GRAM juni 2019 by NVRD

SAMEN VOOR SCHONE EN AFVALVRIJE GEMEENTEN

VAKBLAD VAN DE NVRD | JAARGANG 108 2017 110 #05 JUNI 2019 PERIKELEN DUURZAME RONDOM DE AFVALINZETBAARHEID STOFFENHEFFING BIJ IRADO

BIJPLAATSEN VAN PSO: EENVOUDIGE AFVAL BIJVOOR ONDERGRONDSE MEETLAT SOCIAAL AFVALCONTAINERS ONDERNEMEN

OPLOSSING GROF HUISHOUDELIJK TERUGBLIK NVRDVOOR ECONOMIE VAN LUIERS STEEDS RESTAFVAL, WEL OF NIET JAARCONGRES NATUURCONSUMPTIEGOEDEREN NASCHEIDEN? LIJK DICHTERBIJ BETROKKEN MOET CIRCULAIR

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar... …dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland …dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt …dit levert 32 miljoen kilo hoogwaardige grondstoffen …dit betekent bijna 60.000 ton minder CO2-uitstoot …daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400 miljoen autokilometers (10.000 keer de aardbol rond) of de aanplant van 400.000 nieuwe bomen

Inzamelen oude banden. Voor een schoner milieu. Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op een milieuverantwoorde wijze verwerkt. RecyBEM is een initiatief van uw bandenleverancier. Het RecyBEM-systeem is door het ministerie van I&W algemeen verbindend verklaard (AVV). Hierdoor heeft RecyBEM kracht van wet.

www.bandenmilieu.nl

Oude banden, nieuw leven.

COLOFON UITGEVER NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM +31 (0)88 - 3770000 post@nvrd.nl www.nvrd.nl REDACTIECOMMISSIE Marc Veenhuizen, ACV Groep (hoofdredacteur) Riny de Jonge, gemeente Amsterdam Addie Weenk, Rijkswaterstaat Diederik Notenboom, Meerlanden Folkert Starreveld, Cyclus Management Dico Kuiper, gemeente Alphen aan den Rijn Marianne Zegwaard, Stantec Kees van der Laan, Gemeente Rotterdam Annemieke Braamburg, Twente Milieu Ilse van der Grift, NVRD EINDREDACTIE Karin Hegeman en Berit Aagten Postbus 1218, 6801 BE Arnhem +31 (0)88 - 3770000 hegeman@nvrd.nl

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Elma Media B.V. Silvèr Snoek - Sales Manager 0226 33 16 67 - s.snoek@elma.nl www.elma.nl REALISATIE EN DRUK Print2Pack, print2pack.nl Coverbeeld: Berlinda van Dam, Hollandse Hoogte

INHOUD 08

Langer doorwerken en toch fit blijven, is de insteek van het programma voor duurzame inzetbaarheid bij inzamelaar Irado. Met het programma ‘Levendig naar 70’ worden medewerkers gestimuleerd om zelf na te denken over gezond leven en over hun toekomst.

Unilever is op dreef met het circulair maken van al haar verpakkingen. De ambitie is een volledig herbruikbaar of recyclebaar verpakkingenportfolio en daar wil het bedrijf de volledige keten voor mobiliseren.

DUURZAME INZETBAARHEID BIJ IRADO

GROTE VRAAGTEKENS ROND OMSTREDEN ASBESTDAKENVERBOD Nog vijf jaar en dan komt er wat de Tweede Kamer betreft een verbod op asbestdaken. Als de Eerste Kamer akkoord gaat met het voorstel, wacht Nederland vanaf 2024 een operatie van ongekende proporties.

ABONNEMENTENADMINISTRATIE NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad €108 ex btw. België €125 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: €11,50. BEËINDIGING ABONNEMENT Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. Gemeentereiniging en Afvalmanagement is het officiële vakblad van de NVRD. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard. ISSN 1569-0458 © NVRD RECYCLED Made from recycled material

C106833

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar.

INNOVATIE-EXPERT ROB HAMER OVER UNILEVERS VERPAKKINGENAMBITIES

CIRCULAIRE ECONOMIE: DE NVRD DOET AL HEEL WAT Een van de speerpunten uit het jaarplan 2019 van de NVRD is ‘Onze rol in de circulaire economie’. Onze rol als branchevereniging én onze rol als branche.

05 B EZEM 06 HOE DOEN ZIJN DAT? OMGAAN MET DE CAO-WIJZIGING 10 PSO: EEN EENVOUDIGE MEETLAT VOOR SOCIAAL ONDERNEMEN 13 WERK VAN CIRCULAIR: E-WASTE ARCADES 14 TERUGBLIK NVRD JAARCONGRES 16 DUMPINGEN DRUGS EN ANDER AFVAL NEMEN TOE 18 HUISHOUDELIJK RESTAFVAL PER GEMEENTE VOOR HET JAAR 2017 25 RESULTATEN ONDERZOEK WEERSTANDEN BIJ SYSTEEMWIJZIGINGEN 28 ECONOMIE VAN CONSUMPTIEGOEDEREN MOET CIRCULAIR 30 DE LEDEN CENTRAAL 31 NVRD NIEUWS 32 BRANCHENIEUWS 34 AGENDA 35 CLOSE UP GRAM #05 juni 2019 | 3

Straat-/parkmeubilair Afvalinzamelsystemen

Uw totaal leverancier op het gebied van afvalinzamelsytemen, van afvalbak tot Mega ondergrondse perssystemen Bekijk onze website voor : Openbare en publieke ruimte: ° Straat-/parkafvalbakken ° Kantoor afvalbakken ° Containerbergingen tot 240 liter ° Ondergrondse containerbergingen ° Semi-/ Ondergrondse containers Industrie: ° Perscontainers ° Balenpersen ° Wielcontainer kantelsystemen ° Zand silo’s

www.cityandpark.nl info@cityandpark.nl 026 - 202 40 50 leverancier van

HABA - MEGA Ondergrondse perscontainersystemen tot 24 m3 geperst afval

21-9000-0401-01

1_2_li_GRAM_190x130_B.indd 1

28-05-19 14:25

Is de begRaafplaats uW vIsItekaaRtje? Onbewust doen we een indruk op van de omgeving waarin we ons begeven, zo ook van de begraafplaats. Is het schoon, netjes en goed onderhouden? We zijn kritisch en verlangen een prettige plek waar we dierbaren kunnen herdenken. Reden genoeg om goed voor de begraafplaats te zorgen. De werkzaamheden van de beheerder begraafplaatsen betreffen met name de organisatorische en beleidsmatige aspecten rondom begraafplaatsen zoals zorgen dat personeel, materiaal en middelen voor het werk beschikbaar zijn om het beheer van de graven, groenvoorzieningen, paden en de waterhuishoudingssystemen van de begraafplaats te beheren.

4 | GRAM iPC_0475-01.indd 1

#05 juni 2019

Als beheerder begraafplaatsen bent u op de hoogte van alle wettelijke verplichtingen waar een begraafplaats aan moet voldoen en bent u in staat deze te vertalen naar de eigen begraafplaats, de organisatie, de medewerkers, zakelijke relaties en de bezoekers. Met de modulaire opleiding Beheerder Begraafplaatsen heeft u de juiste kennis in huis ent kunt u kwaliteit bieden!

Meld u aan! De opleiding Beheerder Begraafplaatsen start september 2019. IPC Groene Ruimte gelooft in kwaliteit boven kwantiteit. Voorafgaand aan de opleiding zal er een vrijblijvend intake-/adviesgesprek plaatsvinden. Aanmelden kan via www.ipcgroen.nl of telefonisch via T: 026-355 0100.

21-9000-0475-01 GRAM juni 2019

28-05-19 14:32

UITPLANNEN Het Jaarcongres is weer achter de rug. ‘Natuurlijk betrokken’ was het thema. Met ruim 300 aanwezigen voldoende betrokkenheid bij het vak, lijkt mij zo. Uw Bezem was er ook bij. Even uit de praktijk weggehaald, uitgepland uit de dagelijkse rondes en luisterend naar hele verschillende verhalen. Het hoogtepunt? Dat kwam eigenlijk een week later. Op het congres kregen we al een voorproefje, als een soort signaal dat het programma weer begon. Wat overigens erg goed werkte. Ik zat in de zaal en zag mijn collega’s in verschillende filmpjes vertellen over wat zij hebben

gepresteerd. Na afloop vroeg de gastheer van het congres aan de zaal: “Hoe kan het dat wij hier met 300 mensen zitten, maar het ons schijnbaar niet lukt om de mensen die voor de uitvoering zorgen ook zo’n dag te bezorgen, omdat dat niet lukt in de planning?” Deze vraag bleef nog lang in mijn hoofd zitten. Een hele terechte vraag. Ik mocht er even uit, maar de honderden collega’s buiten waren overal keihard aan het werk. Tot voor de ingang van de congreslocatie aan toe. Eigenlijk raar dat juist zij niet een dag kunnen kennismaken met collega’s, omdat er geen vervanging is. “Hoe overbodig zijn al die managers?” zou je je kunnen afvragen. Maar een week later was er de Nationale Vakdag. De eerste, ooit. Best droevig, maar hoe geweldig dat die er nu wel was. 80 collega’s uit de uitvoering uit heel het land, een hele dag met elkaar aan de slag. Met diezelfde filmpjes en nog enkele meer. Heerlijk, dit moet minstens zo groot worden als het NVRD-congres en het Grondstoffencongres samen. De oproep uit de zaal “Wanneer gaan jullie managers nu eens naar ons luisteren?” werd zeer instemmend ondersteund door alle vakbroeders en -zusters. De Vakdag waarin collega’s fier vertelden dat zij nog nooit een diploma hadden gehaald en nu wel. Dat hun hele familie zo trots op hun is. Beste lezers, deze mensen verdienen ook hun eigen bijeenkomsten. Plan ze eens wat vaker uit.

GRAM #05 juni 2019 | 5

HOE DOEN ZIJ DAT? OMGAAN MET DE CAO-WIJZIGING TEKST HETTY DEKKERS

DE CAO GRONDSTOFFEN, ENERGIE EN OMGEVING. Omdat de maatschappij en de sector blijvend in beweging zijn –we leven immers in een 24-uurs economie-, is het belangrijk om wendbaar en flexibel te zijn. Dit houdt onder andere in dat in de CAO die vanaf 2018 geldig is, de werkweek uitgebreid is met de zaterdag. Dat betekent dat medewerkers in een werkweek van zes dagen maximaal vijf dagen in te roosteren zijn. Ook is de achturige werkdag uitgebreid naar de tienurige werkdag. Daarnaast is de leeftijdsgrens voor onregelmatige werktijden verhoogd van 59 naar 62 jaar en wordt er voor medewerkers die net ouder van een kind zijn geworden een partnerverlof van vier weken ingevoerd. Hoe ziet dit er in de praktijk uit nu 1,5 jaar nadat de CAO van kracht werd.

chauffeurs die zelf aanbieden op zaterdag te willen werken, maar dat gaat niet lang meer duren. We moeten de zaterdag in de toekomst mogelijk gaan inroosteren als structurele werkdag. HOE GA JE OM MET DE NIEUWE REGELS? We leggen elke wijziging van roosters uiteraard voor aan de Ondernemingsraad. Zolang de behoefte goed uitgelegd wordt en het conform de CAO is, zal die kunnen instemmen.

Douwe Andela, HR-manager HVC Groep. Contact: d.andela@hvcgroep.nl.

WAT ZIJN VOOR JULLIE DE BELANGRIJKSTE GEVOLGEN VAN DE CAO-WIJZIGING? Voor ons is vooral de toenemende drukte op de afvalbrengstations op met name de zaterdagen een item. Het wordt daar steeds drukker en de containers lopen vol. Dat betekent dat ze op zaterdag geleegd en vervangen moeten worden door lege containers. Daarnaast is er meer personeel op de afvalbrengstations nodig. Tot nu kunnen we dat allemaal net redden op basis van vrijwilligheid, bijvoorbeeld

6 | GRAM #05 juni 2019

VERWACHTEN GEMEENTEN/OPDRACHTGEVERS RUIMERE WERKTIJDEN? Inderdaad, dat zal in de toekomst alleen maar meer worden. We gaan richting een 24-uurs economie, dat is een maatschappelijke ontwikkeling die ook in onze sector is doorgedrongen. Bouwmarkten zijn ook ’s avonds open, je kunt je afvragen waarom afvalbrengstations achter blijven. Er zijn veel tweeverdieners, die willen niet alleen op zaterdag een paar uur de gelegenheid krijgen om hun afval weg te brengen. Gemeenten willen zo veel mogelijk afval scheiden, ik kan me voorstellen dat ze in de toekomst ruimere openingstijden willen voor hun afvalbrengstations. Om de drukte beter te kunnen spreiden. Overigens gelden die ruimere werktijden ook voor de openbare ruimte. Veel festiviteiten vinden in het weekend plaats, dan moet er geveegd worden en afval opgeruimd. Flexibilisering van de CAO is dus

hard nodig. De oude regels zijn gebaseerd op een klassieke werkweek van maandag tot en met vrijdag, dat is niet meer van deze tijd. Ik verwacht dat in de toekomst ook de toeslagen ter discussie zullen komen te staan. Waarom zou iemand die vanuit privé-overwegingen (enkel) op zaterdag werkt meer verdienen dan iemand die (enkel) op vrijdag werkt? Dat is in een 24-uurs economie wellicht niet meer realistisch. HOE GAAN JULLIE OM MET ONDERSTEUNENDE AFDELINGEN, GAAN DIE MEE IN DE ZESDAAGSE WERKWEEK? De logistieke medewerkers, zoals de chauffeurs, gaan dus mee in de nieuwe ontwikkelingen. Andere afdelingen, zoals de klantenservice, blijven vooralsnog enkel doordeweeks bereikbaar. Veel informatie is echter te vinden op onze site en andere digitale kanalen, voor dringende vragen moet men even wachten tot maandag. HOE REAGEREN DE WERKNEMERS OP DE NIEUWE REGELS? Ik verwacht dat ze er begrip voor zullen hebben. Ze ervaren zelf aan den lijve hoe druk het zaterdag is op de afvalbrengstations, en ze weten dat de ingezamelde grondstoffen ook moeten worden afgevoerd. Maar elke verandering is even wennen, veel zal samenhangen met hoe we de boodschap communiceren.

door de week vervangen. Voor de een biedt dat kansen, bijvoorbeeld een dag thuis met de kinderen op woensdag, voor de ander is dat veel minder wenselijk.

Francine Brink, P&O-adviseur Twente milieu. Contact: f.brink@twentemilieu.nl.

WAT ZIJN VOOR JULLIE DE BELANGRIJKSTE GEVOLGEN VAN DE CAO-WIJZIGING? Naast de salarisverhogingen en de vaderschapsverlofregeling, waar we al een aantal collega’s blij mee hebben mogen maken, zijn er ook wijzigingen die niet alleen positieve impact kunnen hebben. Dan bedoel ik de verruiming van de werkweek met de zaterdag bijvoorbeeld. Op die dag zijn de afvalbrengpunten open, zijn er marktveegdiensten en worden ondergrondse containers op milieupleintjes bij onder andere supermarkten geleegd. Dat werk hoeft dan geen overwerk meer te worden maar kan een andere werkdag

HOE GA JE OM MET DE NIEUWE REGELS? We hebben meteen aan de voorkant besloten dat we de CAO gaan implementeren, dat is helder. We hebben ook gezegd dat we dat sociaal-zakelijk gaan doen. We houden dus rekening met onze medewerkers en afspraken uit het verleden en besteden veel aandacht aan informatie en communicatie en houden ook zoveel mogelijk rekening met individuele omstandigheden en wensen. De verruiming van de CAO heeft ook een zakelijke kant, waarvan wij vinden dat die ook past bij een professionele organisatie. We zijn nu aan het puzzelen hoe we de wijzigingen kunnen implementeren. Zorgvuldigheid gaat daarbij voor snelheid. We hebben in werkgroepen geanalyseerd hoe het nu zit met overwerkvergoedingen, individuele afspraken uit bijvoorbeeld sociale plannen en hebben ook de wensen met betrekking tot overwerken en werkdagen van onze medewerkers geïnventariseerd. We proberen zoveel mogelijk rekening te houden met deze wensen. Dit zal waarschijnlijk niet altijd helemaal lukken, het werk moet ook doorgaan.

VERWACHTEN GEMEENTEN/OPDRACHTGEVERS RUIMERE WERKTIJDEN? Nog niet, maar in de toekomst gaat dat wel gebeuren, verwachten wij. We halen nu al papier op in de avonden en werken op zaterdagen en zondagen in bepaalde gemeenten. We leven in een 24-uurseconomie, we moeten als organisatie meebewegen met die ontwikkelingen om ons heen. Als we de CAO-verruimingen geïmplementeerd hebben, zijn we beter uitgerust voor de toekomst en kunnen we flexibeler zijn. HOE GAAN JULLIE OM MET ONDERSTEUNENDE AFDELINGEN, GAAN DIE MEE IN DE ZESDAAGSE WERKWEEK? We hebben dit jaar rondom Pasen voor het eerst onze klantenservice opengesteld op een ‘inhaalzaterdag’. Dat blijven we de komende inhaalzaterdagen doen en kijken dan in hoeverre inwoners daar ook gebruik van hebben gemaakt en gaan dan ook met gemeenten in gesprek hierover. HOE REAGEREN DE WERKNEMERS OP DE NIEUWE REGELS? Dat weten we nog niet helemaal, maar hier en daar zal het zeker stof doen opwaaien. Dat begrijpen we ook. Door goed en tijdig te informeren en ook onze OR en teamleiders goed mee te nemen en mee te laten denken, doen we ons best om dit te beperken.

GRAM #05 juni 2019 | 7

‘LEVENDIG NAAR 70’ DUURZAME INZETBAARHEID BIJ IRADO TEKST ANS AERTS BEELD IRADO

“W

erken aan duurzame inzetbaarheid is een langdurig traject. Het moet in het dna gaan zitten van medewerkers om anders te gaan leven en over hun eigen ontwikkeling na te denken”, vertelt André Hertog, directeur van Irado. Om echt aan de slag te gaan met duurzame inzetbaarheid schakelde Irado in 2016 Rens de Boer, consultant bij Inhealth in. Inhealth helpt organisaties bij vragen op het gebied van vitaliteit, gezondheid en duurzame inzetbaarheid. Bij Irado werken 250 vaste medewerkers. Daarnaast zijn er 60 medewerkers met een SW-indicatie en zijn er permanent 50 leerwerkplekken beschikbaar. Een reden voor Irado om met het thema duurzame inzetbaarheid aan de slag te gaan, was dat de gemiddelde leeftijd van het personeel boven de vijftig ligt. Veel van hen zijn begonnen met werken toen ze 15 of 16 jaar oud waren. Hertog: “Medewerkers horen dat ze langer moeten doorwerken, maar denken dat ze dat niet kunnen. Dat signaal hebben we als bedrijf opgepakt. We willen ze ondersteunen, maar we verwachten ook dat ze zelf stappen zetten om gezond te leven.” DIKKE BUIK ‘Levendig naar 70', heet het programma dat Irado uitvoert in het kader van duurzame inzetbaarheid. De naam is bedacht door de medewerkers zelf. De Boer: “Op die manier wordt het iets van henzelf en ontstaat niet het gevoel dat het van buitenaf is opgelegd.” Hertog vult aan: “Het geeft bovendien aan dat mensen ook na hun pensioen nog fijn en gezellig verder leven.” Bij de start in 2018 gaf Hertog, tijdens een kantinebijeenkomst, uitleg over het programma. Een constructiewerker van Irado vertelde over zijn eigen ervaringen. Hij was gezonder gaan leven, was afgevallen en zat beter in zijn vel. Zo’n ambassadeur is belangrijk, volgens Hertog. Een goed voorbeeld van iemand die zelf van de werkvloer afkomstig is, leidt ertoe dat anderen hetzelfde gedrag gaan vertonen. In de kantine van Irado zijn geen maaltijden of snacks te koop. Medewerkers brengen hun eigen lunch mee.

8 | GRAM #05 juni 2019

Hertog merkte toen het programma een tijdje liep, dat mensen elkaar aanspraken op hun eetgedrag. “’Moet je niet iets aan die dikke buik doen?’, hoor je ze dan tegen elkaar zeggen. Ineens zie je mensen met bakken sla in de kantine zitten. Ze merken dat ze zich beter voelen als ze anders eten en ’s avonds water drinken, in plaats van cola. Ook is er spontaan een sportclubje ontstaan. Er gebeurt echt iets.” ‘Levendig naar 70’ is gebaseerd op drie pijlers: gezondheid, werkplezier en jezelf blijven ontwikkelen. Vooral dat laatste onderdeel vraagt aandacht. Voor de teamleiders is het een uitdaging om hierover met medewerkers in gesprek te gaan. Ze volgden hiervoor een trainingsprogramma met onderwerpen als het herkennen van signalen dat iemand gestresst is, het geven van complimenten en het stimuleren van medewerkers om na te denken over hun eigen ontwikkeling. De leidinggevenden krijgen een andere verantwoordelijkheid, onderstreept De Boer. Eerder verwezen ze een medewerker door naar P&O als hij niet meer goed mee kon komen op de werkvloer. Nu zoeken ze samen naar een oplossing. “De teamleider kan tools aanreiken, maar het belangrijkste is dat ze er samen over praten. De kunst is om het gesprek op zo’n manier te voeren dat de medewerker zelf met een oplossing komt en bijvoorbeeld bedenkt hoe hij af kan vallen en fitter wordt, zodat hij weer op de wagen kan werken. De kans is ook groter dat dit tot een structurele oplossing leidt dan wanneer de werkgever iets oplegt.” De Boer komt medewerkers tegen die zeggen dat het programma voor hen te laat komt. Hij wijst er dan op dat het juist een mogelijkheid biedt om te blijven werken. “Als je 55 bent, heb je nog twaalf jaar te gaan. Je kunt van alles doen om ervoor te zorgen dat je gezond met pensioen gaat.” COMPLIMENTEN Hertog en de Boer merken dat leidinggevenden hun nieuwe rol nog lastig vinden, maar de wil is er wel. Op eigen verzoek gaan de teamleiders, in kleinere intervisiegroepen, verder aan de slag met de thematiek. Ze brengen casussen in en delen kennis met

elkaar. Ook het beoordelingssysteem van Irado gaat op de schop, vertelt Hertog. “Eerder keken we vooral hoe iemand het gedaan had. Nu kijken we welke competenties iemand nodig heeft en hoe we hem eventueel kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen of verbeteren van vaardigheden.” De focus ligt daarbij op de toekomst. Een medewerker die zijn functie niet meer kan uitoefenen omdat het werk te zwaar wordt, bespreekt met zijn teamleider of hij elders kan worden ingezet; binnen het bedrijf of eventueel daarbuiten. “Eerder bleven mensen hun leven lang bij Irado werken. Nu geven we nieuwe medewerkers direct mee dat ze alvast na moeten denken over hun toekomst. Mobiliteit wordt steeds belangrijker. Dat is een gigantische uitdaging voor de hele branche”, zegt Hertog. ANDRÉ HERTOG:

weerstand bij mensen toen ze het verzoek kregen om een kaartje met een compliment te schrijven voor iemand anders, maar de meesten deden het wel en uiteindelijk waren ze er ook blij mee.”

SOFT SKILLS Aan een programma als ‘Levendig naar 70’ hangt een prijskaartje. Verdient dit zich terug? Hertog: “Ik geloof zeker in het effect van het programma en ik denk dat het op termijn geld gaat kosten als je niets doet. Als iemand het naar zijn zin heeft en goed in zijn vel zit, werkt hij harder en heeft hij het leuker met zijn collega’s. Dit soort soft skills zijn echter moeilijk te vertalen in cijfers.” Duurzame inzetbaarheid blijft bij Irado op de agenda staan. “Het is nooit klaar. We sturen voortdu“MEDEWERKERS rend op bewustwording over geIrado heeft, samen met Inhealth, zond leven en de eigen ontwikHOREN DAT ZE LANGER MOETEN een communicatieprogramma keling. We nemen drempels weg rondom ‘Levendig naar 70’ open zorgen dat medewerkers inDOORWERKEN, MAAR DENKEN DAT gezet en een speciaal beeldmerk formatie goed kunnen vinden en ontwikkeld. Iedere twee maandat het gemakkelijk kan worden ZE DAT NIET KUNNEN. DAT SIGNAAL den staat een bepaald thema geregeld als iemand behoefte centraal. De laatste keer betrof heeft aan een cursus of training.” HEBBEN WE ALS BEDRIJF OPGEPAKT." dit complimenten geven aan colIrado biedt allerlei zaken aan zolega’s. Dit zit niet direct in de culals een goedkoop abonnement tuur van de branche, beaamt De Boer. Hij ziet bij bedrijven vaak bij een sportschool of ondersteuning van een vitaliteitscoach. dat het personeel bezig is om oplossingen te regelen voor zaken Hertog: “Maar het belangrijkste is dat mensen zelf beseffen dat die niet goed lopen. “Dat is logisch, maar het is ook goed als werkhet goed is om te sporten. Daarom zijn we ook zo blij met het nemers zich realiseren dat veel dingen wél goed zijn geregeld en sportclubje dat spontaan is ontstaan. Hierdoor, maar ook doordat elkaar daarop aanspreken. Het is fijn als je een bepaalde collega mensen elkaar aanspreken op gezond gedrag, zien we dat het altijd kunt oproepen als er ’s nachts een storing is. We merkten programma werkt. Dat is natuurlijk fantastisch.”

Het beeldmerk dat Irado gebruikt in het kader van 'Levendig naar 70'.

GRAM #05 juni 2019 | 9

PSO: EENVOUDIGE MEETLAT VOOR SOCIAAL ONDERNEMEN TEKST MARTIJN KREGTING

People Planet Profit (de drie P's) is een term uit de duurzame ontwikkeling. Het staat voor de drie genoemde elementen – mensen, planeet/milieu en opbrengst/winst, die op harmonieuze wijze gecombineerd moeten worden. Er is heel veel aandacht voor klimaat bij organisaties, maar het menselijk aspect raakt soms wat ondergesneeuwd. Met de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) moeten organisaties eenvoudig kunnen meten hoe goed zij het doen op dit menselijke aspect van ondernemen. Hoe scoort onze sector op dit gebied?

uri Starrenburg is met Marian Knuijsting mede-initiatiefnemer van de PSO (Prestatieladder Socialer Ondernemen) en medeoprichter van beheerorganisatie PSO Nederland. Al in 2008 ontstond het eerste contact met TNO, dat uiteindelijk de PSO als keurmerk zou ontwikkelen om sociaal en duurzaam werkgeverschap gestandaardiseerd in kaart te brengen. “Zo kunnen bijvoorbeeld inkopers van publieke organisaties die waarde hechten aan sociaal inclusief ondernemerschap in één oogopslag zien welke potentiële leverancier aan dit aspect voldoet”, vertelt Starrenburg. “Ook kan PSO-certificering als een benchmark gebruikt worden: je kunt als organisatie snel zien waar je qua sociaal ondernemerschap staat en wat er eventueel nog dient te gebeuren.” Omdat de PSO mede met Europees geld werd ontwikkeld, is TNO mede-eigenaar geworden van het instrument. De eerste certificaten werden in 2012 uitgereikt. Zeven jaar later is de grens van 1.000 organisaties overschreden. Hoewel er in het begin vooral organisaties uit het publieke domein - zoals gemeenten - gebruik maakten van de mogelijkheid om een keurmerk sociaal ondernemerschap te verwerven, is er inmiddels sprake van een divers gezelschap van (semi-) publieke organisaties en bedrijven. Starrenburg: "Eerst gebruikten reguliere bedrijven de PSO vooral om aan te tonen dat ze structureel voldoen aan de eisen van social return. Deze eisen worden

10 | GRAM #05 juni 2019

vooral door gemeenten gesteld aan opdrachtnemers. Tegenwoordig zie je steeds meer private organisaties die ook sociale eisen opnemen in tenders." REDENEN VOOR PSO-KEURMERK Er zijn volgens Starrenburg meerdere redenen voor organisaties om voor een PSOkeurmerk te gaan: • Intrinsieke motivatie. • Vanuit verplichtingen op het gebied van social return (zoals gemeenten die hebben). • Vraag om aantoonbaar sociaal inclusief ondernemerschap vanuit investeerders of door opdrachtgevers die hechten aan sociaal ondernemerschap. Het certificeringstraject zelf is relatief eenvoudig. In de meeste gevallen zijn organisaties al langer bezig met sociaal ondernemerschap. Zij kunnen via een online lijst toetsen of dat wat zij zeggen te doen aan sociaal ondernemerschap, ook echt zo is. De uitkomst levert een bepaalde trede op de prestatieladder op. Van daaruit kan bepaald worden of een PSO-certificering al aan de orde is, of dat hiervoor nog stappen gezet moeten worden. “In de meeste gevallen gaat het dus niet om het invoeren van allerlei processen en standaarden, die zijn er dan al”, aldus Starrenburg. “Alleen wanneer een organisatie wil gaan beginnen met sociaal ondernemerschap, is dat nog niet het geval. Wanneer men zich dan aanmeldt, krijgt een organisatie twee jaar de tijd om de certificering te verwerven.”

NIET ALLEEN VOOR DE VORM Starrenburg benadrukt dat de PSO ook onderscheid maakt in welke kwetsbare groepen meer kansen geboden krijgen in een organisatie en hoe structureel dit is. “Zo telt het aannemen van mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt meer mee dan het plaats bieden aan BBL’ers (Beroeps Begeleid Leren, red.). Ook moet het duidelijk zijn dat er niet alleen voor de vorm mensen worden aangenomen. Daarom is het ook belangrijk dat dergelijk beleid in de hele organisatie gedragen wordt en niet iets is dat erbij gedaan wordt.” POSITIE AFVAL- EN REINIGINGSBRANCHE Hoe is de situatie bij organisaties uit de afval- en BOR (beheer openbare ruimte) sector. Loopt men daar voorop, meer in de middenmoot of zelfs in de achterhoede? Daar is volgens Starrenburg geen eenduidig antwoord op te geven. Er is wel - maar dat is in elke sector - een duidelijke tweedeling tussen bedrijven die vooral winst gefocust zijn en familiebedrijven, die over het algemeen meer waarde hechten aan de regio waarin ze actief zijn. “Verder is het heel regio-afhankelijk. Er zijn regio’s met echte voorlopers. Zo heb je CURE in Noord-Brabant (zie kader), dat zich onder meer bezig houdt met reinigingstaken en daarbij heel erg inzet op juist die kwetsbare groepen. Veel gemeenten maken mede hierom gebruik van deze aanbieder.” BOR-organisaties zijn een geval apart, omdat zij vaak onderdeel uitmaken van

publieke organisaties of hier voor werken. “Dat leent zich bij uitstek voor inclusiviteit, het stimuleren van participatie van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Maar er zijn ook bedrijven in de afvalsector die hier veel mee bezig zijn. Zo maakt Renewi, voorheen Van Gansewinkel, zich sterk voor inclusiviteit. Ook veel organisaties die afval ophalen, zetten hier op in.” Renewi is vorige maand officieel gecertificeerd op niveau 1 van de Prestatieladder Socialer Ondernemen.

WAARDE PSO-KEURMERK Starrenburg verwacht dat de waarde die gehecht wordt aan een PSO-keurmerk de komende jaren zal toenemen. Zo vragen steeds meer inkopers om sociaal ondernemerschap bij potentiële afnemers. In het publieke domein zeer zeker, maar in toenemende mate in het bedrijfsleven – denk aan de eerdergenoemde familiebedrijven. “Met een PSOkeurmerk kun je dan heel eenvoudig aantonen dat je aan dat aspect voldoet.” Hoe kunnen organisaties die een PSO-keur-

merk willen verwerven, terecht komen bij PSO Nederland? “We zijn heel goed vindbaar”, concludeert Starrenburg. “Steeds meer vakmedia besteden aandacht aan sociaal ondernemerschap en hoe dat in te bedden in een organisatie. Wie via Google gaat zoeken, komt ook heel snel bij ons uit. Daarnaast zijn we heel actief op social media. Voor wie nog niet goed weet hoe met sociaal ondernemerschap aan de slag te gaan, hebben we ook adviseurs rondlopen die daarmee kunnen helpen”

OVER HET PSO-KEURMERK De Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) van TNO maakt zichtbaar welke organisaties zich aantoonbaar sterk maken om kwetsbare groepen duurzaam aan het werk te krijgen en te houden. De PSO richt zich specifiek op arbeidsparticipatie. De meetlat is ontwikkeld vanuit een publiek-private samenwerking en is de laatste jaren uitgegroeid tot de landelijke norm voor sociaal inclusief werkgeverschap op het gebied van arbeidsparticipatie. De PSO bestaat uit een aspirantniveau en 3 treden. Het aspirantniveau en de eerste trede worden vooral gezien als inclusief ondernemen en trede 2 & 3 als sociaal ondernemen. Het instrument bestaat uit twee componenten: • Het is een vrij toegankelijk meetinstrument dat objectief meet in welke mate een organisatie bovengemiddeld sociaal inclusief onderneemt ten opzichte van andere organisaties in dezelfde grootteklasse. • Het is een wetenschappelijk onderbouwd keurmerk dat wordt uitgegeven na certificeringsproces.

CURE AFVALBEHEER Sociaal ondernemen betekent voor Cure Afvalbeheer (Noord-Brabant) mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans geven om weer terug te keren in het arbeidsproces. "Het belang voor onze organisatie is gelegen in het feit dat wij graag iets willen doen voor de gemeenschap en haar burgers", zo vertelt Elly Coolen. De organisatie wilde zich op het gebied van PSO graag profileren omdat men dan beter vindbaar is voor bedrijven die samen met ons iets voor mensen uit een doelgroep kunnen betekenen. Reden dus om voor het PSO-keurmerk te gaan. Coolen: "Wij vonden dit eigenlijk vanzelfsprekend en betekenisvol." Biedt het PSO-keurmerk de toegevoegde waarde die Cure ervan had verwacht? Meer zelfs, meent Coolen. "Door mensen met een afstand op de arbeidsmarkt uit te nodigen om in ons bedrijf te kunnen werken, hebben wij aan den lijve ondervonden hoe dankbaar deze mensen zijn voor de geboden kans en hoe groot hun wil en inzet is om dit tot een goed einde te brengen."

Luc Berkers

Pim van Zwol

GRAM #05 juni 2019 | 11

Dit heeft Cure er toe aangezet om deze mensen niet alleen een kans te bieden op de arbeidsmarkt maar hen ook te scholen c.q. op te leiden. "Wij bieden deze mensen nu een contract aan voor 24 maanden. In deze tijd leiden wij hen op richting een veelheid aan functies. Denk aan belader/richter, chauffeur, kapper of logistiek medewerker. Dit doen wij zodat wij kunnen bewerkstelligen dat deze medewerkers binnen 24 maanden kunnen uitstromen naar een regulier betaalde baan. Met trots kunnen wij zeggen dat dit in 95 procent van de gevallen ook daadwerkelijk lukt."

HUMMEL RECYCLING Sociaal ondernemerschap is voor Peter Hummel van Hummel Recycling een volkomen normaal onderdeel van de bedrijfsvoering. Het bedrijf heeft zelfs een 30+-certificering, wat aangeeft dat het werknemersbestand voor meer dan 30 procent bestaat uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Peter Hummel hecht er belang aan om mensen met beperkingen een plaats aan te bieden in het arbeidsproces, zodat zij op dat gebied een doel in het leven hebben en niet het gevoel hebben aan de zijlijn te staan. “Wij staan als recyclingbedrijf met onze voeten in de maatschappij, dan moet je dat ook uitdragen. Dat idee hebben we al een jaar of vijf vorm gegeven in samenwerking met sociaal werkbedrijf Novatec.” Een jaar of twee terug kwam Hummel het PSO-keurmerk tegen. Het leek de directeur goed om zijn bedrijf langs de meetlat van de prestatieladder te leggen. “Niet alleen om te zien hoe we er voor stonden met sociaal ondernemerschap, maar ook omdat er steeds meer afnemers – vooral gemeenten – om begonnen te vragen.” Het keurmerk heeft wat dat betreft ook voldaan aan wat Hummel ervan had verwacht. “Wanneer gemeenten in hun aanbesteding aangeven belang te hechten aan sociaal ondernemerschap, hebben we een duidelijk voordeel. Dat zorgt er meteen weer voor dat we meer mensen met een beperking aan het werk kunnen zetten. Zo is de cirkel rond.”

VDK

VDK NEDERLAND IN HANDEN VAN MOL CY - BELGIË MOL cy is onder andere producent van het VDK Waste Systems product en heeft op 1 april 2019 de aandelen van de Nederlandse importeur, VDK Nederland b.v., overgenomen van Pon. Vandaar is de onderneming verhuisd naar een nieuw eigen pand aan de Lindenhoutseweg 48 in Nijmegen. Daarmee beschikt VDK Nederland nu ook over een eigen service faciliteit voor haar producten. Naast het nieuwe pand en daarmee ook een nieuw telefoonnummer (085-0646054) zijn de medewerkers dezelfde vertrouwde personen gebleven.

De nieuwe vestiging in Nijmegen wordt ondersteund door een landelijk netwerk van service partners. Zorgvuldig uitgekozen en getrainde werkplaatsen die het VDK Erkend Reparateurschap hebben verdiend. Met daarnaast een mobiele reparatieservice biedt VDK ook snelle service onderweg. Uw materiaal blijft hiermee maximaal inzetbaar. De producten van VDK zijn robuust, gebruiksvriendelijk, breed toepasbaar en betrouwbaar. VDK kraakperswagens onderscheiden zich door hun lage TCO. In combinatie met het lage geluidsvolume, lange technische standtijden en de standaard geleverde veiligheidsmaatregelen is een VDK een verantwoorde keuze.

www.vdknederland.nl | www.molcy.com #05 juni 2019

Daa

Naa dew

VDK is gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van kraakperswagens en bijbehorende containerbeladingsystemen. VDK Waste Systems heeft een uitgebreide keuze in opbouwen voor huisvuil, GFT, plastic, grofvuil en uiteraard bedrijfsafval. Continue product ontwikkeling staat hoog in het vaandel.

12 | GRAM 190x130mm.indd 1

MO 201 Van Nijm

28-05-19 14:29

VDK con voo staa

De ners heb derw

De kraa volu VDK

Web

WIJ MAKEN WERK VAN CIRCULAIR TEKST MAX NARINX BEELD TIMMY DE VOS

Veel te veel waardevolle grondstoffen belanden bij het restafval door slechte afvalscheiding. Ewaste Arcades – een circulaire designstudio – maakt de circulaire economie leuk.

irculaire economie begint bij het goed scheiden van

E-waste Arcades beperkt zich niet tot onderwijsinstellingen. Als

afval. Goed gescheiden afval is immers grondstof voor

gevolg van een samenwerking met de NS werd een arcadekast

nieuwe producten. De vraag die de oprichters van E-

ontwikkeld voor het inwerpen van meer prominente afvalstromen

waste Arcades bezig hield, luidt : hoe krijg je mensen

zoals plastic, papier en restafval. Voor festivals en evenementen

zo ver om afval goed te scheiden? Door het leuk te

werden bijvoorbeeld interactieve deksels voor afvalbakken ontwik-

maken, dacht Timmy de Vos, oprichter van E-waste Arcades: “Zo

keld. Met ludieke designs en op maat gemaakte geluidsfragmenten

vangen we twee vliegen in één klap: afval wordt beter gescheiden

worden bezoekers op een leuke manier verrast bij het weggooien

én er blijft een belangrijke boodschap achter”.

van hun afval. Dat het ook werkt bleek op SOLAR festival 2018, waar een testopstelling, omgedoopt tot ludieke ‘Glory Holes’, voor

Met behulp van afgedankte elektronica worden arcadekasten ge-

maar liefst 100% zuiver gescheiden plastic zorgde!

maakt, vandaar de naam E-waste Arcades. De computer, de bekabeling en het beeldscherm komen allemaal van recyclers vandaan die hier geen markt meer voor zien. Er wordt zelfs gebruik gemaakt van een oude wasmachine in het design. Een circulair product dat tot de verbeelding spreekt en vol zit met educatieve componenten. EDUCATIE ALS DRIJFVEER

E-WASTE RACE E-waste Arcades begon in 2016 als spin-off van de succesvolle EMet behulp van de arcadekasten worden educatieve challenges ge-

waste Race. E-waste Race organiseert door heel het land wedstrij-

organiseerd. Op scholen bijvoorbeeld werkt het als volgt: scholie-

den tussen basisscholen om oude en kapotte elektronica in te za-

ren werpen oude mobieltjes in de arcades en worden beloond met

melen. Na een succesvolle pilot in 2014 sloot initiatiefnemer Timmy

een tof spel over afval scheiden. Bij het inwerpen van een mobieltje

de Vos een partnerschap met producentenorganisatie WeeeNL. In-

in de arcadekast selecteert de leerling zijn of haar team of klas. De

middels hebben al meer dan 630 scholen door heel het land mee-

arcadekast houdt dit bij en uiteindelijk wordt er een winnaar uitge-

gedaan en zijn er al meer dan een miljoen apparaten ingezameld.

roepen. Op deze manier worden scholieren uitgedaagd om tegen

Om te laten zien dat ingezamelde elektronica ook daadwerkelijk

elkaar te strijden en daarbij zoveel mogelijk mobieltjes of plastic

grondstof kan zijn voor nieuwe producten, werden in samenwer-

in te zamelen.

king met WeeeNL en circulair ontwerper Joris Petterson de E-waste Arcades ontwikkeld.

E-waste Arcades zorgt ervoor dat de ingeworpen telefoons een tweede leven krijgen of goed gerecycled worden. Er hoeft dus geen geld ingeworpen te worden in deze Arcades. Je wordt juist beloond door ‘afval’ in te werpen. Op deze manier wordt duidelijk dat ‘afval’ waarde heeft. Met dergelijke acties heeft E-waste Arcades al bijna 10.000 mobieltjes ingezameld en duizenden mensen van jong tot oud een belangrijke boodschap meegegeven: afval scheiden loont

Een circulair product… …is gemaakt van zoveel mogelijk gerecyclede materialen …is niet schadelijk of belastend voor mens, dier en milieu …wordt gemaakt met hulp van hernieuwbare energiebronnen …behoudt ook na de gebruiksfase maximale waarde

en hoeft niet moeilijk of saai te zijn! GRAM #05 juni 2019 | 13

TERUGBLIK NVRD JAARCONGRES

‘NATUURLIJK BETROKKEN’ 16 MEI 2019 FOTO'S JAN WILLEM DE VENSTER

Hoofddocent WUR Erica van Herpen vertelde over haar EU onderzoek naar voedselverspilling.

14 14 | | GRAM GRAM #5 #05juni juni2018 2019

Burgemeester van Wageningen Geert van Rumund met dagvoorzitter Angelique Kruger.

Volop gelegenheid tot netwerken.

Bioloog Patrick van Veen over het gedrag van apen.

Randall van Poelvoorde over het belang van robotisering in de afvalwereld.

GRAM#05 #5 juni GRAM juni 2018 2019 || 15 15

VEEL OVERLAST EN HOGE KOSTEN DUMPINGEN (DRUGS)AFVAL NEMEN TOE TEKST ANS AERTS BEELD STAATSBOSBEHEER

Op 9 oktober vorig jaar trok een busje met lekkend drugsafval een kilometerslang spoor door een woonwijk in Nijmegen en door natuurgebied De Hatertse en Overasseltse vennen. Het aantal dumpingen van drugsafval neemt toe, maar ook andere spullen zoals huisraad en bouwafval worden veelvuldig gedumpt op plekken waar het niet thuishoort. Dit levert veel overlast en hoge kosten op.

uim

later

productie van synthetische drugs. Bek-

wijst niets er nog op dat

kers: “Ze maken gebruik van verschil-

werd op 7 oktober vorig jaar in Eindho-

er een spoor met drugsaf-

lende soorten zuur. Met een pH-meting

ven in een woonwijk een vrachtwagen

val is gelekt in de Hatertse

kunnen

bepalen,

met synthetisch drugsafval in brand

vennen.

maar we weten dan nog niet meteen

gestoken. Bewoners van een nabijge-

Het is rustig in het natuurgebied en

welk soort zuur het is.” Al snel kon wor-

legen flat werden uit voorzorg geëva-

het zonnetje schijnt op deze apriloch-

den vastgesteld dat de gelekte stof een

cueerd. Nederland is koploper in de

tend. “We weten nog niet zeker of het

hoge zuurgraad had. In overleg met de

productie van XTC. De bestandsdelen

drugsafval sporen in de natuur heeft

adviseur Gevaarlijke Stoffen van de

waaruit de drug wordt samengesteld,

achtergelaten”, vertelt boswachter Ly-

Veiligheidsregio en de brandweer be-

veranderen voortdurend. Als de import

die van Santen van Staatsbosbeheer.

sloot Bekkers dat spoelen met water

van een bepaalde grondstof wordt ver-

Het drugsspoor liep over asfaltwegen

de beste optie was. Pas twee dagen

boden, schakelen de makers over op

in het vennengebied en de nabij gele-

later bleek uit onderzoek dat het om

iets anders. Bekkers. “Daardoor weten

gen woonwijk De Weezenhof. De we-

mierenzuur ging. Bekkers: “Achteraf

we nooit direct met welke stoffen we

gen zijn snel na het incident schoonge-

gezien hadden we dat kunnen neutra-

te maken hebben.” Criminelen zoeken

spoeld met water, maar het is mogelijk

liseren met soda, maar dat konden we

steeds andere wegen om zich te ont-

dat er toch gevaarlijke stoffen in de

toen nog niet vaststellen.” Mierenzuur

doen van afvalstoffen. Ze lozen deze

berm zijn doorgesijpeld. De gemeen-

is in de lucht niet schadelijk, maar kan

in een rioolput, een waterwingebied of

te Nijmegen doet hier op dit moment

irritatie van de huid en ogen opleveren

op een plek waar mensen of dieren er

nog onderzoek naar. Peter Bekkers is

bij aanraking. Bewoners die met hun

doorheen lopen. Bekkers: “Het draait

Bzro-inspecteur (Besluit risico zware

auto door het spul waren gereden of

in die wereld puur om geld. Ik ver-

ongevallen)

bij

er met de hond doorheen waren gelo-

wacht dat de productie van XTC nog

de Omgevingsdienst Regio Nijmegen

pen, hadden het advies gekregen om

toe zal gaan nemen, met alle risico’s

(ODRN). Hij was vanuit zijn functie

goed te spoelen met water. Zand dat

die daarbij horen.”

betrokken bij het incident, samen met

op enkele plekken langs de weg lag,

andere partijen van de Veiligheidsregio

werd door een gespecialiseerd bedrijf

Hoewel het incident met het gelekte

Gelderland Zuid. Bewoners van de Nij-

afgevoerd naar een speciale opslag-

drugsafval zich voor een deel afspeel-

meegse woonwijk sloegen alarm toen

plaats in Pernis. Van daaruit ging het

de in het vennengebied, werd Staats-

ze op de bewuste oktoberavond een

naar een afvalverbrandingsinstallatie,

bosbeheer niet direct betrokken bij de

vreemde, zoete geur roken.

die hiervoor gecertificeerd is.

afhandeling. Boswachter Van Santen:

“Uniek”, noemt Bekkers het lozen van

OPIUMWET

was geloosd op de openbare, geasfal-

het drugsspoor over een afstand van

Landelijk nam het aantal aangetroffen

teerde weg.” Staatsbosbeheer heeft bo-

negen kilometer. “Ze hebben de contai-

dumpingen van drugsafval toe van 206

vendien geen bereikbaarheidsdienst. De

ners open gezet en zijn met het busje

in 2017 tot 292 in 2018. Dit blijkt uit het

collega van Van Santen die de ochtend

gaan rijden.” Meestal willen de produ-

Landelijk overzicht Synthetische Drugs

erna als eerste op zijn werk was, dook

centen zich ontdoen van het zuur dat

2018 dat de politie in maart dit jaar

er wel meteen bovenop. Van Santen:

één van de grondstoffen vormt voor de

publiceerde. De drugscriminelen lijken

“Hij heeft met de betrokken partijen be-

een

half

jaar

Overasseltse

piketcoördinator

zuurgraad

steeds roekelozer te werk te gaan. Zo

“Dat kwam ook omdat het drugsafval

16 | GRAM #05 juni 2019

Gedumpt drugsafval sproken dat het belangrijk is dat er zo

BELASTINGBETALER

Naast het pand van Staatsbosbeheer in

weinig mogelijk water dat mogelijk nog

Van Santen en haar collega’s treffen met

het vennengebied is een gebouw van

gevaarlijke stoffen bevat, in de berm

enige regelmaat chemisch of verdacht

zorginstelling De Driestroom gevestigd.

belandt. Het gaat om een kwetsbaar na-

afval aan in het vennengebied. Ze bel-

Een groep cliënten met een verstan-

tuurgebied en we willen de schade voor

len dan meteen de brandweer, die zorgt

delijke beperking verricht, samen met

planten, bomen en dieren zoveel moge-

voor een veilige afvoer. Daarnaast worden

Staatsbosbeheer, werkzaamheden in de

lijk beperken.” Een woordvoerder van de

er allerlei andere spullen gedumpt in het

vennen en de bossen. Ze komen ook in

gemeenten Nijmegen laat weten dat het

natuurgebied, variërend van huisraad en

actie als er een illegale dumping heeft

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

bouwafval tot restanten van wietplanta-

plaatsgevonden. Van Santen: “Als blijkt

na het incident monsters van het drugs-

ges. Landelijk gezien kost het Staatsbos-

dat het niet om chemisch of ander ver-

afval heeft genomen. De analyses rich-

beheer ongeveer een half miljoen euro per

dacht afval gaat, gaan ze er met een

ten zich alleen op stoffen die onder de

jaar om het afval op te ruimen dat wordt

busje naartoe en halen ze de spullen op.

opiumwet vallen. Op dit moment wordt

gedumpt in de gebieden die de organisa-

uitgezocht wat er na verloop van tijd ge-

tie beheert. Van Santen heeft geen exacte

Vervolgens brengen ze het naar de mi-

beurt met de aangetroffen stoffen. Zijn

cijfers over afvaldumpingen in het gebied

lieustraat.” De kosten hiervoor betaalt

ze nog terug te vinden in de bodem, of

van de Hatertse en Overasseltse vennen.

Staatsbosbeheer zelf. “In feite komt

breken ze helemaal af? Eventueel zullen

“Maar het gaat gemiddeld om twee à drie

het er dus op neer dat de belasting-

nog nieuwe monsters worden genomen.

keer per week.” Meldingen krijgt ze bin-

betaler er voor opdraait. Geld dat voor

De kosten voor het opruimen van het

nen via de telefoon, email of Whatsapp.

natuurbeheer bedoeld is, geven we

drugsafval bedroegen ongeveer 25.000

Vervolgens gaat een collega zo snel mo-

noodgedwongen uit aan het afvoeren

euro. De helft kwam voor rekening van

gelijk er op af. Van Santen: “We willen het

van afval. Wij hebben hier de mazzel

de gemeente Nijmegen omdat een deel

aantal dumpingen gaan registreren en ca-

dat we samenwerken met de Drie-

op Nijmeegs grondgebied was gelekt.

tegoriseren, maar dat kost veel tijd. Uiter-

stroom. Bij andere teams moeten de

De andere helft betaalde de gemeente

aard steken we onze energie en tijd liever

boswachters zelf de spullen opladen en

Heumen, waar het betreffende deel van

in onze corebusiness: goed natuurbeheer

wegbrengen. Daar ben je zomaar een

het vennengebied toe behoort.

en activiteiten voor de jeugd organiseren.”

halve dag zoet mee.”

GRAM #05 juni 2019 | 17

18 | GRAM #05 juni 2019

Deze kaart is gebaseerd op de resultaten van jaarlijks CBS-onderzoek en de informatie die Rijkswaterstaat heeft over nascheidingsresultaten. Ten opzichte van 2016 is de kaart een stuk groener geworden: in 2017 hebben veel gemeenten forse stappen gezet richting de 100 kilo doelstelling. Er lijkt sprake van een versnelling. Op de kaart is ook te zien dat enkele gemeenten helaas geen cijfers hebben aangeleverd bij het CBS.

HUISHOUDELIJK RESTAFVAL PER GEMEENTE IN 2017

GRAM #05 juni 2019 | 19

OMSTREDEN ASBESTDAKENVERBOD VAN DE BAAN TEKST SANDER WAGEMAN BEELD BERNARD MAURIN

In bijna ieder huis of elke schuur uit 1980 of ervoor is de kans levensgroot dat er asbest in het dak zit. Maar in welk dak nu precies wel en waaar niet? En wie gaat het saneren betalen? Of het dak op om te controleren? Het kabinetsvoorstel om asbestdaken per 2028 te verbieden is van de baan. Vlak voor het ter perse gaan van deze GRAM is het verbod gestrand in de Eerste Kamer.

at asbest een groot maatschappelijk risico is, dat weten we al enkele decennia. Jaarlijks overlijden enkele honderden mensen aan de gevolgen van asbestkanker en de komende 15 jaar zal dat getal eerder oplopen dan afnemen, zo blijkt uit de IAS monitor dat door het Instituut Asbestslachtoffers in samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Integraal Kankercentrum Nederland werd gehouden. Het is ook niet voor niets dat het gebruik van het materiaal in 1993 verboden. Maar omdat het sinds de introductie in de jaren zestig in zo veel producten is verwerkt, is het lastig om het totaal uit te bannen. Toch wilde het Rijk dat voor asbest dat aan de buitenkant van de woning verwerkt zit in daken proberen, namelijk met een asbestdakenverbod dat in 2028 in zou moeten gaan. Het is dan ruim dertig jaar na de instelling van het

20 | GRAM #05 juni 2019

verbod op het gebruik van het materiaal en de redenering is dat het ongeveer zo lang duurt voordat asbest begint te verweren en gevaarlijke vezels los kan laten. Maar een verbod is gemakkelijker opgelegd dan uitgevoerd, zo blijkt ook uit de vele vragen die er bij met name gemeenten binnenkomen. En de ontstane onrust is niet ten onrechte, zo blijkt uit een rondgang bij betrokken instanties. BERGEN VRAGEN Hans Andre de la Porte van de Vereniging Eigen Huis is er maar druk mee. Zijn organisatie krijgt bergen met vragen van verontruste huiseigenaren over wat te doen met asbesthoudende daken. â&#x20AC;&#x153;Dit is een zeer actief dossier bij ons ook al omdat er nog ontzettend veel onduidelijkheid is. We vinden het dan ook een zeer slecht voorstel en een voorbeeld van een ondoordachte regeling

die door mensen die ver weg ergens achter hun bureau zitten, is bedacht”, zo stelt hij klip en klaar. De kritiek zit hem voornamelijk in de uitvoering en de financiering. “Alle asbestdaken moeten verwijderd worden, maar er is geen plan die zegt hoe dat uitgevoerd moet worden en hoe het betaald moet worden. Gemeenten in Nederland zitten ook met de handen in het haar rond dit dossier. Want er komen vragen zoals: ‘om welke daken gaat het?’ en ‘wat is het handelingsperspectief?’”

Dat er veel onzekerheid en onduidelijkheid is rond een voorgestelde asbestdakenverbod beaamt ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Volgens woordvoerster Esther Verhoeff is er best begrip voor het feit dat het Rijk asbest uit de daken wil hebben, maar zit de grote zorg met name in wat die operatie betekent voor huiseigenaren. “We staan volledig achter een verbod, maar de manier waarop moet wel helder zijn. Het is natuurlijk nogal wat. De kosten kunnen gigantisch oplopen en daar moet wel echt een oplossing voor worden gevonden. Je hoort namelijk nu al geluiden van verzekeringsmaatVolgens de belangenvereniging voor huiseigenaren is er nog een schappijen die stellen dat eigenaren onverzekerbaar zijn als ze na de probleem, namelijk de capaciteit om alle te verwijderen asbestplainstelling van het verbod asbestplaten op hun dak hebben liggen. Stel ten te verwerken. Andre de la dat er iets met zo’n huis gebeurt Porte: “De afvalverwerkingsen de eigenaar is vanwege het branche zegt zelf ook dat het ESTHER VERHOEFF: “HET RIJK ZAL EERST asbestdak niet verzekerd. Dan een groot probleem dreigt te is het leed niet te overzien.” worden. Nu liggen al die plaMET MEER DUIDELIJKHEID MOETEN KOMEN, ten nog op de daken, maar KOSTEN haal je ze er straks allemaal BETER MOETEN COMMUNICEREN EN EEN Verhoeff wijst ook op de kosten in één keer van af dan heb die huiseigenaren te verstouje enorme bergen asbest en FINANCIERINGSOPLOSSING BEDENKEN. wen krijgen als ze verplicht onvoldoende capaciteit om asbest uit hun daken moeten dat allemaal te verwerken. KORTOM, ER ZIJN ECHT NOG HEEL VEEL halen. “We willen ook allemaal Hoe moet dat worden opgedat we gaan verduurzamen. lost?”, vraagt hij zich hardop MITSEN EN MAREN.” Dat kost ook geld. Als dit er dan af. Vanwege alle onzekerheid ook nog eens bij komt…” VNG is adviseert de VEH zijn leden dan ook de lobby in Den Haag om voorlopig af te wachten tot er meer duidelijkheid is en de Eerbegonnen om een financieringsoplossing voor elkaar te krijgen. Kortste Kamer het voorstel in stemming heeft gebracht. om, compensatie voor mensen die asbest van hun dak halen. NIET REALISTISCH Gerben Koobs, projectleider sloopwerken bij Van Werven Infra en Recycling uit het Gelderse Oldebroek, merkt bij zijn klanten - voornamelijk boeren - nog weinig gevoel van urgentie, zo laat hij weten. “Wij verwijderen asbestplaten en zorgen dat het bij de sloop terecht komt. Over het verbod wordt wel veel gesproken, men volgt het in de media, maar het leidt nog niet tot extra werk.” Koobs vermoed dat veel van zijn klanten liever afwachten tot er vanuit het Rijk mogelijk financiële compensatie beschikbaar komt. “Vorig jaar was er ook subsidie voor, dat potje is nu op. Die steun werkt vaak wel als een stimulans. Het gaat immers al snel om veel geld.”

Wat de VNG verder terugkrijgt van gemeenten is de vraag hoe een verbod straks moet worden gehandhaafd. “Juridisch zou dat lastig kunnen zijn, want je komt per slot van rekening bij mensen achter de voordeur. En moet je als gemeente dan ook bij je inwoners sancties gaan opleggen? Ik geloof niet dat ze daar heel veel trek in hebben. Ook al omdat handhaving behoorlijke kosten met zich meebrengt. En om die te dekken zal er ook een oplossing gevonden moeten worden. Er wordt momenteel gesproken over een Artikel 2 onderzoek waarmee de kosten in beeld worden gebracht. Maar omdat dat heel lastig is in te schatten, zal er moeten worden afgesproken dat achteraf de daadwerkelijke kosten vergoed worden.”

GRAM #05 juni 2019 | 21

INNOVATIE-EXPERT ROB HAMER OVER UNILEVERS VERPAKKINGENAMBITIES

‘WE LEREN ELKE DAG BIJ’ TEKST PIETER VAN DEN BRAND BEELD UNILEVER

ice President Agrifood External Affairs staat er op het visitekaartje van Rob Hamer. De van origine biochemicus leidde jarenlang het R&D-lab van Unilever in Vlaardingen. De onderzoeksomgeving krijgt medio dit jaar opnieuw vorm in een modern duurzaam gebouw op de campus van Wageningen Universiteit. In het nieuwe Food Innovation Center wil het levensmiddelenconcern intensief de krachten bundelen met wetenschap, bedrijfsleven en publieke sector. Hamer is de drijvende kracht achter een nieuw open innovatieproces, het Sustainable Food Initiative gedoopt. Bij het verduurzamen van voedingsproducten komt vanzelf het vernieuwen van verpakkingen en verpakkingsmaterialen in beeld. Hamer licht toe: “Verpakkingen circulair maken betekent dat je de keten helemaal sluit. Om dat voor elkaar te krijgen, brengen we iedereen in de keten samen die op enig moment met verpakkingen te maken heeft. Van elkaar kunnen we leren.” Dagelijks gebruiken 2,5 miljard mensen wereldwijd een Unilever-product. In de winkel kan de consument al zien dat Unilever de zeep van Dove en het waterijs van OLA (Solero) voortaan direct zonder plastic omhulsel in papier en karton verpakt. De doorzichtige flacons van verzorgingsmerk Love, Beauty & Planet zijn volledig van gerecycled plastic.

22 | GRAM #05 juni 2019

In het fieldlab voor circulaire verpakkingen wil Unilever aandacht vragen voor de plastic emmers waarin het bedrijf de zakelijke markt, zoals restaurants en grootkeukens, voorziet van voedingsproducten. “Samen met de keten willen we een retoursysteem opzetten om deze verpakkingen

ROB HAMER: “HET VERBOD OP SINGLE USE PLASTICS BESLAAT MAAR EEN KLEIN DEEL VAN DE BERG AAN KUNSTSTOFVERPAKKINGEN. DE GROTE BULK ZIT BIJ DE REST.” te laten recyclen. Volledig hergebruik van deze verpakkingen van PP is namelijk nog niet mogelijk. Maar op termijn willen we daar wel naartoe. Met elkaar ontdekken we waar de knelpunten zitten, denk aan regelgeving en standaardisatie. Moeten we bijvoorbeeld niet naar minder verschillende formaten emmers toe? Niet alleen voor onszelf. Er zijn nog meer bedrijven in de levensmiddelenindustrie die dit soort verpakkingen gebruiken. Die zijn van harte welkom om mee te doen. Er is volop schaalvergroting mogelijk.”

PLASTIC PACT Unilever is een van de zeventig ondertekenaars van het in februari gesloten Plastic Pact tussen Rijksoverheid, bedrijven en milieuorganisaties. De beloftes luiden dat in 2025 verpakkingen van producten 100 procent recyclebaar zijn en in 2024 twintig procent minder kunststof bevatten dan in 2017. Een stevige opgave, want volgens de statistieken van producentenkoepel Plastics Europe groeit de productie van kunststofmaterialen jaarlijks nog altijd met 1,5 procent. Om het doel van twintig procent minder kunststof te realiseren moet deze groei de komende vijf jaar worden omgebogen naar jaarlijks min vier procent. “Die anderhalve procent groei zou veel hoger hebben uitgepakt als bedrijven als Unilever tot op heden geen maatregelen hadden genomen. Sinds 2010 heeft Unilever voor haar verpakkingen al een doelstelling van 33 procent gewichtsreductie, waarvan reeds 18 procent is gerealiseerd, en we gaan daar onverminderd mee door. Er is nog veel nodig, maar ik verwacht dat de groei zeker gaat ombuigen”, zegt Hamer. Een cynicus zou zeggen: de industrie komt nu in beweging omdat Brussel met plasticverboden komt. In 2021 komt er een Europees verbod op rietjes, wattenstaafjes, wegwerpbestek en ander wegwerpplastic. Tijdens de opening van de Polymeren Recycling Plant van Attero in Wijster in maart stelde EU-politicus Frans Timmermans dat het niet ondenkbaar is dat er op termijn een

verbod komt op gelaagde verpakkingen, die nauwelijks met bestaande technieken zijn te recyclen. Hamer ziet niets in verbieden, “vooral omdat dergelijke verpakkingen zeer licht zijn en de houdbaarheid verlengen, waardoor de CO2-impact substantieel verlaagd wordt.” Liever vertrouwt hij op initiatieven als het Plastic Pact. “Ik zie de overheid meer als partner om tot oplossingen te komen. Ik constateer in elk geval dat de rijksoverheid er net zo over denkt. Binnen het Plastic Pact is toegezegd regelgeving aan te passen waar zij belemmeringen opwerpt. Ook in Brussel staat men daar open voor. We zetten bij Unilever al meer dan tien jaar in op minder verpakkingen. Daar zijn scherpe doelstellingen bijgekomen. We willen dat ons volledige portfolio aan verpakkingen recyclebaar wordt. Het verbod op single use plastics beslaat maar een klein deel van de berg aan kunststofverpakkingen. De grote bulk zit bij de rest.” CONSUMENT De strategie van Unilever is drieledig: geen plastic, minder plastic of beter plastic. In die volgorde. “We gebruiken heel veel verpakkingen. Al deze verpakkingen circulair maken gaat niet van vandaag op morgen”, zegt Hamer. “Je praat over een systeemverandering. Daar hebben we naast de andere partijen in de keten ook de consument bij nodig. De crux is met goede voorbeelden steeds weer signalen af te geven om de consument bewust te maken van wat er hergebruikt

wordt van verpakkingen. In de hele keten is de consensus groot dat we naar honderd procent hergebruik van al het verpakkingsmateriaal toe moeten en er niets meer in het milieu terecht mag komen.” Daarom, geeft Hamer aan, kijkt Unilever nadrukkelijk ook naar innovatieve recycling, zoals ‘chemisch regenereren’ van het kunststofafval dat zich niet mechanisch laat recyclen. Zo wil het bedrijf gerecycled PET in gaan zetten van cleantechbedrijf Ioniqa, dat een technologie heeft ontwikkeld om PET tot de basisbouwstenen voor nieuw PET terug te brengen. Na de zomer neemt het bedrijf een fabriek voor jaarlijks 10 miljoen ton in gebruik. Unilever heeft een gebruikersovereenkomst met Ioniqa gesloten, om het PET in 2020 toe te passen in de mayonaiseknijpflessen van Calvé en Hellman’s. “We investeren in kennis en tijd van ons eigen verpakkingenlab en hebben Ioniqa geholpen door samen te laten zien dat de eerste kilo geregenereerd materiaal volledig geschikt is voor hergebruik in hoogwaardige verpakking voor voeding.” BURGER De hoeveelheid beschikbaar kunststofrecyclaat levert op dit moment beperkingen op, stelt Hamer, en Unilever heeft enorm veel materiaal nodig voor al haar verpakkingen. “We willen er dan ook samen met de overheid en partijen in de keten werk van maken om zowel de kwaliteit als de kwantiteit van

het ingezamelde en gesorteerde kunststof te verbeteren. Ook naar de consument toe moet er wat gebeuren. Zo’n lange lijst van wat er wel en niet in de PMD-bak mag, is erg lastig. Voor de burger is het allemaal plastic.” De bonte verscheidenheid aan gemeentelijke inzamelsystemen maakt het volgens Hamer te ingewikkeld. “Een beperking tot twee inzamelsystemen zal enorm helpen. Zelf werken we er hard aan zoveel mogelijk mono-materialen te gebruiken, en dan van de meest gewilde kunststoffracties – PET, PP en PE. Ik weet dat we dan veel kunnen bereiken en het sluit ook mooi aan op de recycling-inspanningen van gemeenten. Ook daar hebben we input voor nodig vanuit de keten. Maar we leren elk dag bij.”

De verpakking van deze Unilever verzorgingslijn bestaat voor 100% uit kunststofrecyclaat.

GRAM #05 juni 2019 | 23

MELD JE NU AAN VIA:

AFVALCONFERENTIE.NL

2 OKTOBER DE VEERENSMEDERIJ, AMERSFOORT

AFVALCONFERENTIE 2019 Op 2 oktober organiseren de NVRD en Vereniging Afvalbedrijven de Afvalconferentie 2019 in De Veerensmederij te Amersfoort. Ontmoeting en trots staan dit jaar centraal. Wie zou u willen ontmoeten tijdens de Afvalconferentie? Is dit bijvoorbeeld iemand van het Afvalfonds Verpakkingen, de VNG of het ministerie? En waar bent u in de afval- en reinigingsbranche trots op?

20 15 10 5

Laat het ons weten via info@afvalconferentie.nl en wij stellen het programma samen aan de hand van uw wensen.

Noteer alvast in uw agenda en meld vandaag nog aan via www.afvalconferentie.nl

PRAKTISCHE INFORMATIE Datum: Tijdstip: Locatie: Aanmelden:

SPONSOREN

2 oktober 2019 13.00 tot 20.00 uur (inclusief diner) De Veerensmederij te Amersfoort www.afvalconferentie.nl

RESULTATEN ONDERZOEK WEERSTANDEN BIJ SYSTEEMWIJZIGINGEN TEKST MAX NARINX

Gemeenten die wijzigingen in het afvalsysteem doorvoeren kunnen te maken krijgen met weerstanden. Weerstanden die in bijna alle gevallen na verloop van tijd weer verdwijnen. “Mensen moesten gewoon even wennen.” Begin dit jaar is er vanuit VANG-HHA een verkennend onderzoek uitgevoerd onder 23 gemeenten die grote systeemwijzigingen hebben uitgevoerd. Het onderzoek moest inzicht geven in de weerstanden als gevolg van deze wijzigingen. Denk aan het invoeren van bijvoorbeeld diftar, omgekeerd inzamelen en/of het verlagen van de inzamelfrequentie. Het doorvoeren van dit soort wijzigingen is van belang omdat ze leiden tot zowel kostenreducties als tot beter scheidingsgedrag, met als gevolg afnames van de restafvalfractie. Uit de Benchmark huishoudelijk afval blijkt dat gemeenten die diftar hanteren gemiddeld 20% minder beheerkosten maken en 44% minder restafval genereren. Uit de benchmarkt blijkt overigens dat de meest kosteneffectieve inzamelstrategie een combinatie is van diftar en omgekeerd inzamelen. Vanuit dit oogpunt zijn er weinig redenen om deze aantoonbaar succesvol gebleken wijzigingen niet op te pakken. Maar bij elke wijziging liggen wel weerstanden op de loer die implementatie dwarsliggen. ELKE GEMEENTE ERVAART WEERSTANDEN De angst om wijzigingen in de afvalinzameling aan te brengen lijkt in eerste instantie terecht. In verschillende mediaberichten zijn weerstanden tegen wijzigingen in het afvalbeleid al uitvoerig aan de orde gekomen. Ook uit dit onderzoek blijkt dat alle deelnemende gemeenten te maken hebben gehad met minstens één vorm van weerstand als gevolg van een wijziging in de afvalinzameling. Lichte weerstanden, zoals telefonische klachten (91%) en ingezonden brieven (74%) komen het meest voor. 39% van de respondenten geeft aan dat er een facebook-groep is opgericht als gevolg van de systeemwijziging en in 26% van de gevallen werd gebruik gemaakt van het burgerspreekrecht. In sommige gevallen (13%) was er sprake van sabotage van de (nieuwe) afvalinfrastructuur, bijvoorbeeld door het openbreken van ondergrondse containers. Waarschijnlijk is bovenstaande voor veel gemeenten een bekend verhaal, juist door de media-aandacht. Inte-

Ervaren Weerstanden

ressant is om te kijken wat er met deze weerstanden gebeurt. Hoe ontwikkelen deze zich bijvoorbeeld over tijd? Dat is in het onderzoek onderzocht. Alle deelnemende gemeenten aan dit onderzoek kregen weliswaar te maken met weerstanden; in 91% van de gevallen nam de weerstand na verloop van tijd weer af en verdween. In 9% van de gevallen bleef de weerstand gelijk en in 4% van de gevallen nam de weerstand toe. De som van deze percentages is niet 100%: een gemeente gaf bijvoorbeeld aan dat de weerstand zowel is toegenomen als afgenomen door het fasegewijs (wijk voor wijk) invoeren van de wijziging. Uit de toelichtingen bij deze enquêtevraag kunnen een aantal conclusies getrokken worden. Ten eerste, de grootste weerstand ervaart men rondom de implementatie. Ten tweede is de weerstand meestal afkomstig uit een kleine maar actieve groep. Als deze groep wordt bereikt en overtuigd kan worden neemt de weerstand snel af. Zo gaf een gemeente aan: “Na een gesprek met de oprichter van de Facebook-groep ging de groep uit de lucht. Alle negatieve reacties verdwenen daarmee na één gesprek.” Ten derde geven vrijwel alle gemeenten aan dat de weerstand afneemt na een periode van gewenning. Het verdwijnen van de weerstand duurt tussen de twee weken en ongeveer een jaar met als opvallende modus een periode van drie maanden. Een typerende reactie van een van de gemeenten: “Mensen moesten gewoon even wennen. Onbekend maakt onbemind. Veel mensen vonden de systeemwijziging achteraf wel meevallen.” VERBAND MATE EN DUUR WEERSTAND De enquête heeft gekeken naar mogelijke verbanden tussen de mate en duur van de weerstanden per soort wijziging (bijvoorbeeld diftar of omgekeerd inzamelen) in de afvalinzameling. Daarin is geen verschil zichtbaar. Ook is er geen verband tussen de mate en duur van weerstand en de soort implementatiestrategie (bijvoorbeeld in één keer of fasegewijs invoeren).

Aantallen

fo n ac isc ht he en

Fa et ce op bo ro ok ep e gr n oe va be pe n dr n ei gi ng en of van pe p rs oli on tic ee i sa l bo ta af ge va v lin an fr ( as nie tr u uc w tu e) he ur t in di en en va n m ot af ie va s lb el ei d ve ge rk br ie ui zi k ng en si a nz ls et in ge zo nd en kl aa gb ri ev en ge bu bru rg ik er m sp ak re en ek re van ch t

tit

GRAM #05 juni 2019 | 25

CIRCULAIRE ECONOMIE: DE NVRD DOET AL HEEL WAT TEKST EVELIEN MERTENS

Een van de speerpunten uit het jaarplan 2019 van de NVRD is ‘Onze rol in de circulaire economie’. Onze rol als branchevereniging én onze rol als branche. Hoe geeft de NVRD invulling aan dit speerpunt?

e verschuiving van schoon naar circulair is al een tijd gaande. Ook vóórdat het concept circulaire economie een vlucht nam. Binnen de NVRD zien we dit aan het groeiend aantal dossiers waarin de circulaire economie een rol speelt. Om u mee te nemen in de rol die de NVRD speelt in de circulaire economie publiceert GRAM de komende tijd een artikelenreeks waarin we telkens één van deze dossiers uitlichten. We beginnen met een overzicht van de dossiers met een circulair tintje. Een uitgebreid artikel over één van deze dossiers, de transitieagenda consumptiegoederen, leest u verderop in deze GRAM (zie pagina 28).

OPSTELLEN TOEKOMSTSCENARIO’S Onze sector krijgt in de komende jaren met veel uitdagingen te maken. Een grote uitdaging is de rol van onze branche in de circulaire economie. Om beter voorbereid te zijn op de onzekere toekomst heeft de NVRD vier toekomstscenario’s geschetst, inclusief de mogelijke rollen voor de branche. Een mogelijke blik in de – circulaire – toekomst. SAMEN VOOR SCHONE EN AFVALVRIJE GEMEENTEN

TRANSITIEAGENDA CONSUMPTIEGOEDEREN De NVRD is lid van Transitieteam Consumptiegoederen en heeft meegeschreven aan de Transitieagenda Consumptiegoederen. Daarin wordt de vertaalslag gemaakt van de langetermijndoelen uit het Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050 en het Grondstoffenakkoord naar korte termijn acties. De NVRD probeert verbindingen te maken met de keten zodat leden ook echt stappen kunnen zetten naar circulaire economie. We zijn dan ook heel blij dat het nationaal testcentrum circulaire plastics van OMRIN een plek heeft gekregen op de transitieagenda.

CIRCULAIRE AMBACHTSCENTRA De ontwikkeling van circulaire ambachtscentra is een van de icoonprojecten uit de Transitieagenda Consumptiegoederen. De NVRD werkt samen met het ministerie van I&W, RWS, VNG en BKN aan de verdere ontwikkeling van deze centra, die gericht zijn op producthergebruik en het verankeren van circulariteit in de Nederlandse samenleving.

NATIONALE DENKTANK De Nationale DenkTank gaat elk jaar met twintig jonge academici vanuit verschillende studieachtergronden een maatschappelijk probleem te lijf. Het vraagstuk uit 2018: hoe kunnen we de circulaire economie versnellen. Een voor de NVRD relevant thema. Daarom was de NVRD in 2018 themapartner van de Nationale DenkTank. De Nationale DenkTank heeft tien oplossingen bedacht om een versnelling te brengen in de circulaire economie, waarvan momenteel een deel wordt geïmplementeerd.

VAKBLAD VAN DE NVRD | JAARGANG 108 #05 JUNI 2017 SPECIAL MEI 2018

PERIKELEN RELEVANTE RONDOM DE AFVALONTWIKKELINGEN STOFFENHEFFING EN TRENDS IN DE SECTOR

BIJPLAATSEN VAN VIER TOEKOMSTAFVAL BIJ ONDERGRONDSE SCENARIO’S AFVALCONTAINERS OP EEN RIJ

OPLOSSING IN GROF GESPREK MET HUISHOUDELIJK ROVA, TWENTE VOOR LUIERS OLAF PRINSEN, RESTAFVAL, WEL OF NIET MILIEU EN STEEDS GEMEENTE DICHTERBIJ DIRECTEUR NVRD NASCHEIDEN? UTRECHT WERKEN AAN DE TOEKOMST

R DE TOEKOMST? BENT U KLAAR VOO over de toekomst van de sector Speciale uitgave GRAM

170029EL_NVRD_GRAMjuni2017_DRUK.indd 1

26 | GRAM #05 juni 2019

09-06-17 08:21

VANG De NVRD is mede-uitvoerder van het project VANG huishoudelijk afval. Doel van het project is het verbeteren van afvalscheiding en het sluiten van de kringlopen van huishoudelijk afval. Door afvalscheiding aan de bron kan afval steeds gemakkelijker en beter als grondstof ingezet worden. Daarmee levert het project een bijdrage aan de circulaire economie. Het verbeteren van de kwaliteit van de ingezamelde stromen is een aandachtspunt dat binnen het VANG project verder wordt opgepakt.

VANG BUITENSHUIS Afval ontstaan niet alleen thuis, maar ook op scholen en elders in de openbare ruimte. Ook op die plekken ontstaat afval dat bij gescheiden inzameling als grondstof kan dienen. De NVRD draagt op onderdelen bij aan het programma VANG buitenshuis.

KETENPROJECTEN Om een omslag richting de circulaire economie te realiseren, moeten we af van het ‘hokjesdenken’. De hele keten is daarbij nodig. Van grondstoffenleverancier tot verwerker. Vanuit dat oogpunt zijn ketenprojecten gestart voor verschillende afvalstromen. De NVRD neemt deel aan de ketenprojecten luiers en matrassen om daarin de positie van de afvalinzamelaar te vertegenwoordigen. Ook in het verpakkingendossier speelt ketensluiting een rol.

BEHEER OPENBARE RUIMTE De circulaire economie biedt concrete kansen in de openbare ruimte. Samen met Stadswerk voert de NVRD projecten uit die erop gericht zijn die kansen beter te benutten. Zo is de Mindmap Circulaire Openbare Ruimte ontwikkeld. Deze is bedoeld om denkers en doeners binnen gemeenten, bedrijven en organisaties te laten zien dat iedereen, overal kan starten met circulariteit in de openbare ruimte.

VERBETEREN INZAMELING AEEA De doelstellingen voor de inzameling van Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA) worden nog niet gehaald. Samen met I&W en VNG werkt de NVRD aan het verhogen van het percentage inzameling.

PLATFORM DUURZAAM WAGENPARK De in 2018 georganiseerde kennisbijeenkomst over duurzaam wagenparkbeheer heeft geleid tot het Platform Duurzaam Wagenpark. Een doel van dit platform is het verduurzamen van de vervoersbewegingen voor afvalinzameling en reiniging. Deze vervoersbewegingen kunnen tegenwoordig zelfs al geheel emissie vrij voltrekken door middel van waterstof of elektrisch aangedreven afval- en reinigingsvoertuigen.

WERKGELEGENHEID IN DE CIRCULAIRE ECONOMIE De NVRD voert met enkele andere partijen het project Route2020 uit, waarin ontwikkeling van medewerkers centraal staat. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden aangenomen en krijgen een opleiding. Bestaande vakkrachten werken via training en opleiding aan hun eigen ontwikkeling. Dit alles om toekomstbestendig aan het werk te kunnen, binnen of buiten onze branche.

WIJ MAKEN WERK VAN CIRCULAIR Bij inkoop van producten en diensten kan concreet gestuurd worden richting de circulaire economie. Dat geldt ook voor producten en diensten die gebruikt worden bij de afvalinzameling en het beheer openbare ruimte. Voor drie producten – minicontainers, afvalbakken en bedrijfskleding – heeft de NVRD onderzocht hoe circulariteit bij de inkoop daarvan een rol kan spelen.

EUROPA Het afvalbeleid wordt hoofdzakelijk gemaakt in Europa, waar de afgelopen jaren het Circular Economy Package is behandeld. Samen met de Europese zusterorganisaties, verenigd in Municipal Waste Europe, en VNG heeft de NVRD zich ingezet voor de benodigde aanpassingen van de Europese Afvalkaderrichtlijn, de Europese Plastic Strategie en de richtlijn voor eenmalige producten. Op verzoek van VNG heeft de NVRD een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van een advies van het Europese Comité van de Regio’s over de Europese Plastic Strategie. De NVRD levert de voorzitter voor de Expert Group on Plastic van Municipal Waste Europe en neemt uit dien hoofde deel aan verschillende Europese high level stakeholderbijeenkomsten over de verduurzaming van de kunststofketen.

ENQUÊTE Om naast toe toelichten van bovenstaande dossiers invulling te geven aan het speerpunt ‘Onze rol in de circulaire economie’ houdt de NVRD binnenkort een enquête met interviews in de sector. Doel van deze enquête is om te komen tot een brancheoverzicht van circulaire initiatieven. Dit overzicht moet het startpunt vormen voor het invullen van ‘Onze rol in de circulaire economie’. Ook hierover verschijnt binnenkort een artikel in GRAM.

GRAM #05 juni 2019 | 27

ECONOMIE VAN CONSUMPTIEGOEDEREN MOET CIRCULAIR TEKST RENÉ DIDDE BEELD KATRIEN MULDER

Olaf Prinsen zit namens de NVRD in de transitie-agenda Consumptiegoederen, één van de vijf programma’s die de circulaire economie moeten aanjagen. “De Rijksoverheid zou een wat meer

dwingende rol kunnen spelen”, zegt Prinsen.

ederland heeft de ambitie om van een lineaire economie over te schakelen op een circulaire economie, en wel in 2050. Daartoe hebben ruim twee jaar geleden al meer dan 180 partijen en organisaties hun handtekening onder het Grondstoffenakkoord gezet en uitgesproken om zuiniger en slimmer met grondstoffen om te gaan. Om de overgang naar de circulaire economie meer handen en voeten te geven, zijn vanaf januari 2017 vijf zogeheten transitieagenda’s opgesteld. De transitieagenda Consumentengoederen is er één van. Naast consumptiegoederen zijn er ook transitieagenda’s voor biomassa en voedsel, kunststoffen, de maakindustrie en de bouw.

“We proberen in een aantal segmenten de slag naar circulaire productie en consumptie van de grond te krijgen in concrete projecten”, zegt Olaf Prinsen, die als directeur van de NVRD van meet af aan is betrokken bij de agenda. Het gaat overigens niet alleen om consumptiegoederen die in huishoudens worden gebruikt, maar ook om goederen die daarop lijken op het werk of onderweg, zoals koffiebekers en flesjes. De transitieagenda is opgesteld door vertegenwoordigers van onder meer de Ministeries van Economische Zaken, Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, en Natuur en Milieu. Anne-Marie Rakhorst van Duurzaamheid.nl is de voorzitter. In tien sessies gaven ongeveer tweehonderd mensen munitie voor het opstellen van de agenda. Pro-

Olaf Prinsen: “De echte oplossing om de milieu-impact van de mode te verminderen ligt in het aanspreken van textielketens als Primark zodat ze hun assortiment gaan verduurzamen.”

28 | GRAM #05 juni 2019

ducten met een korte omloopcyclus moeten worden gereduceerd, van de mode te verminderen, onder meer door afgedankte kleding producten met een lange omloopcyclus moeten zoveel mogelijk getot herbruikbare vezels te verwerken. “Wij proberen te stimuleren dat repareerd en hergebruikt worden. Belangrijk zijn de reeds langer behierbij ook de werkgroepen die vanuit de afvalbranche over textiel kende principes als ‘geen wasmachines verkopen, maar wasbeurten’; zijn opgezet, aansluiten, zoals VANG huishoudelijk textiel, NVRD tex‘geen lampen maar licht’. tiel en verschillende textielrecyclingsHet idee is de circulaire economie te projecten.” Dutch Circular Textile Valbevorderen door de introductie van OLAF PRINSEN: “WE PROBEREN IN ley werd overigens eind mei officieel slimme retoursystemen, lease-congelanceerd in Amsterdam. Doel is dat structies, ketensamenwerking, ver- EEN AANTAL SEGMENTEN DE SLAG regio’s met een verleden in textiel een werking en hergebruik op de optimale nieuwe toekomst worden ingeblazen, schaal en vooral ook nieuwe verdienzoals Twente met vezel-recyclingsNAAR CIRCULAIRE PRODUCTIE modellen, benadrukt Prinsen. “Zelf heb technieken, circulair design (Arnhem, ik me sterk gemaakt om ook de conmode-academie) en bedrijfskleding EN CONSUMPTIE VAN DE GROND sument te betrekken en ons daarbij te (Tilburg). verdiepen in de sociale en psychologiHet tijdpad voor de transitie-agenda TE KRIJGEN IN CONCRETE sche inzichten.” Zelf wordt hij er niet consumptiegoederen klinkt iedereen gelukkig van als hij met een belerend die in de afvalwereld actief is, bekend PROJECTEN” vingertje wordt aangesproken op het in de oren. In 2020 is de hoeveelheid gebruik van wegwerpluiers voor zijn jonge kroost. “Ik heb er bewust restafval nog maximaal 100 kilogram per persoon per jaar. Dat moet voor gekozen om geen luiers te wassen, dus dat is dan even zo. We in 2025 zijn gedaald tot 30 kilogram. In dat jaar gaan burgers zó om doen bij ons thuis ons best om huishoudelijk afval evengoed te vermet consumptiegoederen dat ze in kringloop blijven en dat het verminderen.” mijden van zwerfafval de norm is. In 2022 moet de hoeveelheid restafval van bedrijven, organisaties, diensten en overheden zijn gehalMEISJE VAN ZESTIEN veerd ten opzichte van 2012. Prinsen noemt het voorbeeld van het meisje van zestien, die met een krap kleedgeldbudget rond moet zien te komen. “Die koopt dus elke MEER AANJAGEN drie maanden bij Primark voor veertig euro kleding. Het is echt romNu zou je verwachten dat de Rijksoverheid deze ambities niet alleen mel, het textiel is zeer slecht. Na afdanken zijn de vezels nauwelijks omarmd maar in de transitie-agenda een verbindende en vooral ook geschikt als poetsdoek”, zegt Prinsen. Hij vindt het echter geen pas aanjagende rol op zich neemt. “Dat is een gevoelig punt”, zegt Pringeven om alleen dat meisje aan te spreken op de negatieve impact sen. “De overheid is met diverse Ministeriële deelnemers wel vertevan het milieu. “Je moet je rekenschap geven van haar beweegregenwoordigd in de transitie-agenda’s, maar ze bekleedt niet de rol denen. Ze wil meedoen, ze wil een hippe garderobe. Haar zeggen dat van de gewenste regisseur. Ze neemt daarentegen precies dezelfde dit gedrag fout is, zorgt er vooral voor dat ze ‘circulair’ associeert met positie in als de overige deelnemers. Daardoor hebben we in de behet verkeerde. De echte oplossing ligt natuurlijk in het aanspreken ginfase veel tijd verloren door nietjes door de documenten van vervan de textielketen Primark zodat ze hun assortiment dringend gaan schillende lobby-organisatie te slaan in plaats van aan een echt straverduurzamen.” tegische agenda te werken.” Sinds het najaar van 2017 gaat het beter Vanzelfsprekend is de entourage van de transitieagenda omgeven en liggen er meer samenhangende teksten. Toch meent Olaf Prinsen met termen als ‘innovatieprogramma’ en ‘ontwikkelrichtingen’ en dat de overheid meer regie moet pakken. “Het is jammer dat de overvalt de agenda uiteen in een ‘actie-agenda’ (voor concrete projecten), heid soms koudwatervrees vertoont, niet lijkt te beseffen dat iets al een sociale agenda (voor onder meer aspecten als nieuwe werkgeleveel meer maatschappelijk is geaccepteerd dan ze zelf denkt”, zegt genheid) en financiële aspecten (om onder meer opstart- of omschahij. “Het kwartje voor de plastic tas in de supermarkt was in no-time kelproblemen op te lossen voor potentiële circulaire ondernemers). geregeld. Daar was eigenlijk niemand op tegen. De supermarkten Als het aan Olaf Prinsen ligt, monden alle fraaie doelstellingen en verdienen er trouwens goed aan.” ambities uit in concrete projecten, zoals bijvoorbeeld het 100-100-100 De politiek heeft soms teveel bewijs nodig voor hun eigen handelen, project indertijd consumenten allereerst bewust maakte van de hoemeent Prinsen. “Je kunt makkelijk onderschrijven dat er minder veelheid afval die in huishoudens vrijkomt en vervolgens ook direct niet-recyclebare verpakkingen op de markt moeten komen. Maar handvaten bood om die hoeveelheid restafval drastisch te reduceren. regel dat dan even met lichte dwang bij de chipsfabrikanten. Want “Het is vooral de taak van de deelnemers aan deze transitieagenda de houdbaarheid van de chips is altijd hét argument. Maar is het nu om al de verschillende initiatieven te verbinden die bij verschillende echt nodig dat chips twee jaar in de kast moeten kunnen liggen? Of organisaties zijn genomen. We moeten niet allemaal het wiel gaan is een half jaar ruim voldoende en is een lichte, doorzichtige en goed zitten uitvinden.” recyclebare of afbreekbare (bio) plastic zak goed genoeg? Ook kan de recycling van matrassen gestimuleerd worden door de invoering TEXTIEL van producentenverantwoordelijkheid. Dan komen de producenten Als voorbeeld geeft Prinsen het project van de Dutch Circular Texen importeurs in actie, maar als de overheid blijft wachten, zakt het tile Valley die als een van zes ‘icoonprojecten’ in de transitie-agenda weer in. De overheid zou op veel meer onderwerpen een wat meer is gelanceerd. Daarin werken organisaties uit de textielindustrie en dwingende en aanjagende rol kunnen vervullen, zeker in deze fase mode, zoals Modint, VGT en Inretail samen om de milieu-impact van de transitie-agenda’s.”

GRAM #05 juni 2019 | 29

DE LEDEN CENTRAAL “IK VOEL ME BEVOORRECHT DAT IK ALS BEHEERDER IN DE OPENBARE RUIMTE MEE MAG HELPEN DE STAD LEEFBAAR TE HOUDEN.” TEKST HETTY DEKKERS In deze rubriek krijgen NVRD-leden een stem in GRAM. De NVRD is er immers voor en door leden. Deze keer aan het woord: Ronald Blijleven, teammanager Schoon Wijken Zuid, gemeente Amsterdam. WAT HOUDT JE FUNCTIE IN? Als teammanager stuur ik samen met vier groepsleiders op de operationele uitvoering van straatreiniging en wijkverzorging. Dat betekent veegdiensten, afvalbakkenbeheer en prikopdrachten. Met flexwerkers erbij gaat het om zo’n zeventig medewerkers die deze taken uitvoeren. Daarnaast onderhoud ik nauwe contacten met inzameling en handhaving. Amsterdam heeft vorig jaar de dienst stadsreiniging gereorganiseerd, we werken nu niet meer met autonome stadsdelen. We zijn nu meer een eenheid en werken meer samen, bijvoorbeeld door slim te combineren en elkaar te helpen op piekmomenten met inzet en machines. Mijn werkgebied Zuid is een dynamisch gebied, met onder meer het Museumplein, de Albert Cuypmarkt, kantorengebied de Zuidas. En het wordt alsmaar drukker, door de toename van toeristen en de verstedelijking. WAT BETEKENT DE NVRD VOOR JOU? Een bron van informatie en vooral herkenning. GRAM is voor mij een belangrijk naslagwerk, ik lees het blad elke maand. Je ziet dat andere grote steden dezelfde problematiek hebben als wij, daar kun je paralellen trekken. Soms denk ik als ik die verhalen lees: slim aangepakt, dat is misschien ook iets voor ons. Dat geldt ook voor innovaties die beschreven worden.

WAT VIND JE HET LEUKSTE/MOOISTE AAN JE WERK? Ik voel me bevoorrecht dat ik als beheerder in de openbare ruimte mee mag helpen de stad leefbaar te houden. ’s Ochtends die rust, ’s avonds de drukte, het is mooi om te zien hoe die stad bruist. Ik ben zelf geboren en getogen Amsterdammer, ik ben echt een trotse medewerker. WAAR STOOR JE JE AAN? Dat veel mensen niet respectvol omgaan met de openbare ruimte. Niet alleen toeristen, ook de eigen inwoners. Ze denken dat de gemeente het wel oplost voor ze. Huurders van Air b&b kennen de regels niet en zetten vaak hun afval bij de boom als ze weer vertrekken. Een ander knelpunt is de vele boten op de grachten. Het zijn voornamelijk eigen bewoners die hun afval op de kade zetten als ze uitstappen. Zo wordt er elke dag nog steeds veel afval gedumpt. WELKE TIP WIL JE DE LEZERS VAN GRAM MEEGEVEN? Geniet van hetgeen je doet en wees er trots op. En zoek samenwerking in de keten, bijvoorbeeld met handhaving. Je kunt blijven opruimen, als er niet gehandhaafd wordt, kom je geen slag verder. Alleen los je de problematiek niet op, je hebt elkaar nodig.

VOLDOET HET LIDMAATSCHAP AAN JE VERWACHTINGEN? Ja hoor, er komt veel informatie binnen via de NVRD. Ook als je beslissingen moet nemen, kun je via de NVRD opzoeken hoe het zit met alles. WAT ZIJN VOLGENS JOU DE BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN BINNEN DE AFVALBRANCHE? Toch wel de digitalisering van veel processen. Voorheen zat alle kennis in het hoofd van één man, viel die weg, dan ging de kennis ook verloren. Door alle data te verzamelen en te analyseren, kun je het werk beter managen, efficiënter werken en beter inspelen op trends. Onze medewerkers gaan nu op pad met een iPad in hun voertuig, het systeem leidt ze direct naar de locaties die aandacht verdienen.

30 | GRAM #05 juni 2019

Ronald Blijleven

NIEUWS EERST NATIONALE VAKDAG GESLAAGD Op 22 mei was de allereerste Nationale Vakdag, waar uitvoerend personeel uit de afval- en reinigingsbranche middelen aangereikt kreeg om met persoonlijke ontwikkeling aan de slag te gaan. Ruim 70 deelnemers bezochten de dag waar ze workshops volgden en met elkaar in gesprek gingen over het belang van opleiden en ontwikkelen. NVRD directeur Olaf Prinsen: “Ik vond het bijzonder om te zien hoe actief iedereen het gesprek aan gaat, dat zie ik ook wel eens anders. We gaan het zeker nogmaals organiseren en ik hoop dat er dan nog veel meer mensen uit de uitvoering bij zijn. Daarnaast werd ik ook uitgedaagd door de bezoekers, resultaat is dat we een netwerk gaan starten voor uitvoerders. Zodat we beter bij hen kunnen toetsen wat zij van beleid vinden, hoe we ze goed kunnen betrekken en ook hoe we een dag als dit nog succesvoller kunnen maken.”

ALGEMENE REKENKAMER ADVISEERT VERPLICHTE DEELNAME BENCHMARK HUISHOUDELIJK AFVAL Met de benchmark van de NVRD en het programma VANG-

ges alleen beoordelen of afgesproken recyclingdoelstellingen

HHA, die nu nog vrijwillig is en waar deelnemers voor moeten

worden gehaald. Volgens de Rekenkamer is de informatie in

betalen, kunnen gemeenten zien hoe huishoudelijk afval inge-

de huidige rapportages te beperkt om te kunnen beoordelen

zameld wordt en kunnen zij van elkaar leren om hun presta-

of het huidige beleid het meest doelmatig is en of met het

ties te vergelijken. Er doen nu ongeveer 180 gemeenten aan

huidige beleid de doelstelling van 2050 (100% circulair) kan

de benchmark mee. De Rekenkamer raadt in het jaarlijkse

worden gehaald. Verplichte deelname aan de benchmark zou

verantwoordingsonderzoek aan deelname verplicht te maken.

bij die beoordeling kunnen helpen. Meer informatie over de

De minister van IenW kan op basis van de huidige rapporta-

Benchmark huishoudelijk afval: www.benchmarkafval.nl

LUISTER NAAR DE SPREKERS VAN HET NVRD JAARCONGRES 2019 Op 15 en 16 mei vond het NVRD Jaarcongres plaats in Ede.

CURE ORGANISEERT NVRD JAARCONGRES 2020

Het thema dit jaar was ‘Natuurlijk betrokken’. We lieten ons inspireren door sprekers uit andere branches: hoe werken zij

Ieder jaar organiseert de NVRD haar Jaarcongres met

aan goed werkgeverschap? En wat kunnen we als werkgever

een ander lid. In 2020 is dit Cure, de inzamelaar van

leren van het vlooigedrag van apen? Maar ook: welke invloed

gemeenten Eindhoven, Valkenswaard en Geldrop-Mier-

heeft robotisering op onze branche? Tjeerd de Groot inter-

lo. Noteer 13 en 14 mei alvast in uw agenda. Het the-

viewde in de pauze van het congres alle sprekers.

ma van het NVRD Jaarcongres 2020 is Innovatie – de

Deze interviews zijn nu te vinden in de vorm van 8 podcasts

rol van de overheid. “In de Brainport regio brengen wij

op www.natuurlijkbetrokken.nl

innoveren mét de overheid iedere dag in de praktijk.” Frans van Strijp, directeur van Cure, nodigt de leden van de NVRD dan ook graag uit om volgend jaar af te reizen naar Eindhoven.

HR-manager Roland Grootenboer (foto Jan Willem de Venster)

GRAM #05 juni 2019 | 31

VERHUUR VAN BOVENGRONDSE AFVALCONTAINERS

ConTrade biedt iedere organisatie een oplossing voor het plaatsen van (tijdelijke) bovengrondse afvalcontainers. Wij hebben een groot aanbod van diverse soorten en typen bovengrondse afvalcontainers beschikbaar, variërend tussen 3 en 5 kuub, welke naar wens van de klant, kort of langdurig, ingezet kunnen worden.

In welke situatie(s) kunnen wij u helpen?

Alle containers zijn modulair opgebouwd, wat betekent dat wij het opnamesysteem en de fractie-inworp naar uw wens kunnen aanpassen.

Daarnaast kunnen wij u ook helpen met de inkoop en verkoop van uw oude kunststof mini- en rolcontainers. Meer weten? Kijk op contrade.nl of bel 085 - 273 50 75.

Wanneer (tijdelijk) extra bijplaatsing van één of meerdere containers is gewenst;

De aanwezige (ondergrondse of bovengrondse) containers defect, afgekeurd of onbruikbaar zijn;

De inzamellocaties niet bereikbaar zijn.

www.contrade.nl / info@contrade.nl / 085 - 273 50 75

190x130mm_GRAM-B.indd 1

21-9000-0492-01 GRAM juni 2019

28-05-19 14:34

21-9000-0448-01 NVRD GRAM 2019 juni

190x62mm.indd 1

Nieuwe of vernieuwde milieustraat nodig?

28-05-19 14:39

milieustraat.nl ondersteunt u met deskundig advies op maat om uw project te realiseren. Onze producten en diensten bevatten: • • • • • •

haalbaarheidsonderzoek variantenanalyse locatiekeuze kostenraming besluitvoorbereiding vergunningaanvraag

• • • • •

ontwerp aanbesteding inkoop directievoering en toezicht contractuele afspraken

Op milieustraat.nl vindt u meer informatie! www.milieustraat.nl | info@milieustraat.nl | 0629316218 32 | GRAM 190x62mm.indd 1

#05 juni 2019

21-9000-0479-02 NVRD GRAM 2019 juni

28-05-19 14:36

BRANCHE NIEUWS UITBREIDING PRODUCTRANGE HWE CITY & PARK B.V. HWE heeft haar assortiment uitgebreid met afvalinzamelsystemen van het Finse bedrijf HABA. HABA heeft ruim 25 jaar ervaring in het plaatsen en installeren van perscontainersystemen, inclusief het onderhoud ervan. Het HABA mega perscontainersysteem is geschikt voor vrijwel elke locatie waar een kostenefficiënt en ecologisch afvalbeheersysteem nodig is. Het systeem leent zich uitstekend voor het efficiënt beheren van alle soorten afval, zowel in grote openbare ruimtes als in smalle binnenhoven van gebouwen in stadscentra, en biedt mede een oplossing voor recycling. In de perscontainersystemen kan de ondergrondse pers meer dan 100 m³ niet-gecomprimeerd afval bevatten. HABA-systemen zijn ook geschikt voor bedrijfsinstellingen en bestaan uit een compleet programma van kantoorafvalbakken tot mega ondergrondse perscontainers. De afmetingen kunnen worden aangepast aan de locatie. Standaard pers-afmetingen zijn 10m³, 16m³ en 20m³. Bovengronds is een kleine container zichtbaar en ondergronds bestaat het systeem uit een container met een metalen frame en de daarbij behorende pers. Tussentijdse afvalopslag kan op een veilige en stijlvolle wijze worden gerealiseerd, zelfs op veeleisende locaties. Door de koele ondergrondse tussenopslag blijft zowel de verzamelcontainer als de omgeving hygiënisch en geurvrij. Een Total-Cost-of-Ownership-calculatie toont aan dat dit systeem een besparing oplevert op beheer, onderhoud, lediging, transport en natuurlijk CO2-uitstoot. Referentieklanten zijn te vinden in grote steden zoals Moskou, Dubai, Stockholm, Zürich, Peking en Helsinki. Bij HWE kunt u ook terecht voor de andere HABA producten zoals: -H IDEOUT ondergronds opslagsysteem voor kliko's, rolcontainers, of anders -S TYLEOUT, kliko overkapping; - Kantelsystemen voor rolcontainers; - Balen en vaten persen; - Mini pers (ook voor huishoudelijk gebruik); - Afvalverwerkingsstations; - Zand Silo's; - Haak-/kabelcontainers, voor gevaarlijk afval, biocontainers, schroefcontainer, ascontainer etc.; - Originele Molok semi-ondergronds afvalcontainers. Info: www.cityandpark.nl met directe link naar de Nederlandstalige HABA-producten website. Of mail naar verkoop@cityandpark.nl voor vrijblijvende informatie.

1_4_li_GRAM_190x62-C.indd 1

Voor

21-9000-0287-01 Gram 2019 april

GRAM #05 juni 2019 14-03-19 | 33

15:27

AGENDA

DUURZAAMHEIDSPLEIN OSS GEOPEND In 2030 wil gemeente Oss al het afval hergebruiken als grondstof voor nieuwe producten. Hierin heeft het nieuwe Duurzaamheidsplein Oss een belangrijke rol. Duurzaamheidsplein Oss is een combinatie van milieustraat, kringloopwinkel en demontagehal op één terrein. Vorige maand werd dit plein officieel geopend.

10 - 12 september GroenTechniek Holland, vakbeurs voor professionals in de openbare groen/grijze ruimte, Biddinghuizen

Gemeente Oss en Kringloopbedrijven Maasland werken samen op het Duurzaamheidsplein Oss. Het terrein van de Milieustraat kreeg hiervoor een nieuwe inrichting. Ook is er een grote demontagehal gebouwd waar men bekijkt of de bij het kringloopbedrijf ingeleverde spullen nog goed genoeg zijn om de direct de kringloopwinkel in te gaan. Anders halen werknemers van Duurzaamheidsplein Oss de bruikbare grondstoffen eruit. Werknemers zijn onder andere mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Berton Wijdeven, hoofd inrichting beheer openbare ruimte van de gemeente Oss, kijkt ook vooruit. “De eerste fase van Duurzaamheidsplein Oss is nu klaar, maar in de afvalwereld zijn er altijd ontwikkelingen. Hier willen we tijdig op inspelen. We willen uiteindelijk komen tot het Circulair Ambachtscentrum Oss.”

2 - 3 OKTOBER Vakbeurs Openbare Ruimte, Jaarbeurs Utrecht www.openbareruimte.nl

2 OKTOBER Afvalconferentie De Veerensmederij, Amersfoort

“Naast het terrein van het Duurzaamheidsplein komen er twee terreinen vrij", vervolgt Wijdeven. "Het eerste terrein willen we gebruiken voor open overslag, om nog zuiverdere grondstoffenstromen te realiseren. Voor het tweede terrein bekijken we nu met partners uit de omgeving hoe we kunnen samenwerken op het Circulair Ambachtscentrum Oss. Er is in ieder geval extra ruimte voor het kringloopbedrijf. Maar we er willen ook graag een tweedehands bouwmarkt starten. Er komen in de demontagehal nu vaak bouwmaterialen vrij uit ingeleverde spullen. Die willen we sorteren en opnieuw in de markt brengen voor bedrijven en particulieren. Daarnaast komt er ruimte voor de Repair Cafés.”

WIJ HOUDEN VAN ORANJE!

Voor elk jaargetijde een Holder.

PREDICAAT KONINKLIJK VOOR TERBERG GROUP Het predicaat werd vorige maand uitgereikt door de Commissaris van de Koning in de provincie Utrecht de heer J.H. Oosters in het bijzijn van de Burgemeesters en wethouders van de gemeentes IJsselstein en Lopik. “Het is de kroon op het werk van 150 jaar ondernemerschap, visie en doorzettingsvermogen van onze familie en alle werknemers” zei de Voorzitter van de Raad van Bestuur, de heer George Terberg. “Het predicaat koninklijk straalt kwaliteit en vertrouwen uit.”

WK ACTIE: GRATIS ‘KICKER’

*GELDIG T/M 10 JULI 2019 www.mechancultuurtechniek.nl

Het WK voetbal voor de leeuwinnen staat op het punt van beginnen. Hopelijk gaat het succes van 2017 een passend vervolg krijgen. Holder staat uiteraard als geen ander ‘achter’ oranje. En om in de stemming te komen krijg je bij aankoop van een nieuwe Holder een ‘kicker’ tafelvoetbaltafel (t.w.v. € 300,-) cadeau. Ideaal voor in de kantine!

21-8000-1372-02 NVRD GRAM 2019 juni 34 | GRAM #05 juni 2019

1_4_st_GRAM_92x130-E.indd 1

28-05-19 14:

aangeboden door

Public Spirit

CLOSE-UP

TOPKANDIDATEN VOOR HET TOPSEGMENT Wie een vacature heeft in de top van zijn organisatie, kan natuurlijk zelf op zoek gaan naar een geschikte kandidaat. De kans van slagen is echter beduidend groter als men een professioneel wervingsbureau in de arm neemt. Public Spirit heeft dertig jaar ervaring als het gaat om werving en selectie van topkandidaten voor het bovenste segment van de publieke sector. TEKST HETTY DEKKERS “Werving en selectie van bijvoorbeeld directeuren, toezichthouders of bestuurders is een vak”, stelt directeur Roel Wever van Public Spirit voorop. “Je kunt het natuurlijk zelf doen, maar de meerwaarde van onze expertise, ondersteuning en netwerken is enorm. Niet alleen hebben we een breed overzicht van mogelijk geschikte kandidaten, we ondersteunen organisaties ook bij het opstellen van een functieprofiel, selectiegesprekken en andere factoren die met een benoeming te maken hebben.” SCHAAP MET ZES POTEN Als bijvoorbeeld een reinigingsdienst een nieuwe toezichthouder zoekt, gaat Public Spirit eerst een kijkje nemen bij de organisatie zelf. “We gaan uitgebreid in gesprek om te kunnen bepalen wat voor soort man of vrouw de organisatie nodig heeft. Een schaap met zes poten wil iedereen, maar wij doorgronden de specifieke wensen en proberen aan te voelen waar behoefte aan is. Vervolgens gaan we aan de slag om de juiste kandidaat te vinden. Dat doen we langs meerdere kanalen. Op de eerste plaats hebben we zelf een ‘kaartenbak’ met duizenden kandidaten, waarvan we precies weten wat die kunnen en willen. Daarnaast houden we de social media goed in de gaten en wil het bedrijf meestal zelf graag een advertentie plaatsen in dag- of vakbladen. Dat kan allemaal iets opleveren. Last but not least heeft elke consultant zijn eigen netwerk. Zelf ben ik werkzaam geweest als secretaris van een gemeentelijke reinigingssamenwerkingsverband, dus mijn expertise ligt daar. Collega’s zijn juist weer beter thuis in de zorg, kunst en cultuur of andere sectoren. Want wij werven voor meerdere branches, niet alleen afval.” HOGE WAARDERING Als Public Spirit zijn voorwerk gedaan heeft, komen er meestal drie tot vier topkandidaten uit de bus. Maar hoe kies je daar de beste uit? Wever: “Ook dat vraagt om deskundigheid. We helpen de selectiecommissie met het bedenken van de juiste vragen en casussen, zorgen voor consistente procedures zodat je echt kunt vergelijken en bewaken de cruciale punten uit het functieprofiel.” De kans dat de juiste

kandidaat naar huis wordt gestuurd, is dus niet groot, aldus Wever. “Ik draai al een flink aantal jaren mee bij Public Spirit en ik heb het zelf nog nooit meegemaakt dat we niet slaagden. Integendeel, we krijgen vaak hoge waarderingen van zowel organisaties als kandidaten.” Public Spirit is dus een belangrijke partner als het gaat om de zoektocht naar geschikte kandidaten in het topsegment van de (semi)publieke sector. Daarnaast geeft het bedrijf advies over toekomstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de mensontwikkelingskant binnen de organisatie. “Men praat al over de ambtenaar 4.0 maar hoe ziet die eruit? Welke kwaliteiten moet je als overheidsorganisatie of afvalbedrijf ontwikkelen om mee te kunnen gaan met de veranderingen op de arbeidsmarkt. Ook op dat gebied adviseren en ondersteunen wij.”

Roel Wever

GRAM #05 juni 2019 | 35

smart solutions for circular communities

Onder de nieuwe naam Waste Vision zijn de krachten en expertise van BWaste, BroNij, Ferro-Fix Nederland, Mic-O-Data en Beek Container Groep Nederland B.V. gebundeld. Zo willen we samen circulariteit slim en succesvol maken.

Waste Vision Zutphenseweg 42 7211 ED Eefde www.wastevision.com