Gram april 2015 def

JAARGANG 106 | NUMMER

GRAM VAKBLAD VAN DE

3

April 2015

Composteren en milieubelasting

Veiligheid voorop bij afvalinzameling Minister Kamp opent warmtenet in Nijmegen Impuls om vakkrachten duurzaam inzetbaar te maken

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu.

Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt.

RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier. www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

inhoudsopgave

Vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat met de veiligheid rondom afvalinzameling?

5

Gerdy Pijnappels, arbo-adviseur Stadsbeheer Schone stad bij de gemeente Rotterdam en Erik van Eig, wagenparkbeheerder HVC Alkmaar, vertellen welke maatregelen zij nemen op het gebied van veiligheid.

Trend op gebied van veiligheid 9

Chassisleveranciers, opbouwers noch containerleveranciers verwachten in de nabije toekomst nauwelijks wijzigingen op het gebied van veiligheid voor chauffeurs en omstanders. Zij signaleren wel een trend: camerasystemen die een helicopterview geven.

11

Nijmegen schaft afvalstoffenheffing af In november 2014 stemde een meerderheid van de gemeenteraad in Nijmegen in met een geleidelijke afschaffing van de afvalstoffenheffing in drie jaar tijd. De Waalstad is daarmee de eerste in Nederland die de afvalstoffenheffing afschaft.

12

Op zoek naar het summum van gladheidsbestrijding Voor de gladheidsbestrijding op fietsroutes blijkt strooien met zout een minder geschikte oplossing. In Haarlemmermeer is Meerlanden overgegaan op sproeien met pekelwater. Dat is effectiever, duurzamer en goedkoper. Twente Milieu ging een stap verder en koos afgelopen winter voor de combinatie van schuiven, borstelen en sproeien in de Velocity.

4 Bezem 7 Dodelijke ongevallen met vuilniswagens 15 Nieuws over VANG 16 Vakwerk 18 Interview met Petra van Breugel, voorzitter NVRD-commissie O&P 20 Impuls om vakkrachten duurzaam inzetbaar te maken Foto voorplaat:

22 Sectorplan AMBOR

Foto Thomas Schlijper, Hollandse Hoogte,

23 NVRD Nieuws

lees verder op pag. 5

24 Minder restafval in Losser 26 Terugblik gemeentelijk afvalcongres 27 Minister Kamp opent warmtenet in Nijmegen 28 Branchenieuws 30 Agenda 31 CloseUp Lees verder op pag. 28

GRAM

|

april 2015

3

BEZEM Weermeldingen ‘De zomer in je bol’, “U kent die uitdrukking wel” zou dominee Gremdaat er aan toegevoegd hebben. En de zomer heeft zich de afgelopen dagen weer prettig aangekondigd. Ja, eerst komt nog de lente. Ik weet het. Krokussen staan weer voluit hun paarse en witte kleuren te etaleren, vogels fluiten als volleerde bouwvakkers en hooikoortspatiënten hebben de eerste dozen tissues aangeschaft. Gladheidbestrijders worden weer vegers en de strooiwagens worden gestald om maanden later weer paraat gezet te worden. Zout was nog iets voor op de eieren bij Pasen. Daar moet genoeg van zijn, veel gestrooid is er niet de afgelopen winter. Was die er eigenlijk wel?

Mensen gaan naar buiten en genieten van de buitenlucht en het ontluikende groen. Ze lopen door het park en bij thuiskomst is het eerste wat ze doen…de gemeente bellen. Want er ligt weer zwerfafval.

Verschrikkelijk. Waarom de gemeente er zo’n zooi van gemaakt heeft. Ja, natuurlijk alle gemeenteambtenaren hebben eigenhandig het zwerfafval er neergelegd.

De gemeentelijke afvaltelefoon rinkelt en de statistieken schieten omhoog. Meldingen stromen binnen en passeren op de ranglijst het aantal meldingen over verlichting.

Maar ligt er nu ook echt meer?

Verstopt onder de sneeuw zat het niet, klopt. Sneeuw was er niet. Ja, nog niet alle zwerfafvalgelden zijn aangewend voor de extra inzet om zwerfafval te bestrijden.

4

GRAM

|

april

2015

Maar zijn daardoor hopen blikjes ontstaan? Nee. Niet omdat de gladheidbestrijders zo druk waren dat ze niet konden vegen en ook niet omdat de plastic zakken net als de ook al ongewenste ballonen, door de lucht dwarrelen.

De hoeveelheid meldingen zegt nu eens even niets over de hoeveelheid afval, al willen sommige gemeenteraden dit wel geloven. "Ongehoord dat we hebben moeten bezuinigen op onderhoud, zie eens wat er van komt".

Cijfers liegen niet, nee, maar vertellen ze wel de goede waarheid?

Meer meldingen over de buitenruimte zegt eigenlijk alleen dat het mooi weer is geworden en dat meer mensen eindelijk kunnen genieten van de zon. Lekker even naar buiten, wandelen of fietsen. En dat gegeven is dan toch wel weer lekker, en wel waar.

Hoe doen zij dat?

Tekst: Hetty Dekkers

Deze maand:

Veiligheid rondom afvalinzameling Gerdy Pijnappels

Welke maatregelen zijn er voor het

arbo-adviseur Stadsbeheer Schone stad

legen van ondergrondse containers?

(voorheen Roteb), gemeente Rotterdam.

Ter plekke zijn er geen extra maatrege-

Contact: gmt.pijnappels@rotterdam.nl

len, maar de chauffeur heeft wel de speciale cursus gevolgd voor dit werk.

Welke aandacht is er voor veiligheid bij de afvalinzameling?

En maatregelen als een chauffeur/

We hebben veel cursussen, zoals Veilig

belader alleen op de wagen zit?

werken langs de weg, Omgaan met ver-

Bij de huisvuilinzameling komt dit nau-

bale en fysieke agressie, Specifieke des-

welijks voor. De beladers zijn vaak uit-

kundigheid

containers,

zendkrachten, maar ook zij krijgen goe-

Ergonomie enzovoort. Omdat er bij het

de instructies voordat ze aan het werk

kranen nog wel eens bovenleidingen van

mogen.

de tram werden beschadigd, hebben we

worden wel door één man geleegd. Dat

bovendien een speciale toolbox van ver-

gaat vrijwel altijd goed.

ondergrondse

De

ondergrondse

containers

voersmaatschappij RET. Die extra aandacht voor veiligheid dateert bij ons al

Zijn er wel eens incidenten geweest?

uit een grijs verleden. In de tijd dat veel

Een keer liep een dronken man het gat

van onze chauffeurs nog geen eigen auto

in van een ondergrondse container. De

hadden, voerde Roteb een zogeheten

chauffeur kon hem niet op tijd tegen

groene kaart in. De chauffeurs kregen

houden en toevallig werkte de veilig-

extra (veiligheids)instructies en examens

heidsklep niet goed. Dat was een eenma-

voordat ze de wagen op mochten. Die

lig incident. Waar we eigenlijk het meeste

groene kaart hanteren we nog steeds.

last van hebben is agressie van burgers.

We hebben een eigen rij-instructeur die

Onze chauffeurs en beladers worden re-

de examens afneemt en zonder groene

gelmatig belaagd door mensen die boos

kaart mag niemand bij ons een voertuig

worden omdat ze moeten wachten. Daar

besturen. Zelfs geen hondenpoepzuiger,

vallen echt klappen bij. Veel meer dan

daar zijn we heel streng in.

de cursus kun je daar helaas niet tegen doen. We drukken onze mensen op het

Welke maatregelen zijn er met

hart toch altijd rustig te blijven, anders

betrekking tot de voertuigen?

wordt het nog erger.

Alle wagens hebben standaardbeveiliging als dodehoekspiegels, camera’s en

Tips voor andere gemeenten?

noodstop. Onze

allernieuwste wagens

Bij de aankoop van nieuwe voertuigen

hebben rondom camerazicht, dus ook

betrekken wij in een vroeg stadium alle

aan de zijkant. Ook hebben deze voer-

gebruikers. We hebben een speciale

tuigen een inloopbeveiliging. Dat bete-

commissie met een monteur, teamleider,

kent dat de inhangende container niet

chauffeur, arbo-adviseur. Zij weten als

geladen wordt als iemand te dicht bij de

geen ander aan welke eisen het voertuig

laadarmen staat.

moet voldoen. Die betrokkenheid voorkomt veel gemopper en/of aanpassingen

Lees verder op pag 6 >>

achteraf, ik kan het iedereen aanbevelen.

GRAM

|

april 2015

5

Hoe doen zij dat? nadeel bij het manoeuvreren, maar daar

Welke maatregelen zijn er met

is weinig aan te doen. Dat proberen we te

betrekking tot de voertuigen?

Als

wagenparkbeheerder

probeer

ik

steeds bij te blijven in de nieuwste ont-

compenseren door goede camerabeveiliging op de wagen.

wikkelingen. Signaleer ik iets, dan gaan we daarmee proefdraaien om te kijken

Zijn er wel eens incidenten geweest?

of het iets voor ons is. Zo hebben onze

Er gebeurt wel eens wat, maar een on-

nieuwste voertuigen nu camera’s rondom

geluk met dodelijke afloop hebben wij

én een dodehoekcamera. Verder hebben

gelukkig nooit meegemaakt. Beladers

wij als protocol dat de bijrijders bij het

die heel de dag op- en af die treeplank

manoeuvreren altijd uit moeten stappen

springen, worden daar vaak te makkelijk

om aanwijzingen te geven op straat.

in. Ze stappen wel eens mis, met een geschaafd scheenbeen of verstuikte enkel

Erik van Eig

Welke maatregelen zijn er bij het

wagenparkbeheerder HVC Alkmaar.

legen van ondergrondse containers?

Contact: e.vaneig@hvcgroep.nl

Niet speciaal. De kraan is bijvoorbeeld

Tips voor andere gemeenten?

goed beveiligd tegen overbelasting en

Maak gebruik van de ervaring binnen

Welke aandacht is er voor veiligheid

als de container eruit is, komt er een vei-

je team en blijf hameren op veiligheid.

bij de afvalinzameling?

ligheidsluik omhoog. Chauffeurs krijgen

Vooral bij de beladers is de doorstroom

Veiligheid is een hot item binnen onze or-

de instructie niet over objecten te kranen

groot. Het zijn vaak jonge jongens die

ganisatie. We hebben toolboxen, werkin-

en zo dicht mogelijk bij de auto te blijven

doorsolliciteren. Zorg dat ze samenwer-

structies, praktijkinstructies met ervaren

staan.

ken met een ervaren chauffeur, die ze

als gevolg.

bewust maakt van de risico’s. Werkplek-

chauffeurs enzovoort. Belangrijk zijn de werkplekinspecties, ook in de wijk. Kij-

Maatregelen als chauffeur/belader

inspecties zoals wij die houden, functio-

ken of iedereen zich aan de protocollen

alleen op de wagen zit?

neren heel goed. Je moet je mensen blij-

houdt en maatregelen nemen als dat niet

Bij de ondergrondse containers werkt de

ven controleren en aanspreken op hun

zo is.

chauffeur meestal alleen. Dat is wel een

gedrag.

Elk ongeluk is er een te veel Dodelijke ongelukken zijn ingrijpend voor alle partijen. “Als het mij zou overkomen, kunnen ze mij voorlopig niet meer achter het stuur zetten”, beseft Arie van Giesbergen. De bevlogen chauffeur/belader van Meerlanden geeft sinds enkele jaren voorlichting aan basisscholieren. “We laten ze op alle manieren zien hoe de dode hoek werkt”, aldus Van Giesbergen. Voor de voorlichtingsactiviteiten gaat Van Giesbergen samen met een collega de basisscholen af. De kinderen van groep 7/8 krijgen een theoriegedeelte, met film en vragen, en een praktijkles. Dat laatste onderdeel verzorgt Van Giesbergen. “Ik neem mijn grote wagen mee en parkeer die buiten op een veilige plek. Alle kinderen gaan om de beurt achter het stuur zitten, de sleutels haal ik er natuurlijk uit, en de andere kinderen lopen in groepjes voor, naast en achter de wagen. De twee kinderen in de cabine moeten telkens zeggen hoeveel klasgenootjes ze kunnen zien, in de verschillende posities.”

In het theoriegedeelte wordt nog eens extra uitgelegd wat de dode hoek is en wat je als fietser of voetganger kunt doen om goed zichtbaar te blijven. “Nooit naast de deur gaan staan van een vrachtauto die bij het stoplicht rechtsaf wil”, noemt Van Giesbergen als voorbeeld. Volgens hem heeft de voorlichting veel effect. “We horen van de leerkrachten dat de kinderen er vaak nog lang over napraten.

Zelf in zo’n grote auto zitten is natuurlijk al imponerend. Maar we hopen vooral dat ze er thuis aan de eettafel ook nog over vertellen."

Extra alert Een chauffeur van een afvalinzamelwagen moet volgens Van Giesbergen extra alert zijn. “Gewone vrachtauto’s komen niet in woonwijken. Wij moeten dagelijks door smalle straatjes manoeuvreren, waar veel kinderen fietsen, bewoners de weg gebruiken. Dat geeft meer risico’s. Elk ongeluk ergens in het land zet je aan het denken en daarom hebben we bij Meerlanden heel veel veiligheidsinstructies. Zo rijden wij nooit achteruit zonder dat er iemand meeloopt. Je hebt wel achteruitrijcamera’s, maar een extra paar ogen is nooit weg. Ook mijden we schoolzones op tijden dat de kinderen van en naar school gaan, krijgen de meeste chauffeurs tussentijds een opfriscursus en hebben we een speciale afstelplaats voor spiegels en camera’s op ons bedrijfsterrein. Zo hebben we meer veiligheidsmaatregelen.

Je kunt nooit te veel doen aan preventie, want elk ongeluk is er een te veel.”

6

GRAM

|

april 2015

DODELIJKE ONGEVALLEN MET VUILNISWAGENS De impact onder chauffeurs is enorm. Het komt niet zo vaak voor, maar een dodelijk ongeval met een vuilniswagen blijft je altijd bij. Stadsdeel Zuid in Amsterdam treft maatregelen. Scholen worden ontzien en een boordcomputer moet de chauffeur aanzetten tot nog voorzichtiger rijgedrag.

Vrijdagochtend 6 december 2013. Ronald Boekhout

Dam in Amsterdam op de fiets overreden door een vuil-

van Solinge wordt gebeld. “Ronald, je moet komen, er

niswagen. Vlak voor Kerstmis belandde een wandelend

is een ernstig ongeluk met een vuilniswagen gebeurd

ouder echtpaar in de Loosdrechtse bos onder een ach-

in de stad.” In de auto op weg naar de plek des onheil,

teruit rijdende vuilniswagen van het particuliere bedrijf

de drukke Ferdinand Bolstraat in Amsterdam, hoort de

Van Loenen. Dat bedrijf had in 2011 ook al te maken

manager Afvalinzameling van stadsdeel Zuid op de ra-

met een dodelijk ongeval van een 16-jarige jongen.

dio dat een meisje is aangereden door een vuilniswa-

Opmerkelijk is dat de tragische ongevallen met vracht-

gen. “Ik kwam aan en dan zie je een fietsje onder de

wagens, laat staan vuilniswagens niet duidelijk worden

vuilnisauto liggen. Zo’n beeld vergeet je nooit meer.”

geregistreerd. Veilig Verkeer Nederland, Vereniging

Het zijn minuten van totale ontreddering en chaos.

Afvalbedrijven en NVRD hebben geen cijfers over de

Niemand weet of het meisje nog leeft, al beweert de

aantallen ongevallen met vuilniswagens. Transport en

radio en de lokale tv-zender dat het kind is overleden.

Logistiek Nederland, de brancheorganisatie van het

De chauffeur en de belader zijn volkomen overstuur

goederenvervoer, overlegt CBS en Eurostat-cijfers die

en moeten mee naar het politiebureau. Als na enkele

lastig zijn lastig te interpreteren. Feit is dat het aantal

uren blijkt dat het meisje is overleden, wordt de burge-

verkeersdoden afneemt, van bijna 3500 in 1973 tot

meester in kennis gesteld, regelt Boekhout juridische

570 in 2013. In 2012 waren er 650 verkeersdoden te

bijstand en ook zorgt hij dat de bedrijfsarts en een

betreuren. In dat jaar was bij 73 doden een vrachtwa-

maatschappelijk werker beschikbaar zijn voor de on-

gen betrokken. Negen doden (waarvan zeven (brom)

gelukkige chauffeur en de belader.

fietsers) waren te betreuren door een rechtsafslaande vrachtwagen.

Van de wagen De chauffeur is in elk geval onmiddellijk van de wagen gehaald en kreeg tijdelijk ander werk bij de Amsterdamse afvalinzameling. “Na een paar maanden hebben we hem toch voorzichtig weer laten rijden. Het is een jonge vent van begin dertig. Echt een goede chauffeur waar je er nog twintig van wilt hebben”, zegt Boekhout, die leiding geeft aan honderd mensen, waarvan driekwart chauffeur is.

Hangende het gerechtelijk onderzoek is hij sinds oktober 2014 weer van de auto gehaald. Want het Openbaar Ministerie stelde strafrechtelijke vervolging in. De zaak ligt bij de rechter, die zich nog niet heeft gebogen over de eventuele schuld van de reinigingsmedewerkers. Naar verluidt gaat hij dat dit voorjaar doen. “Het is voor alle partijen onbevredigend dat de zaak zo lang sleept”, zegt Boekhout, die ook al direct bij zijn aantreden in 2007 geconfronteerd werd met een dodelijk ongeval met een van de chauffeurs. Een fietser met twee zware tassen aan het stuur raakte uit balans en werd overreden door een passerende vuilniswagen. Die zaak is beoordeeld als een samenloop van omstandigheden.

Vergrootglas Ongelukken met vuilniswagens zijn dramatisch. In januari dit jaar werd D66-prominent Bart Robbers op de

GRAM

|

april 2015

7

Kinderen krijgen uitleg over de dode hoek foto Peter Hilz / Hollandse Hoogte

Zeker in de grote steden ligt de reinigingsbranche onder een vergroot-

hoog in de prestatielijst die we aan de boordcomputer

glas, constateert Boekhout. “Ik krijg mailtjes van mensen die zeggen

koppelen. Sommigen, waaronder een aantal jonge hon-

dat er een vuilniswagen om 13.00 uur in de buurt van een school huis-

den, willen we echter meer sturen op hun rijgedrag.

vuil staat te laden. Daarin wordt vaak gerefereerd aan het dodelijk on-

Zo willen we degenen die slecht scoren een paar keer

geval met het meisje. Mensen suggereren soms ook dat de chauffeur

verplicht laten meerijden met de besten.”

zeker zit te twitteren of te sms’en. Dat is onterecht. Het overgrote deel van de chauffeurs voert het werk zeer voorzichtig uit.” De chauffeurs in

Want de bedrijfscultuur is goed maar kan nog verbe-

grote steden werken onder extreme omstandigheden. Stadsdeel Zuid,

teren, denkt Boekhout. “Er is nog meer cultuurveran-

dat wat betreft aantal inwoners is te vergelijken met Haarlem, is de laat-

dering nodig voor veiliger gedrag.” De gemeenteamb-

ste jaren enorm veel drukker geworden door toeristen en de ontwik-

tenaar heeft nu eenmaal een voorbeeldfunctie, juist in

kelingen langs de Zuid-as. De vuilnismannen hebben te maken met de

het verkeer. “Als de pilotproef slaagt, verdienen we de

enorme fietserstroom die zich aan god noch gebod houden en met de

aanschaf van de boordcomputer terug doordat er min-

sterk toegenomen hoeveelheid scooters die halsbrekende toeren uit-

der schade is aan de voertuigen en vooral het brand-

halen. Er zijn ongeduldige automobilisten en foutparkeerders die voor

stofverbruik zal verminderen. We zijn op dit moment

stress zorgen. Er is veel openbaar vervoer, vrachtverkeer, toeristenbus-

erg veel geld kwijt aan voor kosten aan onderhoud en

sen en woon-werkverkeer dat zich door de nauwe straten wurmt. In al

schade aan voertuigen.” Stadsdeel Zuid is ambitieus.

die hectiek moeten de Amsterdamse reinigingsmedewerkers hun rust

Boekhout: “We willen letselgevallen voorkomen, in de

bewaren en hun werk goed uitvoeren: huisvuil en bedrijfsafval inza-

zomer van 2015 willen we tien procent minder schade-

melen, glasbakken en papierbakken legen, vaak slordig aangeboden

gevallen hebben en eind 2016 zelfs 25 procent minder

grofvuil in de vrachtwagen takelen.

schadegevallen. Slagen we in die ambitie dan denken we erover om de mensen daar ook voor te belonen, bijvoorbeeld met een zomerpakket.”

Boordcomputer De impact van het dodelijk ongeval op de chauffeurs op de wagens van de afvalinzameling en reiniging is groot. Na het ongeval heeft stads-

Dode hoekspiegel

deel Zuid er voor gezorgd dat de vuilniswagens zich niet tussen half

Het Amsterdamse stadsdeel wil in navolging van Trans-

9 en 9 uur in de ochtend in de buurt van scholen vertonen. Bovendien

port en Logistiek Nederland, die nu al jaarlijks maar

is de omgeving van zeventien basisscholen verkeersveiliger gemaakt.

liefst 50 duizend kinderen tekst en uitleg geeft met

Boekhout: “We werken aan een pilotproef met een boordcomputer met

een lespakket over dode hoekspiegels, aandacht voor

de software van Prometheus. De boordcomputer monitort het rijgedrag

de dode hoekspiegel vragen op lagere en middelbare

van de chauffeur nauwlettend en optimaliseert de te volgen route.” De

scholen. Ook Meerlanden werkt in de omgeving Hoofd-

boordcomputer geeft bijvoorbeeld aan dat de wagen eerst even een

dorp al met een dergelijk lespakket. “Kinderen zien dan

blokje om moet voor het legen van een ander containerpark waarna de

op school dat ze beter achter de vuilniswagen kunnen

oorspronkelijke geplande containers bij de school aan de beurt komen.

blijven”, zegt Ronald Boekhout. “Ze leren dat er mo-

Maar de boordcomputer geeft ook aan hoeveel er wordt geremd, inclu-

menten zijn dat de chauffeur ze echt niet kan zien. Ze

sief het aantal ‘noodstops’ waarbij de chauffeur zeer krachtig op het

mogen dan ook in de vuilnisauto zitten om zelf te zien

rempedaal drukt. “We willen de boordcomputer gebruiken als een ma-

hoe het werkt.”

nier om de chauffeurs met hun neus op Het Nieuwe Rijden te drukken.

De meeste chauffeurs rijden netjes, laten de wagen uitrollen en scoren

8

GRAM

|

april 2015

Tekst: René Didde

T R EN D O P GE B IE D VAN V E ILIG HE ID :

Camerasystemen met helicopterview Chassisleveranciers, opbouwers noch containerleveranciers verwachten in de nabije toekomst nauwelijks wijzigingen op het gebied van veiligheid voor chauffeurs en omstanders. Zij signaleren wel een trend: camerasystemen die een helicopterview geven. “De EU 1501 normering voor vuilniswagens en beladingen (geharmoniseerde normen voor machines - C 220 van 2014/11/07) blijft voorlopig leidend”, vertelt André Koomen, sales manager Geesink Norba.

Opbouwfabrikanten doen er alles aan de veiligheid voor

feur ondersteunende voorzieningen bieden. Als extra werkt Scania aan

chauffeurs en omstanders te waarborgen. “Een chauf-

een systeem dat Active Side Assistance heet en nog in de experimen-

feur op een afvalinzamelwagen moet een duizendpoot

tele fase zit. Over een eventuele invoeringsdatum en de uiteindelijke

zijn, hij rijdt in drukke straten, moet moeilijk manoeu-

uitvoering is echter nog niets bekend.” Ook Pieter Doorenweerd, sales

vreren, heeft altijd mensen kort rond de wagen, maar

director VDL Translift en Mark Senders, general manager Terberg Matec

het blijft een mens. Alle hulpmiddelen zijn natuurlijk

Nederland wijzen op projecten met speciale camera’s die ‘rondom’ de

welkom voor zo iemand, maar hij kan ze niet allemaal

vrachtwagen kijken als een soort ‘bird eye view’. “Met dit soort syste-

tegelijk waarnemen”, zegt Johan Dingemans, directeur

men kan de chauffeur van bovenaf de omgeving rondom het voertuig

Haller Benelux.

Dingemans ziet vooral toekomst in

zien. Behalve uit veiligheidsoverwegingen worden deze systemen ook

de systemen die een helicopterview geven omdat bij

vaker ingezet als ware het een bewakingssysteem en worden de beel-

een zijbelader volledig vanuit de monitor in de cabine

den zodoende in een black box opgeslagen”, voegt Senders toe.

gewerkt wordt. Hij is geen voorstander van nog meer beeldschermen (of overige aandachtsgebieden) of spie-

Helicopterview en obstakeldetectie camerasystemen

gels. “Een chauffeur kan niet overal tegelijk kijken, wan-

Het Oldenzaals bedrijf Brigade Electronics brengt onder andere het he-

neer hij naar links kijkt, ziet hij rechts niets.”

licopterview camerasysteem Backeye®360 op de markt. Backeye®360 is een geavanceerd camerasysteem dat de bestuurder voorziet van een

“Als het gaat om veranderingen die op ons af komen,

360°beeld rondom zijn voertuig, vanuit helicopterview. Vier ultra groot-

dan zijn die deels verwerkt in de concept MAN Metro-

hoek camera’s met een kijkhoek van 187° elimineren de dode hoeken

polis, een Hybride en met rondom zicht uitgevoerde

van het voertuig door een 360° rondom zicht weer te geven op één mo-

vuilniswagen, die momenteel in Antwerpen ingezet

nitor. Intelligente software zorgt ervoor dat de vier live beelden van de

wordt”, meldt Ivar ten Tuijnte, Product Manager MAN

camera’s gelijktijdig naar een elektronische control unit (ECU) worden

Truck & Bus. “In de toekomst zal de traditionele spie-

gestuurd, waar ze worden verwerkt, gecombineerd en gemengd. De

gel ooit verdwijnen en dan kan met camerasystemen

vertekening van de groothoeklens wordt gecorrigeerd zodat een hel-

die intelligent gestuurd worden de veiligheid geopti-

der, snel en real time beeld op de monitor van de bestuurder verschijnt.

maliseerd worden.” Scania bij monde van Nico van

Verder heeft Brigade Electronics een nieuw radar obstakeldetectie-sys-

der Klugt, Press&Corporate Communications Officer:

teem ontwikkeld - het Backsense Radar Systeem- dat de veiligheid ver-

“Onze cabine biedt ruim zicht voor de chauffeur door

betert door de bestuurder te voorzien van duidelijke waarschuwingen

de A-stijl en de spiegels van minimale afmetingen te

als mensen of obstakels zich in de weg van een manoeuvrerend machi-

maken. Alle voorzieningen als extra camera’s en moni-

ne/voertuig of vuilniswagen bevinden. Het Backsense Radar Systeem

tors zijn op al onze voertuigen leverbaar. Ook wat de

is een betaalbaar, gemakkelijk te gebruiken veiligheidssysteem voor

dode hoek problematiek betreft kunnen wij de chauf-

Met Birdview van MAN worden vier camerabeelden samengevoegd tot één.

GRAM

|

april 2015

9

grotere voertuigen. Alle modellen verdelen het gespecificeerde detec-

en de aslastenverdeling. Bij overschrijding van de tech-

tiegebied in vijf zones en geven een visuele en hoorbare waarschuwing

nische aslasten van één van de assen wordt het netto

als objecten zich in het gevarengebied bevinden.

laadvermogen op kenteken hierop gereduceerd. Dit kan voor voertuigen met een slechte gewichtsverdeling,

Veiligheidsmogelijkheden op het gebied van zijbelading:

zoals ondergrondse inzamelvoertuigen met de trechter

- afscherming door middel van veiligheidsarmen, knipperlampen;

aan de achterzijde leiden tot een behoorlijke reductie

- geluidssignalen (bijv. piepgeluid);

van het wettelijke laadvermogen en aanleiding zijn voor

- sensoren, wanneer die iets detecteren, stopt de belading;

het toepassen van andere technische oplossingen.”

- systemen die een bovenaanzicht van het voertuig geven, waarbij men van boven kan zien, wanneer iemand in het werkbereik van

Tekst: Geke Wassink

de zijbelader loopt; - stickers en afbeeldingen die het gevaar aanduiden.

Inlichtingen: André Koomen, Geesink Norba.

E-mail: andre.komen@geesinknorba.com

Chassisleveranciers

Johan Dingemans, Haller Benelux.

Chassisleveranciers kunnen alleen RDW regels en richtlijnen hanteren die

E-mail: johandingemans@hallerbenelux.nl

voor bedrijfswagens van toepassing zijn in het algemeen. Roel de Haan,

Ivar ten Tuijnte, MAN Truck & Bus b.v.:

Dealer Sales Manager Iveco Nederland: “Wij moeten voor inzamelvoer-

E-mail: ivar.tentuijnte@man-trucks.nl

tuigen de info ophalen bij met name de leveranciers van de inzamelsys-

Nico van der Klugt, Scania.

temen. Wanneer wij een inzamelvoertuig verkopen is dus ook altijd de

E-mail: nico.van.der.klugt@scania.com

opbouw leidend, wij zoeken daar dan samen met de dealer het juiste

Pieter Doorenweerd, VDL Translift.

chassis bij. Wetgeving en arbo-eisen worden dan aangegeven door de

E-mail: P.Doorenweerd@VDLTranslift.nl

opbouwer.” Sinds 1 maart dit jaar zijn de keuringseisen van de RDW voor

Mark Senders, Terberg Matec Nederland.

vrachtwagens veranderd, merkt Doorenweerd op. “Voor het bepalen van

E-mail: MSenders@terbergmatec.nl

het laadvermogen en GVW (totale maximale massa van het voertuig)

Brigade Electronics www.brigade-electronics.nl.

wordt er ook gekeken naar de ligging van het zwaartepunt van de lading

Tel. 0 541-531 801

Nilfisk Outdoor Division The leader in compact outdoor cleaning

Ontdek onze volledige serie rangers en vind de perfecte oplossing voor uw reinigings- en onderhoudsbehoeften van buitengebieden!

Laat u tijdens een demonstratie overtuigen van onze veelzijdige en krachtige machines en werktuigen. Neem contact met ons op voor meer informatie.

Voor iedere toepassing heeft Nilfisk Outdoor specifieke oplossingen: of het nu gaat om vegen, groenonderhoud of winterdienst, bedenk het maar en Nilfisk Outdoor heeft voor u de ideale machine, dankzij de kennis en kunde van onze Outdoor specialisten.

Nilfisk-Advance B.V. Versterkerstraat 5 NL-1322 AN Almere T. +31 (0)36 5460700 F. +31 (0)36 5235148

www.nilfisk-outdoor.nl 10

GRAM

|

april 2015

Nijmegen schaft afvalstoffenheffing af foto Louk Heimans

In november 2014 stemde een meerderheid van de gemeenteraad in Nijmegen in met een geleidelijke afschaffing van de afvalstoffenheffing in drie jaar tijd. In 2017 is deze voor alle Nijmegenaren verleden tijd. De Waalstad is daarmee de eerste in Nederland die de afvalstoffenheffing afschaft.

De opbrengst die de afvalstoffenheffing opleverde, zal

Dat geldt zeker in de binnenstad. Wanneer een eigenaar van een pand

voortaan worden gehaald uit de onroerendezaakbelas-

de OZB niet doorberekent in de huur, betekent dit een lastenverlichting

ting (OZB). Ook voor de overheveling naar de OZB staat

voor de huurder. Als hij het wel doorberekent, is de huurder per saldo

een traject van drie jaar. De plannen voor het afschaf-

niet duurder uit, omdat hij het gebruikersdeel tot nu toe betaalde. Het

fen van de afvalstoffenheffing zijn vastgelegd in het

overgrote deel van de bedrijven zal er niet op achteruit gaan, of gaat

Nijmeegse coalitieakkoord 2014-2018. Freico-Jan Am-

zelfs minder betalen. De verschuiving naar de OZB is bovendien te zien

berg, communicatieadviseur en woordvoerder van de

als een efficiencyslag. Eigenaren van woningen en bedrijven krijgen

gemeente Nijmegen, geeft uitleg.

één aanslag in plaats van twee. Ook is het een prikkel om leegstand tegen te gaan.”

Waarom kiest Nijmegen voor deze opvallende stap om de afvalstoffenheffing (geleidelijk) af te

Wat betekent dit voor woningcorporaties? Heeft deze

schaffen?

maatregel invloed op de huurprijzen?

“We willen de

woonlastendruk in onze stad anders

“Deze kosten zullen niet worden doorvertaald in de huurprijzen, want

verdelen, volgens het principe ‘de sterkste schouders

huurverhogingen zijn niet zomaar mogelijk. De jaarlijkse huurverho-

dragen de zwaarste lasten’. Ongeveer tweederde van

ging wordt door het Rijk vastgesteld. Woningcorporaties voorzagen

de ruim 37.000 huurders in Nijmegen heeft een inko-

problemen en we zijn met ze in gesprek gegaan. Wij zijn ons er van

men beneden modaal. Huurders zijn in de afgelopen

bewust dat het effect van de maatregelen kostenverhogend is voor cor-

jaren onevenredig hard getroffen door allerlei lande-

poraties. In combinatie met onze investeringen in betaalbaarheid en

lijke maatregelen. Bovendien besteden ze, gemiddeld

duurzaamheid van woningen creëren we echter in onze ogen een voe-

gezien, een groter deel van hun inkomen aan woonlas-

dingsbodem voor een partnership met de corporaties. Ook hebben we

ten. Huurders van woningen en ook van bedrijfspan-

afgesproken dat we de effecten goed zullen monitoren.”

den zullen daarom minder lokale lasten gaan betalen.

Ook voor Nijmegenaren die een goedkoper huis bezit-

Wat betekent het (financieel) voor de gemeente?

ten, is de maatregel gunstig.”

“Deze keuze levert een lastenverschuiving op ten gunste van huurders.

Hierachter gaat geen financieel argument schuil. De verschuiving van

Wat betekent dit concreet voor woningeigenaren?

de woonlasten levert de gemeente geen directe extra opbrengsten

“Alle woningeigenaren gaan meer OZB betalen. Daar

op, maar het is wel een feit dat de gemeente geen kwijtschelding af-

staat tegenover dat ze geen afvalstoffenheffing meer

valstoffenheffing meer hoeft te verlenen. Hiermee besparen we zo’n

hoeven te betalen. Als je deze bedragen tegen elkaar

500.000 euro. Daar staat tegenover dat deze maatregel de gemeente,

afzet (OZB minus de oorspronkelijke afvalstoffenhef-

als eigenaar van gebouwen, zelf ook treft. Dit kost Nijmegen per saldo

fing) betekent dit dat woningeigenaren met een woning

300.000 euro.”

die minder dan twee ton waard is uiteindelijk minder worden belast. Zij gaan er financieel iets op vooruit.

Geef je geen verkeerd signaal af aan burgers, als de

Woningeigenaren met duurdere woningen gaan meer

afvalstoffenheffing wordt afgeschaft?

betalen. In de meeste gevallen scheelt dit enkele euro’s

“Nijmegen heeft diftar. We handhaven de betaalde restafvalzak, van 93

per maand.”

eurocent per stuk. Inwoners betalen dus nog steeds om hun afval op te laten halen. De prikkel om afval te scheiden blijft bestaan.”

Wat betekent het voor eigenaren van

Hoe zit het met de juridische houdbaarheid van deze maatregelen?

bedrijfspanden?

“Dit voorstel en het tempo van de verschuivingen zijn door de landsad-

“In de komende jaren verschuift voor bedrijven ge-

vocaat op de juridische houdbaarheid getoetst. De conclusie is dat Nij-

leidelijk het gebruikersdeel van de OZB van huurder

megen de afvalstoffenheffing geleidelijk mag afschaffen. Ook voldoen

naar eigenaar. Voor een eigenaar die tevens gebruiker

de plannen, volgens de landsadvocaat, aan de eisen van algemene be-

is van een bedrijfspand verandert er dus niets. Onder-

ginselen van behoorlijk bestuur.”

nemers die huren, gaan minder betalen. In Nijmegen is het grootste gedeelte van de ondernemers huurder.

Tekst: Ans Aerts

GRAM

|

april 2015

11

O P ZO EK N AAR HE T SU MMU M VAN G L A D H E ID S B E S TRIJ D ING

Opzouten met dat glibberige fietspad!

Voor de gladheidsbestrijding op fietsroutes blijkt strooien met zout een minder geschikte oplossing. In Haarlemmermeer is Meerlanden overgegaan op sproeien met pekelwater. Dat is effectiever, duurzamer en goedkoper. Twente Milieu ging een stap verder en koos afgelopen winter voor de combinatie van schuiven, borstelen en sproeien met de Velocity. Vooralsnog tot grote tevredenheid. Het definitieve oordeel komt pas bij de evaluatie.

Ook al was er regelmatig sprake van een beetje vorst en winterse neer-

En met succes. De belangenorganisatie meldt in zijn

slag, de afgelopen winter stelde eigenlijk niet veel voor. Los van de win-

jaarverslag over 2013 dat de gladheidsbestrijding op

terse prikjes rond Sinterklaas met overdag lichte vorst en de sneeuwval

fietsroutes flink is verbeterd. Het aantal fietsgewonden

en flinke gladheid na de kerst, die een paar dagen later alweer weg

door winterse gladheid is volgens het jaarverslag spec-

was. Schaatsen op natuurijs was nergens mogelijk. Tot zover Helga van

taculair gedaald, van 1850 naar 450.

Leur. Al viel de afgelopen winter dus in heftigheid mee, toch rukten de gladheidsbestrijders meermalen uit. Zo voerde Meerlanden 29 strooiac-

Sproeien

ties uit, waarvan negen curatief en twintig preventief. “In feite was het

De gladheidsbestrijding op fietspaden heeft een eigen

een normale winter, net als voorgaande jaren met een beetje ijzel en

aanpak gekregen, gebaseerd op voortschrijdend in-

sneeuw, maar toch ook wel een lastige winter”, vertelt manager afval en

zicht. Het klassieke zout strooien bleek weinig soelaas

milieu Stephan Dreijer, tevens hoofdcoördinator gladheidsbestrijding.

te bieden. Met de dunne fietsbanden is dat minder ef-

Dat doet hij voor het verzorgingsgebied van acht Noord-Hollandse ge-

fectief dan op autowegen, waar de brede autobanden

meenten. Hij legt uit: “De temperatuur van het wegdek schommelde

helpen om zout en ijs te mengen. Door het dunnere fun-

vaak rond het vriespunt. Met vochtig weer kan het wegdek dan snel

deringspakket zijn fietspaden gevoeliger voor bevrie-

bevriezen. Daarom hebben we veel preventief gestrooid. Ook hadden

zing dan de standaard autoweg. Dan is er ook nog het

we te maken met een ijzelfront. Zoiets is moeilijk te bestrijden. Het

verschil in bevriezingsniveau van het rood geverfde as-

wordt snel glad en je moet blijven strooien tot de ijzel weg is. Gelukkig

falt op moderne fietspaden, waarop de combinatie van

kennen we de risicovolle plekken goed.”

wind, vocht en kou snel voor gladheid zorgt, naast de klassieke stoeptegels die dankzij de voegnaden meer

Vijf jaar terug waren de fietspaden nog een onderbelicht onderwerp.

Nu hebben ze een gelijkwaardige plek in het strooibeleid gekregen naast

grip blijven geven. Drie jaar geleden begon Meerlanden met het sproeien van fietsroutes met pekelwater (20 procent zoutoplossing), vooralsnog echter alleen in Haarlemmermeer. Dreijer: “Dat is goed bevallen, want je kunt gerichter strooien en het plakt beter op de weg.

Bovendien is het duurzamer, want er is minder zout nodig, wat ook nog eens scheelt in de kosten.” Van de 55 strooi-eenheden zijn er nu negen uitgerust met vloeistofsproeiers. Mogelijk rolt Meerlanden het sproeien

autowegen.

uit naar de andere gemeenten. Ook autowegen komen wellicht in aanmerking voor sproeien.

Niet alleen automobilisten, ook fietsers zijn kwetsbaar als Koning

Ook Twente Milieu is op sproeien overgegaan. Daar

Winter het land in sneeuw en ijzel hult. Naast de wegen zijn ook de

viel de methode tegen vanwege de beperkte actiera-

fietsroutes een vast onderdeel van het gladheidsbestrijdingsplan ge-

dius van de ingezette wagens, verhaalt Bos. “Het uit-

worden, vertelt Dreijer. “Vijf jaar terug waren de fietspaden nog een

rusten van de wagens met een grotere tank was niet

onderbelicht onderwerp. Nu hebben ze een gelijkwaardige plek in het

de oplossing. De constructie werd een gevaar op de

strooibeleid gekregen naast autowegen. Gemeenten stimuleren het ge-

weg, wat in de praktijk tot onveilige situaties leidde

bruik van de fiets. Er komen steeds meer fietspaden bij.” Een zelfde

met grote schade aan materieel en wegdek tot gevolg.”

indruk heeft manager operations Henri Bos van Twente Milieu, dat de

Reden om de ultieme vorm van gladheidsbestrijding

gladheidsbestrijding verzorgt in Enschede, Hengelo, Almelo, Borne

op fietspaden uit te gaan proberen: de combinatie van

en Hof van Twente. “Ons land telt zo’n 13,5 miljoen fietsers. Bij onze

vegen, borstelen en sproeien in één in de vorm van

gemeenten is het besef aanwezig dat fietspaden dezelfde prioriteit

de Velocity (leverancier Aebi Schmidt/Nido). De machi-

verdienen als hoofdrijbanen.” Ook is er de druk van de Fietsersbond.

ne die achter een tractor wordt bevestigd, verwijdert

“Je kunt zeggen dat deze club een luis in de pels is, maar ze hebben

sneeuw van het fietspad. Deze eerste handeling vindt

het onderwerp wel nadrukkelijker op de kaart gezet bij gemeenten.”

plaats door de sneeuwploeg voor de tractor. Wat er aan

12

GRAM

|

april 2015

Twente Milieu bestrijdt de gladheid met Velocity.

(foto Twente Milieu)

sneeuw overblijft, wordt geruimd met een krachtige ro-

Netwerkinfo

terende borstel onder de machine. Tot slot besproeien

Meerlanden, Stephan Dreijer (manager afval en milieu,

de nozzles aan de achterzijde het fietspad om (weer)

tevens hoofd gladheidsbestrijding),

aanvriezen tegen te gaan. “Met een tank van 2500 liter

sdreijer@meerlanden.nl, www.meerlanden.nl,

en een bereik van zo’n 70 kilometer zijn we in elk geval erg tevreden. Dat komt de handelingssnelheid ten goede bij acute ijzel. Met twee pekelwatersproeiers zijn

Twente Milieu, Henri Bos (manager operations),

we in drie uur klaar met de fietspaden in het noordelijk

h.bos@twentemilieu.nl, www.twentemilieu.nl,

deel van Hengelo.” Wel liet Twente Milieu er een smalle-

www.linkedin.com/henribos.

re borstel op zetten, licht Bos toe, zodat de machine op meer fietspaden in proefgemeente Hengelo inzetbaar

Tekst: Pieter van den Brand

is. Door de speciale stuurinrichting loopt de machine in het spoor van de trekker mee. “De chauffeurs moesten soms even checken of de machine er nog wel was. Zo soepel rijdt dat. Ze zijn er lyrisch over.”

Benchmark Gladheidbeheer winter 2014-2015 Gladheidsbestrijding op fietspaden is één van de

Twente Milieu is de afgelopen winter 33 keer met de

thema’s binnen de Benchmark Gladheidbeheer van

Velocity uitgerukt. “Hoe de machine gepresteerd heeft,

de NVRD. Hierin vergelijken en bespreken lokale

gaan we nog in een evaluatie op een rij zetten. Pas dan

gladheidsbestrijders hun prestaties en aanpak van

kunnen we de meerwaarde bepalen. We willen natuur-

het gladheidbeheer. Aan bod komen gladheidbe-

lijk ook weten of Hengelo tevreden is.” Een punt dat Bos

leidsplannen, burgerparticipatie, klachten en claims

nog opmerkt is de mogelijke schade aan fietspaden. “In

tot het aantal uitrukken, de inzet van materieel, het

combinatie met de trekker praat je over een gewicht

verbruik van dooimiddelen, kosten en het besluit-

van zo’n zeven ton. Aan de randen brokkelde hier en

vormingsproces. Afgelopen jaar hebben 43 orga-

daar het asfalt af. Een voorlopige conclusie is dat dit

nisaties deelgenomen aan de benchmark. Dit heeft

niet aan de Velocity lag, maar mogelijk aan de banden

geresulteerd in heldere kengetallen en in voor de

van de tractor. Een van de opties is de trekkerbanden

deelnemers interessante benchmarkbijeenkomsten,

door gazonbanden te vervangen. Dit onderwerp be-

waarin veel kennis en ervaring is gedeeld. Ook in

spreken we op dit moment met onze opdrachtgever, de

2015 wordt de benchmark Gladheidbeheer uitge-

gemeente Hengelo.” Of de Velocity een vervolg krijgt,

voerd. Interesse in deelname? Neem contact op met

is dus nog niet duidelijk. Er zijn nog geen plannen de

Bas Peeters, 088 3770014, peeters@nvrd.nl.

machine in de andere gemeenten in te zetten.

GRAM

|

april 2015

13

Bij Zandrecycling Nederland is uw RKG-slib en veegzand veilig tot de kleinste fractie.

Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

RKGV-specialist sinds 1988

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

Meerdere locaties in Nederland

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

Snelle dienstverlening

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone (bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

Diverse transportmogelijkheden

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

ISO- en VCA-gecertificeerd

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Gratis afvalstroomnummer

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t.

Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk • T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • info@zandrecycling.nl

RASCO: full line fabrikant van wintermaterieel

Sneeuwploegen van 1,6 – 5,0m breed

Bewezen kwaliteit, ontworpen vanuit de praktijk

Sneeuwploegen en zelfladende strooiers voor tractoren

Uitstekende prijs/kwaliteit verhouding

ARMS geavanceerd management informatiesysteem

Opgebouwd uit Europese A-merk componenten

EPOS 20 volledig automatisch strooien

Aanhangstrooier voor zowel snel- als langzaamverkeer Opzetstrooiers droog/nat/sproeien van 0,8 – 12m³

Importeur & serviceorganisatie voor Nederland: Rondaan BV

14

 0518 - 462070  rasco@rondaan.nl

GRAM

|

april 2015

www.rondaan.nl

VANG doelen huishoudelijk restafval vertaald naar ambitieuze richtlijnen voor gemeenten Staatssecretaris Mansveld heeft de lat hoog gelegd in haar Programma Van Afval Naar Grondstof (VANG): in 2020 moet 75 procent van het huishoudelijk afval gescheiden worden. Dit doel is in het Uitvoeringsprogramma VANG Huishoudelijk Afval uitgewerkt tot een doelstelling van maximaal 100 kilogram huishoudelijk restafval per inwoner per jaar. Om dit doel gezamenlijk te halen zijn richtlijnen opgesteld per gemeente.

De totale hoeveelheid fijn en grof huishoudelijk restaf-

Voorstel

val is, mede door de crisis van de afgelopen jaren, in

Vanuit deze clustering van gemeenten naar hoogbouw is vervolgens

tien jaar tijd gedaald van gemiddeld 300 kilogram per

een voorstel ontwikkeld om de uitdaging van 100 kilogram restafval

inwoner per jaar naar zo’n 240 kilogram in 2013. Er

gezamenlijk te realiseren voor 2020. In tabel 1 is dit voorstel gepresen-

zijn 15 gemeenten die deze 100 kilogram wel halen,

teerd. Ter vergelijk is voor elke categorie ook de nu best scorende ge-

maar er zijn er ook nog veel die ruim boven de 300

meente weergegeven. Ter illustratie: gemeenten met 25 tot 35 procent

kilogram zitten.

hoogbouw zamelen nu gemiddeld 233 kilogram restafval in, de beste gemeente haalt 131 kilogram en de richtlijn gaat uit van 105 kilogram.

Richtlijn Met het Uitvoeringsprogramma VANG-HHA wordt van

Tabel 1:

gemeenten gevraagd om de 100 kilogram restafval om

Voorstel gedifferentieerde richtlijnen huishoudelijk restafval in 2020

te zetten in ambitieuze en realiseerbare doelen voor

Categorie

zichzelf. Er is immers niets zo frustrerend en demoti-

Aandeel hoogbouw (%)

Gewogen gemiddelde hoeveelheid restafval (kg.inw/jaar)

verend als het nastreven van niet realiseerbare doelen.

Om hierbij te helpen, heeft Rijkswaterstaat, samen met

Hoeveelheid Richtlijn restafval best hoeveelheid practise restafval in 2020 (kg.inw/jaar) (kg.inw/jaar)

VNG, NVRD en het Ministerie van IenM, gezocht naar

A

> 60

336

227

160

een voor iedere gemeente nog steeds ambitieuze maar

B

35 – 60

254

131

130

haalbare richtlijn die aansluit bij de lokale situatie.

C

25 – 35

233

131

105

De eerste stap in het proces naar het opstellen van

D

15 – 25

217

71

75

richtlijnen, was het vinden van de beste correlatie

E

< 15

197

31

55

tussen de hoeveelheid huishoudelijk restafval en een specifiek kenmerk van gemeenten. Uitgebreide studie

In gesprek met gemeenten

toont dat het aandeel hoogbouw het beste criterium is.

Tijdens het Gemeentelijk Afvalcongres op 19 maart zijn deze concep-

Meer specifiek gaat het hierbij om het percentage ‘voor-

trichtlijnen constructief en uitgebreid besproken met gemeenten uit elk

raad meergezinswoningen’. Vervolgens zijn gemeen-

van de clusters. De reacties waren divers: “We zijn net bezig met het

ten zodanig over vijf clusters verdeeld dat elk cluster

formuleren van een nieuw afvalbeleidsplan en dit geeft mooi de rich-

ongeveer evenveel inwoners bevat, een vergelijkbare

ting aan die we op moeten en blijkbaar ook op kunnen”, “Betekent dit

hoeveelheid restafval heeft en dat gemeenten bij elkaar

voor de grotere gemeenten een vrijbrief om minder te doen?”. Maar ook

komen die zichzelf als vergelijkbaar beschouwen.

“Dit wordt een lastig verhaal om mijn bestuurder warm voor te krijgen, fijn dat er hiermee een norm ligt en help mij daarbij”.

Rijkswaterstaat neemt de opmerkingen mee om de richtlijnen te fine tunen en verder te onderbouwen. En we pakken samen met de VNG en NVRD de uitnodiging van gemeenten op hen te komen helpen. Het is zelfs een van de belangrijkste van de vele acties van het Uitvoeringsprogramma VANG-HHA. Ook nodigen we gemeenten van harte uit om nog verder met ons over de richtlijnen in gesprek te gaan.

Om eind april gedragen richtlijnen te kunnen vaststellen, roepen we gemeenten op om tot en met 17 april op de conceptrichtlijnen te reageren via vanghuishoudelijkafval@rws.nl en/of tijdens een van de VNG en NVRD-werkgroepen die begin april plaatsvinden. Zie voor meer achtergrondinformatie bij de indeling in hoogbouwcategorieën of het voorstel rond de richtlijnen: www.vang-hha.nl.

Tekst: Guus van den Berghe, Rijkswaterstaat Water, Verkeer en

Foto Ruud van Dijk, Nationale Beeldbank

Leefomgeving

GRAM

|

april 2015

15

VAKWERK

Gerrit Berkelder (59) is sinds twee jaar manager gemeentewerken op Texel. Het eiland ontvangt één miljoen toeristen per jaar. "Die gasten mogen niet in de rotzooi lopen", aldus Berkelder.

Ik wil mijn mannen stimuleren in hun vakmanschap Wat houdt uw functie in?

in Hengelo geweest, wethouder in Deventer, zzp’er.

Ik ben verantwoordelijk voor het beheer van de openbare ruimte op

Sinds twee jaar vervul ik deze functie. Toen deze va-

Texel. Zorgen dat het eiland er goed bij ligt. Zelf hebben we maar

cature vrij kwam, heb ik gesolliciteerd. Omdat werken

14.000 inwoners, maar elk jaar ontvangen we zo’n één miljoen toeris-

op Texel me leuk leek, en ook de inhoud van de baan.

ten op ons eiland. Dat betekent dat onze voorzieningen overeenkomen

Inrichting en beheer van de openbare ruimte is heel

met die van een middelgrote gemeente. Ons rioleringsstelsel is bijvoor-

bepalend voor de sfeer en het leefgenot van de mensen

beeld groter als dat van Den Helder, een stad met 56.000 inwoners.

die er gebruik van maken. Ik woon nu half op Texel en

Als manager gemeentewerken ben ik eindverantwoordelijke voor za-

half in Kring van Dorth bij Deventer. In het weekend ga

ken als riolering, afval en groenbeleid. Ik stuur direct of indirect de uit-

ik meestal naar huis.

voerende ploegen aan, de werkvoorbereiders, buitenploeg, aannemers.

Bijzonder aan onze organisatie is dat we voor een integrale benadering

Merkt u cultuurverschillen, als Achterhoeker op

hebben gekozen. We hebben geen gescheiden afdelingen voor groen,

Texel?

wegen, afval en riolering, maar werken integraal samen. We kijken bij

Nou en of! Ik ben een Achterhoeker, daar zeggen ze op

elk project naar de functionaliteit, nut en noodzaak. Ook aan de inbreng

alles ‘joh joh’. Het ene joh betekent nee, het andere ja.

van de bevolking proberen we inhoud te geven.

Op Texel zijn ze, net als elke westerling, directer en vrij helder in wat ze vinden. Zo raak je snel ingevoerd in

Wat deed u hiervoor?

wat er kan en niet kan. Het bevalt me prima die Texel-

Ik ben ooit begonnen als ontwikkelingswerker in Burkina Faso. Ik heb

se mentaliteit. Wat ook zo mooi is, Texelaren zijn ge-

een landbouwkundige opleiding gehad en groen ligt me nog steeds na

wend aan het toerisme en het eilandleven. In de zomer

aan het hart. Verder ben ik een aantal jaren hoofd gemeentewerken

moet je bijvoorbeeld zorgen dat de milieustraten bij de

16

GRAM

|

april 2015

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’.

Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?

stranden voor tienen schoongemaakt zijn. Als je later

noeuvreren werd in de nauwe straatjes op Texel. Om ze

begint met afval ophalen, kom je er niet meer door.

te laten zien dat het kon, heb ik ‘mijn mannen’, want

Ook het opengooien van wegen kun je beter niet in het

zo noem ik ze graag, meegenomen op excursie naar

hoogseizoen doen, als het geld verdiend moet worden.

Deventer. Daar mochten ze zelf de zijladers uitproberen

Dat alles vraagt wat extra creativiteit, maar Texelaren

en dat stelde ze gerust. Zo’n actie werkt beter dan van

doen dat vanzelf, ze weten niet beter.

bovenaf sussen ‘het komt allemaal wel goed’.

Eén miljoen toeristen, heeft dat ook gevolgen

Wat geeft de meeste voldoening?

voor de afvalinzameling?

Als die mannen na een storm of flinke hoosbui samen

Uiteraard. In de zomer hebben we veel meer afval dan

aan de slag gaan om de schade op te ruimen. Dat is

buiten het seizoen. Toeristen hebben ook nog eens de

geweldig mooi om te zien. Ze gaan echt voor het eiland

neiging meer verpakt spul te kopen dan de eigen in-

en voor het vak. Dat zie je ook aan de wijze waarop ze

woners. Dat afval wordt in pieken afgevoerd, deels in

samen projecten aanpakken.

afvalschepen en deels in vrachtauto’s. We willen onze gasten goed ontvangen, ze mogen niet door de rotzooi

Wat is er minder leuk?

lopen.

Ik probeer zo veel mogelijk buiten te komen, maar word wel eens opgeslokt door andere beslommerin-

Wat is er moeilijk aan uw werk?

gen. Zoals vergaderen. Jammer, want het begeleiden

Net als alle gemeenten worden ook wij geconfronteerd

van de projecten en die mannen bezig te zien, dat is de

met een gebrek aan financiële middelen. In de jaren

sjeu van dit werk.

zestig en zeventig is er fors uitgebreid en geïnvesteerd. Dit is eigenlijk het moment voor vervangingsin-

Wat heeft u met openbare ruimte?

vesteringen, maar het geld ligt niet bepaald op straat.

Alles. Een groot plein met kleine huisjes geeft een een-

Vooral bij de afstemming van infraprojecten geeft dat

zaam gevoel. Zet je er kastanjebomen neer en staan

problemen. Je kunt de riolering wel vervangen, omdat

er historische panden, dan geeft datzelfde plein je een

dat betaald wordt uit de rioolbelasting, maar is er ook

warm gevoel. Openbare ruimte zodanig inrichten dat

budget voor nieuwe bestrating? Dan loop je de kans

mensen er plezier aan beleven, dat vind ik de groot-

dat je het heel lang met een noodbestrating moet

ste uitdaging. We gaan nu bezig met ledverlichting

doen. Investeringen boven en onder de grond houden

op het eiland. Dat willen we zo mooi mogelijk doen,

geen gelijke tred, dat is wel eens lastig.

zodat het past bij een sfeervol eiland. Onze integrale werkwijze betekent ook dat we beheerders betrekken

Zorgen voor de toekomst?

bij nieuwbouwplannen. Het is al gebeurd in het verle-

De leeftijdsopbouw in onze organisatie. We zijn aan het

den dat ik een plan voor een appartementencomplex

vergrijzen, daar hoor ik zelf ook bij. Ik voel dezelfde

afkeurde, omdat er nergens ruimte was gecreëerd voor

pijntjes als veel van mijn medewerkers, soms gaan we

de afvalbakken van de bewoners. Dankzij de betrok-

piepend en krakend door de bocht. Er zijn al jaren geen

kenheid van de beheerders ontdekten we dat op tijd.

vacatures meer geweest en er is niet altijd vervangend

Sommige ontwerpen zijn mooi, maar in de praktijk

werk te vinden voor mensen die het vanwege hun leef-

een drama. Denk maar aan woonwijken waarbij niet

tijd wat kalmer aan moeten doen. Die vergrijzing is

is nagedacht over de ontsluiting. Mijn uitdaging is de

echt een zorgpunt, daar moet je je als organisatie goed

openbare ruimte zo sfeervol, duurzaam en functioneel

op in stellen.

mogelijk inrichten.

Wat voor manager bent u?

Wat zeggen ze op een feestje over uw werk?

Ik wil niet regeren vanuit een ivoren torentje. Het liefst

“Texel, is dat niet een beetje klein?” Maar dan wijs ik ze

ga ik bij elk project kijken, zodat ik weet wat er speelt.

fijntjes op de miljoen toeristen. Vooral ’s zomers is het

Als een stratenmaker mijn kantoor binnenholt met een

hier een heel prettig werkklimaat. Ik zit ’s avonds wel

probleem, dan moet ik niet met een glazige blik hoeven

eens op het strand met mijn laptopje, met een Texels

vragen "waar héb je het over". Ik wil kwaliteit overbren-

Skuumkoppe-biertje erbij. Dan is overwerken geen

gen en mijn mannen stimuleren in hun vakmanschap.

straf, dat klopt.

We zijn nu bezig met een overschakeling van achternaar zijladers, voor de afvalinzameling. De chauffeurs vonden dat spannend, waren bang dat het moeilijk ma-

Tekst: Hetty Dekkers

GRAM

|

april 2015

17

N IE U WE V OORZITTE R NVRD - COM M IS S IE O& P

‘Zorgen dat meer mensen met plezier hun pensioenleeftijd halen’ Petra van Breugel (57) is hoofd Afvalservice gemeente Breda. Daarvoor was ze 25 jaar hoofd P&O bij verschillende bedrijven. Ze is de nieuwe voorzitter van de NVRD-commissie Opleiden en Professionaliseren. “We gaan de commissie meer schwung geven”, zegt Van Breugel.

Waarom deze functie?

paar jaar van baan en/of werkgever. Je mag ze dus ge-

Er was een vacature vrijgekomen en ik werd gevraagd.

rust opleiden tot een functie buiten je eigen bedrijf of

Waarschijnlijk omdat ze weten dat ik een echte P&O’er

gemeentelijke instelling. Overigens vind ik die hogere

ben. Ik ben 25 jaar hoofd P&O geweest, bij verschillen-

pensioenleeftijd van 67 jaar behoorlijk scheef. Die is

de bedrijven. Sinds veertien jaar ben ik hoofd Afvalser-

mede tot stand gekomen vanuit de gedachte dat ieder-

vice Breda. Ik heb de voorzittersfunctie aanvaard om-

een pas halverwege de twintig jaar begint met werken.

dat ik het leuk vind om te doen. Het onderwerp staat

Voor jongeren van nu, die vaak doorstuderen, geldt dat

me aan en het vergroot mijn netwerk. Ik was uiteraard

wel. Maar in de afvalbranche werken mannen die op

best vereerd dat ze me vroegen. Maar ik vind ook dat

hun 16e begonnen zijn. Na veertig jaar werken, heb-

je regelmatig iets terug moet doen voor je vereniging.

ben ze hun rust wel verdiend. Maar helaas heb ik in

Het is alweer tien jaar geleden dat ik lid was van een

Den Haag niets te zeggen. Als commissie zijn we er

werkgroep, dus het werd tijd. Ik ben wel altijd een kri-

natuurlijk niet om nieuw beleid te maken. We moeten

tisch lid geweest van de NVRD, dat weet men. Ik vind

kijken naar wat er ligt en hoe we dat het beste kunnen

dat de NVRD meer mag laten zien aan haar leden, meer

implementeren in de branche.

informatie mag halen bij andere collega’s in het hele land. Niet stilletjes afwachten tot men zelf op internet

Wat vindt u van de participatiewet?

inlogt om daar kennis te nemen van de nieuwe ideeën

Daar ben ik persoonlijk fel tegenstander van. Overhe-

of plannen. Dat is meteen een mooie uitdaging voor

den en bedrijven worden nu verplicht een quotum te

mij als voorzitter: de leden actiever gaan benaderen,

halen en dat zal ten koste gaan van de reguliere ar-

bijvoorbeeld door een mail te sturen met een directe

beidskrachten. In het meest zwarte scenario betekent

link naar de laatste ontwikkelingen. Dan kan men nog

dat dat je tien sociale werknemers in dienst neemt via

zelf beslissen of het onderwerp interessant is om te

de voordeur en dat je er via de achterdeur tien goede

lezen of niet. Maar alleen internet werkt niet, mensen

flexwerkers uit moet sturen. Over een paar jaar komen

hebben het veel te druk om uit eigen beweging op alle

die ontslagen flexwerkers weer via de voordeur bin-

websites te kijken. Je moet ervoor zorgen dat je bood-

nen, als je pech hebt. Via de participatiewet. Daar komt

schap daadwerkelijk bij de leden terechtkomt. Ove-

bij dat het werk steeds efficiënter en beter uitgevoerd

rigens organiseert de NVRD veel goede, interessante

moet worden, dat kan niet altijd met instromers via de

dingen, zoals de congressen en themadagen. Als pro-

participatiewet. Een wajonger met een handicap kan nu

jectgroep moeten we daar niet nog meer activiteiten

eenmaal niet achter de vuilniswagen. Kortom, in tijden

aan toe willen voegen, genoeg is genoeg.

van grote werkeloosheid werkt zo’n participatiewet gewoon niet. Ze is wel financieel gunstig voor gemeen-

Wat wordt voor u de grootste uitdaging, als

ten, omdat er nu gewerkt wordt voor een uitkering,

voorzitter.

maar niet in het belang van het product, de afvalbran-

Mensen in de afvalbranche meer mobiliseren en zorgen

che of van de huidige medewerkers.

dat ze met plezier hun pensioenleeftijd halen. Daar-

18

voor moet je meer loopbaanbestendige opleidingen

Welke ontwikkeling ziet u in opleidingen?

aanbieden, die bovendien op maat zijn. Elke persoon

Het wordt steeds meer maatwerk. De opleiding is de

is anders, heeft andere ambities. Een vuilnisman heeft

basis, waaruit andere mogelijkheden ontstaan. Je kunt

niet altijd zin om achter een frontoffice te gaan zitten

best vijftig mensen naar een cursus ‘omgaan met

de laatste jaren van zijn loopbaan. Ik ben van mening

agressie’ sturen, maar een deel daarvan zal extra trai-

dat we niet meer moeten proberen mensen veertig jaar

ning nodig hebben. Participatiewetters kunnen geen

binnen de afvalbranche te houden. Dat is niet meer

kraan bedienen, asbest herkennen, omgaan met che-

van deze tijd, mensen veranderen overal binnen een

misch afval. Die zul je dus hoe dan ook op moeten

GRAM

|

april 2015

Petra van Breugel bij de oude prikklok van Afvalservice Breda: "We moeten mensen in de afvalbranche meer mobiliseren en zorgen dat ze met plezier hun pensioenleeftijd halen." leiden. Overigens zitten er ook hoogopgeleiden in de

Welke onderwerpen zullen in de commissie aan

participatiewet. Een afgestudeerd jurist met epilepsie

bod komen?

bijvoorbeeld. Je moet dus ook kijken naar de manage-

Ik heb pas een gesprek gehad met de NVRD, we gaan

mentlaag, of je daar mensen in kwijt kunt. Vuilnisman-

de commissie meer schwung geven. Het werkgebied

nen hadden vroeger meestal weinig vooropleiding. De

van de commissie blijkt veel breder dan ik aanvankelijk

laatste jaren zie je ook daarin een verschuiving. We

dacht. Uiteraard gaan we ons richten op opleidingen,

hebben veel instroom van jongeren die de druk van

maar ook onderwerpen als arbo, flexkrachten, werk-

hun atheneum of hbo niet aankonden. Ze hebben nĂŠt

tijdenregeling komen uitgebreid aan bod. Ook nieuwe

hun diploma niet gehaald, maar zijn wel opvallend in-

subsidieregelingen zoals het sectorplan AMBOR gaan

telligent. Voor deze mensen kun je een kweekvijver

we goed bestuderen om daar alle mogelijkheden van

proberen te zijn: opleiden zodat ze door kunnen stro-

te bespreken.

men naar een functie met meer uitdaging. Dan leid je ze al bijna per definitie op voor een baan buiten Afval-

Wat heeft u met afval?

service Breda, want bij ons is de overhead minimaal. Bij

Het is een geweldig vak, werken in de afvalbranche.

onze organisatie werkt bijna iedereen in de uitvoering.

Daar mogen we trots op zijn. Je werkt dienstverlenend,

Overigens kunnen ook oudere werknemers vaak meer

direct voor de burger, en wat je doet is zichtbaar op

dan je zou verwachten. Wij hadden bijvoorbeeld een

straat. Net als bij voetbal denkt iedereen er verstand

mbo2-opleidingtraject, waar maar liefst zestig procent

van te hebben, wat in de praktijk wel meevalt natuur-

gebruik van heeft gemaakt. Wat we ook merken is dat

lijk. Het vak is altijd in beweging.

vuilnismannen niet dol zijn op rollenspelen, dat vinden ze echt niet stoer. Als we trainingen organiseren, houden we daar rekening mee.

Tekst: Hetty Dekkers

GRAM

|

april 2015

19

SE C TO RPLAN AMB OR

Impuls om vakkrachten duurzaam inzetbaar te maken Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid besloot eind vorig jaar om ruim 11 miljoen euro subsidie toe te kennen aan de sector AMBOR, de afkorting voor: Afvalbeheer en -Management en Beheer van de Openbare Ruimte. Dit bedrag is vooral bestemd om de in de sector werkzame en vaak ongeschoolde of laaggeschoolde medewerkers extra op te leiden. Het sectorplan is opgesteld door het Opleidings- & Ontwikkelingsfonds Afval- en Milieubedrijven en de NVRD, bijgestaan door opleidingsinstituut SPA Groep. Deelnemers in dit fonds zijn: Abvakabo, FNV-CNV Publieke Zaak en werkgeversvereniging WENb. Duurzame werkgelegenheid De extra gedachte achter het sectorplan is dat door het overheidspro-

de twee belangrijkste knelpunten uit het sectorplan

gramma 'Van Afval Naar Grondstof ' (VANG) bij het gescheiden inzame-

benoemd. Wat betreft het punt van 'instroom' heeft

len, sorteren, bewerken en vermarkten van afval- en materiaalstromen

de sector helaas en feitelijk ten onrechte de handicap

veel extra zinvolle 'duurzame' werkgelegenheid kan worden gecreëerd.

dat werken in afvalland voor werkzoekenden niet 'echt

Met het project VANG wil de overheid een duurzame ontwikkeling, of-

sexy' is. Aan het knelpunt 'opleiding' en daarmee in-

wel de 'circulaire economie' stevig in de markt zetten. Het gezamenlijke

direct ook aan de aantrekkelijkheid van het werken in

doel is om 'meer duurzame producten op de markt te brengen, be-

de afvalsector wordt nu hard gewerkt. Zo meldde de

wuster te consumeren én vooral ook om vrijkomende reststoffen meer

SPA Groep onlangs dat begin dit jaar de vijfhonderd-

en beter te recyclen'. In die keten spelen de afvalsector en de daarin

ste cursist was begonnen met de opleiding 'MBO-1

werkende personeelsleden aan het eind van de levensduur van materi-

Afvalinzameling'. Dit mooie record staat op naam van

alen in allerlei functies een belangrijke rol. Dit vraagt dus om goed en

Niels Buis, werkzaam bij de afdeling Inzameling van af-

up to date opgeleid personeel op alle plekken binnen de keten. Daar-

val- en reinigingsbedrijf 'Meerlanden'. Het behalen van

aan ontbreekt het hier en daar echter. Dat geldt trouwens ook voor de

deze mijlpaal betekent dat in nog geen tweeënhalf jaar

financiële middelen van de afvalsector zelf. Daarom is de extra oplei-

tijd alleen al bij dit opleidingsinstituut honderden cur-

dingssubsidie van het Rijk als een welkom 'geschenk' door de sector

sisten een gedegen en toekomstgerichte vakopleiding

ontvangen. Over de achtergronden van de opleidingssubsidie stelt het

hebben gevolgd. Als alles naar wens verloopt, zal Niels

ministerie zelf: "De bedoeling hiervan is dat ontbrekende competenties

Buis samen met een flink aantal collega's in februari

worden ontwikkeld en dat de bestaande en toekomstige medewerkers

2016 examen doen. De opleiding omvat 200 theoreti-

duurzaam inzetbaar blijven in de sector of breder in de arbeidsmarkt

sche lesuren en 650 uren training in de praktijk. Nelle-

en een betekenisvolle rol kunnen spelen in de toekomstige ontwikke-

ke Pronk, sociaal psycholoog, communicatietrainer en

lingen in de sector."

tevens docente, is nauw betrokken bij diverse cursussen van het opleidingsinstituut.

Nelleke Pronk: “Het is prachtig om te zien dat de cursisten gaandeweg de opleiding groeien en trots worden op de opleiding, en vooral ook op hun werk.”

Waardevol diploma Pronk noemt haar werk het mooiste vak. "Ik vind het iedere keer weer prachtig om te zien dat de cursisten gaandeweg de opleiding groeien en trots worden op de opleiding, en vooral ook op hun werk. Je hoort in de gesprekken met de cursisten dat ze door de opleiding steeds meer bewust gaan nadenken over de uitvoering van hun werk en de belangrijke impact daarvan op de maatschappij. Ik merk bij alle opleidingen trouwens ook dat de deelnemers het erg waarderen dat ze van

Bijscholing

hun werkgever de kans krijgen om zich verder te ont-

Hoewel de afvalsector maatschappelijk gezien belangrijk werk biedt

wikkelen en dat ze na een geslaagde opleiding en af-

aan ruim 25.000 personen is er nog veel ruimte voor 'bijscholing'.

sluitend examen een waardevol vakdiploma in handen

Dankzij de financiële injectie van de overheid krijgen afval- en reini-

krijgen. Ze voelen dat ze er echt bijhoren en dat hun

gingsbedrijven nu een extra impuls om ongeschoolde of laaggeschool-

werk er toe doet, omdat er in hen wordt geïnvesteerd."

de personeelsleden een goede opleiding te laten volgen. Dit sluit per-

Volgens Pronk is met het toekennen van de extra op-

fect aan bij de huidige maatschappelijke ambities richting de circulaire

leidingssubsidie door het ministerie van Sociale Zaken

economie. Daarnaast heeft de sector te kampen met vergrijzing, terwijl

en Werkgelegenheid een belangrijke extra impuls ge-

de instroom van gekwalificeerd personeel veelal laag is. Daarmee zijn

geven aan het streven om de toename van gekwalifi-

20

GRAM

|

april 2015

ceerd personeel in de sector AMBOR te bespoedigen én om het opleidingsniveau van de huidige medewerkers over de hele linie te verhogen. Over de MBO-groepen waaraan ze les geeft, zegt ze: "Er zitten mensen bij die al vele jaren bij een bedrijf werkzaam zijn en vaak alleen een lagere schoolopleiding hebben gevolgd. Daarna moesten ze vaak meteen de handen uit de mouwen

Niels Buis, Meerlanden:

steken. Nu ze wat ouder zijn, voelen ze dat toch als

"De opleiding is een mooie kans.

een gemis en willen ze alsnog graag een diploma ha-

Met een diploma krijg je toch meer

len. Er is tijdens de één jaar durende cursus, waarbij

erkenning. Ik hoop over een jaar

iedere twee weken bij het bedrijf zelf een dag les wordt

een officieel diploma op zak te

gegeven, nauwelijks sprake van uitvallers. Iedereen is

hebben."

namelijk erg gemotiveerd om het einddoel te halen en met een diploma naar huis te kunnen gaan. Het slagingspercentage voor het officieel erkende diploma is dan ook erg hoog. Vergeet trouwens niet dat deze mensen er vaak best mee zitten dat ze hun kinderen

de manier waarop het werk is georganiseerd, naar de manier

thuis niet kunnen helpen met bijvoorbeeld rekenen of

waarop ze zelf werken, hoe het zit met de veiligheidsvoorschrif-

lezen. Het ontbreken van die vaardigheden is uiteraard

ten en andere regels. En vooral ook waarom regels belangrijk

ook een beperking bij hun dagelijkse werk. Tijdens het

zijn. Al met al is mijn ervaring dat de mensen bij het begin van

werk moeten ze immers met collega's, maar ook met

de opleiding best nog even moeten wennen, maar dat ze daarna

bewoners op straat goed kunnen communiceren. Taal

stuk voor stuk enthousiast worden. Na afloop van de opleiding

en rekenen zijn dan ook een vast onderdeel van onze

hebben ze ook niet meer het gevoel dat er op ze wordt neerge-

lesprogramma's."

keken of dat mensen tegen hun kinderen zeggen: je moet goed je best doen op school hoor, anders kom je 'daar' terecht. Dat is

Winst

niet alleen winst voor hen zelf, maar ook voor het bedrijf."

Pronk vindt het belangrijk dat de cursisten door het volgen van een vakopleiding even uit de dagelijkse

Tekst: Laurent Chevalier

routine worden gehaald. "Het mooie is tevens dat ze door het groepsproces zelf kritisch gaan kijken naar

Foto’s: Rob Essenberg, Meerlanden

GRAM

|

april 2015

21

SE C TO RPLAN AMB OR

Maak gebruik van de aantrekkelijke subsidieregeling Meer banen en betere opleidingen. Dat is in een notendop de kern van het sectorplan AMBOR dat in december 2014 is gepresenteerd. Het plan is onderdeel van de werkloosheidsaanpak van de Rijksoverheid. Minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher heeft in totaal 600 miljoen euro uitgetrokken om een impuls te geven aan de werkgelegenheid. 11,4 miljoen euro hiervan is beschikbaar gesteld voor de afval- en reinigingsbranche.

Knelpunten aanpakken

Subsidieregeling

Dit bedrag is bestemd om twee knelpunten op de arbeidsmarkt aan

Leden van de NVRD kunnen van 10 mei 2015 tot 10 mei

te pakken: meer instroom van jongeren en betere inzetbaarheid van

2017 aanspraak maken op de subsidieregeling AMBOR.

bestaande vakkrachten. Uit onderzoek bleek in 2014 dat onze branche

Een unieke kans voor gemeenten en publieke bedrijven

sterk vergrijsd is: de gemiddelde leeftijd van een medewerker is 47

om te investeren in geschoold personeel en bedrijvig-

jaar. Daarbij zijn onze mensen kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Samen

heid. Voor de meeste maatregelen geldt dat 50 procent

met het O&O Fonds Afval- en Milieubedrijven heeft de NVRD in 2014

van de kosten uit het sectorplan worden vergoed. Voor

aandacht gevraagd om deze knelpunten aan te pakken.

onder meer loonkosten geldt dat 20 procent wordt vergoed. Alles samen zorgt dat voor een totale impuls aan

Aantrekken kwetsbare medewerkers

de sector van meer dan 26 miljoen euro.

Zo worden ter bevordering van de instroom de komende twee jaar

Interesse in deze subsidieregeling? Tot en met 10 sep-

1.000 nieuwe medewerkers die kwetsbaar zijn op de arbeidsmarkt,

tember 2015 kunt u zich opgeven voor deelname aan

aangetrokken. Onder een kwetsbare medewerker wordt verstaan: ie-

het sectorplan. Houdt u daarvoor www.sectorplan-am-

mand van 55+, iemand die langer dan een half jaar geen werk heeft

bor.nl in de gaten. Binnenkort kunt u daar invullen wat

of iemand zonder startkwalificatie (bijvoorbeeld schoolverlaters). Deze

uw bedrijf gaat doen om nieuwe medewerkers in dienst

nieuwe medewerkers krijgen een startbaan en een opleiding. 200 be-

te nemen en op te leiden of bestaande vakkrachten bij

staande vakkrachten worden opgeleid om deze kwetsbare medewer-

te scholen. Ook vindt u hier meer informatie over bij-

kers te coachen. Meer dan 2.500 medewerkers krijgen een opleidings-

eenkomsten over het sectorplan bij u in de buurt. Voor

traject en in totaal verdienen 600 vakkrachten het nieuwe MBO-diploma

meer informatie kunt u ook contact opnemen met Peter

AMBOR-medewerker.

Kerris, Projectleider sectorplan: kerris@nvrd.nl of 088 â&#x20AC;&#x201C; 377 00 23.

Tekst: Peter Kerris

22

GRAM

|

april 2015

nieuws Tekst: Ilse van der Grift

Benchmarks Afval, Schoon, Glad-

en uitleg van de wet modernisering ven-

Nieuwe medewerker

heid en Onkruid van start.

nootschapsbelastingplicht

Evelien Mertens is aan de slag gegaan als

Meld u nu aan!

heidsondernemingen.

voor

over-

juridisch beleidsmedewerker. In die hoedanigheid zal zij zich bezig houden met

Een benchmark is een krachtig kennis-, netwerk- en management-instrument.

Sectorplan AMBOR

de regelgeving op het gebied van onder

Benchmarking geeft uw organisatie

Op 3 maart heeft de stuurgroep sector-

andere het milieu en de vennootschaps-

objectieve stuurinformatie en de ver-

plan AMBOR-bedrijven de procedures

belasting. Zij zal het secretariaat van de

gelijking met collega-gemeenten prik-

voor deelname aan het sectorplan vast-

commissie Markt en Overheid gaan voe-

kelt om te leren van elkaars aanpak

gesteld. Dit sectorplan biedt de branche

ren. Uiteraard zal zij ook leden proberen

en innovaties. Daarbij profiteren de

afvalbeheer en –management en beheer

te helpen bij allerlei juridische vraagstuk-

deelnemers van een professioneel net-

van de openbare ruimte een subsidie-

ken. De ervaringen die zij eerder opdeed

werk en bijeenkomsten waarin kennis

bedrag van 11,4 miljoen euro voor het

als advocaat, zullen daarbij goed van pas

wordt gewisseld. De NVRD faciliteert

inzetten van kwetsbare medewerkers en

komen.

de benchmarks Huishoudelijk Afval,

het opleiden van bestaande vakkrachten.

Gemeente

Gladheidbeheer

De komende weken organiseert de NVRD

NVRD-agenda

en Onkruid op Verharding. Voor meer

op verschillende regiobijeenkomsten een

8 april Regio Zuid-Holland bij

informatie

voor

sessie waarin procedures en voorwaar-

een van bovenstaande benchmarks

den voor deelname worden toegelicht.

kunt u contact opnemen met Ismael

Deelname aan het sectorplan is mogelijk

Van Werven kunststofrecycling

Morales: morales@nvrd.nl

voor alle partijen in de branche die een

in Biddinghuizen

Schoon, en/of

aanmelding

Waardlanden in Gorinchem 9 april Regio Midden-Nederland bij

visie hebben op instroom en ontwikke-

10 april Commissie Markt & Overheid

ling van medewerkers.

13 april Commissie Inzameling &

Meer informatie over het Sectorplan leest

Recycling

u op www.sectorplan-ambor.nl U kunt

16 april Bestuur NVRD

ook contact opnemen met projectleider

16 april Regio Noord-Nederland in

Peter Kerris: kerris@nvrd.nl

Scheemda 16 april Commissie KAM

NVRD op RDD

24 april Commissie Opleiden &

Op 3 en 4 juni wordt de 7e editie van

Professionaliseren

de ReinigingsDemoDagen gehouden.

29 april Bijeenkomst Social Return

Zoals vanouds zal de NVRD hier ook aanwezig zijn. De onderwerpen, die op

NVRD/Stadswerk in Maastricht 28 mei NVRD Jaarcongres ‘Slimmer

een interactieve manier onder de aan-

Organiseren’ in Koepelhal

dacht worden gebracht zijn alternatieve

Tilburg 29 mei Algemene Ledenvergadering

Werkgroep Vpb van start

brandstoffen voor inzamelvoertuigen

De VNG heeft de NVRD gevraagd exper-

en de P90-norm. De NVRD zet zich in

tise te leveren voor de uitwerking van

voor een duurzamer wagenpark in de

de gevolgen van de vennootschapsbe-

branche. Wij bieden een uitstekend

lastingplicht voor het gemeentelijk af-

platform om in contact te komen met

uitvoering van gemeentelijke

valbeheer en beheer van de openbare

inzamelaars die gebruik maken van

beheertaken’

ruimte. Hiertoe is een werkgroep in het

diverse alternatieve bandstoffen. Hier

leven geroepen met zes NVRD-leden die

worden ook best-practices met elkaar

Agenda

input zullen leveren voor de handreikin-

gedeeld. Via de stand op de RDD willen

15 april Bijeenkomst Gedrags-

gen die door stakeholders als Ministerie

wij deze boodschap verder uitdragen.

van Financiën, Belastingdienst en VNG

Interesse? Wij zien u graag bij de RDD.

in Tilburg 17 juni Congres NVRD/Stadswerk ‘Arbeidsparticipatie in de

beïnvloeding in Utrecht 21 april Educatie in Utrecht

ontwikkeld worden ter verduidelijking

GRAM

|

april 2015

23

M I N DER RE STAF VAL IN LOSSE R

Verpakkingencontainer werkt In juni 2014 startte in de gemeente Losser een pilot met een inzamelcontainer voor verpakkingen. Uit een eerste evaluatie blijkt dat de proef een succes is. Per huishouden wordt gemiddeld 80 kilogram verpakkingsmateriaal ingezameld.

“De resultaten zijn nog beter dan we verwacht hadden. Er zijn meer ki-

instantie geen voorstander waren van een derde con-

lo’s ingezameld en de kwaliteit van het ingezamelde materiaal is hoog.

tainer, heeft hem later alsnog genomen. Ze merkten

Er zit weinig verontreiniging tussen”, vertelt Marcel Wildschut, wethou-

dat het toch erg handig is. Het is bovendien een kwes-

der in Losser. De pilot is een samenwerking tussen de gemeente Losser,

tie van goed uitleggen waarom het belangrijk is. De

inzamelbedrijf Twente Milieu en verwerkingsbedrijf Twence. Op 2 juni

prikkel voor het ophalen van restafval verschuift lang-

vorig jaar startte de gescheiden inzameling van verpakkingen in het

zamerhand. Mensen beseffen steeds beter dat het om

kerkdorp De Lutte en in nieuwbouwwijk De Saller. Bewoners konden

grondstoffen gaat en willen graag meewerken aan af-

vanaf dat moment hun plastic verpakkingsmateriaal, blik en drankkar-

valscheiding.” Een kleine minderheid die niet meedoet

tons in een aparte container kwijt. De evaluatie gaat over het eerste

aan afvalscheiding zal er blijven, volgens hem: “Je ziet

half jaar van de pilot. Hieruit blijkt dat per huishouden 80 kilogram

bijvoorbeeld in andere gemeentes bij de inzet van pa-

verpakkingsmateriaal per jaar gescheiden wordt ingezameld. De hoe-

piercontainers dat eenzelfde percentage van 85 à 90

veelheid restafval per huishouden is ongeveer 500 kilo per jaar. Willy

procent meedoet. Sommige mensen hebben wellicht

Brinkbäumer, projectleider bij Twente Milieu: “Die 80 kilo betekent dus

geen zin om afval te scheiden, maar het kan ook goed

een flinke reductie van de hoeveelheid restafval. Ook als je het afzet

dat buren gezamenlijk een container gebruiken.” Met

tegen de 15 kilogram plastic verpakkingen die we gemiddeld per huis-

het aanpassen van de inzamelcyclus zijn de inzamel-

houden elders in Losser inzamelen, scheelt de nieuwe aanpak een slok

kosten voor de gemeente Losser hetzelfde gebleven.

op een borrel.”

Wildschut: “Doordat we het verpakkingsmateriaal gescheiden aanleveren, krijgen we daar een vergoeding voor. Uiteindelijk levert het ons daarom geld op. Dat

Willy Brinkbäumer, projectleider Twente Milieu: “Mensen beseffen steeds beter dat het om grondstoffen gaat en willen graag meewerken aan afvalscheiding.”

vertaalt zich in de hoogte van de afvalstoffenheffing.

Met ingang van 1 januari is deze een paar procent naar beneden bijgesteld. We verwachten dat in de toekomst het bedrag voor de afvalstoffenheffing nog verder omlaag kan.”

Leerzame ervaring Verwerker Twence sorteerde tijdelijk het ingezamelde verpakkingsmateriaal. Sinds 1 januari is dit uitbesteed aan verwerkingsbedrijf Attero. Frank Siebelt, accountmanager bij Twence: “Wij sorteerden deels mechanisch

Luierperiode

en deels handmatig. Voor de pilot in Losser is dat een

Inwoners kozen op vrijwillige basis voor de verpakkingencontainer. Bij

effectieve sorteermethode. Als de volumes echter we-

de start deed 85 procent van de inwoners mee. Inmiddels is dit op-

zenlijk toenemen, is een volledig mechanisch sorteer-

gelopen naar 90 procent. In totaal doen bijna 900 huishoudens mee.

systeem een must.” Voor Twence is deelname aan de

Het restafval wordt, alternerend met het verpakkingsmateriaal, vier-

pilot een leerzame ervaring. Het bedrijf heeft plannen

wekelijks ingezameld. Eerder haalde Twente Milieu het restafval twee-

om een nieuwe sorteerinstallatie te realiseren voor

wekelijks op. De vierwekelijks inzameling pakt in praktijk goed uit.

huishoudelijk restafval. Siebelt: “Door deelname aan

Wildschut: “Losser ligt in een landelijke omgeving. De meeste mensen

de pilot weten we meer over de samenstelling van het

die meedoen met de proef hebben genoeg ruimte voor een derde con-

ingezamelde materiaal en het meest optimale sorteer-

tainer, naast de restafval- en de gft-container.” Inwoners voor wie de

proces. Het past dus goed in onze toekomstplannen

vierwekelijkse inzameling aantoonbaar een probleem vormt, zoals sto-

waarmee we, met een moderne sorteerinstallatie, toe

mapatiënten en gezinnen met kinderen in de luierperiode, kregen een

willen werken naar het terugwinnen van een maximum

pasje van de gemeente waarmee ze tijdelijk gebruik kunnen maken van

aan grondstoffen.”

centrale containers om dit specifieke restafval kwijt te raken.

Losser streeft er naar om in 2030 nog maar 100 kilo De wethouder denkt dat de goede resultaten onder meer te verklaren

restafval per huishouden in te zamelen. Wildschut ver-

zijn uit de aandacht die is besteed aan communicatie over de pilot.

wacht dat dit haalbaar is. “We kunnen nog secuurder

Lokale media berichtten uitgebreid over de invoering van de verpak-

worden in het scheiden van afval. Er komen nu nog

kingencontainer. Brinkbäumer: “Een deel van de mensen die in eerste

steeds verpakkingen en andere materialen in de rest-

24

GRAM

|

april 2015

afvalcontainer terecht.” Verdere optimalisatie van het systeem zit, volgens hem, in de aanschaf van kleinere containers voor het restafval. “Als de hoeveelheid restafval verder afneemt, kunnen we wellicht naar een 80 liter container, in plaats van de huidige containers van 240 liter.” Brinkbäumer is van mening dat een verdere reductie van het restafval goed mogelijk is door sterkere prikkels op bronscheiding te zetten, bijvoorbeeld via een gedifferentieerd tarievensysteem, waarbij betaald wordt voor de hoeveelheid restafval die mensen aanbieden. Losser heeft een vorm van diftar, waarbij

Marcel Wildschut, wethouder gemeente Losser: “Als mensen bewust bezig zijn met materialen scheiden en beseffen hoeveel verpakkingen ze in huis halen, gaan ze hopelijk beter letten op wat ze kopen.”

een kleine restafvalcontainer wat minder kost dan een grotere. “Deze prikkel is echter niet zodanig dat we hiermee de doelstelling van 2030 zonder meer halen. Daarvoor is echt meer nodig.” Siebelt denkt dat de

Volgens de gegevens uit het eerste deel van de proef is de hoeveelheid

hoeveelheid restafval verder kan afnemen door de be-

restafval met 6 procent afgenomen. De definitieve resultaten volgen

staande systemen voor de inzameling van gft, papier,

in de eindevaluatie in juli/augustus. De uitkomsten zijn van betekenis

glas en kunststofverpakkingen verder te optimaliseren.

voor de regio, omdat heel Twente de doelstelling van 100 kilo restafval

“Met alleen bronscheiding kunnen de gemeentelijke

per huishouden in 2030 omarmt. Andere Twentse gemeenten zijn op

doelstellingen echter niet gerealiseerd worden. Ik zie

dit moment ook druk doende met nieuwe vormen van afvalbeleid, die

daarom het meest in een combinatie van bronschei-

extra efficiency opleveren. Zo staat in de gemeente Oldenzaal een dis-

ding en nascheiding.”

cussie op de agenda over het beoogde toekomstscenario, waarbij het gaat om de vraag welke kant ze op zullen gaan. Willen ze aan de slag

Robots

met omgekeerde inzameling, werken met diftar of starten met vier-

De meningen over de voor- en nadelen van bronschei-

wekelijkse inzameling van restafval? Brinkbäumer: “Dit speelt op dit

ding en nascheiding zijn verdeeld. Brinkbäumer: “Op

moment in meerdere gemeenten. Vandaar ook dat andere gemeenten

een bepaald moment is er sprake van een hoeveelheid

met argusogen kijken hoe het in Losser gaat. Worden de verpakkingen

restafval van ongeveer 100 kilogram per huishouden,

goed gescheiden? Hoeveel wordt er opgehaald? Blijven mensen mee-

per jaar. Dat zijn ongeveer twintig vuilniszakken. Een

doen? Alle indicatoren staan tot nu toe op groen. Uit de eindevaluatie

verdere bronscheiding van dit materiaal is lastig en

zal blijken wat de uiteindelijke resultaten zijn.”

wordt erg duur. Het houdt een keer op. Dan kom je mogelijk bij nascheiding terecht.” Wildschut is persoonlijk voorstander van bronscheiding, zodat mensen zich

Tekst: Ans Aerts

bewust worden van de hoeveelheid en soorten afval waarmee ze te maken hebben. “Het probleem zit eigen-

foto: Twente Milieu

lijk bij de producenten, die veel verpakkingsmaterialen gebruiken. Dat is de echte bron. Als mensen bewust bezig zijn met materialen scheiden en beseffen hoeveel verpakkingen ze in huis halen, gaan ze hopelijk beter letten op wat ze kopen. Dat kan dan weer een signaal zijn voor de producenten. Voor mij zit daarin de winst van bronscheiding.” Siebelt ziet het scheiden van materialen door inwoners als een efficiënte vorm van bronscheiding. “Maar het is ondoenlijk om voor elke individuele component voorzieningen te treffen.

In dit geval worden er drie verschillende componenten samen ingezameld. Wellicht kan dit nog worden uitgebreid, bijvoorbeeld met kleine elektronische apparaten of hout. Nascheidingstechnieken hebben een hoge vlucht genomen in de afgelopen jaren. De inzet van infrarood- en röntgentechnieken en robots maken het mogelijk om steeds sneller en ook steeds beter materialen te sorteren. Het wordt bovendien steeds kostenefficiënter. Voor Twence is het meest ideale systeem een combinatie van aan de bron interveniëren, zodat er minder restafval is, samen met een vorm van nascheiding op een centrale plaats voor grote volumes.”

GRAM

|

april 2015

25

AAN H E T WE RK IN DE FAB RIQU E :

Gemeentelijk Afvalcongres 2015 Uit een eerste De aftrap op 19 maart was aan Olaf Prinsen, voorzitter van de VNG commissie Milieu, Energie en Mobiliteit. Hij bracht onder meer naar voren dat de verschillen tussen gemeenten op het gebied van afvalscheiding groeiende zijn. Gemeenten die qua restafval onder de 100 kilogrens (per inwoner per jaar) uitkomen nemen gestaag in aantal toe. Hier staan nog veel gemeenten tegenover die daar (nog) niet aan toe zijn, maar er meestal wel flink aan werken. Ook is er een groep gemeenten die nog rond de 300 kg restafval per inwoner produceert. Deze achterhoede zal toch ook moeten beseffen dat er een verantwoordelijkheid ligt om meer afvalscheiding te gaan realiseren.

Een andere belangwekkende congressessie, je moet immers kiezen,

besproken arbeidsparticipatie wetgeving was Jan van

bleek die over de luierrecycling te zijn. Geert Couperus van Rijkswa-

Delft, werkzaam bij Dar, aan het woord. Om hieraan als

terstaat Leefomgeving vertelde over de recente ontwikkelingen. Het

'overheidsgedomineerd' bedrijf goed invulling te kun-

Publiek Kader stelt in haar actielijn vier vast dat het sluiten van pro-

nen geven heeft Dar zichzelf een aantal piketpalen ge-

ductieketens prioriteit heeft. Samen met VNG en NVRD wordt inmid-

steld. Dit tegen de achtergrond dat het een uitdaging is

dels gewerkt aan een sluitend verdienmodel voor de recycling van

(en blijft) om de opgedragen werkzaamheden kwalita-

wegwerpluiers. Positief hierin is dat de producenten ook aan de over-

tief op niveau te houden mét inzet van SW-geïndiceerd

legtafel schuiven bij deze broodnodige duurzaamheidexercitie. Op dit

personeel. Volgens Van Delft geldt daarbij altijd dat je

moment wordt gekeken naar alle onderdelen van de productieketen.

moet calculeren als een aannemer met marktconforme

Daarbij komen er veel vragen op, waaronder de omvang van de weg-

tarieven, de omvang van het werk de benodigde inzet

werpberg. Deze duikt op veel plaatsen op: thuis, kinderopvang, ver-

bepaald en niet andersom, en als er geen opdrachten

pleeg-, verzorg- en ziekenhuizen. Met het aansluitende verhaal van dhr.

zijn, is er ook geen participatie- werk. Bij Dar heeft men

Elsinga werd nog duidelijker hoe zeer door het gebruik wegwerpluiers

ook de nadelen ondervonden, volgens de wet van de

een hardnekkig probleem blijven vormen. Bij de recycling vormen de

remmende voorsprong, waaronder het gebrek aan vol-

kunststoffen het laaghangend fruit waarvan vrij gemakkelijk weer her-

doende werkopdrachten, onderschatting van de bege-

bruikbaar materiaal te maken valt. Resteert een soort van slurry die

leidingsbehoefte en gebrek aan zicht op de werkelijke

grotendeels via vergisting en compostering kan worden omgezet in

kwaliteiten van de (potentiële) participanten. Eigenlijk

nuttige onderdelen. Alvorens dit succesvol te kunnen uitvoeren, aldus

is de transitie van een bedrijf als Dar naar een mul-

Elsinga, is het noodzakelijk om de slurry onder hoge druk te koken op

tifunctioneel werkbedrijf een ongewis pad, hier geldt

ruim 200 graden. Dan pas worden de stoorstoffen zoals medicijnresten

learning by doing. Een extra uitdaging die voor veel

en ziektekiemen definitief om zeep geholpen. Via deze extreme toe-

gemeenten en inzamel/BOR bedrijven geldt.

passing wordt gegarandeerd dat de recycleketen veilig en toepasbaar wordt. Een belangrijke voorwaarde voor het verdienmodel. Het voornemen is om binnen twee jaar een fabriek te realiseren die het proces op industriële schaal gaat uitvoeren. Over de invulling van de veel-

(foto: Marije van Woerden)

Foto Marije van Woerden

26

GRAM

|

april 2015

Tekst: Willy Brinkbäumer

Minister Kamp opent warmtenet in Nijmegen Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft maandagmiddag 9 maart de officiële opening verricht van het warmtenet in de Nijmeegse wijken Waalsprong en Waalfront. Via dit tien kilometer lang ondergronds net worden 14.000 woningen en bedrijven verwarmd met restwarmte van afvalenergiecentrale ARN in Weurt. De eerste 3700 woningen zijn al aangesloten op het net.

In het warmtenet is door de provincie Gelderland, de gemeente Nijmegen, Alliander en Nuon voor ruim honderd miljoen euro geïnvesteerd. Het net is zo geconstrueerd dat in de toekomst ook warmte kan worden geleverd aan andere regio's in Gelderland. Bovendien kunnen op termijn ook nieuwe warmtebronnen op het net worden aangesloten. De grote winst van deze vorm van warmtevoorziening is dat het in vergelijking met warmtevoorziening met HR-gasketels resulteert in 70 procent minder uitstoot van het schadelijke CO2. Het contract voor de aanleg van dit warmtenet werd getekend in 2012.

Duurzame energielevering Minister Kamp is een groot voorstander van verdere uitbouw van warmtenetten in Nederland. "Dit warmtenet is een mooi voorbeeld hoe restwarmte van een afvalenergiecentrale die anders verloren zou gaan, nu nuttig wordt gebruikt voor het verwarmen van duizenden woningen en bedrijven in de stad. Het warmtenet in Nijmegen is hét voorbeeld bij uitstek van hoe duurzame energielevering van de toekomst er uit kan zien."

De aanleg van het bijna tien kilometer lange warmtenet is voorspoedig verlopen, inclusief de 'ondergrondse oversteek' van het Maas-Waalkanaal en de Waal. De onder het water gelegen deel van de leiding heeft een lengte van 1.000 meter en ligt op een diepte van 26

Foto: Jack Tilmans

meter. De distributie in de woonwijken van de van ARN afkomstige warmte wordt verzorgd door NUON.

Burgemeester Bruls van Nijmegen sloot zich graag bij deze woorden aan door te stellen dat er nu eigenlijk

ARN-directeur Gerard van Gorkum is zeer tevreden met

geen onderscheid meer is tussen een afvalbedrijf als

de voorspoedig verlopen realisatie van dit project en

ARN en een traditioneel energiebedrijf." Met dit duur-

de bijdrage daarin van ARN. "Hierdoor kunnen wij tot

zame warmtenet is de hele regio stevig op de kaart ge-

voor kort nog onbenutte restwarmte nuttig inzetten.

zet." Eerder op de 'openingsdag' maakte de gemeente

Daarmee stijgt het energierendement van onze instal-

Nijmegen van de gelegenheid gebruik om een bewust-

latie aanzienlijk. De realisatie van dit net zet ons nog

wordingsactie onder bewoners van de wijk Waalsprong

sterker op de kaart als de regionale schone leveran-

te starten. Ruim tachtig schoolkinderen liepen toen met

cier van energie en warmte." In zijn openingstoespraak

een speciaal bedrukte afvalwagen door de wijk. Daar-

sprak minister Kamp de hoop dat uit dat er meer

bij deelden de kinderen informatiepakketjes uit aan de

warmtenetten over het land worden uitgerold. "Dat is

bewoners. Het pakketje bestond uit informatie over de

belangrijk, omdat deze vorm van warmtevoorziening

nieuwe duurzame manier van afvalverwerking en een

zorgt voor een vermindering van de uitstoot van CO2.

afvalzak. De verwerking van één gevulde afvalzak le-

De milieuwinst is dus erg groot. Het is daarom mooi

vert na verwerking bij ARN namelijk voldoende energie

dat dit project zo goed én volgens planning is verlo-

op om zeven keer comfortabel warm te douchen.

pen. ARN mag er trots op zijn dat het nu de duurzame kachel van Nijmegen is."

Tekst: Laurent Chevalier

GRAM

|

april 2015

27

NIEUWS UIT DE BRANCHE

NILFISK OUTDOOR

Nieuwste ontwikkelingen Plastic Omnium

Nilfisk Outdoor biedt een compleet pro-

biedt Nilfisk een machine die het hele

gramma machines en werktuigen voor

jaar door ingezet kan worden, zonder

het onderhoud van buitenruimtes.

concessies te moeten doen aan be-

De Nilfisk CityRanger 2250 is een com-

dieningsgemak, kwaliteit of werkresul-

pacte werktuigdrager met een snelle

taat. Gedurende de zomer een uitstek-

Plastic Omnium meldt de volgende no-

wisseling van werktuigen. Aangedreven

ende veegmachine (met rijke standaar-

viteiten op het gebied van afvalinza-

door een stille, zuinige Perkins 4-cilinder

duitrusting), voor de wintermaanden een

melmiddelen:

dieselmotor komt deze machine dankzij

professionele winterdienstmachine met

• Een vullingsgraadsysteem in

4WD moeiteloos vooruit op alle soorten

zoutstrooier of pekelsproeier.

ondergrondse containers waardoor

ondergrond. Nieuw zijn de aanpassingen

De Nilfisk Rangers bieden één basisma-

enkel volle containers worden

die ervoor zorgen dat de machine nog

chine die verschillende werkzaamheden

beter voldoet aan de eisen die aan een

kan verrichten waardoor de expoita-

moderne machine worden gesteld. Zo

tiekosten zo laag mogelijk worden ge-

worden er minder trillingen doorgegeven

houden. Of het nu om vegen, strooien,

aan de chauffeur, is er een betere tractie

sproeien of maaien gaat. Ook is het mo-

door sterkere wielmotoren, is het zicht

gelijk de Rangers in te zetten voor on-

verbeterd evenals de zichtbaarheid door

kruidbestrijding met heet water of on-

toepassing van ledverlichting.

kruidborstelen (met opvang).

Veel veegbedrijven en overheidsdiensten zoeken meer inzetmogelijkheden van

Het volledige gamma is te bekijken op

hun machines. Met de CityRanger 3500

www.nilfisk-outdoor.nl

28

GRAM

|

april 2015

geledigd.

• Een muntslot voor ondergrondse containers om de trommel te openen.

NIEUWS UIT DE BRANCHE

• Een inworpopening ondergrondse containers voor gebruikers.

• Een duo-inworp van 30 + 60 liter restafval zodat differentiatie op het tarief toegepast kan worden.

Proef ROVA ‘honderd dagen zonder afval’ Lukt het 100 huishoudens, om 100 da-

Verpakken. Daarnaast is, in samenspraak

• Containerverbeteringen/veranderingen

gen, 100% afvalvrij te leven? Dat is de

met het projectbureau VANG, beslo-

voor de fractie PMD. Klanten wensen

vraag die centraal staat in ROVA’s experi-

ten de projectaanpak van 100-100-100

ondergrondse containers voor

ment ‘honderd dagen zonder afval’. Met

‘overdraagbaar’ te maken, zodat andere

kunststof en blik om te bouwen naar

het project wil ROVA onderzoeken wat

bedrijven/gemeenten hun eigen 100-

fractie PMD. Hierdoor moeten met

mensen nodig hebben om minder afval

100-100 project kunnen uitvoeren. Zo

name de containers met een kleine

te produceren. Sinds 1 januari dit jaar

wordt gewerkt aan een format voor een

inworp (blik) voorzien worden van een

doen bijna 300 huishoudens mee aan de

interactief online platform en een (on-

grotere inworp.

uitdaging om 100 dagen zonder afval te

line) draaiboek.

Meer weten?

leven.

Op 5 juni a.s. sluit ROVA het 100-100-

Ga naar www.plasticomnium.be

Deelnemers aan het experiment krijgen

100 project af met een congres in Zwolle.

elke week een opdracht. Daarnaast krij-

Op dit congres worden de resultaten ge-

gen de huishoudens ondersteuning van

presenteerd en wordt het stokje aan

een afvalcoach en, zowel thuis al online,

staatssecretaris Mansveld overgedragen.

tips van experts. Via de speciale website www.100-100-100.nl

kunnen

deelne-

mende huishoudens ervaringen, foto’s, video's en tips delen. De eerste resultaten van het project zijn veelbelovend.

Vanaf het begin is een duidelijke daling te zien in de hoeveelheid restafval die de huishoudens produceren. Een gemiddeld huishouden produceert per week ongeveer negen kilo restafval. Tijdens de meting in maart stond de teller van de deelnemers aan de proef op 1,4 kilo restafval per week. Dat is dus maar liefst zes keer minder dan het landelijk gemiddelde.

De data die met de proef worden verza-

Een afvalcoach brengt een bezoek aan

meld dienen als input voor het nieuwe

een deelnemer aan het project

beleid voor zowel de ROVA gemeenten

100-100-100 om tips te geven hoe afval

als voor het Kennis Instituut Duurzaam

te reduceren.

Afvalvoertuigen op alternatieve brandstoffen Onlangs is de werkgroep Afvalvoertui-

Belangrijkste opdrachtgever in huisvui-

groep kunt u terecht bij Myrthe Stevens

gen op alternatieve brandstoffen van

linzameling is de gemeente. Gemeen-

van Rijkswaterstaat

start gegaan. Alternatieve brandstoffen

ten en/of afvalbedrijven zouden in hun

(myrthe.stevens@rws.nl) of Rik Harden-

zijn belangrijk voor zowel luchtkwaliteit

aanbesteding moeten vragen om afval-

berg van de NVRD (hardenberg@nvrd.nl).

(minder roet en NOx) als klimaatveran-

voertuigen op een alternatieve brandstof

dering (CO2-reductie). Momenteel rijdt

zoals CNG/Groengas, LNG (vloeibaar

slechts vijf procent van de afvalvoertui-

aardgas) of hybride elektrisch. Zo heeft

gen op alternatieve brandstof. Doel van

de gemeente Renkum aan ACV gevraagd

deze werkgroep is dit aandeel te vergro-

om bij de aanbesteding te kiezen voor

ten. Rijkswaterstaat ondersteunt deze

een alternatieve brandstof. Na onder-

werkgroep vanuit het programma Truck

zoek heeft ACV gekozen voor Groengas

van de Toekomst

en heeft hier goede ervaringen mee.

(www.truckvandetoekomst.nl).

Voor meer informatie over deze werkGRAM

|

april 2015

29

Colofon

Agenda

Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

28 mei NVRD Jaarcongres ‘Slimmer Organiseren’ Tilburg

Redactiecommissie Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn (hoofdredacteur) Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Rijkswaterstaat Addie Weenk, Rijkswaterstaat Diederik Notenboom, Meerlanden Fabienne Mantes, Avalex Raymond van der Sluijs, gemeente Nissewaard Diko Kuiper, gemeente Alphen aan den Rijn Marianne Zegwaard, MWH Global Ilse van der Grift, NVRD

www.slimmerorganiseren.nl 29 mei Algemene Leden vergadering NVRD, Tilburg 3 en 4 juni ReinigingsDemoDagen Lelystad www.reinigingsdemodagen.nl 17 juni Congres ‘Arbeidsparticipatie in de uitvoering van gemeentelijke beheertaken’

Eindredactie Karin Hegeman en Berit Aagten Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

NBC Nieuwegein Organisatie Stadswerk en NVRD 17 en 18 juni

Advertentie-exploitatie

BVOR demodagen, Afvalzorg locatie Brunssum

Bureau Van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort tel. 023 - 5714745 e-mail: M.dewit@bureauvanvliet.com

www.bvor.nl

Opmaak en druk Weevers, www.weevers.nl Gemeentereiniging en Afvalmanagement is het officiële vakblad van de

morgen kunt u haar gerust weer een vraag stellen Abonnementenadministratie NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd.

Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458 © NVRD

Bel de gratis KWF Kanker Infolijn 0800 - 022 66 22 Al uw persoonlijke vragen over kanker persoonlijk beantwoord GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

30

GRAM

|

april 2015

Close-Up

Opening gft-vergister met symposium ‘Mogen wij een appeltje met u schillen?’ Onder deze prikkelende titel houdt Indaver op 16 april een interessant mini-symposium. Thema is de verbetering van gft-inzameling in verstedelijkt gebied.

Het symposium luidt de opening in van de nieuwe vergister Bio Power in Alphen aan den Rijn.

Indaver is een internationaal bedrijf, dat gespecialiseerd is in afvalverwerking van gemeenten en industrie. De organisatie is buiten Nederland ook actief in landen als België, Duitsland en Ierland. Met de nieuwe gft-vergister in Alphen aan den Rijn kan Indaver als eerste in Zuid-Holland organisch afval zowel composteren als vergisten. Die laatste bewerking levert aanvullende kostbare grondstoffen op, zoals vloeibare CO2 en groen gas. Het groen gas wordt geleverd aan het aardgasnetwerk.

Gft-inzameling omhoog De vergister Bio Power in Alphen aan den Rijn staat

Indaver. Enzo Favoino is voorzitter van het we-

midden in verstedelijkt gebied. Juist daar is de inza-

tenschappelijk comité Zero Waste Europe. Hij

meling van gft-afval een lastige kwestie. Indaver laat

vertelt over de bijzondere inzamelresultaten in

daarom sprekers aan het woord, die hun relevante ken-

grote Zuid-Europese steden, waaronder Milaan.

nis en ervaring op dit vlak willen delen, om gemeenten

Hier wordt toegewerkt naar een afvalloze samen-

verder te helpen met dit vraagstuk. Spreker Gijs Lan-

leving. Opvallend is het hoge inzamelresultaat van

geveld deed uitgebreid onderzoek naar de mogelijkhe-

zo’n 70 kilo gft per jaar per Milanese inwoner, be-

den van gft-inzameling in de hoogbouw. In zijn rapport

reikt door gedeeltelijke toepassing van het ‘zero waste

‘Gft-inzameling Omhoog’ draagt hij oplossingen aan

concept’.

om de inzameling te verbeteren. Ook concludeert Lan-

Guus van den Berghe, senior adviseur bij Rijkswaterstaat

geveld dat bronscheiding van gft-afval, compostering

Leefomgeving, licht de laatste ontwikkelingen van het

én vergisting de meeste milieuwinst biedt.

uitvoeringsprogramma VANG voor huishoudelijk afval toe

Rotterdam heeft jarenlang geen gft-afval ingezameld,

en na afloop van het programma is er gelegenheid tot

omdat de resultaten teleurstellend waren. Sinds kort

discussie en nadere kennisuitwisseling.

heeft deze Randstadgemeente de schouders er weer onder gezet, en met succes deze keer. Wouter Rikken,

Aan het eind van de middag zal de Bio Power

projectleider Gft bij de gemeente Rotterdam, vertelt op

installatie feestelijk geopend worden door Jaap

het symposium alles over de pilot en de vervolgstap-

Smit, commissaris van de Koning in Zuid-Holland,

pen. Want Rotterdam wil de gft-inzameling nu verder

Liesbeth Spies, burgemeester van de gemeente

uitrollen over andere delen van de stad. Er zijn ook

Alphen aan den Rijn en Paul De Bruycker, CEO van

sprekers van over de grenzen op het symposium van

Indaver nv. Vervolgens is er volop gelegenheid om te netwerken onder het genot van een hapje en een drankje.

Tevens heeft men de gelegenheid om deel te nemen aan een rondleiding.

Aanmelden voor het mini-symposium ‘Mogen wij een appeltje met u schillen?’ kan door een mailtje te sturen naar femke.mackenzie@indaver.nl

Tekst: Hetty Dekkers

GRAM

|

april 2015

31

www.containeronderhoud.nl

Environ

spekking