BEZEM

SPRING

“Spring is in the air. Why should I?”, zei Urbanus al eens tijdens een show. En hij heeft gelijk, er is weinig om een gat voor in de lucht te springen. Goed een jaar verder en nog steeds zit er weinig schot in de mogelijkheden om samen van de lente te genieten. Lente, bij uitstek de tijd van een frisse nieuwe start, van opruimen, van nieuw licht. De tijd van groeien om later te kunnen bloeien. En voor de liefhebbers, ook de tijd dat hooikoorts zich weer meldt in de neusvleugels en oogleden.

De wereld gaat weer open, maar wij blijven binnen. Met een hele enkele bezoeker. Heel erg benieuwd wat er gaat gebeuren als de zon echt goed en lekker doorbreekt. Dat geeft waarschijnlijk een hoop gedoe. Als geen ander volk weten we het persoonlijk altijd net even beter dan de ander. En vooral ook als die ander de overheid is. Dan helemaal. We weten het heel goed voor onszelf en, door de Bezem vaker aangehaald, zeker als we er ergens nog wat profijt van kunnen hebben. De recente regeringen hebben dat weinig tegen gehouden. Ik zeg, vooral ook gestimuleerd. Hedgefunds, privat equity, had u daar tot voor een paar jaar van gehoord? Als simpele bezem krijg ik het nauwelijks uitgesproken. Mensen met maar één doel: zoveel mogelijk cashen. Bekende merken zijn al in handen van dergelijke instituties. Denk aan de HEMA. Maar ook in onze branche is daar sprake van. Bij een zeer bekende partij zelfs. Gaat dat dan samen met circulaire ambities? U kijkt als betrokkene vast ook ‘de Vuilnisman’. Dan heeft u al een paar keer kunnen zien dat geld mensen tot gekke dingen kan aanzetten. Mest vergisten met van alles en nog wat om het een beetje aan de praat te houden. Alles, dus ook heel veel dat er niet in mag en er al helemaal niet uit mag komen. Wat zal er nu al wel niet allemaal fris en fruitig op de verschillende landerijen zijn uitgereden? De lente komt, maar ik kan toch niet helemaal het beeld kwijtraken dat wat er groeit en bloeit iets in zich heeft dat er toch echt niet in hoort te zitten. Spring is in the air, why should I. Tja, ik veeg deemoedig nog maar een stukje door. Hopend dat de zon binnenkort echt doorbreekt.

RECYCLERS EN SORTEERDERS: DO’S & DON’TS OP EEN RIJ

TIPS VOOR EEN BETERE INZAMELKWALITEIT VAN HUISHOUDELIJK AFVAL

PMD, gft en oudpapier en karton. Gescheiden stromen waarbij extra aandacht voor kwaliteit noodzakelijk is. Wat kunnen gemeenten doen om de inzamelkwaliteit te verbeteren? Sorteerders en verwerkers geven hun mening en advies, van inzamelmiddel tot actuele wel/niet-lijstjes. "In een zak kun je geen grote stukken afval kwijt."

TEKST: PIETER VAN DEN BRAND

Kwaliteitscontrole van gft-afval, foto Indaver.

In de gft-bak komt vooral meer plastic en glas terecht, weet manager marketing en communicatie Femke Mackenzie van Indaver, “en dat wil je er echt niet in hebben. Boeren zijn daar steeds kritischer op. Ze willen schone zwarte compost.” Wat ook geldt voor de afnemers van de producten die de boer teelt. Glas of plastic in een aardappel of in een potje groente is voor de voedingsindustrie regelrechte horror. De laatste jaren is de vervuiling in gft-afval opgelopen naar 4 procent. Akkerbouworganisaties accepteren maximaal 0,1 procent vervuiling in compost. “Met het verwijderen van de vervuiling verliezen we ook gft-fractie, dus we kunnen minder compost maken”, zegt Mackenzie. Biologisch afbreekbare plastic bakjes zijn een groeiend probleem. Ze vervuilen de compost en verstoren de processen in de compostfabriek. Inwoners raken het overzicht kwijt, nu supermarkten uiteenlopende soorten bakjes gebruiken. Ook fossiel plastic belandt steeds vaker bij het gft, en zo holt de kwaliteit verder achteruit.

Voor gemeenten ligt er nu een handig hulpmiddel om te voorkomen dat burgers de fout ingaan. Vorig jaar is door de gftverwerkers samen met de NVRD, Rijkswaterstaat en voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal een nieuwe wel/niet-lijst opgesteld voor gft-afval. “Een sterk vereenvoudigde lijst met visuals die inspeelt op wat de burger intuïtief zou doen”, legt Mackenzie uit, “en dat is precies hoe je dit probleem moet aanpakken. De lijst stelt duidelijk dat verpakkingen, van wat voor materiaal dan ook, niet met het gft mogen worden weggegooid. Het is goed als gemeenten hun eigen lijsten daar eens naast zouden leggen of liever nog, deze nieuwe lijst gebruiken. Onze ervaring is dat sommige lijsten bij gemeenten achterhaald zijn. Zo kunnen kattenbakkorrels allang niet meer bij het gft.” De uniforme gft-wijzer is begin maart verankerd in het herziene LAP3. Ook koffiepads en theezakjes komen trouwens volop in het gft terecht, en die zijn deels van kunststof. In de loop van 2021 is dat probleem echter opgelost. De afvalsector en fabrikanten sluiten binnenkort een green deal met de Rijksoverheid om deze materialen volledig composteerbaar te maken.

PMD

Ook de kwaliteit van het gescheiden PMD (plastic, metaal en drankpakken) staat onder druk. SUEZ stuit bij de sortering op uiteenlopende items die het sorteerproces verstoren en de outputkwaliteit omlaaghalen, van worteldoeken en zeilen tot touwen en bouw- en sloopafval. In de zomerperiode zitten er opblaasbedden en zwembaden in het PMD. Tijdens de kerst zijn het de netten die bij aankoop om de kerstboom zitten. “Wij adviseren verpakkingen leeg te maken en zeker niet in elkaar te drukken, gewoon per stuk weggooien”, zegt Daan de Rooij, manager Value Chain Plastic bij SUEZ Nederland.

Continue actieve voorlichting aan burgers is cruciaal, stelt De Rooij. “Burgers weten nog onvoldoende wat er wel en niet in de PMD-bak mag. Met de inzet van afvalcoaches kunnen gemeenten daar voorlichting over geven. Wij horen dat steeds meer gemeenten met ‘voorlopers’ werken. Deze medewerkers controleren op voorhand de PMD-kwaliteit en hangen dan een rode kaart aan de mini-container wanneer deze niet voldoet. Deze container wordt dan niet geleegd. Dit is overigens wel een tijdrovend en duur traject, maar op lange termijn gaat dit zeker helpen de kwaliteit beter te krijgen.” Om gemeenten te ondersteunen bij de communicatie met burgers heeft een reeks van organisaties, waaronder de NVRD en het Afvalfonds Verpakkingen, de campagne Recycleklaar.nl opgezet. “Het is natuurlijk geen verplichting om hier gebruik van te maken”, zegt De Rooij, “maar gemeenten kunnen met de toolkit aan een eigen communicatiecampagne invulling geven. Wij zouden graag zien dat de informatie landelijk voor iedereen gelijk is en op gelijke wijze gecommuniceerd wordt met inwoners.”

ZAK OF CONTAINER

Adviesbureau De Afvalspiegel heeft de scheiding van PMD in gemeenten onlangs onderzocht. Een van de conclusies is dat zakken als inzamelmiddel vaak beter werken dan containers. Deze tip wil Ton Daamen van het bureau beslist meegeven. “Het klopt dat vervuiling in het PMD toeneemt, maar dat heeft alles te maken met het inzamelsysteem. In een zak kun je geen grote stukken afval kwijt, zoals een kapot opblaaszwembad. In een minicontainer wel.” Al is deze conclusie niet op alle gemeenten van toepassing, nuanceert Daamen. “Er zijn ook gemeenten die met een minicontainer voor PMD in zuiverheid beter presteren dan met een inzamelzak. In gemeenten waar inwoners de oude restafvalcontainer als PMD-inzamelbak moeten gebruiken, is de vervuiling weer relatief groot, omdat ze bij deze container de associatie met restafval hebben.”

Daamen begeleidt een aantal gemeenten met de inzet van afvalcoaches. “Persoonlijke aandacht werkt goed, maar je bereikt slechts een kleine groep en het is arbeidsintensief dus een relatief kostbaar middel.” De selectie van geschikte medewerkers kent een aantal eisen, aldus Daamen. “Ze moeten communicatief vaardig zijn en assertief, dus op mensen af durven stappen. Incidenteel worden wel BOA’s ingezet, om dit werk tijdelijk te doen. Het voordeel is dat zij de wijk doorgaans kennen. De ervaring leert dat afvalcoaches oudere wijkbewoners prima kunnen ondersteunen.”

OUDPAPIER

De vervuiling waar de papierrecycler mee kampt zijn plastics, zoals piepschuim en folies, kartonnen verpakkingen met voedselresten (vuile pizzadozen zijn berucht), hout, metaal of een volledig met restafval gevulde grijze zak. Herman van der Meij somt de probleemstromen moeiteloos op. Hij is directeur van papierrecycler SPK in het Noord-Hollandse Wognum en verwerkt het ingezamelde oudpapier en karton van zo’n 25 gemeenten die aandeelhouder zijn in afval- en energiebedrijf HVC. De vervuiling maakt het sorteer- en opschoonproces moeilijk,

Vervuiling in het PMD, foto De Afvalspiegel

Vervuiling in het oudpapier, foto De Afvalspiegel.

want de papierindustrie scherpt haar protocollen alleen maar aan en stelt kwaliteitseisen van nog geen 1,5 procent verontreiniging. “De papiercontainer aan huis is prima voor de kwaliteit van ingezameld papier. Dat is het probleem niet. In sommige diftargemeenten zien we de vervuiling toenemen. Als de burger voor het aanbieden van zijn restafval moet betalen, is hij geneigd te gaan marchanderen. Ook de frequentie waarin gemeenten het restafval ophalen kan volgens Van der Meij bepalend zijn. Als de restafvalcontainer vol zit, belandt er volgens hem al snel restafval in de andere bakken. Goed scheiden lukt niet iedereen. Afval is een low-interest onderwerp. Behangpapier en wc-papier zijn toch ook papier, zei mijn dochter laatst. Je kunt inwoners beter meenemen in het verhaal van het waarom en de gevolgen voor de hele keten uitleggen. Ik schat dat 25 procent van de kosten voor inzameling en recycling direct of indirect met vervuiling te maken hebben.”

Hou het verder bij duidelijke informatie, is de les die Van der Meij als directeur van een Brits afvalbedrijf leerde. “We organiseerden daar een roadshow voor gemeenten en bewoners. Op een A5-folder hadden we drie eenvoudige vragen staan. Heeft er voedsel in gezeten? Zit er plastic bij? Twijfelt u of het wel papier is? Doe het dan niet in de papiercontainer. Schrijf die vragen op een sticker op de papierbak, is mijn tip. De circulaire economie lukt alleen als iedereen meedoet.”

Voor meer informatie: www.vang-hha.nl/afvalscheiding/wel-niet-lijst/ www.recycleklaar.nl

De oplossing

De afvalbranche vraagt om nieuwe innovatieve oplossingen. Daarom heeft Opzet vanuit jarenlange ervaring een geheel nieuw CMS ontwikkeld. Daarmee kunt u al uw diensten aanbieden en beheren vanuit uw eigen website. Uw online dienstverlening wordt hierdoor veel eenvoudiger.

Hoe? Voor al uw afvalcommunicatie bouwen wij een website en app op maat. Met een goed design en ongekende mogelijkheden die u veel werk uit handen nemen. Alle functies zijn via één softwarepakket te koppelen aan elk ERP systeem. Zo kunt u online moeiteloos méér doen.

De website wordt geheel WCAG drempelvrij en volledig AVG proof, conform overheidsrichtlijnen gebouwd.

De software is het resultaat van 25 jaar ervaring. Ruim 3 miljoen huishoudens maken via 28 regionale bedrijven gebruik van onze afvalkalenders en software. Stop met worstelen Stop met worstelen Start met glimlachen Start met glimlachen

opzet.nl 023 53 88 200 023 53 88 200