GRAM Juni 2011 by NVRD

JAARGANG 101

NUMMER 6

JUNI 2011

Hoe doen zij dat met containermanagement? | Sturen op samenstelling van afval | Welke rol vervult de afvalbranche in de toekomst? | Verkiezing Uitblinker van het Jaar groot succes

www.bandenmilieu.nl

Oude banden inzamelen. Kinderlijk eenvoudig!

RecyBEM B.V. is al weer zeven jaar actief als de uitvoeringsorganisatie van het Besluit Beheer Autobanden. Het collectieve inzameling- en verwerkingsysteem van gebruikte autobanden functioneert optimaal. Het succes van de formule blijkt de kinderlijke eenvoud ervan. Voor iedere nieuwe band die op de Nederlandse markt wordt verkocht, wordt een oude band gratis ingezameld. Dit geldt voor de hele keten, van fabrikant of importeur tot bandenservice- of garagebedrijf en consument. Op deze manier worden jaarlijks ruim acht miljoen gebruikte autobanden ingezameld. Wij wensen u alvast een gezellige en zonnige vakantie. En na de zomer doen we er nog een schepje bovenop om de inzamelcijfers verder uit te bouwen!

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte banden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier.

Oude banden, goede afspraken.

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: het gebruik van containermanagementsystemen In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij invulling geven aan een containermanagementsysteem (cms). Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

Wat te doen bij een conﬂict? Een escalatiemodel is nog geen gemeengoed tussen opdrachtgever en opdrachtnemer

Worden recyclingpercentages overschat? 12

Verschillen in de hoeveelheden gescheiden inzameling en hergebruik

NVRD toekomstvisie afval- en grondstoﬀenbeheer 16

Welke rol vervult de afvalbranche?

Verkiezing Uitblinker van het Jaar groot succes 20

Tijdens de RDD is Kees Aalders, straatreiniger bij Rova, verkozen.

Bezem Slim omgaan met energie Oproep; stem mee

16 Opinie: Niets is zo blijvend als verandering 15 Terugblik NVRD Jaarcongres 18 ARN vergistings- en nacomposteringsinstallatie 23 Sturen op samenstelling van afval 27 NVRD Nieuws (foto: Joop Snijder/Nationale Beeldbank)

28 Duurzaam innoveren is lef hebben 30 Gemengde berichten afval & milieu 31 Standaard voor de afvalbranche 32

Nieuws op de markt •

OrangeGas

•

NMPO

•

Haller en CleanMat

•

Vierkante deksels

•

RDD

•

Plastic Omnium

•

AddComm

•

Oranjewoud

GRAM

juni 2011

OPTIMAAL ZICHT VOLGENS DE REGELS. Een veilig en effectief wagenpark wat voldoet aan de laatste normeringen en regelgeving is uw doel en Orlaco helpt u daarbij met onze zichtsystemen. U kunt bij ons terecht voor al uw vragen op het gebied van camera’s en displays die voldoen aan bijvoorbeeld de NEN ISO 1501 norm voor vuilnisauto’s. Daarnaast hebben wij voor u TNO-rapporten beschikbaar over optimale veiligheid en werkwijze rondom zijladers. Ook geven wij u handleidingen voor optimale ergonomische posities van monitoren in cabines, uw mensen werken hier tenslotte de hele dag mee. Ook worden de eisen rondom elektromagnetische straling voortdurend aangepast aan de snel veranderende omgeving met meer en meer elektronica, ook op dit gebied kunt u bij ons de laatste info verkrijgen. Ook de recent gewijzigde wetgeving rondom front camera’s kan interessant voor u zijn. Reden genoeg om eens een kijkje te nemen op onze website: www.orlaco.nl, bellen of mailen kan ook altijd: 0342 - 404 555, info@orlaco.nl

See more. Work more. ORLACO_ADV_V4.indd 1

10/22/09 9:58 AM

BEZEM

Slim omgaan met energie Staatssecretaris Joop Atsma van Milieu ziet brood in de productie van groen gas via vergisting. Hij denkt daarbij niet alleen aan het vergisten van gft-afval. De staatssecretaris kijkt vooral ook naar het vergisten van mest. Hij is van mening dat de enorme hoeveel-

Thijs

heden mest die jaarlijks in ons land vrijkomen via vergisting uitstekend kunnen worden gebruikt voor de productie van groen gas. Atsma noemt dit goed voor het klimaatbeleid, omdat gebruik van groen gas de uitstoot van schadelijke stoﬀen fors kan terugdringen. Bijkomend voordeel is dat gebruik van groen gas de afhankelijkheid van fossiele brandstoﬀen vermindert. Minister Maxime Verhagen van Economische Zaken maakte onlangs bekend 16 miljoen euro uit te willen trekken om dit jaar slimme elektriciteitsnetwerken aan

Mijn neef Thijs promoveerde onlangs als econometrist tot doctor aan de universiteit van Tilburg. Aan de hand van zeer ingewikkelde rekenmodellen is Thijs in staat om het optimale tijdstip te bepalen waarop het beste rendement behaald kan worden, om een optie op aandelen te gaan verzilveren. Heel knap, ik ben dan ook heel trots dat Thijs mijn neef is. Wij delen dezelfde liefde voor wielrennen met het verschil dat hij echt ﬁetst en ik er naar kijk. Bij de ronde van Elshout mocht ik zelfs een keer invallen als zijn persoonlijke verzorger.

te leggen. De minister wil daarmee het gebruik van energie terugdringen. Via slimme energienetten kan bijvoorbeeld lokaal opgewekte stroom worden opgeslagen om te worden ingezet als de energieprijs hoog is. Ook kan de door consumenten teveel opgewekte stroom van bijvoorbeeld zonnepanelen dan makkelijk worden teruggeleverd aan het net. (Bron: www.rijksoverheid.nl)

Stem op www.nvrd.nl:

Onwillekeurig moest ik tijdens de verdediging van zijn proefschrift denken aan een afvalverwerker uit het zuiden van het land. Welk moment is het beste tijdstip voor dit bedrijf om naar de beurs te gaan? Om te overleven heeft het bedrijf nieuw geld nodig maar wat wordt de prijs van het aandeel op dat moment? Bij de huidige lage rentestand is er met al het geleende geld nog niet zoveel aan de hand. Doch bij de verwachte rentestijging, die er ongetwijfeld aan zit te komen vanwege de voorspelde toenemende inﬂatie, kan er een acuut liquiditeitsprobleem ontstaan. De grote schuld is eerder veroorzaakt door een groot buitenlands opkoopfonds, een zgn. sprinkhaan. Het afvalbedrijf is volledig uitgekleed en overladen met schuld. Om het tij te keren is het nu op zoek naar omzetgroei. Dit kan door overnames die moeten leiden naar een beter resultaat. Op kansen vanuit de overheid hoeft het bedrijf niet te rekenen. In de afvalmarkt is er eerder sprake van deprivatisering dan privatisering. Mijn gepromoveerde neef zou met zijn formules kunnen achterhalen wanneer het beste moment is om naar de beurs te gaan, ware het niet dat hij als doctor gaat werken en ﬁetsen in Australië.

Het is schoner op straat dan vroeger Eens Oneens Reageren? Stem op de poll op www.nvrd.nl UITSLAG VAN DE POLL MEI: Gemeenten zijn eigenaar van al het afval dat bij huishoudens vandaan komt 64% eens 36% oneens UITSLAG VAN DE POLL APRIL: Circa 50% van het ingezameld kunststof afval wordt

Een ander onderzoek dreigt er wel te komen. En wel het onderzoek aan de hand van een parlementaire enquête naar de gevolgen van de verschillende privatiseringen en verzelfstandigingen van overheidsdiensten in de afgelopen jaren. De aangekondigde verzelfstandiging van de haven van Amsterdam valt hier buiten. Er zijn nogal wat gemeentelijke afval inzameldiensten verzelfstandigd. Neem het inzamelbedrijf Selikor op het eiland Curaçao. 15 jaar geleden opgericht als NV. Het bedrijf kent een winstdeling voor het personeel. Het personeelsverloop is misschien daarom minimaal; wie wil er niet bij een dergelijke werkgever werken? Nu maar hopen voor het personeel dat de NV blijft bestaan. Ook aan dit onderzoek zou mijn neef een mooie bijdrage kunnen leveren, ware het niet dat hij heeft gekozen voor de wetenschap en niet voor de politiek.

opnieuw gebruikt 67% Dit is een mooi begin 33% Dit is veel te weinig Verder discussiëren over dit onderwerp? Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

GRAM

juni 2011

HOE DOEN ZIJ DAT ? DEZE MAAN D:

het gebruik van containermanagementsystemen Bronckhorst paciteit stimuleert ook de afvalscheiding. Een beperkte opslagcapaciteit motiveert

Welk systeem en sinds wanneer?

tot meer scheiding.

Wij hebben een containermanagementsysteem ingevoerd in 2007.

n der Meulen Foto: René va

Levert het systeem op wat ervan

ijfshoofd Waard, bedr Gertjan de aar, km meente Al stadswerk ge nsluitingen, aa ers/44.000 on w in 00 .0 94 st. inzameldien zelfstandige r.nl. aard@alkmaa Contact: gw

Alkmaar

verwacht werd?

Bij hoeveel aansluitingen?

Dat is nog moeilijk te zeggen. Maar de

Direct bij invoering hebben we het sy-

proef met eenvoudige stickers is al veel-

steem in de hele gemeente toegepast,

belovend. We merken dat veel mensen ten

dus bij alle 15.000 aansluitingen. Zowel

onrechte een tweede container in gebruik

op de grijze als de groene containers.

hebben. Ook neemt het aanbod van bedrijfsafval toe; dat werd eerst in de huis-

Waarom cms?

houdelijke containers aangeboden. Via de

Omdat we over wilden schakelen op

pers geven we veel voorlichting, zodat de

diftar op volume. Onze containers waren

mensen weten dat het cms er aan komt.”

destijds toch aan vervanging toe, dus besloten we het maar meteen goed te

Hoe houd je het systeem betrouw-

doen. Met een containermanagementsy-

baar en sluitend?

steem heb je namelijk ook goed zicht op

“Alle inzamelmiddelen zijn gekoppeld

je actuele bestand; je weet precies waar

aan een adres. Het systeem kent een har-

je wat hebt staan en wanneer en of de

de blokkering: wat niet herkend wordt,

geregistreerde containers geleegd wor-

wordt niet geleegd.”

den. Sinds de herindeling, in 2005, had-

Welk systeem en sinds wanneer?

den we hier slecht zicht op. Het bestand

In september gaan we nieuwe containers

Zijn er nog verbeteringen mogelijk,

uitzetten, met chips. De cms-software is

qua hardware/software?

van AfvalRIS. Op dit moment draaien we

“Dat weten we nog niet. Waar we wel op

een proef, niet met chips maar met ge-

zitten te puzzelen, is hoe we de actua-

wone stickers.

liteit van een terechte tweede container

was onoverzichtelijk en vervuild.

kunnen controleren. In enkele speciale Bij hoeveel aansluitingen?

gevallen, zoals grote gezinnen of medi-

Het cms wordt uitgerold over de hele ge-

sche indicatie (incontinentie), is een ex-

meente, althans de minicontainers. De

tra container toegestaan. Wanneer weet

ondergrondse containers nemen we niet

je nu of die kinderen het huis uit zijn, of

mee. De proef die we nu gestart zijn, draait

de medische indicatie is vervallen? Dat

in een woonwijk van 1391 aansluitingen.

is een lastig vraagstuk. Al gaat het maar om een paar gevallen. De meeste aan-

Waarom cms?

vragen voor een extra container worden

Vooral om ongeoorloofd afvalaanbod

afgewezen.”

tegen te gaan. In sommige wijken werd 20 procent meer containers aangeboden

Wat kun je nog meer met cms?

dan er aansluitingen waren. Met cms kun

Van alles, maar wij doen er verder niets

je je bestand goed opschonen, zodat

mee. Alkmaar wil geen diftar. Wij gebrui-

mensen niet ongeoorloofd twee contai-

ken cms uitsluitend om de afvalstoﬀenhef-

ners aanbieden. Die beperking in restca-

ﬁng voor iedereen betaalbaar te houden.”

GRAM

juni 2011

werker Erik Mol, beleidsmede st, gemeente Bronckhor .000 aansluitingen. 15 rs/ one 37.000 inw Milieu. Inzamelaar is Berkel horst.nl. nck bro Contact: e.mol@

In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij invulling geven aan een containermanagementsysteem (cms). Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers

Circulus Welk systeem en sinds wanneer?

in Apeldoorn alleen al drie verschillende

In Deventer gebruikt men Jama, in Epe

leveranciers. Dat betekent dat de ene

barcodestickers van Plastic Omnium en in

wagen niet in een ander gebied kan inza-

Apeldoorn chips van Punch. Apeldoorn gaat

melen, omdat de gegevens niet gelezen

per 1 januari chips van ONS gebruiken.

kunnen worden.

Bij hoeveel aansluitingen?

Wat kun je nog meer met cms?

Bij allemaal, 130.000 aansluitingen dus.

Het is een goede voorloper voor het diftarconcept. Registratie kan tevens waarde-

hoofd automatiRandy Huhnholz, van Circulus seringsafdeling Cibas sverband van (afvalsamenwerking rn, Deventer, Epe, oo eld gemeenten Ap sluitingen). samen 130.000 aan holz@circulus.nl. Contact: randyhuhn

Waarom cms?

volle logistieke informatie opleveren, en

De belangrijkste reden voor veel gemeen-

je kunt er mee sturen op bijvoorbeeld

ten is het terugdringen van onrechtmatig

aanbiedingspercentages.

gebruik van de dienstverlening. Als een container niet bekend is, omdat er geen afvalstoﬀenheﬃng voor is betaald, wordt hij niet geleegd. Levert het systeem op wat ervan

Levert het systeem op wat ervan

verwacht werd?

Ja, meestal wel. Het hangt er vanaf wat

Wat mij betreft wel. We kunnen nu goed

je verwachtingspatroon is, als gemeente

controleren wat er staat. Bovendien krij-

zijnde. Maar het levert in elk geval een

gen mensen nu een juiste rekening.”

betere controle op. Veel gemeenten verwachten dat van cms, en dat is ook zo in

Hoe houd je het systeem betrouw-

de praktijk.”

baar en sluitend? Dat doet Berkel Milieu, onze inzamelaar,

Hoe houd je het systeem

voor ons. Wij krijgen maandelijks een

betrouwbaar en sluitend?

uitdraai. Ik weet wel dat wanneer een

Door goede afspraken te maken met de

oude container afgemeld wordt, van-

belastingafdeling van je gemeente. Deze

wege verhuizing of veranderde gezins-

afdeling bepaalt op welke perceel een

samenstelling bijvoorbeeld, dat er dan

container mag staan, aan de hand van de

een nieuwe chip wordt aangebracht. Zo

afvalstoﬀenheﬃng. Dat proces is leidend.

blijft het systeem actueel. Als een con-

Soms is de scheiding moeilijk, zoals bij

tainer gestolen wordt, of kwijt raakt,

een bakker of slager die achter zijn win-

dan wordt de chip geblokkeerd zodat

kel woont.

die container niet meer geleegd kan worden.

Zijn er nog verbeteringen mogelijk,

idsFranc Talsma, (achteraan) bele gelo, Hen e medewerker afval gemeent ngen luiti 80.000 inwoners, 25.000 aans mentenminicontainers, 10.000 apparte aansluitingen op ondergrondse ten bij containers. Hengelo is aangeslo ngelo.nl l@he afva : tact Con Twente Milieu.

Hengelo

qua hardware/software? Zijn er nog verbeteringen mogelijk,

Leveranciers overal in den lande zijn be-

Welk systeem en sinds wanneer?

qua hardware/software?

zig met hun eigen systeem, zoals chipjes,

In 2007 is het containermanagement in-

Daar heb ik weinig zicht op, omdat

leesapparatuur. Uitwisseling tussen al die

gevoerd, volgens een systeem dat door

Berkel Milieu de uitvoerende partij is.

verschillende systemen is een probleem.

heel Twente Milieu wordt gebruikt.

Maar ik hoor geen klachten.

Circulus heeft daarom samen met onder meer de NVRD een open standaard ge-

Bij hoeveel aansluitingen?

Wat kun je nog meer met cms?

lanceerd, Stosag. We hopen dat die in de

De hele gemeente. Bij de ondergrondse

Wij zijn diftar op volume én frequentie

toekomst opgenomen wordt in de bestek-

containers is een pasjessysteem in ge-

aan het voorbereiden. Dat kan met dit sy-

ken en aanbestedingen, zodat uitwisse-

bruik, dus met toegangscontrole.

steem, zonder extra kosten te maken.

ling mogelijk is. Nu heb je bijvoorbeeld GRAM

juni 2011

HOE DOEN ZIJ DAT ? Waarom cms?

Hoe houd je het systeem betrouw-

aan onze belastingdienst, en die geeft

Twente Milieu voerde cms in bij al haar

baar en sluitend?

ze door aan Twente Milieu, ofwel Ci-

gemeenten. Voor ons was het een mooie

Inzamelvoertuigen mogen en kunnen al-

bas. Daar gaan gerust een paar weken

eerste stap naar diftar. Bovendien heb je

leen bechipte containers legen, dus dat

overheen; dat moet sneller. Twee weken

meer controle op het illegale container-

werkt vanzelf. Soms is het raadzaam een

zonder minicontainer, als je net verhuisd

gebruik.

reserve voertuig achter de hand te hou-

bent, dat is vervelend.

den, voor als de uitleesapparatuur niet Levert het systeem op wat ervan

werkt. Dat is in een andere gemeente van

Wat kun je nog meer met cms?

verwacht werd?

Twente Milieu wel eens voorgekomen,

Het is een ideaal instrument voor diftar.

Ja. We hebben zo’n duizend illegale con-

heb ik me laten vertellen.

Je kunt er indirect ook illegale dumpingen

tainers uit het circuit gehaald. Bovendien

mee opsporen. Iemand die zijn pasje voor

is de hoeveelheid aangeboden afval dui-

Zijn er nog verbeteringen mogelijk,

delijk afgenomen.

qua hardware/software?

gebruikt, kun je aanspreken met de vraag

ondergrondse

restcontainer

Het verwerken van vooral adreswijzigin-

hoe zit dat. Want die persoon is óf een

gen duurt nog te lang. Het bevolkings-

zeer fanatieke afvalscheider, óf hij zet

zijn zakken naast de ondergrondse.

Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto's, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer: Advisering bij aanschaf Aanschafcoördinatie Voertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling Leasing Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Werkplaatsen: Onderhoud, reparatie en keuringen Schadeherstel Constructiewerk Bedrijfswageninrichting Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB, Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Voor een advies op maat kunt u contact opnemen met: Roteb Lease Kleinpolderplein 5 Postbus 11011 3004 EA Rotterdam Tel. 010 - 267 86 00 Fax. 010 - 267 85 52 www.roteblease.nl roteblease@roteb.rotterdam.nl

Specialist in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen

nooit

■

OPINIE Niets is zo blijvend als verandering Door Marc Veenhuizen “Wij zijn allemaal believers”, één van de uitspraken van Jan Jonker de initiator en projectleider van Our Common Future 2.0. Onder het geweldig grote orgel in een afgeladen Eusebiuskerk in Arnhem spreekt hij ruim 1.000 mensen toe. Hij is trots op de resultaten van het project en op het zojuist verschenen boek ‘Our Common Future 2.0.’ 20 mei was de eindconferentie van een bijzonder project met een bijzonder resultaat. Een beweging is in gang gezet. 25 Jaar geleden, ook op 20 mei, verscheen our common future 1, beter bekend als het Bruntlandrapport. Een

“one earth; zero footprint”

rapport waarin werd aangegeven dat we op deze manier niet met onze aarde verder moeten gaan. Het moest anders. 24 Jaar later ruimt een professor zijn boekenkast op en vindt dit rapport. Een project is geboren, een project om de duurzaamheidsbeweging een extra push te geven. Het werd geen wetenschappelijk traject, het werd een proces met honderden betrokkenen die aan de hand van 19 thema’s gezamenlijk hebben bekeken wat kan, mag en moet. Het congres was uitverkocht en nog velen hadden aanwezig willen zijn om de duurzaamheidsvibe te inhaleren. Want dat was het vooral. Naast gerenommeerde sprekers als Ruud Lubbers, Rinnooy Kan (per video), Adjiedj Bakas en Ruud Koornstra waren het vooral de deelnemers die het verschil maakten. Ten tijde van het Bruntlandrapport wilde iedereen de wereld veranderen, de milieubeweging streed voor een beter milieu, vooral door te overtuigen. Anno nu is die overtuiging er, echter de derde P van People, Planet en Proﬁt wordt nu ook ingevuld. De titel van het boek is dan ook niet voor niets Duurzaam Denken Doen. Vele ondernemers, ge-

(foto: Coenders/

vestigd en in spe, waren aanwezig om te netwerken en

Nationale Beeldbank)

zichzelf op de kaart te zetten. Het Doen is voor velen een onderneming geworden en gaat verder dan alleen

dat gaat te langzaam. Via de digitale snelweg kan men

het thuis beter scheiden van afval. Het is ook niet meer

elkaar snel vinden en ideeën uitwisselen, ontwikkelen

zeggen “niet lullen maar poetsen” maar daadwerkelijk

en via websites aanbieden. Enkelen hiervan, waaronder

de borstel pakken en gaan schrobben. Zoals een spre-

Urgenda, de 1% club en Stawberry Earth kregen ook

ker zei “we zijn klaar met praten en elkaar bevestigen.”

spreektijd om te laten zien dat Doen kan en werkt. Hier

Dat gaat van het zonder subsidie, maar wel tegen lage

werd in verschillende parallelsessie in de middag verder

kosten, verkopen van zonnepanelen tot aan afspraken

over doorgepraat. Een van e-sessies ging over afval,

maken met zorgverzekeraars om begroeide wanden te

waar een inzamelaar, een gemeente en een producent

plaatsen in het kader van de reductie van ﬁjnstof en

lieten zien dat het kan werken.

van omkeerbare voetbalvelden (met aan de ene zijde gras en aan de ander zijde zonnepanelen) tot aan de

Het congres was dan ook geen eindcongres, maar een

verkoop van bijna 100% cradle tot cradle vloertegels

begin van een beweging. Een beweging die sluimerde,

onder de noemer “one earth; zero footprint.”

maar meer en meer doordringt in de reguliere economie, een circulaire economie. De vraag die tijdens een van de

Een dag lang was #ocf2 de hit op twitter. Er hoeft niet

sessie werd gesteld was ook het meest typerend voor

meer, zoals in de jaren ‘80, gedemonstreerd te worden,

het congres “wat ga je doen na vandaag?”

■

Marc Veenhuizen is senior beleidsadviseur afvalzaken bij de gemeente Apeldoorn

GRAM

juni 2011

WAT TE DOE N B IJ E E N CO NFL ICT

Escalatiemodel nog geen gemeengoed door Laurent Chevalier In afvalland tekent zich een nieuwe trend af.

Gansewinkel nu niet meer langs hoeft te komen in de

Taken die eerder werden afgestoten, zijn weer

gemeenten Beek, Schinnen, Sittard-Geleen en Stein. En

welkom

in de kantlijn: volgens de directie zijn de gemeenten

gemeentelijke

moederschoot.

Soms als zelfstandige dienst. Soms als publieke

nu goedkoper uit.

vennootschap met de gemeente(n) als aandeelhouder. Maar hoe om te gaan met conﬂicten?

Spijkenisse

Worden die meteen bij de rechter uitgevoch-

In Zuid-Holland besloot de gemeente Spijkenisse en-

ten? Een vraag die ook geldt voor de relatie

kele jaren geleden al de reinigingsdienst te verzelfstan-

gemeente en private opdrachtnemer.

digen in een vennootschap, waarvan de gemeente aandeelhouder is. Dat leidde tot de oprichting van de NV

Dit artikel gaat over de vraag of in contracten tussen

Reinis. Het bedrijf zorgt voor taken als de inzameling

opdrachtnemer en opdrachtgever een clausule is opge-

van afval, kolkenreiniging en een scala aan andere rei-

nomen of moet worden opgenomen om te voorkomen

nigingswerkzaamheden. Over de contractrelatie met de

dat partijen bij een conﬂict over de uitvoering ruziënd

gemeente-aandeelhouder vertelt Eddie Lefevere, hoofd

over straat gaan. Of elkaar bij de rechter het leven

afdeling Middelen bij Reinis, dat die is geregeld via een

zuur maken. Om dat te voorkomen, kan in contracten,

Dienstverleningsovereenkomst (DVO). ”Daar staat tot

dienstverleningsovereenkomsten en dergelijke een

in detail in wat wij moeten doen en aan welke kwaliteit

‘escalatieclausule’ worden opgenomen. Dat betekent

het werk moet voldoen. De uitvoering van dat werk

dat er in het contract niet alleen uitvoerig wordt

wordt periodiek geëvalueerd met de betrokken vak-

beschreven welke diensten, onder welke voorwaarden

wethouder en met de ambtelijke regievoerder van de

en dergelijke moeten worden geleverd, maar ook wat er

gemeente. Tot nu toe hebben we nog nooit conﬂicten

gebeurt als partijen een conﬂict hebben. Zo’n clausule

gehad.” Voor de brede beoordeling van de kwaliteit van

is extra belangrijk omdat nieuwe gemeentelijke dien-

het werk maakt de gemeente Spijkenisse als opdracht-

sten of (gemeentelijke) publieke vennootschappen er

gever onder andere gebruik van de uitkomsten van

vaak meteen extra taken bij krijgen om de organisatie

periodieke NVRD-benchmarks. Aan de hand daarvan

een breed draagvlak te geven.

heeft de gemeente bij de verzelfstandiging van Reinis ook bepaald aan welke technische- en ﬁnanciële eisen

Contractrelatie

het bedrijf zou moeten voldoen. Volgens Lefevere is

Dat brede draagvlak is in de praktijk een belangrijk

in het contract echter geen escalatieclausule opgeno-

punt in het ‘gevecht’ tussen privaat en publiek, maar

men over wat er moet gebeuren bij conﬂictsituaties.

het is ook een extra voedingsbodem voor conﬂicten.

Wat hem betreft, zou dat wel aanbeveling verdienen.

Over het belang van draagvlak zei Peter van Heeswijk,

“Je kunt zoiets beter vooraf goed met elkaar afspreken

directeur van Dar NV in Nijmegen, onlangs in GRAM dat

dan dat je elkaar bij een conﬂict als overheidspartijen

een breed opgezet bedrijf zowel economisch, commer-

voor de rechter staat te bestrijden.”

cieel als maatschappelijk gezien toegevoegde waarde

biedt voor gemeenten. Hij noemde daarbij punten als

Arnhem

risicospreiding en het belang voor gemeenten om regie

Arnhem heeft het inzamelen van huishoudelijk afval uit-

en uitvoering van belangrijke taken in eigen hand te

besteed aan het private bedrijf Sita. Woordvoerder Karin

houden. De Dar-directeur is geen roepende in de woes-

Peusens van de gemeente vertelt dat het bestek daarbij

tijn, want gelijke geluiden hoor je elders in het publieke

een hoofdrol speelt. “Ook op het gebied van serviceni-

domein steeds meer. Zo richtten vier gemeenten in de

veau en kwaliteit. In het bestek is opgenomen dat een

Westelijke Mijnstreek van Limburg in de loop van vo-

boete kan worden opgelegd als de werkzaamheden niet

rig jaar gezamenlijk een vennootschap ‘RWM N.V.’ op,

naar tevredenheid zijn uitgevoerd. Dat houdt de inzame-

waarbij de door Van Heeswijk genoemde argumenten

laar scherp en voorkomt veel discussie. De boete hangt

ook speelden. Het gevolg is dat private inzamelaar Van

af van het soort afspraak dat niet is nagekomen.” Details

GRAM

juni 2011

over de aard en hoogte van de boetes wil Peusens niet

zou je een escalatieclausule kunnen noemen.” De eisen

geven: ”Dat brengen wij niet naar buiten, omdat het om

waaraan het BAT moet voldoen staan in een bestek, dat

afspraken tussen twee partijen onderling gaat.”

steeds voor een periode van enkele jaren wordt vastgesteld. Paridaans vindt zo’n termijn een goede zaak.

Limburg

“Dat geeft een stukje zekerheid.” Over de penalty bij

Directeur Tim Deelen van het Limburgse RWM NV, de

een miskleun van zijn bedrijf zegt hij: “Als we niet aan

jongste loot aan de boom van publieke vennootschap-

de afspraken voldoen, krijgen we een boete in de vorm

pen, heeft geen probleem om openheid van ‘publieke’

van een korting op ons budget. Dat kan oplopen tot

zaken te geven. “Er is een basisovereenkomst met de

enkele tienduizenden euro’s. Zoiets tikt best aan, want die

vier deelnemende gemeenten. De overeenkomst is aan-

korting moet je toch ergens binnen je dienst goedmaken.

gegaan voor onbepaalde tijd met een eerste looptijd

Het mooie van deze afspraak is dat het voorkomt dat we

van tien jaar. Daarnaast is er een Productovereenkomst,

conﬂicten juridisch moeten uitvechten.” Paridaans lijkt

waarin de te leveren producten met vereist kwaliteitsni-

overigens niet gebukt te gaan onder de harde boete-

veau zijn vastgelegd. Als laatste is er een tarievenblad,

afspraken. “Het prikkelt je om tot het gaatje te gaan.”

waarin de tarieven voor een periode van drie jaar zijn vastgelegd. Behoudens bijzondere ontwikkelingen, zo-

Apeldoorn

als de verhogingen van de brandstofprijs, liggen de ta-

Marc Veenhuizen, senior beleidsadviseur afval bij de

rieven vast voor de overeengekomen periode van drie

gemeente Apeldoorn, waar het afval wordt ingezameld

jaar. Jaarlijks overleggen wij met de gemeenten over de

door Circulus, is ‘absoluut voorstander’ van het escala-

kwaliteit van de door ons verrichte diensten.” Als een

tiemodel. “Het is transparant, omdat je vooraf duidelijk

gemeente bij een tussentijdse controle niet tevreden is

afspreekt hoe conﬂicten of klachten moeten worden

over de kwaliteit van het werk van RWM NV moet het

opgelost. Ik weet dat het vaak gevoelig ligt tussen par-

bedrijf de klacht binnen een maand oplossen. Deelen:

tijen. Veelal gaat dat onder het motto ‘het is niet nodig,

“Als we dat niet doen, kan de gemeente ons sommeren

want we vertrouwen elkaar toch’. Het gevolg is dat er

om alsnog binnen een week actie te ondernemen. Blij-

dan geen escalatieclausule komt. Dat is jammer, omdat

ven we dan nog nalatig, dan heeft de gemeente het

je toch gewoon met elkaar moet kunnen uitspreken dat

recht het contract geheel of gedeeltelijk te ontbinden

het best een keertje fout kan gaan. Zo’n bedrijfsmatige

of een nader vast te stellen boete op te leggen, waar-

aanpak hoeft niets af te doen aan de verstandhouding.

van de hoogte in verhouding moet staan tot de op-

Het laat eerder zien dat je elkaar serieus neemt en je

dracht die RWM niet goed heeft uitgevoerd. Tenslotte

voorkomt dat conﬂicten escaleren.”

■

heeft de gemeente nog de mogelijkheid om de fout op kosten van RWM door een derde te laten herstellen. Ik ben tevreden met deze heldere afspraken.” Volgens Deelen wordt zo voorkomen dat hij en gemeenten bij

Afspraken over serviceniveau en kwaliteit worden opgenomen in de dienstverleningsovereenkomst

conﬂicten ruziënd over straat gaan.

Tilburg In Tilburg zorgt het Brabants Afval Team (BAT) als gemeentelijk bedrijf voor het inzamelen van afval, de exploitatie van twee milieustraten en het integraal schoonhouden van de openbare ruimte. De geschiedenis van de organisatie gaat meer dan honderd jaar terug. In 1903 startte het werk als onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Eerst als ‘Reiniging en Vervoer’ en in de tachtiger jaren onder de naam ‘Milieudienst’. Later werd gekozen voor het modern klinkende BAT. Cees Paridaans, directeur van het BAT en lid van het hoofdbestuur van de NVRD, vertelt dat tussen het BAT en de gemeente niet echt een contract is gesloten. “Wij zijn immers onderdeel van het gemeentelijke apparaat. In die hoedanigheid zorgen wij voor de uitvoering van de wettelijk verplichte taken van de gemeente. Voor het schoonhouden van de openbare ruimte gelden wel speciﬁeke afspraken over de mate van opgeruimdheid. Daarbij is ook vastgelegd dat wij een boete moeten betalen als we niet voldoen aan de gestelde eisen. Dat

GRAM

juni 2011

WO RDE N RE CYCLINGPE RCE NTA G E S OVE RS CH AT?

Verschillen in gescheiden inzameling en hergebruik Van de hoeveelheid kunststofverpakkingen die wordt ingezameld, blijft 71 procent na sortering over voor hergebruik. Uiteindelijk wordt, na verdere sortering, 50 procent van de ingezamelde kunststoffen ingezet voor de productie van nieuwe kunststoffen. Dit blijkt uit onderzoek van de VROM-Inspectie. Gescheiden inzameling leidt dus niet automatisch tot hergebruik. De vraag is of dit ook geldt voor andere afvalstromen.

Door Ans Aerts “Over het algemeen weten we goed wat er van de

niet over die gegevens. Door het kunststofonderzoek

verschillende afvalstromen wordt ingezameld”, vertelt

zijn we wel getriggerd en speciﬁeker naar cijfers

Guus van den Berghe, senior adviseur bij Agent-

gaan kijken. We zijn ook in overleg gegaan met de

schap NL. “Maar we zijn er steeds van uitgegaan dat

inzamelbranche. Samen met hen gaan we op zoek

nagenoeg alles wat werd ingezameld, ook hergebruikt

naar de waarheid. Daar gaan we de komende tijd mee

werd. In de praktijk komen er ook andere spullen in

aan de slag.”

een glasbak terecht dan alleen glas en zitten er plastic zakjes tussen het papier, maar het ging daarbij slechts

Papiervezels

om een klein percentage uitval.“ Uit onderzoek van de

Hans Koning is directeur van de Federatie Neder-

VROM-Inspectie bleek dat een relatief groot deel van

landse Oudpapier Industrie (FNOI) en directeur van de

het ingezamelde kunststof niet in aanmerking komt

Metaal Recycling Federatie (MRF). Hij vertelt over de

voor hergebruik. Van den Berghe: “Dat heeft ons wel

berekening van de hoeveelheid oud papier die wordt

aan het denken gezet. De vraag is nu of dit ook voor

ingezameld en gerecycled: “De inzamelaars van oud

papier, textiel en andere stromen geldt.”

papier houden bij hoeveel er wordt ingezameld. De FNOI houdt bovendien jaarlijks een enquête on-

Signiﬁcante uitval

der haar leden. Dat geeft een goed beeld van de

Van den Berghe vindt het echter te voorbarig om te

hoeveelheid die wordt ingezameld. Dit cijfer wordt

stellen dat er sprake is van een overschatting van

vervolgens gedeeld door de hoeveelheid papier en

de recyclingpercentages. “Ik durf niet te stellen dat

karton die op de Nederlandse markt komt, rekening

we onszelf rijk hebben gerekend. Daarvoor zal eerst

houdend met import en export.” Hieruit blijkt volgens

het nodige onderzoek moeten worden gedaan. Voor

Koning dat 82 procent van het ingezamelde papier

andere stromen kan het weer heel anders liggen dan

en karton wordt gerecycled. Bij recycling van papier

voor kunststof.” Volgens Europese regels zou er bij

en karton is sprake van een kleine hoeveelheid uitval.

het vaststellen van recyclingpercentages rekening

De belangrijkste reden hiervoor is dat papiervezels

moeten worden gehouden met een signiﬁcante

zes tot zeven keer kunnen worden gerecycled. Daar-

uitval. Van den Berghe: “Tot nog toe zag het er naar

na zijn ze niet meer bruikbaar.

uit dat er geen sprake was van een signiﬁcante uitval

van glas, textiel, papier en andere stromen. Tot het

Ook voor metaal wordt de hoeveelheid die wordt

tegendeel bewezen is, blijft dat onze lijn. Op het

ingezameld afgezet tegen de hoeveelheid die op de

moment dat vaststaat dat bij een bepaalde stroom

markt komt. Minstens 80 procent van het ingezamelde

wel sprake is van een signiﬁcante uitval, gaan we

metaal wordt gerecycled, schat Koning. “Voor het

daar rekening mee houden en zullen we dat ook naar

grootste deel van de stromen metaal die we in-

Europa rapporteren. Maar vooralsnog beschikken we

zamelen, kunnen we dit exact berekenen. Maar voor

GRAM

juni 2011

bijvoorbeeld de hoeveelheid koper die is verwerkt

Kostenbesparende initiatieven

in elektrische apparaten, is die berekening lastiger.

Voor de stromen textiel, papier en metaal geldt dat

En dat geldt dus ook voor de berekening van het

het grootste deel dat wordt ingezameld, ook daad-

aandeel dat hiervan wordt gerecycled. Daar willen

werkelijk wordt gerecycled. Gescheiden inzamelen is

we meer inzicht in krijgen. Samen met de Nederland-

wel een voorwaarde om hergebruik te optimaliseren.

se staalproducenten, gieterijen en producenten van

Inzamelen van papier samen met organisch materiaal

elektrische apparaten willen we uitzoeken hoe we tot

levert problemen op, omdat dit vervuiling van het papier

duidelijkere cijfers kunnen komen.” Het metaal dat

veroorzaakt. Dit geldt ook voor de combinatie papier

wordt ingezameld, kan op een hoogwaardige wijze

en kunststof, omdat kunststofverpakkingen waarin

worden gerecycled, waarbij geen sprake is van uitval.

vloeistoﬀen hebben gezeten, kunnen gaan lekken. Van

In feite kan metaal een oneindig aantal keren worden

den Brink: “En papier met textiel levert problemen op,

gerecycled.

omdat uit papier vezels vrijkomen die in het textiel gaan zitten, waardoor het niet meer geschikt is voor

Hielke van den Brink is secretaris van de Vereniging

hergebruik. Gescheiden inzameling leidt tot product- of

Herwinning Textiel (VHT). Hij vertelt: “De gegevens

materiaalhergebruik. Gemeenten moeten zich niet rijk

over de textielinzameling worden verkregen van

rekenen en inzetten op kostenbesparende initiatieven

de inzamelaars. Deze cijfers worden afgezet tegen

die ten koste gaan van de kwaliteit.”

gegevens van Agentschap NL over de totale hoeveel-

Winst is er bovendien nog te behalen aan de inzamel-

heid restafval die wordt aangeboden. Daar rolt dan

kant. Dit gaat met name op voor textiel, maar ook

een recyclingpercentage uit.” Een groot deel van het

voor metaal. Volgens Van den Brink worden de beste

textiel dat in Nederland wordt ingezameld, is geschikt

resultaten voor inzameling van textiel bereikt met

voor hergebruik, zoals kleding die een tweede leven

een combinatie van een goede inzamelstructuur en

krijgt. Een ander deel krijgt bijvoorbeeld een nieuwe

voorlichting aan burgers. Ditzelfde geldt voor metaal

bestemming als poetslap. Ongeveer 5 procent van

en papier. Koning: “Gemeenten hebben dit in de

het ingezamelde textiel kan geen nuttige toepassing

afgelopen jaren goed aangepakt door huis-aan-huis in

meer krijgen en gaat de verbrandingsoven in. Uit

te gaan zamelen of meer inzamelbakken te plaatsen.

een onderzoek dat de VHT in samenwerking met

Daar zien we de resultaten van terug. Voor het ophogen

Agentschap NL in 2009 liet uitvoeren, bleek dat

van de inzamelresultaten voor metaal is het belangrijk

een vrij grote hoeveelheid textiel in het restafval

dat burgers de mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld

belandt. Slechts 35 procent hiervan is nog geschikt

kleine huishoudelijke apparaten apart in te leveren.

voor producthergebruik. Bovendien wordt slechts

Maar er is ook een rol weggelegd voor producenten.

38 procent van de totale hoeveelheid afgedankt tex-

Door minder composieten in een product te verwerken,

tiel ingezameld.

wordt maximaal hergebruik van materialen mogelijk.”

GRAM

juni 2011

WO RDE N RE CYCLINGPE RCE NTA G E S OVE RS CH AT?

Monitoring Nedvang Joris van der Meulen, manager Inzameling en Re-

stof materiaalstromen en een reststroom. De kunststof

cycling bij Nedvang: “Nedvang baseert zich bij de

materiaalstromen worden vervolgens aan kunststof-

monitoring en haar rapportage op de EU-beschik-

recyclebedrijven binnen Europa verkocht. Deze gebrui-

king 2005/720/EG, waarin is vastgelegd hoe gege-

ken de materiaalstromen vervolgens weer als input om

vens voor het hergebruik moeten worden bepaald.

nieuwe grondstof van te maken. In 2009 is 71 procent

Deze beschikking vormt de basis voor de Monito-

van al het bij huishoudens ingezamelde materiaal na

ringsrapportage van Nedvang. Op basis van deze

sortering door kunststof- recyclebedrijven afgenomen.

voorschriften, gaan wij uit van het gewicht van het

Gedurende 2010 is dat percentage opgelopen naar

kunststofverpakkingsmateriaal dat de sorteerinstal-

bijna 80 procent. De voorlopige resultaten geven aan

laties verlaat en in het recyclingproces terecht komt.

dat over 2010 gemiddeld 77 procent van het uitgesor-

Deze manier van meten en rapporteren hebben wij

teerde gewicht door recyclebedrijven is afgenomen om

ook eerder, bij de cijfers over 2008, toegepast. Het

er weer kunststof grondstof van te maken. Het ingeza-

toenmalige ministerie van VROM heeft dat toen

melde materiaal bestaat echter niet geheel uit kunststof

overgenomen en deze cijfers vervolgens ook aan

verpakkingsafval. Een beperkt deel bestaat ook uit niet-

Brussel gerapporteerd. De VROM-inspectie heeft het

kunststof (verpakkings)afval.

hergebruikcijfer dat we op deze manier voor 2009 hebben vastgesteld en gerapporteerd, namelijk 71

Inzamelrespons

procent van het gesorteerde materiaal, ook beves-

Om het percentage hergebruikt kunststof te laten stij-

tigd. Er is wat ons betreft dus geen sprake van on-

gen is een adequate en professionele inzamelstructuur

duidelijkheid in de meet- en registratiemethode.

noodzakelijk, zodat de burger zijn kunststof verpakkingsafval op een laagdrempelige en klantvriendelijke

Voorlopige resultaten

manier gescheiden kan aanbieden. Dit betekent voor

Het gescheiden ingezamelde kunststof verpak-

gemeenten dat de inzamelrespons verder zal stijgen.”

kingsafval wordt gesorteerd in een vijftal kunst(foto’s: PRN)

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

T ER UGBLIK N V RD JAARCONGRE S

‘Over Grenzen’

door Karin Hegeman

Afval in wereldsteden, grensverleggend presenteren, Nederland als grondstoﬀenrotonde en duurzaamheid voor de lange termijn. Thema’s die aan de orde kwamen tijdens het NVRD Jaarcongres dat op 26 mei jl. in het Scheldetheater in Terneuzen plaatsvond. Met Delta Milieu en de gemeente Terneuzen als gastheren en oud Tweede Kamerlid Kees Vendrik als dagvoorzitter.

Na een hartelijk welkom door burgemeester Lonink van Terneuzen, hield NVRD voorzitter Govert Veldhuijzen zijn traditionele jaarrede. Eerste gastspreker was Christof Delatter, coördinator van het Vlaamse InterAfval. Onder het motto ‘Belgen doen het beter’ liet hij Nederland ver achter zich op het gebied van gescheiden inzameling, hergebruik en recycling. “Alleen bij het inzamelen van gft-afval ligt Nederland nog op kop. Voor alle andere fracties scoort Vlaanderen aanzienlijk beter.” In België ligt het recyclingpercentage op 73%, in Nederlands slechts op 49%. In Vlaanderen wordt 30% meer glas ingezameld, vier keer zoveel klein gevaarlijk afval en drie keer zoveel elektronica afval. Per inwoner wordt 81 kilo bouwen sloopafval ingezameld tegen slechts 41 kilo in Nederland. Vlaanderen heeft 1 milieustraat op 17.500

Christof Delatter

inwoners tegen Nederland 1 op 43.800 inwoners. Delatter verklaart de grote verschillen door het feit dat de

ziet Nederland als knooppunt in Europa, de ‘grondstof-

producentenverantwoordelijkheid in Vlaanderen goed

fenrotonde’, om hoogwaardig afval in te zamelen. ‘Door

is geregeld, dat het subsidiebeleid vruchten afwerpt en

onze grote havens zijn we logistiek interessant. Daarbij

dat gemeenten letterlijk worden gedwongen tot een ver-

hebben we al de kennis en kunde in huis om afval eﬀec-

gaande gescheiden inzameling. In tegenstelling tot de

tief om te zetten in nieuwe bruikbare grondstoﬀen.’

Nederlandse gemeenten die op afval- en milieugebied in belangrijke mate zelf de dienst uit maken.

Hans Groenhuis, directeur Rova en NVRD-bestuurslid, pleitte voor een verregaande retoureconomie omdat

Na een onderhoudend verhaal van hockeycoach Marc

grondstoﬀen niet onuitputtelijk zijn. Met haar leden heeft

Lammers over het Nederlands dameshockeyteam,

de NVRD gesproken over producentenverantwoordelijk-

presenteerde Ljiljana Rodic, docent aan de TU Wage-

heid, hergebruik, klimaatproblematiek en de dienstverle-

ningen, het UN habitat onderzoek naar afvalbeheer in

ning. “Producenten moeten veel meer recyclen zodat al-

19 wereldsteden. NVRD-directeur Erik de Baedts sloot

leen het allerlaatste beetje restafval naar de avi’s gaat. Er

het ochtendprogramma af met een presentatie over de

zitten nog steeds te veel bruikbare stromen, grondstoﬀen,

(inter)nationale rol van de NVRD. “Afval is een Europese

in het restafval. Die moeten we scheiden van het daadwer-

aangelegenheid en het ketenbeleid houdt niet op bij de

kelijke afval.”

grenzen. De NVRD zet zich via MWE en ISWA in om duur-

Oud minister van VROM Hans Alders sloot de rij van con-

zaam afvalbeleid internationaal vorm te geven.”

gressprekers met een presentatie over het belang van

Tas vol grondstoﬀen

maat ook schaarser. Wereldwijd komt er meer en meer

BKN-voorzitter Bram Robaard opende het middagpro-

aandacht voor recycling en hergebruik en de benadering

gramma met een korte presentatie over het belang van

van afval als economisch goed. Daarom moeten we ons

materiaal- en producthergebruik. Daarna was het woord,

hard maken voor de grondstoﬀenrotonde in Nederland.”

duurzaamheid. “Grondstoﬀen worden steeds belangrijker

weliswaar op video, aan D66-Kamerlid Stientje van Veldhoven. Zij wil van Nederland het recyclingcentrum voor

Na een paneldiscussies met de zaal introduceerde

grondstoﬀen van Europa maken. Afval is big business

Twente Milieu en Rova het NVRD Jaarcongres 2012 en

volgens Stientje van Veldhoven: ‘Afval bestaat vrijwel

sloot Govert Veldhuijzen de congresdag af. De NVRD, de

niet. Je vuilniszak is eigenlijk een tas vol grondstoﬀen,

gemeente Terneuzen en Delta Milieu kijken terug op een

energie en mest, maar dan allemaal door elkaar. Dat kun

geslaagd jaarcongres. Uit een evaluatie blijkt dat ook de

je scheiden en hergebruiken. Goed voor de economische

deelnemers zeer tevreden waren. Wel zien zij graag meer

bedrijvigheid en goed voor het milieu.’ Van Veldhoven

interactie met sprekers in het middagprogramma. ■ GRAM

juni 2011

N VRD TOE KOMSTV ISIE AFVA L - E N G ROND S TOFFE NB E H E E R

Welke rol vervult de afvalbranche? De afvalwereld verandert. De toekomst van de afvalbranche ligt in de toenemende waarde van afval en grondstoffen. Maar hoe moeten we hier als afvalbranche mee omgaan? Wat wordt onze rol, welke stappen moeten we nu nemen? En wat betekent dat voor de zorgplicht? Om een antwoord te vinden op deze vragen heeft de NVRD een breed gedragen visie op de toekomst van onze branche geformuleerd.

door Samuel Stollman Grondstoﬀenleverancier Startpunt van de visie is dat we zoveel mogelijk grond-

verantwoordelijkheid zou, in combinatie met de stijgende

stoﬀen uit ons restafval willen halen en deze op een

grondstoﬀenprijzen, kunnen leiden tot een afvalbeheer dat

hoogwaardige manier recyclen. Hiervoor is het van be-

zich meer en meer buiten de invloedssfeer van de overheid

lang dat de productketen optimaal functioneert. Dat wil

af speelt. Toch zal er ook in de toekomst een belangrijke rol

zeggen dat de producent, de consument, de burger en de

zijn weggelegd voor de gemeenten en haar publieke bedrij-

inzamelen recyclingbranche gezamenlijk zorg dragen

ven. Er zal immers altijd restafval verwijderd moeten wor-

voor de transitie van een lineaire naar een circulaire keten

den. Verder heeft de gemeente de zorg voor de openbare

met een minimale lekkage van herbruikbare grondstof-

ruimte. Ze zal hierover altijd de regie blijven voeren en ka-

fen. Door onderlinge afstemming zal een product in de

ders stellen voor alle activiteiten die zich hierin afspelen.

afdankfase niet uit de keten verdwijnen, maar als recyclebaar materiaal een tweede leven vinden in een nieuw pro-

Binnen deze kaders wordt de producent verantwoordelijk

duct. Dit uitgangspunt vraagt naast goede afstemming

voor de inzameling en recycling van producten die hij op

ook het intensief en actief aangaan van partnerschappen

de markt heeft gebracht. Deze worden als het ware uit

in de keten. Zo kunnen producenten en de afvalbranche

de zorgplicht getild. De producent kan gebruik maken

met elkaar om de tafel gaan om de recyclebaarheid van

van de afvalinzamelstructuur van de gemeenten. Uiter-

een product te vergroten. Daarnaast moeten we af van

aard tegen volledige vergoeding van de kosten. Voordeel

‘end-of-pipe’ oplossingen die enkel gericht zijn op de

van deze situatie is dat de gemeente de volledige regie

wafvalfase van een product. De kennis en kunde die in

houdt over haar openbare ruimte en wat hierin gebeurt.

het huidige afvalbeheer voor handen is, moet worden

De gemeente biedt haar infrastructuur tegen kostprijs

gebruikt om het ontwerp-, inkoop-, productie- en recycle-

aan aan de producent. Consequentie hiervan is dat de

proces te optimaliseren. Om tot maximaal hergebruik van

producent de waarde van afval in handen heeft, maar

afvalstoﬀen te komen, is het verder van belang dat we de

dus ook de kosten van stromen (restafval) met een nega-

recycling van een afvalstroom niet stoppen wanneer de

tieve waarde draagt.

inzameling en bewerking ervan kostentechnisch nog niet rendeert. Het verdient de voorkeur in dat geval, vanuit

Instrumenten en prikkels

het oogpunt van grondstoﬀenschaarste, te werken aan

Deze duidelijke rolverdeling leidt in combinatie met de

optimalisatie van de achterliggende keten waardoor de

juiste mix en inzet van instrumenten tot de gewenste

recycling wél rendabel wordt.

duurzame grondstoﬀenketens. Hierbij moet worden gezorgd dat instrumenten op die plek in de keten worden

Verantwoordelijkheden

ingezet waar ze het meeste eﬀect sorteren. Hiervoor

Een belangrijke vraag luidt: welke rol is voor wie wegge-

moet goed moet worden bekeken welke actoren in de

legd? Van oudsher zijn gemeenten verantwoordelijk voor

keten het meest gevoelig zijn voor het instrument, en

het inzamelen en verwijderen van afval. Vraag is echter

waar het meeste handelingsperspectief zit om ook daad-

of deze zorg nog een gemeentelijke plicht moet zijn wan-

werkelijk gevolg te geven aan de prikkel. Dit betekent

neer afval haar negatieve waarde verliest en als waarde-

eveneens dat er tegen maatschappelijk verantwoorde

volle grondstof op de markt wordt gebracht. Producenten-

kosten een alternatief beschikbaar moet zijn.

GRAM

juni 2011

Afvalpreventie We moeten dus van sturing die ingrijpt op de afvalfa-

over eﬀectieve en eﬃciënte dienstverlening richting pro-

se van een product, naar prikkels die ertoe leiden dat

ducenten is van belang om de kostendekkendheid van

er minder materialen onnodig in de afvalfase komen.

de gemeentelijke taken te waarborgen. Deze informatie

Dit betekent meer sturing op afvalpreventie en het sti-

kan ook worden ingezet bij de belangenbehartiging en

muleren van producthergebruik. Concreet kan hierbij

onderhandelingen met producentenorganisaties over

worden gedacht aan ‘ecodesign’, productbelasting ge-

de vergoedingen voor de dienstverlening. Daarnaast

relateerd aan recyclebaarheid of een retourpremie op

zal de NVRD aansluiting zoeken bij andere sectoren die

grondstoﬀen. Binnen het brede instrumentarium moet

grondstoﬀenhergebruik bezig zijn. Overleg en kennis-

er verder een balans zijn tussen reguleren, faciliteren

uitwisseling met andere branches en ketenpartners over

en communiceren. Regulerende instrumenten op con-

duurzaamheid en innovatie kan ook de afvalbranche ver-

sumentenniveau blijken te werken. Statiegeld en diftar

der helpen. Onderdeel hiervan is het opzetten van een

zijn hiervan succesvolle voorbeelden. Daarnaast zijn er

‘Recycling Innovatie Agenda’ die partijen vanuit de hele

ﬁnanciële prikkels die op hogere schaal, onder de juis-

productieketen om de tafel brengt om gezamenlijk tot

te voorwaarden, eveneens kunnen bijdragen tot meer

initiatieven te komen die innovaties van de keten ten be-

grondstoﬀenhergebruik. Denk hierbij aan het belasten

hoeve van betere recycling aanzwengelen.

van een te hoge restafvalproductie of het belonen van bovengemiddelde recycleprestaties. Ook met communi-

De toekomstvisie is opgesteld op basis van interviews

catie valt veel te bereiken. Burgers moeten in zowel hun

en een drietal strategische ledensessies. Reacties en

aankoop- als afdankgedrag gestuurd worden door mid-

input ter verbetering of verscherping van de toekomst-

del van campagnes en voorlichting. Daarnaast moet de

visie zijn van harte welkom, en zullen uiteraard worden

bewustwording van het doel van goed afvalgedrag wor-

meegenomen in de vervolmaking van de visie. Verder

den vergroot. Ten slotte is het van belang dat er vanuit

zal de komende tijd worden bekeken welke concrete

de hele breedte van de keten een duidelijk en eenduidig

acties we als branche moeten gaan oppakken en welke

signaal richting burger en consument wordt verspreid.

instrumenten ervoor nodig zijn om stappen te zetten in de richting van een duurzame keten gericht op optima-

De NVRD

le grondstoﬀenrecycling. Tijdens de Algemene Leden-

Wat is de rol van onze branchevereniging in het bereiken

vergadering van de NVRD op 23 november aanstaande

van deze doelen? In de eerste plaats zullen we de leden

zal de deﬁnitieve toekomstvisie samen met een actie-

met kennis en benchmarking moeten ondersteunen in

plan ter beoordeling aan de leden worden voorgelegd.

hun zorgplicht en dienstverleningstaken. Kennisdeling

Voor vragen en opmerkingen: stollman@nvrd.nl

■

Van een container met afval naar een container vol waardevolle grondstoﬀen. [Foto: Houben/Nationale Beeldbank]

GRAM

juni 2011

door Laurent Chevalier

ARN investeert in nieuwe turbine én vergistings- en nacomposteringsinstallatie De turbine die zeker 30 jaar mee gaat, wordt op z’n plaats gehesen.

Terwijl in afvalland angst regeert over de gevolgen van de

Eigen beheer-aanpak

economische crisis investeert Afvalenergiecentrale ARN B.V.

Op de vraag hoe ARN het aandurft om juist in deze

in Beuningen onder Nijmegen fors in de toekomst. Bij het

tijd zo fors te investeren, antwoordt algemeen direc-

bedrijf, dat kortgeleden vijfentwintig jaar bestond, wordt een

teur Gerard van Gorkum: ”We hebben een structureel

complete turbine bij één van de verbrandingslijnen vervangen.

gezonde basis en we zijn verzekerd van voldoende

Daarnaast start binnenkort de bouw van een vergistings- en

aanbod van afval door de regio’s-aandeelhouders. Door

nacomposteringsinstallatie. De gezamenlijke investering be-

hun deelname en directe zeggenschap in het bedrijf

draagt circa 20 miljoen euro.

zijn de regio’s erg betrokken bij het wel en wee van het bedrijf. Bovendien zijn ze er groot voorstander van om

ARN is een publiek-private vennootschap met als aan-

zo min mogelijk met afval te slepen. En ik denk dat we

deelhouders en aanbieders van afval de regio’s Nij-

de afgelopen jaren wel hebben bewezen ons mannetje

megen, De Vallei, Rivierenland en het Duitse afval- en

te staan op het gebied van duurzame afvalverwerking.”

milieuconcern Remondis. Het afgelopen jaar werd bij

Over de vervanging van één van de turbines, inclusief

het bedrijf 550.000 ton afval be- en verwerkt. Daarvan

tandwielkast en generator zegt Van Gorkum: ”Na vijf-

werd 260.000 ton, waaronder gft-afval, afgevoerd naar

entwintig jaar werd het tijd voor vervanging. Vooraf-

recycle-installaties elders. De twee verbrandingslijnen

gaand aan die beslissing hebben wij in samenwerking

waren goed voor de verwerking van ruim 280.000 ton

met externe deskundigen alle mogelijke andere opties

afval en de productie van 193.000 MWh elektriciteit.

de revue laten passeren, waaronder ook een grote revi-

GRAM

juni 2011

sie. Daaruit bleek dat complete vervanging de grootste

termijn relatief eenvoudig uit te breiden naar

zekerheid biedt dat we weer decennia lang ongestoord

een schaalgrootte van totaal 70.000 ton gft-

verder kunnen.” Inmiddels is de nieuwe turbine op zijn

afval per jaar. Van Gorkum vertelt dat de bouw

plaats gehesen.

van de installatie al op zeer korte termijn van start gaat. “De provincie Gelderland en de ge-

Medio dit jaar wordt het project afgerond, van begin tot

meente Beuningen hebben reeds de vergun-

eind in eigen beheer en met eigen personeel. Over deze

ningen verleend voor de bouw en exploitatie

aanpak zegt Van Gorkum: “Het grote voordeel daarvan

en de contracten voor de werkelijke bouw

is dat projectfouten worden voorkomen, omdat onze

zijn rond. Ik ga er van uit dat we de installatie

mensen het bedrijf door en door kennen en precies

in de loop van volgend jaar kunnen testen en

weten wat de mogelijkheden en beperkingen van de

opstarten, waarna alles eind 2012 deﬁnitief

installatie zijn. Al doende leren ze ook de nieuwe tur-

kan draaien.” Ook bij dit project heeft ARN

bine goed kennen. Bijkomend voordeel is dat deze pro-

gekozen voor bewezen techniek en bouw in

Gerard van Gorkum,

jectopzet kostenbesparend werkt. Dit is dus echt een

eigen beheer. Remondis heeft reeds meerdere

algemeen directeur ARN

kwestie van win-win.” Het interne projectteam wordt

vergelijkbare installaties gebouwd en exploi-

bijgestaan door Henk Bresser van KEMA, de internatio-

teert deze naar volle tevredenheid.

nale autoriteit op het gebied van energieconsultancy. “In het projectteam van ARN zitten deelnemers uit zo-

Voor de toepassing van het biogas dat in de installatie wordt geprodu-

wel productie als onderhoud. Zij vullen elkaar perfect

ceerd, kan ARN kiezen uit diverse mogelijkheden. Van Gorkum: “Het

aan, waardoor we knopen steeds snel kunnen doorhak-

biogas kan worden gebruikt voor de productie van elektriciteit, aardgas

ken en ik me geheel kan richten op de grote lijn.”

of transportbrandstof voor vuilniswagens of andere voertuigen. Een andere mogelijkheid is dat wij met deze productie-eenheid brandstof-

Productie biogas

leverancier worden voor het busvervoer in de regio Nijmegen. Na inge-

Begin dit jaar kreeg de ARN-directie ook het groene

bruikname van de installatie hoeft het gft-afval uit deze regio in ieder

licht voor de bouw op de bestaande locatie van een

geval niet meer naar installaties elders in het land te worden afgevoerd.

vergistingsinstallatie voor gft-afval. Daaraan gekop-

Al met al draagt de installatie zo in alle gevallen bij aan de klimaatambi-

peld wordt een composteringsinstallatie gebouwd om

ties van de regio om de uitstoot van CO2 terug te dringen.”

het materiaal dat na vergisting overblijft op te werken

Van Gorkum sluit niet uit dat in de toekomst bijvoorbeeld ook biomas-

tot een zeer hoogwaardige compost. Bij het vergisten

sastromen zoals bermmaaisel, groen afval (snoeihout) en eventueel

van gft-afval wordt biogas gewonnen, waarvoor diver-

zelfs swill (organisch afval uit grootkeuken en horeca) en/of organisch

se afzetmogelijkheden zijn. Met de bouw van deze in-

afval uit de voedingsmiddelenindustrie worden verwerkt. Vrees dat er

stallatie kan ARN haar regionale activiteiten verbreden

op enig moment te weinig aanbod zal zijn, heeft hij niet. “Als ik kijk

in de richting van recycling en hergebruik. De primaire

naar de nationale milieudoelstellingen en de provinciale en regionale

ontwerpcapaciteit van de installatie bedraagt circa

ambities verwacht ik dat het aanbod verder kan stijgen door intensi-

40.000 ton gft-afval per jaar. Van deze hoeveelheid is

vering van het gescheiden inzamelen van gft-afval. Zolang de kosten

ARN nu al verzekerd. In de planvorming, het ontwerp-

van afzonderlijke inzameling en verwerking van gft-afval op een lager

concept en bij de vergunningsaanvraag is al rekening

niveau liggen dan de kosten voor verbranding, is een dergelijke inten-

gehouden met de mogelijkheid om de capaciteit op

sivering ook vanuit ﬁnancieel opzicht altijd na te streven.”

■

- LEVERING EN MONTAGE VAN ROETFILTERS - GECERTIFICEERD VOLGENS HD REGELING OF VERT - OMZETTINGSGRAAD BOVEN 90% - GOEDGEKEURD DOOR ARBEIDSINSPECTIE

BEL (0341) 467070 WWW.BUCHLI.NL

SCHOON MILIEU, OOK VOOR MEDEWERKERS

Verkiezing Uitblinker groot succes Kees Aalders, straatreiniger bij ROVA in Winterswijk, mag zich een jaar lang de Uitblinker 2011 noemen. Hij kreeg de meeste publieksstemmen en is door de jury uitgeroepen tot Uitblinker van het jaar. De tweede prijs was voor Onne Bouwman, straatveger en coördinator wijkbeleid zwerfafval voor de gemeente Zaanstad. Herman Onland, die verantwoordelijk is voor het onderhouden en schoonhouden van de speeltuinen in de gemeente Oirschot, eindigde als derde in de verkiezing van de Uitblinker van het jaar.

TV-presentator Rob Geus met Uitblinker Kees Aalders

De Uitblinker werd bekendgemaakt en uitgereikt op woensdag 18 mei

beloond. Daarnaast willen de participerende partijen

tijdens de ReinigingsDemoDagen in Lelystad. Presentatie was in handen

met deze verkiezing een positieve bijdrage aan het

juryvoorzitters en Nederland Schoon ambassadeur Rob Geus. Van Govert

imago van het vak van reiniger en de reinigings- en

Veldhuijzen, bestuursvoorzitter van de NVRD, ontving winnaar Kees

afvalbranche in het algemeen leveren.

Aalders een mooie trofee en een cadeaubon ter waarde van 250 euro. Alle tien genomineerden werden beloond met een bloemetje, een inge-

Top 3

lijst portret plus een afdruk op canvas. Rob Geus benadrukte nog eens

Ruim 30 professionals zijn door collega’s of andere

dat de jury alle genomineerden als winnaars beschouwt; ze hebben

bekenden aangemeld via de speciale actiewebsite

immers allemaal hebben laten zien dat zij uitblinken in hun werk.

www.uitblinkervanhetjaar.nl. Uit deze aanmeldingen heeft de jury, waarin zowel NVRD, Gemeente Schoon

Waardering

en Nederland Schoon zijn vertegenwoordigd, tien

De prijswinnaars staan symbool voor de vele professionele (straat)-

personen genomineerd. Zij onderscheidden zich door

reinigers, die zich iedere dag weer inzetten om Nederland schoon en

hun buitengewone inzet en enthousiasme. Bij de jure-

leefbaar te houden. De straat zichtbaar schoonvegen werkt preventief

ring werden de genomineerden op een aantal criteria

en beperkt de hoeveelheid zwerfafval aanmerkelijk. De straatreinigers,

beoordeeld. Zo is gekeken naar hun inzet, de communi-

straatvegers, medewerkers groenbeheer en medewerkers afvalbeheer

catievaardigheden en of zij een innovatieve werkwijze

spelen een belangrijke rol in de schoonheid en veiligheid van de wijken

in hun werk gebruiken. Volgens de jury voldeden de

en verdienen het dan ook om eens goed in het zonnetje te worden

drie genomineerde reinigers in de Top 3 allen aan het

gezet. De verkiezing van de Uitblinker van het Jaar is een initiatief van

geschetste proﬁel van de Uitblinker van het jaar. Het

Gemeente Schoon, de NVRD en Stichting Nederland Schoon en richt

aantal publieksstemmen heeft uiteindelijk de doorslag

zich juist op die collega of medewerker die zich op een bijzondere ma-

gegeven en Kees Aalders tot winnaar gemaakt.

nier voor een schone gemeente inzet. Zij worden voor hun harde werk

Feestelijk onthaal De winnaars wachtte een feestelijk onthaal op hun werk; de werkgevers zijn uiteraard enorm trots op hun prijswinnaars. Voor Uitblinker Kees had ROVA zelfs een speciaal feest georganiseerd. Ook vanuit de regionale pers, en zelfs landelijke radio en tv, was er veel belangstelling voor de Uitblinker van het jaar. De NVRD wil graag doorgaan met dit nieuwe initiatief. De vereniging voelt zich daarin aangemoedigd door de grote belangstelling vanuit de organisaties in de branche én het publiek. De Uitblinker van het jaar is initiatief van Gemeente Schoon, NVRD en Nederland Schoon. Govert Veldhuijzen, voorzitter van het bestuur van de NVRD, reikte de prijzen uit.

GRAM

juni 2011

GRAM

juni 2011

de andere genomineerden

Onne Bouwman, handveger/coördinator wijkbeeld zwerfvuil, gemeente Zaandam

Herman Onland, werfbeheerder/onderhoudsman speelterreintjes, Gemeente Oirschot

Ad Belzer, centrumconciërge, NV Reinis, Spijkenisse

Johan Brouwers, lediger Afvalbakken, gemeente Dongen

Johan Doeschot, netheidmedewerker wijkbeheer, Gemeente Hengelo (Ov.)

Gerrit-Jan Oudbier, medewerker machinaal vegen, Circulus BV Apeldoorn

Marco Pater, chauﬀeur/belader/ veegmachinist, ACV-Groep Ede

Fred Visser, uitvoerend medewerker toezicht en handhaving, GAD Gooi- en Vechtstreek

Firpo Zenon, medewerker vegen, Gemeente Amsterdam Zuidoost

[Foto’s van de uitreiking door:Ton van Til]

GRAM

juni 2011

[Portretten door: Marco Vellinga]

door Marc Maassen

Sturen op samenstelling van afval Inzicht in de samenstelling van de huishoudelijke afvalstroom opent deuren voor het bepalen van de gemeentelijke ambities ten aanzien van hergebruik, kostenbeheersing én klimaatbeleid. Daarnaast biedt kennis van de samenstelling kansen voor verbetering van de inzamelmethodiek en communicatie. Het bekijken van de samenstelling van het afval vanuit verschillende invalshoeken geeft verrassende inzichten. Dit blijkt uit de sorteeranalyses van het gemeentelijke samenwerkingsverband Gooi en Vechtstreek waarbij naast hergebruik, ook gekeken is naar CO2-, kosten- en volumereductie.

Voor het gewest Gooi en Vechtstreek, een samenwerkingsverband van negen gemeenten, vormt de samenstelling van huishoudelijk afval al jaren een inspiratiebron. Dit geldt zowel voor het beleid en de hergebruikdoelstellingen als voor het beperken van de afvalverwijderingskosten. In de periode 20032010 steeg het percentage hergebruik in de regio van 48% naar 55%. De afvalverwijderingskosten namen in dezelfde periode substantieel af. In 2010 werd in Gooi en Vechtstreek bovendien ruim 41 Kton CO2 – uitstoot vermeden door het gescheiden inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval. Gooi en Vechtstreek, als regio vallend binnen stedelijkheidsklasse 2, heeft de ambitie om de lat te leggen op minimaal 60% hergebruik van het huishoudelijke afval aan het eind van 2014. Daarmee wordt ook een substantiële bijdrage geleverd aan het regionale klimaatbeleid door ruim 45 Kton CO2-uitstoot te vermijden. Dit komt overeen met de hoeveelheid CO2 die wordt uitgestoten als gevolg van het elektriciteitsverbruik van ca. 22.000 huishoudens. De insteek is om het verbetertraject net als voorgaande jaren budgettair neutraal te realiseren. De basis voor het opstellen van het beleid en het realiseren van de ambities vormen de uitkomsten van de begin 2011 afgeronde sorteeranalyse, waarbij de samenstelling van het huishoudelijk restafval in Gooi en Vechtstreek is onderzocht. Dit jaar wordt in Gooi en Vechtstreek naast hergebruik, ook gekeken naar CO2-, kosten- en volume reductie. Dit laatste aspect met het oog op kansen voor het optimaliseren van de inzamelmethodiek. Het bekijken van de huishoudelijke restafvalstroom vanuit verschillende invalshoeken geeft verassende inzichten. [Foto: J. Antonio-van de Pol/Nationale Beeldbank]

GRAM

juni 2011

GRAFIEK 1

Sturen op gewicht De taartdiagram (grafiek 1) laat de samenstelling van het restafval in Gooi en Vechtstreek in 2010 zien in gewichtspercentages. Uit de diagram is op te maken dat gft-afval met 38% en oud papier en karton (opk) met 14% de omvangrijkste potentieel herbruikbare afvalstoffen zijn, die nog in het restafval worden aangetroffen. Slechts 10% van het restafval bestaat uit niet herbruikbaar afval (zoals stofzuigerzakken, kattenbakvulling, sanitair papier e.d.). GRAFIEK 2

GRAFIEK 3 Om de resultaten in perspectief te plaatsen is de samenstelling van het restafval in Gooi en Vechtstreek vergeleken met een aantal ‘best practices’ in het land. In vergelijking met de ‘best practices’ is voor Gooi en Vechtstreek het potentieel aan afvalscheiding berekend. Uit graﬁek 2 blijkt dat, indien Gooi- en Vechtstreek dezelfde prestaties zou leveren als de best practices van elke fractie, in totaal nog 11.430 ton afval extra gescheiden ingezameld zou kunnen worden (blauwe kolom). De meeste scheidingswinst, uitgedrukt in tonnen afvalscheiding, is te behalen met de fractie gft-afval (ca. 6.000 ton). Daarmee zou in theorie het huidige inzamelresultaat in Gooi en Vechtstreek van 23.000 ton gft-afval in 2010 komen op 29.000 ton. Een stijging van ruim 25%. Op basis van de invalshoek gewicht zal men

GRAFIEK 4

zich in Gooi en Vechtstreek dus optimaal moeten inzetten op het optimaliseren van de gft-inzameling.

Sturen op CO2 Op basis van het potentieel aan afvalscheiding is ook het potentieel aan CO2 uitstoot reductie per fractie te berekenen. Voor de berekening is het tonnage extra afvalscheiding vermenigvuldigd met een CO2 kengetal per fractie. In Gooi en Vechtstreek zou de uitstoot van 12.560 ton CO2 vermeden kunnen worden als de eerder genoemde 11.430 ton extra afvalscheiding wordt gerealiseerd. Anders dan bij hergebruik (hier is gftafval de fractie met de meeste potentie) is de meeste milieuwinst, als het gaat om CO2 reductie, te behalen bij de fracties oud papier en karton, met ruim 5.000 Kton en kunststof verpakkingen (plastic) met ca. 4.000 Kton. Ook textiel is vanuit CO2-oogpunt een interessante fractie (graﬁek 3). NB: De relatief lage CO2 score voor gft-afval is te wijten aan de huidige wijze van verwerking (composteren). Indien het gft-afval op een meer duurzame wijze zou worden verwerkt, zoals vergisten, neemt het CO2 resultaat aanzienlijk toe.

Sturen op volume Met het oog op de huidige ontwikkelingen, bijvoorbeeld ten aanzien van alternatieve inzamelmethoden, zoals het gespiegeld inzamelen (prioriteit aan de waarGRAFIEK 5 24

GRAFIEK 6 GRAM

juni 2011

foto: PRN

devolle fracties toekennen) en de discussie rondom het

gen volgen - gelet op het potentieel aan kostenbespa-

bron- dan wel nascheiden van kunststof verpakkingen

ring - op de voet. NB: In de besparing zijn de benodigde

is ook de volumesamenstelling van het restafval in Gooi

inspanningen om de extra hoeveelheid gft-afval geschei-

en Vechtstreek onderzocht taartdiagram (graﬁek 4) ).

den in te zamelen niet meegenomen. Het te verwachten ﬁnanciële voordeel kan als uitgangspunt dienen voor

De herbruikbare stromen gft-afval (11%), oud papier en

het doen van investeringen om de inzamelresultaten

karton (14%), kunststof verpakkingen (plastic; 26%), glas

te verbeteren. Op die wijze verloopt het verbetertraject

(2%) en textiel (4%) vormen samen 57% van het totale

‘budgettair neutraal’. Op de langere termijn kan de in-

volume van restafval. Kunststof verpakkingen alleen al

vestering voor structureel lagere kosten zorgen.

vormen een kwart van het totale aantal kubieke meter huishoudelijk afval dat jaarlijks wordt aangeboden.

Bij de berekening zijn de huidige inzamelvergoedingen

Indien de herbruikbare afvalstoﬀen gft-afval, opk, glas,

voor verpakkingen meegenomen. Het is onduidelijk

textiel en kunststof verpakkingen volledig uit het rest-

hoe de vergoedingenstructuur er na 2012 uit komt te

afval geweerd kunnen worden, zou een ledigingfre-

zien. Verder is niet duidelijk wat de consequenties zijn

quentie van 7x per jaar (tegenover nu 26 x per jaar)

van de dalende verwerkingstarieven voor restafval op

van het restafval in theorie toereikend kunnen zijn.

de langere termijn.

In de tabel hieronder is duidelijk te zien dat, indien

Als kostenbesparing het doel is zal Gooi en Vechtstreek

volumevermindering van het aangeboden restafval de

dus moeten inzetten op gft-afval, oud papier en karton

insteek is, sturen op kunststof verpakkingen de meest

en kunststof verpakkingen.

logische keuze zou zijn. (graﬁek 5)

Zichtbaar sturen Sturen op kostenbesparing

Zoals blijkt uit het voorbeeld bieden sorteeranalyses

Ook de potentiële besparing op de kosten is per fractie

een schat aan informatie. Het bekijken van de huis-

in kaart gebracht. Door het onttrekken van herbruik-

houdelijke restafvalstroom vanuit verschillende invals-

bare afvalsoorten aan de restafvalstroom nemen de af-

hoeken geeft verrassende inzichten en biedt kansen.

valverwijderingskosten af. Het positieve verschil in de

In Gooi en Vechtstreek worden de verworven inzich-

kosten tussen de herbruikbare stromen en de kosten

ten op korte termijn vertaald naar beleid en aanpak

van het restafval (die veelal hoger zijn) vormt de basis

voor de periode tot en met 2014. Communicatie over

voor (graﬁek 6)

de voortgang en vooral de prestaties ten aanzien van

In de tabel is te zien dat indien de best practice van gft-

is daarbij een belangrijke factor. Door te sturen op

afval in Gooi en Vechtstreek zou worden geëvenaard, de

samenstelling wordt de belangrijke bijdrage, die via

regio jaarlijks ruim € 200.000, - zou kunnen besparen.

het huishoudelijke afval wordt geleverd aan de ver-

De fracties oud papier en karton en kunststof verpakkin-

duurzaming van gemeenten, zichtbaar.

hergebruik, reductie CO2 uitstoot, kosten en volume

■

Over de auteur; Marc Maassen is beleidscoördinator bij GAD Gooi en Vechtstreek

GRAM

juni 2011

103

Containerwielen van Haco...

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers ĂŠcht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

DE ECOLOGISCHE OPLOSSING VOOR AFVALINZAMELING Die firma DHM uit Wolvega legt zich toe op de import van kraakperswagens van het Belgische merk VDK voor gemeenten en particuliere bedrijven. Het merk zoekt steeds verder naar technische oplossingen om afval efficiĂŤnter te kunnen inzamelen. Met de PUSHER 2000, MAX 3000, PUSHER IIK, ECOMAX en ECO 22 series biedt VDK en haar importeur een aantal sterke ecologische en economische oplossingen voor afvallogistiek. Met een doordracht perssysteem en een scala van eigen ontwikkelde beladingen voor de (kleine) rolcontainer tot 5m3 Eurocontainer levert DHM de VDK kraakperswagens in een zeer goede prijs/kwaliteit-verhouding. Ook kunnen de VDK opbouwen met DIN kader worden geleverd voor niet eigen beladingen. Houtstraat 2a 8471 ZX Wolvega Telefoon : 0561-611611 Telefax : 0561-617502

Technische steunpunten Aratech Aratech Aratech Loven Trucks Tilburg-Bastiaanse Allers Bedrijfswagens

Duiven Utrecht Amsterdam Heerlen Breda Venlo

nieuws Tekst: Bas Peeters

gelijk het verzorgingsgebied in te delen in verschillende gemeenten, stadsdelen

Bestuur

Ook in 2011 ondersteunt de NVRD

of wijken. Bij de uitvoering blijft de NVRD

Op de Algemene

Agentschap NL bij de uitvoering van het

samenwerken met MWH. Verder wordt er

Ledenvergadering

VNG-actieprogramma Gemeente Schoon.

gesproken met Agentschap NL over inte-

van 27 mei in

Agentschap NL en de NVRD hebben daar-

gratie van beide benchmarks.

Terneuzen is

toe deze maand formeel een overeen-

Voor meer informatie of deelname:

Hermann Jäger

komst gesloten. Met deze overeenkomst

Alexander Vos de Wael,

benoemd als nieuw

is de basis gelegd voor de verdere ver-

Vosdewael@nvrd.nl

bestuurslid. Van 1975 tot heden

ankering en borging van het programma. Om zwerfafval in gemeenten beter te

Investeren in klimaat en afvalbeheer

heeft Hermann Jäger voor en aan de

bestrijden, is de NVRD gevraagd de kennis

In de VN-klimaatonderhandelingen is

gemeente Rotterdam gewerkt in diverse

daarover verder te ontwikkelen en uit te

afvalbeheer voor het eerst genoemd als

functies waarvan sinds maart 2009 tot

wisselen. Dit doet de NVRD onder meer

sector voor een aparte aanpak. In Bonn

heden als algemeen directeur Roteb en

met workshops, het organiseren van een

vond van 6-17 juni een interim-bijeen-

vanaf februari 2011 tot heden als cluster-

benchmark,

kennisbijeen-

komst van de onderhandelaars plaats.

directeur

komsten, onderzoek en door afstemming

Daar vernam de delegatie van ISWA dat

vervangt Ellen Canninga, die het bestuur

te bevorderen tussen de verschillende

een werkgroepvoorzitter in een oﬃciele

verlaat vanwege het aanvaarden van

partijen die actief zijn in de reiniging

bespreking

een nieuwe functie binnen de gemeente

van de openbare ruimte. De activiteiten

‘waste management’ noemde als sector

van de NVRD versterken de gebieds- en

voor een eigen aanpak voor kennis-

thematrajecten, waarmee het programma

uitwisseling en investering.

Gemeente Schoon concrete ondersteu-

mijlpaal. ISWA is zojuist gestart met

noemd als bestuurslid. De heer Eric Bodar

ning biedt. Gemeenten en beheerders

een actie om te zorgen dat afvalbeheer

is directeur van Gewestelijke Afvalstoﬀen

krijgen daarbij kosteloos de beschik-

en recycling worden opgenomen als

Dienst. Verder heeft de ALV ingestemd

king

sector voor investering richting klimaat-

met een proﬁel voor een nieuwe voorzit-

vriendelijke economische ontwikkeling.

ter. Dit betekent dat de NVRD op zoek

over

trainingen,

gespecialiseerde

bureaus,

die hen begeleiden en ondersteunen in

met

onderhandelaars

Dit is een

de uitvoering van zogeheten gebieds-

Stadsbeheer.

heer

Jäger

Amsterdam buiten het afvalbeheer. Naast Hermann Jäger is Eric Bodar herbe-

gaat naar een voorzitter met een “Haags”

en thematrajecten. Ook de praktijk-

Jaarverslag NVRD 2010

proﬁel. Dit komt voort uit de ambitie om

trainingen, die door de NVRD zijn ont-

Onder de titel ‘Vizier op de toekomst’

het beleid meer pro-actief te beïnvloeden.

wikkeld en gericht zijn op alle functies

is het jaarverslag van de NVRD ver-

De ALV heeft ingestemd met de verlen-

en betrokkenen in de reinigingsbranche,

schenen. Algemeen beeld is dat 2010 een

ging van het voorzitterschap van de heer

worden vanuit het programma kosteloos

bewogen jaar is geweest waarin een aan-

Govert Veldhuijzen totdat in zijn opvol-

aangeboden. Voor meer informatie:

tal belangrijke resultaten zijn geboekt.

ging is voorzien. Voor de selectie van de

Jolanda Gerrits www.gemeenteschoon.nl

Naast terugkijken blijft de NVRD zijn

nieuwe voorzitter is tijdens de ALV een

vizier richten op de toekomst. Het jaar-

vertrouwenscommissie benoemd.

Benchmark afvalinzameling van start

verslag 2011 is binnenkort voor iedereen

Op 21 juni ging de NVRD benchmark

digitaal beschikbaar via www.nvrd.nl

afvalinzameling van start. Deze benchmark is dit jaar vernieuwd. Alle prestatie-indicatoren zijn geactualiseerd en er

NVRD Agenda

is een nieuw digitaal platform ontwik-

28 juni

sectorbijeenkomst Regie & Beleid

keld. Dit nieuwe benchmarkplatform

29 juni

Commissie Internationaal

biedt de deelnemers extra mogelijkhe-

29 juni

Commissie Markt & Overheid

den om van elkaar te leren en biedt meer

30 juni

regiobijeenkomst Noord-Nederland; producentenverantwoordelijkheid

gebruikersgemak. Zo stelt de applicatie

4 juli

heidag bestuur

de deelnemers in staat zelf rapportages

6 juli

bijeenkomst bedrijvengroep gevaarlijk afval

en vergelijkingen te maken en is het moGRAM

juni 2011

GROE NE ONDE RNE ME RS W E RK E N S A M E N IN U PP

Duurzaam innoveren is lef hebben door Karin Giesen Echt integraal beheer van buitenruimte gaat verder dan eﬃ-

morgen ook. Je werkt immers op dezelfde markt, met

ciënt en beeldgericht aanpakken van groen en grijs. Hovenier

dezelfde middelen aan hetzelfde probleem. Wil je echt

André Hoek is daar helder over. Hij beschouwt integraal werken

onderscheidend zijn, dan moet je op zoek naar nieuwe

als een samenwerking van vele disciplines met uiteenlopende

oplossingen die de driehoek in balans houden.

capaciteiten. Het doel is een duurzame bedrijfsvoering. Dat

Hoek is het structureel oneens met mensen die zeggen

bereik je volgens Hoek alleen door structureel innovatief te

dat duurzaamheid gewoon duurder is. “Natuurlijk”,

werk te gaan. En het leven te zien als één -holistisch- systeem,

zegt hij, “het kan zijn dat de uitgaven in euro’s hoger

waarbij mens, aarde en opbrengsten met elkaar in balans zijn.

zijn. Dan moet zich dat dus vertalen in toegevoegde waarde op het gebied van de andere P’s.” Andersom geldt dat als een onderneming kiest voor een duur-

Hoek Hoveniers heeft de wens om samen te werken

zame oplossing die tweemaal zo duur is, maar geen

in de praktijk gebracht door de krachten te bundelen

toegevoegde waarde heeft voor mens en omgeving,

met drie andere groenbedrijven: Van Helvoirt Groen-

het geen haalbare zaak is.”

projecten, Van de Haar Groep en Binder Groenprojecten. Samen staan ze voor ‘unconventional ideas for people,

Vitamine G

planet en proﬁt’ ofwel Upp.

De huidige bezuinigingsdrift leidt tot het doorslaan van het belang dat aan de ﬁnanciën gehecht wordt, vindt

Cradle to cradle

Hoek. Bedrijven, en ook gemeenten, kiezen vaak voor

De vier groenbedrijven voelen zich geïnspireerd door

oplossingen die op de korte termijn het meeste geld op-

de crade tot cradle-benadering (C2C), en speciaal

leveren dan wel kosten besparen. Maar, op de langere

door de uitzending van het VPRO-programma Tegen-

termijn betalen ze toch. En laat men kansen liggen.

licht in oktober 2006 over de visie van Braungart en

Upp kiest voor een ander perspectief: openbare ruimte

McDonough op duurzaamheid. Duurzaamheid staat

draagt aantoonbaar bij aan welzijn en gezondheid van

dan ook centraal in hun bedrijfsvoering. En dat is meer

mensen. Daar liggen dus kansen voor opbrengsten. Hoek

dan het veranderen van bestaande producten. Dan

refereert aan een interessant promotieonderzoek van

moet je als organisatie echt op zoek naar unieke en

Jolanda Maas over het gezondheidsbelang van groen,

nieuwe ideeën en concepten; out of the box durven

met de titel ‘Vitamine G’. Als een onderneming geen oog

denken. Dat vraagt allereerst om lef, want vernieuwing

heeft voor dit belang, omdat ze op de begroting willen

stuit nogal eens op weerstand. En dat vraagt om

besparen, bespaart men aan de ene kant kosten, terwijl

samenwerking, want vernieuwen doe je niet alleen. Je

men deze aan de andere kant structureel blijft maken.

zult vele individuen nodig hebben met uiteenlopende

Hoek noemt een praktijkvoorbeeld van een gemeente

kwaliteiten op het terrein van People, Planet en Proﬁt

die koos voor het instrooien van een kunstgrassportveld

en deze gezamenlijk moeten inzetten voor innovatie.

met goedkope gemalen autobanden. Hoewel deze

Upp hanteert, naast het C2C-principe, de drie P’s van

oplossing voldoet aan de huidige wetgeving, logen

duurzaamheid als houvast bij het genereren van nieuwe

autobanden uit. Wil men ooit een andere bestemming

ideeën. In een duurzaam werkende onderneming

geven aan het terrein, dan moet de bodem gesaneerd

moeten de drie elementen elkaar versterken. Alleen

worden. Bij een, weliswaar duurdere, zand-inﬁll was dit

dan heeft duurzaam innoveren kans van slagen.

niet nodig geweest. Deze gemeente heeft hier dus ongewild voor een hele dure oplossing gekozen.

Morgen onderscheidend Hoek: “Onze ambitie is

morgen onderscheidend te

Nek uitsteken

zijn. En die uitdaging durven wij wel aan, want een

De keuze voor een werkelijk integrale en duurzame

holistische benadering is niet 1-2-3 te kopiëren. Vandaag

aanpak, vraagt om een structureel andere manier van

onderscheidend zijn brengt een organisatie geen we-

investeren in de buitenruimte. Hoek ziet vaak dat

zenlijke verandering. Als je bestaande producten als

gemeenten pas gaan investeren in de openbare ruimte,

uitgangspunt neemt, blijf je teveel denken vanuit be-

meestal zo’n 25 jaar na aanleg van een woonwijk, als

perkingen.” Hoek maakt de vergelijking met de afval-

deze zichtbaar achteruit gaat. Er moet dan veel geld in

branche: alles wat je bedenkt, hebben je concurrenten

gepompt worden om kapot groen en verpauperde buur-

GRAM

juni 2011

Hovenier André Hoek te midden van één van zijn projecten: de aanleg van een natuurspeeltuin in Leiden.

ten te herstellen. Door jaarlijks in te grijpen, blijft de kwaliteit in stand en de leefbaarheid overeind. Op deze manier is er over een periode van 25 jaar niet meer geld nodig dan bij eenmalige grootschalige renovatie. Het is echter moeilijk voor gemeenten om afspraken voor de lange termijn te maken, merkt Hoek. Ten eerste moeten ze bezuinigen en passen ze veelal de kaasschaafmethode toe. En ten tweede moeten beleidsmedewerkers en bestuurders bereid zijn verder te kijken dan hun eigen beleidsterrein en regeertermijn. Hoek: “De holistische benadering hangt aan mensen die hun nek willen uitsteken. Naar deze mensen zijn wij op zoek, en daaraan vertellen we graag ons verhaal.”

Meerwaarde voor iedereen Upp wil bewerkstellingen dat mensen zich weer betrokken voelen bij de buitenruimte. En dat is hard nodig, vindt Hoek. In teveel Vinexwijken komen mensen nauwelijks nog buiten; de buitenruimte is voor hen een anonieme omgeving waar ze zich niet thuis voelen. Upp is betrokken bij initiatieven om verouderde bedrijventerreinen een nieuwe functie te geven. Tot nu toe is dat vooral repareren aan de achterkant. Hoek: “Waar we naar toe moeten is dat we, samen met gemeenten en projectontwikkelaars, gebieden anders gaan inrichten. Met multifunctionele bedrijvenparken bijvoorbeeld, die zeven dagen per week interessant zijn en geïntegreerd worden in de woonwijk. Waar gewandeld kan worden, kinderen kunnen skaten en waar buurtcomités kunnen vergaderen. Zo creëer je meerwaarde voor iedereen.” Willen we mensen betrekken bij de omgeving waarin

[Foto: Chris Hoefsmit]

ze leven, dan moeten ze daarin een rol en verantwoordelijkheid ervaren. Dat kan met participatie in het onderhoud van openbaar groen. En dat kan bij-

bedrijvenpark in Hoofddorp; een parkomgeving met

voorbeeld op de manier zoals gemeente Zoetermeer

daarin kantoren. Dit wordt een aangename werkom-

werkt. “Zoetermeer krijgt nu jaarlijks 900 klachten

geving, met biodiversiteit in beplanting en vogels en

over het beheer van de openbare ruimte. Men vroeg

vlinders tot aan de kantoordeur. Het park wordt straks

de inschrijvers welke afname van klachten zij kunnen

beheerd door mensen ‘met een afstand tot de arbeids-

garanderen en hoe zij dat gaan aanpakken. We bieden

markt’. “Mensen die er nu onvoldoende toe doen”, aldus

de gemeente een geclusterd dienstenpakket aan, van

Hoek. Hij gaat hen opleiden en begeleiden, zodat ze

het weghalen van het zwerfvuil tot onkruidbestrijding.

straks binnen het reguliere bedrijfsleven een volwaar-

De tevredenheid van de eindgebruiker, de burger dus,

dige plek krijgen. En de gemeente haalt deze mensen

bepaalt de kwaliteit die we leveren. Of de opzichter

structureel uit de kaartenbak. Ook de P van proﬁt is in

van de gemeente tevreden is, is in feite niet relevant.”

balans; de opdrachtgever van het park betaalt gewoon een marktconform tarief.

Krachten bundelen Duurzaamheid is in het huidige politieke veld on-

Tot slot

voldoende een thema, vindt Hoek. Gelukkig ziet hij

Op de vraag of Hoek zich nog hovenier voelt of toch

een groeiend aantal bedrijven en organisaties die

vooral innovatief ondernemer, antwoordt hij: “Met

wél willen verder gaan en zelf initiatief nemen tot

groen hebben we een belangrijk instrument in handen

duurzaam innoveren. “Afvalbedrijven krijgen een

om duurzaamheid handen en voeten te geven. Mij krijg

steeds belangrijkere positie in het beheer van de open-

je dus niet meer terug in mijn hok. Als je die bredere

bare ruimte. Daarom is het belangrijk dat wij onze

view hebt, laat je die niet meer los.”

■

krachten bundelen.” Samen met De Meerlanden is Hoek Hoveniers betrokken bij de realisatie van een duurzaam

Meer weten over Upp? Kijk op www.upp-ideas.com.

GRAM

juni 2011

G E M EN GDE BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU

Fosfaat uit afval

vinden. Ook het bevorderen van de

burger in het Westen consumeert 16 ton

Energie- en afvalnutsbedrijf HVC, Slib-

betrokkenheid

medewerkers,

essentiële grondstoﬀen per jaar - tot zelfs

verwerking Noord-Brabant (SNB) en het

imagoversterking, klantenbinding en de

40 ton in sommige landen - terwijl een

fosfaat technologiebedrijf EcoPhos gaan

continuïteit van het bedrijf zijn redenen

Afrikaan of Indiër maar 4 ton verbruikt.

samenwerken bij het onderzoek naar

die worden genoemd.

Geïndustrialiseerde landen moeten hun

de haalbaarheid van het terugwinnen

Dit blijkt uit een enquête onder 1500 on-

consumptie verminderen door de afval-

van de schaarse grondstof fosfaat uit

dernemers, uitgevoerd door de zakelijke

berg te verkleinen en de eﬃciëntie van

rioolwaterzuiveringsslib.

portal BusinessCompleet.nl.

hun verbruik sterk te verbeteren.

fosfaat en een extra impuls geven aan

Grens natuurlijke rijkdommen in zicht

Grondstoﬀen uit oude stortplaatsen

duurzaam afvalstoﬀenbeleid. Op basis

Volgens het Milieuprogramma van de VN

Tijdens een onlangs door het Vlaamse

van de onderzoeksresultaten beslissen de

komen de grenzen van natuurlijke grond-

OVAM georganiseerde workshop werd

drie samenwerkingspartners of en waar

stoﬀen in zicht. Daarom noemt de VN het

een nieuwe methode ‘Enhanced Landﬁll

zij een ‘fosfaatterugwinningsinstallatie’

de hoogste tijd om te leren om meer te

Mining’ geïntroduceerd voor het opruimen

zullen bouwen.

doen met minder.

van oude stortplaatsen. Uitgangspunt is

De wereldvoorraad aan goedkope en kwa-

daarbij dat afval uit oude stortplaatsen

Groen ondernemen populair ondanks crisis

liteitsvolle, essentiële grondstoﬀen zoals

zoveel mogelijk wordt hergebruikt. Dit

olie, koper en goud raakt snel op. Daar-

wordt steeds belangrijker, omdat grond-

Ondernemers uit het Midden en Klein-

door kost het ook steeds meer energie

stoﬀen en fossiele energie eindig zijn en

bedrijf vinden maatschappelijk verant-

en water om bij de overblijvende voorra-

steeds schaarser en duurder worden. Uit

woord ondernemen (MVO) ondanks de

den te geraken. Volgens de VN moet de

onderzoek van OVAM blijkt dat over heel

crisis belangrijk. Zij zijn zich bewust van

mens snel leren begrijpen dat voorspoed

Vlaanderen ongeveer 1.700 stortplaatsen

hun maatschappelijke verantwoordelijk-

en welzijn niet afhankelijk zijn van een

liggen, waarvan er 850 potentieel in aan-

heid en dragen graag bij aan een goed

steeds grotere consumptie van materia-

merking komen voor Landﬁll Mining. In

milieu. Dit argument wordt genoemd

len. Tijdens de vorige eeuw is het gebruik

Vlaanderen is inmiddels één project op-

door 56 procent van de ondernemers

van materialen tweemaal zo snel gegroeid

gestart volgens het principe van Landﬁll

die MVO belangrijk of zeer belangrijk

als de wereldbevolking. Een gemiddelde

Mining. Een bedrijf wil uit een oude stort-

Als

dit

lukt,

van

kan dit bijdragen aan het oplossen van het dreigende wereldwijde tekort aan

plaats in Houthalen-Helchteren 16 miljoen ton afval opgraven, waarvan 7 miljoen ton [Foto: Kim Kaminski/Nationale Beeldbank]

geschikt zou zijn voor hergebruik. De rest wordt vergast om energie te produceren. Om meer kennis en ervaring op te doen, wil OVAM in het najaar starten met een pilootproef in het kader van ambtshalve saneringen van oude stortplaatsen.

Zwerfvuil blijft ergernis nummer één Ondanks alle acties om zwerfafval uit de wereld te helpen, is het nog steeds ergernis nummer één. Volgens Rijkswaterstaat wordt per jaar alleen al langs de snelwegen ongeveer 100.000 ton afval weggegooid. Wie door steden en dorpen wandelt, kan zich evenmin aan de indruk onttrekken dat de campagnes niet veel eﬀect sorteren. Het opruimen van zwerfafval kost gemeenten ondertussen ongeveer 200 miljoen per jaar. Volgens wetenschappers slaan de campagnes niet aan. Onderzoeksbureau Motivaction noemt de campagnes zonde van het geld en energie. 30

GRAM

juni 2011

■

Snelle opmars standaard voor de afvalbranche Door Erwin Folmer en John de Groot In 2010 zochten tien afvalinzamelaars elkaar op naar aanleiding van een gezamenlijk probleem: data-uitwisseling binnen het container- en pasmanagement was niet mogelijk doordat de inzamelaars verschillende systemen van verschillende leveranciers gebruiken. Om dit probleem aan te pakken, zijn zij samen een convenant aangegaan om generieke gelijkwaardige afspraken te maken. Gezamenlijk richtten zij de Stuurgroep Open Standaar-

nomen in hun aanbestedingen. Dat straalt vertrouwen uit en de markt

den Afval en Grondstoﬀen op, ofwel STOSAG. In het

heeft dit goed opgepakt! Ook hebben de afvalinzamelaars laten zien be-

voorjaar van 2011 heeft STOSAG haar naam bekend

grip te hebben voor het gewijzigde verdienmodel van leveranciers. De

gemaakt, het beheer van het open platform bij de

ontwikkeling van de standaard had dan ook geen economisch motief,

NVRD neergelegd en de open standaard beschikbaar

maar vooral een operationele, praktische insteek.

gesteld, via www.stostag.nl.

Openheid Uitwisseling

Vanaf het begin stond als een paal boven water dat de standaard een

Aanleiding voor de open standaard was de complexe

zo open mogelijk karakter moest hebben en ieder geval moest voldoen

communicatie van RFID-chips in minicontainers via het

aan de openheidcriteria van de overheid. Dit heeft geleid tot een open

voertuigregistratiesysteem naar de BackOﬃce software

standaard waarin keuzes zijn gemaakt die niet voor iedereen altijd even

én de communicatie van RFID-chips in milieupassen via

prettig waren, maar die toch op het draagvlak van de gehele werkgroep

de reader van ondergrondse inzamelsystemen naar de

konden rekenen.

BackOﬃce software. Door de veelheid aan programmatuur bij de afvalin-

Professionaliteit

zamelaars hadden deze de wens om verschillende

Zowel klanten als leveranciers hebben technische specialisten ingezet

componenten van de registratiesystemen los te kun-

om te komen tot een zo goed mogelijke standaard. Men heeft optimaal

nen koppelen. Hiervoor was het nodig dat er standaard

gebruik gemaakt van wat al beschikbaar was aan kennis bij andere stan-

protocollen werden afgesproken voor uitwisseling van

daarden zoals beheerprocedures, de website en de templates van de

gegevens tussen de verschillende componenten.

speciﬁcatie documenten. Daardoor kon het snel, goed en goedkoop.

De open standaarden zorgen ervoor dat vernieuwingen

Ook is gebruik gemaakt van de kennis van Nederland Open in Verbin-

sneller kunnen worden doorgevoerd. Bovendien wordt

ding (NOiV). Het NOiV leverde ook een onafhankelijke voorzitter voor

uitwisseling van systemen tussen de afvalverwerkers

de werkgroep. Voor technische en inhoudelijke expertise heeft STOSAG

bevorderd; door het gebruik van de standaarden wordt

gebruik gemaakt van de kennis van TNO.

het bijvoorbeeld eenvoudiger een vrachtwagen van een andere afvalinzamelaar in te zetten.

Adoptie van de standaard Geen grote budgetten, maar daadkracht van de afvalinzamelaars en een

Marktgarantie

aantal goede keuzes op het gebied van openheid en professionaliteit

Het convenant schept duidelijkheid in de markt. Dat

dragen bij aan het succes. Dit vertaalt zich nu ook in de adoptie van de

is voor leveranciers van belang. Zij moeten namelijk

standaard. Afvalinzamelaars zijn druk bezig met de uitrol van de stan-

investeren in het daadwerkelijk ontwikkelen van pro-

daard, veelal via aanbestedingen. Leveranciers bieden oplossingen en

ducten die de standaarden hanteren. De investering

diensten aan die zijn gebaseerd op de standaarden. In hun promotiema-

moet zich terugverdienen. De duidelijkheid over de

teriaal maken ze al melding van het gebruik van de STOSAG standaard.

toekomstrichting die de afvalverwerkers gaven, bood

Nieuwe behoeftes ontstaan en nieuwe partijen willen aansluiten. Dat

de leveranciers daarvoor de garantie. Daarbij is de le-

past bij een volwassen standaard.

veranciers optimaal de gelegenheid geboden om de standaard te beïnvloeden. Zij hebben daar dankbaar

Over de auteurs:

gebruik van gemaakt, met als motto: “Beter meedoen,

Erwin Folmer is adviseur bij TNO en werkt mee aan het programma

invloed uitoefenen en kansen benutten, dan dwarslig-

‘Nederland Open in Verbinding’ (NOiV). John de Groot werkt als manager

gen en het als bedreiging beschouwen.”

ICT bij Rova.

■

Een aantal afvalinzamelaars nam al een voorschot op de komst van een open standaard en heeft deze opge-

Inlichtingen: NVRD, Peter Kerris, kerris@nvrd.nl of info@stosag.nl.

GRAM

juni 2011

N IEUWT JE S VAN DE ZAKE LIJ K E M A RK T

NIEUWS

OrangeGas op weg naar landelijke dekking groengas vulpunten

Afvalbedrijven belangrijke afnemers van groengas OrangeGas wil dit jaar het aantal vulpunten uitbreiden naar 50. Daarmee biedt

dus Borger. “Vooral de voorbereiding kost

men straks het ﬁjnmazigste netwerk voor groengas in Nederland. “Eind dit

tijd; het regelen van de vergunningen en

jaar willen we de grootste zijn, met een uiteindelijk doel van zo’n 150 tank-

aansluitingen voor gas en elektra. Bijna

plaatsen. Daarna waaieren we uit naar België - waar we al een viertal tankloca-

elk tankstation is echter geschikt voor

ties hebben gerealiseerd - Duitsland, Engeland en Ierland”, aldus mede-direc-

een groengas vulpunt. Een aansluiting op

teur Marcel Borger.

het aardgasnetwerk is meestal voldoende. De regelgeving is minder streng dan

Door Ronald Schalekamp

voor LPG vulpunten en er is nogal eens subsidie te verkrijgen.” OrangeGas levert de vulpunten turnkey op. Pomphouders kunnen daarbij kiezen uit verschillende exploitatiemogelijkheden;

geheel

eigen beheer, samen met OrangeGas, of geheel op het conto van OrangeGas. Afvalbedrijven belangrijke afnemersgroep Voor de uitbreiding van het groengasgebruik

mikt

OrangeGas

eerste

instantie op het bedrijfsleven. “Afvalinzamelaars, reinigingsdiensten, taxi- en personenvervoer

leasemaatschap-

pijen”, somt Borger op. “In Amersfoort en Steenwijk tankt de ROVA al bij ons. In Amersfoort tankt bijvoorbeeld ook de Reinigingsdienst Midden-Nederland. In Noord-Nederland is Omrin een belangrijke afnemer van groengas.” Afvalverwerkers lopen voorop in het gebruik van groengas, zegt Borger. “Ze OrangeGas

realiseert

exploiteert

Voorheen was Borger werkzaam bij Moko

willen graag groen rijden en doen dat

groengas vulpunten en werkt momen-

Bouw in de realisatie van tankstations.

in feite op hun eigen afval. Tegelijkertijd

teel aan een landelijke dekking voor het

Een opdracht voor een tankstation voor

kan men met een literprijs van 0,85 euro

Nederlandse netwerk. Daartoe wordt sa-

alternatieve brandstoﬀen in Leeuwarden

kosten besparen. Veegwagens en vuilnis-

mengewerkt met oliehandelaren en tank-

zette hem aan het denken.

wagens die op gas rijden, dragen boven-

stationondernemers. In 2009 werd het

‘Aardgas is een zeer schone brandstof en

dien bij aan het verbeteren van de lucht-

eerste vulpunt in Steenwijk geplaatst.

bovendien betaalbaar. Zo ontstond het

kwaliteit in binnensteden. Groengas is

De acht daarna konden eveneens relatief

idee voor groengas tankstations. Groen-

nagenoeg CO2-neutraal en auto’s op gas

snel worden gerealiseerd, dankzij het

gas wordt ook wel Compressed Natural

rijden stiller. Borger: “We merken dat ook

verwerven van subsidiegelden. Inmiddels

Gas (CNG) genoemd en is vrijwel CO2-

bedrijven in het MKB - met grijs kenteken

beschikt het OrangeGas netwerk over 18

neutraal. Daarbij is de verbranding ervan

- de overstap maken. Ook in de logistieke

tanklocaties. Een achttal is in opbouw en

roet- en ﬁjnstofvrij. De schoonste brand-

sector is er met groengas veel winst te

voor het eind van het jaar moet de teller

stof is ook nog een de goedkoopste. Kan-

behalen, dankzij de ‘dual fuel’ technolo-

op 50 staan.

sen te over dus.’

gie. Koopman Cargo uit Noordhorn werkt bijvoorbeeld door heel Nederland met

CO2 neutraal

Exploitatiemogelijkheden

een tweetal LZV’s - de zogeheten Ecocom-

OrangeGas is een initiatief van Marcel

Het opzetten van een nieuw vulpunt is in

bi’s - die rijden op een combinatie van

Borger, Pelle Schlichting en Anko Buning.

principe binnen 3 maanden te doen, al-

groengas en diesel. Zo’n truck verbruikt

GRAM

juni 2011

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

tot 40% minder diesel. Nu er steeds meer

in te spuiten in het gasnetwerk, is voor

bied van promotie en lobby activiteiten.

bedrijfs- en personenwagens geschikt

ons een mogelijke leverancier. Concreet

Daartoe is men verenigd in Groengas

zijn voor het rijden op aardgas (en dus

praten we met Omrin te Leeuwarden,

Mobiel. De vereniging, waarin onder

ook groengas) stappen ook vaker parti-

maar ook met Waternet in Amsterdam.

meer autofabrikanten, leasemaatschap-

culieren over. De hoge benzineprijzen

Daarnaast zijn we nu al met boeren in

pijen, distributeurs en leveranciers van

zijn hierin een stimulans.”

gesprek in de regio tussen Leeuwarden

groengas participeren, heeft ten doel het

en Dokkum. Hier wordt gewerkt aan de

rijden op groengas te stimuleren.

Biogasleveranciers

eerste Nederlandse biogas-ringleiding.

Het Rijk zou ook een bijdrage kunnen le-

Groengas is de duurzaamste brandstof

Meerdere boerenbedrijven kunnen zo

veren, vindt Borger. “De overheid zou het

die anno 2011 beschikbaar is. Groengas

hun vergistinginstallaties aansluiten op

gebruik van groengas kunnen faciliteren

wordt gewonnen uit afvalwaterslib, afval

een centrale biogashub. Men verwacht

en stimuleren door de ﬁscale regelge-

en biomassa (koeienmest en gft-afval).

dat er op deze manier in het gebied tot

ving aan te passen. Groengas is nu nog

Momenteel werkt OrangeGas met groen-

35 miljoen kuub gas vrij kan komen.”

achtergesteld ten opzichte van andere

gascertiﬁcaten van Essent. Die certiﬁca-

brandstoﬀen. Als dat wordt rechtgetrok-

ten werken volgens hetzelfde principe als

Groengas Mobiel

bij groene stroom. Borger geeft aan ook

Naast OrangeGas zijn er verschillende

ken, betekent dat een extra stimulans.”

in gesprek te zijn met mogelijke andere

andere aanbieders van groengas actief

Inlichtingen: borger@orangegas.nl

biogasleveranciers. “Iedereen die bio-

op de Nederlandse markt. Samengewerkt

directeur Marcel Borger, tel. 0513- 436281

gas produceert en de potentie heeft dit

wordt er volgens Borger vooral op het ge-

Een Een onbezorgde onbezorgde zomer? zomer? Radion Consult wenst u een mooie zomer toe. Gelukkig zijn de zaken geregeld tijdens uw afwezigheid. Of toch niet? En hoe verloopt het na uw vakantie? Hoe lang zal het duren voordat de “rommel” is opgeruimd? Ooit Ooit aan aan een een interim interim oplossing oplossing gedacht gedacht dan dan worden de zaken tijdens en na de worden de zaken tijdens en na de zomer zomer goed goed geregeld. geregeld. Radion Radion Consult Consult denkt denkt hierin hierin graag graag met met u u mee, mee, zodat iedereen onbezorgd van zijn vakantie zodat iedereen onbezorgd van zijn vakantie kan kan genieten. genieten.

Kijk Kijk eens eens op op www.RadionConsult.nl www.RadionConsult.nl of bel Wouter of bel Wouter Hoefkens Hoefkens 06 06 5389 5389 1035 1035

N IEUWT JE S VAN DE ZAKE LIJ K E M A RK T

NIEUWS

NMPO Straatreiniging: “Een goede applicatie, die veel informatie gaat opleveren” De omzetting van de applicatie NMPO Straatreiniging naar Web is midden mei

Utrecht werken. Wij hanteren een meetlat

2011 afgerond. In de nieuwe applicatie zitten nog altijd de modules Budget-

van 4 tot en met 7, terwijl in Utrecht de

tering, Planning en Realisatie, deze zijn nu enorm vernieuwd en verbeterd.

6 en 7 afgesproken richtlijnen zijn.”

Daarnaast zijn diverse nieuwe functionaliteiten in de software opgenomen. “Een goede applicatie, die veel informatie gaat opleveren,” vertelt een enthou-

Werdlers dienst gebruikt de NMPO web

siaste Karel Werdler, opzichter Dienst Wijkonderhoud en Service Stadswerken

applicatie nu vier maanden. Er zijn geen

Utrecht, de eerste gebruiker van de Web applicatie.

IT problemen meer omdat het een webapplicatie is die bij NMPO draait. Wedler

door Geke Wassink

kan dus vanaf iedere computer zijn planningen bekijken en bijstellen. Het data-

Nieuwe functionaliteiten zijn: een com-

gramma van NMPO gebruiken. Volgens

centrum huist bij NMPO, Utrecht least het

plete prullenbakmodule; hiermee kunnen

hem sluit het programma goed aan bij de

gebruik.

alle prullenbakken inclusief randvoor-

praktijk, ondersteunt het zowel werken

waarden op de kaart getoond worden.

op basis van schoonheidsgraden als fre-

“NMPO

Vervolgens bepaalt de applicatie de op-

quentievegen en plant het zowel hand-

lijk doorontwikkelen. Op termijn wil-

timale route(s) voor het legen;

matige als machinale acties of combina-

len we de routes voor het vegen ook

de mogelijkheid om monitor-/schouwge-

ties daarvan.

volledig optimaal laten berekenen en

gevens in de applicatie te laten zien. Met

Straatreiniging

spraakgestuurd

blijft

begeleiden

natuur-

een

één druk op de knop is te zien waar het

Werdler heeft in zijn gebied (Utrecht

grof vuil route daarin laten opnemen.

vervuild is. Deze straten kunnen geselec-

Zuid) Schoon als aandachtsterrein. Dat

Momenteel testen we in twee wijken

teerd worden en direct opgenomen in de

betekent alle zwerfvuilwerkzaamheden,

de prullenbakmodule (met ongeveer

planning.

handmatig en machinaal vegen. Werdler:

200 prullenbakken). We gebruiken nog

“NMPO Straatreiniging is ﬂexibel; de fre-

niet alle modules van NMPO Straatreini-

Wedler vindt het vreemd dat maar zo

quentie is niet leidend, het is meer toe-

ging, we zijn nog aan het wennen. We

weinig gemeenten Straatreinigingspro-

gespitst op beeldbestek waarmee wij in

staan nu voor de uitrol naar de overige wijkposten en we denken erover een pilot te starten met gps-registratie zodat de planning automatisch verwerkt kan gaan worden. Dat zou ons nog een keer veel tijdwinst opleveren. We kijken ook hoe NMPO omgaat met onze dynamiek, hoe kunnen statische gegevens worden aangepast.” Utrecht is bezig een beheersysteem op te zetten waarin NMPO Straatreiniging voorlopig leidend gaat worden. Deze applicatie wordt gebruikt om het beheersysteem te vullen. Zo kunnen managementbeslissingen worden genomen op basis van heldere cijfers. Werdler verwacht dat het op termijn veel management informatie gaat opleveren. “En dat is belangrijk, want als dienst hebben we beloofd transparant te zijn naar de burgers.” Inl. NMPO, Remco Wagener tel.0317-415899/06-50 516379 e-mail: rwagener@nmpo.nl

GRAM

juni 2011

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS Plastic Omnium Groep neemt Duitse leverancier over De

Plastic

Omnium

Environment

groep waartoe Plastic Omnium (PO) en SULO behoren, heeft Rotherm Mechanical Systems overgenomen. Rotherm is fabrikant van ondergrondse afvalcontainers. Het bedrijf, met

circa

100

medewerkers,

gevestigd in Stadtlohn vlakbij de Nederlandse grens in het noordelijk deel van Duitsland. Met deze overname verstevigt Plastic Omnium haar positie op de Benelux markt. Circa 4.150 bezoekers wisten de weg naar de ReinigingsDemoDagen 2011 te vinden. Deze werden voor de 5e keer georganiseerd door de Stichting RDD, een onderdeel van

De ondergrondse containers worden

afdeling Speciale Voertuigen van RAI Vereniging. Bezoekers konden zelf een straatje

onder andere onder de naam Mini-

schoonvegen, testrijden op veegmachines, een container oppakken met een zijlader of

max verkocht via SULO en PO. Het le-

ervaring opdoen in een huisvuilwagen op aardgas en 4 x 4.

verprogramma van SULO bouwt zijn leverprogramma uit met een tweede productlijn, die naast de ‘Zoeter-

AddComm

meer’ lijn komt. Het leverprogramma van de Minimax is aanvullend aan

AddComm, specialist in geïntegreerde op-

relaties worden uitgewisseld. AddComm

de Zoetermeer lijn, zodat er nu drie

lossingen voor multichannelcommunica-

biedt een pakket met gebruiksvriendelijke

typen betonputten geleverd kunnen

tie, is op de locatie in Breukelen uit zijn

online tools en hoogwaardige dienstver-

worden. Het ondergrondse container

jas is gegroeid. Op de Lindeboomseweg

lening voor productie en verzending van

gamma van SULO is uit te breiden

langs de A1 bij Amersfoort beschikt het

gepersonaliseerde communicatie-uitingen.

met diverse opties zoals identiﬁcatie-

bedrijf nu over een opvallend pand met

Op het juiste moment en via de kanalen

systemen, brandblussers, service en

een eigentijdse uitstraling.

die passen bij hun wensen. Via Print &

onderhoud.

Mail, Web2Connect, DocMinds, EZ-Bill, DigiEﬀectieve communicatie begint met een

Accept of de specials AfvalWijzer en UPO.

sterke boodschap, maar de juiste timing

Inlichtingen: SULO tel. 0475-567000 www.sulo.nl en Plastic Omnium

en kanaalkeuze zijn minstens zo cruciaal.

Inl. AddComm, tel. 033-4549000

tel. 0800-5425055

Dit geldt voor direct mail, facturen,

e-mail: info@addcomm.nl en op

www.plasticomnium.nl

overzichten en andere uitingen die met

www.addcomm.nl

GRAM

juni 2011

N IEUWT JE S VAN DE ZAKE LIJK E M A RK T

NIEUWS

Tilhulp vierkante deksels Begin dit jaar introduceerde AQA HydraSep de PICK-UP! Dit is een tilhulp waarmee ĂŠĂŠn persoon zware putdeksels kan verwijderen en terugplaatsen. AQUA HydraSep levert nu ook een hulpstuk voor vierkante deksels, zodat ook deze deksels veilig en volgens arbo regelgeving door ĂŠĂŠn persoon gebruikt kunnen worden. De gepatenteerde PICK-UP! gebruikt eenvoudig aan te passen klemmen voor bevestiging op de vier hoekpunten. Het gevaar voor in de put vallende deksels is daarmee van de baan. Zelfs zeer zware deksels kunnen eenvoudig opgenomen en verplaatst worden. Wanneer deksels vastzitten, kan het hefmechanisme onder spanning worden gezet. Daarna is even laten â&#x20AC;&#x2DC;schrikkenâ&#x20AC;&#x2122; met een zwaar voorwerp meestal voldoende om de deksel op te laten veren. Voor extra dikke deksels kunnen de wielen van de PICK-UP! worden gewisseld met grotere wielen. Inlichtingen: AQA HydraSep, tel. 072-5628486, info@aqa.nl

Haller-Zoeller en Clean Mat Trucks

Clean Mat Trucks heeft haar huurvloot fors uitgebreid met producten van de Haller-Zoeller Groep. De productrange van Haller-Zoeller kent een afzet in alle Europese landen. Door deze producten toe te voegen aan haar huidige verhuurvloot, kan Clean Mat Trucks nog beter inspelen op de toenemende vraag naar huur- en leasemogelijkheden. Door het uitgebreide Europese service netwerk van Haller-Zoeller is de lokale technische ondersteuning gewaarborgd. Hiermee geeft Clean Mat invulling aan haar streven om internationaal verder te groeien. Voor de Haller-Zoeller Groep biedt de samenwerking met Clean Mat Trucks mogelijkheden om zowel nationaal als internationaal een nog grotere bekendheid te krijgen. De huurvloot van Haller Support in Amsterdam is door Clean Mat Trucks overgenomen en Haller Support zal zich verder gaan richten op reparatie en service voor het Noord Westen van Nederland. Ook richt Haller Support zich in de komende jaren verder op het â&#x20AC;&#x2DC;Total-Care-Conceptâ&#x20AC;&#x2122;.

Inlichtingen: Clean Mat Trucks,

!" # $$ % &! '( )

R.K.G. Kramer, tel. 0488-712600 en Haller-Zoeller, D.J. IJfs tel. 020-7585220.

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Duurzame gemeentewerf en milieustraat gemeente Oostzaan Half april is de nieuwe milieustraat en gemeentewerf op het bedrijvenpark Skoon bij Oostzaan geopend. De gemeente is er trots op dat zij met deze milieustraat een goede en duurzame service aan de inwoners kan bieden. Het ontwerp is van Onno Vlaanderen Architecten. Ingenieursbureau Oranjewoud heeft het ontwerp verder technisch uitgewerkt, de benodigde vergunningen verzorgd en het bouwproces gemanaged. Het project is in bouwteamverband gerealiseerd.

De inrichting is een voorbeeld van wat

in het landschap is opgenomen. Rondom

ting, over een periode van zes maanden.

Oostzaan beoogt op het gebied van

het terrein is een groene grondwal aan-

Daarbij zijn zettingen van meer dan

duurzaamheid,

gebracht. Hierdoor zijn de containers en

60 cm opgetreden, wat voor een groot

vermindering van CO2 uitstoot. Zo is

opslagmaterialen niet zichtbaar voor de

deel overeenkwam met de prognose.

er een warmte- en koudeopslag (WKO)

omgeving. De grondwal is aan de bin-

voorziening aangelegd, is de verlichting

nenzijde afgewerkt met een innovatieve

uitgevoerd met LED lampen en zijn er

schanskorfconstructie. Dit geeft een veel

breed kunnen proďŹ leren; het bedrijf

duurzame

mooier beeld dan de veelal toegepaste

heeft zowel zijn kennis en ervaring op

grijze keerwanden.

het gebied van bodemadvies, milieu-

energiebesparing

bouwmaterialen

toegepast,

zoals bijvoorbeeld Korten staal. Dit is een staalsoort die geen beschermende

Oranjewoud heeft zich met dit project

management, engineering civiel en grond-

coating nodig heeft, maar door de ge-

Grond gezet

mechanisch,

constructies,

vormde oxidehuid op het staal zelf wordt

Een belangrijk aandachtspunt van het

techniek

bouwprocesmanagement

beschermd.

bouwproject was de slappe ondergrond.

kunnen toepassen.

als

installatie-

Na uitgebreid grondmechanisch onderGroene grondwal

zoek heeft dit geresulteerd in het aanbren-

Inlichtingen: ing. Henk Verschuuren

Bijzonder aan de inrichting is dat deze

gen van een drie meter hoge voorbelas-

tel. 036-5308471 en www.oranjewoud.nl

GRAM

juni 2011

Colofon Uitgever NVRD, Kroonpark 2, 6831 GV Arnhem Telefoon (026) 377 13 33, fax (026) 445 01 55 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Redactiecommissie Henk Klösters (hoofdredacteur), gemeente Oosterhout Drs. Ilse v.d. Grift, NVRD Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Rob Schram, RMN Drs. Andrea van de Graaf, De Meerlanden Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu

Agenda 20 t/m 22 september Recycling 2011, Evenementenhal Gorinchem, inl. www.evenementenhal.nl

28 september NVRD Themadag integraal beheer openbare ruimte, Reehorst Ede inl. www.nvrd.nl

4, 5 en 6 oktober 2011 Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. (026) 377 13 33 fax (026) 445 01 55 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Milieubeurs, Brabanthallen ‘s-Hertogenbosch

5 oktober Aan dit nummer werkten mee: Ans Aerts, Laurent Chevalier, Bas Peeters, Erwin Folmer, John de Groot, Ronald Schalekamp, Samuel Stollman, Marc Maassen Marc Veenhuizen, Hetty Dekkers en Geke Wassink.

Afvalconferentie, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

Bladmanagement Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatie Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: vera@retra.nl

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Oﬃcieel vakblad van de NVRD

Dé vakbeurs voor de totale recyclingbranche

20, 21 en 22 september 2011 Gorinchem Openingstijden: 13.00-21.00 uur Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 92,50 incl. BTW. België € 120,– (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 9,50.

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458 © NVRD GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Evenementenhal Gorinchem Franklinweg 2, 4207 HZ Gorinchem T +31 (0)183 - 68 06 80 F +31 (0)183 - 68 06 00 I www.evenementenhal.nl E gorinchem@evenementenhal.nl

Ons evenement.

UW MOMENT.

Lid worden van de NVRD? Houdt uw organisatie zich bezig met afvalbeheer en/of reiniging van openbare ruimten? Bent u professional in afvalbeheer en/of reiniging van de openbare ruimte? Word dan lid van de NVRD. Het lidmaatschap is organisatiegebonden. Wilt u meer weten over de NVRD of het lidmaatschap? Bel of mail dan met ons ledensecretariaat. telefoon (026) 37 71 333 email post@nvrd.nl

Integraal afvalbeheer? Van Plastic Omnium krijgt u het op een presenteerblaadje!

Een uitgebreid gamma van kunststof recipiĂŤnten en afvalmiddelen. Plus alle gewenste diensten voor de optimalisering van afvalinzameling, containermanagement en afvalmanagement. Plastic Omnium reikt integraal afvalbeheer op een presenteerblaadje aan. Geen wonder dat tal van gemeenten en openbare besturen in de Benelux al jarenlang gebruikmaken van deze unieke totaalservice. Ook steeds meer bedrijven ontdekken dat integraal afvalbeheer van Plastic Omnium hun budget ĂŠn het milieu spaart. Wilt u ook het gemak en de effectiviteit van onze totaalservice ervaren? Kijk op www.plasticomnium.nl of neem contact op met de afdeling Verkoop, telefoon +31 (0)800 542 50 55.

Plastic Omnium N.V., Ring Oost 14, B-9400 Ninove tel: +32 (0)54 31 31 31, fax: +32 (0)54 31 31 30 Plastic Omnium B.V., Postbus 3988, 4800 DZ Breda, tel: (0800) 542 50 55, fax: (0800) 542 50 33, E-mail: poinfo@plasticomnium.com Internet: www.plasticomnium.be (BE), www.plasticomnium.nl (NL)