval-

volle grondstoﬀen terug te winnen uit

toekomst: ze zijn eﬃciënter, schoner en

verwerking van dit moment en betekent

afvalstromen.

veiliger dan bestaande recyclingsyste-

voor Baetsen een miljoeneninvestering.

men”, licht Hans van Roosmalen, alge-

De ZZR wordt in februari 2013 geïnstal-

“Het groeiende tekort aan grondstoﬀen,

leerd op de recyclinglocatie in Son. Bus-

het overschot aan onbenut afval en de

meen directeur Baetsen-Groep toe.

schers Recyclingtechniek gaat zorgen

complexiteit van handmatig sorteren

Inl. www.baetsen.com en

voor installatie van de hardware. Het

vragen om een passende, duurzame op-

http://www.zenrobotics.com

GRAM

november 2012

Colofon Uitgever

Agenda

NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

27 – 30 november 2012

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL

Pollutec Lyon Inl. www.pollutec.com

6 februari 2013 NVRD themadag beheer openbare ruimte, de Reehorst Ede

Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

29-30-31 mei 2013 NVRD Jaarcongres Meerwaarde Organisatie: De Meerlanden en de NVRD

Bladmanagement Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatie Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: cisca@retra.nl

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Oﬃcieel vakblad van de NVRD

Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 95,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458

1/4

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

adv Granuband

GRAM

november 2012

Advertorial

Kansen grijpen

Social return in de openbare ruimte Afvalbeheer en het dagelijks onderhoud van de openbare ruimte. Dat zijn belangrijke maatschappelijke taken van gemeenten. Net als het op weg helpen naar werk van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Cyclus en Promen uit Gouda combineren deze taken en realiseren voor hun opdrachtgevers in één klap milieu-, ﬁnancieel én maatschappelijk rendement.

Vakmanschap Cyclusdirecteur Van Bloois: “Met de ervaring uit de praktijk hebben we een optimale werkverdeling gerealiseerd, waarbij beide partijen doen waar ze goed in zijn. De opdrachtgever moet immers kunnen rekenen op optimale dienstverlening met een verantwoorde inzet van middelen. We werken samen op basis van beeldkwaliteit. Daar zijn onze medewerkers in getraind.” Promendirecteur Westdijk benadrukt dat deze werkwijze goed aansluit bij de missie van Promen: “Wij willen mensen ontwikkelen en naar regulier werk helpen. Dagelijks begeven zo’n 70 Promenmedewerkers zich bij

Cyclus verzorgt sinds 2006 het dagelijks onderhoud van de open-

Cyclus in een professionele werkomgeving. Ze komen in aanraking

bare ruimte in de gemeente Gouda: van wegen, verkeerslichten

met alle facetten van het onderhoudswerk. Bovendien leren ze

en riolen tot bruggen, openbare verlichting en het groen. Samen-

werken op basis van beeldkwaliteit. Daarmee kunnen ze zich onder-

werkingspartner Promen tekent voor een groot deel van het hand-

scheiden op de arbeidsmarkt.”

matig groenonderhoud en een aantal reinigingstaken.

adv Cyclus Waardevol concept twee organisaties zijn trots op de samenwerking en het waar1/1De devolle concept wat dit kan opleveren voor hun opdrachtgevers. “Budgetten staan onder druk en gemeenten zetten zorgtaken meer en meer op afstand. Hierdoor kan het werk uitgevoerd worden door gespecialiseerde bedrijven tegen een optimale prijs-kwaliteitverhouding. Dat is de eerste winst. Voor afvalbeheer en beheer van de openbare ruimte geldt bovendien dat veel werk geschikt is voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt”, aldus Van Bloois. Westdijk vult aan: “Door werk te laten uitvoeren door mensen met een indicatie voor de Wet sociale werkvoorziening en mensen met een uitkering in het kader van de Wet werk en bijstand helpen we mensen op weg naar werk. Dat is twee. En als klap op de vuurpijl bespaart deze aanpak de samenleving sociale zekerheidskosten.”

Met het tekenen van een hernieuwde overeenkomst in oktober jl. onderstrepen Cyclusdirecteur Van Bloois (l) en Promendirecteur Westdijk dat de twee organisaties klaar zijn de maatschappelijke kansen te grijpen.

> Cyclus werkt aan een schone, hele en veilige leefomgeving. Het

> Promen is een sociale werkvoorziening en re-integratiebedrijf voor

bedrijf is gespecialiseerd in afvalbeheer en het beheer van de

mensen die om welke reden dan ook niet zelf een baan kunnen

openbare ruimte en werkt voor 15 gemeenten en voor bedrijven in de

vinden bij een regulier bedrijf. Promen heeft ruim 1700 mensen in

regio’s Midden-Holland en Rijnstreek.

dienst en werkt voor 12 gemeenten in de regio Midden-Holland.

WE STROOIEN NIET OP ELKE SLAK ZOUT… Maar bieden wel graag duidelijkheid Bij de gladheidbestrijding draait het om verkeersveiligheid én om milieu. Met steenzout zit u op beide fronten goed. De mix van fijne en grove korrels zorgt Eurosalt namelijk dat de weg op korte én langere termijn veilig blijft, terwijl u met het 1/1 fijnkorrelige vacuümzout sneller opnieuw moet strooien. De CO2-uitstoot is bij de productie van steenzout beduidend lager dan bij vacuümzout. Daarnaast heeft steenzout van nature een veel lager vochtpercentage; u ontvangt dus méér zout tegen lagere kosten. Hiermee is een efficiëntere uitruk gegarandeerd. Voor vragen/ informatie: www.eurosalt.nl

0800 0180

STEENZOUT b^cYZg 8D2-uitstoot Adv b^cYZg kVV` higdd^Zc b^cYZg `dhiZc Z[ÄX^ ciZgZ j^igj`