Gemeentereiniging & Afvalmanagement

JAARGANG 104 | NUMMER 4 | MEI 2013

Special NVRD Jaarcongres | Prijzenslag op de verbrandingsmarkt | Kennisinstituut Duurzaam Verpakken | Eerste experiment met gootsteenvermaler van start | Noviteiten RDD

NVRD Congres 2013

29, 30 en 31 mei Haarlemmermeer

Be there First

De stad ontwaakt en de straten en pleinen zijn natuurlijk gereinigd. We kunnen vertrouwen op de inzet van mens en machine. Schmidt, dĂŠ specialist op het gebied van vegen: Innovatief, stil, betrouwbaar en efficiĂŤnt. Uiteraard worden de Schmidt veegmachines met alle zorg voor het milieu ontwikkeld en is het gebruik afgestemd op een minimale belasting van het milieu. Natuurlijk Schmidt!

T 0548 370000, www.aebi-schmidt.nl

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Special NVRD Jaarcongres 5

Voorwoord Congresprogramma Korte interviews met de hoofdsprekers.

Hoe doen zij dat?

16

Deze maand: afvalinzameling en straatreiniging na Koninginnedag.

In dit artikel lichten medewerkers van verschillende organisaties toe hoe de reiniging van de openbare ruimte rondom Koninginnedag is geregeld.

Prijzenslag op de verbrandingsmarkt 18

Het is guur weer voor afvalverbrandingbedrijven. Klantentrouw is uit in tijden van overcapaciteit. Zelfs eigen gemeentelijke aandeelhouders lopen weg.

Kennisinstituut Duurzaam Verpakken; op weg naar de ‘hoogst haalbare doelen’ 22

Concrete proefprojecten zoals de inzameling van drankenkartons en een verduurzamingagenda voor alle branches die met verpakkingen te maken hebben.

Aan ambities geen gebrek bij het net opgerichte Kennisinstituut Duurzaam Verpakken.

“Wij willen belangeloos opereren,” zegt directeur Hester Klein Lankhorst.

NVRD Congres 2013

15 Bezem 25 BEST-tas houdt goed herbruikbare spullen uit restafval 27 NVRD- benchmark Gemeente Schoon 28 Urgenda-directeur Marjan Minnesma

29, 30 en 31 mei Haarlemmermeer

gaat voor volhoudbaarheid

31 Komst RUD’s positief voor afvalsector 34 Terugblik Gemeentelijk Afvalcongres 36 Vakwerk 38 Experiment met gootsteenvermaler van start 41 NVRD Nieuws 42 Twents Symposium over gemeentelijke

samenwerking en afstemming van

afvalbeheer 46 Nieuws op de Markt: noviteiten Reinigings Demo Dagen 54 Agenda

GRAM | mei 2013

3

WEEE

UW OUDE TV

WEEE

NL

collectief terugname systeem

Producentenverantwoordelijkheid

Best BeschikBaar

Prijs

inzameling

elektronica comPliance wecycle afval verwerking ict milieu recycling duurzaam alternatief systeem techniek milieustraat weee Bel ons samenwerkingterugname gemeenten collectief mvo milieu

WWW.WEEE.NL +31 (0)55 5335547 | cONTacT@WEEE.NL 4

GRAM | mei 2013

g

Congresspecial Welkom op het NVRD Jaarcongres ‘Meerwaarde 2013’ Dit jaar is het NVRD Jaarcongres op 30 mei in Haarlemmermeer. Het thema voor het congres was snel gevonden: Meerwaarde. Daarmee willen we uitdrukking geven aan het werk dat we verrichten, plus wat daarbij nog meer gebeurt, zodat je echt kunt spreken van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (of Uitvoeren).

Wat wij aan werk doen, is duidelijk.

We halen afval op en we onderhouden de openbare ruimte. Op afvalgebied is er de overheid, die het beleid bepaalt en de gemeente of overheidsbedrijven die het uivoeren. Beleid en uivoering gaan hand in hand.

Het is een wisselwerking en er is daardoor veel bereikt. Recycling staat in Nederland op een hoog niveau, maar er is méér.

Of het nu om afval inzamelen gaat of beheer openbare ruimte, in beide gevallen zetten zowel bedrijven als gemeenten zich volop in om het niet te laten bij het uitvoeren van hun taak sec. Zij doen méér.

Op het congres gaan we in op het nieuwe ondernemen. Financieel gezond blijft belangrijk; maar ook klantgericht, sociaal bewogen, maatschappelijk betrokken en duurzaam zijn belangrijke bedrijfsprincipes.

Dát is het meerdere dat wij moeten brengen!

Rondom deze thema’s ontwikkelt zich de congresdag. Er is een absolute A-selectie aan sprekers en voordrachten. U zult van bepaalde elementen denken: “Hé, dat doen wij al. Kan er dan nog méér?” Daar is het congres voor, om u te inspireren verder te denken, nieuwe wegen in te slaan op het werkterrein waarop u actief bent. Aan de crisis kunt u waarschijnlijk weinig doen. Maar op uw eigen werkterrein kunt u - gemeente of bedrijf - het onderscheid maken.

Wij wensen alle congresgangers, sponsoren en sprekers een fijne en leerzame dag.

Ger de Jong GRAM | mei 2013

5

Welkom in Haarlemmermeer!

Op 29, 30 en 31 mei 2013 organiseren de NVRD en De Meerlanden het NVRD Jaarcongres ‘Meerwaarde 2013’. Dit jaar vindt het congres plaats in de gemeente Haarlemmermeer in het nieuwe Designhotel I Am Amsterdam Airport.

Het congres van de NVRD is met jaarlijks ruim 300 bestuurders, directeuren, managers en beleidsmakers hét podium waar wordt gesproken over de grote trends in het beheer van afval en de openbare ruimte.

NVRD Congres 2013

Meerwaarde Met Meerwaarde als centraal thema van het congres bespreken we wat we nu in onze branche al meer doen, maar vooral wat we nog méér kunnen doen in het kader van ons werk. Echt maatschappelijk verantwoord ondernemen dus. Staatssecretaris Wilma Mansveld, Herman Wijffels, Jacques Wallage en andere prominenten uit politiek, wetenschap en bedrijfsleven leveren in 2013 hun bijdrage aan het NVRD Jaarcongres.

Zij behandelen aansprekende onderwerpen, zoals de Meerwaarde van onze sector voor de maatschappij, Meerwaarde door samenwerking in de openbare ruimte en Meerwaarde kwantificeren in een markt­ omgeving. Het dagvoorzitterschap is in handen van Femke Halsema.

Onze sprekers dit jaar zijn:

Femke Halsema, dagvoorzitter

Han Noten

Jacques Wallage

Herman Wijffels

Hans Schenk

Wilma Mansveld

Ben Fruytier

Herman Pleij

Volg ons op Twitter @Meerwaarde2013

6

GRAM | mei 2013

www.meerwaarde2013.nl

Programma NVRD jaarcongres 2013: Meerwaarde Woensdag 29 mei 2012 - welkomstavond Vanaf 15.00 uur kunt u inchecken in het hotel. U wordt door het NVRD­bestuur en De Meerlanden vanaf 18.00 uur verwelkomd in de lobby van het prachtige, nieuwe designhotel I Am Amsterdam Airport midden in de gemeente Haarlemmermeer. U kunt deze avond genieten van een heerlijk buffet met gevarieerde gerechten.

15.00 ­ 18.00 uur 18.00 ­ 19.30 uur 19.30 ­ 19.45 uur 19.45 uur

Registratie en ontvangst Inloop Welkomstwoord Welkomstbuffet

Donderdag 30 mei 2012 - congresdag 8.30 ­ 9.15 uur 9.15 ­ 9.20 uur 9.20 ­ 9.30 uur 9.30 ­ 9.45 uur 9.45 ­ 10.15 uur

Ontvangst en bezoek stands Opening door dagvoorzitter Welkomstwoord Jaarrede voorzitter NVRD Meerwaarde samenwerken in de openbare ruimte

10.15 ­ 11.00 uur

Meerwaarde van de sector in de brede maatschappelijke context Ochtendpauze en bezoek aan stands Meerwaarde kwantificeren in een marktomgeving Gesprek Meerwaarde Publiek of Privaat Dagvoorzitter betrekt de zaal

11.00 ­ 11.30 uur 11.30 ­ 12.00 uur 12.00 ­ 12.30 uur

12.30 ­ 13.45 uur 13.45 ­ 14.15 uur 14.15 ­ 14.45 uur 14.45 ­ 15.15 uur 15.15 ­ 15.35 uur 15.35 ­ 16.05 uur 16.05 ­ 16.15 uur 16.15 ­ 16.30 uur 16.30 ­ 18.00 uur 18.00 ­ 19.00 uur 19.00 ­ 23.30 uur

Lunchpauze en mogelijkheid tot bezoeken stands Hogere toegevoegde waarde uit afval incl. beantwoording vragen vanuit de zaal Meerwaarde, hoe ga je om met je mensen?

Middagpauze en bezoek aan stands Surpriseact Meerwaarde van de sector geëvalueerd vanuit cultuurhistorisch perspectief Introductie NVRD Jaarcongres 2014 Afsluiting NVRD Jaarcongres door dagvoorzitter Borrel en bezoek aan stands Opfrissen Diner & feestavond

Femke Halsema Wethouder Haarlemmermeer Steffe Bak Han Noten Jacques Wallage Herman Wijffels

prof. Hans Schenk Han Noten, voorzitter NVRD Carolien Gehrels, Amsterdam Jan Kamminga, NVMP

Staatssecretaris Wilma Mansveld prof. Ben Fruytier

Herman Pleij Organiserend lid 2014 Femke Halsema

De donderdagavond na het congres verlaten we om 19.00 uur de congreslocatie voor een feestelijk diner op een bijzondere locatie in Haarlemmermeer!

Vrijdag 31 mei 2012 - ALV NVRD Van 10.00 tot 12.00 uur vindt de jaarlijkse Algemene Leden Vergadering van de NVRD plaats. De vergadering kan uitsluitend door NVRD­leden worden bijgewoond. Als afsluiting van het congres wordt van 12.00 tot 14.00 uur een lunch geserveerd.

10.00 ­ 12.00 uur 12.00 ­ 14.00 uur

Algemene Ledenvergadering NVRD Afsluitende lunch

GRAM | mei 2013

7

Congresspecial Van de staatssecretaris Recycling begint bij het scheiden van afval. Papier in de papierbak, schillen in de gft-bak en glas in de glasbak.

Wat dat betreft doet het Nederland het goed. We recyclen effectief en verwerken ons afval duurzaam: 78% van het afval wordt gerecycled, 19% ingezet als brandstof en slechts 3% gestort.

Dat is goed nieuws. Nederland mag trots zijn op de manier waarop wij afval verwerken. Er liggen ook nog veel kansen en ik zie prachtige mogelijkheden, vooral op het gebied van gemeentelijke samenwerking.

In het hele proces van afvalverwerking en recycling spelen gemeenten een cruciale rol. Zij kunnen ervoor zorgen dat mensen hun afval effectief - en gemakkelijk! scheiden. Daarmee zorgen ze voor de juiste eerste stap in het recyclingproces. Een gemeente die dit goed regelt, is een vriend van het milieu en van de eigen portemonnee.

In Almere bijvoorbeeld heten vuilnisbakken tegenwoordig ‘grondstoffenbakken’: een naam die de lading veel beter dekt.

Ik hoor veel enthousiaste verhalen van gemeenten, die met trots vertellen over hun vorderingen bij het terugdringen van de hoeveelheid restafval. Zij bewijzen dat we grote ambities daadwerkelijk kunnen waarmaken. Er zijn echter nog veel verschillen tussen gemeenten. Als alle gemeenten het even goed zouden doen als de koplopers onder hen, kan 1 miljard kilo extra afval gerecycled worden. Dat zijn bijna 143.000 volle vuilniswagens: een file van Amsterdam naar Madrid.

Gemeenten kunnen elkaar op dit gebied inspireren en helpen om die ambitie waar te maken.

Ook de NVRD speelt hierin een belangrijke rol, samen de verschillende spelers in de afvalbranche.

Ik zie het als de taak bij uitstek voor een organisatie die professioneel en deskundig wil zijn en betrouwbare kennis en informatie wil leveren.

Ook mijn ministerie draagt graag een steentje bij. Dat kan door u te faciliteren met de juiste kennis.

Of door het organiseren van de gemeentelijke benchmark afvalscheiding. Maar het kan ook door ketens van grondstoffen duurzamer te maken. Zo zorgen we ervoor dat er in totaal minder afval is.

Nederland doet het goed op het gebied van afvalverwerking. Er is veel om trots op te zijn en we zijn hard op weg om ambities waar te maken. Maar voor de uitdaging die er nog ligt, is er werk aan de winkel. Ik praat er graag verder over met u, op het NVRD-jaarcongres.

Tot dan!

Wilma J. Mansveld

8

GRAM | mei 2013

Congresspecial Herman Wijffels

Ecologisch kapitaal raakt op “We leven in een tijd van crises. Moeten we er alles aan doen om te redden wat we hebben, of moeten we op zoek naar een nieuw systeem?” Met deze woorden prikkelde Herman Wijffels vorig jaar zijn publiek op Lowlands. Wijffels gaf daar een lezing over een meer duurzame wereld.

“De makkelijk winbare grondstoffen raken uitgeput, de wereldeconomie blijft groeien en de prijzen vliegen omhoog door schaarste. Daarom moeten we toe naar een circulaire economie”, aldus Wijffels.

Afvalbedrijven spelen daarbij een cruciale rol. “Zij zitten niet meer aan eind van een productie- en consumptieproces, met als enige doel de rommel opruimen. Integendeel, met de huidige technologieën en economische mogelijkheden kunnen ze een belangrijke rol spelen in het hergebruik van grondstoffen. Van afvalverwerker worden zij grondstoffenleverancier.”

Volgens Wijffels gaat een circulaire economie een stapje verder dan het bekende cradle tot cradle.

“In een circulaire economie kijk je niet alleen naar terugwinning van grondstoffen, maar ook naar onuitputtelijke energiebronnen, zoals zon en wind en andere organische natuurlijke bronnen.

Momenteel vissen we de wereldzeeën leeg, tasten we de watervoorraad aan, worden de bossen minder. We zijn ons ecologisch kapitaal aan het opsouperen en dat terwijl de wereldbevolking blijft groeien.”

Oud Rabo-topman Herman Wijffels (1942) is hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering en co-voorzitter van Worldconnectors. Dit is een denktank van prominente Nederlanders. Samen werken ze aan een ‘eerlijke, duurzame en vreedzame’ wereld. Daarbij laten de Worldconnectors zich inspireren door twee breed gedragen mondiale documenten: het Handvest van de Aarde (Earth Charter) en de VN Millenniumverklaring.

GRAM | mei 2013

9

Congresspecial Ben Fruytier

Haal het beste uit je werknemers “Willen organisaties verder groeien, dan hebben zij baat bij een maatschappij waarin iedereen meedoet.” Spreker Ben Fruytier is hoogleraar organisatiekunde en personeelsbeleid. Als zodanig laat hij zijn licht schijnen over human resource-management. “Hoe hoger de kwaliteit van de arbeid die je aan mensen geeft, hoe beter dat is voor je onderneming”, aldus Fruytier. “De kwaliteit van mensen moet centraal staan. Als je hen de kans geeft zelf verantwoordelijkheid te nemen, zal de arbeidsproductiviteit en efficiency van je organisatie toenemen.”

Fruytier volgde op het gebied van hr-management vooral organisaties waar relatief veel hoogopgeleide professionals werken. In opdracht van het ministerie ontwierp hij in de jaren negentig een managementmodel voor (semi) publieke organisaties als TNO, universiteiten en onderzoeksinstituten. Fruytier: “Een belangrijke verbetering die ik in de loop van de jaren heb gezien, is de toename van de autonomie op de werkvloer.

Medewerkers komen het best tot hun recht wanneer zij de ruimte krijgen om hun werk zelf te regelen. Dat vraagt om vertrouwen en betrokkenheid van alle leidinggevenden. In een cultuur die van oudsher gebaseerd is op wantrouwen en afstand, is dat een hele omslag. Maar met een goed human resource-beleid, dat gericht is op ontwikkeling, teamwork en leiderschap, haal je het beste uit je werknemers.”

Jacques Wallage

Geef burgers de ruimte “Geef burgers alle ruimte. En reguleer alleen wanneer dat echt nodig is." Dat is de overtuiging van spreker Jaques Wallage.

De Raad voor openbaar bestuur, waar Wallage voorzitter van is, presenteerde vorig jaar het rapport ‘Loslaten in vertrouwen’.

In interviews zegt Wallage daarover: “De opeenstapeling van taken heeft de overheid in de loop der jaren topzwaar gemaakt. Burgers kijken steeds meer naar Den Haag of naar hun gemeente met het idee: jullie knappen mijn zaakjes wel op. De overheid zou echter meer moeten overlaten aan de samenleving en alleen moeten reguleren als dat echt nodig is. Een overheid die meteen de trap oprent en dingen regelt, past niet meer bij autonome burgers die beschikken over de moderne middelen waarmee ze verbindingen kunnen leggen en zelf zaken kunnen oppakken. Heel veel kan het beste opgelost worden door de mensen zelf. Soms zijn daar regels voor nodig, maar de participatietrap begint niet voor niets met loslaten. De overheid moet niet blijven doen alsof zij de grote probleemoplosser van Nederland is.”

De participatietrap heeft volgens Wallage drie treden. Eerst dient de overheid zich af te vragen of het wel een overheidstaak is (loslaten), dan volgt faciliteren (middelen beschikbaar stellen waarmee de burger het zelf kan doen, bijvoorbeeld in de groenvoorziening) en pas als laatste regisseren (partijen met elkaar aan tafel zetten om samen een oplossing uit te werken).

Wallage (1946) is hoogleraar en sinds vier jaar voorzitter van de Raad voor het openbaar bestuur. Daarvoor was hij onder meer tien jaar burgemeester van Groningen en politicus van de PvdA. Als staatssecretaris beijverde hij zich vooral voor onderwijsvernieuwing.

10

GRAM | mei 2013

Congresspecial Hans Schenk

Economie is uit de bocht gevlogen “De markteconomie is volledig uit de bocht gevlogen. Alleen met stevige regulering kunnen we de economie weer vlot trekken.” Spreker Hans Schenk neemt een duidelijk standpunt in als het gaat om de huidige financiële ontwikkelingen en het ontstaan en de gevolgen van de crisis.

“De speculatiegolf woedt door en investeerders richten zich onder meer op onnodige fusies en overnames," waarschuwt Schenk. “Ook de afvalsector heeft met die problemen te maken. Het is zaak de juiste bestuurders op de goede plek te krijgen, zodat bedrijven niet in handen vallen van hedge- of private equity funds. Deze fondsen beloven goud, maar mikken feitelijk op verslechtering van de resultaten. De afgelopen jaren zijn er zo al duizenden miljarden euro’s verkwist aan onnodige overnames.”

Liberalisering van de banken en privatisering van (semi)overheidsbedrijven moet volgens Schenk teruggedraaid worden. “Het idee was heel lang dat de markt alles zelf efficiënt kan oplossen. Dat blijkt een misvatting.

De overheid moet strakker gaan reguleren en publieke bedrijven moeten geen privatisering nastreven. Zodra het marktdenken overgaat in marktideologie geraken we namelijk in de problemen. Bestuurders kunnen zich vaak moeilijk verzetten tegen het geweld van de financiële markten; zij zouden steun kunnen gebruiken van de raden van commissarissen. Deze organen kunnen er mede voor zorgen dat er geen goedgelovige of niet-onafhankelijke bestuurders worden aangesteld.”

Hans Schenk is hoogleraar Economische Wetenschappen en kroonlid van de SER. Hij adviseerde diverse multinationals. Hij leidde het wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken van de kredietcrisis, dat een belangrijke basis vormde voor de parlementaire commissie De Wit.

GRAM | mei 2013

11

Congresspecial Herman Pleij

Ideeënrijkdom komt ons van pas “Nederlanders zijn een paradoxaal volk”, betoogt cultuurhistoricus Herman Pleij. “Van de ene kant zijn wij erg op ons zelf en bijna doorgeslagen individualistisch. Maar tegelijkertijd zijn we opvallend sterk in saamhorigheid. Kijk maar naar het oranjegevoel voor het vorstenhuis en tijdens voetbal.

Die saamhorigheidsgevoelens worden steeds sterker, ook in de eigen wijk. Zelfs de vuilnisman speelt daar een rol in. Je roept wat naar hem, je kent hem; dat wordt in de Nederlandse saamhorigheidscultuur enorm op prijs gesteld. Door het verdwijnen van de verzuiling, zoeken we naar andere bindende factoren.”

De Nederlanders zijn van oudsher een ondernemend en eigenzinnig volk, dat weinig op heeft met hiërarchie. Pleij: “Daar zijn we in de Gouden Eeuw zo welvarend mee geworden.

Toen waren we een klein landje met twee miljoen inwoners, dat toch een grote rol speelde op gebied van economie, kunst en onderwijs. We hebben Nobelprijzen gewonnen, staan in de top drie van het beste onderwijs ter wereld. Dat begon al bij Erasmus, dat kwalitatief goede onderwijs, waarbij er alles aan werd gedaan om zo min mogelijk afvallers te creëren.”

Nederlanders door de eeuwen heen voelen zich niet snel geremd, houden van kleinschaligheid en decentralisatie en zijn ondernemend en vindingrijk. Pleij: “De ideeënrijkdom die ons volkskarakter zo kenmerkt, is ons altijd van pas gekomen. Dat zal ook in de toekomst zo zijn. Recycling van afval is nu een belangrijk onderwerp. Je zult zien dat Nederlanders met hun vindingrijkheid en koopmansgeest wegen gaan vinden om die recycling hier te houden en niet zomaar naar het buitenland te laten verdwijnen. Als ondernemer moet je handig, slim en pragmatisch zijn, dat zit in onze cultuur ingebakken.”

Teksten: Hetty Dekkers Foto's: De Meerlanden e.a.

12

GRAM | mei 2013

NVRD Congres 2013

29, 30 en 31 mei Haarlemmermeer Volg ons op Twitter @Meerwaarde2013

Powered by:

www.meerwaarde2013.nl

Het NVRD Jaarcongres ‘Meerwaarde 2013’ wordt mede mogelijk gemaakt door:

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen.

Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging?

Informeer naar onze mogelijkheden.

Roteb Lease Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

RTB017_07 DOW A5 Adv Roteb Lease liggend MAM.indd 1

GRAM | mei 2013

13

11/7/11 3:48 PM

Almere Assen

Containershield

Capelle a/d IJssel Deventer

Dé flexibele beschermplaat voor milieustraat en afvalverwerker Een vloeistofdichte of vloeistofkerende vloer is een kostbare investering.

Een voorziening waar u zuinig op bent.

Door gebruik van containers kunnen vloeren beschadigen.

Met Containershield bieden Oranjewoud en Nolim een flexibele lichtgewicht beschermingsplaat voor milieustraten en afvalverwerkers. Een slimme oplossing die hoge onderhouds- en herstelkosten voorkomt.

De voordelen van Containershield: - Optimale flexibiliteit in het gebruik en de inrichting van de locatie - Geen bevestigingspunten in de vloer - Bespaar jaarlijks terugkerende herstel- en reparatiekosten aan uw verharding - De onderliggende vloer is eenvoudig te reinigen en/of inspecteren - Verlenging levensduur (vloeistofdichte) verharding - Gemaakt van duurzaam recyclebaar materiaal - Vorst- en UV- bestendig - Temperatuur bestendig van -30oC tot 80oC - High Moleculair Poly Ethyleen kent een herstellende werking, de platen zijn in hoge mate drukbestendig, zelfs bij zware belastingen - Geluidsreductie bij plaatsen containers

Geleen Goes Heerenveen Oosterhout www.oranjewoud.nl

www.containershield.nl - remcovantklooster@oranjewoud.nl - 036 - 530 81 42

Almere Assen Capelle a/d IJssel Deventer Geleen

Beheersen van uw afvalstromen

Goes Heerenveen

Kosten- en milieubewust omgaan met afval

Oranjewoud biedt de helpende hand

Oosterhout www.oranjewoud.nl

Oranjewoud is de deskundige partner, waarbij maatwerk, duurzaamheid en kwaliteit voorop staan.

In 2013 gaat er veel veranderen op het gebied van afval. Oranjewoud kan u op de volgende wijze ondersteunen: - Subsidiemogelijkheden voor het beheersen en reduceren van (zwerf) afvalstromen - Optimale inrichting van uw milieustraat, gemeentewerf of afvalbrengperron: advies-engineering-contracting-begeleiding - Realisatie van uw milieustraat op basis van Design&Build (UAV-GC), maatwerkcontract, turn-key - Quick scan van uw milieustraat m.b.t. wet- en regelgeving (Activiteitenbesluit, PGS 15), logistiek, vloeistofdicht - Uw afvalorganisatie en processen effectief en efficiënt gestroomlijnd www.oranjewoud.nl/owiki/milieustraten-en-gemeentewerven - henk.verschuuren@Oranjewoud.nl - 036 - 530 84 71

Inspectie en afgifte Verklaring Vloeistofdichte Voorzieningen De overheid stelt hoge eisen aan de inspectie van uw vloeistofdichte voorzieningen. Oranjewoud Inspection is geaccrediteerd volgens de norm ISO/IEC 17020. Deze norm stelt hoge eisen aan de onafhankelijkheid van het inspectiebureau en de inspecteurs.

Oranjewoud Inspection inspecteert deskundig vloeistofdichte voorzieningen, vloeren, wanden en bedrijfsriolering. www.oranjewoudinspection.nl - mark.deuring@oranjewoud.nl - 036 - 530 85 98 14

GRAM | mei 2013

­

BEZEM Kroningsdag Natuurlijk kon ik er ook niet om heen. 30 april 2013, kroningsdag. Eindelijk kon Nederland helemaal oranje kleuren en zich opmaken voor hét volksfeest van de laatste decennia. En wees eerlijk, we hadden het ook wel een beetje nodig. Al maanden, jaren zijn we met elkaar aan het somberen. De economie draait niet lekker, de werkeloosheid neemt toe, banken vallen om en pensioenfondsen lijken zich vooral druk te maken om hun eigen vege lijf.

Maar nu was er 30 april 2013, de dag waarop heel Nederland lekker los ging. Weg met de zorgen, bier (in plastic bekers), patat (in wegwerpbakjes), papieren slingers en vlaggetjes. Alles werd uit de kast getrokken om deze dag onvergetelijk te maken. Deze dag ging het niet om begrotingstekorten, bezuinigingen, zorgpremies of minima, nee deze dag draaide het om Alex en Maxima.

Voor onze branche een geweldig opsteker natuurlijk, want wie moest al die rommel weer opruimen? Die rommel ging echt niet terug de kast in. Nee hoor, toen alle feestvierders weer naar huis waren, gingen wij de weg op, om te zorgen dat de volgende dag (nota bene de dag van de arbeid) iedereen weer gewoon boodschappen kon doen, naar zijn werk kon gaan of het hondje kon uitlaten.

Wel weer zo’n dag dat ik trots ben op onze branche.

Niemand ziet wat we doen, de resultaten zijn geweldig, maar worden door de doorsnee inwoner niet gezien, want schoon = gewoon. Petje af voor alle reinigers!

GRAM | mei 2013

15

Hoe doen zij dat ?

D eze maand:

afval- en straatreiniging na Koninginnedag Wat blijft er zoal achter?

In de binnenstad gaat het vooral om horeca-afval, gemiddeld zo’n 120 m3. Na de vrijmarkten blijft zowat alles liggen wat de mensen niet verkocht hebben. Dat vapotten, badkuipen, deuren. Alles wat je kunt bedenken. De meeste mensen laten hun spullen op straat achter, slechts een enkeling gooit het netjes in de container.

Dat gebeurt zo massaal, daar kun je niet op handhaven. Bij Koninginnenacht zou

foto: Gerhard Witteveen

rieert van speelgoed en meubilair tot wc-

je wel kunnen werken met statiegeldbekers, maar je moet toch hetzelfde opper-

Sandra Hofmeijer,

Danny Pelle, projectleider Veeg-

vlak reinigen. Of daar nu veel of weinig

stadsdeelbeheerder binnenstad

en Straatbedrijf Den Haag, aantal

ligt, het is toch evenveel werk.

gemeente Apeldoorn, 160.000 inwoners.

inwoners 500.000.

Contact danny.pelle@denhaag.nl

Wat gebeurt er met het afval?

Contact: s.hofmeijer@apeldoorn.nl

Het horeca-afval wordt afgevoerd zoals het normale veegafval, dat wil zeggen

Den Haag

dat het verbrand wordt. Het afval van de

meer een kleedjesmarkt in het centrum,

vrijmarkt, circa tien huisvuilwagens vol,

georganiseerd door de oranjevereniging.

wordt afgevoerd als grof vuil en dus eerst

Deze vereniging wijst de verkoopplaat-

Hoe is de afval- en straatreiniging

nagesorteerd.

sen aan en zorgt dat alles goed verloopt.

De oranjevereniging moet ook zelf voor

rondom Koninginnedag georganiseerd?

Tips voor andere gemeenten?

het opruimen zorgen, dus huurt ze daar-

Wij hebben twee soorten evenementen.

Eigenlijk niet. Het druist een beetje tegen

voor Circulus in. Dit bedrijf werkt dus

In de binnenstad wordt ’s avonds voor

je gevoel in: al dat afval opruimen, maar

deels voor de gemeente, deels voor de

Koninginnedag de Koninginnenacht ge-

het is een kwestie van niet te veel naden-

vergunninghouders van de evenemen-

houden. Dat is een festival met podia

ken en gewoon doen. De stad moet toch

ten.

en optredens. In de wijken worden op

weer schoon.

Koninginnedag diverse vrijmarkten ge-

Wat blijft er zoal achter?

houden. In de Koninginnenacht gaan we

Horeca-afval en restanten van de kleed-

Apeldoorn

jesmarkt. Het meeste laat men op straat

alles schoon zijn. In de wijken maken we

Hoe is de afval- en straatreiniging

Wat gebeurt er met het afval?

schoon na afloop van de vrijmarkten. We

rondom Koninginnedag

Circulus verwerkt dat, waarschijnlijk als

plaatsen heel veel extra containers en af-

georganiseerd?

gewoon restafval.

valbakken, maar die zijn vaak maar half

We hebben eerst een Prinsenacht, een

vol. Bij dit soort evenementen is het tra-

drukke uitgaansavond op 29 april. Ver-

Tips voor andere gemeenten?

ditie alles achter te laten en op straat te

gunninghouders van evenementen moe-

Probeer de veroorzaker zelf te laten zor-

gooien. Dat is zo gegroeid, daar doe je

ten er zelf voor zorgen dat het terrein

gen voor schoon achterlaten van het

weinig tegen.

schoon achterblijft. Wij laten na afloop de

evenemententerrein. Wij zijn er heel te-

straten vegen door Circulus, zodat alle

vreden over. De kleedjesmarkt wordt een

rommel is opgeruimd voor Koninginne-

steeds groter evenement, toch gaat het

dag begint. Op die dag hebben we onder

goed zo.

’s nachts om drie uur aan de slag met de veegwagens. ’s Ochtends vanaf tien uur gaan de winkels weer open en dan moet

16

GRAM | mei 2013

liggen, de oranjevereniging ruimt dat op.

In dit artikel lichten medewerkers van verschillende organisaties toe hoe de reiniging van de openbare ruimte rondom Koninginnedag is geregeld.

tekst: Hetty Dekkers

Wassenaar

recorder. Grote meubels vind je bij ons op

Hoe is de afval- en straatreiniging

tuurlijk wat restafval zoals plastic bekers,

rondom Koninginnedag

papier en hier en daar een kleedje.

de vrijmarkt nauwelijks. Op straat ligt na-

georganiseerd?

Wij hebben een redelijk beperkte vrij-

Wat gebeurt er met het afval?

markt, die in het centrum wordt gehou-

De inhoud van de containers gaat in

den. We plaatsen wat extra containers

kraakperswagens en wordt uiteindelijk

en aan het eind van de middag gaan we

verbrand. Dat geldt ook voor het veegvuil.

rijden met een wagen om die containers te legen. De volgende dag huren we een

Tips voor andere gemeenten?

veegwagen, die hebben we zelf niet. De

Ik denk dat iedere gemeente naar zijn

oranjeverenigingen die de spelletjes en

eigen lokale situatie moet kijken. Onze

de vrijmarkt organiseren moeten het ter-

vrijmarkt is heel bescheiden, daar zitten

Marcel Solleveld, teamleider

rein opgeruimd achterlaten. Dat doen ze

geen honderden mensen. Bij het ring-

reiniging en inzameling gemeente

redelijk.

steken blijven natuurlijk paardendrollen

Wassenaar, 25.000 inwoners.

achter, die ruimen wij gewoon op. Ook

Contact: m.solleveld@

Wat blijft er zoal achter?

het plaatsen en legen van de containers

werkorganisatieduivenvoorde.nl

De restanten van de vrijmarkt worden al-

nemen wij voor onze rekening. Als kleine

tijd keurig in de containers gedaan. Als

gemeente kunnen we zo een beetje ge-

ze vol zijn, staat het er naast. In die con-

ven en nemen, zodat het voor iedereen

heel andere omvang en andere omstan-

tainers zit voornamelijk klein huisvuil,

leuk en betaalbaar blijft. In steden als

digheden, daar moet je het uiteraard an-

variërend van een wekker tot een video-

Amsterdam en Utrecht praat je over een

ders organiseren.

GRAM | mei 2013

17

Prijzenslag op de verbrandingsmarkt door Laurent Chevalier Het is guur weer voor afvalverbrandingsbedrijven. Klantentrouw is uit in tijden van overcapaciteit.

Zelfs eigen gemeentelijke aandeelhouders lopen weg. De GAD verruilt Attero in 2016 voor EVI op de grens van Nederland en Duitsland. Ook in Limburg is de aanbesteding van 170.000 ton huishoudelijk restafval een hot item.

De al enkele jaren durende prijzenslag op de verbran-

komende jaren. Om die reden zijn aanbieders van rest-

dingsmarkt dreigt steeds meer slachtoffers te maken.

afval nu in een gunstige positie. De meeste verbran-

Deskundigen maken zich daar al enige tijd zorgen

dingsbedrijven hebben (nog) geen perspectief op een

over. Vooral omdat goedkoop op de lange termijn wel

gevulde verwerkingsportefeuille in de komende jaren.

eens ten koste zou kunnen gaan van duurzaamheid,

Door nu aan te besteden wordt gebruik gemaakt van

veiligheid en ook recycling en hergebruik. Zo zei Max

deze onzekerheid en het streven van afvalbedrijven

de Vries, directeur van de Branchevereniging Breken,

om een deel van het 'slinkend volume restafval' binnen

Sorteren en Recyclen (BBSR): "Mijn zorg is dat veel ver-

te halen."

brandingsbedrijven zo sterk onder de kostprijs afval aantrekken dat recyclingbedrijven daarmee niet kun-

Slag slaan

nen concurreren."

Oege-Siep Wijma, sectormanager bedrijfsbureau en informatie van het GAD, benadrukt dat duurzaamheid bij

GAD naar EVI

de gunning aan EVI nadrukkelijk is meegewogen. "De

De Gewestelijke Afvalstoffen Dienst (GAD) in het Gooi

gunning is een optelsom geweest van diverse factoren,

maakte onlangs na een aanbesteding bekend in 2016

waarbij prijs en duurzaamheid, zoals ook de belang-

afscheid te nemen van Attero. Het GAD stapt dan over

rijke R1-factor (energierendementsfactor), de milieu-

naar afvalverwerker EVI. Dit bedrijf gaat de 55.000 ton

effecten van het afvaltransport en de mogelijkheid van

huishoudelijk restafval uit de negen GAD-gemeenten

nascheiding van componenten uit het afval zwaar heb-

maximaal tien jaar verwerken. Dit gebeurt in een ver-

ben gewogen. Het bestek is openbaar, iedereen kan dat

brandingsinstallatie van EVI in Duitsland. EVI is een

nakijken. Wij hebben absoluut niet puur naar de prijs

grensoverschrijdend particulier initiatief van investe-

gekeken. Natuurlijk is het wel zo dat de prijzen op de

ringsmaatschappij Reggeborgh, Ontwikkelingsmaat-

afvalmarkt nu een stuk lager zijn dan enkele jaren ge-

schappij Jabé en SITA. Het bedrijf ligt op de grens

leden. Dan is het toch alleen maar goed en ook logisch

tussen Coevorden en het Duitse Emlichheim. Op het

als de gemeenten daarop adequaat inspelen en hun

Duitse gedeelte ligt de verbrandingsinstallatie, terwijl

slag slaan door slim in te kopen. En het is toch best

de elektriciteitscentrale van het bedrijf op Nederlands

begrijpelijk dat gemeenten dit ook zo communiceren

grondgebied ligt. Ook in de berichtgeving van de GAD

naar hun inwoners. Het zijn immers de inwoners die

klinkt vooral blijdschap door over het financiële gewin

uiteindelijk de kosten van afvalinzameling en verwer-

van deze overstap. "Zowel het verwerkingstarief als de

king moeten betalen. Kortom: de markt is nu gunstig,

transportkosten worden meer dan gehalveerd." Hoewel

waarom zouden wij daar dan niet op een reële manier

de feitelijke verwerking van het afval vanaf 1 juli 2016

op inspelen?”

van start gaat, besloot de GAD al dit jaar aan te besteden met als argument: "De marktomstandigheden bieden op dit moment de mogelijkheid van een duurzame verwerking tegen een gunstige prijs. Recente aanbestedingen voor de verwerking van restafval hebben aangetoond dat de prijsniveaus uit de jaren negentig zijn gehalveerd door de overcapaciteit." Volgens de GAD heeft een vaste binding met een afvalverwerkingsbedrijf (in dit geval Attero) geen meerwaarde meer, want: "De meeste verbrandingsbedrijven schrijven graag op bestekken in met een relatief laag tarief om zekerheid te verkrijgen over de benutting van hun capaciteit in de

18

GRAM | mei 2013

Wijma, GAD: “Wij hebben absoluut niet puur naar de prijs gekeken”

Niet stunten

ken bij projecten op het gebied van duurzaam afval-

Op de aanbesteding van het GAD is ook ingeschreven

management. Over het transport van afval vanuit de

door het AfvalEnergieBedrijf Amsterdam (AEB) dat he-

Gooistreek naar de verbrandingsinstallatie van EVI in

melsbreed op slechts een steenworp afstand ligt van

Duitsland zegt hij: "Dat hoeft op voorhand niet zonder-

de Gooistreek. "Wij hadden deze gunning graag gekre-

meer slecht te zijn, maar dan moet het rendement van

gen," zegt AEB-directeur Jaap Pranger. "Helaas is het

de EVI wel aanzienlijk hoger zijn dan bijvoorbeeld die

aan onze neus voorbij gegaan. De precieze argumen-

van het nabijgelegen AEB in Amsterdam. En dat kan ik

ten weet ik niet. Ik weet wel dat het huidige marktme-

mij eigenlijk niet echt voorstellen. Dan is het eigenlijk

chanisme zo is dat iedere afvalverwerker om nieuwe

wel bizar om je afval over zo'n grote afstand te vervoe-

contracten binnen te halen tot het uiterste gaat. Hoe

ren. In het algemeen gesteld, vind ik dat de concurren-

dat aanbestedingen beïnvloedt? Daar kan iedereen

tiestrijd op de afvalmarkt zorgelijke vormen aanneemt.

het zijne over denken. Als overheidsbedrijf mogen

Afvalbedrijven doen er van alles om aan om hun ovens

wij in ieder geval niet stunten met de prijs. In zijn al-

gevuld te krijgen. Daardoor wordt er bijvoorbeeld ook

gemeenheid is het bij aanbestedingen zo dat de prijs

hard getrokken aan materiaal dat nog zinvol weer als

als criterium de boventoon voert en dat er nog steeds

materiaal kan worden ingezet. Het zou goed zijn als de

geen objectieve criteria zijn voor duurzaamheid. Kijk

overheid meer greep krijgt op de ontwikkelingen en

bijvoorbeeld naar de R-waarde. Bedrijven mogen die

de tarieven op de afvalmarkt, zoals ze dat ook heeft

waarde zelf aangeven. Daar is voor zover ik weet geen

gedaan in de stortsector. Deze kwestie is er belangrijk

controle op."

genoeg voor om er als nationale overheid dicht op te

Zorgelijk Ir. Harry van Ewijk van het IVAM in Amsterdam plaatst vraagtekens bij de huidige ontwikkelingen in afvalland.

Het IVAM is als milieukundig onderzoeks- en adviesbureau, voortgekomen uit de Interfacultaire Vakgroep Milieukunde van de Universiteit van Amsterdam (UVA).

Sinds 1993 werkt het IVAM als zelfstandige organisatie. Van Ewijk is als onderzoeker en adviseur betrok-

Van Ewijk, IVAM: “…De concurrentiestrijd op de afvalmarkt neemt zorgelijke vormen aan…”

GRAM | mei 2013

19

( Advertorial )

Een duurzame gemeente zamelt geen afval in

I

edere gemeente is verantwoordelijk voor het afval van haar burgers. Maar in een ideale wereld bestaat er helemaal geen afval. Alles wat we niet meer gebruiken recyclen we tot een nieuw product. Textiel is daar een voorbeeld van. Gedragen textiel kan nogmaals opnieuw gedragen worden of gerecycled tot een nieuw product. De waarde van textiel is meer dan genoeg om de kosten voor de gescheiden inzameling ervan te betalen. Sommige gemeenten rekenen hoge kosten aan de inzamelaar om de afvaltarieven omlaag te brengen. Andere gemeenten gunnen die marge aan (lokale) goede doelen die een rechtvaardiger wereld nastreven. En als laatste zijn er gemeenten die graag investeren in duurzaamheid. Welke keuze u ook maakt namens de burgers in uw gemeente, KICI kan u helpen bij een optimale invulling.

Lage afvaltarieven KICI betaalt gemeenten soms ook voor de inzamelingsvergunning. De grootste winst voor de gemeente ligt echter bij het besparen op restafval. Bij KICI is alle textiel welkom. Kleding die opnieuw te dragen is, krijgt een tweede leven in minder rijke werelddelen. Het overige textiel wordt gerecycled, hier worden nieuwe producten van gemaakt. Er hoeft dus geen textiel meer in de verbrandingsoven. Dat scheelt in de gemeentelijke kosten!

Textiel is geen afval Weggeven en weggooien is niet hetzelfde. Je gooit een fles met plezier weg nadat je van de inhoud genoten hebt. Van een bananenschil neem je makkelijk afscheid. Zelfs als we een verouderd mobieltje of kapotte TV wegdoen, liggen we daar meestal niet wakker van. Maar aan kleding raken we gehecht. Dat gooien we liever niet weg, dat geven we weg.

Duurzaamheid Nederland behoort binnen de Europese Unie tot de top van landen die afval hergebruiken. En nog belandt elk jaar 160 miljoen kilo textiel in het restafval. KICI laat al haar textiel beoordelen op een optimale bestemming. Wat niet geschikt is om opnieuw te dragen of te recyclen in het buitenland, krijgt hier een gespecialiseerde duurzame behandeling. Zo selecteert de Nederlandse T4T machine een vijfde van dit textiel als basis voor gloednieuwe kleding. Het overige textiel kan na vervezeling isolatiemateriaal of harde platen worden.

Goede doelen

Kiezen ĂŠn delen

Zo lang onrecht bestaat en de planeet leeg geconsumeerd wordt, blijft KICI de opbrengst uit ingezamelde kleding aanwenden om dit tegen te gaan. Sinds de oprichting in 1975 kon KICI al ruim 30 miljoen euro schenken aan projecten die de wereld duurzamer en rechtvaardiger maken. Uw gemeente kan daar op uw manier aan bijdragen door te kiezen voor KICI.

Bij KICI is het niet kiezen tussen de verschillende opties. Iedere partner krijgt het volledige pakket. Wel bespreken we graag welke balans optimaal is voor uw gemeente. Tenslotte is inzamelen pas de eerste stap. U maakt het verschil door het traject daarna in goede handen onder te brengen.

Met KICI maakt u het verschil.

Meer informatie: www.kici.nl, 070 383 0306

Lid worden van de NVRD? Houdt uw organisatie zich bezig met afvalbeheer en/of beheer van de openbare ruimte? Bent u professional in afvalbeheer en/of beheer van de openbare ruimte? Word dan lid van de NVRD. Het lidmaatschap is organisatiegebonden.

Wilt u meer weten over de NVRD of het lidmaatschap? Bel of mail dan met ons ledensecretariaat. telefoon 088 -377 0000 email post@nvrd.nl

GRAM | mei 2013

21

K ennisinstituut Duurzaam Verpakken

Op weg naar de ‘hoogst haalbare doelen’ door René Didde

Concrete proefprojecten zoals de inzameling van drankenkartons en een verduurzamingsagenda voor alle branches die met verpakkingen te maken hebben. Aan ambities geen gebrek bij het net opgerichte Kennisinstituut Duurzaam Verpakken. “Wij willen belangeloos opereren,” zegt directeur Hester Klein Lankhorst.

‘Strak’ staat er boven één van de sheets die Hester

al jaren gepolariseerde discussie over verpakkingen.

Klein Lankhorst op haar bureau heeft liggen. Het slaat

“Zeg ‘drankenkartons’ en je hebt direct vijf meningen.

op de tijdsplanning voor een pilotproef met de inzame-

Wij willen met het Kennisinstituut belangeloos opere-

ling van drankenkartons. De kersverse directeur van

ren. Als je me vraagt wat er uit de proef met de dran-

het nieuwe Kennisinstituut Duurzaam Verpakken in

kenkartons gaat komen, dan heb ik geen flauw idee.

Leidschendam is pas enkele dagen aangetreden. Wel

Ik sta er open-minded in en ben nieuwsgierig naar het

is ze een half jaar kwartiermaker geweest. Conform

eindresultaat. Wat wij aan het eind van dit jaar gaan

de Raamovereenkomst Verpakkingen moet het nieuwe

opleveren, is een inzicht in welk systeem de meeste

Kennisinstituut de verduurzaming van de verpakkin-

vermindering van de milieudruk oplevert en wat het

gen aanjagen.

kostenplaatje daarbij is.”

De dertig deelnemende gemeenten – sommige steden

Discussie

zullen mee gaan doen met één of meerdere wijken - va-

Het proefproject met de drankenkartons geldt als het

riëren in hoogbouw. Ze beproeven verschillende haal-

eerste concrete wapenfeit. “Onvoorstelbaar, ruim tach-

en brengsystemen in de bronscheiding. Sommigen

tig gemeenten hebben zich al opgegeven”, zegt Klein

houden de drankenkartons geheel apart, anderen ver-

Lankhorst. “Een aantal gemeenten zoals Deventer en

zamelen ze samen met plastic verpakkingen en weer

Roermond is zelfs al begonnen, maar in mei moeten

anderen doen de drankenkartons bij het oud papier.

de uitverkoren dertig gemeenten allemaal aan de slag

En uiteraard zijn er ook deelnemende gemeenten bij

zijn. En in december moeten de resultaten van de proef

wie nascheiding wordt beproefd. In alle gevallen wordt

duidelijk zijn en moet er een eindrapport liggen.” Een

gekeken hoe groot de respons van de burgers is en hoe

strak schema, kortom. Met dit soort proeven en studies

de ingezamelde drankenkartons kunnen worden herge-

wil Klein Lankhorst helpen helderheid te brengen in de

bruikt. “Het karton bestaat uit zeer lange papiervezels die de papierindustrie graag wil hebben”, zegt Klein Lankhorst. “Ook het aluminium aan de binnenzijde en de plastic dopjes kunnen wellicht worden gebruikt.” De proef met de drankenkartons is het eerste wapenfeit van het Kennisinstituut. Later dit jaar volgt een concreet initiatief om het gebruik van plastic draagtasjes in winkels en op de markt terug te dringen. “De plannen daarvoor worden nu gemaakt en we verwachten nog voor de zomer meer hierover te kunnen zeggen.”

Onafhankelijk Het Kennisinstituut is opgericht als gevolg van de Raamovereenkomst Verpakkingen en wordt met twee miljoen euro per jaar (vastgelegd voor een periode van maar liefst tien jaar) betaald uit het Afvalfonds. Anders dan voorheen betaalt de consument niet via een Ver-

22

GRAM | mei 2013

Hester Klein Lankhorst

met Milieu Centraal om een ideeënbus in het leven te roepen. “Dat kan gaan over klachten en ergernissen, maar liever nog over positieve ideeën. We moeten in de gehele keten samenwerken. Uiteindelijk gaat er om dat we bij gaan dragen aan een circulaire economie.”

Gekissebis Een van de grootste twistpunten in het verpakkingendossier van de laatste twintig jaar betreffen de cijfers. Of het nu gaat om de aantallen geproduceerde verpakkingen, hoeveelheden gerecyclede petflessen, pakkingentaks, maar wordt het fonds tegenwoordig

verwachte hergebruik met vrijwillig brengen of juist

geheel gevuld met bijdragen van het bedrijfsleven. Dat

ophalen, de respons op statiegeld, gekissebis is troef.

betekent echter niet dat het Kennisinstituut naar de pij-

Uit haar vorige functie als hoofd afval en duurzame

pen van Coca Cola en de verpakkende industrie danst.

productketens op het Ministerie van Infrastructuur

“Wij zijn als Kennisinstituut geheel onafhankelijk”, be-

en Milieu herkent Hester Klein Lankhorst het gesteg-

nadrukt directeur Hester Klein Lankhorst. Daar wordt

gel. “We kunnen als onafhankelijk kennisinstituut mis-

ook enige borging voor ingebouwd. Het bestuur van

schien niet een einde maken aan de controverse en wij

het Kennisinstituut staat onder voorzitterschap van de

hebben evenmin een taak in het opstellen van monito-

oud Secretaris-generaal van het voormalige Ministerie

ringsprotocollen”, zegt ze voorzichtig. “Wat we echter

van VROM, Hans van der Vlist. “Er zijn twee bestuursle-

wel kunnen doen, is trachten een einde te maken aan

den van de Rijksoverheid (Ministeries van Economische

het vergelijken van appels met peren. We willen met

Zaken en van Infrastructuur en Milieu), twee bestuurs-

elkaar overeenkomstige getallen produceren en boven-

leden van het bedrijfsleven en twee bestuurleden van

dien goede nulmetingen bevorderen. Verder moet de

de gemeenten”, zegt Klein Lankhorst. De laatste zijn

voormalige VROM-inspectie, tegenwoordig de Inspec-

de wethouders Olaf Prinsen van Apeldoorn en Isabelle

tie voor Leefomgeving en Transport (ILT) de monitoring

Diks van Leeuwarden.

van de verschillende belanghebbenden controleren.”

Daardoor kan meer dan voorheen consensus ontstaan,

Klein Lankhorst zelf stuurt een compact bureauteam

denkt de directeur van het Kennisinstituut Duurzame

aan. Er is wetenschappelijke input en de nog in te stel-

Verpakkingen. “Ik verwacht dat de discussies in de toe-

len Raad van Advies kent straks eveneens een onaf-

komst minder zullen gaan over 79, 80 of 81 procent

hankelijke voorzitter die vergadert met onder andere

recycling van petflesjes, maar dat we breder naar de re-

vertegenwoordigers van ngo’s, brancheorganisaties

cycling gaan kijken. Er zijn natuurlijk altijd landen die

en materialenorganisaties. “Ook dit wordt momenteel

het beter doen dan Nederland, maar we zitten wel in

concreet ingevuld”, zegt Hester Klein Lankhorst. Het

de kopgroep. Daardoor denk ik dat we een voorbeeld

gaat het Kennisinstituut om het stellen van niets min-

kunnen zijn voor de rest van Europa. Heel veel landen

der dan ‘de hoogst haalbare doelen op het gebied van

leggen zich bijvoorbeeld toe op de makkelijk te recy-

duurzaamheid’. Klein Lankhorst: “Daartoe ontwerpen

clen harde fracties. Wij pakken hier ook de mixed-frac-

we nog dit jaar een verduurzamingsagenda waarmee

tie aan, inclusief de zachte plastics. Andere EU-landen

we vóór 2018 alle branches zijn langs geweest, van

zullen daar vroeg of laat ook mee aan de slag moeten.”

de doe-het-zelfzaken tot de frisdrankindustrie en de

Voor de periode na 2015 zal de opgave zijn om meer

groentetelers. We kijken daarbij goed naar de product-

marktwerking te creëren voor de secundaire grondstof-

verpakkingcombinatie, omdat je anders het risico loopt

fen en mede daarmee de veel genoemde ‘circulaire eco-

het kind met het badwater weg te gooien. We gaan op

nomie’ te stimuleren. Gemeenten hebben tegen die tijd

pad met vragen als ‘is die plastic folie om de komkom-

volgens de Raamovereenkomst een regierol over de

mer nodig?’ Als dat onontbeerlijk is om het product

verpakkingen. “Wij gaan gemeenten helpen die regierol

langer houdbaar te laten zijn, kan het dan niet met een

met verve te nemen, de koplopers te stimuleren en de

duurzamer materiaal, op een basis van biomassa (bio-

achterblijvers te helpen. Wij gaan daartoe ook uitvoerig

based) bijvoorbeeld? Zijn die doosjes om die doosjes

met gemeenten en gemeentelijke afvaldiensten spre-

met drie schroeven en drie pluggen nodig in de doe-

ken waar behoefte aan is. Inspirerende voorbeelden

het-zelf-winkel? Zulke heel concrete dingen gaat we

en best practices gaan we zo snel mogelijk op onze

oppakken, met het bedrijfsleven, maar ook met over-

website zetten.”

heden, afvalbedrijven en consumenten.”

Voor die laatste groep werkt Klein Lankhorst samen

Inl. www.kidv.nl

GRAM | mei 2013

23

De ecologische oplossing voor afvalinzameling De firma VDK uit Staden (België) legt zich toe op de constructie van kraakperswagens voor gemeenten en particuliere bedrijven. VDK zoekt steeds verder naar technische oplossingen om afval efficiënter te kunnen inzamelen.

Met de PUSHER 4000, MAX 3000, PUSHER IIK, ECOMAX 4000, en ECO 22 series biedt VDK een aantal sterke ecologische en economische oplossingen voor afvallogistiek.

Met een doordacht perssysteem en een scala van eigen ontwikkelde beladingen voor de (kleine) rolcontainer tot ondergrondse containers levert VDK de kraakperswagens in een zeer goede prijs/kwaliteit-verhouding. Ook kunnen de VDK opbouwen met DIN-kader worden geleverd voor niet eigen beladingen.

VDK Waste Systems Diksmuidesteenweg 68 8840 Staden (België) Telefoon: +31(0)51 70 16 81 Fax: +31(0)51 70 30 37

gram-mol cy 130417.indd 1

18-04-13 12:07

103

Containerwielen van Haco...

... besparen u mankracht!

Haco wielen maken uw containers écht mobiel.

De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie: adv. 103 190x130 mm.indd 1

24

GRAM | mei 2013

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu 11-02-2010 13:55:19

BEST-tas houdt goed herbruikbare spullen uit restafval door Geke Wassink

De BEST-tas (een grote gele zak) staat voor Boeken, Elektrische apparaten, Speelgoed en Textiel-tas waar burgers deze afvalstromen in kwijt kunnen. Na een succesvolle pilot in 2012 wordt het inzamelsysteem dit jaar stapsgewijs in alle RD4 gemeenten ingevoerd. Doel is deze gemakkelijk te hergebruiken of te recyclen afvalsoorten uit het restafval te houden.

Het is wel de bedoeling dat de

De voordelen voor het milieu

aangeboden artikelen heel zijn,

liggen voor de hand: waarom

dus geen incomplete puzzels of

(her)bruikbare spullen verbran-

kapot speelgoed, beschadigde

den met de restfractie, die ook

of vuile boeken. Het bij voorkeur

nog eens een van de duurste

schone textiel mag wel stuk

te verwerken afvalstromen is?

zijn, dit wordt gerecycled: van

De meerwaarde van de tas ligt

de vezels wordt nieuw textiel

verder in werkgelegenheid voor

gemaakt. De boeken, het speel-

mensen met een afstand tot

goed en het goede textiel begin-

de arbeidsmarkt; zij verzorgen

nen in de RD4-kringloopwinkels

de inzameling en sortering. Bij

aan een tweede leven. Kleine

RD4 betekent het werk voor

elektrische of elektronische ap-

tien tot vijftien man.

paraten met een stekker eraan of waar een batterij of accu in

Opbrengst

wordt gebruikt, kunnen ook in

RD4 koos ervoor de inzameling

de BEST-tas. De defecte of wer-

van de BEST-tas aan een goed

kende

uit

doel te koppelen (0,25 euro

huishoudelijk gebruik komen.

per aangeboden tas) als extra

De elektrische apparaten wor-

stimulans om aan deze inzame-

apparaten

moeten

den via Wecycle aangeboden bij

ling mee te doen, om het afval

gespecialiseerde recyclingbedrijven. In tegenstelling

beter te scheiden én omdat Rd4 en de deelnemende

tot de Duitse Wertstofftonne, waarin diverse fracties

gemeenten belang hechten aan maatschappelijke be-

worden ingezameld voor recycling van grondstoffen,

trokkenheid. Het goede doel wordt per gemeente vast-

zijn de spullen uit de BEST-tas bestemd voor hergebruik

gesteld. Zo gaat in de gemeente Simpelveld dit geld

met uitzondering van de kleine elektrische apparaten.

naar Stichting Sang Timur. De stichting ondersteunt kansarmen in andere landen financieel en met hulp-

Voordelen

middelen. Het college van B&W van Voerendaal besloot

“Door een tekort aan kleding, boeken en speelgoed in

geen bijdrage aan een goed doel te schenken, maar

onze kringloopwinkels moesten wij deze artikelen in-

laat het hiervoor gereserveerde bedrag terugvloeien

kopen. Dat bracht ons op het idee van de BEST-tas”,

naar de eigen burgers om zo de afvalstoffenheffing

vertelt Lenard van Kan, hoofd beleid & communicatie

laag te houden.

bij RD4. “Door hier klein elektrische apparaten aan toe te voegen, konden we ook gebruik maken van de sub-

Resultaten

sidie die door Wecycle beschikbaar werd gesteld. Dit

Tijdens de pilot moest er geld bij. “De routes hadden

was een mooie gelegenheid een pilot te starten.” Het

we te klein gepland, dat leverde te weinig kilogram-

tekort in de kringloopwinkels behoort sinds de bredere

men per route. Dit is nu bijgesteld naar ongeveer 2.000

invoering van de BEST-tas tot het verleden.

aansluitingen per route. Verder is de inzamelfrequentie

Financieel is deze manier van inzamelen gunstig. Van

teruggebracht van een keer per maand naar een keer

Kan: “Hoe meer producten met een opbrengst je ge-

per twee maanden.” Met deze maatregelen verwacht

lijktijdig kunt inzamelen, hoe lager de inzamelkosten

Van Kan dat het financieel nu uit kan. “We zamelen nu

per ton. Omdat deze spullen apart worden ingezameld,

om en nabij de 2.500 kg per route in. 30 Procent daar-

verklein je het risico dat ze minder waard worden door

van omvat kleine elektrische apparaten. Van de overige

beschadiging.”

spullen is ongeveer 85 procent verkoopbaar.”

GRAM | mei 2013

25

Aanrader

een beter scheidingsgedrag en creëert, in onze regio

De BEST-tas is zeker een aanrader voor andere gemeen-

niet onbelangrijk, werkgelegenheid. Wel van belang is

ten, vindt Van Kan. “De inwoners zijn enthousiast. Ze

dat je de afzet van de ingezamelde producten kunt ga-

zien het als een extra dienstverlening waarmee ze hun

randeren.”

hoeveelheid restafval kunnen verminderen. En ze houden er een goed gevoel aan over omdat hun spullen een tweede leven krijgen. De inzameling resulteert in

Werkwijze Deelnemende

bewoners

ontvangen

eerst

een

startpakket met daarin informatie en een BESTtas. Deze tas wordt elke twee maanden aan huis opgehaald. Afgifte op een milieustraat (in de kringloopcontainer) of bij een kringloopwinkel kan ook. Aangeraden wordt de tas op de inzameldag voor acht uur zo dicht mogelijk bij de eigen brievenbus te zetten, waarop een nieuwe tas in de brievenbus wordt gestopt. Gebruik van eigen tassen is niet toegestaan.

Gemeenten en

verstrekken

handhaven

RD4

op

kringloopbedrijf

producten.

Daarnaast

de

inzamelvergunning

illegale

inzameling.

verkoopt zorgt

de

RD4

Het

ingezameld voor

de

inzameling, het sorteren en de bevoorrading van de kringloopwinkels.

Contact Lenard van Kan: Lenard.vanKan@RD4.NL

Nieuwe Ontwikkelingen

Nieuwe Ontwikkelingen

Nieuw type ondergrondse Schroefpers !!!

Wij presenteren de ondergrondse schroefpers voor ieder type zuil op de:

Uw partner voor afval logistiek

In combinatie met ieder type zuil !!!

De Rooij Milieutechniek BV Tielenstraat 10 5145 RD Waalwijk gram-de rooij 130412.indd 1

26

GRAM | mei 2013

Tel. 0416-312909 Email: info@derooijmilieutechniek.nl Website: www.derooijmilieutechniek.nl 12-04-13 14:33

NVRD Benchmark Gemeente Schoon Tekst: Martin Boels, IPR Normag Samen met IPR Normag voert de NVRD in opdracht van Rijkswaterstaat Leefomgeving de benchmark Gemeente Schoon uit. De benchmark is een belangrijk instrument voor het vergelijken en verbeteren van prestaties. Door vergelijking leren deelnemers van elkaar om de eigen prestaties te verbeteren. De benchmarkronde 2012 biedt interessante inzichten en resultaten voor de aanpak van zwerfafval. Deelnemers zijn enthousiast over de mogelijkheid om op structurele wijze met elkaar in gesprek te gaan.

Samenwerking NVRD en CROW

Gemeente Schoon

Voor de benchmarkronde 2012 hebben NVRD en het

De benchmark Gemeente Schoon is in samenwerking

CROW de handen ineen geslagen. Bas Peeters vertelt:

met de uitvoerende organisaties en gemeenten ontwik-

“Met Harro Verhoeven van het CROW hebben we gecon-

keld. Ook voor 2013 worden er verschillende stappen

stateerd dat de benchmark van de NVRD en het pro-

gezet om de dialoog tussen de deelnemers te verbete-

ject kostenkengetallen van het CROW veel raakvlakken

ren en het model door te ontwikkelen. De focus komt

hebben. Bij de ontwikkeling van de benchmark zijn

meer te liggen op interactie en het onderling vergelij-

definities afgestemd, indicatoren gelijk getrokken en

ken en leren. Daarvoor worden één algemene en twee

zijn specifieke vragen over regievoering toegevoegd

kennisbijeenkomsten

waarmee de projecten elkaar versterken.” Deze samen-

wordt de hoeveelheid gegevens die nodig is voor deel-

werking zal ook in de toekomst verder vorm worden

name beperkt waardoor deelname minder tijd kost (en

gegeven. De NVRD richt zich daarbij vooral op het or-

meer oplevert).

georganiseerd.

Tegelijkertijd

ganiseren van de benchmark en het faciliteren van het leerproces, het CROW op de standaardisatie en de op-

Deelnemen?

zet van een databank kostenkengetallen.

De benchmark Gemeente Schoon 2013 start eind mei 2013. Er is een beperkt aantal (gratis) plaatsen beschik-

Bijeenkomst

baar. U kunt uw deelname aanmelden bij Bas Peeters

In maart 2013 zijn deelnemers en geïnteresseerden met

van de NVRD via peeters@nvrd.nl.

elkaar in gesprek gegaan over de mogelijkheden om de kwaliteit van de openbare ruimte door middel van de benchmark te verbeteren. Tijdens de bijeenkomst is

Er zijn grote verschillen in het aantal geplaatste afvalbakken per km2

het benchmarkmodel gehanteerd als gespreksleidraad, aan de hand waarvan verbanden gelegd zijn tussen ambitie en kwaliteit, areaal en realisatie en uitvoering en kosten. Het enthousiasme tijdens en na de bijeenkomst bij de deelnemers was groot. Daarnaast wordt het benchmarkmodel in toenemende mate gebruikt om bedrijfsprocessen te verbeteren.

€ 0,80 € 0,70 € 0,60 € 0,50 € 0,40 € 0,30 € 0,20 € 0,10 € 0,00 A

B

C

D

E

F

Voorbeeld van data uit de benchmark (Budget per km2)

GRAM | mei 2013

27

Urgenda-directeur gaat voor 'volhoudbaarheid' door René Didde Gedreven zet Marjan Minnesma in op een circulaire economie, te beginnen in haar eigen omgeving.

“Ik denk dat we in de toekomst in kantoren niet alles meer aanschaffen, maar zituren huren van de stoelfabrikant, lichturen van de lampenproducent en poepuren van de toiletpotfabriek.” De directeur van de Stichting Urgenda in Amsterdam vindt dat gemeenten en gemeentelijke diensten wel een tandje kunnen bij schakelen.

Ze houdt kantoor in een rafelrand van Amsterdam. Aan

ten. “Waarom moeten alle boeren een enorm machi-

de oevers van het IJ in een fabriek waar voorheen lach-

nepark hebben? Waarom moet elke tuinier zijn eigen

gas werd geproduceerd - een driehonderd keer zo sterk

hoge drukspuit hebben en elk bouwbedrijf zijn eigen

broeikasgas als CO2 - werkt Marjan Minnesma aan een

kraan?”, vraagt Minnesma zich af. “Een economie

duurzame wereld. Al heeft de directeur van Stichting

waarin machinepark, wagenpark of kantoorinrichting

Urgenda het eigenlijk liever over ‘volhoudbaarheid’, de

zoveel mogelijk worden gedeeld, leidt tot een zuiniger

Zuidafrikaanse vertaling van ‘sustainable’. “Slappe gre-

omgaan met grondstoffen en daarmee automatisch tot

nen paaltjes volpompen met schadelijke wolmanzou-

minder afval. Het is daarom mooi dat een van de groot-

ten, zoals tot voor enkele jaren geleden gebeurde, heet

ste bouwbedrijven van Nederland, Volker, meedoet aan

immers ook verduurzamen, maar dat heeft natuurlijk

het concept van delen van machines in het bedrijfje

niks met een betere wereld te maken. En in duurzaam-

FLOOW2.” Minnesma is ambassadeur van dit idee.

heid zit het woordje ‘duur’ en dat horen Hollanders ook liever niet”, lacht de door dagblad Trouw al twee jaar

Zonnepanelen

achtereen uitgeroepen ‘meest invloedrijke duurzame

Ze ziet wel een gestage trend in de richting van een

Nederlander' (Duurzaamheids top 100).

circulaire economie. Ceo’s van machtige bedrijven, Feike Sybesma (DSM) en Paul Polman (Unilever), zetten

Turntoo

de juiste toon. “Maar het gaat me te langzaam”, meent

De lachgasfabriek is compleet gestript en verbouwd

Minnesma. “Ik maak me zorgen over het grondstof-

tot een bont bedrijfsverzamelgebouw dat huisvesting

fenverbruik. Over veertig jaar is zink, zilver en fosfaat

biedt aan New Energy Docks, een gezelschap van be-

op en worden deze mineralen extreem duur. Daardoor

drijfjes in groene producten en diensten, waaronder

wordt weliswaar exploitatie van moeilijker winbare

Urgenda. We zitten aan een fraaie houten tafel, op de

voorraden lucratief, maar op een gegeven is het toch

vloer ligt ademend en recyclebaar Cradle to Cradle-

echt op. En er komen geen nieuwe stoffen meer bij in

tapijt en voor haar PC staat een stoel die volledig is te

het periodiek systeem der elementen. We zullen echt

demonteren. “Het mooie is dat deze fraaie kantoorspul-

toe moeten naar andere grondstoffen óf veel beter re-

len allemaal niet van ons zijn, maar - volgens het door

cyclen.”

ecologisch architect Thomas Rau ontwikkelde concept van ‘Turntoo’ - volledig in handen blijven van de fabri-

Elektrische auto’s

kant. We betalen er elke maand een bedrag voor. De

Urgenda verwierf bekendheid door de eerste serie-

fabrikant krijgt de spullen na een paar jaar terug en kan

matig geproduceerde, volledig elektrische auto’s naar

alle grondstoffen opnieuw gebruiken. Deze leaseoptie

Nederland te halen. En toen het SDE-subsidiepotje

is naast duurzamer ook goedkoper. En dat komt goed

voor zonnepanelen van de overheid weer eens leeg

uit, want we moeten hier elk dubbeltje omdraaien. Ik

was, organiseerde Minnesma een massale inkoopactie

denk dat we in de toekomst in kantoren niet alles meer

voor zonnepanelen, ‘Wij willen zon’. Duizenden pane-

gaan aanschaffen, maar zituren huren van de stoelfa-

len werden rechtstreeks ingekocht in China. Het eind

brikant, lichturen van de lampenproducent en poepu-

van het liedje was dat ze door het inkoopvoordeel nog

ren van de toiletpotfabriek.”

goedkoper waren dan via de overheid. Urgenda grossiert in actieplannen tot het jaar 2050 voor verduur-

Delen

zaming en klimaatneutrale steden en probeert onder

Het is kortom Minnesma’s vaste overtuiging dat het

meer met zogeheten icoonprojecten inspirerende voor-

realiseren van een circulaire economie gemakkelij-

beelden voor het voetlicht te krijgen.

ker wordt als niet iedereen eigenaar is van produc-

28

GRAM | mei 2013

Marjan Minnesma, directeur Urgenda (Foto: Josje Deekens)

directeur denkt ook dat er meer kan met bermgras en biomassa. “Heel goed dat Staatsbosbeheer nu snoeihout en afvalhout gaat verkopen. Er blijft veel te veel bruikbaar afval liggen.” Gemeenten en Rijkswaterstaat zouden dat voorbeeld kunnen navolgen door aan de slag te gaan met bermafval. “In het project Grassa! worden de grasvezels gesplitst om in de papier- en kartonindustrie te benutten, maar belangrijker nog is dat graseiwit een geconcentreerde vorm van diervoer oplevert. Dat maakt Nederland minder afhankelijk van de import van soja. En daardoor neemt ook het mestprobleem af.”

Kringloop Afval is niet direct een groot thema van Urgenda, maar

Energiecoöperaties

de zorg om grondstoffen is wel verweven met belang-

Ook op het gebied van de burgerparticipatie kunnen

rijke Urgenda-issues als energie, voedsel en mobiliteit.

gemeenten nog wel een tandje bij schakelen, aldus

Grondstoffen in de kringloop houden door radicaal an-

Minnesma. “Laat burgers een eigen stuk openbare

ders te ontwerpen, is het devies. Waarom moet je een

ruimte beheren. Het is goed voor de zelfredzaamheid

hele nieuwe stoel kopen als alleen de zitting is versle-

van burgers, het bevordert de cohesie in de wijk en

ten? “Je kunt de levensduur van veel producten belang-

het is bovendien goedkoper. Gemeenten moeten zelf

rijk verlengen door onderdelen minder te verlijmen en

de regie in handen houden met de grote lijn van de

meer demontabel te maken. Daardoor ontstaat minder

openbare ruimte. “Creëer waterberging, leg waterplei-

afval.” Ook kunnen grondstoffen groener, bijvoorbeeld

nen aan en zorg voor veel groen op straat en groene

door verpakkingen van recyclebaar en afbreekbaar

daken op grote gebouwen. Dat is gezonder en leidt in

plantaardig materiaal te maken. Deze onafhankelijk-

de toekomst tot minder hittestress op straat.” Wat dat

heid van fossiele grondstoffen als aardolie is ook goed

betreft biedt de economische crisis werkelijk kansen.

nieuws voor het beperken van de klimaatverandering,

Gemeenten kunnen verder de vorming van energiecoö-

aldus Minnesma.

peraties in de stad stimuleren. Het leuke is dat energiecoöperaties veelal beginnen met zonnepanelen, maar

Nascheiden

vaak een ontwikkeling doormaken die leidt tot buurt-

Wat huishoudelijk afval betreft is Nederland van ouds-

zorg en voedselvoorziening.”

her al sterk in een grondstoffenrotonde met een hoge score aan ingezameld oud papier en glas. De laatste ja-

Marjan Minnesma, Wormerveer (1966)

ren is daar de aandacht voor de inzameling van plastic

Studeerde bedrijfskunde aan de Henry/Brunel University in Londen,

verpakkingen bijgekomen. Deze kunststof verpakkin-

werkte een jaar bij Shell, maar ging al snel parttime filosofie en milieu-

gen aan de bron scheiden, heeft niet direct Minnesma’s

recht studeren in Utrecht. Studeerde in 1994 af op het VN-klimaatver-

voorkeur. “Je moet het de burger niet moeilijker maken

drag. Intussen werkte ze van 1993 – 1998 bij Novem (een verre voor-

dan het al is. Ikzelf woon vrij ruim en heb een grote

loper van Agentschap NL). Minnesma was vervolgens van 1998 – 2001

schuur. Toen ik daar deze winter ratten aantrof in mijn

directeur campagnes bij Greenpeace. Zij stapte daarna over naar de

zakken met plastic verpakkingen, heb ik de zaak in al-

Vrije Universiteit, Instituut voor Milieuvraagstukken en Centrum voor

lerijl aan spijkers gehangen. Ik vraag me af of het niet

Innovatie en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (2001-2004).

beter is de kunststoffen achteraf te scheiden, zoals bij

Daarna ging Minnesma naar Erasmus Universiteit om samen met Jan

Omrin in Leeuwarden.”

Rotmans het instituut voor transitievraagstukken Drift op te richten (2004 – 2010). Dat leidde in 2007 tot de oprichting van Urgenda, een

Biogas

organisatie die probeert veranderprocessen in de praktijk te versnellen

Gemeenten en overheidsgestuurde diensten kunnen

door koplopers te stimuleren. Minnesma werd directeur en stopte door

volgens Minnesma nog wel wat meer op de trom roffe-

drukte in 2010 met Drift. Ze werd in 2011 en 2012 nummer 1 in de

len. “Zet in op vergisting van gft-afval tot biogas want

Trouw Duurzaamheid top 100.

je houdt daarna een betere compost over.” De Urgenda-

GRAM | mei 2013

29

>>> w w w . a f v a l e n m i l i e u . n l A C T I V E P R O F E S S I O N A L S H E E F T H A A R O O R S P R O N G I N D E A F V A L E N M I L I E U B R A N C H E . D E B U S I N E S S U N I T A F V A L E N M I L I E U B E S C H I K T D A N O O K O V E R R E S U L T A A T G E R I C H T E C O N S U L T A N T S M E T B R E D E B R A N C H E G E R I C H T E E R V A R I N G .

>>> B e l e i d e n a d v i e s >>> C o n t a i n e r m a n a g e m e n t >>> C o n t r a c t b e h e e r >>> I n t e r i m M a n a g e m e n t

B e z o e k a d r e s

>>> B e h e e r O p e n b a r e R u i m t e

A c t i v e P r o f e s s i o n a l s A f v a l e n M i l i e u Z w o l s e w e g 2 9 2 9 9 4 L B B a r e n d r e c h t

>>> D u u r z a a m h e i d >>> M a n a g e m e n t R a p p o r t a g e s

T ( 0 1 8 0 ) 6 4 5 2 3 4 F ( 0 1 8 0 ) 6 4 5 2 3 2

De totaaloplossing voor uw textiel-inzameling en -sortering.

effectieve inzameling

- korte transportlijnen - centrale verwerking

volledige sortering

WIELAND TEXTILES F I R S T I N S E C O N D H A N D C L OT H I N G

- TĂœV Rheinland / TNO gecertificeerd sorteersysteem - 95% hergebruik

Handelsweg 8 075 - 622 86 00 Wormerveer info@wieland.nl

rendabele recycling

www.wieland.nl

- hoge vergoeding - transparant proces 5 jaar dan 2 zame r e e al m t in duur g alis speci tielsorterin x te

K omst R UD’s positief voor afval - sector

‘Als bedrijf krijg je het niet drie keer opnieuw uitgelegd’ Pieter van den Brand Sinds begin 2013 kent ons land welgeteld 28 regionale uitvoeringsdiensten, kortweg RUD’s. Voor het eind van het jaar zijn ze volgens verwachting allemaal operationeel. Als het goed is, zal de afvalsector de vruchten plukken van de gebundelde samenwerking op het vlak van handhaving en vergunningverlening. Twee direct betrokkenen vertellen.

De regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) hebben een lange ontstaansgeschiedenis. Deze begon in 2008 met de commissie onder leiding van Jan Mans, bekend als burgemeester van Enschede ten tijde van de vuurwerkramp in 2000. Mans brak een lans voor het instellen van regionale omgevingsdiensten, waaraan provincies en gemeenten verplicht deelnemen. Er is een wirwar van meer dan 500 instanties die betrokken zijn bij de handhaving van regels voor de leefomgeving (gemeenten, waterschappen, provincies, milieudiensten, politie, openbaar ministerie, inspectie). Deze organisaties slagen er niet in effectief en efficiënt naleving van regels af te dwingen op een manier die burgers en bedrijven zo weinig mogelijk belast, constateerde de commissie.

Monique Verhoeven

Jan Wibier

Rechtszaken Het stelsel van vergunningverlening, toezicht en hand-

vervult dezelfde taak in opdracht van het IPO, de koe-

having moet anders ingericht worden: professioneel,

pel van de provincies. “Niet in elke gemeente heb je

onafhankelijk, eenvoudig, betrouwbaar en gezamen-

nog langer een ammoniakdeskundige nodig”, legt ze

lijk. Dat de deskundigheid van handhavers en vergun-

de eenvoud van de gedachte achter de RUD-vorming

ningverleners tekortschiet, bewijzen de successen van

uit. Met de 28 RUD’s is een landsdekkend netwerk ont-

de milieubeweging bij de Raad van State: negentig

staan, al is nog maar de helft van omgevingsdiensten

procent van de rechtszaken tegen de vergunningen

operationeel. “De andere diensten zijn nog druk met

van zware industriële bedrijven worden gewonnen.

het opbouwen van de organisatie. We verwachten dat

Door het toezicht op milieu onderdak te geven in één

alle RUD’s eind van dit jaar vol in bedrijf zijn”, zegt

uitvoeringsorganisatie, stelde Mans, worden de ken-

Wibier. Daarnaast weigert een handvol gemeenten nog

nis- en capaciteitsarme kleine gemeenten ontzien. Re-

steeds mee te doen. Wibier loopt zich echter nog steeds

gionaliseren is bovendien een goede ontwikkeling om

het vuur uit de sloffen en verwacht de achterblijvers te

het verlies van het aantal ambtenaren op te vangen en

kunnen overtuigen van het nut van deelname aan de

milieuexpertise te behouden.

RUD’s. “Op de werkvloer wordt de keuze hiervoor in elk geval breed gedeeld.”

Overtuigen Er is lang over nagedacht hoeveel uitvoeringsdiensten

De vorming van de RUD’s vereist draagvlak. In het begin

er nodig waren en op welke schaal. Uiteindelijk zijn

werd de operatie sterk van bovenaf gedirigeerd vanuit

begin 2013 in totaal 28 RUD’s opgericht. In feite, stel-

het rijk. Dat wekte veel weerstand op. De bottom-up

len Monique Verhoeven en Jan Wibier, is de kennis op

aanpak die volgde was wel succesvol. “Gemeenten

het

van de complexe milieutaken van meer dan 400

dachten dat ze alles buiten de deur zouden zetten. Dat

gemeenten en twaalf provincies voortaan gebundeld in

is niet het geval. Het gaat slechts om de uitvoering.

28 uitvoeringsorganisaties. “Dat alleen al is een aan-

De gemeenten blijven zelf beleid maken,” vertelt Ver-

zienlijke vooruitgang”, zegt Wibier, die sinds een aantal

hoeven. De trage vorming van de RUD’s heeft nog een

jaren de vorming van de RUD’s namens de Vereniging

andere oorzaak: geld. De correspondentie tussen de

Nederlandse Gemeenten (VNG) begeleidt. Verhoeven

landsdelen waar aan RUD’s werd gewerkt en Den Haag

GRAM | mei 2013

31

K omst RU D’s positief voor afval - sector

kende twee pregnante thema’s: financiële knelpunten

Dankzij de krachtenbundeling kan de vergunningverle-

en de inbreng van rijkstaken in de RUD’s. Opmerkelijk

ning en handhaving sterk worden verbeterd. “Bedrijven

genoeg kregen de RUD’s door toenmalig staatssecreta-

die het niet zo nauw nemen met milieuregels komen

ris Atsma (kabinet Rutte-I) een bedrag van 100 miljoen

sneller bovendrijven. De kans om te rommelen, zonder

euro als ‘efficiencykorting’ opgelegd. Omdat onderzoek

dat dit ontdekt wordt, is veel kleiner geworden, dus

uitwees dat de vorming van de RUD’s aanzienlijke kos-

ook de kans op calamiteiten. Goede bedrijven worden

tenbesparingen op zouden leverden, werd deze winst

sneller gescheiden van de slechteriken”, aldus Verhoe-

al ingeboekt voordat de RUD’s er eigenlijk waren. De

ven. “Als malafide bedrijven sneller door de mand val-

kwestie is nu afgehandeld. Provincies en gemeenten

len, dan kan dit het zelfreinigend vermogen in de bran-

legden bij het rijk een claim neer van 51 miljoen euro

che verhogen en zo bijdragen aan het positieve imago

om het overgangsproces naar de RUD’s te bekostigen.

van de afvalsector,” stelt Wibier.

Eind 2012 nam men genoegen met een bedrag van 25 miljoen euro. Als voorwaarde vinden de komende zes

Voor bedrijven betekent het dat ze minder ambtenaren

jaar geen systeem- of beleidswijzigingen plaats van de

over de vloer krijgen. “Bedrijven krijgen het niet drie

zijde van het rijk. Vreemd genoeg maakt het rijk nog

keer uitgelegd. Bovendien raken ze makkelijker in ge-

geen aanstalten onderdelen uit het eigen takenpakket

sprek met de overheid. Ze kunnen zaken doen met een

naar de RUD’s over te hevelen. Het zou bijvoorbeeld

brede regionale vertegenwoordiging van overheidsin-

logisch zijn ook het vervoer van gevaarlijke stoffen, nu

stanties in het bestuur van de RUD, van gedeputeerden

nog een taak van de Inspectie Leefomgeving en Trans-

en wethouders tot de RUD-directeuren die belast zijn

port (ILT), over te hevelen naar de RUD’s. “Het rijk laat

met de dagelijkse gang van zaken. Bedrijven praten niet

het op dat punt echt afweten,” stellen Verhoeven en

langer met individuele gemeenten,” zegt Verhoeven.

Wibier.

Kennisdelen Milieutaken

Wat opvalt, is de thematische aanpak. “Je ziet dat de

Het basispakket van de RUD’s bestaat uit milieutaken.

RUD’s daar kennis gaan delen over waar de problemen

Er zijn zes BRZO-RUD’s opgericht, die zich richten op

zijn, bijvoorbeeld met de intensieve veehouderij. Een

de complexe vergunningverlening aan bedrijven die

of twee RUD’s gaan zich vermoedelijk specialiseren in

vallen onder het Nederlandse BRZO (Besluit Risico’s

de agrarische sector. Datzelfde kan ook voor de afval-

Zware Ongevallen) en de Europese milieurichtlijn voor

sector gebeuren, verwacht ik,” zegt Verhoeven. Het

industriële processen (IPPC: Integrated Pollution Pre-

besef van de noodzaak van specialisatie wordt vol-

vention and Control). Voor overige bedrijven gaan de

gens Verhoeven aangeslingerd door het overleg van

gemeenten over de vergunningen. Al zijn er steeds

de RUD-directeuren, die zich eind vorig jaar in omge-

meer RUD’s die ook de gemeentelijke BRIKS-taken toe-

vingsdienst.nl verenigden. “Dat zal vanzelf gebeuren.

bedeeld hebben gekregen (de letters BRIKS verwijzen

Het is een dynamisch proces. Iedereen ziet waar het

naar bouw-, reclame-, inrit-, kap- en sloopvergunnin-

beste de accenten kunnen liggen.” Voor afvalbedrijven

gen). De bevoegdheid tot het verlenen van de benodig-

die verspreid over het land verschillende vestigingen

de vergunning blijft bij de bevoegde overheid, hetzij

hebben, komt er meer eenduidigheid in de vergun-

de gemeente, hetzij de provincie. “Wat we gezamenlijk

ningverlening. “De vergunning voor de vestiging in

organiseren, is in feite de back office die zich richt op

Zeeland zal op hoofdlijnen hetzelfde zijn als die voor

de voorbereiding van de vergunningverlening, hand-

de vestiging in Friesland”, zegt Verhoeven. “De sector

having en toezicht”, zegt Wibier. “De RUD-directeuren

krijgt daarmee het langgekoesterde gelijke speelveld.

krijgen een stevig mandaat om handelend op te treden,

Alleen op aspecten die met de omgeving te maken heb-

maar zullen dit altijd in nauw overleg met het bevoegde

ben, zullen er afwijkingen zijn. Het maakt natuurlijk

gezag moeten doen. Die afstemming en communicatie

uit of een bedrijf bijvoorbeeld in het centrum van de

vraagt veel zorgvuldigheid. In geval van bijvoorbeeld

stad of in een buitenwijk op een industrieterrein zit.”

de sluiting of stillegging van een bedrijf wordt de poli-

Volgens Wibier is het niet denkbeeldig dat een landelijk

tiek bestuurder daarop immers aangesproken.”

opererend afvalbedrijf een eigen ‘concernloket’ krijgt, dus nog maar één gesprekspartner voor alle milieuon-

Ketenhandhaving

derwerpen. “Dat is goed mogelijk, want ook dat past

Met de komst van de RUD’s kan de afvalsector een pro-

prima in de RUD-gedachte.”

fessionelere vergunningverlening tegemoet zien. “We

32

weten allemaal dat gemeenten op dat vlak tekortscho-

Netwerkinfo:

ten”, zegt Verhoeven. “De volgende stap is nu de keten-

VNG, www.vng.nl, Jan Wibier (programmamanager

handhaving. Alle partijen in de keten van handhaving

RUD’s), jan.wibier@home.nl

en toezicht bundelen hun kennis en delen informatie.”

IPO, www.ipo.nl, Monique Verhoeven (implementatie-

Tot voordeel van zowel overheid als bedrijfsleven.

manager RUD’s), mverhoeven@ipo.nl

GRAM | mei 2013

COMBI COMFORT 100

WAAROM EEN PROBLEEM? ALS DE OPLOSSING BESTAAT!

Uw RKGV is veilig bij Zandrecycling Nederland.

Brandstofverbruik per uur lager dan € 8,50 excl. BTW

Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of

(gebaseerd op Eco Trac + frontmodule)

veegzand? Zandrecycling Nederland (ZRN)

Hetelucht onkruidbestrijding bij ca. 400°C

RKGV-specialist sinds 1988

is dé specialist van Nederland. We reinigen

Meerdere locaties in Nederland

en recyclen het tot schone (bouw)materialen.

Snelle dienstverlening

ƒ 60% warmte terugwinning

En we verwerken de restfracties volgens de kleinste paragrafen van de Milieuwet. Kijk op

ƒ Geringe investering

Diverse transportmogelijkheden

ƒ Preventief inzetbaar

ISO- en VCA-gecertificeerd

voor meer info, een vrijblijvende afspraak ter

ƒ Werkt volvelds, doodt ook zaden en kiemen

Gratis afvalstroomnummer

kennismaking of het aanvragen van een offerte.

www.zandrecycling.nl, of bel 0174-24 39 50

ƒ Geen schade aan bestrating

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.

ƒ Inzetbaar op halfverharding ƒ Geen roetuitstoot en minimale CO2 uitstoot

WeedControl Specialist in gifvrij onkruidbeheer

T 0416 54 07 18 www.weedcontrol.nl info@weedcontrol.nl

Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • info@zandrecycling.nl

2

A B GRAM | mei 2013

33

Gemeentelijk afvalcongres: Festiafval 2013 Wie de 2013 versie van het jaarlijkse gemeentelijke afvalcongres bezocht, kon zien dat het in een compleet nieuwe outfit was gestoken. Omgevormd tot een Festiafval in een bijzondere omgeving, de rijtuigenloods (geen paarden, wel treinen) in Amersfoort. En zoals het in de echte treinenwereld gaat, het is soms even puzzelen en soms even wachten, maar je komt er. De nieuwe combinatie bleek in ieder geval veel belangstellenden naar Amersfoort te krijgen, getuige een deelnemerslijst met pakweg 400 namen.

Laat de boel de boel

is. Dat zou zowel regionaal als ook landelijk meer op

Voor een verslag van een festival zit de kunst in de

elkaar afgestemd kunnen worden. Burgers moeten we-

beperking, het is immers ondoenlijk om bij alle interes-

ten wat er met hun gescheiden afval wordt gedaan, dat

sante lezingen te zijn Dat geldt dus ook voor deze ver-

is belangrijk voor de juiste feel good trigger die het af-

slaglegger. Kortom hink, stap, sprong, dat u het weet.

val scheiden de burgers kan bieden. Dat beaamde ook

Na de aftrap door NVRD-bestuurslid en wethouder van

Jos Heubers van Wecycle, als volgende spreker over

Arnhem Margreet Van Gastel met de vermelding dat er

het belang van integrale afvalcommunicatie. Hij werkt

een proef met omgekeerde inzameling gaat beginnen,

aan een landelijk bruikbare afvalApp. Het ideaal is één

was het woord aan filosoof des vaderlands Bas Haring.

App die alle burgers voorziet van de juiste informatie

Diens reflecties over afval daalden over de zaal neer:

over het aanleveren en scheiden van afval. Simpel in je

"Denken over afval is emotie". Toch een aardige con-

mobiel kijken en weten waar en wanneer je 'iets' kunt

tradictio in terminis. En: "Afval alleen ordenen waar het

aanbieden, het zit eraan te komen.

echt nodig is en laat verder de boel de boel". Tegenover een zaal vol doeners, iets dat filosofen niet zijn vol-

Aansprakelijkheid

gens de spreker zelf, getuigt zo'n uitspraak toch wel

Volgend traject. Hoe ver gaat de gemeentelijke aan-

van enig lef.

sprakelijkheid? Die vraag kon zelfs de heer Ajit Khan van Achmea niet uitputtend beantwoorden. Maar op

34

Goed, tijd voor een volgend rijtuig, communicatie anno

rijke ervaring bogend, wist hij wel dat als er wat mis

21e eeuw. Albert van Winden, directeur Twente Milieu,

gaat, gemeenten zich altijd als eerste de vraag stellen

weet wel raad met een interessant verhaal over dit on-

of ze hét wel goed geregeld hebben, of het beleid wel

derwerp. Hij betoogde dat een duidelijke lijn in com-

klopt en of de zaken goed op orde zijn. En dan kan het

municatie uitingen rond afvalinzameling belangrijk

best spannend worden, zo is vaak gebleken. Belang-

GRAM | mei 2013

rijke ontwikkeling die gaande is, aldus Khan, is het

als kennispartner, aldus adviseur Daphne van de Berg,

vervagende verschil qua risico aansprakelijkheid tus-

wil gemeenten ondersteunen bij hun invulling van de

sen overheid en bedrijfsleven. Niet onlogisch, wetend

regierol bij de uitvoering van de Raamovereenkomst

dat ook overheden bepaalde bedrijfsmatige activiteiten

verpakkingen. Voor deze omvangrijke transitieagenda

uitvoeren of erin deelnemen als marktpartij.

tot 2022 zullen ook de NVRD en het ROM netwerk ondersteuning gaan bieden.

De trein dendert door met een presentatie van het nieuwbakken Kennisinstituut Duurzaam Verpakken

Het afvalfestival nadert het eindstation. De schermaf-

door Hester Klein Lankhorst en Peter Blok. Hier moet

druk van deze interessante dag is dat onze gezamen-

ik er halverwege invallen, door enige vertraging op het

lijke stip aan de horizon, die gloeiende bol in de verte,

parallelle spoor. Geen punt, de sheets staan immers

een efficiënt en duurzaam afvalbeheer is, met een

op

goede service voor de burger. Weer genoeg te doen de

www.congresenstudiecentrum.nl/onze-diensten/

hand-outs/gemeentelijk-afvalcongres.aspx

en dat is

komende jaren!

best handig. De targets van ons nieuwe Kennisinstituut zijn ambitieus: nastreven van de hoogste haalbare

Tekst:

doelen en werken aan een circulaire economie, gericht

Willy Brinkbäumer, adviseur Grondstoffen, Reiniging en

op beperken van het grondstoffenverbruik. De VNG

Milieu bij Twente Milieu

De ondergrondse perscontainer van Sidcon

Nu met 100 duurza% m stroom e

Een schone en veilige binnenstad De meest effectieve manier van kunststof inzameling met meer dan 70% besparing!

Bijsterhuizen 11-20a | 6546 AS Nijmegen t 024 - 344 66 82 | e info@sidcon.nl | www.sidcon.nl

024 - 344 66 82 | www.sidcon.nl (zie referenties op onze website)

GRAM | mei 2013

35

VAKWERK Ruud Cardol is teamleider van

het

bedrijfsonderdeel

Werk (groenonderhoud) bij AM Groep in Hoofddorp. AM Groep is het leerwerkbedrijf en de dienstverlener voor het bedrijfsleven in de regio Amstelland en Meerlanden.

Voor

de

gemeenten

Aals-

meer, Amstelveen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn voert het bedrijf de Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) uit. De in te zetten medewerkers hebben een afstand tot de arbeidsmarkt.

Zij

worden, onder begelei-

ding van AM Groep,

voor-

bereid op een (begeleide of detacherings) baan binnen de reguliere arbeidsmarkt.

Ruud Cardol (tweede van links) met zijn ploeg (foto: Rob Essenberg)

“Ik zie medewerkers groeien en kan hen echt iets meegeven” Wat houdt je functie in?

Ook zwerfvuil

Ik begeleid drie groepen medewerkers in het groen-

AM Groep bestaat dit jaar 40 jaar en is destijds gestart

onderhoud, in Amstelveen, Aalsmeer en Uithoorn. In

als SW-bedrijf voor de gemeente Haarlemmermeer. In-

totaal gaat het hier nu om 54 mensen en ik verwacht

middels zijn we een zelfstandig leerwerkbedrijf, met

uitbreiding tot zo’n 70 mensen vanuit de gemeenten.

steun van gemeenten. We zijn dan ook geen ambtena-

Deze groepen staan onder aanvoering van een voor-

ren meer, met uitzondering van degenen die voor 2003

man, die ik weer aanstuur.

in dienst zijn gekomen. Ons werkterrein is behoorlijk

Een deel van deze mensen is ingestroomd vanuit de

uitgebreid en verbreed. Zo hebben we in Uithoorn een

WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) en

groot werkgebied voor het groenonderhoud en pakken

ik begeleid hen op basis van het ontwikkeltrajectplan

we daar ook het zwerfvuil aan: we doen reinigingswerk

dat voor hen is gemaakt. Dit is in principe een traject

als zwerfvuil opruimen, prullenbakken legen en oprui-

van een half jaar. In overleg met consulenten en ons

men na de markt.

loopbaancentrum in Hoofddorp kijken we waar zij

36

daarna aan het werk zouden kunnen in een reguliere

Hoe lang doe je dit werk al?

baan, al dan niet onder begeleiding.

Ik werk nu acht jaar bij de AM Groep. Ik ben hier begon-

Daarnaast hebben we ook onze eigen SW-medewer-

nen als teamleider wasserij. Tot 2008 hadden we een

kers. Ook zij zullen uiteindelijk ‘extern’ moeten gaan

eigen wasserij en daarna is deze overgenomen door

werken. Het doel is altijd dat medewerkers uitstromen,

CleanLeaseLamme. Ik

dus ergens anders gaan werken. Uiteraard lukt dat niet

daar, op detacheringbasis, werkten. Daarna heb ik de

bij iedereen, sommigen komen gewoon niet elders aan

flexafdeling mee opgezet en aangestuurd; deze afde-

de bak, soms ook door hun leeftijd.

ling had tot doel medewerkers tijdelijk uit te zenden,

GRAM | mei 2013

begeleidde onze mensen die

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’.

Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?

door Karin Giesen

om zo te wennen aan het werken buiten AM Groep.

nen. Ik zie hen echt sterker worden. Ik werk bijvoor-

Sinds drie jaar ben ik teamleider groen, begonnen in

beeld met een autistische jongen; hij is hier in het team

Amstelveen en later zijn daar Uithoorn en Aalsmeer

zo opgebloeid, door de regelmaat en structuur, dat hij

bijgekomen.

heeft ontdekt wat hij wil: zijn diploma scheikunde halen om daarna de studie tot laborant te kunnen doen.

Had je daarvoor al ervaring binnen deze branche?

En… zijn er ook frustraties?

Ik kom uit de grafische wereld. Jarenlang heb ik bij di-

We worden geacht het werk uit te voeren, tegen een

verse drukkerijen gewerkt, onder meer in de pre press

afgesproken en hoog kwaliteitsniveau, en tegelijkertijd

en fotografie en later als productie- en bedrijfsleider.

medewerkers uit te laten stromen naar het reguliere

Maar ik wilde iets anders gaan doen en bovendien

bedrijfsleven. De goedgeschoolde mensen die mijn

werden de perspectieven in de grafische industrie er

groepen aansturen, vertrekken meestal het eerst. Dat

niet beter op. Doordat ik een medewerker met een ver-

levert me weleens een spagaat op; voor het uit te voe-

standelijke beperking bij een SW-bedrijf kon plaatsen,

ren werk zou ik de beste mensen graag bij me houden,

kwam ik in aanraking met deze branche. Uit ideologi-

maar juist zij kunnen vaak snel elders aan de slag. En ik

sche overwegingen ben ik overgestapt, ik wilde graag

wil en mag hun toekomst natuurlijk niet tegenhouden.

gaan werken met mensen met een beperking. Zo ben Wat merk je van het imago van jullie bedrijf en

ik bij AM Groep terechtgekomen.

de branche?

Wat beweegt je om dit werk te doen?

Mensen op straat reageren weleens negatief op onze

Het begeleiden van mensen die, om wat voor reden

medewerkers. Ze worden dan bijvoorbeeld uitgeschol-

dan ook, een afstand tot de arbeidsmarkt hebben, is

den als ze aan het werk zijn. Bijvoorbeeld als ze met de

heel dankbaar werk. Ik zie medewerkers groeien en

bosmaaiers bezig zijn en het nodige geluid veroorza-

kan hen echt iets meegeven. Deze mensen

ken. Uiteraard reageer ik daar dan meteen op.

worden

vaak als minderwaardig beschouwd, terwijl ze uitein-

Als ik anderen vertel dat ik bij een SW-bedrijf werk,

delijk nagenoeg hetzelfde presteren als ieder ander. Ik

vraagt men mij weleens wat mij dan mankeert. Er

wil hen tools en vooral ook zelfvertrouwen meegeven.

heerst toch nog een beeld dat hier vooral mensen wer-

In eerste instantie is mijn begeleiding vooral gericht

ken waar iets mis mee is. Ik ervaar echter dat werk-

op de sociale basisvaardigheden, zoals omgang met

nemers vanuit de sociale werkvoorziening soms een

collega’s, klanten en bewoners en leren op tijd te ko-

hogere arbeidsethos hebben dan in het bedrijfsleven.

men. Mensen hebben vaak al jaren lang thuis gezeten

AM groep doet overigens veel aan het creëren van een

en moeten echt wennen aan de discipline en nieuwe

positief beeld van de organisatie. Dat doen we bijvoor-

structuur. Daarna komt de meer vakinhoudelijke bege-

beeld met de 40 vrijwilligersprojecten die we dit jaar

leiding.

organiseren, ter ere van ons jubileum.

Inzichtelijk werk

Wat maakt iemand geschikt voor dit werk?

Werken in het groen bevalt me wook heel goed: je

Je moet veel geduld hebben, goede contactuele eigen-

bent lekker buiten en het werk biedt veel vrijheid en

schappen, overredingskracht en je moet mensen een

bewegingsruimte. Bovendien is het heel inzichtelijk

spiegel voor kunnen en durven houden.

werk: je ziet wat er moet gebeuren en ziet de omgeving ook direct opknappen. Ik heb me uiteraard wel

Wat draag jij bij aan AM Groep?

bijgeschoold, ik heb de cursussen gedaan die mijn me-

Ik denk dat ik een flinke bijdrage lever aan de ontwik-

dewerkers ook volgen: zoals veilig werken langs de

keling van de medemens. Daartoe zet ik mijn mensen-

weg, kettingzagen, bosmaaien, de verkorte opleiding

kennis, kennis van het bedrijfsleven en leidinggevende

groenonderhoud. En de opleiding VOL-VCA uiteraard,

ervaring in, die ik in de loop van de jaren heb opge-

die verplicht is voor leidinggevenden in onze branche.

bouwd…

Waar haal jij de meeste voldoening uit?

Netwerkinfo:

Uit de zichtbare ontwikkeling van de medewerkers. Ze

cardol@amgroep.nl

komen vaak eerst vrij angstig en met onzekerheid bin-

www.amgroep.nl

GRAM | mei 2013

37

E erste ex periment met gootsteenvermaler van start

Etensresten door het putje door Pieter van den Brand

Hoge recyclingambities en de nog relatief grote hoeveelheid gft-afval in het restafval nopen tot vergaande actie. Om het gft-afval bij appartementen en hoogbouw uit het restafval te krijgen, is Hengelo een proef gestart met de gootsteenvermaler. Ook elders in het land komt het afvoeren van vermalen etensresten richting riool en waterzuivering in beeld. Er zijn nog veel vragen.

Toevallig zijn de gootsteenvermalers op de dag van het interview ge-

en Rotterdam, die helemaal geen gft meer inzamelen.

arriveerd. Auke Doornbosch haalt er meteen eentje uit de verpakking.

De achterliggende gedachte is dat het groente- en

“Zo, die ga ik het weekend thuis uitproberen”, zegt hij enthousiast. Col-

fruitafval via de riolering zijn weg vindt naar de riool-

lega Franc Talsma van de gemeente Hengelo kijkt vol interesse toe, als

waterzuivering en daar een extra energiebron vormt.

Doornbosch het glimmend nieuwe apparaat van Amerikaanse makelij

Het organische materiaal kan prima worden vergist om

op de tafel van zijn bureau uitstalt. De kleinschalige proef bij zes huis-

biogas te winnen. “Onder onze voeten ligt een pracht

houdens in een appartementencomplex kan binnenkort van start gaan.

van een transportsysteem”, zegt Doornbosch. “Waarom

Een jaar lang wil Hengelo ervaring opdoen met het anders verwerken

zouden we daar geen gebruik van maken om ons zo

van etensresten. Daar is een goede reden voor, verklaren de twee be-

van een klein beetje etensresten te ontdoen?” Dat het

leidsmedewerkers. Uit de evaluatie van het eerste jaar diftar in Hen-

riool zou verstoppen, is volgens hem is dat een brood-

gelo blijkt dat er meer gft in het restafval zit dan in voorgaande jaren

je-aapverhaal. “Juist zeepresten zijn de boosdoener.”

(70 kilo per inwoner tegenover 46 kilo in 2011). “De gootsteenmolen

Wettelijk gezien is het echter verboden etensresten op

kan een prikkel bieden aan bewoners van hoogbouw, die vaak weinig

de riolering te lozen, “terwijl het een dag later via het

ruimte hebben om hun afval apart te houden. Ze kunnen de groente-/

toilet wel mag. Ik zie geen verschil”, stelt Doornbosch

fruitfractie via het riool afvoeren”, zegt Talsma.

nuchter.

De optie van de gootsteenvermaler wordt genoemd in het rapport van

Kosten

de werkgroep Huishoudelijk Afval, die mei vorig jaar toenmalig staats-

Waterschap Regge en Dinkel heeft in de plaatselijke

secretaris Joop Atsma van milieu adviseerde hoe hij zijn ambitie van 65

pers al bij monde van dagelijks bestuurder Jaap Hos

procent recycling van huishoudelijk afval in 2015 kan realiseren. Nieu-

laten weten geen bezwaar tegen het kleinschalige ex-

we concepten als omgekeerd inzamelen laten goede resultaten zien bij

periment in Hengelo te hebben. “De proef kan inzicht

laagbouw. Moeilijker wordt het in hoogbouw waar weinig ruimte is en

geven in wat dit voor onze waterzuivering en de riole-

bewoners vaak minder gemotiveerd zijn en hun groente- en fruitfractie

ring betekent. Invoering op grote schaal is echter een

wegwerken bij het restafval. Denk ook aan de grote steden Amsterdam

ander verhaal”, aldus Hos. Met de proef, leggen Doornbosch en Talsma uit, wil de gemeente aantonen dat de gootsteenvermaler werkt. “Ook willen we de kosten op een rij zetten”, zegt Talsma. “Zo’n apparaat kost enkele honderden euro’s, maar we sparen de verwerkingskosten op het restafval uit. Dat zijn aanzienlijke bedragen.

Terwijl het onzin is om bloemkool te verbranden.” Bijna een derde van de woningen in Hengelo zijn flats en appartementen, zo’n tienduizend in totaal. De gemeente wil de resultaten van de proef meenemen in de beleidsplannen voor de komende jaren.

In Amsterdam overweegt Waternet ook een proef. “Zolang we de effecten niet goed kennen, zijn we voorzichtig met extra afvalstromen in het rioolwater”, zegt strategisch adviseur Otto Reinstra van het watercyclus bedrijf, “maar we zijn wel actief op zoek naar duurzame innovatie. Het zou iets kunnen zijn voor niet alleen hoogbouw, maar ook de binnenstad van Amsterdam.

Het wooncomfort van burgers zou erdoor kunnen ver-

Auke Doornbosch en Franc Talsma bekijken de gootsteenvermaler

38

GRAM | mei 2013

beteren. Er zijn echter nog veel vragen.” Eerder deed onderzoeker Marcel Zandvoort van Waternet een ver-

kennende studie. Vooralsnog koestert hij geen hoge

expert in afvalwaterzuiveringstechnologie. “De zuiveringskosten zul-

verwachtingen. “Het levert vast meer biogas op, wat

len stijgen. Door de plantenvezels zul je extra zuiveringsslib af moeten

positief is, maar ook meer slib. We weten niet waar de

voeren, wat een belangrijke kostenpost is bij rioolwaterzuiveringen.

balans komt te liggen. Er zit een sociaal element aan:

Bij een grootschalige invoering neemt de stikstofvracht voor de water-

in hoeverre accepteert de burger deze techniek? Wat

zuiveringen toe. Omdat deze daar niet op zijn ingericht, is uitbreiding

zijn de effecten op het riool, waterzuivering en afvalin-

noodzakelijk. Voor de burger leveren de extra investeringen ongetwij-

zameling. Dat zijn allemaal aspecten die we nog moe-

feld een hogere zuiveringsheffing op.” De hoop op meer biogas bij

ten onderzoeken. Voor een representatief proefproject

de rioolwaterzuiveringen is ijdel, stelt Van Loosdrecht. “Het afvalwa-

denken we aan een locatie met ongeveer 250 huishou-

ter bevat meer opgelost organisch materiaal, maar dat bezinkt niet in

dens”, aldus Zandvoort.

de voorbezinker van de zuiveringsinstallatie, wat nodig is om het te vergisten. Je kunt het niet afvangen. Omdat de vermalen gf-stromen

Emotie

zich in vloeibare vorm bevinden, zijn ze bovendien slecht vergistbaar.”

Wybe Korpel, die werkt bij de afdeling rioolbeheer van

Vergisten van gft in de composteringsinstallaties is volgens Van Loos-

de gemeente Albrandswaard, ziet vanuit de praktijk

drecht effectiever. De wetenschapper ziet zelfs evidente milieunadelen.

voor- en nadelen. “Aan de ene kant lijkt het mij het

“Een klein deel van de etensresten, die rijk zijn aan suikers, zullen al in

goed om zo’n proef uit te voeren omdat dit inderdaad

het riool gaan vergisten en methaan produceren. Dat methaan komt vrij

een positieve bijdrage aan het zuiveringsproces kan

in de lucht en is een 21 maal sterker broeikasgas dan CO2. De stank-

leveren en mogelijk een positieve impuls aan het schei-

overlast uit het riool zal bovendien flink toenemen.”

den van afval. Aan de andere kant maak ik me zorgen als ik zie wat ik nu al regelmatig in het riool en vooral

Netwerkinfo:

in de gemalen in de pompen tegenkom aan zaken die

Gemeente Hengelo, www.hengelo.nl, Franc Talsma

echt niet in het riool thuishoren.” Ervaringen in de VS,

(beleidsmedewerker afvalbeheer), f.talsma@hengelo.nl

waar de grinder tot de standaard keukenuitrusting behoort, stemmen Korpel verder niet bepaald vrolijk. “Ik

Gemeente Hengelo, www.hengelo.nl, Auke Doornbosch (beleidsmede-

heb daar een aantal keer mogen rondkijken tijdens va-

werker afvalbeheer),

kanties en bij familie. Ondanks de vuistdikke gebruiks-

a.doornbosch@hengelo.nl

aanwijzingen en de claimcultuur heb ik me verbaasd over wat ze daar allemaal door die vermaler in de goot-

Waternet, www.waternet.nl, Marcel Zandvoort (onderzoeker),

steen proberen te proppen. Je moet dan denken aan

marcel.zandvoort@waternet.nl,

wegwerpbestek, nespressokupjes en zelfs complete

Otto Reinstra (strategisch adviseur),

McDonalds-verpakkingen. Als ze dan ook nog een sa-

otto.reinstra@waternet.nl

nibroyeur op de toiletten hebben, dan gaan ook het maandverband en de luiers door de vermaler heen. Dat

Gemeente Albrandswaard, www. albrandswaard.nl, Wybe Korpel

wil je echt niet in de zuivering hebben.”

(medewerker rioolbeheer), w.korpel@albrandswaard.nl

Ook hoogleraar milieubiologie Mark van Loosdrecht van de TU Delft plaatst behoorlijk wat kanttekeningen

TU Delft, www.tudelft.nl, Mark van Loosdrecht (hoogleraar

bij de gootsteenvermaler. Van Loosdrecht geldt als een

milieubiologie), m.c.m.vanloosdrecht@tudelft.nl

‘ Ik wil minder textiel in het restafval.’

Wij regelen dat.

Wij zijn stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. Wij doneren de gehele opbrengst aan goede doelen in binnen- en buitenland. Bel 070 383 0306 voor een vrijblijvend gesprek. www.kici.nl

GRAM | mei 2013

39

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

nieuws Tekst: Bas Peeters

Jaarverslagen gevraagd De NVRD ontvangt jaarlijks van veel leden het jaarverslag. Dit biedt een interessant inkijk

NVRD-agenda

in de ontwikkelingen in onze branche. Helaas is onze verzameling niet compleet. Heeft uw organisatie al een jaarverslag gereed. De NVRD stelt het zeer op prijs een exemplaar of een

14 mei:

link te ontvangen.

commissie PR & Communicatie 16 mei:

Stage: inzet van mensen met afstand tot arbeidsmarkt in de branche

bestuur regio Zuid-Nederland

Sinds 1 april loopt Niels Ratering, student Bestuurskunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen, stage bij de NVRD. Niels onderzoekt de gevolgen van het Sociaal Akkoord en de

17 mei:

aangekondigde Participatiewet voor onze branche. Hij brengt de verschijningsvormen van

commissie Markt & Overheid

integratie tussen afval- en reinigingsbedrijven, sociale werkbedrijven en gemeenten in kaart.

21 mei: commissie STOSAG Evaluatie gladheidbestrijding afgelopen winterperiode

Benchmark Gemeente Schoon

De NVRD-commissie Gladheidbestrijding, onder voorzitterschap van Willy Brinkbaumer, wil

redactiecommissie GRAM

graag inzicht in de ervaringen van de afgelopen winterperiode. Hiertoe is een korte digitale vragenlijst opgesteld en naar alle leden toegestuurd.

29/30/31 mei:

Heeft u de enquête niet ontvangen en wilt u uw ervaringen toch delen, neem dan contact op

NVRD Jaarcongres

met Bas Peeters, e-mail: peeters@nvrd.nl. De vragenlijst is ook te vinden op www.nvrd.nl 4 juni: commissie BOR Factsheets inzamelmethoden De branche is volop in beweging. Door het hele land worden pilots en experimenten uitge-

11 juni:

voerd met vernieuwende inzamelsystemen. De NVRD volgt deze ontwikkelingen en wil de

commissie Internationaal

kennis en ervaringen uit deze pilots delen binnen de branche. Hiertoe worden factsheet

commissie STOSAG

opgesteld. De eerste vier zijn inmiddels gereed. Het gaat hierbij om: Afval Loont in PijackerNootdorp, omgekeerd inzamelen in Dalfsen, gecombineerd inzamelen in Sliedrecht en afva-

13 juni:

linzameling in Horst aan de Maas. De factsheets zijn te vinden op www.nvrd.nl. Voor meer

commissie Regievoering

informatie, of aanmelden interessante pilots; Samuel Stollman, e-mail: Stollman@nvrd.nl 14 juni: regiobijeenkomst Zuid-Nederland Bijeenkomst textielrecycling Begin april hebben 40 leden deelgenomen aan de

17 juni:

bijeenkomst van de Regio Zuid-Nederland over de

commissie Inzameling en Recycling

inzameling en recycling van matrassen en textiel.

Nanne Fiole van Retourmatras en Emile Brulls van

18 juni:

RWS gaven interessante presentaties. Aan de hand

commissie Inzameling & Recycling

van scherpe stellingen is vervolgens geanimeerd gediscussieerd over de optimalisatie van textie-

21 juni:

linzameling. De bijeenkomst werd afgesloten met

commissie Opleiden &

een bezoek aan Vernooy textielrecycling in Til-

Professionaliseren

burg; een mooi voorbeeld van ondernemerschap, inzet van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt

25 juni:

en recycling. Presentaties en resultaten workshop

commissie PR & Communicatie

zijn te verkrijgen bij de NVRD.

GRAM | mei 2013

41

R egionaal Twents Symposium

Gemeentelijke samenwerking en afstemming van afvalbeheer Begin april liep de Harry Banninkzaal in hogeschool Saxion vol voor de presentatie van een rapport waar lang naar is uitgezien. Het rapport ‘Oude Alink’, genoemd naar voorzitter Oude Alink (wethouder in Hengelo), van een stuurgroep die de onderliggende regionale bestuurlijke opdracht moest uitwerken, werd gepresenteerd door burgemeester Cazemier van de gemeente Dinkelland. Het lang verwachte rapport, opgesteld door adviesbureau IPR Normag, moet nieuwe kansen bieden voor een nog betere afvalscheiding in Twente.

Lokaal Volgens Paul de Bruin, opsteller van het rapport, is het mogelijk om voor 2030 tot een ‘afvalloos Twente’ te komen. Met de nodige maatregelen kan een forse ombuiging worden bereikt, waardoor van de gemiddeld 237 kg restafval per inwoner straks nog maar 50 kg over is.

Een verschil van bijna 190 kg dat straks als gescheiden afval, ofwel als grondstof een nieuwe productronde krijgt. Dat zijn doelstellingen waar eigenlijk iedereen, ongeacht politieke kleur, wel positief over kan zijn. Kortom, samen op weg naar een grondstofrijk Twente en het liefst ook met inzet van de lokaal beschikbare verwerkers en producenten.

Dit laatste als welgemeend en betrokken advies van de heer Arentsen

Burgemeester Cazemier en wethouder mevrouw Oude Alink

van het gezamenlijke kenniscentrum van Universiteit Twente en Hogeschool Saxion. Hij stelde nadrukkelijk dat naast het inzamelen en

de bestaande situatie en eigen voorkeur. In het afron-

verwerken van afval en grondstofstromen ook het ‘verwaarden’ ervan

dende gesprek met de zaal bleek dat er wel degelijk

binnen de regio zou moeten plaatsvinden. Een extra uitdaging in feite.

oog was voor de belangrijkste speler hierbij, namelijk de burger. Die zal het uiteindelijk moeten gaan doen.

Scenario’s

Dan is het belangrijk alle Tukkers ervan te overtuigen

Die uitdaging kan er dan ook nog wel bij, bovenop de vier uitdagende

dat afvalscheiding belangrijk is. Lukt dat eenmaal, dan

scenario’s van het rapport Oude Alink. Als eerste, optimaliseren van het

gaan Tukkers er ook helemaal voor! Met dat besef kan

bestaande inzamelmodel, als tweede: omgekeerd inzamelen, als derde:

wethouder Oude Alink dan ook opgewekt de bijeen-

de grondstoffenton en als vierde: een brengsysteem met milieueilan-

komst afronden met het voornemen om met de stuur-

den. Een viertal wegen dat ook vanuit Twente naar het spreekwoorde-

groep een advies voor de gemeenteraden op te stellen

lijke Rome moeten leiden, in dit geval staan ze voor een omslag in het

voor een goed en positief debat over het afvalbeheer

denken: van afval naar grondstof. Bij alle vier de scenario’s is er sprake

in Twente.

van een toenemende afvalscheiding in combinatie met een verlaging van de kosten per aansluiting. Er is dus geen slechte keuze, misschien

Regio Twente telt 14 gemeenten met in totaal circa

hooguit een mindere goede. Maar als een gemeente echt wat wil berei-

627.000 inwoners in 260.000 huishoudens. De ge-

ken op afvalgebied, dan is het eerste scenario niet voldoende. Zonder

meente grootte varieert daarbij van ruim 21.000 tot

trendbreuk in het afvalbeleid blijft de teller steken op minder dan 60%

ruim 158.000. De regio kent een groot onderscheid

afvalscheiding. De winnaars gaan voor meer. Dan is invoering van een

in stedelijkheidsklassen, wat het onderling afstem-

gemeentelijk brengsysteem met fraai milieueilandje een goede optie

men van het afvalbeleid niet gemakkelijker maakt.

die zal leiden tot circa 75% afvalscheiding.

Qua afvalinzameling is de schakering ook rijk ge-

Dat levert zeker op, maar de ‘top of the hill’ biedt het scenario om-

noeg: eigen dienst, eigen inzamelbedrijf (Twente Mi-

gekeerde inzamelen al dan niet in combinatie met de veelbesproken

lieu, Rova) of gewoon aanbesteed. Bij de verwerking

grondstoffenton. Een inzamelsysteem waarbij het restafval wordt ge-

van rest- en gft-afval ligt het simpeler, dit wordt in

bracht en alle grondstoffen aan huis worden opgehaald. Niet zozeer

de meeste gevallen door Twence BV uitgevoerd.

nieuw als idee of methode, maar in het rapport wel geheel uitgewerkt en doorgerekend én vergeleken met andere opties. Dat maakt dat de

Tekst: Willy Brinkbäumer, adviseur Grondstoffen, Reini-

Twentse gemeenten een passende keuze kunnen maken, uitgaande van

ging en Milieu bij Twente Milieu

42

GRAM | mei 2013

13 kilo

5 kilo

73 kilo 29 kilo

53 kilo

14 kilo

14 kilo

50 kilo

144 kilo 24 kilo

5 kilo

TOEKOMST 2030 GRONDSTOFFENROTONDE

GRAM | mei 2013

43

Daar wil je

Omdat het de enige vakbeu

Innovaties

- zonne-energie - hybride techniek - schone brandstoffen - elektrisch rijden - mobiel ijksysteem

Gratis evenement

Locatie: RDW Testcentrum, Talingweg 76, 8218 NX Lelystad. Goed bereikbaar, GRATIS parkeren

Natuurlijk willen we graag weten dat u komt: registreer u als bezoeker op reinigingsdemodagen

info www.reinigingsdemodagen.nl

spekking

De

Maak het zelf mee Probeer het uit!

e bij zijn!

urs is door en voor de reinigingsbranche.

Afval is goud waard!

Alles over reiniging en het inzamelen van afval

KLAIR rotonde Compleet overzicht

van kunststof afvalcontainers, ondergrondse en halfondergrondse containers

Ervaar!

Scania Green Driver Experience

Schoon rijden op CNG (aardgas onder druk)

Zelf doen!

Rijden op veegmachines Container oppakken met zijlader Ondergrondse containers legen

n, GRATIS toegang, GRATIS hapje en drankje.

n.nl/registreer

vakbeurs met meer dan 250 voertuigen! www.containeronderhoud.nl

Environ

milieutechniek

Noviteiten

Reinigings Demodagen >>

TOTAL WASTE SYSTEMS

AEBI SCHMIDT

Total Waste Systems (TWS) is leverancier

Aebi Schmidt Nederland introduceert de

wordt door Aebi Schmidt al jaren toege-

van inzamelmiddelen voor huishoudelijk

innovatieve Nido Velocity. Dé oplossing

past op start- en landingsbanen bij lucht-

en industrieel afval. Dit jaar brengt het

voor gladheidbestrijding op fietspaden.

havens. Voor toepassing op fietspaden

bedrijf een nieuw product op de Neder-

De Nido Velocity combineert curatieve

werd de techniek aangepast en verfijnd.

landse markt: de Big Belly Solar (BBS). De

én preventieve acties in één werkgang:

Zo volgt de Nido Velocity altijd het spoor

BBS is een inzamelmiddel dat ter plekke

ploegen, borstelen en sproeien. Met deze

van het trekkende voertuig door een

het afval verdicht en in permanente ver-

aanhangcombinatie wordt een werksnel-

speciale stuurinrichting. Ook bij smalle

binding met een centrale server staat.

heid gerealiseerd die viermaal hoger is

doorgangen, rotondes en geparkeerde

Deze server bewaakt permanent de tech-

dan wanneer met afzonderlijke voertui-

auto’s.

nische staat en de vullingsgraad van de

gen wordt gewerkt. Deze gecombineer-

BBS en rapporteert aan één centraal punt.

de werkwijze voor gladheidbestrijding

Inl. www.aebi-schmidt.nl

Het inzamelmiddel werkt op zonne-energie. Dankzij de verdichting van het afval is een lagere inzamelfrequentie mogelijk.

Dat leidt tot lagere inzamelkosten (besparing van brandstof en arbeid) en tot een reductie van CO2-uitstoot.

Inl. www.totalwastesystems.nl

gram-uitenhage 130221.indd 1

46

GRAM | mei 2013

21-02-13 09:45

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

SCHUITEMAKER

GEESINKNORBA

Schuitemaker heeft afgelopen winter een

Geesinknorba heeft de GPM III Kraan-

veelal in stedelijke gebieden gebruikt en

nieuw type ploeg ingezet. Deze ploeg is

trechter serie uitgebreid met een nieuw

daarbij is een goede wendbaarheid van

voorzien van een instelbare naloop slijt-

type voor de lediging van ondergrondse

de huisvuilwagen zeer belangrijk voor

strook direct achter de eerste slijtstrook,

en onderlossende containers. Dit sys-

de gebruikers. Dankzij het verlaagde ge-

te vergelijken met een dubbel scheer-

teem waarbij de kraan bovenop de laad-

wicht van de totale opbouw is de bela-

mes. Het sneeuwruimen is hierdoor

bak is gemonteerd, is ontworpen voor

dingscapaciteit aanzienlijk verhoogd. De

veel effectiever. Er blijft nagenoeg geen

een verhoogde beladingscapaciteit en

dakkraan kan zowel padde-stoel, drieha-

sneeuw achter op het wegdek dat nog

een verbeterde wendbaarheid van de

ken als eenpens opnamesystemen stan-

weggedooid moet worden. Dat scheelt

wagen. Het is eveneens mogelijk de dak-

daard ledigen. De GPM III Kraantrechter

zoutverbruik. Alleen het sproeien van

kraan met ieder type chassis en alle be-

kan eveneens voorzien worden van een

pekelwater is in veel gevallen nu al vol-

schikbare laadbaklengtes te combineren.

GCB 1000 beladingssysteem om ook

doende. De ploeg kent als optie ook nog

Door de kraan op het dak van de laad-

twee- en vierwiel containers tot 1.600 li-

de mogelijkheid om te wisselen van een

bak te monteren, ontstaat extra ruimte

ter te kunnen ledigen. Door de opzetklep

rubber- naar een stalen-slijtsrook door

voor een 6 m³ grotere laadbak of om de

tot 1.000 mm te verlagen, kunnen ge-

één druk op de knop vanuit de cabine.

wielbasis te verkorten voor een verbeter-

bruikers ook zakken en grof afval laden.

Een slimme en compacte oplossing voor

de wendbaarheid van het voertuig. On-

zware omstandigheden, zoals bij vastge-

dergrondse containersystemen worden

Inl. www.geesinknorba.com

reden sneeuw.

Inl. www.sr-schuitemaker.nl

TruckWeigh™ VAN PM

ONbOArd

De ideale oplossing tegen overbelading • Nauwkeurigheid lager dan 2,5% (90–110% van FSD) • Toepasbaar op blad- en luchtvering Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Vishay WCS Benelux Tel: +31(0) 165 561 000. info@wcsbenelux.nl

PM ONBOARD

www.obwvpg.com

A Brand of the VPG On-Board Weighing Product Line

GRAM | mei 2013

47

Noviteiten TERBERG MATEC Terberg Matec introduceert de OLYMPUS OMNIMAX achterlader.

Een veelzijdige goed doordachte en beproefde geïntegreerde automatische containerbelading, gecombineerd met de zeer ervaren kraakpersopbouw van Europa. De OLYMPUS OMNIMAX blinkt uit in eenvoud, functionaliteit en is hét antwoord op de grote diversiteit aan containers.

Inl. Terberg Matec Nederland, tel. 030-6865265

TRANSLIFT Zijladerspecialist Translift Nederland BV toont op de RDD de nieuwe generatie zijbelading: De FLEXLIFT. Deze zijbelading heeft door zijn lineaire hefbeweging een zeer geringe werkbreedte van één meter naast het voertuig. Hierdoor is het systeem zeer geschikt voor de inzet in binnensteden en smalle straten. Daarnaast zorgt de beproefde enkele of dubbele onderliggende grijperopname voor een zeer snelle en efficiënte inzameling van de minicontainers. Door bij het ontwerpen te werken met computersimulaties, praktijktesten en levensduurbeproevingen kan de FLEXLIFT nu aangeboden worden binnen de Translift modulaire bouwvorm. Dit betekent dat naast de verschillende opnamesystemen, deze zijbelading in combinatie met zowel een wisselbare opbouw (IES) als vaste opbouwvariant (FS) geleverd wordt.

Inl. Translift Nederland, tel. 0321-386734 en www.translift.nl

SCHENK Schenk ontwikkelt een deelbare inzamel perscontainer (IPC) om afval uit onder- en bovengrondse containers te verwerken en verdichten. Voordelen van deze IPC zijn: er is maar één persdeel nodig om meerdere containerdelen te vullen, de IPC kan op een bestaand voertuig geplaatst worden en het is mogelijk om meerdere containerdelen tegelijk te transporteren. Door het gebruik van hoogwaardige materialen is de IPC van Schenk de eerste vijfjaar nagenoeg onderhoudsvrij. Daarbij kent de perscontainer een laag eigen gewicht (4.300 kg) en een hoog laadvermogen.

48

GRAM | mei 2013

Reinigings Demodagen >>

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

SPIJKSTAAL ELEKTRO Spijkstaal Elektro is een zelfstandige, Nederlandse onderneming op het gebied van elektrisch aangedreven, horizontaal transport.

Daarnaast geeft het bedrijf concrete invulling aan duurzaam binnenstedelijk vervoer. Steeds meer gemeenten zoeken naar duurzame mobiliteitsoplossingen voor onder meer groenvoorziening, wijkbeheer, reiniging en winterdienst. Spijkstaal ontwikkelt, produceert, verkoopt en onderhoudt een breed scala aan 100% elektrische voertuigen. De Spijkstaal 2000 kenmerkt zich door een ruime, modern uitgeruste cabine, een laadruimte met 2000 kg draagvermogen en een laadvlak van 1500 x 2500 mm. Dankzij moderne techniek is de 2000-serie een zeer veilig en energiezuinig voertuig. Dit laat zich vertalen in een lange levensduur, lage onderhoudskosten en een grote actieradius per batterijlading.

Inl. www.spijkstaal.nl

BEKKER LAGRAM Technische specificaties SolarPress SolarPress 14 m3 Lengte 5750 mm Breedte 2300 mm Hoogte 2330 mm Inwerpcilinder diameter 475 mm Inwerpcilinder volume 0,3 m3 Perscyclus tijd 36 sec Geluidsniveau <78 dB Laadvermogen, afhankelijk van type afval ca 5-6 T Solar Panel type mono kristallijn 6 st Totaal vermogen Solar Panels 260 W (piek)

Inl. www.bekkerlagram.nl

Inl. www.schenkgroep.nl

GRAMâ&#x20AC;&#x192;|â&#x20AC;&#x192;mei 2013

49

Zijlader Kraan-haak

Verhuur van reinigingsmaterieel Service, revisie en onderhoud

Eco pand

(Geesink, Haller en VDK) Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl • www.awmaterieel.nl

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

50

GRAM | mei 2013

Noviteiten

Reinigings Demodagen >>

WELVAARTS Een primeur: ijken op locatie. Na vier jaar ontwikkelen, testen en bouwen is het zover. Welvaarts weegsystemen introduceert haar oplegger voor het ijken van mobiele geijkte weegsystemen. Om een vuilniswagen (met belading) te kunnen ijken, schuift deze oplegger zichzelf eerst uit tot 4.50 meter breed en 7.50 meter hoog. Een kraanbaan schuift in de kraakpersopbouw en de geijkte gewichten worden automatisch geplaatst.

Inl. www.welvaarts.com

HAKO Met de Citymaster 600 verwacht Hako te groeien op de markt voor compacte multifunctionele veegmachines en werktuigdragers. Flexibiliteit in stadsreiniging en tuin- en parkbeheer is met de Citymaster 600 gegarandeerd. Compact, extreem wendbaar, geluids- en emissiearm en zeer comfortabel voor de bestuurder. Het volledig nieuw ontwikkelde snel-wisselsysteem en de universele opvangcontainer met 600 liter inhoud maken een brede inzet mogelijk. Als professionele veeg-zuigmachine,

als

maai-zuigcom-

binatie, als veelzijdige werktuigdrager voor de groendienst of als 4x4 aangedreven werktuigdrager in de winterdienst met keuze uit sneeuwborstel, -ploeg, of -frees en in combinatie met diverse typen zoutstrooiers.

Inl. Hako BV, tel. 0488-473333 of rechtsreeks met Patrick van der Waag, 06-26052570, pvanderwaag@hako.nl

GRAMâ&#x20AC;&#x192;|â&#x20AC;&#x192;mei 2013

51

Noviteiten

Reinigings Demodagen

CARGOTEC Cargotec komt met een nieuwe oplos-

het voertuig. De chauffeur kan met de af-

ren en de steunpoten optrekken. Door

sing voor de inzameling van onder-

standsbediening de container aankoppe-

deze vergaande automatisering zal de

grondse containers: de Hiab Roof Crane

len en automatisch laten ledigen boven

cyclustijd worden verkort en de kans op

(RC-kraan), een speciale auto laad- en

de trechter. Na het terugplaatsen van de

schade afnemen.

loskraan gemonteerd op het dak van een

container kan de chauffeur de kraan ook

huisvuilopbouw. Door het monteren van

weer met één hendel op het dak parke-

Inl. www.hiab.nl en www.cargotec.com

VTM komt met een primeur: de BEAM,

achterste as en de achterbumper, die

beeld zware (olie-)vervuiling op het weg-

een volledig hydrostatisch gecombineer-

werkt over de volledige breedte van het

dek over de volledige breedte van het

de calamiteiten- en wegenbouwmachine

voertuig, uitschuifbaar tot 20 cm buiten

voertuig op te kunnen ruimen.

met veegwerk links en rechts voorzien

de auto. Het voertuig beschikt over een

van frontwals. De BEAM heeft een ge-

hoge druk (400bar) heetwatersysteem

Inl. V.T.M. Veeg- & Zuigmachines,

ïntegreerde rotorcleaner unit tussen de

met chemicaliën toevoeging om bijvoor-

tel. 0345-580832 en www.vtm.nl

de kraan op het dak van de opbouw in plaats van op de conventionele plaats (tussen cabine en opbouw), komt de ruimte direct achter de cabine beschikbaar. Deze ruimte van meer dan één meter kan gebruikt worden voor meer laadvolume of voor hybride aandrijfunits of tanks voor alternatieve brandstoffen.

De bediening van de Hiab RC-kraan kan zodanig geprogrammeerd worden dat de chauffeur met één hendel op de afstandsbediening de steunpoten laat afstempelen, het dak laat ontvouwen en de kraan kan laten zwenken richting de ondergrondse container. De steunpoten stempelen af binnen de contouren van

VTM

52

GRAM | mei 2013

Advertorial

Afvalbeheer en beheer van de openbare ruimte

Financiële en maatschappelijke meerwaarde in balans ‘Meerwaarde’ is het centrale thema van het jaarlijkse NVRD congres. Een interessant begrip, dat vele gezichten kent als het gaat om afvalbeheer en beheer van de openbare ruimte. Van financiële meerwaarde tot maatschappelijke meerwaarde: als overheids-NV biedt Cyclus haar opdrachtgevers een optimale balans.

In tijden van recessie staan gemeenten voor de uitdaging op kostenefficiënte wijze invulling te geven aan afvalbeheer en beheer van de openbare ruimte. Tegelijkertijd hebben zij belangrijke maatschappelijke taken te vervullen, zoals de zorg voor een gezond milieu en de sociale werkvoorziening. Met haar visie en aanpak ondersteunt Cyclus haar opdrachtgevers bij al deze taken en realiseert daarmee in één klap financieel, milieu én sociaal rendement.

Cyclus Academie Bij het vinden van een goede balans tussen financieel en maatschappelijk rendement speelt vakmanschap een cruciale rol. Alleen met gedegen vakkennis is het immers mogelijk op efficiënte wijze invulling te geven aan specialistische opdrachten. Met de Cyclus Academie, een intern platform voor leren en ontwikkelen, verankert Cyclus dit vakmanschap in haar organisatie. Een belangrijk instrument is ook de Persoonlijke Evaluatie Cyclus, waarmee functioneren en ontwikkeling van medewerkers structureel worden geëvalueerd. Zo waarborgt Cyclus dat kennis en vaardigheden van medewerkers in de pas (blijven) lopen met de eisen die de opdrachtgever stelt.

Afstand tot de arbeidsmarkt Het gedegen opleidingsbeleid en de dienstverlening die Cyclus biedt, maken het bedrijf tot een aantrekkelijke werkplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In dat verband werkt Cyclus onder meer samen met sociale werkvoorzieningbedrijf Promen. Medewerkers van dit SW-bedrijf nemen het handmatig groenonderhoud en een aantal reinigingstaken voor hun rekening. De meer complexe onderhoudstaken voeren medewerkers van Cyclus uit. Op die manier ontstaat een optimale werkverdeling, waarbij alle partijen doen waar ze goed in zijn. Zo gaan financieel en sociaal rendement hand in hand.

People 105 deelnemers aan de Cyclus Academie 70 medewerkers (per dag) van SW-bedrijf aan het werk 15 cliënten van de reclassering aan het werk 8 stagiaires die werkervaring opdoen

Planet 29 lessen over afval op scholen in de regio, 10 rondleidingen aan schoolklassen bij Cyclus 3 kilogram GFT-afval meer ingezameld per inwoner per jaar dan in 2011 1 kilogram plastic afval meer ingezameld per inwoner per jaar dan in 2011 13 kilogram restafval minder ingezameld per inwoner per jaar dan in 2011

Profit • Tariefsverlaging op het regionale contract voor verwerking en transport van restafval van 39% • Tariefsverlaging op het regionale contract voor verwerking en transport van grof huishoudelijk afval van 18% Voorbeelden van financieel, milieu en maatschappelijk rendement in cijfers (2012)

Milieurendement Naast sociaal rendement heeft Cyclus ook milieurendement hoog in het vaandel. Zo speelde zij een belangrijke adviserende rol bij de totstandkoming van het regionale meerjarenbeleidsplan huishoudelijk afval 2009 – 2021, waarin onder meer scheidingsdoelstellingen voor 2015 zijn geformuleerd. Kern van de daarin uiteengezette visie is de afvaldriehoek, die stelt dat financiële prikkels, goede service en concreet milieubeleid de belangrijkste sturingsinstrumenten zijn voor het realiseren van de doelstellingen. Cyclus ondersteunt haar opdrachtgevers in de volle breedte van de afvaldriehoek. Van advisering over diftar en ondergrondse containers tot bijvoorbeeld voorlichtingcampagnes en een geoliede klantenservice.

› Cyclus heeft als overheids-NV maatschappelijk verantwoord ondernemen in haar bloed. De drie kleurkaders op deze pagina brengen treffend in beeld hoe Cyclus ook in economisch moeilijke tijden dienstverlening aanbiedt met financiële en maatschappelijke meerwaarde. En daarmee haar opdrachtgevers op kostenefficiënte wijze in de breedte ondersteunt bij het realiseren van hun doelen.

Colofon Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur) Marc Maassen, GAD Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL Diederik Notenboom, De Meerlanden

Eindredactie Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Agenda 16 mei Themabijeenkomst: ‘Hoe gaan de Participatiewet en het beheer openbare ruimte samen?’

Inschrijven via www.gemeenteschoon.nl 29-30-31 mei NVRD Jaarcongres ‘MeerWaarde’ Organisatie: Meerlanden en NVRD 29-30 mei ReinigingsDemoDagen, Lelystad 19-20 juni

Advertentie-exploitatie

BVOR Demodagen, Attero Maastricht

Bureau Van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort tel. 023 - 5714745 e-mail: M.dewit@bureauvanvliet.com

11 september NVRD themadag afval & grondstoffen, Reehorst Ede

Opmaak en druk Weevers Grafimedia, www.weevers.nl

Officieel vakblad van de NVRD

Abonnementenadministratie NVRD, Postbus 2118, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij de NVRD. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458 © NVRD

Beleidsmedewerker afval- en grondstoffenmanagement 21 uur | schaal 10

& Specialist afvalcommunicatie 10 uur | schaal 10

een combinatie van deze twee functies is mogelijk

Regio Noord-Veluwe (RNV) is een samenwerkingsverband van de gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten. Samen met de gemeenten werkt RNV aan de ontwikkeling van een gebied waar het goed wonen, werken en recreëren is.

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

RNV verricht voor de regiogemeenten een groot aantal afvaltaken.

Als gevolg van herschikking van taken, het kunnen uitvoeren van het nieuwe Afvalbeleidsplan en het deels ontzorgen van de gemeenten, is er behoefte aan uitbreiding van de formatie.

Wij bieden een uitdagende en zelfstandige functie. Kijk op onze website voor meer informatie over deze functie(s). We zien graag uw reactie tegemoet voor 27 mei 2013.

Kijk voor meer informatie op www.regionoordveluwe.nl

Van deR sTeen Reiniging & T RanspoRT

ondeRgRondse conTaineRReiniging

RUiMe eRVaRing

Van der Steen Reiniging & Transport is de specialist in het reinigen van ondergrondse containers en de bijbehorende betonput.

Wassen kan iedereen echter grondig schoon maken is een specialiteit. Grondig schoonmaken is van groot belang, dit voorkomt slijtage tussen de beweegbare delen van de container en de valbeveiliging, het voorkomt ook stankoverlast. Het reinigen gebeurd onder hoge druk met een temperatuur van 80 graden celcius.

De restanten worden handmatig van de kleppen afgestoken voor het beste haalbare resultaat. Na het reinigen van de betonput word deze handmatig droog getrokken zodat al het water uit de put verwijderd is. Verder word er een geurverfrisser aan het water toegevoegd zodat de container na de reiniging weer fris ruikt.

Van der Steen Reiniging & Transport verhuurt ook kraanvoertuigen met chauffeur voor het ledigen van ondergrondse containers, voor vast of incidenteel werk.

Onze voertuigen zijn ingericht voor ieder afvalsoort, een perscontainer voor restafval, een volume container met kleppen voor het droog vervoeren van textiel, een driecompartimenten container voor de inzameling van glas. Onze chauffeurs hebben de kennis en ervaring van ieder opname systeem. Ook is het mogelijk om er een kraanweger tussen te hangen zodat het gewicht per locatie bepaalt word.

www.Reiniging-TRanspoRT.nl Paterstraat 43 • 5275 AH Den Dungen • T 073 850 52 30 • F 073 850 57 00 • M 06 234 323 46 • info@reiniging-transport.nl

Van Schijndel Afvalinzamelsystemen VSAII + Kraan / Trechter

VSAII + ACB Archiefbelading

VSAII + SCB 1700 Eurocontainer

Onderdelenservice

Waarom voor van Schijndel kiezen:

 Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw.  Standaard met verzwaard juk en persschot.  Twee jaar garantie.  Vraag naar onze financieringsELE N mogelijkheden.

RD

ON D E

 Eenvoudig, betrouwbaar.  Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken.  Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.

www.vanschijndel.eu

“iets anders, veel beter”.

www.vanschijndel.eu Van Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E info@vanschijndel.eu

www.vanschijndel.eu