3 minute read
თემურ ბაბლუანის ფრანგული ცხოვრება და შემოქმედება
რეჟისორ თემურ ბაბლუანის ფილმებმა არაერთ პრიზთან და ჯილდოსთან ერთად სხვა აზროვნებაც მოუტანა საზოგადოებას. მისი და მისი ოჯახის ცხოვრების უმეტესი წლები საფრანგეთთან, კერძოდ, პარიზთანაა დაკავშირებული.
რატომ პარიზი? მოგვიყევით საფრანგეთზე.
Advertisement
როგორ გითხრათ... გახსოვთ ილია ჭავჭავაძის ნათქვამი ფრანგებზე? „საოცარი იგი ერი“... ჩვენთვის, ჩემი თაობის საქართველოსთვის ეს იყო აღქმული, როგორც საოცნებო ქვეყანა, თავისი ისტორიით, აზროვნებით. ძალიან მიყვარდა ფრანგული ლიტერატურა, ისტორია... თუ რამე იყო ნათარგმნი, ყველაფერი წაკითხული მქონდა, ყველა ფილმი ნანახი მქონდა. ნაპოლეონის დიდი გულშემატკივარი ვიყავი ახალგაზრდობაში და ახლაც არ ვარ გულგრილი (რედ.: იცინის). საერთოდ, ყველა ჰუმანური იდეის სამშობლოდ, ასე თუ ისე, მაინც, საფრანგეთი ითვლება. ადამიანური, თბილი, რაღაც ჯანმრთელი გარემოს, საოცარი მონაცემის ხალხი და ქვეყანაა. ძალიან დახვეწილი და მაღალი კულტურა აქვთ. ეს, თავისთავად, ძალიან მოქმედებს ადამიანზე.
რა განსხვავებას, მსგავსებას ხედავთ ფრანგულსა და ქართულ კინოხელოვნებაში?
ამ სფეროს ადამიანები იმდენად ინდივიდუალურები არიან (თვითონ საფრანგეთშიც ძალიან განსხვავდებიან ერთმანეთისგან), რთულია, ისაუბრო ძირეულ განსხვავებასა თუ მსგავსებაზე. რაღაც აქვთ საერთო, მისტიკასთან რომ მიდის ახლოს, თუმცა, განსხვავება, რა თქმა უნდა, დიდია. მაგალითად, რაც საფრანგეთში ხდება, იმას საქართველოში იგებენ ცოტა გვიან, მაგრამ კარგი ისაა, რომ კარგად იგებენ.
თქვენს შემოქმედებაზე იქონია გავლენა ფრანგულმა კულტურამ?
არა მარტო ჩემზე, მთელ მსოფლიოზე იქონია გავლენა, პირველ რიგში, დახვეწილობის თვალსაზრისით, რა თქმა უნდა. - ემიგრაცია... როგორია სამშობლოს გარეთ ცხოვრება? - მე რაღაც პერიოდი, შვიდი-რვა წელი, არც ჩავსულვარ საფრანგეთში. სხვა შემთხვევაში სულ მივდიოდი და მოვდიოდი. აქ სტუდია გვქონდა და ახლაც გვაქვს, ასე რომ, საქართველოშიც მიწევდა ყოფნა, ვმუშაობდი ორივე ქვეყანაში. ქვეყნის და ქალაქის მონატრება ყოველთვის მქონდა და ეს არ არის იოლი, აქვს თავისი სიმძიმე, რა თქმა უნდა, სიმძიმესაც გააჩნია... თუმცა, ვაკეთებდი იმას, რაც ძალიან მიყვარდა და ამიტომ არ მიგრძნია თავი მძიმედ ამ მხრივ...
თქვენ ყოველთვის ამბობდით, რომ ქართველები და ევროპელები ერთი ცივილიზაციაა. როგორია ამ ცივილიზაციის დღევა- ნდელი თბილისი თქვენთვის?
ჩვენ ევროპული ცივილიზაციიდან მოვდივართ, მისი ნაწილი ვართ. ეს არის ქრისტიანული ცივილიზაცია მთელი თავისი ცნებებით, ცხოვრების წესით, ცხოვრებისა და ურთიერთობების აღქმით და ხარისხით. ეს შემდეგ, რა თქმა უნდა, ტრანსფორმირებულია სხვადასხვა ხალხში და კულტურაში, მაგრამ ძირი მაინც ერთია. თავისთავად, ძალიან ბევრი საერთო გვაქვს. რაც შეეხება დღევანდელ თბილისს, ზოგჯერ მეჩვენება, რომ ადრე უფრო ვიყავით იმ ცივილიზაციის ნაწილი, ვიდრე დღეს ვართ. ადრე უფრო იყო ადამიანურ ფასეულობებთან მჭიდრო კავშირი. სწორედ, მთავარ ფასეულობებთან დამოკიდებულების კულტურა გვაქვს საერთო, ევროპულ ცივილიზაციასთან. დამოკიდებულება იცვლება, მაგრამ იქ მაინც შემორჩენილია რაღაც მხრივ. - რატომ აირჩიეთ კინორეჟისურა? - თითქოს, თავისთავად მოხდა ასე. ყოველთვის მაინტერესებდა. გამომდინარე იქიდან, რომ ჩემს ახალგაზრდობაში გართობის მხოლოდ ორი საინტერესო სფერო იყო: სპორტი და კინო, მე კინო ავირჩიე. სკოლაში არ ვატარებდი იმდენ დროს, რამდენსაც - კინოთეატრებში. ყოველ ორშაბათსა და ხუთშაბათს, თბილისში ეკრანზე გამოდიოდა ახალი ფილმები, მივდიოდით და ვუყურებდით, ვუყურებდით რამდენიმეჯერ. თენგიზ აბულაძესთან მოხვედრამდე, ვსწავლობდი იურიდიულ ფაკულტეტზე, მაგრამ მივატოვე, არ მომეწონა. შემდეგ, სამხატვრო აკადემიაში ვიყავი, ისიც მივატოვე, და ბოლოს გადავწყვიტე რეჟისორობა.
„უძინართა მზე“ - ამბობენ, ამ ფილმმა მაყურებლისა და საზოგადოების აზროვნება შეცვალა. რა შეცვალა მან თქვენთვის? მოგვიყევით ფილმზე.
არ ვიცი, რამდენად შეცვალა აზროვნება, მაგრამ ვფიქრობ, მაყურებლისთვის იყო მისაღები მამა-შვილის ის ურთიერთობა, ოჯახის ის სითბო, რაც ფილმშია გადმოცემული. ვფიქრობ, ადამიანებისთვის ამას დიდი მნიშვნელობა აქვს. მაყურებელი სიმართლეს აფასებს უმეტესად, - რეალობას. მით უმეტეს, როცა ეს რეალობა მამაშვილურ ურთიერთობაზე, სიყვარულზე და ერთგულებაზეა. ვთვლი, რომ ამ კუთხით უფრო იმუშავა ამ ფილმმა.
თქვენ ბრძანდებით ქართულ-ფრანგული ფილმის, „შეყვარებული კულინარის 1001 რეცეპტი“ პროდიუსერი. როგორი იყო ზემოაღნიშნული ფილმის გუნდთან მუშაობა?
სხვათა შორის, ეს იყო პირველი ქართული ფილმი, რომელიც იყო ნომინირებული ოსკარზე. დიახ, ეს იყო ქართულ-ფრანგული პროექტი.
მთავარ როლში იყო პიერ რიშარი, ჩვენს ძალიან კარგ, სამსახიობო გუნდთან ერთად. რა თქმა უნდა, ყველა ფილმს ახლავს გართულებები, მაგრამ მუშაობა იყო ინტენსიური და, საბოლოოდ, კარგად დასრულდა ფილმის გადაღების პროცესი. ძალიან საინტერესო იყო თავად პიერ რიშარი. ჩვენ მაშინ პირველად გვქონდა შეხება უცხოელ, კერძოდ, ფრანგ კინემატოგრაფებთან და ამიტომ, დიდი გამოცდილება მივიღე. ძალიან ბევრი რამე ვისწავლეთ მათგან და, როგორც ისინი აღნიშნავენ, მათაც საინტერესო გამოცდილება შეიძინეს ჩვენგან.
თქვენს წიგნზე მინდა, გკითხოთ, რომელიც ბესტსელერია - „მზე, მთვარე და პურის ყანა“...
ყოველთვის ვწერდი, ბავშვობიდან, მაგრამ არ ვაქვეყნებდი. ყველა ჩემი ფილმის სცენარისტი მე თვითონ ვარ, ამიტომ, ეს არ იყო ჩემთვის პირველი ნაწარმოები, ასე ვთქვათ. თუმცა, პირველად გადავწყვიტე ამ წიგნზე, რომ გამომეცა. სხვათა შორის, პარიზში დავიწყე მასზე მუშაობა. რამდენიმე წელი ვწერდი. იქ ისეთი გარემოა, გეძლევა საშუალება ადამიანს, უფრო მეტი იფიქრო, შემოქმედებითი თვალსაზრისით, კინოზე იქნება ეს, წიგნზე, თუ სხვა.
რაც შეეხება ოჯახს... იქონია თუ არა გავლენა თქვენმა შემოქმედებამ თქვენი შვილების არჩევანზე?
ჩემი ცხოვრების ატმოსფერომ ალბათ იქონია გავლენა. არ ვიცი... ბავშვი ოჯახისგან ქვეცნობიერად იღებს ინფორმაციას, ატმოსფეროს, შეგრძნებებს, მით უმეტეს, როცა ოჯახში სულ ეს თემა ტრიალებდა. ალბათ იქონია, კი.
როგორ აფასებთ მათ შემოქმედებას, როგორც ხელოვანი, და არა, როგორც - მამა?
ორივე შემთხვევაში, როგორც მამა და როგორც ხელოვანი, ვუსურვებ წარმატებას.
და ბოლოს... ხომ არ მუშაობთ ახალ პროექტზე? რა სამომავლო გეგმები გაქვთ ამ მხრივ?
ახლა ვაკეთებთ ფრანგული კინოსკოლის ფილიალს საქართველოში. ამისთვის გამოყოფილია შენობა. უკვე ავაშენეთ ათასი კვადრატული მე- ტრის შენობა და მეორეც მალე დასრულდება. სადღაც ორი წლის შემდეგ, საქართველოში გაიხსნება იგივე ფრანგული კინოსკოლა, სადაც იქნება ფრანგული პროგრამით სწავლება და ყველაფერი იქნება ზუსტად ისე, როგორც არის პარიზში. ამ პროექტს სათავეში უდგანან გელა ექვთიმიშვილი და მისი მეგობრები, და მეც ვეხმარები, ასე ვთქვათ.
