GRAM mei 2014 by NVRD

JAARGANG 105 | NUMMER

GRAM 4

Vakblad van de

Mei 2014

NVRD

Composteren en milieubelasting

JAARCONGRES

21/22/23 MEI - TIEL

Apeldoorn is goed voorbereid op de participatiewet technologie. Dit alles op een unieke locatie op het water in Rivierenland. De toekomst ligt buiten!

Annemarie Jorritsma over de hoofdrol voor gemeenten Astrid Joosten Dagvoorzitter

Annemarie Jorritsma

Kim Putters

Barbara Baarsma

SAMEN

WERKEN AAN EEN

DUURZAME TOEKOMST

‘Van verwerken naar verwaarden’ Om bij te dragen aan een duurzame toekomst voor volgende generaties werken wij volgens ons principe ‘Van verwerken naar verwaarden’. Daarmee bieden wij gemeenten en bedrijven hoogwaardige en kosteneffectieve oplossingen aan waarin hergebruik en nuttige toepassing van afval centraal staan. Afval zetten wij om in groene elektriciteit. Restproducten worden bewerkt en hergebruikt. Groente-, fruit- en tuinafval zetten wij in onze geavanceerde vergistings- en nacomposteringsinstallatie om in gecertificeerd groengas en hoogwaardige compost. Uniek voor Nederland: het gas wordt gebruikt als transportbrandstof voor het regionaal busvervoer. Vanaf 2015 leveren wij restwarmte uit ons productieproces voor de warmtevoorziening van ruim 14.000 woningen. De vooruitzichten voor het uitbreiden van deze afzet naar bedrijven zijn positief. Zo blijven wij werken aan duurzame toepassingen. ARN B.V. tel. (024) 371 71 71 www.arnbv.nl

inhoudsopgave

Vakblad van de NVRD

Special NVRD Jaarcongres 5

Voorwoord, congresprogramma en korte interviews met de hoofdsprekers

Participeren in Apeldoorn 16

De Participatiewet zal in 2015 een feit zijn. De gemeente Apeldoorn is er goed op voorbereid. Al in 2008 zette de gemeente de eerste stappen om mensen uit de sociale werkvoorziening te laten deelnemen aan het arbeidsproces en hen uiteindelijk aan een reguliere baan te helpen.

Ontwerpen voor een circulaire economie 19

De overheid wil van afval naar grondstoffen. Daarvoor is milieuvriendelijk ontwerpen van producten nodig. Hierdoor wordt meer hergebruik en meer inzet van secundaire grondstoffen in nieuwe producten mogelijk. In de sector van ‘business to business’ en van ‘business to government’ voltrekt zich al een omwenteling.

Interview met Cees de Mol van Otterloo van het Afvalfonds 22

Het Afvalfonds Verpakkingen is meer dan een pot met geld. Het fonds is ook verantwoordelijk voor het realiseren van de hergebruikdoelen voor verpakkingen. Neem de groei naar 52 procent van de hoeveelheid gerecycled kunststof in 2022.

JAARGANG 105 | NUMMER

GRAM 4

VAkblAd VAN dE

Mei 2014

15 Bezem 25 Veel te leren van Zweeds afvalbeheer 26 Hoe doen zij dat? Deze maand afval en toerisme

NVRD

28 Meer en betere recycling door

21/22/23 MEI - TIEL

32 Vakwerk

ketenoptimalisatie

Composteren en milieubelasting

JAARCONGRES

31 CloseUp: GMT 35 NVRD nieuws 37 Rechter fluit Rhenen terug over

Lees verder op pag. 5

hoogte afvalstoffenheffing

Nog veel onbenut potentieel onder mensen met afstand tot arbeidsmarkt

40 Keurmerk Beeldschoon, een

Gemeenten werken aan toekomstige rol van op het water in Rivierenland. De toekomst ligt buiten!

ketenregisseur Astrid Joosten Dagvoorzitter

Annemarie Jorritsma

Kim Putters

Barbara Baarsma

Aanmelden of meer informatie? www.detoekomstligtbuiten.nl

bruikbare leidraad 43 Branchegenoten 46 Nieuwe ontwikkelingen bieden kansen voor verbreding naar IBOR

AVR14_081 Opzet adv7.indd 1

17-02-14 15:50

49 Nieuws op de Markt 54 Agenda Lees verder over ketenoptimalisatie op pag. 29

GRAM | mei 2014

De nieuwe standaard voor duurzaam afvalbeheer:

100% Green Made

Een afvalcontainer van gewoon plastic of de 100% Green Made van plantaardig plastic (suikerriet), die bovendien voldoet aan de EN840 norm? De keus is zó gemaakt! Aan de productie van de 100% Green Made komt namelijk geen aardolie te pas. En waar gewone plastic containers CO2 uitstoten, neemt de nieuwe afvalcontainer van Plastic Omnium juist CO2 op. Resultaat: minder verbruik van natuurlijke hulpbronnen en afname van de CO2-uitstoot. Tel uit uw milieuwinst …

Plastic Omnium BV Beneluxstraat 4 - 6014 CC Ittervoort - Nederland Tel: +31 (0)800 54 25 055 - Fax: +31 (0)800 54 25 033 E-mail: poinfo@plasticomnium.com / Internet: www.plasticomnium.nl Plastic Omnium NV

Ninove - België, 4 Ring Oost 14 - 9400GRAM | mei 2014

Tel: +32 (0)54 31 31 31 - Fax: +32 (0)54 31 31 30 E-mail: poinfo@plasticomnium.com / Internet: www.plasticomnium.be

CONGRESSPECIAL

De toekomst ligt buiten! De financiële crisis zorgt voor veel dynamiek in de afvalbranche. Op lokaal niveau moeten gemeenten fors bezuinigen en zij voelen daarom vaak de noodzaak zich te concentreren op kerntaken. Dit biedt kansen voor afvalbedrijven om de dienstverlening uit te breiden met goed passende diensten, zoals het beheer van de openbare ruimte. De crisis zorgt voor nog meer uitdagingen bij gemeenten. Voor bijstandsgerechtigden moet alternatief werk worden gezocht en voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt moeten 125.000 banen worden gerealiseerd. Ook hier liggen kansen voor afvalinzamelende bedrijven om hun maatschappelijke meerwaarde te tonen. Het kan echter ook een opgave worden die spanning creëert: efficiency versus werkgelegenheid. Betrokkenheid van de burger bij de gemeente past bij de tijdsgeest en moet liefst ook leiden tot bezuinigingen. Maar hoe doe je dat in de praktijk? Met buurtbudgetten zoals in Amsterdam? Ook hier liggen kansen voor diensten en bedrijven om hun meerwaarde te vergroten, maar er wordt daarbij ook een visie van u verwacht. Naast de financiële crisis speelt ook de internationale grondstoffencrisis. Hier ligt de volgende grote opgave voor gemeenten. Want de grondstoffen die we wel hebben, zitten gewoon in ons afval. Maar hoe kom je van 55% hergebruik nu, naar 75% in 2020? Om klaar te zijn voor al deze ontwikkelingen, is een open blik naar de toekomst nodig. Integraal denken en naar buiten gaan: letterlijk de openbare ruimte in. En buiten vaste kaders nadenken over nieuwe maatschappelijke, politieke en technologische ontwikkelingen. Het NVRD Jaarcongres op 22 mei biedt u inspiratie en handvatten voor uw visie op de toekomst. De vele aanwezige directeuren, managers en senior beleidsmakers, bieden u een perfect netwerk voor het uitwisselen van informatie. De NVRD zorgt met een uitgekiend programma en toonaangevende sprekers voor de benodigde visie, inspiratie en kennis. Avri biedt als gastheer een unieke locatie in Tiel; buiten op het water van het rivierenland meert het prachtige schip ‘Ocean Diva' aan, met plaats voor maximaal 350 bezoekers. Het schip vormt daarnaast een geweldig decor voor sponsoren die dit jaarcongres mede mogelijk maken. De toekomst ligt buiten. Bent ú er klaar voor? Graag tot ziens in Tiel.

Erik de Vries Directeur Avri GRAM | mei 2014

PROGRAMMA TIJD

ONDERDEEL

18.00 - 19.00 u

Ontvangst aan boord van de Ocean Diva

19.00 - 22.00 u

Diner en netwerken

LOCATIE: OCEAN DIVA, WAALKADE TIEL

08.30 - 09.15 u

Ontvangst en bezoek stands

09.15 - 09.20 u

Opening door dagvoorzitter

Astrid Joosten

CONGRES

09.20 - 09.30 u

Welkomstwoord

Hans Beenakker Burgemeester Tiel Erik de Vries Directeur Avri

09.30 - 09.45 u

Jaarrede voorzitter NVRD

Han Noten

09.45 - 10.15 u

Integraal besturen is de toekomst

Annemarie Jorritsma Voorzitter VNG

10.15 - 11.00 u

Burgerparticipatie in de toekomst

Prof. dr. Kim Putters Directeur Sociaal Cultureel Planbureau

11.00 - 11.30 u

Ochtendpauze en bezoek aan stands

11.30 - 12.00 u

Grondstoffen managen in de toekomst Doorbraken, bottlenecks en kansen

Michel Schuurman MVO Nederland Senior Programmamanager Planet

12.00 - 12.30 u

Toekomst in de markt

Prof. dr. Barbara Baarsma Professor Marktwerking UvA Directeur SEO

12.30 - 13.45 u

Lunchpauze en bezoeken stands

13.45 - 14.15 u

De buitenruimte in de toekomst De openbare ruimte als speelveld voor de samenleving

Sjoerd Soeters Architect van o.a. Java-eiland Amsterdam

14.15 - 14.30 u

De jeugd over de stad in de toekomst

Boudewijn Wijnacker Adviseur Stedelijke vernieuwing iXin

14.30 - 15.00 u

Hergebruik nu en in de toekomst Van afval naar producten

Piet Hein Eek Ontwerper en industrieel vormgever

15.00 - 15.30 u

Middagpauze en bezoek aan stands

15.30 - 15.45 u

De toekomst van begroten: samen met de burgers in de buurt

Jeroen van Spijk Wethouder Stadsdeel Oost Amsterdam

15.45 - 16.15 u

Ondernemen in de toekomst en leiding geven aan verandering

Ronnie Overgoor Media ondernemer 7 ditches

16.15 - 16.20 u

Introductie NVRD Jaarcongres 2015

16.20 - 16.30 u

Afsluiting NVRD Jaarcongres

16.30 - 18.00 u

Borrel en netwerken bij stands

18.00 - 19.00 u

Vrij te besteden

19.00 - 20.00 u

Ontvangst feestavond

20.00 - 22.00 u

Diner

22.00 - 00.00 u

Feestavond met live muziek

09.30 - 10.00 u

Ontvangst ALV

10.00 - 12.00 u

Algemene Ledenvergadering

12.00 - 13.30 u

Afsluitende lunch

WELKOMSTAVOND

21 MEI

22 MEI LOCATIE: OCEAN DIVA, WAALKADE TIEL

ALV

23 MEI

LOCATIE: HOTEL VAN BALVEREN, ECHTELD

GRAM | mei 2014

SPREKER

Astrid Joosten

Hotel van Balveren, Echteld

CONGRESSPECIAL

“De gemeente wordt steeds belangrijker. De grote decentralisaties van overheidstaken naar gemeenten vergen heel veel van het lokaal bestuur.” Annemarie Jorritsma is voorzitter van de VNG en burgemeester van Almere. In haar lezing geeft ze haar visie op de toekomst van integraal besturen en de uitdagingen waar de lokale bestuurder voor komt te staan. Want gemeenten krijgen te maken met krappere budgetten en tegelijkertijd meer taken en verantwoordelijkheden. Jorritsma: “De gemeente kent haar inwoners beter dan het rijk. Ze kan als geen ander maatwerk leveren in zorg, welzijnstaken en andere publieke of semi-publieke diensten. Sociale doelen en fysieke prestaties moeten wel hand in hand gaan door collegiaal bestuur, integraal publiek management en politiek dicht bij de burger. Dat raakt zowel de lokaal bestuurder, de volksvertegenwoordigers in de gemeenteraad, als de gemeentelijke diensten en hun medewerkers. En uiteindelijk is de

Hoofdrol voor gemeenten

burger gebaat bij lagere lasten.” Annemarie Jorritsma (1950) verwierf in de jaren negentig landelijke bekendheid als VVD-minister in het kabinet Kok. Van 1994 tot 1998 was ze minister van verkeer en waterstaat, daarna tot 2002, minister van economische zaken en vicepremier.

Annemarie Jorritsma

GRAM | mei 2014

CONGRESSPECIAL

Hoeveel ruimte kunnen gemeenten pakken om ondernemer te zijn, hoe houdt de overheid de regie op marktactiviteiten en borgt zij publieke belangen? Op deze en andere vragen geeft Barbara Baarsma een antwoord tijdens haar lezing op 22 mei. Topeconome Barbara Baarsma (1969) is onder meer directeur van SEO Economisch Onderzoek en hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam. Als kroonlid van de SER adviseert ze de regering op het gebied van economische vraagstukken. De econome heeft vooral ruime ervaring op het gebied van marktwerkingstudies, mededingingszaken en kosten-batenanalyses. Ook heeft ze een paar verschillende commissariaten en is ze lid van een aantal commissies, waaronder de monitoring Commissie Corporate Governance Code en de commissie Structuur Nederlandse banken. De welbespraakte Baarsma schuift regelmatig aan bij tvprogramma’s als De Wereld Draait Door en Nieuwsuur om economische ontwikkelingen te duiden of te verhelderen.

Overheid en de markt Barbara Baarsma

Ontwerper Piet Hein Eek is een gevestigde naam in de internationale designwereld. Eek studeerde in 1990 af aan de Design Academy in Eindhoven met een opvallend project: een kast van sloophout. Samen met compagnon Nob Ruighok runt Eek de firma Eek & Ruigrok. In hun eigen fabriek in Geldrop ontwikkelden ze een indrukwekkend oeuvre: banken, tafels, stoelen, tuinhuizen, theaterdecors, lampen en telkens weer nieuwe kasten rolden in kleine series uit hun werkplaats. De firma Eek & Ruijgrok bestaat inmiddels ruim 10 jaar en heeft ongeveer vijftien medewerkers in dienst. Piet Hein Eek’s werkterrein is inmiddels behoorlijk uitgebreid, maar zijn uitgangspunten zijn in de loop der jaren niet wezenlijk veranderd. Nog steeds werkt Eek vaak met afvalmateriaal uit de natuur en uit de industrie.

Piet Hein Eek 8

GRAM | mei 2014

Van afval naar producten

CONGRESSPECIAL

De overheid stuurt sterk aan op meer burgerparticipatie, maar zit daar ook een grens aan? Kim Putters, directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, denkt van wel. “Zes op de tien Nederlanders is al met vrijwilligerswerk bezig, voor hun sportclub, bestuursfuncties enzovoort. Een overheid mag niet automatisch verwachten dat mensen meer voor hun buren gaan zorgen.” Uit het laatste SCP-rapport De Sociale Staat van Nederland blijkt dat de kwaliteit van leven hoog is in Nederland. “Maar”, waarschuwt Putters, “Tegelijkertijd blijkt dat de groep mensen in ons land die in armoede leeft, de laatste twee jaar is gegroeid van ongeveer 6 naar 7,5 procent. De problemen bij deze mensen stapelen zich op, zoals schulden, gezondheid en onvoldoende opleiding.” Volgens Putters kent elke maatschappij zijn zwakke plekken. “In een recent rapport hebben wij, ook in historische context, gekeken hoe zelfredzaam de burger is. Niet alleen in Nederland, ook in landen als Duitsland en Japan. Dan zie je, door alle tijden heen, dat er altijd een groep kwetsbare burgers is waar je rekening mee moet houden. Dat poetst een overheid niet even weg door te zeggen ‘doe het zelf maar’. Ook de groep burgers die actief mee wil praten over beleid en politiek is begrensd. Het is een illusie te denken dat je zo’n groep zomaar groter kunt maken.” Prof. dr. Kim Putters (1973) volgde vorig jaar Paul Schnabel op als directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). De bestuurskundige zat daarvoor tien jaar in de Eerste Kamer. Putters is ook hoogleraar beleid en sturing van de zorg in de veranderende verzorgingsstaat bij het Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Niet iedereen kan zichzelf redden Kim Putters

GRAM | mei 2014

CONGRESSPECIAL

foto: Ingmar Timmer

Architect Sjoerd Soeters (1947) vindt dat architectuur afgestemd moet worden op de menselijke maat. “Aan de tekentafel heb je de neiging rechte lijnen te trekken, die eindeloos doorgaan. Dat beeld past niet bij de manier waarop mensen de openbare ruimte beleven. Zij willen omslotenheid, met steeds weer een ander perspectief.” Soeters ontwierp onder meer het Circus in Zandvoort, het Helicongebouw in Den Haag, de Piramides in Amsterdam, Haverleij in Den Bosch en het stadhuis van Zaanstad. Geen strakke, moderne kolossen, maar intieme geveltjes, compacte pleinen en lijnen die een beetje krom lopen in plaats van recht. Soeters: “Wij ontwerpen bewust een gekrompen openbare ruimte, zoals je die in oude binnensteden nog vaak ziet. De voetganger moet zich door de openbare ruimte omsloten voelen. Hij wil geen vijf kilometer lopen voordat hij een nieuw perspectief ontwaart. Veel openbare ruimte is ingericht met brede straten die kaarsrecht lopen. Door de gevels dichter tegenover elkaar te plaatsen en hier en daar een knikje toe te passen, krijg je een veel aangenamere beleving. Mensen lopen dichter bij elkaar, maken makkelijker contact en ervaren sneller een gezellige drukte.”

Gekrompen openbare ruimte Sjoerd Soeters

GRAM | mei 2014

Het toenemend gebruik van ondergrondse afvalcontainers in het straatbeeld juicht Soeters van harte toe. “Hoe meer obstakels, hoe rommeliger het beeld. Dat geldt overigens ook voor verkeersborden en ander straatmeubilair. Met veel obstakels ziet het er nooit goed uit.” Sjoerd Soeters heeft sinds 1979 zijn eigen architectenbureau. Bij Soeters Van Eldonk Architecten werken op dit moment circa 20 mensen aan architectuur en stedenbouwkundige projecten in het binnen- en buitenland.

CONGRESSPECIAL Het belang van een circulaire economie staat volgens Michel Schuurman buiten kijf. “Over een jaar of twintig is wereldwijd het aantal middenklasse consumenten gestegen van 2 naar 5 miljard. Middenklasse consumenten zijn mensen zoals u en ik, die mee willen delen in de welvaart en dus een koelkast of een tv willen. Al die consumptie zorgt voor meer afval, maar ook voor verdere uitputting van de grondstoffen. Dat laatste levert geopolitieke spanningen op. Zo vergroot China haar invloed in Afrika en het Pacifisch gebied steeds verder, tot grote zorg van Australië en de VS. Volgens Schuurman wordt het hoog tijd dat we meer in gaan zetten op circulaire economie. “Tot voor kort hadden we een lineaire economie. Je wint grondstoffen, daar maak je een product van en dat wordt verbrand of gestort als afval. Met circulaire economie richt je je volledig op daadwerkelijk hergebruik. We recyclen nu al zo’n 80 procent, maar alleen al in Nederland wordt er jaarlijks nog voor 7,3 miljard euro aan kostbare grondstoffen weggegooid. Het kan dus nog veel beter en hoogwaardiger. Denk maar aan de sloop van gebouwen. Van het steengruis kun je fundering maken voor een weg. Maar je kunt ook de wanden, kozijnen, betonnen zuilen en dergelijke zodanig ontwerpen dat ze gedemonteerd en opnieuw gebruikt kunnen worden. Dan gaan er geen waardevolle grondstoffen verloren.”

Circulaire economie is noodzaak

Michel Schuurman (1973) is programmamanager Planet bij MVO Nederland. Zijn primaire aandachtsgebieden zijn realisatie van de circulaire economie, klimaatverandering en biodiversiteit. Schuurmans aanpak richt zich niet uitsluitend op het milieu, maar op het besef dat People, Planet en Profit onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Michel Schuurman

De wereld verandert. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op. Wat betekent dat voor bedrijven en organisaties? En hoe verandert communicatie met klanten en burgers hierdoor? Wat is de invloed van sociale media op dit alles en vooral: wat is de zin en de onzin hiervan? ‘Internetcowboy’ Ronnie Overgoor neemt de luisteraar in sneltreinvaart mee door dit veranderende landschap. Overgoor was in de jaren negentig directeur van een van de grootste internetbureaus van Nederland. “Een leuke tijd, waarin ik virtueel miljonair was”, zegt hij zelf over die periode. “Tot de boel in 2000 in elkaar klapte. Toen ben ik gaan werken”, grapt hij. Sinds 2004 is Overgoor actief als zelfstandig mediaondernemer, presentator, dagvoorzitter en spreker. Ook is hij initiatiefnemer van het online televisiestation voor ondernemers, 7 Ditches TV. Overgoor staat tegenwoordig meer dan honderd keer per jaar op podia en in studio's in binnen- en buitenland als (tv)presentator voor vele bedrijven en ondernemers. Zijn enorme ervaring, humor en spreektalent zijn daarbij goud waard. Weinigen kunnen tippen aan zijn kennis over succesvol online zakendoen. Als spreker ontkracht Overgoor graag alle misverstanden die, zeker bij veel ondernemers, over online succes en sociale netwerken bestaan. Overgoor schreef in 2011 het boek ‘Ondernemerslessen van een Internetcowboy’ dat werd uitgeroepen tot het Ondernemersboek van het Jaar.

Ronnie Overgoor

Zin en onzin van sociale media GRAM | mei 2014

CONGRESSPECIAL

“De stad blijven beheren en ontwikkelen met een kleinere overheid: het kan. Door slim samen te werken, op de schaal van de buurt, kan de uitvoeringskracht in de stad alleen maar toenemen. Misschien juist in tijden van crisis.” Jeroen van Spijk (1973) is stadsdeelwethouder van Amsterdam-Oost en laat graag een tegengeluid horen. Zijn stadsdeel moest de afgelopen jaren flink bezuinigen, terwijl het aantal inwoners alleen maar toenam. Door gebiedsgericht te werken, aan de hand van een buurtbegroting, is dat volgens Van Spijk goed gelukt. “Om de overheid dichter bij de burgers te brengen én om kosten te besparen, moet je maatwerk leveren. In Amsterdam-Oost hebben we bijvoorbeeld wijken waar de bewoners heel tevreden zijn over het openbaar groen, de kwaliteit van het straatbeeld en de speelobjecten. Daar hoef je dus weinig extra’s te doen. In andere wijken staan de indicatoren op rood. Daar moet je wel een tandje bijzetten en meer investeren in de openbare ruimte. Door te sturen op indicatoren kun je als gemeente veel kosten

Kracht zit in de buurt Jeroen van Spijk

GRAM | mei 2014

besparen. Bovendien sluit je, door gebiedsgericht te werken en bewonersinitiatieven te stimuleren, beter aan bij de beleving van de burger.” Jeroen van Spijk is sinds 2010 stadsdeelwethouder Amsterdam-Oost. Hij heeft onder andere financiën en bewonersparticipatie in zijn portefeuille. Daarvoor was hij onder meer zelfstandig ondernemer en raadslid in Amsterdam voor D’66.

CONGRESSPECIAL

Boudewijn Wijnacker 'De jeugd over de stad in de toekomst', is het onderwerp van de presentatie van Boudewijn Wijnacker. Hij is adviseur stedelijke vernieuwing bij iXin Vastgoed, Ruimte & Retail.

Teksten: Hetty Dekkers e.a. Foto's: Avri, Raphaël Drenth, William Hoogteijling e.a.

Het NVRD Jarcongres 2014 wordt mede mogelijk gemaakt door:

S O F T WA R E S O L U T I O N S

GRAM | mei 2014

Over the years Peute Recycling BV has become one of the largest independent waste paper processors in Europe. Peute

Peute Recycling BV is in de loop van de jaren uitgegroeid tot één van de grootste Europa. Ons bedrijf is een sterk groeiende, Jaarlijks verwerken en vermarkten we 940.000 Peute is de contractant voor gemeenten,

process over 940.000 tons of waste

drukkerijen in Nederland en daarbuiten! Onze afzet vindt plaats in zowel Europa als in Azië.

industry in the Netherlands and throughout Europe! Peute is a major supplier of these raw materials in both Europe and Asia.

Oplossingsgerichtheid en de no nonsens mentaliteit zijn kenmerken van onze succesvolle onderneming. Vanzelfsprekend zouden we onze dienstverlening ook graag voor uw bedrijf verzorgen. Voor

successful company. Obviously we would like to provide our services to your

website; www.peute.nl, of u kunt bellen met 078-6214488.

visit our website at; www.peute.nl or you can call us on 0031 78 6214488.

Wij zijn bezig voor uw toekomst

ESE B.V. · De Pinckart 37-39 · 5674 CB Nuenen +31 40 283 8485 · info-nl@ese.com · www.ese.com

GRAM | mei 2014

BEZEM Congresseren Het is een mooi oud woord, congresseren. Als iemand zegt: “Ik ga congresseren”, heb je daar direct een beeld bij. Een beeld met standing ongetwijfeld. Leden van de NVRD hebben daar zelfs een heel duidelijk beeld bij. Bijvoorbeeld één van de bijeenkomsten met partnerprogramma, nog uit de tijd van de D van Directeuren. Of het een goede oude tijd is laat ik aan u, de tijd staat in ieder geval niet stil. En de waan,.of zo u wilt, de actualiteit van de dag stuwt ons voort. Afval- en reinigingsmensen zijn daar bij uitstek goed in. Vooruit gaan, innoveren, oplossen. Eerst aan de gang en dan verder praten. Afval moet van de straat en het zwerfvuil moet opgeruimd. Eens per jaar treft men elkaar op het NVRD Jaarcongres, ergens in het land. Ook deze maand zoeken afval- en reinigingsmensen elkaar weer op, onder de noemer ‘De toekomst ligt buiten.’ Daar lag hij natuurlijk al. Het is dan ook overdrachtelijk bedoeld. Afvalmensen binnen laten zitten?

Nee, dat is geen goed idee. Spannend is het dat ‘oude’ afvalbedrijven doorstappen naar participatiebedrijven en volop bezig zijn met integraal beheer. Efficiëntie meets effectiviteit. Maar, waar is de geschiedenis gebleven? Achterom kijken is niet iets dat past bij de aard van het afvalbeestje. Toch jammer soms. Moet het altijd schoonheidsniveau A of B zijn? Is statiegeld wel zo duur? Is nascheiding van afval de vijand van bronscheiders? Zijn mondige burgers lastig? Of hebben ze gewoon altijd gelijk? Is een afvalbedrijf niet alleen een goede inzamelaar? Mooi dat er een congres is, met avondprogramma. Het juiste moment om ook eens te reflecteren. Oplossingen, die hebben we al. Nu nog een probleem.

GRAM | mei 2014

Participeren in Ape ldoorn

“We doen het met z’n allen” De Participatiewet zal in 2015 een feit zijn. De gemeente Apeldoorn is er goed op voorbereid. Al in 2008 zette de gemeente de eerste stappen om mensen uit de sociale werkvoorziening, te laten deelnemen aan het arbeidsproces en hen uiteindelijk aan een reguliere baan te helpen. De Apeldoornse aanpak dient vaak als voorbeeld. “In 2008 werd op landelijk niveau afgesproken dat

percentage werknemers uit de bijzondere doelgroe-

er nagenoeg geen chemische middelen meer zouden

pen inzetten. De invoering van de wet werd uitgesteld,

worden ingezet voor het onderhoud van het openbaar

maar de gemeente ging door op de ingeslagen weg.

groen. Dat was voor ons het moment om te kijken of

Om de gevolgen in beeld te krijgen, werd een business

we dit handmatig konden gaan doen, met inzet van mensen uit de sociale werkvoorziening”, vertelt Erik van der Veen, eenheidsmanager Beheer en Onderhoud bij de gemeente Apeldoorn. De gemeente startte met een klein groepje mensen vanuit de sociale werkvoorziening, de Felua-groep in Apeldoorn. Van der Veen: “Ze bleken veel meer te kunnen dan we van tevoren dachten. Dat was echt een eyeopener. We hebben het langzaam uitgerold naar meer medewerkers en gekeken voor welk werk we hen konden inzetten.” De werknemers van de sociale werkvoorziening zijn ondertussen helemaal geïntegreerd in de teams van Beheer en Onderhoud. Van der Veen: “Ons idee is dat je mensen niet moet stigmatiseren, maar juist moet helpen integreren. Daarvoor hanteren we in Apeldoorn de kreet: ‘Ieder talent is van wezenlijke waarde’.” Inmiddels zijn ook andere doelgroepen betrokken: langdurig werklozen, vanuit de re-integratie en mensen uit zorginstellingen, in het kader van participatie. Het werk dat ze uitvoeren loopt uiteen van het onderhoud van het groen tot het schoonhouden van de openbare ruimte en van het beheer van fietsenstallingen tot het uitvoeren van herstelwerkzaamheden of administratieve taken. Sociaal en fysiek In 2008 legde de gemeenteraad in een collegebesluit vast dat de openbare ruimte zou worden onderhouden op een bepaald kwaliteitsniveau, met inzet van mensen uit de bijzondere doelgroepen. Van der Veen: “ In 2011-2012 besloten we om sociaal en fysiek met elkaar te verbinden. Het college gaf opdracht uit te zoeken hoe mensen uit de sociale werkvoorziening, de re-integratie en participatie konden worden ingezet in het arbeidsproces, waarna ze konden uitstromen naar een reguliere baan.” Met het oog op de Participatiewet die zou worden ingevoerd, wilde de gemeente weten wat het betekent voor bedrijven als ze een bepaald

Eerder werd de binnenstad machinaal geveegd. Nu zet Apeldoorn hiervoor mensen vanuit de re-integratie in, die handmatig vegen. (Foto: Maarten Sprangh)

GRAM | mei 2014

case uitgewerkt. Samen met aannemers en bedrijven bracht de gemeente in kaart welke werknemersvaardigheden de nieuwe medewerkers nodig hebben, welk werk ze kunnen uitvoeren en welke begeleiding ze nodig hebben. Uit de businesscase bleek bijvoorbeeld

“Om het verhaal financieel sluitend te krijgen, is het belangrijk om begrotingen te ontschotten.”

dat het goed mogelijk was om mensen vanuit de reintegratie in te zetten voor het vegen van de binnenstad, onder leiding van een leermeester. Eerder werd

een berekening voor elke pilot uit de business case.

de binnenstad machinaal geveegd. Nu zet Apeldoorn

Soms bleek het voor de eenheid Beheer en Onderhoud

hiervoor een aantal mensen vanuit de re-integratie in,

duurder uit te vallen en soms was het Werkplein Acti-

die handmatig vegen.

verium, dat verantwoordelijk is voor de inzet van de

Voor de financiële onderbouwing maakte Apeldoorn

mensen uit de re-integratie, meer geld kwijt. Van der

GRAM | mei 2014

Participeren in Ape ldoorn

“We letten goed op welke mensen we bij elkaar plaatsen en welk werk bij iemand past.”

ging. Voor de bestaande medewerkers van Beheer en Onderhoud was het wennen. Op een verjaardagsfeest moesten ze ineens vertellen dat ze samenwerken met mensen uit de sociale werkvoorziening. Van der Veen: “Voor sommigen was dat even slikken. We hebben hen hierin ondersteund, maar er ook voor gezorgd dat ze de positieve kanten zien en dat het mogelijk is om veel

Veen: “Als je kijkt naar het totale kostenplaatje zijn we

te bereiken met deze nieuwe collega’s. Nu zijn de reac-

niet duurder uit. Het is overigens (nog) niet goedko-

ties vooral positief.” Medewerkers uit de re-integratie

per, maar we helpen wel meer mensen aan de slag.

vinden het in eerste instantie vaak vervelend om werk

Om het verhaal financieel sluitend te krijgen, is het

te verrichten in de openbare ruimte, in de stad waar

belangrijk om begrotingen te ontschotten. Dat heb-

ze wonen. Van der Veen: “Na verloop van tijd vinden

ben we gedaan.” Van verdringing van werknemers is

ze het echter fijn om weer in het arbeidsritme te zit-

geen sprake, volgens Van der Veen. “Dat blijkt uit het

ten. We bieden hen bovendien goede ondersteuning bij

voorbeeld van de veegploeg. Het enige verschil is dat

de doorstroming naar een reguliere baan.” Apeldoorn-

de man op de veegwagen, die eerder 100 procent pro-

se burgers stonden eerst wat sceptisch tegenover de

ductie leverde, nu leermeester is. De vier mensen die

nieuwe aanpak. Zo werden bomen eerder geplant door

hij aanstuurt, leveren nu de productie. Er zijn meer

twee mensen van Beheer een Onderhoud. Nu zijn er

mensen aan het werk, die verschillende taken uitvoe-

soms vier mensen bij betrokken. “Naar buiten toe lijkt

ren.” In het eerste half jaar wordt met name aandacht

het dan alsof er niet hard wordt gewerkt, omdat een

besteed aan de werknemers- en vakvaardigheden. Het

paar mensen staan toe te kijken, als onderdeel van hun

doel is dat mensen na deze periode doorstromen naar

leerproces”, licht Van der Veen toe. “Het is belangrijk

een reguliere baan. Voor mensen voor wie dit nog niet

dat we voor het voetlicht brengen waar we mee bezig

lukt en die nog verder moeten werken aan hun ontwik-

zijn. In de lokale media leggen we daarom steeds uit

keling, zijn er in sommige gevallen mogelijkheden om

wat we doen.”

een arbeidscontract van een jaar te krijgen binnen de gemeente, op basis van het minimumloon.

Radertjes Van der Veen somt de succesfactoren van de Apel-

Personeelvereniging

doornse aanpak op. “Draagvlak is vanaf het allereerste

Inmiddels zijn er 125 à 150 mensen vanuit de sociale

begin belangrijk. Mijn advies is om klein te beginnen

werkvoorziening aan het werk. Zij zijn gedetacheerd

en te starten bij een paar enthousiaste medewerkers

bij de eenheid Beheer en Onderhoud. Ook zijn er sinds

binnen de organisatie, die hiervoor openstaan. Vervol-

2013 ongeveer vijftig mensen vanuit de re-integratie

gens rol je het uit. Bepalend voor het succes is ook

aan de slag gegaan. Van deze groep heeft een derde

dat het college en de gemeenteraad er achter staan.

deel inmiddels een reguliere baan gevonden bij onder

Dat zorgt voor borging. Verder is het belangrijk om

meer de Belastingdienst, een groenbedrijf, een stra-

begrotingen te ontschotten. Door de kosten te verde-

tenmaker en een verfproducent. Mensen uit verschil-

len over verschillende eenheden en organisaties hoef

lende doelgroepen werken nu gebroederlijk met elkaar

je niet duurder uit te zijn. Tenslotte is het belangrijk

samen. Van der Veen: “Dat lukt prima. Het is belang-

om de successen voor het voetlicht te brengen, via de

rijk dat de leermeesters goed met deze mensen kun-

media.” Van der Veen spreekt vaak op congressen en

nen omgaan. Ook letten we goed op welke mensen we

krijgt regelmatig bezoek van andere gemeenten die

bij elkaar plaatsen en welk werk bij iemand past. Dat

van Apeldoorn willen leren. Apeldoorn is klaar voor de

doen we in overleg met de trajectbegeleiders van de

landelijke Participatiewet, wat betreft instroom, door-

gemeente, de leermeesters en eventueel de contact-

stroom en uitstroom van mensen. Maar het proces

personen van de zorginstellingen.” De ene medewerker

loopt ondertussen door. Van der Veen: “Samenwerking

is helemaal gelukkig als hij de hele dag zwerfvuil kan

is cruciaal. Dat geldt voor de zorginstellingen, maar

prikken in de binnenstad. Iemand anders komt het best

ook voor bedrijven waarmee we ons als gemeente ver-

tot zijn recht in een administratieve functie op kantoor.

binden en die van groot belang zijn voor de uitstroom

“Hier besteden we voortdurend aandacht aan. Als we

van mensen. Het is een grote opgave om al deze men-

merken dat iemand niet goed functioneert in een team

sen aan het werk te helpen. Beheer en Onderhoud is

of in een bepaalde functie, gaan we met die persoon in

in dat proces één van de radertjes. Maar we doen het

gesprek om te kijken welke plek wel passend is.”

met z’n allen.”

De mensen uit de sociale werkvoorziening bloeien op en horen er helemaal bij. Ze krijgen werkkleding van de gemeente en zijn lid van de personeelsvereni-

GRAM | mei 2014

Tekst: Ans Aerts

Ontwerpen voor een circulaire economie De overheid wil van afval naar grondstoffen. Een al langer gepredikt concept daarvoor is het milieuvriendelijker ontwerp van producten, waardoor meer hergebruik en meer inzet van secundaire grondstoffen in nieuwe producten mogelijk wordt. In de sector van ‘business to business’ en van ‘business to government’ voltrekt zich al een omwenteling. Nu de lastige consumentenmarkt nog. De gestage opmars van het concept ‘circulaire econo-

zijn gebleven, zijn ze de laatste tien jaar gepiekt en

mie’ kan worden afgedaan als de zoveelste hype in een

weer gedaald”, constateert Bakker. Dat vinden bedrij-

langlopende serie van soortgelijke begrippen. Conny

ven vervelend. “Niet alleen vertonen de prijzen over

Bakker, onderzoeker aan de faculteit Industrieel Ont-

de hele linie een gestage zaagtandcurve omhoog, ook

werpen van de Technische Universiteit Delft (TUD) en

het pieken en dalen is geen fijn mechanisme voor een

autoriteit op het gebied van milieuvriendelijk ontwerp,

solide bedrijfsvoering.” Het gaat om de prijs van ijzer,

ontkent het niet. Bakker zag verschillende trends aan

aluminium, zeldzame aarden en kunststoffen, kortom,

zich voorbij trekken, zoals ecodesign – het onderwerp

niets minder dan de gestage prijsstijging van olie is de

waar ze in 1995 op promoveerde - en de filosofie van

oorzaak voor de opkomst van de inzet van secundaire

cradle to cradle. (zie verder kader) “Maar”, zegt ze in

grondstoffen. “Olie is immers de basis voor kunststof-

haar werkkamer in het hippe IO-gebouw op de Delft-

fen. En metalen en mineralen kunnen met mijnbouw

se campus, “er is nu wel iets gaande waardoor vooral

louter worden gedolven en geraffineerd door de inzet

in het bedrijfsleven serieus wordt gewerkt aan een

van heel veel energie”, verklaart de onderzoeker. Naast

omslag naar zorgvuldiger omgaan met materiaal en

schaarste spelen geopolitieke ontwikkelingen (China,

grondstoffen.”

India, Rusland) en speculatie een belangrijke rol in de prijsverhoging.

Prijsstijging olie Dat blijkt niet zozeer ingegeven door het nobele doel

De tweede verklaring voor de toenemende aandacht

van duurzaamheid, tegengaan van klimaatverande-

voor de inzet van secundaire grondstoffen is eveneens

ring en verbetering van de leefomgeving. “Waar de

van economische aard. “Het wordt voor Westerse lan-

prijzen van grondstoffen lang op eenzelfde niveau

den steeds lastiger te concurreren met lage lonenlanden. Het is niet langer mogelijk goedkopere producten te leveren door te besparen in productieprocessen. Bedrijven gaan nadenken over hele nieuwe concepten zoals diensten toevoegen aan hun product. Vooral in het marktsegment van business to business (B2B) en business to government (B2G) is dit omdenken op gang gekomen”, constateert Bakker. Voorbeelden Een fraai voorbeeld is Philips, vindt Bakker. “Het bedrijf verwierf in Washington de order voor de verlichting van een rangeerterrein voor metrostellen in de stad. Waar ze vroeger louter lampen verkochten, verkopen ze nu lichturen. Ze betalen de lampen en de energienota zelf.” Er is dus plots een prikkel om de zuinigste LEDlampen toe te passen en bovendien te ontwerpen voor recycling. “Armaturen worden zodanig ontwikkeld dat een nieuwe generatie nog zuinigere LED-lampen snel kan worden aangebracht. Philips volgt bovendien via een uitgekiend systeem van afstandsbediening precies hoe de lampen presteren, waar iets lekt of kapot is. Waar ze vroeger zaten te wachten tot de gloeilamp kapot ging om nieuwe lampen te verkopen, blijft nu alles eigendom van Philips. Het metrobedrijf betaalt voor de

Interface produceert tapijt van 100 procent

lichturen (pay per Lux).”

gerecycled garen.

GRAM | mei 2014

Het begon met enkele koplopers zoals tapijtproducent

een heuse Ecodesign Directive ook beleid voor grond-

Interface en kopieerbedrijf Xerox. Bakker: “Zij zetten

stoffen en materialen. Onder andere standaardisering

ruim twintig jaar geleden al een leaseconcept in de

van producten, zoals uniforme opladers voor telefoons

markt. De vloerbedekking en de kopieerapparaten in

en recyclebaarheid komen daarin voor. “Er zou naast

kantoren en bedrijven bleven eigendom van de fabriek.

recycling meer aandacht moeten komen voor cycling”,

De gebruiker was geen eigenaar, maar betaalde voor

doceert Conny Bakker. “Producten moeten we langer

de dienst. Het bedrijf zorgde voor reparatie en als de

werkzaam houden door meer te letten op de emoti-

boel echt aan vervanging toe was, nam het bedrijf de

onele duurzaamheid (je bent gehecht aan je mobiel),

afgedankte spullen terug, knapte ze op, hergebruikte

de fysieke duurzaamheid (een nieuwe batterij erin), de

waardevolle onderdelen en verkocht de rest aan recy-

upgradability (van het 3G-netwerk kunnen overschake-

celaars.”

len op 4G zonder een nieuw toestel te hoeven kopen) en de repareerbaarheid (snel een gebroken scherm

Consumenten

kunnen vervangen). Pas daarna komt recycling in het

Vandaag de dag is het leasen van deze producten vaak

vizier.”

gemeengoed in kantoren en in veel bedrijven. De slag naar de grote consumentenmarkt is tot nog toe lastig gebleken. “Veel burgers denken bij ‘tweedehands’ toch

Van afval naar grondstof – vijf hypes in 35 jaar

nog vaak ‘dat is voor de armen’. Bovendien is de con-

■ Afvalpreventie

op ‘de ladder van Lansink’ (jaren ’80

sument gehecht aan zijn oude telefoon. Mensen blijken

vorige eeuw): door voormalig CDA-Kamerlid Ad

hun oude mobieltje jarenlang in een la te houden. Ze

Lansink. Preventie is de hoogste tree op de ladder,

hebben ook tientallen batterijen in huis.” Relatief nieu-

storten de laagste. Voorkomen dat afval ontstaat

we organisaties als WeCycle kunnen deze inzameling

door slimme verpakkingen te maken, beter ont-

bij burgers vermoedelijk wel verhogen. Ook de inzet van vrijwel alle gemeenten en campagnes als ‘Plastic

werp van producten. ■ Ecodesign/design

for recycling (jaren negentig vo-

Hero’ hebben ertoe geleid dat in korte tijd veel meer

rige eeuw): in ontwerp van producten regelen dat

kunststof verpakkingen worden ingezameld.

hergebruik van onderdelen mogelijk wordt als het product in afvalstadium komt. Dus minder samen-

Maar dan moeten er via scheidingstechnieken meer

gestelde verpakkingen, geen tien verschillende

hoogwaardige toepassingen worden gevonden voor de

soorten kunststoffen in een televisie, laat staan 86

ingezamelde ‘secundaire grondstoffen’. Want er moe-

schroeven van 13 verschillende soorten.

ten betere toepassingen komen dan het spreekwoor-

■ Energy-efficienty

(jaren ’90). Minder energiever-

delijke bermpaaltje. “De recycling is kansrijk, maar de

bruikende koelkasten, zuinigere benzine- en die-

techniek is nog lang niet uitontwikkeld. In voedseltoe-

selmotoren, zonnecellen en waterstof. Aandacht

passingen is de inzet van hergebruikte kunststof vrij-

voor ICT en domotica (huiselijke electronica). Vol-

wel onmogelijk door eisen voor veiligheid en hygiëne.

gens Conny Bakker (TUD) heeft deze trend jaren-

En het gebruik van tweedehands plastic in een koffie-

lang de aandacht voor grondstoffen en materialen

zetapparaat is eveneens lastig. Er gelden zoveel verplichte technische specificaties en bovendien wil een

naar de achtergrond verdrongen. ■ Cradle

to Cradle (C2C) (begin jaren ’00): door Mi-

fabrikant gegarandeerd zijn van voldoende aanvoer

chael Braungart en William McDonough ontwikkeld

van secundaire grondstoffen.”

concept van ‘wieg tot wieg’, alles kan eindeloos worden recycled en zelfs geupcycled. Energie is

VANG

het probleem niet. De hele wereld krijgt stroom

Gemeenten doen hun uiterste best, vooral op gebied

van 20 vierkante kilometer zonnecentrales in de

van kunststoffen, papier, glas en batterijen. De rol van de landelijke overheid is echter weinig ambitieus, vindt

Sahara (Desert-tec). ■ Circulaire

economie (begin jaren ’10): afval bestaat

Conny Bakker. “Weliswaar omarmt staatssecretaris

niet meer, alles bestaat uit grondstoffen of secun-

Mansveld in haar recente brief aan de Tweede Kamer

daire grondstoffen. Van lineair (rivier) naar circulair

het idee ‘Van Afval Naar Grondstof’ (VANG), maar veel

(meer). Doorstromen van grondstoffen vertragen.

concreets staat er niet in. Het zijn toch vooral frasen

Concept is al oud, van Walter Stahel (Product Life

als ‘aansluiten bij goede initiatieven in de samenleving,

Institute Geneve). Met geld van Google-oprichter

koplopers de ruimte geven en vooral ‘netwerkpartner’

Eric Schmidt gesponsorde Ellen MacArthur Founda-

zijn.”

tion zette het op de kaart. Het raakt met Van Afval Naar Grondstof (VANG) als concept van het Minis-

Dat neemt niet weg dat Nederland moet aansluiten bij

terie van Infrastructuur en Milieu ook ingeburgerd

de EU-wetgeving. Na jarenlang louter aandacht voor

in het Nederlandse beleid.

energiebesparing, zoals energielabels, komt er nu met

GRAM | mei 2014

(advertorial)

Samen gaan voor het maximale in producten materiaalkringlopen “Maximaal hergebruik van grondstoffen en maximale duurzame energieproductie. Dat zijn de leidende thema’s binnen ons beleid.” Aan het woord is Tedo Rijm, directielid Finance & Control bij Fryslân Miljeu. Een overheids-N.V., waarvan 16 Friese gemeenten aandeelhouder zijn. Deze organisatie is samen met Afvalsturing Friesland N.V., waarvan 25 Friese gemeenten aandeelhouder zijn, onder de handelsnaam Omrin (Fries voor kringloop) actief in de gehele afvalketen. “Wij houden ons bezig met de inzameling en reiniging van afval. Dat doen we bij 168.000 particuliere adressen en ruim 5.000 bedrijven. Om optimaal te kunnen inzamelen werken we met up-to-date materieel, zoals minicontainers, ondergrondse containers en inzamelen reinigingsvoertuigen. Dat we uitstekend zijn uitgerust is mede mogelijk doordat we deze bedrijfsmiddelen leasen. Dat doen we sinds 2012 bij ABN AMRO Lease. We vinden dit een ideale oplossing. Want we kunnen altijd beschikken over de meest moderne bedrijfsmiddelen, maar hoeven daarvoor niet onze liquide middelen te gebruiken.

“We gaan voor partnerships omdat het onze visie is dat we samen meer kunnen bereiken dan alleen.” Tedo Rijm De manier van werken bij ABN AMRO Lease spreekt mij zeker aan. Ze kijken naar de economische levensduur van een object, waardoor we onze investeringen over een relatief lange periode kunnen aflossen. Prettig is ook dat ik een vast aanspreekpunt heb, zodat ik bij vragen over bijvoorbeeld een contract direct geholpen wordt. Ook de financiële afhandeling verloopt soepel. Als we een factuur insturen dan staat het geld binnen een week op onze rekening. Dat is plezierig zakendoen.” Kenmerkend voor ABN AMRO Lease:

 Permanente beschikking over investeringsruimte zonder bij elke investering een financieringstraject te hoeven doorlopen.

 Transparante afspraken over tarief; geen onderscheid tussen kleine en grote investeringen binnen dezelfde faciliteit.

 Flexibiliteit in looptijden, aansluitend bij interne afschrijvingsduur.  Ook geschikt voor kleinere investeringen.  Financiering onafhankelijk van lopende bankfaciliteiten. Wilt u weten wat wij voor uw organisatie kunnen betekenen? Neem contact op met onze Relatiemanager Public: Pim van Lexmond Mobiel: +31 (0)6 13 76 21 79 E-mail: pim.van.lexmond@nl.abnamrolease.com www.abnamrolease.nl GRAM | mei 2014

C ees de Mol van Otter loo van het A fva l fonds

‘Inzameling en recycling moet vele malen kostenefficiënter’ Het Afvalfonds Verpakkingen is meer dan een pot met geld. Het fonds is ook verantwoordelijk voor het realiseren van de hergebruikdoelen voor verpakkingen. Neem de groei naar 52 procent van de hoeveelheid gerecycled kunststof in 2022. Doelen die Cees de Mol van Otterloo met een gelijkblijvend budget moet halen. De directeur van het Afvalfonds schetst een aantal dilemma’s. De wereld van het verpakkingsafval is vorig jaar ingrij-

Kostenfficiënter

pend veranderd. Het Afvalfonds Verpakkingen was de

De belangrijkste uitdagingen voor de Afvalfonds direc-

‘new kid on the block’. Er was behoefte aan een nieuwe

teur zitten dan ook aan de uitgavenkant. Aan die kant

organisatie om de uitvoering van de eind 2012 beklon-

spelen ook de beoogde hergebruikpercentages. “Het

ken Raamovereenkomst (looptijd tot eind 2022) tussen

doel in 2022 van 52 procent hergebruik voor kunststof

rijk, gemeenten en bedrijven te behartigen. De rijks-

is wel een uitdaging. Nu zitten we op 43 procent. Je

overheid wilde één organisatie als aanspreekpunt heb-

praat over een extra volume van zo’n vijftig duizend ton

ben. “Als directeur van het Afvalfonds”, legt Cees de

verpakkingskunststof die we naar de recycling moeten

Mol van Otterloo uit, “kan ik namens alle producenten

brengen. Bovendien hebben we toegezegd dat we dat

en importeurs met de overheid praten. De rijksover-

percentage al in 2017 proberen te realiseren. Vorig jaar

heid kan het Afvalfonds op haar beurt aanspreken op

werd bij de huishoudens 120 duizend ton ingezameld,

het realiseren van de hergebruikpercentages die voor

waarvan 105 duizend ton kon worden gerecycled.” De

de verschillende verpakkingsmaterialen zijn overeen-

aanvullende uitdaging, vervolgt De Mol van Otterloo,

gekomen.”

is die beoogde hoeveelheid extra kunststof in te zamelen en te recyclen tegen dezelfde kosten. “Er komt geen

Afvalbeheersbijdrage

geld bij, terwijl we wel meer moeten gaan inzamelen

In tegenstelling tot het jonge Afvalfonds, komt De Mol

en recyclen. De inzameling en recycling zal dus vele

van Otterloo niet bepaald net kijken in verpakkingen-

malen kostenefficiënter moeten.” Gelukkig, constateert

land. Zo leidde hij de delegatie van het verpakkende

hij, stijgt de inzameling nog steeds flink. In 2014 zijn

bedrijfsleven

er 1300 Plastic Heroes-bakken bijgeplaatst, vooral in de

(frisdrankfabrikanten,

supermarkten,

Unilever, Heineken, maar ook non-food bedrijven als

grote steden, “We zitten nu op bijna 5000 bakken.”

Blokker) tijdens de ruim anderhalf jaar durende onderhandelingen over de nieuwe Raamovereenkomst. De

Sorteeropgave

begroting van het Afvalfonds beslaat een slordige 150

In de Raamovereenkomst is afgesproken dat gemeen-

miljoen euro. Tweederde daarvan gaat naar de inzame-

ten vanaf 2015 de ketenregie van het proces van in-

ling van kunststofafval. Het fonds wordt gevoed door

zamelen, transport, open overslag en sortering en mogelijk vermarkten van het kunststof op zich nemen.

“Er komt geen geld bij, terwijl we wel meer moeten gaan inzamelen en recyclen.”

Het was een nadrukkelijke wens van gemeenten om net als bij glas en papier de regie in handen te hebben. Dit zou voor hen tot extra opbrengsten kunnen leiden. Het vermarkten van gesorteerde kunststof stromen is voor gemeenten een vrijblijvende optie. Een rondgang door het land (zie GRAM, april 2014, red.) leert dat een minderheid van de gemeenten hiervoor kiest. Waar gemeenten wel verplicht invulling aan moeten geven, is

de ‘afvalbeheersbijdrage’ die bedrijven moeten beta-

de sorteeropgave, als ze in 2015 voor het scheiden van

len, als ze jaarlijks meer dan 50 duizend kilo verpak-

het verpakkingsafval verantwoordelijk worden.

kingen op de markt brengen. Die afdracht is bedoeld om de gemeenten te vergoeden voor de kosten die

Marktprikkels

zij maken bij het ophalen van verpakkingsafval. Een

Door het hele land lopen op dit moment aanbestedin-

dik jaar later concludeert De Mol van Otterloo dat de

gen om partijen te vinden die het sorteren en vermark-

overgang naar het Afvalfonds goed is verlopen. De be-

ten op zich willen nemen. Sommige gemeenten die

drijven, ongeveer 2800, betalen keurig op tijd en de

geen overslaglocaties hebben, kiezen voor volledige

balans is op orde.

ontzorging. De Mol van Otterloo: “Ik zie dat er processen op gang komen die uitstekend passen in de nieuwe

GRAM | mei 2014

“We hebben in ons land een prima infrastructuur opgezet voor het inzamelen en verwerken van kunststof. Gemeenten kunnen zo aanhaken.”

regierol van gemeenten. De marktprikkels worden op-

De reden voor de vertraging, aldus De Mol van Otter-

gepakt. Wel maak ik me zorgen om de twintig procent

loo, zijn de sterke uiteenlopende kosten die gemeen-

gemeenten die nog niet in actie zijn gekomen. We heb-

ten maken voor de logistiek rond de kunststofstromen.

ben in ons land een prima infrastructuur opgezet voor

“Sommige gemeenten zijn veel kostenefficiënter bezig

het inzamelen en verwerken van kunststof. Gemeenten

dan andere. Er zijn nog veel gemeenten die hun zaak-

kunnen zo aanhaken. Ze hoeven bij wijze van spreken

jes niet op orde hebben. Het is ook een weerbarstige

alleen maar de telefoon te pakken.”

materie. We willen een scherp en realistisch bedrag neerleggen, om volop prikkels naar de achterblijvende

Weerbarstig

gemeenten uit te delen. We willen naar één bedrag toe,

Gemeenten krijgen in 2015 voor de kosten van in-

anders wordt het onoverzichtelijk. Ik hoop dat er voor

zamelen, transporteren en sorteren van gescheiden

de zomer duidelijkheid is. Maar de samenwerking met

kunststof verpakkingsafval 817 euro per ton. Dit

de gemeenten is goed, ik kan niet anders zeggen.”

bedrag is exclusief de opbrengsten die gemeenten kunnen hebben voor de verkoop van het gescheiden

Onduidelijkheid

kunststof. Over de vergoedingen na 2015 wordt nog

Dezelfde rondgang door het land (GRAM april, red.)

steeds onderhandeld. Ook loopt er een tweede kosten-

leert dat er nog veel onduidelijkheden voor gemeen-

studie door PWC, om de baten en lasten goed in beeld

ten zijn. Als aan een aantal voorwaarden is voldaan,

te krijgen. De basis van de vergoeding is straks niet

vervalt in 2015 de wettelijke statiegeldplicht op grote

meer het ingezamelde tonnage, maar het aantal ton

petflessen. Dan komt er een grote extra afvalstroom

daadwerkelijk herbruikbaar materiaal.

beschikbaar (circa 25 duizend ton). Men weet niet hoe

GRAM | mei 2014

C ees de Mol van Otter loo van het A fva l fonds

“Ik heb er alle vertrouwen in dat de statiegeldplicht eraf gaat.”

“Het uiteindelijke oordeel is echter aan het ministerie van IenM. Staatssecretaris Mansveld heeft nog tot juli om de Tweede Kamer hierover te informeren.” Gepasseerd station

de samenstelling van het kunststof na 2014 zal zijn en

Pas nog becijferde onderzoeksbureau CE Delft dat het

hoe groot het aandeel onbruikbare reststroom is. Dat is

statiegeldsysteem niet zo duur is als gedacht, wat een

van belang voor het vaststellen van de vergoeding en

van de argumenten tegen afschaffing zou zijn. Voor De

de prijs waar het kunststof voor wordt vermarkt. Ook

Mol van Otterloo is de discussie over het afscheid van

is nog onduidelijk of het in ons land tot een inzame-

het statiegeld een gepasseerd station. “De kosten van

ling van drankenkartons komt. Nu is daar nog geen

het statiegeldsysteem hebben geen rol gespeeld in de

vergoeding voor. De Mol van Otterloo: “Ik begrijp de

Raamovereenkomst. Of het nu vijf of drie eurocent per

onzekerheid bij gemeenten. Ik denk dat de verwerkers

fles kost, wezenlijk is dat het integreren van de statie-

van kunststof voldoende flexibiliteit aan de dag kun-

geldstroom in de Plastic Heroes-stroom nodig is om de

nen leggen om hiermee om te gaan. De komst van de

kosten onder controle te krijgen. Aan de kostenkant

grote petflessen in het Plastic Heroes-circuit zal een po-

wordt het veel overzichtelijker. In de Plastic Heroes-

sitieve uitwerking op de kosten hebben. Het gaat om

bakken is bovendien voldoende ruimte over. Voor de

hoogwaardig plastic. Voor wat de drankenkartons be-

burger wordt het eenvoudiger om zijn kunststof op

treft, lopen de onderhandelingen nog. Daar kan ik nog

één punt aan te bieden. Het gaat om het realiseren van

niets over zeggen.”

het doel van 52 procent hergebruikt kunststof. Afgesproken is de middelen, zoals in dit geval het statie-

Vertrouwen

geld, vrij te laten.”

Voor het Afvalfonds is een belangrijke fase ingegaan. Onlangs rapporteerde de organisatie aan de Inspectie

VNG wil jaar uitstel sorteeropgave

voor de Leefomgeving en Transport (ILT) dat de pres-

De VNG heeft het ministerie en het verpakkende

tatiegaranties wat het Afvalfonds betreft voldaan zijn,

bedrijfsleven voorgelegd de verplichte verantwoor-

zoals een groei in recycling van andere kunststoffen en

delijkheid voor de sortering van kunststof verpak-

minimaal 25 procent gerecycled kunststof in nieuwe

kingsafval met een jaar uit te stellen. De reden

petflessen. “Ik heb er dan ook alle vertrouwen in dat de

hiervoor, aldus een woordvoerder, is dat op korte

statiegeldplicht eraf gaat”, vertelt De Mol van Otterloo.

termijn geen duidelijkheid is over de toekomst van het statiegeldsysteem en het al dan niet vergoeden van gescheiden inzameling van drankenkartons. Deze onzekerheid, in combinatie met de onduidelijkheid over de vergoeding voor de kunststofinzameling voor de periode 2016-2018, maakt het voor gemeenten moeilijk om de aanbesteding uit te zetten of keuzes te maken voor een zo passend en efficiënt mogelijk inzamelsysteem. Het is immers nog niet duidelijk of drankenkartons gescheiden of als dragende fractie ingezameld kunnen gaan worden. Daarbij komt de vraag of er straks een grote PETstroom bij komt voor gemeenten.

Netwerkinfo Afvalfonds Verpakkingen, Cees de Mol van Otterloo (directeur), info@afvalfondsverpakkingen.nl, www.afvalfondsverpakkingen.nl.

Tekst: Pieter van den Brand

GRAM | mei 2014

Veel te leren van Zweeds afvalbeheer Van 2 tot 4 april reisde een 18 personen tellende delegatie van NVRD leden naar Zweden om te kijken hoe onze Scandinavische collega’s het gemeentelijk afvalbeheer invullen. Vele interessante presentaties, sprekende praktijkvoorbeelden van de afvalinzameling en verwerking en natuurlijk de gezelligheid maakten deze studiereis tot een groot succes. Na bezoeken aan Vlaanderen in 2012 en Dortmund vo-

val. De succesvolle inzameling hiervan gebeurt (in laag- én hoogbouw)

rig jaar, was het dit jaar de beurt aan onze collega’s in

met behulp van papieren zakken, die door middel van minicontainers

Malmö om de in’s en out’s van het Zweedse afvalbeheer

(laagbouw) en verzamelcontainers (hoogbouw) worden ingezameld.

uit de doeken te doen. Scandinavische landen preste-

Daarnaast wordt in nieuwe woningen meer en meer gebruik gemaakt

ren traditioneel goed op het gebied van afvalinzame-

van gootsteenvermalers, waarmee het voedselafval via het riool wordt

ling en recycling. Reden genoeg dus om naar Malmö af

afgevoerd. Met een diner in een van de oudste panden van Malmö werd

te reizen en te bekijken op welke manier het gemeen-

de donderdag op een culinaire manier afgesloten.

telijk afvalbeheer daar wordt vormgegeven. Quattro select Avfall Sverige

Een van de hoogtepunten van de studiereis was de vrijdagochtend,

Na een voorspoedige reis op woensdagavond 2 april,

toen een bliksembezoek per bus aan de nabij gelegen universiteitsstad

werd de Nederlandse delegatie donderdagochtend ont-

Lund de groep liet kennismaken met het Quattro Select inzamelsys-

vangen op het kantoor van de Zweedse zusterorgani-

teem. Hierbij worden in twee containers met elk vier compartimenten,

satie van de NVRD, Avfall Sverige. Hier kreeg de groep

acht verschillende afvalstromen huis aan huis gescheiden ingezameld.

een zeer interessant en uitgebreid overzicht voorge-

Hoewel er nog verder onderzoek naar de kosten van dit systeem moet

schoteld van de Zweedse beleidsontwikkelingen en de

worden gedaan, werd er erg enthousiast gereageerd op deze manier

manier waarop gemeenten en inzamelaars onder de

van afvalinzameling.

vlag van Avfall Sverige samenwerken en kennis delen voor een beter gemeentelijk afvalbeheer.

Een korte busrit door het historische centrum van Lund en langs een

Na een gezonde lunch en zonnige stadswandeling

inzamellocatie voor hoogbouw, bracht de groep vrijdagmiddag terug

deelde het publieke afval- en waterbedrijf VA-Syd de er-

naar Malmö, waar publieke verwerker Sysav werd bezocht. Met een

varingen in Malmö met de gescheiden inzameling van

rondgang langs hun kringloopwinkel, het AEEA demontage bedrijf en de

voedselafval met de groep. Waar beleid en communica-

oude stortplaats op een kunstmatig schiereiland sloot de NVRD-delega-

tie in Nederland vooral zijn gericht op het gescheiden

tie een zeer interessante kennismaking met het Zweedse afvalbeheer af.

inzamelen van gft-afval, is in Zweden gekozen voor een focus op de gescheiden inzameling van voedselaf-

Tekst: Samuel Stollman

GRAM | mei 2014

▼

Hoe doen zij dat?

Tekst: Hetty Dekkers

Deze maand:

toerisme en afval ▼ Herman Heil

niet nodig. Wel rijden we meer routes. De afvalbakken bij de havens legen we normaal één á twee keer per week, in het

(logistiek medewerker)

hoogseizoen rijden we meer rondes en

gemeente Drimmelen, 26.500 inwoners.

legen we twee á drie keer per week.

Contact: hheil@drimmelen.nl of packermans.@drimmelen.nl

Neemt u ook preventieve maatregelen?

▼

Met welk toerisme heeft uw

Zorgen voor voldoende afvalbakken ui-

gemeente te maken?

teraard. En we houden regelmatig op-

Watertoerisme, omdat we dicht bij na-

schoonacties,

tuur- en recreatiegebied de Biesbosch

Schoon. De toeristen doen daar zelden

zitten. Wij hebben hier in Drimmelen een

aan mee, wel de buurtbewoners en in-

jachthaven voor 1400 boten, plus nog

dividuele personen. Een mevrouw belde

een haven in Terheijden en Lage Zwa-

laatst dat ze een paar zakken zwerfafval

luwe. Behalve booteigenaren trekt dat in

had verzameld, of wij die op wilden ko-

Kurt Stassen

de zomer ook veel mensen aan die een

men halen. Dat doen we dan graag. Af en

hoofd uitvoeringsbedrijf openbare ruimte

bootje huren, om een dagje de Biesbosch

toe trekt een groep vrijwilligers zelfs de

gemeente Schouwen-Duiveland,

in te gaan.

Biesbosch in; het enthousiasme voor de

34.000 inwoners

opschoonacties is best groot. Wij stellen

Contact: kurt.stassen@schouwen-duiveland.nl

samen

met

Nederland

Wat betekent dit voor de

de prikkers en dergelijke beschikbaar en

afvalinzameling?

voeren het afval af.

Het gaat elk seizoen om duizenden

▼

Met welk toerisme heeft uw gemeente te maken?

mensen, dat levert wel extra afval op.

Tips voor andere gemeenten?

Veel mensen hebben hier een tweede wo-

Bij de jachthaven hebben we sinds kort

Probeer mensen erbij te betrekken, door

ning en verblijven hier het hele seizoen.

ondergrondse containers geplaatst met

bijvoorbeeld zwerfvuilacties te organise-

Daarnaast hebben we veel vakantiepar-

betaalautomaten. Voor één euro kunnen

ren. Ze zien dan ook dat ze zelf verant-

ken, campings en havens. Er worden 4

mensen hier hun afvalzakken kwijt. Ook

woordelijk zijn. Bij een scholierenactie

miljoen overnachtingen per jaar geboekt,

hebben we veel gewone afvalbakken

merkten de jonge deelnemers dat er best

in totaal hebben we zo’n 500.000 toeris-

staan.

veel troep ligt langs de fietsroutes die ze

ten per jaar.

zelf rijden van en naar school. En voor het beheer van de openbare

Wat betekent dit voor de

ruimte?

afvalinzameling?

Al dat watertoerisme levert eigenlijk

Bijna een verdubbeling. Het restafval

weinig extra zwerfafval op. De bootei-

neemt slechts met 10 á 15 procent toe,

genaren ruimen hun afval netjes op. Na

de stijging zit hem vooral in stromen als

evenementen is het wel een gigantische

glas, kunststof en papier. De toename

bende natuurlijk. Wat je ook ziet, is dat

van kunststof zit bijvoorbeeld tegen de

huurders van boten hun afvalzak bij de

50 procent. Op de vakantieparken en

containers plaatsen, zonder die ene ex-

campings wordt goed gescheiden, dat

tra euro te betalen. Dat vinden ze te veel

komt omdat de meeste toeristen uit de

moeite.

ons omringende landen, zoals Duitsers, dat thuis ook gewend zijn.

Moet u extra personeel inzetten en meer routes rijden?

En voor het beheer van de openbare

We doen het met ons eigen personeel,

ruimte?

waar ook mensen van de werkvoorzie-

De hoeveelheid zwerfafval neemt helaas

ning tussen zitten. Extra personeel is

ook sterk toe tijdens het toeristensei-

GRAM | mei 2014

In dit artikel vertellen die medewerkers van gemeenten welke invloed toerisme op de afvalinzameling heeft. Ook geven zij aan wat de gevolgen zijn voor het beheer van de openbare ruimte en voor de inzet van personeel.

zoen. Het beheer van de stranden beste-

het strand, en haalt zo blikjes en ander

den we uit aan een groencombinatie van

afval onder het zand vandaan.

hoveniers en aannemers. Zij rijden elke avond met een zeef over het strand om

Moet u extra personeel inzetten en

het zwerfafval te ruimen. Mensen van de

meer routes rijden?

sociale werkplaats helpen mee rapen en

We doen het met ons eigen personeel. In

pikken bij de duinovergangen.

de wintermaanden proberen we de me-

▼

dewerkers andere taken te geven, zoals

Moet u extra personeel inzetten en

groen en onderhoud. In de zomer is hun

meer routes rijden?

inzet veel groter. We moeten daarnaast

Ons vaste personeel neemt in de winter

voldoende apparatuur hebben staan,

veel verlof op, in de zomer draaien ze

omdat we niet zomaar even machines bij

overuren. Zo kunnen we het net redden

Hans Kuperus

met onze eigen medewerkers. We rijden

technisch ambtenaar reiniging gemeente

veel extra routes. De ondergrondse con-

Ameland, 3500 inwoners.

tainers worden normaal één keer per

Contact: hkuperus@ameland.nl

week geleegd, in de zomer is dat drie

Contact: kurt.stassen@schouwen-duiveland.nl

▼

keer.

de buren kunnen lenen. Je zit nu eenmaal op een eiland. Gaat er in de zomermaanden iets kapot, dan is dat heel lastig. Neemt u ook preventieve maatregelen?

Met welk toerisme heeft uw

Aan campagnes doen we verder niet

Neemt u ook preventieve

gemeente te maken?

zo veel. We zorgen wel dat we het zo

maatregelen?

Op jaarbasis hebben we zo’n 550.000

schoon mogelijk houden, zodat er min-

Bij de strandtenten hangen posters die

toeristen. Het grootste deel verblijft lan-

der makkelijk vuil weggegooid wordt.

toeristen oproepen geen troep te ma-

ger op ons eiland, van een paar dagen tot

ken. Verder werken we veel samen met

een paar weken, maar een deel bestaat

Tips voor andere gemeenten?

Natuur- en Milieu Educatie, zoals recy-

ook uit dagtoerisme.

Niet echt. Wij zitten natuurlijk op een

clingprojecten. Laatst hadden we een

eiland, waar de mensen naar toe komen

afvalfietstocht voor de jongeren van

Wat betekent dit voor de afvalinza-

om van de omgeving en de natuur te

middelbare scholen. Ze gingen bij afval-

meling?

genieten. Dat is een heel andere situatie

bedrijven kijken en ook bij de gemeente.

We zamelen zo’n 1500 ton bedrijfsafval

dan het toerisme in hartje Amsterdam.

Verder plaatsen we in het seizoen extra

in per jaar. Dat is alleen maar van de toe-

Bij ons werkt dat systeem ‘schoonhou-

afvalbakken. Vooral bewoners in de ker-

risten want andere bedrijven hebben we

den ter preventie’ heel goed. In de stad

nen zijn daar niet altijd zo blij mee, met

vrijwel niet. Het is een grillig beeld, met

zul je weer andere maatregelen moeten

een verzamelcontainer voor hun deur.

pieken en dalen. Dat maakt het wel eens

bedenken.

Maar zwerfafval vindt men erger.

lastig. Om het dagtoerisme in te schatten, houden we de weersvoorspelling

Tips voor andere gemeenten?

goed in de gaten. Maar ook dan nog kun

Zorg voor een goede spreiding van de

je er nog wel eens naast zitten.

bakken. Zet deze op plekken waar het nodig is. En zorg dat er nóóit iets naast

En voor het beheer van de openbare

staat, want dan ligt zo de hele straat vol.

ruimte?

Wij vragen onze mensen van de groen-

Het zwerfafval ruimen we heel goed op,

voorziening ook mee te helpen, al is het

met de gedachte ‘waar niks ligt, gooit

hun taak niet. Zie je wat liggen, neem het

men niks bij’. In het hoogseizoen lopen

dan mee, vragen wij hen. Het voorkomen

hier dagelijks drie mensen de hele dag

van zwerfafval is belangrijk. Door ieder-

zwerfafval te prikken en te ruimen. We

een erbij te betrekken, hou je de schade

horen bezoekers vaak zeggen dat het ei-

zo beperkt mogelijk.

land zo mooi schoon is, dus dat werkt. Verder hebben we veel extra bakken staan langs fietsroutes en op het strand. Een strandreiniger woelt dagelijks de bovenlaag om, bij duindoorgangen en op GRAM | mei 2014

Meer en betere recycling door ketenoptimalisatie Met vereende krachten bouwt Nederland aan haar circulaire economie. Zo onderging het Bouwbesluit 2012, dat onder meer de scheiding van bouwen sloopafval regelt per 1 april, haar eerste wijziging. In goed overleg tussen Binnenlandse Zaken, BRBS Recycling en VERAS is weer een slag gemaakt om meer en beter te recyclen. De afvalscheidingregels hebben als groot voordeel dat

Categorieën bouwen sloopafval moeten bij de bron

ze landelijk gelden. Geen gezoek meer in allerlei plaat-

worden gescheiden op basis van de volgende uitgangs-

selijke verordeningen om te weten hoe daar gesloopt

punten:

en met afvalstoffen omgegaan moet worden.

- gevaarlijke afvalstoffen;

Bij het opstellen van het Bouwbesluit (zie kader)

- categorieën bouwen sloopafval, die als zij niet ge-

is goed gekeken hoe in de keten van sloop en recy-

scheiden blijven een negatief (vervuilend) effect heb-

cling optimaal en praktisch gescheiden kan worden.

ben op het recyclingproces van het bouwen sloop-

Toezichthouders van Regionale Uitvoeringsdiensten

afval waarin het terechtkomt. Voorbeeld is gips, dat

(RUD’s) hebben vroegtijdig alle relevante informatie

achteraf niet meer van het overige steenachtig afval

voor ketentoezicht op sloop, breken en verwerking

is te scheiden en een negatief effect op de herbruik-

tot bouwgrondstof. De toezichthouder krijgt hiermee,

baarheid van steenachtige materiaal heeft;

voorafgaand aan de sloop, inzicht in de hoeveelheid

- categorieën bouwen sloopafval, die alleen voor re-

vrijkomend puin, wat hiervan mobiel gebroken wordt

cycling in aanmerking komen als er bronscheiding

en hoeveel ter plaatse toegepast gaat worden. De rest

wordt toegepast, omdat nascheiding technisch en/of

moet direct na sloop worden afgevoerd. Ongewenste

economisch redelijkerwijs niet haalbaar is.

grote bergen puin of recyclinggranulaat, die weken zo niet maanden blijven liggen, behoren tot het verleden.

Voorbeelden van innovatief recyclen

Daarmee worden negatieve effecten voor milieu en vei-

Nederland is als het ware een showroom van voor de

ligheid voorkomen.

wereld innovatieve en in praktijk werkende recyclingprocessen. Hieronder een aantal voorbeelden van

De wijzigingen

mede door het Bouwbesluit aangejaagde en tot de ver-

Aan het rijtje ‘verplicht bij sloop te scheiden afvalstro-

beelding sprekende recyclingprocessen:

men’ zijn de volgende stromen toegevoegd: vlakglas, armaturen en gasontladingslampen. Puin is afgevallen.

Bitumineus dakafval

Wat de markt zelf regelt, heeft geen wetgeving nodig.

Voor bitumineus dakafval geldt een stortverbod. Daar-

Interessant is het toegepaste nieuwe principe om af-

naast moet het aan de brongescheiden worden, omdat

valstoffen te benoemen die aan de bron gescheiden

nascheiding technisch en/of economisch redelijkerwijs

moeten worden. Hiermee wordt bronscheiden niet

niet haalbaar is. Sinds enkele jaren vindt bitumineus

dogmatisch voorgeschreven, maar gestuurd op een in

dakafval haar weg terug naar de markt. De bedrijven

de keten optimaal functionerend systeem.

BituRec BV in Venray Limburg en ICOPAL in Hoogkerk Groningen staan hiervoor garant. ICOPAL heeft in eigen huis het BiELSo-proces ontwikkeld, dat geldt als één van de innovaties, waarmee een positieve bijdrage aan het milieu wordt geleverd. Het BiELSo-proces re-

Interessant is het toegepaste nieuwe principe om afvalstoffen te benoemen die aan de bron gescheiden moeten

cyclet oude bitumineuze dakbedekking voor nieuwe hoogwaardige, gecertificeerde dakbedekking. Het hergebruik van bitumen levert een forse CO2- besparing op in de bouwketen: er is minder energie en minder nieuwe grondstoffen nodig. BituRec BV richt zich eveneens op alle bitumineuze afvalmaterialen. De ingenomen afvalstromen worden ge-

worden.

reinigd, geshredderd en op specificatie gebracht voor de asfaltindustrie. Het zogeheten GRM_50 wordt toegepast als vervanging van bitumen in warm asfalt voor onder meer zwaarbelaste wegen. Daarnaast wordt het in egalisatiemiddelen, voegvullingen en giet- en waterbouwasfalt gebruikt.

GRAM | mei 2014

Bouwbesluit 2012 In het kader van afvalscheiden zijn in het Bouwbesluit de meest belangrijke artikelen 1.26, 8.8 en 8.9 en in de Regeling Bouwbesluit artikel 4.1. Het scheiden van bouwen sloopafval is vooral van belang voor gevaarlijke afvalstoffen in bouwof sloopafval, zoals onder andere: • teerhoudend of bitumineus dakafval met een bepaalde concentratie aan PAK • afval met een bepaald gehalte aan kwik • asbest en andere met asbest verontreinigde afvalstoffen • bepaalde PCB-houdende afvalstoffen • hout dat is behandeld met middelen die koper en chroom (CC-hout) of koper, chroom en arseen (CCA-hout) bevatten. In de ministeriële Regeling Bouwbesluit worden de categorieën bouwen sloopafval aangewezen die moeten worden gescheiden tijdens bouwof sloopwerk. Daarnaast kunnen door bevoegd gezag regels worden gesteld voor de opslag en afvoer van het bouwen sloopafval op en van het bouwof sloopterrein. De verplichte sloopmelding omvat een aantal wezenlijke eisen die helpen om tot maximale recycling te komen: • artikel 1.26 eist dat de sloper een globale inventarisatie maakt van de aard en de hoeveelheid van de afvalstoffen, die naar verwachting vrijkomen bij het sloopwerk; • bij de sloopmelding moet de afvoerbestemming van de bij het slopen vrijkomende afvalstoffen worden aangegeven. Als ter plaatse van de sloop het puin gebroken gaat worden, moet al vóór de sloop de hoeveelheid en de naam en het adres van de eigenaar van het recyclinggranulaat bekend zijn. • de sloopmelding moet enkele specifieke gegevens bevatten, als het bij het slopen vrijkomende steenachtig afval ter plaatse wordt gebroken tot recyclinggranulaat. • naast de afvoerbestemming van het recyclinggranulaat moet overigens het niet ter plaatse toegepaste recyclinggranulaat op basis van het Besluit mobiel breken bouwen sloopafval binnen 5 dagen na mobiel breken zijn afgevoerd.

Teerhoudend asfalt Waar ter wereld kan gezegd worden dat de aanwezige koolwaterstoffen

Dit alles levert het bevoegd gezag voorafgaand aan de sloop zoveel

(PAK) uit teerhoudend asfalt (TAG) thermisch verwij-

informatie over de sloop en de verwerking en de afvoer van alle afval-

derd worden? En dat er waardevolle grondstoffen zoals

stoffen op, dat hiermee een goed voorbeeld van ketengericht toezicht

ecogrind, zand en vulstoffen voor de betonindustrie

is ontstaan.

kankerwekkende

poliaromatische

worden geproduceerd? In Nederland gebeurt dit. Voordat asfaltwegen worden opgebroken, moeten deze

Tot slot staan in artikel 4.1 uit de Regeling Bouwbesluit de afvalstoffen

onderzocht worden op aanwezigheid van TAG. Daarna

die aan de brongescheiden moeten worden:

kan het afval apart worden afgevoerd naar één van de

a. als gevaarlijk aangeduide afvalstoffen, zols bedoeld in hoofdstuk 17

drie thermische reinigers die Nederland rijk. Hiermee

van de afvalstoffenlijst, bedoeld in de Regeling Europese afvalstof-

helpen bedrijven als Recycling Kombinatie REKO bv in

fenlijst, voor zover deze stoffen niet in de onderdelen b tot en met j

Rotterdam, ATM in Moerdijk en Theo Pouw bv in Eems-

van dit lid zijn opgenomen;

haven daadwerkelijk het beleid van staatssecretaris

b. teerhoudende dakbedekking, al dan niet met dakbeschot;

Mansveld uit te voeren. Bij hoge temperaturen wordt

c. teerhoudend asfalt;

het kankerverwekkend PAK definitief verwijderd en

d. bitumineuze dakbedekking, al dan niet met dakbeschot;

uit de kringloop gehaald. Wat rest, zijn hoogwaardige

e. niet-teerhoudend asfalt;

ongevaarlijke bouwgrondstoffen. Ook het buitenland

f. vlakglas, al dan niet met kozijn;

begint interesse te tonen. Grote Duitse steden kiezen

g. gipsblokken en gipsplaatmateriaal;

er steeds meer voor om hun TAG in Nederland te laten

h. dakgrind;

verwerken.

i. armaturen; j. gasontladingslampen.

Tekst: Max de Vries, BRBS Recycling

GRAM | mei 2014

Denkkracht

Daadkracht

We maken scherpe analyses, kort waar het kan, diepgaand waar het moet, met gevoel voor belangen en verhoudingen.

We helpen organisaties beter functioneren en presteren. Van analyse en idee naar implementatie. Zonder dikke rapporten.

Met denkkracht en daadkracht helpt IPR Normag overheidsorganisaties op het gebied van strategie, beleid en organisatie Ter versterking van ons team in Haarlem zijn wij op zoek naar: • Senior adviseur • Secretaresse Zie voor meer informatie www.iprnormag.nl

GRAM | mei 2014

 Strategie  Beleid  Organisatie

Close-Up

Iedere chauffeur een ipad! Mark Abbas, directeur GMT, steekt enthousiast van wal als het gaat over de laatste trends en de ingeslagen weg van zijn bedrijf. “De wereld verandert in rap tempo. De planeet vervuilt en we maken ons druk over de vraag waar we met al dat afval naartoe moeten. We denken niet meer in afval maar in recyclen en grondstoffen. Een verandering van denken die zo ingrijpend is dat de duurzaamheidsgedachte inmiddels serieus is ingeslepen. Niet alleen bij burgers en het bedrijfsleven maar ook in onze oplossingen: ingenieuze oplossingen. Daar staat GMT garant voor. Omdat we voorbereid zijn op de maatschappelijke ontwikkelingen. En klaar zijn voor alle grote ICT trends, zoals de cloud, Big Data, mobility en consumerization! Trends die de afvalbranche voorgoed veranderen”. “Consumerization en mobility gaan hand in hand. De applicaties worden namelijk specifiek ontwikkeld vanuit het gebruikersperspectief (consumerization) en mobility betekent dat we de applicaties beschikbaar maken daar waar gewenst. Steeds meer mensen gebruiken hun tablets en smart phones voor steeds meer doeleinden. Vandaar dat wij de applicatie aanbieden op de plek waar die nodig is. Dat kan buiten op straat zijn, op de milieustraat, op kantoor. Wij stellen de gebruiker centraal. De ontwikkeling van het gebruik van mobiele devices is namelijk niet te stoppen. Onze visie is hier: als er nieuwe software ontwikkeld moet worden, bouwen wij het eerst vanuit mobiel perspectief,“ vervolgt Abbas. Papierloos rijden Dat kan met CLEAR Mobile Order Management: een app met bijzonder handige features. Zo staan planning en chauffeur continue met elkaar in verbinding: de werkzaamheden worden real time gevolgd op kantoor. Opdrachten zijn direct in het voertuig zichtbaar. De app toont routes en opdrachten die digitaal worden afgewerkt door de chauffeur. De ingebouwde ‘guided’ navigatie wijst de weg. Tijden, gewichten, afwijkingen en storingen worden meteen geregistreerd. Als bewijs kan de chauffeur foto’s bijvoegen. Status en bestede uren worden rechtstreeks aangeboden aan kantoor. Klanten kunnen direct op de tablet aftekenen. Gebruiksgemak

GMT ‘Mobile First’ denkt. Reden te meer om de markt

staat voorop.

te blijven verrassen met nieuwe producten en toepas-

Volgens Abbas heerst er een misverstand binnen de

singen. Abbas: “We moeten namelijk verder kijken dan

afvalbranche dat chauffeurs niet kunnen omgaan

kortstondige oplossingen. Toegewijd en met oog op de

met tablet of smartphone. “Dat kunnen ze wel de-

toekomst. Want verder kijken is cruciaal voor het suc-

gelijk, chauffeurs gebruiken thuis ook een tablet of

ces van onze klanten.”

smartphone.”Ook de zogenaamde kwetsbaarheid van de mobiele apparaten veegt Abbas van tafel. “Ik hoor tot de ‘believers’: die apparaten gaan niet stuk. Wij heb-

Imagine… a cleaner planet. Een gedachte met niet zo-

ben getest met speciale iPad hoezen bedoeld voor de

maar een betekenis. Want tussen droom en daad staan

zakelijke markt. Waterdicht, hittebestendig en ijzer-

vaak bezwaren in de weg. Gelukkig niet bij GMT. Ons

sterk. Je kunt er mee gooien, iets dat regelmatig in de

kompas wijst de weg. In combinatie met de betekenis

praktijk kan voorkomen. Ik vind dat alle chauffeurs een

van GMT, die refereert aan de tijd. Tijd om verder te

iPad van de zaak moeten krijgen.”

gaan met GMT. Op weg naar… a cleaner planet.

GMT startte zo’n anderhalve maand geleden met zijn

Inlichtingen: GMT Europe, tel. 020-600 51 51,

app-store waar klanten de apps voor iPhone, iPad en

e-mail: sales@gmt.nl, www.gmt-europe.nl

Android kunnen downloaden. Software die onafhankelijk van tijd en plaats kan worden bediend omdat

Tekst: Geke Wassink

GRAM | mei 2014

VAKWERK

Sjoerd van het Erve (40) is directeur van Weener XL, het gemeentelijk werkontwikkelingsbedrijf van Den Bosch. Hier werken 1700 mensen, de meesten met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Werk is het beste medicijn Wat houdt uw functie in?

Wat deed u hiervoor?

Ik ben sinds 2009 directeur van de Weener Groep, sinds

Ik heb elf jaar bij de Afvalstoffendienst Den Bosch ge-

kort Weener XL. Vanaf volgend jaar gaan we de partici-

werkt. Ik ben daar begonnen als sectiehoofd inzame-

patiewet uitvoeren. Die wet is een samenvoeging van de

ling, daarna bedrijfsleider en op het laatst was ik direc-

bijstand, wajong en wsw (wet sociale werkvoorziening).

teur. Mijn overstap van de afvalbranche naar een sociaal

De komende drie jaar geef ik richting aan een volledige

werkbedrijf was minder vreemd dan het lijkt. De Afval-

integratie van de sociale dienst en de werkvoorziening.

stoffendienst en Weener hebben veel parallellen. Het zijn beide overheidsgedomineerde bedrijven die gemeente-

Wij zorgen er voor dat van de tien mensen die een be-

lijke zorgtaken uitvoeren, met een mvo-doelstelling. Bij

roep op ons doen, er vijf op eigen kracht verder kunnen.

afval werk je vooral aan duurzaamheid op het gebied

Veel mensen die uit de bijstand komen bijvoorbeeld,

van milieu, bij de werkvoorziening staat duurzaamheid

hebben alleen een duwtje in de rug nodig om weer bij

op het gebied van arbeidsparticipatie hoog op de lijst.

het reguliere bedrijfsleven aan de slag te kunnen. Van de

Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent dat

overige vijf helpen we er twee om naar eigen vermogen

je niet puur op de prijs vergelijkt.

te participeren, dat wil zeggen aangepast werk met be-

geleiding. Ons totale bestand bestaat uit 4900 mensen.

Werken Weener en de Afvalstoffendienst veel

De participatiegraad is nu 30 procent, die willen we naar

samen?

40 procent brengen. Mijn taken als directeur zijn vooral

De Afvalstoffendienst had in mijn tijd al een sterke re-

een goede verbinding maken met het bedrijfsleven zo-

latie met de Weener Groep en dat is nog steeds zo. Als

dat we zo veel mogelijk werk creëren. Daarnaast voer

Weener XL zamelen wij kleding in voor de Afvalstof-

ik overleg met landelijke, provinciale en gemeentelijke

fendienst, maken hun panden schoon, hebben mensen

overheden en organisaties als Divosa en Cedris.

op de milieustraat staan en assembleren ondergrondse

GRAM | mei 2014

De rubriek Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In afval- en beheer van de openbare ruimte werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen in hun werk? En waarom doen zij dit werk graag en goed?

containers. In totaal gaat het om zo’n 25 banen. Bij de

huiverig. Bedrijven moeten arbeidsparticipatie daarom

gemeentelijke afdeling openbaar groen hebben we ook

beter verankeren in hun beleid. Ik maak weleens mee

nog eens 150 mensen aan het werk. Zij onderhouden

dat een bedrijf afhaakt als het met één poging niet ge-

het groen, houden de perkjes schoon, snoeien en prik-

lukt is. ‘Zie je wel, dat is niets voor ons’, zeggen ze dan.

ken zwerfafval. En we hebben als Weener ook nog een

Wij houden hen dan voor dat ze niet zo snel moeten

eigen kringloopwinkel. De afvalsector is heel geschikt

labelen. Het gebeurt vaak genoeg dat bedrijven een ge-

voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het

wone sollicitant aannemen die achteraf niet bevalt. Zo is

is vaak routinematig werk, dat ze heel goed aankunnen.

het met sw’ers of mensen die net uit de bijstand komen

Je moet bedenken dat 75 procent van de mensen die

ook. Daar zitten geschikte en ongeschikte kandidaten

een beroep op ons doen, geen diploma’s heeft. Ze zijn

tussen. De een blijft ergens tien jaar hangen, de ander

laaggeschoold én vaak alleenstaand. Door hen werk te

is meteen weer weg. Dat is op zich geen punt. De lei-

bieden, horen ze er weer bij. Je moet de mensen eens

dinggevende speelt hier ook een belangrijke rol in. Toen

zien als ze hier een diploma halen, dan groeien ze!

ik zelf sectiehoofd inzameling was, stelde ik vaak een mentor aan. Een vuilnisman die goed met de mensen

Wat is uw drive?

van Weener om kon gaan en er feeling mee had. Dat

Dat we door onze interventie verschil kunnen maken en

werkte in de praktijk heel goed, want het ligt niet ieder-

veel mensen aan het werk helpen. Als je iemand een

een. En een beetje geduld moet je wel hebben.

doel in zijn leven kunt geven, dan geeft dat een kick. Toen ik sectiehoofd inzameling was bij de Afvalstoffen-

Zorgen voor de toekomst?

dienst, stuurde ik zelf zo’n tien mensen van Weener aan.

Budgetten krimpen. Kunnen we onze mensen nog wel

Daar heb ik altijd lol in gehad, in die samenwerking. Je

voldoende ondersteuning bieden in de toekomst? En

besefte dat je iemand die het zelfstandig niet kon red-

hoe pakt het uit met de garantiebanen? Het kabinet

den, toch mee liet draaien. Dat gaf veel voldoening. Je

heeft gesteld dat het bedrijfsleven 100.000 banen be-

zag wat werk met mensen doet: het geeft ze structuur,

schikbaar stelt en de overheid zelf 25.000. Maar tegen

ontmoeting, eigenwaarde, gezondheid. Werk is het bes-

welke criteria, dat is nog steeds onduidelijk. Detache-

te medicijn.

ren is een prima alternatief voor op de eigen loonlijst zetten, maar kan dat straks ook nog? Overigens hoop

Waar bent u trots op?

ik vooral dat de afvalbranche actief gaat werven in de

Op de vorming van Weener XL, zoals we die de afgelo-

participatiewet. Als je de P van Planet hoog in je vaandel

pen jaren voorbereid hebben. Weener XL heeft beleid,

hebt staan, moet je ook aandacht hebben voor de P van

uitvoering en budget in één organisatie, dat zie je nog

People.

maar weinig in Nederland. Met deze constructie ben je slagvaardig en kun je relatief snel bijsturen als het

Hebt u nog steeds iets met afval?

anders loopt dan verwacht. Dat is nodig, want met de

Ja zeker! Thuis heb ik een klein milieustraatje staan. Ik

nieuwe participatiewet komt er heel wat op ons af. Waar

houd alles apart, hoef nauwelijks restafval aan de straat

ik ook trots op ben, is dat ik werk voor een bedrijf dat

te zetten. Rij ik door Den Bosch, dan kijk ik nog steeds

een maatschappelijk doel heeft. Je bent zakelijk en ef-

naar alle containers en wagens. Zie ik dingen die niet

ficiënt, maar het gaat wel om mensen. Dat is prachtig

kloppen, dan heb ik zelfs de neiging om even te bellen.

werk, vind ik.

Maar dat doe ik niet hoor, ik kan me bedwingen.

Is het bedrijfsleven voldoende bereid mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk te helpen? In Den Bosch mogen we niet klagen. Veertig procent zit hier bij reguliere werkgevers. Wij leren bedrijven dat als je goed bent voor je omgeving die omgeving ook goed is voor jou. Bedrijven zijn meestal uit onbekendheid

Tekst: Hetty Dekkers

GRAM | mei 2014

nieuws Tekst: Bas Peeters Commissie Internationaal op andere

de partijen die in de praktijk met social re-

website dossiers nu de laatste stand van

voet verder

turn aan de slag willen. De handreiking is

zaken, activiteiten en standpunten van de

De NVRD ontvangt regelmatig aanvragen

beschikbaar via www.nvrd.nl

NVRD, weten regelgeving en links naar relevante achtergrondinformatie.

uit het buitenland voor lezingen, trainingen en technische oplossingen op het

Stageonderzoek publieke meer-

gebied van inzameling en recycling van

waarde

Regio Zuid-Nederland

afvalstoffen. Tot dusver coördineerde de

Medio maart is Frank Donkers gestart als

De regio Zuid-Nederland had op 10 april

NVRD commissie Internationaal deze aan-

stagiair bij de NVRD. Frank studeert Be-

een interessante bijeenkomst bij Rd4. De

vragen. De commissie adviseert het be-

stuurskunde en doet op verzoek van de

BEST-tas en het textielsorteercentrum van

stuur om hiervoor een andere aanpak te

commissie Markt & Overheid onderzoek

Rd4 stonden die dag centraal. Ook hebben

kiezen en om de commissie Internationaal

naar de argumenten die gemeenten ge-

de leden op deze dag ingestemd met het

in de huidige vorm op te heffen. Vragen

bruiken bij het bepalen van de meerwaar-

toetreden van Fred Bron van Delta tot het

over inbreng van Nederlandse expertise

de van een publiek bedrijf. Vervolgens on-

regiobestuur. Anita de Smit heeft aangege-

worden voortaan in samenwerking met

derzoekt hij of die meerwaarde meetbaar

ven af te treden als penningmeester.

andere stakeholders van het rijk en het be-

gemaakt kan worden.

drijfsleven beantwoord. In dit kader kunnen personen en bedrijven die interesse

Algemene ledenvergadering

Agenda

hebben een rol te spelen in de interna-

Op 23 mei vindt de algemene ledenver-

15 mei:

tionale kennisuitwisseling zich aanmelden

gadering van de NVRD plaats. Dit gebeurt

kennisbijeenkomst gedragsverandering

bij: Maarten Goorhuis, goorhuis@nvrd.nl

aansluitend aan het NVRD-Jaarcongres in Tiel. Op de ALV staan onder andere de fi-

5 juni:

Handreiking sorteren kunststof

nanciële jaarrekening 2013 en het jaarver-

informatiebijeenkomst 'het IKEA-effect'

verpakkingen

slag 2013 centraal. Verder wordt gespro-

in de openbare ruimte

De NVRD heeft een handreiking laten op-

ken over de conceptbegroting voor 2015

stellen voor gemeenten die de sortering

en wordt een nieuw bestuurslid voorge-

van kunststof verpakkingen nog moeten

dragen.

NVRD-agenda mei

organiseren. Gemeenten zijn vanaf 1 januari 2015 zelf verantwoordelijk voor de

Benchmark Gladheidbeheer van

15 commissie KAM

sortering van kunststoffen. De handrei-

start

16 bestuur regio Zuid-Nederland

king biedt gemeenten informatie aan over

De nieuwe NVRD benchmark Gladheid-

16 bijenkomst benchmark Gladheid-

de keuzemogelijkheden en afwegingen bij

beheer is in april van start gegaan met

beheer

het invullen van deze verantwoordelijk-

ruim 40 deelnemers. De deelnemers

20 commissie GRAM

heid. De handreiking is beschikbaar via

vergelijken hun prestaties op het gebied

21/23 NVRD-jaarcongres

www.nvrd.nl

van resultaten, kosten en service van

27 commissie communicatie

de afgelopen twee winterperiodes. De juni

Handreiking social return bij aanbe-

eerste resultaten worden besproken op

stedingen

de benchmarkbijeenkomst van 16 mei.

2 commissie Inzameling en Recycling

Wat zijn nu de mogelijkheden en beperkin-

GRAM en het Nationaal Gladheidbestrij-

6 commissie Markt en Overheid

gen voor het stimuleren van social return

dingscongres van 24 september houd

binnen de afval- en reinigingsbranche? De

u op de hoogte van het verloop van de

NVRD heeft een praktische handreiking

benchmark.

12 regiobijeenkomst Noord-Nederland

laten opstellen waarin de mogelijkheden en onmogelijkheden binnen het (Europe-

Website dossiers vernieuwd

Nieuwe leden

se) aanbestedingsrecht op een rij worden

De dossiers op de NVRD-website zijn

- Matras Recycling Europe bv. Verwerking

gezet. Allereerst wordt social return voor

vernieuwd. Van alle relevante dossiers is

en recycling van matrassen

het goede begrip verder uitgediept en aan

de afgelopen periode de informatie op

(www.matrasrecyclingeurope.nl).

de hand van praktijkvoorbeelden vertaald

de website geactualiseerd en aangevuld.

- 2GO-Mobile bv, software voor milieustra-

naar de branche. Daarna volgen tips voor

Naast algemene informatie bevatten de

ten, grofvuil etc. (www.2go-mobile.com)

GRAM | mei 2014

Steeds meer afval krijgt een tweede leven

Wilt u ook dat er meer afval gescheiden wordt ingezameld èn gerecycled in uw gemeente? Onze kennis kan u dan misschien van pas komen. Want in de afgelopen 25 jaar hebben we geleerd om afvalbeheer zo duurzaam mogelijk vorm te geven. Zo zijn wij van mening dat blik en kunststof prima samen in te zamelen zijn. Want we willen toch allemaal méér afval een tweede leven geven? Benieuwd wat we voor uw gemeente kunnen betekenen? Neem voor meer informatie contact op met Robert Jansen via robert.jansen@indaver.nl of 078 – 6306 726.

www.indaver.nl 36

GRAM | mei 2014

O nvo ldoende onderbouwing

Rechter fluit Rhenen terug over hoogte afvalstoffenheffing Voor Leo Schenk uit Rhenen was de maat vol toen hij in 2012 de aanslag voor de riool- en afvalstoffenheffing op zijn deurmat vond. Volgens hem was die aanslag te hoog en ontbrak bovendien een gedegen onderbouwing. Schenk besloot de rechter te vragen hierover een uitspraak te doen. Eind 2013 stelde de rechter hem in het gelijk. Rhenen is in hoger beroep gegaan. De zaak staat nog

geteld. Dat is niet toegestaan. Door zo te calculeren,

op de rol. Gemeenten doen er goed aan om lessen te

heeft Rhenen in 2011 al eens 500.000 euro overgehou-

trekken uit deze zaak, ongeacht de uitkomst van het

den. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Bij de vaststel-

hoger beroep. Uit de literatuur blijkt namelijk dat Rhe-

ling van de afvalstoffenheffing, houdt de gemeente er

nen geen uitzondering is, als het gaat om conflicten

trouwens ook geen rekening mee dat de verwerkings-

over gemeentelijke belastingen. In de kwestie Rhenen

tarieven de afgelopen jaren zijn gedaald. Schenk be-

stelt de rechtbank dat de gemeente ten onrechte dub-

nadrukt dat het hem niet gaat om een paar euro meer

bele reserves heeft opgebouwd. Ook zijn stelposten

of minder. "Ik vind het gewoon onrechtvaardig als

opgevoerd waar geen uitgaven voor waren begroot en

belastingen niet volgens de regels én bovendien on-

was al in 2011 duidelijk dat de kosten voor afvalver-

nodig hoog worden berekend om extra reserves op te

werking met 60 procent zouden dalen. Met deze kennis

bouwen. Dan ben je onrechtmatig bezig. Bovendien is

heeft de gemeente bij het vaststellen van de heffingen

het slecht voor de economie. De euro's moeten zoveel

geen rekening gehouden. De rechter oordeelde daarom

mogelijk bij de burger blijven. Ik heb er overigens geen

dat Rhenen het te veel berekende moet terugbetalen.

enkel probleem mee om afvalstoffenheffing te betalen.

Deze uitspraak is in lijn met de Gemeentewet. Daarin

De reinigingsdienst verricht haar werk hier uitstekend,

staat dat de tarieven van gemeentelijke heffingen zo-

maar de gemeente moet op die nutsvoorziening géén

danig moeten worden vastgesteld dat de geraamde

winst willen maken." Op de vraag of hij nog reacties

opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten.

heeft gekregen van inwoners van Rhenen antwoordt Schenk: "Dat was inderdaad het geval. Van diverse

Onrechtmatig

kanten, ook tijdens het boodschappen doen, werd ik

De kwestie Rhenen is geen nieuw fenomeen. Al in

waarderend aangesproken over mijn actie. Ook de re-

2010 berekende Adviesbureau Roland Berger dat veel

gionale- en lokale bladen hebben er over geschreven.

gemeenten 16 tot wel 60 procent te hoge belasting re-

Deze kwestie leeft dus wel."

kenen voor afvalinzameling- en verwerking. De extra opbrengst wordt gebruikt om gaten in de begroting

Teruggeven aan burgers

te dichten, terwijl het volgens de regels moet worden

Om niet weer een blauwtje te lopen, heeft de gemeente

teruggegeven aan de burgers. Het adviesbureau con-

Rhenen bij het berekenen van de afvalstoffenheffing en

stateerde dat gemeenten vaak creatieve oplossingen

de rioolheffing voor 2014 een extern bureau ingehuurd.

zoeken om niets terug te hoeven betalen. Daarom

Volgens de gemeente kan die heffing een toets door de

pleitte het bureau voor actie van het rijk om te voorkomen dat burgers worden gebruikt om financiële gaten van gemeenten op te vullen of reserves op te bouwen. Volgens Schenk (managing director bij een participatiemaatschappij en commissaris bij diverse bedrijven) is dit de kern van de zaak. "Ik heb Rhenen er jaren geleden al op gewezen dat ze bij het vaststellen van de belastingen moet kijken naar reëel te verwachten actuele kosten en opbrengsten en naar de regels en grondslagen van de heffing. Omdat de gemeente anders bezig is met het ten onrechte opbouwen van te veel en te hoge reserves. Stelpost

Leo Schenk:

Wethouder Henk van den Berg:

Een ander punt was dat de gemeente bij de afvalstof-

“Euro's moeten zoveel mogelijk

"Wij hebben wel voldaan aan de

fenheffing ten onrechte ook een stelpost had mee-

bij de burger blijven.”

eisen van kostendekkendheid."

GRAM | mei 2014

LUNE ADVERTENTIE.indd 1

GRAM | mei 2014

15-04-14 15:13

Volgens Leo Schenk zijn de kosten van afvalverwerking de afgelopen jaren gedaald zonder dat Rhenen dat heeft verrekend in de afvalstoffenheffing.

Volgens de VNG mag de afvalstoffenheffing maximaal kostendekkend zijn. rechter doorstaan. In een notitie aan de gemeenteraad

de gemeente. Wanneer deze reserves hoger dan nood-

erkent het gemeentebestuur overigens dat de hoogte

zakelijk worden, geven wij de bewoners een restitutie,

van de gemeentelijke reserves de afgelopen jaren is

die wij dekken uit deze bestemmingsreserves. De resti-

toegenomen. Tegelijkertijd stelt het gemeentebestuur:

tuties worden verrekend met de aanslagen."

"Uit het onderzoek van de externe adviseur is gebleken dat een reserve in beginsel altijd voor een ander doel

Leren van fouten

- bijvoorbeeld de algemene reserve - kan worden ge-

Na de voor Rhenen negatieve uitspraak van de rechter

bruikt. Dat is de beleidsvrijheid van de gemeenteraad.

heeft de gemeenteraad - ondanks het hoger beroep -

Moreel-ethisch gezien zou je echter kunnen zeggen dat

wel al besloten de opgebouwde reserves dit jaar aan

de heffing aan de burgers is gevraagd voor de riool- en

de inwoners terug te geven. De gemeenteraad besloot

afvaltaken. Dus zou je het binnen die sfeer moeten ge-

hiertoe omdat de bestemmingsreserves in de ogen van

bruiken, moeten verrekenen dan wel teruggeven." De

de raad naar een te hoog niveau waren gegroeid. Over

gemeenteraad heeft inmiddels besloten om circa 1,4

de beslissing om alle inwoners van Rhenen te compen-

miljoen euro 'terug te geven' aan de huishoudens. Dit

seren, zegt wethouder Van den Berg nadrukkelijk: "Let

is gebeurd door dit bedrag te verrekenen bij de aan-

wel! Dat is een politieke keus geweest en werd niet af-

slagen voor de riool- en afvalstoffenheffing 2014. Het

gedwongen door de rechterlijke uitspraak. Volgens die

gevolg is dat de afvalstoffenheffing, die in 2012 nog

uitspraak zou alleen de heer Schenk recht hebben ge-

168 euro bedroeg, voor 2014 is verlaagd naar 95 euro

had op teruggave, omdat hij bezwaar had aangetekend

en dat de rioolheffing voor eigenaren is gedaald van

tegen de gemeentelijke belastingheffing." Over het ho-

75,50 euro in 2012 naar 43 euro voor 2014.

ger beroep tegen de uitspraak van de rechter zegt de wethouder: "Wij zijn van mening dat de gemeente over

Kosten goed onderbouwen

2012 wel in voldoende mate heeft voldaan aan de ei-

De in Rhenen voor deze kwestie verantwoordelijke

sen van kostendekkendheid. Om die stelling te onder-

wethouder Henk van den Berg blijft ondanks alle com-

bouwen hadden wij bij de behandeling van deze zaak

motie toch van mening dat Rhenen 'geen fundamentele

nog meer informatie willen en moeten overleggen. Dat

fout' heeft gemaakt. "Het ging om de onderbouwing

werd ons tijdens de zitting echter niet toegestaan." On-

van de baten en lasten. Die was volgens de rechter niet

bekend is nog wanneer het hoger beroep zal worden

voldoende." In reactie op de opmerking van Schenk

behandeld en wat voor gevolg dat zou kunnen hebben.

over het opbouwen van onnodige reserves zegt de

Hoewel de wethouder volhoudt dat de gemeente geen

wethouder: "Die mening deel ik niet. Daarom heeft de

fouten heeft gemaakt, is hij best bereid om te vertellen

gemeente ook niet toegegeven dat wij onzorgvuldig

wat gemeenten van deze zaak kunnen leren. "Om pro-

zijn geweest bij het vaststellen van de afvalstoffen-

blemen te voorkomen, adviseer ik gemeenten om te

heffing. Het kweken van te hoge reserves is uiteraard

investeren in een goede onderbouwing van de kosten

geen doel op zich. Overschotten op het gebied van af-

en daarvoor gebruik te maken van de handreikingen

valstoffen en riolering worden aan het eind van het jaar

van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten."

toegevoegd aan de bestemmingsreserves daarvoor en blijven dus beschikbaar voor die specifieke taken van

Tekst: Laurent Chevalier

GRAMâ&#x20AC;&#x192;|â&#x20AC;&#x192;mei 2014

Keurmerk Beeldschoon, een bruikbare leidraad Keurmerk Beeldschoon is het nieuwste instrument op zwerfafvalbestrijdingsgebied. In het kader van GemeenteSchoon voerde de NVRD een project certificering beeldgericht werken in de openbare ruimte uit, met als resultaat dit Keurmerk. ‘Beeldgericht werken is een bewezen succesvolle aanpak en moet een vaste plaats binnen de organisatie krijgen, moet de volledige aandacht van iedereen hebben en worden gewaarborgd. Een geschikte manier hiervoor is het nieuwe product Certificaat Beeldgericht Werken´, aldus de NVRD visie achter dit Keurmerk. “Het keurmerk is een nieuw instrument om aan te tonen dat een or-

veau van de uitvoering moet gewerkt worden met een

ganisatie de controle heeft over de kwaliteit van de bestrijding van

uitvoeringsplan waarin het beeldgericht handelen door

zwerfafval en het beheer van prullenbakken volgens een beeldgerichte

het uitvoerend personeel en het beeldgericht aanstu-

aanpak. De scope van het keurmerk is zwerfafval en prullenbakken,

ren door de leidinggevende centraal staan. Het beeld-

maar de eisen voor het keurmerk zijn zodanig opgezet dat ze ook toe-

gericht handelen moet concreet vorm krijgen door het

pasbaar zijn op andere objecten en verstoringen in de openbare ruimte.

toedelen van verantwoordelijkheden voor gebiedson-

Het keurmerk bestrijkt daardoor ook het integraal beheer van de open-

derdelen en de middelkeuze op een laag niveau in de

bare ruimte.” Aan het woord is Mark Polman, samen met Peter van Wel-

organisatie. Het bijkomende voordeel van de beeldge-

sem als adviseur betrokken bij de opstelling van het normdocument

richte aansturing kan zijn dat een opdrachtgever die

dat ten grondslag ligt aan het keurmerk.

weet dat dit proces goed functioneert, de keuze kan maken om deels het accent weg te halen van de monitoring op basis van het bestek.

Rationalisatie Zoals gezegd is het keurmerk door de NVRD ontwikkeld in het kader van het programma GemeenteSchoon en levert een duurzame bedrage aan de beeldgerichte bestrijding van zwerfafval. Polman: “Het ontstaan van zwerfafval is nooit volledig te voorkomen en een vorm van flexibele en effectieve reiniging is daarom noodzakelijk. In de norm voor het keurmerk is voortgang gemaakt met het vastleggen en verspreiden van kennis over beeldgericht werken. Hierbij is deze aanpak verder ontwikkeld door scherper begripsgebruik en rationalisatie van het gehele proces. Het beeldgerichte werken volgens het keurmerk gaat verder dan het gebruiken van een beeldmeetlat en strekt zich uit tot een inhoudelijke visie op het beeldgericht handelen en beeldgericht aansturen op de werkvloer.” Het keurmerk is bedoeld voor alle organisaties die zich bezighouden met beeldgericht werken bij het beheer van de openbare ruimte. De doelgroep bestaat zowel uit de regievoerende gemeenten die een goede invulling aan hun opdrachtgeverschap willen geven, als uit reinigingsdiensten en aannemers die aantoonbaar een beeldgerichte uitvoering voor hun rekening willen nemen. Polman: “De norm onder het keurmerk gaat nadrukkelijk uit van de volledige procesketen, waarbij de gebruiker van de openbare ruimte het begin- en eindpunt is. In de filosofie van het keurmerk is een goede afstemming tussen de opdrachtgever en de uitvoerende partij een noodzaak voor een goed resultaat. In de scope is het mogelijk het keurmerk van toepassing te laten zijn op of regievoering of uitvoering, dan wel een combinatie van beide.” Eisen In het normdocument worden de algemene eisen uit een kwaliteitsmanagementsysteem zoals ISO 9001 verder ingekleurd voor het beeldgericht werken in de openbare ruimte. Op het niveau van het regisserende beheer betekent dit dat de gebiedsbeschrijving, het normeringssysteem en de minimale beeldkwaliteit gedocumenteerd moeten zijn. Op het ni-

GRAM | mei 2014

Polman: “De norm besteedt verder aandacht aan het

seur. De resultaten kunnen worden vergeleken met andere organisaties

gebruik van de functie- en beroepsprofielen en heeft

in de branche om de eigen sterkten en zwakten te identificeren en van

aandacht voor training en ontwikkeling van vaardighe-

anderen te leren. Iedere organisatie kan op deze manier laagdrempelig

den. In die zin probeert het keurmerk ook een impuls

beginnen met het uitvoeren van een interne toetsing en het inrichten

te geven aan de reikwijdte en kwaliteit van de opleidin-

van een kwaliteitssysteem voor beeldgericht werken.”

gen in de branche.” Polman vervolgt: “Voor de branche is het een eerste kennismaking met Certificeren

deze aangescherpte visie op beeldgericht werken. Om het keurmerk

“Direct overgaan tot certificeren is niet noodzakelijk.

probleemloos te kunnen inbedden tussen internationale eisen en re-

De voornaamste stap is dat de organisatie zich in het

gelgeving, is gekozen voor certificatie binnen een formeel kader. Het

normdocument en de visie daarachter verdiept, aldus

normdocument is opgesteld voor de certificerende instelling. Enige

Polman. Eén van de mechanismen bij een kwaliteitsma-

hulp met lezen en interpreteren is vaak gewenst, daarna ziet eigenlijk

nagementsysteem is dat de organisatie zelf evalueert

iedereen dat het keurmerk een zeer bruikbare leidraad is om de uiteen-

of aan de vereisten wordt voldaan en vervolgens maat-

lopende doelstellingen en initiatieven op het gebied van de reiniging

regelen neemt om de prestaties te verbeteren. Wanneer

weer op één lijn te brengen. Een regelmatig gehoord geluid is ook dat

de organisatie op grond van een interne audit van me-

het keurmerk mogelijkheden biedt de relatie tussen opdrachtgever en

ning is dat ze aan de vereisten voldoet, kan certificatie

uitvoerder een nieuwe en constructieve inhoud te geven. Het keurmerk

worden aangevraagd bij een geaccrediteerde instelling

kan een zelfopgelegde norm voor opdrachtgevers en een vereiste voor

die met de NVRD heeft afgesproken dat ze het normdo-

uitvoerende partijen worden. De eerste stappen daartoe zijn gezet.”

cument mag gebruiken. De certificerende instelling zal door een team onafhankelijke deskundigen een audit

Keurmerk is meer dan een certificaat

laten uitvoeren en vervolgens beslissen over de toeken-

Het Keurmerk is ontwikkeld door een NVRD-normcommissie. Fred

ning. Deze audit op beeldgericht werken kan worden

Janssen is als programmeur groen en schoonhouden stad in de ge-

meegenomen in een audit van een kwaliteitssysteem

meente Tilburg in de rol van opdrachtgever betrokken bij de ont-

als ISO 9001. “Het ligt voor de hand te beginnen met

wikkeling van het Keurmerk. “Het Keurmerk beeldschoon heeft de

een 0-meting onder begeleiding van een externe advi-

potentie een onmisbare tool te zijn in de toolbox van de regievoerende overheid die de verantwoordelijkheid draagt voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Het keurmerk beoogt het beeldgericht werken bij het beheer van de openbare ruimte te sturen op basis van de behoefte van de gebruiker. Dit vraagt om een hernieuwde samenwerking tussen de regievoerende overheid en de uitvoerende marktpartij. Het keurmerk is meer dan een certificaat. Het vormgeven van de organisatie is niet het doel, maar ondersteunend aan het primaire proces: beeldgericht werken bij het beheer in de openbare ruimte; iedere dag opnieuw. Het functioneren van de normcommissie heb ik als zeer prettig ervaren. De betrokkenheid van de leden was groot. De aansturing van de commissie was goed. De leden van de commissie hadden bij aanvang uiteenlopende standpunten over beeldgericht werken bij het beheer van de openbare ruimte. De kracht van de commissie is dat het normdocument gedragen wordt. Het normdocument duidt aan dat het beeldgericht werken bij het beheer in de openbare ruimte een volwaardig kennisgebied is. Het normdocument kan veelzijdig toegepast worden. Het document is geschikt om als handreiking te dienen voor de organisatie van zowel de regievoerende overheid als de uitvoerende marktpartij. Voor het beheer van de openbare ruimte zijn de toepassingsmogelijkheden veelvuldig. Het document voorziet tenminste in de zwerfafvalbeheersing van de openbare ruimte en het beheer van afvalbakken. Toepassing is ook mogelijk in andere vormen van netheidsbeheer in de openbare ruimte. Hierbij denk ik bijvoorbeeld aan onkruidbeheersing, veegvuilbeheersing, illegale storts, hondenpoep, graffiti, boven- en ondergrondse containers. Beeldgericht werken in de openbare ruimte is een actueel thema en wordt veel besproken in uiteenlopende werken discussiegroepen binnen het beheer van de openbare ruimte. Ik zag in mijn omgeving het karakter van beeldgericht werken veranderen van ‘iets wat we met elkaar doen’ naar een ‘abstracte denkwijze, die niet uitvoerbaar is’.

>> GRAM | mei 2014

Het effect van deze ontwikkeling is dat er spanning ontstaat. Door deel te nemen aan de normcommissie kan ik deze spanning beheersbaar maken. Door het delen van kennis ontstaan nieuwe initiatieven, waardoor gesprekken ontstaan en er gezamenlijk gewerkt wordt aan consensus over wat de kern van beeldgericht werken is in het beheer van de openbare ruimte.” Het normdocument is verkrijgbaar via www.nvrd.nl

Tekst: Geke Wassink Netwerkinformatie: Caesura / mPAM, Mark Polman, tel. 06-50834035, e-mail: mea.polman@hetnet.nl Gemeente Tilburg, Fred Janssen, tel. 14013, e-mail: fred.janssen@tilburg.nl Voor meer informatie over het Keurmerk: Bas Peeters, 088-3770014, peeters@nvrd.nl

VDK Nederland Industrieweg 50c 6541 TW Nijmegen T. 024 372 30 40

GRAM | mei 2014

www.vdknederland.nl

BRANCHEGENOTEN

Gerard van Gorkum, directeur afvalenergiecentrale ARN Doe gewoon, dan doe je al gek genoeg. Het zou de lijfspreuk kunnen zijn van Gerard van Gorkum, directeur van afvalenergiecentrale ARN bv. "Ik vind dat je met een open oog voor nieuwe ontwikkelingen en zonder mooie praatjes, je werk moet doen en daarover eerlijk moet communiceren. Dan bouw je vertrouwen op en krijg je ruimte om te investeren en te ondernemen. Dat is mijn simpele recept."

Waardecreatie

vatieve technologie op jaarbasis een miljard euro aan extra waarde kan

Bij zijn aantreden zei Van Gorkum: "Bij mijn werk in het

worden gecreëerd door ondermeer de inzet van biogas en het intensie-

ziekenhuis kende ik afval alleen als een lastige kosten-

ver scheiden van huishoudelijk afval. Van Gorkum juicht deze ontwik-

post." Die tijd is voorbij. De afgelopen jaren kreeg en

keling van harte toe. " Enkele jaren geleden hebben wij al samen met de

vond hij alle ruimte om nieuwe projecten op te pakken,

commissarissen en de aandeelhouders onder het motto 'Van verwerken

waardoor ARN is veranderd van een puur verbrandings-

naar verwaarden' gekozen voor het uitzetten van zo'n koers. Het ac-

bedrijf in een dienstverlener met diverse verwerkings-

cent ligt nu op het realiseren van duurzame nieuwe activiteiten met als

en bewerkingsfaciliteiten met het accent op direct of

rode draad waardecreatie."

indirect hergebruik. Volgens Van Gorkum is dat voor afvalbedrijven ook noodzakelijk. "De afvalmarkt is de

Spijkers met koppen

afgelopen jaren in hoog tempo veranderd door over-

De afgelopen tijd heeft ARN hier concreet uitvoering aan gegeven met

capaciteit, toenemende concurrentie en gesleep met

de bouw van een vergistings- en nacomposterings-installatie, die me-

afval van hot naar her. Denk ook aan nieuwe toetreders

dio 2013 in bedrijf werd genomen en met de deelname aan de aanleg

op de markt en nieuwe wetgeving om afvalverwerking

van een grootschalig warmtenet om een woonwijk van ruim 14.000

zoveel mogelijk binnen integrale concepten verder te

woningen met restwarmte van ARN van warmte te voorzien. In de ver-

verduurzamen. Bovendien staat de circulaire econo-

gistings- en nacomposteringsinstallatie wordt van gft-afval biogas en

mie vandaag de dag centraal. Het draait nu allemaal

compost geproduceerd. Het biogas wordt gebruikt als transportbrand-

om het zoveel mogelijk integraal maximaliseren van

stof voor het openbaar vervoer in de regio Arnhem-Nijmegen. Het 6,5

hergebruik en minimaliseren van waardevernietiging.

kilometer lange warmtenet wordt begin 2015 opgeleverd. Deelnemers

Dat is een goede ontwikkeling." In het vorig jaar door

in dit ruim 100 miljoen euro kostende project zijn de provincie Gelder-

TNO gepresenteerde rapport 'Kansen voor de circulaire

land, de gemeente Nijmegen, Alliander, Nuon en ARN als leverancier

economie' schetsen de auteurs dat door inzet van inno-

van warmte. Om het maatschappelijk belang heeft de provincie Gelderland een krediet van 4 miljoen euro beschikbaar gesteld en 1 miljoen euro vrijgemaakt voor een toekomstige uitbreiding van het warmtenet richting Betuwe en Arnhem, waardoor één groot regionaal warmtenet ontstaat. Het warmtenet is een duurzaam systeem van warmtevoorziening, omdat het in vergelijking met warmtevoorziening via HR-gasketels zorgt voor een tot wel 70 procent lagere uitstoot van CO2. Omdat gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk worden voor het verwerken van gescheiden kunststofmateriaal, is ARN onlangs begonnen met een onderzoek naar de mogelijkheden om een kunststofscheidings-installatie te bouwen. Dit onderzoek is zo pril dat Van Gorkum nog geen bijzonderheden kan geven.

Draagvlak Op de vraag hoe ARN de grote nieuwe projecten in relatief korte tijd heeft kunnen realiseren, antwoordt Van Gorkum: "Ik schrijf dat in belangrijke mate toe aan onze open en no-nonsense manier van communiceren naar alle stakeholders. Daardoor is een breed draagvlak opgebouwd bij zowel aandeelhouders en commissarissen als bij buren en milieuorganisaties. Ook spelen wij altijd open kaart met de betrokken overheidsdiensten. Het kost bij de vergunningverlening immers alleen

GRAM | mei 2014

BRANCHEGENOTEN "Door eerlijk te communiceren, krijg je ruimte om te ondernemen."

procent naar 14 procent in 2020. "Dit is voor de afvalbranche een mooie stimulans om verder te gaan met het ontwikkelen van duurzame initiatieven. Van huis uit heb ik trouwens zelf meegekregen, dat je bij alles wat je doet, altijd moet denken aan de gevolgen daar-

maar extra tijd als je niet meteen alle zaken op tafel legt." Over de

van voor anderen. In MVO-taal heet dat vandaag de dag

rode draad van het ARN-beleid zegt Van Gorkum: "Kort gezegd komt

zo mooi dat bedrijven rekening moeten houden met de

het er op neer dat wij als bedrijf samen met onze medewerkers en de

maatschappelijke effecten van hun activiteiten.

Raad van Commissarissen zo willen werken dat toekomstige generaties niet worden opgescheept met ons afval." Als voorbeeld daarvan

Communicatie stimuleren

wijst hij op de afwerking van een deel van de stortplaats van ARN tot

In mijn werk vind ik het belangrijk om MVO te borgen

openbaar park. "Bij de keus voor het ontwerp van dit park hebben wij

in alle geledingen van de organisatie. Het moet niet

een klankbordgroep van omwonenden nauw betrokken. Dit initiatief

beperkt blijven tot de directiekamer of fraaie woorden

is voortgekomen uit het jaarlijkse overleg dat wij al vele jaren hebben

en mooie plaatjes in brochures en jaarverslagen. Direc-

met bewoners uit onze omgeving. Wij geven dan informatie over de

ties en andere leidinggevenden moeten in de praktijk

ontwikkelingen en plannen en wij nodigen de bezoekers ook nadruk-

van alledag het goede voorbeeld geven en er aan blij-

kelijk uit om daarop te reageren en zaken te benoemen die volgens

ven werken dat duurzaam gedrag in de genen komt te

hen beter kunnen."

zitten van iedereen binnen de organisatie. Net als bij veiligheid moet je op het gebied van duurzaamheid via

Sprekend over de stortplaats zet Van Gorkum grote vraagtekens ach-

interne communicatie stimuleren dat collega's elkaar

ter de recente herinvoering van de stortbelasting. "Een onbegrijpelijke

op de werkvloer durven aan te spreken op verkeerd

maatregel. Die belasting werd in het verleden terecht ingevoerd om het

gedrag of verbetermogelijkheden. Ik wil hiermee maar

veelvuldig storten van herbruikbaar- en verbrandbaar afval te ontmoe-

gezegd hebben dat communicatie altijd belangrijk is.

digen. Dat gebeurt nu dan ook niet meer. Dat is mede door de inspan-

Niet als poetsmiddel maar, als instrument om draag-

ningen van de afvalsector gelukt, waarna die doelbelasting in 2012

vlak te krijgen en te behouden. Daarvoor moet je je

werd afgeschaft. Het nu opnieuw heffen van een stortbelasting jaagt

als bedrijf open durven op te stellen naar alle stakehol-

burgers en bedrijven onnodig op kosten."

ders. Je moet dus niet vooraan staan met praatjes en plaatjes als er goed nieuws is te melden en wegduiken

Landelijk Energie-akkoord

als het tegenzit. Dat heeft geen pas en werkt uiteinde-

De ARN-directeur is daarentegen wel te spreken over het landelijk

lijk contraproductief als je met nieuwe plannen komt."

'Energie-akkoord' dat vorig jaar werd gesloten om versnelling te geven aan de duurzame groei. In dat akkoord wordt gerekend met een toename van het aandeel hernieuwbare energieopwekking van nu 4

GRAMâ&#x20AC;&#x192;|â&#x20AC;&#x192;mei 2014

Tekst: Laurent Chevalier

103

Containerwielen van Haco...

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers écht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

adv. 103 190x130 mm.indd 1

11-02-2010 13:55:19

GRAM | mei 2014

Nieuwe ontwikkelingen bieden kansen voor verbreding naar IBOR Veel afval- reinigingsbedrijven zijn op zoek naar verbreding van het takenpakket en worden gevraagd beheertaken over te nemen van gemeenten. Of hebben dit inmiddels gedaan. Het gaat om onderhoud van bijvoorbeeld groen, wegen en meubilair, de IBOR-taken in jargon. Die overname van taken biedt grote en nieuwe kansen aan afval- en reinigingsbedrijven, maar zomaar instappen is geen garantie op succes. IBOR is complex door zijn diversiteit in vakgebieden

tot op zekere hoogte, maatwerk. Remko Kamstra er-

en klanten. Het is zoeken naar de juiste weg. Hierin is

vaart dat nieuwe samenwerkingsverbanden met vallen

elke regio en gemeente anders: je hebt te maken met

en opstaan tot stand komen. “Dat is niet erg. Iedereen

burgers, cultuur, organisatie en politiek klimaat. Wat is

moet wennen aan de nieuwe rolverdeling. Ontwikkelen

er nodig voor een geslaagde transitie van IBOR-taken

betekent samen uitproberen en bouwen. Partijen moe-

naar een reinigingsbedrijf?

ten wennen aan elkaars cultuur. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat de gemeentelijke cultuur en de cultuur

Cyber Adviseurs begeleidde in de afgelopen jaren veel

bij reinigingsbedrijven vaak grote verschillen laten

transities en beheertaken naar reinigingsbedrijven en

zien.” Aan afval- en reinigingsbedrijven geeft Kamstra

sw-bedrijven. Bijvoorbeeld in de gemeenten Amers-

het advies stevig te investeren in de relatie als voor-

foort, Hillegom, Hilversum, Dinkelland, Borne, Gouda,

waarde voor een succesvolle samenwerking en de ba-

Schiedam, Bodegraven en Winterswijk. Een recent

sis voor vertrouwen. Het proces om te komen tot een

voorbeeld is de gemeente Oldenzaal, waar het regio-

duurzame samenwerking kan best twee jaar duren.

nale werkvoorzieningschap werd ontmanteld en circa 80 sw-medewerkers samen met 40 ambtelijk mede-

Haal expertise in huis

werkers sinds 1 april het gemeentelijke team Buiten-

Reinigingstaken zijn wezenlijk anders dan IBOR-taken,

beheer vormen. Inmiddels heeft Cyber een goed beeld

zowel qua servicegerichtheid als vakinhoudelijk. Het

van de ins en outs van dergelijke transities. Wat zijn

reinigingsbedrijf is dan verantwoordelijk voor vertaling

de succesfactoren? En welke hordes moeten genomen

van kwaliteit naar inzet. Dit vraagt vakkennis, vakman-

worden? Drie adviseurs van Cyber, Sjaak van der Vlies,

schap en omgevingssensitiviteit. Bij het beheer van de

Remko Kamstra en Rob Ellenbroek vertellen over de

openbare ruimte wordt bovendien klantgerichtheid en

transities die zij in de afgelopen jaren hebben mogen

service gevraagd van de man op straat en dat is niet

begeleiden.

vanzelfsprekend. Dat ziet Rob Ellenbroek van Cyber bijna dagelijks in de gemeenten waar hij komt. Hij ad-

Een nieuwe start

viseert IBOR-kennis en -ervaring in huis te halen. “Wees

Het overnemen van een dienst is eigenlijk iets nieuws

een kundige betrouwbare gesprekspartner, houd zicht

beginnen. Natuurlijk bestaat de organisatie al, maar de

en grip op kwaliteit en kosten, stuur waarnodig bij en

overname is een unieke kans om deze enorme veran-

informeer je opdrachtgevers tijdig.”

dering als nieuwe situatie te benaderen. Dit maakt het mogelijk nieuwe energie los te krijgen en verbeterin-

Service is een product

gen door te voeren. Zoveel mogelijk hetzelfde houden

Een paar dranghekken plaatsen bij een onvoorziene

is geen optie, er is niet voor niets een transitie gewenst!

demonstratie, snel anticiperen na een storm, vegen op

Vanaf de start is het van belang samen opnieuw na te

zaterdagavond na de markt... Service verlenen bete-

denken over de visie en het beoogd resultaat, de klant,

kent ontzorgen. Dit houdt ook in dat je eerst het pro-

de opdrachtgever en de kritische succesfactoren. Op

bleem oplost en later gaat praten over hoe er betaald

deze manier ontstaat synergie en professionalisering

moet worden. Een reinigingsbedrijf dat investeert in

van de samenwerking.

deze dienstverlening is een betrouwbare partner in een duurzame samenwerking. Cyber ziet service als een

Vallen en opstaan

product waar je heldere afspraken over kunt maken.

Beheertaken overnemen betekent dat je intensiever

Uiteraard maak je ook een dienstverleningsovereen-

gaat samenwerken met de gemeente, intensiever dan

komst voor de samenwerking.

wanneer je alleen reinigingstaken hebt. Je krijgt te

maken met veel verschillende soorten klanten, onder

Aandacht voor menselijke kant

andere de politiek, de burger, maar zeker ook diverse

Reiniging en beheer zijn werkvelden die zeer geschikt

vakinhoudelijke beheerders en de directe opdrachtge-

zijn voor het inzetten van mensen met een afstand

ver. Al die klanten vragen en verdienen aandacht en,

tot de arbeidsmarkt. De intrede van de Participatiewet

GRAM | mei 2014

Reinigingstaken zijn wezenlijk anders dan IBOR-taken.

is dan ook een kansrijke uitdaging. “Voor reinigings-

meer in deze tijd. De klant wil inzicht in de achtergrond

bedrijven die creatief om weten te gaan met geïnte-

van kosten en gaat bij twijfel op zoek naar goedko-

greerde inzet van deze arbeidskrachten, valt er een

pere alternatieven. Uiteindelijk gaat het erom dat je

wereld te winnen”, aldus Sjaak van der Vlies. “Reini-

marktconform kunt werken en dit aantoonbaar doet.

gingsbedrijven zijn bij uitstek geschikt voor inzet en

Cyber heeft speciaal voor IBOR-werk Impact ontwik-

doorstroom van sw-mensen. Zij kunnen behalve in het

keld, een integraal rekenmodel dat transparant maakt

onderhoud op straat, bijvoorbeeld ook aan de slag als

waar welke kosten en uren gemaakt worden en deze

sorteerder van kleding.”

benchmarkt. Zo kan iedereen zien wat een marktcon-

De Cyber-adviseurs zien wel dat er koudwatervrees

forme kostprijs is van een beheertaak. Het is aan de

bestaat voor de samenwerking tussen de huidige me-

ondernemer, het reinigingsbedrijf, om dewerkproces-

dewerkers buitendienst en de mensen die van een

sen zo in te richten dat dit ook uit kan.

sociale werkvoorziening komen. Een medewerker buitendienst wil aangesproken worden op zijn exper-

Cyber Adviseurs is een adviesbureau voor beleid,

tise als hovenier, stratenmaker of als allrounder. En de

beheer en organisatie van de openbare buitenruim-

arbeidskracht vanuit een sociale werkvoorziening wil

te. De adviseurs begeleidden in de afgelopen jaren

niet als ‘minder’ betiteld worden. “Aandacht voor de

veel transities: oprichting en overgang naar over-

menselijke kant is belangrijk. Dit moet je dicht op de

heid bv’s en regionale samenwerkingen. Voor meer

werkplek goed regelen”, aldus Sjaak van der Vlies, “het

informatie: www.cyber-adviseurs.nl

is een voorwaarde voor een geslaagde transitie.”

Marktconform werken ‘Zo duur is het nu eenmaal om die taak te doen’, horen de adviseurs vaak bij externe overheidspartijen die beheertaken uitvoeren. Die uitspraak kan echt niet

Tekst: Fransien Roovers

GRAM | mei 2014

>>>

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

GRAM | mei 2014

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Vuilnisman wordt erkende professional ‘Nooit te oud om te leren’, dachten 62

De gevaarlijke afvalstoffen, die soms in

• Nederlandse taal en rekenen

vuilnismannen van de stadsdelen Am-

het afval zitten, zijn een groot risico voor

• financieel inzicht

sterdam Zuid en Zuidoost. Deze mede-

de gezondheid van bewoners, medewer-

• ergonomie, gezondheid en leefstijl.

werkers, tussen de 45 en 50 jaar oud,

kers en voor het milieu. Afvalinzamelaars

zijn al jarenlang professioneel aan het

moeten dus weten wat er in afval zit en

Bij de diploma-uitreiking waren naast de

werk en besloten de eenjarige MBO

hoe zij daar veilig mee om moeten gaan.

gemeentesecretaris ook aanwezig: Erik

vakopleiding te volgen. De opleiding is

Ook is de vuilnisman dienstverlener ge-

de Baedts van de NVRD, Ger Deleij van

speciaal voor de branche ontwikkeld.

worden en wordt direct aangesproken

de ABVAKABO, Ronald van Driel, direc-

Gemeentesecretaris van Amsterdam Ar-

door bewoners.

teur van Savantis en Ronald Ravesteijn,

jan van Gils reikte op 10 april de eerste

algemeen directeur van SPA Groep. Hun Deze onderwerpen komen aan bod in de

aanwezigheid bewijst dat de opleiding

MBO-1 beroepsopleiding, die SPA samen

van de SPA Groep op bijval en enthousi-

Het werk van de afvalinzamelaars is veel

met de NVRD heeft ontwikkeld voor de

asme kan rekenen. Ondertussen zijn ook

zwaarder geworden, zowel fysiek als

branche. De vuilnismannen krijgen ook

de stadsdelen Noord, Nieuw-West, Oost

mentaal. Het ‘zakken gooien’ van vroeger

les in :

en Afvalservice West gestart met deze

achter de vuilniswagen is nu het legen

• communicatie

professionaliseringsslag.

van rolcontainers of ondergrondse con-

• kennis van voertuigen

tainers met grote kraanvoertuigen.

• omgaan met agressie

officiële diploma’s uit.

Integratie SULO en Plastic Omnium Benelux

KTK dekt de lading

SULO en Plastic Omnium Benelux zijn

tainer tijdens de productie 2-2½ kg

KTK verkoopt sinds een aantal maan-

sinds 1 januari 2014 geïntegreerd in

CO2 uitstoot, neemt de 100% Green

den

Plastic Omnium BV.

Made juist 2-2½ kg CO2 op. Deze inno-

Italië. Marcolin is een familiebedrijf dat

Duurzaamheid is in de huidige samen-

vatie van Plastic Omnium is leverbaar

al meer dan 40 jaar ervaring heeft in

leving niet meer weg te denken. In het

in alle volumes en kleuren.

het produceren en leveren van afdek-

Marcolin

coveringsystemen

uit

• Containers waarbij gebruikt wordt ge-

systemen voor onder meer containers,

Omnium:

maakt van een combinatie van gerecy-

kippers, trailers en aanhangwagens

• De 100 procent gerecyclede container,

cled kunststof en plantaardig plastic.

voor transport- en landbouwbedrijven.

kader van duurzaamheid biedt Plastic

Marcolin afdeksystemen onderscheiden

voorzien van het RAL GZ kwaliteitskeurmerk die daarmee dus ook de vol-

Voor meer informatie:

zich door innovatie, kwaliteit, functio-

ledige fabrieksgarantie behoudt. Na de

tel. 0800-5425055.

naliteit en design. Met de afdeksyste-

levering van 450 stuks 4-wiel contai-

men kan men de containers en wagens

ners en 100 stuks 2-wiel containers

eenvoudig wind- en waterdicht afdek-

voor de inzameling van bedrijfsafval

ken. De bediening kan manueel of elek-

op Schiphol, zijn de eerste Nederland-

trisch worden uitgevoerd. Het systeem

se gemeenten inmiddels ook gestart

is een goed(koper) alternatief op het

met dit groene concept.

traditioneel aluminium afdeksysteem.

• De 100% Green Made van Plastic Omnium. Deze afvalcontainer van plantaardig plastic heeft dezelfde kwaliteiten als de afvalcontainer van gewoon plastic. Alleen komt aan de productie van 100% Green Made containers geen aardolie te pas: een belangrijk pluspunt! Terwijl een gewone plastic conGRAM | mei 2014

N IEUWTJ E S VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

Proef met inzameling tapijttegels Onlangs is een proef gestart met inza-

den oude tegels nog verbrand in een

proberen de tegels tweedehands te ver-

meling van tapijttegels bij particulieren

verbrandingsoven. Bijkomend voordeel

kopen. Daar kunnen we allemaal profijt

in Amersfoort.

Inwoners kunnen oude

is dat de organisatie van hergebruik en

van hebben. Als dat niet lukt, kan de

tapijttegels wegbrengen naar het milieu

recycling op lokaal niveau extra werkge-

industrie heel goed garen en backing er

brengstation van ROVA. Ook kunnen zij

legenheid kan creëren.

uit halen en recyclen! Dat is de circulaire

kringloopcentrum

Amersfoort-Leusden

economie die kansen biedt.“

vragen de tegels thuis op te komen ha-

Tegeltjeswijsheid

len. Doel van de proef is te onderzoeken

Initiatiefnemer

of producthergebruik van oude tapijtte-

van Gaal, oud medewerker van tapijt-

gels voldoende oplevert. De proef loopt

tegelfabrikant Interface. Hij heeft ROVA,

af op 30 april of na inzameling van 1000

Interface, de gemeente Amersfoort en

kilo tegels.

Kringloopcentrum Amersfoort- Leusden

van de proef is Willem

samengebracht om het hergebruik van Na inlevering worden de tegels eerst

tapijttegels te stimuleren.

aangeboden in de Kringloopwinkel. Wan-

Van Gaal: “Het is eigenlijk gekkenwerk

neer dat niet lukt, worden ze gerecycled

dat we goede spullen zoals tapijttegels

door Interface. Belangrijkste winst is dat

nog als restafval naar de verbrandings-

de grondstoffen worden hergebruikt in

oven brengen, terwijl we deze materialen

plaats van vernietigd. Momenteel wor-

heel goed kunnen hergebruiken. Eerst

“Waarom niet hergebruiken in plaats van verbranden?”

Bij Zandrecycling Nederland komt 0% van uw RKG-slib en veegzand terug in het milieu. Wilt u af van uw riool-, kolk-, gemaalslib of veegzand? Zandrecycling

RKGV-specialist sinds 1988

Nederland laat u graag zien hoe het kán en hoe het hóórt. We zijn im-

Meerdere locaties in Nederland

mers de enige afvalverwerker in Nederland die volledig is toegespitst

Snelle dienstverlening

op het verwerken van RKGV. Ofwel het reinigen en recyclen tot schone (bouw)materialen, en het verwerken van restfracties volgens de kleinste

Diverse transportmogelijkheden

paragrafen van de Milieuwet. Kijk op www.zandrecycling.nl, of bel

ISO- en VCA-gecertificeerd

0174-24 39 50 voor meer info, een vrijblijvende afspraak of een offerte.

Gratis afvalstroomnummer

Af van uw RKGV-afval? Zó hoort ‘t. Zakasbakjes worden uitgedeeld op het strand. Zandrecycling Nederland BV • ABC Westland 227, 2685 DC Poeldijk • T 0174-243950 • F 0174-291148 • www.zandrecycling.nl • info@zandrecycling.nl

GRAM | mei 2014

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Nieuw emballageautomaat TOMRA TOMRA heeft de T-9, haar nieuwe pre-

Door het vernieuwde detectieconcept is

Bij de ontwikkeling van de T-9 is ook ge-

mium emballageautomaat, geïntro-

het bovendien eenvoudig om zogeheten

keken vanuit het perspectief van het su-

duceerd. De T-9 is de eerste machine

‘odd-shapes’ (afwijkende vormen) in te

permarktpersoneel voor het dagelijks on-

ter wereld met 360-gradenherken-

nemen. Dit zorgt ervoor dat er een hele

derhoud. De veranderde vormgeving en

ning en maakt daarmee de inname

reeks aan verpakkingen standaard her-

intuïtieve interface maken drastisch min-

van (drank)verpakkingen sneller en

kend kan worden, waar dit voorheen las-

der schoonmaakwerk noodzakelijk. Als

schoner.

tiger was. Denk hierbij aan de veelal uniek

er dan toch schoongemaakt niet worden,

vormgegeven verpakkingen van dranken-

zijn de externe en interne delen makkelij-

“Met de T-9 heeft TOMRA de belangrijk-

kartons tot flessen voor schoonmaakarti-

ker te bereiken en reinigen.

ste gebruiksaspecten voor de consument

kelen of shampoos.

verbeterd”, zegt Håkon Volldal, Executive Vice President en hoofd van TOMRA Collection Solutions. “Het gebruiksgemak voor de consument zal drastisch verbeteren door de toegenomen snelheid en doordat de kans op wachtrijen tot een minimum is beperkt”. Wanneer er een verpakking wordt ingeleverd, leest de gepatenteerde TOMRA Flow Technology™ meteen de barcode en het eventuele veiligheidskenmerk. “Dit verschilt van alle andere emballageautomaten, waar de verpakking eerst moet worden gestopt en rondgedraaid voordat deze gelezen wordt”, legt Volldal uit. “Nu verpakkingen kunnen worden ingeleverd in een doorlopende stroom, bepaalt de consument de snelheid en niet de machine.”

‘ Ik wil textielinzameling koppelen aan social return.’ Wij doen dat. Wij zijn stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. Wij doneren de gehele opbrengst aan goede doelen in binnen- en buitenland. Bel 070 383 0306 voor een vrijblijvend gesprek. www.kici.nl

GRAM | mei 2014

N IEUWTJ E S VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

Duurzame kunststoffabriek in Limburg QCP bouwt een kunststoffabriek op

briek wordt in drie fases gerealiseerd.

aandeelhouders in de fabriek. Hiermee

het Chemelot Industrial Park te Sittard-

Het aantal directe arbeidsplaatsen zal

verstevigt het bedrijf haar positie in de

Geleen. QCP - wat staat voor ‘Quality

bij het opstarten van de fabriek, eind

kunststof keten. Als regisseur van de

Circular Polymers’ - is een nieuw be-

2015, 40 bedragen. Na volledige realisa-

kunststofketen heeft SITA toegang tot

drijf

grondstoffen

tie van de fabriek zullen er 100 honderd

de grondstoffen. Herman Snellink van

voor de kunststofverwerkende industrie

arbeidsplaatsen zijn. Naar verwachting

SITA: “Een groot deel van de kunststoffen

gaat produceren op basis van gebruikte

worden daarnaast nog tussen 200 en

die worden verwerkt in deze fabriek is

kunststoffen afkomstig van huishoudens

300 indirecte arbeidsplaatsen gecreëerd.

afkomstig van de sorteerinstallatie voor

en industrie. In totaal wordt 75 miljoen

QCP heeft de ambitie een ‘fabriek van

kunststof

euro geïnvesteerd in dit project, dat een

de toekomst’ te realiseren: een produc-

in Rotterdam. Dit is de eerste en enige

belangrijke bijdrage levert aan de werk-

tielocatie waar op basis van gebruikte

installatie in Nederland die bij huishou-

gelegenheid in de regio.

kunststoffen op innovatieve wijze nieu-

dens gescheiden kunststof verpakkings-

we producten worden gemaakt die de

afval sorteert voor verdere verwerking”.

De productiecapaciteit zal uiteindelijk

conventionele kunststoffen kunnen ver-

Daarnaast zijn de kunststoffen afkomstig

jaarlijks 100.000 ton bedragen. De fa-

vangen. SITA wordt één van de grootste

van industriële klanten.

dat

hoogwaardige

verpakkingsafval

van

SITA

Packmee stimuleert textielinzameling Packmee is een duurzaam initiatief om

jaarlijks ruim 100 miljoen kilo textiel in

gooien. Het is slecht voor het milieu en

bruikbare kleding, schoenen en huishou-

het huishoudelijk afval verdwijnt. Daar-

door de kleding aan Packmee te geven,

delijk textiel in te zamelen. Met Pack-

van is 35% kleding die voor hergebruik

geef je het letterlijk een tweede leven.”

mee kan alle bruikbare kleding worden

geschikt is. Daarnaast geeft bijna 70%

Voor het versturen van de kleding kan

meegegeven aan een pakketbezorger

van de Nederlanders aan tussen de 5

elke doos worden gebruikt. Op de web-

van PostNL. Daarnaast kan de doos met

en 20 ongedragen kledingstukken in de

site van Packmee staat een verzendlabel

kleding ook gratis bij een van de 2600

kast te hebben hangen. Het grootste deel

dat kan worden uitgeprint. Daarnaast

postkantoren worden afgegeven. Door

hiervan belandt uiteindelijk bij het afval.

kan ook met een zwarte stift het gra-

gebruik te maken van het bestaande

Vorig jaar juni startte Packmee in Neder-

tis antwoordnummer van Packmee op

logistieke netwerk van PostNL rijden er

land. Vanaf dat moment hebben duizen-

de doos worden geschreven (Packmee,

geen extra auto’s de weg op om de kle-

den mensen dozen bruikbare kleding op-

Antwoordnummer 7, 2740 VG Waddinx-

ding in te zamelen. Met de opbrengst

gestuurd naar Packmee. Initiatiefnemer

veen). Meer informatie over Packmee en

worden KiKa en Stichting Kinderpostze-

van Packmee in Nederland, John Mijn-

de samenwerking met Kika, Stichting

gels ondersteund.

ster: “Het is zo enorm zonde om kleding

Kinderpostzegels Nederland en PostNL is

Uit onderzoek blijkt dat in Nederland

die je niet meer draagt bij het afval te

te vinden op www.packmee.nl

GRAM | mei 2014

Verhuur van reinigingsmaterieel Service, revisie en onderhoud (Geesink, Haller en VDK)

Machinebouw Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl • www.awmaterieel.nl

Wascontainer

Nilfisk Outdoor Division The leader in compact outdoor cleaning

Ontdek onze volledige serie rangers en vind de perfecte oplossing voor uw reinigings- en onderhoudsbehoeften van buitengebieden!

Laat u tijdens een demonstratie overtuigen van onze veelzijdige en krachtige machines en werktuigen. Neem contact met ons op voor meer informatie.

Voor iedere toepassing heeft Nilfisk Outdoor specifieke oplossingen: of het nu gaat om vegen, groenonderhoud of winterdienst, bedenk het maar en Nilfisk Outdoor heeft voor u de ideale machine, dankzij de kennis en kunde van onze Outdoor specialisten.

Nilfisk-Advance B.V. Versterkerstraat 5 NL-1322 AN Almere T. +31 (0)36 5460700 F. +31 (0)36 5235148

www.nilfisk-outdoor.nl

GRAM | mei 2014

Colofon Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur) Marc Maassen, GAD Bas Peeters, NVRD Riny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-Oost Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Rijkswaterstaat Diederik Notenboom, De Meerlanden

Containerwielen van

Agenda 26 juni NVRD themadag Beheer Openbare Ruimte, Reehorst, Ede 23 - 25 september Vakbeurs Recycling, Evenementenhal Gorinchem 24 september

Eindredactie

Nationaal Gladheidbestrijdingscongres,

Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Reehorst, Ede

Advertentie-exploitatie Bureau Van Vliet Postbus 20, 2040 AA Zandvoort tel. 023 - 5714745 e-mail: M.dewit@bureauvanvliet.com

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers écht mob Antwerpen De garantie voor uitstekende rijeigenschapp 30 oktober

Afvalconferentie,

Bel voor informa

Opmaak en druk Weevers Grafimedia, www.weevers.nl Gemeentereiniging en Afvalmanagement is het officiële vakblad van de

adv. 103 190x130 mm.indd 1

Abonnementenadministratie

rein

NVRD, Postbus 1218, 6801 BE Arnhem Jaarabonnement ad € 98,– excl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnement Abonnementen moeten schriftelijk bij de NVRD en uiterlijk op 15 november worden opgezegd. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458 © NVRD

Milieu ontzien Het is niet realistisch om te beweren dat we milieuvriendelijk kunnen produceren. Het milieu heeft bijna altijd last van activiteiten van mensen. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat de natuur heel veerkrachtig is. Wat wij wel kunnen doen is het milieu zoveel mogelijk ontlasten. En daar doen wij als Weevers Grafimedia ons best voor. Elke dag opnieuw, houden wij met onze activiteiten rekening met de omgeving en het milieu. Hiervoor is ons bedrijf sinds 1995 milieu gecertificeerd. Aanverwant zijn de certificaten FSC®, sinds 2006 en in juni van 2010 hebben wij als eerste grafisch bedrijf in Gelderland het certificaat ontvangen voor duurzaam inkoop. Om de systemen te waarborgen hanteren wij de eisen van de VPGI (ISO9001), waardoor wij sinds 1982 dit certificaat op onze naam hebben staan.

Olielekkag gemakkeli te reinigen AQUAQUI Deze uniek wegdekontvetter wordt al toegepast door bijna brandweer en wegbeh

Bespaar o wij inform GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC®-keurmerk en verschijnt 10x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

GRAM | mei 2014

www.weevers.nl concept & ontwerp

internet & av-producties

krantenuitgaven

sign & display

digitaal drukken

offsetdrukken

afterpress

Advertorial

Optimaliseer de routeplanning van uw afvalinzameling!

Transvision levert software oplossingen voor logistieke vraagstukken en gaat hierbij verder dan de standaard, statische routeplanningssystemen. Transvision Waste Planner is specifiek ontwikkeld voor de afvalbranche en is gebaseerd op Transvision basissystemen: Transvision Route Planner en Transvision Fleet Planner. De systemen kunnen uitgebreid worden met aanvullende modules van Transvision en worden aangepast aan de specifieke wensen en eisen van de afvalinzamelaar, zoals omgekeerd inzamelen en het anticiperen op de vulgraad van ondergrondse containers.

Substantiële resultaten bij van Gansewinkel Overheidsdiensten Van Gansewinkel Overheidsdiensten koos al voor de oplossingen van Transvision. Zij maken gebruik van Transvision Waste Planner voor de inzameling van huishoudelijk afval, met als doel verlaging van de directe kosten van afvalinzameling en daarnaast de routes te optimaliseren en de

door BWaste. Van Gansewinkel Overheidsdiensten is daarbij de eerste inzamelaar waar deze oplossing volledig wordt aangeboden op basis van SaaS (Sofware as a Service). Van Ganswinkel Overheidsdiensten ziet, dankzij het gebruik van Transvision systemen, substantiële besparingen in het aantal gereden kilometers, de tijd per route

inmiddels ook Transvision Route Planner in gebruik heeft genomen voor de huis-aan-huis inzamelroutes. Alle routes zijn opnieuw berekend en slechts één planner kan nu eenvoudig alle routes maken en onderhouden. Een voordeel was dat Twente Milieu eenvoudig en in korte tijd haar plastic routes heeft kunnen creëren.

“Het Transvision Competence Center is uw betrouwbare partner voor kwalitatief hoogwaardige inzamelroutes.” -Martijn Schimmer, Transvision CO2-uitstoot te verlagen, verbetering van de dienstverlening richting de burger en verbetering van de managementinformatie. Transvision Route Planner wordt gebruikt voor het doorrekenen van de routes van huis-aan-huis inzameling in al haar 74 gemeenten met in totaal 1,2 miljoen huisaansluitingen. Het optimaliseren van de routes is uitbesteed aan het Competence Center van Transvision. Daarnaast wordt Transvision Waste Planner ingezet voor het optimaliseren en plannen van het dynamische inzamelen van de ondergrondse containers op basis van vulgraadgegevens aangeleverd

en de totale kosten. Daarnaast is er een significante verbetering in productiviteit en klantenservice, is er meer structuur dankzij kennisborging en gebruiksgemak en is er meer controle over de planning en het optimalisatieproces.

Uitbreiding van het systeem bij Twente Milieu

Twente Milieu maakt al geruime tijd gebruik van Transvision Fleet Planner voor het plannen van dynamische inzameling van ondergrondse containers. De behaalde resultaten en de samenwerking met Transvision bevielen Twente Milieu dusdanig goed dat Twente Milieu

Wilt u meer weten over Transvision en wat wij voor u kunnen betekenen? Contactpersoon: Martijn Schimmer Regional Manager Benelux Telefoon: +31 (0)10 820 8868 E-mail: msc@transvision.eu Website: www.transvision.eu

WASTE PLANNER

Van Schijndel Afvalinzamelsystemen

VSAIII + SCB1700 Eurocontainer

VSAII + ACB Archiefbelading

VSAII + SCB1700 Eurocontainer

Onderdelenservice

Waarom voor van Schijndel kiezen:

 Langere levensduur door toepassing van slijtvast staal voor achterlader en opbouw.  Standaard met verzwaard juk en persschot.  Twee jaar garantie.  Vraag naar onze ﬁnancieringsELE N mogelijkheden. RD

ON D E

 Eenvoudig, betrouwbaar.  Beproefd concept voorzien van de nieuwste technieken.  Ongecompliceerde moderne hydrauliek & elektronica.

www.vanschijndel.eu

“iets anders, veel beter”.

www.vanschijndel.eu Van Schijndel BV • Stationsweg 78 • 6051 KL Maasbracht • Nederland T +31 (0)475 465636 • F +31 (0)475 466540 • E info@vanschijndel.eu