ΕΤΟΣ 66 • δεκεμβριοσ 2015 • ΤΕΥΧΟΣ 1133 • ΤΙΜΗ 5€
ΝΑΥΤΙΛΙΑ:
ποτα:
Fitch: “Βλέπει” Αύξηση πτωχεύσεων στη ναυτιλία
Προβληματισμός
για το νέο
τοπίο στο
κρασί
Lloyds List:
Αυτοί είναι οΙ
13
Τράπεζες:
κορυφαίοι έλληνες εφοπλιστές
«Κωδικός 15 Φεβρουαρίου» για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια
αγορεσ:
Πώς
θα κινηθεί
χρηματιστηριο αθηνων:
Το «finish» της χρονιάς & τα «καύσιμα» για το 2016
η Παγκόσμια Οικονομία
x+7
ESS POST PR
RE
ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ
P
Ταχ. Γραφείο Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
Αριθμός Αδείας 3760
SS POST
το 2016;
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ:
Αντικρουόμενες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία το 2016
* Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site
περιεχομενα
10 - 17
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΕΤΟΣ 66 - δεκεμβριοσ 2015 ΤΕΥΧΟΣ 1133
10/ Αντικρουόμενες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία το 2016
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ
16/ Πρώτη η Ελλάδα στην απορρόφηση
πόρων του ΕΣΠΑ 2007-2013
18 - 21 αγορεσ
ΚΩΔ. 011453
Πώς θα κινηθεί η Παγκόσμια Οικονομία το 2016;
ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ
22 - 25 χρηματιστηριο
Το «finish» της χρονιάς και τα «καύσιμα» για το 2016
26 - 28 ΤΡΑΠΕΖΕΣ
«Κωδικός 15 Φεβρουαρίου» για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια
29
ταυτοτητα
ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ:
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
10
ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:
ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ
Πανος Τσαγκαρακης
Τρεις ασφαλιστικές σε... ανασφάλεια αρχισυντακτησ ναυτιλιακων:
30 - 35 ΠΟΤΑ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ
Προβληματισμός για το νέο τοπίο στο κρασί
ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:
36 - 39 Βusiness & pleasure
Tο νοσταλγικό όραμα του Love Hulten
41-63 ΝΑΥΤΙΛΙΑ
42/ G. Moundreas & Co S.A.:
18
Στις 498 μονάδες έκλεισε ο δείκτης BDI... 46/ Fitch: “Βλέπει”Αύξηση πτωχεύσεων στη ναυτιλία 48/ Lloyds List: Αυτοί είναι οι 13 κορυφαίοι έλληνες εφοπλιστές 50/ CMA CGM: Εξαγόρασε την NOL -Συμφωνία ύψους 2,4 δισ. $ 54/ Μπορεί να μετατραπεί η Ελλάδα σε κόμβο μεταφορών εμπορευμάτων και επιβατών; 60/ Celestyal Cruises: Πρόγραμμα αναβάθμισης των πλοίων της σε ελληνικά ναυπηγεία
Ιδιοκτησία:
ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679
Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:
Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ:
46
Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη τηλ.: 210 3233114, 210 3223905
Αιγινήτης (Χατζής) Διονύσιος
08 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ γνωμη
ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr
ektyπωση
64-65 ΙΣΤΟΡΙΑ
Capital controls - μετοχές: Γιατί τώρα και όχι νωρίτερα;
βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ Χρήστος Αλωνιστιώτης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ χαρα αυγερινου ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΗΣ Χρήστος Μπουτάτος Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ντινοσ κοτσολιουτσοσ
30 04
Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr
Dourampeis Oyster, 37 Adrianeiou str., Neo Psychiko, Tel.: 2106710100 Δουράμπεης Oyster Αδριανείου 37, Ν. Ψυχικό, Tηλ: 2106710100
EDITORIAL απο τον ΠΑΝΟ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ
Οι δεξιότητες από μόνες τους δεν φτάνουν πια
O
σεκτικά το γεγονός ότι ένας από τους τρεις κορυφαίους της εταιρείας, ο Albert Bradley, είχε διδακτορικό. Έκρυβε ακόμα και ότι είχε πάει στο κολέγιο… Το να έχει κάποιος ένα διδακτορικό ήταν περίπου ενοχλητικό εκείνη την εποχή. Σήμερα, οι εταιρείες καυχώνται για τα διδακτορικά των εργαζομένων που απασχολούν. Η γνώση έχει γίνει πόρος κεφαλαίου, όμως είναι τρομερά ακριβή. Ένας άνθρωπος που αποφοιτά από ένα καλό business school αντιπροσωπεύει περίπου κοινωνική επένδυση 100.000 δολαρίων, χωρίς να υπολογίζουμε τι δαπάνησαν οι γονείς του γι’ αυτόν, αλλά και το κόστος ευκαιρίας. Οι παππούδες του και οι πρόγονοι τους έπρεπε να πηγαίνουν καθημερινά στη δουλειά σε ηλικία 12 ή 13 ετών, ίσως με την τσάπα στο χέρι για να μαζέψουν πατάτες, έτσι ώστε να μπορεί να παραιτηθεί από τα δέκα χρόνια της δικής του εργασιακής συμβολής στην κοινωνία. Και αυτή είναι μια τεράστια επένδυση κεφαλαίου. Εκτός από το να ξοδεύουμε όλα αυτά τα χρήματα, σήμερα μπορούμε επίσης να κάνουμε κάτι πολύ επαναστατικό. Να εφαρμόσουμε τη γνώση στην εργασία. Περιέργως, επτά χιλιάδες χρόνια πριν, η πρώτη μεγάλη ανθρώπινη επανάσταση έλαβε χώρα όταν οι πρόγονοί μας, εφάρμοσαν για πρώτη φορά την ικανότητα τους να εργαστούν. Δεν χρησιμοποιούσαν τη δεξιότητα για να υποκαταστήσουν τη σωματική τους δύναμη. Η πιο εξειδικευμένη εργασία απαιτεί πολύ συχνά μεγαλύτερη φυσική δύναμη. Κανένας σκαφτιάς δεν εργάζεται σκληρότερα από έναν χειρουργό που κάνει μια σημαντική εγχείριση. Αντίθετα, οι πρόγονοί μας έβαζαν τις δεξιότητες στην κορυφή της σωματικής εργασίας. Και τώρα, μια δεύτερη επανάσταση συντελείται με το να θέτουμε τη γνώση στην κορυφή και των δύο. Όχι ως υποκατάστατο για τις δεξιότητες, αλλά ως μια εντελώς νέα διάσταση. Οι δεξιότητες από μόνες τους δεν φτάνουν πια.
Οι υπολογιστές, παρόλο τον ενθουσιασμό που έχουν δημιουργήσει, δεν είναι ακόμη οικονομικά σημαντικοί. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι δεν έχουμε αρχίσει να χρησιμοποιούμε στο έπακρο τις δυνατότητες τους. Μέχρι τώρα τους χρησιμοποιούσαμε μόνο για τις εργασίες του γραφείου, οι οποίες εξ ορισμού είναι ασήμαντες. Για να είμαστε ακριβείς, οι υπολογιστές δημιούργησαν αμειβόμενες θέσεις εργασίας για τους μαθηματικούς. Αλλά αυτό δεν αποτελεί σημαντική οικονομική συμβολή. Έτσι, ο οικονομικός αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών βρίσκεται ακόμα στο μέλλον και η οικονομική του επίδραση είναι μικρή. Αλλά αυτή η κατάσταση γραμμικής κίνησης αλλάζει γρήγορα από κάθε άποψη. Και η μεγαλύτερη αλλαγή είναι αυτή που ο φανταστικός οικονομολόγος μας, κοιτάζοντας τα στοιχεία, δεν θα παρατηρήσει ακόμη: Τα τελευταία 20 χρόνια έχουμε δημιουργήσει μια εντελώς νέα μορφή κεφαλαίου, έναν ολοκαίνουργιο πόρο, δηλαδή τη γνώση. Μέχρι το 1900, κάθε κοινωνία θα μπορούσε να λειτουργήσει το ίδιο καλά και χωρίς τους ανθρώπους της γνώσης. Μπορεί να χρειάζονταν δικηγόροι για να υπερασπιστούν τους εγκληματίες και γιατροί για να γράφουν τα πιστοποιητικά θανάτου, αλλά οι εγκληματίες θα τα είχαν καταφέρει σχεδόν εξίσου καλά χωρίς τους δικηγόρους, όσο και οι ασθενείς χωρίς τους γιατρούς. Χρειαζόμασταν τους δασκάλους για να διδάξουν άλλα πράγματα που θα κοσμούσαν την κοινωνία, αλλά κι αυτό ήταν ευρέως «διακοσμητικό». Ο κόσμος περηφανευόταν για τους ανθρώπους της γνώσης, αλλά η κοινωνία δεν τους χρειαζόταν για να λειτουργήσει. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του σαράντα, η General Motors έκρυβε προ-
–> PTSAGARAKIS@reporter.gR
06
STORIES
PEOPLE
BIZZARE
top 10
STYLE
H άλλη πλευρά της επικαιρότητας www. penna.gr
MARKETPLACE
ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Capital controls - μετοχές:
Γιατί τώρα και όχι νωρίτερα;
H
Η ξαφνική άρση των capital controls για αγορά μετοχών από Έ λληνες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, γεννά απορίες. Πολλοί βλέπουν θετικά την άρση των capital controls για επενδύσεις σε μετοχές που ανακοίνωσε ο νέος Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ Χ. Γκότσης. Ιδιαίτερα ο ΣΜΕΧΑ (οι χρηματιστές) είναι ικανοποιημένος – και ορθώς – γιατί η άρση αυτή ήταν πάγιο αίτημα του. Το ερώτημα είναι γιατί δεν δόθηκε στους Έ λληνες το δικαίωμα επένδυσης σε μετοχές πριν τις αυξήσεις κεφαλαίων των τραπεζών και δόθηκε αμέσως μετά; Κάποιοι Έλληνες που έχουν ακόμη λεφτά στις τράπεζες θα ήθελαν να αγοράσουν κοψοχρονιά τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές όπως τις αγόρασαν τα ξένα funds, αλλά δεν τους το επέτρεπαν τα capital controls. Και θα είχαν κάθε δικαίωμα να συμμετέχουν στις αυξήσεις αφού ως παλαιοί μέτοχοι θα ήθελαν να προστατεύσουν το ποσοστό των μετοχών που κατείχαν στις τράπεζες. Τώρα ξαφνικά, μια εβδομάδα μετά τις αυξήσεις κεφαλαίου, τους επιτρέπεται να αγοράσουν τραπεζικές μετοχές. Υπάρχουν ασφαλώς απαντήσεις από την Επιτροπή κεφαλαιαγοράς και την κυβέρνηση σε αυτό το ερώτημα.
επενδυτές τις μετοχές που θα πουλάνε οι ξένοι.
Υπάρχει όμως και η «πονηρή» σκέψη, ότι δηλαδή αφού πήραν τις τραπεζικές μετοχές οι ξένοι, δεν έχουν σε ποιόν να τις πουλήσουν επειδή οι
Δίνει δηλαδή μια διέξοδο στους ξένους επενδυτές ανοίγοντας την εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά. Είναι αναγκαία κακό αυτό; Όχι. Κακό είναι ότι δεν το έκανε νωρίτερα. Βεβαίως σήμερα μπορεί να υπάρξει μια ευκαιρία για τους Έ λληνες επενδυτές αφού οι τιμές των τραπεζικών μετοχών δεν έχουν ανέβει ψηλότερα από τις χαμηλές τιμές στις οποίες τις απέκτησαν οι ξένοι. Για αυτό δεν είναι τελικά κακή η απόφαση. Μοιάζει όμως κακή η πρόθεση, δηλαδή ότι περίμενε η κυβέρνηση να το κάνει μετά τις αυξήσεις.
τα ξένα funds που αγόρασαν κοψοχρονιά τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές δεν έχουν σε ποιόν αν τις πουλήσουν. Έρχεται λοιπόν η κυβέρνηση και ανοίγει την αγορά «κατόπιν εορτής» για να αγοράσουν οι Έλληνες επενδυτές τις μετοχές που θα πουλάνε οι ξένοι Έ λληνες δεν επιτρεπόταν να αγοράσουν και οι ξένοι μη θεσμικοί επενδυτές δεν ασχολούνται καν με τις ελληνικές μετοχές. Με λίγα λόγια, τα ξένα funds που αγόρασαν κοψοχρονιά τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές δεν έχουν σε ποιόν αν τις πουλήσουν. Έ ρχεται λοιπόν η κυβέρνηση και ανοίγει την αγορά «κατόπιν εορτής» για να αγοράσουν οι Έ λληνες
Θέλει λοιπόν προσοχή από όλους τους Έ λληνες επενδυτές το ελληνικό χρηματιστήριο, διότι πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι οι προθέσεις των «μεγάλων παιδιών» που παίζουν με τις μετοχές, δηλαδή των ξένων θεσμικών αλλά και των εγχώριων ρυθμιστών της αγοράς, δηλαδή της κυβέρνησης, δεν λαμβάνουν υπόψη τους αναγκαία τα ελληνικά συμφέροντα, αλλά μάλλον καθοδηγούνται από τους ξένους επενδυτές. Προσοχή λοιπόν στις αποφάσεις σας για να μη βρεθείτε ξανά με τον «μουτζούρη». –> nikolopoulos@reporter.gr
08
Γίνετε συνδρομητής στα
και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό
δωρεάν
ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ/ΕΤΗΣΙΕΣ 11 ΤΕΥΧΗ
ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. Δ.Ο.Υ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Κ. ΠΟΛΗ ΤΗΛ. FAX E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Ετήσια Διετής
ΕΛΛΑΔΑ
ΕΥΡΩΠΗ
ΗΠΑ/ΑΣΙΑ
ΙΔΙΩΤΕΣ
€50
€100 (£60)
$100
ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ
ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ
€80
€100 (£60)
$100
1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes
Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α.
Πληροφορίες στο 210 3318411 ή c.vogiatzaki@reporter.gr
Αντικρουόμενες προβλέψεις για την ελληνική οικονομία το 2016 10 10
| OIKONOIA |
A
Αντικρουόμενες είναι οι προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2016, όπως αναφέρει η Deutsche Welle. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πέντε χρόνια από τότε που η Ελλάδα βυθίστηκε στην κρίση, είναι ίσως η πρώτη φορά που ακούγονται τόσο ετερόκλητες προβλέψεις για τη μελλοντική πορεία της.
11
Οι αισιόδοξοι βλέπουν σταθεροποίηση, ευνοϊκό πλαίσιο για επενδύσεις και στο βάθος «ποσοτική χαλάρωση», αλλά και διευκολύνσεις για την εξυπηρέτηση του χρέους, ίσως και μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2016. Οι απαισιόδοξοι φοβούνται επιπλέον μέτρα λιτότητας, επενδυτική αναιμία, πολιτική αστάθεια και στο βάθος νέο κίνδυνο Grexit. Έ νας από τους «αισιόδοξους» είναι ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης. «Τα πολύ δύσκολα βρίσκονται ήδη πίσω μας» τονίζει ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στην Deutsche Welle και το αιτιολογεί ως εξής: «Οι προβλέψεις της Κομισιόν και της Τράπεζας της Ελλάδας λένε ότι από το δεύτερο εξάμηνο του 2016 η ελληνική οικονομία θα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και το 2017 και το 2018 θα είναι χρονιές με ισχυρή ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας. Η κυβέρνηση Τσίπρα πασχίζει το τρίτο μνημόνιο να είναι και το τελευταίο, ώστε να απαλλαγούμε οριστικά από την επιτροπεία. Εκτιμώ ότι στο πρώτο δίμηνο του 2016 θα έχουμε ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και έναρξη της συζήτησης και επισήμως- γιατί ανεπίσημα ήδη γίνεται- για την απομείωση του χρέους». Για τον Μίλτο Κύρκο, ευρωβουλευτή με Το Ποτάμι, η απομείωση χρέους δεν θα είναι το «κούρεμα» που υποσχόταν το προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μία ρύθμιση που ούτως ή άλλως θα γινόταν με βάση τα συμπεφωνημένα του 2012. Αλλά και αυτή ακόμη η ρύθμιση δεν αρκεί για να επανέλθει η οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, λέει ο Μίλτος Κύρκος. «Όταν το επιχειρηματικό πλαίσιο καταρρέει, όταν συζητάμε για περαιτέρω αύξηση εισφορών που
O
θα οδηγήσει σε μαύρη εργασία, όταν συζητάμε για περαιτέρω αύξηση της φορολογίας που θα οδηγήσει ακόμα περισσότερες επιχειρήσεις να φύγουν στο τέλος του χρόνου από την Ελλάδα, αυτά είναι που πρέπει να αλλάξουμε. Το να μιλήσουμε από τώρα για τα επιτόκια που θα πληρώνουμε μετά το 2022 είναι σημαντικό και πρέπει να το κάνουμε, αλλά μήπως θα έπρεπε να δούμε πώς θα ανοίξουν θέσεις εργασίας μέσα στο 2016;»
Ποιος δεν θέλει το ΔΝΤ; Κοινή παραδοχή αποτελεί πάντως ότι, και αν ακόμη ολοκληρωθεί εγκαίρωςδηλαδή ως τον Φεβρουάριο του 2016- η πρώτη αξιολόγηση στα πλαίσια του τρίτου μνημονίου, η ρύθμιση για το χρέος θα είναι ανέφικτη χωρίς τελική συμφωνία για τον ρόλο του ΔΝΤ στο «κουαρτέτο» των δανειστών. Μέχρι στιγμής οι Ευρωπαίοι θέλουν μεν την αυστηρότητα και την τεχνογνωσία του ΔΝΤ σε προγράμματα αναδιάρθρωσης, αλλά δεν ικανοποιούν το αίτημά του για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ώστε να καταστεί βιώσιμο. Όμως μία τόσο «επιλεκτική» συνεργασία με το ΔΝΤ θα ήταν αναποτελεσματική, προειδοποιεί ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης. «Η Ελλάδα δεν ζήτησε κι οπωσδήποτε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έφερε το ΔΝΤ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη» αναφέρει χαρακτηριστικά. «Αντιλαμβανόμαστε όμως, γιατί είμαστε ρεαλιστές, ότι η Ελλάδα μόνη της δεν μπορεί να διώξει το ΔΝΤ. Είναι το ΔΝΤ που μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει τη θέση του και είναι σημαντικοί Ευρωπαίοι εταίροι, που θέλουν οπωσδήποτε το ΔΝΤ συνοδηγό στο τρίτο μνημόνιο. Ε, αφού το θέλουν, ας κάνουν βήματα και προς τις απόψεις του για την ελάφρυνση του χρέους. Γιατί αλλιώς, αν αθροίζουμε ανελαστικότητες, αν το ΔΝΤ ζητάει σκληρά μέτρα για τα εργασιακά και το ασφαλιστικό και οι 12
Ευρωπαίοι εταίροι υιοθετούν σκληρή στάση για το θέμα της ελάφρυνσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, τότε δεν θα πετύχει τίποτα». Ζητούμενο παραμένει το κατάλληλο μείγμα πολιτικής. Μπορεί να βρεθεί μέσα στο 2016; Ο ευρωβουλευτής της ΝΔ Γιώργος Κύρτσος εκφράζει έντονη κριτική για την κυβέρνηση και υποστηρίζει ότι σήμερα η Ελλάδα είναι σε χειρότερη μοίρα από ό,τι στο παρελθόν, ωστόσο διαβλέπει μία «δυναμική προσαρμογής» στην Αθήνα, η οποία μάλλον συμπίπτει με τις προσδοκίες των εταίρων.
| OIKONOIA |
13
14
| OIKONOIA |
στην Deutsche Welle.
«Τα κακά νέα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εξαπάτησε τον λαό και είμαστε στα τέλη του 2015 πολύ χειρότερα από ότι είμαστε στα τέλη του 2014» λέει ο ευρωβουλευτής της ΝΔ. «Τα καλά νέα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τελικά τη στροφή των 180 μοιρών. Έτσι αποφύγαμε το Grexit και δημιουργείται σιγά-σιγά μία δυναμική προσαρμογής, η οποία έχει σχέση με την εφαρμογή δύσκολων μέτρων, με την προώθηση ιδιωτικοποιήσεων και με την προετοιμασία μιας ακόμη ασφαλιστικής μεταρρύθμισης για να μειωθεί το κόστος του ασφαλιστικού κατά 1% του ΑΕΠ. Αυτό είναι ελπιδοφόρο, διότι από τη στιγμή που έχει αρχίσει να προσαρμόζεται ο ΣΥΡΙΖΑ και δεν υπάρχει καμία μεγάλη δύναμη να τον ανακόψει, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα το 2016, έστω και από μία κατώτερη βάση εκκίνησης. Αυτή είναι η εικόνα που έχω εγώ». Φαίνεται όμως ότι και οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν πλέον τη δική τους κατώτερη βάση εκκίνησης. Και αυτό, γιατί έχουν «εκπαιδευθεί» στις ασυνέπειες της Αθήνας, λέει, με σκωπτική διάθεση, ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle και διευκρινίζει ότι αυτές οι «ασυνέπειες» δεν αποτελούν αποκλειστικό χαρακτηριστικό του ΣΥΡΙΖΑ. «Πριν δύο χρόνια υπήρχε κίνδυνος ελληνικού ντόμινο, δηλαδή έτσι κι έπεφτε η Ελλάδα μπορεί να παρέσυρε στην πτώση της κάνα δύο. Τώρα, αν υποθέσουμε ότι επιβεβαιωθεί το αρνητικό σενάριο και πέσει η Ελλάδα, που δεν πιστεύω ότι θα γίνει αυτό το πράγμα, δεν θα παρασύρει κανέναν. Επομένως οι εταίροι μας είναι χαλαροί, δηλαδή σου λένε ?ας κινηθούν τώρα στη σωστή κατεύθυνση και δεν θα τα χαλάσουμε αν πέσουν λίγο έξω από δω, λίγο έξω από κει’. Και νομίζω ότι παρά τις θεωρίες που αναπτύσσει ο κ.Τσίπρας (τη μία του φταίει ο Σόιμπλε, την άλλη η ΝΔ, μετά του φταίνε τα συμφέροντα…) σε τελική ανάλυση, αν δούμε τις κινήσεις του, είναι κινήσεις προσαρμογής» λέει ο Γ.Κύρτσος
Τ
Πολιτικές «τρικλοποδιές» στην οικονομία Ωστόσο, υποστηρίζει ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, την πορεία προσαρμογής θα μπορούσαν να ανατρέψουν πολιτικές επιλογές, όπως το γενναιόδωρο νέο μισθολόγιο, το οποίο, σύμφωνα με πρόσφατες κυβερνητικές εκτιμήσεις, θα επιφέρει αυξήσεις για το 55% των δημοσίων υπαλλήλων. «Εδώ έχουμε χάσει τον δημοσιονομικό έλεγχο και πάμε σε μία δύσκολη συνεννόηση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Είναι ώρα να ανακοινώσουμε αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων- ή μειώσεις, οι οποίες δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν, γιατί θα δοθούν αντισταθμιστικές αυξήσεις; Έχουν όλα αυτά τα πράγματα οικονομική λογική ή και πολιτική λογική;» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής. Ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι επισημαίνουν πάντως ότι το πρώτο εξάμηνο του 2016 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς πρέπει να υλοποιηθούν μέτρα όπως η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και η οριστική ρύθμιση των κόκκινων δανείων. Η κυβέρνηση επιδιώκει μία ελάχιστη πολιτική συνεννόηση για να περάσει τα μέτρα, αλλά ο Μίλτος Κύρκος, ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι» υποστηρίζει ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν μπορεί να θεωρούνται δεδομένα σε αυτή την συμπόρευση και, σε κάθε περίπτωση, η όποια πρωτοβουλία για συνεννόηση θα πρέπει να ξεκινήσει από την ίδια την κυβέρνηση. «Για μένα το δύσκολο είναι η κυβέρνηση να καταφέρει να ξεπεράσει την αντιπολίτευση που κάνει στον εαυτό της. Αν γινόταν αυτό θα μπορούσε πραγματικά να υπάρξει πιθανώς και μια συνεννόηση με την αντιπολίτευση σε ορισμένα θέματα. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει, όταν η κυβέρνηση καλεί σε απεργία ενάντια στην κυβέρνηση κι όταν το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να καταγγέλλει την αντιπολίτευση ότι έχει την ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη κάνει η κυβέρνηση. Πρέπει να βγούμε από αυτό το πλαίσιο» λέει ο Μίλτος Κύρκος στην Deutsche Welle. 15
μας και διαψεύδουν ισχυρισμούς συντηρητικών κύκλων στο εξωτερικό και των εγχώριων υποστηρικτών τους, οι οποίοι το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουν επιδοθεί σε ένα μπαράζ κινδυνολογίας για απώλεια πόρων», σημειώνει σε δήλωσή του ο υφυπουργός Οικονομίας Αλέξης Χαρίτσης.
Πρώτη η Ελλάδα στην απορρόφηση πόρων του ΕΣΠΑ 2007-2013
Προ ημερών η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που έχει εγκεκριμένο το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου για το σύνολο των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ 2014-20 και έτσι, είναι το μόνο κράτος μεταξύ των 28 μελών της ΕΕ που μπορεί, ήδη πριν εκπνεύσει το 2015, να υποβάλλει αιτήματα πληρωμής για όλα τα προγράμματα της νέας περιόδου. «Οι παραπάνω πολύ σημαντικές εξελίξεις για την ελληνική οικονομία είναι αποτελέσματα της επιτυχούς διαπραγμάτευσης του υπουργείου μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που οδήγησε στις ευνοϊκές ρυθμίσεις, οι οποίες εγκρίθηκαν τον Οκτώβριο από το Ευρωκοινοβούλιο (αύξηση κοινοτικής χρηματοδότησης στο 100% για την περίοδο 2007-2013 και διπλασιασμό της προκαταβολής για την περίοδο 2014-2020), καθώς και της πολύ εντατικής δουλειάς που πραγματοποιήθηκε το τελευταίο χρονικό διάστημα για την ενίσχυση της απορρόφησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων», είπε ο υφυπουργός.
Πρώτη με βάση το ποσοστό απορρόφησης κατατάσσεται η Ελλάδα όσον αφορά στα προγράμματα της περιόδου 2007-13 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Παράλληλα, η Ελλάδα έγινε και η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που έχει εγκεκριμένο το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου για το σύνολο των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ 2014-20.
Π
«Τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποίησε αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δικαιώνουν πλήρως το υπουργείο 16
Ο ίδιος συνέχισε: «Προφανώς και δεν εφησυχάζουμε, ώστε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου να έχουμε απορροφήσει κάθε διαθέσιμο κοινοτικό πόρο. Μπορούμε, όμως, ήδη να διαπιστώσουμε με ασφάλεια ότι ο ορθός σχεδιασμός και η σκληρή δουλειά αποδίδουν πολύ θετικά αποτελέσματα, βελτιώνοντας το οικονομικό κλίμα και βοηθώντας μας να ξεπεράσουμε εμπόδια και προβλήματα που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις».
| οικονομια |
Πώς
θα κινηθεί η Παγκόσμια Οικονομία
το 2016;
T
Το στοίχημα της ανάπτυξης, με επίκεντρο της αναδυόμενες αγορές, και μια μικτή εικόνα όσον αφορά στις Ασιατικές χώρες φαίνεται ότι συνθέτουν το τοπίο της Παγκόσμιας Οικονομίας το 2016.
Ο μειωμένος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ που καταγράφηκε για έκτη συνεχή χρονιά, και η επιβράδυνση των άλλοτε δυναμικών οικονομιών, που διεκδικούσαν πάντα τη μερίδα του λέοντος της παγκόσμιας ευημερίας για περισσότερο από μια δεκαετία, διαμόρφωσαν τις δυσχερείς συνθήκες της περασμένης χρονιάς. Το προσφυγικό ζήτημα από την άλλη έχει πλήξει ανεπανόρθωτα την Ευρώπη, με τις επιπτώσεις του να γίνονται ακόμα πιο εμφανείς με την είσοδο του νέου έτους.
| Αγορεσ |
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΑΝΑΚΑΜΠ ΝΗ ΨΗ Η ΕΣΤΩ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΑΕΠ ΣΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ 2015 "ΒΛΕΠΟΥ" ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ. Η Goldman Sachs είχε ως τίτλο στην έκθεση της «Οι ΕΜ (αναδυόμενες αγορές) θα πατούν στα πόδια τους» όσον αφορά στο επόμενο έτος. «Ύστερα από έξι χρόνια διαδοχικής υποχώρησης της ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές, οι οικονομολόγοι μας αναμένουν ένα pick up . . . [με] εύρωστους ρυθμούς ανάπτυξης στο Μεξικό, την Κεντρική αλλά και την Ανατολική Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα την Πολωνία και την Ουγγαρία, ενώ διαβλέπουν μία πιο μικτή εικόνα στην Ασία», τονίζεται στην έκθεση. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) συμφωνεί ότι θα υπάρξει αύξηση της ανάπτυξης από 3,9% το τρέχον έτος σε 4,5% το 2016. Η Consensus Economics βλέπει την ανάπτυξη της Λατινικής
2016 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΑΕΠ ΒΡΑΖΙΛΙΑ
Αμερικής να ανακάμπτει από -0,8% αυτό το έτος σε 0,2% το 2016, την Ανατολική Ευρώπη να ανεβαίνει από -0,2% σε 1,7% και την Ασία (εκτός της Ιαπωνίας), από 5,8% σε 5,7%.
-1.6
-40.5%
16 14 12 10 8 Iανουάριος
2015
Νοέμβριος
Πηγή: Thomson Reuters Datastream
υπερβαίνει εκείνον των ανεπτυγμένων χωρών κατά μόλις 2,1% το επόμενο έτος, δηλαδή τουλάχιστον 7% λιγότερο από το 2009, σύμφωνα με τον κ. Baweja.Ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ξεπερνά κατά πολύ το 100% του αντίστοιχου μεγέθους, που παρατηρήθηκε στις ανεπτυγμένες αγορές τις παραμονές της οικονομικής κρίσης 2008-09.
«Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν μερικές ωθήσεις για μια ισχυρή ανάκαμψη της ανάπτυξης», λέει ο Bhanu Baweja, στρατηγικός αναλυτής της UBS. «Οι αναδυόμενες αγορές δεν έχουν ακόμη βιώσει την κάθαρση της κρίσης ή της μεταρρύθμισης. Παραμένει βυθισμένη στο βάλτο της σύγχυσης».
Αυτό όχι μόνο κάνει αρκετές χώρες των αναδυομένων αγορών ιδιαίτερα ευάλωτες στις αυξήσεις των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, αλλά συνεπάγεται επίσης ότι οι εταιρείες των χωρών αυτών ξοδεύουν τόσο πολύ από τα εισοδήματά για να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους που τους μένουν ελάχιστα για να επενδύσουν. Ιδιαίτερα έντονο είναι το φαινόμενο στην Κίνα, όπου το εταιρικό χρέος έχει αυξηθεί στο 160% του ΑΕΠ, το διπλάσιο του επιπέδου των ΗΠΑ, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poors.
Για το λόγο αυτό, οι αναλυτές δεν βλέπουν την επιστροφή των δυνάμεων που οδήγησαν την παγκόσμια οικονομία στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε ανάπτυξη, όταν οι χώρες που αποτελούν τις αναδυόμενες αγορές συνεισφέρουν σχεδόν το 75% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Πράγματι, κατά μέσο όρο, ο ρυθμός ανάπτυξης του παγκόσμιου ΑΕΠ θα
ετησια μεταβολη %
ΡΩΣΙΑ
0.3
Ni
$ PER METRIC TONNE, '000
Οι αναλυτές όμως επισημαίνουν ότι η προοπτική μιας τέτοιας αποκατάστασης δεν είναι αρκετή. Οι διαρθρωτικές αδυναμίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό, οι κινεζικές μηχανές «σκουριάζουν», τα επίπεδα του χρέους αυξάνονται ραγδαία και μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου εξακολουθεί να είναι ευάλωτο σε μία πιθανή σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.
ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ
2.92
1.9
ΤΙΜΗ ΝΙΚΕΛΙΟΥ
ΤΟΥΡΚΙΑ
3.8 2.0
-0.2
20
2.9
ΝΟΤΙΑ ΚΟΡΕΑ
3.7
2.9
| ΑΓΟΡΕΣ | ΤΙΜΗ ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΥ
$ PER MILLION BRITISH THERMAL UNITS
-29.2%
2500
-25.8%
2000
3.0
1500
2.5
1000
2.0 Iανουάριος
2015
ΔΥΣΚΟΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ WTI OIL PRICE | $ PER BARREL
ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Η.Π.Α.
Zn
$ PER METRIC TONNE
Νοέμβριος
50 40 Iανουάριος
2015
30
Νοέμβριος
Καθηγητής Διεθνούς Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου Περιορισμένη ανάπτυξη και μεγάλες διακυμάνσεις στη διεθνή οικονομική σκηνή το 2016 προβλέπει ο καθηγητής Διεθνούς Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, κ. Γιάννη Τσαμουργκέλη. «Η αναπτυξιακή κόπωση της Κίνας επιδρά στη διεθνή ζήτηση πρώτων υλών, που στηρίζει τη, μέχρι πρότινος, υπερβάλλουσα παραγωγική δυνατότητα της χώρας, ιδιαίτερα στην παραγωγή καταναλωτικών και ενδιάμεσων προϊόντων.
Iανουάριος
| * Price change since start of year (%)
15 ιαν. 2015 ΤΑΪΛΑΝΔΗ
ΠΟΛΩΝΙΑ
ΚΙΝΑ
5.8 4.0
3.2
3.6
3.4
ΙΝΔΙΑ
8.0 4.9
2015
Νοέμβριος
μούς ανάπτυξης του ΑΕΠ μεγάλων οικονομικών ενοτήτων, ένας άλλος σημαντικός παράγοντας, που θα επηρεάσει τις εξελίξεις είναι αυτός της πολιτικής αβεβαιότητας, που παράγει η διεθνής σκηνή τόσο λόγω της δραστηριοποίησης της διεθνούς τρομοκρατίας του ISIS, του συριακού ζητήματος αλλά και των επιμέρους θερμών μετώπων και διασυνοριακών συγκρούσεων. Ιδιαίτερη αβεβαιότητα εγείρει και το προσφυγικό πρόβλημα το οποίο καλούνται να αντιμετωπίσουν συλλογικά οι χώρες του Βορρά αποφεύγοντας μονομερείς ενέργειες αλλά και το κλείσιμο των συνόρων. Τέλος, μνεία πρέπει να γίνει στις συνέπειες από την προσδοκώμενη ενίσχυση του ευρωπαϊκού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης - μετά την περιορισμένη επιτυχία του στην αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού - η οποία αναμένεται να οδηγήσει σε αυξήσεις στις μετοχικές αξίες κυρίως στις χώρες όπου αυτή εφαρμόζεται δυναμικά.».
Επίσης, η αδυναμία της Ευρωπαϊκής Έ νωσης να ανακάμψει υπερβαίνοντας το φάσμα του αποπληθωρισμού και τα συνεπαγόμενα χαμηλά επίπεδα ανάπτυξης των κρατών μελών διαμορφώνει αρνητικές προοπτικές στη διεθνή ζήτηση, καθώς η Ευρώπη παραμένει από τους μεγαλύτερους εκ των διεθνών καταναλωτών. Η εκκρεμής άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ αναμένεται να σημάνει το οριστικό τέλος της νομισματικής ποσοτικής χαλάρωσης επηρεάζοντας αρνητικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις στις ΗΠΑ, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, με σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις, που εκτείνονται και στην αναδιάταξη των διεθνών νομισματικών ισορροπιών, επιτοκίων και συναλλαγματικών ισοτιμιών. Παράλληλα τα μηνύματα από την αγορά προϊόντων είναι επίσης ανησυχητικά όπως καταγράφονται από την κατάρρευση των ναύλων στη υπερπόντια ναυτιλία μεταφοράς ξηρού φορτίου. Πέρα από τις δυνάμεις, που θα διατηρήσουν σε οριακά επίπεδα τους ρυθ-
Γιάννης Τσαμουργκέλης
-20.1%*
60
15 νοεμ. 2015 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ
7.8 3.2
21
2.9
χρηματιστηριο αθηνων
Το «finish» της χρονιάς και τα «καύσιμα» για το 2016 Μπορεί ακόμα να μένουν μερικές συνεδριάσεις για το κλείσιμο της χρονιάς φαίνεται όμως ότι ήδη τα ξένα funds αλλά και κάμποσα εγχώρια θεσμικά χαρτοφυλάκια έχουν κάνει τα κουμάντα τους για την επόμενη. Του Γιώργου Παπακωνσταντίνου
Όπως μάλιστα σημειώνουν αναλυτές και στελέχη της χρηματιστηριακής αγοράς, τα σχεδόν 3 δις ευρώ που έχουν αλλάξει χέρια τις τελευταίες εβδομάδες ίσως αποτελέσουν τον μπούσουλα, ή μάλλον καλύτερα το «καύσιμο» για τη συνέχεια. Η έκρηξη στις συναλλαγές μέσα στον μήνα οφείλεται στις νέες τραπεζικές ΑΜΚ και στα εγχώρια και διεθνή rebalancing που ακολούθησαν στον απόηχο της ανακεφαλαιοποίησης και της αλλαγής στις σταθμίσεις τραπεζών και λοιπών blue chips. Ακόμα και αν συνυπολογίσουμε ότι σημαντικό μέρος του τζίρου προέρχεται από πακέτα ομολογιούχων, κυρίως όμως από ανακύκλωση κεφαλαίων ελέω αναδιαρθρώσεων, κάτι που σημαίνει ότι τα 3 δις ευρώ δεν είναι σε καμία περίπτωση καθαρές εισροές, δεν μπορεί να παραγνωριστεί η ενίσχυση συναλλαγών και ενδιαφέροντος! Ακόμα βέβαια είναι νωρίς για να εξα-
Ο
| χρηματιστηριο |
χθούν συμπεράσματα, πρέπει να κάτσει η σκόνη των ανακατατάξεων, ακόμα υπάρχει πλήθος «κάβων» να περάσουν η Ελλάδα, η οικονομία και κατά συνέπεια το Χ.Α., πλην όμως, οι ξένοι είναι ακόμα εδώ. Και έδωσαν το παρών είτε μέσω των τραπεζικών αμκ είτε μέσω του ταμπλό. Και σε αυτό βοήθησαν οι εξευτελιστικές τιμές των αμκ (αλλά και η προσδοκία για κέρδη από τη διαχείριση κόκκινων δανείων) αλλά και η πτώση (έως και 35%-40%) που προηγήθηκε σε μετοχές της πραγματικής οικονομίας (ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΔΕΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ΤΙΤΑΝ, FOLLI-FOLLI, JUMBO,ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΜΕΤΚΑ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΗΝΙΚ. ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ κ. λπ.). Τα όσα διαδραματίστηκαν στον τραπεζικό κλάδο υπό προϋποθέσεις ενδέχεται να αποβούν προς το καλό της αγοράς. Η μεταφορά ρευστότητας, οι ανακατατάξεις σε θέσεις και χαρτοφυλάκια, η είσοδος νέων παικτών εάν έχει συνέχεια και υποστηριχθεί από κάποιες καλές εξελίξεις, μπορεί να αποτελέσει θετικό σημείο εκκίνησης. Οι νέες τοποθετήσεις... «βλέπουν» προς το 2016, πέραν των traders που «μυρίστηκαν αίμα» στην κατακρήμνιση και πόνταραν σε window dressing τύπου... year end rally, για το οποίο το “R” είχε... προΪδεάσει ως ενδεχόμενο. Passive funds, κεφάλαια ενεργητικής διαχείρισης, index funds, hedge funds, εγχώριες ΑΕΔΑΚ, θεσμικοί έσπευσαν, κατά αναλογία, να εκμεταλλευθούν τις χαμηλές τιμές. Βέβαια, για να εκπληρωθούν οι προσδοκίες τους πρέπει η κυβέρνηση να ξεπεράσει τον σκόπελο ασφαλιστικού-εργασιακού, να ολοκληρωθούν αξιολογήσεις και επόμενα πακέτα προαπαιτούμενων, να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, να δώσει ανάσες η ΕΚΤ (επαναφορά waiver, με συμμετοχή στο QE), να γίνουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις κ.λπ., ενώ δεν έλλειψαν οι πληροφορίες για νέα τρύπα στον προϋπολογισμό που φτάνει τα 3 δις το 2016. Αρα, δεν είναι περίεργο που ουκ ολίγοι επενδυτικοί πόλοι προτιμούν να κάνουν υπομονή και να σπεύσουν να τοποθετηθούν, υπό καλές συνθήκες,
ακόμα και σε υψηλότερα επίπεδα. Γιατί τεχνικά πολλοί προσδοκούν από του χρόνου για τις 750 ή... 950 μονάδες, εάν όλα γίνουν όπως πρέπει σε οικονομία και τράπεζες (π.χ. μη εξυπηρετούμενα δάνεια), αλλά αν κάτι στραβώσει δεν θα μας σώσουν ούτε οι στηρίξεις στις 550 μονάδες και θα θυμηθούμε τις 450-470 του 2012. Για την ώρα, το όριο 630-640 έχει τεχνικό ενδιαφέρον. Ως προς το φίνις τώρα μιας χρονιάς ειδικών συνθηκών (και) για το ελληνικό χρηματιστήριο, για αυτή την εβδομάδα απομένουν 3 συνεδριάσεις (αργίες Πέμπτη 24 και Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου) συν τις τελευταίες της μεθεπόμενης για να φανεί και το σημείο αναφοράς για το 2016. Θα συνεχιστεί άραγε η καλή συνέχεια στα πρότυπα του window dressing που ήδη έχει ξεκινήσει με αφορμή την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών χάρη στην οποία αυξήθηκε κατακόρυφα ο τζίρος και μπήκε νέα ρευστότητα στην αγορά; Ή μήπως η σταδιακή... παύση των rebalancing (υπάρχει κάποια ουρά συν την αύξηση της στάθμισης της ΕΘΝΙΚΗ που όμως βγαίνει από τον EuroStoxx 600) θα... ρίξει και τους τόνους καθιστώντας διαδικαστική τη συνέχεια; Δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο συντήρησης δυνάμεων με τα περισσότερα χαρτιά του 25άρη να έχουν... βελτιώσει τη βραχυπρόθεσμη τάση τους και τα διαγράμματά τους, πλέον η αποτίμηση των εισηγμένων ενισχύθηκε στα 45,2 δισ. ευρώ, στα Α/Κ είχαμε εισροές ενώ και στα Παράγωγα είχαμε σταθεροποιητικού χαρακτήρα μετακύλιση (εν αναμονή του τραπεζικού short selling). Μιας και ο λόγος παραπάνω περί σταθμίσεων και rebalancing λόγω αύξησης στάθμισης της ΕΤΕ (από συμμετοχή 0,19% θα φτάσει στο 19%-20%), οι νέες βαρύτερες σταθμίσεις έχουν διαμορφωθεί σε συμμετοχή 21,79% για την ALPHA BANK, σε 11,95% συμμετοχή για EUROBANK, ΠΕΙΡΑΙΩΣ, σε 6,19% γιαΟΤΕ και την δεκάδα έκλειναν την Παρασκευή Coca Cola (5,71%), ΟΠΑΠ (3,29%), Jumbo (3,11%), ΤΙΤΑΝ (2,88%), Motor Oil (2,87%), FF Group (2,67%). 24
| χρηματιστηριο |
Τράπεζες:
«Κωδικός 15 Φεβρουαρίου» για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια
M
Μέχρι του... «Αγίου Βαλεντίνου» έχουν περιθώριο οι δανειολήπτες, με βάση όσα ισχύουν αυτή τη στιγμή, που έχουν προσφύγει στον νόμο Κατσέλη και των οποίων η υπόθεση εκκρεμεί για να υποβάλουν εκ νέου τα δικαιολογητικά τους, όπως προβλέπει ο νόμος που ψηφίστηκε στα μέσα Αυγούστου.
| ΤΡΑΠΕΖΕΣ |
| ΤΡΑΠΕΖΕΣ |
ϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης έχει κριθεί συνεργάσιμος. Στο... πακέτο λύσεων προβλέπονται π.χ. η διαμόρφωση μηνιαίας δόσης στην οποία ο δανειολήπτης θα μπορεί να ανταποκριθεί με συνέπεια, το split του δανείου σε δύο μέρη, εκ των οποίων το ένα θα διαμορφώνει τη μηνιαία δόση που μπορεί να καταβάλει ο δανειολήπτης και το άλλο θα «παγώνει» (για το «παγωμένο» μέρος του δανείου ο δανειολήπτης θα καταβάλλει μόνο την εισφορά του νόμου 128) για κάποια χρόνια, ο χωρισμός του δανείου σε δύο μέρη με τη μηνιαία δόση να υπολογίζεται μόνο για το ένα και το υπόλοιπο είτε να χρεώνεται με ένα πολύ μικρό ποσό είτε να μετατίθεται στη λήξη της δανειακής σύμβασης για διακανονισμό τότε κ.λπ.
Από την επόμενη μέρα μπαίνει σε εφαρμοφή το εγχείρημα με κωδικό «15 Φλεβάρη για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια» και χάνεται η προστασία, καθώς μετά αυτή την ημερομηνία παύει να είναι ανέφικτη η πώληση στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας για όσους έχουν υποβάλλει ήδη αίτηση υπαγωγής στονόμο Κατσέλη (υπολογίζονται στις 170.000 περιπτώσεις), αλλά και για όσους θα σπεύσουν να υποβάλλουν αίτηση μέχρι 31/12/15. Οι τράπεζες πέρα από τα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια, όπου η λύση των πωλήσεων σε funds αποτελεί κατά κύριο λόγο το βασικό μοντέλο διαχείρισής τους, καλούνται να βρούνε λύσεις και τα «κόκκινα» στεγαστικά με το μοντέλο της απευθείας πώλησης να μην είναι το επιθυμητό. Το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο για τη διαχείριση των «κόκκινων»
A
δανείων προβλέπει παράταση δυο μηνών στην πώληση σε τρίτους των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας. Από κει και πέρα τα πράγματα αλλάζουν, αν κα θυμίζουμε ότι πρόσφατα ακόμα και ξένοι οίκοι αξιολόγησης σημειωναν ότι μάλλον δεν θα δούμε «μπαράζ» πλειστηριασμών από τα ξένα funds που θα αποκτήσουν «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια. Στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, όσοι έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν το δάνειό τους και μέχρι τώρα δεν το έκαναν καλούνται να προχωρήσουν στη διευθέτησή του. Όπως υπολογίζουν οι τράπεζες από το σύνολο των περίπου 70 δις. ευρώ στεγαστικών δανείων, σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών βρίσκονται δάνεια περίπου 20 δις. ευρώ, και από αυτά το 30% θα μπορούσε να επανέλθει σε ομαλή αποπληρωμή, βάσει του κώδικα δεοντολογίας, των εύλογων δαπανών διαβίωσης και με την προ-
28
Αν οι επαφές μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών ναυαγήσουν, τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταβιβάζονται αυτομάτως σε εταιρίες διαχείρισης, οι οποίες θα είναι και ο νέος αντισυμβαλλόμενος του δανειολήπτη, προς τον οποίον θα προτείνουν λύσεις. Μεταξύ αυτών, να του νοικιάσουν για μια περίοδο το ακίνητο, με τον οφειλέτη να παραμένει σε αυτό καταβάλλοντας ενοίκιο-δόση που θα έχει συμφωνηθεί με την εταιρία (με ανάλογη επιμήκυνση ίσως της σύμβασης), ή η μετεγκατάσταση του οφειλέτη σε ακίνητο χαμηλότερης αξίας που να ανταποκρίνεται σε μία χαμηλότερη δόση για την αποπληρωμή της οφειλή. Επίσης, ενδεχομένως να προταθούν λύσεις όπως η παραμονή στο ακίνητο μέχρι η εταιρία να βρει αγοραστή, με το θέμα του καθορισμού της δίκαιης αξίας να είναι κρίσιμο, ενώ σε διεθνές επίπεδο υπάρχει και το μοντέλο ο οφειλέτης να συμφωνήσει με ασφαλιστική εταιρία την εκχώρηση της κυριότητας του ακινήτου του, λαμβάνοντας σε αντάλλαγμα μηνιαίο εισόδημα, με το οποίο αυτός μπορεί να διαβιώνει αλλά και να αποπληρώνει το στεγαστικό του.
| aσφαλειεσ |
Τρεις ασφαλιστικές σε... ανασφάλεια Κληρώνει για τρεις τουλάχιστον ασφαλιστικές εταιρείες μία εβδομάδα πριν την αλλαγή του χρόνου.
Κ
Εν αρχή είναι η Eurolife η θυγατρική της Eurobank, για την οποία κατατέθηκαν οι προσφορές για την αγορά του 80% των μετοχών της εταιρείας. Τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένονται και οι τελικές αποφάσεις για την μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ζωής της International Life στην ΕθνικήΑσφαλιστική, ενώ μέχρι
τέλους του έτους θα πρέπει να υπάρξει οριστική απόφαση για την συμφωνία που παραμένει στον αέρα και αφορά την μεταβίβαση της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στον Όμιλο Ergo. Σε ότι αφορά την Eurolife η προθεσμία για την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών που αφορούν στην εξαγορά τουλάχιστον 80% της εταιρείας λήγει σήμερα. συμμετοχών των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων του ομίλου Eurobank σε Ελλάδα και εξωτερικό. Χθες η Eurobank έλαβε και τυπικά την προέγκριση του ΤΧΣ για την εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία. Στο στάδιο των μη δεσμευτικών προσφορών υπήρξαν πέντε ενδιαφερόμενοι, όλοι τους private equity funds, μεταξύ των οποίων η Fairfax που αποτελεί με 16,88% το μεγαλύτερο μέτοχο του ομίλου Eurobank, η κινεζική Fosun, στελέχη της οποίας βρέθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα και η Apollo που αποτελεί το μεγαλύτερο παγκοσμίως fund όσον
29
αφορά σε επενδύσεις στον τομέα. Για την International Life oι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι αύριο Τρίτη αναμένεται να συνεδριάσει και πάλι το διοικητικό συμβούλιο της Εθνικής Ασφαλιστικής προκειμένου να λάβει και τυπικά την απόφαση καθώς θεωρείται σίγουρο ότι θα κάνει αποδεκτή την πρόταση για εξαγορά του μεγαλύτερου μέρους του χαρτοφυλακίου ζωής της International Life. Η συνεδρίαση της Τρίτης είναι συνέχεια αυτής της προηγούμενης Παρασκευής όπου το θέμα συζητήθηκε χωρίς όμως να ληφθεί απόφαση. Επισημαίνεται ότι η πώληση του χαρτοφυλακίου ζωής είναι βασική προϋπόθεσης για την κεφαλαιακή ενίσχυση του Ομίλου International Life η οποία στη συνέχεια θα δραστηριοποιείται μόνο στις γενικές ασφαλίσεις. Τέλος σε ό,τι αφορά την υπόθεση πώλησης της ΑΤΕ Ασφαλιστικής στην ERGO η ελληνική εποπτική αρχή εκτιμά ότι θα πρέπει να κλείσει με τον ένα ή άλλο τρόπο, μέχρι τέλους του έτους.
Προβληματισμός
για το νέο τοπίο στο
κρασί τoy γιωργου αλεξακη
T
Το νέο πλαίσιο της αγοράς οίνου στην Ελλάδα προσπαθούν να διακριβώσουν οι οινοποιοί μετά την επιβολή, για πρώτη φορά, Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο προϊόν. Με νέα ανακοίνωσή της, η Διεπαγγελματική Έ νωση ζητεί εκ νέου την απόσυρση του μέτρου.
| ΠΟΤΑ |
31
«Την κερκόπορτα άλωσης των εγχωρίως παραγόμενων προϊόντων, άνοιξε η κυβέρνηση επιβάλλοντας ΕΦΚ στο κρασί» αναφέρει πρόσφατη ανακοίνωση της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ).
Τ
«Παρά τις ύστατες προσπάθειες της ΚΕΟΣΟΕ και των άλλων φορέων του κλάδου δεν κατέστη δυνατόν να αποφευχθεί η φορολόγηση ενός ευρείας κατανάλωσης προϊόντος, αφού το ελληνικό κρασί καταναλώνεται κατά 90% στην χώρα μας ενώ το 10% αποτελεί αντικείμενο εξαγωγής. Με την επιβολή ΕΦΚ ύψους 0,20 ευρώ ανά λίτρο οίνου, ουσιαστικά πλήττονται τα χαμηλής κατηγορίας τιμής κρασιά, δηλαδή η λαϊκή κατανάλωση, αφού η σχετική ποσοστιαία αύξηση της τελικής τιμής τους θα είναι πολύ μεγαλύτερη από τη σχετική ποσοστιαία αύξηση των προϊόντων μέσης και υψηλής κατηγορίας τιμής. Η χώρα μας πρωτοτυπεί αρνητικά για άλλη μια φορά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, δίνοντας το κακό παράδειγμα στις υπόλοιπες οινοπαραγωγές χώρες. Μάλιστα εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, ενώ ως ισοδύναμο μέτρο η κυβέρνηση είχε την εναλλακτική δυνατότητα, να επιβάλλει φορολόγηση στα εισαγόμενα προϊόντα με μεγάλη καταναλωτική βάση στην ελληνική αγορά άνω του 70%, ή να φορολογήσει προϊόντα τα οποία κατέχουν ολιγοπωλιακή θέση στην ελληνική αγορά και διακινούνται από ελάχιστες πολυεθνικές, επέλεξε ένα κλά-
δο που, ενώ χειμάζεται από την κρίση δίνει αγώνα επιβίωσης, ειδικά όσον αφορά τις εκατοντάδες χιλιάδες αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις. Απορία επίσης προκαλεί το γεγονός ότι παρά τις τεκμηριωμένες επισημάνσεις της ΚΕΟΣΟΕ περί του ισχνού παραγωγικού όγκου οίνου, που θα αποτελέσει αντικείμενο φορολόγησης - με αποτέλεσμα την χαμηλή προσδοκία φορολογικών εσόδων - η κυβέρνηση προχώρησε σε περαιτέρω μείωση του ΕΦΚ στα 0,20 ευρώ / lt, ουσιαστικά ακυρώνοντας την φοροδοτική ικανότητα του μέτρου, αφού τα εκτιμώμενα έσοδα θα ανέλθουν στα 10.000.000 ευρώ περίπου. Η εμμονή αυτή για φορολόγηση του οίνου στην Ελλάδα, δε μπορεί παρά να ανακαλέσει στη μνήμη μας, τις άοκνες προσπάθειες του λόμπι αλκοολούχων των Βορείων Χωρών, τα οποία ανέκαθεν στόχευαν στην επιβολή ΕΦΚ στο κρασί. Με την απόφαση αυτή δυστυχώς ανοίγει διάπλατα η πόρτα αύξησης του ΕΦΚ κατανάλωσης στο κρασί. Άλλωστε η πρακτική αυτή εφαρμόζεται και για τα καπνά, αλκοολούχα ποτά, πετρελαιοειδή κλπ. Η ΚΕΟΣΟΕ και σύσσωμος ο αμπελοοινικός κλάδος της χώρας δηλώνει ότι θα αγωνισθεί το επόμενο χρονικό διάστημα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο για την ακύρωση του νόμου, που επιβάλλει φόρο στο ελληνικό κρασί. Ήδη σε επικοινωνία με τις κορυφαίες ευρωπαϊκές Οργανώσεις CopaCogeca και CEEV σχεδιάζουμε πολιτικές παρεμβάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Commission και σε άλλους ευρωπαϊκούς θεσμούς,προκειμένου να εξαλειφθεί η διάταξη επιβολής ΕΦΚ στο κρασί.»
Αντοχές έδειξε ο κλάδος
Παρά την «αντίσταση» του κλάδου στις οικονομικές συνθήκες, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης έχουν αφήσει το «αποτύπωμά» τους
Ο κλάδος της οινοποιίας «αντιστέκεται», σε σύγκριση με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, στις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, όπως αναφέρει ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΣΤΟΧΑΣΙΣ κ.Βασίλης Ρεγκούζας. Ειδικότερα, ο παραδοσιακός χαρακτήρας του οίνου, ο οποίος είναι συνδεδεμένος τόσο με τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων όσο και με πληθώρα κοινωνικών περιστάσεων, η οικονομικότερη τιμή του καθώς και ο χαμηλότερος αλκοολικός
| ΠΟTA |
34
| ΠΟΤΑ |
βαθμός του συγκριτικά με τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά, αποτελούν τους κυριότερους λόγους «ανθεκτικότητάς» του. Η γενική αυτή διαπίστωση προκύπτει από την κλαδική μελέτη για την «Οινοποιία», που εκπόνησε η ΣΤΟΧΑΣΙΣ Σύμβουλοι Επιχειρήσεων ΑΕ, στο πλαίσιο της σειράς μελετών αγοράς. Σύμφωνα με τη συντάκτρια της μελέτης κ. Αυγή Οικονομίδου, το μέγεθος της εγχώριας αγοράς κρασιού υπολογίζεται σε 2.950 χιλ. hl την αμπελοοινική περίοδο 2014/15, ενισχυμένο κατά 0,6% σε σχέση με το 2013/14, παρουσιάζοντας μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 0,5% το χρονικό διάστημα 2000/01-2014/15. Εκτιμάται ότι, η εγχώρια κατανάλωση κρασιού θα παραμείνει σταθερή το 2015/16. Η διείσδυση του μη τυποποιημένου (χύμα) κρασιού εκτιμάται σε 60% περίπου. (* Εκτίμηση ΣΤΟΧΑΣΙΣ, Πηγή: ΚΕΟΣΟΕ) Όσον αφορά στη χρηματοοικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων του κλάδου, σύμφωνα με την κ. Παναγιώτα Κόκκα, υπεύθυνη του τμήματος Κλαδικών Στοχεύσεων, oι τιμές του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών, παρά τη βελτίωσή τους τη διετία 2013-2014, δείχνουν ότι ο κλάδος παραμένει «ευπρόσβλητος» σε πιθανές μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος. Το συναλλακτικό κύκλωμα του κλάδου, διαμορφώνεται διαχρονικά ελλειμματικό (οι πιστώσεις από προμηθευτές υπολείπονται των ημερών είσπραξης των απαιτήσεων), παρουσιάζοντας μικρές μεταβολές. Σημειώνεται ότι, ο εμπορικός κύκλος του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψη και την αποθεματοποίηση, διαμορφώνεται διαχρονικά θετικός. Παρά την «αντίσταση» του κλάδου στις οικονομικές συνθήκες, οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης έχουν αφήσει το «αποτύπωμά» τους, όπως παρουσιάζεται εύληπτα στην πορεία των δεικτών αποδοτικότητάς του. Ωστόσο, η βελτίωση του περιθωρίου μικτού κέρδους την περίοδο 2013-2014, αναδεικνύει την προσπάθεια προσαρμογής των επιχειρήσεων στο δύσκολο οικονομικό περιβάλλον, κυρίως όσον αφορά στη συγκράτηση του κό-
στους πωλήσεων. Σημειώνεται ότι, η αποδοτικότητα των μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων του κλάδου δεν παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Όπως αναφέρει η κ. Κόκκα, τόσο η αναλογία κερδοφόρων/ζημιογόνων επιχειρήσεων του κλάδου, όσο και η αναλογία κερδών/ζημιών βελτιώνεται το 2014 έναντι του 2011, αλλά παραμένει δυσμενέστερη συγκριτικά με το 2008. Η ανάλυση αφορά σε επιχειρήσεις με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για κάθε έτος της περιόδου 2008-2014. Διαπιστώνετα, επίσης, ότι 2 στις 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις οινοποιίας εμφανίζουν συνδυασμό EBITDA και κερδών προ φόρων και αποσβέσεων (ως % του κύκλου εργασιών του 2014) μεγαλύτερο από το μέσο όρο του συνόλου των εξεταζόμενων επιχειρήσεων, ενώ οι ίδιες 2 στις 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις οινοποιίας συνδυάζουν EBITDA και συνολική δανειακή επιβάρυνση, σε επίπεδα καλύτερα από το μέσο όρο του συνόλου των εξεταζόμενων επιχειρήσεων, για το 2014.
Δ
Επίσης, όπως αναφέρει ο κ. Β. Ρεγκούζας, για πρώτη φορά στη μελέτη συμπεριλαμβάνεται η αποτίμηση της αξίας των εξεταζόμενων επιχειρήσεων του κλάδου την περίοδο 2011-2014, με σκοπό να ενισχυθεί η αξιολόγηση της πορείας και των προοπτικών του. Η αποτιμώμενη αξία 44 οινοποιητικών επιχειρήσεων, με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία για κάθε έτος της περιόδου 2010-2014, παρουσιάζει αύξηση 19% το 2014 σε σχέση με το 2013, ύστερα από μία διετία μείωσης και διαμορφώνεται περίπου στα επίπεδα του 2011. Όσον αφορά στην παγκόσμια κατανάλωση κρασιού, σημειώνεται ότι παραμένει σχεδόν σταθερή τα τελευταία χρόνια (2009-2014), σε 240 εκ. hl περίπου, με τις ΗΠΑ να αποτελούν την τελευταία διετία τη μεγαλύτερη αγορά. (* Πρόβλεψη, Πηγή: International Organization of Vine and Wine - OIV)
Business & Pleasure
Tο νοσταλγικό όραμα του Love Hulten Mέσα από το νοσταλγικό όραμα του Love Hulten, αντικείμενα που όλοι γνωρίζουμε και που πλέον πολλοί ίσως έχουμε στοιβάξει στην αποθήκη λόγω παρωχημένου σχεδιασμού, αποκτούν ξανά ζωή και αξία συλλεκτική.
Αrcade κονσόλα για δύο παίκτες, εμπνευσμένη από το κλασικό επιτραπέζιο παιχνίδι Battleship. Διαθέτει 2 οθόνες LCD 12". Το Battlecade είναι χειροποίητο από ξύλο αμερικανικής καρυδιάς και διαθέτει ενσωματωμένο χώρο αποθήκευσης για αξεσουάρ, όπως παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και αποσπώμενα χειριστήρια. Όταν δεν είναι σε χρήση, η κονσόλα διπλώνει σε ένα κομψό βαλιτσάκι.
36
| LUXURY |
37
Ο σουηδός σχεδιαστής, ντύνει τη σύγχρονη τεχνολογία χρησιμοποιώντας παραδοσιακές τεχνικές και υλικά που παρέχουν δύναμη και αντοχή και δημιουργεί ένα μοναδικό μίγμα λειτουργικότητας και αισθητικής. Το παιχνίδι με τις κοινωνικές, πολιτιστικές και ιστορικές σχέσεις αλλάζει την αλληλεπίδρασή μας με τα αντικείμενα αυτά που πλέον αναπνέουν μέσα στο χρόνο αντί να ασφυκτιούν από αυτόν, όντας πλέον διαχρονικά. 1 Το Macintosh 128K, που αρχικά κυκλοφόρησε ως το Apple Macintosh, ήταν ο πρώτος προσωπικός υπολογιστής που λάνσαρε η Apple. Το Golden Apple είναι ένα πολυτελές μοναδικό αντίγραφο και ένα αφιέρωμα στον 128k. Είναι χειροποίητο από ξύλο αμερικανικής καρυδιάς αντί από πλαστικό και ακριβώς όπως το πρωτότυπο, το αντίγραφο έχει μια λαβή στο πάνω μέρος του κουτιού για την ανύψωση. Το Golden Apple έχει ενσωματωμένο επεξεργαστή Mac Mini και η μονάδα δισκέτας έχει αντικατασταθεί από συσκευή ανάγνωσης DVD. Το πληκτρολόγιο χρησιμοποιεί χblue cherry MX διακόπτες αφής, τα πλήκτρα είναι επιχρυσωμένα και το ποντίκι ασύρματο.
O
2 Φορητό παιχνίδι τσέπης εμπνευσμένο από την κονσόλα Game Boy Advance SP. 3 Χειροποίητο arcade για δύο παίκτες, εμπνευσμένο από παλιά βιομηχανικά ντουλάπια, vintage κονσόλες μίξης και τα πρώτα διαστημικά ταξίδια που μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να τρέχει ενσωματωμένο υπολογιστή, αναπαράγοντας παιχνίδια μέσω MAME.
1 5
4 Ρετρό περίβλημα για οθόνες LCD / TV σε διαφορετικά μεγέθη. 5 Σύγχρονος υπολογιστής χτισμένος μέσα σε μια θήκη εμπνευσμένη από παλαιούς ενισχυτές.
38
| LUXURY | 2
3
4
39
ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑ
σελ. 42
λιμανια
σελ. 54
41
κρουαζιερα σελ. 60
G. MOUNDREAS & Co S.A.
Στις 498 μονάδες έκλεισε ο δείκτης BDI...
T
Την προηγούμενη εβδομάδα στην ανάλυση της η G. Moundreas ανέφερε πως το μεγάλο στοίχημα είναι αν ο BDI θα σπάσει και το ιστορικό χαμηλό των 509 μονάδων της 18ης Φεβρουαρίου του 2015 και τελικά το έσπασε στις 20 Νοεμβρίου όπου έκλεισε στις 498 μονάδες, χαρακτηρίζοντας το 2015 σαν τη χρονιά που ο BDI δύο φορές έσπασε το ιστορικό χαμηλό.
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ΑΝΑΛΥΣΗ |
T
Την Παρασκευή 20 Νοεμβρίου, 2015, ο BDΙ έκλεισε στις 498 μονάδες ενώ οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 606 μονάδες με $ 5,211 την ημέρα, BPI στις 463 μονάδες στα $3,696 την ημέρα, BSI στις 472 μονάδες στα $ 4,934 την ημέρα και BHSI στις 288 μονάδες, στα $ 4,205 την ημέρα. Το 2015 όμως εκτός από την χρονιά που ο BDI έσπασε 2 φορές το ιστορικό χαμηλό του, χαρακτηρίζεται και η χρονιά που δεν επαληθεύτηκε η κυκλικότητα του δείκτη, όπου το τελευταίο τρίμηνο του έτους η αγορά παρουσιάζει ανοδική τάση αλλά και η χειρότερη χρονιά των τελευταίων 7 ετών, δηλαδή από το 2009 έως και σήμερα, αναφορικά με τον ετήσιο μέσο όρο των ημερησίων εσόδων (Trip Charter). Είναι χαρακτηριστικό ότι έως τώρα, βάσει του ετήσιου μέσου όρου ημερησίων εσόδων (Trip Charter), η χειρότερη χρονιά για τον κλάδο των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου ήταν το 2012 καθώς ο ετήσιος μέσος όρος ημερησίων εσόδων(Trip Charter) τη χρονιά αυτή για τα Capes ήταν $ 7,090, για τα Panamax $ 7,544, για τα Supramax $ 9,022 και για τα Handysize στα $ 7,972. Συγκρίνοντας τα έσοδα του 2012 με τον έως τώρα μέσο όρο των ημερησίων εσόδων (Trip Charter) για το 2015, διαπιστώνουμε ότι τα Capes βρίσκονται στα ίδια επίπεδα, τα έσοδα των Panamax είναι μειωμένα κατά 24,75% στα $ 5,677 την ημέρα, των Supramax είναι μειωμένα κατά 24,84% στα $ 6,781 την ημέρα και των Handysize μειωμένα κατά 29,36% στα $ 5,632 την ημέρα, καθιστώντας έτσι την φετινή χρονιά, την χειρότερη των τελευταίων 7 ετών.
Αναφορικά με τα δύο αυτά έτη, το 2012 και το 2015, να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το IMF, το Παγκόσμιο ΑΕΠ το 2012 αναπτύχθηκε κατά 3,2% ενώ η πρόβλεψη για το 2015 είναι στο 3,1%. Αντίστοιχα, βάσει στοιχείων του WTO, η ανάπτυξη του Παγκόσμιου Εμπορίου το 2012 έκλεισε στο 2% ενώ η πρόβλεψη για το 2015 κάνει λόγο για ανάπτυξη 2,8%. Εν ολίγοις, το 2015 παρουσίασε τους ίδιους ρυθμούς Παγκόσμιας Ανάπτυξης με το 2012 αλλά αυξημένη ανάπτυξη του Παγκόσμιου Εμπορίου κατά 0,8% και παρ’ όλα αυτά είναι η χειρότερη χρονιά για τον κλάδο όσον αφορά τον μέσο όρο ημερησίων εσόδων. Τα ανωτέρω στοιχεία για το 2012 και το 2015, εν μέρει επιβεβαιώνουν ότι αφού η Παγκόσμια Ανάπτυξη κινήθηκε στα ίδια επίπεδα ενώ το Παγκόσμιο Εμπόριο φέτος παρουσίασε αύξηση, η πτώση της αγοράς του κλάδου μεταφοράς ξηρού φορτίου οφείλεται στην σωρευτική αύξηση του τονάζ. Να σημειώσουμε ότι από τις αρχές του 2009 έως και τις αρχές του 2105 τα πλοία μεταφοράς φορτίου σε DWT αυξήθηκαν κατά 81% περίπου, από τους 417,862 εκ. DWT στους 757,609 εκ. DWT. Από τις αρχές του 2012 έως και τις αρχές του 2015 η αύξηση ήταν της τάξης του 24% περίπου, από τους 611,454 εκ. DWT στους 757,609 εκ. DWT. Για το 2015, από τον Ιανουάριο μέχρι και τις 20 Νοεμβρίου η αύξηση είναι στους 18,839 εκ. DWΤ δηλαδή περίπου 2,5% από τους 757,609 εκ. DWT στους 776,448 εκ. DWT. Ο συνδυασμός της σωρευτικής αύξησης του τονάζ με την ιδιαίτερα μετριοπαθή ανάπτυξη της Παγκόσμιας οικονομίας και του Εμπορίου είναι οι κύριοι λόγοι για την σημερινή και όπως όλα δείχνουν και για το 1ο εξάμηνο του 2016, αρνητική εικόνα της αγοράς.
44
ΠΩΣ ΚΙΝΗΘΗΚΑΝ ΟΙ αγοραπωλησιΕΣ Πλοία ξηρού φορτίου Supramax BYRON 51.201 DWT (2003 – New Century), πουλήθηκε στα $ 6,3 εκ. GALVESTON 51.201 DWT (2002 – New Century) πουλήθηκε στα $ 5,8 εκ. Handysize ECO VANQUISH 29.887 DWT (2002 – Shikoku) πουλήθηκε στα $ 5,6 εκ., KATHERINE 28.716 DWT (1997 – Kanasahi) πουλήθηκε στα $ 2,7 εκ. TEAMWORTH NO. 1 22.733 DWT (2011 – Jiangsu) TEAMWORTH NO. 2 22,631 DWT (2012 - Jiangsu) πουλήθηκαν στα υψηλά $ 6 εκ. το κάθε ένα.
tankers Suezmax CAP LAURENT 146.645 (1998 – Samsung) αγοράστηκε στα $ 22,5 εκ. MRs DL SUNFLOWER 47.204 (1998 – Onomichi), Pump Room, αγοράστηκε στα $ 9,3 εκ.
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ΑΝΑΛΥΣΗ |
Διαλύσεις Η αβεβαιότητα συνεχίζει και διακατέχει την αγορά των διαλύσεων, με τις τιμές να δείχνουν ότι ενδεχομένως να παρουσιάσουν περεταίρω μείωση, ιδιαίτερα αν δεν ληφθούν τα για αρκετά μεγάλο διάστημα πολυσυζητημένα μέτρα που θα βάλουν φρένο στις εισαγωγές φθηνού σιδήρου από την Κίνα.
Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια κινήθηκαν ως εξής: ΙΝΔΙΑ
$ 280 - $ 310 Παράλληλα η ναυλαγορά στα Containers και στα Bulkers έχει φθάσει σε τόσο χαμηλά σημεία που και αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος όπου μπορεί να δούμε τις τιμές των διαλύσεων να μειώνονται περισσότερο καθώς η προσφορά θα είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση.
Η Ινδία, δεν έχει καταφέρει ακόμη να μπει στην αγορά καθώς εκτός από την τεράστια δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι End Buyers να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση, δηλαδή να ανοίξουν LCs, δεν δείχνουν και την διάθεση να αρχίσουν να δραστηριοποιούνται λόγω της αστάθειας της αγοράς και τον φόβο για πτώση των τιμών, ενώ η ρουπία έπεσε στις 66 προς το δολάριο. Το Μπαγκλαντές, έχοντας καλύψει τις ανάγκες του από τις αγορές που έκανε τον τελευταίο μήνα, αρχίζει και αποσύρεται από την αγορά καθώς παράλληλα την τελευταία εβδομάδα είδε και το νόμισμα του (Taka) να υποτιμάται έναντι του δολαρίου
το οποίο επηρέασε αρνητικά τις προσφερόμενες τιμές.
για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα Πακιστάν
Το Πακιστάν, έχει αρχίσει και δείχνει σημάδια δραστηριοποίησης με τις προσφερόμενες τιμές να είναι σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το Μπαγκλαντές και ελπίζει ότι λόγω της χαμηλής ναυλαγοράς και της αυξημένης προσφοράς θα καταφέρει να κάνει κάποια κλεισίματα τις επόμενες εβδομάδες.
Η Κίνα, συνεχίζει και κάνει αυτό που κάνει καλά, δηλαδή την επιχορήγηση των κρατικών της εταιρειών και την εξαγωγή φθηνού σιδήρου στις διαλύτριες και όχι μόνο χώρες.
Ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων την τελευταία εβδομάδα ήτανε 513,483 DWT περίπου, εκ των οποίων το 72% (368,777 DWT) ήτανε πλοία ξηρού φορτίου, το 1,5% (8,133 DWT) δεξαμενόπλοια, και το 26,5% (136573 DWT) Containers.
45
$ 300 - $ 330 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα Μπαγκλαντές
$ 300 - $ 330 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα ΚΙΝΑ
$ 125 - $ 145 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα
Πηγή: G. Moundreas & Co S.A.
Fitch:
“Βλέπει” Αύξηση πτωχεύσεων στη ναυτιλία Η Fitch Ratings αναθεώρησε τις παγκόσμιες προοπτικές του τομέα της ναυτιλίας για το 2016 σε αρνητικές από σταθερές το 2015, ενώ αναμένει έξαρση των πτωχεύσεων κυρίως σε μικρού μεγέθους ναυτιλιακές εταιρείες με πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου.
Ο οργανισμός αξιολόγησης αναμένει πτώση του ρυθμού αύξησης του παγκόσμιου εμπορίου και οικονομική επιβράδυνση στις αναδυόμενες αγορές παράγοντες που σε συνδυασμό με την πλεονάζουσα μεταφορική ικανότητα θα οδηγήσουν
Ο
46
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
σε μείωση και αστάθεια στις τιμές των ναύλων. Ωστόσο η εικόνα θα διαφέρει από κλάδο σε κλάδο. Οι μεταφορές ξηρού χύδην φορτίου και τα containerships αναμένεται να πληγούν περισσότερο ενώ τα δεξαμενόπλοια και τα πλοία μεταφοράς αερίου θα έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Η Fitch εκτιμά ότι η πιο αργή ανάπτυξη της Κινεζικής οικονομίας θα αποτελέσει σημαντικό κίνδυνο για τη ναυτιλία λόγω του καίριου ρόλου της που έχει η Κίνα στο παγκόσμιο εμπόριο. Οι Κινέζικες εισαγωγές σιδηρομεταλλεύματος αντιπροσωπεύουν τα δυο τρίτα του συνόλου των εισαγωγών στον πλανήτη ενώ επίσης στην Κίνα ανήκει το 20% των παγκόσμιων εισαγωγών άνθρακα. Στα containerships η αύξηση του στόλου θα φτάσει το 6% το 2016 από 9% το 2015 ενώ η ζήτηση θα αυξηθεί στο 3-4,5% από 2% το τρέχον έτος. Η διαφορά όμως μεταξύ προσφοράς και ζήτησης παραμένει σημαντική. Τέλος η Fitch εκτιμά ότι οι μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες containerships θα ανταπεξέλθουν στις αντιξοότητες λόγω επιτυχημένων μέτρων μείωσης του λειτουργικού κόστους, ενώ στις εταιρείες που διαχειρίζονται πλοία ξηρού χύδην φορτίου αναμένεται έξαρση των πτωχεύσεων ιδιαίτερα στις μικρότερου μεγέθους. Στα δεξαμενόπλοια η προσφορά είναι περιορισμένη και ως εκ τούτου αναμένονται πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τους υπόλοιπους κλάδους της ναυτιλίας. 47
Lloyds List:
Αυτοί είναι οι
13 κορυφαίοι
έλληνες
εφοπλιστές Δεκατρείς έλληνες εφοπλιστές περιλαμβάνονται φέτος στην ετήσια λίστα «Lloyd’s List Top 100 2015» που επιμελείται η βρετανική ναυτιλιακή εφημερίδα Lloyds List.
Πρόκειται για μία επετηρίδα με τους 100 ανθρώπους που ασκούν την μεγαλύτερη επιρροή στη ναυτιλία. Η λίστα δεν περιλαμβάνει μόνο εφοπλιστές αλλά και άλλες προσωπικότητες παγκόσμιου βεληνεκούς από τον χώρο της πολιτικής (στην 11η θέση είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα), της επιχειρηματικής και της οικονομικής πραγματικότητας, γεγονός που προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη αξία στην παρουσία των 13 ελλήνων εφοπλιστών. Πρώτος μεταξύ των ελλήνων και πέμπτος σε όλο τον κόσμο στην συνολική κατάταξη ο Γιάννης Αγγελικούσης ο μεγαλύτερος έλληνας εφοπλιστής.Στην 16η θέση είναι η Αγγελική Φράγκου της Navios και ακολουθεί ο Γιώργος Οικονόμου στην 17η θέση, ο Γιώργος Προκοπίου στην 18η θέση, ο Peter Γ. Λιβανός στην 21η θέση, ο Πέτρος Παππάς στην 31η θέση, ο Νίκος Τσάκος στην 45η θέση, ο Πίτερ Γεωργιόπουλος στην 47η θέση, ο Θεόδωρος Βενιάμης, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών στην 48η θέση, ο Κωστής Κωνσταντακόπουλος στην 52η θέση, ο Ευάγγελος Μαρινάκης στη 65η θέση, ο Συμεών Παληός στην 88η θέση και ο Δημήτρης Μελισσανίδης στην 98η θέση. Στην πρώτη θέση του «Lloyd’s List Top 100 2015» βρίσκονται τα τρία βασικά στελέχη της Maersk Group, οι Nils Andersen, Soren Skou και Kim Fejfer ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο υπουργός πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, Ali al-Naimi, και στην 3η οι Xu Lirong πρόεδρος της China Shipping Group και Ma ZeHua πρόεδρος της Cosco. Eίναι οι δυο κινεζικές εταιρείες που θα συγ 48 χωνευτούν.
Π
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
49
CMA CGM:
Εξαγόρασε την
NOL -Συμφωνία ύψους 2,4 δισ. ΔΟΛΑΡΙΑ
Μ
Με μία συμφωνία ύψους 2,4 δισ. δολάρια συνεχίζεται ο χορός εξαγορών και συγχωνεύσεων στο κλάδο των liners, των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών.
| | ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ | | ΝΑΥΤΙΛΙΑ
52
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
H γαλλική ναυτιλιακή εταιρεία liner η CMA CGM επιβεβαίωσε ότι εξαγόρασε με 2,4 δισ. δολάρια την Σιγκαπουριανή Neptune Orient Lines (NOL). Η εξαγορά θα φέρει το συνολικό κύκλο εργασιών της CMA CGM στα 22 δισ. δολάρια και τον στόλο της στα 563 πλοία και ένα μερίδιο αγοράς μεταξύ των liners στο 11,5%.
Η
Ο Rodolphe Saadé, αντιπρόεδρος της CMA CGM, δήλωσε μεταξύ άλλων ότι ο νέος όμιλος θα έχει καλύτερη θέση στην αγορά και θα προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες σε όλους τους πελάτες του σε όλες τις αγορές. Σε μία περίοδο που η ναυτιλία είναι αντιμέτωπη με πολλές αντιξοότητες οι οικονομίες κλίμακος είναι κατάλληλες για να αξιοποιηθούν συνέργειες και ευκαιρίες ανάπτυξης οποτεδήποτε προκύψουν πρόσθεσε. Ο Γάλλος αξιωματούχος αναγνώρισε τη Σιγκαπούρη ως στρατηγικής σημασίας ναυτιλιακό κέντρο και δεσμεύτηκε για την περαιτέρω ενίσχυση του.
λευταία αυτή εξαγορά, πίσω από την Μaersk και την MSC. Σημειώνεται ότι σε διαδικασία συγχώνευσης βρίσκεται η COSCO και China Shipping Group (έκτη και έβδομη στη σχετική κατάταξη) με μερίδιο αγοράς 4,2% και 3,5% αντίστοιχα. Οι συγχωνεύσεις στον κλάδο των να υτιλ ια κ ών ετα ιρ ειών τ ακτ ικών γραμμών προβληματίζουν τους φορτωτές καθώς διαπιστώνουν ότι περιορίζεται ο αριθμός των ισχυρών παικτών στο κλάδο. Επίσης δεν τις βλέπουν με καλό μάτι και οι ναυτιλιακές εταιρείες που διαθέτουν containerships και τα ναυλώνουν στους liners, όπως οι ελληνικές Costamare, Danaos και άλλες γιατί αδυνατίζει η διαπραγματευτική τους θέση κατά τη διαδικασία των ναυλώσεων. Τέλος οι τάσεις συγκέντρωσης στις εταιρείες τακτικών γραμμών αναδεικνύουν την αξία που έχουν οι στρατηγικές συμμαχίες λιμανιών με τις εν λόγω εταιρείες (όπως π.χ. της Cosco με τον ΟΛΠ) καθώς εξασφαλίζουν φορτία για τα λιμάνια
Βασικός μέτοχος της ΝΟL που έχει το εμπορικό σήμα APL το οποίο και θα διατηρηθεί είναι η κρατική Temasek. H CMA CGM είναι η τρίτη σε μέγεθος εταιρεία liner στον κόμσο, με 469 πλοία, 1.781.000 teu. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1978, που ο γεννηθείς στο Λίβανο το 1937, Jacques Saadé, ίδρυσε στη Μασσαλία την CMA CGM, η εταιρεία έχει κάνει συνολικά πάνω από έξη μεγάλες εξαγορές ώστε το 2005 να φθάσει στην τρίτη θέση της διεθνούς κατάταξης όπου και παραμένει μέχρι σήμερα και με την τε-
Οι συγχωνεύσεις στον κλάδο των ναυτιλιακών εταιρειών τακτικών γραμμών προβληματίζουν τους φορτωτές καθώς διαπιστώνουν ότι περιορίζεται ο αριθμός των ισχυρών παικτών στο κλάδο
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
Μπορεί να μετατραπεί η Ελλάδα σε κόμβο μεταφορών εμπορευμάτων και επιβατών; ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ
E
Έ να βήμα πιο κοντά στην μετατροπή της σε διαμετακομιστικό και όχι μόνο κόμβο επιχειρεί να φτάσει η χώρα, με τη βοήθεια στην προκειμένη φάση των δανειστών.
| ΛΙΜΑΝΙΑ |
Το πρόγραµµα αποκρατικοποιήσεων των, προβληµατικών σε πολλά επίπεδα, υποδοµών, αν και έχει υποστεί σοβαρές καθυστερήσεις, στοχεύει στον εµπλουτισµό των κρατικών ταµείων αλλά και στην προσέλκυση πελατών µε δέλεαρ την ιδιαίτερη γεωστρατηγική θέση της χώρας. Το στοίχηµα που καλείται να κερδίσει η χώρα, µε όχηµα τις αποκρατικοποιήσεις είναι να καταφέρει να προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, που θα «τρέχουν» πάνω σε άρτιες και σύγχρονες υποδοµές.
T
Πότε θα μπει σε τροχιά η ΤΡΑΙΝΟΣΕ; Η διασύνδεση των λιµανιών της χώρας µε το σιδηροδροµικό δίκτυο µπορεί να αποτελεί πραγµατικότητα πλέον, ωστόσο πιθανοί πελάτες του διαµετακοµιστικού κλάδου αναµένουν µε αγωνία τις ιδιωτικοποιήσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, του ΟΛΠ όσο και του ΟΛΘ προκειµένου να εξυπηρετηθούν από αναβαθµισµένες υποδοµές και να αφήσουν πίσω τους οποιαδήποτε συναλλαγή µε το Ελληνικό ∆ηµόσιο. Η ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, που επιχειρείται σε θεωρητικό τουλάχιστον επίπεδο, εδώ και πάνω από πέντε χρόνια, εξακολουθεί να βρίσκει εµπόδια. Ο βασικός ενδιαφερόµενος που ήταν οι ρωσικοί σιδηρόδροµοι Rossiyskie Zheleznye Dorogi (RZD) απέσυραν το ενδιαφέρον τους, µόλις άλλαξε η διοίκηση της εταιρείας. Λίγες εβδοµάδες αργότερα ρωσικά κυβερνητικά στελέχη άρχισαν να «ξανακλείνουν το µάτι» στην εταιρεία λειτουργίας του ΟΣΕ. H RZD, εφόσον τελικά «κατέβει», θέλει να συνεκτιµήσει την προσφορά της µε τις εξελίξεις στον διαγωνισµό για τον ΟΛΘ, στον οποίο είναι επίσης υποψήφια. Έντονη ανησυχία, ωστόσο, έχουν προκαλέσει οι πρόσφατες εντάσεις µεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, που ενδέχεται να βάλουν σε δεύτερη µοίρα οποιαδήποτε σκέψη της Ρωσίας για επενδύσεις στο ελληνικό σιδηροδροµικό δίκτυο. Υπενθυµίζεται ότι λίγες εβδοµάδες νωρίτερα το διοικητικό συµβούλιο της RZD εισηγήθηκε στο βασικό της µέτοχο (ρωσικό δηµόσιο) να µην υποβάλλει προσφορά στον εν λόγω διαγωνισµό. Ακολούθησε όµως επίσηµη επίσκεψη στην Ελ-
Ο αρχικός προγραμματισμός ήθελε την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών στις 15 Δεκεμβρίου. Ωστόσο αυτή μετατέθηκε για τις 15 Ιανουαρίου, ενώ εξαιρετικά πιθανή κρίνεται και νέα παράταση, κατ’ απαίτηση των ενδιαφερομένων
56
Ώθηση στην ενίσχυση του διαμετακομιστικού εμπορίου έφερε η διασύνδεση του λιμανιού του Πειραιά με το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας.
λάδα του αναπληρωτή πρωθυπουργού της ρωσικής κυβέρνησης και προέδρου του διοικητικού συµβουλίου της RZD, Αρκάντι Ντβόρκοβιτς και συνάντηση µε τον πρωθυπουργό Αλέξη Tσίπρα, τον υπουργό Υποδοµών, Μεταφορών και ∆ικτύων Χρήστο Σπίρτζη και τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕ∆, Στέργιο Πιτσιόρλα, κατά τη διάρκεια της οποίας εκφράστηκε το επίσηµο ενδιαφέρον των Ρώσων για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδροµικού Τροχαίου Υλικού). Στελέχη του ΤΑΙΠΕ∆ αφήνουν να εννοηθεί ότι η αµερικανική Watco Companies, που εσχάτως εισήχθη στη διαδικασία, ζητά περισσότερο χρόνο προκειµένου να υποβάλλει την προσφορά της. Ο αρχικός προγραµµατισµός ήθελε την καταληκτική ηµεροµηνία κατάθεσης δεσµευτικών προσφορών στις 15 ∆εκεµβρίου. Ωστόσο αυτή µετατέθηκε για τις 15 Ιανουαρίου, ενώ εξαιρετικά πιθανή κρίνεται και νέα παράταση, κατ’ απαίτηση των ενδιαφεροµένων. Τα προβλήµατα όµως στο σιδηροδροµικό δίκτυο
| ΛΙΜΑΝΙΑ |
είναι σοβαρά, ηλεκτροκίνηση δεν υπάρχει ακόµη στο σύνολό του, µε αποτέλεσµα να απαιτούνται για τη διαδροµή από τον Πειραιά έως τη Θεσσαλονίκη τέσσερις αλλαγές µηχανών, διαδικασία η οποία προκαλεί σηµαντικές καθυστερήσεις. Παράλληλα η έλλειψη πόρων δεν επιτρέπει τη σωστή συντήρηση των γραµµών, γεγονός που οδηγεί σε συχνές βλάβες αυξάνοντας ακόµη περισσότερο τον χρόνο διαδροµής των συρµών.
«γεφύρι της Άρτας» το Θριάσιο Πεδίο Στο µεταξύ ο διαγωνισµός για το εµπορευµατικό κέντρο στο Θριάσιο Πεδίο αναµένεται να «τρέξει» παράλληλα µε τον αντίστοιχο του ΟΛΠ. Ο προγραµµατισµός θέλει την κατάθεση τον προσφορών από τους ενδιαφερόµενους στο τέλος Μαρτίου, χρονοδιάγραµµα που µένει να επιβεβαιωθεί. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ενδιαφερόν για το Θριάσιο υπάρχει από γαλλικές, ιταλικές, ολλανδικές, βελγικές, γερµανικές, ισπανικές και ελληνικές εταιρείες. Από τους βασικούς διεκδικητές όµως του Εµπορευµατικού Κέντρου εκτιµάται ότι είναι η Κινεζική Cosco, η οποία
57
φαίνεται να ενδιαφέρεται και για τον ΟΛΠ, ενώ έχει εκφράσει την επιθυµία να τρέξουν οι δύο διαγωνισµοί παράλληλα. Οι διαδικασίες για το Εµπορευµατικό Κέντρο του Θριάσιου Πεδίου ξεκίνησαν το 2003. Έχουν προηγηθεί δύο αποτυχηµένοι διαγωνισµοί το 2006 και το 2009. Η ευρύτερη έκταση του συγκροτήµατος εγκαταστάσεων του Θριάσιου Πεδίου για την ανάπτυξη του Εµπορευµατικού Κέντρου, περιλαµβάνει: • Το χώρο ιδιοκτησίας ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. 588 στρεµµάτων, µε δυνατότητα δόµησης περίπου 235.000 τ.µ. στεγασµένων χώρων. • Tο σταθµό διαλογής και µεταφόρτωσης φορτίων, εµβαδού περίπου 1450 στρεµµάτων ιδιοκτησίας ΟΣΕ Α.Ε. Παράλληλα, η έκταση ανάπτυξης του νέου Εµπορευµατικού Κέντρου Θριάσιου Πεδίου διαθέτει: • Oδικές συνδέσεις προς τον αυτοκινητόδροµο της Αττικής Οδού και τη Λεωφόρο ΝΑΤΟ. • Σιδηροδροµική σύνδεση µε το εθνικό σιδηροδροµικό δίκτυο και τον εµπορικό λιµένα του Πειραιά (Νέο Ικόνιο).
Ενδιαφερόν για το Θριάσιο υπάρχει από γαλλικές, ιταλικές, ολλανδικές, βελγικές, γερμανικές, ισπανικές και ελληνικές εταιρείες
Η σύμβαση παραχώρησης του ΟΛΠ θα "περάσει" από τη Βουλή και θα προβλέπει τους όρους χρήσης και εκμετάλλευσης της γης, των κτισμάτων και της υποδομής.
Πόσα «χέρια» θέλουν τον ΟΛΠ; Καθοριστικής σημασίας για την μετατροπή της χώρας σε διαμετακομιστικό κόμβο είναι η αποκρατικοποίηση του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς.
K
Ανάδοχος για τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς αναμένεται να οριστεί στις αρχές του 2016. Θεωρείται μία από τις κρισιμότερες αποκρατικοποιήσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στον πολλά υποσχόμενο κλάδο των διεθνών διαμεταφορών. Ενδιαφέρον για τον ΟΛΠ έχουν εκδηλώσει η κινεζική Cosco, η δανέζικη APM Terminals και η ICTS από τις Φιλιππίνες. Επικρατέστεροι θεωρούνται οι Cosco και η δανέζικη APM Terminals. Το ενδιαφέρον της Cosco συνδέεται με την υφιστάμενη δραστηριότητα της εταιρείας στον Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων και την πρόθεσή της να εισέλθει και στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας και φυσικά με τον διαγωνισμό για το Θριάσιο Πεδίο. Τελικώς μόνο η Cosco κατέθεσε, επιβεβαιωμένη, οικονομική προσφορά για την εξαγορά του 51% του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (με option έως το 67% των μετοχών), σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας λίγες ώρες μετά την καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης προσφορών, στις 21 Δεκεμβρίου. Αδιευκρίνιστο εξακολουθεί να παραμένει εάν οι άλλοι δύο διεκδικητές του ΟΛΠ, που είχαν περάσει στην τελευταία φάση του διαγωνισμού του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), ήταν η δανική APM Terminals και η ICTS από τις Φιλιππίνες, κατέθεσαν τελικώς οικονομική προσφορά. Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, οι ανακοινώσεις θα γίνουν στις 12 Ιανουαρίου 2016 με το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών. Τότε θα ανοίξουν και οι εκθέσεις των δύο αποτιμητών που
Η βελτίωση των αποτελεσμάτων του ΟΛΠ αποδίδεται τόσο στον κλάδο των εμπορευματοκιβωτίων όσο και στην άνοδο της κρουαζιέρας
58
έχουν οριστεί. Ο ανάδοχος του διαγωνισμού δεσμεύεται να προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 350 εκατ. ευρώ στο λιμάνι.
Θετικά κινήθηκε ο ΟΛΠ το 9μηνο Στο μεταξύ ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την έκβαση της αποκρατικοποίησης θεωρείται το γεγονός ότι κατά το 9μηνο του 2015, ο ΟΛΠ κατέγραψε άνοδο στην κερδοφορία του. Τα κέρδη προ φόρων σημείωσαν άνοδο της τάξεως του 47,3% σε ετήσια βάση, καθώς ανήλθαν σε 15,3 εκατ. ευρώ, από 10,4 εκατ. ευρώ το 2014. Τα καθαρά κέρδη μετά φόρων αυξήθηκαν κατά 40,6% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο και
| ΛΙΜΑΝΙΑ |
Πόσα θα «μαζέψουμε» από τις ιδιωτικοποιήσεις; Εσοδα 1,8 έως 2 δισ. ευρώ προβλέπει από τις αποκρατικοποιήσεις ο προϋπολογισμός του 2016. Τα περισσότερα έσοδα θα προέλθουν από τα περιφερειακά αεροδρόμια (1,3 δισ. ευρώ) και την αξιοποίηση του Ελληνικού (350 εκατ. ευρώ), ενώ ακόμη έχουν προϋπολογιστεί τα έσοδα από την αξιοποίηση του Αστέρα Βουλιαγμένης (95 εκατ. ευρώ), του ΔΕΣΦΑ (187 εκατ. ευρώ) κ.ά. Παράλληλα, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει έσοδα 74 εκατ. ευρώ από την αξιοποίηση μαρινών, για τις οποίες μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί κανένας διαγωνισμός. Τα έσοδα αυτά χαρακτηρίζονται ταμειακά, ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ, Στέργιο Πιτσιόρλα, τα λογιστικά έσοδα, δηλαδή το συνολικό ύψος των συμβάσεων που θα συναφθούν την επόμενη χρονιά, θα ανέλθουν σε 3,5 δισ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός του 2016 δεν προβλέπει έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις των ΟΛΠ/ΟΛΘ και ΤΡΑΙΝΟΣΕ/ΕΕΣΣΤΥ. Προβλέπονται όμως 277 εκατ. ευρώ έσοδα από πωλήσεις λοιπών περιουσιακών στοιχείων, όπως ακίνητα και μετοχές, που δεν προσδιορίζονται. Για το 2015 τα λογιστικά έσοδα δεν ξεπέρασαν τα 80 εκατ. ευρώ, ενώ τα ταμειακά έσοδα ανήλθαν στα 250 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 210 εκατ. ευρώ αφορούν την αποπληρωμή μεγάλου μέρους του τιμήματος των αδειών και συχνοτήτων, που έχουν αποκτήσει οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, και τα υπόλοιπα την προκαταβολή της σύμβασης παραχώρησης του Ιπποδρομιακού Στοιχήματος (20 εκατ. ευρώ), την πώληση και επαναμίσθωση ακινήτων (23 εκατ. ευρώ) και τη δόση του ΟΠΑΠ (3 εκατ. ευρώ).
Τ
Για την περίοδο 2016 - 2019 προβλέπονται επενδύσεις 330 εκατ. ευρώ, ενώ τυχόν επενδύσεις επέκτασης των αεροδρομίων σχετίζονται με την αύξηση της επιβατικής κίνηση
ανήλθαν σε 12,1 εκατ. ευρώ. Η βελτίωση των αποτελεσμάτων του Οργανισμού αποδίδεται τόσο στον κλάδο των εμπορευματοκιβωτίων όσο και στην άνοδο της κρουαζιέρας. Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ), μέχρι το τέλος του περασμένου Οκτωβρίου, προσέγγισαν τον Πειραιά 622 κρουαζιερόπλοια, που μετέφεραν 1,08 εκατ. επιβάτες, έναντι 606 πλοίων και 1,05 εκατ. επιβατών πέρυσι. Επιπλέον, η άνοδος της κερδοφορίας αποκτά πρόσθετη σημασία, καθώς επιτεύχθηκε εν μέσω μιας δύσκολης οικονομικής συγκυρίας και παρά τη μείωση των συνολικών εσόδων του 9μήνου του τρέχοντος έτους κατά 5,7%, από τα 80 εκατ. ευρώ πέρυσι, σε 75,4 εκατ. ευρώ φέτος.
59
| ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ |
Celestyal Cruises:
Πρόγραμμα αναβάθμισης των πλοίων της σε ελληνικά ναυπηγεία Σημαντική η συμβολή της εταιρείας στην εθνική οικονομία
H
Η Celestyal Cruises στο πλαίσιο της συνεχούς αναβάθμισης που πραγματοποιεί στα κρουαζιερόπλοια της, στήριξε και το 2015 τις ελληνικές ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες συνολικά με 20 εκατ. ευρώ.
62
| ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ |
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση η εταιρία προχώρησε στην ολοκλήρωση του έργου προσθήκης 43 νέων μπαλκονιών στο Celestyal Crystal: Στο κατάστρωμα 6 προστέθηκαν 26 νέα μπαλκόνια σε καμπίνες και 17 αντίστοιχα στο κατάστρωμα 7. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ανακαίνιση και επέκταση σε οκτώ από τα ήδη υπάρχοντα μπαλκόνια του κρουαζιερόπλοιου. Η κατασκευή και εγκατάσταση των μπαλκονιών πραγματοποιήθηκε στον Πειραιά. Το έργο της προσθήκης των μπαλκονιών πραγματοποιήθηκε σε διάστημα 20 ημερών, σε συνδυασμό με την ανακαίνιση εσωτερικών χώρων του κρουαζιερόπλοιου και την τεχνική συντήρηση του. Σε συνέχεια της ανακαίνισης αυτής, το Celestyal Crystal διαθέτει αυτή τη στιγμή 43 μπαλκόνια στις junior σουίτες, 8 μπαλκόνια σε σουίτες και δύο μπαλκόνια στις μεγάλες σουίτες του. Κάθε μπαλκόνι εκτείνεται κατά 1,4 μέτρα από το διάτοιχο του κρουαζιερόπλοιου ενώ το μήκος κάθε μπαλκονιού είναι μεταξύ των 2,8 και 5,8 μέτρων. Όπως αναφέρει η εταιρία, σε εξέλιξη είναι και η ανακαίνιση των υπόλοιπων κρουαζιερόπλοιων της Celestyal Cruises. Στο Celestyal Olympia η ανακαίνιση περιλαμβάνει 21 junior σουίτες, εννέα σουίτες, τις υπόλοιπες 227 εξωτερικές καμπίνες καθώς και βελτιώσεις στους δημόσιους, κοινόχρηστους χώρους. Επιπλέον, θα ανακαινιστούν όλες οι καμπίνες και οι δημόσιοι, κοινόχρηστοι χώροι του Celestyal Nefeli. «Η προσθήκη των μπαλκονιών αποτελεί μέρος του εκτεταμένου προγράμματος ανακαίνισης με στόχο τη συνεχή αναβάθμιση της ποιότητας των κρουα-
ζιερόπλοιων μας έτσι ώστε να διασφαλίσουμε τη θετική εμπειρία στον επιβάτη», είπε ο κος Κυριάκος Αναστασιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Celestyal Cruises. «Αναθέσαμε το έργο ανακαίνισης και προσθήκης μπαλκονιών στο Celestyal Crystal σε εξειδικευμένους Έ λληνες τεχνίτες από ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες του Πειραιά τους οποίους στηρίζουμε και εμπιστευόμαστε για το υψηλό επίπεδο της τεχνογνωσίας τους. Είμαστε εξαιρετικά ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα». «Το συγκεκριμένο έργο, το οποίο πραγματοποιείται στον Πειραιά, ορίζει την έναρξη της δεύτερης φάσης του επενδυτικού μας προγράμματος», είπε ο κος Πυθαγόρας Νάγος, Αντιπρόεδρος Πωλήσεων της Celestyal Cruises. «Δεσμευόμαστε για τη συνεχή βελτίωση του στόλου της Celestyal και είμαστε σίγουροι ότι η ανανεωμένη διακόσμηση και άνεση που θα παρέχουμε στις επόμενες κρουαζιέρες μας αντικατοπτρίζει απόλυτα την ελληνική φιλοξενία και θα ικανοποιήσει απόλυτα τους επιβάτες μας».
Δεσμευόμαστε για τη συνεχή βελτίωση του στόλου της Celestyal και είμαστε σίγουροι ότι η ανανεωμένη διακόσμηση και άνεση που θα παρέχουμε στις επόμενες κρουαζιέρες μας αντικατοπτρίζει απόλυτα την ελληνική φιλοξενία και θα ικανοποιήσει απόλυτα τους επιβάτες μας 63
64
ΙΣΤΟΡΙΑ
Αιγινήτης (Χατζής) Διονύσιος
«Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΟΥ ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ» Γεννήθηκε στην Αίγινα, παραμονές της έκρηξης της Επανάστασης του 1821, το πιθανότερο το 1818. Το πραγματικό του όνομα ήταν Διονύσιος Παναγιώτου Χατζής, αλλά καθιερώθηκε με το επίθετο Αιγινήτης, δηλωτικό του τόπου καταγωγής του. Από μικρός έδειχνε μεγάλη κλίση στα γράμματα, ταλέντο που κατάφερε να αναδείξει και, λόγω της φιλομάθειάς του, να αξιοποιήσει για να δημιουργήσει αξιόλογη περιουσία. Με τη διαθήκη του προέβλεπε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του να διατεθεί για την ίδρυση νοσοκομείου για τη διδασκαλία κλινικών μαθημάτων.
Γ
ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ* Επιστημονικό υπόβαθρο Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε στη γενέτειρά του, στο Σχολείον Αιγίνης, από τον γνωστό διδάσκαλο του Γένους Νεόφυτο Δούκα και, όταν η οικογένειά του μεταφέρθηκε στην Αθήνα, ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Γυμνάσιο με καθηγητή τον Γεώργιο Γεννάδιο. Το 1843, αφού τελείωσε την Ιατροχειρουργική Σχολή των αξιωματικών στρατού, μετεκπαιδεύτηκε στα πανεπιστήμια της Βιέννης και του Βερολίνου, του οποίου το 1848 έγινε διδάκτορας. Άλλωστε, άνηκε σε ευκατάστατη οικογένεια, η οικονομική άνεση της οποίας τού επέτρεψε να σπουδάσει την εποχή εκείνη στο εξωτερικό. Αμέσως μετά επέστρεψε στην Αθήνα και το 1849 πήρε τον τίτλο του υφηγητή της Παθολογοανατομίας, ασκώντας παράλληλα το κοινωνικό του λειτούργημα. Το 1855 διορίστηκε
έκτακτος καθηγητής της Ειδικής Νοσολογίας και Θεραπευτικής, ενώ το 1862 κατέλαβε, ως τακτικός καθηγητής, την έδρα του ίδιου μαθήματος. Υπήρξε ο πρώτος εισηγητής της διαγνωστικής μεθόδου της επίκρουσης και ακρόασης. Έκτοτε και για είκοσι χρόνια δίδαξε αδιάλειπτα και αποσύρθηκε το 1882 για λόγους υγείας λαμβάνοντας τον τίτλο του επίτιμου καθηγητή. Πέθανε την ίδια χρονιά, μεταξύ 31ης Οκτωβρίου και 1ης Νοεμβρίου του 1882, σε ηλικία 64 περίπου χρονών. Το πανεπιστήμιο σε ένδειξη πένθους παρέμεινε κλειστό την ημέρα της κηδείας. Τον επικήδειο εκφώνησε ο συνάδελφός του καθηγητής της Ιατρικής Σπυρίδων Μαγγίνας.
Αγαθοεργός δράση Ο Διονύσιος Αιγινήτης, μαζί με τη γυναίκα του Ελένη, κληροδότησαν
65
200.000 δραχμές για την ανέγερση του νοσοκομείου που φέρει το όνομά του. Το ομώνυμο νοσοκομείο ιδρύθηκε το 1904, με βάση το βασιλικό διάταγμα 19/7/1904, και εγκαινιάστηκε στις 13 Μαρτίου 1905 με πρώτο διευθυντή τον καθηγητή Μιχαήλ Κατσαρά, μαθητή του J. M. Charcot. Τα πρώτα χρόνια το νοσοκομείο είχε 25 άτομα για συνολικά 44 ασθενείς. Το «Αιγινήτειο Νοσοκομείο» αρχικά στέγαζε την έδρα της Νευροψυχιατρικής και αργότερα, μετά τον διαχωρισμό των δύο εδρών (1963), την έδρα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ). Εδώ και λίγο καιρό, μετά την ίδρυση και της Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής, στο Αιγινήτειο στεγάζεται η παραδοσιακή Ψυχιατρική Κλινική του ΕΚΠΑ, η οποία μετονομάσθηκε σε Α’ Ψυχιατρική Κλινική. Η Ψυχιατρική Κλινική του Αιγινήτειου Νοσοκομείου, υπήρξε πάντοτε πρωτοπόρος στην εισαγωγή νέων ψυχιατρικών θεραπευτικών μεθόδων στην Ελλάδα.
*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE.
| LAST PAGE | από τον Πάνο Τσαγκαράκη
Ένα ιδιωτικό Τζετ σε στυλ
Top Gun Η εταιρία κατασκευής αεροσκαφών Jet hellbent με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, κατασκευάζει τα πιο cool ιδιωτικά τζετ στον κόσμο. Τελευταίο δημιούργημα της είναι το αεριωθούμενο που εικονίζεται, το Cobalt. Με ταχύτητα που φτάνει περίπου τα 300 μίλια την ώρα, σας πηγαίνει στον προορισμό
66
σας στην ώρα σας. Διαθέτει δε, ένα χλιδάτο και άνετο εσωτερικό σαλόνι, με δερμάτινα καθίσματα κατασκευασμένα από πρώην υπαλλήλους της Hermès. Το εντυπωσιακό Τζετ μοιάζει σαν να βγήκε κατ ευθείαν από την κινηματογραφική ταινία Top Gun.