Gram 9 november 2013 by NVRD

JAARGANG 104

NUMMER 9

NOVEMBER 2013

Hoe doen zij dat met het schoonhouden van openbare parken | Campagnes in afvalland Geslaagden MBO opleiding Schone Leefomgeving | Circulaire economie al zichtbaar

Kinderen actief in Vlaamse Kokerpark Gent

Verhuur van reinigingsmaterieel Service, revisie en onderhoud (Geesink, Haller en VDK)

KONINKLIJKE VERENIGING VOOR AFVAL- EN REINIGINGSMANAGEMENT

Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl • www.awmaterieel.nl

WERK

BELEIDSBEÏNVLOEDING

BELANGENBEHARTIGING

KENNISPLATFORM

NETWERK PROFESSIONALISERING IMAGOVERBETERING VERENIGING

CIRCA 500 LEDEN

VOOR EEN

DUURZAME

REGIEVOERENDE GEMEENTEN PUBLIEKE BEDRIJVEN AFVALBEHEER & IBOR

OOK TOEGANG TOT NETWERK: DIENSTVERLENERS AAN DE BRANCHE

VOOR LEDEN

DEELNAME THEMADAGEN, CONGRESSEN, EVENEMENTEN

TOEGANG TOT NETWERK

TOEGANG TOT (PRAKTISCHE) KENNIS

KENNIS DELEN STEM IN POLITIEK DEN HAAG EN BRUSSEL

HELPDESK AFVALBEHEER EN IBOR

GEMEENTE

MEEPRATEN & MEEDOEN

IEDERE MAAND VAKBLAD GRAM

UW ORGANISATIE

LID WORDEN? WWW.NVRD.NL

16-05-12 13:40

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? 6

Deze maand: het schoonhouden van openbare parken. In dit artikel leggen twee groenbeheerders uit hoe zwerfafval in parken voorkomen kan worden en welke rol bezoekers hierbij kunnen spelen.

Communicatiecampagnes in afvalland 9

Leden van de NVRD commissie Communicatie presenteren een aantal communicatiecampagnes waar ze trots op zijn.

Regiemodel Zwerfafval biedt grip op rol als regisseur in de openbare ruimte 14

Hoe houden we de regie in het schoon houden van de buitenruimte? Vrijwel alle gemeenten staan voor deze vraag, want ze hebben steeds meer te maken met burgers. Het Regiemodel zwerfafval van Gemeente Schoon biedt hulp.

Jan Vlak, directeur Wecycle: “Veel gemeenten zullen voor ons kiezen” 18

De geregistreerde verwerking van elektronisch afval moet een flink tandje hoger voor het behalen van de nieuwe torenhoge recyclingdoelen uit Brussel. Intussen lopen volgend jaar de gemeentelijke afgiftecontracten af en loert er concurrentie. Directeur Jan Vlak schetst zijn dilemma’s.

5 Bezem 13 Afvalvrije basisscholen in Soest en Nieuwegein 16 Vakwerk 20 Amsterdamse voormannen blij met diploma Schone Leefomgeving 22 Circulaire economie al zichtbaar 24 Eerste C2C-geïnspireerde bedrijvenpark 25 NVRD Nieuws Foto voorplaat: Kokerpark Gent, lees verder op pag. 6

26 Met diftar op reis naar een afvalloze maatschappij 28 Nieuws op de markt 30 Agenda

Interview met Jan VLak van Wecycle, lees verder op pag. 18

GRAM

november 2013

Advertorial

Bewonercommunicatie

Samen kosten besparen en hergebruik stimuleren Inwoners uit het Groene Hart kunnen er binnenkort niet meer omheen. Onder het motto ‘I s afval scheiden’ voeren gemeenten gezamenlijk een afvalcampagne.

Bovendien is het geschikt voor afval in het algemeen en voor specifieke afvalthema’s. Een derde belangrijke voorwaarde is de mogelijkheid om het concept heel gemakkelijk gemeentespecifiek te maken en in te passen in de gemeentelijke communicatie. “Op basis van

Eerder rolde Cyclus een campagne uit in de regio over plastic. Voor

de landelijke trends, de afvalcijfers uit de regio en de praktijkken-

de uitvoering van die campagne bundelden de gemeenten de com-

nis vullen we de campagne met actuele kernboodschappen”, zegt

municatievergoeding uit het Afvalfonds. Door gezamenlijk op te

Kouwenhoven, die inzoomt op het beeldmerk: “Aardig is ook de ver-

trekken zijn ontwikkelen uitvoeringskosten laag, wordt er een een-

wijzing naar het Groene Hart.”

duidige boodschap verspreid en werkt de kracht van de herhaling optimaal. Mede door de campagne ‘leeft’ plastic scheiden in de regio

Flexibele kapstok

en wordt de inzameldoelstelling gehaald. Hoofd Communicatie Nico-

Elk kwartaal staat er één afvalthema centraal. Het campagneteam

le Kouwenhoven van Cyclus: “Deze aanpak gaan we met een bredere

komt dan in actie in elke gemeente en over dat onderwerp wordt

scope voortzetten.”

massamediaal gecommuniceerd via een keur aan communicatiemiddelen. “Deze worden flexibel ingericht en ingezet, zodat

Feiten en cijfers

ook aangehaakt kan worden op de actualiteit en op landelijke,

De nieuwe campagne borduurt voort op het succes van de plastic-

regionale en lokale initiatieven. Denk aan de week van de afval-

campagne. Bewoners willen vooral weten waar, wanneer en hoe ze

vermindering, Koningsdag, de dag van de vrijwilliger en duurzaam-

hun afval kwijt kunnen. Daarom vormt korte berichtgeving hierover

heidsmarkten.”

een belangrijk onderdeel. “Daarnaast willen we routinematig gedrag veranderen met verrassende communicatie zoals sprekende cijfers,

De regio zet ‘I s afval scheiden’ in als sturingsinstrument. Inwoners

opvallende visuals en acties die aandacht trekken. Denk aan de hoe-

kunnen rekenen op duidelijke informatie. Dit motiveert en stimu-

veelheid voedsel dat dagelijks wordt weggegooid, een campagne-

leert ze afval volgens de aanbiedregels te scheiden en afval te voor-

team dat inwoners aanspreekt in de supermarkt en een bezoek van

komen. Dit leidt vervolgens tot efficiënte inzameling en verwerking

Maarten Milieu in de klas.”

én tot een hoger scheidingspercentage van huishoudelijk afval in de regio.

I s afval scheiden Met ‘I s afval scheiden’ kiest Cyclus voor een concept dat aansprekend is voor jong en oud en een positieve boodschap uitstraalt.

NIEUWKOOP

PLASTIC Een herkenbaar, aansprekend, positief concept

GRAM

november 2013

Oók geschikt voor één specifieke afvalsoort

Makkelijk gemeentespecifiek te maken

BEZEM Uitverkoop Als u dit leest, zijn we aan het communiceren. Ik heb een boodschap, u bent de ontvanger. U wenst geïnformeerd te worden, ik verschaf u kennis. Ik schrijf, u leest. Eenvoudiger is het niet. Communicatie, we doen het allemaal, de hele dag door. Er is al veel over communicatie gezegd. Misschien wel te veel. Maar, gaat het uiteindelijk niet om slechts één ding? Want welk doel dient communicatie eigenlijk? In de vorm van reclame is dat uiteraard méér verkoop. En bij afvalscheiding méér gescheiden inzameling, toch? Beoogd wordt, uiteindelijk, gedrag te beïnvloeden. Maar gebeurt dat ook daadwerkelijk? Dat blijkt flink moeilijk aantoonbaar te zijn. Als er weer een stapel kranten in de bosjes ligt, denkt u dan “oh, had ik maar beter uitgelegd dat oud papier veel geld oplevert en dat beter is voor het milieu om het te scheiden?” Kunnen we dan zonder communicatie? Nee, dan zouden we verstoken blijven van bijvoorbeeld Raymond van Barneveld die flesjes in een con-

tainer staat te darten. Het leven zou er een stuk minder lollig van worden. Overigens is het wel een campagne die het principe ‘goed voorbeeld doet goed volgen’ gebruikt. In die zin is de Plastic Hero campagne wel ok. Maar, zal met deze campagne de magische grens van 43% hergebruik gehaald worden? Of zal de gemiddelde studio-voetbalkijker zijn apparaten beter inleveren door de We-Cycle reclameborden langs het veld? Communicatie is prachtig en met de juiste woorden kan het zelfs ontroerend zijn. Maar de juiste woorden vinden, dat is nu net de crux. Om dan maar met een communicatiegoeroe te eindigen: (David Ogilvy) “If it doesn’t sell, it isn’t creative.” Willen we met zijn allen naar 65% hergebruik? Dan zal alle creativiteit nodig zijn. Op zoek dus naar onze ‘unique sellingpoints’.

GRAM

november 2013

HOE DOEN ZIJ DAT ? D E Z E MAAN D:

het schoonhouden van openbare parken

Bezoekers Kokerpark ruimen zelf op In het Kokerpark in Gent (België) is dit voorjaar een bijzondere proef gehouden. Gedurende enkele maanden werd het zwerfafval in het park niet opgeruimd. Althans, niet door de gemeente. Aan het eind van de proef bleek dat veel bezoekers zelf zwerfafval opruimden. Acht op de tien bezoekers gaf aan tevreden te zijn over de proef. Kern van het project was dat bewoners, buurtwerkers en jeugdwerk samen probeerden mensen verantwoordelijk te laten zijn voor de netheid van het park. De medewerkers aan het proefproject spraken parkbezoekers daarover veelvuldig aan. Ze vroegen hen hoe ze hun bezoek aan het park vonden, in welke mate ze tevreden waren over de netheid van het park, maar ook wat ze zelf als oorzaak van het afvalprobleem zagen en hoe dat mogelijk opgelost kon worden. Met die participatiegesprekken motiveerde men de bezoekers hun eigen afvalgedrag te verbeteren en meer verantwoordelijkheid te tonen. Een kwestie van mentaliteitsverandering, aldus de projectmedewerkers. Illegale afvalstortingen werden wel door

schoonmaakbeurt en de bekendmaking van

zwerfafval. Volgens de bezoekers is dat wel

de reinigingsdienst verwijderd en ook het

de ‘leefregels voor het park’ door kinderen

een probaat middel bij afvaldumpingen,

legen van de afvalbakken ging gewoon

uit de buurt. Halverwege de actieperiode

maar niet bij het achteloos weggooien van

door. Bezoekers gaven onder meer aan dat

werd het aanwezige zwerfafval aan een

blikjes, papiertjes enzovoort. ‘Achteloos

die afvalbakken te verdekt stonden opge-

lange slinger opgehangen door het park.

omgaan met zwerfvuil is een mentaliteits-

steld, waarop ze zijn verplaatst naar meer

Eind juni werd de proef afgesloten met we-

probleem waar nog veel aan gewerkt moet

zichtbare locaties. Hoewel het Kokerpark

derom een gezamenlijke schoonmaakactie.

worden’, concluderen de Vlaamse mede-

niet spic en span achterbleef na de proef,

Tijdens de proef zijn 160 bezoekers aange-

werkers van het proefproject. ‘Dat gebeurt

waren de meeste bezoekers toch tevreden.

sproken. Opvallend was dat bijna niemand

het best op een preventieve en positieve

Ze vonden het park redelijk proper. De

van de ondervraagden geloofde in het nut

manier, bijvoorbeeld door mensen erover

proef startte in april met een laatste grote

van camera’s en boetes voor de aanpak van

aan te spreken.’

GRAM

november 2013

In dit artikel leggen twee groenbeheerders uit hoe zwerfafval in parken voorkomen kan worden en welke rol bezoekers hierbij kunnen spelen.

tekst: Hetty Dekkers

zwerfafval direct aangesproken worden,

vooral op zaken als brommertjes, loslo-

voelen mensen zich beloond. Zelf maak

pende honden, grote vuren et cetera. Bar-

ik ook regelmatig rondjes door het park.

becuen in het park is toegestaan, maar

Zie ik ’s avonds een groepje jongeren

zodra er grote vuurschalen gebruikt wor-

staan, dan vraag ik naar namen en neem

den, treden de boa’s op. Uiteraard schrij-

ik bijvoorbeeld afscheid met een ‘Nou

ven zij ook wel eens bonnen uit.

Henk, tot morgen’. Mensen voelen zich gekend, door die persoonlijke aanpak.

Wat zijn de resultaten van al die

Ze krijgen steeds meer het gevoel dat het

inspanningen?

park van hen zelf is. De medewerkers van

Sonsbeek is vorig jaar uitgeroepen tot

de sociale werkplaats ruimen overigens

schoonste park van Nederland! De bezoe-

niet alleen afval op. Ze lopen ook alle at-

kers blijven gemiddeld drie tot vier uur in

tributen na om te kijken of deze nog heel

het park, dat is langer dan voorheen. Het

en netjes zijn en ze repareren dingen die

wordt nu echt gebruikt om te recreëren,

kapot zijn. Elke medewerker heeft een

tot tevredenheid van heel veel Arnhem-

Jeroen Glissenaar,

spuitbusje groene verf bij zich, om direct

mers.

beheerder monumentale parken in

de bankjes over te spuiten als daar graf-

Arnhem, waaronder park Sonsbeek.

fiti op zit. Op die manier heeft de veroor-

Hoe verhoudt dat resultaat zich tot

Contact: jeroen.glissenaar@arnhem.nl

zaker er geen plezier van.

de kosten? Sonsbeek is een park van 60 hectare

Worden bewoners, vrijwilligers of

groot. Op een mooie dag trekt dat gerust

anderen erbij betrokken?

tienduizend bezoekers. Heb je in de stad

Regelmatig komen groepen vrijwilligers

een optreden van een bandje, dan vindt

helpen, dat varieert van de bond voor plat-

iedereen het normaal dat daar na afloop

Worden parkbezoekers

telandsvrouwen tot scholieren. We streven

een veegwagen voor komt. In het Sons-

gestimuleerd het park netjes achter

er naar dat iedereen zich betrokken voelt

beekpark is elke mooie dag sprake van

te laten en zo ja, hoe?

bij het park en dat lukt vrij aardig.

een soort evenement. Ik vind het niet gek

Arnhem

dat je daar wat geld en energie in steekt.

Wij zetten in op een park dat altijd

Relatief gezien is het zelfs goedkoop.

schoon, heel en netjes is, zodat het zo

Sinds wanneer hanteert u deze

min mogelijk vuil aantrekt. In park Sons-

aanpak?

beek lopen medewerkers van de sociale

Het uitbesteden aan de sociale werkplaats

Tips voor andere gemeenten?

werkplaats dagelijks rond om zwerfafval

doen we sinds een jaar of vijf. Maar Sons-

Laat zien dat je als beheerder zorgzaam

op te ruimen. Ze spreken de bezoekers

beek is altijd al wel een vrij schoon park

bent voor je park. Als je dat uitstraalt,

aan op een vriendelijke, positieve manier.

geweest, dat was een beetje ons geluk.

zijn bezoekers je erkentelijk en houden

Bijvoorbeeld als een groepje jongeren

Zelf ben ik zeventien jaar geleden begon-

ze het zelf ook netter.

een paar pizzadozen rond laat slinge-

nen als technisch medewerker, dat bete-

ren, dan zeggen ze "zal ik deze dozen

kende ondermeer dat ik de afvalbakken

vast meenemen?" Dat werkt erg goed.

leegde. Toen deden we dat op twee vaste

Ook andere bezoekers kunnen de mede-

dagen van de week. Nu ruimen we elke

werkers direct aanspreken, bijvoorbeeld

dag, dat is een groot verschil.

als ze in de struiken iets van zwerfafval hebben zien liggen. Omdat alles meteen

Wordt er gehandhaafd?

opgeruimd wordt én omdat goedwillen-

Buitengewoon opsporings ambtenaren

de bezoekers zien dat veroorzakers van

(boa's) van de gemeente controleren

>> GRAM

november 2013

HOE DOEN ZIJ DAT ? lingsgraad het hoogst. Dan komen er ook

wachters. Vooral de boa’s moeten hun aan-

jongeren uit de omringende wijken, samen

dacht verdelen over heel Den Haag. Dan

met jongerenwerkers, naar het park om

blijft er helaas niet zo veel tijd over voor

afval op te ruimen. De jongeren bieden de

het Zuiderpark.

bezoekers ook vuilniszakken aan, wat gelegenheid biedt voor een praatje. Voor de

Wat zijn de resultaten van al die

herkenbaarheid zijn de jongeren gekleed

inspanningen?

in goed zichtbare kleding, gele laarzen en

Het park is zichtbaar schoner geworden.

vrolijke joggingpakken. Dat trekt de aan-

We gaan deze aanpak dan ook zeker

dacht. Verder hebben we toegangsborden

voortzetten en uitbreiden. De acties wor-

geplaatst met het verzoek het park net-

den door de bezoekers heel positief ont-

jes achter te laten en hebben we nieuwe

vangen. Mensen steken vaak hun duim

afvalbakken neergezet. De speciaal voor

op, als ze ons bezig zien. Het mooiste is

het park ontwikkelde afvalbakken worden

dat ze zelf ook rommel oprapen. Zien op-

elke avond geleegd.

ruimen doet opruimen, dat effect merk je heel sterk. Voorheen reinigden we in de

Peter van Kan, groenbeheerder stadsdeel Escamp gemeente Den

Sinds wanneer hanteert u deze

ochtenduren, als niemand het zag. Juist

Haag, waaronder het Zuiderpark.

aanpak?

dat zichtbaar opruimen heeft een positief

Contact: peter.vankan@denhaag.nl

We zijn er dit jaar mee gestart omdat we

effect.

merkten dat het onderwerp erg leeft. Dat zag je onder meer aan ingezonden brieven

Hoe verhoudt dat resultaat zich tot

in de plaatselijke pers. Het afvalprobleem

de kosten?

in het Zuiderpark werd ook elk jaar erger,

Dat is lastig te berekenen en te meten.

op het laatst leek het wel een vuilnisbelt.

Maar volgens ons is het de investering

Worden parkbezoekers

Omdat we deze zomer heel duidelijk re-

dubbel en dwars waard.

gestimuleerd het park netjes achter

sultaat zagen van de inspanningen, gaan

te laten en zo ja, hoe?

we er absoluut mee verder. De komende

Tips voor andere gemeenten?

Wij hebben vooral jongeren ingezet om

jaren gaan we de aanpak sterk uitbreiden,

Mik op gedragsverandering. Dat bereik je

het park netjes te krijgen. Studenten van

met meer communicatie en wellicht door

al heel sterk door duidelijk zichtbaar op

een uitzendbureau lopen dagelijks door

ook andere bevolkingsgroepen en vrijwil-

te ruimen, als alle mensen nog in het park

het park met vuilniszakken. Zij ruimen de

ligers erbij te betrekken.

zijn. Na jaren van steeds ergere vervuiling,

Den Haag

boel op en spreken de bezoekers aan. In

zagen wij dit jaar voor het eerst een kente-

de avonduren, als mensen klaar zijn met

Wordt er gehandhaafd?

barbecueën en picknicken, is de vervui-

In bescheiden mate, door boa’s en bos-

ring. Daar wordt iedereen blij van.

‘ Ik wil textielinzameling koppelen aan social return.’ Wij doen dat. Wij zijn stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. Wij doneren de gehele opbrengst aan goede doelen in binnen- en buitenland. Bel 070 383 0306 voor een vrijblijvend gesprek. www.kici.nl

GRAM

november 2013

Communicatiecampagnes in afvalland In een themanummer over communicatie mag een bijdrage van de commissie Communicatie van de NVRD niet ontbreken. De commissieleden delen met GRAM graag een aantal communicatiecampagnes waar ze trots op zijn. Met verschillende inspanningen, waaronder positieve beloning, participatie en educatie, wordt ingezet op bewustwording en uiteindelijk gedragsverandering. Wellicht kunnen anderen hier inspiratie uithalen voor eigen locale acties.

OMRIN: Lekker Stuk!

al die andere kleine elektrische apparaten niet in de

Klein AEEA is een stroom die nog vaak in de huisvuil-

ren, maakten inwoners uit de deelnemende gemeenten

container belandt. Daarom zijn er veel landelijke initia-

kans op de kwartaalprijs: een tabletcomputer. Boven-

tieven die voor bewustwording moeten zorgen. Het is

dien ontvingen ze bij inlevering van drie of meer ap-

heel makkelijk deze kleine apparaten in te leveren voor

paraten meteen een spaarlamp cadeau. Kapotte kleine

verwerking. Friesland en een deel van Noord Gronin-

elektrische apparaten konden op diverse inzamelpun-

gen werkten in 2012 samen in de campagne â&#x20AC;&#x2DC;Lekker

ten worden ingeleverd, zoals de milieustraat, de super-

Stuk!â&#x20AC;&#x2122;. De campagne richtte zich op alle inwoners van

markt of de chemokar.

grijze container te gooien, maar gescheiden in te leve-

de deelnemende gemeenten en had tot doel het inleveren van klein AEEA te bevorderen.

Door te werken met een positieve beloning (de spaarlamp) en de kans op een tabletcomputer, werden veel

In de campagne stond het gescheiden inleveren van

kleine apparaten ingeleverd. In totaal zijn 54.976 ac-

kleine kapotte elektrische apparaten centraal. Door de

tiebonnen ingevuld op de speciale website. Elk kwar-

kapotte tafelventilator, campingantenne, mp3-speler,

taal werd per gemeente uit de ingevulde actiebonnen

digitale fotocamera, wereldontvanger, zaklantaarn en

een winnaar getrokken die de tabletcomputer ontving. Voor de uitreiking werden de lokale kranten uitgenodigd, zodat ieder kwartaal de aandacht weer op de actie werd gevestigd. Verder is gebruik gemaakt van een speciale website, facebook, flyers en posters in gemeentehuizen en milieustraten, busreclame en rondwegborden.

GAD: In de keuken gebeurt het Grondstoffen en Afvalstoffen Dienst in Gooi en Vechtstreek (GAD) wil een hergebruikpercentage van 70 procent realiseren in 2019. Deze doelstelling is in samenspraak met de negen milieuwethouders uit Gooi en Vechtstreek opgesteld als onderdeel van de toekomstvisie: een afvalvrije regio. Dit leidt tot een grote verandering voor inwoners ĂŠn voor gemeenten, omdat zij een andere kijk op afval en grondstoffen krijgen. En natuurlijk voor de GAD, omdat het bedrijf een nieuwe inzamelstructuur gaat bedenken en uitrollen. Om 70 procent hergebruik te bereiken, zet de GAD enerzijds in op nieuwe inzamelmethoden, zoals vaker en omgekeerd inzamelen. Hiervoor worden pilots in de regio

GRAM

november 2013

Communicatiecampagnes in afvalland uitgevoerd. Anderzijds richt de GAD zich op het beïn-

Toen ROVA de Stimuleringsprijs Duurzame Initiatieven

vloeden van het afvalscheidinggedrag van inwoners.

van Agentschap.nl ontving, werd besloten het prijzen-

De GAD heeft onderzocht hoeveel herbruikbare grond-

geld te besteden aan het kopen van een tweedehands

stoffen in het restafval terechtkomen. Hieruit blijkt dat

stadsbus. Deze bus is gereed gemaakt voor leerlin-

restafval voor maar liefst 40 procent uit keukengere-

genvervoer en voorzien van educatiemateriaal. De bus

lateerde grondstoffen bestaat, namelijk 2/3 voedsel-

rijdt op groen gas en met deze ‘groenbus’ worden de

resten en 1/3 verpakkingsmateriaal. Daarom biedt de

leerlingen van school gehaald, naar een klaslokaal op

keuken kansen voor preventie. Zo leidt een boodschap-

het ROVA terrein gebracht en na afloop weer terugge-

penlijstje al snel tot een flinke afname van voedselver-

bracht naar school. De bus heeft inmiddels 650 klassen

spilling en leidt een systeem voor gescheiden weggooi-

vervoerd.

en van afval in de keuken tot meer hergebruik. De les bij ROVA gaat over het belang van het scheiden Dit is de aanleiding geweest voor de campagne ‘In de

van afval en recyclen en maakt duidelijk dat afval geen

keuken gebeurt het’. Deze campagne levert een be-

‘wegwerpproduct’ is, maar als grondstof en energie

langrijke bijdrage om te komen tot meer afvalschei-

kan dienen. Ook wordt er een spel gespeeld en een

ding en is een instrument om te communiceren over

quiz gedaan. Onder begeleiding van een voorlichter

meer hergebruik. Participatie van inwoners is een be-

krijgen de kinderen een rondleiding op het ROVA ter-

langrijk onderdeel van de campagne. Inwoners worden

rein. De persoonlijke benadering (in groepen), maakt

bij dit project nauw betrokken. Samen met hen gaat de

veel feiten- en kennisoverdracht mogelijk. Het pro-

GAD op zoek naar oplossingen en mogelijkheden voor

gramma blijkt erg succesvol.

het optimaal scheiden van afval. Aan hen worden nuttige tips, suggesties en goede ideeën gevraagd voor het scheiden van het afval. Daarmee wil men inwoners beter faciliteren en motiveren tot afvalpreventie en afvalscheiding.

Effectiviteit communicatie Naast de samenwerking met inwoners is in deze campagne gekozen voor een crossmediale communicatiestrategie waarin een middelenmix wordt ingezet, zoals digitale en sociale media en print. Hierdoor wordt een groter bereik gerealiseerd. Bovendien zorgt de aanpak ervoor dat de effectiviteit van de campagne groter is en het overbrengen van de boodschap beter wordt schillende boodschappen en middelen elkaar. Belang-

Twente Milieu: Zeg JA tegen afval scheiden!

rijk onderdeel van de communicatie is te laten zien wat

Twente Milieu heeft inwoners van de gemeente Ensche-

er met het afval gebeurt. Nog beter is het om afval te

de op prikkelende wijze uitgedaagd om zoveel moge-

voorkomen. De GAD steekt daar ook op in.

lijk afval te scheiden. De JA campagne laat zien dat af-

bereikt. Daarnaast versterken en ondersteunen de ver-

val scheiden werkt, het is voor het milieu en bespaart Meer informatie: www.indekeukengebeurthet.nl

waardevolle grondstoffen. De aftrap van de JA-campagne startte onder het motto

ROVA: Afval scheiden is goud

‘Morgen gaan ze scheiden’. Dit gebeurde in huwelijkse

‘Afval scheiden is goud’ is een educatieprogramma

tegen elkaar en vanaf morgen ook JA tegen het afval

van ROVA, gericht op kinderen. Deze groep is nog ont-

scheiden. Aan het kersverse bruidspaar werd een pa-

vankelijk voor de boodschap, neemt het verhaal mee

piercontainer uitgereikt en het scheidingsboekje waar-

naar huis en vertelt het daar aan tafel. De boodschap

in staat hoe ze ook andere afvalstromen kunnen schei-

is voornamelijk gericht op scheiden aan de bron: er

den. Met een koets met daarop het bord 'Morgen gaan

ontstaat schaarste aan grondstoffen, we kunnen zelf

ze scheiden!' reed het bruidspaar vervolgens naar een

waardevolle materialen uit het restafval halen en weer

milieuparkje in de wijk Roombeek, waar het afval dat

hergebruiken voordat het wordt verbrand.

achteraan de koets hing (blik, plastic en papier) keurig

GRAM

november 2013

sferen op het stadhuis. Het kersverse bruidspaar zei JA

De al actieve zwerfafvalteams, die in Nijmegen Z-teams heetten, werden omgetoverd tot Nijmeegse BuurtRangers teams. Deze teams gingen goed, maar vooral ook actief te werk. Mede door alle enthousiaste Nijmeegse BuurtRangers en begeleiders won Nijmegen in 2005 de prijs van schoonste gemeente van Nederland. In de jaren daarna is het project een beetje in de vergetelheid geraakt. In 2011 hebben gemeente en Dar het project nieuw leven ingeblazen, met een nieuwe huisstijl (met de figuur Bart en de slogan “t is mijn buurt’) en een publiciteitscampagne. De website en sociale media werden actief ingezet om het project stadsbreed over het voetlicht te brengen. Ook werden scholen uitgenodigd om mee te doen aan een proefles. Bij deze proefles hoorde ook het spelen van een educatief spel. Met de proeflessen door Dar medewerkers is het startschot gegeven voor nog intensiever contact tussen BuurtRangers en Dar. Vanaf begin 2013 is het project BuurtRangers stadsbreed ingevoerd. Dit heeft geresulteerd in een aanpak werd gescheiden in de juiste ondergrondse container.

waarbij 40 teams verspreid over de stad actief zijn.

Uiteraard blijft het niet bij dit scheidende bruidspaar.

Maar liefst 500 kinderen van 7-11 jaar trekken we-

Gemeente Enschede en Twente Milieu willen alle inwo-

kelijks als Nijmeegse BuurtRangers de wijken in om

ners uitdagen onder het motto ‘Zeg ook ja tegen af-

zwerfafval op te ruimen. Doel is het aantal teams nog

val scheiden’. De JA campagne loopt in ieder geval tot

verder uit te breiden, vooral in de wijken die extra aan-

2014. Het accent van de campagne verschuift steeds

dacht verdienen en waar nog weinig teams actief zijn.

naar een andere afvalstroom. Er is gestart met papier

Ook wil men de Vrienden van De Wijk (de volwassen

naar aanleiding van de invoering van de papiercon-

BuurtRangers) uitbreiden.

tainer in de gemeente Enschede. Vervolgens kwam

Dar is trots op dit project en wil hiermee blijven door-

gft-afval, met het oog op het snoei- en groenafval in

gaan. Ook een aantal regiogemeenten heeft inmiddels

het voorjaar en de zomer. En op dit moment loopt de

het voornemen het project in hun eigen gemeenten uit

plastic campagne, aangezien Twente Milieu sinds 1 ok-

te gaan voeren.

tober het plastic verpakkingsmateriaal huis-aan-huis inzamelt voor de gemeente Enschede.

DAR BuurtRangers: ’t is mijn buurt! Jongeren in de leeftijd van ongeveer 7 tot 11 jaar moeten zich bewust worden van zwerfafval en dragen door op te ruimen meteen een steentje bij aan een schone omgeving. Vanuit deze doelstelling is, alweer meer dan tien jaar geleden, het project Nijmeegse BuurtRangers ontstaan in een wijk in Nijmegen. Kleine groepjes jongeren werden beloond voor het opruimen van zwerfafval in de wijk. Een aantal jaren na de start zag de Gemeente Nijmegen meer in dit concept en wilde er naast een schonere leefomgeving ook een educatief element aan verbinden. Het project sloot aan bij andere projecten in de regio, die zich richten op bewustwording van zwerfafval en het leveren van een bijdrage aan een schone leefomgeving.

GRAM

november 2013

Geen verontreiniging veilig Wilchem heeft ruim 20 jaar ervaring in het ontzorgen van onze klanten bij ongewenste voorvallen en heeft daardoor de afgelopen jaren veel ervaring opgebouwd in het reinigen van wegen en andere verhardingen. Het ontzorgen van onze klanten is de primaire reden dat wij verder innoveren in reinigingstechnieken.

VPM Hondenpoepruimer Fluisterstil en geveerd!

Onlangs heeft Wilchem twee nieuwe wegdekreinigers in gebruik genomen. De machines kunnen zowel aan de voorzijde als links/rechts vegen en met koud water reinigen tot gemiddeld 350 bar. De voertuigen zijn voorzien van een reinigingsmiddel en heeft een grote opvangcapaciteit voor vuilwater. Een speciale techniek met heet water verwijdert met gemak iedere verontreiniging.

De VPM Hondenpoepruimer is met z’n 68 dBA ﬂuisterstil. Het voertuig is geveerd en heeft rondom ruim zicht wat een optimaal comfort voor de bestuurder biedt. Met een snelheid van 28 km/uur en een hooglosser kan er schoon en snel gewerkt worden. Veel opties mogelijk voor inzet het hele jaar.

Bent u goed voorbereid op een incident waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn?

Wilchem bv Burg. Keijzerweg 12, 3352 AR Papendrecht Postbus 1066, 3350 CB Papendrecht tel +31 (0)78 - 6413988 fax +31 (0)78 - 6155649 e-mail info@wilchem.nl www.wilchem.nl

T 0181 - 45 88 45 info@pols.nl www.pols.nl een

onderneming

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden. Roteb Lease

Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

GRAM

november 2013

Afvalvrije basisscholen in RMN-gemeenten In de Gemeente Soest is vorige maand gestart met een proef waarbij een basisschool compleet afvalvrij gaat functioneren. De Insingerschool te Soest heeft dit concept samen met Reinigingsbedrijf Midden Nederland (RMN), wijkbeheerteam Overhees en de gemeente Soest omarmd. Montessorischool De Vleugel werkt voortaan ook volgens dit concept. De school doet dit samen met RMN, de gemeente Nieuwegein en het Milieu educatiecentrum.

Het concept

overblijft. Ouders worden niet verplicht om aan deze

Via een lesprogramma worden de kinderen van de ba-

gedragsverandering mee te doen, maar zullen stevig

sisschool meegenomen in een wereld waarin van afval

in hun schoenen moeten staan als ze het tegen de kin-

grondstof wordt gemaakt. Dit programma wordt direct

deren op willen nemen. Het plastic, papier, gft-afval en

gekoppeld aan de mogelijkheden die er op school zijn

het nog aanwezige restafval worden door RMN ingeza-

voor het bewust omgaan met afval en het zogeheten

meld. RMN koppelt de ingezamelde hoeveelheden ver-

weggooigedrag. Een broodtrommel en drinkbeker (in

volgens terug aan de scholen. Het doel is na ĂŠĂŠn jaar

plaats van een wegwerp boterhamzakje en drinkpakje)

geen restafval meer in te zamelen.

is het preventiewapen tegen de hoeveelheid afval. Het doel is om zo min mogelijk afval te produceren en zo

Win-win situatie

min mogelijk grondstoffen te gebruiken. De verwach-

Soortgelijke Afvalvrije School concepten draaien ook

ting is dat kinderen hun ouders gaan wijzen op hun

elders in het land of zijn als eenmalig project uitge-

aankoopgedrag en daarmee de aankoop van grootver-

voerd. De resultaten en/of voortgangsgegevens zijn

pakkingen zullen stimuleren. Op den duur leidt dit tot

echter onbekend. RMN heeft als ultieme doel dat alle

minder verpakkingsafval.

basisscholen in de RMN gemeenten meedoen aan het concept Afvalvrije school. Voor alle partijen is dit na-

Gedragsverandering

melijk een win-win situatie. De scholen verlagen hun

Bij de scholen worden plastic, papier en gft-afval met

afvalkosten met educatie, de gemeenten hebben het

behulp van een minicontainer ingezameld. In de klas

effect van de gedragsveranderingen bij de kinderen

staan speciale afvalbakken die vervolgens in een mini-

thuis en RMN kan zich voorbereiden op het inzamelen

container in de grondstoffenhoek geleegd kunnen wor-

van grondstoffen in plaats van afvalstromen.

den. In deze grondstoffenhoek staat ook een milieubox waar pennen, stiften, glas en metaal in worden verza-

RMN zal via haar website www.RMN.nl elk kwartaal de

meld. Deze producten hebben een lage omloopsnel-

resultaten van de afvalvrije scholen bekend maken.

heid. Midden in de school staat een houder met een

Voor meer informatie: info@rmn.nl

transparante zak voor restafval dat toch ontstaat. Zo wordt uitvergroot hoeveel er (toch) nog aan restafval

Tekst: Onno Stofberg, hoofd bedrijfsbureau RMN

GRAM

november 2013

Regiemodel Zwerfafval biedt grip op rol als regisseur in de openbare ruimte door: Miranda Koffijberg

Hoe houden we de regie in het schoon houden van de buitenruimte? Vrijwel alle gemeenten staan voor deze vraag, want ze hebben steeds meer te maken met burgers. Of het nou bezuinigingen zijn of principes (‘wijkbewoners bepalen zelf wel wat belangrijk is’), zonder de hulp van burgers wordt het steeds lastiger de omgeving zwerfafvalvrij te houden. Het Regiemodel zwerfafval, vanaf begin november online op de site van Gemeente Schoon, biedt hulp. Iedere gemeente heeft zo haar eigen vragen rond parti-

onderdeel van het traject ‘Regie en Participatie’ van Ge-

cipatie en zwerfafval. Zo wilde het stadsdeel Noord van

meente Schoon.

de gemeente Amsterdam wijkbewoners graag meer ruimte bieden voor zelfbeheer en zocht een passende

Hotspots van een wijk

werkwijze. De Rotterdamse deelgemeente Noord wilde

De eerste stap was om goed te kijken naar de eigen

inzetten op een mentaliteitsverandering van wijkbewo-

uitgangspunten: hoe is ons beleid en onze organisa-

ners om van incidentele zwerfvuilacties tot een meer

tie voor ‘schoon en heel’ tot nu toe en hoe hebben we

structurele aanpak te komen. Gemeente Bergen op

het beleid voor de wijkaanpak en participatie georga-

Zoom zocht naar een rol om adequaat te reageren op

niseerd? In stap twee brachten de gemeenten het ‘DNA

alle aanvragen van bewonersinitiatieven. Vanuit deze

van de wijken’ in beeld: waartoe is een buurt of wijk

vragen gingen ze aan de slag met het Regiemodel, als

zelf in staat? Zijn bewoners, ondernemers, scholen gemakkelijk te mobiliseren of niet? Wie is vooral actief en waar liggen de grootste problemen met zwerfafval, de hotspots? Tegelijkertijd gingen ze bij zichzelf te rade: hoe hard zijn onze ambities rond schoonheidsgraden, willen we die halen of mag het ook wat minder? Zo kwamen ze uit een gewenst type regierol vorm te geven (zie kader). Duidelijkheid "Wij zochten naar een goede werkwijze om om te gaan met de vele eigen initiatieven van burgers", zegt Jeroen Groenendal, beheerder Openbaar Groen bij de gemeente Bergen op Zoom. "We meenden ook dat nog méér mogelijk was op het gebied van participatie, en wilden daarvoor de kaders scherp krijgen: wat doen wij, wat doen burgers?" De gemeente koos voor een faciliterende regierol en werkte die verder uit in concrete acties en middelen. Zo stelde ze een processchema op voor aanvragen van burgerinitiatieven. Die geven intern duidelijkheid over hoe bewonersaanvragen behandeld moeten worden, zodat dat vlot en uniform gebeurt. De DNA-analyse van de verschillende wijken van Bergen op Zoom maakte duidelijk dat elke groep of wijk

Jongeren in Rotterdam Noord schouwen zelf hun wijk. De gemeente zet er vooral op in dat bewoners zich meer en meer verantwoordelijk voelen voor hun omgeving

GRAM

november 2013

Heel praktisch "Er is geen ‘one fits all’ aanpak voor zwerfafval en burgerparticipatie", zegt Kees Stob van Public Result die het regiemodel ontwikkelde voor Gemeente Schoon. "Maar met het model hebben gemeenten concrete handvatten om een werkwijze te vinden die bij hen past." Het regiemodel reikt hiervoor ten eerste de relevante vragen aan. Ten tweede biedt het een serie handige instrumenten, zoals manieren om een wijk te analyseren op de ‘participatie-motivatie’, een overzicht van de consequenties van een specifieke regierol voor de interne organisatie, een concept- werkprotocol eneen andere benadering vraagt. Dat leidde tot een maat-

zovoorts. Tot slot is elke stap ook voorzien van goede

regelenmatrix, een overzicht van de best passende

voorbeelden van andere gemeenten.

maatregelen per doelgroep. "We besteden nu extra aandacht aan wijken waar mensen minder snel geneigd zijn vanuit zichzelf mee te doen. Al blijkt er vaak meer

Welke regierol kiest u?

bereidheid te zijn dat je in eerste instantie denkt."

Geeft u bewoners die zwerfafval willen opruimen een knijper en hesje en kijkt u verder wel wat er gebeurt?

Verwend

Bent u meer het type dat zelf de schoonheidsgraad

De stap in het Regiemodel waarin het wijk-DNA wordt

van een wijk bepaalt en bewerkstelligt? Of maakt

onderzocht, sloot ook goed aan op de vraag van de

u daar graag harde afspraken met bewoners of

gemeente Rotterdam. Ryhan Fartai van deelgemeente

winkeliers over? Misschien vindt u dat de gemeente

Noord: "Wij hebben te maken met veel verschillende

vooral de taak heeft om te sleutelen aan de

wijken en typen bewoners. Dat maakt het complex om

mentaliteit van burgers rond zwerfafval. Kortom:

mensen op de juiste manier te betrekken of enthousiast

ambieert u een meer faciliterende, beheersende,

te maken. Het is dan goed om te bepalen vanuit welke

regulerende of visionaire rol?

visie je steeds wilt werken en dat verschilt per wijk. We kunnen onze voorlichtingsactiviteiten bijvoorbeeld ge-

Het ‘Regiemodel zwerfafval: van reguleren naar

richter inzetten, passend bij de specifieke doelgroep."

participeren’ neemt deze verschillende visies op regie als uitgangspunt. Waar staat u nu en waar

De overgang naar een nieuwe, gewenste regierol van

wilt u naar toe? Bepalend voor de keuze die u

de gemeente vraagt tijd. Ten eerste aan gemeentezijde.

maakt, is enerzijds hoe goed bewoners in de

Voor veel medewerkers is het wennen om meer aan

wijken waar u aan de slag wilt, te motiveren zijn tot

burgers over te laten in plaats van zelf te bepalen en

participatie. En anderzijds de vraag hoe vrijblijvend

zelf te uitvoeren. Het helpt als er een heldere visie ligt

de gemeente de resultaten van participatie vindt,

op wat de gemeente van zichzelf en van burgers ver-

hoe schoon moet het worden? De keuze voor een

wacht en dat ook duidelijk is wat er dan intern anders

rol heeft consequenties voor hoe taken en rollen

moeten worden geregeld. Hoe zorg je bijvoorbeeld

worden verdeeld en ook voor de vaardigheden

voor een goede afstemming tussen de mensen die in

van medewerkers van de gemeente of van de

de wijk op straat werken en de beleidsmedewerkers?

afvalophaler. Het stappenplan van het Regiemodel

Fartai merkt dat ook wijkbewoners moeite hebben om

zwerfafval zorgt dat u alles goed op een rij gezet

te schakelen. "Misschien hebben we ze verwend. We

krijgt. U vindt het op www.gemeenteschoon.nl.

komen ook uit een periode dat de algemene gedachte

Vanuit Gemeente Schoon helpen we u graag op

was dat de overheid het allemaal oplost en dat is nu

weg met deze aanpak. Inl. Jacqueline Rohde e-mail:

anders geworden. Het duurt in elk geval even voor be-

jacqueline.rohde@rws.nl

woners zich afvragen: wat kan ik zélf doen?"

GRAM

november 2013

VAKWERK

Jeanette Vonk (rechts op de foto) is toezichthouder Schoon in Almere Stad Oost. Ze werkt bij Stadsreiniging, in een team van vier toezichthouders en een regisseur voor het winkelgebied, die allemaal een deel van Almere onder hun hoede hebben. Jeanette is ‘Supporter van Schoon’. En zij niet alleen, de gemeente Almere werd dit jaar gehuldigd als gemeente met de meeste Supporters van Schoon in 2013.

Voor mij is het vanzelfsprekend dat je zelf je land schoonhoudt biedsgericht werken wel veel meer verbinding hebben Waarom koos je voor deze functie?

met de andere disciplines. Op het werk van Stadsreini-

Toen ik, nu ongeveer 1,5 jaar geleden, de vacature zag,

ging wordt soms wat neergekeken, ook door collega-

sprak me deze direct aan. De functie is gebaseerd op

ambtenaren. Als je er niet midden in zit, ontgaat je een

de missie Schoon Almere en het streven om een afval-

heleboel. Dan weet je niet welke vakkennis en inzet er

loze stad te worden. Daar sta ik heel erg achter. Onze

komt kijken bij het schoonhouden van de stad.

missie gaat uit van betrokkenheid van bewoners bij het schoonhouden van hun stad. Ik kom uit Australië en heb

Wat houdt je functie in?

daar tot mijn achttiende gewoond. Voor mij is het van-

Mijn hoofdtaken zijn het aansturen van de aannemer die

zelfsprekend dat je zelf je land schoonhoudt. Dat is ook

Almere Oost schoon houdt en het bevorderen van actief

echt ingeburgerd in Australië; het is daar overal brand-

burgerschap, door bewoners te motiveren en belonen

schoon. Hier in Nederland zijn mensen gewend dat er

voor het zelf schoonhouden van hun omgeving. Actief

tot aan de stoep voor hen geveegd wordt (en het liefst

burgerschap stimuleren houdt in dat we bewoners er-

willen ze dat hun stoepje óók nog wordt gedaan).

van bewust maken dat het, net als vroeger, normaal is

De openbare ruimte is van ons allemaal. Het schoonhou-

dat je ook zelf zorgt voor je schone leefomgeving. Daar-

den daarvan is dus niet alleen een taak voor de gemeen-

naast behandel ik vragen en klachten van bewoners en

te. Bovendien is dat onbetaalbaar geworden.

doen we aan educatie van de (school)jeugd. Met ons werk willen we de bewonersparticipatie op

Waarom Stadsreiniging?

gang en in kaart brengen. Dat laatste doen we onder

Mijn vorige functie was projectmedewerker Stedelijke

meer met de digitale kaart ‘Mensen maken de stad’, die

Ontwikkeling. Ik wilde wel een keer iets anders dan wer-

we onlangs hebben gelanceerd. Op deze kaart kunnen

ken op kantoor. Ik heb gemerkt dat Stadsreiniging toch

bewoners zelf hun initiatieven in het schoonhouden

nog wel een beetje een eiland is, hoewel we sinds we ge-

van de stad aangeven. Er staat nu ongeveer 80 vrijwil-

GRAM

november 2013

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed? door Karin Giesen

ligersgroepen, voorzien van contactinformatie, op de

Wat weet je van het imago van de gemeente en

kaart. Met deze kaart kunnen we, letterlijk en figuurlijk,

van jullie werk?

mensen met elkaar verbinden. Vanuit ‘Mensen maken

Met ons werk hebben we een grote invloed op

de stad’ organiseren we ook thema-avonden. Op zulke

imago van de gemeente en de ambtenaar in het alge-

avonden ontmoeten bewoners(groepen), de gemeente,

meen. Het feit dat je bij inwoners op de stoep staat naar

het gemeentebestuur, politie, welzijnswerk en andere

aanleiding van een vraag of klacht, dat wordt gewaar-

betrokkenen elkaar. Het doel is mensen met elkaar te

deerd. Bovendien is het leuk om het tegendeel van het

verbinden. Tegelijkertijd willen we duidelijk maken dat

stereotype ambtenaar te laten zien, eentje die wél snel

de gemeente initiatieven van bewoners wil stimuleren

en persoonlijk reageert en niet grijs is en de hele dag

en niet afkappen.

koffie drinkt!

het

Het gekke is dat bewoners vaak klagen dat er veel geld Wat is er zo leuk aan deze baan?

omgaat in de ambtenarij, maar tegelijkertijd verwachten

Ik merk dat veel mensen goed bezig zijn en veel wil-

zij daar ook heel veel van. De gemeente moet overal

len. Daar krijg ik energie van. Ik kan mensen met elkaar

voor ingeschakeld worden en dat kost nu eenmaal geld.

verbinden zoals de supermarktmanager aan middelbare scholieren, om samen zwerfafval te gaan prikken langs

Wat draag jij bij aan de gemeente Almere?

snoeproutes. En de woningbouwvereniging aan wijkbe-

Ik hoop dat de stad steeds schoner wordt, dat bewoners

woners koppelen om samen een opruimactie te organi-

zich bewuster worden van hun gedrag en de gevolgen

seren.

daarvan. En dat ik daar invloed op kan uitoefenen. Ik moet nog wat jaartjes, maar als ik straks met pensioen

Je merkt dan dat de meest mensen eigenlijk hetzelfde

ga, wil ik terug kunnen kijken op het schoner worden

willen, namelijk een schone stad. Het is mooi als je dat

van de stad.

samen kunt bereiken. En het stimuleert enorm als je van elkaar weet dat ook anderen de stad mee opruimen.

Wat zou je vandaag nog willen veranderen?

We kunnen mensen niet veranderen, maar wel een posi-

Het gedrag van mensen. Dat begrijp ik vaak gewoon

tieve draai aan hun gedrag geven. Je kunt een klagende

niet. Hier in Almere is alles goed geregeld: bewoners

bewoner beschouwen als een zeurpiet, maar ook als een

kunnen grof vuil gratis laten ophalen, men kan het gra-

betrokken bewoner.

tis wegbrengen en daarvoor een aanhanger lenen. Toch wordt er van alles gedumpt, van grofvuil op straat tot

Wat spreekt je het meest aan in je werk?

olie in de kolken. In Australië of Singapore krijg je fikse

Ik heb geleerd hoe ik mensen op een positieve manier

bekeuringen voor vervuiling van de omgeving. Daar

kan motiveren. Door hen te laten zien dat wij echt waar-

wordt veel en streng op gecontroleerd. Wij maken het

deren wat ze doen. Maar, vooral ook door hun proble-

de mensen hier heel makkelijk. Er zijn weliswaar hand-

men en vragen serieus te nemen. Terugkoppelen is daar-

havers, maar de controle is beperkt. Het zijn geen on-

in heel belangrijk. Mensen worden kwaad als ze niks

redelijke eisen die er aan mensen gesteld worden. Een

van ons horen van de gemeente.

schone en veilige omgeving is ook in hun eigen belang. Ik zou hen dat graag aan het verstand willen brengen,

Waar haal jij de meeste voldoening uit?

zodat we de stad ook voor de volgende generatie leef-

Uit kleine dingen eigenlijk. Als ik anderen kan helpen,

baar houden.

kan laten voelen dat ze er niet alleen voor staan, dat het gewaardeerd wordt dat ze actief zijn voor een schone

Ben je trots op je werk? En op de gemeente

stad. Mensen zijn vaak al blij met het rolletje vuilnis-

Almere?

zakken dat ik bij me heb. Als wij klachten krijgen van

Ja ik ben super trots, ik maak vaak reclame voor de ge-

bewoners, gaan die meestal niet over de gemeente zelf,

meente en voor ambtenaren. Ik heb een hele leuke baan.

maar over gedrag van anderen. Bewoners zijn verbaasd

Ik kan overal werken, zelfs in een parkje. Dan ga ik lek-

en vinden het geweldig als ik dan persoonlijk bij hen

ker buiten meldingen zitten lezen of mensen bellen.

langs kom. En als we dan faciliteiten of diensten aanbieden, zoals het neerzetten van een schoonactiekeet of

Netwerkinfo:

iets lekkers bij de koffie voor vrijwilligers, dan maak je

www.almere.nl -> wonen -> afval

mensen heel blij.

(036) 548 4356 / 06-52543571 | jjmvonk@almere.nl

GRAM

november 2013

JAN V LAK, DIRE CTE U R W E CYCL E :

“Veel gemeenten zullen voor ons kiezen” door Pieter van den Brand

De geregistreerde verwerking van elektronisch afval moet een flink tandje hoger, willen de nieuwe torenhoge recyclingdoelen uit Brussel behaald worden. Intussen lopen volgend jaar de gemeentelijke afgiftecontracten af en loert er concurrentie. Directeur Jan Vlak schetst zijn dilemma’s. “Natuurlijk zijn we erbij gebaat zoveel mogelijk gemeenten opnieuw aan ons te binden.” “Een interessante en leuke, maar ook zeer dynami-

streerd. Daarnaast zijn er verwerkers die een contract

sche tijd.” Zo beschrijft directeur Jan Vlak van Wecycle

hebben met Wecycle, maar ook de stromen e-waste

zijn baan op dit moment. Vorig jaar werd er welgeteld

die zij buiten het collectieve inzamelsysteem om ont-

121,2 miljoen kilo elektronisch afval opgehaald, omge-

vangen, registreren. Deze registratie is van het aller-

rekend zo’n acht kilo per inwoner (het dubbele van het

hoogste belang voor het realiseren van de vorig jaar

wettelijke doel van vier kilo). Wecycle doet dat in op-

aanzienlijk aangescherpte recyclingambities in de her-

dracht van de Vereniging NVMP, die 1600 producenten

ziene Europese richtlijn voor Waste Electric and Elec-

en importeurs vertegenwoordigt. Voor het eerst sinds

tronic Equipment (WEEE). In 2019 moet 65 procent van

de start van het collectieve inzamelsysteem in 1999

wat er aan apparaten en elektronica op de markt komt,

loopt de hoeveelheid terug. Een domper? Nee, zo ziet

worden gerecycled (oftewel: 85 procent van het e-afval

Vlak het niet. “Ondanks de crisis is het inzamelpercen-

dat vrijkomt). De doelstelling van minimaal 4 kilo inge-

tage gestegen ten opzichte van wat er op de markt is

zameld e-waste per inwoner wordt dan ingeruild voor

gebracht. Het aandeel kleine elektrische apparaten is

het zeer steviger doel van 17 kilo per inwoner.

stabiel. Daar ben ik trots op. Onze campagnes zijn hier immers op gericht”, verwijst Vlak naar de spotjes op tv

De WEEE-richtlijn moet uiterlijk 15 februari 2014 in na-

en de plaatsing, sinds vorig jaar, van inzamelmeubels

tionale regelgeving zijn geïmplementeerd. Deze rege-

bij Gamma, Hornbach, Mediamarkt, Saturn en een groot

ling is nog niet officieel, maar de conceptversie van

aantal andere retailketens. “Verder neemt het aandeel

eind september is in ons bezit. Met de komst van de

zware apparaten zoals de bolle CRT-tv’s en -monitoren

nieuwe regeling gaat een rapportageplicht voor alle

af. Dat zorgt voor een teruggang in gewicht.”

verwerkers van e-waste gelden. In de regeling staat dat de rijksoverheid een instantie aanwijst om de regis-

De hoeveelheid e-waste die Wecycle inzamelt, beslaat

tratie te verzorgen. “Producenten en verwerkers heb-

zo’n veertig procent van wat we in ons land jaarlijks

ben Wecycle hiervoor voorgedragen”, zegt Vlak, die

aan tv’s, computers, telefoons, koelkasten en energie-

zich wil richten op de verwerkers en schrootbedrijven

zuinige lampen wegkieperen. Naast de tien procent

buiten de eigen Wecycle-structuur. “We bemoeien ons

die via de vuilnisbak naar de afvaloven verdwijnt,

niet met hun business, maar we willen deze bedrijven

vindt de rest van het e-waste zijn weg naar verwerkers

op de verplichte registratie wijzen en controleren of

en schrootbedrijven buiten het Wecycle-circuit (naar

de verwerking aan de kwaliteitseisen voldoet. Als het

schatting zo’n 100 miljoen kilo). Of het belandt (circa

lukt deze stromen transparant in kaart te brengen, dan

75 miljoen kilo) in het schemergebied van export en

hebben we voor het realiseren van de nieuwe doelen

handel. Denk aan het mannetje dat voor dag en dauw

vanuit Europa al heel veel bereikt.”

met zijn roestige busje de stadswijken afstroopt waar die dag het grofvuil opgehaald wordt. “Het e-waste dat

Samenwerking

zijn weg naar verwerkers en schrootbedrijven vindt,

Gemeenten zijn een belangrijke speler in de e-afval-

gaat voor een groot deel naar bonafide bedrijven, die

keten. Van de 121,2 miljoen kilo die vorig jaar werd

het, naar wij aannemen, verantwoord verwerken. Na-

ingezameld kwam 58 procent via de gemeentelijke

tuurlijk zijn er ook bedrijven actief die het niet zo nauw

milieustraten binnen (en nog eens 6 miljoen kilo via

nemen met het milieu. Hoe dat precies zit, daar hebben

de gemeentelijke kringloopbedrijven). Wecycle heeft

we geen zicht op. De kern is dat deze stromen niet

met alle 408 gemeenten een contract, op Maassluis na,

worden geregistreerd”, zegt Vlak.

dat met Van Gansewinkel zaken doet. Deze gemeenten krijgen van Wecycle een kostenvergoeding voor

Recyclingdoelen

het inzamelen en opslaan van e-waste. In ruil hiervoor

De e-waste die Wecycle inzamelt, wordt wel geregi-

moeten ze wel hun volledige mix van elektronisch af-

GRAM

november 2013

val aan de transporteurs van Wecycle meegeven. Vlak

ze een rekening verwachten voor het ophalen en re-

is tevreden over de samenwerking met de gemeenten.

cyclen ervan. Volgens de nieuwe regeling dragen de

“Slechts een klein deel geeft zijn elektronisch afval niet

producenten echter zorg voor de financiering van de

correct af. Natuurlijk belandt er wel eens een koelkast

inzameling en de verwerking van het e-waste van huis-

in de ijzercontainer of zien we afgeknipte kabels. Maar

houdens, wat zou kunnen impliceren dat Wecycle het

dat is deels ook onwetendheid. Het aantal gemeenten

afval kosteloos mee zou moeten nemen. “Dat is dus

dat echt handel aan het drijven is, bedraagt nog geen

niet het geval. We hebben dat met het ministerie van

vijf procent. We spreken hen daar op aan.”

IenM afgestemd. Als gemeenten hun waardevolle stromen naar elders brengen, moeten ze wel iets regelen

De afgiftecontracten tussen Wecycle en gemeenten lo-

voor de stromen waar in de markt geen interesse voor

pen echter in februari 2014 af met de komst van de

is. De kosten om deze afvalstromen op te halen en te

nieuwe regeling. “Natuurlijk zijn we erbij gebaat met

verwerken, kunnen ze niet op ons afwentelen. De kos-

zoveel mogelijk gemeenten een nieuw contract af te

tenvergoeding geldt weer voor afgifte van de complete

sluiten”, erkent Vlak. Onderhandelingen tussen Wecy-

mix van e-waste. Het ministerie deelt deze visie.”

cle, NVRD en VNG hebben een kostenvergoeding aan gemeenten van 85 euro per ton e-waste opgeleverd,

Concurrentie

“en we bieden nog veel extra’s”, vervolgt de Wecycle-di-

Dan is er nog de begin dit jaar opgestane concurrentie

recteur. “Zo krijgen gemeenten jaarlijks een certificaat

in de vorm van WEEE NL. Dit is een initiatief van de

over de recyclingopbrengsten en de vermeden CO2-

Apeldoornse verwerker Recydur, dat bij de Wecycle-

uitstoot. Verder bieden we een budget voor het steu-

tenders voor 2013 voor het eerst sinds jaren buiten

nen van campagnes. We hebben inmiddels vele jaren

de boot viel en geen nieuw verwerkingscontract kon

ervaring en beschikken over een landelijk dekkende in-

binnenhalen. Voor de producenten die WEEE NL van de

frastructuur van Zuid-Limburg tot de Waddeneilanden.

Vereniging NVMP/Wecycle weet los te weken, maakt

Gemeenten worden volledig ontzorgd en weten dat

deze nieuwe organisatie zelfs aanspraak op de voor-

hun e-waste veilig verwerkt wordt en niet in Ghanese

zieningen van de productstichtingen voor de verwer-

kinderhanden terecht komt. We hebben al veel toezeg-

king van afgedankte elektrische producten (ouder dan

gingen van gemeenten die bij ons blijven.”

augustus 2005) waar geen verwijderingsbijdrage voor is betaald. “Het moet mogelijk zijn dat er verschillende

Spannend

initiatieven naast elkaar bestaan. Dat is in andere Eu-

Toch, geeft Vlak toe, blijft het spannend of er gemeen-

ropese landen ook het geval en is niet erg, mits deze

ten zijn die er gezien de steeds hogere grondstoffen-

inzamelsystemen op een juiste manier aan de produ-

prijzen voor zullen kiezen hun waardevolle stromen

centenverantwoordelijkheid invulling geven. We weten

zelf te vermarkten. De waarde van sommige stromen

nog niet of dat zo is. Uitspraak van de Raad van State

e-waste, zoals de kleine ICT-apparaten, is hoger dan

verwachten we binnenkort. Daar moeten gemeenten

85 euro per ton. “Sommige stromen zijn inderdaad

wel alert op zijn, als ze met WEEE NL in zee willen gaan.

veel geld waard, maar de logistiek eromheen kost

Maar ik ben er stellig van overtuigd dat veel gemeen-

veel geld”, werpt Vlak tegen. “Gemeenten die zelf bij

ten de samenwerking met ons zullen voortzetten.”

wijze van sociale werkvoorziening elektronica willen gaan ontmantelen, moeten zich realiseren dat ze dan

netwerkinfo:

volgens de letter van de regeling worden geacht ver-

Wecycle, Jan Vlak (directeur),

werker te zijn. In dat geval geldt voor hen de regis-

jan.vlak@wecycle.nl, www.wecycle.nl,

tratieplicht.” Als gemeenten ervoor kiezen hun e-waste

http://nl.linkedin.com/in/janvlak,

slechts gedeeltelijk af te geven aan Wecycle, kunnen

twitter: @wecycle.nl.

GRAM

november 2013

Amsterdamse voormannen blij met Elf medewerkers van de reiniging van Amsterdam Oost, allen voormannen van de veegdienst, ontvingen vorige maand een bijzonder papiertje: het diploma Schone Leefomgeving. Daarmee sloten zij een nieuwe eenjarige Mbo-opleiding, die zij samen met tien collega's van het stadsdeel Zuidoost als eersten in Nederland volgden, succesvol af. De initiatiefnemer van deze nieuwe beroepsopleiding is de SPA Groep Straatvegen heeft zich de laatste jaren ontwik-

de jongens tijdens de opleiding. Ik ben zelf ook begon-

keld tot een heus vak. De veegteams leggen geen

nen als straatveger, heb bij de inzameling gezeten en

vaste route meer af, maar zijn zelf verantwoor-

ken dus het vak. Ook onderhield ik het contact met SPA

delijk voor een gebied en vegen daar waar het

en deed onder meer samen met een docent van SPA

nodig is. Ze werken zelfstandig, staan in contact

de evaluaties. Ik gaf input over hoe de lessen werden

met de buurt en onderhandelen met de beheer-

opgepakt en waar de jongens eventueel problemen

ders van de openbare ruimte. Ze worden beoor-

ondervonden. Daarnaast ondersteunde ik ook veel op

deeld op het resultaat: hoe schoon is en oogt hun

facilitair gebied: het regelen van de zalen, materialen

gebied?

etcetera. De jongens gemotiveerd houden is belangrijk. Soms

Met het nieuwe diploma op zak zijn de voorman-

was er onzekerheid over de voortgang. En er zijn wel

nen nog beter toegerust voor de ontwikkelingen

eens twijfels geweest of ze wel of niet zouden stoppen.

van morgen. Tijdens de opleiding Schone Leef-

Juist dan is goed praten en begeleiden erg belangrijk.

omgeving volgden ze theorie- en praktijklessen

Samen slepen we hen er doorheen.

in onder meer interne communicatie en communicatie met de buurt, rekenen, taal, inzicht in

Waarom ben je gestart met de opleiding?

schoonmaakkosten, veiligheid en het vak zelf:

Hans van Tuyl

schoonmaken van uiteenlopende vervuilingen en

De teammanager kwam met het voorstel. Met de voor-

interpreteren van gegevens over de staat van een

mannen zaten we bij elkaar en hebben we ons erover

buurt.

beraad. Het was op vrijwillige basis en wie wilde volgen, die deed mee. Eerlijk gezegd had ik zelf eigenlijk

Wat was jouw belangrijkste taak tijdens de

geen zin. Het is voor mij 40 jaar geleden dat ik voor het

opleiding?

laatst in de schoolbanken heb gezeten. Echter, ieder-

John Koerts, teamleider vegen

een deed mee en toen besloot ik ook om mee te doen.

En ja, je bent nooit te oud om te leren!

ben benaderd door teammanager Mario Weij. Hij

vroeg me of ik als tussenpersoon wilde fungeren. Als leermeester dus. Dit hield vooral in het begeleiden van

Wat waren de uitdagingen tijdens de opleiding? Jeroen Flens Het werken langs de weg was een grote uitdaging. Normaal plaatsen stratenmakers dan de borden. Nu deden we dit zelf. Het lijkt makkelijk, maar er komt meer bij kijken dan je denkt. Wat was een bijzonder moment tijdens de opleiding? Martin Valentin Het besef dat we onze schaamte aan de kant moesten zetten was een bijzonder moment. In het begin zeiden we vaak te snel dat we het wel begrepen, je wilde niet onder doen voor elkaar. Gaandeweg lukte het steeds meer om gewoon nieuwsgierig te zijn en vragen te stellen.

De tien medewerkers uit stadsdeel Zuidoost die de opleiding samen met de collega's uit Oost hebben gevolgd, ontvingen onlangs hun diploma van portefeuillehouder Wijkbeheer Urwin Vyent.

GRAM

november 2013

diploma Schone Leefomgeving Hans van Tuyl

den onze leerkrachten toch nog veel zaken vertellen

In het begin was het echt moeilijk om vragen te stellen.

die zij niet wisten.

Een soort angst, je wilt ook niet de verkeerde antwoorden geven. Het maakte me toch best wel zenuwachtig.

Zou je een vervolgopleiding willen volgen?

De cursusleiders waren echter erg leuk en namen echt

Hans van Tuyl

de tijd voor je. Ze stimuleerden je om vragen te stellen.

Het is me zo goed bevallen dat ik zeker weet dat ik een

Ook onder elkaar was het gezellig. Het was mooi om

vervolgopleiding zou volgen. Als ik dit kan, moet een

te zien dat als je zelf iets niet wist, collega’s je onder-

tweede stap mij ook lukken. Ik ben nu over de angst

steunden. Dat vond ik erg belangrijk, je kon echt op je

heen, ik wil het graag proberen. En ja, je weet nooit

collega’s vertrouwen. Daarnaast vond ik ook het leren

waar je straks zit. Jezelf ontwikkelen is dus altijd goed!

over de wegafzettingen een bijzonder moment. Het liet me zien hoe gevaarlijk het plaatsen van borden kon

Waarom raad je collega’s aan de opleiding te

zijn. Ook al zou ik dit niet zelf willen doen voor mijn

volgen?

werk, het is goed om te weten hoe het moet.

Martin Valentin Ik vind dat je de uitdagingen op moet zoeken en aan je-

Wat betekent het diploma voor je?

zelf moet blijven werken. Je moet er wel voor 200% in-

Martin Valentin

gaan en echt gemotiveerd zijn voor je begint. Denk er

Het geeft me het gevoel dat ik verder kan, mezelf ver-

goed over na, zie het nut ervan in. Ga adviezen inwin-

der kan ontwikkelen en vooruit kan kijken. Ook heeft

nen bij je leidinggevende, vraag informatie op en kijk

het voor mij bevestigd hoeveel we eigenlijk al weten.

dan of je geschikt bent. En zo ja, doe dan gewoon mee.

Zo waren ze bij SPA onder de indruk van de kennis die we hadden over bijvoorbeeld de winterdienst. We kon-

Tekst: Woo Jung, stadsdeel Amsterdam Oost

Bij Zandrecycling Nederland is uw RKG-slib en veegzand veilig tot de kleinste fractie. Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

RKGV-specialist sinds 1988

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

Meerdere locaties in Nederland

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

Snelle dienstverlening

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone Diverse transportmogelijkheden

(bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

ISO- en VCA-gecertiﬁceerd

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Gratis afvalstroomnummer

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t. Zandrecycling Nederland BV t ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk t T 0174-243950 t F 0174-291148 t www.zandrecycling.nl t info@zandrecycling.nl

GRAM

november 2013

B EL E ID GERIC HT OP RE CYCLING LO ONT

Circulaire economie al zichtbaar door Max de Vries

Het kabinet heeft zich tot doel gesteld de broeikasgassen in 2020 met 20 procent (~20 Mton) te verminderen ten opzichte van 1990. De afval- en recyclingsector reduceert nu al 4,5 Mton CO2. Als het beleid zich nog meer richt op recycling, is een CO2-reductie oplopend tot bijna het dubbele in 2020 te realiseren. Ook op het gebied van energiebesparing realiseert de recyclingindustrie nu al meer dan 100 PJ (energieverbruik van 3 miljoen huishoudens!). Dit kan doorgroeien naar circa 175 PJ. Europa De overgang naar een circulaire economie waarin afval grondstoffen

Hij veegt de vloer aan met oud-ondernemers die vinden

zijn, levert banen en veel geld op. “Volledige implementatie van het

dat de Europese milieu-eisen slecht zijn voor de con-

Europese afvalmanagementbeleid levert Europa breed 400.000 banen

currentiepositie van de EU. “Dat argument is volstrekt

op in 2020 en verhoogt de omzet in de afvalsector met 42 miljard euro.

verkeerd. Zelfs landen als China hebben dat begrepen.

Verbieden we storten van afval en beperken we verbranding tot afval

China gebruikt nu al veel Europese milieunormen”, al-

dat nergens meer voor gebruikt kan worden, dan levert dat 520.000

dus Potocnik.

banen op en 55 miljard euro”, aldus Europees commissaris voor milieu Janez Potocnik.

Nederland Van de in Nederland jaarlijks vrijkomende 60 miljoen

Voor Potocnik is nog belangrijker dat afvalstoffen een bron zijn voor

ton afval, verwerken puinbrekers, sorteer- en recycling-

nieuwe grondstoffen, waar Europa niet zo veel van heeft. Vrijwel alle

bedrijven (leden van BRBS Recycling) meer dan 50% tot

grondstoffen en energie moeten worden geïmporteerd. Dus spreekt hij

waardevolle grondstoffen. Het gaat hierbij om bouw-,

ook liever over grondstoffenbeleid. Dat is des te belangrijker nu de nog

renovatie- en sloopafval, grof en fijn huishoudelijk af-

steeds groeiende wereldbevolking een alsmaar groter beroep doet op

val en droog bedrijfsafval.

steeds schaarsere grondstoffen. Dat is terug te zien in de prijzen. Gemiddeld genomen zijn de prijzen van grondstoffen tussen 1998 en 2011 met

Ruim 30 jaar geleden verenigden zich een aantal puin

300 procent gestegen. Sinds 2000 gaat het om bijna 6 procent stijging

verwerkende bedrijven. Zij ontdekten dat puin ver-

per jaar. In de visie van Potocnik is het belang van een goed afval- en

werkt tot recyclinggranulaat - fijnere korrels - uitste-

grondstoffenbeleid groot. “Het is de sleutel van een succesvolle stra-

kend gebruikt kan worden als wegfundatie. Bovendien

tegie voor toekomstige concurrentiekracht. Het gaat allang niet meer

bleek deze fundatie zodanig stevig, dat de hierop aan

om simpele bescherming van het milieu. Door beleid voor grondstof-

de brengen toplaag (asfalt of beton) dunner kon wor-

fenefficiëntie kunnen we onze afhankelijkheid van importen verkleinen,

den dan normaal op fundatie van natuursteen en zand.

nieuwe businesskansen creëren, Europa een aantrekkelijke plek maken

Resultaat: een steviger wegfundatie, minder kosten,

voor industriële investeringen en Europese bedrijven opstoten in de in-

primaire grondstoffen uitgespaard en minder stort.

novatievaart. En ja, tegelijkertijd pakken we negatieve milieu- en sociale

Vandaag de dag bestaat BRBS Recycling niet alleen uit

aspecten van de winning en productie van grondstoffen aan”

puinbrekers, maar ook sorteerbedrijven voor gemengde afvalstromen en recyclingbedrijven voor specifieke afvalstromen. De vereniging groeit nog steeds gestaag. Kansen In 2010 heeft BRBS Recycling, met ondermeer de NVRD, het rapport Saving Materials aan Herman Wijffels aangeboden. Hierin wordt duidelijk dat recycling nu al 4,5 miljoen ton CO2 reduceert en meer dan 100 PJ energie per jaar bespaart. Beleid gericht op recycling loont en is, in tegenstelling tot laagwaardiger verwerkingsmethoden zoals verbranden, voor de BV Nederland een baat, zo blijkt uit de Maatschappelijk Kosten Baten Analyse (MKBA), die in 2013 is uitgevoerd. De recent door TNO uitgevoerde studie ‘Kansen voor een Circulaire Economie in Nederland’ (juni 2013) geeft aan dat een Circulaire Economie in Nederland tenminste € 7,3 miljard aan nieuwe economische activiteit genereert en 54.000 extra banen.

GRAM

november 2013

PVC terugwinning

grootte van circa 500 mμ. Tijdens de verschillende processtappen vindt

Nederland is een showroom van voor de wereld zeer

er permanente kwaliteitscontrole plaats zodat uiteindelijk gemicroni-

innovatieve en in de praktijk werkende recyclingpro-

seerd PVC geleverd wordt met een gegarandeerde zuiverheid van meer

cessen. Goed voorbeeld vormt de wijze waarop kunst-

dan 99%!

stoffen uit afval weer nieuwe grondstoffen voor de kunststofindustrie vormen. Zo wordt uit gemengde

Essentieel

harde kunststoffen onder meer PVC tot een zuiverheid

Het is niet alleen belangrijk de markt te enthousiasmeren voor deze

van meer dan 99% teruggewonnen en ingezet voor

secundaire grondstoffen. Ook moet zij ervan overtuigd raken dat zij

nieuwe PVC buizen. Hiermee is de Circulaire Econo-

een schoon en homogeen product in handen krijgt. En dan ook nog

mie een feit. Zowel Kunststof Recycling Van Werven in

eens een product dat ‘virgin’ kwaliteit kan vervangen. Bedrijven heb-

Biddinghuizen als ook Baetsen Recycling in Veghel is

ben hierin veel tijd en energie gestopt. Ook hebben zij ervoor gezorgd

hierin geslaagd.

dat de secundaire grondstof met een constante en hoge zuiverheid op

Sorteerbedrijven verwerken onder meer de zogeheten

de markt komt, waarvan ook het volume gegarandeerd is. Bedrijven

‘post consumer’ kunststoffen. Voor de beeldvorming:

als Wavin en andere producenten van PVC-buizen konden overtuigd

alle harde kunststofproducten, die in een huishou-

worden om daadwerkelijk over te stappen op een nieuwe strategie en

den voorkomen, variërende van tuinsets, kunststof

secundaire grondstoffen in hun productieproces toe te passen. Een ui-

schrootjes, lamellen, loopauto’s, bloempotten, plastic

termate kritisch proces waarbij de binnen- en de buitenzijde van de

kratten, buizen, tot kliko’s toe. Post consumer verwer-

buis is gemaakt van virgin grondstof en de tussenlaag van gerecycled

king is uniek en is met gebruikmaking van innovatieve

materiaal. Hiervoor is niet de gebruikelijke één, maar zijn drie goed

technieken en vooral veel doorzettingsvermogen van

op elkaar afgestelde extruders nodig. (Een extruder is een installatie

de grond gekomen. Bij het voorsorteren komt nog

die kunststof verhit, waarna vervolgens de vloeibare kunststof in de

steeds handwerk te pas. De techniek is namelijk nog

gewenst vorm wordt geperst. In dit geval een PVC buis.)

niet zo ver dat deze slag met behoud van dezelfde kwaliteit door machines kan worden overgenomen.

Voordelen

Toch wordt al wel gebruikgemaakt van de meest mo-

Een prijsvergelijking tussen virgin materiaal en secundaire grondstof-

derne scheidingstechnieken, zoals infrarood. Naarstig

fen laat een verschil van grofweg 50% zien. Dat is niet het overtuigende

wordt gewerkt aan verdere innovaties. Zo heeft Baet-

verkoopargument. Grondstoffen zijn namelijk slechts een deel van de

sen Recycling dit jaar twee robotten in bedrijf genomen

productiekosten. Naast de investering in specifieke extrusiecapaciteit,

en zal Kunststof Recycling Van Werven dit jaar nog een

is ook een iets hogere personele bezettingsgraad noodzakelijk. Deson-

nieuwe recyclinginstallatie met demetaliseerlijn op ba-

danks wijst de praktijk uit dat het loont. Bovendien levert bijvoorbeeld

sis van X-ray techniek in gebruik gaan nemen. Hiermee

20.000 ton toegepaste secundaire kunststoffen, als deze niet wordt

wordt een scala aan harde soorten kunststoffen verkre-

verbrand, niet alleen een besparing van circa 50.000 ton CO2 per jaar

gen: PVC, PE, PP, HDPE, PS, PC PMMA, etc. Hierna wordt

op. Het leidt tot meer werkgelegenheid en minder afhankelijkheid van

het verkleind, gereinigd en als laatste stap vermalen

aardolie.

tot secundaire grondstof, het zogeheten maalgoed. Over de auteur: Voor PVC wordt nog een stap extra gezet door verklei-

Max de Vries is directeur van BRBS Recycling - Branchevereniging

ning tot micronisaat, een fijn poeder met een korrel-

Breken en Sorteren, www.brbs.nl

GRAM

november 2013

Eerste C2C-geïnspireerde bedrijvenpark Het eerste cradle-to-cradle bedrijvenpark van Europa ligt in Nederland. Park 20|20 is al voor een derde bezet. Een uniek project volgens Projectontwikkelaar Owen Zachariasse van Delta Development: “Een project als dit heb ik mijn hele leven nooit eerder gezien.” Park 20|20 in de Haarlemmermeer is het eerste kan-

waar een regionaal agrarisch bedrijf groenten en fruit

torenpark van Europa dat gebouwd is volgens het

kweekt. Mensen uit de sociale arbeidsmarkt (men-

cradle-to-cradle-concept.

Owen

sen met een beperking, langdurig werkzoekenden)

Zachariasse van Delta Development vindt het een

werken in de kassen. Door toepassing van zonne- en

uniek project, met veel aandacht voor mens, milieu én

windenergie, waterzuivering en warmte-koudeopslag

economie:

streeft men naar een energieneutrale omgeving. De

“Ik kom uit een familie waar ik de derde generatie ben

verwerking en het hergebruik van al het parkafval is in

van projectontwikkelaars”, zegt de Amerikaan van ge-

handen van Van Gansewinkel. “Dit bedrijf ziet afval als

boorte, “maar, een project als dit heb ik mijn hele leven

grondstof en heeft een goede naam op het gebied van

nooit eerder gezien. De eerste vraag was niet hoe we

hergebruik”, aldus Zachariasse.

Projectontwikkelaar

zo winstgevend mogelijk kunnen bouwen, maar hoe de mensen die er komen werken het willen hebben.

Navolging

Dat betekent overigens niet dat het park economisch

Ongeveer een derde van het terrein is nu in gebruik.

onverantwoord is. Andere grote projectontwikkelaars

Delta Development heeft er zijn hoofdkantoor en an-

kloppen ons vaak op de schouders: ‘goed gedaan jon-

dere ‘bewoners’ zijn Fox Vakanties, BSH Huishoud-

gens, maar nu terug naar de gewone businessmodellen

apparaten, FifPro (vakbond voor profvoetballers) en

die op winst zijn gebaseerd’. Dat is onzin, want Park

energiebedrijf Bluewater. Volgens Zachariasse is de

20|20 is ook zakelijk verantwoord. Diverse bedrijven

interesse om zich op Park 20|20 te vestigen groot:

hebben zich al gevestigd op ons park, omdat ze kiezen

“Het is bekend dat veel kantoorgebouwen leeg staan

voor kwalitatief hoogstaande bedrijfsruimte. Met veel

in Nederland. Maar, goede en duurzame huisvesting

andere bedrijven zijn we in gesprek.”

met een goede prijs/kwaliteitverhouding, spreekt toch veel bedrijven aan. Park 20|20 is uniek voor Europa. Wij

Niet 100 procent

hebben bewezen dat het kan, we hopen nu dat het veel

Park 20|20 is een bedrijfsterrein van 92.000 m2, met

navolging gaat krijgen.”

veel aandacht voor duurzaamheid, energieterugwinning en biodiversiteit. Dat laatste betekent dat er veel

Tekst: Hetty Dekkers

bomen en groen in de infrastructuur zijn opgenomen, onder meer met het doel vleermuizen als bewoners te krijgen. Het park is ontworpen door Michael McDonough, grondlegger van het cradle-to-cradle-principe. “Hij is de architect van Park 20|20, in samenwerking met bureau N3O uit Delft. Uitgangspunt bij het bouwen was zo veel mogelijk duurzame, herbruikbare materialen te gebruiken. Honderd procent cradle-to-cradle bouwen bleek echter niet haalbaar”, geeft Zachariasse toe. “Je hebt heel veel verschillende materialen nodig, vooral voor geavanceerde installaties en die zijn niet allemaal C2C-gecertificeerd verkrijgbaar. We zijn daarom in gesprek gegaan met fabrikanten, om hen te stimuleren meer materialen C2C-gecertificeerd te produceren en op de markt te brengen.” Ruimt voor sociale arbeidsmarkt Naast een groot aantal kantoorgebouwen, kent het park ook een bezoekerscentrum, waar informatie gegeven wordt over cradle-to-cradle en de doelstellingen van Park 20|20. Het parkrestaurant heeft eigen kassen,

GRAM

november 2013

Owen Zachariasse van Delta Development

nieuws Tekst: Bas Peeters

Eerste NVRD-kennisplatforms

NVRD Politieke monitor

en de vennootschapsbelasting voor over-

gelanceerd

gewaardeerd

heidsbedrijven aan bod. De stukken voor

Op de themadag ‘Meer recycling, meer

Sinds begin september ontvangt een

de ALV zijn voor NVRD-leden vanaf één

verantwoordelijkheden’

zijn de eerste

groot aantal NVRD leden de NVRD poli-

week voor de vergadering beschikbaar via

drie NVRD-kennisplatforms gelanceerd op

tieke monitor. Om deze nieuwe service

het ledennet.

de thema’s:

te evalueren en nog beter af te stemmen

- gemeentelijke inzameling en recycling

op de ontvangers, is begin oktober een

Commissie gladheidbestrijding

- sorteren en vermarkten van kunststof-

online enquête uitgestuurd. Hieruit blijkt

zoekt leden.

dat leden de dienst goed waarderen. Wel

De NVRD-commissie gladheidbestrijding

wordt aangegeven dat goed moet worden

is door het vertrek van twee deelnemers

gekeken naar de frequentie van de berich-

op zoek naar nieuwe leden. De commissie

Met de kennisplatforms wil de NVRD alle

ten. De NVRD kijkt nu hoe ze de monitor

volgt de ontwikkelingen op het terrein,

leden faciliteren bij het ontwikkelen van

nog beter vorm kan geven.

deelt onderlinge kennis en ervaringen en

verpakkingen - milieustraten en grof huishoudelijk afval.

kennis en delen van ervaringen binnen

Heeft u nog vragen, tips of opmerkingen

initieert NVRD-activiteiten op dit terrein.

specifieke thema’s. Dit gebeurt via online

over de monitor? Maak deze kenbaar aan:

Momenteel is de commissie bezig met

discussieplatforms, aangevuld met ken-

degroot@nvrd.nl

het ontwikkelen van een NVRD-Bench-

nisbijeenkomsten. In 2014 worden meer-

mark afvalscheiding en

de voorberei-

dere kennisplatforms geïnitieerd. Meer

Maak slim gebruik van de

ding van het Nationaal Gladheidbestrij-

informatie of deelnemen? Zie www.nvrd.nl

zwerfafvalvergoeding

dingscongres 2014. De commissie komt

Eind september is meer duidelijkheid

3 tot 4 keer per jaar bij elkaar in Arnhem.

Veel behoefte aan ondersteuning

gekomen over de zwerfafvalvergoeding

Werkt u bij een gemeente en/of publiek

door NVRD bij sortering

voor gemeenten. Dit betekent jaarlijks on-

bedrijf? Heeft u gladheidbestrijding in

Eind oktober heeft de NVRD een leden-

geveer €1,19 per inwoner. De mogelijkhe-

de portefeuille en interesse om deel te

enquête uitgestuurd om te onderzoeken

den voor besteding van deze gelden zijn

nemen in een NVRD-commissie? Meldt u

of er behoefte is aan ondersteuning bij

ruim en de procedures en verantwoording

dan aan bij Bas Peeters: peeters@nvrd.nl

het organiseren van de sortering van

zijn eenvoudig. De extra vergoeding is

kunststof verpakkingen. Vanaf 1 januari

een prima kans. Maak dan ook slim ge-

2015 zijn gemeenten namelijk verplicht

bruik van deze mogelijkheid. Ook voor

deze sortering zélf te organiseren. Met

uw gemeente is en blijft het geld gere-

ruim 130 reacties was de respons op

serveerd. Heeft u vragen of opmerkingen

de enquête erg goed. Uit de resultaten

over de vergoeding? Neem contact op

blijkt dat een groot deel van de NVRD-

met de NVRD. Hierbij alvast enkele tips

leden bekend is met de nieuwe verplich-

voor besteding: deelname aan kenniscen-

ting maar, nog niet weet hoe ze er con-

trum Gemeente Schoon, deelname aan de

creet invulling aan gaan geven. Van de

Benchmark Zwerfafval, certificeren van

NVRD wordt ondersteuning verwacht bij

beeldgericht reinigen, inzetten van men-

het verspreiden van methoden en erva-

sen met een afstand tot de arbeidsmarkt

ringen onder leden, het opstellen van

en het opleiden en scholen van werkne-

November

een standaardbestek voor de aanbeste-

mers.

14 Regio Noord Nederland

ding en bij het verkennen van de mo-

NVRD-agenda

19 Redactiecommissie GRAM

gelijkheden voor inzet van mensen met

Algemene ledenvergadering

19 Commissie Internationaal

afstand tot de arbeidsmarkt. En groot

Op 4 december vindt de algemene leden-

20 Regio Noord Holland

deel van de respondenten vindt de voor-

vergadering van de NVRD plaats. Op de

27 Regio Zuid Holland

bereidingstijd te kort. Het NVRD-bestuur

agenda staan het jaarplan en de begroting

bespreekt de mogelijke rol van de NVRD.

2014. Verder komen de stand van zaken

December

Voor meer resultaten en/of informatie:

van het hudige jaarplan en de laatste

www.nvrd.nl of stollman@nvrd.nl

stand van zaken over verpakkingen, AEEE

GRAM

Algemene ledenvergadering

november 2013

MET DIFTAR OP RE IS NAA R E E N A FVA L L OZ E M A ATS CH A PPIJ

Het veelbesproken D-woord Diftar geldt nog steeds als één van de belangrijkste beleidsinstrumenten om de doelstellingen op het gebied van afvalscheiding te behalen. Tegelijkertijd is het ook een veelbesproken instrument. De term is beladen en wordt vaak in één adem genoemd met zwerfafval, hoge kosten en ongelijkheid voor grote gezinnen. Hierdoor wordt vaak vergeten dat diftar geen doel op zich is, maar slechts een middel op weg naar een afvalloze maatschappij. Toch is diftar één van de meest succesvolle beleidsinstrumenten. De gemiddelde diftar-gemeente heeft een goed scheidingspercentage, lagere kosten en daarmee gemiddeld een lagere afvalstoffenheffing. Bas Assink en Sabine Kossink werken beiden bij Twente

Restafval werkt als prikkel

Milieu. Met dit artikel geven zij hun visie weer op de

Betalen voor het aanbieden van (rest)afval wordt vaak

bruikbaarheid van diftar als beleidsinstrument.

gezien als straffen. De vervuiler betaalt, maar de voorkomer bespaart! Waarom belonen we mensen niet voor

Inmiddels is duidelijk dat met geen enkel op zichzelf

het scheiden van afval? We zijn toch op zoek naar de

staand beleidsinstrument een afvalloze maatschappij

grondstoffen? In de praktijk blijkt belonen lastig. Om

in 2030 haalbaar is. Een combinatie van verschillende

waarde toe te kunnen kennen aan grondstoffen, is

beleidsinstrumenten is hiervoor noodzakelijk. Denk

massa nodig. Een enkel huishouden levert onvoldoen-

hierbij aan een grondstoffenton in combinatie met

de om voldoende waarde toe te kunnen kennen. Tege-

omgekeerd inzamelen, aangevuld met een milieupark

lijkertijd is de grondstoffenmarkt constant in beweging

voor de grove afvalstromen en milieueilandjes voor ge-

en biedt dit weinig zekerheid over de vergoedingen en

scheiden stromen zoals glas, plastic en papier. Diftar

kostendekking van het systeem. Een beloningssysteem

kan bij deze inzamelstructuur prima dienen als sluit-

kent bovendien geen prikkel voor mensen die geen af-

stuk of als prikkel om het gebruik van de voorzienin-

val (willen) scheiden: voor hen blijft de afvalstoffenhef-

gen voor gescheiden stromen te stimuleren.

fing gelijk. Bij diftar is de prikkel gericht op het restafval. Mensen hebben zelf invloed op deze hoeveelheid,

Niet toekomstbestendig

de prikkel is voor iedereen gelijk en op iedereen van

Als we uitgaan van een afvalloze maatschappij, is be-

toepassing.

talen voor afval niet toekomstbestendig. Zolang er

Het restafval is vaak gebonden aan jarenlange verwer-

restafval bestaat, is diftar echter goed bruikbaar. Het

kingscontracten. Deze afvalstroom biedt hierdoor qua

voorkomen van restafval en het ontmoedigen hiervan,

kosten meer zekerheid op middellange termijn dan de

door mensen te laten betalen per aanbieding, wérkt.

grondstoffen, waar de markt constant in beweging is

Het eerste jaar worden de grootste resultaten geboekt,

en bij veel grondstoffen nog steeds sprake is van on-

maar het effect werkt ook op langere termijn. Door te

zekerheid.

'spelen' met de tarieven, kan jaarlijks de prikkel worden toegediend, passend bij de situatie binnen de ge-

Niet méér zwerfafval

meente op dat moment.

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, blijkt uit

Teveel groenafval in het restafval? Dan moet het va-

monitoring dat diftar níet tot meer zwerfafval leidt.

riabel tarief van de groene container omlaag. Biedt

Zwerfafval en illegale dump worden na invoering wel

hoogbouw te vaak zakken aan op de ondergrondse

direct gelinkt aan diftar. Dit werkt twee kanten op: men-

container, in vergelijking met de hoeveelheid afval uit

sen signaleren het eerder en wijzen diftar als schuldige

de grijze minicontainers? Pas het tarief hier dan op aan.

aan en doordat mensen er meer op letten, durft men minder snel te dumpen. Handhaving betrekken bij het proces en komen met een plan van aanpak, zijn voorwaarden om illegale dump beheersbaar te houden. Communicatie kan zeker helpen Ondanks de goede resultaten die met dit beleidsinstrument worden behaald, is het in veel gemeenten nog onbespreekbaar om diftar in te voeren. Dat maakt het het overwegen waard om de term diftar te vermijden of te vervangen. Toch zal de eventuele weerstand bij burgers uiteindelijk afnemen, zodra zij ervaren dat de inzamelstructuur op orde is en het systeem betrouw-

Bas Assink

Sabine Kossink

GRAM

november 2013

baar is. Communicatie speelt hierbij een rol.

Presenteer (positieve) resultaten direct, beter bewijs is er niet. Bied daarnaast bijvoorbeeld de mogelijkheid om online je aanbiedgedrag in te zien en je eigen afvalstoffenheffing te berekenen. Tot slot Feit blijft dat diftar niet voor ieder huishouden positief zal uitpakken. Dit hangt nauw samen met het scheidingsgedrag binnen een huishouden. Na invoering heeft men wel zelf invloed op de hoogte (van het variabele deel) van de afvalstoffenheffing, waardoor men bewuster met afval omgaat. Randvoorwaarden voor diftar-succes - Gechipte minicontainers en ondergrondse containers met toegangscontrole. Zorg dat je weet wie wat aanbiedt en waar de betaalde afvalstromen worden ingezameld; - Een goed werkend milieupark voor de grove en grote

Praktijkvoorbeeld Hengelo

afvalstromen, waar men terecht kan met de inciden-

De gemeente Hengelo heeft in 2009 besloten om

teel vrijkomende (grove) afvalstoffen;

diftar in te voeren in combinatie met een haal-

- Een dekkend en beheersbaar haal- of brengsysteem

systeem voor KVM. Diftar is ingevoerd op 1 januari

voor grondstoffen (minimaal voor glas, papier, plas-

2012. Inmiddels zijn er bijna twee jaren verstreken,

tic en textiel). Bied mensen de mogelijkheid om het

waarin zeer positieve resultaten zijn geboekt voor

afval te scheiden en daarmee het gewenste gedrag te

burger, gemeente en inzameldienst:

bevorderen. Dit voorkomt weerstand en zorgt voor draagvlak; - Een heldere afvalstoffenbegroting met een goede toe-

Hoeveelheden - 29% huishoudelijk restafval

rekening van kosten aan de activiteiten. Om zuivere

- 22% GFT

tarieven te kunnen berekenen, is het van belang dat

+ 7% oud papier en karton

de gemeente zicht heeft op inkomsten en uitgaven

+ 12% glas

binnen de begroting;

+ 61% plastic

- Duidelijke strategie in het berekenen van tarieven met een goede toerekening van kosten aan het vaste

Daling totale hoeveelheid afval van 549 naar 462 kilo per inwoner per jaar!

en het variabele tarief. Vooraf moeten duidelijke keuzes worden gemaakt in de toerekening van kosten

Aanbiedgedrag

aan het variabele dan wel het vaste tarief. Hierin kan

Gemiddeld 12 aanbiedingen grijze minicontainer,

veel of weinig risico genomen worden, door kosten

8 aanbiedingen groene minicontainer en 48 aan-

wel of niet aan het variabele tarief toe te rekenen.

biedingen ondergrondse container.

- Goede samenwerking tussen beleidsambtenaren, communicatie, gemeentefinanciën, gemeentelijke be-

Financieel

lastingen, handhaving en de inzameldienst;

80% huishoudens goedkoper uit dan in 2011

- Een duidelijke strategie over communicatie. Diftar gaat niet alleen om financiën of techniek, maar

Gemiddelde afvalstoffenheffing met ruim €33,omlaag (van €273,60 naar €240,24)

vooral ook om gedragsverandering. De burger moet het doen! Zet een duidelijke campagne op met prikke-

Uit de cijfers blijkt dat Hengelo positieve resultaten

lende teksten en een heldere boodschap. Wees trans-

boekt op zowel de scheidingsresultaten als de kos-

parant over behaalde resultaten;

ten als de optimalisatie van de voorzieningen. In het

- Durf bij te sturen. Diftar brengt een grote verschui-

eerste jaar na invoering is het scheidingspercentage

ving teweeg in de afval- en grondstoffen, die deels

met bijna 10% gestegen naar 64% en de eerste resul-

niet te voorspellen is. Houd rekening met kleine aan-

taten over 2013 laten zien dat de prikkel nog niet

passingen in de inzamelstructuur.

is uitgewerkt.

GRAM

november 2013

N IEUWTJE S VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

Textielcontainers Breda in vorm van t-shirts De gemeentelijke afvalservice vervangt

te worden. En dat scheelt weer veel ver-

de bovengrondse textielcontainers door

voersbewegingen en dus ook brandstof

ondergrondse exemplaren. In navolging

en CO2–uitstoot. Dat ze ook nog op meer

van de glascontainers in de vorm van een

plaatsen komen, stimuleert het inleveren

fles, krijgen de bovengrondse delen van

van textiel des te meer. Zo kunnen meer

de textielcontainers ook een passende

waardevolle stoffen opnieuw gebruikt

vorm: de zuil krijgt het model van een

worden én dragen we bij aan steeds min-

t-shirt. In totaal gaat het om 57 exempla-

der restafval."

ren, afkomstig van Koninklijke Bammens uit Maarssen.

Inl. www.Bammens.nl

Wethouder Akinci: "De ondergrondse

Het eerste exemplaar van

textielcontainers zijn veel groter dan de

de bovengrondse zuil van de

bovengrondse versies. Dat betekent dus

textielcontainer leverde Koninklijke

dat er meer textiel en kleding in past

Bammens uit Maarssen in de vorm van

en dat ze minder vaak geleegd hoeven

een NAC-shirt bij het NAC-stadion

TWS

Ministerie IenM onderzoekt duurzame textielindustrie

Total Waste Systems Nederland (TWS) is

Het ONe Collect systeem is zeer geschikt

leverancier van kunststof en stalen af-

voor depotcontainers boven en (semi)

valcontainers, de BigBelly Solar, (semi)

ondergronds, maar kan in iedere con-

onder –en bovengrondse depotcontai-

tainer gemonteerd worden. De Enevo

ners en van voertuigweegsystemen. Het

sensor is geschikt voor zowel staal- als

bedrijf heeft sinds juli van dit jaar het

kunststof containers. Het Enevo systeem

agentschap van Enevo Finland gekregen

werkt met een Cloud Server waarop klan-

Secretaris-generaal Riedstra van Infra-

voor de Benelux.

ten direct toegang hebben op de betref-

structuur en Milieu bezocht op donder-

Enevo is een jonge firma, opgericht in

fende website, via een eigen inlogcode.

dag 10 oktober sorteerbedrijf Wieland

2010 door ondernemers met een sterke

Hierop kan men zien welke containers

te Wormerveer. Hij onderzocht namens

achtergrond in de IT.

waar geledigd moeten worden. De voor-

het ministerie de mogelijkheden voor

delen van het systeem op een rij: lagere

een duurzamere textielindustrie. Tijdens

ONe Collect van Enevo is een op internet

kosten, minder ledigingen, minder wa-

zijn bezoek bood Stichting KICI hem een

gebaseerd systeem voor het volgen van

gens nodig, minder brandstofverbruik,

wachtkamer aan met stoelen, een salon-

afvalcontainers en voor geavanceerde

minder personeelskosten, minder ser-

tafel en een lamp uit ge-

routeoptimalisering. Het systeem ont-

vice kosten, minder schoonmaakkosten,

dragen kleding. Algemeen

wikkelt en levert een service welke mi-

milieuvriendelijker, minder CO2, minder

directeur Hans Markowski

nimaal 40% besparing in ledigingskosten

zwerfafval en betere hygiëne.

vroeg de secretaris-gene-

op depotcontainers voor de inzamelaar

raal namens de afwach-

moet opleveren, door het monitoren en

Inl. www.totalwastesystems.nl

tende textielindustrie om

analyseren van de vulgraad van afvalcon-

e-mail: info@totalwastesystems.nl en

wind in de zeilen vanuit

tainers en optimaliseren van ledigingen

tel. 0165-572999

het ministerie om vaart

en routes. De sensor wordt gemonteerd

te maken met verduurza-

in de container bovenin aan de binnen-

men.

zijde en monitort de vullingsgraad van de container, de beweging en de tempe-

De secretaris-generaal kan

ratuur.

zich na zijn bezoek een

GRAM

november 2013

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

Recover-E: redesign, re-use en recycling van oude computeronderdelen Advies- en ingenieursbureau Royal Has-

uit van een gedeelde verantwoordelijk-

van Royal HaskoningDHV vult aan: “Daar-

koningDHV en ICT specialist SiSo heb-

heid van alle partners in de ICT-keten.

naast staat optimaal hergebruik van de

ben Recover-E ontwikkeld: een innova-

Uitgangspunt daarbij is dat de zakelijke

hardware centraal via gebruikscontrac-

tieve dienst die ervoor zorgt dat oude

ICT-gebruiker kan sturen hoe er in de

ten met volgende gebruikers. De appara-

ICT-hardware zoals computers volledig

keten met de ICT-producten en materia-

tuur wordt weer ingeleverd en materia-

wordt hergebruikt. Met Recover-E kun-

len wordt omgegaan. Bedrijven kunnen

len komen daardoor terug in de keten.

nen ICT-gebruikers een essentiële bijdra-

Recover-E gebruiken in hun onderhande-

Recover-E is onafhankelijk van producen-

ge leveren aan een circulaire economie.

lingen met de leverancier van hun ICT-

ten en/of recyclingbedrijven. Het biedt

De meeste bedrijven hebben geen zicht

hardware.

een instrument, dat via de ICT-gebruiker

op wat er gebeurt met hun oude com-

“Belangrijk onderdeel van Recover-E is een

zorgt voor een transparante terugkoppe-

puterhardware. Het gaat weg via allerlei

track & trace-systeem en een database,

ling en rapportage naar alle belangheb-

kanalen en kostbare grondstoffen ver-

waarin informatie over de onderdelen en

benden.” Recover-E is vooralsnog gericht

dwijnen daarmee. Bij Recover-E draait

grondstoffen wordt verzameld. Daarmee

op zakelijke ICT gebruikers. Mogelijkhe-

alles om optimale (Re)design, Re-use en

is sturing mogelijk van producten en ma-

den voor toepassing voor consumenten

Recycling van ICT-producten en daarmee

terialen, voordat het beschikbaar komt

worden onderzocht.

het behoud van grondstoffen met meer-

voor (innovatieve) recycling”, aldus Ed

voudige waarde-creatie. Recover-E gaat

Alting Siberg van SiSo. Jan-Paul Kimmel

goede voorstelling maken van de indrukwekkende hoeveelheid kleding die Wieland passeert en de mogelijkheden om

Inl. www.recover-e.nl

Pollutec Horizons: trefpunt voor eco-innovatie

daarmee de belasting van onze kleding op het milieu terug te dringen. Producen-

Pollutec Horizons, internationale vak-

eregastland van de beurs en worden de

ten en consumenten wachten al jaren op

beurs met geavanceerde oplossingen

‘best environmental practices’ uit Scandi-

elkaar om duurzamer te produceren en te

voor milieu en duurzame ontwikkeling,

navië in de schijnwerpers gezet.

kopen. De overheid kan dit proces aan-

vindt plaats van 3 t/m 6 december 2013

zienlijk versnellen. De duurzame stoelen

in Paris Nord Villepinte. Tijdens de aan-

Steeds internationaler

van Melle Koot, tafel en lamp van Gray-

komende beurseditie komen alle on-

De Pollutec Horizons verwacht ongeveer

pants worden tentoongesteld binnen het

derwerpen aan bod: afvalverwerking,

1300 exposanten en 30.000 bezoekers.

ministerie, zodat ook de niet-aanwezige

waterzuivering, hernieuwbare energie,

30% van de exposanten en meer dan

ambtenaren en bezoekers van het mi-

efficiënt energiegebruik, luchtkwaliteit,

5.000 bezoekers is afkomstig uit de hele

nisterie de hoogwaardige toepassingen

risicopreventie en verantwoord inkopen,

wereld. Tijdens de aankomende beurse-

voor ingezameld textiel kunnen ervaren.

met speciale nadruk op onderzoek en

ditie wordt de internationale ontwikke-

innovatie. Behalve deze sectorgerichte

ling onderstreept, met onder andere de

aanpak, belicht de

Pollutec Horizons

speciale acties in het kader van Zuid-

overkoepelende

Korea, het eregastland, de komst van

thema’s zoals de focus op de duurzame

Scandinavische delegaties en de interna-

stad, de focus op duurzame industrie en,

tionale zakenconventie Green Business

voor de eerste keer, duurzame ontwik-

Meetings.

2013

verschillende

keling in zorginstellingen, in het kader van ziekenhuizen en duurzame ontwik-

Inl. www.pollutec.com

keling. Daarnaast wordt er gekeken naar de milieubewuste aanpak van andere economische sectoren, zoals handel en distributie

voedingsmiddelen-

sector. In het kader van de internationale ontwikkeling van de Pollutec Horizons, wordt Zuid-Korea dit jaar uitgenodigd als GRAM

november 2013

Colofon Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Agenda 26 november MWE seminar ‘From recovered resources to economic recovery’, Brussel Inl. www.municipalwasteeurope.eu

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur) Marc Maassen, GAD Bas Peeters, NVRD Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL Diederik Notenboom, De Meerlanden

Eindredactie Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort tel. 023 - 5714745 e-mail: M.dewit@bureauvanvliet.com

27 november Nationaal Congres Beheer Openbare Ruimte Inl. www.crow.nl 4 december Algemene Ledenvergadering NVRD 3-6 december Pollutec, Parijs Inl. www.pollutec.com 23 januari NVRD Themadag bedrijfsvoering bij publieke taken Inl. www.nvrd.nl

Opmaak en druk

29 januari

Weevers Grafimedia, www.weevers.nl

Congres over de Participatiewet NVRD en gemeente Sittard-Geleen

Officieel vakblad van de NVRD

Abonnementenadministratie NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458 © NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

WAAROM EEN PROBLEEM? ALS DE OPLOSSING BESTAAT!

VERWEVEN MET DE BRANCHE

tot 12x productiever

EDGECUTTER

t.o.v. reguliere werksituatie

• Marktleider op het gebied van inzameling en textielrecycling • Uitstekende kiloprijzen • Een zeer efﬁciënt en professioneel logistiek apparaat • Vele soorten textielrecycling • Samen halen we uw LAP-doelstellingen

Kantensnijden, losfrezen/borstelen en terugblazen in één werkgang ƒ

Unieke hydraulische diepteregeling

Lage kosten per meter

Zeer wendbaar en compact

Inzetbaar op moeilijk bereikbare plaatsen en rondom obstakels

Snijdt moeiteloos strak, snel en is eenvoudig te bedienen

info@reshare.nl | www.reshare.nl | 0800 0322 (gratis)

WeedControl Specialist in gifvrij onkruidbeheer

T 0416 54 07 18 www.weedcontrol.nl info@weedcontrol.nl

103

Containerwielen van Haco...

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers écht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

Zout wegen per m2 ■

Het is tijd voor meer met minder! Vacuümzout van AkzoNobel stuitert bij strooiacties minder op het wegdek dan grovere soorten wegenzout. Het komt dus terecht waar het moet: op de weg en niet ernaast. Voor een gelijk resultaat is er daardoor minder van nodig. Dat komt doordat AkzoNobel vacuümzout vochtig is en een ﬁjnere korrelgrootte heeft. Het plakt als het ware aan het wegdek. Om de gewenste dosering te bereiken zijn er dus minder grammen wegenzout nodig per m². Oftewel: met dezelfde hoeveelheid AkzoNobel vacuümzout kunnen méér vierkante meters wegdek effectief worden gestrooid. Kortom: een perfect resultaat met minder zout.

Voor vragen: wegenzout@akzonobel.com Voor informatie: www.wegenzout.nl