GRAM oktober 2020

SAMEN VOOR SCHONE EN AFVALVRIJE GEMEENTEN

VAKBLAD VAN NVRD | JAARGANG 108 #05 JUNI 2017 VAKBLAD VAN DEDE NVRD | JAARGANG 111 #08 oktober 2020 PERIKELEN ZELF OPLOSSINGEN RONDOM DEVOOR AFVALBEDENKEN STOFFENHEFFING ZWERFAFVAL

BIJPLAATSEN VERVUILING VAN KUNSTAFVAL ONDERGRONDSE STOF BIJ VERPAKKINGSAFVAL AFVALCONTAINERS BLIJFT ZORGEN BAREN

OPLOSSING VOOR GROF HUISHOUDELIJK LUIERINZAMELING MEER AANDACHT NODIG LUIERS MEER STEEDS RESTAFVAL, WEL OF NIET IN STEEDS VOOR ONKRUID OP DICHTERBIJ NASCHEIDEN? GEMEENTEN IN VERHARDINGEN OPMARS

Krachtig, nauwkeurig en gebruiksvriendelijk Onze RED bewijst dagelijks zijn waarde in de afval- en recyclingbranche. De temperatuurmeting detecteert broei vroegtijdig en voorkomt daarmee brand. Onder alle omstandigheden! Kijk voor meer informatie op onze website of bel ons op 088 – 247 56 00.

247kooi.com | Camera surveillance

COLOFON

UITGEVER NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM +31 (0)88 - 3770000 post@nvrd.nl www.nvrd.nl REDACTIECOMMISSIE Marc Veenhuizen, ACV Groep (hoofdredacteur) Riny de Jonge, gemeente Amsterdam Addie Weenk, Rijkswaterstaat Folkert Starreveld, Cyclus Management Dico Kuiper, gemeente Alphen aan den Rijn Marianne Zegwaard, Stantec Kees van der Laan, Gemeente Rotterdam Annemieke Braamburg, Twente Milieu Ilse van der Grift, NVRD

INHOUD 06

BURGERINITIATIEF WIL AANPAK ZWERFAFVAL IN BRUNSSUM BORGEN De coronacrisis en daaropvolgende lockdown-maatregelen zorgden ervoor dat mensen veel meer tijd in de directe leefomgeving doorbrachten. Eén gevolg was een sterke groei van de hoeveelheid zwerfafval.

EINDREDACTIE Karin Hegeman en Berit Aagten Postbus 1218, 6801 BE Arnhem +31 (0)88 - 3770000 hegeman@nvrd.nl

BEËINDIGING ABONNEMENT Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

Gemeentereiniging en Afvalmanagement is het officiële vakblad van de NVRD. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

ISSN 1569-0458 © NVRD RECYCLED Made from recycled material

C106833

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

Met volmeldingssystemen kunnen gemeenten prima hun afvalcontainers volgen. Maar ook inwoners kunnen met deze informatie hun voordeel doen.

26

Luiers apart inzamelen om ze daarna te recyclen in plaats van te verbranden bij het restafval is weer in opmars.

REALISATIE EN DRUK Print2Pack, print2pack.nl

ABONNEMENTENADMINISTRATIE NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad €108 ex btw.

België €125 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: €11,50.

AFVALBAK VOL? CHECK HET ONLINE!

LUIERINZAMELING IN STEEDS MEER GEMEENTEN IN OPMARS

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Elma Media B.V. Silvèr Snoek - Sales Manager 0226 33 16 67 - s.snoek@elma.nl www.elma.nl

Coverbeeld: Hans van Rhoon/ANP

17

09

ZELF OPLOSSINGEN BEDENKEN VOOR ZWERFAFVAL Zo’n twintig scholen in Nederland doen al mee aan de Waste Battle. Leerlingen bedenken zelf een oplossing voor het zwerfafvalprobleem en ‘pitchen’ dat bij een jury.

05 BEZEM 11 ROOKVRIJBELEID WINT TERREIN, MAAR WIE RUIMT DE PEUKEN OP? 13 HANDREIKING DIFTAR: AFVAL SCHEIDEN LOONT! 14 VERVUILING KUNSTSTOFVERPAKKINGSAFVAL BLIJFT ZORGEN BAREN 19 VERSPILLINGSVRIJE WEEK IS EEN SUCCES 22 MEER AANDACHT NODIG VOOR ONKRUID OP VERHARDINGEN 25 MEDEWERKERS IN DE SPOTLIGHT TIJDENS WEEK VAN DE AFVALHELDEN 29 DE LEDEN CENTRAAL 32 LEIDRAAD AFVALSCHEIDING OP SCHOLEN: HOE REGEL IK DAT ALS GEMEENTE? 34 VOLLEDIG CIRCULAIRE DRANKVERPAKKINGEN DOOR RETOURPREMIES IN EU 35 BRANCHENIEUWS 37 CLOSE-UP GRAM #08 oktober 2020 | 3

[Advertorial] GEMEENTEN ASSEN EN ROTTERDAM KIEZEN VOOR ELEKTRISCH VEGEN.

EEN GROENE, GEZONDE STAD MET SCHONE LUCHT VOOR IEDEREEN.

Op dit moment woont de helft van de wereldbevolking in een stedelijke omgeving. En dit aandeel neemt in rap tempo toe.

Deze verstedelijking heeft verstrekkende gevolgen voor de manier waarop wij in de toekomst in steden leven en werken.

Gemeenten worden hierdoor meer en meer uitgedaagd op zoek te gaan naar duurzame oplossingen om geluids- en milieuoverlast terug te dringen en zo steden leefbaar te houden. Zo ook de gemeenten Assen en Rotterdam, die als eerste gemeenten in Nederland hebben gekozen voor de volledig elektrische, zeer stille, 100% emissievrije RAVO 5 eSeries.

“Ons ultieme doel is om in 2030 een CO2-neutraal wagenpark te hebben”, aldus Joep Kwak van de gemeente Assen. En ook de gemeente Rotterdam werkt aan een CO2-neutraal wagenpark in 2030 en draait al jaren pilots met batterij elektrische en waterstof elektrische voertuigen.

MEER DAN DUURZAAM Met de RAVO 5 eSeries kiezen Assen en Rotterdam niet alleen voor de meest duurzame oplossing voor het schoonhouden van de stedelijke omgeving, maar ook voor de hoogste kwaliteit, betrouwbaarheid en bewezen technologie, ontstaan uit jarenlange ervaring in de veegmachinewereld. De RAVO 5 eSeries beschikt namelijk over de vertrouwde veegprestaties, een krachtig zuigsysteem, hoge laadcapaciteit en actieradius.

“Wij zien diverse voordelen waar het gaat om elektrisch vegen”, vertelt Barry Vermaat Accountmanager Speciale voertuigen van de gemeente Rotterdam. “Er is geen sprake meer van uitstoot en de machine is stiller door het ontbreken van de dieselmotor. Daarnaast verwachten we dat de machine minder onderhoud vraagt en dat het onderhoud ook minder vervuilend is. Allemaal voordelen die bijdragen aan een beter milieu en ook merkbaar zijn voor de burger”.

Joep Kwak van de gemeente Assen vult aan: “De eSeries voldoet aan onze (strenge) eisen voor inzetbaarheid en kan moeiteloos een dag meedraaien in onze planning. Daarnaast bespaart de elektrische machine de chauffeur een hoop lawaai”.

DE TOEKOMST Een groene, gezonde stad met schone lucht voor iedereen om zo nog aantrekkelijker en gezonder te zijn voor bewoners en bedrijven, dát is het streven van de gemeenten van nu. Samen zorgen we voor een schonere en gezondere toekomst.

Wilt u ook zorg dragen voor het welzijn van uw inwoners en meewerken aan een gezonde en schonere toekomst voor iedereen in de samenleving? Vraag dan nu een demo of meer informatie aan via sales.benelux@ravo.fayat.com of neem contact op met uw rayon salesmanager van RAVO Benelux.

WILT U MEER WETEN? SALES.BENELUX@RAVO.FAYAT.COM

VALLEN Kleuren verschieten van groen naar alle tinten rood en bruin. Een nieuw jaargetijde is aangebroken. Wind, regen en koude doen hun intrede. Als Bezem wordt het hard doorwerken. Heerlijk buiten en samen met de collega’s gaan we in volle vaart door de straten, de bladcampagne. Waar mensen een jas aandoen, doet de natuur die uit. Kale struiken en boomkronen voor de komende maanden. We vegen het dorre gebladerte op een hoop om het daarna machinaal te laten wegwerken. Elke meter eer van je werk. Een verdwaald blikje of flesje komen we nog tegen. Ik glimlach, dat is – als het goed is - volgend jaar herfst een stuk minder.

Aerosolen hebben we hier niet. Ja bij regen, maar dat is gewoon water. Anderhalve meter, ruimschoots, ik aan de ene kant van de straat en mijn collega aan de andere. De veegwagen er tussen in. Nederland op zijn mooist. Fris en kleurrijk. Blije mensen die een duim opsteken als ze ons voorbij zien komen.

Fietsers die niet meer wegslippen, ouderen die weer gewoon in het ouderenuurtje - boodschappen kunnen doen zonder bang te zijn uit te glijden over de stoep. Een enkele bewoner zwaait met een bladblazer naar ons als hij ook zijn kleine persoonlijke bijdrage levert.

Wij hebben herfst, rond de evenaar kennen ze dat niet. Wat een voorrecht. De natuur die zichzelf beschermt tegen een barre periode om daarna zichzelf weer in volle glorie te tonen. Ik zie dat de wind een verloren mondkapje opgepakt en het tien meter verder in de goot werpt. Nederland is mooi, als je het wilt zien.

Tijden veranderen, dat was altijd al zo. Jaargetijden komen, jaargetijden gaan. We blazen blad, zamelen grondstoffen in, bestrijden gladheid, beheersen plaagdieren. Vandaag, morgen en later. De buurvrouw zei het al eens “Wij kunnen dat.”

GRAM #08 oktober 2020 | 5

BURGERINITIATIEF WIL AANPAK ZWERFAFVAL IN BRUNSSUM BORGEN De coronacrisis en daaropvolgende lockdown-maatregelen zorgden ervoor dat mensen veel meer tijd in de directe leefomgeving doorbrachten. Eén gevolg was een sterke groei van de hoeveelheid zwerfafval. Reden voor inwoners Henri Ummels en Bob Evers om hier met een aantal wijkbewoners tegen in het geweer te komen. Zij willen nu dat hun aanpak van ‘opruimen en voorkomen’ geborgd wordt door de gemeente. Die geeft aan blij te zijn met de burgerinitiatieven, die goed passen bij hun Wijkbedrijf-pilot. Ondanks uiteenlopende meningen over snelheid en aanpak van de gewenste borging, willen alle partijen uiteindelijk hetzelfde: een schonere omgeving en meer sociale binding.

TEKST: MARTIJN KREGTING BEELD: HENRI UMMELS/BOB EVERS

H

enri Ummels en Bob Evers waren al enkele jaren bezig met de aanpak van zwerfafval in de eigen omgeving (respectievelijk Brunssum-Zuid en -West). Zo greep Ummels de NLDoet-dagen hiervoor aan en werkte Evers onder meer samen met een toenmalige wethouder die hij ook privé kende.

Toen de lockdown-maatregelen in maart veel werknemers, scholieren en studenten thuis hielden, groeide de hoeveelheid zwerfafval sterk. Ummels ondernam actie, onder andere door mensen met

6 | GRAM #08 oktober 2020

spandoeken te wijzen op hun eigen verantwoordelijkheid en door vrijwilligers te werven op te ruimen. Dat had impact, vertelt Ummels. “Na een tijdje kwam er wel weer meer afval te liggen, maar het is niet meer teruggekeerd naar het oude niveau."

BURGERINITIATIEF Hij kwam in contact met Evers, die in Brunssum-West met een vergelijkbaar initiatief bezig was. Nog voor de zomer volgde een plan van aanpak om de burgerinitiatieven bij de gemeente onder de aandacht te brengen en te vragen om borging ervan binnen het lokale

beleid. Evers: “De gemeente hoeft echt niet alles te doen. Burgers ook niet. We moeten het samen doen. Nu wijzen burgers vaak naar de gemeente om alles te doen en andersom.”

Borging is echter wel belangrijk, benadrukt Evers. “Als wij nu hypothetisch zouden stoppen met onze activiteiten, dan denk ik niet dat de gemeente het oppakt en andere vrijwilligers zoekt. Die borging is wel enorm belangrijk. Het moet niet uitmaken of wij dit aanjagen of een ander, er moet een structuur voor liggen, een duidelijke coördinatie zijn. Anders komt er na vier jaar een andere politieke kleur en valt het stil.” Ummels onderstreept dit. “We zijn nu te afhankelijk van enkele mensen die veel doen. Zo had ik in een straat twee vrijwilligers. Door omstandigheden vielen ze weg en had ik een personeelsprobleem.”

VRUCHTBARE AARDE De twee burgerinitiatieven tegen zwerfafval vielen bij de gemeente in vruchtbare aarde, zegt Erick Hildebrand. Hij stond vorig jaar aan de spreekwoordelijke wieg van het Wijkbedrijf, dat in Brunssum burgers moet ondersteunen met initiatieven zoals - maar niet alleen - de aanpak van zwerfafval. Veiligheid, handhaving, sociale domein, WMO-begeleiding zijn ook domeinen die hieronder vallen.

Aanleiding is de ambitie van het college van B&W om dienstverlening aan en in de wijken anders in te richten, dichterbij de burger te brengen en hen te faciliteren. Het doel is om beter verankerd en makkelijker aanspreekbaar in de wijken aanwezig te zijn. In juli 2020 is een pilot met het wijkbedrijf in Brunssum-Noord van start gegaan die medio juli/augustus 2021 afgerond en geëvalueerd moet worden.

“We zijn in gesprek gegaan met Bob Evers en Henri Ummels over hun prima initiatieven om zwerfafval in Brunssum-West en -Zuid aan te pakken”, vertelt Hildebrandt. “Dit is precies waar het wijkbedrijf voor bedoeld is. We willen geen dingen overnemen, maar vooral burgerinitiatieven faciliteren en ondersteunen.”

geven dat hun inspanningen gewaardeerd worden”, meent Evers.

“Iedereen doet dit onbezoldigd. Een vergoeding, een bloemetje af en toe of een keer per jaar een etentje zou dan een duidelijke waardering zijn.”

GEMEENTELIJKE MOLENS Volgens Ummels draaien de gemeentelijke molens echter langzaam, zowel als het gaat om borging als om faciliteren en ondersteunen van de vrijwilligers in Zuid en West. Zo werd met de directeur van Openbare Werken vóór de zomer gesproken over een andere werkverdeling: vrijwilligers zouden dan regelmatig het zwerfafval in de buurt opruimen. Professionals van de gemeente zouden in plaats van elke vijf weken opruimen in de buurt, vaker de doorgaande weg schoonhouden.

“Er is echter niets veranderd. Dat komt volgens mij ook omdat er in organisaties en de mensen die erin werken vaak weerstand tegen verandering is.” Het leidt tot enig ongeduld bij Ummels. “Er zijn al veel mooie woorden gezegd, maar nu moet daar ook inhoud aan gegeven worden.”

ONDERSTEUNEN, NIET OVERNEMEN Wethouder Hugo Janssen, onder meer verantwoordelijk voor de Wijkbedrijf-pilot in Brunssum Noord, snapt dat de gemeentelijke molens voor het gevoel van actieve burgers soms langzaam lijken te malen. “Wij willen dergelijke initiatieven ondersteunen, maar het is belangrijk dat we het niet overnemen. Daarnaast spelen voor de gemeente zaken zoals corona en de vakantieperiode mee met de snelheid van besluitvorming en uitvoering.”

Ummels en Evers vinden het ook een must om vrijwilligers waardering te geven voor wat ze doen. Ummels had in dat kader een afspraak met bedrijven in de buurt gemaakt, die een vergoeding van 60 euro per maand gaven, bedoeld om vrijwilligers een keer een cadeautje te geven, of uit eten te nemen.

"Ik vind dat de gemeente meer moet doen om mensen het gevoel te

“Brunssum-Noord is het gebied waar de noodzaak voor ondersteuning en facilitering van zaken zoals zelfredzaamheid en terugdringen van eenzaamheid het grootst is. Er is veel hoogbouw, veel mensen met een uitkering of minimumloon. Zuid en West hebben in de kern een gezondere maatschappelijke uitgangspositie. Misschien kun je dat ook de wet van de remmende voorsprong noemen.”

Er is bij Ummels en Evers ook enig onbegrip over het starten van de pilot van het Wijkbedrijf in Brunssum-Noord, waar helemaal geen burgerinitiatief is. Dat heeft volgens wethouder Janssen echter te maken met het feit dat het wijkbedrijf een breed sociaal project is, gericht op veel meer dan alleen de aanpak van zwerfafval.

GRAM #08 oktober 2020 | 7

SAMEN VERVOLGSTAPPEN ZETTEN De komende tijd gaat Jansen met projectleider Hildebrandt en collega-wethouder Jo Mertens (Openbare Werken) nogmaals om tafel zitten met Ummels en Evers, om te kijken wat er op welke termijn vanuit de gemeente geborgd kan worden, los van de pilot. Janssen hierover: “Het doel is om samen tot een voldragen beleidslijn te komen. Zo kunnen we vanuit de gemeente borgen wat zij nu doen en vervolgstappen zetten. Maar het moet vooral ondersteuning en faciliteren zijn, niet overnemen.”

Buiten de pilot met het wijkbedrijf heeft de gemeente volgens Janssen als instrument ook nog de afdeling Openbare Werken van waaruit we zwerfafvalinitiatieven ondersteund kunnen worden. Denk aan het aanbieden van jassen, een locatie om samen te komen om te overleggen of wat te eten en te drinken. “Uiteindelijk zullen we samen een goede middenweg moeten vinden tussen wat een burgerinitiatief zoals in Zuid of West van ons wil en wat de gemeente kan bieden.”

PREVENTIE, SOCIALE BINDING Preventie, het voorkomen van zwerfafval, is eigenlijk nog belangrijker dan het opruimen ervan, stelt Ummels tot slot. “Maar dit initiatief heeft nog meer voordelen. Het zorgt ook voor meer sociale samenhang, verbinding in de wijken. Mensen leren elkaar beter kennen en waarderen.”

PILOT WIJKBEDRIJF BRUNSSUM De pilot in Brunssum-Noord wordt uitgevoerd samen met een aantal partners en kent twee pijlers: • Organiseren van activiteiten met publieke waarde. Opruimen van zwerfafval, maar ook een tuintje onderhouden van iemand die dit niet meer kan, of helpen met boodschappen doen.

• Het stimuleren van mensen om te participeren in activiteiten, zodat ze zichzelf ontwikkelen.

Het is een inclusief concept om mensen om te betrekken bij activiteiten: vanuit dagbesteding, sociale werkvoorziening, vanuit een uitkering, vanuit re-integratie perspectief. Met de wijk, in de wijk, voor de wijk, stelt projectleider Hildebrandt: “Het uitgangspunt is dat de wijk het zoveel mogelijk zelf gaat doen, waar nodig ondersteund vanuit een dragende infrastructuur met professionals. Wat we nu al qua burgerparticipatie zien in Zuid en West, dat is wat ik ook graag in Noord zie gebeuren. Maar daar is in eerste instantie meer inspanning voor nodig.” Na de evaluatie van het wijkbedrijf-pilot, waarvan de wethouder verwacht dat de resultaten positief zullen zijn, is het aan de gemeenteraad om het vervolg te bepalen. Het uitgangspunt is om het wijkbedrijf in Noord te bestendigen en geleidelijk naar andere wijken uit te breiden.

De meest duurzame afvalbak van Nederland

Constructo 72

Constructo 102

Constructo 202

De Constructo-afvalbakkenlijn van Grijsen is een veelvoorkomend fenomeen in de Nederlandse openbare ruimte. De Constructo heeft zich de afgelopen 25 jaar, vanwege zijn hoge kwaliteit en gebruiksvriendelijkheid, meer dan bewezen.

De afvalbakken van Grijsen hebben een lange levensduur en sluiten perfect aan bij de circulaire gedachte: de Constructoafvalbakken zijn immers volledig modulair opgebouwd en losse onderdelen zijn eenvoudig te vervangen. Daarnaast zijn de Constructo-afvalbakken in elke gewenste kleur en capaciteit beschikbaar. www.grijsen.nl 8 | C.indd GRAM1 #08 190x130mm

oktober 2020

21-9000-1512-03 NVRD GRAM 2020 okt

07-10-2020 16:31

ZELF OPLOSSINGEN BEDENKEN VOOR ZWERFAFVAL Zo’n twintig scholen in Nederland doen al mee aan de Waste Battle. Leerlingen bedenken zelf een oplossing voor het zwerfafvalprobleem en ‘pitchen’ dat bij een jury. De uiteindelijke winnaar ziet zijn idee daadwerkelijk uitgevoerd. Deelnemers zijn enthousiast.

B

TEKST: HETTY DEKKERS BEELD: BUREAU GOOITZ

edenker van de Waste Battle is Gooitske Zijlstra van bureau Gooitz. Ze is conceptontwikkelaar en had nooit eerder iets met afval gedaan. “Het viel me op hoeveel zwerfafval er overal ligt en dat daar vaak met, kostbare, opruimacties iets aan wordt gedaan.

Daar is niets mis mee, maar voorkomen is het beste uiteraard.” Ze dook in het onderwerp en ontdekte dat jongeren, verkeersdeelnemers en toeristen over het algemeen de grootste vervuilers zijn. “Jongeren zijn belangrijk, zij nemen hun gedrag mee naar hun volwassen leven en daarom besloot ik me op die doelgroep te richten. Ik zocht naar een methode waarbij plezier ingezet wordt om gedrag te veranderen.” Samen met Livia Leysen van Natuur en Milieu Overijssel en Teun Lucassen van Hogeschool Windesheim bedacht ze een concept waarbij jongeren zelf de oplossing gingen zoeken voor een probleem. Dat resulteerde uiteindelijk in de Waste Battle.

DRIE DAGEN Het kernprogramma van de Waste Battle bestaat uit drie dagen, met daarin elf levels (ronden). Na elke ronde wordt er gepitcht voor een tweekoppige jury. Zijlstra: “Op dag 1 gaan de leerlingen in kleine groepjes onderzoeken wat er aan de hand is. Ze bekijken een bepaald terrein, dat kan de eigen schoolomgeving zijn maar ook een speeltuin, sportveld of evenemententerrein, en houden daar interviewtjes met betrokkenen. Ook maakt elk groepje zijn eigen logo, groepsfoto en bedenken ze een groepsnaam. Tussen-

door presenteren ze steeds hun bevindingen voor een jury. In een pitch van een minuutje moeten ze vertellen wat ze ontdekt hebben, hoe ze het aan gaan pakken enzovoort. De jury bestaat uit mensen van buiten de school, bijvoorbeeld van de gemeente of een bedrijf. Op dag 2 gaan ze brainstormen over mogelijke oplossingen en kiezen ze de beste daaruit. Op dag 3 maken ze een prototype en verzorgen ze weer een presentatie voor een jury. Die kiest hieruit de voorrondewinnaars, die later door mogen naar de finale.” De uiteindelijke winnaar mag zijn project daadwerkelijk ten uitvoer laten brengen. Zijlstra: “We hebben veel partners, zoals Rabobank, Omrin, Jumbo, ingenieursbureaus. Al die partners hebben een groot netwerk en helpen mee het winnende project te realiseren. Voor de deelnemers is dat enorm stimulerend. Dat je idee zo waargemaakt wordt, is natuurlijk supertof.”

In Almere werd bijvoorbeeld een hot seat bedacht, een bankje voor op het schoolplein dat lekker warm wordt als je afval in de bak gooit. Zo werden er de afgelopen jaren meer winnende projecten gerealiseerd. Wat Waste Battle bijzonder maakt, is volgens Zijlstra het lerende aspect. "Waste Battle is geschikt voor leerlingen van 8 tot 28 jaar. Allemaal leren ze samenwerken, zichzelf presenteren, en oplossingen bedenken. Talenten worden aangesproken op deze manier. Het is goed voor hun ontwikkeling, ze worden zich bewust van een maatschappelijk probleem en het draagt een steentje bij aan minder zwerfafval op straat, wat wil je nog meer.”

EERSTE LUSTRUM De eerste Waste Battle werd in 2016 als pilot uitgeprobeerd in Zwolle.

Daarna ging het snel, inmiddels zijn er zo’n twintig scholen mee aan de slag gegaan en dat aantal breidt zich uit. De gemeente SúdwestFryslân was er vanaf het prille begin bij. “Wij doen al vier jaar mee”, meldt beleidsadviseur Arjan Reekers. “Dit jaar zouden we ons eerste lustrum vieren, maar vanwege corona ging dat niet door. Volgend jaar hopen we dat zeker in te halen.” Volgens Reekers slaat de Waste Battle goed aan in zijn gemeente. “Wij hadden al een goed project voor basisscholieren, dus wij bieden het de middelbare scholen aan. Ze doen bijna allemaal mee en bij de evaluatie hoor je veel enthousiaste verhalen. Al met al hebben we al een paar honderd middelbare scholieren bereikt met dit project.” De ideeën die de groepjes leerlingen aandragen zijn vaak origineel en verrassend.

“Daar zitten dingen tussen waar je als ambtenaar nooit op zou ko-

GRAM #08 oktober 2020 | 9

men. Voor een evenemententerrein op de Sneekweek hadden ze bijvoorbeeld lichtgevende buizen bedacht waar festivalgangers hun bekers in weg kunnen gooien. Omdat de prullenbakken ’s avonds in het donker niet opvallen.” Dit winnende idee uit 2019 moet nog uitgevoerd gaan worden, geeft hij eerlijkheidshalve toe. Andere winnende ideeën, zoals een lespakket voor basisscholen, draait al wel.

Het mooie aan de Waste Battle vindt Reekers het actieve aspect.

“Ze moeten leren samenwerken en presenteren, het is leuk om te zien hoe het zelfvertrouwen groeit tijdens zo’n proces. Ik ben er zelf wel eens bij, en dan zie je dat de leerlingen elke ronde meer zelfvertrouwen krijgen bij het pitchen. Dat is mooi om te zien.”

prijswinnende idee. Dat levert een mooie samenwerking op. We willen als gemeente veel aandacht besteden aan duurzaamheid, dit is een positieve manier om jongeren bewust te maken van zwerfafval.

Ze zitten toch aan de kant van de veroorzakers en ze zijn lastig te triggeren. Met dit project bereik je ze.” Of alle Waste Battles van de afgelopen jaren ook daadwerkelijk minder zwerfafval opleverden, kan hij niet hard maken. “Ik heb daar geen concrete bewijzen voor. Maar je ziet wel dat de kantine van een deelnemende school er opeens veel netter uitziet. Het zal beslist een sneeuwbaleffect hebben.”

EXCURSIES Als gemeente en opdrachtgever heeft Súdwest-Fryslân relatief weinig werk aan het project. “Vooral in de voorbereiding, welke scholen willen meedoen, welk thema kiezen we dit jaar, moet je er even voor gaan zitten, maar daarna valt het mee. Van de jaarlijkse prijsuitreiking maken we wel een gebeurtenis, met onze wethouder als jurylid en uitreiker van de prijs. Ook hebben wij tijdens de battle-dagen ter afwisseling excursies georganiseerd, naar een afvalbedrijf, een waterzuivering. De leerlingen kunnen niet van 9 tot 4 geconcentreerd met hun opdrachten bezig blijven, dat is gewoon te lang, hebben wij gemerkt.”

OMRIN Ook Coby Idzenga, beleidsadviseur bij Omrin, is enthousiast over het project. “Ik ben zelf een paar keer jurylid geweest en je ziet de meest fantastische ideeën tevoorschijn komen. Kinderen zijn niet geremd door geld of wetten, ze bedenken heel spontaan de wildste dingen.” Volgens haar is jury een iets te streng woord.

“Eigenlijk zijn het meer coaches, die de leerlingen begeleiden bij hun aanpak. Zodat ze uiteindelijk meer zelfvertrouwen krijgen.”

Idzenga gaat samen met de bedenkster, Gooitske Zijlstra, nog dit schooljaar een Wast Battle organiseren in de gemeente Opsterland. “Alle eerste klassen van een middelbare school doen mee, zo’n 90 leerlingen in totaal. Ik hoop dat het project hun gedrag ten aanzien van zwerfafval positief verandert.”

SAMENWERKEN Reekers vindt dat de Waste Battle ook een mooie samenwerking oplevert tussen gemeente, bedrijfsleven en onderwijs. “Het bedrijfsleven sponsort, levert juryleden, werkt mee aan het realiseren van het

Volgens Idzenga kunnen gemeenten die mee willen doen aan de Waste Battle een vergoeding krijgen uit het zwerfafvalbudget van Nederland Schoon. “Dat maakt het qua kosten ook interessant.”

Voor meer info: www.wastebattle.nl

De Waste Battle winnaars.

10 | GRAM #08 oktober 2020

ROOKVRIJBELEID WINT TERREIN, MAAR WIE RUIMT DE PEUKEN OP? Het aantal plekken waar niet meer gerookt mag worden neemt de laatste jaren verder toe. Daarmee verdwijnt het rokersafval echter niet uit de openbare ruimte, maar het verschuift. Het is tijd om hier samen een oplossing voor te vinden.

TEKST & BEELD: JELMER VAN BENTHEM

H

et rookvrijbeleid in Nederland krijgt steeds meer draagvlak. In 2004 werd dit beleid doorgevoerd op de werkplek en werd roken verleden tijd op televisie en in de trein. In 2008 volgde de horeca met uitzondering van open terrassen. De meest recente stap is het rookverbod op schoolpleinen (per 1 augustus 2020) en het opheffen van rookzones op treinstations (per 1 oktober 2020). In het verlengde van dit beleid, kregen zogenoemde Plastic PeukMeuk-opruimacties in 2020 ook

steeds meer draagvlak. Met andere woorden: we zijn het roken en bijbehorend zwerfafval beu. Maar hoe leg je de verantwoordelijkheid waar hij hoort?

De Single Use Plastic Richtlijn in 2023 komt mogelijk met een deel van de oplossing voor dit type zwerfafval. In de laatste versie van het implementatiedocument (25 juni 2020) worden producenten van tabaksproducten met filters verantwoordelijk gesteld voor het bijdragen aan vermindering van het zwerfafval van die producten in het milieu. Zij moeten

onder andere de kosten gaan dekken van nog nader te bepalen overheidsmaatregelen. Ook moeten zij de kosten gaan dragen voor het plaatsen en exploiteren van openbare inzamelsystemen voor het afval van dat type producten.

NEVENEFFECT Maar zover is het nog niet. Terug naar de huidige veranderingen rondom schoolpleinen en treinstations. We moeten concluderen dat dit juist locaties waren, die bovengemiddeld goed hun zaken op orde hadden.

GRAM #08 oktober 2020 | 11

Welke school laat zijn kinderen door een meter vuil lopen? En als treinstation ben je vaak de oogappel van je gemeente. Nu het rookvrijbeleid hier is doorgevoerd, verplaatst de rokende vervuiler zich naar een andere locatie. Van particuliere grond naar gemeentegrond, met als resultaat meer zwerfafval op gemeentegrond, terwijl daar nu vaak geen afvalvoorzieningen staan. En wie ruimt dit op?

De Rookvrije Generatie, een initiatief van de Hartstichting, KWF en het Longfonds streeft naar een steeds groter wordende olievlek van rookvrije zones. Zien roken, doet roken en door zoveel mogelijk rookvrije plekken krijgen kinderen het goede voorbeeld. In gesprek met De Rookvrije Generatie blijkt dat zij het neveneffect daarentegen ook zien, namelijk het ontstaan van overlast en vervuiling buiten de rookvrije zones. De organisatie oriënteert zich momenteel op de mogelijkheden om het gesprek hierover te voeren met verschillende partijen, die hiervoor een oplossing kunnen bieden. Daarvoor zijn de eerste stappen al gezet. Een notitie, waarin de juridische mogelijkheden voor het rookvrij maken van openbare ruimten is omschreven, is al enige tijd voor gemeenten te downloaden via de website van De Rookvrije Generatie. Momenteel wordt gewerkt aan actualisatie van deze notitie.

GEEN GEBIED AFBAKENEN NS en ProRail hebben, vooruitlopend op 1 oktober 2020, actief gecommuniceerd over het opheffen van rookzones via reclamezuilen op stations en via de media.

Zij zien het doorvoeren van dit beleid niet als een drastische wijziging als het aankomt op zwerfafval. Karlien Kleissen, Programmamanager stations bij ProRail: “Vanaf 1 oktober zijn alle stations en perrons rookvrij. Dat doen wij omdat wij een bijdrage willen leveren aan de ambitie van de overheid om in 2040 een rookvrije generatie te hebben. De treinstations zijn al sinds 2004 rookvrij, met uitzondering van de rookzones. Destijds hebben ProRail en NS in overleg met vervoerders rookzones als tussenoplossing neergezet. Met het realiseren van volledig rookvrije stations komen ProRail en NS tegemoet aan de wens van het overgrote deel van de reizigers, die overlast ervaren van rokende medereizigers. Praktisch gezien betekent

12 | GRAM #08 oktober 2020

dit dat we de rookzones, bestaande uit in totaal circa 330 rookpalen, 120 asbaktegels en ruim 200 bewegwijzeringsborden, op circa 100 van de ruim 400 stations in Nederland weghalen. Daarnaast worden alle huisregels geactualiseerd met dezelfde eenduidige boodschap dat onze stations rookvrij zijn. Op veel kleinere stations waren al geen rookzones meer aanwezig, dus hier verandert eigenlijk niet zoveel.”

KARLIEN KLEISSEN, PRORAIL: “ VANAF 1 OKTOBER ZIJN ALLE STATIONS EN PERRONS ROOKVRIJ. DAT DOEN WIJ OMDAT WIJ EEN BIJDRAGE WILLEN LEVEREN AAN DE AMBITIE VAN DE OVERHEID OM IN 2040 EEN ROOKVRIJE GENERATIE TE HEBBEN. ” Frank Smits, Manager Stations Regio Zuid bij NS, vult aan: “We begrijpen dat het voor de rokende reizigers wel even wennen zal zijn. Mocht iemand een sigaret opsteken op het perron dan zullen we diegene daarop aanspreken. Ook nu al streven we naar een schoon station en entreegebied, samen met vervoerders en gemeenten. We houden het, zeker in het begin, goed in de

gaten. Zo nodig, vegen we in het begin het entreegebied iets vaker. Hoe schoner het station is, des te schoner blijft het ook.”

Op de vraag of ProRail en NS actief met de verfkwast lijnen gaan trekken en daarmee hun gebied gaan afbakenen, zegt Smits: “Nee, we werken ook nu al op veel plekken in het land nauw met gemeenten samen. En het gaat daarbij ook om de verantwoordelijkheid van de rokers zelf om hun rookafval netjes op te bergen zodat het niet gaat zwerven.” Afspraken tussen gemeente en NS en ProRail over de reiniging van stationsgebieden kunnen, in samenspraak met de stationsmanager, worden vastgelegd in een zogeheten ‘beheerconvenant’. Op veel plaatsen in Nederland wordt hier al gebruik van gemaakt.

25-METER REGEL Op basis van de reacties van ProRail, NS en de Rookvrije Generatie is het in ieder geval duidelijk: het is aan te bevelen om als gemeente in gesprek te gaan en blijven met alle partijen, inclusief de rokende vervuilers. Mochten deze gesprekken met bijvoorbeeld treinstations en scholen niet effectief blijken, dan kunnen gemeenten altijd nog aan de slag met de zogeheten 25-meter regel uit het Activiteitenbesluit en/of Afvalstoffenverordening, die bedrijven en scholen verplicht om die straal rondom hun terrein schoon te houden. Dit is natuurlijk een laatste redmiddel en zal hopelijk in veel gevallen niet nodig zijn.

De betreffende partijen hebben tenslotte al de stap gezet tot rookvrijbeleid, naar aanleiding van de schadelijke effecten voor de gezondheid. De logische volgende stap is om ook een bijdrage te leveren aan een zwerfafvalvrije omgeving, gelet op de schadelijke effecten voor het milieu. Op termijn kunnen de producenten van tabaksproducten ook niet achterblijven, als de voorwaarden uit de Single Use Plastic Richtlijn worden doorgevoerd in 2023.

Over de auteur: Jelmer van Benthem is consultant bij Stantec

HANDREIKING DIFTAR: AFVAL SCHEIDEN LOONT! De invoering van diftar is in sommige gemeenten nog altijd een hobbelige weg. De Groningse gemeenteraad heeft een beslissing hierover onlangs uitgesteld, na een uitputtende raadsvergadering, die tot diep in de nacht voortduurde. Arnhem heeft diftar dit jaar ingevoerd, maar heeft nog steeds te kampen met gewapend verzet vanuit enkele oppositiepartijen die het vuurtje voortdurend opstoken.

Om gemeenten te helpen op de soms hobbelige weg naar diftar heeft de NVRD, in het kader van het programma VANG Huishoudelijk Afval, daarom een nieuwe handreiking diftar uitgebracht.

TEKST: MAARTEN GOORHUIS De handreiking is vooral bedoeld om het besluitvormingsproces over het invoeren van diftar te ondersteunen. De handreiking geeft achtergrondinformatie over de verschillende vormen van diftar en de resultaten die daarmee behaald kunnen worden. Ook het besluitvormingsproces en het invoeringstraject komen aan bod. De meer technische invoeringsaspecten komen in de handreiking zijdelings aan de orde.

Als je afgaat op de media dan lijkt de invoering van diftar soms een mijnenveld. De gevallen waarin het instrument van diftar min of meer geruisloos wordt ingevoerd halen de kranten helaas minder vaak. Het gekrakeel uit plaatsen als Arnhem of Groningen is dan ook vaak wat boven blijft drijven in de aandacht. Uit de Benchmark Afvalinzameling blijkt echter elk jaar opnieuw dat diftar een zeer succesvolle strategie is. Gemeenten die dit instrument hanteren hebben niet alleen de beste scheidingsresultaten, maar ook de laagste afvalstoffenheffing.

Dit effect wordt nog versterkt wanneer diftar wordt gecombineerd met serviceprikkels, zoals omgekeerd inzamelen, zoals bijgaande figuur illustreert. De gemeenten die de VANG-HA doelstellingen al behaald hebben, passen dan ook allemaal een vorm van diftar toe.

Voor een succesvolle invoering is het creëren van draagvlak essentieel, zowel politiek als bij de burgers. Veranderingen leiden immers altijd tot weerstand. Het erkennen en herkennen daarvan is dan ook belangrijk. In de periode 2018/2019 heeft de NVRD een korte analyse uitgevoerd onder 24 gemeenten die in de afgelopen vijf jaar grote systeemwijzigingen (met name diftar en omgekeerd inzamelen) hebben doorgevoerd, waarbij is gevraagd naar de weerstanden die dit heeft opgeroepen. Hieruit bleek dat bijna alle gemeenten hiermee te maken hebben gehad. Variërend van ingezonden brieven en telefonische klachten tot zeer actieve groepen die met behulp van sociale media de besluitvorming proberen te beïnvloeden. Bij bijna 90% van de gemeenten verdween de weerstand ook weer na een periode van 3 tot 6 maanden. Ook bleek dat de weerstand meestal afkomstig is van een kleine maar actieve groep. Als deze groep wordt bereikt en overtuigd kan worden neemt de weerstand drastisch af.

Figuur: afvalbeheerkosten en restafvalproductie bij verschillende inzamelstrategiën

De handreiking is te vinden op de website van VANG-Huishoudelijk Afval: www.vanghha.nl en op die van de NVRD: www.nvrd.nl.

De nieuwe handreiking diftar kan hierbij ondersteunen. De handreiking gaat uitgebreid in op het besluitvormingsproces, de verschillende manieren waarop burgers hierbij betrokken kunnen worden en de wijze waarop diverse valkuilen vermeden kunnen worden. Ook bevat de handreiking een handig lijstje van veel voorkomende vragen en bezwaren, en de mogelijke reactie daarop.

GRAM #08 oktober 2020 | 13

VERVUILING KUNSTSTOF VERPAKKINGSAFVAL BLIJFT ZORGEN BAREN Sinds 1 april gelden er na lang onderhandelen nieuwe afspraken over kunststof verpakkingsafval.

Voortaan zijn gemeenten, als zij daarvoor hebben gekozen, alleen verantwoordelijk voor de inzameling, en niet langer voor de sortering en vermarkting. De vervuilingsgraad blijft echter een aandachtspunt. Vooral in gemeenten die laag frequent restafval inzamelen, zegt het Afvalfonds Verpakkingen.

R

TEKST: RENÉ DIDDE BEELD: JAN DE VRIES

oger Thijssen is blij dat hij er van af is. “We hoeven niet langer het door ons ingezamelde PMD-afval te vermarkten. We hebben niet meer te maken met een vluchtige markt met prijsschommelingen”, zegt de afvaladviseur van de gemeente Veenendaal. Niet dat de gemeente dacht in het zogeheten ketenmodel flink geld te gaan verdienen aan het kunststofafval. “Wij hebben er indertijd vooral voor gekozen om de sortering en de vermarkting in eigen hand te nemen om meer grip en regie op het kunststofafval te houden.

Eventuele positieve resultaten zouden we dan kunnen gebruiken in de communicatie naar de inwoners van onze stad.”

Dat viel tegen. Het ingezamelde verpakkingsafval bleek behoorlijk lastiger bij recyclingbedrijven af te zetten dan bijvoorbeeld oud papier of glas.

van verpakkingsafval betaalt – konden gemeenten overstappen van het ‘regiemodel’ met verantwoordelijkheid voor de hele keten naar een ‘inzamelmodel’ waarin ze alleen voor inzameling verantwoordelijk zijn.

Uiteraard daalt daarmee voor deze gemeenten ook de vergoeding van het Afvalfonds, van €656 per ton gesorteerd kunststofafval in het ketenmodel naar €261 ingezameld kunststof, metaal en drankenkartons (voor 2021 bedraagt de vergoeding €245).

Veenendaal kan er mee uit de voeten. “Wij zamelen door huishoudens gescheiden PMD in en werken daarbij samen met 26 gemeenten in de regio Utrecht in de AVU-regeling”, zegt Thijssen.

De publieke organisatie Regie Kunststoffen Nederland (RKN), een samenwerkingsverband van Midwaste en HVC zorgt voor de op- en overslag, sortering en vermarkting van het PMD-afval uit Veenendaal (en circa 200 andere gemeenten in Nederland), en heeft een ‘strategische samenwerking’ afgesloten met het Afvalfonds en ontvangt een vergoeding. De gemeente heeft een belangrijke zorg minder en kan zich concentreren op de inzameling en de communicatie met de burgers. Roger Thijssen vindt de inzamelregels goed uit te leggen. “Wij hanteren de stelregel ‘kocht je het leeg en is het nu nog steeds leeg, dan is het geen verpakking. Kocht je het vol, en is het nu leeg, dan is het een verpakking.” Dat werkt in de meeste gevallen, zoals de chipzak, maar daarmee bewerkstellig je niet dat de kitkoker uit het PMD blijft.

FRANC TALSMA:

“ BEWONERS BEGRIJPEN

NIET WAT ER WEL OF NIET IN DE PMD BAK MAG. WAT ONS

HARDE ‘KNIP’ De afgelopen jaren kampt de recyclingbranche met kwaliteitseisen, vervuiling en sorteerproblemen.

Lange stukken landbouwplastic of de intussen legendarische afgedankte zwembadjes doen de sorteerinstallaties vastlopen.

Ook golft de olieprijs – en daarmee de prijs van primaire virgin kunststoffen, heen en weer. Tot overmaat van de problemen sloot China de grenzen voor Europees kunststofafval. De gemeente Veenendaal is dus tevreden met de harde ‘knip’ die sinds 1 april dit jaar in de meeste gemeenten in Nederland is aangebracht. Na lang onderhandeling tussen de VNG namens de gemeente en het Afvalfonds – dat zoals bekend namens het verpakkende bedrijfsleven de inzameling en verwerking

BETREFT, KOMT ER OP ZO

VEEL MOGELIJK PRODUCTEN

STATIEGELD. DE REST MAG DAN

BIJ HET RESTAFVAL EN IS VOOR DE VERWERKER. ”

14 | GRAM #08 oktober 2020

AFKEUR Er resteert nog wel een ander belangrijk risico. RKN kan het ingezamelde afval afkeuren. Want een tweede belangrijke afspraak sinds april is dat het ingezamelde verpakkingsafval niet meer dan vijftien procent vervuiling mag bevatten. ‘Stoorstoffen’ genoemd, zaken als landbouwplastic, plastic netjes om kerstbomen maar ook lege terpentineflessen. Van die laatste categorie mag er zelfs geen enkele procent in het ingezamelde PMD zitten. Wordt een partij afgekeurd, dan loopt de gemeente niet alleen de vergoeding mis, maar moet, geheel of gedeeltelijk, ook de verbrandingskosten van circa €200 per ton worden betaald.

Van Veenendaal werd volgens Thijssen tot nog toe niets afgekeurd.

Maar in de gemeente Hengelo heeft beleidsmedewerker Afvalbeheer Franc Talsma een heel ander verhaal. “Bij ons, en bij twaalf andere Twentse gemeenten, zijn de nieuwe afspraken per 1 juli van 2020 ingegaan. Sindsdien is praktisch elke partij PMD bij ons overslagstation afgekeurd door onze contractbeheerder VPKT. Als er ook maar één lege terpentinefles, de zwaarste categorie ‘stoorstof type-1’, in de vrachtwagen wordt aangetroffen, wordt de hele lading zonder genade afgekeurd”, zegt Talsma. “De maximale vervuiling van 15% voor stoorstoffen type 2 is niet haalbaar.” Als dit zo doorgaat, kost het de gemeente serieus geld. Elke ton afgekeurd PMD

kost de gemeente bijna €500. “Dat wordt al snel één miljoen per jaar en dan moet de afvalstoffenheffing omhoog”, rekent Talsma voor.

Met stickers, folders en zogeheten ‘voorlopers’ die voor de inzamelwagen uit steekproeven nemen, doet Hengelo en ook Borne aan ‘damagecontrol’.

DRAAK VAN EEN VERHAAL Volgens Talsma is Hengelo allerminst het stoutste jongetje van de klas. “Alle dertien gemeenten kampen met afkeur.” Hij legt de oorzaak in de strikte hantering van het protocol van de 15%-vervuiling. “Dat percentage is onhaalbaar. PMD-inzamelen is vragen om moeilijkheden. In de tijd dat we louter kunststoffen inzamelden, was het al ingewikkeld. Met blik (metaal) en drankenkartons erbij is het helemaal een draak van een verhaal geworden. Bewoners begrijpen niet wat er wel of niet in de PMD bak mag, los van bewuste vervuiling. Wat ons betreft, komt er op zo veel mogelijk producten statiegeld. De rest mag dan bij het restafval en is voor de verwerker.”

Hengelo en veel Twentse gemeenten zamelen PMD in, hebben diftar en werken deels met het intussen bekende omgekeerd inzamelen. Te recyclen fracties als PMD, textiel, gft, papier en glas worden gratis door de gemeente opgehaald. Voor het zelf weg te brengen restafval moeten de inwoners betalen.

GRAM #08 oktober 2020 | 15

“Dat geeft goede resultaten en een lage afvalstoffenheffing. We zien echter dat in bepaalde straten en buurten bewoners die het toch al niet nauw nemen met maatregelen in de openbare ruimte, restafval in de oranje PMD-container stoppen”, constateert Talsma. “Deze buurten vragen om extra maatregelen.”

VERPAKKINGSKETEN BV VPKT staat voor ‘Verpakkingsketen BV’. VPKT is een 100 procent ‘dochter’ van Afvalfonds Verpakkingen en is (net als uitvoeringsorganisatie Nedvang, Nederland Schoon en het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken) een door het Afvalfonds gefinancierd initiatief. De organisatie neemt voor een niet nader bekend gemaakt aantal gemeenten de praktische ‘post-collection’ activiteiten’ voor haar rekening. Waarom wordt er in Twente zoveel PMD afgekeurd?

“We keuren niet speciaal Hengelo af, want we hebben het kunststofafval heel hard nodig om aan de wettelijke recycledoelstelling te voldoen”, zegt Hester Klein Lankhorst, sinds augustus directeur van het Afvalfonds. “In sommige gemeenten zien we tot veertig procent vervuiling. En dan kunnen we er niks meer mee, ook niet in de mixkunststoffractie. Dat is niet nieuw. Het was alleen minder inzichtelijk voor gemeenten vanwege de manier waarop de verwerking en de financiële afhandeling was georganiseerd. De kwaliteit van het ingezamelde materiaal had toen óók financiële consequenties voor gemeenten.”

Het Afvalfonds legt een verband tussen de vervuiling en gemeenten die omgekeerd inzamelen. “Dat is een perverse prikkel om restafval te verminderen. De verleiding is groot om het in de PMD- of gft-bak te stoppen”, aldus Klein Lankhorst. Ook de corona-verplichting tot meer thuis- en telewerken bevordert de vervuiling. “Mensen eten niet meer in de bedrijfskantine, maar eten meer thuis.”

Bij RKN zegt Jurgen de Jong dat ook zij regelmatig ingezameld PMDafval moeten afkeuren volgens het nieuwe acceptatieprotocol. Ruim 4 procent van het aangeleverde PMD-afval wordt afgekeurd. “We keurden trouwens ook al vóór de nieuwe afspraken van 1 april partijen af”, zegt De Jong. “Vooral op medisch afval en naalden zijn we heel streng.”

Maar een partij helemaal afkeuren omdat er één deodorantbusje (met mogelijk schadelijke gassen) of één terpentineflacon tussen zit, is niet wenselijk, aldus RKN. “We voeren een visuele controle uit op het overslagstation en halen de gemeente erbij als er iets niet in de haak is”, legt De Jong uit. “We gaan dan met de gemeente of inzameldienst in gesprek om de kwaliteit te verbeteren. Zo boekten de Avalex-gemeenten behoorlijke vooruitgang. De gemeenten zijn onze achterban.

Als we alles afkeuren, schieten we het doel voorbij.” Volgens De Jong neemt het percentage afgekeurd PMD licht toe, maar stijgt de kwaliteit van het gesorteerde en vermarkte afval wel. “We zijn op de goede weg.

De communicatie met burgers en handhaving van het inzamelgedrag kan nog beter en we werken aan verbetering van de kwaliteit van de sortering. Ook de producenten kunnen nog veel verbeteren door eenvoudiger te recyclen verpakkingen op de markt te brengen.”

Hét softwarepakket voor gemeenten en huishoudelijk afval inzamelaars

WasteXL

S O F T WA R E S O L U T I O N S

www.fixion.nl 040-2900632

Print specificaties

18/12/2018 Philip Andrews 15815

Black

7 8

Postbus 22 2675 ZG Honselersdijk

9

E traffic@pacombigroup.com I PACOMBIGROUP.COM

6

T +31 (0)174 63 61 11 F +31 (0)174 62 05 54

5

M

GRAFIMEDIA CENTRE

4

Contact Nieuweweg 10 2675 BC Honselersdijk (NL)

3

PMS 2411 C

2

PMS 485 C

De drukproef is wellicht de meest belangrijke fase in de productie van een drukwerkopdracht. Wij vragen u dan ook de drukproef zorgvuldig te controleren. Wilt u alle teksten zorgvuldig doorlezen en de gebruikte kleuren controleren?

Voor tekstfouten en/of fouten in het drukbeeld die in de drukproef voorkomen en niet gesignaleerd worden, kunnen wij achteraf niet verantwoordelijk voor worden gesteld.

Zolang de proef in uw bezit is, staat de verdere verwerking stil.

10:46

1

M

PMS 2145 C

01-09-2020 22-0000-0072-04 GRAM September 2020

Binnendruk

Gebruikte kleuren

10

Deze liniaal is 10 cm wanneer je het print op 100%. Zo niet, dan is de print geschaald.

1-4liggendB-GRAM.indd 1

: : : : : : : :

0

Datum Designer Formaat Bonnr.

Aantal zijden Rapport Wikkeling Barcode Buitendruk

➦

Meer info? Demo?

nrk.nl/rethink

16 | GRAM 190x62mm.indd 1

#08 oktober 2020

22-0000-0417-01 NVRD GRAM okt 2020

07-10-2020 16:35

CONTAINERBEHEERSSYSTEEM NU OOK PUBLIEK TOEGANKELIJK AFVALBAK VOL? CHECK HET ONLINE! Met volmeldingssystemen kunnen gemeenten prima hun afvalcontainers volgen. Maar ook inwoners kunnen met deze informatie hun voordeel doen. Spaarnelanden breidde er speciaal zijn containerbeheersysteem voor uit. Voor nop met afval sjouwen is verleden tijd.

M

TEKST: PIETER VAN DEN BRAND BEELD: PAUL VREEKER - UNITED PHOTOS

enig gemeente in ons land beschikt vandaag de dag over een slim volmeldingssysteem dat informatie over alle afvalcontainers verzamelt. In ons land zijn al duizenden afvalcontainers voor glas, papier, PMD, textiel én restafval met vul-

graadsensoren uitgerust. De sensor in de container zendt net als een vleermuis een ultrasoon geluid uit en meet om de zoveel tijd hoe vol de container is. Ook kan een restafvalcontainer zich ‘melden’ als een aantal klikken of openingen van de trommel zijn bereikt, wat op een bijna volle container kan wijzen. Het slimme brein in

de afvalcontainer is een microprocessor – zeg maar een kleine computer – die van alles registreert en met de beheerder bij de gemeente of uitvoeringsdienst communiceert. Ook informatie over storingen en onderhoud en zelfs de inhoud van de accu van met lichtcellen uitgeruste afvalcontainers wordt op die manier bijgehouden.

GRAM #08 oktober 2020 | 17

OPTIMALE INZAMELROUTE In drukke stadswijken waar de ruimte beperkt is, zijn afvalcontainers met dit soort ICT-vernuft uiterst handig, om de verfoeide bijplaatsingen tegen te gaan. De inzameldienst kan meteen in actie komen, als de afvalcontainer vol raakt. Met die kennis kan de software de meest optimale inzamelroute plannen. Gemeenten kunnen hun inzamelinspanningen veel gerichter afstemmen, wat tot flinke kostenbesparingen kan leiden. En minder voertuigkilometers scheelt ook in CO2-uitstoot en vervuilende NOx- en fijnstofemissies.

Maar ook de burger mag niet worden vergeten. Er is een grote behoefte aan inzicht in hoe vol de containers in de directe omgeving zijn, zeker nu burgers hun restafval in het licht van omgekeerd inzamelen naar wijkcontainers moeten brengen.

Maar die container is ook wel eens vol of hij is in storing. Dan ga ik dus voor nop met mijn volle afvalzak de deur uit, is de achterliggende gedachte bij inwoners. Bij Spaarnelanden in Haarlem werd deze informatiebehoefte goed aangevoeld. Het integrale onderhoudsbedrijf voor de leefomgeving heeft haar containerbeheerssysteem voor een deel publiek toegankelijk gemaakt. Sinds eind augustus kunnen de Haarlemmers online checken of een restafvalcontainer in hun wijk vol zit of tijdelijk buiten gebruik is. Ook kunnen ze in de planning zien, wanneer de container geleegd wordt, en op welke dagen ook de papier-, glas- textiel- en de plastic-, blik- en drankpakkencontainer aan de beurt zijn. “Als organisatie willen we in de haarvaten van de stad zitten”, vertelt directeur Robert Oosting. “Als je dicht bij je inwoners opereert, is onze ervaring, krijg je de hoogste kwaliteit in het scheiden en beheren van afvalstromen. Vanzelfsprekend hebben we ook oog voor waar inwoners tegenaan lopen. Dan is goede informatie en communicatie geboden.

Inwoners verwachten ook van ons dat ze deze informatie krijgen. Als transparante organisatie willen we deze gegevens vanzelfsprekend delen”, zegt Oosting.

ICT-LANDSCHAP Spaarnelanden had al langer een containerbeheersysteem in gebruik voor het legen en beheren van de containers in de stad. Drie jaar terug ging de organisa-

18 | GRAM #08 oktober 2020

De ondergrondse containers in Haarlem kunnen nu ook op afstand door bewoners worden uitgelezen. tie over op een volledig nieuw ICT-landschap. “We waren niet tevreden over de standaardsoftware die op de markt verkrijgbaar was. Dat was niet wat we voor onze organisatie wilden”, zegt unitmanager afval en grondstoffen Jeroen Schörn van Spaarnelanden. “We wilden naar een compleet systeem toe, waar we al onze faciliteiten op aan konden sluiten en waar onze afdelingen dagelijks gebruik van kunnen maken, van de receptie, de communicatie en de klantenservice tot onze chauffeurs, de onderhoudsmonteurs en de medewerkers van de planning. We hebben van nul stapsgewijs een volledig nieuw systeem opgebouwd.” Spaarnelanden ging hiervoor in zee met de softwareontwikkelaar Hexapole. “Dit jonge en flexibele bedrijf stelde ons in staat ons systeem zo in te richten, zoals wij dat wilden. Om het systeem voor iedereen toegankelijk en gebruiksvriendelijk te maken, is er een extra schil overheen gelegd.

Denk niet meteen dat zoiets in de papieren loopt. We hebben voor onze ICT geen extreem bedrag neer hoeven te leggen.”

Voor de Haarlemmers werd een aparte bewonersportal gebouwd, die via internet toegankelijk is. Voor de online check

kunnen gebruikers een kaart à la Google Maps inzien, waarop ze alle containers in de stad kunnen aanklikken. In het persbericht dat Spaarnelanden aan de lancering van de online service wijdde, kwam een uiterst tevreden bewoner van een appartementencomplex aan het woord.

Die benadrukte hoe belangrijk het is dat zijn medebewoners en hij hun afval kwijt kunnen. Bij een volle container moeten ze weer helemaal terug naar boven met een volle vuilniszak. ‘Dat is geen pretje voor de bewoners, waarvan de meeste niet meer de allerjongste zijn. Daarom is het fantastisch dat niet alleen ik, maar iedereen nu van tevoren, gewoon vanuit de eigen huiskamer kan zien hoe vol een container is en wanneer deze op de planning staat om geleegd te worden. Dat gaat veel irritatie voorkomen!’. De enthousiaste bewoner staat niet alleen. “In het eerste weekend na de lancering werd het systeem heel goed gebruikt. Via de social media kregen we veel positieve reacties”, vertelt Schörn.

“De kern is dat we dit samen doen met de bevolking, samen met inwoners en bedrijven. Daar is het systeem op ontwikkeld”, vult directeur Oosting aan. Als volgende stap wil Spaarnelanden de online service uitrollen naar Zandvoort.

VERSPILLINGSVRIJE WEEK IS EEN SUCCES Veel NVRD-leden deden mee aan de Verspillingsvrije Week. Van 1 tot en met 7 september stond het tegengaan van voedselverspilling centraal. Door het hele land zijn initiatieven en acties opgezet. De stichting Samen Tegen Voedselverspilling heeft de Verspillingsvrije Week georganiseerd.

Ook dit jaar zien zij de aandacht en aantal acties om voedselverspilling tegen te gaan groeien. Dit artikel blikt terug op de Verspillingsvrije Week.

TEKST: DAAN MIDDELKAMP BEELD: CIRCULUS BERKEL De gemeente Wageningen heeft het thema voedsel al langer op de agenda staan en wil duurzamer omgaan met eten. Wageningen ondersteunt verschillende initiatieven om bewoners gezonder te laten eten en minder voedsel te verspillen. Met succes. In de gemeente zijn diverse bottom-up bewegingen ontstaan. Ook zetten bedrijven en de Wageningen universiteit zich in om duurzamer om te gaan met voedsel.

TOINE TIMMERSMANS: “ MET PRAKTISCHE HANDVATTEN VOOR CONSUMENTEN, LOKALE ACTIVITEITEN, ACTIES OP SCHOLEN EN AANDACHT IN SUPERMARKTEN IS NEDERLAND WEER MEER VERSPILLINGSVRIJ GEWORDEN. AAN DE VERSPILLINGSVRIJE WEEK DEDEN NAAR SCHATTING 2 MILJOEN NEDERLANDERS MEE. ” Wethouder Voedsel Leo Bosland van gezondheid, welzijn en voedsel, trapte de Verspillingsvrije Week in Wageningen af met een ‘recept van restjes’-filmpje op social media. In de lokale krant werden alle initiatieven aangekondigd en inwoners ontvingen een koelkaststicker. Ook werden in supermarkten en bij een wijkcentrum gratis Eetmaatjes en koelkast- en diepvriesstickers van het Voedingscentrum uitgedeeld. Bewoners raakten zo geïnformeerd en uitgedaagd om zelf minder voedsel te verspillen. Ook waren er verschillende activiteiten bij Foodsharing Wageningen. Foodsharing is een organisatie waarbij anders weggegooid eten wordt opgehaald bij bedrijven, restaurants en bewoners. Dit voedsel wordt vervolgens gedeeld met bewoners die het nodig hebben. Speciaal voor deze week werden er door Foodsharing ook maaltijden geserveerd van gered voedsel. Voedsel krijgt in Wageningen veel aandacht en met initiatieven als Foodsharing wordt er veel minder eten verspild.

5000 KEUKENAFVALBAKJES Circulus-Berkel heeft de Verspillingsvrije Week aangegrepen om tijdens de al ingeplande activiteiten op markten extra aandacht te vragen voor voedselverspilling. Op vijf markten in Epe en Apeldoorn werden 5000 keukenafvalbakjes voor op het aanrecht, gemaakt van hennepvezel en gerecycled plastic, uitgereikt om mensen te helpen gft uit restafval te houden. Friederike Kleijn coördineert de ‘In de GFT-

bak’-campagne en de acties tegen voedselverspilling namens Circulus Berkel. Het koppelen van de gft-campagne aan voedselverspilling tijdens de marktdagen was volgens Kleijn een goede zet: ”De boodschap wordt weliswaar breder, maar voor de mensen liggen de thema’s in elkaars verlengde. Zeker op een markt, waar inkopen worden gedaan en de keten van inkoop tot afval feitelijk start. Iedereen was positief over de actie.” Op enkele markten zocht Circulus-Berkel de medewerking van het personeel van groente- en fruitkramen. “Zij reikten het verkorte gft-kaartje uit en verwezen naar ons door. Dat werkte goed.”

SAMEN TEGEN VOEDSELVERSPILLING Het doel om minder voedsel te verspillen is goed te combineren met andere campagnes. De combinatie met gezond eten of gft-campagnes is snel gelegd. Ook past het goed bij de zero waste beweging, verminderen van afval in het algemeen en is het goed voor de portemonnee.

Zo kunnen afvalbedrijven en gemeenten bewoners bewuster maken van het afval én het geld dat ze weggooien. Zowel Circulus-Berkel als de gemeente Wageningen zijn erg tevreden over tools en ondersteuning van het Voedingscentrum. De gekregen informatie, Eetmaatjes, stickers en ander campagne materiaal worden goed ontvangen door bewoners. Rondom kerst staat de eerstvolgende campagne gepland.

Volgend jaar vindt de Verspillingsvrije Week plaats van 7 t/m 13 september 2021, zet het alvast in uw agenda.

Wilt u meer informatie over voedselverspilling verminderen of de stichting Samen Tegen Voedselverspilling? Kijk dan op de website: https://samentegenvoedselverspilling.nl/

De stand werd bemand door vrijwilligers van de Schoon familie van Circulus-Berkel. Zij deelden keukenbakjes en tips tegen voedselverspilling uit.

GRAM #08 oktober 2020 | 19

OFFICIËLE BEKENDMAKING

Nieuwe wetgeving voor wegwerpplastics:

Maatregelen die helpen om plastic vervuiling en plastic soep tegen te gaan Plastic wordt veel gebruikt in de huidige economie: het is licht en goedkoop en kan voor vele doeleinden worden gebruikt.

Maar plastic en plastic producten horen niet in het milieu. Helaas komen toch veel producten in het zwerfafval, op stranden én in de zee terecht.

De 10 meest op stranden gevonden wegwerpplastics vormen samen 43% van het zwerfafval in zee. Vistuig nog eens 27%.

Daarom richt de regelgeving zich op deze producten.

Bron: Impact Assessment Single use plastics Directive

Reikwijdte van de wetgeving voor wegwerpplastics 1. De nieuwe maatregelen voor wegwerpplastics gelden alleen voor de kunststofproducten die specifiek benoemd zijn, als: −

het product volledig van kunststof is gemaakt of een kunststof bestanddeel bevat, bijvoorbeeld een kunststof coating. De richtsnoeren van de Europese Commissie zijn hierin leidend. Er wordt geen uitzondering gemaakt voor producten van bioplastics. Bioplastics breken namelijk vrijwel altijd net zo moeilijk af in de natuur als fossiele plastics

−

het product bedoeld is voor eenmalig gebruik, dus niet retour gaat naar de producent of opnieuw gebruikt wordt voor het doel waarvoor het gemaakt was

Wat houden de maatregelen precies in?

Op de volgende pagina staat een overzicht met alle producten waarvoor regelgeving gaat gelden. Het verschilt per product wat de regelgeving zal zijn.

Handelsverbod: Vanaf 3 juli 2021 mogen de specifieke producten met een handelsverbod niet meer op de markt worden gebracht. Bestaande voorraden mogen nog wel worden verkocht.

Uitgebreide producenten verantwoordelijkheid (UPV): Producenten gaan meebetalen aan het inzamelen van afval en het opruimen van zwerfafval en aan het nemen van bewustwordingsmaatregelen voor consumenten.

Markering: Voorgeschreven markeringen op de verpakkingen laten zien dat er kunststof in het product zit, dat het in de afvalbak thuis hoort en dat zwerfafval negatieve effecten heeft op het milieu.

Consumptiereductie: Er moet een significante reductie plaatsvinden van de consumptie van kunststof drinkbekers en voedselverpakkingen voor ‘on-the-go’ door bijvoorbeeld alternatieven aan te bieden voor meermalig gebruik of door het beprijzen van de verpakkingen.

Productvereisten: Er moet gerecycled materiaal gebruikt worden in plastic flessen en de doppen moeten tijdens het gebruik vast blijven zitten aan de fles.

Inzamelingsdoelstelling: 90% inzameling van de flessen t.b.v. recycling, hiervoor wordt statiegeld geïntroduceerd voor alle flessen tot 3 liter vanaf 2021. Voor vistuig geldt een inzamelingsdoelstelling van 23% v.a. 2023 en daarna elk jaar 3% meer.

Bewustwordingsmaatregelen: Consumenten krijgen informatie en handelingsperspectieven om zwerfafval en plastic soep tegen te gaan.

2. Producten gemaakt van oxo-degradeerbare plastics zijn vanaf 3 juli 2021 niet meer toegestaan. Dit zijn plastics die afbreken tot microplastics, en zijn dus schadelijk in het milieu.

Wat kan jij concreet doen? −

Reduceren: Heb je het product echt nodig?

−

Hergebruiken: Gebruik een product dat je vaker kan (her)gebruiken.

−

Recyclen: Gebruik producten waarvan het materiaal eenvoudig is te recyclen.

Wat verandert er?

Specifieke kunststofproducten voor eenmalig gebruik (wegwerpplastics) waarvoor nieuwe maatregelen gaan gelden.

(m.u.v. industriële en professionele toepassingen)

Tabaksproducten met filters, losse filters voor gebruik in combinatie met tabaksproducten

* UPV - 31 dec 2024 ** Verbod - 3 juli 2021

UPV - 5 jan 2023 Markering - 3 juli 2021

Bestek, roerstaafjes, rietjes*, borden

Drinkbekers

Eenpersoonsvoedselverpakkingen

(m.u.v. medisch gebruik)

UPV - 5 jan 2023 Consumptiereductie 2026 t.o.v. 2022 Markering - 3 juli 2021

Producten van oxo-degradeerbare kunststoffen

m.u.v. medisch gebruik

Wattenstaafjes

Verbod - 3 juli 2021

Verbod - 3 juli 2021

Drankverpakkingen van max. 3 liter Doppen en deksels vast aan de fles (m.u.v. medisch gebruik) 3 juli 2024 Toepassing recyclaat: - 25% PET flessen - v.a. 2025 - 30% alle flessen - v.a. 2030

Verbod - 3 juli 2021

Ballonnen * Ballonstokjes **

UPV - 5 jan 2023 Consumptiereductie 2026 t.o.v. 2022

Gemaakt van piepschuim?

Verbod - 3 juli 2021

Gemaakt van piepschuim?

Verbod - 3 juli 2021

Vochtige doekjes * Maandverbanden, tampons, inbrenghulzen voor tampons **

Vistuig UPV - 31 dec 2024

* UPV - 31 dec 2024 * ** Markering - 3 juli 2021

Inzamelingsdoelstelling van 23%, elk jaar >3% - v.a. 2023

Inzamelingsdoelstelling van 90% voor flessen - v.a. 2021 (i.p.v. 2029) Gemaakt van piepschuim?

Verbod - 3 juli 2021

Zakjes en wikkels

UPV - 5 jan 2023

Lichte plasticdraagtassen

UPV - 5 jan 2023

Voor alle producten waarvoor géén handelsverbod geldt worden bewustwordingsmaatregelen voor consumenten genomen per 3 juli 2021 UPV: Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid

MEER AANDACHT NODIG VOOR ONKRUID OP VERHARDINGEN Vijf jaar geleden stond beherend Nederland in de startblokken om het onkruid van straten en stoepen te verwijderen zonder glyfosaat. Wat voor de één gesneden koek was, was (of leek) voor de ander een onmogelijke opgave. Met vallen en opstaan heeft iedereen nu zijn of haar weg wel zo’n beetje gevonden. En veel beheerders hebben een werkwijze ontwikkeld waarmee ze het onkruid kunnen beheersen. Maar zeker niet alles gaat goed bij beherend Nederland en er zijn genoeg zorgen over de beheersing van het onkruid op verharding.

TEKST: PETER VAN WELSEM EN JURGEN OOMS BEELD: JURGEN OOMS

D

e NVRD en haar leden hebben deze zorgen goed in de gaten en zien dat er nog veel behoefte is aan verbetering.

Reden om na vijf jaar de ontwikkelingen nog eens tegen het licht te houden. In opdracht van de NVRD hebben ingenieursbureau Tauw en Peter van Welsem Advies een onderzoek uitgevoerd naar de huidige stand. Hierbij komen opvallende zaken naar voren, waarvan een aantal opgenomen in dit artikel .

ONKRUID STRIJDT TEGEN ZWERFAFVAL EN HONDENPOEP In diverse belevingsonderzoeken die in Nederland zijn uitgevoerd (Keizer&VanWelsem 2020) komt naar voren dat de bestrijding van onkruid minder belangrijk wordt gevonden dan bijvoorbeeld zwerfafval en hondenpoep.

We zien dan ook dat bij het beheer van de openbare ruimte er erg veel aandacht uitgaat naar vooral zwerfafval (inclusief bijplaatsing). Onkruid lijkt daarmee een beetje de eeuwige nummer vier. Iedere keer net buiten de prijzen. En daar zit een gevaar in. We vinden het niet super belangrijk, we storen ons er niet enorm aan en de politiek en beleidsmakers kijken er wel naar, maar alleen als het echt uit de hand loopt. Echter, als verantwoordelijke beheerder kun je er van wakker liggen.

En belangrijker, als het beheren niet lukt, heeft onkruid op verharding echt een negatieve invloed op de totale beleving van de buitenruimte.

22 | GRAM #08 oktober 2020

NIET ÉÉN BESTE METHODE In het begin van de omslag naar ‘niet-chemisch’ waren beheerders sterk gefocust op de methode. Fabrikanten beloofden gouden bergen en hadden allemaal de beste oplossing. Nu zien we dat iedere beheerder zo zijn weg gevonden heeft. De uiteindelijke methode is veelal niet gekozen op basis van de meest optimale methode voor het areaal en de gewenste resultaten, maar is het resultaat van alle omstandigheden waar de onkruidbeheerder op dat moment mee te maken had, zoals budget, beschikbare machines, personele omstandigheden en onkruiddruk. Veel gemeenten moesten het in het begin doen met een te beperkte verhoging van het budget. Hierdoor restte er niets anders dan te borstelen. Gaandeweg werd het budget wel verhoogd, maar de borstel bleef. Ook bij beheerders die al eerder waren gestopt met chemisch beheer. Uit het onderzoek komt naar voren dat er twee keer zoveel wordt geborsteld als thermisch wordt bestreden. Maar ook blijkt dat met iedere methode te werken valt en dat er niet zoiets is als een beste methode. En misschien is al die aandacht voor methodes dan ook niet terecht. Met iedere methode is het gewenste beeld te bereiken, al zien we wel dat thermische methoden weer wat meer geschikt zijn voor een hoge kwaliteit (A) en mechanische voor een gemiddelde kwaliteit (B).

OPTIMALISATIE Als we ons minder zorgen maken over de juiste methode en dit meer als een gegeven beschouwen, kunnen we eens goed kijken

naar andere mogelijkheden om te verbeteren. Uit het onderzoek komt naar voren dat vooral veel winst is te behalen door: - te zorgen voor goede ontwerpen en uitvoering (onkruidwerende verharding, goede opsluiting); - optimaliseren van de samenwerking tussen opdrachtnemer en –gever; - aandacht voor de beleving van de burger en communicatie; - duurzaam beheer.

Onkruidwerende verharding en kwalitatief goed straatwerk zorgt ervoor dat er bijna geen onkruid groeit. Dit vraagt echter wel om een lange adem en om voldoende invloed vanuit de beheerafdeling. Gemiddeld gaven beheerders de kwaliteit van de verharding in hun gebied een 5 (op een schaal van 1 tot 10). Het besef dat hier dus nog veel is te verbeteren is zeker aanwezig. Veel beheerders geven aan dat de relatie tussen opdrachtgever en -nemer goed is. Maar er worden nog wel verbetermogelijkheden gezien op het gebied van schouwen, overleg en samenwerking, vooral als het gewenste resultaat niet wordt gehaald.

Er is nog onvoldoende zicht op wat bewoners nu eigenlijk vinden van onkruid. Er wordt wel geklaagd en gemeld, ongeveer 20% van de klachten/meldingen in de buitenruimte gaat over onkruid, maar een goed beeld waarom ontbreekt. Vooral op het gebied van communicatie over onkruidbeheer is nog een grote slag te maken. Op de vraag: “hoe groot is de behoefte om onkruidbestrijding te verduur-

zamen?” antwoordde 72% van de respondenten “groot of zeer groot”. In de praktijk blijkt het echter niet eenvoudig te zijn om grote stappen te zetten. Maar de behoefte is in ieder geval groot, een uitdaging voor iedereen!

EINDE VAN DE BEELDBESTEKKEN? Ongeveer 70% van de respondenten werkt met een beeldbestek. Dus een einde is zeker nog niet in zicht. Maar we zien wel een worsteling met het juist gebruiken van deze contractvorm. Door veel te werken met boetes raken opdrachtnemers gefrustreerd. Ze doen hun stinkende best om er wat van te maken, maar aan het eind van de maand worden ze gekort. Dit voelt niet goed. Gelukkig zijn er ook opdrachtgevers die hier coulant mee omgaan en die bijvoorbeeld gedurende de maanden met veel onkruiddruk (mei/juni) toestaan dat het streefbeeld niet wordt gehaald. Of opdrachtgevers die rekening houden met de slechte kwaliteit van de bestrating. Ook horen we steeds meer be-

heerders die weer op frequentie gaan werken. Wel met het doel om een bepaald beeld na te streven, maar niet meer om hierop te worden afgerekend. Dit heeft ook als voordeel dat beheersing op frequentie makkelijker is uit te leggen aan inwoners.

GOED VEEGBEHEER WERKT Vegen helpt tegen onkruid. Door veel en goed te vegen wordt de voedingsbodem verwijderd en worden de plantjes beschadigd. Door het gebruik van de derde borstel op de veegmachine wordt het onkruid in de goten ook daadwerkelijk verwijderd. Voorwaarde is wel dat er een onkruidborstel wordt gebruikt. Vijf jaar geleden was dit besef nog lang niet bij iedere beheerder aanwezig. We zien nu in het onderzoek dat er veel meer wordt geveegd dan vijf jaar terug: gemiddeld zeven tot acht keer per jaar. Met deze frequentie wordt veel onkruid voorkomen. Het is goed te zien dat de voorlichting op dit punt heeft gewerkt.

BLIJVENDE AANDACHT Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat we er nog niet zijn. Er zijn nog volop mogelijkheden voor optimalisatie. Onkruidbeheersing op verharding verdient blijvende aandacht, zoals ieder aspect van het beheer van de openbare ruimte. Zeker in het licht van klimaatverandering en andere maatschappelijke opgaven. Het is de taak van de beheerder om deze aandacht te geven en te blijven vragen van bestuurders en politici. Misschien niet altijd leuk, maar hartstikke nodig en zeker uitdagend voor een integraal goed beheerde toekomstbestendige openbare ruimte!

Over de auteurs: Peter van Welsem is zelfstandig adviseur beheer openbare ruimte en Jurgen Ooms werkt als adviseur Circulaire Economie & Duurzaamheid bij Tauw bv. Eind dit jaar verschijnt het rapport van het project ‘Grip op onkruidbeheer’.

GRAM #08 oktober 2020 | 23

[Advertorial] ROOF2ROAD:

DUURZAAM ASFALT MET CIRCULAIRE BITUMEN

Gemeenten kunnen kiezen voor duurzaam asfalt met Roof2Road bitumen. Infra is een belangrijke en kansrijke sector voor de circulaire economie. Bitumen is al de meest circulaire bouwstof ter wereld, echter veel bitumen wordt nog verbrand.

Roof2Road maakt circulaire bitumen voor de wegenbouw en de dakbedekkingsindustrie met haar gespecialiseerde grondstoffenketen. Dat is goed voor de lokale economie, de weg en het klimaat.

Het doel is hergebruik van grondstoffen, het liefste ook nog met een lokaal karakter. Selectief en kwalitatief omgaan met grondstoffen is de sleutel voor de circulaire economie. Bitumen staat dan ook op de agenda van LAP3 met als doel hergebruik van waardevolle grondstoffen in asfalt en in dakbedekking.

Roof2Road & Roof2Roof hebben de keten bij elkaar gebracht om dit mogelijk te maken waarbij bitumen dakbedekking aan de bron worden ’geoogst’ om kwalitatief hoogwaardige grondstoffen te genereren die geschikt zijn voor hergebruik. Roof2Road produceert gemodificeerde bitumen afkomstig van moderne bitumineuze dakbedekking. Het resultaat; duurzamer asfalt met dezelfde kwaliteit of hoger. De Roof2Road-methode is zonder meer uniek in de wereld door de mining en integrale ketensamenwerking.

Gebouweigenaren, dakdekkers, sloopaannemers, wegenbouwers en gemeentes maken onderdeel uit van de keten.

Binnen de gemeenten ontstaan kringlopen waarbij een duurzame weg gemaakt wordt van het bitumen dak van het zwembad, ziekenhuis. Maar ook van het dak van Thialf is weer nieuwe dakbedekking gemaakt.

Het bijzondere is dat er niet alleen milieuwinst wordt geboekt, maar ook het asfalt vaart er wel bij. Deze circulaire grondstof is namelijk ook een hoogwaardige grondstof op basis van gemodificeerde bitumen. De moderne dakrol bestaat circa 65% gemodificeerde bitumen en kan uitstekend 100% gerecycled worden. Het overige deel zijn vulstoffen die ook in asfalt gebruikt worden. Het materiaal is nagenoeg niet technisch / moleculair verouderd, het is uitstekend geschikt voor circulaire inzet. Het duurzame asfalt heeft goede rapportcijfers en is van goede kwaliteit met toegevoegde waarde op het gebied van prestaties. Dit is gunstig voor de cost of ownership.

Upcycling van asfaltwegen dus! Dit kan worden gerealiseerd door toevoeging van 1% - 2,5% R2R PMB aan een ton asfalt.

Naast hergebruik van oude asfaltlagen (PR) kunnen we op deze manier nu al 20% - 30% van de bitumen vervangen. Dit leidt tot een jaarlijkse CO2 besparing van 30.000.000 kg (Bron provincie Flevoland). R2R bitumen is ook zeer geschikt voor zwaar belaste recycling terreinen en gemeente werven, omdat het gemodificeerde bitumen betreft wat sterker asfalt oplevert (afhankelijk van de dosering). Infrabedrijven die innoveren met R2R bitumen zijn Roelofs, H4A en Ooms Producten en Dura Vermeer.

WILT U MEER WETEN? WWW.ROOF2ROAD.NL

MEDEWERKERS IN DE SPOTLIGHT TIJDENS WEEK VAN DE AFVALHELDEN Een plakje cake, kindertekeningen en de duim omhoog door passanten op straat: de waardering voor de afvalsector werd de laatste maanden op verschillende manieren getoond. Deze waardering houdt de NVRD graag vast, ook na de coronacrisis. Hiervoor is een speciale week in het leven geroepen: de Week van de AfvalHelden.

TEKST: SUZIE VAN DE PAS BEELD: JAN DE GROEN / ANP Een vitale sector, onmisbaar voor de maatschappij. Aan het begin van de coronacrisis werd duidelijk hoe belangrijk de afvalsector is voor de Nederlandse maatschappij. En daarmee ook hoe essentieel alle medewerkers uit deze sector zijn. Van chauffeurs tot medewerkers op de milieustraat; dankzij deze mannen en vrouwen blijft Nederland ook tijdens een pandemie schoon. Om deze mannen en vrouwen in het zonnetje te zetten, organiseert de NVRD van 1 tot 7 maart 2021 de eerste Week van de Afvalhelden.

AFVALHELDEN Werken in de afvalsector geniet in Nederland weinig aanzien. “Vuilnisman worden, dat doe je wanneer je niks anders kan,” zo luidt vaak het devies. Niks is minder waar: het werk in de afvalsector is niet alleen steeds complexer, het is ook een belangrijke schakel in de beweging naar een circulaire economie. Iedere medewerker speelt hierin een rol: kantoormedewerkers, maar zeker ook zij die het werk in de praktijk uitvoeren. Van groenmedewerkers tot chauffeurs en beladers. Deze groep staat centraal tijdens de Week van de AfvalHelden. Omdat iedere organisatie andere functietitels gebruikt, heeft de NVRD ervoor gekozen één overkoepelende term te gebruiken die het publiek aanspreekt: AfvalHelden met de nadruk op Helden. Zo kunnen we iedereen betrekken die het verdient in de spotlight te staan.

van een open dag. Ook aan de communicatie in de openbare ruimte is gedacht: de NVRD ontwikkelt een sjabloon voor posters waarbij het mogelijk is de eigen medewerker in het zonnetje te zetten. Communiceren via de media wordt makkelijk gemaakt door de opgemaakte advertentie voor huis-aan-huisbladen en de filmpjes waarin Afvalhelden aan het woord komen. Alle communicatiemiddelen zijn vanaf eind november te downloaden op www.weekvandeafvalhelden.nl.

Natuurlijk zijn er nog veel meer manieren te verzinnen om Afvalhelden in het zonnetje te zetten. Denk aan het regelen van een lekker lunchpakket, het organiseren van een corona-proof open dag of basisschoolleerlingen tijdens een les meegeven hoe belangrijk afvalinzamelaars zijn. De NVRD denkt hierover graag mee en vraagt leden om zoveel mogelijk input te leveren. Niet alleen voor deze week maar om het belang van onze medewerkers blijvend positief onder de aandacht te brengen.

MEERJARENSTRATEGIE De NVRD wil het thema ‘Waardering’ de komende jaren breder oppakken. Er wordt dan ook gewerkt aan het opzetten van een meerjarenstrategie rondom dit thema. Zo maken we samen van het tonen voor waardering voor de afvalsector en haar medewerkers het nieuwe normaal.

VAKDAG Een van de hoogtepunten van de week staat op woensdag 3 maart gepland: de Vakdag. Voor de derde keer organiseren de NVRD en de WENB deze dag speciaal voor praktisch uitvoerders in de afvalsector.

Net als voorgaande jaren is deze dag gericht op persoonlijke ontwikkeling. Deelnemers krijgen de mogelijkheid paneldiscussies te volgen en aan de slag te gaan in workshops. Dit jaar in een iets ander jasje in verband met de maatregelen rondom het coronavirus, maar niet minder inspirerend. In de komende maanden zal de vorm van de Vakdag en het programma bekend worden gemaakt.

TOOLBOX De NVRD ondersteunt haar leden uiteraard graag bij het opzetten van activiteiten in de Week van de Afvalhelden. Eén van de manieren waarop de NVRD dit doet, is door het ontwikkelen van een toolbox. In deze toolbox vinden leden verschillende communicatiemiddelen om de Week van de Afvalhelden in hun gemeente of verzorgingsgebied onder de aandacht te brengen. Zo vindt u in deze toolbox onder andere kleurplaten voor kinderen en een draaiboek voor het organiseren

GRAM #08 oktober 2020 | 25

De eerste reactor voor luierrecycling bij ARN in Weurt. Volgend jaar komen er twee bij. Foto: ARN

LUIERINZAMELING IN STEEDS MEER GEMEENTEN IN OPMARS Luiers apart inzamelen om ze daarna te recyclen in plaats van te verbranden bij het restafval is weer in opmars. Na jaren van relatieve stilte op dit vlak organiseren steeds meer gemeenten de luierinzameling voor recycling. Zo krijgen gemeenten in het Hart van Brabant het inmiddels voor elkaar om jaarlijks tot 7 kilo aan luiers en incontinentiemateriaal per inwoner van het restafval te scheiden. Ook afvalverwerker ARN in Weurt ziet hier brood in, want afgelopen juni heeft ARN besloten de capaciteit van zijn luierrecyclinginstallatie op te schalen. Naast de huidige reactor komen twee nieuwe reactoren die de totale verwerkingscapaciteit op 15.000 ton luiers per jaar brengt.

D

e gemeente Tilburg begon er in 2016 mee: luiers en incontinentiemateriaal gescheiden inzamelen. “Het was een gevolg van het raadsbesluit om de frequentie van het ophalen van de duocontainer restafval/ GFT te verminderen van één keer per week naar één keer per twee weken”, zegt Madieke Eekelaar, accountmanager bij de

26 | GRAM #08 oktober 2020

TEKST: TIJDO VAN DER ZEE afdeling Brabants Afval Team (BAT) van de gemeente Tilburg. “Maar dit alleen onder de toezegging van het college met een extra service voor het ophalen van luiers vanwege capaciteitsproblemen in de duocontainers.”

In Tilburg bestond toen 11 procent van het restafval uit luiers en aangezien het laaghangende fruit al geplukt was, lag aparte

inzameling voor de hand. “We wisten ook al dat er iets stond te gebeuren bij ARN in Weurt. De plannen voor luierrecycling daar waren vergevorderd.” Dat die installatie uiteindelijk pas in 2019 operationeel werd, en de luiers en het incontinentiemateriaal dus tot die tijd toch werden verwerkt als restafval, veranderde niks aan de uitvoering. En de Tilburger bleek ervoor te porren. Werd in 2016 het eerste

half jaar 111 ton opgehaald, een jaar later lag het al op 357 ton en in 2020 ligt het, geëxtrapoleerd tot aan december op 570 ton. Per inwoner steeg de inzameling van 1 kilo per jaar per inwoner in 2016 tot 2,6 kilo per inwoner per jaar in 2020.

NIEUWE TECHNOLOGIE Ruim tien jaar lag luierrecycling op zijn gat in Nederland. In Arnhem ging in 2008 het van oorsprong Canadese Knowaste failliet, dat op zijn hoogtepunt jaarlijks 35.000 ton luiers kon verwerken tot nieuwe grondstof-

MADIEKE EEKELAAR, GEMEENTE TILBURG: “ WAALWIJK HAALT ZELFS 7 KILO LUIERS PER PERSOON PER JAAR ” CONTAINERS De luiers en het incontinentiemateriaal kunnen in daarvoor bestemde doorzichtig plastic zakken worden gedeponeerd in 52 bovengrondse containers in de openbare ruimte en 45 bij kinderdagverblijven. De luierzakken zijn gratis af te halen bij het BAT, bij weekmarkten, milieustraten en kinderdagverblijven. Eekelaar: “En als je je baby aangeeft bij de gemeente krijg je ook twee rolletjes en een flyer mee.” Kinderdagverblijven en peuterspeelzalen kregen aparte rolcontainers. Uit sorteeranalyses blijkt dat de het ingezamelde materiaal van goede kwaliteit is. Bij zowel de kinderdagverblijven als in de bovengrondse containers in de buurten ligt het percentage luiers en incontinentiemateriaal op 93%: de stromen zijn tot nu toe nog nooit afgekeurd. “En dat is best bijzonder”, zegt Eekelaar, “omdat de containers in de openbare ruimte open zijn en je er dus makkelijk een zak restafval in kunt gooien.” Elsinga geeft aan dat de eis minimaal 95% is, maar dat van afkeuring inderdaad nog geen sprake is geweest.

Foto: Gemeente Tilburg

fen. En pas zeven jaar later kwamen de eerste serieuze plannen voor een nieuwe installatie van de grond. Afvalverwerker ARN uit Weurt kwam destijds in contact met Willem Elsinga, van Elsinga Beleidsplanning. Elsinga heeft een nieuwe, inmiddels gepatenteerde technologie ontwikkeld, die in het lab veelbelovende resultaten liet zien.

De partijen bouwden, met financiële steun vanuit de DEI-subsidie (Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie), uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), een demonstratieplant van 300 liter.

Deze werkte dermate goed dat in 2019 een echte marktrijpe luierrecyclinginstallatie van 5000 liter gebouwd kon worden. Elsinga: “In juli dit jaar hakte de directie van ARN de knoop door voor een investering in een tweede en derde reactor, identiek aan de eerste, waarmee de totale inhoud op 15000 liter komt.” Ook bij deze investering konden de partijen rekenen op een financiële bijdrage van RVO. Het is een groot succes voor Willem Elsinga, die al die tijd met niet aflatende energie bezig is geweest het nut van ‘zijn’ vinding aan te tonen.

RECYCLING MINIMUMSTANDAARD Ook beleidsmatig rolt de bal de goede kant op. In maart 2020 is de ontwerp wijziging gepubliceerd van het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP3) over luiers en incontinentiemateriaal. Deze vermeldt dat recycling de minimumstandaard wordt op het moment dat er genoeg capaciteit beschikbaar is. Nu is het niet zo dat de drie reactoren bij ARN de luiers van heel Nederland kunnen verwerken, dus vooralsnog zal recycling zeker niet verplicht zijn. Maar een aansporing voor de bouw van extra recyclingcapaciteit is de wijziging in LAP3 zeker. Elsinga: “Ook gunstig is dat een recente nog te publiceren

levenscyclusanalyse door SGS Intron van het recyclingproces in Weurt aantoont dat recycling een CO2-emissiereductie heeft van 964 kg CO2 /ton luierafval ten opzichte van verbranding.”

SERVICEGERICHT Een uitbreiding van de capaciteit in Weurt komt als geroepen voor de regio Hart van Brabant, zegt Madieke Eekelaar. Want aangestoken door het succes van Tilburg besloten ook vijf buurgemeenten tot het apart inzamelen van luiers. “En eigenlijk doen ze het zelfs beter dan Tilburg”, zegt Eekelaar.

In Waalwijk presteren ze het zelfs om 7 kilo luiers per persoon per jaar in te zamelen. Eekelaar heeft de oorzaak hiervan nog niet goed onderzocht, maar een vermoeden heeft ze wel. “Bij ons in Tilburg is de inzameling nog behoorlijk servicegericht, terwijl in de gemeentes om ons heen omgekeerd wordt ingezameld en met diftar wordt gewerkt. Een slechte service op restafval loont dus, zou je kunnen zeggen.” Of het gehele inzamelsysteem in Tilburg op

HOE WERKT DE LUIERRECYCLINGINSTALLATIE? Luiers worden met slib als hulpstof in een reactor gebracht op 250 graden en een druk van 40 bar. In die omstandigheden lossen alle componenten in de vloeistof op (ontlasting, urine, cellulose, SAP), de plastics smelten en eventuele medicijnen en ziekteverwekkers breken af. Vervolgens wordt de reactor gekoeld door stoom af te laten, die later kan worden hergebruikt, bijvoorbeeld door in de tweede reactor te blazen. Tijdens het koelen vormen de plastics klonters die boven komen drijven in een slurry. De fracties worden gescheiden door een fijne zeef en een schroefpers, de plastics worden gewassen en afgezet als maalgoed, dat kan worden gebruikt om granulaat van te maken voor nieuwe kunststofproducten, zoals bloempotten. De homogene slurry wordt vervolgens vergist in de vergister van de naastgelegen rioolwaterzuiveringsinstallatie van Waterschap Rivierenland, waardoor biogas en digestaat ontstaat. Het digestaat wordt vervolgens verder gecomposteerd tot compost en ammoniumsulfaat. “Al deze eindproducten vinden als grondstof hun weg verder in de markt”, zegt Elsinga.

GRAM #08 oktober 2020 | 27

de schop gaat, durft Eekelaar nog niet te zeggen. Het zou kunnen, maar daar moet de raad dit najaar nog een besluit over nemen, aldus Eekelaar.

De zes gemeenten leveren hun luiers op één centraal punt in Tilburg in en vandaar vertrekken dan iedere dinsdag twee containers vol (26 ton) richting Weurt. De kosten hiervoor zijn hoger dan voor verbranding, zegt Eekelaar. “Dat scheelt 30 euro per ton.

Het is een politieke keuze. Feit is dat iedere gemeente een opdracht heeft vanuit de VANG-doelstellingen. Die worden ove-

rigens nu door de minister heroverwogen, omdat ze niet gehaald worden in 2020. Iedere gemeente mag zelf bepalen hoe die doelen gehaald moeten worden. Wij kiezen ervoor om met die 30 euro op verantwoorde wijze 7 kilo uit het restafval te halen.”

DEI regeling: https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/demonstratie-energie-en-klimaatinnovatie-dei-2020/circulaire-economie https://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/demonstratie-energie-en-klimaatinnovatie-dei-2020

MEER INFORMATIE: www.vanluiernaargrondstof.nl VANG: https://www.vang-hha.nl/nieuws-achtergronden/2020/zit-alweer-vang-doelstellingen/

ANDERE INITIATIEVEN Bij het afvalenergiebedrijf (AEB) in Amsterdam werkte men tot voor kort aan een proef met een luierrecyclingsinstallatie van het Italiaanse bedrijf Fater, de joint venture van Procter & Gamble en farmaceut Gruppo Angelini. Dit was onderdeel van het Europese project EMBRACED, met als doel gerecyclede secundaire grondstoffen uit gebruikte luiers terug te winnen en op te werken tot hoogwaardige grondstoffen. Maar sinds AEB in zwaar weer terechtkwam is de stekker uit deze proef getrokken, omdat AEB zich op de kerntaken wil richten. Een relatief nieuw initiatief betreft Diaper Recycling Nederland, van initiatiefnemer Mark Donders en Edwin Verhoef. Het bedrijf heeft de recycle-techniek van het Canadese bedrijf Knowaste doorontwikkeld. Zo claimt Diaper Recycling Nederland dat het de zogeheten superabsorberende polymeren (SAP's) kan scheiden en opnieuw kan gebruiken voor de productie van onder andere kattenbakkorrels.

AOK bv is een vooraanstaand opleider in cursussen over gevaarlijke stoffen en heeft hoge slagingspercentages Populaire opleidingen: • Medewerker gevaarlijk afval A • Depothouder gevaarlijk afval B • En de combinatie van A en B • Asbestherkenningscursussen • ADR gerelateerde opleidingen • Veiligheidsadviseur, alle modaliteiten • Herhaalopleidingen ingevolge 1.3 en 1.10 van het ADR • VIHB voor afvalstoffen

IS UW STRAATWERK SCHOON EN VRIJ VAN KAUWGOM?

Ons reinigingsmiddel? Water, schoon water!

Veelal kan dat klassikaal, ONLINE, via beeldopname en via E-learning worden gevolgd.

VOOR

NA

Jadon garandeert u een schoon en kauwgomvrij winkelgebied.

Snel en vakkundig gerealiseerd, milieuvriendelijk en met een minimum aan overlast!

Vraag vrijblijvend inlichtingen!

www.aokbv.nl

Wijngaardstraat 51 4461 DB Goes

(0488) 430289 info@jadon.nl www.jadon.nl

T. 0113 - 25 06 37 E. info@aokbv.nl

21-9000-1496-01 GRAM 2020 feb

28 | GRAM #08 oktober 2020

1_4_st_GRAM_92x130 B.indd 1

92x130mm.indd 02-07-2020 10:16 1

16-01-2020 11:1

DE LEDEN CENTRAAL “ DIGITALISATIE KOMT DE DIENSTVERLENING TEN GOEDE ” TEKST HETTY DEKKERS

In deze rubriek krijgen NVRD-leden een stem in GRAM. De NVRD is er immers voor en door leden. Deze keer aan het woord: Sami Yilmaz, algemeen directeur van Ximmio.

goed wat hij nodig heeft. Als het lukt om goede oplossingen te bedenken, die makkelijk en intuïtief zijn in het gebruik, dan word ik daar tevreden van.

WAT HOUDT JE FUNCTIE IN? Ik ben vooral sparringpartner voor onze klanten en vorm een brug tussen hen en ons bedrijf. Ximmio realiseert digitale oplossingen voor onder meer afvaldiensten, winterdiensten, voertuigen, inwoners van gemeenten. Als er iets gedigitaliseerd moet worden, komen wij in beeld.

Mijn werk bestaat vooral uit het bezoeken van klanten. Samen met hen kijk ik wat de situatie is, waar men behoefte aan heeft en welke oplossing daar het beste bij past. Ik ben een gepassioneerde ict’er die zoekt naar de nieuwste technologieën, maar niet zo een die met ingewikkelde oplossingen komt die niemand gebruikt. Mijn oma moet er ook mee kunnen werken, zeg ik altijd.

Waar ik trots op ben, is ons grote bereik. Wij hebben een bereik van zo’n drie miljoen Nederlanders met onze apps en andere digitale middelen op het gebied van afval, dat is mooi.

WAT BETEKENT DE NVRD VOOR JOU? Een heel mooie community, die alle facetten van de branche kent.

Vooral de commissie ict is voor mij interessant uiteraard, die heeft een duidelijke toegevoegde waarde. Binnen dit netwerk kun je je vraag uitzetten, informatie ophalen. Je doet toch allemaal hetzelfde werk, dan is het prettig om kennis te delen.

WAAR STOOR JE JE AAN? Vanwege corona gingen veel mensen in Nederland op vakantie dit jaar. We hebben een prachtig land, maar het viel mij op dat je overal veel meer afval tegenkwam. Er zijn genoeg containers en mogelijkheden om het afval netjes aan te bieden, maar overal zag je veel bijplaatsingen. Dat verpest het straatbeeld, dat is jammer.

WELKE TIP WIL JE DE LEZERS VAN GRAM MEEGEVEN? Wil je digitaliseren, neem dan je operationele mensen, van uitvoerende diensten, heel goed mee in het proces. Luister goed naar wat zij willen, want zij moeten er mee werken.

VOLDOET HET LIDMAATSCHAP AAN JE VERWACHTINGEN? Absoluut. Als ik per se iets moet noemen wat misschien beter kan, dan is dat de NVRD-website als je ingelogd bent. De doelgroepen zijn daar niet altijd overzichtelijk gepresenteerd. Ook mis ik een soort Facebook- of LinkedIn-achtig forum, in besloten vorm. Dan zou je makkelijker contact kunnen maken met elkaar.

WAT ZIJN VOLGENS JOU DE BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN BINNEN DE AFVALBRANCHE? De afvalbranche is lang conservatief geweest als het gaat om digitalisatie. Wat je nu ziet, is dat veel organisaties een inhaalslag aan het maken zijn. De transitie in de hele sector gaat nu snel, zie ik.

Gelukkig, want digitalisatie komt de dienstverlening ten goede. Je bespaart er als organisatie of gemeente ook kosten mee. Je kunt je inwoners meer zelf laten doen en ze beter informeren.

WAT VIND JE HET LEUKSTE/MOOISTE AAN JE WERK? Als ik klanten mooie oplossingen kan leveren. Daar kunnen ze echt blij van worden, en daar word ik dan weer gelukkig van. Wij weten heel goed wat de techniek kan, maar de klant weet heel

Sami Yilmaz, algemeen directeur van Ximmio.

GRAM #08 oktober 2020 | 29

[Advertorial]

KAMERLEDEN VON MARTELS (CDA) EN ZIENGS (VVD)

MET STICHTING OPEN OP WERKBEZOEK

Maurits von Martels ontmantelt een afgedankte wasmachine Op uitnodiging van Stichting OPEN brachten Tweede Kamerleden Maurits von Martels en Erik Ziengs een werkbezoek aan Road2Work in Dalfsen.

Hier kwamen zij in aanraking met de verwerking van Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparaten (AEEA of e-waste). Stichting OPEN is een initiatief van ruim 2.000 producenten van witgoed, ICT, audio- en visuele apparatuur, gereedschappen, armaturen en zonnepanelen. Stichting OPEN heeft Kamerleden Von Martels en Ziengs laten zien en ervaren wat de uitdagingen zijn op het gebied van e-waste, door hen te laten meewerken bij Road2Work.

Na een rondleiding van Erik Schalk (Road2Work Nederland) heeft Ziengs Klein Elektrisch en ICT-afval (KEI-afval) gesorteerd. Von Martels mocht een wasmachine ontmantelen. Door het glas, beton, hout en de condensator te verwijderen, worden grondstoffen behouden en hergebruikt. Bovendien draagt recycling van e-waste bij aan de reductie van CO2. Naast de milieudoelstellingen was er tijdens het werkbezoek ook aandacht voor sociaal-maatschappelijke doelstellingen, want Road2Work helpt jaarlijks ruim 60 re-integratiekandidaten aan een reguliere baan.

[Advertorial]

GS (VVD)

EZOEK

AAN ROAD2WORK IN DALFSEN

AAN ROAD2WORK IN DALFSEN

Foto’s: Stichting OPEN

Erik Zi

ork Nederland) heeft Beide Kamerleden waren onder de indruk van de professionaliteit retail, inzamelaars, verwerkers e.a. staat voor Stichting OPEN Erik Ziengs gesorteerd.Foto’s: Von Marwaarmee de circulaire economie en sociaal-maatschappelijke doelVan Veldhoven heeftsorteert via eenKEI-afval ontwerpbesluit po oor het glas, beton, stellingen hier samenkomen. het initiatief van Stichting OPEN. den grondstoffen beBeide Kamerleden waren onder de indruk van de professionaliteit retail, inzamelaars, verwerkers e.a. staat voorop. Staatssecretaris ycling van e-waste bijde circulaire economie Producenten zijn verantwoordelijk financiering organiErik Schalk: “Road2Work is actiefop op het snijv waarmee en sociaal-maatschappelijke doel-voor deVan Veldhovenen heeft via een ontwerpbesluit positief gereageerd lstellingen stellingen was er tij-hier samenkomen. satie van recycling van e-waste. Zij hebben een AVV aangevraagd van langdurig werklozen en duurzame recyclin het initiatief van Stichting OPEN. aal-maatschappelijke om krachten te bundelen, inzamelacties te starten en de bestaandoelstellingen worden gerealiseerd door de in s ruim 60 re-integrade inzamelstructuur in stand te houden Erik met Schalk: langjarige financie- is actief eenop afstand tot de van arbeidsmarkt.

Deze lokale i Producenten zijn verantwoordelijk voor de financiering en organi“Road2Work het snijvlak re-integratie ring.

Hiermee wordt een belangrijke stap gezet naar een sociale lijk als er landelijke en langjarige samenwerkin satie van recycling van e-waste. Zij hebben een AVV aangevraagd van langdurig werklozen en duurzame recycling. De hoge recyclingen circulaire Goede samenwerking met gemeenten, om krachten te bundelen, inzamelacties te e-wastesector. starten en de bestaandoelstellingen worden gerealiseerd door de inzet van mensen met de inzamelstructuur in stand te houden met langjarige financiering. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet naar een sociale MEER en circulaire e-wastesector. Goede samenwerking met gemeenten,

een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze lokale inzet is alleen mogelijk als er landelijke en langjarige samenwerking is.”

INFORMATIE: WWW.STICHTING-OPEN.ORG

MEER INFORMATIE: WWW.STICHTING-OPEN.ORG

LEIDRAAD AFVALSCHEIDING OP SCHOLEN: HOE REGEL IK DAT ALS GEMEENTE? April 2020 presenteerde de NVRD het manifest ‘Meer afvalscheiding bij scholen’. In dit manifest staan onder andere de gemeentelijke ambities, barrières en uitgangspunten op het gebied van afvalscheiding bij basisscholen (hierna: scholen). Een van de barrières waarmee gemeenten te maken krijgen als ze - in combinatie met de inzamelroute voor huishoudelijk afval - aan de slag willen met gescheiden afvalinzameling op scholen zijn de verschillende rechtsgebieden. Dit vergt een zorgvuldige besluitvorming van gemeenten. Om leden daarbij te ondersteunen heeft de NVRD de ‘Leidraad Afvalscheiding op scholen: hoe regel ik dat als gemeente?’ opgesteld.

D

TEKST: BARBARA LANGENDOEN BEELD: TWENTE MILIEU

at er behoefte is aan praktische informatie over dit onderwerp blijkt wel uit de belangstelling voor de leidraad. Sinds de bekendmaking ervan (17 september 2020) hebben al meer dan 50 NVRD-leden de gedetailleerde versie van de leidraad opgevraagd. De beknopte versie is voor iedereen beschikbaar en te vinden op de website van de NVRD.

De inzameling van bedrijfsafval is een economische activiteit. De Wet Markt en overheid geeft juridische kaders voor overheden die economische activiteiten uitvoeren. Belangrijk hierbij zijn twee gedragsregels voor gemeente en gemeenschappelijke regelingen, namelijk: • Het gebod om de integrale kosten van de betreffende economische activiteiten aan de afnemers in rekening te brengen en; • Het verbod om overheidsbedrijven te bevoordelen.

Doel van de leidraad is inzicht geven in de kaders en randvoorwaarden waar gemeenten rekening mee moeten houden als zij - in combinatie met de inzamelroute voor huishoudelijk afval - gescheiden inzameling van afval bij scholen willen realiseren. Het document beschrijft welke stappen gemeenten moeten doorlopen voor een zorgvuldige besluitvorming en welke afwegingen ze moeten maken.

Bij toepassing van die gedragsregels is het van wezenlijk belang wie de economische activiteit daadwerkelijk uitvoert, met andere woorden welke partij het bedrijfsafval inzamelt. Is dat de gemeente zelf,

VASTLEGGEN EN MOTIVEREN REGULERING BEDRIJFSAFVAL De eerste stap in de besluitvorming betreft het creëren c.q. reguleren van de bevoegdheid van de gemeente om bedrijfsafvalstoffen in te zamelen. De gemeente heeft op grond van de Wet milieubeheer immers slechts de zorgplicht voor de inzameling van huishoudelijk afval. Afval afkomstig van scholen is geen huishoudelijk afval, maar bedrijfsafval dat gelijk is aan huishoudelijk afval. Een positieve ontwikkeling ten aanzien van dit uitgangspunt is de recente wijziging van de Wet milieubeheer (zie ‘Amendement Schonis’). Voor de inzameling van bedrijfsafvalstoffen moet de gemeente een grondslag in de gemeentelijke Afvalstoffenverordening opnemen. Vervolgens moeten in een Uitvoeringsbesluit (bestanddelen van) bedrijfsafvalstoffen afkomstig van bepaalde ontdoeners (in dit geval scholen) worden aangewezen als “door de gemeente in te zamelen afvalstoffen” in het kader van het algemeen belang. Dit alles dient zorgvuldig te worden gemotiveerd.

INZICHT IN INZAMELENDE EN OPDRACHTGEVENDE PARTIJ De tweede stap in de besluitvorming vloeit voort uit vraagstukken rondom het aanbestedingsrecht, het mededingsrecht (de Wet Markt en Overheid) en het belastingrecht (de Wet op de Vennootschapsbelasting 1969).

32 | GRAM #08 oktober 2020

Sjoerd le Noble, gemeente Houten

een overheidsbedrijf (BV/NV), een gemeenschappelijke regeling of een particuliere inzamelaar? Ook is van wezenlijk belang welke partij hiertoe de opdracht geeft. Is dat de school zelf of de gemeente?

In de leidraad worden diverse varianten uitgewerkt, met mogelijke opties en consequenties. De uitwerkingen kunnen gebruikt worden om na te gaan of een gemeente een en ander goed heeft geregeld of om een keuze te maken over de wijze waarop zij de inzameling wilt inrichten.

Of het risico op het ontstaan van een belastingplicht voor gemeenten kan worden uitgesloten, onderzoekt de NVRD momenteel in afstemming met het Ministerie van Financiën en de Belastingdienst aan de hand van casussen. Zodra hierover duidelijkheid is volgt nadere informatie.

AMENDEMENT SCHONIS Gemeenten mogen alleen zorgdragen voor de inzameling van afval dat van particuliere huishoudens afkomstig is. Maatschappelijke organisaties, zoals scholen en kerken, kunnen voor een substantieel deel afval hebben dat in aard en samenstelling vergelijkbaar is met huishoudelijk afval. Echter, in de huidige situatie wordt dat afval aangemerkt als bedrijfsafval en moeten deze organisaties de regels voor bedrijfsafval naleven.

Het amendement Schonis houdt in dat (non-profit) organisaties, wanneer zij dat willen, afval - dat in aard en samenstelling vergelijkbaar is met huishoudelijk afval - kunnen scheiden en als zodanig laten inzamelen (aangenomen op 1 april 2020, Kamerstukken II, 2019-2020, 35 267, nr. 13). Denk bijvoorbeeld aan het pakje drinken dat een leerling van huis naar school meeneemt voor het overblijven.

Inmiddels is het amendement verwerkt in artikel 10.21 van de Wet milieubeheer. Hierdoor is nu in de Wet milieubeheer de mogelijkheid gecreëerd van een grondslag voor gemeenten waarmee per algemene maatregel van bestuur aan gemeenten de mogelijkheid kan worden gegeven om afval in te zamelen dat naar aard en samenstelling vergelijkbaar is met huishoudelijk afval.

Minister Van Veldhoven heeft in haar appreciatie op het amendement aangegeven dat het daadwerkelijk interveniëren door de overheid een stevige onderbouwing vergt en dat de gevolgen voor alle betrokkenen zorgvuldig zullen moeten worden afgewogen. Zij heeft aangegeven dit nader te onderzoeken en de Tweede Kamer over de wenselijkheid en de uitkomsten te informeren (Kamerbrief 31-3-2020). Wanneer een en ander volgt is nog onduidelijk.

SJOERD LE NOBLE, BELEIDSMEDEWERKER OPENBARE RUIMTE GEMEENTE HOUTEN: “ WIJ WILLEN DOLGRAAG HET AFVAL BIJ SCHOLEN GESCHEIDEN INZAMELEN MAAR MOGEN ALS GEMEENTE GEEN BEDRIJFSAFVAL INZAMELEN. HOPELIJK HELPT DE LEIDRAAD OM SCHOLEN MEE TE NEMEN IN DE GESCHEIDEN INZAMELING VAN HUISHOUDELIJK AFVAL. ” ZORGVULDIG De NVRD is bij het opstellen van de leidraad zorgvuldig te werk gegaan maar aan het volgen van de leidraad kunnen geen rechten worden ontleend. Het betreft een dynamisch document en bij nieuwe praktijkvoorbeelden en voortschrijdend inzicht zijn aanpassingen mogelijk.

Het is verstandig om bij het doorlopen van de stappen en het maken van de nodige afwegingen zorgvuldig te werkt te gaan en indien nodig deskundige hulp in te schakelen. Mocht u daadwerkelijk aan de slag willen met afvalscheiding op scholen, dan adviseren wij u de gedetailleerde versie van de leidraad te raadplegen. Voor leden van de NVRD is de gedetailleerde versie van de leidraad op aanvraag beschikbaar. Leden kunnen hiervoor en met vragen contact opnemen met de NVRD via e-mailadres post@nvrd.nl (graag in het onderwerp vermelden: Leidraad afvalscheiding op scholen).

GRAM #08 oktober 2020 | 33

BRANCHE NIEUWS VOLLEDIG CIRCULAIRE DRANKVERPAKKINGEN DOOR RETOURPREMIES IN EU De drankensector in Europa loopt al lang voorop op het gebied van duurzaamheid en circulariteit in verpakkingen. In de afgelopen decennia zijn onze industrieën actief betrokken geweest bij het opzetten en financieren van organisaties voor het terugwinnen van verpakkingen over het hele continent, en nu onderscheiden PET-flessen voor dranken zich als de meest gerecyclede plastic verpakkingen in de EU. EFBW en UNESDA willen de inzameling en recycling van alle drankverpakkingen maximaliseren, inclusief glas, karton, blikjes en PET-flessen. De EU-richtlijn voor eenmalig gebruik van kunststoffen (SUP) vereist bijvoorbeeld dat tegen 2029 90% van de plastic drankflessen wordt ingezameld. Het bepaalt ook dat PET-flessen tegen 2025 25% gerecycled materiaal moeten bevatten, oplopend tot 30% in 2030. Om deze doelstellingen te halen, heeft Europa zeer effectieve systemen voor het inzamelen van verpakkingen nodig. Tot op heden zijn de niveaus van inzameling en recycling van PET-drankflessen echter sterk uiteenlopend en, op basis van de huidige inzamelprestaties, is het onwaarschijnlijk dat alle lidstaten in staat zullen zijn om de SUPdoelstellingen te halen.

EFBW en UNESDA zijn van mening dat goed ontworpen ‘Deposit Return Schemes’(DRS, retourpremies, statiegeld) de sleutel is. Een groeiend aantal EU-lidstaten komt tot de-

FOTO: Peter Hilz / ANP

34 | GRAM #08 oktober 2020

zelfde conclusie en overweegt de invoering ervan. Coca-Cola European Partners SVP Public Affairs and Government Relations, Hans van Bochove, is het er ook mee eens dat “goed ontworpen DRS de EU in staat stellen haar inzameldoelstellingen voor drankflessen sneller te bereiken, en ook zorgen voor de food-grade kwaliteit PET die onze drankindustrieën nodig hebben. Bij het leveren van recycling in een gesloten kringloop verminderen DRS ook de hoeveelheid nieuwe materialen die nodig zijn, waardoor de CO2-voetafdruk van de EU wordt verkleind en wordt bijgedragen aan de klimaatdoelstellingen.''

Om efficiënt te zijn, moeten DRS voldoen aan een aantal belangrijke ontwerpcriteria: ze moeten een nationale reikwijdte hebben, zo breed mogelijk zijn en in principe alle drankcategorieën omvatten en worden opgezet en beheerd door de betreffende industrie zonder winstoogmerk. Bovendien moeten DRS handig zijn voor de consument, met duidelijk gecommuniceerde bedragen en voorzien van toegankelijke inleverlocaties. Statiegeld moet een terugbrengcultuur stimuleren, en tot slot moeten DRS drankproducenten toegang geven tot gerecycled materiaal voor gebruik in een gesloten kringloop (fles tot fles).

De Europese Commissie speelt een belangrijke rol bij het realiseren van DRS door richtlijnen te ontwikkelen voor de implementatie ervan. Een leidraad die vergelijkbaar is met

de minimumvereisten voor regelingen voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is een goed begin.

Europa's bronwater- en frisdrankindustrieën zetten zich in om SUP-doelen te halen en te investeren in inzamelingsinfrastructuren die ervoor zorgen dat we alle drankverpakkingen terugkrijgen voor recycling. Door samen te werken met belanghebbenden in de hele toeleveringsketen bij het opzetten en uitvoeren van efficiënte inzamelingsprogramma's, zijn ze ervan overtuigd dat ze het doel realiseren en circulariteit bereiken voor alle drankverpakkingen in de EU.

OVER EFBW De European Federation of Bottled Waters (EFBW) is de stem van de flessenwaterindustrie, toegewijd aan het promoten van de unieke kwaliteiten van natuurlijk mineraal- en bronwater bij EU-instellingen en internationale organisaties. EFBW is een geregistreerde internationale non-profit federatie met een ledenbestand van nationale brancheorganisaties en direct aangesloten bedrijven. EFBW vertegenwoordigt bijna 550 natuurlijke mineralen en bronwaterproducenten in Europa. www.efbw.org OVER UNESDA UNESDA is een in Brussel gevestigde vereniging die de Europese frisdrankindustrie vertegenwoordigt. Het is vastgesteld in 1958 en zijn lidmaatschap omvat zowel bedrijven als nationale verenigingen uit het hele continent. Corporate members zijn o.a. Coca Cola, Pepsico, Danone, Red Bull en Nestlé.

Er zijn 424 frisdranken productievestigingen in heel Europa en de sector ondersteunt zowel direct als indirect meer dan 1,7 miljoen banen. www.unesda.eu

BRANCHE NIEUWS LYNX DE NIEUWE VEEGMACHINE VAN RONDAAN Rondaan bv uit Friesland heeft recent haar portfolio uitgebreid met een ultramoderne veegmachine: de Lynx. Een compleet nieuw concept, gebaseerd op ervaringen bij de productie en verkoop van de MUVO/Holder en vooral op input uit de praktijk verkregen van veegmachine machinisten. Het ontwerp is volledig afgestemd op de wensen van de gebruiker. De volgende zaken springen hierbij in het oog: de Lynx is stil, heeft een ergonomisch ingerichte cabine, goede stoelen, goede vering, rondom zicht, goede zuigkracht, een brede zuigmond en is zeer wendbaar.

Standaard is de Lynx al voorzien van zaken zoals in hoogte verstelbare hydropneumatische vering, volautomatische airco, pneumatisch geveerde stoel, getint glas cabine, glasplaat in de vloer, 7” kleurenscherm voor bediening en comfortabele 15” wielen. De eerste machine is nu in Nederland en bij Rondaan te bewonderen of te boeken voor een demonstratie.

De Lynx is ontworpen met een 100% elektrische aandrijving met een actieradius van 10-12 uur. De veegmachine is leverbaar in de uitvoering voorzien van een efficiënte en schone EURO 6C dieselmotor en begin 2021 ook met een volledig elektrische uitvoering.

Net als bij de wintermachines is in het ontwerp van de Lynx het concept ‘vorm volgt functie’ toegepast. De royale dakoversteek van de cabine zorgt er voor dat er geen direct zonlicht op de machinist valt. Dit in combinatie met een royaal gebogen voorraam zorgt voor heel goed zicht rondom en geeft tevens extra ruimte in de cabine.

MACHINEBOUWER RUMEX KOMT MET WATER-RECYCLENDE REINIGINGSMACHINE Om lege, vieze kliko’s van 140 of 240 liter te reinigen, is er meestal veel water onder hoge druk nodig. De Groenbakreiniger en machinefabriek Rumex Pro gingen samen de uitdaging aan om dat anders aan te pakken. Het resultaat: een reinigingsmachine met volledig hergebruik van het reinigingswater. Rumex gaat hem op de markt brengen.

’s Ochtends rukken de containerreinigingswagens van De Groenbakreiniger uit met slechts 800 liter vers water aan boord. Tussentijds komen ze niet terug. Het water dat ’s avonds overblijft in de schoonwatertank, het communicerende-vatensysteem en het bezinktankje, wordt afgevoerd. Het water voor de reinigingsbeurt wordt dus hergebruikt en is helder, schoon en vrijwel reukloos.

Het spuitwater is het enige water dat niet gerecycled wordt.

De reiniger werkt als volgt. De bovenkant en het deksel van de groencontainers worden handmatig afgespoten. Vervolgens worden maximaal twee containers tegelijk in een hoek van zo’n 90 graden gekanteld, waarbij ze met een slim mechaniek aan de rand vastgeklemd worden. In elke container doet een roterende reinigingskop bij 100 bar zijn werk. Er gaat 50 liter water per minuut door. Dat is fors, maar de reiniging gaat dan ook snel. Grove vuildelen uit de containers blijven achter op een rvs-zeef.

Als dit eerste grove filter vol is, wordt het vuil afgeschept en in een uitneembare vuilnislade gedeponeerd. Het vervuilde water komt in een reservoir met een overloop; hier bezinkt zand en stof. Vanuit de overloopverlaging wordt het water opgepompt en komt het, nadat het door een reeks filters met verschillende poriegroottes gepompt is, uiteindelijk in de schoonwatertank. ‘Dit water blijkt schoon genoeg om op het riool te mogen lozen.’

GRAM #08 oktober 2020 | 35

BRANCHE NIEUWS VAKBEURS RECYCLING IN EVENEMENTENHAL GORINCHEM GAAT DOOR! Op 17, 18 & 19 november staat Vakbeurs Recycling op de agenda. In alle opzichten een bijzondere editie. Na maanden van online afspraken is het eindelijk weer mogelijk om elkaar op een laagdrempelige manier face-to-face te ontmoeten. Vakbeurs Recycling kan en mag doorgaan in de op veiligheid en hygiĂŤne goedgekeurde Evenementenhal in Gorinchem.

De afgelopen maanden hebben we ons voornamelijk online bewogen. Binnen de markt voor recyclingtechniek en afvalmanagement is weer behoefte aan face-to-face netwerken. De recyclingbranche staat dan ook niet stil. Exposanten, van de eerste vakbeurs voor de afvalprofessional dit jaar, zijn klaar om nieuwe producten en de laatste ontwikkelingen in de markt te tonen op Vakbeurs Recycling.

Naast het presenteren van nieuwe producten is de vakbeurs ook het platform voor innovatie, demonstratie en kennisdeling. Met het Demoplein buiten presenteren exposanten dagelijks grote recyclingmachines en in het kennistheater staat een programma waarin actuele thema’s aan bod komen. Na de succesvolle introductie van het Meet & Matchplein, een samenwerking met Afval-

Foto: Seijbel Photography

36 | GRAM #08 oktober 2020

gids.nl, is ook dit jaar het interactieve scherm aanwezig. Bezoekers voeren hier hun afvalprobleem in en het scherm helpt ze de juiste exposant te vinden.

Veiligheid prioriteit nummer 1 Veiligheid van exposanten en bezoekers is prioriteit nummer 1 bij beursorganisator Easyfairs. Om een beursbezoek weer mogelijk te maken is een preventief protocol opgemaakt met diverse maatregelen. Bezoekers dienen zich vooraf te registreren en daarbij een dag van bezoek aan te geven, zodat bezoekersaantallen gereguleerd kunnen worden. Exposanten ontvangen een pakket met o.a. desinfectiemiddel voor de handen en ook verspreidt over de beursvloer zijn diverse desinfectiepompen te vinden. Ook is het mogelijk om bij de hoofdentree een mondkapje mee te nemen en zorgt het recent vernieuwde ventilatiesysteem in de beurshal voor schone lucht. Verder worden drukbezochte locaties zoals sanitair en het bezoekersrestaurant op de beursvloer regelmatig schoon gemaakt.

Een bezoek aan de Vakbeurs Recycling is gratis. Maar het is dit jaar verplicht om vooraf uw ticket te bestellen en daarbij een dag van bezoek te kiezen. Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en het programma via www.vakbeursrecycling.nl

aangeboden door

KLIKO

CLOSE-UP

“NU KUNNEN WE ÁLLE BEWONERS EERLIJK BELONEN” De Groningse gemeente Westerkwartier nam dit jaar, als een van de eerste gemeenten in Nederland, zes wegende ondergrondse containers van Kliko in gebruik. “Nu kunnen we bewoners van appartementengebouwen ook eerlijk belonen voor afvalpreventie”, klinkt het tevreden.

“Wij hanteren al enige jaren diftar in onze gemeente”, licht afvalbeleidsmedewerker Jan Zijlstra toe. “Maar we kregen dringende verzoeken van bewoners van appartementengebouwen die geen eigen minicontainers hebben. Zij wilden ook beloond worden als ze goed hun best deden op het gebied van afvalscheiding. Daarom zochten we naar een wegende ondergrondse container.”

De gemeente Westerkwartier hield een aanbestedingstraject voor in totaal 34 ondergrondse, wegende containers. “We kwamen tijdens dit traject al snel uit bij Kliko”, aldus Zijlstra. “De containers voldeden het best aan de eisen die wij stelden. Wij keken bijvoorbeeld naar technische kwaliteiten en duurzaamheid, maar ook naar social return. Kliko zet mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in bij de productie en plaatsing van de containers, dat vinden wij een belangrijk aspect.”

GEBRUIKSVRIENDELIJK Westerkwartier heeft de eerste zes containers dit jaar in gebruik genomen. “Ze bevallen uitstekend”, concludeert Zijlstra.

“Onze grote zorg was dat de voornamelijk oudere bewoners van de appartementencomplexen het systeem te ingewikkeld zouden vinden, maar het tegendeel is waar. We hebben samen met Kliko een handleiding bedacht met duidelijke afbeeldingen, daar zijn de bewoners zeer tevreden over. We krijgen veel complimenten over de gebruiksvriendelijkheid van het systeem.

Zelf zijn we er ook blij mee. We hebben voor een ondergrondse opslagcapaciteit van 5 kuub gekozen, zodat er zo min mogelijk wagens door de straat hoeven te rijden om de containers te legen. Via het web kunnen we haast realtime zien hoe vol de container zit, welke passen er gebruikt worden, wanneer er gestort wordt. Dat geeft een goed overzicht van het gebruik en voorkomt bovendien dat je te laat of te vroeg leegt. Je kunt snel je inzamelfrequentie aanpassen.”

Westerkwartier neemt in de loop van dit jaar nog vier tot zes containers in gebruik, de overige volgen snel. “Kliko voldoet aan alle ijk- en certificeringseisen van het NMI en hun producten staan natuurlijk voor een bepaalde kwaliteit”, aldus Zijlstra.

“Wij hebben er alle vertrouwen in dat we met deze aanbesteding de juiste keuze hebben gemaakt.”

PATENT De ondergrondse wegende container van Kliko is een innovatief en uniek product, meldt Jan Huizer, salesmanager van Kliko.

“Wij hebben hem een paar jaar geleden ontwikkeld, met name voor België en Denemarken. Daar wordt hij al langer toegepast. In ons land is Westerkwartier de eerste gemeente die hem op grote schaal gaat gebruiken. Wat onze container zo uniek maakt, is de grote capaciteit van 5000 liter, de autonome stroomvoorziening en een weging tot op de 100 gram nauwkeurig per afvalzak. Daar hebben we patent op aangevraagd, en inmiddels ook gekregen.”

Voor meer info: www.kliko.nl/wegen

Een andere belangrijke reden om voor Kliko te kiezen, was de zelfstandige stroomopwekking. “De containers werken geheel autonoom op lichtcellen, je hoeft dus geen rekening te houden met een netaansluiting in de buurt. Dat maakt het plaatsen veel eenvoudiger.”

GRAM #08 oktober 2020 | 37

ISWA-COLUMN Gewaardeerde GRAM-lezers, Begin oktober heb ik tijdens een NVRDtalk ‘ISWA’ (International Solid Waste Association) mogen introduceren. Het is een voorrecht om in de komende edities van GRAM mijn collega’s in deze korte column aan het woord te laten. Als algemeen directeur heb ik de dagelijkse leiding van ons bureau en zie in mijn functie veel overeenkomsten met de rol van de NVRD ten aanzien van bijvoorbeeld kennisuitwisseling, het realiseren van ontmoetingen en netwerken. In de kern overlappende doelstellingen met voor ISWA een internationale, wereldwijde focus en een bredere groep van stakeholders. Al met al net als alle GRAM lezers gedreven om via duurzaam en professioneel afvalbeheer een bijdrage te leveren aan een toekomstige circulaire samenleving.

De gedrevenheid om bij te dragen aan ‘de goede zaak’ is ook een kenmerk die ik mezelf zou kunnen toedichten. Na een marketing- en sales gerichte carrière in de farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie besloot ik met mijn gezin met toen nog jonge kinderen (7, 5 en 2) een half jaar te gaan reizen door Midden-Amerika. Met het besef dat de ‘ratrace van het bedrijfsleven’ niet meer aan mij besteed was ben ik me gaan richten op functies die allen (in)direct bijdragen aan de ontwikkelingsdoelstellingen van de VN. Vanuit een algemeen management perspectief heb ik me mogen inzetten voor organisaties gericht op onder andere kinderwelzijn of de versterking van gezondheid en zorgsystemen in gebieden getroffen door oorlog en rampen. Voor dit soort belangrijke onderwerpen kom ik elke dag graag mijn bed uit. En dat gaat zeker ook op voor de wereldwijde afvalproblematiek die veel hoger op de internationale agenda zou moeten komen, maar dat hoef ik u niet van te overtuigen. Oh ja, en die jonge kinderen zijn inmiddels het huis uit!

Hopelijk tref ik velen van u in de toekomst persoonlijk, Marc Tijhuis Algemeen directeur ISWA

AGENDA 06 NOVEMBER 2020 NVRD-bijeenkomst 'Grip op Onkruid'

17 - 19 NOVEMBER Vakbeurs Recycling

03 DECEMBER 2020 Algemene Ledenvergadering

01 - 07 MAART 2021 Week van de Afvalhelden

BRANCHE

NIEUWS POLLUTEC STELT BEURS UIT NAAR 2021

Na uitvoerig overleg met de sector heeft Reed Expositions France besloten de Pollutec-vakbeurs uit te stellen tot 2021.

Vanwege de grote wereldwijde impact van de COVID-19-pandemie op de economische activiteiten van veel exposanten in de milieusector en de mogelijke reisrestricties van internationale bezoekers, hebben de organisatoren van de Pollutec definitief besloten om de geplande editie uit te stellen naar 5 t/m 8 oktober 2021. Wel lanceert de organisatie een digitaal evenement van 1 t/m 4 december 2020.

De Pollutec was ervan overtuigd alle deelnemers volgens een gecertificeerd protocol in optimale veiligheid te kunnen verwelkomen en hielden zich daar tot nog toe aan vast. Om de exposanten en andere deelnemers een betere return on investment en een internationaal publiek te kunnen garanderen is er op basis van de recente ontwikkelingen rondom de covid-19 pandemie echter uiteindelijk besloten om de beurs uit te stellen.

38 | GRAM #08 oktober 2020

Op 17, 18 & 19 November is Evenementenhal Gorinchem het platform voor het eerste face-to-face evenement voor de afvalverwerkers en inzamelaars in Nederland. Met de juiste maatregelen komt u op een laagdrempelige en veilige manier face-to-face in contact met exposanten uit de inzameling, afvalmanagement, verwerking en bouw- en sloopafval.

Bent u werkzaam in de afvalinzameling, afvalverwerking of bent u binnen uw bedrijf verantwoordelijk voor het afvalbeheer, dan moet u Vakbeurs Recycling 2020 zeker bezoeken.

Exposanten op het gebied van recyclingtechniek en afvalmanagement tonen u de nieuwste producten en diensten binnen de markt en brengen u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

Registreer gratis met code:

3311 Deze uitnodiging wordt u aangeboden door:

GRAM Let op! Om Vakbeurs Recycling voor iedereen zo veilig mogelijk te maken zijn er maatregelen getroffen vanwege COVID-19.

Zo is online registratie verplicht en dient u een dag van bezoek aan te geven.

Eventlocatie: Easyfairs Evenementenhal Franklinweg 2, 4207 HZ Gorinchem T: +31 (0)523 289 818

Bestel uw

gratis ticket

EASY VISIT, SAFE VISIT

1,5M

Meer dan ooit is uw veiligheid één van onze hoogste prioriteiten. Wij stellen alles in het werk om de veiligste plek te creëren om elkaar te ontmoeten en zaken te doen. Lees meer op vakbeursrecycling.nl/covid-19-bezoekers

by EASYFAIRS

WWW.VAKBEURSRECYCLING.NL