GRAM februari2012

JAARGANG 103

|

NUMMER 2

|

FEBRUARI 2012

Hoe doen zij dat met afvalpreventie | Textiel Inzamel Service verdeelt textielbranche | Afvalinzameling bij nieuwbouw | Huis van Overvloed in Nijmegen | Ledlampenactie Zwolle groot succes

Meer hergebruik dankzij de kip

www.orlaco.nl

Vision is our mission

Telefoon: (0) 342 404 555 E-mail: info@orlaco.nl

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: afvalpreventie 6

In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende gemeenten uit hoe zij dit organiseren. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

Textiel Inzamel Service verdeelt textielrecycling 10

Achter de charitatieve gedachte over tweedehands kleding schuilt een steeds hardere markt. Gemeenten blijken verrast door weinig transparante actie van TIS.

Afvalinzameling bij nieuwbouw 14

Elke Nederlandse gemeente hanteert een aantal criteria voor de inzet van afvalinzamelmiddelen. Bij nieuwbouw of renovatie moet daarmee in meer of mindere mate rekening worden gehouden door onder meer projectontwikkelaars en ontwerpers.

Eindhoven tevreden over ondersteuning van Gemeente Schoon 18

Ondanks allerlei campagnes geven gemeenten jaarlijks nog steeds miljoenen euro’s uit om zwerfafval op te ruimen. Is het bestrijden van zwerfafval ‘vechten tegen de bierkaai’?

Of is het samen met Gemeente Schoon een kwestie van lange adem, zoals gemeenten blijven hopen. Een relaas uit Eindhoven.

Nijmeegs Huis van Overvloed durft te vragen 20

We hebben meer spullen, ideeën en toegang tot hulp dan we zelf nodig hebben en gebruiken. Deze sociale overwaarde wordt in Nijmegen gebundeld tot het Huis van Overvloed, een project waarbij overvloedige materialen, ideeën en hulp worden ingezet om een volledig recyclebare werkplek te bouwen.

5

Bezem Oproep; stem mee

9

Ledlampactie in Zwolle groot succes

16 Gemengde berichten afval & milieu 17 Opinie 23 NVRD Nieuws 24 Commissie Afvalpreventie gaat handreikingen bieden 26 Praktijktrainingen Gemeente Schoon Foto voorplaat, lees verder op pagina 24. (foto: Nationale Beeldbank/Juliëtte)

aanpak zwerfafval 28 ISO 26000 30 Nieuws op de markt 34 Agenda

GRAM

|

februari 2012

3

Inname gebruikte mini- en rolcontainers beschadigd of onbeschadigd ContainerTotaal komt ze kosteloos bij u ophalen ook kleine aantallen Wij zorgen voor milieuvriendelijke recycling of hergebruik Grote partijen worden zelfs tegen vergoeding opgehaald

T F E

ContainerTotaal B.V. Industrieweg 32A 2382 NW Zoeterwoude 085 273 50 50 085 273 50 51 info@containertotaal.nl

Lease

Roteb Lease Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigings-

adv Roteb

voertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen.

Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

1/2

Verkoop & Beheer:

Werkplaatsen:

Advisering bij aanschaf

Onderhoud, reparatie en keuringen

Aanschafcoördinatie

Schadeherstel

Voertuiginstructie

Constructiewerk

Assurantie en schadeafwikkeling

Bedrijfswageninrichting

Leasing

Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging?

Informeer naar onze mogelijkheden.

Roteb Lease Kleinpolderplein 5

Bel 010 - 267 86 00

Postbus 11011

Of mail naar lease@roteb.rotterdam.nl

3004 EA Rotterdam

www.roteb.rotterdam.nl

BEZEM Sensibiliteit Waarom doen de Belgen het beter dan wij? Hopend op een antwoord op deze vraag togen 30 Nederlandse ‘afvaldeskundigen’ op weg naar het gastvrije België. Het antwoord werd al snel duidelijk.

De Vlamingen spreken over ‘uitnodiging tot betaling’ in plaats van over een factuur en alle communicatie is gericht op ‘sensibiliteit’. Daarmee wordt de Vlaming overgehaald om tot minder dan 150 kg restafval per inwoner te komen.

Gelukkig bleek, voor onze bezorgde koopmansgeest, dat de kostenkant vergelijkbaar is met die van ‘Den Ollanders’, maar op het gebied van afvalscheiding c.q. afvalpreventie is nog wel wat kennis te halen. Verbazingwekkend dat onze koopmansgeest nog geen verwerkingsmogelijkheden ziet voor drankenkartons, daar waar in de landen om ons heen het apart inzamelen hiervan al helemaal gewoon is.

Maar er is meer: een standvastige overheid die jaren geleden al heeft vastgesteld dat de verpakkende industrie écht verantwoordelijk is voor de terugwinning van het verpakkingsafval. En dan niet kinderachtig 42% huishoudelijk en bedrijfsafval gemengd, maar keihard 80% van zowel het huishoudelijk als het bedrijfsverpakkingsafval. Verplicht gebruik maken van de gemeentelijke inzamelstructuren en gezamenlijk komen tot een kostprijsdekkende vergoeding maakt het plaatje rond.

De centrale overheid maakt een vuist waarmee verantwoordelijkheden liggen waar ze horen te liggen en marchandeert daar niet meer mee.

Dat, gecombineerd met de sensibiliteit van de afvalinzamelaar en de van nature vriendelijke Vlaming, maakt dat resultaten worden geboekt.

Het begint dus met het innemen van duidelijke standpunten!

Okay, dat dan het plastic verpakkingsafval dan nog eens in 5 aparte stromen wordt aangeboden, geeft wel een beetje het ‘nee Joris, nietjes bij de nietjes’ gevoel, maar men boekt wel resultaten.

Jammer dat dit succes niet tot ons ministerie van Infrastructuur en Milieu doordringt.

Stem mee Afval scheiden in grote steden moet verplicht worden Eens Oneens Reageren?

Ga naar www.nvrd.nl Uitslag van de poll januari Aanpak van zwerfafval is primair een taak van gemeenten Eens: 45 % Oneens: 55 % Verder discussiëren over dit onderwerp?

Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

GRAM

|

februari 2012

5

HOE DOEN ZIJ DAT ?

D E Z E MAAN D:

preventie van huishoudelijk afval

Nederland aan de slag met afvalpreventieplan De Europese Unie wil meer aandacht voor afvalpreventie. In de Europese afvalkaderrichtlijn is daarom bepaald dat Nederland eind 2013, net als alle andere EU-lidstaten, een afvalpreventieplan gereed moet hebben. De Europese Unie wil een plan zien met concrete maatregelen en doelstellingen, dat erop gericht is economische groei los te koppelen van door afvalproductie veroorzaakte milieueffecten en rekening houdt met de hele levenscyclus van producten en materialen. Daarmee gaan de maatregelen verder dan alleen afval verminderen. Er wordt aangehaakt bij duurzaam grondstofgebruik, dus minder materiaalverspilling en minder gebruik van gevaarlijke of stoorstoffen die materiaalverspilling in de afvalfase in de hand werken.

De afvalkaderrichtlijn geeft voorbeelden welke maatregelen mogelijk zijn, “en als overheid wil je weten waar belangstelling en draagvlak voor is”, aldus Martin van Nieuwenhoven van Agentschap NL. Agentschap NL ondersteunt het ministerie van Infrastructuur en Milieu bij het samenstellen van het Nederlandse afvalpreventieplan. Het afvalpreventieplan zoals de EU dat in gedachten heeft, zal door de rijksoverheid in samenspraak met andere partijen, zoals bedrijfsleven, provincies en gemeenten ingevuld worden. Van Nieuwenhoven: “Voor die laatste kan het afvalpreventieplan zeker een stimulans betekenen om actiever afvalpreventie te bedrijven. Denk niet alleen aan stimuleren van hergebruik via kringloopwinkels, maar

ook aan opnieuw reparatiecentra helpen opzetten. Met grof vuil kan ook meer worden gedaan. Hout wordt nu veel ingezet als brandstof of voor de productie van spaanplaten, maar je kunt als gemeente ook in de regio een afnemer zoeken die hout direct kan hergebruiken.”

zijn we minder ver maar er gebeurt wel

Resultaten?

al heel veel. Zo voeren we al een tijd een

Vergeleken met andere steden doen

campagne om burgers bewust te maken

Deventenaren het helemaal niet slecht,

van de noodzaak van afvalpreventie,

vinden wij. Bijna 53% wordt gescheiden

Anne-Marie Holleman

onder de titel ‘Afvalvrij.nl. Denk aan je

aangeleverd; een percentage dat ieder

manager afval en reiniging gemeente

toekomst, maak van afval geschiede-

Deventer, 99.000 inwoners.

nis.’ Deze campagne voeren we samen

Contact: a.holleman@deventer.nl

met ons afvalbeheerbedrijf Circulus en

Gemeente Deventer

is door burgers erg positief beoordeeld.

Wat verwacht u van het afvalpreventieplan, zoals dat voor alle EU-lid-

Doelstelling van dat beleid?

staten verplicht wordt in 2013?

Doelstelling van ons afvalbeleid is om de

Als het gaat om preventie heeft ook de

hoeveelheid restafval in 2014 gehalveerd

landelijke overheid een belangrijke taak.

te hebben van 250 kilo naar 150 kilo

Denk aan statiegeld- en retoursystemen.

restafval per inwoner. Na 2030 mag een Deventenaar nog maar 25 kilo restafval

Hanteert uw gemeente momenteel

overhouden. Bijna al het afval moet gery-

een preventiebeleid?

cled worden en terug in de kringloop.

Wij hebben vooral een duurzaamheidsbeleid, waarin veel aandacht voor het

Concrete maatregelen of acties?

opwekken van duurzame energie. Zo

Onze burgers worden ondersteund door

hebben we plannen voor een groot zon-

een goede infrastructuur. Denk aan de

nepark op een woningbouwlocatie in De-

huis-aan-huis-inzameling van glas, papier,

venter-Noord-Oost. Met ons afvalbeleid

blik en kunststof.

6

GRAM

|

februari 2012

Oostenrijk heeft onlangs als eerste EUlidstaat al een nieuw afvalpreventieplan gepresenteerd. Daarin krijgen ook innovatieve ‘leasing’ instrumenten (je koopt niet het product maar het gebruik ervan) een serieuze kans. Voor Nederland is er nog veel werk aan de winkel, maar Agentschap NL verwacht eind 2013 wel te kunnen halen.

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit welk beleid zij hanteren voor afvalpreventie hoe zij deze preventie organiseren. De organisaties lichten dit toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers jaar licht stijgt. Van het restafval bestaat

Resultaten?

Re

nog wel een groot deel uit herbruikbare

Het percentage nuttige toepassing is in He

materialen. Daar valt nog veel winst te

2010 ten opzichte van het referentiejaar 20

boeken.

20 2009 met 7% toegenomen (van 45 naar 52%). De eerlijkheid gebiedt hierbij wel 52

Nog maatregelen of acties in het

te zeggen dat circa 5% veroorzaakt wordt

verschiet?

do door een betere toerekening, zodat de

We gaan diftar invoeren. De infrastruc-

daadwerkelijke stijging 2% bedraagt. da

tuur zullen we met de geplande invoering van diftar nog verder uitbreiden en

Nog maatregelen of acties in het No

verbeteren. Diftar heeft een duidelijk

verschiet? ve De beker en broodtrommelactie op baD

preventieve werking: minder afval, betere scheidingsresultaten.

Gemeente Groningen

Tim van Heijst te lieudienst gemeen afdelingshoofd Mi . ers 00 inwon Groningen, 190.0 l eijst@groningen.n n.h .va Contact: tim

sisscholen gaat de komende jaren door. si Ook wordt gekeken of de separate inO zameling van kleine elektrische apparaz tten, die anders in het restafval verdwijnen, op de een of andere manier kan n w worden geïntensiveerd.

tie. Bij de bedrijven zijn de maatregelen Wat verwacht u van het afvalpre-

gericht op volledige producenten- of ke-

Tips voor andere gemeenten?

ventieplan, zoals dat voor alle EU-

tenverantwoordelijkheid. Ook blijft Gro-

Jong geleerd is oud gedaan. Richt je in

lidstaten verplicht wordt in 2013?

ningen zich inzetten op handhaving en

je beleid daarom voor een substantieel

Ik denk dat de toegevoegde waarde be-

uitbreiding van statiegeld of retourpre-

deel op de jeugd. Daar ligt de toekomst.

perkt zal zijn. De meeste gemeenten en

mie voor emballage. Bij onze inwoners

En neem, als dat nog niet is gebeurd, een

bedrijven geven in hun beleid al aan-

proberen we bewustwording en partici-

hoofdstuk afvalpreventie op in het afval-

dacht aan afvalpreventie. Al jaren lang

patie op het gebied van afvalpreventie,

beheerplan. En voer het dan ook uit!

staat preventie immers op de bovenste

en het scheiden van afval, te versterken.

trede van de ladder van Lansink.

Gent-België

Doelstelling van dat beleid?

Hanteert uw gemeente momenteel

Uiteindelijk is de doelstelling om in 2015

een preventiebeleid?

ten minste 8% meer nuttige toepassing te

Wat verwacht u van het afvalpre-

Ja, in het huidige afvalbeheerplan van

krijgen van het dan overgebleven afval.

ventieplan, zoals dat voor alle EU-

Groningen ‘Van afval tot grondstof’, dat

Dit is onder andere te realiseren doordat

lidstaten verplicht wordt in 2013?

loopt tot en met 2015, worden twee

de totale hoeveelheid huishoudelijk afval

Wij hebben er van gehoord. Het is even

hoofdstukken besteed aan afvalpreven-

afneemt, terwijl het hergebruik toeneemt.

afwachten of een deel van dat landelijk plan doorgestuurd wordt naar gemeen-

Concrete maatregelen of acties?

ten. Voorlopig gaan wij door met ons ei-

We hebben drie speerpuntacties. ‘Minder

gen actieplan.

afval dankzij…’ is een campagne die onder meer het gebruik van een duurzame

Hanteert uw gemeente momenteel

beker en broodtrommel op scholen sti-

een preventiebeleid?

muleert. Ook hielden we vorig jaar een

Wij werken sinds 2007 met het beleids-

grote inzamelactie voor elektrische appa-

plan Propere Stad en het Actieplan gericht

raten en ondersteunen wij de landelijke

op een reductie van onder meer gft in het

campagne voor statiegeld op kleine pet-

restafval, minder grofvuil, rest- en toeris-

flesjes ‘Een echte held kiest statiegeld’.

meafval. De looptijd van beide plannen is

In een brief bij de Afvalwijzer vragen we

afgestemd op de verkiezingen.

onze burgers om de petitie te tekenen.

Het derde speerpunt is de aanstelling

Doelstelling van dat beleid?

van twee Milieustewards. Deze mede-

Een schonere stad, minder afval en meer

werkers

acties

gebruik van duurzame materialen. Met

om zwerfafval te voorkomen. Vooral bij

het Actieplan Afvalpreventie willen we

scholen gaat het om een combinatie van

een afvalreductie van 7 procent bewerk-

opruimen en voorlichten.

stelligen.

ondersteunen

GRAM

allerlei

|

februari 2012

7

HOE DOEN ZIJ DAT ? hardnekkige vervuilers. We hebben ge-

Dat is een hiaat. Ik ben dus blij dat de EU

merkt dat motiveren en stimuleren niet

nu die kant op wil.

genoeg is. We willen daarom de repres-

Tom Balthazar en sociale zaken schepen van milieu ke Langeraert) (via woordvoerder Ele België, 250.000 van de stad Gent in tinfo@gent.be inwoners, contact: gen

sieve aanpak versterken. De sluipstorten

Hanteert uw gemeente momenteel

gaan bijvoorbeeld vaker gecontroleerd

een preventiebeleid?

worden op identiteitsgegevens. De politie

We hebben geen echt afvalbeleidsplan,

deelt strenge boetes uit in het geval van

maar hebben wel maatregelen genomen.

overtredingen.

Die zijn vooral gericht op betere afvalscheiding.

Tips voor andere gemeenten?

Wat heel goed functioneert, is onze werk-

Doelstelling van dat beleid?

groep zwerfvuil en sluipstort. Daarin

We willen ver onder het gemiddelde van

zitten vertegenwoordigers van Ivago,

150 kilo restafval per inwoner per jaar

groendienst, politie en buurtwerk. De

uitkomen.

werkgroep komt eens in de twee maanConcrete maatregelen of acties?

den bij elkaar en al die ogen signaleren

Concrete maatregelen of acties?

samen heel veel, zo blijkt.

We hebben de duobakken vervangen door

Het Actieplan Afvalpreventie is volledig

drie losse minicontainers voor gft-, rest-

gericht op het voorkomen van afval. Zo

afval en papier. Voor het overige hebben

wordt thuis- of buurtcomposteren, het gebruik van herbruikbare luiers en een ja/nee-reclamesticker op de brievenbus gestimuleerd. Ook bevat het plan stimu-

we intensief gecommuniceerd om bur-

Gemeente Roosendaal

gers te bewegen hun afval meer en beter te scheiden.

lerende retributietarieven. Veel maatrege-

Resultaten?

len van Propere Stad zijn gericht op een

Die zijn heel goed. De bronscheiding is D

schonere stad, zoals het flink uitbreiden

dankzij het alternerend inzamelen verbed foto: Frank Poppelaars

van het aantal veegploegen, kuisacties en dergelijke. Preventiepunten hier zijn bijvoorbeeld een milieueducatieprogramma op scholen, waarin veel aandacht wordt besteed aan het voorkomen van afval.

Ook hebben we een infobus van Ivago (inzamelaar, red.) door de stad rijden, die mensen informeert over afvalpreventie.”

tterd van 57 procent in 2009 naar 64 procent in 2010. De hoeveelheid restafval is c gedaald van boven de 200 naar ruim 180 g kilo. Dat is een flinke stap in de goede k rrichting.

Nog maatregelen of acties in het N verschiet?

We zouden graag diftar invoeren. De beW sluitvorming in het college en de gemeens

Resultaten?

Dat is moeilijk te meten. Het aantal meldingen voor sluipstort en zwerfafval is afgenomen, maar de totale hoeveelheid afval niet. Dat komt met name doordat er steeds veel nieuwe inwoners bijko-

Paul Monsieurs senior projectleider afval

gemeente Roosendaal, 78.000 inwone rs.

Contact: p.monsieurs@roos endaal.nl

tteraad is daarover in volle gang. Even afwachten wat de uitkomst is. w Tips voor andere gemeenten?

Heb je nog duobakken, schaf die dan af.

H

men, zoals studenten en arbeidsmigran-

De omschakeling heeft ons heel veel opD

ten uit Oost-Europa. Beide doelgroepen

geleverd, dat zal voor iedereen gelden. g

staan bekend als mensen die het over

Wat verwacht u van het afvalpreven-

Overigens moet je daar wel flink over

het algemeen niet zo nauw nemen met

tieplan, zoals dat voor alle EU-lidsta-

communiceren. Een enquête vooraf wees

afvalpreventie. Om die twee doelgroepen

ten verplicht wordt in 2013?

bij ons uit dat aanvankelijk 80 procent

te bereiken, leveren we extra veel inspan-

Het is een landelijke verplichting voor

tegen de afschaffing van de duobak was.

ningen, zoals folders voor studenten en

de overheid, dus wij als gemeente hóe-

Een paar maanden later, toen de losse

voorlichtingsactiviteiten met en voor an-

ven er niet zo veel mee. Maar dat zouden

bakken in gebruik waren, bleek maar

derstaligen.

we wel moeten willen. Het is een goed

liefst 70 procent tevreden over het nieu-

idee om meer aandacht aan preventie te

we systeem. Dat was mede te danken aan

Nog maatregelen of acties in het

schenken. In de Nederlandse regelgeving

de kwaliteit van de voorlichting. Burgers

verschiet?

is geen doelstelling opgenomen omtrent

snappen het niet, je moet ze de zaak echt

De politie gaat kordater optreden tegen

beperking van de hoeveelheid restafval.

goed uitleggen.

8

GRAM

|

februari 2012

Ledlampactie Zwolle groot succes In Zwolle werden tot voor kort, net als in de rest van het land, veel spaarlampen bij het restafval gegooid.

Maar nu niet meer. Zwolle was de eerste gemeente die meedeed aan een ledlampactie van de stichting Bewust Duurzaam. “Een daverend succes”, concludeert wethouder Erik Dannenberg van Zwolle.

door Hetty Dekkers De actie hield in dat mensen een ledlamp cadeau kre-

vergelijkbaar met de vroegere gloeilamp. Ik heb thuis alle spaarlampen

gen bij inlevering van een oude spaarlamp. Daartoe

vervangen door led.”

moesten ze bij bouwmarkten, supermarkten, lampen-

Of Zwolle de actie voortzet, moet nog bekeken worden. “We gaan de

of andere winkels een eerste ledlamp gekocht hebben.

resultaten evalueren”, aldus Dunnenberg. “Maar het enthousiasme en

In twee maanden tijd leverde de actie in Zwolle al 4000

succes van de actie heeft hoe dan ook blijvende, positieve effecten.

spaarlampen op, die anders in het restafval waren ver-

Mensen zijn zich nu bewust dat spaarlampen bij het klein chemisch

wenen. De deelnemende winkeliers en de inwoners van

afval horen en dat ledlampen een betere keus zijn. Daar gaat het om.”

Zwolle deden enthousiast mee. Dannenberg: “Deze actie koppelt twee mooie dingen aan elkaar. Ten eerste

Bewust Duurzaam

wisten veel mensen niet dat spaarlampen kwik bevat-

De ledlampenactie in Zwolle is een initiatief van de nog jonge stichting

ten. Dat is een zwaar metaal dat erg belastend is voor

Bewust Duurzaam. Voorzitter Hans Veenemans: “Wij ontdekten dat een

het milieu. De spaarlamp hoort dus in de chemobox;

meerderheid van de consumenten niet op de hoogte is van de schade-

het is klein chemisch afval. Daarnaast stimuleert de

lijkheid van spaarlampen. Spaarlampen zijn in gebruik veel energie-

actie mensen om ledlampen te kopen. Dat is de ver-

zuiniger en dus beter voor het milieu dan gloeilampen. Maar gooi je

lichting van de toekomst. In een ledlamp zit ten eerste

ze weg, dan horen ze net als de oude tl-lampen in de chemobox thuis,

geen kwik, ten tweede gaat hij vier keer zo lang mee als

vanwege het kwik. Wij schrokken er een beetje van dat ruim zestig

een spaarlamp. Als gemeente gaan we nu ook straat-

procent van de consumenten niet op de hoogte bleek van dit feit. Men

verlichting met ledlampen uitrusten. Een tip voor alle

gooit de spaarlamp nog te vaak bij het restafval, of slaat hem zelfs

gemeenten, want ledlampen zijn veel goedkoper in het

kapot. Er zijn in Nederland 65 miljoen spaarlampen in omloop, dus we

onderhoud, ook voor stadions en dergelijke. Deze lam-

praten over aanzienlijke hoeveelheden.”

pen moet je met een dure hoogwerker vervangen, dus

Om de consument te bewegen de spaarlamp bij het chemisch afval

hoe langer ze meegaan, hoe meer kosten je bespaart.”

in te leveren, werd de stichting Bewust Duurzaam opgericht. Veenemans: “We werken samen met organisaties als Wecycle en Rova. Zwolle

Alles goed en wel, maar ledlampen geven toch zo’n

was een pilotproject, nog dit jaar willen we de actie uitrollen over heel

hel, blauwig licht? Goed voor het standbylampje van

Nederland. Dat zal gaan lukken, want twintig gemeenten hebben zich

je tv of voor je fietsverlichting, maar niet voor in de

nu al zelf aangemeld voor deelname aan de ledlampactie. Op termijn

huiskamer. “Dat dacht ik eerst ook”, lacht Dannenberg.

willen we in Nederland een gescheiden inname van 100 ton spaar-

“Daarom heb ik zelf mee gedaan aan de actie. De led-

lampen bewerkstelligen.”

lampen van tegenwoordig zijn volwassen geworden, heb ik gemerkt. Zeker als je kiest voor een iets duurde-

Bewust Duurzaam vindt het te ver gaan om spaarlampen de oorlog te

re, betere kwaliteit heb je echt mooie sfeerverlichting,

verklaren. “De overheid heeft deze lamp gestimuleerd vanwege minder CO2-uitstoot en andere milieuvriendelijke eigenschappen, in vergelijking tot de gloeilamp. Dat is op zich een goede zaak, maar de spaarlamp is wel een overbruggingsproduct. Uiteindelijk zullen we allemaal overstappen op de ledlamp. Die is vier keer zuiniger dan de spaarlamp, bevat geen kwik en gaat ruim twintig jaar mee. Overigens moet je er naar streven de ledlamp gescheiden in te laten leveren. Aan dit type lamp zit vooral veel aluminium, een waardevolle grondstof die prima gerecycled kan worden.”

Voor inlichtingen: www.bewustduurzaam.nu.

GRAM

|

februari 2012

■ 9

GEME E NTE N V E RRAST DO OR W E INIG TRA NS PA RA NTE A CTIE

TIS verdeelt textielrecycling door Pieter van den Brand De Nederlandse burger mag dan vooral de arme Afrikaan op zijn netvlies hebben staan, die straks glimmend in zijn keurig gewassen en gestreken tweedehands kleren rondloopt. Achter de charitatieve gedachte schuilt een steeds hardere markt. De actie van adviesorganisatie Textiel Inzamel Service (TIS) doet het imago van de branche geen goed.

Eind vorig jaar werden de – toen nog – 418 gemeenten

schaal gebeurt. Daar is niks mis mee. Dat TIS allerlei

in ons land verrast door een tweetal brieven van de

beschuldigingen uit naar andere textielinzamelaars die

organisatie TIS, kort voor Textiel Inzamel Service. De

ze niet hard maakt, laat bij mij een onbetrouwbare en

eerste brief in oktober ging vergezeld van een informa-

onsympathieke indruk achter. Al met al heeft de brief

tief voorlichtingsboekje en enquêteformulier. Met de

in mijn ogen een sterk commerciële bedoeling, name-

enquête, schrijft TIS, wil men een realistisch beeld ver-

lijk de promotie van de vijf genoemde bedrijven die

garen van de inzameling, verwerking en handel in de

de door TIS opgezette certificering hebben gekregen.

afvalstroom gebruikt textiel. Ook naar de kans om veel

Daar zit naar mijn weten ook geen overheidsgoed-

meer textiel in te zamelen werd verwezen. Volgens

keuring aan vast.”

het Landelijk Afvalbeheerplan zit er in de grijze afvalbak nog zo’n 124 duizend ton textiel. Daarvan is 65

Ook diezelfde overheid is not amused. Het ministerie

procent geschikt voor producthergebruik of recycling,

van I&M laat TIS weten dat gesuggereerd wordt dat het

ofwel ruim 80 duizend ton. Een zelfde aantal dat op

de enquête uitvoert voor een rapport aan het depar-

dit moment jaarlijks gescheiden wordt opgehaald. De

tement. Van opdrachtverlening door het ministerie is

tweede brief, ongeveer een maand later, is heel anders

echter helemaal geen sprake. I&M dringt er dan ook bij

van strekking. Uit de eerste resultaten van de enquête zou blijken dat veel gemeenten niet weten wat er met ‘hun’ textiel gebeurt. Daarnaast doen zich volgens TIS veel bedrijven voor als gecertificeerde textielsorteerder.

Het pleidooi klinkt door om als gemeente uitsluitend te kiezen voor inzamelaars die hun textiel in Nederland laten sorteren door conform de Beoordelingsrichtlijn ‘Geoptimaliseerd Textielsorteerproces’ gecertificeerde bedrijven, door TIS zelf opgezet via certificeringsorganisatie TÜV. Naam en contactgegevens van de vijf tot op heden gecertificeerde sorteerders staan prominent onderaan de brief. Andere textielinzamelaars krijgen indirect het verwijt dat zij frauderen door tegen de Europese afvaltransportregels van EVOA in hun textiel ongesorteerd in zakken ver buiten de Europese Unie te laten verdwijnen.

Reacties Aan de enquête in de eerste brief kwam hij niet toe, maar de tweede brief deden de wenkbrauwen van Hans Boer in Leeuwarden fronsen. De regiefunctionaris afval bij de gemeente klom in de pen voor een venijnige mail aan TIS. “Een rapport zat er niet bij. Er werd met resultaten geschermd die niet werden onderbouwd. En aan het transport is niets illegaals. Textiel is naar mijn weten een groene-lijststof die, mits netjes aangemeld, mag worden geëxporteerd. Wat op grote Kleding sorteren door Humana (foto Duncan Wijting)

10

GRAM

|

februari 2012

TIS op aan de gemeenten hierover helderheid te verschaffen.

meling, de sortering als de hiermee samenhangende verwerking. Onze certificering gaat veel verder dan het TIS-sorteercertificaat. Met ons textiel wordt niet gerom-

Dat andere textielinzamelaars niet te spreken zijn over

meld. Het is klinkklare nonsens dat niet-draagbare kle-

de actie van TIS spreekt voor zich. Directeur Marc

ding in het buitenland wordt verbrand of gestort. TIS

Vooges van Humana heeft er geen goed woord voor

brengt onze sector onverdiend in diskrediet, juist in

over. “Het is een gotspe dat TIS dit durft te doen”, zegt

een tijd waarin de tweedehands textielbranche geen

hij geagiteerd. “Dit is niets meer dan een commercieel

stappen, maar sprongen vooruit maakt op het gebied

gekocht keurmerk. Ik ben niet tegen certificering. Dat

van MVO en transparantie.” Fennema juicht het toe tot

is een goede manier om cowboys van de markt te hou-

branchebrede certificering te komen en zo alle moge-

den. Maar laten we het als branche dan gezamenlijk

lijke schijn van belangenverstrengeling te vermijden.

oppakken. Nu is sprake van een initiatief van enkele

“Daar is iedereen bij gebaat.”

bedrijven die puur op eigen gewin uit zijn. Drie van de vijf sorteerbedrijven maken deel uit van dezelfde holding.”

Bij brancheorganisatie Vereniging Herwinning Textiel is ook secretaris Hielke van den Brink niet gelukkig met het initiatief. “Gemeenten zijn op het verkeerde

Nonsens

been gezet. TIS is een ondoorzichtige organisatie die

Zijn collega bij Reshare, het inzamelbedrijf van het

over de rug van andere marktpartijen de eigen certi-

Leger des Heils, sluit zich bij Vooges aan. “Dit certificaat

ficatieregeling wil promoten. Textielrecyclingbedrijven

is helemaal niet vrij. Wie zich mag certificeren wordt

gaan de concurrentie aan door kansen op de markt te

door TIS bepaald. Wat oneerlijk is en puur bedoeld

benutten maar zij gaan daarin niet over de grenzen van

om marktaandeel te veroveren”, zegt kapitein Robert

de wet zoals TIS beweert. De concurrentie is heftig,

Paul Fennema. “De gedachte dat je alleen in Neder-

maar wordt gevoerd met behulp van economische me-

land zou moeten sorteren, is niet van deze tijd. Textiel

chanismen als efficiency, schaalvoordelen, omzetmaxi-

is een internationale markt. We hebben een twintigtal

malisatie en kostenminimalisatie, niet door middel van

partners in verschillende landen die dat prima doen.

list en bedrog. Mocht TIS het tegendeel kunnen bewij-

Om te volgen wat er met het textiel gebeurt, is een

zen, laat dit bedrijf dat dan doen. Dit is absoluut geen

heel monitoringsysteem opgezet. We zijn ISO-9000 en

correcte wijze van handel bedrijven.” Van den Brink

-14001 gecertificeerd. Dat geldt zowel voor de inza-

merkt op dat de VHT de gang naar een door de hele ke-

GRAM

|

februari 2012

11

Kledingbalen gereed voor Afrika (foto Humana)

in de tweede TIS-brief staan vermeld. En aan een derde sorteerder, Faritex, die volgens Markowski buiten TIS om gecertificeerd is door TÜV. “Fijnsortering in Nederland zorgt voor een groter hergebruikspercentage en is transparant. Bij een gecertificeerd bedrijf weet je dat niet alleen zaken als milieu en arbo goed zijn geregeld, maar dat er over wat er verder in de keten gebeurt, verantwoording wordt afgelegd. Dit certificaat is het beste wat we op dit moment in Nederland te bieden hebben.

Op de zakken textiel die na een grove sortering naar het buitenland gaan, is nauwelijks controle. Niemand kan garanderen dat daar geen restafval bij zit. Boetes zijn laag. De volgende dag gaat een partij toch nog de grens over, omdat men het blijft proberen.” In de overspannen textielmarkt ziet Markowski zich daardoor benadeeld.

“De prijzen voor gebruikt textiel zijn wereldwijd enorm gestegen. Iedereen moet voortaan meedoen aan aanbestedingen. We krijgen het textiel niet meer om niet, zodat we daardoor ten volle goede doelen kunnen dienen.

Nagenoeg alle gemeenten vragen daar een vergoeding voor, tot honderden euro’s de ton. Zelfs voor de huur ten gedragen certificeringsregeling heeft ingezet. Alle

van ondergrondse containers moeten we betalen. Som-

grote spelers zijn hierbij betrokken, “Ook veel van de

mige bedrijven kunnen lage prijzen bieden, omdat ze

bedrijven die TIS-gecertificeerd zijn. Blijkbaar zijn zij

de EVOA-wetgeving niet eerbiedigen en dus meer geld

ook toe aan deze volgende stap. Iedereen ziet het nut

krijgen voor hun origineel dan wij die wel de Europese

ervan in het imago op te vijzelen door de kwaliteit en

transportregels respecteren.”

duurzaamheid van de bedrijfsvoering te borgen. Van belang is dat onze leden kunnen aantonen dat hun pro-

Volhardend

duct verder in de keten duurzaam verwerkt wordt en

Hoogste tijd om de hoofdrolspeler zelf aan de tand te

dat goederen- en geldstromen sluitend zijn.”

voelen. TIS, legt coördinator Harrie Swinkels uit, is een groep van negentien zelfstandige ondernemers,

Bewijs

die een groot netwerk in de textielrecycling hebben. Sa-

Mariska Zandvliet, lid van het managementteam van

men met zijn collega’s is hij actief met voorlichting en

de Boer Groep, waar de door Vooges genoemde drie

bemiddeling richting gemeenten en maatschappelijke

van de vijf gecertificeerde sorteerbedrijven in de TIS-

organisaties. Swinkels is volhardend in zijn standpunt

brief onder vallen, distantieert zich van de actie. “Wij

dat er veel afgedankt textiel ongesorteerd naar buiten

hebben vanuit onze sorteerbedrijven geen enkele band

de EU wordt getransporteerd. “Alleen de herdraagbare

met TIS, behalve dan dat ze ons bij het certificerings-

kleding wordt daar gebruikt, rond de veertig procent.

traject geadviseerd hebben. TIS heeft ons hiervoor in

De rest gaat naar de plaatselijke stortplaats.” Swinkels

2010 benaderd.” Zandvliet zegt zich te ergeren aan de

kan voor zijn forse beschuldigingen echter geen enkel

grove aantijgingen van fraude, die TIS richting andere

bewijs aandragen.

bedrijven in de textielrecyclingsector doet zonder hier enig bewijs voor te leveren. “Dat is slecht voor het toch

Certificering, legt hij uit, was hard nodig, omdat er veel

al wankele imago van onze branche en doet geen enkel

mis is in de textielrecycling. “Er is geen transparantie.

bedrijf goed. Wij nemen actief deel in de certificerings-

We wilden gemeenten een soort handreiking geven om

commissie van de VHT om een dergelijke branchebrede

te kiezen voor efficiënte recycling.” Volgens Swinkels

regeling tot stand te brengen. Omdat de VHT hier niet

zijn er zeventien sorteerders die voor certificering in

eerder mee is gekomen en wij als professioneel sor-

aanmerking komen. Vijf bedrijven hebben een certifi-

teerbedrijf ook twee jaar geleden al de behoefte had-

caat, er liggen twee aanvragen op de plank. Swinkels:

den ons met een erkend certificaat te onderscheiden,

“Het hergebruiksrendement van gecertificeerde bedrij-

zijn we destijds op het voorstel van TIS ingegaan.”

ven ligt aantoonbaar op 92 tot 97 procent. Ik geef bedrijven die niet gecertificeerd zijn, het voordeel van de

Een ander geluid komt van inzamelaar Kici. “Ik vind dat

twijfel, maar toon dan aan dat je je zaakjes op orde

TIS gelijk heeft”, zegt directeur Hans Markowski. Kici

hebt. Dat kan alleen in de vorm van certificering.”

levert zijn ingezamelde textiel aan Wieland Textiles en Adatex, twee van de vijf gecertificeerde sorteerders die

12

GRAM

|

februari 2012

De conclusie van I&M dat TIS in zijn correspondentie

suggereert dat het van het ministerie een opdracht

Groep, zegt Swinkels: “Als andere bedrijven op hun

voor het enquête-onderzoek heeft gekregen, deelt hij

verzoek advies en begeleiding aan ons vragen, dan

niet. “Zo staat dat niet in onze brief geformuleerd.”

worden alle onkosten in rekening gebracht. Ook be-

Juist de eerste resultaten van de steekproef bewogen

talen ze een uurtarief. Natuurlijk is het interessant dat

hem direct aan de bel te trekken in brief nummer twee.

zoveel mogelijk bedrijven de certificering aanvragen.

Een vijftiental gemeenten kruiste volgens hem de op-

TIS staat wat dat betreft in de startblokken. Als er meer

tie aan dat hun textiel naar een TÜV-gecertificeerd be-

onkosten komen, worden die in rekening gebracht,

drijf ging. “Bij navraag bij deze sorteerbedrijven bleek

maar uitbreiding van het aantal gecertificeerde sorteer-

dat niet te kloppen. Ze hadden die gemeenten niet als

bedrijven is voor TIS financieel geen vetpot.” Navraag

klant. Daar ben ik van geschrokken.” Een tweede mogelijkheid, aldus de TIS-coördinator, is dat er bedrijven zijn die zich als TÜV-gecertificeerd voordoen. Hij heeft daar geen bewijzen voor. Op één bedrijf na, maar daar wil Swinkels de naam niet van prijsgeven. Hij zegt tachtig formulieren retour ontvangen te hebben. Hij heeft ze niet bij zich, als we hem spreken. Het rapport komt eraan, zegt hij, en wordt begin maart aan alle gemeenten, I&M en de brancheorganisaties VNG en NVRD

Volgens het LAP zit er zo’n 124 duizend ton textiel in het restafval, daarvan is 65 procent geschikt voor producthergebruik of recycling

toegezonden.

Keurmerk Op de pogingen van de VHT tot een branchebrede re-

bij Mariska Zandvliet van de Boer Groep leert dat TIS

geling te komen, reageert Swinkels fel. Hij stelt dat

een factuur heeft gestuurd met daarop de TÜV-kosten

slechts sprake is van een keurmerk. Bovendien, consta-

en wat overige onkosten. “Ik geloof niet dat TIS er fi-

teert hij, wordt er gretig gekopieerd uit de TIS-regeling.

nancieel veel wijzer van geworden is. Onze indruk is

Op een A4’tje laat hij de overeenkomsten zien, maar

altijd geweest dat zij meer waarde hechten aan de idea-

we krijgen het papier niet mee. Volgens de VHT is wel

listische doelstellingen van het transparant maken van

degelijk sprake van een certificering, ook al heeft de

de verschillende stromen in de textielrecycling en het

regeling de naam ‘keurmerk’ meegekregen. De regeling

beschermen van het milieu dan aan financieel gewin.”

zal eveneens worden uitgewerkt door TÜV en in concept worden voorgelegd aan AgentschapNL, NVRD en

Hans Boer van de gemeente Leeuwarden blijft van

VNG om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren.

mening dat Swinkels anderen geen gebrek aan trans-

Een overheidsgoedkeuring is niet nodig, stelt hij ver-

parantie mag verwijten. “TIS moet eerst naar zichzelf

der. “Wij zijn een particulier initiatief dat het milieu

kijken. Met een rapport voor het ministerie schermen

dient. Zelf bezoeken we bedrijven die het certificaat

is pure misleiding.” Volgens Boer kan er uit deze affaire

aanvragen, om te beoordelen of ze ervoor in aanmer-

maar één conclusie worden getrokken. “Er moet een

king komen. Dat is niet altijd het geval.”

gezamenlijke certificering komen of een keurmerk. We kunnen ons in de inzamelmarkt voor huishoudelijk af-

Op de vraag of hij zich heeft laten betalen voor het

val geen verdachtmakingen permitteren, en ook geen

adviseren van de drie sorteerbedrijven van de Boer

twijfels over een goede verwerking.”

■

Afvalinzameling regelen in bouw door Ronald Schalekamp Elke Nederlandse gemeente hanteert een aantal criteria voor de inzet van afvalinzamelmiddelen. Bij nieuwbouw of renovatie moet daarmee in meer of mindere mate rekening worden gehouden door onder meer projectontwikkelaars en ontwerpers. Enkele voorbeelden van de aanpak in Nijmegen, Zwolle en Utrecht.

De gemeente Utrecht onderscheidt voor wat betreft de afvalinzamelmiddelen bij nieuwbouw de Vinex-wijken – zoals Leidsche Rijn – van de inbreidingsgebieden; veelal in de binnenstad. Bij Vinex nieuwbouw ligt een raadsbesluit ten grondslag aan de keuze voor de wijze van afval inzamelen. De grote lijn wordt dus vooraf bepaald en per deelgebied ingericht en gespecificeerd. Ruimte voor afwijken van de criteria – door projectontwikkelaars – is er niet. Wel wordt de investering voor afvalinzamelmiddelen door de gemeente bekostigd.

Glenn Veira, projectmanager – gericht op afvalbeheer – bij Stadswerken van de gemeente Utrecht vertelt: “In Vinex-wijken werd tot voor kort gekozen voor volledig ondergronds inzamelen van glas, textiel, gft- en restafval. Het gft-afval bleek echter te vaak verontreinigd door restafval. Daarom worden voor gft-inzameling vanaf nu weer minicontainers ingezet. Erg jammer, maar de situatie noopte ons ertoe. In Utrecht is het net als overal in Nederland; de scheidingsbereidheid verschilt per deelgebied. Wanneer je dat wilt beïnvloeden, moet je meer middelen inzetten dan uitsluitend communicatie en faciliteiten. We zijn geen diftar-gemeente, maar zouden dat relatief eenvoudig in kunnen voeren.

De vraag is of dat het gewenste resultaat oplevert. Als ik de cijfers ver-

Betaalzak als basis

gelijk, doen we het in Utrecht helemaal niet slecht.”

Het Nijmeegse Afvalbeleid dicteert dat voor de restafvalinzameling in principe met huisvuilzakken wordt

Bij inbreiding mechaniseren

gewerkt. Omdat Nijmegen met gedifferentieerde tarie-

Veira: “Wanneer het gaat om renovatie of nieuwbouw in bestaande

ven werkt, zijn dat de zogeheten betaalzakken. Voor

woongebieden, dan heeft de gemeente de ambitie om de zakken-

de inzameling van gft-afval bij alle laagbouw en grond-

inzameling te mechaniseren. Bepalend voor de keuze is dan het Bouw-

gebonden percelen wordt de groene minicontainer ge-

besluit, dat bijvoorbeeld aangeeft dat bij hoogbouw/gestapelde bouw

bruikt. Fred Aalders, Kwaliteitsadviseur Beheerstrate-

voor een laagdrempelige inzamelmethode gekozen dient te worden.

gie bij de gemeente Nijmegen: “Voor appartementen en

In principe heeft inpandig inzamelen de voorkeur. In overleg met de

bovenwoningen is de vuilniszak vaak lastig, met name

gemeente kan een projectontwikkelaar voor een ander systeem kiezen,

bij hoogbouw. We hebben er geen formeel beleid voor,

zoals ondergronds inzamelen. Daarbij hanteert de gemeente een priori-

maar wanneer de investerende partij – veelal een pro-

teringsnotitie, die de voorkeursvolgorde aangeeft van de verschillende

jectontwikkelaar – enige mate van service wil bieden

inzamelmethoden per type bouw. De investeringskosten zijn altijd voor

door ondergrondse inzameling van restafval, dan kan

de ontwikkelaar. De gemeente neemt de kosten voor inzameling en

dat in overleg. De investeringskosten zijn voor reke-

eventueel onderhoud van een ondergronds systeem op zich.”

ning van de ontwikkelaar. Het gebruiksklare systeem wordt vervolgens door de gemeente (met gesloten

Het is ook mogelijk dat in gezamenlijk overleg wordt besloten voor

beurzen) overgenomen. De verantwoordelijkheid en

een andere wijze van inzameling, aldus Veira. “Dan spreken we van

kosten voor lediging, onderhoud en vervanging zijn

een co-productie. Twee jaar geleden ging de revitalisatie van de wijk

voor de gemeente. Daarmee houden we invloed op

Kanaleneiland van start. Die wijk moest echt een boost hebben, daar

kwaliteit en veiligheid.”

waren alle partijen het over eens. Daar paste een nieuwe manier van afval inzamelen bij. De kosten voor de ondergrondse containers zijn

Het inzamelen van het gft-afval in hoogbouw geschiedt

dan ook door de deelnemende partijen gefinancierd, dus door de wijk,

met de City Bin; een groene kunststof emmer met een

de gemeente en de inzamelaar.”

inhoud van naar keuze 25 of 40 liter. Eens per 2 weken

14

GRAM

|

februari 2012

restafval wordt in zakken in ondergrondse containers

ontwerp

ingezameld. Herbruikbare grondstoffen worden dus bij de burger thuis opgehaald. Restafval brengt men weg.”

Met het nieuwe Grondstoffenplan zet Zwolle in op verdere reductie van de hoeveelheid restafval per inwoner, aldus Horstman. “De doelstelling is 47 kg reductie, waardoor we ruim onder de 200 kg restafval per inwoner per jaar uitkomen. De proef met omgekeerd inzamelen liet zien dat er met name winst te behalen is met het scheiden van kunststof materialen. Er werd jaarlijks zo’n 50 kg kunststof per aansluiting ingezameld. Bij het containersysteem, waarbij mensen het kunststof wegbrengen, is dat ongeveer 12 kg per aansluiting. In de wijk Stadshagen wilden we aanvankelijk een extra container voor kunststof invoeren. Hiertegen kwam echter fel verzet van bewoners, in verband met de ruimte die de containers innemen. Bij het omgekeerd inzamelen heb je geen extra container nodig. Het kunststof gaat in de grijze container en het restafval wordt weggebracht naar een ondergronds systeem.”

Volgens Horstman is diftar niet noodzakelijk om omgekeerd inzamelen tot een succes te maken. “Mensen zijn heel goed te stimuleren om bronscheiding serieus aan te pakken.”

Glenn Veira: “De scheidingsbereidheid van inwoners verschilt per deelgebied.

Wanneer je dat wilt beïnvloeden, moet je kan deze bij de weg worden gezet. De City Bin staat dus wel 2 weken in huis en kan aardig zwaar worden.

Echter, zo zegt Aalders: “De gemeente Nijmegen verplicht niemand gescheiden in te zamelen. We bieden de

meer middelen inzetten dan uitsluitend communicatie en faciliteiten”

vrije keus. Voorheen maakten we binnen de gemeente veel gebruik van de betonnen gft-cocons voor de inzameling van groenafval. De praktijk leerde dat er veel afval naast geplaatst werd, wanneer bijvoorbeeld de

Ruimte voor minicontainers

capaciteit onvoldoende was. Daarom zijn we inmiddels

Na goedkeuring van het nieuwe Grondstoffenplan voor

aangevangen met het verwijderen van alle gft-cocons.

de gemeente Zwolle, zal het omgekeerd inzamelen de

Voor de toekomst willen we bovendien de inzameling

geldende regel voor nieuwbouw zijn. “We wijzen pro-

van glas concentreren bij supermarkten en uitsluitend

jectleiders en woningbouwcorporaties er nadrukkelijk

ondergronds.”

op dat ze in ontwerpen rekening moeten houden met ruimte voor containers. In het systeem voor omgekeerd

Omgekeerd inzamelen Zwolle

inzamelen heb je minicontainers nodig voor bronschei-

De gemeente Zwolle zet in op omgekeerd inzamelen

ding. Natuurlijk zijn er bestaande wijken waar wei-

(Grondstoffenplan, Red.). Na een proefperiode van 2

nig ruimte is voor afvalcontainers, zoals in Zwolle de

jaar in de wijken Dieze en Veerallee moet het omge-

Binnenstad en Assendorp. Daar kijken we naar andere

keerd inzamelen verder over Zwolle uitgerold worden,

oplossingen. Bij hoogbouw kan vaak toch gewerkt wor-

te beginnen in Vinex-wijk Stadshagen. Tom Horstman,

den met een aantal inpandige blauwe containers voor

stedelijk beheerder afval en reiniging bij de gemeente

het papier. Wil een projectontwikkelaar toch perse pa-

Zwolle vertelt: “Bij omgekeerd inzamelen ligt de na-

pier, glas, textiel en restafval ondergronds inzamelen,

druk op bronscheiding in plaats van op restafval. Het

dan komen de kosten daarvoor voor eigen rekening.

papier, gft-afval en kunststof worden met minicontai-

Voor wat betreft het ondergrondse inzamelsysteem zit

ners ingezameld en door de gemeente opgehaald. Het

men vast aan de keuze van onze partner ROVA.” GRAM

|

■

februari 2012

15

G E M EN GDE BE RI CH TE N

Toekomst verpakkingendossier

AFVAL & MILIEU

Landelijke Compostdag op 24 maart

Verplicht afvalscheiding steden

Staatssecretaris Atsma heeft de Tweede Kamer in januari schriftelijk geïnfor-

De inmiddels goede traditie geworden

er voor dat steden worden verplicht afval

meerd over zijn plannen over de toe-

‘Landelijke Compostdag’ vindt dit jaar

te scheiden. Nederlandse huishoudens

komst van het verpakkingendossier van-

voor de zesde keer plaats op zaterdag 24

houden nu gemiddeld vijftig procent van

af 2013. Atsma wil het hergebruik verder

maart. Tijdens de compostdag kunnen

hun afval apart voor hergebruik en recy-

laten groeien en hij wenst ook dat er met

belangstellenden op honderden plaatsen

cling. Gemeenten zijn vrij hun burgers al

nieuwe afspraken een verduurzaming

in het land gratis compost afhalen. Aan

dan niet te stimuleren afval te scheiden.

komt van de verpakkingsketen. De hui-

de compostdag doen tal van gemeente-

Vooral in de grootste steden blijkt de in-

dige overeenkomst loopt eind dit jaar af.

lijke en private afvalbedrijven mee. De

zameling achter te blijven. Als voorbeeld

De staatssecretaris wil nu voor een perio-

vijf jaar geleden begonnen compostdag

noemt de VA Amsterdam waar slechts 0,4

de van tien jaar een totaalpakket van ste-

is een dankbetuiging aan de burgers in

kilo gft-afval per jaar per burger wordt

vige afspraken maken over punten als:

het land die hun groente-, fruit- en tuin-

gescheiden, tegenover Tilburg met 46,8

preventie, verduurzaming, toename van

afval gescheiden aanbieden.

kilo gescheiden ingezameld gft-afval. Als

hergebruik, verantwoordelijkheden rond

De Vereniging Afvalbedrijven (VA) pleit

er niets verandert, is het volgens de VA twijfelachtig of het lukt om het aanbod

van door gemeenten gemaakte kosten.

Inzameling plastic afval uit rivieren

Vervolgens wil hij aan de markt overlaten

Het in Eindhoven gevestigde bedrijf In-

vijftien procent hoger te krijgen.

welke instrumenten worden ingezet om

vestments in Sustainable Innovations

de afgesproken doelen te halen. In zijn

heeft een pilot ontwikkeld voor het inza-

brief dreigt de staatssecretaris dat hij

melen van plastic afval uit rivieren. Deze

Duits afval mogelijk naar Nederland

niet zal aarzelen om de afschaffing van

aanpak moet leiden tot een beperking

Staatssecretaris Atsma heeft na een be-

de verpakkingenbelasting te heroverwe-

van de hoeveelheid plastic afval die in de

zoek aan Berlijn, waar hij sprak met zijn

gen als het niet lukt met het verpakkende

wereldzeeën terechtkomt. Kern van de

Duitse ambtgenote Ursula Heinen, ge-

bedrijfsleven de bekostiging te regelen.

proef is dat plastic afval via een op een

meld dat huishoudelijk afval uit Duits-

schip bevestigd speciaal vangnet in de

land misschien in Nederland zal worden

Eerste brug van gerecycled plastic

rivieren wordt afgevangen. Vervolgens

verwerkt. Eerder werd bekend dat de ko-

wordt het afval op een ponton verwerkt

mende maanden zo’n 200.000 ton afval

In Groot-Brittannië is bij het dorpje Eas-

tot olie. Deze aanpak moet de hoeveel-

uit Napels wordt verbrand in de verbran-

ter Dawyck over de rivier de Tweed, een

heid plastic afval die in de zeeën terecht-

dingsinstallatie van de Van Gansewinkel

brug gebouwd uit gerecycled plastic. De

komt aanzienlijk beperken. Het uitein-

Groep in Rozenburg (ZH). Volgens Atsma

brug is sterk genoeg om zelfs vrachtwa-

delijk doel is de techniek wereldwijd in

heeft Nederland de schoonste verbran-

gens van 44 ton te dragen. Voor de 27

te zetten om zo de bedreigende aanwas

dingsinstallaties van heel Europa en zal

meter lange brug was 50 ton gerecycled

van ‘plastic soep’ te verminderen. De

er zowel in Duitsland en Nederland een

plastic nodig. Een plastic brug heeft een

proef wordt mogelijk gemaakt door het

controle plaatsvinden om te voorkomen

groot aantal voordelen ten opzichte van

ministerie van Infrastructuur en Milieu.

dat bij de verbranding schadelijke stof-

een metalen constructie: in de eerste

Eind van dit jaar worden de resultaten

fen vrijkomen.

plaats de recyclage van tonnen plastic,

van de pilot aan het ministerie gepresen-

maar ze is ook goedkoper, de assembla-

teerd.

zwerfafval en een vergoeding op basis

van herbruikbaar afval in 2015 tien tot

EU wil verbetering recycling e-afval

ge verloopt sneller en het roest niet.

De inzameling en recycling van elektrisch en elektronisch afval (e-afval) in de Europese Unie wordt verbeterd.

Waardevolle grondstoffen uit bijvoorbeeld koelkasten en mobieltjes mogen niet verloren gaan. Het Europees Parlement in Straatsburg stemde onlangs in met nieuwe strenge regels, die al eerder met de individuele EU-lidstaten waren overeengekomen. In 2019 moeten de meeste landen 65 procent inzamelen van het gemiddelde gewicht van

Zie brug van gerecycled plastic

e-goederen op de markt.

16

GRAM

|

februari 2012

OPINIE Van wie is de waarde uit afval?

Wie kan zich nog de lompenboer herinneren? Of de

Gemeenten hadden al een duidelijke rol in het afval:

schillenboer? Misschien heeft u vroeger zelf wel als

het waardeloze of, zo u wilt, het onhygiënische afval.

kleine man of vrouw door de buurt geskelterd om oud

In de afgelopen jaren is daar de rol van grondstof-

papier in te zamelen en dan meteen ook wat metaal,

leverancier bijgekomen. Per deelstroom werd gekeken,

dat leverde leuk wat op tenslotte, mee te nemen? Afval

gesproken, onderhandeld, samengewerkt en werden

is een waardevast product. Maar van wie is die waarde

contracten, al dan niet regionaal, afgesloten. Van een

dan?

bredere, conceptuele aanvliegroute was geen sprake.

Nieuwe initiatieven lijken nu dit hiaat te vullen.

Het zit in de genen van de Nederlander, waarde zien in ogenschijnlijk waardeloze zaken. En wat wordt nu

Afval is grondstof. Wie kent de slogan inmiddels niet.

doorgaans als het meest waardeloos gezien? Juist: af-

Het geeft een omslagmoment weer. Al is het begrip af-

val. Echter, schijn bedriegt. Het gaat om ‘big bucks’.

val hier wellicht te breed. Want wat is het afval? De

En waar geld rondgaat, zijn er veel gegadigden. Dan

reststroom of alles wat de burger afdankt? Veel, een

wordt het van belang om te weten wie de eigenaar is

beetje onze bedrijfstak eigen, wordt beoordeeld aan de

van dit waardevolle goedje. Op zich vreemd want wie

hand van de manier waarop we het inzamelen. Vanuit

wil perse eigenaar zijn van iets wat geld kost? Maar

een beleidsmatig of mogelijk zelfs financieel kader kan

misschien gaat ook hier ook de aloude wetmatigheid

het wellicht heel anders. Consumenten krijgen steeds

op van ‘wie betaalt bepaalt.’

vaker betaald voor de door hun ingeleverde afvalstromen. Uiteenlopende initiatieven, die de stad of regio

Wat is de bron van het afval? Waar ontstaat afval? Bij

zien als een potentieel te ontginnen gebied, ook wel

de burger zullen velen zeggen. En de burgers zijn van

city-mining genoemd, schieten als paddenstoelen uit

ons, zullen dan de gemeenten roepen. De consument

de grond. Afval wordt dan ook meer en meer gedefi-

dankt iets af, zeggen de producenten, en dan zijn wij

nieerd als datgene wat financieel niet interessant is of

aan de beurt. Wat is waar? Waarschijnlijk ligt de waar-

geen positieve opbrengst kent.

heid ergens in het midden. Duidelijk is wel dat hierin de afgelopen periode veel is veranderd. De producenten-

Komt toch weer de vraag naar voren: wie is eigenaar

verantwoordelijkheid heeft hier uiteraard bij geholpen.

van het afval? In veel inzamelcontracten staat expliciet aangegeven wie op welk moment het eigendom

Van oudsher werd al vanuit twee invalshoeken naar de

heeft. Tot aan de poort van het inzamelbedrijf of tot

totale afvalstroom gekeken. Wat levert het meeste op

het overlaadmoment of tot het hek van de verbrander.

en wat mag het minste kosten. Vanuit de zorgplicht

Of vanaf het moment dat de inwoner het aan de straat

om de bevolking te behoeden voor onhygiënische toe-

heeft gezet? Als afval een waardevolle grondstof is,

standen, kreeg de gemeente de taak toebedeeld om

wordt de slag om het eigendom alleen maar heviger.

het afval van de straat te halen. Let wel, het afval.

De producenten, particuliere inzamelaars, gemeenten,

Lompenboeren of andere zzp’ers, die waardevolle stro-

detaillisten, consumenten en inwoners gaan allen voor

men innamen, bestonden toen ook al. In de jaren die

dezelfde buit.

volgden namen de gemeenten hun rol steeds serieuzer en werden zij niet alleen inzamelaar maar ook grond-

Wie trekt dan aan het langste eind? Uiteindelijk is het

stofdealer. Zeker ook omdat, denk aan oud papier, be-

altijd de inwoner die kan en zal bepalen wat hij met

paalde stromen afval geld opleverden. Hiermee konden

zijn afgedankte goederen en afvalstromen doet. De-

de burgers, al of niet in verenigingsverband, financieel

gene die het de burger het makkelijkst maakt of finan-

tegemoet gekomen worden.

cieel het meeste biedt, is dan spekkoper.

De focus kan per deelstroom nog wel eens verschui-

Marc Veenhuizen, senior beleidsadviseur afval,

ven. Oud papier is al een ‘oude’ stroom, gft-afval werd

gemeente Apeldoorn

■

pas echt als fractie opgepakt na de verplichting in 1994 (een enkele schillenboer daargelaten). Kunststoffen behoeven geen verdere toelichting.

GRAM

|

februari 2012

17

Eindhoven tevreden over ondersteuning van Gemeente Schoon door Laurent Chevalier Ondanks allerlei campagnes geven gemeenten jaarlijks nog steeds miljoenen euro’s uit – een voorzichtige raming spreekt van 200 miljoen – om zwerfafval op te ruimen. Is het bestrijden van zwerfafval ‘vechten tegen de bierkaai’? Of is het samen met Gemeente Schoon een kwestie van lange adem, zoals gemeenten blijven hopen. Een relaas uit Eindhoven. In de volgende GRAM de ervaringen uit Tiel.

Gemeente Schoon – een project van Agentschap NL,

aangeven, want wij werken voor de reinigingswerk-

VNG en NVRD – houdt er in ieder geval de moed in. Ge-

zaamheden met een beeldbestek, uitgaande van niveau

meente Schoon ondersteunt en adviseert gemeenten

B. De aannemer aan wie het werk is uitbesteed, is vrij

al enkele jaren op allerlei mogelijke manieren over de

in z’n aanpak, zolang het eindbeeld maar voldoet aan

aanpak van zwerfafval. Het is inderdaad ‘een kwestie

de afgesproken norm. Omdat er wordt gewerkt met

van lange adem hebben’, klinkt het in het Utrechtse

een integraal bestek is de aannemer ook vrij om werk-

kantoor van het Agentschap en ‘Als je niks doet, loopt

zaamheden te combineren. Zo zal zwerfvuil vaak in

het zeker uit de hand’. Op de vraag aan ir. Arjan uit het

één keer worden opgeruimd bij het schoffelen van een

Broek, adviseur openbare ruimte bij de gemeente Eind-

plantenvak of plantsoen. Wij houden jaarlijks een inwo-

hoven, hoe ernstig zwerfafval wordt ervaren, luidt het

nersenquête, waarbij ook wordt gevraagd hoe tevreden

veelzeggende antwoord: “Het is een flink probleem.

de bewoners zijn over het onderhoud van de openbare

Zwerfafval scoort al jaren hoog in de ergernissen top

ruimte. Zwerfafval is daarbij een specifiek onderwerp.

tien in deze gemeente. Zwerfafval vervuilt het straat-

Ondanks het feit dat de tevredenheid van de bewoners

beeld en het is bovendien schadelijk voor het milieu.

op het gebied van zwerfafval nog niet voldoet aan de

Maar het is zeker zinvol om de strijd niet op te geven.”

doelstellingen – een tevredenheid van minimaal 65% –

In Tiel zegt Ron Lamain, teamleider Realisatie en Uit-

is er de afgelopen jaren wel een positieve lijn zichtbaar.

voering: “Wij zijn bezig met de uitvoering van een spe-

Dat geeft aan dat onze aanpak vruchten begint af te

ciaal maatwerkplan, dat is opgestart en uitgezet door

werpen. Toen we in 2003 begonnen met meten, was

Agentschap NL.” Zowel in Eindhoven als Tiel is er lof

slecht 39% van de bewoners tevreden. In 2009 was dit

voor de aanpak van Gemeente Schoon: in songfestival-

47%, in 2010 53% en in 2011 55%. Voor mij betekent dit

termen: ‘ten points’.

dat de diverse zwerfafvalprojecten en de wijzigingen in ons beeldbestek, zoals meer inzet op hotspots en de

De kosten voor het verwijderen van zwerfafval worden geraamd op 200 miljoen euro

verplichting om bepaalde zaken zoals snoeien en opruimen in één werkgang uit te voeren, een duidelijk zichtbaar effect hebben op het aanzien van de openbare ruimte. Aan de andere kant komt het helaas toch nog steeds voor dat ergens een afgedankt bankstel of ander materiaal op straat ligt, terwijl de inwoners alle rommel gewoon gratis kunnen afvoeren naar de milieustraat.”

Positieve lijn

18

Op de vraag tegen welke zwerfafvalproblemen Eind-

Over de werkrelatie met Gemeente Schoon zegt Uit het

hoven aanloopt, antwoordt Uit het Broek: “Bij ons lig-

Broek: “Via die route zijn we in contact gebracht met

gen de knelpunten op verschillende vlakken, zoals

adviesbureaus (MWH en De Jonge Milieuadvies) die erg

snoeproutes rondom scholen en het bijplaatsen van

behulpzaam zijn en ons zeer professioneel ondersteu-

afvalzakken bij inzamelpunten in woon- en winkel-

nen. Zij leveren echt maatwerk. Bovendien is de betrok-

gebieden. Zwerfafval vervuilt het straatbeeld en het

kenheid van de medewerkers groot. Op vaste momen-

opruimen is kostbaar. Hoe kostbaar precies kan ik niet

ten is er ook een terugkoppeling met Agentschap NL in

GRAM

|

februari 2012

de vorm van bijvoorbeeld een verslaglegging. Al met al ervaar ik de samenwerking als zeer prettig.”

Actuele uitvoeringstrajecten In de loop van vorig jaar is Eindhoven begonnen met twee zogeheten uitvoeringstrajecten, die dit jaar worden vervolgd. Uit het Broek vertelt dat het in beide gevallen gaat om school- en winkelomgevingen waar de focus ligt op de snoeproutes. “We proberen de jeugd bewust te maken van de overlast die ze veroorzaken als ze snoepverpakkingen zomaar op straat gooien. Dat doen we door de scholen op een actieve manier bij de aanpak te betrekken. Bijvoorbeeld door het organiseren van een opschoondag. Daarnaast inventariseren we de mogelijkheden van bijvoorbeeld maatschappelijke stages.” Via deze projecten wil Eindhoven de specifieke zwerfafvalproblematiek rond scholen en winkels inventariseren en daarvoor passende oplossingsrichtingen vinden, zodat gerichte acties kunnen worden ondernomen. Uit het Broek: “Met deze aanpak willen wij de tevredenheid van omwonenden verhogen en het kwaliteitsniveau B waarborgen. In ons beheersgebied is dat niveau de standaard waar wij naar streven. Wanneer dit

Arjan Uit het Broek (rechts op de foto): “De bestrijding van zwerfafval maakt onder-

kwaliteitsniveau niet wordt gehaald, is extra ingrijpen

deel uit van ons integraal onderhoudsplan, waarbij wij nadrukkelijk gebiedsgericht

noodzakelijk om niet verder in kwaliteit af te zakken.”

werken. Iedere plek vraagt immers om een eigen aanpak.” Links op de foto: Renso Vonk, locatiemanager van ‘De Eindhovense School’. (foto Jos Lammers)

De aanpak van Eindhoven bestaat uit een inventarisatie en analyse van de zwerfafvalproblematiek. Daarbij ko-

derhoudsplan, dat op basis van beeldkwaliteiten wordt

men tal van zaken aan de orde als: gebiedsafbakening

aangestuurd en beheerst. Wel wordt elk jaar bekeken

en gebiedskenmerken, beleid, organisatie en sturing,

wat de meest effectieve aanpak is.

schoonheidsgraad, inrichting en voorzieningen (afval-

Activiteiten die jaarlijks in het programma zitten, zijn

bakken), reinigingsinzet, participatie van scholen en

onder andere: zwerfafvalprojecten waarbij bewoners,

overige actoren in de omgeving, communicatie en edu-

ondernemers, eventueel ook scholen en de gemeente

catie en tenslotte regelgeving en handhaving. Op basis

onderzoeken hoe de problematiek gezamenlijk kan

van die analyse formuleert de gemeente oplossings-

worden aangepakt, bijvoorbeeld door opschoonacties

richtingen, waarbij globaal een tijdspad voor de uitvoe-

in de wijken en een actie als de ‘Blik opzij’. Dat is een

ring wordt vastgesteld. Op de vraag wat de aanpak van

veegactie waarbij bewoners hun auto wegzetten op

zwerfafval voor de gemeente betekent op organisato-

een door hun zelf gekozen tijdstip, waarna de veeg-

risch gebied, antwoordt Uit het Broek: “Jaarlijks stellen

wagen langskomt. Verder schouwen we buurten samen

we aan het begin van het jaar een aantal nieuwe zwerf-

met de inwoners. Door al deze activiteiten proberen

afvalprojecten vast. Deze nemen we op in de werkplan-

we de bewustwording van de bevolking te verhogen.”

nen zodat de uitvoering ook is gewaarborgd. Naast de

Op de vraag welk advies Uit het Broek zijn collega’s in

financiële ondersteuning via Gemeente Schoon moeten

den lande wil geven bij de bestrijding van zwerfafval

we uiteraard ook uren inzetten die voor onze eigen re-

luidt het stellige antwoord: “Pak het probleem integraal

kening komen. Per project stellen we een budget vast,

aan! Let op kansen en probeer vooral zaken samen te

waarin ook kosten zijn opgenomen voor relatief kleine

brengen. In Eindhoven spelen de wijkcoördinatoren

ingrepen, zoals het bijplaatsen of verplaatsen van een

daar een essentiële rol in. Zij zijn onze ogen en oren in

afvalbak of in uitzonderlijke gevallen het ondergronds

de wijk. Signalen die via hen binnenkomen, proberen

brengen van afvalcontainers. Structurele herinrichting

we op te pakken en meteen te combineren met andere

van een gebied valt hier uiteraard niet onder.”

aanverwante zaken die spelen. En tot slot: faciliteer daar waar mogelijk en in juiste proporties. Vooral te-

Gebiedsgericht werken

genwoordig, waar veel gemeenten te maken hebben

Uit het Broek benadrukt dat de aanpak van zwerfafval

met bezuinigingen, moet je goed overwegen wat je

al jarenlang structureel is ingebed in het beheer en on-

wel meteen doet en wat niet. Werk vooral ook gebieds-

derhoud van de openbare ruimte. “De aanpak van het

gericht. Probeer dus niet projecten direct over de ge-

zwerfafval maakt onderdeel uit van het integraal on-

hele gemeente uit te rollen, maar lever maatwerk.”

GRAM

|

■

februari 2012

19

NI J MEEGS H UIS VAN OV E RV LOE D D U RFT TE VRA G E N

‘Er komt geen euro aan te pas’ door Karin Giesen

Artist impression

We hebben meer spullen, ideeën en toegang tot hulp dan we zelf nodig hebben en gebruiken. Deze sociale overwaarde wordt in Nijmegen gebundeld tot het Huis van Overvloed, een project waarbij overvloedige materialen, ideeën en hulp worden ingezet om een volledig recyclebare werkplek te bouwen.

De initiatiefnemers willen met het Huis van Overvloed laten zien dat het mogelijk is om, zonder geld, een plek te realiseren die anderen inspireert zelf iets waar te maken wat misschien eerder niet mogelijk leek.

Het Huis van Overvloed wordt een co-work- en ont-

overwaarde een co-werkplek te realiseren? Tijdens de

moetingsplek voor bedrijven, overheden, studenten en

korte wandeling terug naar huis, na ons gesprek, zag

particulieren die willen werken aan duurzaamheid en

ik buiten her en der pallets en stoeptegels liggen.”

maatschappelijke verbinding. Het initiatief komt van 7

Deze materialen, die we blijkbaar in overvloed hebben,

Days of Inspiration, een landelijk netwerk van vrijwil-

inspireerden Van Tongeren tot het maken van een ont-

ligers die met sociale overwaarde maatschappelijke ini-

werp op basis van onder meer 1200 pallets en 2500

tiatieven realiseren die een blijvende waarde brengen.

stoeptegels. “Het is echt een uniek project, juist vanwe-

7 Days of Inspiration is geïnspireerd op het clean up

ge het bouwen op basis van sociale overwaarde. Dat is

project in Estland, waarbij 50.000 mensen in één dag

wezenlijk anders dan andere projecten met gerecycled

het hele land opruimden.

materiaal.” Van Tongeren investeert de tijd en kennis die hij ‘over’ heeft, geschat op ongeveer één dag per

Gek idee

week, in het project. In de praktijk is hij er overigens

De Nijmeegse architect Ralf van Tongeren is ontwerper

momenteel meerdere dagen per week druk mee.

van het Huis van Overvloed. “In augustus 2010 werd

20

ik benaderd door initiatiefnemer Juul Martin met een

Omarmd

‘gek idee’: met een aantal mensen, vrije tijd en restan-

De initiatiefnemers zaten al snel om de tafel met de

ten hout had Martin al eens een tafel in elkaar gezet.

gemeente Nijmegen. Want er moest natuurlijk eerst

Zou het mogelijk zijn om met een dergelijke (sociale)

een geschikte locatie komen. Die was snel gevonden;

GRAM

|

februari 2012

Groen Links wethouder Jan van der Meer stelde voor

van citymarketing.” Hij ziet het initiatief voor het Huis

om het Huis van Overvloed te realiseren in het dijk-

van Overvloed in Lent dan ook vooral in het kader van

terugleggingsgebied in Lent. De wethouder heeft het

placemaking. “Er moet reuring ontstaan in dit gebied,

project echt omarmd, aldus Van Tongeren. Niet in de

mensen moet hier naar toe willen. Er is overigens nu

laatste plaats omdat het project heel mooi past bin-

al veel nationale én internationale belangstelling voor

nen het veelomvattende gebiedsontwikkelingsplan

het plan en alle bouwactiviteiten die daarmee samen-

‘Nijmegen omarmt de Waal’, dat de komende 15 jaar

hangen.”

gerealiseerd wordt. De Waal bij Nijmegen krijgt meer ruimte door de dijk zo’n 350 meter landinwaarts te

Organisch plan

verplaatsen. In het nieuwe buitendijkse gebied wordt

Het plan voor het gebied rond de Waal is tot in de punt-

een grote nevengeul gegraven. Hierdoor ontstaat een

jes vastgelegd. Het Huis van Overvloed daarentegen,

eiland in de Waal en een uniek rivierpark in het hart van

is een dynamisch en vooral organisch plan dat onder-

Nijmegen met ruimte voor wonen, recreatie en cultuur,

tussen al wel zo’n tien keer is gewijzigd. Zo was de

water en natuur.

constructie van het huis eerst van staal. Dit materiaal is echter kostbaar en zeer gewild. Dat maakt de kans op

Tijdelijke bestemming

overwaarde wel heel gering. Van Tongeren: “Dit is echt

Het Huis van Overvloed is opgenomen in het bestem-

een andere manier van werken dan we gewend zijn

mingsplan voor het gebied, maar krijgt wel een tijde-

in ons dagelijks werk. Ik ben nu, samen met collega-

lijke bestemming. Over zes jaar – misschien iets langer

architecten, aan het onderzoeken of we de principes

– als het eiland bebouwd gaat worden, moet het huis

van het Huis van Overvloed ook met professionele par-

verdwijnen. In het definitieve bestemmingsplan is vast-

tijen in kunnen zetten. Ook met de planning van het

gelegd dat er een bouwwerk voor bijzondere doelein-

bouwproces gaan we flexibel en creatief om. Als we

den mag komen. Van Tongeren: “Het bestemmingsplan

alle materialen en materieel hebben én er is elke dag

bood eerst alleen ruimte aan een paviljoen van 50 m2

een bezetting van vijf á zes mensen, dan moeten we

en 3 meter hoog. Ons plan behelst een bouwwerk van

het huis zo’n zes weken kunnen bouwen. Zijn er toch

150 m2 en 5 m hoog. Gelukkig was er de mogelijkheid,

minder mensen beschikbaar, dan passen we onze plan-

en vooral ook bereidheid bij de gemeente Nijmegen,

ning aan. Deze flexibiliteit is een essentieel uitgangs-

om dit aan te passen”, aldus Van Tongeren. “Als het

punt van het project. Anders werkt het niet.”

bestemmingsplan is goedgekeurd, kunnen wij onze bouwaanvraag indienen. We verwachten geen problemen, want er is goed en veelvuldig overlegd over mogelijke knelpunten met onder meer de coördinator van de bestemmingsplannen en de afdeling bouwen & wonen van de gemeente.”

Durf te vragen Wethouder Van der Meer vindt de gedachte achter het Huis van Overvloed aansprekend: “Nederland is een rijk land met veel overwaarde. Waarom zou je zelf spullen aanschaffen die er al in overvloed zijn? En de gedachte erachter – er moet om de benodigde spullen gevraagd worden – werkt ook. Het idee van ‘durf te vragen’ (www.durftevragen.com) komt voort uit het feit dat

Jan van der Meer: “Nederland is een rijk land met veel overwaarde. Waarom zou je zelf spullen aanschaffen die er al in overvloed zijn? En de gedachte erachter – er moet om de benodigde spullen gevraagd worden – werkt ook.”

mensen niet meer durven te vragen. Dat merk je ook in het sociale domein. Er zijn best mensen bereid iets voor hun omgeving te doen, om bijvoorbeeld eens per

Positieve energie

week boodschappen te doen voor een buurman die

“Het beheer van het Huis moet nog verder uitgewerkt

slecht ter been is, maar het wordt hen niet gevraagd.

worden, we zijn nu eerst gericht op het bouwen. Er

Dat gebeurt binnen dit project wel. Er hoeft geen sub-

zijn al wel volop ideeën over zaken als het aanleggen

sidie bij, sterker nog, er komt geen euro aan te pas!”

van een moestuin, het maken van compost uit afval.

We hebben ook de ambitie het regenwater op te slaan

Placemaking

en te hergebruiken. Ook een volledig ontkoppeld riole-

De gemeente wil graag in het Huis van Overvloed een

ringssysteem, op basis van een helofytenfilter, wordt

informatie- en ontvangstruimte inrichten voor bezoe-

overwogen. “Of dat allemaal lukt”, geeft Van Tongeren

kers van het plangebied. Van der Meer: “We willen het

aan, “zal afhangen van de knowhow die we straks in

ontwikkelingsplan volop gaan vermarkten in het kader

huis hebben. We willen zoveel mogelijk zelfvoorzie-

GRAM

|

februari 2012

21

nend zijn, dus nagenoeg geen kosten maken voor gas, water en licht. Met de 20m2 aan zonnepanelen die we al hebben, kunnen we veel van onze energiebehoefte afdekken.”

Het is de bedoeling een energiepositieve (werk)plek te maken.

Dat moeten we niet te letterlijk nemen, legt Van Tongeren uit.

“Dit project levert veel positieve energie op; die willen we vasthouden en verder brengen.”

Open source Het Huis van Overvloed werkt met open source energietechnieken. Dat wil zeggen dat er energievoorzieners gemaakt worden met materialen die over zijn. De Rocketstove bijvoorbeeld. Dat is een hoogrendementskachel die bestaat uit twee in elkaar

Fulltime

geplaatste olievaten en een tussenruimte die gevuld is met zand. Of een heliostaat, een constructie met spiegels die aan de noord buitenzijde van het gebouw komt te staan. Daarmee

Wij zijn op zoek naar een

creëer je als het ware een tweede zuiden. De spiegels kaatsen licht en warmte naar binnen. Deze ideeën, en alle tekeningen en handleidingen die erbij horen, zijn voor iedereen toegankelijk.

Daarom is het open source. Ook de principes van het Huis van Overvloed zijn allemaal op het internet te vinden.

Teammanager Afvalbrengstations en Planning & Transport

Afval Van Tongeren moet bekennen dat er over het afval naar aanleiding van het dagelijks gebruik van het Huis nog niet is nagedacht. “We verwachten echter niet dat dit veel zal zijn. Dat geldt ook voor het bouwafval. Alles is tot in detail bekeken en berekend, we vragen ook niet meer dan we nodig hebben. En we werken vooral met vaste elementen, waarvan we precies de aantallen en afmetingen weten. In reguliere bouwprocessen wordt vaak met kengetallen en vierkante meters gerekend.”

Overigens is de Nijmeegse afvalinzamelaar Dar erg enthousiast over het Huis van Overvloed. Het bedrijf heeft dan ook al laten weten dat het zeker wil meewerken aan dit initiatief. Hoe de Dar

Bij Irado in Schiedam werken circa 300 mensen in de sectoren Afvalbeheer en Beheer Openbare Ruimte. Irado is volop in beweging, zo zijn we intensief bezig met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor de sector Afvalbeheer zijn we op zoek naar een ervaren teammanager voor de afdelingen Afvalbrengstations en Planning & Transport. Iemand die mee kan bewegen en graag een belangrijke bijdrage wil leveren aan het afvalmanagement.

precies gaat bijdragen, dat wordt nog onderzocht …

Meer lezen over het Huis van Overvloed?

Kijk op www.huisvanovervloed.nl.

■

Als Teammanager kom je in aanraking met alle aspecten van de afvalbranche, met zowel de huisen de bedrijfsmatige vuilophaaldiensten als de afvalbrengstations in de regio waarin wij werken, met name Schiedam, Vlaardingen en Lansingerland.

Heb je een HBO-diploma, bij voorkeur Logistiek of Bedrijfseconomie, minstens 5 jaar relevante werkervaring en ben je die gemotiveerde duizendpoot die we zoeken? Kijk dan op www.irado.nl voor meer informatie over taken, voorwaarden en sollicitatie.

Voor meer informatie over de functie kan je ook contact opnemen met Jaap Kamp, Manager Afvalbeheer, telefoon 010 631 5503. www.irado.nl

Compleet naar wens Aan de verlanglijst met de benodigde materialen is al voor een groot deel voldaan

nieuws Tekst: Bas Peeters

NVRD bezoekt Vlaanderen

of het optimaliseren van de huidige werk-

met elkaar te vergelijken kunnen er aan-

Op 10 en 11 januari hebben zo’n 30

wijze. Voor het bereiken van 65% herge-

bevelingen worden gedaan die tot vermin-

NVRD-leden een werkbezoek gebracht

bruik zijn echt vernieuwingen nodig. De

dering van CO2- of fijnstof-emissies leiden.

aan Vlaanderen. Allereerst werd de groep

vele innovatieve pilots die op de thema-

Het onderzoek heeft een aantal praktische

in het stadskantoor van Kortrijk ontvan-

dag zijn gepresenteerd, bieden hiertoe

factsheets en een afwegingskader opgele-

gen. In het programma stond de wijze

kansrijke mogelijkheden. De werkgroep

verd. Voor meer informatie kunt u contact

centraal waarop Vlaanderen erin is ge-

die, onder leiding van de NVRD het ad-

opnemen met Christine Waasdorp (waas-

slaagd om de hoeveelheid huishoudelijk

vies aan de staatsecretaris voorbereidt zal

dorp@nvrd.nl) of Peter Kerris (kerris@

restafval met zo’n 100 kg terug te drin-

eind maart met resultaten komen.

nvrd.nl)

gen tot een niveau van gemiddeld ca.

150 kg per inwoner.

NVRD website

foto: Ton Versteeg

Handreiking plaagdierbestrijding

De nieuwe NVRD website is on-line. Nog steeds

De eikenprocessierups, de zwarte rat

onder de vertrouwde url www.nvrd.nl, maar

en de kakkerlak, wie kent ze niet? Ze

met een totaal vernieuwde vormgeving en

komen in Nederland steeds meer voor

geactualiseerde inhoud. De belangrijkste

en bestrijding van deze plaagdieren is

doelstelling van de nieuwe website is het

lastig door de grote hoeveelheden en

toegenomen

de resistentie tegen biociden. Daar-

van de website krijgen informatie op maat

naast komen steeds meer soorten

en zullen ervaren dat het vinden van rele-

plaagdieren voor. Mensen ervaren

vante publicaties en achtergrondinformatie

plaagdieren snel als hinderlijk en leg-

sterk is verbeterd. De website bestaat uit

gebruiksgemak.

Bezoekers

gen hun klachten bij de gemeente

een openbaar deel dat voor iedereen toe-

Een stelsel van heffingen en subsidies,

neer. Maar waar bent u, als gemeente,

gankelijk is. Hier vindt de bezoeker alge-

gecombineerd

wijdverbreide

verantwoordelijk voor? Antwoord op

mene informatie over de NVRD, informatie

toepassing van diftar heeft aan de ba-

die vraag kunt u vinden in de hand-

over diverse dossiers, vacatures en natuur-

sis van dit succes gestaan. De volgende

reiking plaagdiermanagement. In op-

lijk nieuws. Daarnaast kent de website een

dag stond in het teken van producenten-

dracht van de NVRD heeft de Has Ken-

besloten deel, speciaal voor NVRD-leden. Le-

verantwoordelijkheid

verpakkin-

nistranfer alle verantwoordelijkheden

den komen op het ledennet door op de web-

gen en andere deelstromen. Hoewel de

voor u op een rij gezet. Leden van de

site aan de rechterzijde in het groene blok

Vlaamse wetgeving verschilt van die in

NVRD kunnen de handreiking vinden

in te loggen. Zij kunnen met hun huidige

Nederland, zijn de problemen waar we

op het ledennet. Voor meer informa-

gegevens inloggen. NVRD leden kunnen na

elk tegenaan lopen in de uitvoering toch

tie neem contact op met Peter Kerris

inlog hun lidmaatschapsgegevens inzien en

grotendeels dezelfde. De uitwisseling

(kerris@nvrd.nl of Christine Waasdorp

wijzigingen aan de vereniging doorgeven.

werd afgerond met een bezoek aan een

(waasdorp@nvrd.nl).

NVRD stimuleert leden hier gebruik van te

met

de

voor

sorteerinstallatie voor verpakkingen en

maken, want hierdoor kunnen zij informatie

aan een milieustraat. Zowel inhoudelijk

op maat aanbieden en in contact komen met

als sociaal was het werkbezoek zeer ge-

Schone Voertuigtechnieken

slaagd.

In februari heeft de Hogeschool Arnhem

andere professionals.

Nijmegen (HAN), afdeling Autotechniek, Geslaagde themadag Ambities voor

in opdracht van de NVRD

huishoudelijk afval

Schone Voertuigtechnieken uit 2006 ge-

het rapport

7 mrt

Redactiecommissie GRAM

Met 220 bezoekers en vele interessante

actualiseerd.

7 mrt

werkgroep Huishoudelijk Afval

presentaties kijken we terug op een zeer

schone technologieën’ zijn verschillende

15 mrt Bestuursvergadering

geslaagde themadag ‘Ambities voor huis-

nieuwe technieken en brandstoffen on-

21 mrt commissie KAM

houdelijk afval’ van afgelopen 8 februari.

derzocht zoals: Biodiesel, Gas to Liquid

21 mrt commissie Afvalpreventie

Voor iedereen is duidelijk dat de gestelde

(GTL) diesel, gasaandrijvingen (CNG en

28 mrt werkgroep Huishoudelijk Afval

doelstellingen zeer ambitieus zijn en dat

LNG) en biobrandstoffen (LBG en CBG).

29 mrt commissie Markt & Overheid

we er niet komen met het huidige beleid

Door een aantal kritische beslisfactoren

In het ‘Beslissingskader

GRAM

|

februari 2012

Agenda

23

C O M MISSIE AFVALPRE V E N TIE G A AT H A ND RE IK ING E N B IE D E N

‘Afvalpreventie heeft iets ongrijpbaars’ door Ans Aerts De commissie Afvalpreventie van de NVRD timmert nu ruim een

lopen jaar uitvoerde gericht op de bestrijding van on-

jaar aan de weg. Het onderwerp ‘afvalpreventie’ leeft onder de

gewenst reclamedrukwerk. Als iedereen een ‘Nee-nee’

NVRD-leden. “Maar tegelijkertijd heeft het iets ongrijpbaars.

sticker zou hebben, hoeft er geen reclamedrukwerk

We zien het als een uitdaging om dit onderwerp meer inzichte-

meer verspreid te worden en is er dus minder afval.

lijk te maken”, zegt Jan van Delft, voorzitter van de commissie.

Sommige consumenten hebben echter wel behoefte aan reclamefolders. Van Delft: “Zij zouden ook gebruik

“Afvalpreventie is er op gericht om

kunnen maken van websites waar ze deze folders, die

minder afval te krijgen. Dat heeft

normaal gesproken via de brievenbus binnen komen,

iets spannends, want de NVRD be-

digitaal kunnen inzien en waar ze zich op kunnen

staat in feite bij de gratie van afval.

abonneren. Dit is een onderwerp waar de commissie in

De leden houden zich bezig met het

2012 verder mee aan de slag gaat.”

inzamelen van afval en doen dit op een zo slim mogelijke manier, zodat

Repaircafés

er zoveel mogelijk hergebruikt kan

In het afgelopen jaar heeft de commissie Afvalpreven-

worden. Wat dat betreft zitten we op

tie zich gericht op verkenning van haar werkveld en

een raar snijvlak, want de commissie

gekeken op welke gebieden er mogelijkheden voor

houdt zich daar juist niet mee bezig,

afvalpreventie zijn. Het aandachtsveld is toen afge-

maar zit op het traject dat daar aan

bakend met gescheiden inzameling, zoveel mogelijk

voorafgaat”, aldus Van Delft. In de

hergebruik en vermindering van de hoeveelheid rest-

Jan van Delft, voorzitter NVRD

praktijk betekent dit dat vroeg in de

afval. De commissie Afvalpreventie werkt hiervoor ook

commissie Afvalpreventie

keten wordt gekeken wat de moge-

samen met de commissie Inzameling & Recycling van

lijkheden zijn om te voorkomen dat iets afval wordt.

de NVRD. Ook organiseerde de commissie in novem-

Doel van de commissie Afvalpreventie is handreikin-

ber 2011 de Afvalpreventie Demo Dagen in het kader

gen bieden aan de leden van de NVRD om in de eigen

van de Europese Week van de Afvalvermindering. Van

werkomgeving iets te kunnen bereiken op het gebied

Delft: “We hebben toen zoveel mogelijk initiatieven op

van afvalpreventie. “Met specifieke acties proberen we

het gebied van afvalvermindering en -preventie voor

het thema concreet te maken. Het woord ‘proberen’ is

het voetlicht gebracht.” Een voorbeeld hiervan zijn de

hierbij belangrijk, omdat afvalpreventie zo ongrijpbaar

repaircafés, waar burgers bij elkaar komen om elek-

is”, aldus Van Delft.

trische apparaten die kapot zijn, te repareren. Daarna

Reclamedrukwerk Behalve dat het thema ongrijpbaar is, ligt het soms ook gevoelig. De fase waarin het meest effectief kan worden gewerkt aan afvalpreventie is bij het ontwerp van een product. Hier ligt dus een taak voor de producent.

Van Delft: “Dan kom je terecht op het terrein van de producentenverantwoordelijkheid en dat is toch behoorlijk beladen. Veel producenten willen zelf bepalen in hoeverre ze zich bezighouden met de herbruikbaarheid van materialen en willen hier niet door anderen op worden aangesproken.” Afvalpreventie hoeft echter niet altijd terug te grijpen op het productieproces. Er zijn ook andere acties mogelijk die leiden tot minder afval en die NVRD-leden zelf kunnen uitzetten. Zo was één van de verkenningen die de commissie in het afge-

24

GRAM

|

februari 2012

kunnen ze weer opnieuw gebruikt worden. Bijeffect

form voor heel Nederland. In 2012 gaat de commissie

van de organisatie van de Afvalpreventie Demo Dagen

Afvalpreventie aan de samenwerking met Afvalvrij.nl

was dat de commissie Afvalpreventie zichtbaarder is

meer inhoud geven, samen met de commissies Inzame-

geworden. Ook in 2012 gaat de commissie aan de slag

ling & Recycling en Communicatie & PR van de NVRD.

met de organisaties van de Europese Week. Door het etaleren van initiatieven wil de commissie afvalpre-

Kippen

ventie tastbaarder maken. “Bij afvalpreventie heb je

Het jaar 2012 zal ook in het teken staan van een dui-

het over consumentengedrag en over producentenge-

delijkere afbakening van het terrein van de commissie

drag, maar niet over het opzetten van een infrastruc-

Afvalpreventie. ‘Afval is grondstof’ en ‘Afval bestaat

tuur voor afvalinzameling, waar de NVRD-leden goed

niet’ zijn inmiddels gevleugelde uitspraken in de afval-

in zijn. Ze worden wel steeds beter in het beïnvloeden

wereld. De initiatieven op dit terrein, hebben meestal

van consumentengedrag, maar dat is niet het primaire

betrekking op het streven naar een zo laag mogelijk

aandachtsveld. Toch leeft het thema ‘afvalpreventie’ al

percentage restafval. Van Delft: “En dan stuit je meteen

jaren bij de leden. Bovendien prijkt preventie bovenaan

weer op de vraag: gaat het hierbij om afvalpreventie

op de Ladder van Lansink”, licht Van Delft toe.

of is het toch gescheiden inzameling en hergebruik?”

De commissie Afvalpreventie wil vooral insteken in de fase vóórdat afval ontstaat

Zo zet de gemeente Druten bijvoorbeeld zwaar in op een nog sterkere verlaging van het restafval. Zoveel mogelijk afvalstromen worden gescheiden en het restafval wordt niet meer opgehaald. Het is de taak van de burger om dit zelf naar een verzamelcontainer te brengen. “Dit soort initiatieven raakt aan wat de commissie Afvalpreventie wil, maar de commissie wil eigen-

Uit een verkennende brainstormsessie in 2011 con-

lijk vooral insteken in de fase vóórdat afval ontstaat.”

cludeerde de commissie dat het goed zou zijn om aan

Van Delft roept NVRD-leden op om zich te melden als

te haken bij het initiatief ‘Afvalvrij.nl’; het concept dat

ze aansprekende ideeën en initiatieven op dit terrein

werd ontwikkeld door Circulus en Berkel Milieu. Dit

hebben. Zelf noemt hij het voorbeeld van Vlaanderen

heeft als doel waardevolle grondstoffen, die nu nog

waar de overheid kippen beschikbaar stelt aan burgers.

vaak bij het restafval terecht komen, zoveel mogelijk

De kippen eten etensresten op en de burger houdt er

te hergebruiken. Afvalvrij.nl verzamelt daarvoor aller-

eieren en vlees aan over. Maar ook hierbij is het weer

lei initiatieven in zijn verzorgingsgebied op het gebied

de vraag: is dit afvalpreventie of hergebruik van afval?

van afvalpreventie, afvalvermindering en hergebruik.

Van Delft: “Fundamentele afvalpreventie begint in feite

Daarbij gaat het bijvoorbeeld ook om aandacht voor

bij het ontwerp van een product. En als lokale afval-

voedselverspilling en de mogelijkheid om burgers te

inzamel- en reinigingsbedrijven en gemeenten hebben

informeren hoe ze beter met voedsel om kunnen gaan,

we daar weinig invloed op. Onze commissie zit dus in

waardoor ze minder eten weggooien. Afvalvrij.nl biedt

een vrij moeilijke positie en we zijn nog bezig met een

een digitaal platform voor kennisuitwisseling en zet

zoektocht, maar dat zien we juist als een uitdaging. Op

ook social media in om de discussie breder te trekken.

dit moment hebben we nog geen concrete plannen om

In eerste instantie richt het zich op de acht gemeenten

acties te ondernemen op het gebied van de producen-

die het verzorgingsgebied van Circulus en Berkel Milieu

tenverantwoordelijkheid. Als we echter een ingang vin-

vormen. Eventueel wordt het uitgebouwd naar een plat-

den, gaan we daar zeker mee aan de slag.”

GRAM

|

■

februari 2012

25

Praktijktrainingen Gemeente Schoon door Geke Wassink

AgentschapNL timmert flink aan de weg met het Gemeente Schoon traject (uitvoerder NVRD). Veel gemeenten zijn door de accountmanagers van AgentschapNL/NVRD bezocht. Tijdens deze gesprekken worden de specifieke behoeften geanalyseerd en de mogelijkheden voor ondersteuning ter sprake gebracht. Inmiddels zijn tientallen gemeenten gestart met gebieds- of thematrajecten. Vanuit het programma worden ook praktijktrainingen aangeboden.

Foto: Rob Essenberg

Het doel van de praktijktrainingen binnen het programma Gemeente Schoon aanpak zwerfafval is: men-

Ervaringen

sen te trainen in een effectieve zwerfafvalaanpak. Voor

“Wij hebben een in-companytraining en begeleiding vanuit SPA gehad voor het Resultaatgericht Werken met Schoonheidsgraden (RWS)”, vertelt Diederik Notenboom, manager Openbare Ruimte bij De Meerlanden. Het hele traject bij De Meerlanden duurde ongeveer twee jaar. “Onze medewerkers van de uitvoering zijn geschoold in integraal kijken zodat zij niet alleen onderhoud in –bijvoorbeeldgroen uitvoeren maar dan ook zwerfvuil meenemen. Er is geëxperimenteerd met verschillende werkmethoden en de effecten die daarmee te halen zijn op gebied van kwaliteit, inzet etc. De training vond plaats op twee locaties van De Meerlanden in samenwerking met de Sociale werkvoorzieningen waarmee wij samenwerken op die locaties. Op de ene locatie is de beheerkwaliteit verbeterd, op de andere locatie is de hoge beheerkwaliteit geconsolideerd.

Wat vooral is blijven hangen bij onze medewerkers: de manier van denken en op een andere manier aankijken tegen de organisatie van de werkzaamheden. Daar zijn wij ook nu, in het jaar volgend op de training, nog steeds mee bezig. Ook de komende tijd zullen op dit vlak nog stappen gezet worden.”

Drie unitleiders van de Leidse Afdeling Stedelijk Beheer gemeente Leiden volgden de ‘Smart Reinigen met Beelden – Monitoring (SRBM) training. “Een paar jaar geleden is er in Leiden een proeftuinproject gestart, hiervoor hebben alle medewerkers en leidinggevenden de cursus Resultaatgericht Werken met Schoonheidsgraden uit het Gemeente Schoon programma gevolgd. De leidinggevenden volgden destijds ook een training Monitoring. De laatst gevolgde training SRB-M is als opfristraining bedoeld”, zegt Aad Benschop, unitleider Vegen en Prullenbakken. “Ik vind het een aanrader: een nuttige training. Je leert op een gemakkelijke efficiënte en minder tijdrovende wijze het werkgebied te monitoren, gegevens te registreren en de medewerkers op basis van de gerealiseerde resultaten aan te sturen.”

uitvoerende medewerkers bestaan verschillende zeer praktische trainingen om meer kennis en ervaring op te doen met een effectievere zwerfafvalaanpak. Om bestuurders snel wegwijs te maken in de zwerfafvalproblematiek bestaat de ‘masterclass zwerfafval’, (nieuwe) beleidsmedewerkers kunnen deelnemen aan de introductietraining.

Praktijktrainingen • Beleidsmedewerker In de tweedaagse training leren deelnemers het beleidsproces en het opstellen van een beleidsplan met daarin de aspecten: beleidsmonitor, ambitieniveau, coordinatie, afstemming beheer en zijn de deelnemers in staat de uitvoering te coördineren en te bewaken • Monitoring in de praktijk Deze training sluit aan bij het thematraject Monitoring waarin een keuze kan worden gemaakt voor het type monitoring en de invoering van een monitoringsysteem wordt voorbereid. Na deze keuze worden de leidinggevenden getraind in het beoordelen van de gerealiseerde schoonheidsgraad aan de hand van de gekozen systematiek. Afhankelijk van het doel van de monitoring komen onder andere het monitoringplan, de meetlocaties en -formulieren, registratie en weergave op (digitale) kaarten, interpretatie en terugkoppeling van de gegevens naar de uitvoerende medewerkers aan de orde.

Deze praktijktraining start met een aantal dagdelen theorie en gaat daarna over in training en begeleiding in de praktijk.

26

GRAM

|

februari 2012

aanpak zwerfafval • Medewerkers reiniging Een aantal trainingen voor teamleiders en uitvoerende medewerkers in buitendienst, reinigingsbedrijven en

Op 30 november en 7 december heeft Gemeente Schoon de training Beleidsmedewerker Zwerfafval georganiseerd in Utrecht. In deze training krijgen de deelnemers tools aangereikt voor het formulieren van een integrale en beleidsmatige aanpak van zwerfafvalbestrijding. Reacties vanuit deze eerste sessie waren zo enthousiast dat Gemeente Schoon deze 2-daagse training voor beleidsmedewerkers ‘Hoe maak je een goed zwerfafvalbeleid’ opnieuw organiseert op 11 en 18 april 2012 in Utrecht. Voor informatie kunt u contact opnemen met Joke Deul, 088-3770020 of u kunt zich aanmelden met een mail naar info@gemeenteschoon.nl. Aan deze training zijn geen kosten verbonden.

sociale werkvoorzieningen. Hierin worden de medewerkers getraind in een meer effectieve reinigingsinzet.

In de training Smart Reiniging met Beelden (SRB) worden medewerkers van verschillend niveau getraind in beeldgericht reinigen.

In de training voor uitvoerende medewerkers op veegmachines leren de deelnemers: effectieve machineinzet en samenwerking met de handvegers bij het realiseren van de juiste beeldkwaliteit.

Handvegers kunnen deelnemen aan de training Reiniger Nieuwe Stijl (RNS), waarin ze getraind worden in een zelfbewuste werkhouding en communicatieve vaardigheden.

De trainingen zijn door de Spa-Groep ontwikkeld in opdracht van de NVRD.

■

Foto rechts: Vegen na Leidens Ontzet op 3 oktober (foto Rob Keeris Fotografie)

Foto: Rob Essenberg

GRAM

|

februari 2012

27

ISO 26000

Zelfverklaring biedt inzicht in maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties Door Andrea van de Graaf en Ingeborg Boon

ISO 26000 is dé internationale richtlijn voor MVO en beschrijft

zo een bijdrage willen leveren aan duurzame ontwik-

een generieke manier om invulling te geven aan de maatschap-

keling. Daarbij geeft ISO 26000 praktische handvatten

pelijke verantwoordelijkheid van organisaties. Met de ont-

voor het opzetten en invoeren van MVO. ISO 26000

wikkelde Nederlandse praktijkrichtlijn, de zelfverklaring ISO

helpt organisaties een helder beeld te krijgen van het

26000, kunnen bedrijven hun inspanningen op het gebied van

wat en hoe van MVO.

maatschappelijk verantwoord ondernemen expliciet en trans-

Advies

parant maken.

ISO 26000 is geen norm voor een MVO-managementsysteem, maar geeft adviezen over hoe organisaties MVO kunnen inbedden in hun bestaande management-

Onderbouwing Zelfverklaring ISO 26000 Duurzaamheid en Maatschappelijke Verantwoordelijkheid van De Meerlanden

praktijk. De meeste onderdelen van hoofdstuk 7 van ISO 26000 over integratie van MVO zijn goed te relateren aan de plan-do-check-act (PDCA) cyclus.

Maatwerk Het uitgangspunt van ISO 26000 is dat implementatie van MVO organisatie- en situatiespecifiek is en dat daarom de concrete invulling van MVO per organisatie zal verschillen. MVO is namelijk maatwerk en de uiteindelijke keuzes en doelstellingen verschillen per organisatie. Een bank zal zich op andere onderwerpen richten dan een afvalbedrijf.

Handleiding ISO 26000 is bedoeld als richtlijn en niet als een norm op basis waarvan certificaten kunnen worden verleend.

Toch is er een toenemende behoefte bij organisaties om te laten zien dat zij ISO 26000 toepassen. Daarom heeft NEN in samenwerking met MVO Nederland (nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen) de Nederlandse praktijkrichtlijn ontwikkeld: NPR 9026 ‘Handleiding zelfverklaring NEN-ISO 26000’.

De richtlijn ISO 26000 gaat uit van zeven MVO-principes en zeven MVO-kernthema’s. De afkorting MVO

Zelfverklaring

staat hier voor Maatschappelijke Verantwoordelijkheid

De zelfverklaring ISO 26000 is de uitkomst van een

van Organisaties, in plaats van het in Nederland gang-

proces waarbij organisaties door middel van het beant-

bare Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

woorden van veertig vragen hun inspanningen op het gebied van MVO expliciet en transparant maken. Or-

28

Doel van ISO 26000 is het ondersteunen van organisa-

ganisaties kunnen hiermee intern en extern laten zien

ties die op een praktische manier invulling willen ge-

hoe zij vorm geven aan hun maatschappelijke verant-

ven aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en

woordelijkheid en wat daarvan de resultaten zijn. Het

GRAM

|

februari 2012

Schematische weergave ISO 26000. Bron ISO 26000

proces, om te komen tot een zelfverklaring ISO 26000,

2 Transparantie is een belangrijk thema in duurzaam-

is beschreven in de NPR 9026. Uitkomst van dit pro-

heid. De zelfverklaring ISO 26000 is gepubliceerd

ces is niet alleen de zelfverklaring, maar ook een be-

op de website van De Meerlanden en het Publicatie-

argumenteerde onderbouwing van de keuzes die een

platform van NEN (ww.nen.nl/iso26000). Alle sta-

organisatie heeft gemaakt bij het toepassen van ISO

keholders kunnen zien wat De Meerlanden wel én

26000. Op www.nen.nl/web/publicatieplatform staat

niet doet op het gebied van MVO/duurzaamheid en

een overzicht van alle zelfverklaringen en de bijbeho-

waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt.

rende onderbouwingen volgens de NPR 9026.

Intern: Toepassing ISO 26000 bij De Meerlanden

1 De structuur van ISO 26000 is nuttig om MVO in de

De Meerlanden in Rijsenhout is al een aantal jaren kop-

interne bedrijfsvoering goed te kunnen inrichten.

loper in de branche op het gebied van maatschappelijk

Het helpt dus bij de borging van MVO in de bedrijfs-

verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Sinds 2007

processen.

is het bedrijf actief bezig met MVO. Na een startperiode

2 Het doorlopen van de ISO 26000 heeft De Meerlan-

met op zichzelf staande acties, heeft De Meerlanden het

den geholpen bij het structureren van alles wat het

thema breder opgepakt en geïntegreerd in de bedrijfs-

bedrijf doet aan MVO. De thema’s van ISO 26000 (zie

voering.

schema) zijn beoordeeld op relevantie en binnen de relevante thema’s zijn onderwerpen geprioriteerd. Is

Voordelen

uw bedrijf nog niet zo ver met MVO? Dan helpt ISO

ISO 26000 is één van de middelen om MVO te integre-

26000 bij het bepalen van relevante thema’s en acti-

ren in de organisatie en zowel extern als intern inzichtelijk te maken wat je allemaal doet. Voor de Meerlanden heeft dit een aantal voordelen:

viteiten waarmee kan worden gestart.

3 De structuur geeft inzicht in wat het bedrijf allemaal wel én niet doet aan MVO. Dit inzicht helpt om MVO verder uit te bouwen en, in het geval van De Meerlan-

Extern:

den, de koploperspositie aan te scherpen.

1 De Meerlanden wil een voorbeeldfunctie vervullen.

4 MVO en duurzaamheid zijn voor veel medewerkers

Gestructureerd inzicht geven in wat het bedrijf doet

relatief nieuwe termen. Het beschrijven van ISO

aan MVO kan andere bedrijven helpen om sneller te

26000 volgens de principes, kernthema’s en onder-

verduurzamen.

werpen laat MVO leven. Daarmee krijgen medewer-

GRAM

|

februari 2012

29

kers een handzaam middel in handen om MVO te in-

dat het bedrijf ISO 26000 toepast. Bovendien wil het

tegreren in hun dagelijks werk. Het helpt draagvlak

bedrijf een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied

bevorderen.

van MVO. Daarom heeft De Meerlanden ervoor gekozen een zelfverklaring te maken. Deze zelfverklaring

Quick Scan

is gepubliceerd op het publicatieplatform van NEN

Het ISO 26000 proces is bij De Meerlanden gestart met

(www.nen.nl/iso26000) en op de website van De Meer-

een Quick Scan van de principes, kernthema’s en imple-

landen: www.meerlanden.nl/ISO26000.

mentatiestappen uit ISO 26000. Deze Quick Scan bestaat uit het doornemen van beschikbare documenten (jaarverslag, beleidsnotities, brochures, website etc.) en interviews met sleutelpersonen. De Meerlanden volgt het raamwerk van ISO 26000 als leidraad. Vervolgens zijn MVO-iconen in kaart gebracht en KPI’s geformuleerd. Een intern middel voor borging is de ‘issue matrix’, waarin onderwerpen worden beschreven en op relevantie en significantie worden getoetst en geprioriteerd. Dit is een doorlopend proces bij De Meerlanden.

Zelfverklaring De Meerlanden ISO 26000 is een richtlijn, geen norm. Een bedrijf of organisatie kan ervoor kiezen om met een zelfverklaring extern en intern verantwoording af te leggen

Over de auteurs: Andrea van de Graaf is Manager Strategie Duurzaamheid en Communicatie bij De Meerlanden.

Van de Graaf is ook lid van de redactiecommissie van GRAM. Ingeborg Boon (NEN) is coördinator van de richtlijn ISO 26000 en aanverwante producten en diensten op dit gebied. Daarnaast is ze secretaris van de normcommissie MVO. Boon is ook lid van de Post Publication Organisation (PPO) en in die hoedanigheid vertegenwoordigt ze NEN en daarmee Nederland op internationaal niveau bij ISO Genève. Kijk voor meer informatie op www.nen.nl/iso26000.

voor gemaakte keuzes. De Meerlanden is er trots op

VERHUUR VAN EVENEMENTENCONTAINERS EN AFVALEILANDEN PROMOTIE OP CONTAINERS EN AFVALEILANDEN t Naam van evenement of uw bedrijfsnaam op containers en eilanden

VERHUUR t Kleine en grote aantallen afvalcontainers, afvaleilanden, evenementencontainers voor binnen en buiten t Verhuur containers van 140, 240, 660 en 1100 liter t Verhuur perscontainers AFLEVERING EN AFVOEREN t Altijd schone in prima staat verkerende containers met eigen vervoer en personeel door heel Nederland

T F E

ContainerTotaal B.V. Industrieweg 32A 2382 NW Zoeterwoude 085 273 50 50 085 273 50 51 info@containertotaal.nl

■

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Kinderen houden eigen gemeente graag schoon

Roefelen bij de reinigingsdienst?

Truckland Noord Holland en Haller/ Zoeller versterken samenwerking

Dat kinderen soms troep kunnen ma-

Volgens het Centraal Planbureau worden

ken is bekend. Maar wist u dat zij zich

in Nederland 273.000 kinderen ‘sociaal

ook graag van de andere kant laten zien

uitgesloten’. Deze kinderen hebben vaak

In de regio Noord/West Nederland

en bereid zijn te helpen hun gemeente

naast school weinig ontplooiingskansen.

werken beide partijen al nauw sa-

schoon te houden? Kinderen leren graag

Ze doen minder mee met belangrijke

men sinds 2010. Truckland en Hal-

van volwassenen en worden liefst be-

activiteiten en hebben weinig uitdagin-

ler/Zoeller ondersteunen elkaar bij

trokken bij allerlei verschillende soorten

gen. De Stichting Roefelen wil ook deze

diverse onderhoudswerkzaamheden

werk. En zeg nou eerlijk: Wat is er nou

kinderen liever op een positieve manier

aan reinigingsvoertuigen. Truckland

leuker dan een keertje meelopen met

aanmoedigen om mee te doen. Want alle

vervult sinds 1 januari 2012 de rol

bijvoorbeeld de vuilnisophaaldienst of

kinderen doen graag mee als zij hiervoor

van Haller/Zoeller service dealer. In

meerijden op een schoonmaakwagen?

de gelegenheid krijgen zoals bij het Roe-

de afgelopen periode zijn de mede-

Meedoen, meehelpen, beleven; dat is de

felen bij de reinigingsdienst.

werkers van Truckland zo bekend geraakt met de producten uit de Hal-

kracht van het Roefelen.

Het openzetten van hun deuren is een

ler/Zoeller groep dat het niet langer

Roefelen is een Vlaams woord en het be-

fantastische mogelijkheid voor bedrijven

noodzakelijk is voor Haller/Zoeller

tekent kennismaken met, onderzoeken

om zich te presenteren, informatie over

om een eigen service vestiging in

of ontdekken van iets nieuws. En dat

te dragen en maatschappelijke betrok-

Amsterdam open te houden. Dit past

is precies wat kinderen tussen de 7 en

kenheid te tonen Kinderen vinden Roe-

ook prima in de strategie van Truck-

12 jaar kunnen doen tijdens zogeheten

felen geweldig. Kinderen doen positieve

land om als dienstverlener met een

Roefeldagen. Lokale Roefelcomités orga-

ervaringen op, die bij een latere beroeps-

breed dienstenpakket o.a. de reini-

niseren meerdere Roefeldagen per jaar,

keuze een belangrijke rol kunnen spelen.

gingsmarkt te ontzorgen.

ren deelnemen. Op zo’n Roefeldag ko-

Plezier voor jong en oud

Inlichtingen: Haller Benelux, tel. 073-

men kinderen van diverse leeftijden en

Uit ervaring weten wij dat het mes aan

5991234

uit alle lagen van de bevolking graag een

twee kanten snijdt. Tijdens een Roefel-

nl en Truckland Noord Holland, tel.

kijkje nemen achter de schermen van al-

dag wordt een beroep gedaan op sa-

020-5851234 en www.truckland.nl

lerlei verschillende bedrijven. Misschien

menwerking

ook eens bij uw bedrijf?

kinderen. Volwassenen leren de kinderen

waaraan in totaal rond de 20.000 kinde-

tussen

volwassenen

en

www.hallerbenelux.

en

kennen en de kinderen leren van de volwassenen. Meer respect voor elkaar en elkaars drijfveren en meer maatschappelijke betrokkenheid bij de kin-

naar het lokale comité in uw gemeente.

deren leidt op termijn wellicht

Roefelcomités zijn altijd op zoek naar

tot wat minder rommel in de

middelen, mensen en manieren om het

straten en wie weet in de

Roefelen voor nog meer kinderen toe-

toekomst tot vele nieuwe

gankelijk te maken, bijvoorbeeld door

collega’s. En bovenal is

sponsoring of door u aan te melden als

het voor de kinderen een

vrijwilliger. En misschien gaan wij er sa-

fantastische ervaring.

men met 20.000 kinderen voor zorgen dat kinderen in alle Gemeenten in Neder-

Misschien bent u geïn-

land ook uw bedrijf leren kennen? Als het

teresseerd om mee te

aan de Stichting Roefelen ligt, graag!

doen als Roefelbedrijf en uw deur open te zetten?

Kijk voor meer informatie op www.

Of wilt u op een andere

roefelen.nl of neem contact op met het

manier

bijdragen?

Vraag

aan het steunpunt Roefelen

GRAM

|

februari 2012

Landelijk Steunpunt Roefelen op 0206632893 of via info@roefelen.nl

31

N IEUWT JE S VAN DE ZAKE LIJK E M A RK T

NIEUWS

Haren hecht veel waarde aan schoon en duurzaam andere veegmachines. De veegsnelheid ligt hoger, je hebt meer capaciteit.”

Voordeel is ook zijn optionele 2,2 meter hoge kiepstand. “Je zet een container in de wijk en je kiept het afval er zo in.” Verder gebruikt de veegmachine geen water zodat je hem ook bij vorst kunt inzetten: met een sneeuwschuif ervoor of een zoutstrooier erachter heb je een goede winterdienstmachine.

Dulevo 5000 Evolution technische data: – Motor: IVECO 6 cilinder 160 kW – Motor: voldoet aan de EURO 5 norm; – PM10 fijnstof wordt voor >99% gevangen; – Zonder water vegen is mogelijk. Machine kan dus tijdens de vorstperiode gewoon vegen; – Waterverbruik gedurende de zomerperiode = gemiddeld 750 liter per week;

De Dulevo veegmachine heeft optioneel een kiephoogte van 2,2m

– Inhoud vuilcontainer = 5 m3; – Veegbreedte (incl. 3e voorborstel) = “Zwerfafval kennen wij nauwelijks, on-

ger- en blikprincipe’ veeg je gestaag door,

danks dat Haren een diftar gemeente is.

geen verstoppingen van de zuigmond,

Onze inwoners houden gewoon erg van

die er immers niet is. Helemaal perfect.”

breedte x 300mm diepte x 300mm

schoon. We zijn een erg groene gemeen-

Ook bij het opruimen van vuurwerkres-

hoogte

te met véél blad in de herfst”, vertelt Jan

ten deed de veegmachine het uitstekend.

kledinghangers, takken, etc. opvegen

Louwes, coördinator Team Woonomge-

3,4 meter; – Opening

vuildoorvoer zonder

=

1300mm

vernauwingen

dus

zonder verstoppingen;

ving gemeente Haren (45 man personeel

De andere reden dat de keuze op deze

die alles verzorgen wat je in de buiten-

machine viel, is zijn milieuvriendelijk-

ruimte ziet, van straatvegen, schilderen

heid: geen fijnstof uitstoot en nauwelijks

* Elsevier verkoos Haren in Groningen

tot stratenmaken). “Jaarlijks ruimen we

lawaai. “Je hoort hem niet als je er naast

tot de beste woongemeente in 2011

binnen vier weken 600 ton blad. Voor de

loopt, terwijl hij wel veel tractie en po-

omdat daar alle ingrediënten aanwezig

Kerst moet al het blad weg zijn.” Dit was

wer heeft”, stelt Louwes tevreden. “Voor

zijn voor goed wonen: prachtige hui-

één van de redenen om een Dulevo veeg-

de gemeente* telt: zo duurzaam moge-

zen en lanen, natuur, weinig overlast,

machine (inhoud 5m3) aan te schaffen

lijk, daar wordt alles aan afgewogen en

een saamhorige gemeenschap en alle

die midden december 2011 in gebruik is

dan mag het ook meer kosten.” Louwes

voorzieningen binnen de eigen gemeen-

genomen.

had het liefst een aardgas veegmachine

tegrenzen of anders in de naburige

besteld, die mogelijkheid is er. Bij gebrek

stad Groningen. Alle 418 Nederlandse

Van half november tot 5 december mo-

aan een aardgaspomp in de gemeente

gemeenten zijn in ‘De beste gemeen-

gen bewoners al het blad in plantsoenen

werd het een veegmachine met diesel-

ten’ vergeleken op 101 punten verdeeld

of bermen deponeren. Daarna komt de

motor.

over acht thema’s: de kwaliteit van de

‘bladtrein’; acht blazers zorgen ervoor

– 4-wielbesturing.

woonomgeving,

basisvoorzieningen,

dat in de hele gemeente het blad op

De chauffeur moet wel aan de machine

plusvoorzieningen, de mate van over-

de straat ligt, vervolgens ruimen veeg-

wennen. “Een chauffeur moet er een

last en veiligheid, het sociaal klimaat,

machines de boel op. Louwes: “Het was

goed gevoel bij hebben, hij moet de ma-

de economische vitaliteit en werkgele-

dit jaar in no-time geklaard. De Dulevo

chine aanvoelen, moet meters maken en

genheid, bereikbaarheid en gemeente-

veegmachine staat hoog op de wielen,

hoeken goed nemen. Als je er goed mee

lijke dienstverlening. (bron: Elsevier).

de borstels hebben geen enkel probleem

omgaat, ligt de prestatie – door de brede

met wat hogere bladbergen, door het ‘ve-

voorborstel (90cm) – flink hoger dan met

32

GRAM

|

februari 2012

Tekst: Geke Wassink

N IEUWT JES VAN DE ZAKE LIJ KE M A RK T

NIEUWS

HVC en Roteb ontwikkelen grootste hybride inzamelvoertuig van Nederland Energie- en afvalnutsbedrijf HVC en rei-

CO2, stikstofoxide en fijnstof, tot een mi-

milieuzone identificeert: een gebied bin-

nigingsbedrijf van de gemeente Rotter-

nimum,” aldus HVC-directeur inzameling

nen een stad waar alleen vrachtwagens

dam Roteb ontwikkelen samen met een

Nico Mensing.

mogen komen die voldoen aan bepaalde

groep leveranciers Nederlands grootste

milieueisen. Door het ontwerp van de

hybride afvalwagen. Agentschap NL van

Accu

hybride wagen kan de dieselmotor in de

het Ministerie van Economische Zaken,

Als hybride voertuig beschikt de achterla-

toekomst desgewenst vervangen worden

Landbouw en Innovatie zegde voor dit

der over twee verschillende motoren die

door een motor op andere brandstoffen,

initiatief 578.000 euro aan subsidie toe.

samenwerken om de wagen zo duurzaam

zoals aardgas, biogas of waterstof.

De partijen verwachten dat het duurza-

mogelijk te laten rijden: een elektromotor

me voertuig begin 2013 operationeel is.

en een dieselmotor. De elektromotor haalt

Consortium

Met ruimte voor elf ton afval wordt het hy-

zijn elektriciteit uit de accu die wordt op-

HVC en Roteb ontwikkelen de hybride

bride voertuig, de zogeheten achterlader,

geladen door één van de oplaadpunten

achterlader

het grootste inzamelvoertuig in ons land

in de omgeving. De dieselmotor kan het

tium van leveranciers van afvalinza-

met een serieel hybride aandrijfsysteem.

inzamelvoertuig indien nodig aanspre-

melvoertuigen

De wagen kan een uur rondrijden en af-

ken om extra elektriciteit op te wekken.

E-Trucks (verantwoordelijk voor het pro-

val persen op elektriciteit. “Met dit initi-

Het voertuig schakelt automatisch over

jectmanagement), DAF Trucks, Geesink-

atief beperken we zowel het geluid als

van dieselmotor naar elektromotor zodra

Norba, Truckland Noord-Holland en on-

de uitstoot van schadelijke stoffen zoals

zijn draadloos navigatiesysteem GPS een

derzoeksinstelling TNO.

samen

met

bestaande

een uit

consorGemco

Bewust sparen in een handomdraai! de led bespaaractie Bewust sparen is goed voor jou en mij!

Anno 2012 verdwijnt nog steeds 65% van onze defecte spaarlampen bij het restafval, dat kan niet zo doorgaan.

Sparen zonder ecologische schuld en het afval in de juiste afvalstraat. Dat wil toch iedereen!

De led bespaaractie creëert bewustwording en goed gedrag wordt beloond met een ledlamp en bijna 500 euro aan energiebesparing. Ik doe zeker mee!

Uw gemeente doet toch ook mee?

De actie is kostenneutraal en bewezen succesvol!

Juridisch en financieel doordacht vastgelegd, collegevoorstel en communicatieplan is beschikbaar en geen operationele werkzaamheden voor u.

info@bewustduurzaam.nu en meldt u aan! ps. Kijk ook eens op www.bewustduurzaam.nu

Colofon Uitgever NVRD, WTC Arnhem Nieuwe Stationsstraat 10 6811 KS ARNHEM Telefoon 088 - 3770000 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Agenda 10 maart 2012 Landelijke opschoondag

Redactiecommissie Rob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Drs. Andrea van de Graaf, De Meerlanden Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL

10 – 16 maart 2012 De Week van Nederland Schoon 5 april 2012 NVRD Themadag ‘Wegwijs in werken naar vermogen’ Inl. www.nvrd.nl

Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. 088 - 3770000 e-mail: hegeman@nvrd.nl

23-25 mei 2012 NVRD Jaarcongres ‘Schoongewoon’ Inl. www.schoon-gewoon.nl

Bladmanagement Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatie Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: cisca@retra.nl

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Officieel vakblad van de NVRD

VanDoClean Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 95,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Hoge kosten voor reinigen olielekkages?

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService.

Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458 © NVRD GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Olielekkages zijn gemakkelijk zelf te reinigen m.b.v.

AQUAQUICK 2000.

Deze unieke wegdekontvetter wordt al toegepast door bijna alle brandweerkorpsen en wegbeheerders.

Bespaar op kosten en tijd, wij informeren u graag!

VanDoClean B.V. / Absorbit Tel. 0416-66 80 60 Fax 0416-66 80 65 info@vandoclean.nl www.vandoclean.nl

DE ECOLO OGISC CHE OPLOSSSING OR AFFVALIN NZAM MELING G VOO De firm ma RTN BV u uit Nijmegeen legt zich ttoe op de importt van kraakp perswagenss van het Be elgische merk V VDK voor geemeenten een particulie ere bedrijvven. VDK zo oekt steeds verder naarr technissche oplosssingen om aafval efficiën nter te kunnen inzamelen n.

Met de e PUSHER 44000, MAX 3 3000, PUSHER IIK, ECOMA AX 4000 en ECO 22 serries bieden VDK en RTN N BV een aaantal sterke ecologische en econom mische oplo ossingen vo oor afvallogiistiek.

Met ee en doordacht perssysteeem en een n scala van eiggen ontwikkkelde beladingen voor de (kleine e) rolcontain ner tot ondeergrondse ccontainers levert RTN BV de VDK kraakp perswagens in een oede prijs/kkwaliteitͲverhouding. zeer go Ook ku unnen de VD DK opbouw wen met DIN NͲkader worden geleverd voor niet eigen beladin ngen

V RTN BV Edisonsstraat 22 6604 BV Nijmegen Telefoo on : 024 7551 59 55 Fax : 024 6445 42 73

De kortste weg naar schone straten en tevreden burgers

Veel gemeenten zijn al onderweg. Uw gemeente ook?

Burgers ergeren zich aan zwerfafval op straat. Met een structurele aanpak van dit hardnekkige probleem investeert u duurzaam in de lokale leefomgeving. Gemeente Schoon helpt u daarom 贸贸k in 2012 met de kosteloze inzet van gespecialiseerde bureaus.

Met Gemeente Schoon een vliegende start >PQ IPLKLU NLTLLU[LU a^LYMHM]HS[YHQLJ[LU TL[ VUKLY Z[L\UPUN VW THH[ ^VYRZOVWZ LU [YHPUPUNLU LU LLU SHUKLSPQR RLUUPZUL[^LYR ,U VVR WYHR[PQR]VVYILLSKLU TL[OVKPLRLU VUSPUL [VVSZ LU HJ[PLTPKKLSLU KPL \ KPYLJ[ R\U[ PUaL[[LU ]VVY \^ LPNLU a^LYMHM]HSJHTWHNUL 6UKLYZ[L\UPUN KVVY .LTLLU[L :JOVVU PZ RVZ[LSVVZ LU aVUKLY HKTPUPZ[YH[PLM NLKVL

Thematrajecten: ILLSKNLZ[\\YK YLPUPNPUN JVTT\UPJH [PL IPQWSHH[ZPUNLU OHUKOH]PUN QVUNLYLU THH[ZJOHWWL SPQRL Z[HNL TVUP[VYPUN PUYPJO[PUN VWLUIHYL Y\PT[L HM]HSIHRRLU LU WHY[PJPWH[PL Trainingen: THZ[LYJSHZZ a^LYMHM]HS ]VVY ILZ[\\YKLYZ PU[LNYHSL HHUWHR a^LYMHM]HS ZTHY[ YLPUPNLU TL[ ILLSKLU THJOPUL]LNLU YLPUPNLU 5PL\^L :[PQS TVUP[VYPUN PU KL WYHR[PQR

Zwerfafvaltrajecten met ondersteuning A^LYMHM]HS[YHQLJ[LU aPQU LY ]VVY HSSL HZWLJ[LU ]HU \^ a^LYMHM]HSHHUWHR .LTLLU[LU R\UULU KLLSULTLU HHU! Gebiedstrajecten: O\SW IPQ KL HHUWHR ]HU ^PURLSNLIPL KLU 6= NLIPLKLU LU ZJOVVSVTNL]PUNLU

Tip: volg meerdere trajecten!

Kijk snel op www.gemeenteschoon.nl en doe mee.

.LTLLU[L :JOVVU PZ LLU HJ[PL WYVNYHTTH ]HU

www.gemeenteschoon.nl

U MELDL SNE AAN!