NASCHEIDING PMD BIEDT

NASCHEIDING PMD BIEDT OOK NIET-STEDELIJKE GEMEENTEN VOORDELEN

Een groeiend aantal gemeenten kiest voor nascheiding van pmd-afval. Bij grotere gemeenten spelen vaak logistieke problemen bij de inzameling een rol. Maar er zijn ook niet-stedelijke gemeenten die de overstap naar nascheiding maken. Vaak blijkt een combinatie van factoren hieraan ten grondslag te liggen: het voldoen aan VANG-doelstellingen, het beperken van kostenstijgingen voor afvalbeheer én de keuze voor het totale inzamelsysteem.

TEKST: MARTIJN KREGTING

Terneuzen en Borsele waren twee gemeenten binnen het OLAZ-verband (Openbaar Lichaam Afvalstoffenverwijdering Zeeland) die ingingen op een aanbod van de AVR (regio Rijnmond) in 2018 om voor pmd over te stappen op recycling via nascheiding. Alle 13 Zeeuwse gemeenten die samen OLAZ vormen, kregen dit aanbod. Ook Noord-Beveland en Reimerswaal deden mee.

Terneuzen ging bij de keuze niet over één nacht ijs, vertelt Pedro Dallinga, teamleider Stadsservice. “We hebben zorgvuldig de voor- en nadelen van nascheiding bij pmd+ versus alternatieven gewogen. We hebben pilots gedraaid in kernen, onder meer met containers voor aparte pd-inzameling.”

Verder keek de gemeente naar de optie van boven- en ondergrondse verzamelcontainers in wijken versus apart inzamelen of nascheiding. Dat zou echter een miljoeneninvestering vergen die pas op langere termijn geld zou opleveren. Allemaal redenen om voor nascheiding te gaan. Voordelen zouden onder meer een kostenbesparing zijn en meer flexibiliteit in de inzamelingscapaciteit – Terneuzen heeft zijn eigen dienst voor afvalinzameling.

Ook Borsele woog een reeks factoren mee, naast de VANG-doelstellingen (75% scheiding afval, maximaal 100 kg restafval per huishouden per jaar). “Je moet zo’n inzamelproces integraal bekijken”, vindt Kees Weststrate, als wethouder verantwoordelijk voor onder meer het afvalbeleid. “Gebruiksvriendelijkheid van het inzamelsysteem voor inwoners, duurzaamheid - met name CO2-uitstoot - en natuurlijk kosten.” De weegschaal sloeg uiteindelijk in het voordeel van nascheiding door.

NASCHEIDING BAR-GEMEENTEN

In 2020 begon voor de Zeeuwse gemeenten een driejarige pilot waarbij PMD+-afval (pmd en verpakkingsmateriaal met opgedampt aluminium aan de binnenzijde) met het restafval wordt ingezameld. Datzelfde jaar begonnen de BAR-gemeenten (Barendrecht, Albrandswaard, Ridderkerk) met nascheiding via Omrin in Friesland. Het vervoer vindt plaats met vrachtwagens die rijden op biobrandstof om de grotere afstand milieutechnisch verantwoord te maken, vertelt Nico Mensing, per 2 juni 2020 aangesteld als directeur ad interim bij de BAR-organisatie.

Aanleiding voor het nieuwe afvalbeleid was onder meer het terugdringen van de hoeveelheid restafval, die tussen de 220 en 270 kilo per huishouden bedroeg, en een hoger scheidingspercentage (toen 5256%). Mensing: “Dat lag ver af van de VANG-ambitie van de Rijksoverheid. Een ambitie die trouwens voor veel gemeenten een probleem is.”

Er was een aantal redenen voor de BAR-gemeenten om te kiezen voor nascheiding, gecombineerd met een variabel tarief voor afvalinzameling. Zo moesten de gewenste cijfers dichterbij komen en de verwachte sterke stijging van de kosten voor afvalinzameling en -verwerking beperkt worden (in 2020 stegen de kosten met gemiddeld 23 procent).

Wethouder Kees Westrate verantwoordelijk voor onder meer het afvalbeleid in de gemeente Borsele.

Op de website www.Terneuzen.nl/watdebak vinden inwoners informatie over hoe zij op de beste manier kunnen omgaan met restafval, gft-afval, oud papier, glas en textiel.

VERANDERING = WEERSTAND

Voordelen of niet, verandering wekt meestal weerstand op. Om nascheiding te promoten, kozen de Zeeuwse gemeenten ervoor de focus 180 graden te draaien, met de campagne ‘Wij doen de rest’. Daarin werd het belang van bronscheiding benadrukt voor stromen zoals gft, glas, textiel, papier. De grijze bak werd de pmd+ bak, waar het resterende restafval dan bij kon.

In Borsele had de campagne effect, stelt Weststrate. “Ik heb als wethouder al zeven jaar afval in mijn portefeuille. Elke verandering betekende zes weken gemopper. Dit was de eerste keer dat er vrijwel geen gemopper was. Ook omdat het gebruiksgemak natuurlijk toenam, want de zakken voor plastic afval hoeven niet meer opgeslagen te worden of aan de kant van de weg gezet. In buitengebieden waaiden die dan regelmatig weg.”

De invoering van het nieuwe beleid ging bij de BAR-gemeenten niet zonder slag of stoot. Hoewel het invoeren van een mini-rolcontainer voor pmd- en restafval minder containers betekende, was er in één van BAR-gemeenten politieke weerstand. Men wilde de vuilniszak niet vervangen met een minicontainer. Die weerstand sloeg over op een deel van de burgers.

Inmiddels is dit geluwd, mede omdat de resultaten de voordelen van nascheiding in de praktijk aantonen. Mensing: “Zo blijkt uit berekeningen dat de gemeente Barendrecht over een jaar bekeken één miljoen euro minder duur uit is met nascheiding dan bij het oude afvalbeleid.”

GEREALISEERDE VOORDELEN

Kostentechnisch bespaart Borsele doordat het eigen vrachtwagentje voor ophalen van pmd-afval nu niet meer rijdt. Daarnaast wordt bespaard op CO2-uitstoot. Borsele zet de medewerker die voorheen het pmd-afval ophaalde wekelijks in om prullenbakken (zwerfafval) in de openbare ruimte te legen met een elektrische auto. Verder hoeven er geen plastic zakken meer verspreid te worden. Weststrate: “Ook op het gebied van duurzaamheid maken we dus slagen.”

Voor Terneuzen is het financieel voordeel al gauw twee ton op jaarbasis, schetst Dallinga. “Er zijn geen extra investeringen nodig. Daarnaast zijn we flexibeler in onze personele inzet en voertuigen. Die capaciteit kunnen we nu inzetten voor bijvoorbeeld het gegroeide aanbod van andere afvalstromen. Omdat mensen nu volumineus pmd-afval bij het restafval gooien, is hier minder ruimte voor die afvalstromen. Verder zijn de verzamelcontainers voor kunststof in de wijk weggehaald, waardoor er meer ruimte is om textiel en glas in te zamelen. Hiervoor zijn extra bakken geplaatst.”

“ OM NASCHEIDING TE PROMOTEN, KOZEN DE ZEEUWSE GEMEENTEN ERVOOR DE FOCUS 180 GRADEN TE DRAAIEN, MET DE CAMPAGNE ‘WIJ DOEN DE REST’. ”

Het element van variabele tarieven liep in de BAR-gemeenten een jaar vertraging op door organisatorische problemen en moet nu halverwege 2022 ingaan, vertelt directeur Mensing. “Maar nascheiding was in 2020 al goed voor een duidelijke verbetering: hogere scheidingspercentages - 10-15 procent - over al het afval bekeken, minder restafval - gemiddeld 180 kilo per huishouden - en een beperktere groei van de totale kosten voor afvalinzameling.”

De cijfers zullen verbeteren, aangezien een deel van de ondergrondse containers (ook voor papier en gft) met pasjes voor hoogbouw in de periode tot en met mei 2021 nog geplaatst moeten

worden. Na een halfjaar proefdraaien moet vanaf januari 2022 dan alsnog het variabele tarief - afhankelijk van het aantal legingen - van kracht worden.

TERUGBLIK EN VOORUITBLIK

Hoe kijken de gemeenten na ruim een jaar naar pmd-nascheiding? De hoeveelheid pmd-afval via nascheiding ligt in Borsele hoger dan bij wat via bronscheiding werd ingezameld, zo’n 35 procent meer dan de 11 kilo van voor 2020. Weststrate: “Dat is nog niet waar we willen zijn, maar de technologie van nascheiding ontwikkelt door. Daar ligt dus potentie in kwantiteit en kwaliteit van het pmd-materiaal.”

De hoeveelheid restafval in het pmd+ blijft hoog en dit moet omlaag, vindt Dallinga. “We bekijken mogelijkheden om inwoners er meer toe te bewegen andere afvalstromen niet bij het restafval te doen, hoe we het makkelijker kunnen maken om andere afvalstromen apart in te zamelen. En of bijvoorbeeld diftar kan helpen. Door met barcodes te werken, moet geregistreerd kunnen worden hoe vaak hoeveel afval er opgehaald wordt, naar rato waarvan de burger dan betaalt. Eind van het jaar wordt dit verwerkt in een nieuw grondstoffenplan. Ook communiceert de gemeente hierover voor meer bewustwording.”

Dallinga benadrukt dat, hoewel de overige afvalstromen nu beter gescheiden worden, er nog stappen te zetten zijn. “Dit komt ook omdat we een grensgemeente zijn en er sluipstort van onze zuiderburen plaatsvindt. Dat geeft vertroebeling van de cijfers.” Een enkele keer wordt er ook wel eens een vracht afgekeurd bij de nascheidingsinstallatie, omdat er materiaal inzit wat eigenlijk echt niet bij huishoudelijk afval hoort, zoals scheepstrossen en landbouwplastic. Deze ladingen worden dan verbrand en pd wordt er niet uit nagescheiden.

DUURZAAMHEID NASCHEIDING

Maar de techniek van de nascheiding wordt voortdurend verfijnd en ondertussen wordt al 90 procent van het pmd+-afval gerecycled. Dallinga: “De mate van duurzaamheid van nascheiding is vrij groot, er hoeft steeds minder verbrand te worden en dus betaal je minder verbrandingsbelasting. Bovendien ging ons pmd-afval voorheen naar Duitsland en is het pmd+/restafval minder volumineus dan wanneer je alleen pmd+-afval vervoert.”

Ook Mensing meent dat nascheiding minimaal net zo duurzaam is als bronscheiding. “Ik was begin deze eeuw een voorstander van bronscheiding, maar niet van de te brede definitie van pmd. Die zou naar mijn idee tot te veel vervuiling leiden. Inmiddels blijkt dat bronscheiding veel minder effectief is. Bij nascheiding krijg je weliswaar minder kilo’s recyclebaar pmd dan bij bronscheiding, maar de technologie is zo effectief dat bijna al het recyclebare afval eruit gehaald wordt. Dat krijg je bij bronscheiding nooit voor elkaar. De kosten per ton pmd zijn lager, de kwaliteit is hoger.”

Schuifdaken, uw oplossing voor strooizout

Blommaert Aluminium Constructions is reeds meer dan 35 jaar een

vooraanstaande speler in aluminium overkappingen. De ervaring en

de expertise die we op het vlak van aluminium constructies hebben

opgebouwd zorgt ervoor dat wij oplossingen op maat kunnen aanbie-

den aan verschillende sectoren zoals: zoutopslag, logistiek (op- en

overslag), biomassa, recyclage en waste management. Volledig op uw maat gemaakt Flexibel en degelijk Hoge return on investment Tijds- en kosten besparend Onderhoudsvriendelijk 100% opening mogelijk

Stokerijstraat 35 2110 Wijnegem, België Ophemertstraat 42, 3089 JE Rotterdam T. +32 (0)3 353 26 89 I. info@blommaertalu.be www.blommaertalu.COM