GRAM september 2012 by NVRD

JAARGANG 103

NUMMER 9

SEPTEMBER 2012

Voorlichting en streng handhaven leiden in Almere tot goed scheidingsgedrag | Wel of niet aan de slag met de Wet werken naar vermogen | Gescheiden afvalinzameling op straat

Participatie is kern van nieuwe aanpak in beheer Vondelpark

in le ng 12 ap cli 20 em cy ie th Re erg a. & n o. al et E v Af n m e m Sa

In samenwerking met de NVRD, VVM, VLMâ&#x20AC;Ś

De kortste weg naar duurzaam ondernemen Milieubeurs adv 1/1

Pak uw kans op meer rendement!

zaam ondernemen DĂŠ vakbeurs voor duur ukosten. Van en het besparen op milie iek tot duurzaam innovatieve milieutechn . Van nieuwe inkopen en produceren ing. Van specifieke regelgeving tot financier aanpak. oplossing tot integrale

Milieu2012 Meer winst met schone oplossingen

Wees erbij! Milieu 2012 is dĂŠ totaalbeurs op het gebied van milieu. In combinatie met de vakbeurs Energie ruim 400 exposanten. Meer info / gratis toegang met voorregistratie code 900.125.82 zie www.milieuvakbeurs.nl

#Milieu2012

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: de buurtschouw 6

Drie medewerkers van verschillende organisaties lichten hun keuzes toe en geven hun visie op het buurtschouwen.

Kunstenaar Peter Smith strijdt tegen de Plastic Soep 8

Achter Amsterdams CS drijft een wereldbol van zwerfafval op het IJ. Het kleurrijke kunstwerk is een aanklacht tegen zwerfafval en de Plastic Soep in de oceanen.

Inzamelfrequentie grof vuil Amsterdam-Noord omlaag 11

Voorlichting en streng handhaven leiden in Almere tot goed scheidingsgedrag 18

Almere houdt een proef met rode en gele kaarten om het gescheiden inzamelen van afval te verbeteren. Hiermee bespaart de gemeente 8.000 ton tegen een verbrandingstarief van 96 euro per ton verbrandingskosten.

Gescheiden inzamelen op straat 22

Sinds eind juli staan in de gemeenten Weesp en Huizen afvalbakken op straat, waarin inwoners hun papier, kunststof en restafval gescheiden kunnen aanbieden. De eerste reacties zijn positief.

Bezem Poll; stem mee

10 Milieu 2012 13 Makkie’s brengen bewoners bij elkaar 14 Vakwerk: interview met een professional ut de branche 17 Gemengde berichten afval & milieu 21 NVRD Nieuws 24 Vondelkabouter spoort parkgasten aan Bij de voorplaat: lees verder op pag. 24 (foto: Amaury Miller / Hollandse Hoogte)

tot opruimen 26 Veel projecten Wet werken naar vermogen niet op de helling 28 Feiten & Cijfers 29 Veilig omgaan met vlakglas op de gemeentewerf 30 Nieuws op de markt 34 Agenda

GRAM

september 2012

Haller adv 1/2

HALLER breidt productengamma zijlader uit! Het productengamma met betrekking tot de SLF en LoToS zijladers van Haller wordt fors uitgebreid. Er zijn een aantal nieuwe varianten in het reeds complete programma opgenomen. • SLF (Paddle) is nu leverbaar met Enkele Kam, Enkele Diamond en de vertrouwde Enkele Grijper • LoToS is nu leverbaar met Enkele Kam, Enkele Diamond en de vertrouwde Enkele Grijper • LoToS dubbel is nu leverbaar met Dubbele Kam, Dubbele Diamond en de nu ook met Dubbele Grijper (De LoToS is voorzien van wormpers en afzetsysteem) Verder o.a. in het leveringsprogramma: satelliet voertuigen, smalspoor opbouwen, diverse beladingsystemen SPECIALIST OP HET GEBIED VAN REINIGINGSVOERTUIGEN WWW.HALLERBENELUX.NL Haller Benelux BV | Postbus 90, 5320 AB Hedel | Parallelweg 7, 5321 JA Hedel Telefoon: 073-5991234 | Fax: 073-5991177 | e-mail: info@hallerbenelux.nl

103

Containerwielen van Haco... Orlaco adv 1/2

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers écht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

BEZEM Kop De Bezem waaide even goed uit. Op de toppen van een winderige bult keek hij uit over een schoon en prachtig landschap. Kriskras lagen over de met heide bedekte heuvels wandelpaden waar, als je goed keek, wandelaars langzaam voortschreden. Sommigen in gedachten verzonken en anderen pratend met een reisgenoot. Een opgeruimder gevoel is onmogelijk als je oneindig ver kunt kijken en met de zon op je hoofd en de wind door je haren jezelf maar een klein onderdeeltje voelt van de machtige natuur. De Bezem was even op vakantie, zoals u begrijpt. Terug op kantoor probeert de Bezem een beetje bij te lezen. Overvolle mailboxen, daar zouden ze eens wat aan moeten doen. Een bijna oneindige stroom informatie moet worden bijgewerkt. Het valt op dat we ongelooﬂijk veel weten, onderzoeken, proberen, uitvoeren, proefdraaien, piloten (al is dat geen werkwoord), uittesten en invoeren. Liefst allemaal voor onszelf. Als de eenzame wandelaar die zelf die ene berg beklimt en verbaasd is dat het niet lukt op teenslippers. Misschien even moeten informeren bij een deskundige?

Mijmerend ﬂitsen beelden voorbij van glooiende heuvels, zonder zwerfafval of illegale dumpingen. Dromend schieten daar opeens woorden doorheen als pratende prullenbakken, omgekeerd inzamelen, vuilvissen, retourpremies, droge componentenbakken, grondstoffenrotondes en retourshops. De telefoon gaat… “Hallo, met wie?” “Met mevrouw Pietersen, zeg ik wil even klagen…” de Bezem is terug van vakantie en weer geheel tot uw beschikking. We gaan weer over tot de orde van de dag. De straat moet gewoon weer schoon. Welkom terug.

De als 1 april grap gepresenteerde doorzichtige container van ROVA is een goed idee Wat vindt u? Eens Oneens Reageren? Ga naar www.nvrd.nl Uitslag van de poll juli/augustus Herinvoering van de verplichte gftafvalscheiding is noodzakelijk voor het behalen van recyclingdoelen 81 % Eens 19 % Oneens Verder discussiëren over dit onderwerp? Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

GRAM

september 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ? de buurtschouw

D E Z E MAAN D:

Zijn er voor- en/of nadelen? Je kunt mensen uitleggen hoe het zit. Als

Gemeente Zwijndrecht

mensen klagen over zwerfvuil in waaihoeken, of gras dat te weinig gemaaid wordt, kan ik toelichten dat we met bestekken werken die een bepaald niveau hebben. Hoe hoger het niveau, hoe hoger de kosten. Een voordeel is ook dat het voor mij een graadmeter is of ik mijn werk goed doe. Met al die ogen en oren in de wijk, kun je goed toetsen wat er leeft en wat de irritaties zijn. Een nadeel Ron Lamain, teamleider realisatie

is dat de kleine dingetjes steeds blijven

en uitvoering gemeente Tiel,

terugkomen. Die parkeerhaven of drem-

42.000 inwoners.

pel voor de eigen deur, daar kunnen

Contact: rlamain@tiel.nl

mensen niet over ophouden. Het eigen

Gemeente Tiel

belang staat hoger dan het belang voor

Barry Huzen, coördinator

de hele stad.

ibor gemeente Zwijndrecht, 42.000 inwoners.

Wat doet u met de resultaten?

Contact: bhuzen@zwijndrecht.nl

Kleine acties worden de dag erna al opDoet uw gemeente aan buurtschouw,

gelost, de grotere in een week. Dat wordt

waarom en hoe vaak?

teruggekoppeld naar de bewoners. Ook

Doet uw gemeente aan buurt-

In 2001 hebben we het wijkgericht wer-

hebben we na elke schouw een nabe-

schouw, waarom en hoe vaak?

ken geïntroduceerd, buurtschouw was

schouwing, een avond waarop we de

Eens per jaar doen we een bewoners-

daar een onderdeel van. Wij wilden horen

resultaten bespreken. Dat werkt alle-

schouw, eens per maand een ambtelijke

wat inwoners belangrijk vinden in hun

maal goed, maar ik vind toch dat we te

schouw. Bij beide schouwen beoordelen

wijk en de participatie bevorderen. In elf

weinig doen aan communicatie. Behalve

we elke wijk op beeldkwaliteit. Onze

van negentien wijken schouwen we eens

de schouwen krijgen we per jaar 3.500

ambitie is beeldkwaliteit B van de CROW-

per half jaar. In de overige wijken is het

meldingen binnen via de bel- en herstel-

systematiek. Omdat we een grote buiten-

initiatief doodgebloed, meestal door ge-

lijn. Op een of andere manier zou je dat

dienst hebben en het meeste werk zelf

brek aan actieve wijkcommissies.

moeten koppelen en beter promoten wat

uitvoeren, willen we van alle gebruikers

er allemaal gebeurt. Nu moet je steeds

van de openbare ruimte graag horen hoe

dezelfde dingen uitleggen.

zij erover denken.

Wie doen er mee? Een man of vijf van de gemeente, waaronder

Tips voor andere gemeenten?

Wie doen er mee?

tor, handhaver en verkeersdeskundige.

een

wethouder,

wijkcoördina-

Sinds dit jaar komen we maandelijks bij-

Dat varieert per wijk. Meestal lopen er

Het aantal deelnemende inwoners zit

een met veilige-wijkteams. Daarin zitten

een tien tot 25 bewoners mee, waar-

meestal tegen de tien. De wijkschouw in

vertegenwoordigers van politie, brand-

onder ook ondernemers. Verder krijgen

het centrum wordt het drukst bezocht,

weer, jeugdwerk en wooncoöperatie. Wat

we medewerkers van de gemeente, wo-

omdat daar ook ondernemers meelopen.

we in de schouwen constateren, bespre-

ningcoöperatie en wijkpolitie. De samen-

ken we hier zodat we problemen integraal

stelling is heel breed.

Waar wordt naar gekeken tijdens de

aan kunnen pakken. Wij zetten het kapot-

schouw?

te paaltje recht, de veilige-wijkteams be-

Waar wordt naar gekeken tijdens

Een verpauperd pand, gevaarlijke ver-

kijken waarom het paaltje plat lag. Deze

de schouw?

keerssituaties, een kapot paaltje. Veilig-

bredere aanpak werkt voortreﬀelijk. Ik

We bekijken of alles schoon en heel is.

heid heeft meestal de prioriteit.

kan het iedereen aanbevelen.

Dat heeft betrekking op groen, verharding, zwerfvuil en straatmeubilair. We kijken vooral of de wijk inderdaad vol-

GRAM

september 2012

In dit artikel leggen drie medewerkers van verschillende organisaties uit hoe zij de buurtschouw in hun gemeente organiseren. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers doet aan beeldkwaliteit B. De bewonersschouw is niet bedoeld om pijnpunten langs te lopen, zoals een kapotte stoep-

Gemeente Maasgouw

rieert van één tot twintig. Vooral de eerste schouwen waren een succes, daarna was de opkomst heel matig. Via buurten

tegel. Voor dat soort meldingen hebben

wijkverenigingen hebben we iedereen uit-

we de wijkservicelijn.

genodigd, per mail. Die mails zijn goed verspreid, dus daar ligt het niet aan. Wat

Zijn er voor- en/of nadelen?

je overigens wel merkt, is dat vooral de

Een nadeel kan zijn dat bewoners met

mensen meelopen die toch al actief zijn

andere ogen, dat wil zeggen vooral van-

in de buurt. De doelgroep die wat min-

uit hun eigen beleving, naar de elemen-

der geïnteresseerd is, bereik je niet met

ten van de openbare ruimte kijken. Neem

zo’n schouw. Dat is jammer. De buurt-

bijvoorbeeld een boom. De bewoner ziet

bewoners worden begeleid door een aan-

dat hij groot en groen is en geeft hem

tal vertegenwoordigers van de gemeente

een A. Een boombeheerder ziet bij die-

en een wethouder.

zelfde boom een plakoksel, of opdrukkende wortels, en komt niet verder dan

Waar wordt naar gekeken tijdens de

een C. Door het uitwisselen van dat soort

Pierre Joosten,

schouw?

informatie kom je wel tot interessante

teamcoördinator wijkbeheer en

Vooral het onderhoud van de openbare

gesprekken. En meer wederzijds begrip.

sport gemeente Maasgouw,

ruimte. Losse stoeptegels, hondenpoep,

25.000 inwoners. Contact:

het ontbreken van een afvalbak, een hek

p.joosten@gemeentemaasgouw.nl

dat wat ongelukkig staat zodat je er met

Wat doet u met de resultaten? Zaken die we direct op kunnen pakken,

een kinderwagen niet langs kan. Dat

verhelpen we binnen een week. De re-

soort zaken.

sultaten worden opgenomen in een half-

Doet uw gemeente aan buurt-

jaarlijkse voortgangrapportage, die we

schouw, waarom en hoe vaak?

Zijn er voor- en/of nadelen?

als richtlijn gebruiken voor ons beleid.

Wij zijn vorig jaar gestart in twee kernen,

Het meeste komt toch wel binnen via het

De schouwen dienen om de algemene

dit jaar hebben we er ook twee gedaan.

meldpunt, maar het voordeel van zo’n

beeldkwaliteit te bepalen. Zitten we on-

Zo willen we al onze tien kernen een

schouw is dat je in discussie kunt gaan

der B, dan passen we onze diensten aan

keer schouwen. Of we het vaker gaan

met elkaar. Zowel wij als de bewoners

zodanig dat we het niveau wel halen.

doen, moeten we nog bekijken. We zijn

kunnen beter uitleggen wat er aan de

ermee gestart omdat we via het meld-

hand is en waarom. Het wordt voor beide

Tips voor andere gemeenten?

punt regelmatig klachten kregen die

partijen begrijpelijker. Nadeel is dat het

Durf het werk dat je levert ook aan de

eigenlijk niet overeenkwamen met onze

extra inspanning en tijd kost.

gebruikers voor te leggen en ga vooral

eigen metingen. Dan zou er ergens veel

het gesprek met bewoners aan. Daar

hondenpoep of zwerfafval liggen, als

Wat doet u met de resultaten?

kunnen zeer opmerkelijke resultaten uit

we gingen monitoren, bleek dat mee te

We noteren alle bevindingen. Meldingen

voortkomen. Bij een wijkschouw bleek

vallen. Een groot deel is beleving. Als er

die verholpen kunnen worden, zetten we

bijvoorbeeld dat bewoners zich ergerden

érgens hondenpoep ligt, ligt het voor het

meteen door naar de verantwoordelijke

aan lege plantenbakken. Toen wij aan-

gevoel overal.

binnen onze gemeente. Als de kwestie is

gaven dat beplanting en onderhoud niet

opgelost, laten we dat weten aan de be-

in het budget paste, boden ze spontaan

Wie doen er mee?

aan om de bakken zelf te onderhouden.

Alle buurtbewoners zijn welkom. Maar

Dat is een leuke bijkomstigheid van zo’n

de opkomst is zeer wisselend. Dat va-

schouw.

treﬀende bewoner. Tips voor andere gemeenten? Zorg dat je goed blijft communiceren, ook na de schouw. Je kunt niet alles oplossen uiteraard, maar wat je kunt realiseren, moet je snel doen. We vragen van elke deelnemer een e-mailadres, zodat we ze op de hoogte kunnen houden van de voortgang. Die nazorg is belangrijk, anders voelen bewoners zich niet serieus genomen.

GRAM

september 2012

■

K UNSTE NAAR PE TE R SMITH S TRIJ D T TE G E N D E PL A S TIC S OE P

Zwerfafval? Gewoon oppakken! door Pieter van den Brand Achter Amsterdams CS drijft een wereldbol van zwerfafval op het IJ. Het kleurrijke kunstwerk is een aanklacht tegen zwerfafval en de Plastic Soep in de oceanen. ‘Ik heb in het klein gedaan, waar we met zijn allen mee bezig zijn: het plastiﬁceren van de wereld’, zegt kunstenaar Peter Smith. Zijn boodschap: je kunt makkelijk iets aan zwerfafval doen, namelijk gewoon oppakken.

Australië heeft een terracottakleurige puntige bak die

terecht. Wat ik iedereen duidelijk wil maken, is dat het

Ayers Rock voorstelt. De Zwarte Zee is in kunststof

zin heeft om dat ene ﬂesje op straat op te rapen. Te

van deze kleur uitgebeeld. Bij Saoedi-Arabië zien we

veel mensen gooien hun afval gewoon op straat, nog

veel grijze jerrycans van plastic die de rijkdom aan olie

meer mensen stappen er vervolgens zomaar overheen.

illustreren. De Noordpool is voor een groot deel van

Die mentaliteit wil ik doorbreken. Als ze mij bezig zien,

witte patatbakjes. Op de plek van Zuid-Afrika prijkte

moeten ze denken: Hé, dat kan ik ook.”

een kleurrijke vuvuzela, maar het lompe blaasinstrument voor voetbalsupporters is onlangs gestolen. Vijf

Wereldwijde schoonmaak

bij vijf meter meet de wereldbol, die sinds medio juni

Smith’s initiatief staat niet op zichzelf, maar is onder-

in het IJ schommelt, een samenspel van vooral groene

deel van een groter internationaal geheel. In Estland

en blauwe ﬂesjes. Onder een strakblauwe hemel zitten

lanceerde Rainer Kõlvak samen met een aantal geest-

we op tien meter afstand op een bankje aan de oevers

verwanten het plan voor een wereldwijde schoonmaak.

van het IJ. De veerpontjes pendelen onverstoorbaar

Welgeteld 94 landen hebben toegezegd deel te nemen

tussen het Centraal Station en stadsdeel Amsterdam

aan de World Clean Up. Op 21 september neemt ons

Noord. De plastic aardbol trekt veel toeristen die elkaar

land hieraan deel met de Keep It Clean Day. Smith, die

fotograferen bij het kunstwerk.

al langer rondliep met het idee een wereld van zwerfvuil te maken, leekt het een goed plan met zijn ‘af-

Kort daarvoor was Smith, zelf woonachtig in Noord,

valglobe’ publiciteit te genereren voor deze landelijke

op zijn ﬁets met krat aan het stuur aan komen rijden.

opschoondag. Stadsdeel Noord en het havenbedrijf

Als een strijdlustige Don Quichot nonchalant zwaaiend

maakten het mogelijk het kunstobject te plaatsen op

met een grijper. “Zojuist een grote vis gevangen”, zegt

de prachtlocatie tegenover het nieuwe ﬁlmmuseum

hij opgewekt. In het krat zien we een grote plastic zak,

EYE. “Ik dacht: ik moet aan heel veel regeltjes voldoen.

lege petflesjes en andere troep liggen. Het is niet de kekke mountainbike waar we hem in een filmpje op zijn website Kleanworldwide.nl op zagen rijden. “Die fiets had ik geleend. Ik wil dit initiatief zo hip mogelijk maken”, legt Smith uit. Om maar te benadrukken dat het oppakken en meenemen van zwerfafval niet iets voor geitenwollensokkentypes is, maar van de moderne tijd. “In de oceanen drijven op dit moment miljarden kilo’s aan plastic. Elk uur komt daar 1,2 miljoen kilo bij. Voor het overgrote deel zwerfafval dat via de waterwegen in open zee terechtkomt. Mensen moeten niet vergeten dat ze het afval terugzien op hun eigen bord. Weekmakers en vlamvertragers uit ons zwerfafval komen in minieme hoeveelheden in vissen 8

GRAM

september 2012

Dat was ook zo, maar ik kreeg opvallend snel toestem-

normen en waarden wordt, maar dat het mij puur om

ming en ondervond geen enkele bureaucratie.” Spon-

hen te doen is, veranderen ze. Ik vertel ze dat het niet

sors zijn onder meer bekende namen als het Wereld

stoer is de meerderheid te volgen maar juist je eigen

Natuur Fonds en Greenpeace, maar ook De Vries Staal-

hart. Op een VMBO-school dacht ik in het hol van de

werk dat hem hielp de constructie te maken. ’s Nachts

leeuw te zijn, maar ik kreeg aan het eind zelfs applaus.

is de afvalbol van binnenuit verlicht, met zonnecellen

Later deden deze scholieren enthousiast mee aan een

uiteraard. Wat er na de landelijke opruimdag met de

schoonmaakactie. En ik kreeg volop mailtjes. Ik had ze

wereldbol gebeurt, is nog onduidelijk. Mogelijk gaat

de ogen geopend. Nu pas zagen ze hoeveel troep er

het kunstwerk naar een nieuwe locatie in Rotterdam

op straat ligt.”

of Maastricht. Op zijn website staan naast eigen ﬁlmpjes niet alleen KLEAN is Smith’s eigen stichting. Het acroniem staat

documentaires over onder meer de Plastic Soep, waar

voor Klagen Loont Echt Absoluut Niet. “Het is veel leu-

een sterke maag voor nodig is, maar ook minder se-

ker zelf iets te doen, in plaats van te klagen. Natuurlijk

rieuze ﬁlmpjes, de meeste van YouTube. Zoals Plastic

moet je het durven. Ik schaamde me een beetje toen ik

Seduction waarin een verliefd stel elkaar oesters met

ermee begon. Nu baal ik als ik niet genoeg zwerfvuil

plastic inhoud voert, terwijl een voice-over de ernst van

zie”, grapt hij. “Als iedereen in ons land één keer in

de met plastic vervuilde zee doceert. Daarom spreekt

de week een stuk zwerfafval opraapt, is het probleem

het Smith zo aan dat de gemeente Maasdonk ook het

opgelost. Natuurlijk maak ik me geen illusies dat dit

probleem van de Plastic Soep in haar voorlichtings-

gaat gebeuren. Maar als tien procent van de bevol-

ﬁlmpje over zwerfafval aansnijdt, waarin een karika-

king elke dag iets oppakt, moeten we al ver komen.”

turaal typetje opruimende burgers interviewt.

Dit laatste streven brengt Smith in de praktijk in de door hem georganiseerde jaarlijkse schoonmaakactie

Statiegeld

‘Verwelkom de Lente’. Het aantal deelnemers is dit jaar

“Een organisatie als Nederland Schoon legt die link

verdrievoudigd naar zo’n 4000. Even wordt het inter-

niet. Nergens op hun website vind je iets terug over

view onderbroken door een stug ronkende veegwagen

de Plastic Soep. Dat vind ik jammer. Wat ik vooral zie

van de gemeente, die het zwerfafval van het afgelopen

is dat ze Nederland volzetten met afvalbakken, wat in

weekend opruimt. “Ik word lastiggevallen door mijn

mijn ogen juist symboliseert dat de overheid verant-

concurrenten”, zegt Smith gekscherend.

woordelijk is voor ons afval. Dat is juist een taak van iedere burger. Als iedereen zijn troep mee naar huis

Jongeren

zou nemen, is dit probleem opgelost. Daarom ben ik

Jongeren vormen een belangrijke doelgroep, beseft

tegen afvalbakken.” Maar er is nog hoop, stelt hij. Pas

hij. “Vandaar dat ik scholen bezoek, van basisonder-

nog heeft hij een gesprek gehad met de nieuwe direc-

wijs tot universiteit. Jongeren halen aan het begin van

teur van Nederland Schoon. “We hebben afgesproken

mijn verhaal hun schouders op. Dat uur komen we wel

te gaan onderzoeken hoe we samen kunnen werken. Ik

door, zie je ze dan denken. Ik vraag steevast: wie gooit

heb niets tegen plastic. Het is prima materiaal. Zaak is

er wel eens wat op straat. Dan gaan bijna alle handen

alleen het zo goed mogelijk in te zamelen. Daarom ben

omhoog. Maar als ze inzien dat het geen preek over

ik ook voor een statiegeldplicht voor kleine ﬂesjes.” De reacties op zijn initiatief zijn bemoedigend, vindt hij. “Ik weet een groot aantal mensen in beweging te zetten. Allemaal mensen die een deel van de oplossing willen zijn.” Op zijn website staan ook kritische reacties, waaronder de pesterige opmerking van ene Joris die aankondigt zijn ﬂesjes ‘in het vervolg wel in de berm te werpen’. Met een nawoord van Smith eronder: ‘Als je me dan ook nog even laat weten waar, dan hoef ik niet alle 2342 km aan snelweg af. Met opgeruimde groet, Peter Smith.’

■

Inlichtingen: www.Kleanworldwide.nl

Foto: Jos van Zetten

GRAM

september 2012

Seminar over schone voertuigtechnieken op Milieu 2012 Van 9 t/m 11 oktober 2012 vindt in de Brabanthallen ’s-Hertogenbosch de vakbeurs Milieu 2012 plaats. Milieubewust ondernemen wordt steeds belangrijker en de voorgaande editie trok dan ook 50% meer bezoekers. Naast een schonere leefomgeving leidt duurzaam ondernemen veelal tot lagere milieukosten en extra omzet. De vraag naar duurzame producten neemt toe en aan leveranciers worden steeds vaker duurzame eisen gesteld. De kracht van Milieu 2012 is het diverse aanbod van exploitanten zodat maximale synergie tussen uiteenlopende milieuoplossingen kan worden behaald. Bovendien vraagt duurzaam ondernemen om een integrale aanpak. Afvalbehandeling is het grootste interessegebied van de bezoekers. Geen wonder, want ieder bedrijf heeft er mee te maken en het is heel meetbaar. De beurs is opgezet rond themapleinen zoals Afval & Recycling, Bodembescherming, Luchtzuivering en (Afval) waterbehandeling. Daarnaast komen ook onderwerpen als duurzaam inkopen, nieuwe regelgeving zoals de Omgevingswet, cradle to cradle, veilig werken, ruimtelijke ordening en het in de praktijk brengen van duurzaam ondernemen aan bod. De NVRD verzorgt op dinsdag 9 oktober van 14.00 tot 16.00 uur op Milieu een seminar over Schone Technieken. De presentatie wordt verzorgd door Lejo Buning, lector bij HAN Automotive. Met het afwegingskader worden wagenparkbeheerders van gemeentelijke afval inzameldiensten en publieke afval inzamelingsbedrijven in staat gesteld om op basis van factoren als emissies, prestaties, motorspeciﬁcaties en brandstoﬀen verschillende keuzes voor schonere voertuigtechnieken met elkaar te vergelijken. Het biedt een actuele stand van zaken van de beschikbare schone voertuigtechnieken. De beurs kent workshops, voordrachten en debatten waar op inspirerende en interactieve wijze kennis en actualiteiten worden gedeeld. Op de Innovatie-expositie worden de meest innovatieve milieutechnieken getoond. Bezoekers kunnen ook terecht op de naastgelegen vakbeurzen Energie en Surface. Op Energie vindt men alles over het besparen op het energieverbruik en duurzame energie. De beurs Surface toont onder meer duurzame oppervlaktebehandeling van materialen. De drie vakbeurzen zijn samen goed voor meer dan 600 exposanten. Milieu 2012 wordt georganiseerd door 2XPO, een joint venture van Libéma en VNU Exhibitions Europe, en is een initiatief van de VVM, netwerk van milieuprofessionals, en de VLM, de Vereniging van Leveranciers van Milieutechnologie. De beurs wordt ondersteund door een uitgebreide adviescommissie met onder andere de NVRD. Voor meer informatie / gratis toegang zie: www.milieuvakbeurs.nl of gebruik de uitnodigingskaart in dit magazine. Milieu 2012 is van 9 t/m 11 oktober dagelijks open van 10.00 – 18.00 uur.

GRAM

september 2012

■

I N Z AMELFR EQU E NTIE GROF V U IL A M S TE RD A M - NOORD OM L A A G

Hergebruik op afvalpunten stijgt dankzij vrijwillig gebracht grof vuil door René Didde

In het stadsdeel Noord van de gemeente Amsterdam keken de bewoners op de kop af twee jaar geleden wel even vreemd op. In september 2010 bracht de gemeente de inzameling van grof huishoudelijk afval van wekelijks ophalen terug naar slechts één keer per maand. “Door grotere klantvriendelijkheid kregen we in 2008 een wekelijks haalsysteem”, zegt Onno Hoogerhuis, hoofd van de afdeling afvalinzameling van AmsterdamNoord. Die wekelijkse inzameling ging echter gepaard met een verdubbeling van de aangeboden hoeveelheden. “We hadden extra wagens en medewerkers nodig. We denken dat inwoners uit omliggende gemeenten, maar ook bedrijven hier in Amsterdam-Noord het op deze manier erg gemakkelijk vonden om grof vuil aan de straat te zetten.”

Besparing Dat systeem werd dus al na een jaar verlaten, zeker

wel zelf de borg en eventuele schade aan de aanhangwagen betalen.

toen de afdeling van Hoogerhuis zich gesteld zag voor

Het stadsdeel betaalt de huur.” En de inwoner die geen trekhaak aan

een ingrijpende bezuiniging van twee miljoen euro in

zijn auto heeft, krijgt via dezelfde procedure vier uur lang bijna voor

de periode 2010 – 2014. “Met de veranderde frequentie

niks de beschikking over een busje. Misbruik wordt er niet van ge-

van grof vuil inzamelen, is een besparing van een half

maakt, aldus het afdelingshoofd. “We hebben nog niet gezien dat ie-

miljoen euro per jaar mogelijk”, zegt hij. De gemeente

mand een deel van een verhuizing doet met het busje.” Erg veel wordt

had ook voor een tweewekelijkse frequentie kunnen

er overigens niet van deze service gebruik gemaakt, een keer of veertig

kiezen, maar besloot tot de meest strikte oplossing.

is de aanhangwagen of het busje het afgelopen jaar geleend.

Hommeles Zoals verwacht was het de eerste maand hommeles

‘Arme’ wijken zijn het voorportaal van grof vuil

in vrijwel alle 26 wijken van het 88 duizend inwoners

Wie in grote steden in ‘armere’ wijken rondloopt, kan zich verbazen over het ongedisciplineerde afvalgedrag. Overal papier en rondzwervend plastic en blik op straat, slordig neergezette afvalzakken naast in plaats van in de ondergrondse container. Wonderbaarlijker nog is de grote hoeveelheid grof vuil: opmerkelijk veel matrassen, vloerbedekking, banken, stoelen, koelkasten, televisies. Hoe is dat mogelijk? Het is toch crisis en zeker armere mensen hebben toch helemaal geen geld voor zoveel nieuwe spullen? Onno Hoogerhuis van stadsdeel Amsterdam Noord heeft hierover een hypothese ontwikkeld. “Armere mensen hebben vaak al tweedehandjes gekocht of gekregen. Die spullen slijten sneller en na afdanken wil niemand ze meer hebben en zijn ze niets meer waard. Als ze dan een nieuwere koelkast, televisie of bank krijgen of kopen, kieperen ze de oude rommel op straat. Dit soort wijken is als een kringloopwinkel zonder klanten, het voorportaal voor grof vuil.”

tellende en daarmee een van de grootste stadsdelen van Amsterdam. “Mensen bleven gewoon wekelijks grofvuil aan de straat zetten. Maar na een maand veranderde dat”, constateerde Hoogerhuis. “We zagen dat mensen zich aan de nieuwe tijden gingen houden. Ook zagen we in de loop van het eerste jaar het aanbod van grof vuil dat burgers zelf kwamen brengen op het gemeentelijk inzamelpunt gestaag toenemen.”

Aanhangwagen Wie niet over voldoende laadruimte voor het afgedankte bankstel, stoel of bed beschikt, kan gratis en voor niks een aanhangwagen krijgen. “Mensen melden zich op het afvalpunt waarna we ze een tegoedbon krijgen voor het verhuurbedrijf om de hoek. Daar moeten ze

GRAM

september 2012

Rode wijken

De verhoogde vormen van communicatie gingen bo-

Zijn de resultaten in twintig buurten na twee jaar be-

vendien gepaard met strenger handhaven. Er werden

vredigend, minder goed gaat het nog in een drietal zo-

in vijf kwartalen ruim honderd proces verbalen uitge-

geheten rode wijken in het stadsdeel. “We noemen het

schreven (bestuurlijke strafbeschikking). “Dat betekent

rood vanwege het stoplicht-model”, legt Onno Hoog-

dat we ook hier onderzoek doen en soms een sleep-

erhuis uit. “Het zijn de bekende buurten, zonder veel

spoor van gipsblokken naar een verbouwing volgen”,

sociale controle, veel hoogbouw, lagere inkomens en

zegt Hoogerhuis. “Vaak komen er ook mensen naar ons

lagere sociale status. Er waren daar al vóór de verande-

toe en zeggen ze ‘die troep komt van die en die’. Dan

ring veel mensen die hun oude bankstel gewoon over

gaan we erop af en ondervragen we de desbetreﬀende

de railing van de hoogbouw naar beneden kieperden,

persoon. Bekent hij, dan schrijven we een boete uit.

in de bosjes of plantsoenen.”

Die varieert van 60 euro tot 300 euro.”

Vliegende brigade In deze buurten, zoals De Banne, zette het stadsdeel veel communicatiemiddelen in. Er werden grote spandoeken aan de gevel van ﬂats opgehangen met “De Banne schoon, heel gewoon”, en “Grof vuil, elke tweede donderdag van de maand.” Hoogerhuis: “We hebben ook veel energie gestoken in het direct aanspreken van mensen. Wij gingen daar posten en buurtmeesters wezen de bewoners op het inzamelrooster en vertelden dat ze buiten die tijden een gratis busje of aanhangwagen konden krijgen.” Ook medewerkers van woningcorporaties werden voor dit doel ingezet om hun huurders aan te sporen tot een meer gedisciplineerd afvalgedrag. Ook kunnen burgers de zogeheten Vliegende Brigade bellen, die binnen 48 uur het illegaal aangeboden grof vuil komt weghalen.

Afvaltoeristen

“We hebben ook veel energie gestoken in het direct aanspreken van mensen. Wij gingen daar posten en buurtmeesters wezen bewoners op het inzamelrooster en vertelden dat ze buiten die tijden een gratis busje of aanhangwagen konden krijgen.”

Eén jaar na invoering van de nieuwe wijze van grof huisvuil inzamelen, is Amsterdam-Noord weer terug op het aanbodniveau ten tijde van het ‘belbeleid’. Kennelijk is de maandelijkse inzameling onaantrekkelijk voor afvaltoeristen. Doordat het vrijwillig gebracht grof vuil met tien procent is gestegen, kan ook het hergebruik omhoog. In Amsterdam-Noord wordt het maandelijks door de gemeente opgehaalde grof vuil niet gescheiden. “Het is teveel een allegaartje waar we niets mee kunnen”, verklaart Hoogerhuis.

Afvaladoptanten Ook heeft Hoogerhuis de beoogde besparing ruimschoots in de zak. Er is zelfs anderhalf miljoen euro bespaard binnen de drie jaar, ook door ﬂankerende maatregelen. En niet onbelangrijk is dat op veel plekken het

Lang volhouden

straatbeeld op orde is, al blijft het in de rode wijken

De intensieve aanpak werkte heel goed. “Mensen na-

nog onvoldoende schoon. Net als Amsterdam-Oost

men hun grof vuil weer mee naar binnen. Maar als

heeft ook Noord zogeheten afvaladoptanten, mensen

we de gemeente het één week erbij lieten zitten, dan

die een container of containerparkje onder hun hoede

donderden mensen hun oude rommel gewoon weer op

hebben, de boel schoonhouden en mensen aanspreken

straat. Je moet dit kennelijk heel lang volhouden.” Er

op verkeerd aangeboden (grof) huisvuil. Hoogerhuis:

worden daarom ook nu nog steeds extra folders uit-

“Natuurlijk proberen wij deze veelal oudere autochtone

gedeeld. Moskeeën en scholen worden om medewer-

Amsterdammers te werven voor de rode wijken, maar

king gevraagd. Beginnend milieubesef bij de ouders

dat valt niet mee. Ze zijn vooral in de betere wijken

kan soms namelijk eﬀectief door hun kinderen worden

te krijgen. We proberen het wel via buurtparticipatie,

aangewakkerd.

maar het valt niet mee.”

GRAM

september 2012

■

Makkie’s brengen bewoners bij elkaar Tekst: Hetty Dekkers

Een portiek schoonmaken, kinderen helpen met

straatnaam afgeleid. Het eerste half jaar werden zo’n 1200 Makkie’s

huiswerk of zwerfafval opruimen in je straat?

uitgegeven en gebruikt. “Het is een hele klus geweest, en nog steeds,

Wie in de Amsterdamse Indische buurt woont

om de bewoners vertrouwd te laten worden met de Makkie”, geeft Fok-

kan voor dergelijke klusjes beloond worden met

kens toe. “Men denkt er niet meteen aan. Wij als deelnemende partijen

Makkie’s. Het symbolische betaalmiddel is begin

blijven de mensen erop wijzen wat ze met hun Makkie’s kunnen doen

dit jaar geïntroduceerd om bewoners dichter bij

en dragen steeds ideeën aan. Zo sprak ik zelf bijvoorbeeld jongeren die

elkaar te brengen.

Makkie’s hadden verdiend door te helpen bij een evenement. Ze wisten niet wat ze ermee moesten doen. Ik vroeg hen naar hun wensen en

Weinig contact

toen bleek dat ze graag gitaarles zouden krijgen. Dus zijn we samen

De Makkie is een initiatief van Stadsdeel Oost, wel-

op zoek gegaan naar iemand die gitaarles wilde geven aan die jongens.

zijnsorganisatie Civic, Eigen Haard, buurtvereniging

Uiteraard tegen betaling van Makkie’s.”

Makassar Plein Community en Qoin. Deze laatste is een maatschappelijke onderneming die meer ervaring

Gratis hulp

heeft met het bedenken van duurzame betaalmidde-

Fokkens is na een half jaar Makkie’s oprecht enthousiast over het pro-

len. “Anderhalf jaar geleden staken al deze partijen de

ject. “Het werkt echt. Mensen komen weer in contact met elkaar, vooral

koppen bij elkaar om de Indische buurt van Amsterdam

dankzij die kleine klusjes. De een laat de hond uit van een straatge-

leefbaarder te maken”, vertelt Anne-Miek Fokkens van

noot, de ander helpt een kind met taalles, mensen knappen samen hun

woningstichting Eigen Haard. “In de Indische buurt was

binnentuin op of gaan papier prikken. Ook diverse professionele in-

heel weinig participatie. Er wonen veel verschillende

stanties, zoals de stadsreinigingsdienst, doen mee. Onder meer door

nationaliteiten, de mensen zijn ﬁnancieel kwetsbaar en

schoonmaakacties in de wijk te organiseren. Bij onze woningstichting

onderling is er weinig contact. Wij zochten naar mid-

kunnen mensen hun kamer laten schilderen tegen betaling van Mak-

delen om mensen zich meer verantwoordelijk te laten

kie’s.” Al is het project op de eerste plaats bedoeld als bindmiddel voor

voelen voor hun eigen leefomgeving. Zo kwamen we

de wijk, het geeft ook ﬁnanciële verlichting. Fokkens: “De meeste be-

onder andere uit op de Makkie. We hebben al veel en-

woners hebben nu eenmaal weinig geld te besteden. Ze zijn te trots om

thousiaste reacties gehoord. Mensen komen echt hun

gratis hulp te vragen. Met de Makkie’s wordt die drempel veel lager.” ■

huis weer uit en doen iets voor een ander. Het is een prachtig project. We hopen het snel uit te kunnen rollen over heel Amsterdam-Oost.”

Tijd voor tijd Bewoners die kleine klusjes doen, voor een buurtbewoner, een wijkfeest of een schonere buurt, kunnen zich laten uitbetalen in Makkie’s. Een uurtje werk levert één Makkie op. Met dat ‘geld’ kunnen de buurtbewoners weer andere klusjes kopen. Of korting krijgen bij de kringloopwinkel, het zwembad of de bakker. “We zijn voortdurend op zoek naar nieuwe bedrijven en organisaties die mee willen doen”, aldus Fokkens. “En dat lukt best goed. Wie Makkie’s accepteert, draagt bij aan een maatschappelijk project. Je wordt er als ondernemer ﬁnancieel niet voor gecompenseerd, maar levert wel een positieve bijdrage aan je eigen leefomgeving. En daar is gelukkig belangstelling voor.” In februari dit jaar werd de Makkie geïntroduceerd, tijdens een feestelijke bijeenkomst op het Makassarplein. De naam van het sociale betaalmiddel is van die

GRAM

september 2012

VAKWERK Martine Boot (32) is communicatieadviseur bij Dar in Nijmegen. Dar NV verzorgt voor 8 aandeelhoudende gemeenten de afvalinzameling. Martine Boots functie, oﬃcieel adviseur Communicatie & PR, valt onder de afdeling Advies Overheden. Bij haar functie hoort ook

het

leidinggeven

aan

6 medewerkers van de Klantencontactcentrum.

Het wijzende vingertje is inmiddels wel passé Sinds wanneer vervul je deze functie? Vijf á zes

op de deurmat laten vallen. Daarnaast staat de winter-

jaar geleden ben ik bij toeval aan de slag gegaan bij

dienst weer voor de deur. De communicatie hierover

Dar. Ik had toen net mijn studie Communicatieweten-

start al vroeg en zijn we dus nu al aan het voorberei-

schappen afgerond en wist ik nog niet wat ik wilde.

den. Dit geldt ook voor de communicatiecampagne

Het leek me een goed idee met een uitzendbaan te

over de vernieuwde milieustraat in Bijsterhuizen (ge-

starten. Zo kwam ik bij de Klantencontactcentrum van

meente Wijchen) en de te vernieuwen milieustraat hier

Dar terecht. Na een tijdje kwamen zowel de functie van

in Nijmegen. De Nijmeegse Vierdaagse hebben we net

communicatie adviseur als die van manager algemene

weer achter de rug. Dat is echt dé PR-plek van het jaar.

zaken vrij. Deze functies zijn toen samengevoegd tot

Daar is ook weer veel – terecht – positieve aandacht

mijn functie.

geweest voor het werk dat Dar verzet. We hebben veel aandacht gekregen van lokale, regionale en landelijke

Wat houdt je functie in? Naast het aansturen van het

pers. Dat coördineer ik dan. Daarbij vind ik het belang-

Klantencontactcentrum, ben ik verantwoordelijk voor

rijk dat vooral de mannen op straat, die het werk doen,

alles wat er op het gebied van communicatie gebeurt

in beeld en aan het woord komen. Bijvoorbeeld met

binnen ons bedrijf. Dat is allereerst de interne commu-

radio interviews, waarin zij iedere Vierdaagse ochtend

nicatie, van het personeelsblad en beheer van intranet,

verslag doen van het werk.

tot het uitleggen van nieuw beleid aan medewerkers.

De externe communicatietaken zijn minstens zo breed:

Klantencontactcentrum

ik ben nu bijvoorbeeld druk met de voorbereiding van

Communicatie en Informatie liggen in elkaars verleng-

de afvalwijzers van 2013. Deze willen we digitaal goed

de. De directe link die ik, vanuit mijn functie, heb met

beschikbaar maken voor alle gemeenten. De papieren

het Klantencontactcentrum is dan ook erg waardevol.

versie willen we graag gefaseerd afbouwen, hoewel we

Als wij, aan de 8 gemeenten waarvoor we werken,

deze voorlopig nog blijven aanbieden. Gemeenten wil-

goed werk willen leveren, dan is het belangrijk dat we

len toch graag jaarlijks iets tastbaars bij hun burgers

precies weten wat er speelt op straat én binnen het

GRAM

september 2012

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In de afval en reiniging werken vele professionals, die hart hebben voor ‘de schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij hun werk graag & goed? Iedere maand passeert een professional uit de branche de revue.

door Karin Giesen bedrijf. Het Klantencontactcentrum is hier een belang-

Door onze nieuwe aandeelhouders verandert ook ons bedrijf. We zit-

rijke schakel in en is het eerste aanspreekpunt voor

ten met deze andere gemeenten aan tafel, om te bepalen hoe we deze

inwoners die vragen, meldingen of klachten hebben.

samenwerking het beste vorm kunnen geven. Alles is in beweging en dat

Voor bedrijven is dat de afdeling Verkoop van Dar.

vind ik een boeiend proces om mee te maken. Ik ben ook lid van de commissie Communicatie & PR van de NVRD. Dat is ook een mooi voorbeeld

Waarom deze branche? Ik ben bij toeval in het afval

van een bundeling van krachten. We hebben allemaal immers hetzelfde

gerold. Het valt me op dat ook weinig van mijn col-

doel . En dan is ideeën en kennis en ervaring uitwisselen heel waardevol.

lega’s bewust voor deze branche hebben gekozen. Maar als ze er eenmaal inzitten, willen ze er niet meer

Waar erger jij je aan? Ik erger me wel aan gemakzucht van mensen.

uit. Hoe meer je van afval weet, hoe interessanter het

Als er 10 meter verderop een afvalbak staat, dan gooi je je afval daar

wordt. Dat geldt ook voor mij. Ik vind het een ontzet-

toch gewoon in? Ik ben geen lopend uithangbord, maar als ik iets zie

tend leuke branche. Het leuke van mijn functie in dit

waarvan ik vind dat het niet door de beugel kan, dan zeg ik er iets van.

bedrijf is ook dat je alles meemaakt van wat er hier ge-

Meer nog erger ik me aan de manier waarop onze vuilnismannen soms

beurt, en ook met iedereen te maken hebt. Het ene mo-

bejegend worden. Dat geldt ook voor de medewerkers van het Klanten-

ment ben ik met uitvoerende medewerkers op straat

contactcentrum. Als klanten het ergens niet mee eens zijn, of iets niet

om bijvoorbeeld een fotosessie te doen. Het andere

willen begrijpen, dan vergeten ze nogal eens dat ze in gesprek zijn met

moment denk ik mee over de samenwerking met onze

een persoon. De medewerker wordt voor hen dan een instantie. Dan

aandeelhouders.

verdwijnt de menselijkheid.

Waarom communicatie? Het sociale aspect aan com-

Vakwerk

municatie spreekt me erg aan. Met communicatie kun

Onze uitvoerende medewerkers hebben een cursus ‘omgaan met agres-

je er wezenlijk én concreet aan bijdragen dat mensen

sie’ gevolgd. Het is van de zotte dat het nodig is, maar ze krijgen daar

elkaar beter begrijpen, dat samenwerkingen beter

nu eenmaal veel mee te maken. Bijvoorbeeld met automobilisten die

verlopen. Als communicatieadviseur mag ik overal

gaan toeteren en schelden omdat ze even moeten wachten op een vuil-

nieuwsgierig naar zijn, overal induiken, en dat doe

niswagen in de straat. Mensen zouden een duim moeten opsteken en

ik graag. Het vak blijft ook een uitdaging, want waar

de vuilnismensen bedanken voor het werk dat zij doen. Ik baal ervan

gewerkt wordt, daar maken mensen fouten. Daarover

dat mensen soms zo neerkijken op het werk van vuilnisman. Terwijl het

moeten we communiceren, maar daarvan kunnen we

echt vakwerk is wat deze mensen doen. Ze hebben kennis van de stad,

vooral ook weer leren. Dat prikkelt mij om zaken beter

weten als geen ander hoe je goed en snel de straat veegt, weten – op

te doen, en ervoor te zorgen dat ons bedrijf – nog –

de milieustraat – met welke materialen en stoﬀen zij te maken hebben

beter werk gaat leveren.

en hoe je daar mee om moet gaan. Met communicatie proberen we zo veel mogelijk de persoon te laten zien die het werk doet. Dat doen we

Wat beweegt jou om dit werk te – blijven – doen?

door mensen in contact te brengen met vuilnismannen, bijvoorbeeld met

Afval is boeiend omdat iedereen er mee te maken heeft

bezoeken van en aan scholen. Het is echt geweldig om met twee van die

en het tegelijkertijd vaak niet als belangrijk beschouwt.

grote vuilnismannen op een basisschool aan te komen en daar de man-

Het feit dat het afval ingezameld wordt, de straten

nen hun verhaal te zien doen. Leerlingen zijn echt onder de indruk; daar

schoon worden gehouden, dat is voor velen vanzelf-

kan geen advertentiecampagne tegenop!

sprekend. Communicatie kan echt helpen om ook de bewustwording van het belang van afvalscheiding en

Wat merk je van het imago van de branche? Als ik vertel dat ik bij

duurzaamheid, tot iets dagelijks en vanzelfsprekends

de Dar werk, reageren mensen vaak verbaasd. Hun ‘huh?’ nodigt mij in

te maken. We moeten echt naar een omslag in visie

ieder geval uit tot vertellen waarom afval zo leuk en interessant is. Ook

bij mensen, en dat zijn zowel inwoners als bedrijven,

heerst er bij mensen nog wel eens het beeld dat er gesjoemeld wordt

dat afval waardevol is, en dat je ook zo mee om moet

met afval. Het tegendeel laten zien is dus heel belangrijk. Daarom heb-

gaan. En dat betekent dat je het niet zomaar op straat

ben onze inzamelwagens ook bestickering waarop staat dat die wagen

gooit én je afval moet scheiden, zodat er fatsoenlijk

één compartiment heeft voor restafval en één voor kunststoﬀen. Anders

nieuwe grondstoﬀen uitgehaald kunnen worden. Het is

krijgen we het niet verkocht aan inwoners. Dan blijven ze het beeld

allemaal niet zo ingewikkeld, je moet er gewoon even

vasthouden dat al het afval toch weer bij elkaar komt. Hetzelfde doen

over nadenken.

we met onze glasbakken, waarop de drie verschillende stromen aan de buitenkant zichtbaar gemaakt zijn. Het wijzende vingertje is inmiddels

Waar haal jij je voldoening uit? Uit het burger-

wel passé. Het gaat nu vooral om de uitleg van het wat, hoe en waarom.

tevredenheidsonderzoek bijvoorbeeld, dat we nu aan

Zo overtuigen we mensen om met ons mee te doen. Daar ligt dan ook de

het voorbereiden zijn. Daar ben ik heel nieuwsgierig

kracht van communicatie.

■

naar. GRAM

september 2012

Bij Zandrecycling Nederland komt 100% van uw RKG-slib en veegzand goed terecht. Zandrecycl adv 1/2 Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

RKGV-specialist sinds 1988

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

Meerdere locaties in Nederland

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

Snelle dienstverlening

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone (bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

Diverse transportmogelijkheden

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

ISO- en VCA-gecertiﬁceerd

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Gratis afvalstroomnummer

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t. Zandrecycling Nederland BV t ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk t T 0174-243950 t F 0174-291148 t www.zandrecycling.nl t info@zandrecycling.nl

Voor iedereen een goede stoel! Probeer 4 weken gƌĂƟƐ͙ Stoelen voor verschillende toepassingen en gebruik.

VanDoClean Hoge kosten voor reinigen olielekkages?

Savas adv

Vandoclean adv

Zaltbommel 0418 - 51 53 22 www.savas.com

* ex BTW, inbouw- en transportkosten

1/4

Olielekkages zijn gemakkelijk zelf te reinigen m.b.v. AQUAQUICK 2000. Deze unieke wegdekontvetter wordt al toegepast door bijna alle brandweerkorpsen en wegbeheerders.

1/4

Bespaar op kosten en tijd, wij informeren u graag!

VanDoClean B.V. / Absorbit Tel. 0416-66 80 60 Fax 0416-66 80 65 info@vandoclean.nl www.vandoclean.nl

G EM EN G D E BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU

Afvalproductie gestegen

als in steden als Amsterdam, Den Haag

Handel duurzame grondstoﬀen

Uit cijfers van het CBS blijkt dat de hoe-

en Utrecht. Uiteindelijk wil de gemeente

Als het aan D’66 ligt, komt er een soort

veelheid afval per hoofd van de bevolking

de kosten terugbrengen van 12 miljoen

Schengenbied om de vrije handel in duur-

in 2011met 3 kilo per persoon is toegeno-

euro naar 2 miljoen euro. Een deel van de

zame herbruikbare grondstoﬀen te stimu-

men ten opzichte van 2010. In de afgelo-

wegvallende formatieplaatsen zal worden

leren. Om te beginnen zou dit moeten gel-

pen jaren was nog sprake van een lichte

opgevuld via leerwerkplekken.

den voor Nederland, Duitsland en België.

daling. In 2011 kwam per persoon 539

Door het versoepelen van de regels wordt

kilo vrij. De afvalproductie verschilt sterk

Stadsbewoners grootste vervuilers

het transport van herbruikbare grondstof-

per provincie. Met 729 kilo per persoon

De Wereldbank heeft berekend dat in-

fen eenvoudiger, waardoor meer afval kan

voert Zeeland de ranglijst aan. De afgelo-

woners van de steden gezamenlijk in

worden gerecycled.

pen tien jaar daalde het aantal kilo’s per

zo’n vijf minuten tijd wereldwijd 14.000

Het Verdrag van Schengen regelt het vrije

inwoner van 562 kilo in 2002 tot 539 kilo

ton afval produceren. Als de stadsafval-

verkeer van personen tussen deelnemen-

in 2011. In Zuid-Holland steeg de produc-

productie geen halt wordt toegeroepen,

de landen. Tussen die landen zijn geen

tie met twee kilo. Flevoland liet weer een

moet de aarde in het jaar 2100 vier keer

controles meer aan de binnengrenzen.

daling zien van liefst tien procent.

zoveel afval verwerken als nu. Niet geheel verrassend blijken de Amerikanen de

Grondstoﬀenpark geopend

Privaat versus publiek

grootste vervuilers. Zij gebruiken 60.000

In Geldermalsen is onlangs het Grondstof-

Het economenvakblad ‘Economische Sta-

plastic tassen of zakjes in vijf seconden.

fenpark Rivierenland oﬃcieel in gebruik

tistische Berichten’ publiceerde onlangs

De Wereldbank verwacht dat China, waar

genomen. Dit park is een initiatief van

een artikel over privatisering en depriva-

de economie sterk groeit, Amerika op ter-

Avri, Afvalzorg en Bruins & Kwast. Als

tisering bij het inzamelen van afval in de

mijn zal inhalen als grootste vervuiler.

onderdeel van dit initiatief heeft Avri de

periode 1998-2010. De auteurs Ray-

specialistische storten recyclings-

mond Gradus van de Vrije Universiteit

activiteiten overgedragen aan Afval-

Amsterdam, Elbert Dijkgraaf van de

zorg en Bruins & Kwast. In het park

Erasmus Universiteit Rotterdam en

worden afvalstromen van overheids-

Mattheus Wassenaar, gastonderzoe-

instellingen, bedrijven en inwoners

ker aan de Vrije Universiteit Amster-

van Geldermalsen omgezet in grond-

dam, concluderen in het artikel dat

stoﬀen voor nieuwe producten. In

in de helft van de gemeenten tussen

2015 moet de hoeveelheid uit afval

1998 en 2010 de organisatievorm

geproduceerde

voor het ophalen van huishoudelijk

ton per jaar bedragen.

grondstof

150.000

afval is veranderd. Een derde van de veranderingen was ‘naar de gemeen-

Uitbreiding stoomlevering

te toe’, terwijl in twee derde van de

Twence aan AkzoNobel

gevallen de inzameltaak op afstand

Twence gaat met ingang van 1 janu-

werd geplaatst door uitbesteding aan

ari 2013 de levering van stoom aan

de publieke sector. In twintig procent

AkzoNobel (Hengelo) verhogen van

van de gemeenten vond een privatise-

415.000 naar 650.000 ton per jaar. Al

ring plaats en in evenveel een depri-

sinds 2010 maakt het chemiebedrijf

vatisering.

voor de zoutproductie gebruik van de stoom van Twence voor het indampen

Rotterdam bezuinigt

van pekel. Vanaf 2013 gaat Twence

op stadsreiniging

continu stoom leveren, in plaats van

De gemeente Rotterdam gaat fors

alleen tijdens daluren, zoals nu. Deze

schrappen in de personeelsforma-

samenwerking leidt tot een besparing

tie van de stadsreiniging. Het aantal

van ruim 62 miljoen m3 aan aardgas

stadsreinigers zal de komende twee

(circa 46.000 huishoudens) en verla-

jaar bijna worden gehalveerd van 900

ging van ruim 112.000 ton aan CO2-

nu naar 550 in 2014. Dit besluit volg-

uitstoot. Er loopt nog onderzoek naar

de na een onderzoek waaruit bleek

de haalbaarheid van een verhoging

dat de reiniging van de havenstad glo-

van de stoomlevering naar 1.130.000

baal genomen twee keer zo veel kost

ton per jaar.

GRAM

september 2012

Voorlichting en streng handhaven leiden in Almere tot goed scheidingsgedrag door Laurent Chevalier Louis Meents, teamleider afvalinzameling in Al-

namelijk aanzienlijk lager dan het verbrandingstarief.

mere, is beretrots op de resultaten van de proef

Meents weet de tonnages en andere cijfers zo nauw-

met rode en gele kaarten om het gescheiden in-

keurig, omdat al het ingezameld afval iedere dag wordt

zamelen van afval te verbeteren. De proef loopt

gecontroleerd en gewogen. Alles bij elkaar genomen,

enkele maanden en er is al 8.000 ton minder

worden de kosten van extra voorlichting, kaartenadmi-

afval afgevoerd naar afvalverbrander HVC. “Dit

nistratie en toezicht van de nieuwe aanpak ruimschoots

voelt voor ons een beetje als Olympisch goud.”

gecompenseerd. “Politiek en inwoners zijn ook heel te-

Hoe hebben ze dit geﬂikt in de polder?

vreden,” zegt Meents. “Wij zijn er dan ook apetrots op.” Mede door het vertrouwen op een goed verloop van dit

Goud, zilver of brons: de gemeente bespaart met deze

project werd door de gemeente in 2011 al een voor-

aanpak wel mooi 8.000 ton tegen een verbrandings-

schot genomen door de afvalstoﬀenheﬃng voor 2012

tarief van 96 euro per ton verbrandingskosten. Enkele

ten opzichte van 2011 te verlagen met 23,62 euro.

cijfers. Begin november vorig jaar bestond de inhoud van de duobak voor bijna 85 procent uit restafval. Nu

Achterhoede

is dat nog slechts 66 procent. Er werd 30 procent meer

Almere constateerde vorig jaar dat de gemeente in de

plastic ingezameld en 27 procent meer papier. De hoe-

lijstjes op het gebied van gescheiden inzameling niet

veelheid gft-afval is gestegen van ruim 15 naar 34 pro-

bepaald in de voorhoede meeliep, terwijl juist Almere

cent. Een ruime verdubbeling. De kostenbesparing op

torenhoge milieu- en duurzaamheidambities heeft. Vol-

verwerkingskosten is niet voor de poes. Het tarief voor

gens Meents werd die plaats in de achterhoede vooral

het composteren van de gft-fractie bij Orgaworld is

veroorzaakt door het gebruik van duobakken.”Als het ene compartiment vol was, gooiden de mensen alles in het andere vak. Of het afval werd gewoon los op straat gezet, het bekende bijplaatsen. Daarom besloten we het roer om te gooien door strenger te handhaven.” De gemeentelijke Afvalstoﬀen-verordening/APV biedt hiertoe een scala aan mogelijkheden. Daarbij kan worden gedacht aan de verplichting om afvalstoﬀen gescheiden aan te bieden en aan het verbod om afval in het verkeerde inzamelmiddel aan te bieden. Daarnaast kent de Wet milieubeheer ook nog eens een aantal mogelijkheden die bij de handhaving kunnen worden toegepast.

Proefwijken Voor het extra streng handhaven had Almere niet veel tijd nodig. Zo werden de rode en gele kaarten op de afvalvelden bij wijze van proef in december vorig jaar al snel ingevoerd. De start in de eerste proefwijk werd ingeluid met een gedegen voorlichtingscampagne via de lokale radio en tv, lokale bladen en diverse huisaan-huis bezorgde brieven. In de communicatie lag het Louis Meents (Almere): “Rode en gele kaarten uitdelen, streng handhaven en

accent niet alleen op het ‘hoe’, maar vooral ook op het

voorlichting zijn belangrijk.”

‘waarom’ van de nieuwe aanpak. Sinds het startschot

GRAM

september 2012

Henk Dillingh: “In Soest hebben wij het accent gelegd op bewustwording dat scheiden van afval belangrijk is.”

nut en strenge handhaving blijkt te werken. En als je per saldo met je reinigingskosten goedkoper uit bent ... ja dan ben je spekkoper! Maar uiteindelijk is de grootste winnaar toch het milieu. Daar doen we het voor.”

Omgekeerde inzameling De proef wordt, als onderdeel van ons project ‘Mijn Afval Maakt Winst’ binnenkort geëvalueerd in de gemeenteraad. Meents heeft er alle vertrouwen in dat de raad zal besluiten de nieuwe aanpak deﬁnitief voor alle 61.700 aansluitingen van Almere in te voeren. “Het draagvlak daarvoor is groot, zowel bij de politiek als bij de bevolking. Werden in het begin veel rode kaarten uitgedeeld, na een paar maanden nauwelijks meer. Ik durf dan ook te voorspellen dat het systeem van rode en gele kaarten nog dit najaar over de hele gemeente wordt uitgerold. In 2013 is gelost, lopen bij elke inzamelronde twee contro-

volgt een tweede fase, met de introductie van een systeem van de om-

leurs voor de inzamelwagen uit om de inhoud van de

gekeerde inzameling. Dat betekent dat we het restafval als het ware op

op straat geplaatste afvalbakken te controleren. Zodra

afstand gaan plaatsen door gft-afval, plastics en papier huis-aan-huis in

blijkt dat verschillende soorten afval door elkaar zijn

te zamelen, terwijl de bewoners hun restafval zelf moeten wegbrengen

gegooid, wordt de container voorzien van een gele

naar een (ondergronds) inzamelpunt.” Meents zegt het niet met zoveel

kaart en volgt een aantekening in de gemeentelijke

woorden, maar het zelf weg moeten brengen van restafval zorgt al voor

administratie. Bij een derde overtreding wordt de rode

een extra stimulans om afval thuis zoveel mogelijk te scheiden.

kaart getrokken, waarna de container niet wordt geleegd door de inzameldienst. Er vindt dan een gesprek

‘Light versie’ in Soest

plaats tussen de overtreder en de milieu-inspecteur.

In de gemeente Soest (45.000 inwoners) is niet gekozen voor de harde

Wanneer de overtreder geen goede verklaring kan ge-

structurele handhavingsaanpak, zoals in Almere, maar voor een soort

ven, bijvoorbeeld aantoonbaar door buren in de bak

light versie daarvan. Concreet betekent dit dat in Soest het afgelopen

gestopt afval, valt een pittige boete van 85 euro op de

half jaar – en voorlopig eenmalig – extra scherp is gecontroleerd op

mat. Als er sprake blijkt te zijn van illegaal afval in an-

het correct aanbieden, dat overtreders geen boete kregen en ook niet

dermans bak, onderzoekt de milieu-inspecteur of een

zelf hun afval moeten wegbrengen. Bij een overtreding werd een gele

adres te achterhalen is.

sticker op de container geplakt met daarop vermeld welke fout was gemaakt en een vriendelijk verzoek om het leven te beteren. In totaal

Milieu is winnaar

werden tijdens elf controleweken 900 restafvalcontainers gecontro-

De acties zijn volgens Meents mogelijk op grond van

leerd en werden 421 stickers geplakt. Daarbij ging het 267 keer om

gemeentelijke verordeningen, waar de gemeente zeer

het verkeerd aanbieden van plastic afval. Meer dan de helft van de ge-

streng op handhaaft. Gemeentelijke handhavers mo-

controleerde containers bevatte geen te scheiden afvalstoﬀen. Volgens

gen een verdachte aanhouden, boetes uitschrijven of

Henk Dillingh, beleidsadviseur afval, toont dit resultaat aan dat het af-

opdracht geven een overtreding binnen een bepaalde

val in Soest al behoorlijk wordt gescheiden. Hij vertelt dat het aanvan-

termijn op te lossen, de zogeheten spoedeisende be-

kelijk wel de bedoeling was om net als in Almere met rode kaarten en

stuursdwang. “Ons lik-op-stuk beleid is een belangrijke

sancties te werken, maar dat de politiek in Soest niet aan die hardere

voorwaarde voor succes,” waarschuwt Meents zijn col-

aanpak wilde. “Ondersteund door diverse vormen van communicatie,

lega’s in het land, die het Almeerse voorbeeld nu wel-

lag het accent bij ons daarom vooral op het verhogen van bewustwor-

licht willen volgen. “De mensen moeten snoeihard mer-

ding dat het scheiden van afval aan de bron goed is voor het milieu en

ken dat het de gemeente ernst is. Als je dat niet doet, is alle moeite voor niets. Bovendien vindt niemand het leuk om uiteindelijk zelf zijn afval weg te moeten brengen. Dit totale pakket aan maatregelen heeft er in rap tempo voor gezorgd dat het afval in de proefwijken nu aanzienlijk beter wordt gescheiden.” Op de vraag of de aanpak van Almere niet heeft geleid tot ‘sluikstorten’ van afval, antwoordt Meents: “Dat risico loop je inderdaad, maar ook door scherpe controle hebben wij geen toename van dump geconstateerd. Onze aanpak vraagt extra werk, maar tegelijk zijn de resultaten op alle fronten ver boven verwachting. Volgens mij komt dit ook doordat de inwoners door de grootscheepse voorlichting het nut zijn gaan inzien om duurzaam met

“Mensen moeten snoeihard merken dat het de gemeente ernst is. Als je dat niet doet, is alle moeite voor niets. Bovendien vindt niemand het leuk om uiteindelijk zelf zijn afval weg te moeten brengen.”

afval om te gaan. Daar komt bij dat de combinatie van GRAM

september 2012

ook kan leiden tot kostenbesparingen. Wij hebben daar gelukkig goede

bepaald niet kinderachtige boetes worden uitgedeeld

resultaten mee geboekt. In de periode dat we de extra controles uitvoerden

aan automobilisten die te hard rijden. Ja, iedereen haalt

is 7% minder restafval ingezameld en 47% meer gescheiden plastic.”

braaf de voet van het gas bij het naderen van een ﬂitspaal of andere controle. Daarna is het echter weer met-

Zendelingenwerk

een gassen. Dillingh is er niet al te pessimistisch over

De actie in Soest heeft ruim 58 ton meer plastic verpakkingsafval dan voor-

dat dit ook zal gebeuren bij het gescheiden aanbieden

heen opgeleverd. Dit leverde meteen extra winst op bij de afrekening met

van afval.”Je hebt natuurlijk overal en altijd asociale

de Stichting Nedvang. Uit alle resultaten blijkt dus wel dat de actie als ge-

mensen. Het zou dus best kunnen dat het aanbied-

slaagd kan worden beschouwd.” Dillingh noemt het wel opvallend dat er in

gedrag iets slechter wordt en dat we na verloop over de

210 gevallen is geconstateerd dat er oud papier en karton in de restafval-

hele linie een terugval krijgen. Ik ben er echter van over-

containers zat, terwijl voor de afgifte van die stromen in de gemeente juist

tuigd dat de meerderheid van de mensen wel gevoelig

al veel faciliteiten zijn. Twee andere min of meer opvallende cijfers zijn die

is voor de prikkels en zich voortaan goed zal houden

van groente-, fruit- en tuinafval en textiel. Beide afvalstromen werden 68

aan de scheidingsregels. In ieder geval zullen wij de

keer in de verkeerde container aangetroﬀen. Op dat gebied is duidelijk nog

vinger goed aan de pols blijven houden. Dat moet ook

extra zendelingenwerk nodig.

wel, want het ministerie van Infrastructuur en Milieu eist dat binnen enkele jaren 65% van het huishoudelijk

Vinger aan de pols

afval wordt gescheiden. In Soest zitten wij nu ongeveer

Op ﬁnancieel gebied heeft de actie Soest ook geen windeieren opgeleverd.

op 58%. Er moet dus nog een slag worden gemaakt.

Omdat in totaal 330 ton minder restafval hoefde te worden verbrand, boek-

Op welke manier we dit doen, gaan we komend jaar in

te de gemeente met deze eenmalige actie, na aftrek van de kosten van de

het kader van een nieuw Afvalplan vaststellen. Nieuwe

controles, een positief resultaat van ongeveer 30.000 euro. Al met al fraaie

controleacties zouden daar deel van kunnen uitmaken.

resultaten. De vraag is echter of de bewoners zich nu zonder controles ook als brave burgers zullen blijven gedragen of weer terugvallen in hun oude

We blijven natuurlijk naar de bevolking communiceren

‘gooi-maar-weg-gedrag’. Zie bijvoorbeeld het feit dat nog steeds veel en

dat het belangrijk is om afval te scheiden.”

De totaaloplossing voor uw textiel-inzameling en -sortering.

■

WIELAND TEXTILES * - 6 7 8 - 2 7 ) ' 3 2 ( , % 2 ( ' 0 38 , - 2 +

Wieland textiel adv 1/2

effectieve inzameling

- korte transportlijnen - centrale verwerking

Handelsweg 8 Wormerveer

volledige sortering

- TÜV Rheinland / TNO gecertificeerd sorteersysteem - 95% hergebruik

075 - 622 86 00 info@wieland.nl

rendabele recycling

www.wieland.nl

- hoge vergoeding - transparant proces 5 jaar dan 2 zame r e e al m t in duur g alis speci tielsorterin x e t

nieuws Tekst: Bas Peeters

NVRD-Regio Zuid Nationaal gladheidbestrijdings-

Het bestuur van de regio Zuid heeft een

congres 2012 succesvol

nieuw bestuurslid. De heer Jos Pleijs,

Het

gladheidbestrij-

directeur van reinigingsdienst WMS, volgt

dingscongres dat de NVRD samen

Tim Deelen op die zijn bestuursfunctie

met CROW op 12 september orga-

neerlegt in verband met het bereiken van

niseerde, was met bijna 200 deel-

de pensioensgerechtigde leeftijd. Met de

nemers en een ﬂink aantal stand-

huidige directeur van reinigingsdienst

houders een groot succes. Tijdens

WMS, Jos Pleijs, heeft het bestuur een

het congres is teruggekeken naar

waardige vervanger gevonden met veel

de ervaringen in de afgelopen win-

ervaring in de lokale politiek en in de so-

ters en is veel aandacht besteed aan

ciale werkvoorziening.

tweejaarlijks

nieuwe innovaties in de gladheidbe-

Afscheid van Joke Deul

strijding. Er werden recente studies

Joke Deul werkte jarenlang voor OPOR en

naar gladheidbestrijding op ﬁets-

de NVRD. In oktober 2004 vierde zij haar

NVRD praat over de

paden en gladheid- en arbeidstijden-

25 jarig jubileum. In haar laatste jaar bij

toekomstige koers

besluit gepresenteerd en er is een

de NVRD werkte Joke voor projecten van

Het huidige meerjarenbeleidplan van

strategische discussie gevoerd over

WeCycle en Gemeente Schoon. Ze sloot

der NVRD waarin de strategische

zoutvoorraden en het zoutloket.

deze zomer haar carrière in de afval-

koers voor de periode 2007-2013 is

Kon u niet aanwezig zijn of wilt u de

branche af om te gaan genieten van een

neergelegd, loopt eind dit jaar ten

presentaties nalezen? Alle presenta-

welverdiend pensioen.

einde. Het is dus hoog tijd de strate-

ties zijn te vinden op www.nvrd.nl.

gische koers voor de jaren erna vast #Durftekomen naar het Landelijk

te leggen.

Zwerfafvalcongres 2012 NVRD-seminar Schone Technieken

Op 10 oktober 2012 wordt voor de zesde

Het bestuur heeft op haar jaarlijk-

Op de vakbeurs Milieu 2012 organiseert

keer het landelijk zwerfafvalcongres ge-

se heidag de eerste schetsen voor

de NVRD op 9 oktober een seminar over

organiseerd. Dit jaar is het thema van het

de nieuwe meerjarenstrategie ont-

het afwegingskader Schone Technieken.

congres #Durftevragen. Met een gevari-

worpen. In een drietal strategische

Leo Bunning van Han Automotive geeft

eerd programma bent u na een bezoek

ledensessies in september/oktober

een toelichting op het in opdracht van

van dit congres helemaal op de hoogte

wordt met vertegenwoordigers van

de NVRD opgestelde afwegingskader

van de laatste inzichten op het voor-

de leden gesproken over de ge-

schone technieken. Met dit afwegings-

komen en tegengaan van zwerfafval. Het

wenste toekomstige koers. Onder-

kader worden wagenparkbeheerders en

landelijk zwerfafvalcongres staat ook dit

werpen die aan bod komen zijn:

inkopers in staat gesteld om op basis van

jaar weer garant voor inspiratie, uitwis-

toekomstige trends en ontwikkelin-

factoren als emissies, prestaties, motor-

seling van kennis en ervaringen en biedt

gen, positionering van de NVRD in

speciﬁcaties en brandstoﬀen verschillen-

daarnaast voldoende ruimte voor net-

het krachtenveld van stakeholders,

de keuzes voor voertuigtechnieken met

werken. Bezoek de workshops en lezin-

de wensen en verwachtingen van de

elkaar te vergelijken. Aanmelden voor dit

gen over: regie en participatie, stedelijk

leden, de toekomstige kerndossiers

seminar kan via post@nvrd.nl

ontwerp, monitoren, jongeren, commu-

en de kracht en kernactiviteiten van

De vakbeurs Milieu vindt plaats op 9, 10

nicatie, nieuwe inzamelmethoden, scho-

de vereniging. De nieuwe meerjaren-

en 11 oktober in de Brabantshallen in

ne parken, belonen en de gevolgen van

strategie zal op de Algemene Leden-

Den Bosch. De vakbeurs is opgebouwd

bezuinigen.

vergadering van 21 november wor-

rondom

themapleinen

Voor meer informatie over het Lande-

den besproken.

waaronder het themaplein Afval en recy-

lijke Zwerfafvalcongres www.gemeente-

cling.

schoon.nl

verschillende

GRAM

september 2012

T WEE WE RE LDE N KOME N B IJ E L K A A R

Gescheiden inzamelen op straat Sinds eind juli staan in de gemeenten Weesp en Huizen afvalbakken op straat, waarin inwoners hun papier, kunststof en restafval gescheiden kunnen aanbieden. De eerste reacties zijn positief. “Maar het vraagt wel een nieuwe manier van denken”, vertelt Marc Maassen sectormanager bij afvalstoffendienst GAD.

door Ans Aerts

“Gescheiden afval inzamelen bij huishoudens is onder-

wil een prikkel afgeven dat je in de openbare ruimte

tussen de normaalste zaak van de wereld. Inwoners

ook grondstoﬀen kunt inzamelen. Mensen moeten zich

zijn thuis bewust bezig met duurzaamheid en herge-

daarvan bewust worden en dat vergt een andere ma-

bruik van grondstoﬀen, terwijl in de openbare ruimte

nier van denken.”

al het afval in één bak terechtkomt. Buiten moet het vooral schoon zijn. In feite gaat het om twee geschei-

Maassen zocht contact met Gemeente Schoon, dat

den werelden”, vertelt Marc Maassen, sectormanager

brood zag in een pilotproject voor gescheiden inzame-

bij de Gewestelijke Afvalstoﬀendienst Gooi en Vecht-

ling in de openbare ruimte. De regiogemeenten Weesp

streek (GAD). Maassen wilde deze twee werelden bij

en Huizen reageerden enthousiast op de vraag of ze

elkaar brengen en uitzoeken wat het oplevert als je

mee wilden doen aan de pilot. Bureau Milieu & Werk

gescheiden inzameling ook op straat introduceert. “Ik

schreef een Plan van Aanpak en de NVRD gaf advies. In mei kwam het projectteam voor het eerst bij elkaar. Maassen: “Doel van de pilot is uit te zoeken of gescheiden inzameling op straat überhaupt werkt. Gooien mensen het afval ook in de daarvoor bestemde bakken en is het ingezamelde materiaal van voldoende kwaliteit om te kunnen hergebruiken? Daarnaast kijken we naar de schoonheidsgraad en de beleving van schoon in de omgeving van de bakken. Ook zoeken we uit of gescheiden inzameling in de openbare ruimte op grote schaal kan worden ingevoerd en het ﬁnancieel haalbaar is.” De pilot vindt plaats op vier verschillende locaties in Weesp en Huizen; twee winkelcentra met een grote scholengemeenschap in de buurt, een strand in Huizen en een deel van het stadscentrum van Weesp. Sinds 24 juli staan op elke locatie vier of vijf bakken, waarin inwoners papier, kunststof en restafval gescheiden kunnen aanbieden. De bakken werden speciaal voor deze pilot ontworpen.

Petje af “Het zijn hele mooie bakken geworden en de reacties van inwoners zijn positief”, vertelt Inger van Gelderen, coördinator van de Regionale Samenwerking Zwerfafval ‘Schoon Gooi en Vecht’. “Uit interviews met inwoners blijkt dat ze het een goed initiatief vinden. In de praktijk blijken ze het niet vreemd te vinden om ook op straat hun afval te scheiden.” Om inwoners te informeren over de pilot hanteren de gemeenten de ge-

GRAM

september 2012

bruikelijke communicatiekanalen, zoals persberichten, kabelkranten, radiospotjes en posters. Scholen worden apart benaderd en leerlingen krijgen lessen over afvalinzameling, -scheiding en hergebruik van grondstoffen en ze kunnen een sorteeranalyse bijwonen. Ook de medewerkers in de uitvoering zijn positief over de pilot. Maassen: “Petje af voor deze mensen. De logistiek zoals die normaal gesproken aanwezig is voor afvalinzameling, ontbreekt nu. De medewerkers moeten

Wethouder Petra van

kleine hoeveelheden afval, apart van elkaar, inzamelen.

Harskamp onthult de

Dat kost tijd en vraagt veel van ze, maar ze doen het

nieuwe afvalbakken in

vol enthousiasme.“

Huizen

Voor gemeenteambtenaren was het nog wennen dat het afval op straat gescheiden wordt aangeboden, constateert Maassen. “Ze vroegen zich af: ‘Wat krijgen we nu? Straks gaan inwoners ook plastic en papier vanuit huis in de bakken op straat gooien. Is dat de bedoeling?’

mooie weer was het druk op het strand. De gemeente was vooral be-

Vanuit de gedachte van hergebruik van grondstoﬀen is

zig met het tijdig weghalen van grote hoeveelheden afval, die in korte

dat inderdaad het geval. Om grondstoﬀen opnieuw te

tijd ontstonden. De vervuilingsgraad van de afvalbakken was daardoor

kunnen gebruiken, is het noodzakelijk dat inwoners en

hoog. De betreﬀende sorteeranalyse was niet representatief en hebben

bedrijven hun afval kwijt kunnen in de juiste bakken,

we toen moeten laten varen. Deze gaan we nog wel een keer inhalen.

ongeacht of die nu thuis staan, of op straat. De grens

Maar dit voorval heeft ons wel veel geleerd over de benodigde capaci-

tussen afval aanbieden thuis en in de openbare ruimte

teit, ledigingsfrequentie en logistiek”, vertelt Van Gelderen.

gaat dus vervagen. Dat begint langzamerhand door te dringen.”

De pilot loopt door tot eind december dit jaar. Maassen en Van Gelderen zijn benieuwd naar de resultaten. Maassen: “Zelfs als het niet lukt om afval te scheiden op straat, is dat een prima uitkomst. Het zal in

Marc Maassen: De grens tussen afval aanbieden thuis en in de openbare ruimte

ieder een bijdrage leveren aan de discussie over afval als grondstof en grondstoﬀen inzamelen op straat. Dat hebben we hiermee al bereikt. Maar we verwachten veel van de pilot en hopen dat de uitkomsten prikkelen tot het zetten van verdere stappen voor het terugwinnen van ■

grondstoﬀen in de openbare ruimte.”

gaat vervagen. Discussie Eind augustus verkeert het project nog in de opstartfase en zijn er nog te weinig gegevens bekend om iets te kunnen zeggen over de kwaliteit van het ingezamelde materiaal, of het eﬀect op de schoonheidgraden. Van Gelderen: “In oktober hebben we meer meetgegevens beschikbaar en presenteren we een tussentijdse rapportage.” De monitoring tijdens de pilot vindt plaats via registratie van de ledigingen van de bakken twee keer per week, waarbij er wordt gekeken naar de vervuilingsgraad. Eén keer per drie weken vindt een sorteeranalyse en een weging plaats van de drie afvalstromen. Tenslotte is er één keer per zes weken een schouwing, waarbij de vervuilingsgraad van de omgeving van de bakken wordt beoordeeld. In de eerste weken van augustus gooide het mooie weer roet in het eten bij een eerste sorteeranalyse in Huizen. “Door het

Start van de pilot in Weesp

GRAM

september 2012

VO NDE LKAB OU TE R SPOORT PA RK G A S TE N A A N TOT OPRU IM E N

Participatie is kern van nieuwe aanpak in beheer Vondelpark door Geke Wassink

Stadsdeel Amsterdam Zuid en de Vereniging Vrienden van het

verblijven er urenlang. Het stadsdeel is trots op de be-

Vondelpark lanceerden eind april de Vondelkabouter*, de gast-

tekenis van het park voor de stad, zoveel mensen bele-

heer van het park. De kabouter verzoekt bezoekers, via pos-

ven er plezier aan. Alleen dat afval….” In het park staan

ters en stickers op lantaarnpalen, afvalbakken en -zakken, op

200 vaste afvalbakken en tussen de 70 tot 100 ﬂexibel

Twitter en Facebook, het park schoon achter te laten en eigen

inzetbare rolcontainers. Het Stadsdeel startte vorig jaar

rommel op te ruimen. Dat is ook de boodschap van de vrijwil-

al met twee speciaal voor barbecue ingerichte velden.

ligers die als gastheer optreden in het park.

“Beter gefaciliteerd met stenen in het gras en vuurvaste afvalcontainers. Dat leverde toen een enorme discussie op, maar er bestaat wel draagvlak voor. Het werkt

De betrokkenheid van vrijwilligers speelt een sleutelrol in de nieuwe

goed, dus het blijft zo.”

aanpak tegen vervuiling van het Vondelpark. “Onze nieuwe aanpak, het project Zomeraanpak Vondelpark, is goed geland. We hebben geen

Participatie

enkele zure reactie gekregen van de gebruikers. Voor Amsterdamse be-

Tijdens het thematraject Communicatie van het pro-

grippen is dat heel wat.” Aan het woord is Germaine Fetter, communi-

gramma Gemeente Schoon, waaraan Fetter samen

catieadviseur van het Stadsdeel.

met de wijkmanager Park meedeed, bleek dat er een bredere kijk dan alleen communicatie nodig was. “De

Ronduit smerig

kern van het probleem ligt in het gedrag van mensen.

Het Amsterdamse Vondelpark is na een mooie zonnige dag te sme-

We willen parkbezoekers aanspreken op hun gedrag

rig voor woorden. Zoals alle populaire parken is het park bezaaid met

en anderen erbij betrekken. Participatie is het hart van

achtergelaten zooi, van alles wat mensen meeslepen voor een barbe-

de nieuwe aanpak. Gemeente Schoon heeft ons daarbij

cue of picknick tot afgedankte tuinmeubelen. Vorig jaar lieten twaalf

enorm geholpen. De strategie – integrale aanpak – is

miljoen bezoekers 350.000 kilo afval achter en meestal niet in de vuil-

samen met hen ontwikkeld.”

nisbakken. Een enorme hoeveelheid, als je bedenkt dat het over het algemeen lichtgewicht materiaal is (voornamelijk disposables).

Vrienden Het park heeft al vijfentwintig jaar vrienden, de Vereni-

Gebruik geïntensiveerd

ging Vrienden van het Vondelpark, ongeveer 800 le-

Fetter: “Het gebruik van het Vondelpark is in de loop der jaren veran-

den met een actief bestuur. Fetter: “Onze vraag mee te

derd en zeker geïntensiveerd. De druk op het park neemt toe. Er worden

werken aan een nieuwe aanpak hebben ze volmondig

verjaardagen en feestjes gevierd, gepicknickt en gebarbecued. Mensen

met ja beantwoord.” Samen met de Vereniging is een Vondelparkconferentie gehouden voor organisaties en bedrijven die het park een warm hart toedragen. Het thema gastheerschap stond daarbij centraal. De conferentie leverde nieuwe partners op. Dit seizoen helpen ongeveer vijftien organisaties mee aan de nieuwe aanpak. Volgens Fetter is dit een intensief participatietraject en bovendien lastig door de weersonzekerheid. Zo is een Friday Night Skate afgezegd omdat het die dag regende. Na aﬂoop zouden de deelnemers helpen met opruimen met als beloning deelname aan clinics, deze actie werd verschoven naar augustus. Een ander voorbeeld van participatie: een grote sportschool uit de buurt meldt zich aan bij een schoonmaakactie. Zij geven na aﬂoop van de actie een voor iedereen toegankelijke Zumba-les.

GRAM

september 2012

Parkbeheer De nieuwe aanpak betekent ook een andere inzet van het Parkbeheer. Parkmedewerkers zijn zichtbaarder omdat zij optreden als gastheer, ze verwelkomen de gasten, delen vuilniszakken uit en vragen hen het *een ontwerp van

park schoon achter te laten. Bij mooi weer worden er meer mensen in-

de Amsterdamse

gezet, zij blijven tot ’s avonds acht of negen uur aanwezig. “Het is dan

kunstenaar Piet Parra.

te druk om met veegwagentjes te rijden. Onze mensen vegen en prikken vuil en spreken actief bezoekers aan. Het gaat om zichtbaarheid. Wij bekijken wat het eﬀect daarvan is. Er wordt in ieder geval met veel gedrevenheid en liefde aan gewerkt.”

Twitteren

Middelen

Om wat ﬂexibeler te worden met het oog op het weer,

Een Amsterdamse reclamebureau ontwikkelde de middelen: stickers

werkt de Vereniging Vrienden met een vrijwilligerspool

voor vuilnisbakken, posters op kabouterhoogte op lantaarnpalen, spe-

die bijvoorbeeld via de sociale media geactiveerd kan

ciale vuilniszakken – wit met rode kabouter – de armbanden voor de

worden. Fetter: “Bij mooi weer kunnen we dan twit-

vrijwilligers. De Vondelkabouter twittert met volgers en is gastheer op

teren: we staan daar en daar met vuilniszakken, wie

Facebook. Op deze manier wil men de betrokkenheid van jongeren ge-

tijd en zin heeft komt helpen. Als een pool uit onge-

nereren.

veer 40 mensen bestaat, hoef je maar een paar keer per seizoen aan de slag. Naast wat grotere en in het

Monitoren

oog springende acties, zoals het skate-event dat echt

Fetter: “We verwachten niet in één seizoen het probleem op te lossen.

voorbereid moeten worden, proberen we nu met de

Via monitoring kijken we wat we bereiken in gedragsverandering van

vrijwilligerspool ﬂexibeler in te spelen op de weers-

bezoekers. De nieuwe norm is uiteindelijk een klein verzoek ‘hier met

afhankelijke zomerdrukte.” De gastheren/vrijwilligers

je afval’. Het Vondelpark is van iedereen, je vraagt niets bijzonders aan

zijn herkenbaar aan de mouwband met kabouter en de

mensen. Het draagvlak voor de boodschap is groot.”

tekst ‘Welkom in ons Vondelpark’.

container techn. adv 1/2

■

Veel projecten Wet werken naar vermogen niet op de helling

door Hetty Dekkers

De Wet werken naar vermogen is na de val van het laatste kabinet ‘controversieel’ verklaard. Dat wil zeggen dat de wet, die meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan de slag moet helpen, in de la is verdwenen. Veel gemeenten en afvalbedrijven waren al volop bezig met de voorbereidingen. Wat doen ze nu? ACV, afvalverwerker voor de regio Ede, Wageningen, Renkum en Veenen-

zal de sociale werkvoorziening uiteindelijk ten grave

daal, laat het hoofd niet hangen. “Wij zijn bezig met een project waar

worden gedragen. Dan krijg je waarschijnlijk een slot

ongeveer vijftien WSW-mensen handmatig wit- en bruingoed recyclen”,

op de deur met een natuurlijke afvloeiing, net zolang

verklaart directeur Wouter Koenderman van ACV. “Dat project draait al

tot alles is verdwenen. Je ziet of zag die ontwikkelingen

en daar gaan we gewoon mee door. Ook in het beheer van de openbare

ook bij heilige huisjes als WAO, hypotheekrenteaftrek,

ruimte en bij ons kringloopbedrijf Restore willen we meer werkplek-

ontslagrecht. Ze staan allemaal op de helling.” Dokter

ken creëren voor de WSW-doelgroep. Uiteindelijk willen we in totaal

verwacht dat met een nieuw kabinet minstens de in-

dertig mensen aan de slag hebben, in de hoop dat ze doorstromen naar

dicatienormen voor de sociale werkvoorziening aan-

een reguliere baan. We gaan geen projecten verzinnen, zoals vroeger

gescherpt zullen worden. “Omdat de kosten te hoog

gebeurde met het graven van kanalen voor de werkvoorziening. Maar

zijn, zal er kritischer gekeken worden naar de indicatie,

waar we mogelijkheden zien, doen we ons best.” ACV wil graag maat-

waardoor meer mensen verwezen worden naar een re-

schappelijk verantwoord ondernemen, ongeacht of de wetgeving het

guliere baan.”

bedrijf daartoe verplicht. Toch hoopt Koenderman dat de wet werken naar vermogen weer in behandeling wordt genomen. “Zoals de soci-

Afwachten

ale werkvoorziening nu draait, zijn de kosten erg hoog. Op termijn is

Voor werkgevers als Twente Milieu is het volgens Dok-

dat niet vol te houden. Met lagere loonkosten, zoals in de Wet werken

ter geen haalbare kaart om mensen met een afstand

naar vermogen (Wwnv) werd voorgesteld, zijn er voor werkgevers veel

tot de arbeidsmarkt zelf in dienst te nemen. “Dan

meer projecten mogelijk waardoor meer mensen met een afstand tot

draag je als werkgever alle risico’s, terwijl het een

de arbeidsmarkt aan het werk kunnen worden geholpen. Ik denk en

kwetsbare groep is. De meesten zijn toch wat vaker

hoop dat het nieuwe kabinet straks snel tot een nieuwe besluitvorming

ziek, presteren geen 100 procent. Ik denk dat veel

zal komen. Want met het controversieel verklaren van de Wwnv is het

werkgevers zich achter de oren zullen krabben, als

probleem zelf niet opgelost. De kosten van de sociale werkvoorziening

ze zelf het volle pond moeten gaan betalen.” Twente

worden onbeheersbaar.”

Milieu wacht dus met veel belangstelling af wat het nieuwe kabinet met het onderwerp gaat doen. Tot die

Slot op de deur

tijd gaat de afvalverwerker gewoon door met waar

Dat laatste vreest ook Edo Dokter, manager staf van Twente Milieu. “De

ze mee bezig was: zo goed mogelijk maatschappelijk

sociale werkvoorziening in zijn huidige vorm is erg goed geregeld, qua

verantwoord ondernemen. Dokter: “Wij hebben nu, op

voorzieningen, rechtsbescherming etcetera. De vraag is of het op deze

een totaal van 240 werknemers, 42 mensen in dienst

manier betaalbaar blijft. Komt er geen nieuwe wet- of regelgeving, dan

met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het grootste deel

GRAM

september 2012

is bij ons gedetacheerd, via een indicatie van de soci-

daarom verder met verbetering van de werkgeversdienstverlening. De

ale werkvoorziening, zoals begeleid werken. Maar er

vorming van arbeidsmarktregio’s en een betere samenwerking met het

zitten ook langdurig werklozen bij en herintredende

UWV maken daar volgens Divosa deel van uit. ‘Wwnv of niet, zonder

vrouwen. We helpen deze mensen heel graag aan een

werkgevers geen werk’.

baan en gaan voorlopig op dezelfde voet verder. Voor het overige wachten we de ontwikkelingen af.”

1100-banenplan De gemeente Arnhem had, vooruitlopend op de wet, een 1100-banenplan in het leven geroepen. “Dat wil zeggen dat we als gemeente de komende vier jaar het aantal mensen met een bijstandsuitkering met 1100 willen verminderen”, licht Dennis Janssen toe, bestuursadviseur Werk & Economie van de gemeente Arnhem. In afwachting van de politieke ontwikkelingen gaat het 1100-banenplan door, al is het wel enigszins bijgesteld. “In de raad is veel discussie gevoerd

Dennis Janssen, gemeente Arnhem: “Doe je niets, dan worden ze geheel afhankelijk van de bijstand. Dat willen we als gemeente ook niet. We blijven hen dus stimuleren om aan het werk te gaan.”

over vooral de beloning onder het minimuminkomen. De gemeenteraad vond dat een controversieel element

Ook de VNG raadt haar leden aan door te gaan met waar ze mee bezig

uit de Wwnv en heeft dat dus terzijde geschoven.”

waren. De VNG meent dat gemeenten er verstandig aan doen niet me-

Volgens Janssen is het belangrijk om mensen met een

teen alle activiteiten stil te leggen. ‘Als een gemeente bezig is samen-

afstand tot de arbeidsmarkt kansen te blijven bieden.

werkingspleinen in te richten of in overleg is met werkgevers, ga daar

“Doe je niets, dan worden ze geheel afhankelijk van

dan mee door’, luidt het advies. De vereniging hoopt wel dat er snel

de bijstand. Dat willen we als gemeente ook niet. We

duidelijk wordt op hoeveel geld gemeenten kunnen rekenen. ‘Aan de

blijven hen dus stimuleren om aan het werk te gaan.”

ﬁnanciële onzekerheid moet snel een einde komen’, aldus een woord-

Het 1100-banenplan bestaat onder meer uit intensieve

voerder.

werkgeverscontacten, meer handhaving (wie kán werken, wordt gestimuleerd), bevordering van de zelfred-

Adviesbureau BMC hield eind mei een enquête onder gemeente-

zaamheid en social return: normen in de aanbesteding

ambtenaren. Daaruit bleek dat bijna de helft van de gemeente-

voor WSW- en Wwb-banen. “Van bedrijven of semi-

ambtenaren verwacht dat de Wet werken naar vermogen anders inge-

overheden die iets voor ons doen, verwachten we dat

vuld zal worden dan is voorzien (Bron: Binnenlands Bestuur).

■

GRAM

ze waar mogelijk een bepaald percentage mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzetten.” Arnhem beseft ook dat de sociale werkvoorziening in zijn huidige vorm een kostbare zaak is. Toch meent Janssen dat er veel mogelijk is, afhankelijk van de keuzes die men maakt. “De afgelopen tijd heeft de gemeente ﬂink moeten bezuinigen. Toch is dat bij ons niet ten koste gegaan van de reïntegratieresultaten”, meldt hij met gepaste trots. “Ik moet daarbij wel aanmerken dat we onze aandacht vooral richten op mensen waarbij de kans op een baan het grootst is.”

Gewoon doorgaan Ondanks de onduidelijke politieke situatie, moeten gemeenten gewoon doorgaan met de voorbereidingen op de Wwnv. Dat advies geven de vereniging van sociale diensten, Divosa, en de VNG. Volgens Divosa is er veel steun voor de gedachte dat mensen gaan werken naar vermogen en dat verschillende regels aan de onderkant van de arbeidsmarkt samengevoegd worden. ‘Het besef dat werkgevers klanten zijn van de sociale diensten, is inmiddels onomkeerbaar’, meent Divosa. Gemeenten moeten

september 2012

FEITEN & CIJFERS door Alexander Vos de Wael, NVRD

Diftar, waar blijven de kilo’s? In ruim een kwart van de Nederlandse gemeenten wordt een vorm van diftar gebruikt. De voorstanders roemen het stimulerende eﬀect van de kostenprikkel op afvalscheiding. Inderdaad blijkt dat gemeenten met diftar tegenover anderen in hun stedelijkheidsklasse gemiddeld 8% meer afval scheiden. Betekent dit dat de burger in een diftargemeente meer gescheiden af-

Ongeacht hoe huishoudelijk afval uit diftargemeenten

val aanbiedt? Nee. Integendeel, in deze gemeenten worden tientallen

verdwijnt, leidt de beperking ervan tot een fors kosten-

kilo’s minder gescheiden afval per inwoner ingezameld dan in andere

voordeel. Dat blijkt uit de hoogte van de afvalstoﬀen-

gemeenten met gelijke stedelijkheid. Diftar blijkt een paradox: meer

heﬃng: diftargemeenten hebben gemiddeld een hef-

scheiden, maar minder grondstoﬀen. Hoe is dit mogelijk? De oplossing

ﬁng die 42 euro lager ligt dan andere gemeenten met

blijkt simpel. Het voornaamste eﬀect van diftar is het beperken van het

gelijke stedelijkheid.

aanbod huishoudelijk afval: 120 kilogram minder (gescheiden en ongescheiden) afval per inwoner, vergeleken met andere gemeenten met

Heeft u een reactie op deze feiten en cijfers? Weet u

dezelfde stedelijkheid. Dit eﬀect is zichtbaar in onderstaande graﬁek.

waar de verloren grondstoﬀen uit diftargemeenten gebleven zijn? Pleiten deze resultaten voor een landelijke

De afname van het afvalaanbod in diftargemeenten bestaat voor drie

invoer van diftar, wat omgerekend 1,5 Mton huishou-

kwart uit restafval (90 kg per inwoner) en één kwart uit gescheiden

delijk afval en 200 miljoen euro zou kunnen besparen?

stromen (30 kg per inwoner). Dit verklaart het hogere scheidingspercentage in diftargemeenten: er is weliswaar minder gescheiden af-

Meediscussiëren

val, maar tegelijk veel minder restafval.

U bent van harte uitgenodigd om mee te discussiëren op de GRAM Lezersgroep op LinkedIn.

■

Hoe kunnen diftargemeenten 120 kg huishoudelijk afval per inwoner kwijt zijn? Er zijn uiteenlopende oorzaken denkbaar: afvalpreventie,

Bronnen: het afvalaanbod en de stedelijkheid (OAD-score) zijn

thuis composteren, dump, afvaltoerisme naar niet diftargemeenten, het

verkregen uit CBS Statline. Het gebruik van diftar is komt van

ontmoedigen van illegaal aangeboden bedrijfsafval en afvaltoerisme

Agentschap NL. De hoogte van de Afvalstoﬀenheﬃng komt

naar de bedrijfsafvalinzameling.

ook van Agentschap NL, en is waar van toepassing gecorrigeerd tot 100% dekking. Alle gegevens zijn van het jaar 2010.

Afvalaanbod (kg per inwoner), diftar en stedelijkheid geen diftar diftar gemeente 1000

500

250 Landelijk (bijv. Slochteren)

GRAM

september 2012

Stedelijk (bijv. Schiedam)

Veilig omgaan met vlakglas op de gemeentewerf Veiligheid is een speerpunt van de stichting Vlakglas Recycling Nederland. Deze stichting organiseert in samenwerking met bedrijven en gemeenten regelmatig cursussen waarin medewerkers van gemeentewerven en milieustraten worden geschoold in het omgaan met vlakglas. In deze cursussen wordt veel aandacht besteed aan veiligheid.

Veiligheidsinstructie Op de gemeentewerven kunnen de beheerders het risico op verwondingen bij de bezoeker die vlakglas aanbiedt verkleinen door hem of haar te instrueren over hoe veilig met het vlakglas om te gaan. De stichting Vlakglas Recycling Nederland heeft in een veiligheidsinstructie aangegeven hoe het vlakglas veilig kan worden getransporteerd en in de daarvoor bestemde glascontainers kan worden gedeponeerd. Deze veiligheidsinstructie is ook van toepassing op de gemeentewerf. Wanneer de beheerder erop toeziet dat de voorschriften worden nageleefd, vermindert dat de kans op letsel aanzienlijk:

Transport 1 Draag altijd handschoenen bij het pakken en dragen van glasplaten. De randen kunnen scherp zijn. 2 Til niet te zwaar en loop niet te ver. Het risico op letsel neemt toe als te zwaar wordt getild en met glasplaten wordt gelopen. Vraag hulp bij zware glaslaten. 3 Parkeer de auto zo dicht mogelijk bij de vlakglascontainer.

5 Houd te allen tijde de wel/niet-lijst in de gaten. Dit is noodzakelijk om het vlakglas zo goed mogelijk te kunnen hergebruiken.

4 Probeer het glas nooit tegen te houden als het dreigt te vallen of uit de handen dreigt te glijden. Het is het

Melden

beste om het glas dan maar gewoon te laten vallen.

Het is gebruikelijk dat bezoekers zich melden bij de beheerder van het terrein, voordat zij de gemeentewerf betreden. De meldingsprocedure

Storten

biedt ook de mogelijkheid bezoekers de instructies en zo nodig mid-

1 Stort het vlakglas alleen in de daarvoor bestemde

delen aan te reiken die nodig zijn om het glas veilig te storten.

glascontainer. 2 Als glas breekt kunnen er gemakkelijk splinters of

Veiligheidsbord

scherven wegschieten. Gooi daarom niet met het

Een handig hulpmiddel bij de meldingsprocedure is het veiligheids-

glas, maar leg het voorzichtig in de glascontainer.

bord van Vlakglas Recycling Nederland. Vraag het bord aan bij Vlakglas

3 Leg het vlakglas plat in de glascontainer. Rechtop-

Recycling Nederland. Kiest u niet voor dit veiligheidsbord? Dan is het

staande glasplaten kunnen gemakkelijk omvallen en

advies de meldingsprocedure op een andere manier bij de ingang van

breken waarbij splinters kunnen wegschieten.

uw gemeentewerf kenbaar te maken.

4 Sla geen glas kapot, ook niet wanneer dit in een kozijn of een lijst zit. Vraag de beheerder van de ge-

Meer informatie over dit onderwerp en handige tips zijn te vinden op â&#x2013;

www.vlakglasrecycling.nl

meentewerf wat ermee te doen. Glas in kozijnen en lijsten mag niet in de vlakglascontainer worden ge-

Tekst: Frans van Dijk, operationeel manager Afvalverwijdering Utrecht.

stort.

GRAM

september 2012

N IEUWTJ E S VAN DE ZAKE LIJK E M A RK T

NIEUWS

Handig compostvat Hungry bin De Hungry bin is een slim compost-

Omdat Plat als privé-gebruiker zo ge-

afvalstoﬀenheﬃng.” Omdat Plat gelooft

vat voor in de tuin. Door het uitge-

charmeerd was van het Nieuw-Zeeland-

in zijn milieuvriendelijke product, heeft

kiende ontwerp, met lekbakje en

se concept, besloot hij het compostvat

hij een investeringsvrij proefproject voor

compostreservoir, levert de Hungry

te gaan importeren voor Nederland en

gemeenten bedacht. “Iedere gemeente in

bin zo’n 50 kilo vruchtbare compost

omringende Europese landen. Daartoe

Nederland mag de Hungry bin een jaar

per jaar op. “Het belangrijkste is,

richtte hij de Groencomposterij op. Plat:

lang gratis uitproberen. Ze mogen tien

dat je de compost heel eenvoudig

“Gemeenten maken veel kosten om gft

Hungry bins bestellen en gratis bij bewo-

uit kunt nemen”, zegt Chris Plat van

in te zamelen bij huishoudens. Als meer

ners plaatsen. Aan het eind van het jaar

importeur de Groencomposterij. Ge-

bewoners hun gft composteren, is dat

kunnen ze evalueren of ze verder willen

meenten mogen de Hungry bin nu

goed voor ieders portemonnee én voor

met de Hungry bin of niet. Daarvoor hoe-

een jaar lang gratis uitproberen.

het milieu. Gemeenten kunnen bespa-

ven ze dus geen investeringskosten te

ren op hun verwerkingskosten en vooral

maken.”

De gepensioneerde zakenman Plat kwam

bewoners van diftargemeenten zien di-

Meer info: www.degroencomposterij.nl

de Hungry bin toevallig tegen op een reis

rect resultaat in de vorm van een lagere

Tekst: Hetty Dekkers

in Nieuw-Zeeland. “Ik was meteen verkocht”, aldus Plat. “Er zijn zo veel compostvaten op de markt, maar dit was een heel nieuw, uiterst gebruiksvriendelijk concept. Geen gedoe met vastzittende schuiven of composthopen die je moet keren. Ik heb hem zelf een jaartje uitgeprobeerd in de tuin en ik kan er geen nadeel aan ontdekken.” De Hungry bin is een taps toelopende container. In de bovenste bak deponeert men het groente- en tuinafval, dat onmiddellijk door de rijkelijk aanwezige compostwormen wordt verteerd. Door de tapse constructie zakt de compost naar beneden, waar die opgevangen wordt in een los afneembaar compostbakje. Een lekbak onder de Hungry bin vangt dagelijks het vruchtbare compostvocht op. Dat vocht is zo geconcentreerd, dat het met enkele delen water moet worden verdund voordat het in de tuin mag worden gebruikt.

Importeur Chris Plat bij het gebruiksvriendelijke, nieuwe compostvat de Hungry bin. Gemeenten

Om de Hungry bin optimaal zijn werk te

mogen het compostvat een jaar lang gratis uitproberen.

laten doen, is een goede start belangrijk. Plat: “Als je de container voor het eerst in gebruik neemt, is het raadzaam

Nationale Snipperdag Reisswolf

het compostproces te starten met een zak tuincompost en één kilo compost-

Elk jaar organiseert Reisswolf een Nationale

welijke documenten en overige data. Het

wormen. Is het proces eenmaal op gang,

Snipperdag. Op woensdag 3 oktober kan

vernietigd papier wordt gerecycled en in-

dan kun je dagelijks tot zo’n twee kilo

iedereen, zowel bedrijven als particulieren,

gezet als grondstof voor de productie van

zacht groente- en tuinafval toevoegen.

vertrouwelijke documenten éénmalig gratis

nieuw kantoorpapier. In navolging van het

Door de compostwormen en de speciale

laten vernietigen. Vertrouwelijke documen-

succes van vorig jaar koppelt Reisswolf

constructie van het compostvat, levert

ten worden ingenomen in Heesch, Hen-

de Nationale Snipperdag ook dit jaar aan

de Hungry bin bij juist gebruik ongeveer

gelo, Scheemda en Wognum. Aanmelden

een goed doel. Voor iedere ton vertrouwe-

50 kilo compost per jaar op.” De Hungry

of inschrijven is niet nodig, iedereen kan

lijk papier die op de Nationale Snipperdag

bin is verrijdbaar, geeft bijna geen geur

gewoon langskomen.

wordt vernietigd, wordt een bedrag van 20

af en functioneert het best op een (vorst-

Reisswolf is specialist in opslag, vernieti-

euro aan het Ronald McDonald Kinderfonds

vrij) plekje in de schaduw.

ging en digitalisering van archief, vertrou-

gedoneerd. Inlichtingen: www.reisswolf.nl

GRAM

september 2012

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Nieuwe Scania op Terschelling De

internationale

vakbeurs

voor

equipment, technologieën en diensten voor de milieusector vindt plaats van 27 tot en met 30 november 2012 in het beurscomplex Eurexpo in de Franse stad Lyon. Circa 2.400 exposanten uit sectoren als water, lucht, energie, afval en bodem tonen een uniek aanbod van ecologische innovaties. Het accent van de Pollutec ligt dit jaar op het thema Duurzame Stad en op de laatste ontwikkelingen voor research in groene sectoren. Naast satelliettoepassingen, superkritische vloeistoﬀen en membranen, fotokatalyse, waterstof en brandstofcellen, staan dit jaar ook andere belangrijke thema’s in de belangstelling, zoals warmteterugwinning, biologische sorteermachines voor organisch afval en terugwinning van vaste brandstoﬀen. Tenslotte organiseert de Pollutec dit jaar opnieuw de internationale zakelijke ontmoetingen, zoals CleanAfvalbeheer op Terschelling wordt ver-

laadkraan en haakarm-afzetsysteem. Het

techs (presentatie van wereldwijde

zorgd door Omrin. Inzameling van de af-

nieuwe voertuig wordt ingezet voor het

startersprojecten en innovaties op

valstromen en de dienstverstrekking aan

ledigen van ondergrondse afvalcontai-

27 november) en b2fair (internatio-

de milieustraat wordt uitgevoerd door

ners op Terschelling. Daarnaast wordt de

nale zakenconventie van 27 t/m 30

De Vlas Transport. Deze dienstverlener

auto ingezet voor de aan- en afvoer van

november).

heeft vorige maand een nieuwe Scania

afvalcontainers van en naar het eiland

G 440 Euro 6 in gebruik genomen. Deze

en inzameling van grofvuil op het vaste

containerauto is voorzien van een auto-

land.

Inl. www.pollutec.com

Textielinzameling in uw gemeente verbeteren? Kom langs KICI adv bij de KICI stand op de vakbeurs Milieu 2012. 1/4 Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland. www.kici.nl

N IEUWTJE S VAN DE ZAKE LIJK E M A RK T

Primeur met Dual-Fuel veegmachine voor Bunschoten

NIEUWS

Kringloopwinkel nieuwe stijl in Heemstede

Gemeente Bunschoten heeft de primeur met de Johnston Dual-Fuel veegmachine van het type CN 400 met Euro 5 motor. Het ‘dual fuel systeem’ was al eerder geïntroduceerd in de truckbranche, maar nog niet verkrijgbaar op zelfrijdende veegmachines. VTM Veeg- en Zuigmachines leverde half augustus de allereerste Johnston Dual-Fuel veegmachine af in Bunschoten. Met de Dual-Fuel installatie wordt circa 40% van het dieselverbruik vervangen door aardgas. Dit geeft een besparing van 15% op de brandstofkosten en 40% op de CO2 uitstoot. Gemeente Bunschoten heeft voor de Johnston machine gekozen na een uitgebreide demonstratieronde. De Johnston CN400 onderscheidde zich met

Vorige maand opende The Vintage Store

De personele bezetting wordt deels ge-

grote zuigkracht, groot bedieningsgemak

in Heemstede zijn deuren. Bij de nieuwe

realiseerd met leerwerkorganisatie en re-

en laag geluidsniveau. Toen daarna bleek

kringloopwinkel staat duurzaamheid en

integratiebedrijf Paswerk uit Cruquius.

dat de machine met Euro 5 motor gele-

maatschappelijk ondernemen centraal.

Hierdoor kunnen vooral ouderen aan een

verd kon worden met ‘dual-fuel systeem’,

De tweedehands kleding en vintage spul-

baan worden geholpen.”

was het besluit snel genomen.

len worden gepresenteerd in een trendy

The Vintage Store is gevestigd in een

winkel met een creatieve styling. De

strak, modern pand aan de drukke

Inl. VTM Veeg en zuigmachines, tel.

kwalitatieve, aantrekkelijk geprijsde arti-

doorgaande weg van Hoofddorp naar

0345-580832, www.vtm.nl, info@vtm.nl

kelen zijn voor jong en oud.

Heemstede. Interieurontwerper Ron Veld-

Mark Compier, manager van The Vin-

huysen heeft de ruimte van 1.800 m² op

tage Store: “De kringloopwinkel is een

duurzame wijze getransformeerd tot een

initiatief van drie particuliere onderne-

sfeervolle, kleurrijke winkel. Alle rekken

mers uit Heemstede met een duidelijke

zijn gemaakt van FSC hout en de pre-

missie: door het hergebruik van goede-

sentatietafels van Ecoboard en gebruikt

ren een bijdrage leveren aan een beter

staal. Creatieve decoraties versterken de

milieu. Voor het inzamelen van goederen

verrassende vintage sfeer.

in Heemstede wordt samengewerkt met

Achterlader

Kraan-haak

Zijlader

afvalverwerkingsbedrijf De Meerlanden.

Inlichtingen: www.thevintagestore.eu

Verhuur van AW Materieel advreinigingsmaterieel 1/4

Service, revisie en onderhoud Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl • www.awmaterieel.nl

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Recyclen is een must

Joop Kronenburg zwaait af

Wecycle zamelt voor LightRec energiezuinige lampen in

Joop Kronenburg van Haller Benelux ‘Gooi nooit weg, maar lever in’. Dat is de

gescheiden ingezameld moeten worden.

is deﬁnitief afgezwaaid na zijn laat-

slogan waarmee Wecycle consumenten

Toch zien we lang niet alle lampen terug

ste oﬃciële aﬂevering. Dit deed hij

beweegt om zoveel mogelijk elektrische

in het inzamelsysteem. Stichting LightRec

door een Haller X2c, geleverd aan Ro-

apparaten en energiezuinige lampen in

en de uitvoeringsorganisatie Wecycle wil-

teb Lease, te overhandigen aan HMS

te leveren voor recycling. Producenten

len nog meer consumenten en lichtpro-

directeur Peter Utens. Joop Kronen-

en importeurs, verenigd in de stichting

fessionals stimuleren om oude lampen en

burg was meer dan 30 jaar actief in

LightRec, schakelen Wecycle in om zo-

armaturen ook daadwerkelijk in te leve-

de branche. Nadat hij in 1981 gestart

veel mogelijk energiezuinige lampen te

ren en niet in de prullenbak bij het andere

was bij Kronenburg, heeft hij in 1991

recyclen en (kritische) grondstoﬀen te

afval te dumpen. Nog meer gescheiden

Haller Benelux bv opgericht en dit be-

kunnen herwinnen.

inzamelen en recyclen is de missie.

drijf op de kaart gezet.

Tot meer dan 90 procent van de lampen

Inzamelingssysteem

en armaturen is recyclebaar. Het is be-

Wecycle beschikt over een landelijk dek-

langrijk dat steeds meer consumenten

kend inzamelingssysteem. Lampen kun-

overtuigd raken van het belang van recy-

nen worden afgegeven bij de milieustraat

cling van afgedankte spaarlampen en an-

van de gemeente, bij detaillisten die ook

dere energiezuinige verlichting. De oude

lampen verkopen en bij bouwmarkten

spaarlamp hoort niet bij het gewone af-

die een inzamelbox hebben geplaatst.

val. Net zo min als de kapotte tl-buis, led-

Als de boxen vol zijn, haalt Wecycle deze

lamp of armatuur.

gratis op.

Missie

Behalve voor consumenten, is ook de

oude lampen en armaturen kan meege-

In 2005 is een begin gemaakt met het

inzameling bij installateurs en andere

ven aan de leverancier of deze zelf bij de

ophalen

energie-

professionele gebruikers als woning-

technische groothandel kan inleveren.

zuinige lampen en van de bijbehorende

corporaties, gebouweigenaren en faci-

armaturen. Vorig jaar werden maar liefst

lity managers van belang. Hiervoor heeft

Grondstoﬀenrotonde

12 miljoen lampen ingezameld. Ruim de

Wecycle

ontwikkeld

Energiezuinige lampen bevatten waar-

helft (56 procent) van de Nederlanders

die gratis worden opgehaald als ze vol

devolle metalen, bijvoorbeeld terbium

brengt oude lampen daadwerkelijk naar

zijn, mits er op jaarbasis een voldoende

en europium. Er is veel vraag naar deze

de milieustraat of naar een van de andere

hoeveelheid wordt afgedankt. Ook wor-

zeldzame metalen. Vooral opkomende

inzamelpunten. Uit onderzoek blijkt dat

den stappen gezet om de groothandel

economieën zoals China en India stu-

84 procent van de Nederlanders zich er-

te gaan toerusten met inzamelmiddelen,

wen de vraag naar grondstoﬀen op.

van bewust is dat energiezuinige lampen

waardoor de professionele gebruiker zijn

Er is sprake van schaarste en de vraag

verwerken

van

inzamelmiddelen

naar aardmetalen zal blijven toenemen. De overheid stimuleert het op gang komen van grondstoﬀenrotondes met de achterliggende gedachte dat hergebruik economisch gezien rendabel moet worden. Hier ligt een grote uitdaging. LightRec en Wecycle gaan deze uitdaging graag aan. Het mag bovendien niet zo zijn dat de milieuwinst die het gebruik van energiezuinige verlichting oplevert (minder energiegebruik en een langere levensduur van de nieuwe generatie verlichting) teniet wordt gedaan door spaarlampen en dergelijke die tussen het huisvuil verdwijnen. Recyclen is dan ook een must. Bron: NLA en LightRec GRAM

september 2012

Colofon

Agenda

Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

3 oktober 2012 Afvalconferentie 2012, Leerhotel Het Klooster, Amersfoort Organisatie: Ministerie van I&M, NVRD en VA

Redactiecommissie

Inl. www.afvalconferentie.nl

Rob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL

9 – 11 oktober 2012 Milieu 2012 Brabanthallen ’s-Hertogenbosch 10 oktober 2012

Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Bladmanagement

Landelijk Zwerfafvalcongres, Nieuwegein Inl. www.gemeenteschoon.nl 6 november NVRD-themadag over grondstoﬀen en verpakkingen

Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Inl. www.nvrd.nl

Advertentie-exploitatie Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: cisca@retra.nl

27 – 30 november Pollutec Lyon Inl. www.pollutec.com

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Oﬃcieel vakblad van de NVRD

Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 95,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

VERWEVEN MET DE BRANCHE

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458

adv Reshare 1/4

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

• Marktleider op het gebied van inzameling en textielrecycling • Uitstekende kiloprijzen • Een zeer efﬁciënt en professioneel logistiek apparaat • Vele soorten textielrecycling • Samen halen we uw LAP-doelstellingen

info@reshare.nl | www.reshare.nl | 0800 0322 (gratis)

GRAM

september 2012

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere

adv Roteb

voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen.

1/2

Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden. Roteb Lease Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

www.orlaco.nl

Vision is our mission adv Orlaco1/2

RADAREYE Actief detectie systeem Telefoon: (0) 342 404 555 E-mail: info@orlaco.nl

Milieuwinst meten 2 per m

Akzo Nobel Adv 1/1 Het is tijd voor meer met minder! Als het glad dreigt te worden behandelen we onze wegen met wegenzout. Zo kunnen we veilig blijven rijden. Verkeersveiligheid gaat voor alles. En tegelijkertijd moeten we het milieu niet onnodig belasten. Het risico van overmatig gebruik van wegenzout is verzilting van het milieu. Daarom moeten we zorgen dat we zo efﬁciënt mogelijk strooien. En dat is het grote voordeel van AkzoNobel vacuümzout. Het is vochtig en dankzij de ﬁjne korrelgrootte plakt het beter aan de weg. Daardoor is voor hetzelfde veilige resultaat per m² wegdek minder AkzoNobel vacuümzout nodig dan grof wegenzout. Dat is pure milieuwinst per m².

Voor vragen: wegenzout@akzonobel.com Voor informatie: www.wegenzout.nl