NASCHEIDING VAN PMD PAST BETER BIJ LEIDERDORP MET VEEL HOOGBOUW

Het restafval per inwoner van de gemeente Leiderdorp is met ruim 200 kilo behoorlijk hoog. Om de hoeveelheid restafval te verminderen en zo haar duurzaamheidsdoelstellingen te halen, streeft de gemeente naar minimaal 75% afvalscheiding. Geen gemakkelijke opgave in een gemeente met relatief veel hoogbouw, zo blijkt. De afgelopen jaren is er daarom een aantal pilots uitgevoerd – met wisselend succes. Projectleider Marco van Kampen: “We weten nu dat nascheiding van pmd het beste bij onze gemeente past.”

TEKST: EVELINE VAN HAMBURG, TAPPAN COMMUNICATIE

De gemeente Leiderdorp telt ongeveer 27.000 inwoners, van wie 40% in hoogbouw woont. Als alle bewoners van de hoogbouw hun restafval verminderen, dan scheelt dat flink op het totale aantal kilo’s restafval in de gemeente – zo was de gedachte van de gemeente in 2018. Daarom startte dat jaar een pilot in de hoogbouwwijk Schansen en Dreven. “We hebben voorafgaand aan de pilot onderzocht welk inzamelsysteem voor onze gemeente de beste resultaten oplevert. Dat is voor plastic, metalen verpakkingen en drinkkartons oftewel pmd bronscheiding, in combinatie met nascheiding. Bronscheiding blijft belangrijk, want dat levert de meest schone grondstoffen op en er gaan minder grondstoffen verloren,” legt Van Kampen uit. Daarom werden bij vijf flats (met in totaal 243 huishoudens) een aantal ondergrondse containers voor restafval vervangen door pmd-containers. De resultaten waren positief: het leverde extra pmd en minder restafval op. En in de naastgelegen textielcontainer werd niet vervuild; daarin belandde evenveel textiel als voorheen.

TOCH KIEZEN VOOR NASCHEIDING

Ondanks deze eerste mooie bevindingen werd de pilot eind 2019 stopgezet. De reden: Leiderdorp is met ingang van 1 februari 2020 geheel overgegaan op nascheiding. Papier, glas en textiel worden nog wel apart ingezameld. “We zagen dat er bij de hoogbouw toch flink wat vervuiling kwam. Het was voor ons niet mogelijk om te kiezen voor bronscheiding én nascheiding. Onze afvalverwerker AVR wilde alles in zijn geheel op de band. Dus het was óf bronscheiding óf nascheiding. Gezien ons hoge percentage hoogbouw is er gekozen voor nascheiding, net als in onze buurtgemeenten Leiden en Oegstgeest.”

CONTAINERS VOOR GFE

Dit betekent overigens niet dat de pilot voor niets is geweest. Tijdens de pilot gaven bewoners aan graag groente-, fruit- en etensresten (gfe) te willen scheiden. Tot vreugde van de gemeente, die het percentage gfe-afval in de ondergrondse containers bij de hoogbouw maar wat graag wilde verlagen. Want in 2019 zat er gemiddeld 29% gfe-afval in de containers – een relatief hoog cijfer. Daarom is de gemeente gestart met het inzamelen van gfe bij alle hoogbouw in de stad. Hiervoor zijn er in 2020 zo’n 100 speciale gfezuilen geplaatst. Bewoners hebben een speciaal pasje nodig om de zuil te openen. Toen de gfe-zuilen voor het eerst werden geleegd zat er veel vervuiling tussen zag Van Kampen. “Soms zat er zelfs een hele vuilniszak in – wat best een opgave is, want de opening is kleiner dan bij normale restafvalcontainers. Maar inmiddels is het sterk verbeterd en vinden we nog nauwelijks vervuiling. Per inzamelronde in de hoogbouw zamelen we nu 1500 kilo in. Ik vermoed dat het de nieuwigheid was van de situatie. Nog niet alle bewoners wisten hoe en wat.”

Inzamelzuil van een container voor gft en etensresten bij hoogbouw.

BAKJES VOOR OP HET AANRECHT

Om het scheiden van gfe door bewoners van hoogbouw verder te bevorderen, biedt de gemeente gfe-bakjes aan voor op het aanrecht. Van Kampen: “Toen we begonnen met uitdelen deed corona net zijn intrede in Nederland. Huis-aan-huis was daardoor niet zo’n goed idee. Daarom hebben we de bakjes buiten uitgedeeld, op een centraal punt tussen de flats. Inmiddels hebben we zo’n 2500 bakjes uitgedeeld. Het was echt een succes – we hebben er meteen nog wat nabesteld. We hebben er nu nog ongeveer 1000 over. Als bewoners – van hoogbouw of laagbouw – die willen, dan mogen ze die gratis ophalen.”

CAMPAGNE VOOR GEDRAGSVERANDERING

Om bewoners op de hoogte te brengen van de nieuwe manier van inzamelen, startte tijdens de pilot de campagne ‘GOED inzamelen’. De campagne is gericht op gedragsverandering: motiveren, inspireren en bewust maken van het belang van grondstoffen. De gemeente maakt mensen ervan bewust dat wat ze weggooien vaak grondstoffen zijn waar iets nieuws van gemaakt kan worden. Tegelijkertijd wordt er duidelijk uitgelegd hoe het inzamelen werkt. Dit gebeurt met behulp van een website, een brief en infographic die bewoners in de bus krijgen, posters met herkenbare Leiderdorpers en berichten via sociale media. Ondanks dat het inzamelingsbeleid inmiddels is veranderd, loopt de campagne gewoon door. “Maar inmiddels richten we ons dus op andere stromen, namelijk het scheiden van papier, glas en textiel,” aldus Van Kampen.

Want die stromen worden in Leiderdorp nog wel apart ingezameld. Bij hoogbouw zijn hiervoor extra ondergrondse containers geplaatst. De containers staan dicht bij de uitgang van de flats en zijn vrij toegankelijk. In de rest van de gemeente zijn er ook extra zogeheten ‘milieucorners’ aangelegd met containers voor papier, glas en textiel. Daarnaast hebben bewoners van laagbouw sinds de zomer van 2021 een eigen minicontainer voor papier. Van Kampen: “Desondanks zien we maar een lichte stijging in het aantal ingezamelde kilo’s papier, glas en textiel. Ook het restafval per inwoner blijft erg hoog met 219 kilo per inwoner per jaar. Nascheiding van pmd levert ongeveer 20 kilo per inwoner per jaar op. We moeten hier als gemeente echt wel wat mee. Daarom bereiden we de komende tijd nieuw beleid voor, zodat de nieuwe raad hier mee aan de slag kan.”

Bescherm de natuur in Nederland! Word nu lid op natuurmonumenten.nl en Word nu lid op natuurmonumenten.nl en ontvang 4 x per jaar het magazine Puur Natuur ontvang 4 x per jaar het magazine Puur Natuur