GRAM Sept 2011 by NVRD

JAARGANG 101

NUMMER 9

SEPTEMBER 2011

Hoe doen zij dat met plaagdierbestrijding? | GRAM in gesprek met Joop Atsma over de Afvalbrief | Milieuwinst bij apart inzamelen en recyclen van afval | Arbocatalogus voor de afvalbranche gereed

9DQ 6FKLMQGHO $IYDOLQ]DPHOV\VWHPHQ Â´LHWV DQGHUV YHHO EHWHUÂµ

96$,, $&% $UFKLHIEHODGLQJ

2QGHUGHOHQVHUYLFH

:DDURP YRRU YDQ 6FKLMQGHO NLH]HQ /DQJHUH OHYHQVGXXU GRRU WRHSDVVLQJ YDQ VOLMWYDVW VWDDO YRRU DFKWHUODGHU HQ RSERXZ 6WDQGDDUG PHW YHU]ZDDUG MXN HQ SHUVVFKRW W 7ZHH MDDU JDUDQWLH

21 ' (

(HQYRXGLJ EHWURXZEDDU %HSURHIG FRQFHSW YRRU]LHQ YDQ GH QLHXZVWH WHFKQLHNHQ 2QJHFRPSOLFHHUGH PRGHUQH K\GUDXOLHN HOHNWURQLFD

(/( 1

ZZZ YDQVFKLMQGHO HX 9DQ 6FKLMQGHO %9 Â&#x2021; 6WDWLRQVZHJ Â&#x2021; ./ 0DDVEUDFKW Â&#x2021; 1HGHUODQG 7 Â&#x2021; ) Â&#x2021; ( LQIR#YDQVFKLMQGHO HX

ZZZ YDQVFKLMQGHO HX

inhoudsopgave

Officieel vakblad van de NVRD

Hoe doen zij dat? Deze maand: ongediertebestrijding 6

In dit benchmarkartikel leggen vier personen van verschillende organisaties uit hoe zij invulling geven aan ongediertebestrijding. Ze lichten hun keuzes toe en benoemen de voor- en nadelen.

Afvalbrief: recycling tandje hoger 10

Interview met staatsecretaris Atsma over zijn Afvalbrief

Drankenkartons beter scheiden 14

De wens om kartonnen drankverpakkingen te gaan inzamelen en recyclen staat hernieuwd op de politieke agenda.

Werken naar vermogen in de branche: zinvol of werkverschaﬃng? 18

Welke rol vervult de afvalbranche?

Tweespalt rond statiegeldsysteem 22

Niet iedereen vindt het einde van de statiegeldﬂes wenselijk.

Bezem

40 Kansen in Marokko

Ryck; afval loont Oproep; stem mee 9

Beleidshandreiking plaagdiermanagement

13 Reactie NVRD op afvalbrief Atsma 17 Sita’s sorteerinstallatie voor kunststof afval 26 Inzamelproef met meerdere reststromen in één container Foto voorplaat Lubberdink / Nationale

29 Alle kinderboerderijen Duurzaam

Beeldbank, lees verder op pagina 6

30 Afval & Recycling belangrijk op nationale milieubeurs

43 Nieuws op de markt

31 NVRD Nieuws

•

Van Werven

32 Wat doe jij met je Peuk?

•

GetPak

35 Arbocatalogus voor de afvalbranche

•

PieterBas Automatisering

•

BWaste

gereed 37 Gemengde berichten afval & milieu

GRAM

september 2011

46 Agenda

Zout verdienen 2 per m

Het is tijd voor meer met minder! Vacuümzout van AkzoNobel is relatief vochtig en heeft een ﬁjne korrelverdeling. Daardoor plakt het beter aan de weg dan andere soorten zout. Ofwel: per m² minder strooien voor hetzelfde resultaat. Ook heeft vacuümzout van AkzoNobel een grotere korreldichtheid dan grof zout. Daardoor gaan er in één kubieke meter meer kilo’s wegenzout. Met een volle strooiwagen AkzoNobel vacuümzout neemt u dus méér zout mee dan met een volle strooiwagen grof wegenzout. Gevolg: efﬁciëntere strooiacties. Er is immers minder zout nodig per m² voor het gewenste resultaat en bovendien rijdt u met één strooiwagen méér kilometers. Kortom: met AkzoNobel vacuümzout lagere kosten per m².

Voor vragen: wegenzout@akzonobel.com Voor informatie: www.wegenzout.nl

Ryck: geld voor afval Sinds 17 september krijgen inwoners van PijnackerNootdorp geld voor hun afval. De inwoners kunnen

BEZEM

hun gescheiden afvalstromen van plastic, papier, kleding en kleine elektrische apparaten inleveren bij 1 van de 6 ﬁlialen van Ryck die op diverse toegankelijke locaties in Pijnacker-Nootdorp zijn neergezet. In de ﬁlialen wordt het afval gewogen en wordt het gewicht in geld

De brief

digitaal bijgeboekt op de rekening via de persoonsgebonden Ryckaart. De spaarder kan kiezen of hij het geld zelf houdt of over maakt naar een vereniging of goed doel. Afvalinzamelaar Avalex haalt het gescheiden afval op bij de ﬁlialen en zorgt er voor dat het afval als grondstof voor recycling wordt aangeleverd bij de afvalverwerkers. Iedereen komt in aanmerking voor de Ryckaart; jong en oud. Bedrijven zijn vooralsnog uitgesloten.

We hebben lang op de brief van de staatssecretaris uit Surhuisterveen moeten wachten. Hoe langer we op de brief van Atsma moesten wachten hoe hoger de verwachtingen werden. Het deed mij denken aan het verlangen naar post uit Nederland in de jaren dat ik in Afrika verbleef. De mobiele telefoon was nog niet uitgevonden, dus werd ik met brieven vanuit het thuisfront op de hoogte gehouden van wat er zoal speelde. Zo werd er eens in een brief tot in detail beschreven hoe het toilet was vernieuwd. Daar zat ik nou niet echt op te wachten, maar toch. Mij viel de brief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uiteindelijk tegen. Alles wordt erbij gehaald maar de cruciale vraag; ‘Hoe nu verder met het verpakkingenbeleid?’ wordt niet beantwoord. Wie er uiteindelijk verantwoordelijk wordt voor het verpakkingsmateriaal blijft in de lucht hangen. Als je maar liefst drie en vijftig bladzijden nodig hebt om je boodschap over te brengen, is er iets mis. Blijkbaar heeft elke ambtenaar op het ministerie opdracht gekregen om alle onderwerpen waar hij mee bezig was aan te leveren, als vulling voor de brief van de staatssecretaris.

Met dit innovatieve en revolutionaire initiatief zet Ryck de afvalwereld op zijn kop. Waar inwoners normaal ge-

Het ziet er dan ook naar uit dat de gemeenten weer de klos zijn en voor de milieukosten op gaan draaien. Men maakt heel slim gebruik van het feit dat er geen gemeente in Nederland is die als eerste durft te stoppen met de kunststofinzameling.

sproken betalen voor hun afval middels belastingen, krijgen ze er nu juist geld voor. Daarmee verandert afval in Pijnacker-Nootdorp van waardeloos naar waardevol. Dit nieuwe initiatief is een samenwerking tussen de gemeente Pijnacker-Nootdorp, afvalinzamelaar Avalex en Ryck, de Nederlandse Recycle Bank.

Stem mee Er is voldoende werk voor mensen uit de sociale werkvoorziening binnen de afvalen

Het fenomeen ‘grondstoffenrotonde’ is ook in de brief terecht gekomen. Ik weet niet wat er precies mee bedoeld wordt: iets met infrastructuur misschien? In mijn woonplaats zijn inmiddels alle gevaarlijke kruispunten, op één na, omgezet in rotondes. Dat is veiliger zegt men. Bij dat ene kruispunt heeft de raad anders beslist, het kruispunt werd politiek, vandaar. De rotondes sluiten prima aan op de zwaar gesubsidieerde 30 kilometer zones. De provincie had toen nog geld genoeg en verplichtte de gemeenten om binnen een bepaalde termijn de rotondes aan te leggen. Wat een snelle besluitvorming, zeker in vergelijking met de brief van het ministerie. Het nadeel nu is dat ik op mijn racefiets niet meer snel door de woonwijk mag fietsen. Als gewezen wielerfanaat zou je toch denken dat de staatssecretaris weet wat doorpakken is.

reinigingsbranche Eens Oneens Reageren? Ga naar www.nvrd.nl Uitslag van de poll juli / augustus Communicatiecampagnes hebben te weinig eﬀect eens: 40%

oneens: 60%

Verder discussiëren over dit onderwerp? Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn. GRAM

september 2011

HOE DOEN ZIJ DAT ? DEZE MAAN D:

plaagdierbestrijding dingen bij de gemeente binnen komen. Veel mensen bellen meteen naar een be-

Groningen

strijdingsbedrijf, omdat ze weten dat ze daar toch moeten zijn.

Eigen dienst of uitbesteed? Eigen dienst, die werkt voor de hele pro-

Teun van Grinsven, openbare werken beleidsmedewerkers 00 inwoners). Voor Millingen a/d Rijn (55 werkt Van Grinsven plaagdierbestrijding (18.800 inwoners), ook voor Groesbeek groesbeek.nl contact t.v.grinsven@

Millingen a/d Rijn/ Groesbeek

Wat gebeurt er zodra er een mel-

vincie. We hebben twee vaste krachten

ding binnenkomt?

en twee oproepkrachten. Ze zijn alle-

Dan hoor ik aan wat het probleem is en

maal gecertiﬁceerd via het KAD; de vaste

verwijs ik ze door naar het betreﬀende

krachten zijn experts, zij hebben tal van

bestrijdingsbedrijf. Daar moeten ze zelf

extra opleidingen gevolgd.

contact mee opnemen. Ook moeten ze de kosten zelf betalen.

Aantal en aard meldingen? Dat is heel verschillend. Op een rustige

Preventie?

dag krijgen we tien tot vijftien meldingen

We attenderen mensen erop dat ze niet te

binnen, in drukke tijden zijn het er vijftig

veel brood in de bomen moeten hangen,

per dag. In de vroege zomer gaat het voor-

‘s winters. Dat doen ze om de vogels te

namelijk over bijen, dat verschuift later in

voeren. Maar daar komen natuurlijk ook

het seizoen naar wespen. In de winter gaat

ratten en muizen op af. Ook adviseren

het voornamelijk over muizen en ratten.

we ze om korven en bakken met vogelEigen dienst of uitbesteed?

of konijnenvoer goed af te sluiten. Gaat

Hoe zit het met de kosten?

Millingen had tot en met vorig jaar een

het om marters op zolder, dan kun je met

Particulieren betalen een bijdrage in de

eigen bestrijder. Die taak is afgestoten;

werend gaas een en ander voorkomen.

kosten. Met bedrijven, woningcoöperaties

de gemeenteraad vond plaagdierbestrij-

en dergelijke sluiten we vaak contracten

ding geen kerntaak. Zowel Groesbeek als

Houdt uw dienst rekening met

af. Overlast in de openbare ruimte lossen

Millingen hebben nu alles uitbesteed aan

dierenwelzijn?

we zelf op, zoals een wespennest in een

een particulier bedrijf.

Daar hebben we geen zicht of controle

park.

op. Aantal en aard meldingen? Millingen krijgt er rond de twintig per

Bijzonderheden?

jaar, Groesbeek rond de tien. Het gaat

Soms melden mensen overlast van vleer-

meestal om muizen en ratten.

muizen, marters of andere beschermde diersoorten. Dan leg ik ze uit dat die die-

Hoe zit het met de kosten?

ren niet bestreden mogen worden. Ook

De burger betaalt doorgaans het bestrij-

gaat het wel eens om een onbekende

dingsbedrijf. Als de volksgezondheid

diersoort. Mensen mogen dan bij mij een

echt in gevaar is, treden we zelf op. Zo

monster aanleveren, dat ik opstuur naar

hadden we een keer een zwarte ratten-

een Kenniscentrum Dierplagen (KAD) in

plaag bij twaalf huizen. Ze zaten in het

Wageningen.

rioolstelsel, in de tuinen. Die hebben we als gemeente zelf bestreden, op onze ei-

Tips?

gen kosten.

Blijf goed voorlichting en uitleg geven. Permanent, want er gaan steeds weer

Is het soort dieren veranderd de

nieuwe jongeren zelfstandig wonen. Die

laatste jaren?

moeten ook op de hoogte blijven.

Niets van gemerkt. Maar ik heb geen goed overzicht, omdat lang niet alle mel6

GRAM

september 2011

Coeno van Houten, estrijding gemeente planner ongedierteb gsgebied: hele proGroningen, verzorgin 7.000 inwoners). vincie Groningen (57 @md.groningen.nl Contact: milieudienst

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit hoe zij de plaagdierbestrijding organiseren. De organisaties lichten deze keuze toe en benoemen de voor- en nadelen.

tekst: Hetty Dekkers

Is het soort dieren veranderd de

Roteb

laatste jaren? Niet echt. Je merkt wel dat er vanuit

Eigen dienst of uitbesteed?

studentenhuizen en oude panden meer

Eigen dienst, met zoâ&#x20AC;&#x2122;n achttien gediplo-

klachten komen over muizen. Dat heeft

meerde plaagdierbestrijders.

vaak te maken met achterstallig onderhoud. Ook de steenmarter wordt steeds

Aantal en aard meldingen?

actiever, maar dat is een beschermd dier.

Een paar duizend per jaar. Het soort plaagdieren is seizoensgebonden. In de zomer

Wat gebeurt er zodra er een mel-

gaat het vaak om wespen, vlooien, mieren.

ding binnenkomt?

Ratten, muizen en kakkerlakken komen

We stellen eerst vragen om de situatie

het hele jaar voor, zomer en winter.

juist in beeld te krijgen. Vervolgens prik-

Willem van Scheers, sectorchef ongedier tebestrijding Roteb. Verzorgingsgebied: gem eente Rotterdam en omgeving.

ken we een datum die ook de klant goed

Hoe zit het met de kosten?

uit komt en dan sturen we een bestrijder

Ratten bij particulieren en op de open-

die kant op. De historie van de bestrij-

bare weg bestrijden we gratis. Vanwege

ding slaan we op, zodat we goed geĂŻnfor-

de volksgezondheid. Bedrijven moeten

meerd zijn als er een volgende melding

voor alle soorten ongediertebestrijding

van hetzelfde adres binnenkomt.

betalen.

Preventie?

Is het soort dieren veranderd de

We geven mensen advies over allerlei we-

laatste jaren?

Bijzonderheden?

ringmaatregelen en brengen die zonodig

De bedwantsen en de papiervisjes komen

Het is een heel mooi vak. Ik doe het al 34

ook zelf aan. Zoals netten die over bal-

opzetten. De bedwants was een tijdje bij-

jaar, ongedierte bestrijden. Je leert iedere

kons gespannen kunnen worden tegen

na weg maar is nu weer terug. Misschien

dag en mensen zijn altijd gelukkig als je

duivenoverlast.

komt dat omdat mensen vaker op vakan-

geweest bent.

Contact: willem.van.s cheers@roteb.nl

tie gaan. Die beestjes neem je vaak mee Houdt uw dienst rekening met die-

van het ene bed naar het andere.

renwelzijn?

Tips? Houd de boel lekker schoon. Tegen bedrij-

Altijd. Als het om honingbijen gaat bij-

Wat gebeurt er zodra er een melding

ven zou ik willen zeggen prop de boel niet

voorbeeld, schakelen we een imker in.

binnenkomt?

te vol, plaats die pallets niet te dicht op el-

Heeft iemand last van hommels, dan

Betreft het een bedrijf, dan gaat er een

kaar. Zo voorkom je schuilmogelijkheden

proberen we de melder te overtuigen

accountmanager naar toe. Bij particulie-

voor plaagdieren en kan de bestrijder zijn

dat dat nuttige dieren zijn waar je niets

ren plannen we meteen een bestrijder in.

werk beter doen.

van te vrezen hebt. Bij de bestrijding van

Die inventariseert de klacht en maakt een

muizen en ratten werken we zo veel mo-

plan van aanpak.

gelijk met vallen en klemmen, in plaats van gif. We proberen altijd de meest ef-

Preventie?

fectieve middelen te gebruiken, waar de

Onze afdeling heeft een eigen voorlichter,

dieren het minst van lijden.

die is erg actief. We werken met folder-

Bijzonderheden?

Irado

materiaal, geven voorlichting op scholen

Eigen dienst of uitbesteed?

enzovoort.

Een eigen dienst met drie bestrijders en

Geen.

mijzelf. Houdt uw dienst rekening met

Tips?

dierenwelzijn?

Aantal en aard meldingen?

Probeer eens te denken zoals een dier. Zit

Ja, we werken volgens de standaard In-

Enkele honderden per jaar. Meestal gaat

er een kier van drie centimeter onder je

tegrated Pest Management, IPM. Dat be-

het om ratten, muizen, kakkerlakken. En

voordeur, dan weet je dat muizen daar met

tekent dat we geen bestrijdingsmiddelen

wespen in de zomer.

gemak onder door gaan. Binnen is de at-

gebruiken als het niet nodig is. Ook zijn

mosfeer prettig en constant, niet afgeslo-

er mogelijkheden om plaagdieren te we-

Hoe zit het met de kosten?

ten voedsel is aantrekkelijk. Met een klein

ren, zoals de bijenbekjes in spouwmuren.

Ratten doen we gratis. Blijken het bijen te

stukje wering, zoals die kier dichtmaken,

Dat zijn een soort ijzertjes die voorkomen

zijn in plaats van wespen, dan sturen we

voorkom je vaak al een hoop ellende.

dat wespen in spouwmuren gaan zitten.

een imker.

GRAM

september 2011

HOE DOEN ZIJ DAT ? Wat gebeurt er zodra er een melding

Houdt uw dienst rekening met

binnenkomt?

dierenwelzijn?

De meldingen worden direct verdeeld on-

Ja, bijvoorbeeld met het afvangen van

der de bestrijders. We proberen dezelfde

duiven. Daarvoor gebruiken we een spe-

dag nog contact op te nemen met de mel-

ciaal gas, waarmee de dieren snel en pijn-

der. Betreft het inderdaad een plaagdier,

loos overlijden.

dan staat er hoogstens een dag later een bestrijder bij de melder thuis om zijn

Bijzonderheden?

werk te doen.

Geen.

Preventie?

Tips?

In wijken waar veel overlast is van ratten,

Goed communiceren is belangrijk. Men-

werken we met een rattenbox. Dat is een

sen denken vaak dat het probleem met-

betonnen gevaarte van 75 kilo dat we zelf

een is opgelost, als de bestrijder is langs

hebben laten maken. Een reusachtige rat-

geweest. Maar bij wespen bijvoorbeeld

tenval is het, waarin de dieren gevangen

spuiten we een middel in waardoor het

en snel vergiftigd worden. Voor het ove-

zenuwgestel van de koningin wordt aan-

Is het soort dieren veranderd de

rige hebben we een voorlichtingsdienst,

getast. Dat duurt een paar dagen. Wat

laatste jaren?

die regelmatig artikelen laat plaatsen in

mensen zeker niet moeten doen, is de in-

We zien een kleine toename in bedwant-

regionale kranten.

gang naar een wespennest dichtstoppen.

Jan van Meel, , verzorgingsgebied teammanager Irado am en Vlaardingen, voornamelijk Schied oners. Contact: samen 160.000 inw j.van.meel@irado.nl

sen.

Daar los je helemaal niets mee op.

BELEIDSH AN D RE IKING PLAAGDIE RM A NA G E M E NT NVRD NU VE RK RIJ G B A A R

Bestrijding van plaagdieren is voor teveel gemeenten onbekend terrein Auteurs: Tim Kuijs, Michelle Nijenhuis, Ellen Schroijen van de HAS ’s-Hertogenbosch. De NVRD heeft een beleidshandreiking over plaagdiermanagement uitgebracht. Deze handreiking biedt gemeenten meer inzicht in hun verantwoordelijkheden op het gebied van plaagdiermanagement. Naast een juridisch kader geeft de handreiking een overzicht van verschillende bestrijdingsmethoden die er in de markt zijn en de consequenties en mogelijkheden daarvan. Gemeenten hebben een belangrijke taak op het gebied

scholing van gemeenteambtenaren op het gebied van

van plaagdiermanagement. Niet alle gemeenten zijn

plaagdieren is dan ook essentieel.

zich echter bewust van de wettelijke verplichtingen die hier bij horen. De Nederlandse wet omschrijft namelijk

Het gevaar van plaagdieren

niet duidelijk hoe een gemeente moet handelen in ge-

Plaagdieren zijn dieren met eigenschappen die door

val van plaagdieren. De wetten zijn globaal beschreven

mensen als beschadigend, ongewenst en hinderlijk

en de voorschriften die gelden bij dierplagen zijn door

worden gezien. De deﬁnitie plaagdieren omvat een

elke gemeente anders te interpreteren.

brede groep dieren: vogels, zoogdieren en geleedpotigen. Het grootste gevaar van plaagdieren is de

Te weinig kennis in huis

overdracht van ziekten op mens en dier. De meest

Veel gemeenten hebben het plaagdiermanagement

voorkomende ziekten die plaagdieren overdragen zijn

uitbesteed aan professionele ongediertebestrijding-

het Hantavirus, door rosse woelmuizen, en de ziekte

bedrijven. Deze bedrijven koppelen het probleem en

van Weil (Leptospirose), overgedragen door de bruine

de aanpak niet altijd terug, waardoor de kennis over

rat. Deze ziekten kunnen nierfunctiestoornissen ver-

deze problematiek niet of nauwelijks bij de gemeen-

oorzaken en kosten jaarlijks een aantal mensen het

ten terechtkomt. Bovendien is er tot nu toe nauwelijks

leven. Mensen kunnen ook besmet worden met een

samenwerking tussen gemeenten, bedrijven en andere

ziekte door voedsel dat is vervuild door ontlasting

partijen die zich bezighouden met plaagdiermanage-

van plaagdieren. De ontlasting kan namelijk diverse

ment. Hierdoor is er geen duidelijk overzicht van waar

bacteriën zoals Salmonella, Escherichia coli (E. coli) en

en wanneer de problemen met plaagdieren zich afspe-

Campylobacter bevatten. Deze bacteriën kunnen onder

len en wat de beste aanpak daarin is. Samenwerking,

andere voor heftige buikkrampen en bloederige diarree

overleg en kennisuitwisseling tussen gemeenten en

zorgen. Bij ernstige vormen kan Salmonella longontste-

diverse instanties zou uitkomst kunnen bieden in de

king en bloedvergiftiging veroorzaken, terwijl E. coli

plaagdierproblematiek. Met de handreiking doet de

kan leiden tot darmbloedingen en buikvliesontsteking.

NVRD een belangrijke eerste aanzet. De NVRD pleit ook

Bij bedrijven richten plaagdieren vooral economische

voor een landelijke database, waarin bijgehouden wel-

schade aan. Meestal is dat knaagschade door ratten en

ke plaagdieren waar voorkomen, de oorzaak of bron

muizen. Er zijn voorbeelden bekend van stalbranden

van een bepaalde melding en welke schade het dier

waarvan knaagschade aan kabels de oorzaak is. Ook

(heeft) veroorzaakt. Een dergelijk overzicht bestaat nu

vreten plaagdieren voedselvoorraden aan en bevuilen

niet, terwijl dit wel een belangrijke voorwaarde is voor

en besmetten zij deze voorraden.

eﬀectief plaagdiermanagement. Ook weten inwoners van een gemeente vaak niet waar ze terecht kunnen

Praktijk- en literatuuronderzoek

voor hulp. Een centraal meldpunt voor inwoners kan

De input voor de handreiking komt uit praktijken

hier uitkomst bieden. Op deze manier kan een plaag-

literatuuronderzoek, dat is uitgevoerd door studenten

dierprobleem eﬀectief en snel aangepakt worden.

van de Hogere Agrarische School (HAS) in ’s-Hertogenbosch.

Meer scholing en voorlichting In de handreiking adviseert de NVRD gemeenten ook

De NVRD heeft de handreiking gepresenteerd tijdens de

om hun inwoners voor te lichten over plaagdieren en

Themadag Integraal beheer van de openbare ruimte op

de bestrijding daarvan. Mensen zijn zich vaak niet

21 september. Geïnteresseerde leden kunnen de hand-

bewust van het feit dat ze vaak zelf plaagdieren aan-

reiking downloaden van het ledennet, via www.nvrd.nl.

trekken en een ideale leefomgeving voor hen creëren.

De handreiking is ook op te vragen bij het bureau van

Bestrijdingsmiddelen worden vaak verkeerd gebruikt,

de NVRD. Dat kan via kerris@nvrd.nl of telefoon (026)

wat mede bijdraagt aan de plaagdierproblematiek. Bij-

37 71 333.

■ GRAM

september 2011

IN ITIATIE V E N MOE TE N V O ORA L VA N B E D RIJ FS L E VE N K OM E N

Afvalbrief: recycling tandje hoger door Pieter van den Brand Joop Atsma heeft zijn ‘ei’ gelegd. Eind augustus presenteerde de staatssecretaris zijn langverwachte Afvalbrief. Welgeteld 47 actiepunten moeten de recycling in ons land opschroeven. Heikele thema’s, zoals de toekomstige financiering van de kunststoffeninzameling of statiegeld op petflesjes, worden vermeden. Kort na de presentatie kreeg GRAM de kans voor een interview. Bijna chronisch was de klaagzang van de Tweede

vingers niet branden (zie het achtergrondartikel over

Kamer over het grote gemis aan visie bij staatssecreta-

drankenkartons elders in deze uitgave). “We gaan daar

ris Atsma. Nu laat de CDA-politicus eindelijk zijn aan-

niet extra voor betalen.”

pak van het afvaldossier zien. De eigenlijk nog vóór de zomer geplande beleidsbrief is een 53 pagina’s tellende

Petﬂesjes

mini-beleidsnota geworden. Om er een passend boek-

In de Afvalbrief is niets terug te vinden over een even-

werkje van te maken, is een snelle pen aan het werk

tuele statiegeldplicht voor petﬂesjes. Desgevraagd

geweest, die de loftrompet steekt over het hoge niveau

wil Atsma daar het volgende kwijt: “Ik ben daar niet

van de Nederlandse afvalverwerking, gelardeerd met

happig op. Het levert extra werk en lasten op voor het

jubelende cijfers. Met een sector waar jaarlijks zes mil-

bedrijfsleven en het vergt veel extra inspanningen.”

jard euro in omgaat en zo’n 30 duizend mensen een

De wettelijke verplichting tot een statiegeldsysteem,

baan vinden, is ons land koploper in afvalbeheer. Op

merkt Atsma op, is volgens de kamerbreed aangeno-

dit moment krijgt 96 procent van ons afval een nut-

men motie die voormalig Kamerlid Jan Boelhouwer een

tige bestemming. “De vaart zit erin, we moeten vooral

aantal jaren geleden indiende, pas aan de orde als er

doorgaan”, zegt Atsma.

te weinig petﬂesjes worden ingezameld, “en dat is niet het geval”, stelt hij.

Het onderliggende drieluik van zijn Afvalagenda, zoals

Atsma het beleidsdocument zelf noemt, heet ‘minder

Atsma wil gemeenten keuzevrijheid geven als het gaat

afval, meer recyclen en minder storten’. “We storten al

om voor- of nascheiding van kunststof verpakkings-

tien keer minder dan het gemiddelde EU-land, maar de

afval. “Als nascheiding net zo eﬃciënt is als scheiding

vier procent afval die nu nog naar de stortplaats gaat

aan de bron en dus aantoonbaar hetzelfde resultaat

wil ik verder terugdringen.” De lijst van stortverboden

oplevert, en daar ziet het naar uit, dan ben ik de laat-

wordt hiervoor uitgebreid met veertien afvalstoﬀen,

ste om te zeggen dat nascheiden niet mag.” Atsma’s

waaronder grond (tenzij er het etiket ‘niet-reinigbaar’

zorg is eerder de volgend jaar aﬂopende Raamovereen-

aan kleeft) en bodemassen uit de afvalovens. Centraal

komst verpakkingen en zwerfafval tussen gemeenten

staat de ambitie om in 2015 van 80 naar 83 procent

en verpakkend bedrijfsleven. Ook stopt het rijk met de

afvalrecycling te gaan. Getalsmatig betekent dit zo’n

ﬁnanciering van de kunststoﬀenscheiding. “Uiterlijk in

anderhalf tot twee miljoen ton minder verbrandings-

december wil ik duidelijkheid hebben van gemeenten

afval en 250 duizend ton minder afval op de stort-

en verpakkend bedrijfsleven over het vervolg van dit

plaats. “Andere landen zeggen: dat is onmogelijk”, ver-

dossier. De twee partijen hebben gezegd meer tijd no-

woordt Atsma de reacties die hij van zijn collega’s in

dig te hebben.” Ook over de positie van nascheiding

het Europese circuit kreeg. “Toch ga ik ervoor.”

moet dan duidelijkheid zijn.

Atsma wil meer uit het huishoudelijk afval halen, waar

Vanaf 2013 wil het kabinet niet langer een bijdrage

nu nog slechts de helft van wordt gerecycled. Zo wordt

leveren aan het Afvalfonds, dat gemeenten nu vergoe-

van afgedankt textiel slechts vijftig procent opnieuw

dingen toekent voor ingezameld verpakkingsmateriaal.

gebruikt. Daarom wil de staatssecretaris gemeenten

Dit fonds wordt jaarlijks gevoed met 115 miljoen euro

aansporen te gaan onderzoeken hoe ze meer kleding

uit de Verpakkingenbelasting. Met gemeenten en be-

en textiel in kunnen zamelen voor recycling. “Daarmee

drijfsleven is Atsma in gesprek over een nieuwe ﬁ-

kunnen we twintig procent milieuwinst boeken.” Minder

nancieringsvorm en een sluitend registratiesysteem.

geestdrift valt er bij Atsma te bespeuren bij een andere

“Brussel heeft ons verplicht te monitoren en dat doen

afvalstroom uit de grijze afvalbak: drankenkartons.

we nu via de Verpakkingenbelasting.” Het liefst wil het

Aan de gescheiden inzameling daarvan wil Atsma zijn

kabinet ook daar vanaf. Maar Atsma wil daar niet aan,

GRAM

september 2011

zolang er geen alternatief is. “Dan gooien we het kind

Atsma: “Voor een groot aantal stromen zijn we dat al,

met het badwater weg.” Gemeenten willen graag door-

want we recyclen al tachtig procent. Maar er kan nog

gaan met de kunststoﬀeninzameling, maar willen hun

meer, bijvoorbeeld bij textiel, kunststoﬀen, elektronica

kosten wel volledig vergoed zien. In feite ligt de bal bij

en fosfaat. Het inzamelen en verwerken van kunststof-

het bedrijfsleven. Als de twee er niet uitkomen, zegt

fen is nu nog niet rendabel, maar dat wil niet zeggen

Atsma met aanvullende regelgeving te zullen komen. In

dat dit in de toekomst nooit het geval zal zijn.” Een van

evaluaties van het instrument producentenverantwoor-

de wensen van de Kamer en de afvalsector, namelijk

delijkheid en van het Verpakkingenbesluit kreeg Atsma

een Kenniscentrum om de kennis over grondstoﬀen bij

het advies aangereikt om de verantwoordelijkheden en

bedrijven en wetenschap te bundelen, wordt niet inge-

taken van de spelers in de afvalketen duidelijker te om-

willigd. “Ik heb de Kamer al eerder laten weten geen zo-

schrijven en in de regelgeving toe te bedelen. Dit zou

veelste institutie op te willen tuigen naast de tientallen

conﬂicten kunnen voorkomen. Daar heeft Atsma nog

gremia die al rond afval actief zijn.”

■

niets mee gedaan. Maar nog vóór het einde van 2011 wil hij nagaan welke lessen uit de evaluaties getrokken kunnen worden.

Businessmodellen De locatie voor de persconferentie was goed gekozen: een werkbezoek in Eindhoven aan recycler SIMS van afgedankte elektronische apparatuur (Atsma bood de directeur van het bedrijf bij binnenkomst een kapotte tv aan die al jaren in zijn schuur stond). Voor het gerecyclede ABS krijgt de recycler vandaag de dag zo’n 300 euro per ton. Als het bedrijf de zuiverheidsgraad van het gerecyclede kunststof opvoert tot 98 procent, is de prijs nog vele malen hoger. Bedrijven als SIMS zijn Atsma’s inspiratiebron voor zijn nieuwe beleid. Atsma vertrouwt op de businessmodellen van het bedrijfsleven. Deze staatssecretaris zal bedrijven ook geen strobreed in de weg leggen. Een volledig hoofdstuk in zijn beleidsbrief is gewijd aan plannen om de administratieve lastendruk terug te brengen. Zo moet het versoepelen van de registratieplicht afvalbedrijven jaarlijks twee miljoen euro opleveren. Naast metaalschroot wil de bewindsman ook voor (oud) koper, papier en glas heldere criteria gaan opstellen wanneer deze materialen wel of geen afval zijn. Ook wil hij de tijdrovende vergunningverlening aan gaan pakken, die door bedrij-

Joop Atsma, staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu.

ven als hoogst irritant wordt ervaren. “Dat staat innovatie in de weg.” Tijdens zijn optredens in het openbaar keren twee onderwerpen steevast terug. Atsma noemt de ergernis die hij heeft over al die plasticjes die hij thuis van zijn tijdschriften moet halen en hij haalt zijn iPhone uit zijn binnenzak om duidelijk te maken dat het de hoogste tijd is om de steeds schaarsere metalen en andere kostbare materialen in zijn mobiel te recyclen. “Ons afval is goud waard”, zegt hij dan. Met de uitgevers van bladen is hij inmiddels in gesprek over een minder milieubelastend alternatief, maar nog in een pril stadium, ﬂuisterde een van zijn ambtenaren toe. Voor het recyclen van

Joop Atsma: “Als nascheiding net zo efficiënt is als scheiding aan de bron en dus aantoonbaar hetzelfde resultaat oplevert, ben ik de laatste om te zeggen dat nascheiden niet mag.”

waardevolle materialen zet de bewindsman in op de grondstoﬀenrotonde. Met zijn kennis en professionele recyclingsector is Nederland een ideaal knooppunt voor het verwerken van afval tot nieuwe grondstoﬀen.

GRAM

september 2011

Krachtig Elektrisch Geluidsarm • Geen luchtverontreiniging • Uitstekende veegresultaten • Minder hinder ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat * Vraag naar referenties, onze overige veegmachines en maak een afspraak voor uw demonstratie.

TENNANT NV • Industrielaan 6, 5405 AB Uden • P.O. Box 6, 5400 AA Uden Tel: 0413 241 241 • Fax: 0413 241 222 • E-mail: info.nl@tennantco.com

R EAC TIE N VRD

Afvalbrief Atsma teleurstellend De NVRD is teleurgesteld in de Afvalbrief ‘Meer waarde

en grondstoﬀen worden geïntegreerd. Teleurstellend is

uit Afval’ die staatsecretaris Atsma op 25 augustus

dat Atsma dringende vragen over de ﬁnanciering van

heeft gepubliceerd en heeft hierover gelijk na het ver-

het verpakkingenbeleid en de verantwoordelijkheids-

schijnen van de brief een persbericht uitgebracht. De

verdeling nog steeds onbeantwoord laat. Dit ondanks

NVRD onderschrijft de ambities voor meer afvalpreven-

de heldere adviezen die hij heeft gekregen in de eva-

tie en – recycling en minder verwijdering die centraal

luaties Besluit verpakkingen en Producentenverant-

staan in de brief. De wijze waarop dit door de heer

woordelijkheid. Ondanks deze kritiek zullen de NVRD

Atsma wordt ingevuld, is echter te weinig concreet en

en haar leden graag een bijdrage leveren aan de in de

niet vernieuwend. Een groot deel van de aangekondig-

brief gestelde doelstellingen.

de acties bestaan uit lopend beleid. Een gemiste kans is dat staatsecretaris Atsma er niet in is geslaagd één sa-

Het persbericht en een meer inhoudelijke reactie op de

menhangende beleidsvisie te presenteren waarin afval

Afvalbrief zijn te vinden op www.nvrd.nl

■

OPTIMAAL ZICHT VOLGENS DE REGELS. Een veilig en effectief wagenpark wat voldoet aan de laatste normeringen en regelgeving is uw doel en Orlaco helpt u daarbij met onze zichtsystemen. U kunt bij ons terecht voor al uw vragen op het gebied van camera’s en displays die voldoen aan bijvoorbeeld de NEN ISO 1501 norm voor vuilnisauto’s. Daarnaast hebben wij voor u TNO-rapporten beschikbaar over optimale veiligheid en werkwijze rondom zijladers. Ook geven wij u handleidingen voor optimale ergonomische posities van monitoren in cabines, uw mensen werken hier tenslotte de hele dag mee. Ook worden de eisen rondom elektromagnetische straling voortdurend aangepast aan de snel veranderende omgeving met meer en meer elektronica, ook op dit gebied kunt u bij ons de laatste info verkrijgen. Ook de recent gewijzigde wetgeving rondom front camera’s kan interessant voor u zijn. Reden genoeg om eens een kijkje te nemen op onze website: www.orlaco.nl, bellen of mailen kan ook altijd: 0342 - 404 555, info@orlaco.nl

See more. Work more. ORLACO_ADV_V4.indd 1

10/22/09 9:58 AM

MILIE U WINST B IJ APART I NZ A M E L E N E N RE CYCL E N VA N A FVAL

Drankenkartons beter scheiden De wens om kartonnen drankverpakkingen te gaan inzamelen en recyclen staat hernieuwd op de politieke agenda. Ditmaal gesteund door een positieve haalbaarheidsstudie. Waarom niet? Andere Europese landen realiseren stevige inzamelpercentages, maar in Nederland verdwijnen drankenkartons massaal in het restafval.

door Pieter van den Brand De vakantie in Bretagne lijkt alweer ver weg. Maar niet

energiewinst in een cementoven of kolencentrale geeft

de herinnering aan het gemak waarmee de lege drank-

een milieuwinst van zo’n dertig procent tegenover ver-

verpakkingen bij het kunststof- en papierafval in de

branden in een afvaloven. Met materiaalhergebruik

‘sac jaune’ glijdt om het afval gescheiden aan te bieden

van het kartondeel loopt de winst zelfs op tot 65 pro-

in het milieuparkje op straat. Hoe anders is dat in ons

cent. Het inzamelen van één ton drankenkartons kost

land, waar drankenkartons nog steeds in het restafval

netto welgeteld 291 euro. Als de inzameling mee kan

belanden. Met een inzamelpercentage van drie procent

lopen met die van het kunststof van huishoudens gaan

is Nederland hekkensluiter in de EU. Het gemiddelde is

die kosten substantieel omlaag naar 57 euro per ton.

35 procent. De Belgen staan aan kop met maar liefst

Die veel lagere kosten, nuanceert onderzoeker Geert

82 procent. Waarom gaan onze drankenkartons dan

Bergsma van CE Delft, gelden alleen als er overcapa-

niet naar de recycling, net als sinds kort het kunststof

citeit is bij de inzameling van kunststof. “Dat zal maar

verpakkingsafval van huishoudens? Dat is in elk geval

in een deel van de gemeenten gelden.” Bij combinatie

de gedachte van CU-kamerlid Esmé Wiegman. In 2009

met de kunststoﬀeninzameling bedragen de kosten

diende ze een door een Kamermeerderheid gesteunde

landelijk gezien jaarlijks 6,3 miljoen euro bij een in-

motie in, om drankenkartons als afzonderlijke cate-

zamelrespons van dertig procent en 14,7 miljoen euro

gorie verpakkingsafval te benoemen in het Landelijk

bij een respons van zeventig procent. Bergsma: “De inzameling van drankenkartons is zelfs goedkoper dan

Met een inzamelpercentage van drie procent is Nederland hekkensluiter in de EU. Het gemiddelde is 35 procent.

die van kunststof uit huishoudens vanwege de grote hoeveelheid papiervezel van uitstekende kwaliteit. Je haalt dan meer milieuwinst uit je ‘inzameleuro’.”

Vervuiling Het uitbreiden van de inzameling van plasticafval met drankenkartons ligt voor de hand, concludeert Bergsma. “In het buitenland, onder meer in Duitsland en België, is

Afvalbeheerplan. Een directe invoering, besefte ze des-

daar al veel ervaring mee.” De materialen lijken qua toe-

tijds, was een brug te ver. Daarom riep de CU-politica

passing op elkaar, wat ook geldt voor het type vervuiling

het toenmalige VROM op de milieueﬀecten en de kos-

(denk aan resten vla of yoghurt) dat aan beide verpak-

ten van het inzamelen en verwerken van drankenkar-

kingsmaterialen kan kleven. Bergsma: “De inzameling

tons te gaan onderzoeken, inclusief de mogelijkheid

van kunststof verloopt goed. De consument is enthou-

van een wettelijke scheidingsplicht. “We moeten vol-

siast. Waarom zou hij dat niet zijn over het gescheiden

ledig materiaalhergebruik niet schuwen. De ambitie

aanbieden van drankenkartons?” De vervuiling valt in de

moet zijn voorop te lopen in Europa.”

praktijk mee, weet de onderzoeker. “Van het veertigtal gemeenten dat nu al drankenkartons inzamelt, worden

De resultaten van dit onderzoek zijn uiteindelijk dit

vrijwel alle partijen door het recyclingbedrijf geaccep-

voorjaar verschenen. Op basis van een levenscyclus-

teerd.”

analyse concludeert onderzoeksbureau CE Delft dat

Martin van Nieuwenhoven, Agentschap NL be-

brongescheiden inzameling tot een aanzienlijke reduc-

geleidt een aantal projecten die de milieudruk in de

tie van de overall milieubelasting leidt. Bijstoken met

papierketens verlagen. In de hieraan voorafgaande ‘ke-

GRAM

september 2011

tenbijeenkomsten’ gaven tal van papierfabrikanten al

zijn Afvalbrief eind augustus blijkt Atsma niet van me-

snel blijk van hun interesse in het recyclen van dran-

ning veranderd. Wel is het volgens hem een optie het

kenkartons. “Ze zijn enthousiast over de hoogwaardige

onderwerp in de onderhandelingen voor een volgende

kwaliteit van de papiervezel. De conclusies van het CE-

Raamovereenkomst na 2012 mee te nemen. “Maar dat

onderzoek zijn eenduidig: het is beter voor het milieu.

is misschien helemaal niet nodig. Ik verwacht namelijk

Als de kosten gedekt kunnen worden, staat niets de

dat het bedrijfsleven wegen zal bedenken om de in-

recycling van drankenkartons in de weg.”

zameling en recycling van drankenkartons renderend te maken”, zegt Atsma. Verder vindt hij het uitbreiden

CU-Kamerlid Wiegman voelt zich gesteund door het

van de kunststoﬁnzameling niet opportuun. “De infra-

CE-onderzoek. “Het is een interessante studie die goe-

structuur hiervoor is nog niet in het hele land op orde.”

de informatie oplevert. Dat een scheidingsplicht niet

Volgens CE Delft-onderzoeker Bergsma is de gecom-

is bekeken, is wel jammer”, zegt ze. “Dat is inderdaad

bineerde inzameling organisatorisch wel degelijk op

niet onderzocht”, reageert Bergsma. “Het scenario van

korte termijn mogelijk. “Als er voldoende ervaring is

zeventig procent inzamelen dat is doorgerekend qua

opgedaan met de inzameling van kunststof, zou uit-

kosten, lijkt daar wel heel veel op. Dat is het percenta-

breiding vanaf 2013 mogelijk moeten zijn.”

ge dat in het buitenland gehaald wordt, als gemeenten drankenkartons verplicht apart moeten inzamelen.”

Gemeenten Aan de gemeenten zal het volgens woordvoerder Liane

Raamovereenkomst

ter Maat van de Vereniging van Nederlandse

Drankenkartons vallen net als petﬂessen, blikjes en

Gemeenten (VNG) niet liggen. “De kunststoﬁnzame-

andere drankverpakkingen onder de zogeheten Raam-

ling is goed op dreef. Het gaat uitstekend. Er zijn tech-

overeenkomst verpakkingen en zwerfafval tussen rijk,

nisch gezien geen belemmeringen om drankenkartons

gemeenten en verpakkend bedrijfsleven. De producen-

mee te laten liften. Wij maken ons alleen zorgen om de

ten die dranken en zuivelproducten in drankenkartons

toekomstige ﬁnanciering, als de rijksbijdrage aan het

op de markt brengen, betalen ook Verpakkingenbelas-

Afvalfonds is stopgezet. Wij zijn daar niet de leidende

ting waarmee het Afvalfonds gevuld wordt. Hamvraag

partij in.” De grootste wens van gemeenten is dat de

hiermee is of de partijen in de Raamovereenkomst be-

kunststoﬀeninzameling op dezelfde voortvarende wijze

reid zijn geld uit het Afvalfonds aan het recyclen van

door kan gaan, zegt Ter Maat. “Wij kunnen niet zomaar

drankenkartons te geven.

14,7 miljoen euro extra uit onze achterzak halen, om de drankenkartons ook mee te laten nemen. Als het

Staatssecretaris Atsma heeft zijn standpunt al be-

bedrijfsleven manieren vindt om de inzameling en re-

paald. In de Kamerbrief waarmee hij de CE-studie medio

cycling daarvan rendabel te maken en er een dekkende

april naar het Parlement zond, reageerde hij meteen op

vergoeding voor gemeenten meekomt, zijn wij de laat-

de uitkomsten van het onderzoek. De strekking hier-

sten om bezwaar te maken. Voor het milieu is dit beter

van: het gaat om extra kosten, dus dit gaan we niet

dan verbranden.”

doen. De kosten kunnen niet uit de vermarkting van de ingezamelde drankenkartons worden gedekt. Het

Kamerlid Wiegman raadt in elk geval niet aan er blind

opleggen van een scheidingsplicht ziet de bewinds-

op te vertrouwen dat het bedrijfsleven de inzame-

man helemaal niet zitten. Tijdens de presentatie van

ling en recycling automatisch oppakt. “Dat is nu niet

GRAM

september 2011

interessant.” Atsma moet daarom duidelijke normen

ten voelen burgers dat helemaal in hun portemonnee.

stellen, anders gaat er niets gebeuren. “Ik vind dat de

Ook bij gemeenten groeit het bewustzijn. Nu al zame-

staatssecretaris een wettelijke scheidingsplicht serieus

len zo’n veertig gemeenten apart drankenkartons in.”

zou moeten overwegen. De tijd is er rijp voor.”

Niet relevant Milieuverantwoordelijkheid

Directeur Philip den Ouden van de Federatie

Ook directeur Inge Eggermont van stichting Hedra

Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) re-

is voor een wettelijke scheidingsplicht. “Dat is de eni-

ageert fel op de discussie. “Drankenkartons zijn niet

ge manier om tegemoet te komen aan gemeenten en

relevant binnen de Raamovereenkomst noch binnen

burgers.” De stichting, waarin de leveranciers Elopak,

het Verpakkingenbesluit. Er wordt namelijk gespro-

TetraPak en SIG Combibloc vertegenwoordigd zijn, be-

ken over materialen, niet over soorten verpakkingen.

hartigt de milieubelangen van drankenkartons en zorgt

Drankenkartons bestaan grotendeels uit papier. De her-

ervoor dat in ons land ingezamelde drankverpakkin-

gebruiksdoelen voor papier worden ruim gehaald.” Het

gen getransporteerd worden naar de Duitse recycler

heeft dan ook geen enkel nut, redeneert Den Ouden, om

Niederauer Papier Mühle in Kreuzau bij Aken. Daar

drankenkartons in een volgende Raamovereenkomst op

wordt de papiervezel teruggewonnen en in de papier-

te nemen. “Het verpakkend bedrijfsleven vult zelf haar

industrie ingezet voor nieuwe verpakkingen (niet voor

producentenverantwoordelijkheid in. De overheid stelt

direct contact met levensmiddelen). Kunststof en alumi-

de hergebruikspercentages op. Wij regelen zelf hoe we

nium gaan als brandstof naar kolencentrales en cement-

deze doelen realiseren. De politiek moet hier verre van

ovens. Zolang er in Nederland geen ﬁnanciële structuur

blijven en zich niet met onze keuzes bemoeien. Ik heb

is voor inzameling en verwerking van drankenkartons

overigens altijd begrepen dat de papierindustrie niet

betalen de fabrikanten (via Hedra) het transport naar

staat te springen om drankenkartons.”

de recyclingfabriek uit eigen zak. Eggermont: “We nemen onze milieuverantwoordelijkheid.” Daartoe mede

Volgens directeur Wienus van Oosterum van Papier

aangezet, licht ze toe, door telefoontjes en mailtjes van

Recycling Nederland (PRN) heeft Den Ouden gelijk,

milieubewuste burgers. “De verpakkende industrie, die

indien de drankenkartons in de oud papierbak terecht

Verpakkingenbelasting betaalt, berekent deze door in

zouden komen. “Dat willen we zeer zeker niet. Dran-

de consumentenprijs. Dus in feite draait de burger hier-

kenkartons zijn in de reguliere oud papierstroom tech-

voor op. Sommige burgers zijn zich hier zeer bewust

nisch gezien niet te verwerken vanwege het kunststof-

van. Waarom worden drankenkartons niet apart ingeza-

aandeel en de vervuilingsresten.” De lange, primaire

meld en verwerkt, vragen ze zich af? In diftar-gemeen-

papiervezels (voor het eerst gebruikt ‘na de boom’) uit drankenkartons wil de papierindustrie echter heel graag hebben. De combinatie met de kunststoﬁnzame-

Feiten: Veertig gemeenten zamelen al drankenkartons in

ling levert volgens Van Oosterum technisch geen enkel sorteerprobleem op. “Bovendien dringen we hiermee de vervuiling van het oud papier terug, die voor een groot

De afvalberg drankenkartons in ons land omvat jaarlijks zo’n 70 duizend ton. Vergeleken met andere Europese landen is het aandeel drankenkartons in Nederland relatief groot. In het buitenland kiest men voor kunststof (PET). Omgerekend gooit de Nederlander gemiddeld 4,3 kilo aan drankenkartons weg. Op dit moment, zo becijferden de onderzoekers van CE, wordt 3.500 ton aan drankenkartons ingezameld voor recycling. Dat gebeurt in een veertigtal gemeenten, waarvan Apeldoorn, Helmond, Maastricht en Venlo de grootste zijn. Verschillende systemen zijn in zwang. Burgers brengen hun lege drankverpakkingen naar wijkcontainer, milieustraat of Retourette of ze worden huis aan huis opgehaald in een eigen milieuzak. In vijf gemeenten worden de drankenkartons samen met het oud papier ingezameld (tegen de zin van de papierrecyclers). Alles overziend zijn de resultaten goed, de inzamelpercentages schommelen tussen veertig en zeventig procent.

deel door vloeistofdichte verpakkingen, dus drankenkartons, ontstaat.” Financieel gezien is er volop ruimte, rekent de PRN-directeur voor. “De inkomsten afkomstig van papieren en kartonnen verpakkingen beslaan 24 procent van de Verpakkingenbelasting. Vertaald naar het Afvalfonds gaat het om een bedrag van circa 24 miljoen euro. De oud papier-gerelateerde vergoeding voor gemeenten uit het Afvalfonds bedraagt 1,7 miljoen euro. Dus is de ﬁnanciering van de inzameling van drankenkartons samen met het kunststofafval, als daarvoor overeenkomstig de CE-studie een bedrag van rond de vijftien miljoen euro nodig is, geen enkel probleem.” Volgens Van Oosterum gaat er nu relatief veel geld uit het Afvalfonds naar de kunststoﬁnzameling, dat mede opgebracht wordt door papieren en kartonnen verpakkingen. “Wat is er tegen om de komende jaren meer geld te reserveren voor de inzameling van een andere afvalstroom, namelijk drankenkartons, als we daarmee het milieu dienen?”

GRAM

september 2011

■

OP E NIN G K UN STSTOFSORTE E RINSTAL L ATIE S ITA

“Hoe beter de scheiding, hoe sneller statiegeld wordt afgeschaft” Een opmerkelijke uitspraak van staats-

Een goed ondernemersinitiatief op Neder-

ven voorzien, gelet op de uitspraak van de

secretaris Joop Atsma bij de opening van

landse bodem. Jammer was dat we niet

staatssecretaris. Als Sita ook nog aangeeft

de kunststofsorteerinstallatie van Sita in

te horen kregen wat de resultaten van

dat statiegeld niet nodig is, waait het tipje

Rotterdam. De toon voor de toekomst

2010 waren. Uiteraard weet iedereen dat

van de sluier op en krijgen we een goede

van het kunststofdossier was gezet en

het goed gaat, de gemeenten weten dat

kijk op de toekomst. Kortom er is weer

bevestigde de vermoedens van vele aan-

als geen ander, maar er moet nog naar de

een nieuwe stap gezet in het bewogen

wezigen. Maar eerst werd stilgestaan bij

cijfers gekeken worden. We wachten af.

kunststofverpakkingendossier.

de opening van de nieuwe, technologisch

Het gaat zo goed dat een sorteerinstallatie

meest geavanceerde installatie in Europa.

zeker in een behoefte voorziet. En zal blij-

Tekst: Marc Veenhuizen

Maar liefst 300 mensen kwamen af op de opening van de machines die werken voor opdrachtgever Nedvang. De installatie in Rotterdam gaat circa een kwart van het in Nederland gescheiden ingezamelde materiaal sorteren. Het materiaal wordt in vijf stromen kunststof gesorteerd en voor hergebruik geschikt gemaakt. Wat voorheen in Duitsland gebeurde, kan nu dus in Rotterdam. Of zoals iemand opmerkte: “Kunststof afval hoeft niet meer op transport naar Duitsland”. Dat is winst. In verschillende fracties verlaat het nu Rotterdam om elders in Nederland verwerkt te worden tot kleinere fracties.

Staatssecretaris Joop Atsma (midden) opende met een druk op de knop de nieuwe sorteerinstallatie voor kunststofverpakkingsafval van SITA. Dat deed hij in bijzijn van Adriaan Visser, CEO SITA Nederland (rechts) en algemeen directeur Jan Storm van Nedvang (links).

Hoe kunt u net als gemeente Uden ervoor zorgen dat de opbrengst van uw textielinzameling bij lokale doelen terecht komt? Met Stichting KICI. Specialist in inzameling en hergebruik van textiel. De gehele opbrengst doneert KICI aan goede doelen in binnen- en buitenland. www.kici.nl

■

N IEU WE WE T V OOR ONDE RK A NT A RB E ID S M A RK T

Werken naar vermogen in de branche: zinvol of werkverschaffing? door Karin Giesen

In 2013 gaat de Wet Werken naar Vermogen in (WWNV). Met deze nieuwe regeling wil het kabinet bereiken dat iedereen gaat werken naar vermogen. Alleen de allerzwaksten op de arbeidsmarkt mogen straks ‘beschut’ werken in de sociale voorziening. De rest moet bij een gewone werkgever aan de slag. Gemeenten worden verantwoordelijk voor de uitvoering van de WWNV; zij moeten mensen met een arbeidsbeperking begeleiden naar werk. Is er voor deze groep zinvol werk te vinden binnen de afvalen reinigingsbranche? En hoe gaan gemeenten dit, samen met hun SW-bedrijven, organiseren? De WWNV voegt drie bestaande regelingen samen:

hun SW-bedrijven doen er dan ook verstandig aan ge-

de Wet Werk en Bijstand (WWB), de Wajong en de Wet

zamenlijk strategische keuzes te maken over hoe zij de

Investeren in Jongeren (WIJ) voor jong gehandicapten

groep WWNV-ers laten doorstromen naar werk.

en de Wet Sociale Werkplaatsen (de WSW). De nieuwe

Sjoerd van het Erve, directeur van de sociale

regeling moet niet alleen meer overzicht en eenvoud

werkvoorziening Weener Groep in ’s-Hertogen-

brengen aan de ‘onderkant van de arbeidsmarkt’, maar

bosch, ziet in de nieuwe ontwikkeling ook kansen. “We

heeft ook een bezuinigingsdoelstelling van maar liefst

zullen ons samen met de gemeentelijke sociale dienst

1,8 miljard euro. Onderdeel hiervan is de bezuiniging

moeten oriënteren op een andere benadering van de

van 700 miljoen op de sociale werkplaatsen, door daar

nieuwe brede doelgroep. SW-bedrijven hebben veel

minder mensen toe te laten en de subsidies voor deze

kennis en kunde in het diagnosticeren en begeleiden

arbeidsplaatsen te beperken. Het aantal SW’ers moet in

van mensen met een arbeidshandicap. Daarnaast is er

vijf jaar terug van 102.000 naar 30.000. Een groot deel

een sterke associatie met maatschappelijk verantwoord

van hen moet straks, samen met andere WWNV-ers,

ondernemen voor regionale ondernemers. Die sterke

integreren in het reguliere arbeidsproces. Iedereen met

punten kunnen breder benut worden. Als er inderdaad

een verdiencapaciteit (het percentage dat iemand nog

wordt gekozen voor plaatsing in een dienstverband bij

geschikt wordt gevonden voor werk) van meer dan 20

een reguliere werkgever met een loonkostensubsidie,

procent van het minimumloon moet, als het even kan,

kunnen wij de diagnose, bemiddeling en zelfs jobcoa-

gewoon aan het werk. Gemeenten moeten de resteren-

ching op ons nemen.”

de verdiencapaciteit van de WWNV-doelgroep aanvullen tot -net iets onder- minimumloon. De vergoedingen

Reorganisatie

die ze daarvoor vanuit het rijk krijgen gaan omlaag.

Samenwerking tussen gemeente en SW-bedrijven ligt

Gemeenten zijn dus bij gebaat deze aanvulling zoveel

dus voor de hand. Sterker nog, een aantal gemeenten

mogelijk in de vorm van loon in plaats van in uitkerin-

in het land zijn al druk bezig met het vormgeven daar-

gen te kunnen doen.

van. De gemeente Tilburg grijpt de bezuinigingen aan om regie en uitvoering van de gemeentelijke zorgtaken

Taakverschuiving

zo eﬃciënt mogelijk te organiseren. Tilburg legt nu de

De wetsverandering betekent ook een verschuiving in

laatste hand aan de inrichting en spelregels van een ge-

de activiteiten van SW-bedrijven. Hun klassieke doel-

meentelijk werkbedrijf. Dit werkbedrijf gaat gemeente-

groep in de sociale werkvoorziening wordt kleiner, ter-

lijke zorgtaken en daaraan gerelateerd werk uitvoeren

wijl de totale doelgroep waarvoor -regulier- werk gevon-

en zet hier straks ook uitkeringsgerechtigden en men-

den moet worden, groter wordt. Voor de begeleiding

sen vanuit de WWNV voor in. Het werkbedrijf wordt

daarvan, en het verleiden van werkgevers om mensen

daartoe ondergebracht bij de Diamant-groep, de soci-

met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, hebben

ale werkvoorziening van de gemeente Tilburg. Met het

ze straks een aanzienlijk lager budget. Gemeenten en

oog op de eﬃciency komt er, naast de oprichting van

GRAM

september 2011

het werkbedrijf, ook een nieuwe uitvoeringsorganisatie

Uit de kaartenbak

voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte.

Ook de gemeente Sittard-Geleen anticipeert op de komst

Cees Paridaans, directeur van het Brabants Afval

van de WWNV. Een initiatiefgroep bereidt een nieuw ge-

Team (BAT) dat verantwoordelijk is voor de gemeen-

meentelijk werkbedrijf voor waarin mensen met afstand

telijke beheer- en onderhoudstaken, is hierbij nauw

tot de arbeidsmarkt in ‘te werk gesteld’ kunnen worden.

betrokken: “De Diamant-groep en de afdeling Afval en

Het is de bedoeling dat mensen, die geschikt zijn om

Reiniging van de dienst Bedrijven werken al jaren sa-

in de openbare ruimte te werken, werkervaring gaan

men. Als alles meezit voegen we per 1 januari 2012

opdoen in de reiniging en daarna doorstromen naar de

het BAT en Groen Extra van de Diamant-groep samen.”

reguliere arbeidsmarkt. Het werkbedrijf gaat hen daarin

Deze nieuwe organisatie gaat niet alleen werken voor

begeleiden en scholen. Theo Ratering, nu teamleider

de gemeente Tilburg, maar ook voor een aantal om-

uitvoering beheer openbare ruimten, is een van de

liggende gemeenten. De uitvoeringsorganisatie wordt

initiatiefnemers voor de nieuwe NV. Hij ziet de komst

onderdeel van het gemeentelijk werkbedrijf, maar doet

van het werkbedrijf als een kans voor zowel degenen

ook regulier werk in afval, reiniging en groenbeheer.

die nu niet aan het werk komen als voor de gemeente.

En kan dus potentieel benut worden voor de nieuwe

“Het zou al heel mooi zijn als we van de 100 mensen die

wetgeving. De Diamant-groep krijgt daartoe een aan-

nu in de kaartenbak blijven zitten er 10 kunnen laten

tal taakstellingen opgelegd, om ervoor te zorgen dat

doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt.”

zij zoveel mogelijk mensen uit de WWNV-doelgroep laat door- en uitstromen naar regulier werk. Paridaans:

Terug in de tijd

“Overigens werken we bij de afdeling Reiniging al een

Om dit streven kracht bij te zetten, wordt de Reini-

aantal jaren met taak en werkgestraften, Halt-jongeren,

gingsdienst Westelijke Mijnstreek uitgebreid met het

dak en thuislozen en passen we ook de work-ﬁrst (ver-

werkbedrijf. Hierdoor kunnen reinigingstaken gemak-

plicht werk en scholing als onderdeel van een re-inte-

kelijker vanuit het reinigingsbedrijf naar het werkbe-

gratietraject, red.) benadering toe.”

drijf geschoven worden. Volgens Ratering zien sommi-

GRAM

september 2011

gen dit als een verschraling van de reinigingsdienst.

het voor werkgevers aantrekkelijker om mensen met

In het meest extreme geval zal men een veegmachine

een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek te geven.

moeten stilzetten om in plaats daarvan vier mensen

Daarmee zou de gemeente een mooi instrument in han-

aan het werk te krijgen. Hierover is binnen de regio wel

den hebben om de WWNV-ers aan het werk te krijgen.

een discussie gaande. Ratering: “Sommigen vinden dat we hiermee terug in de tijd gaan. Anderen vinden dit

Zinvolle dagbesteding

oké, omdat de gemeente nu eenmaal de taak heeft om

Van het Erve: “We maken ons ook zorgen over het deel

werk te zoeken voor deze doelgroep.”

van de arbeidsgehandicapten dat nu via de WSW aan het werk komt en straks net buiten die regelgeving valt.

Kans voor de branche

Dit is een groep met nog altijd een erg grote afstand

Ratering wil de discussie over deze kwestie wel ge-

tot de arbeidsmarkt. Wij moeten op zoek naar nieuwe

voerd zien. Tegelijkertijd geeft hij aan dat overheids-

mogelijkheden om hen een zinvolle dagbesteding te

genomineerde afvalen reinigingsbedrijven deze ont-

bieden. Hetzij via een gesubsidieerde baan hetzij via

wikkeling toch niet tegen kunnen houden. “Ik zie het

georganiseerd vrijwilligerswerk met een hoge maat-

ook als een kans voor de branche. Als een reinigings-

schappelijke waarde.”

dienst deze nieuwe taak goed oppakt, is het zowel voor de mensen goed als voor het bedrijf. Het is een

Liever een quotum

uitdaging om te laten zien dat je je zaken commercieel

Tjeerd Sijtema, hoofd Beleid & Projecten van

kunt organiseren zonder je maatschappelijke taak uit

Roteb, deelt de bezorgdheid van Van het Erve over het

het oog te verliezen.”

verleiden van werkgevers. Hij had dan ook graag een landelijke quotumregeling gezien voor werkgevers,

‘In het meest extreme geval zal men een veegmachine moeten stilzetten om vier mensen aan het werk te krijgen’

om hen daarmee te verplichten een bepaald percentage mensen vanuit de WWNV in dienst te nemen. “Nu moeten wij werkgevers over de streep halen om dit te doen. Gemeenten kunnen hiervoor hun eigen instrumentarium inzetten. Dat kunnen ze via hun inkoopkracht doen, bijvoorbeeld door social return op te nemen in bestekken. Maar dat kan ook door inbesteding in de gemeentelijke reinigingsdiensten. Rotterdam gaat beide doen”. De noodzaak is er in Rotterdam in ieder geval; met kampt met grote tekorten op de uitvoerig

NVRD als voortrekker

van de WSW en bij de dienst sociale zaken. Vooral de

Ratering vindt dat de NVRD over het ‘werken naar ver-

salarislasten van werknemers uit de sociale werkvoor-

mogen’ binnen de branche een voortrekkersrol op zich

ziening zijn een aanslag op het beschikbare budget.

moet nemen. De branche zou hierin landelijk één aanpak moeten kiezen. Gemeenten die de reinigingstaken

Niet vanzelf

zelf uitvoeren, kunnen het begeleiden naar werk straks

Reinigingsbedrijf Roteb voert voor de gemeente Rotter-

makkelijker zelf organiseren dan gemeenten die deze

dam de WSW uit en zet dus al jarenlang mensen uit de

taak helemaal hebben uitbesteed. Zij kunnen alleen via

verschillende doelgroepen aan de onderkant van de ar-

social return eisen dat de WWNV-doelgroep aan het werk

beidsmarkt in de afval en reiniging in. Zij werken in de

komt binnen de branche. Via de regionale overleggen

wijkreinigingsteams in de stad. Sijtema geeft daarbij

zou de NVRD samenwerking tussen gemeenten kun-

wel aan dat dit vooral medewerkers vanuit de bijstand

nen organiseren en faciliteren, aldus Ratering. En kun-

(WWB) en ID-banen zijn en nauwelijks de klassieke WSW-

nen er bijvoorbeeld gezamenlijke afspraken gemaakt

doelgroep. Deze medewerkers komen er dus straks bij.

worden over welke taken als potentieel werk voor de

Sijtema: “De ervaring in Rotterdam leert dat het moge-

WWNV-doelgroep kunnen worden georganiseerd.

lijk is een goed schoonniveau te realiseren met de inzet van mensen met een arbeidsbeperking. Tegelijkertijd

Detachering

zien we dat het niet vanzelf gaat en dat er ﬁnanciële

Er zijn ook zorgen over de gevolgen van de WWNV. Van

compensatie, opleiding en begeleiding nodig zijn. Dat

het Erve van de Weener Groep, die onderdeel is van de

verhoudt zich slecht met de zeer omvangrijke bezuini-

gemeente ’s-Hertogenbosch, stelt kanttekeningen bij de

gingen op de budgetten daarvoor... “

mate waarin werkgevers bereid zijn om mensen met

een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst te nemen.

Verder praten met branchegenoten over deze proble-

Hij pleit voor een tussenvorm, bijvoorbeeld door deta-

matiek? Sluit u aan bij de lezersgroep van GRAM op

chering vanuit de sociale werkvoorziening of het leer/

LinkedIn. De NVRD organiseert binnenkort een kennis-

werkbedrijf. Doordat het SW-bedrijf veel administratieve

bijeenkomst over de WWNV. U vindt hierover snel meer

rompslomp en mogelijk risico uit handen neemt, wordt

informatie op www.nvrd.nl.

GRAM

september 2011

■

Zonnige vooruitzichten voor duurzaam afvalbeheer:

Solar’Ium reduceert afvalvolume en inzamelkosten

Minder afvalvolume én minder inzamelkosten: de Solar’Ium zorgt ervoor. Deze zelfregelende afvalbak van 120 liter gebruikt zonne-energie om zijn inhoud tot maar liefst 5 keer te verdichten. Het aantal ledigingen neemt dus tot een factor 5 af! Daar komt een milieuvoordeel bij: minder CO2-uitstoot, doordat uw voertuigen minder vaak rijden. De Solar’Ium signaleert zelf wanneer er verdicht moet worden en is gemakkelijk te plaatsen. Ontdek het zelf: deze innovatieve oplossing biedt zonnige vooruitzichten!

Plastic Omnium N.V., Ring Oost 14, B-9400 Ninove tel: +32 (0)54 31 31 31, fax: +32 (0)54 31 31 30 Plastic Omnium B.V., Postbus 3988, 4800 DZ Breda, tel: (0800) 542 50 55, fax: (0800) 542 50 33, E-mail: poinfo@plasticomnium.com Internet: www.plasticomnium.be (BE), www.plasticomnium.nl (NL)

Tweespalt rond statiegeldsysteem door Ronald Schalekamp Uit voorstellen van staatssecretaris Joop Atsma van Infra-

Volgens het Besluit Beheer Verpakkingen en Papier en

structuur en Milieu spreekt weinig enthousiasme voor het hui-

Karton (sinds 2006) zijn bedrijven verantwoordelijk

dige statiegeldsysteem voor retouremballage. De politiek wil

voor de organisatie en kosten van inzameling en re-

van het systeem af, daarin ondersteund door onder meer het

cycling van hun verpakkingsafval. Hiertoe is stichting

Centraal Bureau Levensmiddelenhandel en Nedvang. Een uit-

Nedvang opgericht. Voor het bestrijden van zwerfafval

breiding van het systeem naar kleinere PET-ﬂessen en blikjes

werkt Stichting Nederland Schoon (namens het bedrijfs-

wordt daarom niet voorgestaan. Maar niet iedereen vindt het

leven) nauw samen met VNG en het Ministerie I&M in

einde van de statiegeldﬂes wenselijk.

het zogeheten Focusprogramma Zwerfafval. Stichting Nedvang heeft de Plastic Heroes campagne opgezet, om de inzameling van plastic afval te bevorderen. Nedvang is fel gekant tegen statiegeld. Nederland Schoon ziet statiegeld niet als oplossing voor de problematiek van zwerfafval. Ook het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel ziet de statiegeldﬂes liever gaan dan komen. Vooral supermarkteigenaren en producenten van frisdrank zijn tegen een systeem met statiegeld. Een groep die in Den Haag zijn mening laat tellen.

Echte Held In september kwamen milieubeweging, afvalbedrijven en gemeenten met het eigen antwoord op de sterke politieke lobby van producenten en retailers om een einde te maken aan het statiegeldsysteem voor grote PET-flessen. Onder de slogan ’Een echte held kiest statiegeld’ werd een grootschalige campagne voor behoud én uitbreiding van het systeem gestart. Onder meer op www.echteheld.nl kan online een petitie worden getekend voor een statiegeldverplichting voor alle plastic flessen. De petitie zal op 11 november worden aangeboden aan de Tweede Kamer. Op de website wordt het vraagstuk rond de statiegeldfles uitgebreid uiteen gezet, met per betrokken partij de standpunten. Voorzitter Robbert van Duin van de organiserende Stichting Ons Statiegeld (tevens voorzitter van het Recycling Netwerk) hoopt dat minimaal 50.000 mensen de petitie ondertekenen. “Uit onderzoek van TNS-NIPO blijkt dat er veel steun is voor het idee van statiegeld op kleine plastic flesjes. Meer dan 70 procent van de Nederlanders is voorstander. Slechts één op de tien is tegen. Op het laatste congres van de VNG stemde 94 procent van de gemeenten vóór een oproep om statiegeld op kleine flesjes in te voeren. Wij roepen het Kabinet op om het statiegeld op grote PET-flessen te behouden én het systeem uit te breiden naar kleine plastic drankverpakkingen.” Volgens Van Duin zijn zeker niet alle frisdrankproducenten en retailers tegen het statiegeld. “De Aldi supermarkten hebben onlangs nog 500 innamenapparaten 22

GRAM

september 2011

aangeschaft. Dat doe je niet als je er niet in gelooft.”

Vergoeding voor retailers

Het CBL echter, is continue bezig met een aanval op het

Ook Hissink meent dat niet iedere retailer negatief is

hele systeem voor statiegeld op plastic ﬂessen. “Dat

over het statiegeldsysteem. “Het statiegeld trekt een

is vreemd”, meent Van Duin, “tegenstanders lijken met

stroom klanten naar je winkel toe. Het grootste pro-

hun ideeën in de vorige eeuw te zijn blijven steken.

bleem is volgens mij dat de producent weliswaar ver-

Ook als je statiegeld op plastic ﬂessen afschaft, heb je

antwoordelijk is voor het terugnemen van PET-ﬂessen,

innamenautomaten en dus ruimte en mankracht nodig

maar de uitvoering ligt bij de supermarkt. De retailer

voor bierﬂessen en -kratten. Maar men wil blijkbaar

krijgt bovendien geen enkele vergoeding.” Het huidige

verpakkingsvrijheid en men is zeer angstig voor statie-

systeem werkt zo, vertelt Hissink: “Statiegeldﬂessen

geld op kleine ﬂesjes. Die ﬂesjes zorgen voor de grote

worden door supermarkten ingenomen en per 230

omzetten, want ze zijn in vergelijking met grotere ver-

stuks in een zak verpakt. De ingezamelde ﬂessen gaan

pakking relatief duurder. Men schijnt te geloven dat er

vervolgens terug naar één van de drie telcentra van

minder wordt verkocht als er statiegeld op een klein

de Stichting Retourverpakking Nederland. Daar worden

ﬂesje wordt geheven. Ik geloof dat niet en als het al zo

de ﬂessen geteld en op basis van die telling vindt de

is, is het slechts tijdelijk én minimaal.”

uitbetaling aan de supermarkt plaats. De geldstroom gaat nu eerst van de winkel naar de producent. Men

Gedragsverandering belangrijker

betaalt 25 eurocent statiegeld en een VBR-toeslag van

Directeur Uli Schnier van de Stichting Nederland

6,25 eurocent per ﬂes. De consument koopt een ﬂes en

Schoon zegt dat de discussie rond afschaﬃng of uit-

betaalt 25 eurocent aan de winkel. Bij de retourembal-

breiding van statiegeld buiten zijn organisatie om gaat.

lage krijgt de consument die 25 eurocent terug. Na tel-

“Wij focussen op het terugdringen van álle zwerfvuil

ling in een telcentrum krijgt de supermarkt 25 + 6,25

en streven naar een gedragsverandering van mensen.

eurocent VBR terug.”

Wel constateren wij dat plastic ﬂessen en blikjes een klein deel van het zwerfafval uitmaken; zo’n 5 procent.” Volgens de website van Echte Held komt Nederland Schoon tot dat lage cijfer doordat per stuk per m2 wordt geteld en niet in het afvalvolume. Dan zou men

Ruim 70% van de Nederlanders is voor statiegeld op kleine plastic flesjes

tot 40 procent moeten komen. Schnier: “Dat cijfer ken ik niet. Flessen en blikjes bestaan qua omvang voor het grootste deel uit lucht. Zelfs als je van een hoger per-

Het probleem is volgens Hissink duidelijk: “Alle voor-

centage uitgaat, blijft de vraag of het instellen van sta-

delen zijn voor de producent. De ﬂessen die niet inge-

tiegeld een gunstig eﬀect heeft op het zwerfafval. Wij

leverd worden komen ten goede van de producent en

zoeken de oplossing in campagnes voor gedragsveran-

ten koste van de supermarkt. De producent kan tevens

dering en in beheersoptimalisatie, zoals afvalscheiding

het materiaal van geretourneerde ﬂessen hergebrui-

op evenementen.”

ken.” PET is een kostbare grondstof. Met een vergoeding voor retailers per ingenomen ﬂesje of blikje zou

4.200 emballageautomaten

het huidige systeem beter werken voor alle partijen,

Tomra Systems BV uit Apeldoorn, specialist in auto-

denkt Hissink. “In Scandinavië doet men het al zo.”

maten voor retouremballage, is al bijna 40 jaar wereldwijd marktleider. Dagelijks gebruiken tienduizenden

Verdichten of versnipperen

klanten van alle supermarktorganisaties in Nederland

Dat de inzameling van statiegeldﬂessen de supermark-

Tomra’s systemen voor het inleveren van lege ﬂessen

ten veel ruimte kost is ook niet altijd waar, zegt His-

en kratten. Verspreid door Nederland zijn 4.200 embal-

sink. “Veel supermarkten hebben de opslag buiten. Feit

lageautomaten in gebruik bij supermarkten. Volgens

is wel dat je veel lucht aan het transporteren bent.”

operationeel directeur René Hissink van Tomra

Door ﬂessen te verdichten maak je een ruimtewinst van

zou het een misser zijn, wanneer het huidige systeem

4:1. door te versnipperen – of ﬂaken zoals wij dat noe-

simpelweg wordt afgeschaft. “Wanneer je goederen te-

men maak je een ruimtewinst van 8:1. Dan heb je veel

rug wilt, werkt statiegeld het best. Ruim 98 procent

minder zakken, ruimte en transport nodig. Mocht het

van de uitgegeven ﬂessen komt momenteel terug. Gro-

statiegeldsysteem toch afgeschaft worden, dan zou vol-

te PET-ﬂessen vind je zelden in de berm, kleine PET-ﬂes-

gens Hissink een milieubelasting geheven moeten wor-

sen en blikjes wel. Het ontbreken van statiegeld levert

den op ﬂessen en blikjes. “Wanneer dat bijvoorbeeld 7

extra zwerfvuil op.” Volgens Hissink is het uitbreiden

eurocent zou zijn en de consument krijgt 5 eurocent

van het statiegeldsysteem redelijk eenvoudig. “De in-

retour, dan blijft er 2 eurocent over voor de supermarkt.

frastructuur is er al. Onze automaten kunnen heel goed

Met jaarlijks 650 miljoen grote PET-ﬂessen, 950 miljoen

ook andere formaten ﬂessen en blikjes innemen. Er

kleine PET-ﬂessen en 1,5 miljard blikjes per jaar is dat

zouden alleen wat extra, kleinere automaten moeten

een mooi verdienmodel voor de supermarkt.”

■

komen voor bij benzinepompen.” GRAM

september 2011

ADVERTENTIE

RAL GZ 951/1 – Gewaarborgde zekerheid Kunststof afvalcontainers met het RAL-keurmerk staan symbool voor de hoogst mogelijke gebruikskwaliteit, arbeidsveiligheid, milieubescherming en conformiteit aan de normen voor de dagelijkse industriële en gemeentelijke afvalinzameling. Medewerkers en gebruikers van de inzameldienst worden hiervan verzekerd door de kwaliteitscertiﬁcering van de GGAWB (Gütegemeinschaft Abfall- und Wertstoffbehälter e.V.), de Duitse kwaliteitsvereniging voor kunststof afvalcontainers, in Nederland vertegenwoordigd door vereniging KLAIR.

Kwaliteit en rentabiliteit Bij de aankoop van kunststof afvalcontainers staat rentabiliteit vanzelfsprekend op de eerste plaats voor gemeentelijke en particuliere inzamelbedrijven. Het is echter niet zo gemakkelijk om deze containers te beoordelen, aangezien ze op het eerste zicht sterk op elkaar lijken. Ook de toezeggingen van de producenten komen overeen – men spreekt er over „kwaliteit“ en „duurzaamheid“ – maar deze eigenschappen worden niet altijd schriftelijk gewaarborgd, terwijl het wel belangrijk is om daar op te letten bij aankoop.

Om een betrouwbare leidraad voor de rentabiliteit- en kwaliteitscontrole van kunststof afvalcontainers aan te kunnen bieden, werd meer dan tien jaar geleden het erkende RAL GZ 951/1 keurmerk ingevoerd. Het keurmerk vertegenwoordigt een gedeﬁnieerde, constant gecontroleerde kwaliteit en waarborgt een hoogwaardige zekerheid en rentabiliteit van de investering. Men kan slechts op de kwaliteit van kunststof afvalcontainers vertrouwen als zij het RAL GZ 951/1 keurmerk bezitten!

De GGAWB heeft het alleenrecht om het door het handelsmerk beschermde RAL 951/1 keurmerk aan kunststof afvalcontainers toe te kennen, nadat de aanvrager bewezen heeft dat de containers aan de kwaliteits- en testspecificaties voldoen. De RAL, het Duits instituut voor kwaliteitszorg en certificering, heeft de kwaliteits- en testspecificaties opgesteld door middel van een erkenningsprocedure en in samenwerking met het Duitse Ministerie van Economische Zaken, de betrokken vak- en handelskringen en de bevoegde autoriteiten.

Normatieve eisen en kwaliteitszorg Het verschil tussen de RALkwaliteitszorg en de Europese norm is erg groot. De EN 840-norm bepaalt de basiseisen betreffende compatibiliteit en veiligheid. De inachtneming van deze richtlijnen wordt echter volledig aan de producenten overgelaten. Het RAL-keurmerk (RAL-GZ 951/1) garandeert kopers daarentegen dat de kunststof afvalcontainers voldoen aan de desbetreffende normen en andere kenmerken die in Europa niet genormaliseerd konden worden of

RAL – Deutsches Institut für Gütesicherung und Kennzeichnung e.V.

Kwaliteit is geen toeval – RAL-kwaliteitszorg GZ 951/1 KLAIR is een geregistreerde vereniging van producenten van kunststof afvalcontainers die zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden en zich verplicht hebben tot het onderwerpen van hun RAL 951/1 gecertiﬁceerde producten en productcomponenten aan strenge typekeuringen, zelfcontroles en neutraal toezicht. Dit gebeurt door middel van actuele technische en controletechnische

methodes, voor, tijdens en na de productie teneinde de hoogst mogelijke uniforme kwaliteit te waarborgen. De kwaliteitszorg beschreven in RAL GZ 951/1 waarborgt de kwaliteit en geeft een volledig overzicht van de bruikbaarheid, terwijl de EN 840 slechts basiseisen aan de afvalcontainers stelt.

Het merkteken voor gecertiﬁceerde, gewaarborgde en normconforme kwaliteit. Gütegemeinschaft Abfall- und Wertstoffbehälter e.V. Siegburger Str. 126 · 50679 Köln· Germany·Tel. +49 (0)221 94699-79 · Fax +49 (0)221 94699-81 · info@ggawb.de · www.ggawb.de

ADVERTENTIE

De kwaliteitsnormen van de kwaliteitsvereniging Eerst worden de kunststof afvalcontainers in geaccrediteerde testinstituten onderworpen aan een typekeuring (complete eerste test). Elke producent is verplicht om zijn RAL 951/1 gecertiﬁceerde kunststof afvalcontainers aan een permanente zelfcontrole te onderwerpen en de resultaten te documenteren. De hiervoor noodzakelijke testinstituten worden beoordeeld en krijgen vervolgens de vrijheid om zelf het keurmerk te verstrekken. Dit volstaat echter niet. Regelmatig wordt de productie door de neutrale geaccrediteerde testinstituten onaangekondigd gecontroleerd. Hierbij wordt de zelfcontrole gecheckt en worden gecertiﬁceerde containers uit productie genomen en volgens vaste richtlijnen nogmaals extern getest.

Er wordt in totaal op 38 punten gecontroleerd voor het RAL 951/1 keurmerk. Enkele voorbeelden zijn: • veiligheidsdeksel • rijden over stoepranden • botsproef • inspectie van de wielen • kogelvalproef • valproef • inwerking van bevochtigingsmiddelen • inspectie van de wielen.

nog niet in normen vastgelegd zijn, maar wel belangrijk zijn voor het gebruik. De producent neemt deze richtlijnen in acht door middel van een permanent, neutraal toezicht op de productie. Noodzakelijke kwaliteitstests Neem bijvoorbeeld de valproef van kunststof afvalcontainers: een belangrijke test die gebreken in het ontwerp van de container aantoont. Desondanks wordt deze test niet door de Europese norm vereist. Andere voorbeelden zijn de richtlijnen en sterkteproeven voor de integratie van een transponder in het chipnest, zoals de uitbreidingshoektest van de kamopname die de stabiliteit van de kunststof afvalcontainers in de belading van de voertuigen stimuleert en verzekert.

Drie stappen richting het keurmerk Om het keurmerk van de GGAWBkwaliteitscommissie te verkrijgen, moet men drie noodzakelijke stappen doorlopen: • een typekeuring van kunststof afvalcontainers, • een solide documentatie van de productie en • een constante, neutrale productie en productcontrole door onafhankelijke, gecertiﬁceerde testinstituten. Kwaliteit gegarandeerd De kwaliteits- en testrichtlijnen, die gezamenlijk 38 controles voor elke kunststof afvalcontainers voorschrijven, vormen de basis voor de verwerving van het keurmerk.

Het merendeel van de Europese producenten van kunststof afvalcontainers nemen tegenwoordig reeds deel aan de RALkwaliteitszorg; een gevolg van de voortdurend toenemende vraag naar RAL-gecertiﬁceerde containers uit een groot aantal Europese landen.

De GGAWB-kwaliteitscommissie houdt toezicht op de gehele kwaliteitszorg van de kunststof afvalcontainers.

contacten met de verenigingen van producenten van inzamelvoertuigen en andere systeemcomponenten leveranciers. Als neutraal contactpersoon voor alle technische vragen over kunststof afvalcontainers staan wij altijd tot uw dienst.

Omdat, in het geval van gebrekkige kwaliteit, de vervangingskosten van defecte containers snel de aanschafkosten kunnen overstijgen, rendeert de RAL-kwaliteit. Deze duidelijk kenbare, versterkte behoefte aan een gecertiﬁceerde kwaliteit van containers is voor ons een stimulans om het RAL 951/1 keurmerk tot een Europese kwaliteitsnorm te maken.

Vereniging KLAIR Brunstigerstraat 42 Daarom houden de GGAWB en 9411EL BEILEN KLAIR zich intensief bezig met de www.klair.nl nationale en Europese normalisatie secretariaat@klair.nl en onderhouden zij nauwe

H VC WIL ME E R HE RB RU IK B A RE RE S TS TROM E N U IT A FVA L H A L E N

Inzamelproef met meerdere reststromen in één container door Laurent Chevalier Onder de projectnaam ‘Droog en herbruikbaar’ is afvalbedrijf HVC in 2011 in delen van Emmeloord (gemeente Noordoostpolder) en Sliedrecht begonnen met een voor Nederland unieke proef: inwoners van laagbouw kunnen diverse soorten droge herbruikbare fracties gecombineerd in één 240 liter afvalcontainer kwijt. Deze container wordt om de drie weken opgehaald, waarna de diverse fracties vooralsnog handmatig worden gescheiden. HVC hoopt met deze aanpak het nuttig hergebruik van

in kan.” In deze projectfase gaat het voor de twee ge-

restmaterialen stevig op te schroeven. Dirk Schouwe,

meenten waar de proef loopt om enkele tienduizenden

senior-adviseur strategie en beleid bij HVC, spreekt

tonnen herbruikbare fracties per jaar.

over een mooi, leuk en duurzaam project. “Wij spelen hiermee in op LAP-2, waarin ketenbeheer het leidend

Moderne grondstoﬀenwinning

beginsel is. Als afvalverwerker onderschrijven wij de

Op de vraag of de beoogde fracties niet beter via na-

gedachte van ketenbeheer en Cradle to Cradle. Om het

scheiding uit het afval kunnen worden gehaald, zodat

niet alleen bij woorden te laten, hebben wij dit unieke

je meteen ook niet afhankelijk bent van de luimen van

project ontwikkeld.” De opzet van het project draait

de consument zegt Schouwe: “Het probleem van na-

om de vraag of het mogelijk is om via gecombineerde

scheiden is dat de herbruikbare fracties, doordat ze

bronscheiding meer fracties uit het afval te halen dan

gemengd met ander afval worden ingezameld, te nat

thans gebeurt. Naast het scheiden van papier, gft-afval

worden. Dat geeft weer te veel vervuiling, waardoor

en kunststof verpakkingen kunnen ook andere fracties

bepaalde stromen niet meer optimaal herbruikbaar

als folies, harde plastics, ferro, non-ferro, hout en tex-

zijn en dan toch moeten worden verbrand. Het voor-

tiel al aan de bron gescheiden worden. Dat verhoogt de

deel van scheiden aan de bron is dat de diverse frac-

kwaliteit van de gescheiden producten, zodat die beter

ties relatief schoon blijven, waardoor je een veel beter

kunnen worden hergebruikt. Schouwe: “Aan de andere

product krijgt.” Schouwe is er niet bang voor dat hij

kant is het voor ons natuurlijk duidelijk dat je de con-

zich met bronscheiding te veel afhankelijk maakt van

sument niet kunt opzadelen met een container voor

de goede wil van de consument. Het is toch niet voor

iedere fractie apart, daarom hebben wij gekozen voor

niets dat je nogal eens hoort dat zwerfafval, ondanks

de 240 liter afvalcontainer, waar alles gecombineerd

alle voorlichtingscampagnes, nog steeds ongecontroleerd alle kanten op vliegt. “Als je de milieuvoordelen van bronscheiding duidelijk communiceert, ben ik er niet zo bang voor dat de consument afhaakt. Het is onze ervaring dat de consumenten best wel willen, als je het ze maar goed uitlegt en vooral ook niet te moeilijk maakt met een hele batterij afvalbakken.” Over het doel van de proef zegt Schouwe: “HVC beschouwt dit als een moderne vorm van grondstoﬀenherwinning. Als een manier om waardevolle grondstoffen een tweede, derde en zo mogelijk een vierde leven te geven.” Om goed vergelijkingsmateriaal te krijgen, heeft HVC bewust gekozen voor een proef in zowel Emmeloord als in Sliedrecht. De proef in beide plaatsen loopt tot juni volgend jaar. “We sturen er echter op om al in maart van dat jaar deﬁnitieve resultaten op tafel

Dirk Schouwe, HVC

te hebben, zodat we in de periode tot juni kunnen onderzoeken of we de proef moeten afbouwen of dat we

GRAM

september 2011

Nederland voorloper zijn op het gebied van duurzaamheid. Over die ambities zegt Marcel van Brussel, vakspecialist afval en reiniging van de gemeente Noordoostpolder: “In het collegeprogramma neemt duurzaamheid een belangrijke plaats in. Met allerlei initiatieven wil de gemeente zich daar sterk voor maken. Zo wil ze dat in 2014 het Windpark Noordoostpolder gerealiseerd is en biedt zij inwoners en bedrijven tal van impulsen om duurzamer te leven en te ondernemen. Er komen elektrische oplaadpunten, we bieden energiescans aan en gebruiken zoveel mogelijk LED-verlichting. We geven zelf het goede voorbeeld door duurzaamheid bij er deﬁnitief mee verder gaan. In dat laatste geval komt

ons eigen werk centraal te stellen en te streven naar

ook de bouw van een eigen speciﬁeke sorteerinstallatie

een energieneutrale gemeentelijke organisatie in 2020.

voor dit afval aan de orde.” In de projectopzet gaat HVC

Over vier jaar willen we nog alleen 100% duurzaam in-

uit van het standpunt dat de consumenten met deze

kopen. Uit onderzoek is gebleken dat onze inwoners

manier van afvalinzameling in ieder geval niet duurder

dit duurzame beleid belangrijk vinden. We zijn daarom

uit mogen zijn. Schouwe zegt daarover: “Anders wordt

blij met de resultaten die tot nu toe zijn geboekt bij het

het nog een moeilijke discussie. Deze nieuwe manier

gecombineerd inzamelen van herbruikbaar afval.”

van afval inzamelen moet passen binnen de huidige bedrijfsvoering én moet kostenneutraal zijn. Wij denken overigens dat dit mogelijk is doordat we besparingen kunnen realiseren op de inzameling en door een

Dirk Schouwe, HVC:

beter verkoopresultaat van de gescheiden materialen.”

“Het voordeel van scheiden aan

Milieuvriendelijk initiatief

de bron is dat de diverse fracties

Als de proef slaagt, wil HVC er ook in andere gemeenten mee aan de gang gaan. In eerste instantie denkt het bedrijf dan aan uitbreiding van de huidige proefgebieden in de Noordoostpolder en Sliedrecht. De gro-

relatief schoon blijven, waardoor je een veel beter product krijgt.”

te vraag blijft uiteraard of de consumenten deze wijze van afvalinzameling willen omarmen. De eerste reacties zijn volgens Schouwe hoopgevend. “De respons loopt uiteen, maar dat is in deze fase best begrijpelijk.

In Emmeloord is de proef – op iets kleinere schaal- al

De mensen moeten er immers nog aan wennen dat het

gestart in december 2009. Het ging toen om het ge-

afval nu om de drie weken wordt ingezameld. Dat le-

combineerd inzamelen van oud papier en kunststof

vert soms praktische problemen op, maar daar komen

verpakkingen in een drietal wijken. Na de inzameling

we gezamenlijk zeker uit. Van verschillende kanten

worden beide afvalstromen handmatig van elkaar ge-

hebben we al lof gekregen voor dit milieuvriendelijke

scheiden. Het blijkt dat huishoudens in de proefwijken

initiatief. Ik denk dat zowel voor de consumenten als

meer kunststof verpakkingen aanbieden dan in de rest

voor HVC uiteindelijk het kostenplaatje en de milieu-

van Noordoostpolder. De hoeveelheid kunststof ver-

winst de doorslag moeten geven. Op basis van de hui-

pakkingen in het restafval is daardoor in de gehele

dige ervaringen heb ik er een goed gevoel over dat we

Noordoostpolder met 43% gedaald. “Wij waren blij met

hier iets moois aan het ontwikkelen zijn. Het is immers

deze positieve resultaten. Daarom doen wij nu ook mee

een prachtig concept met een potentieel zeer hoog mi-

met de vervolgproef, waarbij veel meer fracties gecom-

lieurendement. Als het loopt, zoals wij nu denken en

bineerd worden ingezameld.” De gemeente verwacht

hopen, gaan we deze manier van afvalinzameling ze-

dat de hoeveelheid restafval sterk zal verminderen.

ker uitbreiden naar ons hele verzorgingsgebied.”

Volgens de woordvoerder staan de meeste bewoners – ondanks gewenningsproblemen – achter het gecom-

Kostenbesparing

bineerd inzamelen van herbruikbare afvalfracties. “Wij

HVC weet zich bij haar plannen in ieder geval in de rug

verwachten dat de hoeveelheid te verbranden restaf-

gesteund door de gemeente Noordoostpolder. De ge-

val dankzij deze innovatieve aanpak sterk zal vermin-

meente telt 46.000 inwoners en is jaarlijks goed voor

deren. Dat bespaart de gemeente geld, waarvan onze

circa 30.000 ton afval. Per inwoner is dit ongeveer 655

inwoners weer voordeel hebben.” Na de evaluatie vol-

kilo per jaar, waarvan 231 kilo herbruikbare fractie.

gend jaar beslist de Noordoostpolder wat ze gaat doen

De steun van de gemeente voor de plannen van HVC is

met de resultaten van het gecombineerd inzamelen

niet zo vreemd, want deze ‘Millenniumgemeente’ wil in

van herbruikbare reststromen. GRAM

■ |

september 2011

S y s t e m s

B . V .

Tanken met voertuigherkenning geen kaartjes, geen sleutels, geen PIN · · · · · ·

Geschikt voor Ginaf tot RAVO Automatisch kilometrage of draaiuren Alleen het voertuig krijgt brandstof Niet meer fout tanken (verkeerde brandstof) Websoftware voor rapportage

· · · · ·

Altijd juiste informatie wagenparkbeheer Flexibele export/import Overzicht per kosten/beheer plaats Geen bonnetjes om te administreren Tanken wordt weer beheersbaar en controleerbaar.

Altijd juiste verbruikcijfers

Voor informatie:

Vakbeurs Milieu

GetPak Systems BV

Brabanthallen Den Bosch 4 oktober – 6 oktober 2011 www.milieuvakbeurs.nl

Draaibrugweg 12 – 1332 AD Almere Tel.: 036-5491280 Email: sales@getpak.nl www.getpak.nl

Roteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigingsvoertuigen, hoogwerkers, containerauto's, ambulances en brandweervoertuigen. Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer: Advisering bij aanschaf Aanschafcoördinatie Voertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling Leasing Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Werkplaatsen: Onderhoud, reparatie en keuringen Schadeherstel Constructiewerk Bedrijfswageninrichting Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB, Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS Adrem veiligheidskeuringen

Voor een advies op maat kunt u contact opnemen met: Roteb Lease Kleinpolderplein 5 Postbus 11011 3004 EA Rotterdam Tel. 010 - 267 86 00 Fax. 010 - 267 85 52 www.roteblease.nl roteblease@roteb.rotterdam.nl

Specialist in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen

Alle kinderboerderijen Duurzaam door Connie Taheij

Alle kinderboerderijen duurzaam maken. Dat

Compostcursussen

is de inzet van een landelijke campagne, die

Het NME-centrum Ulebelt in Deventer bijvoorbeeld

deze laagdrempelige voorziening wil gebruiken

werkt samen met Circulus en Berkel Milieu. Gezamen-

om duurzaamheid bij een grote groep mensen

lijk is onder meer het digitale spel Kikkie’s Game ont-

onder de aandacht te brengen.

wikkeld en een lesproject rond afvalscheiding voor het voortgezet onderwijs. “Verder hebben we lespakketten

De landelijke campagne ‘Alle kinderboerderijen Duur-

over afval en hebben we een groot evenement gehou-

zaam!’ is een initiatief van de vereniging Gemeenten

den over wat je met restproducten kunt doen, met als

voor Duurzame Ontwikkeling (GDO) en wordt onder-

inzet de afname van het restafval,’’ vertelt Kor Braams,

steund door een groot aantal partijen in het land. De

directeur van de Ulebelt.

ruim 500 kinderboerderijen in Nederland ontvangen

Op het terrein waar ook de kinderboerderij te vinden

gezamenlijk jaarlijks 30 miljoen bezoeken van kinde-

is, is een recycletuin die onder meer is opgetrokken uit

ren, maar ook van hun ouders, opa’s en oma’s en leer-

bouwmateriaal en er liggen verschillende soorten com-

krachten. Steeds meer kinderboerderijen zijn op allerlei

posthopen voor het eigen afval. “We organiseren ook

manieren bezig met duurzaamheid. Kinderboerderijen

compostcursussen. En wij hebben vanuit de Ulebelt

worden ook vaker duurzaam gebouwd of verbouwd tot

het zogenoemde Bokashi-project uitgevoerd, waarbij

een groene duurzame plek in de stad. Om die bewe-

inwoners een emmer kregen voor hun groenafval. Dat

ging te versnellen gaan schoolkinderen in het hele land

werd via een fermentatieproces omgezet in organische

dit najaar onderzoeken hoe duurzaam hun kinderboer-

bemesting. Daarvoor bestond veel enthousiasme, net

derij is. Tijdens de Dag van de Duurzaamheid op 11

als voor de luierinzameling, waarvoor wij een van de

november worden de eerste resultaten gepresenteerd

locaties in Deventer zijn.’’

aan de wethouders.

De Baedts is enthousiast over de campagne ‘Alle kinderboerderijen Duurzaam!’. “Het is natuurlijk aan onze

Bereik

leden zelf om er iets mee te doen. Maar ik vind dit een

Bij alleen onderzoek mag het niet blijven. De uitdaging

goed voorbeeld van hoe GDO als platform van duurzame

is om lokaal of regionaal met diverse partijen daad-

gemeenten en de NVRD speciaal rond dit thema elkaar

werkelijk te komen tot een duurzame kinderboerderij.

nu en mogelijk ook in de toekomst kunnen vinden.’’

■

Hiermee worden kinderboerderijen voor gemeenten dé locatie waar bezoekers in aanraking komen met beleidsthema’s rond duurzaamheid; van afvalscheiding, duurzaam bouwen, energie besparen, hergebruik van regenwater en biodiversiteit tot gezonde voeding. NVRD-directeur Erik de Baedts was verrast door de hoeveelheid bezoeken aan de boerderijen en het bereik van de boodschap over duurzaamheid die je daar kunt meegeven. “De kinderboerderij kan een belangrijk communicatiemiddel zijn naar heel veel gezinnen in Nederland,’’ constateert hij. “Afval levert een belangrijke bijdrage aan het milieu- en de klimaatdoelstellingen. Hoe om te gaan met afval is dan ook een van de thema’s waarop wordt ingezet bij het duurzaam maken van de kinderboerderijen.’’ Er zijn al NVRD-leden die op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME) rond afval samenwerken met NME-centra. Ook via de landelijke campagne Gemeente Schoon, waarvan NVRD partner is, wordt gewerkt aan het vergroten van het

De Ulebelt in Deventer zet tijdens evenementen de afvalpiramide in, zodat ook in

bewustzijn over een schone, groene stad.

de openbare ruimte het afval gescheiden ingezameld kan worden. (Foto De Ulebelt)

GRAM

september 2011

Afval & Recycling belangrijk op nationale milieubeurs Van 4 tot en met 6 oktober 2011 zal in de Brabant-

Op 5 oktober wordt de Afvalconferentie op de beurs

hallen ’s-Hertogenbosch de beurs Milieu plaatsvinden.

gehouden waar grondstoﬀen als kans voor de afval-

’Meer winst met schone oplossingen’ is het thema.

branche centraal staan. Met onder andere Joop Atsma.

Naast een schonere leefomgeving leidt duurzaam

De kracht van de beurs is haar totaalaanbod zodat

ondernemen veelal tot lagere milieukosten en extra

maximale synergie wordt verkregen door de combina-

omzet. Duurzame producten worden immers steeds

tie van milieuoplossingen. Milieu 2011 geeft ook ad-

meer gevraagd en aan leveranciers worden steeds

vies over hoe duurzaam in te kopen en geeft inzicht in

vaker duurzame eisen gesteld.

nieuwe regelgeving.

Vorig jaar was Milieu direct al goed voor zo’n 5.000 bezoekers. Afval- en recyclingoplossingen waren het meest

Milieu 2011 wordt naast de beurs Energie gehouden.

gevraagd en daar wordt nu dan ook ﬂink op ingespeeld.

Hier vindt men alles over het besparen op energie-

Zo is er in samenwerking met de NVRD een themaplein

verbruik en duurzame energie. Bezoekers kunnen

met specialisten op het gebied van afvalmanagement.

naar beide beurzen, samen goed voor meer dan 400

Hier vindt u innovaties zoals speciale vloeistofdichte

exposanten. Meer informatie en gratis toegang via

voorzieningen, een nieuwe oplossing voor het inzame-

www.milieuvakbeurs.nl

len van kunststofafval, een inzamelcontainer voor klein elektronisch afval en een eﬃciënte inrichting van een

Milieu 2011 is van 4 t/m 6 oktober dagelijks open van

milieustraat.

10.00 – 18.00 uur.

■

Biddingringweg 23 8256 PB Biddinghuizen Telefoon: 0321 - 33 05 73 kunststofrecycling@vanwerven.nl

Kunststof Recycling Van Werven B.V.

• Afvalinzameling & Verwerking

Kunststof Recycling Van Werven recyclet post consumer kunststoffen tot schone herbruik bare grondstoffen voor de kunststofverwerkende industrie.

• Energie & Grondstoffen • Infra

De mix aan verschillende soorten kunststoffen wordt na sortering in meerdere stappen bewerkt tot kwalitatief hoogwaardige grondstoffen welke in bigbags of bulksilo’s naar afnemers in Europa worden getransporteerd. Naast de terugwinning van grondstoffen uit afval wordt tevens een aanzienlijke CO2 besparing gerealiseerd.

Voor haar kunststofrecycling activiteiten ontving het bedrijf in februari de Flevopenning voor meest innovatie onderneming in Flevoland. Ook maakt Kunststof Recycling Van Werven deel uit van de MKB Innovatie Top 100. Hiermee behoort het bedrijf tot de groep van meeste innovatieve bedrijven van Nederland. Duurzaam en innovatief ondernemen is één van de belangrijkste speerpunten van het bedrijf. Voor meer informatie zie de website van Van Werven www.vanwerven.nl of bel met Kunststof Recycling Van Werven in Biddinghuizen via telefoonnummer 032 133 05 73.

WWW.VANWERVEN.NL

nieuws Tekst: Bas Peeters Die toekomst kwam aan de orde in de

voor de volgende bijeenkomst zijn ook

Bestuur

toelichting van Samuel Stollman (NVRD)

zeer welkom! Meer details volgen; volg

Het bestuur heeft op 15 september

– ook een Young professional! – op de

daarvoor ook de LinkedIn-groep NVRD

vergaderd. Gesproken is uiteraard

toekomstvisie van de NVRD op afvalen

Young Professionals.

over de Afvalbrief van staatsecre-

grondstoﬀen. De groep ging door op twee

taris Atsma en andere ontwikkelin-

thema’s uit deze visie; de verschuiving

gen in de externe omgeving. Ook

van de rol van afvalinzamelaar naar die

Benchmark Afvalinzameling

is stilgestaan bij de voortgang van

van publieke dienstverlener voor markt-

Op 1 september zijn de deelnemers

het jaarplan 2011 en heeft de eerste

partijen en de gewenste communicatie-

aan de NVRD benchmark afvalinza-

gedachtevorming over het jaarplan

boodschap naar de burger. De meningen

meling bij elkaar gekomen om de

2012 plaatsgevonden. Andere zaken

hierover liepen behoorlijk uiteen...

eerste resultaten te bespreken. Dit

die besproken zijn: de eerste resulta-

leverde interessante inzichten op.

ten van de LCA kunststoﬁnzameling

Van belader tot directeur

Ook werd er gediscussieerd over de

van de VA, de toekomst van de P90-

Voormalig NVRD-bestuurslid Sjoerd van

optimale inzamelmethode per frac-

norm, gedragsregels voor publieke

het Erve (tegenwoordig directeur Wee-

tie en is de relatie tussen afvalschei-

bedrijven en de taakverbreding op

ner Groep ’s-Hertogenbosch) vertelde

ding en CO2 besproken. Momenteel

het gebied van reiniging. Tenslotte

over zijn carrière in de afvalbranche. Van

worden de ﬁnanciële en operatio-

zijn de reguliere branche en vereni-

zijn vakantiebaan als belader werd hij

nele gegevens verzameld die in de

gingszaken besproken en is de ALV

Sectiehoofd Inzameling bij de Afvalstof-

volgende benchmarkbijeenkomst op

van 23 november voorbereid.

fendienst ’s-Hertogenbosch, om uitein-

27 oktober centraal zullen staan. De

delijk directeur van datzelfde bedrijf te

eindrapporten worden besproken in

worden. Hij gaf zijn publiek een wijze les

december.

Succesvolle startbijeenkomst Young

mee: “Carrière maken is datgene doen

Wilt u meer informatie over (deel-

Professionals

wat je graag wilt doen. Als je daarnaast

name aan) de benchmark neem dan

Tweeëntwintig jonge enthousiastelingen

bereid bent jezelf te ontwikkelen, kom je

contact op met Alexander Vos de

kwamen naar de Startbijeenkomst van

een heel eind.”

Wael (vosdewael@nvrd.nl)

het NVRD Young Professionals-netwerk

De middag werd afgesloten met een net-

op 31 augustus. NVRD-directeur Erik de

werkborrel in het gezellige Stadskasteel

Baedts leidde de bijeenkomst in met de

Oudaen in de Utrechtse binnenstad.

opmerking dat hij het leuk vond eens de

Doe mee aan de Week van de afvalvermindering!

oudste te zijn op een NVRD-bijeenkomst.

Pakkende naam gezocht!

Van 19 tot 27 november is de Europese

Hij schetste het belang van een netwerk

Weet jij een catchy benaming voor het

Week van de Afvalvermindering. In die

van jonge en creatieve mensen in een

Young Professionals-netwerk? Stuur je

week willen we de aandacht vestigen op

sector die maatschappelijk relevant en

suggestie naar Peter Kerris (kerris@nvrd.

afvalpreventie en de mogelijkheden om

aan verandering onderhevig is. “Jullie

nl). Hier kun je je ook aanmelden voor de

hieraan in te vullen. De NVRD roept, na-

maken de toekomst!”

Young Professionals. Tips en suggesties

mens het ministerie van I&M, iedereen op deel te nemen aan deze week door een actie te organiseren gericht op afvalpre-

NVRD Agenda

ventie. Ook bestaande activiteiten kun-

27 september

Heidag redactiecommissie GRAM

nen extra aandacht genereren in deze

28 september

Commissie internationaal

week.

29 september

Commissie Markt & Overheid

Voor meer informa-

29 september

Bestuursvergadering regio Noord-Nederland

tie kijk op de web-

4-6 oktober

Vakbeurs Milieu 2011

site www.nvrd.nl of

5 oktober

Afvalconferentie

neem contact op met

7 oktober

Regiobijeenkomst Zuid-Nederland

Maarten

12 oktober

Landelijk zwerfafvalcongres

(Goorhuis@nvrd.nl).

27 oktober

Bijeenkomst benchmark inzameling

GRAM

september 2011

Goorhuis

Wat doe jij met je Peuk? Zwerfafval staat hoog in de top tien van ergernissen. Peuken zijn schadelijk voor het milieu. Reden voor de negen gemeenten in Gooi en Vechtstreek, de Gewestelijke Afvalstoffen Dienst, het Goois Natuurreservaat en Natuurmonumenten om de zwerfafvalproblematiek en peuken in het bijzonder gezamenlijk aan te pakken.

door Renee Uijtjens en Marc Maassen

Zwerfafval staat hoog in de top tien van ergernissen.

Peukenfeit

Peuken zijn schadelijk voor het milieu. Reden voor de

Jaarlijks worden in Nederland naar schatting 10 miljard

negen gemeenten in Gooi en Vechtstreek, de Geweste-

peuken op straat gegooid. Dat zijn zeven peuken per

lijke Afvalstoﬀen Dienst, het Goois Natuurreservaat en

roker per dag, of 2,5 kg ‘zwerfpeuken’ per roker per

Natuurmonumenten om de zwerfafvalproblematiek en

jaar. De tien miljard peuken samen staan voor maar

peuken in het bijzonder gezamenlijk aan te pakken.

liefst 10.000 ton zwerfafval! Het grootste deel daarvan

Ruim twee jaar loopt de samenwerking nu. Inmiddels

(80%) wordt opgeveegd door de gemeentelijke reini-

is er een kennisplatform en wordt er gezamenlijk ge-

gingsdiensten, die ook voor de kosten opdraaien. De

communiceerd, onder andere via een speciale website:

overige 20% (ca. 2.000 ton peuken) verdwijnt in het

www.schoongooienvecht.nl

milieu. Niet best, want peuken zijn 100% chemisch af-

Daarnaast wordt er samengewerkt door een project-

val. Bovendien duurt het 1-5 jaar voordat peuken zijn

team op het gebied van hotspots, scholen, burger-

afgebroken. Vuurtje?

participatie en zijn er de terugkerende campagnes over vuurwerk en de Week van Nederland Schoon. Eén van

Campagne

de nieuwe onderdelen waarop wordt samengewerkt is

Uit onderzoek blijkt dat veel rokers zich niet bewust

de bestrijding van peukenoverlast. Onder het motto:

zijn van de overlast van peuken op straat en de milieu-

“Wat doe jij met je peuk? Hou het leuk!”, gaat Gooi en

schade die dit veroorzaakt. Peuken worden veelal niet

Vechtstreek deze vaak onderbelichte ergernis te lijf.

als zwerfafval gezien en de milieueffecten van peuken op straat zijn onbekend. Ander onderzoek geeft daarentegen aan dat 50% van de rokers wel bereid is het gedrag (het lukraak weggooien en ‘wegschieten’ van sigarettenresten op straat) te veranderen als ze meer bewust gemaakt worden van het negatieve milieueffect van sigarettenpeuken. Of het benadrukken van de negatieve milieueffecten bijdraagt aan de bereidheid te stoppen met roken is de vraag. Om rokers te informeren en te prikkelen het ‘weggooigedrag’ te stoppen, is in Gooi en Vechtstreek een campagne ontwikkeld. Doelgroep van de campagne is de roker in de buitenruimte. Via vrolijke en met humor doordrenkte posters (regiobreed zichtbaar in de openbare ruimte), waarbij de kern van het verkeerde weggooigedrag wordt geraakt, is de doelgroep gedurende twee weken geprikkeld. Op de posters wordt ook verwezen naar de website waar achtergrondinformatie over de peukenoverlast en zwerfafval ‘breed’ te vinden is. Vooraf en tijdens het peukenoffensief is er via de lokale pers veel aandacht aan de campagne besteed. Er

GRAM

september 2011

is gekozen om de peukencampagne direct na de Week van Nederland Schoon van start te laten gaan. De Week van Nederland Schoon (WVNS) trekt in het hele land namelijk veel aandacht en zet het thema zwerfafval goed in de spotlight. Mooi moment om meteen in het verlengde van de WVNS de aandacht op peukenoverlast te vestigen. Naast het onder de aandacht brengen van de boodschap via de campagne, hebben er tijdens en in de weken daarna een aantal gerelateerde publiciteitsacties plaatsgevonden.

Samenwerking met bedrijven Een aantal winkeliersverenigingen in de regio heeft zelf het initiatief genomen en de samenwerking met de gemeenten op het gebied van het bestrijden van zwerfafval opgezocht. De ondernemers wilden zelf een actieve bijdrage leveren in de aanpak. Het idee is toen ontstaan om een folder te ontwikkelen voor ondernemers met tips en informatie speciﬁek gericht op peukenoverlast. In gezamenlijkheid is vervolgens door ondernemers, gemeenten en het projectteam een fol-

ving geven het publiek een veilig gevoel en heeft een

der ontworpen, die beschikbaar is voor alle onderne-

goede uitstraling op de onderneming. Tevens wijst de

mers in de regio.

folder de ondernemers op hun eigen bijdrage en inzet tegen de overlast. Naast de wettelijke verplichting om

De folder ‘Peuken weg? Een schone zaak!’ wijst de on-

de omgeving van je onderneming schoon te houden,

dernemers op de invloed die peukenzwerfafval op hun

heeft de ondernemer zelf veel invloed op de vervuiling

onderneming heeft. Een schone entree en winkelomge-

rondom zijn zaak. Met een aantal kleine acties, zoals het plaatsen van een asbak en het regelmatig vegen van de winkelomgeving, kan al een grote verbeterslag gemaakt worden. Voor gemeenten is de folder een goede binnenkomer om met de ondernemers in gesprek te gaan over de overlast en de mogelijke oplossingen. Sommige gemeenten brengen de folders persoonlijk langs, weer andere brengen via het Keurmerk Veilig Ondernemen de folder onder de aandacht.

Gezamenlijk beheer asbakken In een aantal gemeenten in de Gooi en Vechtstreek zijn verschillende soorten asbakken (waaronder peukentegels en peukenpalen) geplaatst. Elke plaatsing van een asbak werd met veel tromgeroﬀel omgeven. Een levensgrote peuk deelde zakasbakjes uit. Met deze gadgets kan men peuken netjes opbergen tot een afvalbak gevonden is. Een aantal asbakken is geadopteerd door ondernemers die voor het ledigen van de asbakken zorgen. Stickers, met teksten als ‘Feed me’ verwijzen de roker naar de asbak.

Over de auteurs: Renee Uijtjens is werkzaam als zwerfafvalcoördinator namens de negen gemeenten en de Gewestelijke Afvalstoﬀen Dienst Gooi en Vechtstreek. Marc Maassen is beleidscoördinator bij de Gewestelijke Afvalstoﬀen Dienst ■

en projectleider zwerfafval.

GRAM

september 2011

AFVALINZAMEL- & TRANSPORTSYSTEMEN

Zijlader met kraan voor ondergrondse containers

Plus Duo zijlader (dubbele grabber)

Altijd een klantspecifieke oplossing!

Zijlader E-Maxx voor ondergrondse inzameling

Zijlader op aardgas

Translift levert het complete assortiment: • Zijladers • Kettingsystemen • Containers

Schroevenpers

Zijlader E-Maxx kam/grabber opname

Arbocatalogus voor de afvalbranche gereed door Hetty Dekkers Ruim twee jaar is er aan gewerkt. En nu ligt hij er: de arbocatalogus voor de afvalbranche. “We zijn er enorm trots op”, glundert Ger de Jong, bestuursvoorzitter van de stichting Arbocatalogus Afvalsector. “Wij zijn de eerste sector in Nederland die zo’n gedegen en gedetailleerde catalogus heeft samengesteld.” Het kabinet Balkenende besloot een paar jaar geleden dat in het kader van deregulering alle sectoren hun eigen arbocatalogus moesten ontwikkelen. Tot dan toe was het gebruikelijk dat de Arbeidsinspectie op gezette tijden kwam controleren en bepaalde wat er goed of fout was. Met de arbocatalogus moet die praktijk tot het verleden gaan behoren. De Arbeidsinspectie zal nog weleens controles uitoefenen in de toekomst, maar de opzet is dat de bedrijfssector zelf de regels opstelt en de navolging daarvan controleert. De Jong denkt dat die methode goed zal werken in de praktijk: “Mede-

Peter Kerris, beleidsmedewerker bij de NVRD, legt uit waarom de Arbocatalogus Afvalbranche zo belangrijk is. • De afspraken in de Arbocatalogus vervangen de regels die eerder vanuit de overheid werden opgelegd. Werkgevers en werknemers hebben op eigen initiatief ingevuld hoe ze gaan voldoen aan de doelen die de overheid stelt voor gezond en veilig werken. • De Arbocatalogus is het resultaat van een grondig proces waarbij alle partijen in de branche betrokken waren. NVRD, VA, WENb, BVOR, BRBS, Het Zwarte Corps, ABVAKABO, en CNV hebben allemaal meegewerkt aan dit ene doel. Het eindresultaat laat zien wat samenwerking kan bereiken. • Alle voor de branche relevante risico’s en maatregelen zijn beschreven. Arbocoördinatoren hoeven niet telkens het wiel opnieuw uit te vinden, maar dit levende document raadplegen. De catalogus beschrijft goede praktijken, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond werken in de afvalbranche. • De Arbeidsinspectie zal gaan handhaven op de afspraken die vastliggen in de Arbocatalogus.

werkers die merken dat er iets niet klopt, kunnen dat aankaarten bij hun directie of eventueel de vakbond. Ik verwacht dat daar geen problemen ontstaan. Elke

aspecten die je in de afvalbranche tegen kunt komen,

branche zou zich belachelijk maken als ze arbeidsvoor-

zoals inzameling, verwerking, rioleringswerken enzo-

waarden niet naleeft die ze zelf, in goed overleg en met

voort, vertegenwoordigd zijn in de catalogus. Op zeer

veel kennis van zaken, heeft opgesteld.”

gedetailleerde wijze kun je alles terug vinden, variërend van veiligheidsvoorschriften voor het treeplankje

Van treeplankje tot overdruk in de cabine

van de vuilnismannen tot en met de verplichte over-

De Arbocatalogus voor de afvalsector is tot stand ge-

druk in de cabine van een shovel die in een gft-instal-

komen door intensieve samenwerking tussen werk-

latie aan het werk is. Werkelijk alles is beschreven.” Het

geversorganisaties (waaronder NVRD, VA, WENB, BRBS

bestuur van de stichting buigt zich regelmatig over de

en BVOR) en vakbonden (onder meer AbvaKabo, CNV

inhoud van de catalogus, om te bezien of er nieuwe

en het Zwarte Korps). De Jong: “Dit betekent dat alle

ontwikkelingen zijn die een aanpassing in de catalogus behoeven. De Jong: “Vooral technische ontwikkelingen

Foto Hetty Dekkers

kunnen snel gaan. Om te voorkomen dat de catalogus een statisch document wordt, moet je de inhoud steeds vernieuwen en aanpassen. Zo blijft ie up to date.”

Seminar De Arbeidsinspectie keurde de catalogus voor de afvalbranche in juli dit jaar goed. Sinds die datum is het document in werking getreden en voor iedereen in te zien op www.arbocatalogus.net/afval. In het najaar volgt nog een seminar over de Arbocatalogus. Zowel private als publieke bedrijven kunnen de catalogus bovendien De Arbocatalogus voor de afvalsector is een zeer gedetailleerd

opnemen op hun eigen website, voor nog meer toegan-

document. Alle subbranches zijn vertegenwoordigd, van afval-

kelijkheid.

■

inzameling en -verwerking tot en met rioleringswerken.

GRAM

september 2011

in le ng ie ap cli ent em c y er th Re nf a. & alco o. l va fv Af e A d

In samenwerking met de NVRD…

De kortste weg naar duurzaam ondernemen Pak uw kans op meer rendement!

nutten van kansen Dé vakbeurs voor het be emen en het door duurzaam ondern ten. Van innovatieve besparen op milieukos zaam produceren. milieutechniek tot duur g tot handhaving. Van nieuwe regelgevin g tot integrale aanpak. Van specifieke oplossin

1 Milieu2011 Meer winst met schone oplossingen

Wees erbij! Milieu 2011 is dé totaalbeurs op het gebied van milieu, voor bedrijven en overheden. Met speciﬁeke themapleinen zoals Afval & Recycling. In combinatie met de vakbeurs Energie ruim 400 exposanten. Meer info / Gratis toegang zie www.milieuvakbeurs.nl

G EM EN G D E BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU terie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). In deze Green Deal zijn innovatieve, duurzame en energiebesparende ideeën van individuele leden van BRBS Recycling opgenomen en afspraken met de sector als geheel. Het kabinet wil een Green Deal sluiten met de Nederlandse samenleving. Dat betekent dat het Ministerie ‘aansprekende’ initiatieven wil steunen. De minister wil onder meer partijen met elkaar in contact brengen (regiefunctie), belemmeringen wegnemen en bestaande instrumenten aanpassen. Het gaat om energie, maar ook om duurzaam ondernemen en inkopen, mobiliteit, afval en de lokale klimaatagenda. De focus ligt bij de Green Deal Recycling op duurzaamheid, energiebesparing en lokale energieopwekking. foto Joke Deul

Volume verpakkingsafval gedaald Gescheiden glasinzameling Bonaire

Nederland en omliggende landen. Per

Dankzij de stijgende terugwinning en

jaar is circa 300 duizend ton hout nodig,

recycling is de hoeveelheid gebruikt ver-

Staatssecretaris

(Infrastructuur

waaronder gerecycled houtafval. Verge-

pakkingsmateriaal de afgelopen tien jaar

en Milieu) heeft op Bonaire het startsein

leken met traditionele centrales stoot

fors gedaald. Dit meldt de Europese Or-

gegeven voor het gescheiden inzamelen

deze BEC per jaar 250.000 ton minder

ganisatie voor Verpakking en Milieu. Het

van glas op Bonaire. In totaal worden

CO2 uit.

volume aan verpakkingsafval bedroeg in

Atsma

er achttien glasbakken op het eiland

1998 ongeveer 30 miljoen ton. In 2008 was dat al gedaald naar 17 miljoen ton,

systeem opgezet: het glas wordt daar

Groen gas initiatief in Gelderland

opgehaald en verzameld. Alle drank,

De provincie Gelderland wil met een ring-

nieuwe richtlijn opgesteld, die landen

behalve drinkwater, wordt op het eiland

leiding door de Achterhoek producenten

verplicht tot een minimum recyclingper-

geïmporteerd waardoor er elk jaar een

en afnemers van biogas aan elkaar kop-

centage van 55%. Hieraan voldoen bijna

berg glas van 3000 m3 overblijft. Dit is

pelen. De provincie hoopt de ontwikke-

alle Europese landen. België, Nederland

een laag van een halve meter hoog met

ling van groen gas op deze manier te

en Duitsland hebben zelfs al meer dan

het oppervlak van een voetbalveld. Het is

versnellen. Om dit te realiseren heeft de

70% bereikt.

de bedoeling dat het glas vanaf nu wordt

provincie een speciaal klimaatprogram-

hergebruikt. Het glas wordt daartoe op

ma geformuleerd. Voor de uitvoering

HVC in biocoal

het eiland verwerkt waarna het gebruikt

daarvan is Gelderland in gesprek met

Energie- en afvalnutsbedrijf HVC heeft een

kan worden bij het aanleggen van wegen

biogasproducenten, bedrijven en ener-

minderheidsbelang van 25 procent geno-

en bij de bouw.

gieleveranciers om ze over te halen te in-

men in Topell Nederland, producent van

vesteren in het biogasnet, dat het project

de hoogwaardige en CO2-neutrale brand-

BioEnergiecentrale in Delfzijl

Biogas Infrastructuur Oost Nederland

stof Biocoal. Het doel van beide partijen is

Ballast Nedam begint eind 2011 met de

(BION) wordt genoemd.

gezamenlijk onderzoek te doen naar een

geplaatst. Voor de horeca is een apart

bouw van een Bio Energie Centrale (BEC)

ofwel een daling van 43%. In 2008 is een

optimaal gebruik van organisch materiaal (biomassa) voor warmte- en elektrici-

gie Centrale Delfzijl. De energiecentrale

Green Deal met Minister Verhagen

krijgt een vermogen van 49 Megawatt en

BRBS Recycling behartigt de belangen

als een opstap om ook andere biomassa

levert stroom aan 120.000 huishoudens

van de belangrijkste recyclingbedrijven

om te zetten in een hoogwaardige, uni-

uit afvalhoutsnippers. De centrale wordt

in Nederland. Men verwacht binnenkort

forme brandstof. Het past in haar streven

in de zomer van 2013 in bedrijf geno-

de Green Deal Recycling te sluiten met

om zo veel mogelijk energie uit de be-

men. Het hout voor de centrale komt uit

minister Maxime Verhagen van het Minis-

schikbare biomassa te halen. Ook maakt

in Delfzijl voor opdrachtgever Bio Ener-

GRAM

teitsproductie. HVC ziet deze participatie

september 2011

EEN GOED VERZORGD WEGDEK, DAG EN NACHT Onze dienstverlening omvat een volledig pakket, waarmee aan al uw eisen en wensen kan worden voldaan. Daarin is het reinigen van bedrijfsterreinen en het schoonmaken van freesvakken van oudsher onze specialiteit. Het grondig reinigen van asfalt gebeurd voor zowel overheid en gemeenten als voor bedrijven. Grondigheid is niet het enige kenmerk van ons werk. Ook ďŹ&#x201A;exibiliteit is voor ons een sleutelbegrip.

G EM EN G D E BE RI CH TE N

AFVAL & MILIEU

het HVC ﬂexibel in de keuze wat te

afval op de stranden terug te vinden zijn.

Tl-buizen inleveren

doen met de diverse biomassastromen.

Jaarlijks zijn er miljoenen Nederlanders

Installateurs gooien veel afgedankte tl-

Biocoal wordt gemaakt van houtachtig

en buitenlanders langs de Nederlandse

buizen en armaturen in de vuilnisbak,

restafval zoals boomsnippers en hout-

kust te vinden. Het strand is een be-

terwijl deze heel goed kunnen worden ge-

schors. Eén kilo van deze brandstof be-

langrijke trekpleister. De kustgemeenten

recycled. Wecycle is daarom een speciale

vat vijf kWh thermische energie, wat de

vinden het daarom van belang hun strand

campagne gestart om installateurs te be-

brandstof een hoogwaardige, duurzame

aantrekkelijk en dus schoon te houden.

wegen tl-buizen en armaturen niet weg te

brandstof maakt, en zeer geschikt om als

De samenwerking maakt het mogelijk

gooien maar in te leveren. Uit onderzoek

kolenvervanger te worden ingezet bij de

kennis te delen en activiteiten samen op

blijkt dat 80 procent van de weggooide

productie van grootschalige warmte- en

te pakken tegen lagere kosten. Zo gaat in

tl-buizen en armaturen uit de installatie-

elektriciteitsproductie.

september het ‘Sorry Zwerfafvalteam’ van

sector komt. Per jaar komen er rond de 45

het actieprogramma Gemeente Schoon

miljoen tl-buizen, spaar- en ledlampen op

Nieuw pact tegen zwerfafval op stranden

de stranden langs om strandbezoekers

de markt en zo’n 4 miljoen professionele

op een speelse manier aan te spreken op

armaturen. In spaarlampen en tl-buizen zit

Gemeente Schoon en Zwervend langs Zee

het belang van schone stranden en de

een kleine hoeveelheid kwik en armaturen

gaan intensief samenwerken om zwerf-

mogelijkheden daar zelf iets aan te doen.

kunnen pcb-houdende condensatoren be-

afval op het strand tegen te gaan. De

Voor de gemeenten zijn er specialisten

vatten. Lampen en armaturen kunnen tot

twee voeren met gemeenten acties voor

beschikbaar die hen van advies dienen. In

meer dan 90 procent worden gerecycled.

bewustwording onder strandbezoekers,

2012 wensen de deelnemende gemeen-

adviseren over de lokale aanpak en staan

ten 10 procent minder afval in vergelij-

Boot van afval

gemeenten bij in de uitwisseling van er-

king tot 2010. Om de cijfers te kunnen

In Taiwan is onlangs een boot in de vaart

varingen. Het doel is ambitieus: volgend

vergelijken wordt de hoeveelheid zwerf-

gegaan die geheel van afval is gemaakt.

jaar moet er 10 procent minder zwerf-

afval sinds 2009 gemonitord.

De zeven meter lange boot, die bovendien gebruik maakt van duurzame energie, is ontworpen om aandacht te vragen voor de klimaatveranderingen. Voor het maken van de boot zijn onder meer talloze plastic ﬂessen en oude advertentiebanieren gebruikt. Van die laatste hebben de Taiwanezen een zeil gemaakt, van de ﬂessen zijn plastic stenen gemaakt die precies op elkaar aansluiten. De boot wordt voortgedreven door windenergie. Als er te weinig wind is, kan het vaartuig dankzij zes zonnepanelen overschakelen

Het actieprogramma Gemeente Schoon ondersteunt (kust)gemeenten bij de aanpak van zwerfafval.

op zonne-energie.

Achterlader

Kraan-haak

Zijlader

Foto: Kwintes Communicatie

Verhuur van reinigingsmaterieel Service, revisie en onderhoud Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882 info@awmaterieel.nl • www.awmaterieel.nl

Kansen in Marokko

door Sietske de Boer â&#x20AC;&#x153;Er moet nog veel gebeuren, maar je ziet dat Marokko haar afvalverwerking serieus oppaktâ&#x20AC;?, oordeelt Ruurd van Schaik (VAR) tijdens een seminar over afvalmanagement en afvalverwerking in Rabat, Marokko. Dit seminar werd georganiseerd door AgentschapNL in samenwerking met twee Marokkaanse ministeries; van Milieu en Binnenlandse Zaken. In het kader van een Governement to Government (G2G) project ondersteunt AgentschapNL de Marokkaanse overheid met het vinden van oplossingen voor hun afvalproblemen. Hiermee ontstaan openingen en kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven, waarmee actief is samengewerkt.

In vergelijking met Nederland, produceert Marokko

worden, nu wordt dat nog veelal (ongecontroleerd) ge-

slechts de helft van het afval per hoofd van de bevol-

stort. Vooral in de grote steden, zoals Casablanca, met

king. Maar waar Nederland al decennialang ervaring

zes of zeven miljoen inwoners, dreigt de afvalstroom

heeft opgebouwd in het verwerken van afval en het

onbeheersbaar te worden. De urgentie om het afval

hergebruik van materialen, staat Marokko nog maar

daadwerkelijk te beheren en te verwerken wordt dan

aan het begin. De bevolking groeit snel, meer dan de

ook alom gevoeld, en Marokko ging graag in op het

helft van de ruim 33 miljoen Marokkanen is jonger dan

aanbod van de Nederlanders om in een pilot project

dertig jaar, de urbanisatie voltrekt zich in een onstuit-

vier gemeentes in het noorden van Marokko te onder-

baar en hoog tempo en de welvaart neemt toe. Dit zijn

steunen in hun afvalbeheer. Via VNG international, die

de belangrijkste oorzaken voor de groeiende stroom

over een internationaal netwerk beschikt, werden de

afval die op de een of andere manier verwerkt moet

contacten met de gemeenten gelegd.

GRAM

september 2011

Het G2G project bestond uit diverse workshops waar-

talen. Hun gesorteerde afval mogen ze zelf verkopen.

bij de gemeenten handvatten kregen om een afval-

Ik ken voorbeelden van chiﬀoniers die zo een redelijk

beheerplan en actieplan te maken. AgentschapNL en

inkomen verdienen. Als je ze weert uit het proces van

VAR boden kennis en informatie over diverse onderwer-

afvalverwerking wordt er niet alleen meer afval gestort

pen zoals gescheiden inzameling, afvalbewustwording,

en minder aan recycling gedaan, maar dan komen die

geschikte verwerkingsmethoden, contractmanagement.

mensen echt aan de rand van de samenleving terecht.

Ook werd de situatie ter plaatse bekeken en besproken.

Dat moet je niet willen.”

Met het verstrekte format voor het maken van een afval-

“We zijn graag bereid deze workshop ook in andere

beheerplan konden de gemeenten goed uit de voeten en

Marokkaanse gemeenten uit te voeren,” vertelt project-

tussen de workshops zat voldoende tijd om deze plan-

leider Esther Veenendaal van AgentschapNL. “We heb-

nen stap voor stap zelf te maken. In de laatste work-

ben een goed werkend concept om de gemeenten of

shop werd zelfs een kleine benchmark over kosten en

andere overheden te helpen een strategisch plan voor

inzamelresultaten uitgevoerd. Een nieuwe werkvorm

het beheer van afval te maken van waaruit concrete

voor de Marokkanen, niet alleen inhoudelijk interessant,

actieplannen worden ontwikkeld. “Alle gemeenten ga-

maar ook een manier om onderling samen te werken.

ven aan met een eenvoudige vorm van afvalscheiding te willen starten, eerst met nascheiding en daarna

Plannen uitrollen

bronscheiding. Op die manier kan er begonnen worden

Tijdens het afsluitende seminar presenteerden de vier

met compostering en recycling. Onze workshops zijn

gemeenten uit Noord Marokko – Nador, Al Hoceima,

een goed instrument om die kennis op te vijzelen, en

Berkane en Aknoul – hun plannen aan de Marokkaanse

biedt handvatten om als goed geïnformeerde gespreks-

ministeries en aan diverse Nederlandse bedrijven en on-

partner met bedrijven te kunnen onderhandelen. Het

dernemers. Van beide kanten was er grote belangstelling

was erg leuk werken, de mensen waren enthousiast en

voor het aanknopen van contacten. Zo is de gemeente

leergierig. Ze staan open voor interactieve werkvormen

Berkane van plan op het terrein van een nieuwe, grote

en we werden altijd heel hartelijk ontvangen.”

■

markt iets buiten de stad, een afvalscheidingproject op te zetten om haar groente- en tuinafval te composteren.

Over de auteur: Sietske de Boer is journaliste in Marokko

Het ontbreekt de gemeente aan kennis en ervaring om

(Al Hoceima)

zomaar een dergelijk project te realiseren. Dankzij net G2G project was er gelegenheid om vraag en aanbod op

G2G

elkaar af te stemmen. Behalve ervaren Nederlandse af-

Doel van het government-to-government (G2G) programma is buitenlandse overheden en kennisinstellingen ondersteunen bij het oplossen van knelpunten die van wederzijds belang zijn. Ook verbetering van de markttoegang en het creëren van kansen voor Nederlandse bedrijven die zaken willen doen in de betreffende landen vormt een doel van het programma. De milieufaciliteit van het G2G-programma financiert projecten die gericht zijn op een betere uitvoering en handhaving van (internationaal) milieubeleid. Duurzame ontwikkeling, naleving van verdragen en toetreding tot de EU zijn daarbij belangrijke thema’s. Projecten worden ingezet daar waar Nederland toegevoegde waarde heeft in de vorm van innovatieve oplossingen, kennisvoorsprong en internationaal beproefde ‘best practices’. Het Nederlandse bedrijfsleven wordt ook in de uitvoering van de G2G-projecten betrokken; de milieuprojecten kunnen leiden tot interessante kansen voor bedrijven. G2G is een programma van de ministeries van Infrastructuur en Milieu en van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie dat wordt uitgevoerd door NL EVD Internationaal. Het G2G staat open op een aantal prioriteitslanden (en opkomende markten). Daarnaast worden ‘overheid-totoverheid’-projecten uitgevoerd onder het 2g@there-programma. Op het gebied van afval(management) zijn er projecten uitgevoerd in diverse landen, zoals China, Bulgarije, Polen, Roemenië, Servië, Kroatië, Macedonië, Syrië, Libanon, Marokko en Turkije. Onderwerpen waarover wordt samengewerkt zijn divers en verschillen van de sanering van stortplaatsen tot het ontwikkelen van gemeentelijke samenwerking en het opstellen van afvalbeheerplannen.

valondernemers, waren ook een paar jonge NederlandsMarokkaanse ondernemers op het seminar afgekomen tot aangename verrassing van de vertegenwoordigers van de vier Marokkaanse gemeenten. “Wat ik vooral geleerd heb, is zelf na te denken over het management van afvalverwerking,” vertelt ir. Hassan Metaich van de gemeente Nador, “en zelf een strategie en een actieplan te ontwikkelen. Want alleen zo kun je als gemeente vat krijgen op de afvalstroom.” In drie van de vier deelnemende gemeenten is het ophalen en verwerken van afval uitbesteed aan een buitenlands bedrijf. Het afval wordt gestort in open afgravingen. Aan afvalscheiding wordt nog maar nauwelijks gedaan, en aan afvalverbranding of compostering al helemaal niet; ziekenhuisafval wordt soms wel, soms niet in het ziekenhuis zelf verwerkt. Op sommige stortplaatsen struinen mensen rond in de berg stinkende en rokende afval, op zoek naar bruikbaar materiaal om te verkopen – de een zoekt naar hout, de ander naar metaal, of leer, of papier. Hassan Metaich betoont zich voorstander van het inzetten van de ‘chiﬀoniers’: “Als zij het afval uitzoeken nadat het gewogen is, wordt er netto minder afval gestort. Dat is winst. Je moet de chiﬀoniers een menswaardig bestaan bieden en ze minstens honderd dirham (iets minder dan tien euro, Red.) per dag be-

GRAM

september 2011

103

Containerwielen van Haco...

... besparen u mankracht! Haco wielen maken uw containers ĂŠcht mobiel. De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Bel voor informatie:

Protempo bv Postbus 21, 6500 AA NIJMEGEN Nederland Tel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)24-3711700 verkoop@protempo.eu www.protempo.eu

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Recycling harde kunststoffen gaat prima, nu de aanvoer nog In Nederland wordt jaarlijks circa 40.000

Twee innovatie prijzen

ven, Sita, Van Gansewinkel en andere

ton harde kunststoﬀen als grof huishou-

Het kunststof recyclingproces leverde

inzamelaars en transporteurs. Er blijven

delijk afval weggegooid. Daarvan komt

Van Werven in februari van dit jaar de

jammer genoeg veel gemeenten over die

de helft terecht bij Kunststof Recycling

Flevopenning op als meest innovatieve

dat nog niet doen. “Hoe krijgen we die

van Werven bv* in Biddinghuizen, waar

onderneming van Flevoland. De jury

gemeenten zo ver dat ze een aparte voor-

het wordt verwerkt tot schone herbruik-

waardeerde de gehele keten: van de inza-

ziening voor deze stroom treﬀen op de

bare grondstof. Tot de harde kunststoﬀen

meling naar verwerking, tot gebruik van

milieustraat. Daar moet je natuurlijk wel

behoren: plastic tuinmeubelen, buizen,

het eindproduct en het daarbij behoren-

de ruimte voor hebben. De kosten zijn:

kratten, emmers, speelgoed, schroot-

de duurzame karakter. Daarnaast kreeg

overslag en het transport naar Bidding-

jes, lamellen, etc. “We moeten minimaal

Van Werven een erkenning in de MKB Top

huizen, de aﬂevering is gratis.”

30.000 ton verwerken om break-even te

100 van meest innovatieve Nederlandse

draaien, die resterende 20.000 ton die

bedrijven. Het bedrijf staat genomineerd

Inl. Kunststof Recycling van Werven B.V,

nu grotendeels verdwijnt in de verbran-

voor de European Innovation Business

Ton van der Giessen, tel. 0525-630523 /

dingsovens is bij ons zeer welkom”, zegt

Award (verkiezing 22 november in Bar-

06-5388091, www.vanwerven.nl

Ton van der Giessen, algemeen directeur

celona). * Het Noord-Veluwse familiebedrijf Van

Van Werven. Duurzaamheid versus ﬁnanciën

Werven startte 65 jaar geleden met een

Het uit elkaar halen van de mix aan

Het ligt mede aan de lage Nederlandse

loonbedrijf. Van lieverlede veranderde

binnenkomende stromen (20 soorten

verbrandingtarieven dat gemeenten niet

dat in een grondverzetbedrijf, enige tijd

plastics met allerlei verschillende afme-

zo kien zijn op het apart houden van de

later kwam daar afvalinzameling bij en

tingen) zodat er een homogene schone

harde kunststoﬀen uit grof huishoudelijk

nog wat recenter composteren, hout-/

grondstof ontstaat, is uniek. “Daarmee

afval. Van der Giessen: “Jammer, want wat

puinbreken en biomassa. Sinds 2006

zijn wij het enige bedrijf in Noord West

je verbrandt, is voorgoed verloren voor

verwerkt Van Werven harde kunststof-

Europa,” zegt Van der Giessen niet zonder

recycling. Wij importeren nu materiaal

fen uit grof huishoudelijk afval.

trots. De eerste sortering gebeurt hand-

uit België, waar de verbrandingstarieven

matig, de medewerkers zijn opgeleid in

meer dan 100/ton bedragen. Met het re-

het herkennen van de diverse soorten.

cyclen van 1 ton kunststoﬀen bespaar je

Vervolgens gaat het proces automatisch:

2,5 ton CO2 uitstoot ten opzichte van ver-

wassen, wervelstroomscheiding (verwij-

branden. Bij verbranden komt immers CO2

dert non ferro materiaal), blazen, sor-

vrij. Ook bij het winnen van de oorspron-

teren met infrarood en drijven/zinken.

kelijke grondstof voor kunststof wordt in

Uiteindelijk resulteert dit in 20 verschil-

de hele keten van aardolie tot grondstof

lende eindproducten van een constante

CO2 geproduceerd. Je moet recyclen bena-

kwaliteit. “Ons maalgoed (stukjes van 1

deren vanuit de duurzaamheidsgedachte,

bij 1 cm) heeft een zuiverheid van meer

niet uit ﬁnanciële motieven.”

Tekst: Geke Wassink

dan 99%, het vervangt in de kunststofindustrie het ‘virgin material’.” Europese

Voorziening op milieustraat

afnemers (in Nederland bijvoorbeeld Wa-

Een groot aantal gemeenten levert al dan

vin en Lankhorst Sneek) zijn goed voor

niet via inzamelbedrijven harde kunst-

85%, 15% gaat naar China.

stoﬀen aan, zoals de Midwaste bedrij-

GRAM

september 2011

Schuitemaker. Winterdienst in de volle breedte De oerdegelijke strooimachines van Epoke uit Scandinavië. Maar ook sneeuwploegen, zoutoplossers en sproeimachines: Voor de winterdienst in de volle breedte, leidt de weg naar Schuitemaker. Bovendien is Schuitemaker voor u continu op zoek naar innovatieve oplossingen, zoals onze nieuwe houten opslagsilo’s. Want alleen Schuitemaker biedt kwaliteitsmerken, een gevarieerd en compleet programma, doortimmerd advies en uitstekende service. Zegt u winterdienst, denk dan aan Schuitemaker!

Schuitemaker B.V. | Morsweg 18 - 7461 AG Rijssen - Holland Tel.: +31 (0)548 - 51 41 25 | www.sr-schuitemaker.nl

De nieuwe Metro® M161 container met slanke inwerpzuil is er klaar voor! De slanke container met nieuwe gepatenteerde kanteltrommel heeft de testperiode in het centrum van Zwolle glansrijk doorstaan. Wat is er nieuw? Q innovatieve inwerpzuil in modern design Q nieuwe gepatenteerde kanteltrommel met grote inwerpcapaciteit van 80 L Q zuilafmetingen 600 x 560 x 990 mm, 25% kleiner dan vergelijkbare inwerpzuilen

Meer weten? Neem contact met ons op T 038- 385 70 57 info@vconsyst.nl

www.vconsyst.nl

N IEUWTJES VAN DE ZAKE LIJKE M A RK T

NIEUWS

Kaartloos tanken met GetPak

Digitale begeleidingsbrief

Kaartloos tanken is mogelijk met voer-

men worden zonder dat de pomp afslaat.

tuigherkenning aan de pomp. De met een

Alleen het geautoriseerde voertuig krijgt

Pieter Bas Automatisering introdu-

chip uitgerust voertuigen worden aan

brandstof.

koppelingen

ceert een zelf ontwikkelde digitale

de pomp volledig automatisch herkend

naar kilometerteller en/of urenteller be-

begeleidingsbrief waarmee afvaltrans-

en krijgen autorisatie om te tanken. De

horen tot de mogelijkheden. Ideaal voor

porteurs en afvalverwerkers veel werk

chauﬀeur hoeft nog alleen maar het pi-

wagenparkbeheer, onderhoudsplanning

uit handen wordt genomen. Dankzij

stool in het voertuig te hangen en daarna

en volledige controle.

deze digitale begeleidingsbrief be-

Automatische

gaat alles automatisch. Tijdens het tanken kan het pistool niet uit het voertuig geno-

hoort het arbeidsintensieve werk met Inlichtingen: www.getpak.nl

de papieren vervoersdocumenten tot het verleden. Chauﬀeurs hoeven niet meer voor elke nieuwe vracht terug naar de ‘basis’ om een nieuwe begeleidingsbrief op te halen en in te (laten) vullen. Alles gebeurt digitaal via de boordcomputer of PDA in de vrachtwagen. Zelfs een eenvoudige mobiele telefoon met alleen SMS volstaat. Inlichtingen: Pieter Bas Automatisering, tel. 024- 3585820, e-mail: info@pieterbas.nl

BWaste implementeert ‘Open Standaard’ De afvalwereld heeft enige tijd gele-

selbaarheid van hardware (elektronica).

wisseling van gegevens. Met als doel de

den de handen ineen geslagen en een

BWaste International BV en Pieter Bas Auto-

afname van gegevens invoer, waardoor

‘Open Standaard’ opgesteld. Inzet van

matisering hebben nu als eerste leveran-

het aantal fouten door menselijke tussen-

dit alles is het vrij kunnen koppelen

ciers een koppeling geleverd op basis

komst aanzienlijk zal verminderen.

naar ﬁnanciële, onderhouden beheer-

van deze Open Standaard. Dit garandeert

Meer info over de open standaard is te

software voor afvalbeheer en uitwis-

een bedrijfszekere en probleemloze uit-

vinden op www.stosag.nl

- LEVERING EN MONTAGE VAN ROETFILTERS - GECERTIFICEERD VOLGENS HD REGELING OF VERT - OMZETTINGSGRAAD BOVEN 90% - GOEDGEKEURD DOOR ARBEIDSINSPECTIE

BEL (0341) 467070 WWW.BUCHLI.NL

SCHOON MILIEU, OOK VOOR MEDEWERKERS

Colofon Uitgever NVRD, Kroonpark 2, 6831 GV Arnhem Telefoon (026) 377 13 33, fax (026) 445 01 55 E-mail post@nvrd.nl I-net www.nvrd.nl

Redactiecommissie Henk Klösters (hoofdredacteur), gemeente Oosterhout Marc Maassen, GAD Drs. Bas Peeters, NVRD Herman Beerding, BMS Rob Schram, RMN Drs. Andrea van de Graaf, De Meerlanden Ing. Marc Veenhuizen, gemeente Apeldoorn Willy Brinkbäumer, Twente Milieu

Agenda 4, 5 en 6 oktober 2011 Milieu 2011, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch. Deze milieubeurs toont besparende oplossingen op het gebied van afval, water, lucht, bodem en geluid. Inl. www.milieuvakbeurs.nl 5 oktober 2011 Afvalconferentie ‘Grondstoﬀen, volop kansen voor de afvalbranche’, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch. Inl. CommGres tel. 0418-637340 en www.afvalconferentie.nl 12 oktober 2011 Landelijk Zwerfafvalcongres ‘Slim Schoon’, Nieuwegein.

Eindredactie Drs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhem tel. (026) 377 13 33 fax (026) 445 01 55 e-mail: hegeman@nvrd.nl

Bladmanagement Sander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatie Retra PubliciteitsService bv Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 e-mail: vera@retra.nl

Inl. GemeenteSchoon, Agentschap NL tel. 088-6027979 2 november 2011 Gemeentelijk Afvalcongres ‘Gemeenten op de afvalstoﬀenrotonde’, Reehorst, Ede. Inl. Congres- en Studiecentrum VNG, tel. 070-3738063 9 november Kennisbijeenkomst plaagdierbestrijding, lokatie ‘Edda Huzid’ in Voorthuizen. 20 t/m 28 november 2011 Europese week van de afvalvermindering; Promoten van afvalvermindering in heel Europa door het dagelijks afvalgedrag van Europeanen te veranderen. Inl. www.ewwr.eu

Opmaak Betuwe Promedia bv, Buren

Druk Spijker Drukkerij bv, Buren

Oﬃcieel vakblad van de NVRD

Bijna 2/3 van het particuliere textiel eindigt bij het restafval.

Abonnementenadministratie Postbus 333, 2040 AH Zandvoort tel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02 Jaarabonnement ad € 92,50 incl. BTW. België € 120,– (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 9,50.

Beëindiging abonnement Het opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. ISSN 1569-0458 © NVRD GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar. Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Leger des Heils ReShare brengt dit aandeel terug. Dit bereiken we door slimme inzamelmethoden en technische innovaties. Maar ook door samenwerking en onderzoek. Samen met Agentschap NL en NVRD analyseren we de best practices van kledinginzameling in gemeenten en delen de uitkomsten met anderen. We kijken per gemeente naar de inzamelmethoden, de containertypes en –locaties en helpen met de communicatie richting burgers. Ook werken we samen met kenniscentra, mode-instituten en brancheorganisaties aan nieuwe toepassingen voor niet-draagbare kleding. Daarbij boeken we stevige resultaten voor een beter milieurendement en krijgen we de textielketen sluitend. Bel 0900 - 9322 (10 ct/min) voor een vrijblijvende afspraak en laat u verrassen door wat de marktleider op het gebied van textielinzameling voor u kan betekenen! Koopvaardijweg 15 | 4906 CV Oosterhout | info@reshare.nl | www.reshare.nl

Uitenhage Verhuur B.V. Naaldwijkseweg 2, 2291 PA Wateringen Tel.: 0174-22.55.05 Fax.: 0174-22.55.09 WWW.UITENHAGE.NL INFO@UITENHAGE.NL Verhuur van huisvuilwagens, containerwagens, autokranen, veegmachines en strooiwagens

Truckverhuur

Veelzijdig in service en inzetbaarheid... Verhuur, in- en verkoop van: • kraakperswagens voorzien van alle typen beladingen • inzamelvoertuigen met zijbelading • inzamelvoertuigen voor ondergrondse containers • alle typen containerwagens (portaal/haak/ketting/kabel), evt. met laadkraan • containeraanhangwagens (zowel 2-assig als 3-assig) • kolkenzuigers en combi’s • veegmachines met kleine en grote vuiltankinhoud • kraankippers en open/gesloten bakwagens met laadkraan c.q. laadklep • ruime sortering reinigingsonderdelen uit voorraad

Kijk voor onze actuele handelsvoorraad op www.cleanmat.eu

Clean Mat Truckverhuur BV Bezoekadres: Wageningsestraat 17 6673 DB Andelst Post: Postbus 68 6670 AB Zetten T +31 (0)488 712 600 F +31 (0)488 712 601 E info@cleanmat.eu I www.cleanmat.eu

W W W. C L E A N M AT. E U

I N F O @ C L E A N M AT. E U