| ναυτιλια | ΕΤΟΣ 65 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 • ΤΕΥΧΟΣ 1116 • ΤΙΜΗ 5€
| BUSINESS STORY |
-Eurobank -Πειραιώς -Εθνική ΡΑΓΔΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Έρχεται η μεγάλη
ανάπτυξη του
yachting
| ναυτιλια |
Στα χέρια της Όλγας η δύναμη της «Γαλάζιας Ανάπτυξης» | Moore Stephens |
P
S PO
3760
Ταχ. Γραφείο
Αριθμός Αδείας
PR
Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ
ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ
ES
x+7
R
OS T
T
P
S
ESS
| επιχειρησεισ |
ΟΜΙΛΟΣ Mυτιληναίος: Νέα ιστορικά υψηλά για τον ισχυρό παίκτη της βιομηχανίας
«Περάσαμε το βαθύτερο σημείο της ύφεσης»
* Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site
περιεχομενα
12-13
αγορεσ 12/ Αύξηση 75% των εισροών των ξένων funds προς την Ελλάδα 13/ Ευρωπαϊκά ομόλογα: Οι εταιρείες της ευρωπεριφέρειας δανείζονται πλέον φθηνότερα απ’ ό,τι οι εταιρείες του πυρήνα
32
ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ:
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
Πειραιώς & Εθνική αναζητούν αγοραστή
ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
16-28 τραπεζεσ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:
Τι αλλαζει στις τράπεζες
58
που φέρνει στην αγορά το πολυνομοσχέδιο της εργαλειοθήκησ του ΟΟΣΑ
Λητώ Μησιακούλη
ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:
31
τουρισμοσ Υπ. Τουρισμού: Εαρινή καμπάνια προβολής στη Ρωσία 46
34-35 περιβαλλον Κλείστε τις βρύσες 36-40 διεθνη Το αεροπλάνο φάντασμα των
βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου ΕΛΛΗ ΚΟΜΝΗΝΟΥ Ελευθερία Κούρταλη χαρα αυγερινου Χρήστος Μπουτάτος Γιώργος Σμυρνής Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΑΚΟΣ σταυροσ χαριτοσ ντινοσ κοτσολιουτσοσ
σχεδιασμοσ:
μαλαισιανών αερογραμμών και οι θεωρίες συνωμοσίας
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ
41-61 ΝΑΥΤΙΛΙΑ
ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
42/ G. Moundreas & Co S.A. Χαμηλότερο 3% από το 2007 το συνολικό ΑΕΠ της Ευρωζώνης 46/ Έρχεται η μεγάλη ανάπτυξη του yachting 50/ Golden Destiny Research &
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΣΣΟΣ
Ιδιοκτησία:
ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679
Valuations Department Γιατί η κίνα ανησυχεί το παγκόσμιο οικονομικό προσκήνιο 52/ Moore Stephens: «Περάσαμε το βαθύτερο σημείο της ύφεσης» 53/ Υπουργείο Ναυτιλίας & Αιγαίου Πλωτές εξέδρες για vip μεταφορές 54/ Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών: 10-12.000 ευρώ το μήνα ο μισθός του αξιωματικού Α΄τάξεως 56/ Στα χέριατης Όλγας η δύναμη της «Γαλάζιας Ανάπτυξης»57/ Μεταφορές «Πετάει» το τρένο με τα εμπορεύματα� 58/ «Φλερτ» Ρωσικών σιδηροδρόμων με Ο.Λ.Π. 59/ Ηχηρή παρουσίαΟ.Λ.Π. στο Cruise Shipping Miami 2014 60/ Ειδήσεις
Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:
Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ:
ΜΑΡΗ ΤΙΓΚΑΡΑΚΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ:
ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr
62-65 ΙΣΤΟΡΙΑ
ektyπωση
Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη τηλ.: 210 3233114, 210 3223905
Ζώης Καπλάνης
10 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ γ ν ω μη
αρχισυντακτησ ναυτιλιακων: Business Development:
26-27
32-33 ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Πανος Τσαγκαρακης ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 26/ Όμιλος Mυτιληναίος: Νέα ιστορικά υψηλά για τον ισχυρό παίκτη της βιομηχανίας 28/ Eλληνικά προϊόντα στην Kρουαζιέρα 30/ 5 ελληνικές εταιρείες αποκτούν το δικό τους ράφι στις Η.Π.Α.
Η Ελλάδα γερνάει...
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ / ΚΩΔ. 011453 ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ
14-15 ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ Αποκλειστικό: Eurobank,
20-24 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Οι 50 αλλαγές
ταυτοτητα
ΕΤΟΣ 65 - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2014 - ΤΕΥΧΟΣ 1116
Επιτέλους, κάτι αλλάζει
66 04
Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr
ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗ
Το ιστορικό μηνιαίο περιοδικό «Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα» διατίθεται ΜΟΝΟ με συνδρομή, παρέχοντας προνομιακή ενημέρωση στους αναγνώστες του.
Γίνετε συνδρομητής στα
και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό
Reporter Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής και στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκρά-
ΣΥΝ Δ Ρ Ο Μ ΕΣ Ν Ο Μ Ι Κ Ω Ν ΠΡ Ο Σ Ω Π Ω Ν
Α Ξ ΙΑ ΣΥΝ Δ Ρ Ο Μ Ω Ν / ΕΤΗΣΙΕΣ 1 1 ΕΛΛΑΔΑ ΕΥΡΩΠΗ ΗΠΑ/ΑΣΙΑ
ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. Δ.Ο.Υ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Κ. ΠΟΛΗ ΤΗΛ. FAX E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Ετήσια Διετής
ΙΔΙΩΤΕΣ
€50
€100 (£60)
$100
ΤΡ Ο Π Ο Ι ΠΛΗΡ Ω Μ ΗΣ
ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ
€80
€100 (£60)
$100
1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes
Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%
Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Μαρίνας Πυλαρινού.
EDITORIAL ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ
Αλλάζει ρότα το παγκόσμιο εμπόριο…
t
Το εμπόριο μεταξύ των αναδυόμενων Αγορών αποτέλεσε τη μεγάλη ιστορία ανάπτυξης της περασμένης δεκαετίας. Αν και οι συναλλαγές στις οποίες εμπλέκεται μία τουλάχιστον ανεπτυγμένη Αγορά έχει ακόμη τη μερίδα του λέοντος στο παγκόσμιο εμπόριο, το συγκεκριμένο ποσοστό έχει αρχίσει να μειώνεται. Οι εμπορικές διαδρομές ανάμεσα στις αναδυόμενες Οικονομίες, από την άλλη, επεκτείνονται γρήγορα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (WTO), το εμπόριο μεταξύ αναδυόμενων Αγορών, ως μέρος του παγκόσμιου όγκου, διπλασιάστηκε σε 20 χρόνια έως το 2011, φτάνοντας περίπου τα 20 τρισ. δολάρια. Με τις παγκόσμιες εξαγωγές να αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 30% του παγκόσμιου Α.Ε.Π., το διασυνοριακό εμπόριο θα εξακολουθήσει να αποτελεί τον ταχύτερο δρόμο που μπορούν να ακολουθήσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να πλουτίσουν. Η σημασία των διεθνών εξαγωγών επισημάνθηκε πρόσφατα από την πρώτη, διστακτική αλλά και συμβολική συμφωνία που ολοκλήρωσε ο WTO από το 1995, όταν και ξεκίνησε. Κατά τη διάρκεια της υπουργικής σύσκεψης του WTO στο Μπαλί, τον περασμένο Δεκέμβριο, οι 159 χώρες συμφώνησαν να θέσουν κοινά standards και να διευκολύνουν τη
ροή εμπορευμάτων ανάμεσα στις χώρες. Την ίδια στιγμή, λόγω των χρονοτριβών του WTO, άλλοι εναλλακτικοί δρόμοι και εμπορικές συμφωνίες δημιουργούνται, όπως η Διαειρηνική Συνεργασία και η Διατλαντική Συνεργασία για το Εμπόριο και τις επενδύσεις. Αν και το διεθνές σύστημα εμπορίου είναι σε θετική τροχιά, υπάρχουν πολλοί οικονομικοί και γεωπολιτικοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ταχύτητα και την κατεύθυνση αυτής της πορείας. Προς το παρόν, με κάποιες ανεπτυγμένες Οικονομίες να δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, οι προοπτικές των παραδοσιακών εμπορικών διόδων ισχυροποιούνται ξανά. Στο μεταξύ, η ανάπτυξη των αναδυόμενων Αγορών δημιουργεί νέες ευκαιρίες στο εμπόριο μεταξύ αναπτυσσόμενων Οικονομιών. Υπάρχουν, για παράδειγμα, προσδοκίες για νέους εμπορικούς δρόμους ανάμεσα στην ταχέως αναπτυσσόμενη Τουρκία και το μεταπολεμικό Ιράκ – είναι οι νέες γέφυρες του παγκόσμιου εμπορίου. Το εμπόριο μεταξύ των αναδυόμενων Αγορών είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να είναι «της μόδας» στην επόμενη δεκαετία, αλλά ο χάρτης των παγκόσμιων ροών μπορεί να φαίνεται πολύ διαφορετικός. Οι χώρες που ανταγωνίζονται για τις εκτός συνόρων δραστηριότητες των πολυεθνικών αλλάζουν. Ο αγώνας έχει ξεκινήσει και όλα είναι ανοικτά…
–> PTSAGARAKIS@reporter.gR
06
Everytime you go away, take a little piece of Greece* with you * A special gift available in all Hellenic Duty Free Shops
Μπορεί η αεριοκίνηση να αποτελέσει τη νέα επανάσταση για τις μεταφορές; Οι ειδικοί της Αγοράς λένε «ναι» και τα στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις τους: το μέλλον της κίνησης οχημάτων βρίσκεται στην αεριοκίνηση!
Μπορεί να βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας επανάστασης στον τομέα των μεταφορών; Τόσο οι ενδείξεις από την παγκόσμια ανάπτυξη της αεριοκίνησης, όσο και οι γνώμες των ειδικών συγκλίνουν στην καθιέρωση της πεποίθησης ότι το φυσικό αέριο αποτελεί σήμερα την πλέον ελπιδοφόρο εναλλακτική απέναντι στα συμβατικά καύσιμα. Τα πλέον αισιόδοξα μηνύματα έρχονται πάντως από ειδικούς κλάδους όπως τα ελαφρά φορτηγά, για τα οποία η ανάπτυξη αναμένεται να είναι αλματώδης. Καθοριστικός παράγοντας που ενισχύει αυτή την τάση, φαίνεται ότι θα είναι τα ισχυρά τεχνικά και περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα των περίφημων οχημάτων φυσικού αερίου (NGVs – Natural Gas Vehicles), αλλά και το χαμηλό κόστος.
m
Στο πλαίσιο αυτής της ανάπτυξης στην Αγορά αεριοκίνησης και στον επαγγελματικό τομέα, οι μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες διαθέτουν ολοένα περισσότερα μοντέλα επαγγελματικής χρήσης. Ειδικότερα, η αυτοκινητοβιομηχανία FIAT προσφέρει επαγγελματικές εκδόσεις van φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή Αγορά, όπως οι εξής:
Doblo Natural Power, με ισχυρό 16βάλβιδο κινητήρα τούρμπο 1.4 Fire T-Jet 120 ίππων, κατανάλωση φυσικού αερίου 4,9 κιλά/100 χλμ. στο συνδυασμένο κύκλο και εκπομπές CO2 134 γραμ./χλμ.
Fiorino Natural Power, με κινητήρα 1.4 70 ίππων, κατανάλωση φυσικού αερίου 4,4 κιλά/100 χλμ. στο συνδυασμένο κύκλο και εκπομπές CO2 119 γραμ./χλμ.
Πηγή: NGVA Europe (http://www.ngvaeurope.eu/))
08
Ωστόσο, η αεριοκίνηση φαίνεται ότι μπαίνει δυναμικά και στον κλάδο της Ακτοπλοΐας –ειδικότερα στην ευρωπαϊκή ακτοπλοϊκή βιομηχανία– με τη χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως καυσίμου κίνησης. Σταδιακά αλλά σταθερά το LNG αναδεικνύεται στη μοναδική βιώσιμη λύση στο πρόβλημα της μείωσης της εκπομπής ρύπων από τις μεταφορές, καθώς και στην ανάγκη των ναυτιλιακών επιχειρήσεων να περιορίσουν τα κόστη τους, τα οποία σε μεγάλο βαθμό προέρχονται από τα καύσιμα. Σημειώνεται ότι ειδικά στην Ακτοπλοΐα, ποσοστό που υπερβαίνει το 50% των λειτουργικών εξόδων αφορά σε δαπάνες καυσίμων.
Το υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG ως καύσιμο στην Ακτοπλοΐα αναδεικνύεται στη μοναδική βιώσιμη λύση για μείωση των εκπομπών ρύπων και κόστους καυσίμου, δίνοντας ανάσα στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις που αδυνατούν να περιορίσουν τα λειτουργικά τους έξοδα
| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |
Τα πρώτα ακτοπλοϊκά επιβατηγά πλοία κίνησης LNG έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στις θάλασσες της Βορείου Ευρώπης, με τις σκανδιναβικές χώρες να πρωτοπορούν στην ανάπτυξη στόλων πλοίων LNG.
Νέα έρευνα της εξειδικευμένης εταιρείας υπηρεσιών Navigant Consulting υπολογίζει ότι στην επόμενη δεκαετία θα διπλασιαστούν τα ελαφρά φορτηγά οχήματα που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, φτάνοντας τα 39,8 εκατομμύρια
Navigant Consulting Νέα έρευνα της εξειδικευμένης εταιρείας υπηρεσιών Navigant Consulting υπολογίζει ότι στην επόμενη δεκαετία θα διπλασιαστούν τα ελαφρά φορτηγά οχήματα που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, φτάνοντας τα 39,8 εκατομμύρια. Η ίδια μελέτη υπολογίζει ότι ο αριθμός των πρατηρίων και των άλλων υποδομών προμήθειας φυσικού αερίου σε οχήματα στη Βόρειο Αμερική θα διπλασιαστεί μέχρι το 2023. Ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει σύμφωνα με τη Navigant στην Κίνα και σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Η πρόβλεψη των αναλυτών της φίρμας είναι ότι πάνω από 128 χιλιάδες ελαφρά φορτηγά θα πουληθούν στην Αγορά της Βόρειας Αμερικής και 1,9 εκατ. στην Αγορά Ασίας-Ειρηνικού μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
ΙΕΑ Η εγκυρότερη και πιο διαδεδομένη έκθεση για τον τομέα της ενέργειας, το World Energy Outlook του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (Ιnternational Εnergy Αssociation) του Ο.Ο.Σ.Α. (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης), εκτιμά στην τελευταία του έκθεση ότι η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στη χρήση του φυσικού αερίου αναμένεται να προέλθει στα επόμενα χρόνια από τον τομέα των μεταφορών. Η έκθεση χαρακτηρίζει την αεριοκίνηση ως ώριμη και τεχνολογικά άρτια μέθοδο μεταφορών και καταγράφει ότι ήδη στο διάστημα από το 2000 μέχρι το 2012 ο αριθμός των οχημάτων που χρησιμοποιούν αέριο (NGVs) έχει αυξηθεί από το 1,3 εκατ., σε 13,7 εκατ.
Η διεθνής τάση στροφής προς το φυσικό αέριο και την αεριοκίνηση είναι ισχυρή και ήδη διαφαίνεται και εντός των ελληνικών συνόρων, με τη ζήτηση οχημάτων φυσικού αερίου κίνησης να αυξάνεται με συστηματικούς ρυθμούς. Στο πλαίσιο αυτό, και με γνώμονα την επαρκή τροφοδότηση οχημάτων με φυσικό αέριο κίνησης, η ΔΕΠΑ έχει ήδη ξεκινήσει την υλοποίηση της βασικής υποδομής σταθμών ανεφοδιασμού FISIKON –όπως προωθείται το φυσικό αέριο κίνησης στην ελληνική Αγορά– προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα της Αγοράς αεριοκίνησης. Το δίκτυο ανεφοδιασμού FISIKON αναμένεται να αναπτυχθεί περαιτέρω εντός του 2014, καθιστώντας το φυσικό αέριο κίνησης –και τις ωφέλειες που συνεπάγεται– ακόμη πιο προσβάσιμο στους έλληνες οδηγούς, ενώ σιγά σιγά κυοφορείται στην Ελλάδα η αξιοποίηση των ωφε-
09
Στο διάστημα από το 2000 μέχρι το 2012, ο αριθμός των οχημάτων που χρησιμοποιούν συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG) έχει αυξηθεί από 1,3 εκατ. σε 13,7 εκατ., σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας
λειών της αεριοκίνησης και στην Ακτοπλοΐα –με τη χρήση LNG– χάρη στην ύπαρξη σχετικών διαθεσίμων επιδοτήσεων από την Ευρωπαϊκή Έ νωση για τη μετατροπή ή ναυπήγηση τέτοιων πλοίων.
ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
Επιτέλους, κάτι αλλάζει
o
Οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο, είναι οι πρώτες ουσιαστικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Είναι διαρθρωτικές αλλαγές, που ανοίγουν το δρόμο για την ανάπτυξη της Οικονομίας, που μειώνουν το κόστος για τον φορολογούμενο και δίνουν την ευκαιρία σε όλους να αναλάβουν νέες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, οι οποίες μέχρι σήμερα εμποδίζονταν. Είναι αλλαγές που μειώνουν τη γραφειοκρατία σε ορισμένους τομείς και διευκολύνουν τους ιδιώτες να αναπτύξουν νέες δουλειές. Παρόλο που το περιοδικό, με σειρά άρθρων καταδίκαζε την απραξία του υπουργού Ανάπτυξης, κ. Κωστή χατζηδάκη, οφείλουμε τώρα να παραδεχτούμε ότι με αυτό το πολυνομοσχέδιο ο κ. υπουργός καταφέρνει να υλοποιήσει σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές που επεβλήθησαν ασφαλώς από την τρόικα. Η ανάγνωση και μόνο των εμποδίων που περιορίζονται ή καταργούνται, προκαλεί εντύπωση και θέτουν ένα αμείλικτο ερώτημα: Γιατί υπήρχαν τα εμπόδια αυτά μέχρι σήμερα; Η απάντηση είναι ότι σε αυτά αποτυπώνεται μία από τις πτυχές του πελατειακού κράτους. Οι πολιτικοί μας, επί δεκαετίες έφερναν στη Βουλή και ψήφιζαν με τη μορφή τροπολογιών αιτήματα των ψηφοφόρων τους χωρίς να εξετάσουν ποια προβλήματα δημιουργούνται στην Οικονομία και κατά συνέπεια στην κοινωνία. Όλες οι προστατευτικές διατάξεις που υπήρχαν για το γάλα, για τα φάρμακα, για τον τουρισμό, για τις μεταφορές,
μπουν στο παιχνίδι του ανταγωνισμού. Σήμαινε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές, σήμαινε λιγότερες επενδύσεις, λιγότερες θέσεις εργασίας, λιγότερες ευκαιρίες για όλους και ομηρία της κοινωνίας. Με αυτές τις αλλαγές δεν τελειώσαμε. Υπάρχουν και πολλές άλλες που πρέπει να γίνουν και αφορούν κυρίως στη δημόσια Διοίκηση, έχουν επισημανθεί για τα τσιμέντα, για τα καύσιμα, για τις από τον Ο.Ο.Σ.Α. και την τρόικα και μεταφορές, ακόμη και για τα περίπτερα, η πίεση για να υλοποιηθούν θα προστάτευαν μεν τα συμφέροντα του συνεχιστεί. Και πρέπει να συνεχιστεί, κλάδου, απέκλειαν όμως την είσοδο διότι η μείωση της παρέμβασης νέων επιχειρηματιών, νέων παραγωγών του Δημοσίου στη λειτουργία και κατά συνέπεια νέων εργαζομένων. της Οικονομίας και η μείωση της Παράλληλα συνέβαλαν στη δημιουργία γραφειοκρατίας, σημαίνουν μείωση καρτέλ και ολιγοπωλίων που επιδρούσαν της διαφθοράς και περισσότερες δυνατότητες ανάπτυξης. Όταν υλοποιηθούν όλες οι αλλαγές, Η Μείωση της παρέμβασης η ελληνική Οικονομία θα απελευθερωθεί και θα μπορέσει του δημοσίου στη να αναπτυχθεί γρήγορα λειτουργία της και με άλματα. Φυσικά οι Οικονομίας, σημαίνει και αλλαγές αυτές «χαλάνε τη μείωση της διαφθοράς και σούπα» πολλών από τους παλιούς επιχειρηματίες και της γραφειοκρατίας παραγωγούς. Όμως δίνουν ευκαιρία σε νέους να μπουν δυναμικά στους κλάδους που τώρα αυξητικά τις τιμές και εξασφάλιζαν στον αναστατώνονται και να προσφέρουν κλάδο τη δυνατότητα εκβιασμού των καλύτερες υπηρεσίες και προϊόντα καταναλωτών. σε χαμηλότερες τιμές. Το όφελος Όλες οι διατάξεις που καταργούνται από αυτές τις αλλαγές θα το δούμε προκαλούσαν σημαντικές άμεσα, στους επόμενους μήνες, στρεβλώσεις, περιόριζαν τον καθώς θα ανακαλύπτονται οι νέες ανταγωνισμό, λειτουργούσαν εις βάρος επαγγελματικές και επενδυτικές του καταναλωτή και των εργαζομένων ευκαιρίες. και όλες τους ψηφίστηκαν από τους Ας ελπίσουμε μόνο, η πίεση από την βουλευτές ώς «μέτρα προστασίας» τρόικα για να προχωρήσουν οι αλλαγές κάποιου κλάδου. Η προστασία όμως να διατηρηθεί, διότι χωρίς αυτήν, του κλάδου, σήμαινε ότι εκεί τελείωνε τίποτα δεν θα είχε γίνει. και η δυνατότητα νέων «παικτών» να –> nikolopoulos@reporter.gr
10
“TRENDS IN CREW MANAGEMENT” THE MUST ATTEND EVENT OF THE YEAR
FOR CREW MANAGEMENT EXECUTIVES & OTHER SHIPPING COMPANY EXECUTIVES
WHY
WHEN
WHERE DISTINGUISHED LECTURERS BCA ATTENDANCE CERTIFICATION
SATURDAY 10.05.2014
WIN A FULL SCHOLARSHIP FOR A MASTER’S (MA) DEGREE IN SHIPPING AT BCA COLLEGE
HOTEL METROPOLITAN ATHENS
To register, please contact Marine Tours: Email: cmt@marinetours.gr / Telephone: +30 210 3712200 / Website: www.marinetours.gr
organized by
platinum sponsor
gold sponsor
academic sponsor
A
H
Η δραστηριότητα στον κλάδο της μεταποίησης και των υπηρεσιών στην περιοχή της Ευρωζώνης είναι κοντά στο ισχυρότερο επίπεδό της εδώ και σχεδόν τρία χρόνια, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία – και παρά τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην Ουκρανία και την οικονομική επιβράδυνση στην Κίνα– γεγονός που υποδηλώνει ότι οι πολιτικές του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, κ. Μάριο Ντράγκι, έχουν βάλει τέλος στη χρηματοοικονομική κρίση της περιοχής.
Αύξηση 75% των εισροών των
ξένων funds προς την Ελλάδα Οι επενδυτές επιστρέφουν στις Αγορές τις οποίες απέφευγαν κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης. «Ψηφίζουν» Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι εισροές επενδύσεων προς την Ελλάδα έχουν αυξηθεί 75% σε σχέση με τα περσινά επίπεδα.
12
Οι μειώσεις των επιτοκίων, οι ενέσεις ρευστότητας και η δέσμευση να αγοράσει τα ομόλογα των χτυπημένων από την κρίση χωρών έχουν ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και έχουν οδηγήσει τους επενδυτές να στρέψουν και πάλι τις επενδύσεις τους σ’ αυτές τις χώρες, τις οποίες εδώ και χρόνια απέφευγαν.
Τα οικονομικά στοιχεία σηματοδοτούν τη βελτίωση της εμπιστοσύνης και προσθέτουν στο story της ανάκαμψης της Ευρωζώνης, όπως τονίζει ο Φάμπιο Φουά, οικονομολόγος της Barclays. Οι διεθνείς επενδυτές επιστρέφουν στην Ευρωζώνη, ειδικά στις χώρες που έλαβαν διασώσεις στα βάθη της κρίσης, όπως δείχνουν τα στοιχεία. Οι καθαρές εισροές από τα διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια των Η.Π.Α. προς την Ισπανία διαμορφώνονται στα 524 εκατομμύρια ευρώ φέτος, σημειώνοντας αύξηση
| ΑΓΟΡΕΣ |
ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΟΜΟΛΟΓΑ
εισροές ξένων κεφαλαίων Ιρλανδία +25% Ισπανία +59% Ελλάδα +75%
Τα ελληνικά ομόλογα αποτελούν τους απόλυτους πρωταγωνιστές, έχοντας ανταμείψει τους επενδυτές που τα εμπιστεύτηκαν
της τάξης του 59% από πέρσι, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Η Πορτογαλία προσέλκυσε 14,7 εκατ. ευρώ, εννέα φορές περισσότερα απ’ ό,τι πέρσι. Η Ελλάδα έχει δει τις εισροές ξένων κεφαλαίων και τις επενδύσεις να αυξάνονται 75% από πέρσι, και η Ιρλανδία 25%, όπως σημειώνει το Bloomberg.
Και οι αγορές ομολόγων των χωρών αυτών υπογραμμίζουν επίσης την ανανεωμένη εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την περιφέρεια της Ευρωζώνης, με τις αποδόσεις τους να διαμορφώνονται πλέον στα προ κρίσης επίπεδα, ενώ τα ελληνικά ομόλογα αποτελούν τους απόλυτους πρωταγωνιστές, έχοντας ανταμείψει τους επενδυτές που τα εμπιστεύτηκαν με κέρδη άνω του 18% από τις αρχές της χρονιάς.
Οι εταιρείες της ευρωπεριφέρειας δανείζονται πλέον φθηνότερα απ’ ό,τι οι εταιρείες του πυρήνα
Η
Η δίψα των επενδυτών για αποδόσεις έχει φέρει τα πάνωκάτω στην Αγορά ομολόγων. Ξαφνικά οι εταιρείες των χωρών της περιφέρειας της Ευρώπης είναι πλέον σε θέση να δανείζονται φθηνότερα απ’ ό,τι οι εταιρείες του πυρήνα. Αυτή η αξιοσημείωτη στροφή αποτυπώνεται στα στοιχεία της J. P. Morgan Asset Management, τα οποία δείχνουν ότι τα ομόλογα υψηλής απόδοσης που εκδίδονται από ορισμένες εταιρείες στην περιφέρεια διαπραγματεύονται με χαμηλότερες αποδόσεις απ’ ό,τι παρόμοια ομόλογα, τα οποία εκδίδουν εταιρείες στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες. Η αναστροφή του κλίματος προς τα ομόλογα χαμηλού επενδυτικού βαθμού τα οποία εκδίδονται από εταιρείες από την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ελλάδα και την Ιρλανδία, είναι εντυπωσιακή. Λιγότερο από δύο χρόνια πριν, στο ύψος της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, αυτές οι εταιρείες πλήρωναν αποδόσεις τέσσερεις ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τις αντίστοιχες των εταιρειών του πυρήνα. Πολλοί παρατηρητές της Αγοράς δεν αναμένουν ότι αυτό θα συνεχιστεί, αλλά το γεγονός το ίδιο τονίζει την τεράστια όρεξη για τα ομόλογα της περιφέρειας, από τους επενδυτές υψηλής απόδοσης, που έχουν γίνει δύσπιστοι όσον αφορά στις αναδυόμενες Αγο-
13
ρές. «Η ευρωπεριφέρεια έχει ξαφνικά γίνει ένα σχετικά ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές που αναζητούν να μειώσουν την έκθεση στις αναδυόμενες Αγορές» τονίζει ο Chetan Μodi, αναλυτής της Moody’s. Η ευρωπαϊκή Αγορά ομολόγων υψηλής απόδοσης έχει ωφεληθεί επίσης από την επιθυμία των διαχειριστών κεφαλαίων των Η.Π.Α. για αναδιάρθρωση της έκθεσής τους σε εταιρείες της περιοχής, καθώς οι ανησυχίες σχετικά με την κρίση της Ευρωζώνης, έχουν υποχωρήσει. Η Bank of America Merrill Lynch αναφέρει ότι πρόσφατα οι εισροές σε ευρωπαϊκά assets υψηλής απόδοσης άγγιξαν τα 903 εκατ. δολάρια, σε σύγκριση με 517 εκατ. δολάρια στα investment grade ευρωπαϊκά assets. Η αύξηση των εκδόσεων έχει υποστηριχθεί και από τη σταθεροποίηση των πιστωτικών συνθηκών σε όλη την Ευρώπη, όπως τονίζει η Moody’s. Οι αρνητικές αξιολογήσεις των εταιρειών της περιφέρειας του ευρώ υποχώρησαν στο 22 στο τέλος του περασμένου έτους, από 63% κατά την έναρξη του 2013 Οι εκδόσεις εταιρικών ομολόγων υψηλής απόδοσης στην περιφέρεια διπλασιάστηκε πέρσι σε 24 δισ. δολάρια και αυξήθηκε στο 27% του συνόλου των εκδόσεων στην Ευρωπαϊκή Έ νωση, από 18% το 2012, σύμφωνα με τη Moody’s.
αποκλειστικo
Eurobank, Πειραιώς & Εθνική αναζητούν αγοραστή Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του "Ο&ΝΝ", ραγδαίες εξελίξεις έρχονται στην ασφαλιστική Αγορά. Της Δέσποινασ Καραγιαννοπούλου
T
Τον χορό των εξελίξεων, όπως φημολογείται, σέρνουν τρεις τραπεζικοί όμιλοι και συγκεκριμένα η Eurobank, η Εθνική και η Πειραιώς, οι οποίοι αναζητούν αγοραστές των
ασφαλιστικών θυγατρικών τους, που είναι αντίστοιχα η Eurolife, η Εθνική Ασφαλιστική και η Αγροτική Ασφαλιστική. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι τραπεζικοί όμιλοι συζητούν με πολυεθνικούς κολοσούς της Αγοράς, προ-
14
κειμένου να τους μεταβιβάσουν τις θυγατρικές τους κι έτσι να αποδεσμευτούν οι ίδιοι από την υποχρέωση που έχουν να διατηρούν πρόσθετο απόθεμα στα ταμεία τους για την κάλυψη των επισφαλειών.
| ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ |
εξέλιξη τη μείωση των εκπροσώπων του. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι εντός της προσεχούς διετίας, ο αριθμός των εταιρειών θα έχει μειωθεί περαιτέρω, στις 20 με 25 επιχειρήσεις, για να καταλήξει στις 10 πιο δυνατές, λίστα στην οποία, βεβαίως, θα υπερέχουν πολυεθνικές όπως οι Allianz, Ergo, Generali, AXA, Grupama κ.λπ.
Την ίδια στιγμή, έχουν φουντώσει οι φήμες που θέλουν ελληνικές εταιρείες να συζητούν μεταξύ τους τη σύσταση κοινοπρακτικού σχήματος, μέσα από το οποίο θα μπορούσαν να προκύψουν πολλαπλές συνέργειες, οικονομίες κλίμακος και το βασικότερο, ισχυρές αντιστάσεις απέναντι στην κρίση που πλήττει την Αγορά των ασφαλειών. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζουν παράγοντες της Αγοράς, έχουν ήδη καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δύο με τρεις εταιρείες. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το ζήτημα είναι να προσπεράσουν οι ελληνικές εταιρείες το βασικό τους «αγκάθι» στις συζητήσεις, που δεν είναι άλλο από το όνομα των εταιρειών τους, το οποίο και δεν επιθυμούν να σβήσει από την ασφαλιστική Αγορά. Εν τω μεταξύ, το τελευταίο διάστημα
Τα σενάρια των διαπραγματεύσεων και οι φήμες για δύο νέα λουκέτα
έχουν φουντώσει οι φήμες για δύο νέα λουκέτα ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς μετά από ελέγχους της Τράπεζας της Ελλάδος επιβεβαιώθηκε ότι οι συγκεκριμένες εταιρείες είναι «στο κόκκινο», με μηδενικά αποθεματικά. Το σίγουρο είναι, σημειώνουν πηγές της Αγοράς, ότι ο κλάδος των ασφαλιστικών εταιρειών έχει «γυρίσει σελίδα» στην ιστορία του, με βασικότερη
15
Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι η Αγορά των ασφαλειών έχει «αλλάξει σελίδα» στην ιστορία της, ως φυσική απόρροια του πλήγματος που έχει δεχτεί από την κρίση. Χαρακτηριστικά, σήμερα δραστηριοποιούνται στην Αγορά 67 εταιρείες, από 110 που ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Υπενθυμίζεται ότι από πέρσι μέχρι σήμερα έχουν βάλει λουκέτο η εταιρεία ΕVIMA GROUP ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (πρώην «ΠΡΩΤΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ»), η Διεθνής Έ νωση Ανώνυμη Ασφαλιστική εταιρεία και πιο πρόσφατα La Vie Aνώνυμη Ελληνική Ασφαλιστική εταιρεία Υγείας. Επίσης, το 2012 το σύνολο των ασφαλίστρων διαμορφώθηκε στα 4,4 δισ. ευρώ, από 4,9 δισ. ευρώ το 2011, 5,3 δισ. ευρώ το 2010 και 5,4 δισ. ευρώ το 2009. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Αγορά συνέχισε την καθοδική της πορεία και το 2013 ενώ εκτιμάται ότι το σύνολο των ασφαλίστρων έσπασε προς τα κάτω την βάση των 4 δισ. ευρώ.
τι αλλαζει
στις τράπεζες - Aυξήσεις κεφαλαίου σε τιμές χαμηλότερες από τις τιμές κτήσης του ΤΧΣ και με το... νόμο Πράσινο φως για να διενεργηθεί η αύξηση κεφαλαίου της Eurobank δίνει η κυβέρνηση μέσω του πολυνομοσχεδίου. Σύμφωνα με το προσχέδιο που έχει στη διάθεσή του το "Ο&ΝΝ" οι αυξήσεις κεφαλαίου δύνανται να πραγματοποιούνται με τιμές χαμηλότερες από τις τιμές κτήσης των τραπεζικών μετοχών από το ΤΧΣ ή χαμηλότερα από τις τρέχουσες τιμές.
Το Ταμείο δύναται να μειώνει την συμμετοχή του στα πιστωτικά ιδρύματα μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των πιστωτικών ιδρυμάτων, με παραίτηση από την άσκηση ή από τη διάθεση των δικαιωμάτων προτίμησης που του αναλογούν. Η τιμή διάθεσης των μετοχών από το Ταμείο και η ελάχιστη τιμή κάλυψης των μετοχών από τους ιδιώτες επενδυτές ορίζονται από το Γενικό Συμβούλιο του Ταμείου. Οι τιμές διάθεσης ή κάλυψης, δύνανται να είναι χαμηλότερες της τιμής κτήσης των μετοχών από το Ταμείο ή της τρέχουσας χρηματιστηριακής τιμής. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται και στις παραδοσιακές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του κ.ν. 2190/1920.
Σε περίπτωση που μετοχές του πιστωτικού ιδρύματος αναλαμβάνονται από συγκεκριμένο επενδυτή ή από ομάδα επενδυτών ή επέλθει μείωση της συμμετοχής του Ταμείου υπέρ συγκεκριμένου επενδυτή ή ομάδας επενδυτών: α) Το Ταμείο δύναται να προσκαλεί τους ενδιαφερόμενους επενδυτές να υποβάλουν προσφορές, καθορίζοντας στη σχετική πρόσκληση τη διαδικασία, τις προθεσμίες, το περιεχόμενο των προσφορών και τους λοιπούς όρους υποβολής αυτών, μεταξύ των οποίων και την παροχή από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας κρίνεται αυτό σκόπιμο, απόδειξης ύπαρξης κεφαλαίων και εγγυητικών επιστολών β) Το Ταμείο δύναται να συνάπτει συμφωνία μετόχων, εφόσον κρίνει αυτό σκόπιμο, στην οποία καθορίζονται οι σχέσεις μεταξύ Ταμείου και του επενδυτή ή της ομάδας επενδυτών. Στο πλαίσιο αυτό, δύναται να προβλέπεται
| τράπεζες |
η υποχρέωση των επενδυτών ή/και του Ταμείου να διατηρήσουν τη συμμετοχή τους για ορισμένο χρονικό διάστημα γ) Το Ταμείο δύναται να παρέχει δικαιώματα πρώτης προσφοράς και δικαίωμα πρώτης άρνησης σε επενδυτές που προσδιορίζονται σύμφωνα με τα αναφερόμενα κατωτέρω υπό στοιχείο δ) κριτήρια δ) Για την επιλογή του επενδυτή ή της ομάδας επενδυτών λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμώνται κριτήρια αξιολόγησης, όπως ιδίως η εμπειρία του επενδυτή στο αντικείμενο της επιχείρησης και στην αναδιάρθρωση πιστωτικών ιδρυμάτων, η φερεγγυότητα, η δυνατότητα ολοκλήρωσης της συναλλαγής και το προσφερόμενο τίμημα. Τα κριτήρια αξιολόγησης που εφαρμόζονται σε κάθε διαδικασία κοινοποιούνται στους υποψήφιους επενδυτές πριν την υποβολή δεσμευτικής προσφοράς εκ μέρους τους
Κούρεμα υβριδικών ή μετατροπή σε μετοχές
Επίσης, προβλέπεται η δυνατότητα bail-in (κούρεμα) τίτλων ομολόγων και άλλων τίτλων μειωμένης εξασφάλισης σε περίπτωση που η ανακεφαλαίωση της τράπεζας δεν επιτυγχάνεται με τα άλλα εθελοντικά μέτρα που προβλέπει το σχέδιο αναδιάθρωσης (αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, πώληση στοιχείων ενεργητικού, πράξεις διαχείριση παθητικού όπως η εθελοντική μετατροπή τίτλων μειωμένης εξασφάλισης σε ίδια κεφάλαια κ.α.). Επίσης, προβλέπεται η μετατροπή των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης σε μετοχές
Ε
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο τα εθελοντικά μέτρα ενίσχυσης κεφαλαίου τα οποία θα λαμβάνουν οι τράπεζες σε περίπτωση αναδιάρθρωσης είναι: α) μη διανομή κερδών β) αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του πιστωτικού ιδρύματος γ) πωλήσεις στοιχείων ενεργητικού και χαρτοφυλακίων ή κλάδων δραστηριότητας για την άντληση κεφαλαίων δ) πράξεις μεταβίβασης κινδύνου ή τιτλοποίησης χαρτοφυλακίων, 150 πράξεις διαχείρισης παθητικού, συμπεριλαμβανομένων εθελοντικών μετατροπών τίτλων υβριδικού κεφαλαίου και τίτλων μειωμένης εξασφάλισης σε τίτλους που προσμετρώνται στα ίδια κεφάλαια κατηγορίας 1 του πιστωτικού ιδρύματος, οι οποίες θα πρέπει να συμβάλλουν στη δημιουργία κεφαλαίων κατά 100 %, αν οι κεφαλαιακές ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν πλήρως
β) τη μείωση της ονομαστικής αξίας των προνομιούχων μετοχών και άλλων υποχρεώσεων που προσμετρώνται στα ίδια κεφάλαια κατηγορίας 1 και εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, λοιπών υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης μέχρι του σημείου όπου η καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος θα είναι ίση με μηδέν, ή γ) σε περίπτωση που η καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος είναι ανωτέρα του μηδενός, τη μετατροπή των προνομιούχων μετοχών και άλλων υποχρεώσεων που προσμετρώνται στα ίδια κεφάλαια κατηγορίας 1 και, εν εν συνεχεία, εφόσον είναι απαραίτητο, λοιπών υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης του πιστωτικού ιδρύματος, σε τίτλους κεφαλαίου που προσμετρώνται στα ίδια κεφάλαια της κατηγορίας ώστε να αποκατασταθεί το αναγκαίο επίπεδο του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας για τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως αυτό ορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδος
στ) καταγραφή των τίτλων ή υποχρεώσεων επί των οποίων δύναται να επιβληθούν τα υποχρεωτικά μέτρα του άρθρου 6α καθώς και τις διαδικασίες που θα πρέπει να εφαρμοστούν ώστε το πιστωτικό ίδρυμα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του άρθρου 6α
Το bail-in προβλέπει:
α) την απορρόφηση τυχόν ζημιών από τους μετόχους μέχρι του σημείου όπου η αρνητική καθαρή θέση του πιστωτικού ιδρύματος θα διαμορφωθεί σε μηδενική όπου είναι απαραίτητο, δια της μείωσης της ονομαστικής αξίας των μετοχών του πιστωτικού ιδρύματος, ύστερα από απόφαση του αρμοδίου οργάνου του πιστωτικού ιδρύματος
Η τιμή διάθεσης των μετοχών από το Ταμείο και η ελάχιστη τιμή κάλυψης των μετοχών από τους ιδιώτες επενδυτές ορίζονται από το Γενικό Συμβούλιο του Ταμείου
Tι ισχύει για τα υβριδικά
Κάτοχοι τίτλων κεφαλαίου, υβριδικού κεφαλαίου ή δικαιούχοι άλλων απαιτήσεων μειωμένης εξασφάλισης του πιστωτικού ιδρύματος, περιλαμβανομένων και αυτών υπέρ των οποίων έχουν, άμεσα ή έμμεσα, παρασχεθεί εγγυήσεις από το πιστωτικό ίδρυμα, που κατατάσσονται ως υποχρεώσεις μειωμένης εξασφάλισης του πιστωτικού ιδρύματος το οποίο υπόκειται στα μέτρα ανακεφαλαιοποίησης που προβλέπονται στο παρόν άρθρο, δε θα πρέπει, κατόπιν της εφαρμογής των μέτρων αυτών, να βρίσκονται σε δυσμενέστερη οικονομική θέση συγκριτικά με τη θέση στην οποία θα βρίσκονταν στην περίπτωση που το εν λόγω ίδρυμα τίθετο εναλλακτικά σε εκκαθάριση.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο: «Στην περίπτωση κατά την οποία η προηγούμενη αρχή δεν τηρηθεί, οι ανωτέρω κάτοχοι τίτλων κεφαλαίου ή δικαιούχοι άλλων υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης έχουν το δικαίωμα να αποζημιωθούν από το Δημόσιο, εφόσον αποδείξουν ότι η οφειλόμενη στην εφαρμογή των
υποχρεωτικών μέτρων ζημία τους είναι μεγαλύτερη από αυτή που θα είχαν υποστεί στην περίπτωση θέσης του πιστωτικού ιδρύματος σε εκκαθάριση. Σε κάθε περίπτωση, η αποζημίωση δεν μπορεί να υπερβεί τη διαφορά μεταξύ της αξίας των απαιτήσεων μετά την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου και της αξίας των απαιτήσεων σε περίπτωση
εκκαθάρισης, όπως η αξία αυτή προσδιορίζεται με βάση την παράγραφο 9 του παρόντος άρθρου. Διενεργείται αποτίμηση, η οποία προσδιορίζει τις απώλειες που θα υφίσταντο οι κάτοχοι των τίτλων. Κάθε μορφή δημόσιας οικονομικής ενίσχυσης προς το πιστωτικό ίδρυμα δεν θα λαμβάνεται υπόψη για τους σκοπούς της εν λόγω αποτίμησης. Η αποτίμηση αυτή πραγματοποιείται μετά την εφαρμογή των μέτρων της παραγράφου 2 από ανεξάρτητο εκτιμητή που ορίζεται από τον Υπουργό Οικονομικών προκειμένου να εκτιμήσει κατά πόσο οι κάτοχοι τίτλων κεφαλαίου, υβριδικού κεφαλαίου και εκδοθέντος χρέους μειωμένης εξασφάλισης του πιστωτικού ιδρύματος θα βρίσκονταν σε ευμενέστερη οικονομική θέση στην περίπτωση που το εν λόγω ίδρυμα είχε τεθεί σε εκκαθάριση αμέσως πριν από την εφαρμογή της ανωτέρω Απόφασης».
οδηγός πόλης & καλής ζωής
Μπες στο... παιχνίδι και κέρδισε δωρεάν προσκλήσεις για Θέατρα, Συναυλίες, Σινεμά, Φεστιβάλ, Νυχτερινά Κέντρα, Εστιατόρια, Ταξίδια και πολλά άλλα!
U YO art - culture - urban life Κριτικές ταινιών και παραστάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις, showbiz news και το πιο ενημερωτικό ευρετήριο διασκέδασης για την Αθήνα! www.monopoli.gr
20
| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |
ΟΟΣΑ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
οι 50 αλλαγές
που φέρνει στην αγορά το
πολυνομοσχέδιο τησ εργαλειοθήκησ
του ΟΟΣΑ Όλες οι μετατροπές στα φαρμακεία, καύσιμα, τουρισμό, απορρυπαντικα, περιπτερα, κυλικεια, γάλα, ελαιόλαδο
Στο πολυνομοσχέδιο περιλαμβάνονται τρία άρθρα: 1. Η εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και το κοινωνικό μέρισμα 2. Οι φορολογικές ρυθμίσεις 3. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών
«Έχουμε αξιοποιήσει τη συντριπτική πλειονότητα των προτάσεων του ΟΟΣΑ. Συγκεκριμένα υιοθετήσαμε το 82% περίπου των προτάσεων –όπως είχαμε πει εξαρχής– ενώ ένα 8% αφορά σε αλλαγές που έγιναν με βάση τις κυβερνητικές αποφάσεις (π.χ. γάλα και φάρμακα). Ένα 5% των προτάσεων, επίσης, θα εξετασθεί στο γενικότερο πλαίσιο των εισφορών υπέρ τρίτων που το χειρίζεται το υπουργείο Οικονομικών και θα εξετασθεί μέχρι το τέλος του έτους» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου, το βράδυ της Πέμπτης, ο υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, κ. Κ. Χατζηδάκης, παρουσιάζοντας τις ρυθμίσεις του νομο-
21
σχεδίου. «Είναι αδιανόητο για λόγους προστασίας κάποιας επαγγελματικής ομάδας, να κρατάμε χαμηλά τον ανταγωνισμό και να αφήνουμε ψηλά τις τιμές» υπογράμμισε ακόμη ο υπουργός. Σε θέμα αιχμής όλο το προηγούμενο διάστημα αναδείχθηκε το γάλα, για το οποίο επήλθε τελικά συμβιβασμός μετά από συνεννόηση του υπουργού Ανάπτυξης με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης. Όπως ο Κωστής Χατζηδάκης, η συμφωνία περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες: το γάλα ημέρας, που θα έχει διάρκεια ζωής δύο 24ωρα το γάλα απλής παστερίωσης στο οποίο δεν τίθεται χρονικός περιορισμός για τη λήξη του σε πέντε ημέρες, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά διευρύνονται τα περιθώρια ανάλογα με τον τρόπο παστερίωσης της κάθε εταιρείας και τέλος το μακράς διαρκείας. Σύμφωνα με τον υπουργό, τα μέτρα θα ρίξουν τις τιμές ενώ παράλληλα θα προστατεύεται η ελληνική παραγωγή με το ελληνικό σήμα που θα φέρει το ελληνικό γάλα. Παράλληλα ανακοίνωσε ότι δεν θα απαλειφθεί η ονομασία «φρέσκο» από τις συσκευασίες γάλακτος. Ερωτηθείς για το πώς κατάφερε να πείσει για τα μέτρα την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, είπε ότι «απάντησε η τεχνολογία και η επιστήμη» και δεν έχει σημασία ποιες θέσεις διατυπώνονταν έως τώρα, αλλά το ότι επετεύχθη η σύγκλιση των απόψεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μάξιμος Χαρακόπουλος, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στο «αντάρτικο του γάλακτος», μετά την ενημέρωση των βουλευτών της Ν.Δ. από τον Κωστή Χατζηδάκη, δήλωσε ότι θα ψηφίσει τη ρύθμιση και θα δούμε πώς θα προχωρήσει στο επόμενο διάστημα, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά. Νωρίτερα οι κύριοι Μωραΐτης και Κασσής από το Πα.Σο.Κ. ήραν τις ενστάσεις τους. Την Παρασκευή συνεδρίασε και η κοινοβουλευτική ομάδα του Πα.Σο.Κ.
Οι 50 αλλαγές στην Αγορά | ΦΑΡΜΑΚΑ-ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ | 1. Καταργούνται οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ φαρμακείων, ενώ διατηρούνται τα πληθυσμιακά κριτήρια. | 2. Καταργείται το ελάχιστο ποσοστό 50% που έπρεπε να κατέχει ο αδειούχος φαρμακοποιός στην κοινή εταιρεία με άλλο φαρμακείο ή φαρμακαποθήκη. Τα ποσοστά συμμετοχής σε εταιρείες φαρμακείων ή φαρμακαποθηκών θα καθορίζονται στο εξής ελεύθερα. | 3. Επιτρέπεται σε φαρμακοποιούς να ιδρύουν ή να διευθύνουν περισσότερα του ενός φαρμακεία. | 4. Αίρεται η απαγόρευση της συστέγασης φαρμακείων ή φαρμακοποιών με άλλα καταστήματα. | 5. Καταργείται το ελάχιστο εμβαδόν φαρμακαποθήκης και του χώρου εξυπηρέτησης του κοινού (φαρμακοπωλείο) σε περιπτώσεις συστέγασης φαρμακείων. | 6. Απελευθερώνονται προς τα κάτω οι τιμές των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (Μη Συ.Φα.), με κατάργηση του εγγυημένου περιθωρίου κέρδους των φαρμακείων. Οι ανώτατες τιμές των Μη Συ.Φα. διατηρούνται στα σημερινά επίπεδα και ύστερα από τρίμηνο θα γίνει αποτίμηση της κατάστασης που θα διαμορφωθεί στην Αγορά. Τα νέα Μη Συ.Φα. που θα τεθούν σε κυκλοφορία στο εξής, θα διατίθενται σε ίδιες ή χαμηλότε-
ρες τιμές εφόσον υπάρχουν ήδη κυκλοφορούντα με όμοιες δραστικές ουσίες, περιεκτικότητες και φαρμακοτεχνικές μορφές. Για όσα δεν υπάρχουν όμοιες δραστικές ουσίες, η τιμολόγηση θα γίνεται με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων χωρών-μελών της Ε.Ε. | 7. Απελευθερώνεται το ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων για τις έξι ημέρες της εβδομάδας (εκτός Κυριακής), με πρόνοια φυσικά να παραμείνει ο θεσμός των εφημεριών. Ως προς την απελευθέρωση του ωραρίου, οι φαρμακοποιοί θα έχουν δύο επιλογές: προκειμένου να περιλαμβάνεται ένα φαρμακείο στον κατάλογο των εφημερευόντων, το διευρυμένο ωράριο θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τις ώρες της εφημερίας και θα πρέπει επίσης να γνωστοποιείται εκ των προτέρων και να τηρείται υποχρεωτικά. Εξυπακούεται ότι τα φαρμακεία θα μπορούν να λειτουργούν επιπλέον ώρες, πέρα από το ωράριο της εφημερίας. Η δεύτερη επιλογή είναι, τα φαρμακεία να λειτουργούν όσες ώρες επιλέγει ο φαρμακοποιός, χωρίς περαιτέρω δεσμεύσεις. Στην περίπτωση αυτή δεν θα περιλαμβάνονται στη λίστα των εφημερευόντων. | 8. Προβλέπεται ρητά ότι βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής μπορούν να πωλούνται και εξ αποστάσεως (μέσω internet). | 9. Ως Μη Συ.Φα. θα χαρακτηρίζονται στο εξής τα φάρμακα που κυκλοφορούν σε τρεις χώρες-μέλη της Ε.Ε. ως τέτοια (αντί για πέντε).
| ΚΑΥΣΙΜΑ | 10. Καταργείται σειρά ρυθμίσεων που περιορίζουν τον ανταγωνισμό. Μεταξύ άλλων: επιτρέπεται σε Προμηθευτικούς Συνεταιρισμούς και Κοινοπραξίες να διαθέτουν αποθηκευτικούς χώρους, καταργούνται οι περιορισμοί στη διακίνηση πετρελαίου θέρμανσης από πωλητές χωρίς αποθηκευτικούς χώρους, κατοχυρώνεται δικαίωμα των πρατηριούχων να κάνουν εισαγωγές καυσίμων,
22
αίρεται η απαγόρευση πώλησης πετρελαίου θέρμανσης από πρατήρια των εθνικών οδών. Προϋπόθεση σε κάθε περίπτωση είναι στις εγκαταστάσεις διακίνησης των καυσίμων να λειτουργεί σύστημα ελέγχου εισροών-εκροών. | 11. Καταργείται η υποχρέωση των πρατηρίων χωρίς αποκλειστική σύμβαση συνεργασίας με εταιρεία εμπορίας να αναρτούν την πινακίδα «Α.Π.Ανεξάρτητο Πρατήριο».
| ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ-ΚΥΛΙΚΕΙΑ -ΚΑΠΝΟΣ | 12. Αποσαφηνίζεται το καθεστώς χορήγησης αδειών εκμετάλλευσης περιπτέρων και κυλικείων. Παραμένει ο περιορισμός που προβλέπει ότι το 30% των θέσεων περιπτέρων παραχωρούνται ύστερα από κλήρωση σε άτομα με ειδικές ανάγκες και πολύτεκνους, με εισοδηματικά κριτήρια. Αποσαφηνίζεται το καθεστώς διάθεσης προϊόντων καπνού με την επιφύλαξη των διατάξεων που αφορούν στην προστασία της δημόσιας υγείας (απαγόρευση πώλησης σε ανήλικους, απαγόρευση διαφήμισης, απαγόρευση καπνίσματος σε συγκεκριμένους χώρους, κ.λπ.)
| ΒΙΒΛΙΑ | 13. Απελευθερώνονται οι τιμές των βιβλίων, με εξαίρεση τα λογοτεχνικά βιβλία, για τα οποία διατηρείται η ενιαία τιμή μόνο για την πρώτη έκδοση και με ανώτατο χρονικό όριο τα δύο χρόνια. Το καθεστώς της ενιαίας τιμής σημαίνει ότι οι λιανέμποροι δεν μπορούν να κάνουν έκπτωση πάνω από 10% επί της τιμής που ορίζει ο εκδότης. Για τις λοιπές κατηγορίες βιβλίων και για τις επόμενες εκδόσεις των λογοτεχνικών, οι τιμές απελευθερώνονται. Στα λογοτεχνικά έργα σύμφωνα με το άρθρο 33 του Ν.2121/1993 περιλαμβάνονται: διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα, ποιήματα, δοκίμια, κριτικά δοκίμια, θεατρικά έργα, ταξιδιωτικά έργα, βιογραφίες. Στην έννοια του βιβλίου περιλαμβά-
| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |
νονται τα CD, DVD που αναπαράγουν το περιεχόμενο συγκεκριμένου βιβλίου καθώς και τα ηλεκτρονικά βιβλία (e-books). 14. Παρέχεται η δυνατότητα διοργάνωσης περισσότερων εκθέσεων βιβλίων.
| ΚΥΡΙΑΚΕΣ | 15. Εφαρμόζεται πιλοτικά, για έναν χρόνο σε τρεις τουριστικές περιοχές, η προαιρετική λειτουργία των καταστημάτων όλες τις Κυριακές του έτους. Οι περιοχές θα καθοριστούν ύστερα από διαβούλευση με τοπικούς και συλλογικούς φορείς.
| ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ-ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ | 16. Θεσπίζεται Κώδικας Δεοντολογίας για την προστασία του καταναλωτή κατά τις προσφορές και εκπτώσεις. Ο Κώδικας θα ρυθμίζει, μεταξύ άλλων, τον τρόπο αναγραφής των τιμών κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων, τις χρονικές περιόδους των προσφορών κ.ά. Δεν αλλάζουν οι τακτικές και ενδιάμεσες εκπτωτικές περίοδοι που θεσπίστηκαν με τον Ν.4177/2013 (από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιανουαρίου μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και από τη δεύτερη Δευτέρα του Ιουλίου μέχρι το τέλος Αυγούστου οι τακτικές, το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου και το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου οι ενδιάμεσες). | 17. Καταργείται η απαγόρευση διενέργειας εκπτώσεων στα καταστήματα stock και outlet. | 18. Καταργείται ο περιορισμός στην περίπτωση διενέργειας προωθητικών ενεργειών, σύμφωνα με τον οποίο η αξία του προϊόντος που δίδεται ως δώρο πρέπει να είναι μικρότερη της αξίας του κύριου προϊόντος.
| ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ | 19. Καταργούνται τα τέλη γνωστοποίησης της χημικής σύνθεσης των απορρυπαντικών στο Γενικό Χημείο του Κράτους ενώ η υποχρεωτική γνω-
στοποίηση της χημικής σύνθεσης των προϊόντων αντικαθίσταται από απλό ενημερωτικό μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου χωρίς υποχρέωση αναγραφής του αριθμού καταχώρισης. Έ τσι μειώνεται το κόστος και καταργούνται περιττά διοικητικά εμπόδια, τόσο για την εγχώρια παραγωγή όσο και για τις εισαγωγές προϊόντων, με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη συγκράτηση των τιμών καταναλωτή.
| ΑΝΩΤΑΤΕΣ ΤΙΜΕΣ | 20. Αποσαφηνίζεται ότι οι ανώτατες τιμές πώλησης για προϊόντα (νερό, τοστ, καφές, τσάι) που προβλέπονται στην Υπουργική Απόφαση για τους κανόνες ΔΙΕΠΠΥ ισχύουν περιοριστικά στους χώρους που προβλέπει η ίδια απόφαση (αεροδρόμια, πλοία, γήπεδα, αρχαιολογικοί χώροι, κ.λπ.), για την αποφυγή παρεξηγήσεων.
- Αίρεται ο νομικός περιορισμός ανώτατης διάρκειας συντήρησης γάλακτος χαμηλής παστερίωσης, - Απελευθερώνεται το ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων για τις έξι ημέρες της εβδομάδας (εκτός Κυριακής) -Περιορίζεται η εκμίσθωση επιβατηγών οχημάτων ιδιωτικής χρήσης
| ΨΩΜΙ | 21. Ορίζεται ρητά ότι το ψωμί και τα αρτοσκευάσματα θα ζυγίζονται υποχρεωτικά ενώπιον του καταναλωτή σε όλα τα σημεία πώλησης. | 22. Καταργούνται οι προκαθορισμένες ποσότητες και το προκαθορισμένο βάρος πώλησης άρτου και αρτοσκευασμάτων. Στις πινακίδες θα αναγράφεται η τιμή ανά κιλό και συμπληρωματικά, στα προϊόντα που πωλούνται συνήθως με το κομμάτι (π.χ. κουλούρια τύπου Θεσσαλονίκης), και η τιμή ανά τεμάχιο. | 23. Επιτρέπεται η πώληση ψωμιού από όλα τα καταστήματα τροφίμων και ποτών, εφόσον εφοδιαστούν με άδεια πρατηρίου και με την επιφύλαξη τήρησης των υγειονομικών διατάξεων και των διατάξεων σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών. Εξαιρούνται κρεοπωλεία, πτηνοπωλεία, ιχθυοπωλεία και περίπτερα, στα οποία δεν μπορεί να πωλείται ψωμί. | 24. Καταργείται η υποχρέωση των αρτοποιείων να τηρούν αποθέματα αλεύ-
23
ρων, καυσίμων και αλατιού για την παραγωγή ψωμιού τριών ημερών το Καλοκαίρι και μίας εβδομάδας τις υπόλοιπες εποχές. | 25. Καταργείται η εισφορά που επιβάλλεται σε κάθε αγορά αλεύρου υπέρ του ταμείου επικουρικής ασφάλισης αρτοποιών. | 26. Καταργείται η αναχρονιστική διάταξη περί ελάχιστης δυναμικότητας παραγωγής για τους αρτοποιούς της πρωτεύουσας. | 27. Προβλέπεται η έκδοση σύγχρονου κώδικα καλών πρακτικών για τρόφιμαποτά με κοινή απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του υπουργού Οικονομικών, μετά από διαβούλευση με τους φορείς της Αγοράς. Στόχος είναι ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας, η ανάδειξη των παραδοσιακών ελληνικών προϊόντων και η προστασία του καταναλωτή.
αποκλειστικά για κατανάλωση σε εστιατόρια, ξενοδοχεία, καντίνες ή άλλες παρόμοιες εγκαταστάσεις.
χύδην τσιμέντου από χώρες της Ε.Ε. μέσω των Κέντρων Διανομής, υπό προϋποθέσεις και εφόσον διασφαλίζεται ο έλεγχος της ποιότητας του προϊόντος. | 34. Αίρονται οι προϋποθέσεις περί ελάχιστου εταιρικού κεφαλαίου (500.000 ευρώ) και περί ελάχιστου όγκου των αποθηκευτικών χώρων (2.000 κυβικά μέτρα) που απαιτείται να έχουν οι κάτοχοι Άδειας Εμπορίας Ασφάλτου. | 35. Ευθυγραμμίζεται η διάρκεια της άδειας λειτουργίας των μηχανημάτων κατεργασίας των αδρανών υλικών με τη διάρκεια της άδειας εκμετάλλευσης του λατομείου. | 36. Περιορίζονται μια σειρά από διοικητικά βάρη, όπως η υποχρέωση υποβολής στοιχείων για τιμές, εξαγωγές, κ.λπ. από τα λατομεία. | 37. Θεσπίζονται αντικειμενικά κριτήρια για τον υπολογισμό των αναλογικών μισθωμάτων σε λατομεία αδρανών υλικών, καταργώντας το μέχρι σήμερα ασαφές καθεστώς. | 38. Καταργείται η επιβάρυνση 2% επί της τιμής πώλησης τσιμέντου υπέρ του Ταμείου Επικουρικής Ασφαλίσεως Προσωπικού Εταιρειών Τσιμέντων.
ελάχιστο όριο κυβισμού των αυτοκινήτων που είναι 1.500 κ.εκ. και μειώνεται η ελάχιστη διάρκεια μίσθωσης, από 12 ώρες που είναι σήμερα σε 6 ώρες. | 42. Εξομοιώνονται παλαιοί και νέοι επαγγελματίες ως προς τη δυνατότητα απόκτησης τουριστικών λεωφορείων, καινούργιων ή μεταχειρισμένων. | 43. Καταργείται η υποχρέωση γνωστοποίησης, θεώρησης και έγκρισης τιμών από τις τουριστικές επιχειρήσεις προς τον Ε.Ο.Τ. και το Ξ.Ε.Ε. καθώς οι ρυθμίσεις αυτές περιορίζουν τον ανταγωνισμό. | 44. Αίρεται ο περιορισμός ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής σε αλιευτικούς λιμένες ή καταφύγια, εφόσον σε απόσταση μικρότερη των 5 ναυτικών μιλίων λειτουργεί τουριστικός λιμένας σκαφών αναψυχής, διευκολύνοντας τον θαλάσσιο τουρισμό. | 45. Εξισώνονται όλες οι τουριστικές εγκαταστάσεις, παλιές και νέες, ως προς τις προϋποθέσεις διάθεσης υγρών αποβλήτων. Για την ομαλή μετάβαση των υφιστάμενων επιχειρήσεων στο νέο καθεστώς παρέχεται μεταβατική περίοδος 18 μηνών. | 46. Επεκτείνεται η δυνατότητα διαδικτυακών τουριστικών γραφείων να παρέχουν όσες υπηρεσίες παρέχουν τα τουριστικά γραφεία με φυσική παρουσία. | 47. Εξομοιώνονται παλιές και νέες εγκαταστάσεις ως προς τους όρους δόμησης που εφαρμόζονται σε περίπτωση επέκτασης.
| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
| Γενικές ρυθμίσεις
| 39. Καταργούνται περιορισμοί (χιλιομετρικές αποστάσεις, δυναμικότητα κλινών κ.ά.) για ίδρυση ξενοδοχείων, κέντρων αθλητικού και προπονητικού τουρισμού, κέντρων θαλασσοθεραπείας, συνεδριακών κέντρων, χιονοδρομικών κέντρων. | 40. Καταργείται η έγκριση καταλληλότητας του Ε.Ο.Τ. για το οικόπεδο ή γήπεδο τουριστικής εγκατάστασης. | 41. Αίρονται περιορισμοί ως προς την εκμίσθωση επιβατηγών ιδιωτικής χρήσης: Συγκεκριμένα, καταργείται το
| 48. Αίρονται εμπόδια για τη συγχώνευση και τον διαχωρισμό εγκαταστάσεων. | 49. Ορίζεται ρητά η δυνατότητα ταυτόχρονης μεταφοράς με Φορτηγό Ιδιωτικής Χρήσης ευπαθών και μη ευπαθών προϊόντων, με την προϋπόθεση ύπαρξης ειδικών διαχωριστικών για τη στεγανοποίηση του ενός διαμερίσματος από το άλλο. | 50. Καταργείται η υποχρέωση ύπαρξης χώρου στάθμευσης για τις εταιρείες φορτηγών Δ.Χ., παλιές και νέες.
| ΔΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ | 33. Αίρεται η υποχρέωση διακίνησης
| ΓΑΛΑ | 28. Το γάλα θα διακρίνεται πλέον σε «παστεριωμένο γάλα» και σε «γάλα υψηλής θερμικής επεξεργασίας». | 29. Αίρεται ο νομικός περιορισμός της ανώτατης διάρκειας συντήρησης του γάλακτος χαμηλής παστερίωσης και ορίζεται ότι η διάρκεια συντήρησης τόσο για το παστεριωμένο όσο και για το γάλα υψηλής παστερίωσης θα καθορίζεται με βάση τη μέθοδο παστερίωσης σε κάθε βιομηχανία, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη. | 30. Στη συσκευασία κάθε προϊόντος θα πρέπει να αναγράφονται η ημερομηνία παστερίωσης, η ημερομηνία λήξης καθώς και η διάρκεια ζωής. Π.χ. «γάλα 5 ημερών», «γάλα 7 ημερών» κ.λπ. | 31. Θεσπίζεται νέα κατηγορία γάλακτος, το «γάλα ημέρας» που συσκευάζεται σε διάστημα 24 ωρών από την άμελξη και η διάρκεια συντήρησής του δεν υπερβαίνει τις δύο ημέρες από την ημερομηνία παστερίωσης.
| ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ | 32. Επιτρέπεται για λόγους οικονομίας κλίμακος η διακίνηση ελαιολάδου σε συσκευασίες 10, 20, 25 και 50 λίτρων
24
ΟΜΙΛΟΣ Mυτιληναίος:
Νέα ιστορικά υψηλά
για τον ισχυρό παίκτη της βιομηχανίας Σημαντική βελτίωση του πιστωτικού προφίλ (creditprofile). Μείωση καθαρού δανεισμού από 724,8 εκατ. ευρώ σε 509,7 εκατ. ευρώ. Αύξηση κατά 35% εμφάνισε η λειτουργική κερδοφορία του ομίλου Μυτιληναίου το 2013, ενώ και στις αρχές του 2014 ο όμιλος καταγράφει ρεκόρ αύξησης στα EBITDA του. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος κατέγραψε το 2013 ενοποιημένο κύκλο εργασιών 1.403 εκατ. ευρώ, έναντι των 454 εκατ. ευρώ το 2012. Αύξηση της τάξης του 35% σημείωσαν τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) που ανήλθαν σε 231,9 εκατ. ευρώ από 171,2 εκατ.
A
ευρώ το 2012, κατά την πρώτη χρονιά στην οποία καταγράφηκε πλήρης λειτουργία του συνόλου του ενεργειακού χαρτοφυλακίου. Τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν σε 22,5 εκατ. ευρώ έναντι 19,1 εκατ. ευρώ στο προηγούμενο έτος. Σημειώνεται ότι στα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) το 2013 καταγράφεται και μη επαναλαμβανόμενο έσοδο προηγούμενων χρήσεων ποσού 29 εκατ. ευρώ ως συνέπεια της απόφασης της Μόνιμης Διαιτησίας για την προμήθεια της ηλεκτρικής
26
ενέργειας της θυγατρικής της εταιρείας «ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ Α.Ε.» από τη Δ.Ε.Η., με αναδρομική ισχύ από 1.7.2010, ενώ στα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) το 2012 υπήρχε αντίστοιχο μη επαναλαμβανόμενο έσοδο ποσού 10 εκατ. ευρώ. Επίσης, στα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων καταγράφεται μη επιλαμβανόμενη ζημία 13,3 εκατ. ευρώ, που προκύπτει από τη διαγραφή της συμμετοχής στην ΕΛΒΟ. Δεν συμπεριλαμβάνονται επίσης: α) το όφελος από την αναδρομική ισχύ της συμφωνίας Gazprom-ΔΕΠΑ, β) μέτρα αναδρομικής
| ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ |
ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους που έχουν ήδη ανακοινωθεί. Μετά από μία περίοδο παρατεταμένης ύφεσης για την ελληνική Οικονομία, ο Όμιλος στις αρχές του 2014 παρουσιάζει ιστορικά υψηλή λειτουργική κερδοφορία, ισόρροπη συνεισφορά των κύριων τομέων δραστηριοποίησης και συνεχίζει να ενισχύει την παρουσία του στις διεθνείς Αγορές. Παράλληλα, η ραγδαία αποκλιμάκωση του καθαρού δανεισμού και η βελτίωση του πιστωτικού του προφίλ, που επετεύχθη μέσω της μείωσης του καθαρού δανεισμού από 725 εκατ. ευρώ σε 510 εκατ. ευρώ και της μετατροπής του συνόλου σχεδόν του βραχυπρόθεσμου δανεισμού σε μακροπρόθεσμο (για 3 συν 2 έτη), διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη του Ομίλου.
M
Ο Τομέας Έ ργων EPC κατέγραψε την ισχυρότερη επίδοση και το 2013 , καθώς ο κύκλος εργασιών της θυγατρικής ΜΕΤΚΑ διαμορφώθηκε στα 606,5 εκατ. ευρώ, με το 89,8% να προέρχεται από έργα εκτός Ελ-
λάδος, έναντι 547,5 εκατ. ευρώ το 2012. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 101,9 εκατ. ευρώ από 92,7 εκατ. ευρώ το 2012.
τρέψουν το ενεργειακό κόστος και η φορολογική μεταχείριση της παραγωγής στην Ελλάδα και βέβαια η πορεία των τιμών του αλουμινίου, διεθνώς.
Η ΜΕΤΚΑ το 2013 κατέγραψε ισχυρά αποτελέσματα, καθώς η διεθνοποίηση των δραστηριοτήτων της βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Συγκεκριμένα, το 2013 ολοκλήρωσε με επιτυχία 6 μεγάλα έργα συνολικής ισχύος άνω των 2.500 MW, ενώ υπέγραψε συμβόλαια ανάληψης 4 νέων μεγάλων έργων σε διάφορες χώρες. Στο επόμενο διάστημα, η εταιρεία θα επιδιώξει την περαιτέρω ενδυνάμωση της στις Αγορές όπου ήδη δραστηριοποιείται, αλλά και τη διείσδυση της σε νέες Αγορές, με αυξημένες ενεργειακές ανάγκες, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Αφρικής. Παράλληλα, η σταθεροποίηση της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση και ανάληψη νέων έργων, αξιοποιώντας την εμπειρία και την υψηλή τεχνογνωσία που έχει αναπτύξει η εταιρεία στις διεθνείς δραστηριότητές της.
Ο Τομέας Ενέργειας ενίσχυσε σημαντικά τα μεγέθη του Ομίλου το 2013. Ειδικότερα, ο κύκλος εργασιών του Τομέα ανήλθε σε 369,1 εκατ. ευρώ από 446,1 εκατ. ευρώ το 2012, παρουσιάζοντας μείωση 17%, ως συνέπεια των αλλαγών στη λειτουργία της Αγοράς και της μειωμένης ζήτησης λόγω της συνεχιζόμενης ύφεσης. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) παρουσίασαν αύξηση σε 89,1 εκατ. ευρώ έναντι 65,1 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με το 2012 και αντιστοιχούν στο 38,4% των συνολικών κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου. Ο Όμιλος, έχοντας πλέον ολοκληρώσει το μεγαλύτερο επενδυτικό πρόγραμμα του ιδιωτικού τομέα στον χώρο της ενέργειας, ύψους 1 δισ. ευρώ, λειτουργεί τις πιο σύγχρονες και αποδοτικές μονάδες ηλεκτρο-
Ο Τομέας Μεταλλουργίας & Μεταλλείων του Ομίλου και το 2013 αντιμετώπισε ισχυρές προκλήσεις, καθώς επηρεάστηκε από τις αδύναμες διεθνείς τιμές αλουμινίου στο LME, την ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου Η.Π.Α., το υψηλό ενεργειακό κόστος αλλά και τις ισχυρότατες φορολογικές πιέσεις. Ο κύκλος εργασιών του Τομέα διαμορφώθηκε στα 435,9 εκατ. ευρώ, από 506,0 εκατ. ευρώ το 2012, ενώ τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 48,2 εκατ. ευρώ, έναντι 29,0 εκατ. ευρώ στο προηγούμενο έτος, παρουσιάζοντας αύξηση λόγω της απόφασης της Μόνιμης Διαιτησίας για την προμήθεια της ηλεκτρικής ενέργειας από τη Δ.Ε.Η. Στα τέλη του 2013, η ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ολοκλήρωσε το διετές δραστικό πρόγραμμα περιορισμού του κόστους «ΜΕΛΛΟΝ» και θεωρείται πλέον το πιο αποδοτικό καθετοποιημένο συγκρότημα βωξίτη, αλουμίνας, αλουμινίου της Ευρώπης, με θετικότατες προοπτικές, εάν το επι-
27
Αύξηση 35% στα EBITDA, με ρεκόρ λειτουργικών κερδών
παραγωγής και είναι στρατηγικά τοποθετημένος, ώστε να ωφεληθεί τα μέγιστα από τη σταδιακή μετάβαση σε πιο ανταγωνιστικά μοντέλα Αγοράς, ενώ προσβλέπει στις εξελίξεις που με βάση το ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας επιταχύνουν την απελευθέρωση της Αγοράς ηλεκτρισμού. Στο μεταξύ, σύμφωνα με τη Beta Χρηματιστηριακή, η επιστροφή που θα λάβει ο όμιλος στο πλαίσιο της συμφωνίας ΔΕΠΑ-Gazprom υπολογίζεται στα 20 με 25 εκατ. ευρώ, τα οποία θα περάσουν στη φετινή χρήση. Ο Όμιλος θα παραμείνει προσηλωμένος στη δημιουργία θετικών ταμειακών ροών και στον αυστηρό έλεγχο του κόστους, ενισχύοντας περαιτέρω το εξωστρεφές του προφίλ.
Eλληνικά προϊόντα στην Kρουαζιέρα – Πώς ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, κ. Κορκίδης προχωρά την έμπνευση του εφοπλιστή Π. Τσάκου – Βελτίωση στην εξωστρέφεια της πρωτογενούς και δευτερογενούς ελληνικής παραγωγής, με «εξαγωγές» ελληνικών προϊόντων, μέσω τροφοδοσιών κρουαζιερόπλοιων και ποντοπόρων.
28
Ω
Ως εκ τούτου, το Ε.Β.Ε.Π., σε συνεργασία με την εταιρεία FORUM S.A., διοργάνωσαν με ιδιαίτερη επιτυχία, το Σάββατο, 15 Μαρτίου 2014, την ημερίδα “Greek Cuisine on Board”, στο πλαίσιο της έκθεσης Foodexpo. Η εκδήλωση, στην οποία απέστειλε χαιρετισμό η Υπουργός Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, έχαιρε της υποστήριξης του Πανελληνίου Συλλόγου Εφοδιαστών Πλοίων και Εξαγωγέων, του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, της Έ νωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, της Έ νωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας
| επιχειρησεισ |
Μεσαίων Αποστάσεων και της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδας. Στον εναρκτήριο λόγο του, ο Πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, κ. Β. Κορκίδης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε: «Το Ε.Β.Ε.Π., δρώντας πάντα με γνώμονα την ενίσχυση του Ελληνικού Εμπορίου, προβάλλει την εξωστρέφειά του, ως κρίσιμο μοχλό ανάπτυξης της εθνικής Οικονομίας. Κατ’ επέκταση, δεν μπορούσε να μείνει αδιάφορο στην πενιχρή εκμετάλλευση, μέχρι σήμερα, τεράστιων Αγορών με εξαιρετικές προοπτικές, όπως είναι η τροφοδοσία των κρουαζιερόπλοιων που επισκέπτονται την Ελλάδα, αλλά και αυτή των ελληνόκτητων ποντοπόρων πλοίων. Ήταν η πρώτη φορά που επιχειρήθηκε η διεξαγωγή ημερίδας, θέτοντας τις βάσεις για την προώθηση την ελληνικών προϊόντων στα εστιατόρια και τα καταστήματα των κρουαζιερόπλοιων, αλλά και των εμπορικών πλοίων. Η ημερίδα αυτή αποτέλεσε το εναρκτήριο λάκτισμα μιας συνολικής και συνδυαστικής προσέγγισης του Ε.Β.Ε.Π. για την ανάπτυξη της Κρουαζιέρας αλλά και των ωφελειών της στη χώρα, που θα συνεχιστεί αρχής γενομένης από τα προσεχή «Ποσειδώνια 2014», όπου εξασφαλίστηκε περίπτερο για να προβάλουν τα προϊόντα τους όλα τα νησιωτικά επιμελητήρια της Ελλάδας. Στόχος μας είναι, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την ανακήρυξη του Πειραιά ως Ναυτιλιακής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, τον Μάιο του 2015, να μετρήσουμε τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της εν λόγω πρωτοβουλίας». Στη συνέχεια, ο εκπρόσωπος του Ο.Λ.Π., κ. Νεκτάριος Δεμενόπουλος, παρουσίασε το μέγεθος της επισκεψιμότητας των κρουαζιερόπλοιων στον Πειραιά, τις αυξητικές προοπτικές που παρουσιάζονται, αλλά και τις επενδύ-
Η Ημερίδα “Greek Cuisine on Board” 'εβαλε στόχο τα εστιατόρια και τα καταστήματα των κρουαζιερόπλοιων, αλλά και των ελληνόκτητων εμπορικών πλοίων
σεις του οργανισμού για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση. Ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Εφοδιαστών Πλοίων και Εξαγωγέων, κ. Νίκος Μαυρίκος, και ο Γραμματέας της Έ νωσης, κ. Δημήτρης Μαντούβαλος, αναφέρθηκαν στα σημαντικά εμπόδια που συναντούν οι επιχειρήσεις του κλάδου κατά τον εφοδιασμό πλοίων. Ενδεικτικά, επισημάνθηκε η μη οικειοποίηση Ευρωπαϊκών Οδηγιών, που αφορούν στον εφοδιασμό πλοίων από τη Χώρα μας, με αποτέλεσμα οι έλληνες εφοδιαστές να αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα ανταγωνιστικότητας απέναντι στους ευρωπαίους συναδέλφους τους, με κυριότερα αυτά της γραφειοκρατίας, της δυσανάλογης φορολογικής τους αντιμετώπισης, της μηδαμινής τραπεζικής υποστήριξης κ.ά. Τονίστηκε η σημαντικότητα της στόχευσης, εκτός της Κρουαζιέρας και στην Αγορά των ελληνόκτητων ποντοπόρων πλοίων και επισημάνθηκε η ανάγκη αναβάθμισης των ελληνικών Επιχειρήσεων Εφοδιασμού Πλοίων, ώστε να καλύ-
29
πτονται οι ανάγκες των πελατών τους, οι οποίες είναι: ανταγωνιστική σταθερή τιμή, σταθερή υψηλή ποιότητα, συνεπείς και σύντομοι χρόνοι παράδοσης και συνέπεια. Τέλος, περιέγραψαν τις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλλει ο Σύλλογος τα τελευταία χρόνια, με σημαντικές, ευνοϊκές για τον κλάδο ρυθμίσεις. Εκ μέρους των αγοραστών, ο Πρόεδρος της Έ νωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας, κ. Θεόδωρος Κόντες, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της Έ νωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μεσαίων Αποστάσεων, κ. Γεώργιος Βοζίκης και ο Υπεύθυνος Ελληνικού Μενού της Louis Cruises, κ. Γιάννης Κορολόγος, στις ομιλίες τους κυμάνθηκαν σε παρόμοια πλαίσια, χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία και εκφράζοντας τη θετική τους βούληση για συνεργασία, αναμένοντας να καταπολεμηθούν προβλήματα που σχετίζονται με τη γραφειοκρατία, τις καθυστερήσεις και τις πιστοποιήσεις ποιότητας και προέλευσης των ελληνικών προϊόντων. Αίσθηση προκάλεσε η ομιλία του Εκτελεστικού Διευθυντή του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, κ. Νίκου Αρχοντή, ο οποίος παρουσίασε τα δομικά, νομικά και άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις στη σχέση τους με το κράτος, επισημαίνοντας παράλληλα, με στοιχεία που κατέχει ο Π.Σ.Ε., πως το ύψος του συνολικού ετήσιου τζίρου των ελληνικών επιχειρήσεων τροφοδοσίας πλοίων με τρόφιμα και ποτά, δεν ξεπερνά τα 10 εκατ. ευρώ. Κλείνοντας, ο Πρόεδρος της Λέσχης Αρχιμαγείρων Ελλάδας συνέδεσε την πρωτοβουλία της Έ νωσής του “GReat” για τη προώθηση της ελληνικής Κουζίνας διεθνώς, με τον στόχο της ημερίδας και προέτρεψε τους διοργανωτές σε μελλοντική συνεργασία.
δου με την παράδοση και την καινοτομία.
ελληνικές εταιρείες 2 αποκτούν το δικό τους ράφι στις Η.Π.Α.
ΠΟΙΟΙ ΔΙΟΙΚΟΥΝ ΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ
Η εταιρεία Κίκιζας (Μέλισσα) γεννήθηκε το 1947 από το όραμα του Αλέξανδρου Κίκιζα να δημιουργήσει μια βιομηχανία τροφίμων, η οποία να αναδεικνύει τις πρώτες ύλες του τόπου, μετατρέποντάς τις σε προϊόντα υψηλής ποιότητας. Σήμερα, 6 δεκαετίες αργότερα, η τρίτη γενιά της οικογένειας Κίκιζα ηγείται σε μία από τις σημαντικότερες εταιρείες τροφίμων στην Ελλάδα με παρουσία σε περισσότερες από 35 χώρες. Η παραγωγή ζυμαρικών και σιμιγδαλιού αποτελεί τη βασική δραστηριότητα ενώ απορροφά ετησίως 100.000 τόνους από τα άριστης ποιότητας ελληνικά σκληρά σιτάρια. Η Διοίκηση της εταιρείας έχει περάσει στον εγγονό, κ. Αλέξανδρο Κίκιζα.
Όραμα και αποστολή της Gaea, Διευθύνων Σύμβουλος στην οποία είναι ο κ. Άρης Κεφαλογιάννης, είναι να αναδειχθεί ως η κορυφαία εταιρεία στην κατηγορία της μεσογειακής ελληνικής κουζίνας στην διεθνή Αγορά των εκλεκτών τροφίμων, και να γίνει συνώνυμο της ποιότητας, της παράδοσης, της αυθεντικότητας και των καινοτόμων ελληνικών σπεσιαλιτέ. Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της, η Gaea ακολουθεί αυτό τον μοναδικό δρόμο, έναν δρόμο που συνδυάζει τις αξίες του ελαιολά-
Η ΑΤΤΙΚΗ Μελισσοκομική Εταιρεία Αλέξανδρος Πίττας ΑΕΒΕ κυριαρχεί στην ελληνική Αγορά και είναι η μεγαλύτερη εταιρεία μελιού στην Ελλάδα. Εκλεκτές ποικιλίες ελληνικού μελιού επιλέγονται από 2.000 μελισσοκόμους. Οι επαφές με τους παραγωγούς μελιού είναι πάντα άμεσες, ο Γιώργος Πίττας και οι άνθρωποι του Τμήματος Αγορών συνεχίζουν την παράδοση της παλαιότερης γενεάς και πραγματοποιούν ταξίδια στους παραγωγούς για την επιλογή των ποιοτήτων του μελιού της ΑΤΤΙΚΗ που
«Η ισχύς εν τη ενώσει». Αυτό αποδεικνύει η κοινή προσπάθεια πέντε ελληνικών εταιρειών να αποκτήσουν κοινό ράφι για την προβολή των προϊόντων τους σε αμερικανικές αλυσίδες delicatessen. Της Δέσποινασ Καραγιαννοπούλου Ο λόγος για τις ΓΑΙΑ, την εταιρεία Κίκιζας (Μέλισσα), Μέλι Αττικής, Παπαδημητρίου και Terra Creta. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι εταιρείες –με σύμμαχό τους έναν ελληνικό οργανισμό που εδρεύει στις Η.Π.Α.– θα έχουν αποκτήσει το δικό τους σταντ (ράφι) σε επώνυμες αμερικανικές αλυσίδες που εμπορεύονται premium προϊόντα, νωρίτερα από το Καλοκαίρι. Στο συγκεκριμένο σταντ θα συγκεντρώνονται περί τους 88 κωδικούς συνολικά και από τις πέντε εταιρείες.
O
1
30
3
| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |
Υπ. Τουρισμού:
Εαρινή καμπάνια προβολής στη Ρωσία
Κ
προσφέρεται επώνυμα στις μάρκες: Αττική, Φίνο και Νέκταρ. Η ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Χ.Κ. ΑΒΕΤ ιδρύθηκε το 1939 και αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες τροφίμων στη Νότιο Ελλάδα. Τρεις γενιές της οικογένειας Παπαδημητρίου, συνδυάζοντας τη γνώση, την πείρα, και το μεράκι, κατάφεραν να δημιουργήσουν μια σειρά καινοτόμων μεσογειακών προϊόντων υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Βασισμένα στη διατροφική αξία της μεσογειακής διατροφής, τα προϊόντα Papadimitriou κέρδισαν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην εγχώρια και τη διεθνή Αγορά.
4
Τέλος, η Terra Creta ιδρύθηκε το 2001 από δύο Κρητικούς με βαθιά γνώση και μακρά εμπειρία στον χώρο του ελαιολάδου. Η φιλοσοφία της από την αρχή ήταν να λειτουργεί πάνω σε μια γερή επιστημονική βάση σε κάθε βήμα της παραγωγής και να βασίζεται πάνω στις αρχές της αυτονομίας, της πρωτοπορίας και της επιστημονικής έρευνας. Αυτή η φιλοσοφία έχει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα που συνοψίζεται σε τρεις λέξεις: ανώτερη ποιότητα, γεύση και πρωτοπορία. Αυτή είναι η φιλοσοφία που έχει καθιερώσει την παρουσία της σε περισσότερες από 25 χώρες έως σήμερα.
5
Καμπάνια προβολής του ελληνικού τουριστικού προϊόντος ετοιμάζει τον Απρίλιο για τη ρωσική Αγορά το υπουργείο Τουρισμού, ώστε να τονώσει την κίνηση κρατήσεων που έχει φρενάρει τελευταία. H πολιτική ηγεσία του υπουργείου θέλει να δώσει ένα ισχυρό «παρών» στην πλέον αναπτυσσόμενη για τον ελληνικό τουρισμό ξένη Αγορά, που κυρίως λόγω της υποτίμησης του ρουβλίου σε σχέση με το ευρώ παρουσιάζει μια κάμψη. Βέβαια οι μεγαλύτεροι tour operators, όπως η εταιρεία Μουζενίδης, βρίσκονται στα περσινά επίπεδα κρατήσεων, ωστόσο οι μειωμένες προκρατήσεις σε μικρότερους δεν μπορούν να παραβλεφθούν. Γι’ αυτό και ποντάροντας στο γεγονός ότι οι Ρώσοι, όπως και οι Έ λληνες, κλείνουν τελευταία στιγμή τις διακοπές, η ηγεσία του υπουργείου αποφάσισε να κάνει μια «εαρινή επικοινωνιακή επίθεση» στη Ρωσία.
και εν αναμονή των κυρώσεων της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας, η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να μην έχει υψηλή αντιπροσώπευση στη ρωσική πρωτεύουσα σε μια έκθεση ΜΙΤ 2014� Οι Ρώσοι ελάχιστα επηρεάζονται από την κατάσταση στην Κριμαία και σχεδιάζουν τις διακοπές τους ερήμην της γεωπολιτικής.
Γκρίνια για στάση Βενιζέλου
Το 2013 υπήρξαν 1,3 εκατ. αφίξεις από τη Ρωσία και 200.000 από την Ουκρανία. Φέτος αναμένεται πάγωμα από Ρωσία και πτώση 20% από την Ουκρανία, λόγω της ανατίμησης του ευρώ σε σχέση με τα εθνικά αυτά νομίσματα. Ενδεχόμενες κυρώσεις στο επίπεδο χορηγήσεων βίζας θα υπάρξουν, εφόσον αποφασιστεί από την Ε.Ε. γενικότερη περιοριστική πολιτική και η ζημιά ίσως είναι μεγάλη, όχι μόνο για τον ελληνικό τουρισμό, αλλά και για όλη την ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία.
Tα μηνύματα από τη Μόσχα και τη Διεθνή Έ κθεση Τουρισμού ΜΙΤ 2014 (1823 Μαρτίου 2014) ήταν γενικώς ενθαρρυντικά, σύμφωνα με ξενοδοχειακούς παράγοντες. Παρά τις γκρίνιες που ακούστηκαν για το πώς η ελληνική Προεδρία χειρίστηκε την ουκρανική κρίση και για το ύφος κάποιων από τις δηλώσεις του υπ. Εξωτερικών, κ. Ε. Βενιζέλου, το κλίμα για την Ελλάδα παραμένει θετικό. Έπειτα από σχετικές διαβουλεύσεις
31
Παζάρια για χαμηλές τιμές Το μόνο που τους «καίει», ιδιαίτερα τα μεσαία στρώματα –πελάτες των ελληνικών all inclusive τετράστερων ξενοδοχείων– είναι η κατά 20% και πλέον υποτίμηση του ρουβλίου. Πολλοί tour operators, με αυτό το επιχείρημα, παζαρεύουν ήδη από ξενοδόχους τις συμφωνημένες τιμές που έχουν κλείσει, ζητώντας επιμερισμό του κόστους από τη συναλλαγματική μεταβολή. Πιέζουν, μάλιστα, καθώς γνωρίζουν την ανάγκη ρευστότητας πολλών ελληνικών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, που αγωνιούν για μια ενδεχόμενη μείωση του ρεύματος από τη Ρωσία.
ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟ
Η Ελλάδα γερνάει...
Μία από τις πλέον «γερασμένες» χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η Ελλάδα, με μόνο την Ιταλία και τη Γερμανία να παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά γήρανσης. Της Έλλης Κομνηνού
Σ
Στο παραπάνω συμπέρασμα καταλήγει η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, κα Μαρί-Νοέλ Ντυκέν, σε εργασία της, στην οποία επεξεργάζεται –μεταξύ άλλων– δεδομένα της Eurostat, βάσει των οποίων η γή-
ρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα, όπως και σε όλη την Ε.Ε., συνεχίστηκε απρόσκοπτα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.
Όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων, το ποσοστό του ηλικιωμένου πληθυσμού της Ελλάδας αυξήθηκε σημαντικά, από
32
16,7% στα 19,4%, επίπεδο υψηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε. των 27 (17,5% το 2011).
Ο δείκτης γήρανσης, σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επιβεβαιώνει σαφώς αυτή την τάση: αν ο αριθμός ηλικιωμένων ατόμων για 100
| ΚΟΙΝΩΝΙΑ |
νέους (κάτω των 15 ετών) ήταν 110 το 2001, σήμερα φτάνει τους 134. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αντίστοιχος δείκτης ανέρχεται σε 112 για το σύνολο της Ε.Ε. ενώ μόνο τρεις χώρες αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με την Ελλάδα (εκτός από τις δύο προαναφερόμενες, η Βουλγαρία έχει επίσης δείκτη 140).
Εξετάζοντας την ηλικιακή δομή του πληθυσμού της Ελλάδας προκύπτει ότι το ποσοστό ηλικίας 65 ετών και άνω ξεπερνά το 19% (σχεδόν ένας στους πέντε), τοποθετώντας τη χώρα μας στην ομάδα των τριών χώρων της Έ νωσης με τα υψηλότερα ποσοστά – μαζί με την Ιταλία (20,3%) και τη Γερμανία (20,6%). Στον αντίποδα, οι τρεις χώρες με τα μικρότερα ποσοστά είναι η Ιρλανδία (11,5%) και ακολουθούν η Σλοβακία (12,6%) και η Κύπρος (12,7%). Οι παραπάνω δείκτες αναδεικνύουν σοβαρό πρόβλημα αναπαραγωγής του πληθυσμού στην Ελλάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει η πρόσφατη εξέλιξη του Φυσικού Ισοζυγίου της χώρας (διαφορά μεταξύ των γεννήσεων και των θανάτων).
Σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, το Φυσικό Ισοζύγιο μειώθηκε ραγδαία κατά την περίοδο 20082012 για να είναι πλέον αρνητικό. Αν το 2008 οι γεννήσεις υπερέβαιναν τους θανάτους κατά 10.300 (θετικό Φυσικό Ισοζύγιο), από το 2011 και έπειτα οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις.
Πιο ανησυχητική είναι η δραματική φυσική μείωση του πληθυσμού το 2012. Το έλλειμμα υπερτριπλασιάστηκε και από -4.671 το 2011, έφτασε στο -16.299 το 2012. Αν η γήρανση του πληθυσμού αποτε-
λεί γενικευμένο φαινόμενο, η ένταση στο εσωτερικό της χώρας διαφοροποιείται σε σημαντικό βαθμό, με την Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου να παρουσιάζει ιδιαίτερα χαμηλό επίπεδο (πολύ κάτω από τον μέσο όρο τόσο της χώρας όσο και της Ε.Ε.). Ακολουθούν η Αττική και η Κρήτη, οι οποίες βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με το σύνολο της Έ νωσης και σαφώς κάτω από το εθνικό επίπεδο.
δομή πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω Γερμανία 20,6% Ιταλία
Γενικότερα, επισημαίνει η κ. Ντυκέν, υπάρχει σαφής αντίθεση μεταξύ: α) αρκετών νησιωτικών περιφερειακών ενοτήτων, οι οποίες παρουσιάζουν περιορισμένη γήρανση, με ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω που δεν ξεπερνά το 17% (ειδικά οι Π.Ε. Μυκόνου, Κω, Άνδρου, Ρόδου, Θήρας, Ρέθυμνου, Ηρακλείου) και
20,3% Ελλάδα 19% Κύπρος 12,7% Σλοβακία 12,6% Ιρλανδία
β) των περιφερειακών ενοτήτων με
11,5%
έντονο ορεινό χαρακτήρα, όπως οι Π.Ε. Καρδίτσας, Άρτας, Φωκίδας, Γρεβενών και Ευρυτανίας, με ποσοστό άνω του 26,5%.
Η κα Μαρί-Νοέλ Ντυκέν είναι από το 1999 επιστημονική συνεργάτις του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας και από το 2000 μέλος της Επιστημονικής Ομάδας του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (ΕΔΚΑ) του ίδιου Πανεπιστήμιου. Έ χει συμμετάσχει σε πάνω από 60 ερευνητικά προγράμματα και μελέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Είναι, επίσης, μέλος της Έ νωσης DEMOBALK, δίκτυο επιστημόνων και φορέων που εξετάζουν θέματα τα οποία άπτονται των πληθυσμιακών και κοινωνικών εξελίξεων στα Βαλκάνια.
Η
33
Σύμφωνα με τα δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ, το Φυσικό Ισοζύγιο μειώθηκε ραγδαία κατά την περίοδο 20082012 και είναι πλέον αρνητικό. Αν το 2008 οι γεννήσεις υπερέβαιναν τους θανάτους κατά 10.300 (θετικό Φυσικό Ισοζύγιο), από το 2011 και έπειτα οι θάνατοι ξεπερνούν τις γεννήσεις
ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΙΣ ΒΡΥΣΕΣ! Έχουμε το δεύτερο μεγαλύτερο «υδατικό αποτύπωμα» διεθνώς Καμπανάκι κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες για την υπερκατανάλωση νερού στην Ελλάδα. Το λεγόμενο «υδατικό αποτύπωμα» της χώρας, ο δείκτης δηλαδή που δείχνει την αναλογία κατανάλωσης νερού για κάθε χρήση ανά κάτοικο ετησίως, είναι το δεύτερο μεγα-
K
λύτερο διεθνώς και διπλάσιο του μέσου όρου παγκοσμίως. Σε δήλωσή του στον Τύπο, ο διευθυντής του Εργαστηρίου Υγειονομικής Τεχνολογίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) και πρώην ειδικός γραμματέας Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, κ. Ανδρέας Ανδρεαδάκης, αναφέρει ότι «το υδατικό αποτύπωμα της χώρας είναι 2.390 κυβικά μέτρα
34
ανά κάτοικο ανά έτος. Το μέσο υδατικό αποτύπωμα στον κόσμο είναι 1.240 κυβικά ενώ των Η.Π.Α. είναι 2.840 κυβικά ανά κάτοικο ετησίως. Ακόμη κι αν ληφθούν υπόψη οι κλιματολογικές συνθήκες, το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως είναι το Ισραήλ, με τα 1.600 κυβικά μέτρα ανά κάτοικο ανά έτος, υποδηλώνει μεγάλα περιθώρια μείωσης μέσω συνετών πρακτικών, που θα ελαχιστοποιούν τις απώ-
| ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |
έχουν καταστροφικές πλημμύρες τον Χειμώνα και μεγάλες ξηρασίες το Καλοκαίρι. Βασικό εργαλείο για να μπορεί κανείς να γνωρίζει αν οι υδάτινοι πόροι ανανεώνονται επαρκώς και δεν θα εξαντληθούν στο ορατό μέλλον, είναι η παρακολούθηση του λεγόμενου «δείκτη εκμετάλλευσης του νερού». Πρόκειται για την αναλογία της κατανάλωσης νερού σε σχέση με την ποσότητα εμπλουτισμού των υδατικών πόρων και δείχνει στην πραγματικότητα αν μια χώρα καταναλώνει περισσότερο νερό από αυτό που προστίθεται στα αποθέματά της. Αν η αναλογία κατανάλωσης-εμπλουτισμού είναι έως 20%, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Αυτός ο δείκτης στην Ελλάδα είναι κοντά στο 15%, σύμφωνα με τον κ. Ανδρεαδάκη. λειες νερού και τις δαπάνες». Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Δικτύου «Μεσόγειος SOS», κ. Βαγγέλη Κουκιάσα, τα νησιά (κυρίως οι Κυκλάδες) και αγροτικές περιοχές όπως ο θεσσαλικός κάμπος βρίσκονται πλέον σε κατάσταση μη αναστρέψιμης, μόνιμης λειψυδρίας. Κι αυτό, όπως προσθέτει, συμβαίνει διότι η διαθέσιμη ποσότητα του νερού συνεχώς περιορίζεται. Η χρήση του νερού εντατικοποιείται ενώ η δυνατότητα διαχείρισης των προσφερόμενων υδατικών πόρων με την υφιστάμενη υποδομή και τον υπάρχοντα σχεδιασμό διαρκώς μειώνεται. Όπως αναφέρει η διευθύντρια του Εργαστηρίου Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, κα Μαρία Μιμίκου, οι ανατολικές περιοχές της χώρας, μαζί με το Αιγαίο και την Κρήτη, είναι περιοχές ιδιαίτερα προβληματικές από πλευράς φυσικού εμπλουτισμού των υδατικών πόρων, αφού δέχονται μικρά ποσά βροχής, που είναι άνισα κατανεμημένα στον χρόνο:
Το αρδευτικό σύστημα συμπληρώνει σχεδόν 50 χρόνια, με τις απώλειες να ξεπερνούν το 60%. Στα δίκτυα των πόλεων οι απώλειες κυμαίνονται από 20 έως 30%
Όμως παρατηρείται αξιόλογη διαφοροποίηση του δείκτη από περιοχή σε περιοχή. «Για παράδειγμα, στη Θεσσαλία ο δείκτης κυμαίνεται από 40 έως 50%» εξηγεί ο πρώην ειδικός γραμματέας Υδάτων. «Και αυτό σε συνδυασμό με το υψηλό υδατικό αποτύπωμα είναι ανησυχητικό». Μεγάλες απώλειες νερού, ωστό-
35
σο, έχουμε τόσο στην ύδρευση όσο –και κυρίως– στην άρδευση. Σύμφωνα με την υπεύθυνη Υδατικών Πόρων της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Μεσόγειος SOS», κα Κλειώ Μονοκρούσου, οι απώλειες στα δίκτυα ύδρευσης στην Ελλάδα κυμαίνονται από 10 έως και 50% –χάνεται δηλαδή έως και η μισή ποσότητα νερού από τον ταμιευτήρα μέχρι τη χρήση– και στα δίκτυα άρδευσης μεταξύ 30 και 80%. Σύμφωνα με πηγές από την Ειδική Υπηρεσία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ, ενδεικτική είναι η περίπτωση του θεσσαλικού κάμπου, όπου το αρδευτικό σύστημα συμπληρώνει σχεδόν 50 χρόνια, με τις απώλειες του νερού από το δίκτυο, πριν δηλαδή φθάσει το νερό στο χωράφι, να ξεπερνούν το 60%. Στα δίκτυα των πόλεων οι απώλειες κυμαίνονται από 20 έως 30%. Χαρακτηριστικό της σπατάλης και της μη αξιοποίησης νερού για άλλες χρήσεις, όπως για παράδειγμα πότισμα αλσών και καθαρισμός δρόμων, είναι ότι από την Ψυττάλεια σήμερα καταλήγουν στη θάλασσα γύρω στα 800.000 κυβικά μέτρα νερό την ημέρα. Ο στόχος που είχε τεθεί το 2011 και παραμένει στα χαρτιά, ήταν να αξιοποιούνται σε πρώτη φάση περίπου 30.000 κυβικά μέτρα νερό την ημέρα για την άρδευση του πρασίνου. «Από τις λειτουργικές μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων που έχουμε μελετήσει, προκύπτει ότι το 93% των εκροών εκχύεται σε υδάτινα οικοσυστήματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον, και μόλις το 1% πηγαίνει στην άρδευση» υποστηρίζει ο αναπληρωτής καθηγητής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, κ. Ιωάννης Κ. Καλαβρουζιώτης.
M
36
| διεθνη |
Το αεροπλάνο φάντασμα των
μαλαισιανών αερογραμμών και οι θεωρίες
συνωμοσίας Του Γιώργου Σμυρνή
Το χαμένο αεροσκάφος των μαλαισιανών αερογραμμών δημιούργησε πρωτοφανές θέμα. Οι αμέτρητες αναπάντητες απορίες και η «οσμή» τρομοκρατικής ενέργειας προκάλεσαν μια γιγάντια κάλυψη σε διεθνές επίπεδα από τα media. Ειδικοί –και μη– εξέφραζαν γνώμες, όταν τα στοιχεία ήταν ανεπαρκή.
37
Α
Τα αεροπορικά δυστυχήματα καταλαμβάνουν σημαντική θέση στην ειδησεογραφία, αλλά σπάνια ένα τέτοιο θέμα διαρκεί για εβδομάδες. Συνήθως η πτώση ενός αεροσκάφους είναι δεδομένη, ενώ ακόμα και σε περίπτωση τρομοκρατικής ενέργειας, αυτό γίνεται γρήγορα γνωστό. Στην περίπτωση, όμως, της πτήσης των μαλαισιανών αερογραμμών MH370, η άγνοια του τι συνέβη δημιούργησε ένα τεράστιο ενδιαφέρον στην κοινή γνώμη σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μοιραία πτήση από Κουάλα Λουμπούρ προς Πεκίνο στις 8 Μαρτίου, με 239 επιβαίνοντες τους περισσότερους κινεζικής καταγωγής, εξαφανίσθηκε από τα ραντάρ μετά από μία ώρα, όταν έπρεπε να βρισκόταν πάνω από τη θάλασσα, που χωρίζει την ανατολική Μαλαισία από το νότιο άκρο του Βιετνάμ. Το πιλοτήριο δεν εξέπεμψε σήμα SOS, ούτε υπήρξε επαφή μέσω ασυρμάτου που να ενημέρωνε για κάποιο πρόβλημα. Τα αναπάντητα ερωτήματα υπήρξαν από την αρχή αμέτρητα: Έπεσε το αεροσκάφος και πού; Γιατί σταμάτησε να δίνει στίγμα στα ραντάρ; Παρεξέκλινε της πορείας του και γιατί; Μήπως υπήρξε τρομοκρατικό χτύπημα; Υπήρξε έκρηξη στο αεροσκάφος; Την κατάσταση περιπλέκουν οι αντιφατικές πληροφορίες, τις οποίες δίνουν οι μαλαισιανές αρχές ή τις μεταδίδουν έτσι
τα αμέτρητα ΜΜΕ που καλύπτουν τα γεγονότα. Ιδίως σε σχέση με την τελευταία επικοινωνία που είχαν οι πιλότοι του μοιραίου Boeing με τον πύργο ελέγχου. Ενώ λοιπόν μέχρι τώρα υποστήριζαν ότι ο πιλότος του αεροσκάφους είπε «Εντάξει, καληνύχτα», την Δευτέρα ανακοίνωσαν ότι στην πραγματικότητα είπε: «Καληνύχτα Malaysia 370», που ήταν ο αριθμός της πτήσης.
H εκδοχή της τρομοκρατικής ενέργειας Πολλές σκέψεις οδηγούσαν προς την τρομοκρατική ενέργεια, αλλά με το αεροπλάνο να μην έχει βρεθεί, δεν υπήρχαν και επαρκή στοιχεία για ένα τέτοιο σενάριο. Αρχικά προβλήθηκε η ιδέα των επιβατών τρομοκρατών, καθώς υπήρξαν επιβάτες με κλεμμένα διαβατήρια. Η συγκεκριμένη πιθανότητα, ωστόσο, φαίνεται να μην προκρίνεται, με βάση και τις έρευνες της Ιντερπόλ, καθώς την Τρίτη έγινε γνωστό ότι κάτοχος του ενός κλεμμένου διαβατηρίου, με το οποίο επιβιβάστηκε στην πτήση ήταν 19χρονος Ιρανός πολιτικός πρόσφυγας, χωρίς εμφανείς δεσμούς με
38
τρομοκρατικές ομάδες (μαζί με έναν συμπατριώτη του, επίσης με κλεμμένα έγγραφα). Στη συνέχεια, οι υποψίες πέρασαν στον πιλότο. Η ειδησεογραφία ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το χαρακτήρα του έμπειρου πιλότου. Άλλοτε τα Μ.Μ.Ε. στέκονταν στο ότι του άρεσαν πολύ οι γυναίκες και τις καλούσε στο πιλοτήριο και άλλοτε στο ότι είχε εξομοιωτή πτήσης στο σπίτι του, αφήνοντας υπόνοιες ότι μέσα σ’ αυτό τον εξομοιωτή υπήρχαν και «περίεργες» διαδρομές, που δεν θα χρειάζονταν, υπό φυσιολογικές συνθήκες, σε έναν πιλότο πολιτικού αεροσκάφους. Με το σενάριο της έκρηξης και διάλυσης του αεροσκάφους στον αέρα να έχει πολλούς υποστηρικτές, το τρομοκρατικό χτύπημα μπορούσε να φαίνεται πιθανή εξήγηση. Ο γενικός γραμματέας της Ιντερπόλ, πάντως, δήλωσε ότι η υπηρεσία κλίνει προς την άποψη ότι δεν υπήρξε τρομοκρατική ενέργεια στο αεροσκάφος. Υπήρχαν, όμως, και άλλες εξηγήσεις: χτύπημα κεραυνού, απότομη αποσυμπίεση ή
| διεθνη |
κανονική έκρηξη θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει στη διάλυση του αεροσκάφους. Η μηχανική βλάβη βρίσκεται επίσης υπό εξέταση, κυρίως ως πιθανότητα ταυτόχρονης βλάβης των δύο κινητήρων του αεροσκάφους, πράγμα το οποίο δεν είναι απίθανο, αν και συμβαίνει σπάνια. Άλλη πιθανή αιτία θα μπορούσε να είναι μια απότομη απώλεια ύψους, την οποία οι χειριστές του αεροσκάφους δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν έγκαιρα. Τελευταίο σενάριο, το οποίο εξετάζεται από εκείνους που θέλουν να διατηρούν μια λογική αλληλουχία συλλογισμών, είναι εκείνο της ευθύνης των χειριστών-πιλότων, δηλαδή ενός ανθρώπινου λάθους το οποίο αποδείχθηκε μοιραίο.
να πάρουν τα χρήματα οι συγγενείς του ή κάποιος να χρώσταγε πολύ μεγάλα ποσά. Εξετάζουμε όλες τις πιθανότητες» είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου ο αρχηγός της αστυνομίας της Μαλαισίας, Καλίντ. Όμως αυτό το κενό πληροφόρησης έδωσε και πρόσφορο έδαφος σε λογής- λογής συνωμοσιολόγους. Πολλοί από αυτούς στάθηκαν στο «μυστηριώδες γεγονός» ότι κινητά τηλέφωνα των επιβατών εμφανίζονται να χτυπούν. Οι συνωμοσιολόγοι αναρωτιούνται: μήπως οι επιβάτες έχουν απαχθεί και παραμένουν ζωντανοί αλλά κρατούμενοι; Ή μήπως πρόκειται για μεταφυσικό φαινόμενο;
Οι θεωρίες συνωμοσίας
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι μπαταρίες των κινητών μπορούσαν να κρατήσουν και αρκετές ημέρες μετά την πτώση του αεροπλάνου – ιδίως αν αυτά δεν ήταν τα ενεργοβόρα smartphones.
Οι αρχές της Μαλαισίας, ανίκανες να δώσουν ικανοποιητικές εξηγήσεις, άρχισαν να διερευνούν και τα πιο απίθανα σενάρια.«Ίσως κάποιος στην πτήση να είχε κάνει τεράστια ασφάλεια ζωής και να ήθελε
Η απαγωγή του αεροσκάφους «έπαιξε» αρκετά, όμως ήταν μια θεωρία που χρειαζόταν εκ των πραγμάτων πολύ ακραία τεκμηρίωση. Κι αυτό επειδή δεν υπήρξε ούτε
39
Οι συνωμοσιολόγοι αναρωτιούνται: μήπως οι επιβάτες έχουν απαχθεί και παραμένουν ζωντανοί αλλά κρατούμενοι; Ή μήπως πρόκειται για μεταφυσικό φαινόμενο;
Οι Αμερικανοί θα προσφέρουν συνολικά περί τα 4 εκατ. δολάρια σε πόρους και μέσα, για την αναζήτηση του αεροσκάφους
αίτημα για λύτρα, ούτε κάποιο στίγμα απαγωγής, ούτε το παραμικρό στοιχείο ότι το αεροσκάφος έχει κάπου προσγειωθεί. Δεν υπήρχε, λοιπόν, κανένας προφανής λόγος να απαχθούν τόσες εκατοντάδες άνθρωποι και να μείνει η απαγωγή τους κρυφή. Επειδή μετά την 11η Σεπτεμβρίου υπάρχει ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέματα τρομοκρατίας –πόσο μάλλον όταν μιλάμε για αεροπλάνα– κάποιοι σκέφτηκαν ότι μπορεί μια τρομοκρατική ομάδα να κατέλαβε το αεροσκάφος για να το προσγειώσει σε μυστική βάση. Και κάποια στιγμή, όταν οι έρευνες θα έχουν χαλαρώσει πια, να το εξαπολύσει σε ένα χτύπημα αντίστοιχο με αυτό των δίδυμων πύργων. Η εκδοχή αυτή ήταν σίγουρα ακραία και δεν στηριζόταν σε στοιχεία. Ακούστηκαν και οι συνήθεις «τρελές »θεωρίες. Κάποιοι κάνουν λόγο για «εξωκοσμική πύλη η οποία μπορεί να ρούφηξε το αεροσκάφος». Άλλοι μιλούν για μαύρη τρύπα ενώ μερικοί δεν μπορούσαν να αφήσουν εκτός και το ενδεχόμενο των εξωγήινων.
Οι έρευνες στην Αυστραλία Μετά από αρκετές μέρες θεωριών και άκαρπων, ώς τότε, αναζητήσεων, ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας ότι «έχουν επιση-
μανθεί από δορυφόρο στη θάλασσα, 2.500 μίλια από το Περθ, επιπλέοντα δύο «κομμάτια» μεγέθους 25 μέτρων το καθένα». Στις 26 Μαρτίου, ο υπουργός Αμυνας της Μαλαισίας, Χισαμουντίν Χουσεΐν, ανακοίνωσε ότι νέες φωτογραφίες από τον δορυφόρο της γαλλικής Airbus απεικονίζουν περισσότερα από 122 αντικείμενα διαφόρων μεγεθών (με διαστάσεις που κυμαίνονται από το ένα έως τα 23 μέτρα) σε μια ακτίνα 2.500 χιλιομέτρων από τη νοτιοδυτική ακτή της Αυστραλίας. Την επόμενη μέρα η Ταϋλάνδη ανακοίνωσε ότι οι δορυφόροι της εντόπισαν 300 αντικείμενα στον Νότιο Ινδικό Ωκεανό, εκεί όπου εστιάζονται οι έρευνες για το χαμένο αεροσκάφος των Malaysia Airlines. Επίσης, η αεροπορική εταιρεία ενημέρωσε τους συγγενείς των επιβατών ότι το αεροπλάνο συνετρίβη. Από την πλευρά τους, οι αυστραλιανές Αρχές τονίζουν ότι η ζώνη των ερευνών για την πτήση MH370 μετατοπίστηκε 500 χιλιόμετρα προς τα ανατολικά και επικεντρώνεται σε μία ζώνη περίπου 1.500 χιλιόμετρα δυτικά του Περθ. Περίπου δέκα αεροπλάνα και εννέα πλοία από έξι χώρες συμμετέχουν στις έρευνες στον Ινδικό Ωκεανό, που επικεντρώνονται σε μία τεράστια θαλάσσια έκταση 319.000
40
τετραγωνικών χιλιομέτρων, εκεί όπου θεωρείται ότι έχει καταπέσει το αεροσκάφος. Στην έρευνα συμμετέχει και βρετανικό υποβρύχιο, προκειμένου να εντοπισθεί το μαύρο κουτί, που θεωρείται ότι θα δώσει τις απαντήσεις στο μεγάλο ερώτημα: «γιατί έπεσε το αεροσκάφος;». Οι Αμερικανοί, λόγω της παγκόσμιας γεωπολιτικής τους παρουσίας, αλλά και της μεγάλης τους ευαισθησίας σε θέματα τρομοκρατίας, προσέφεραν πολλούς πόρους και μέσα για την αναζήτηση του μοιραίου αεροσκάφους. Η συμμετοχή του αμερικανικού στρατού στην αναζήτηση του χαμένου αεροσκάφους της Malaysia Airlines έχει κοστίσει στις Η.Π.Α. μέχρι στιγμής περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Πενταγώνου, ενώ θα διατεθούν συνολικά 4 εκατομμύρια δολάρια. Τα χρήματα αυτά θεωρούνται αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες των αμερικανικών επιχειρήσεων αναζήτησης μέχρι τις αρχές του Απριλίου. Οι Η.Π.Α. είχαν αποστείλει αρχικά δύο πλοία, τα οποία έχουν πλέον αποσυρθεί από την επιχείρηση αναζήτησης. Δύο κατασκοπευτικά αμερικανικά αεροσκάφη έχουν σταλεί στην περιοχή για την αναζήτηση του αεροπλάνου, συμπεριλαμβανομένου ενός P-8A Poseidon, το οποίο είναι σχεδιασμένο για τον εντοπισμό υποβρυχίων.
ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑ
σελ. 42
λιμανια
σελ. 58
41
ΕΙΔΗΣΕΙΣ
σελ. 60
Χαμηλότερο 3% από το 2007 το συνολικό ΑΕΠ της Ευρωζώνης Να αναλάβουν γρήγορες και αμετάκλητες δράσεις ώστε να σταματήσει ο φαύλος κύκλος της λιτότητας και της ύφεσης καλεί τους Ευρωπαίους ο Νομπελίστας οικονομολόγος, κ. Χριστόφορος Πισσαρίδης, σε πρόσφατο άρθρο του στη “Huffington Post”.
42
Παίρνοντας το 2007 ως τελευταίο έτος πριν από την Παγκόσμια κρίση του 2008, σήμερα το συνολικό Α.Ε.Π. της Ευρωζώνης είναι πολύ χαμηλό (-3% χαμηλότερο από το 2007) και δεν προ-
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ /ΑΝΑΛΥΣΗ |
βλέπεται να αυξηθεί, ενώ το Α.Ε.Π. των Η.Π.Α. έχει αυξηθεί 7% περισσότερο από αυτό του 2007. Παράλληλα, η ανεργία στην Ευρωζώνη σήμερα είναι στο 12% όταν το 2007 ήταν στο 7,5% ενώ οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν παραδέχονται το γεγονός ότι υπάρχει άνιση διανομή της ανάπτυξης, με τον Βορρά να γίνεται πλουσιότερος και τον φτωχό Νότο όλο και φτωχότερος. Για παράδειγμα, η Γερμανία καταγράφει εγχώρια παραγωγή 3% υψηλότερη από αυτή του 2007 ενώ η Ελλάδα καταγράφει μείωση 27%. Επιπλέον, η κακή διαχείριση της ευρωκρίσης προέβαλλε την έλλειψη ηγεσίας και οράματος, που αντί να εμπνέουν τους ευρωπαίους πολίτες τους ωθούν στον ευρωσκεπτικισμό. Τα σχόλια του γραφείου ανεξάρτητων εκτιμήσεων του Δ.Ν.Τ. δίνουν τροφή στις επικρίσεις των οικονομολόγων, οι οποίοι αναρωτιούνται μήπως οι προβλέψεις του Δ.Ν.Τ. έγιναν έτσι, ώστε να πείσουν το Δ.Σ. να εγκρίνει τις διασώσεις, καθώς αρχικά το Ταμείο εξέδωσε υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις τις οποίες μέσα σε λίγους μήνες τις υποβάθμισε χαμηλότερα. Την ίδια στιγμή και για άλλη μια φορά, ο Ο.Ο.Σ.Α. επισημαίνει ότι οι κυβερνήσεις που επιδιώκουν να συρρικνώσουν περαιτέρω τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα, θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι περικοπές δεν μειώνουν τη στήριξη για τις ευάλωτες ομάδες και δεν αυξάνουν περαιτέρω τη φτώχια και την εισοδηματική ανισότητα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση της Γαλλίας και της Ιταλίας, που αγνοούν τις συστάσεις της Κομισιόν για το δημόσιο χρέος και λένε «όχι» σε νέα μέτρα λιτότητας. Ειδικότερα η Γαλλία, διά στόματος του Υπουργού Οικονομικών της, υποστηρίζει ότι δεν χρειάζονται επιπλέον μέτρα λιτότητας, εκτιμώντας πως η ανάπτυξη του Α.Ε.Π. της θα ξε-
περάσει τις εκτιμήσεις της Κομισιόν. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση του Mateo Renzi στην Ιταλία αποκλείει το ενδεχόμενο νέων διορθωτικών κινήσεων μετά τις συστάσεις της Κομισιόν, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως η Ιταλία δεν χρειάζεται να δώσει διαβεβαιώσεις και πως «φτάνει πια με τις συστάσεις�». Στις Η.Π.Α., η Fitch, επιβεβαίωσε το ΑΑΑ, εκτιμώντας πως η Οικονομία έχει αποκτήσει θετικό momentum και το Α.Ε.Π. θα ενισχυθεί από 1,9% το 2013 στο 2,8% το 2014 και 3,1% το 2015 ενώ το χρέος θα διαμορφωθεί στο 100% του Α.Ε.Π. πριν αρχίσει να υποχωρεί ελαφρώς για 4 χρόνια. Η FED για τρίτο συνεχόμενο μήνα μείωσε το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων κατά 10 δισ. δολ. ενώ σύμφωνα με λεγόμενα της Janet Yellen, μετά το Α΄τρίμηνο του 2015 ενδεχομένως να γίνει και αύξηση των επιτοκίων. Η Goldman Sachs υποβάθμισε τις προβλέψεις της για το Α.Ε.Π. της Κίνας, στο 7,3% από 7,6% για φέτος και για το 2015 στο 7,6% από 7,8%. Η πιο μεγάλη αναθεώρηση αφορά στο Α΄τρίμηνο του έτους στο 5%, έναντι αρχικής εκτίμησης στο 6,7% αλλά στη συνέχεια βλέπει στήριξη της Οικονομίας από τις μεταρρυθμίσεις. Διαφορετική άποψη εξέφρασε ο μεγαλοεπενδυτής Mark Faber, ο οποίος ναι μεν εκτιμά ότι η Κίνα θα αποφύγει τη συντριβή, αλλά από την άλλη τοποθετεί την ανάπτυξη φέτος στο 4%, το οποίο επισημαίνει ότι μπορεί να μην είναι τόσο καλό όσο το 8%, είναι όμως καλύτερο από μια κολοσσιαία πιστωτική φούσκα� Στις 21 Μαρτίου 2014, ο BDΙ έκλεισε στις 1.599 μονάδες ενώ οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 3.036 μονάδες με 24.835 δολ./ημέ-
Σ
43
ρα, BPI 1.112 μονάδες στα 8.956 δολ./ ημέρα, BSI 1.209 μονάδες στα 12.643 δολ./ημέρα και BHSI 674 μονάδες στα 9.937 δολ./ημέρα. Το πρόσφατο διάστημα έδειξε γι’ άλλη μία φορά ότι ο δείκτης παρουσιάζει σημεία αντίστασης περί τις 1.600 μονάδες, αφού μόλις οριακά έσπασε το όριο αυτό την Πέμπτη 20 Μαρτίου, όπου έκλεισε στις 1.621 μονάδες, την επομένη διόρθωσε και έκλεισε οριακά κάτω από το όριο αυτό. Με το κλείσιμο του πρώτου τριμήνου σε λίγες ημέρες, αναμένουμε να δούμε αν η πορεία του δείκτη επιβεβαιώσει την κυκλικότητά του, όπου βάσει ιστορικών στοιχείων η ανοδική πορεία του δείκτη ουσιαστικά αρχίζει μετά τους τρεις πρώτους μήνες κάθε χρόνου, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ήδη δεν βρισκόμαστε σε αρκετά καλύτερα επίπεδα από το ίδιο διάστημα του 2012, με μόνη εξαίρεση αυτή του κλάδου των panamax, όπως άλλωστε επισημάναμε και στην προηγούμενή μας ανασκόπηση.
Ο.Ο.Σ.Α.: «Οι κυβερνήσεις που επιδιώκουν συρρίκνωση δημοσιονομικών ελλειμμάτων, πρέπει να διασφαλίσουν τη στήριξη προς τις ευπαθείς ομάδες»
ΠΩΣ ΚΙΝΗΘΗΚΑΝ ΟΙ αγοραπωλησιΕΣ Πλοία ξηρού φορτίου
Οι έλληνες πλοιοκτήτες προέβησαν σε 36, συνολικά, παραγγελίες τον Ιανουάριο του 2014, εκ των οποίων το 50% αφορούσε σε πλοία ξηρού
Η γενικότερη πεποίθηση για την περαιτέρω βελτίωση της Αγοράς αποδεικνύεται και από τη συνεχιζόμενη όρεξη, τόσο από τις ναυτιλιακές εταιρείες παγκοσμίως όσο και από τις ελληνικές, για παραγγελίες νεότευκτων πλοίων, όπου ύστερα από ένα πολύ δυνατό 2013 τα σημάδια των δύο πρώτων μηνών του 2014 δείχνουν ότι θα είναι αντίστοιχα δυνατό. Συγκεκριμένα, οι έλληνες πλοιοκτήτες τον Ιανουάριο του 2014 έβαλαν συνολικά 36 παραγγελίες εκ των οποίων το 50% αφορούσε σε πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου και τον Φεβρουάριο έβαλαν συνολικά 28 παραγγελίες, εκ των οποίων οι 13 από αυτές ήταν σε πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου. Eίχαμε επισημάνει την προτροπή της κινεζικής κυβέρνησης προς τους εγχώριους π α ρ α γ ω γ ού ς χ ά λ υ βα να αυξήσουν τις εισαγωγές Iron Ore και Coal από χώρες της Αφρικής ώστε να μην είναι τόσο εξαρτώμενοι από την Αυστραλία και την Βραζιλία. Στα πλαίσια αυτής της στρατηγικής, αντίστοιχα και οι χώρες της Αφρικής –ιδιαίτερα της Νοτίου– έχουν αρχίσει να υλοποιούν επενδύσεις σε υποδομές, ώστε να εκμε-
Ε
ταλλευτούν τη νέα αυτή ευκαιρία αύξησης εξαγωγών προς την Κίνα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Botswana, όπου σύμφωνα με κρατικούς αξιωματούχους, εντός της δεκαετίας σχεδιάζει να υλοποιήσει πρόγραμμα υποδομών ώστε να φτάσει στο σημείο να εξάγει 115 εκατ. τόνους Coal κάθε χρόνο. Σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας και Ορυχείων της χώρας, Onkohame Mokaila, έχει ήδη υπάρξει συμφωνία με τη γειτονική χώρα, Namibia, για τη κατασκευή ενός σιδηροδρομικού δικτύου αξίας 15 δισ. δολ., που θα ενώνει τα ορυχεία της Botswana, τα οποία υπολογίζεται ότι έχουν 12 δισ. τόνους Coal, με το υπό ανακατασκευή λιμάνι της Namibia, ώστε να υπάρξει πρόσβαση στις ασιατικές Αγορές. Στο πλαίσιο αυτό η συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών έχει ήδη υπογραφεί και έχει σχηματιστεί εταιρεία με τη συμμετοχή ξένων επενδυτών, όπου δεν θα μας έκανε καμία εντύπωση εάν συμμετείχαν και κινεζικά κεφάλαια, για την υλοποίηση του έργου. Στο μεσοδιάστημα, η Botswana έχει προσκαλέσει εταιρείες να κάνουν αίτηση για άδειες εξόρυξης, ώστε να αρχίσει ήδη η εξαγωγή Coal χρησιμοποιώντας το ήδη υπάρχον σιδηροδρομικό δίκτυο προς τα λιμάνια της Mozambique (Beira Port) και του Richards Bay της Νοτίου Αφρικής.
44
Post Panamax και Kamsarmax το SHINCHI MARU (91.443 dwt, 1995, Mitsubishi H.I.) πωλήθηκε στα 9 εκατ. δολ. το GRAND OCEAN (81.622 dwt, 2012, Guangzhou Longxue) πωλήθηκε on subjects στα 28 εκατ. δολ., περίπου το GIANT PESCADORES (71.671 dwt, 1998, Hitachi Zosen) πωλήθηκε στα 12 εκατ. δολ. Handymax το STELLA FOMALHAUT (46.693 dwt, 1999, Sanoyas) και το FSL DURBAN (46.693 dwt, 1999, Sanoyas) πωλήθηκαν en-bloc στα 23,55 εκατ. δολ.
Tankers Στα Suezmax το GENMAR HOPE (159.539 dwt, 1999, Daweoo) και το GENMAR HORN (159.475 dwt, 1999, Daweoo) αγοράστηκαν από την Eurotankers στα 30 εκατ. δολ. Στα Aframax, το MARE ITALICUM (110.295 dwt, 2007, Mitsui) πωλήθηκε στην Pantheon στα 34 εκατ δολ. και το PACIFIC LEO (107.127 dwt, 2003, Imabari) πvλήθηκε στα 21 εκατ. δολ. στην ADS Maritime.
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ /ΑΝΑΛΥΣΗ |
Διαλύσεις Καθώς η Aγορά, τόσο στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου όσο και στα δεξαμενόπλοια, συνεχίζει να επιδεικνύει σημάδια βελτίωσης, θα μειώνεται ο αριθμός πλοίων που οδηγούνται προς διάλυση στο επόμενο διάστημα. Παρά το γεγονός ότι ο όγκος των διαλύσεων είναι μειωμένος συγκριτικά με το 2013 –χρονιά με το δεύτερο μεγαλύτερο ιστορικό ρεκόρ μετά το 2012– η προσφορά σκαφών προς διάλυση έχει μέχρι στιγμής παρουσιάσει σταθερή ροή.
Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια κινήθηκαν ως εξής: ΙΝΔΙΑ
$ 435 - $ 465 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα
Στην Ινδία, ενώ τα θεμελιώδη μεγέθη (νόμισμα και τιμές σιδήρου) παραμένουν σταθερά σε λογικά επίπεδα οι cash buyers συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να πουλήσουν τα πλοία που είχαν αγοράσει βάσει σπέκουλας και όπως όλα δείχνουν γι’ άλλη μία φορά θα βγουν χαμένοι, αφού όλοι περιμένουν την Αγορά να μπει σε τροχιά διόρθωσης, δεδομένων και των επερχόμενων μουσώνων.
Το Μπαγκλαντές έχει αρχίσει να παρουσιάζει σημάδια κόπωσης και η συνηθισμένη ζήτηση για πλοία μεγαλύτερου τονάζ έχει μειωθεί δραματικά, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται σε πλοία μικρότερου τονάζ έχοντας ως αποτέλεσμα οι τιμές γι’ αυτά τα σκάφη να βρίσκονται σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικά επίπεδα.
Το Πακιστάν ουσιαστικά προσέφερε χείρα βοηθείας στους cash buyers, αφού βγήκε δυναμικά στην Αγορά όσον αφορά στις προσφερόμενες
τιμές, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις τους όχι μόνο σε πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αλλά και σε containerships, τα οποία μέχρι πρότινος αρνούνταν να τα δεχθεί λόγω του βυθίσματός τους.
Η Κίνα συνεχίζει να απασχολείται με τα πλοία των κρατικών εταιρειών, λόγω των επιδοτήσεων που προσφέρει η κυβέρνηση και τελευταία παρατηρείται το φαινόμενο αρκετές private εταιρείες να αλλάζουν σημαία στα πλοία τους, προκειμένου να καρπωθούν τις επιδοτήσεις που είναι συνδεδεμένες με τις παραγγελίες νεότευκτων πλοίων.
Πακιστάν
$ 430 - $ 460 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα Μπαγκλαντές
$ 420 - $ 450 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα ΚΙΝΑ
$ 320 - $ 330 Ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων ήταν 515.032 dwt εκ των οποίων περίπου το 65% (336.427 dwt) ήταν πλοία ξηρού φορτίου, το 13% (64.897 dwt) δεξαμενόπλοια και το 22% (113.708 dwt) containerships.
45
για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα
Πηγή: G. Moundreas & Co S.A.
46
| επιχειρησεισ| |naytιλια |
Έρχεται η μεγάλη ανάπτυξη του yachting
Μετά από αρκετούς μήνες κυοφορίας και τέσσερα προσχέδια νόμου, η ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου παρουσίασε το νέο σχέδιο νόμου για τον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού που αφορά στο yachting και τα σκάφη αναψυχής και το οποίο έχει ήδη προωθηθεί στη Βουλή. Τoy γιωργου αλεξακη
47
Σ
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ για τα mega yachts και τα σκάφη αναψυχής θαλάσσιου τουρισμού
πολιτικής, που θεωρείται ότι λειτουργεί αποθαρρυντικά για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού. Βάσει των στοιχείων της μελέτης, το σύνολο των σκαφών αναψυχής στην Ελλάδα είναι περίπου 17.700 και η ύπαρξή τους προσφέρει περίπου 40.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας. Παράλληλα, προσφέρει 607 εκατ. ευρώ στην εθνική Οικονομία χωρίς να υπολογισθούν οι ναύλοι των επαγγελματικών σκαφών, τα έξοδα των ναυλωτών (χρηστών) στα νησιά, τα ποσά αγοράς κάθε είδους σκάφους, τα μεσιτικά κ.ά. Στην Ευρώπη ο μέσος όρος είναι ένα σκάφος αναψυχής ανά 164 κατοίκους και στην Ελλάδα ένα σκάφος ανά 621 κατοίκους (25% αυτών της Ε.Ε.). Επίσης, στην Ελλάδα με 16.000 χλμ. ακτογραμμής υπάρχουν μόνο 8.924 θέσεις ελλιμενισμού ενώ στη Γαλλία με περίπου 6.300 χλμ. ακτογραμμής –το μεγαλύτερο μέρος της οποίας είναι στον Ατλαντικό– υπάρχουν 226.000 θέσεις ελλιμενισμού και αντίστοιχα πολλά σκάφη Στο νέο νομοσχέδιο έχουν προσαρτηθεί και σειρά άλλων ρυθμίσεων που αφορούν στην Ακτοπλοΐα (βρίσκονται σε διαβούλευση με την ΠΝΟ), τη συγχώνευση ΝΑΤΓΕΝΕ, το μισθολογικό της Πλοηγικής Υπηρεσίας αλλά και του ΛΣ. Τα βασικά σημεία σύμφωνα με το Υ.Ν.Α.:
Ανοίγουν 30.000 θέσεις εργασίαΣ
Ευνοείται η επιχειρηματικότητα και ενισχύεται η ανταγωνιστικότητα
Στόχος είναι η απλοποίηση της νομοθεσίας που διέπει τα σκάφη αναψυχής, αλλά και η ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σύνολό τους οι φορείς που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο τομέα του θαλάσσιου τουρισμού καλωσόρισαν το σχέδιο νόμου. Μάλιστα πολλά στοιχεία από μελέτη του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΝΕΕ) έχουν ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο, όπως σημείωσε ο ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Γ. Γράτσος που παρέστη στην επίσημη παρουσίαση του νομοσχεδίου. Μέσα από τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, απλοποιούνται διαδικασίες, μειώνεται η γραφειοκρατία με στόχο την εγγραφή στην
ελληνική σημαία όσο το δυνατόν περισσότερων σκαφών, την προσέλκυση πλοίων κοινοτικής και τρίτης σημαίας στις ελληνικές θάλασσες και βέβαια τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε ξηρά και θάλασσα. «Το σχέδιο νόμου προωθεί ρυθμίσεις για άνοιγμα των ελληνικών θαλασσών στις διεθνείς Αγορές και ιδιαίτερα εκείνων των mega yachts με σημαίες τρίτων –εκτός Ε.Ε.– χωρών, ενθαρρύνοντας τις επενδύσεις σε μαρίνες και υλικοτεχνικές υποδομές» όπως τόνισε ο υπουργός Ναυτιλίας, Μ. Βαρβιτσιώτης. «Η θεσμοθέτηση ενός σύγχρονου και ελκυστικού, εντελώς νέου πλαισίου κατέστη επιβεβλημένη, ώστε να αξιοποιηθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα που προσφέρουν στην Ελλάδα το εξαιρε-
τικό φυσικό της κάλλος με τις ατελείωτες ακτογραμμές, σε συνδυασμό με την ιστορία και τον πολιτισμό της. Το νομοσχέδιο διαπνέεται από αναπτυξιακή διάθεση που δημιουργούν σύγχρονες ρυθμίσεις που αποσκοπούν στη δημιουργία περιβάλλοντος ελευθερίας, το οποίο είναι απαραίτητο για την προσέλκυση τουριστικών πλοίων και την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, τομέα κρίσιμου για την αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας, τη διατήρηση αλλά και τη δημιουργία, όπως προαναφέρθηκε, θέσεων εργασίας. Επίσης καθιστά ορατή την προσπάθεια ανάσχεσης της φυγής πλοίων του τομέα από τις ελληνικές μαρίνες και θάλασσες αλλά και της “απάντησης” στον εντεινόμενο ανταγωνισμό», υπογράμμισε ο υπουργός.
Η μελέτη του Παν. Πειραιά Βάσει μελέτης του Πανεπιστημίου Πειραιά με θέμα «Έ ρευνα για την ανάδειξη της σημασίας των Σκαφών Αναψυχής στον Θαλάσσιο Τουρισμό και την Εθνική Οικονομία» η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα, εστιάζοντας στην προσέλκυση με-
γάλων σκαφών αναψυχής να αυξήσει τα έσοδά της και να δημιουργήσει 30.000 νέες θέσεις εργασίας στον κλάδο. Όσον αφορά στα έσοδα, η ανταγωνίστρια Τουρκία, με την πολιτική που ακολουθεί, με 35 μαρίνες χωρητικότητας 10.181 σκαφών, δημιουργεί έσοδα 3,5 δισ. δολαρίων τον χρόνο, δηλαδή περί τα 344.000 δολάρια ανά θέση σκάφους. Η Ελλάδα έχει μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης, αφού βρίσκεται σήμερα στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. σε αναλογία κατοίκων προς σκάφη. Η μελέτη αναφέρει ότι η χώρα μας πρέπει άμεσα να μετατοπίσει το ενδιαφέρον της στην προσέλκυση μεγάλων σκαφών και να προχωρήσει στην αλλαγή της φορολογικής της
48
Καταργείται η «άδεια» των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής. Καταργείται η αποκλειστική χρήση του πλοίου αναψυχής, το οποίο μπορεί εφεξής να χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς ή να συμμετέχει σε αγώνες. Ελαστικοποιείται και προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες η υποχρέωση των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής για εκτέλεση ελάχιστου αριθμού ναυλώσεων (μείωση αριθμού ημερών, εκπτώσεις λόγω ηλικίας πλοίου, δυνατότητα συμπλήρωσης ημερών μέσα στην επόμενη τριετία). Εισάγεται νέα δυνατότητα παροπλισμού του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής, για τις περιπτώσεις που οι συνθήκες δεν ευνοούν τη ναύλωση ή την πώλησή του. Επεκτείνεται, υπό προϋποθέσεις, το δι-
καίωμα εκναύλωσης πλοίων αναψυχής με μη κοινοτική σημαία. Συμπεριλαμβάνονται οι ναυτικοί πράκτορες στα πρόσωπα που μπορούν να διενεργούν ναυλώσεις. Καταργείται η δυνατότητα καθορισμού με υπουργική απόφαση του κατώτατου ημερήσιου ναύλου των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής. Επεκτείνεται το δικαίωμα ναύλωσης χωρίς πλοίαρχο και πλήρωμα στα πλοία αναψυχής μήκους ώς 24 μέτρων, όπως συμβαίνει στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Διευκρινίζεται το ασφαλιστικό καθεστώς του κυβερνήτη που είναι εν ενεργεία ναυτικός, ώστε να ασφαλίζεται μόνο στο ΝΑΤ (όχι διπλή ασφάλιση στον ΟΑΕΕ) Απλοποιείται η διαδικασία για την παροχή δυνατότητας χρηματοδοτικής μίσθωσης για τα πλοία αναψυχής. Παρέχεται η δυνατότητα εκναύλωσης σε πλοία με μεταφορική ικανότητα ώς 99 επιβατών. Διευκρινίζεται ρητά η μέθοδος μείωσης λόγω ηλικίας της φορολογητέας αξίας του πλοίου αναψυχής σε περιπτώσεις αυτοπαράδοσης και μεταβίβασης λόγω γονικής παροχής, δωρεάς ή θανάτου. Αυξάνεται το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο η Ν.Ε.Π.Α. πρέπει να αποκτήσει την κυριότητα ή εκμετάλλευση επαγγελματικού πλοίου αναψυχής. Κωδικοποιείται το καθεστώς των ημεροπλοίων και καταργούνται αναχρονιστικοί περιορισμοί (π.χ. απαγόρευση προσέγγισης σε όρμο ή ακτή όταν το ταξίδι ξεκινάει από λιμάνι). Εισάγεται νέα δυνατότητα δραστηριοποίησης των ημεροπλοίων, με συνδυασμό θαλάσσιου και χερσαίου ταξιδιού στο ίδιο τουριστικό πακέτο. Διευρύνονται οι δυνατότητες περιήγησης με ημερόπλοια και παρέχεται δυνατότητα επέκτασης του χρόνου του ταξιδιού όταν στο ίδιο τουριστικό πακέτο συμπεριλαμβάνεται φιλοξενία στην ξηρά. Εξομοιώνονται ως προς τα φαρικά τέλη οι ξένες σημαίες με την ελληνική, ώστε η μείωση της κατά κεφαλήν χρέωσης να αποτελέσει κίνητρο για την αύξηση του αριθμού των επιβατών που απο-επιβιβάζονται (home porting).
Περιορίζεται η γραφειοκρατία Ηλεκτρονικό Μητρώο τουριστικών πλοίων. Ηλεκτρονική υποβολή ναυλοσυμφώνου. Ελαχιστοποιούνται οι περιπτώσεις στις οποίες είναι υποχρεωτική η λήψη απόπλου και η δήλωση κατάπλου. Περιορίζεται η υποχρέωση εκτέλεσης ελάχιστων ημερών ναύλωσης σε όσα επαγγελματικά πλοία αναψυχής έχουν απαλλαγεί από τον Φ.Π.Α. κατά την εισαγωγή τους. Εισάγεται ρύθμιση για τα πλοία αναψυχής που κατάσχονται (ώς σήμερα, λόγω κενού στη νομοθεσία, απαιτείται γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου). Καταργείται η ερασιτεχνική άδεια αλιείας (ατομική και σκάφους). Αυτό έχει επιπλέον ως αποτέλεσμα την αποδέσμευση του προσωπικού του ΛΣ-Ελ.Ακτ. από γρα-
«Το σχέδιο νόμου ενθαρρύνει τις επενδύσεις σε μαρίνες και υλικοτεχνικές υποδομές» τόνισε ο υπουργός Ναυτιλίας κ. Μ. Βαρβιτσιώτης φειοκρατικές εργασίες. Απλοποιείται η διαδικασία απομάκρυνσης εγκαταλελειμμένων πλοίων αναψυχής και ναυαγίων από τους τουριστικούς λιμένες. Καταργούνται τα παράβολα των 0,88 ευρώ για: α) λήψη άδειας απόπλου και: β) λήψη άδειας καθέλυσης-ανέλκυσης. Εξορθολογίζεται η διαδικασία διαγραφής πλοίου από το ελληνικό νηολόγιο. Μειώνονται οι υπογραφές που απαιτούνται για την αδειοδότηση των πλωτών εξεδρών που έχουν εποχιακή χρήση. Καταργούνται αναχρονιστικές ρυθμίσεις και αναπροσαρμόζεται το πλαίσιο δραστηριοποίησης των πλοίων. Καταργείται η απαγόρευση επιβίβασης
49
σε επαγγελματικό πλοίο αναψυχής προσώπων που δεν είναι εξαρχής δηλωμένα στο ναυλοσύμφωνο. Παρέχεται η δυνατότητα ιδιοχρησιμοποίησης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής, όταν αυτό δεν εκτελεί ναυλώσεις. Καταργείται η απαγόρευση εκναύλωσης των ιδιωτικών πλοίων αναψυχής. Επικαιροποιούνται και εκλογικεύονται οι κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης (π.χ. κατάργηση της ποινής φυλάκισης). Εκλογικεύονται οι απαιτήσεις για την διακυβέρνηση των σκαφών και πλωτών ναυπηγημάτων των υδατοκαλλιεργειών. Εκσυγχρονίζονται οι ελεγκτικές διαδικασίες (το Μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών θα διασυνδέεται με το TAXIS και το ISIS). Εξορθολογίζεται η Διοίκηση και γίνεται αποτελεσματικότερη (συγχωνεύονται ο Οίκος Ναύτου και το Γραφείο Ευρέσεως Ναυτικής Εργασίας). Διευρύνονται οι κατηγορίες πασχόντων (ναυτικών και μελών της οικογενείας των ναυτικών) που δικαιούνται επιδομάτων αναπηρίας. Θεσπίζεται διαδικασία για τη διασφάλιση ελάχιστης ακτοπλοϊκής σύνδεσης στην περίπτωση σοβαρής διαταραχής της συγκοινωνίας, η οποία απειλεί το δημόσιο συμφέρον. Παρέχεται η δυνατότητα πρόσβασης μελών οικογενειών οι οποίες ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες στο ναυτικό επάγγελμα (διευρύνονται οι ειδικές κατηγορίες προσώπων που εισάγονται «καθ’ υπέρβασιν» στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού). Ενισχύεται η δυνατότητα φοίτησης στη Σχολή Δυτών Καλύμνου (κατ’ εξαίρεση εισαγωγή ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας). Ρυθμίζονται ζητήματα σχετικά με την κατάταξη και την προαγωγή των στελεχών του ΛΣ-Ελ.Ακτ. Ρυθμίζεται η ημερήσια αποζημίωση των στελεχών του ΛΣ-Ελ.Ακτ. που υπηρετούν στα περιπολικά, ναυαγοσωστικά και αντιρρυπαντικά σκάφη καθώς και τα οδοιπορικά έξοδα για μετακίνηση στο εξωτερικό ή το εσωτερικό. Ρυθμίζονται οι αποδοχές του προσωπικού της Πλοηγικής Υπηρεσίας.
ΓΙΑΤΙ H κίνα ΑΝΗΣΥΧΕΙ το παγκόσμιο
οικονομικό προσκήνιο H τελευταία βδομάδα του Μαρτίου και το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς τερματίζει με ενδείξεις για εξάπλωση ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και την Αμερική, με την Κίνα να δημιουργεί ανησυχίες στο παγκόσμιο οικονομικό προσκήνιο.
κταση για 9 συνεχόμενους μήνες. Έ κπληξη για την Ευρωζώνη αποτέλεσε η γαλλική Οικονομία, με τον δείκτη PMI να διαμορφώνεται στις 51,6 μονάδες, την υψηλότερη τιμή των τελευταίων 31 μηνών.
Για την Κίνα Για την αμερικάνικη Οικονομία, ο προκαταρτικός δείκτης HSBC Purchasing Managers Index δήλωσε ήπια υποχώρηση στις 55,5 μονάδες από 57,1 μονάδες τον Φεβρουάριο, που ήταν και το υψηλότερο των τελευταίων 4 ετών. Στη διάρκεια του πρώ-
Γ
του τριμήνου της χρονιάς ο δείκτης ανά μέσο όρο παρέμεινε σε υψηλότερα επίπεδα από το τελευταίο τρίμηνο του 2013 (55,4 μονάδες από 53,8 μονάδες).
Για την Ευρωζώνη η ανάκαμψη κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος καθώς ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 53,2 μονάδες από 53,6 τον Φεβρουάριο, καταγράφοντας επέ-
50
ο δείκτης δεν παρουσίασε αύξηση, όπως αναμενόταν τον Μάρτιο, παραμένοντας κάτω από 50 για τρεις συνεχόμενους μήνες. Συγκεκριμένα, η μεταποιητική δραστηριότητα της Κίνας υποχώρησε σε χαμηλό 8 μηνών και διαμορφώθηκε στις 48,1 μονάδες από 48,5 μονάδες τον Φεβρουάριο. Η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας συνηθίζει να δηλώνει συρρίκνωση στη
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
για αύξηση αστικού πληθυσμού μέχρι το 2020 θα τονώσει μελλοντικά τη δυναμική επιρροή της Κίνας. Στην Αγορά των bulkers –πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου– ο γενικός δείκτης Baltic Dry Index περιστρέφεται γύρω από τις 1.500 μονάδες, κλείνοντας στις 1.412, 187 μονάδες κάτω από το προηγούμενο κλείσιμο. Ωστόσο η απόδοση του δείκτη στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου, περίπου 1.370 μονάδες ανά μέσο όρο, είναι 72% άνω από τον μέσο όρο του 2013 (796 μονάδες).
διάρκεια των δύο πρώτων μηνών από την εορταστική περίοδο του κινεζικού Νέου Έ τους, αλλά ανακτά δυνάμεις στη διάρκεια του Μαρτίου. Ωστόσο, οι πρώτες ενδείξεις από το HSBC Markit Economics δεν παρουσιάζουν αναζωπύρωση της οικονομικής ανάπτυξης, προδιαθέτοντας περαιτέρω ύφεση της αύξησης του Α.Ε.Π. από το τελευταίο τρίμηνο του 2013 (7,5% από 7,7%) Η ανάρρωση των ανεπτυγμένων Οικονομιών επιβεβαιώνεται και από στοιχεία για την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου στη διάρκεια του Ιανουαρίου 2014. Στοιχεία από τη στατιστική υπηρεσία της Ολλανδίας (Netherlands Bureau for Economic Policy Analysis – CPB) παρουσιάζουν αύξηση 0,6% του παγκόσμιου εμπορίου από τον Δεκέμβριο, ύστερα από δύο συνεχόμενους μήνες ύφεσης. Η αύξηση φαίνεται να προέρχεται από δυναμική των ανεπτυγμένων Οικονομιών και όχι των αναδυόμενων, όπως τις προηγούμενες φορές.
Η
Στην Ευρωζώνη η ανάκαμψη κερδίζει ολοένα έδαφος, καθώς ο HSBC Purchasing Managers Index διαμορφώθηκε τον Μάρτιο στις 53,2 μονάδες από 53,6 τον Φεβρουάριο
Η συρρίκνωση της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας φαίνεται πλέον να απειλεί σοβαρά τη μελλοντική αύξηση στη ζήτηση χωρητικότητας ενώ η Ναυλαγορά των bulkers συνεχίζει να δείχνει θετικά σημάδια. Η πτώση στην τιμή του σιδηρομεταλλεύματος στα 104 δολ. περίπου, 22% χαμηλότερα από τα επίπεδα του 2013, είναι μια πρώτη ένδειξη για τη μείωση της εγχώριας ζήτησης. Ωστόσο η πρόσφατη ανακοίνωση του σχεδίου
51
Τα επίπεδα της Ναυλαγοράς στο μεγαλύτερο μέγεθος capesize είναι αυτά που καθοδηγούν την ανάκαμψη, με τη ζήτηση της Κίνας για μεταφορά σιδηρομεταλλεύματος να παραμένει ενθαρρυντική. Τα επίπεδα ναύλων-capesize μειώθηκαν σε λιγότερο από 20.000 δολ./ ημέρα, αλλά παρουσιάζουν 319% ετήσια αύξηση (όταν διακυμαίνονταν κάτω από 5.000 δολ./ημέρα). Στη Ναυλαγορά των crude tankers –πλοία μεταφοράς αργού πετρελαίου– η ύφεση για τα σκάφη μεγαλύτερου μεγέθους VLCC συνεχίζεται, με τα επίπεδα ναύλων στη διαδρομή AG-USC να μειώνονται κάτω από WS28, αλλά να παραμένουν σε σημαντικά υψηλότερα ετήσια επίπεδα. Στη διάρκεια του Μαρτίου 2013, τα επίπεδα ναύλων στη διαδρομή AGUSC ήταν κάτω από WS20. Στην Αγορά των containerships –πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων– o γενικός δείκτης Shanghai Container Freight Index παραμένει κάτω από τις 1.000 μονάδες και σε συνεχόμενη ύφεση από το τέλος του Ιανουαρίου. Η σταδιακή ανάρρωση των ανεπτυγμένων Οικονομιών φαίνεται ότι δεν είναι ακόμη αρκετή για την απορρόφηση της διαθέσιμης προσφοράς χωρητικότητας. Golden Destiny Research & Valuations Department
Moore Stephens:
«Περάσαμε το βαθύτερο σημείο της ύφεσης»
Σ
Σε επίπεδα-ρεκόρ για τα τελευταία έξι χρόνια βρίσκεται ο βαθμός εμπιστοσύνης στις θετικές προοπτικές της ναυτιλιακής βιομηχανίας, σύμφωνα με έρευνα του οίκου Moore Stephens. Οι εκπρόσωποι της ναυτιλιακής βιομηχανίας, που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο σχετικής έρευνας στο τρίμηνο Δεκεμβρίου 2013-Φεβρουαρίου 2014, εκτιμούν ότι οι ναύλοι θα παραμείνουν
σταθεροί, με προοπτική να αυξηθούν περαιτέρω κατά τη διάρκεια των επόμενων δώδεκα μηνών, ενώ αυξητικά θα κινηθεί και η ιδιωτική χρηματοδότηση προς τη Ναυτιλία προκαλώντας σημαντικές ωφέλειες στον κλάδο. Τον Φεβρουάριο του 2014 ο μέσος βαθμός εμπιστοσύνης που εκφράζεται από τους ερωτηθέντες στις Αγορές στις οποίες δραστηριοποιούνται ήταν 6,5 σε μια κλίμακα από το 1 (χαμηλή) έως 10 (υψηλή), σε σύγκριση με το 6,1 που είχε καταγραφεί κατά την προηγούμε-
52
νη έρευνα, τον Νοέμβριο του 2013. Αυτό είναι το υψηλότερο ποσοστό από το 6,8 που καταγράφηκε το Μάιο του 2008, όταν έγινε για πρώτη φορά η έρευνα.
Όλες οι κατηγορίες των ερωτώμενων στην έρευνα ανέφεραν βελτίωση των επιπέδων εμπιστοσύνης σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση: Ο βαθμός εμπιστοσύνης των πλοιοκτητών αυξήθηκε από το 6,2 στο 6,6. Στους ναυλωτές από το 5,7 πήγε στο 6,5, που είναι το υψηλότερο μέγεθος στη διάρκεια των χρόνων κατά τους οποίους πραγματοποιείται η έρευνα. Αυξημένος είναι και ο βαθμός εμπιστοσύνης των στελεχών των ναυτιλιακών εταιρειών στο 6,4 από 6,1. Στους ναυλομεσίτες η άνοδος του βαθμού εμπιστοσύνης είναι σημαντική, από το 5,6 τον περασμένο Νοέμβριο στο 6,4 το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. «Έχουμε περάσει το βαθύτερο σημείο της ύφεσης», τονίζουν στελέχη της Αγοράς στη Moore Stephens και σημειώνουν ότι το μόνο που μένει είναι να δούμε «πόσο καιρό θα πάρει στις Αγορές για να βελτιωθούν στο σημείο όπου
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
θα έχουμε και πάλι βιώσιμους ρυθμούς». Ωστόσο εκφράζουν προβληματισμό για την πληθώρα κεφαλαίων που κινούνται στην Αγορά, καθώς αυτά μπορούν να δημιουργήσουν και πάλι συνθήκες «φούσκας» στις παραγγελίες.
Ω
η πορεία των επιμέρους κλάδων της ναυτιλίας: Στα δεξαμενόπλοια ο αριθμός αυτών που βλέπουν ότι θα σημειωθεί άνοδος των ναύλων παραμένει σταθερός. Σε αντίθεση με τους κλάδους ξηρού φορτίου και μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, όπου παρατηρείται περισσότερη αισιοδοξία. Στα δεξαμενόπλοια, ο αριθμός των ερωτηθέντων που εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι ναύλοι θα αυξηθούν παρέμεινε στο 43% (το υψηλότερο ποσοστό από τον Μάιο του 2011). Στον τομέα του ξηρού χύδην φορτίου, το ποσοστό αυτών που βλέπουν άνοδο των ναύλων αυξήθηκε κατά δύο μονάδες, στο 58%, σε σύγκριση με την προηγούμενη έρευνα. Στην Αγορά των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ο αριθμός αυτών που αναμένουν καλύτερους ναύλους αυξήθηκε κατά 4 μονάδες στο 34%. Αμετάβλητο παρέμεινε το επενδυτικό κλίμα στην έρευνα της Moore Stephens, που αφορούσε στο τρίμηνο Δεκεμβρίου 2013-Φεβρουαρίου 2014. Στην κλίμακα από το 1 μέχρι το 10, οι ερωτώμενοι που βλέπουν σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο παρέμειναν στο 5,8, όπως ακριβώς και στην έρευνα του προηγούμενου Νοεμβρίου. Πρόκειται για το υψηλότερο νούμερο από το 6 που είχε καταγραφεί τον Αύγουστο του 2010. Το αντίστοιχο μέγεθος για τους πλοιοκτήτες ήταν ελαφρώς χαμηλότερο από αυτό της προηγούμενης έρευνας, στο 5,9 από 6, όπως και στα διευθυντικά στελέχη (6 από 6,1).
Υπουργειο Ναυτιλιασ & αιγαιου
Πλωτές εξέδρες για vip μεταφορές
Π
Πλαίσιο για τη δημιουργία θαλάσσιων πλωτών εξεδρών, ιδιαίτερα χρήσιμων για την κάλυψη εξορύξεων, υδροπλάνων και διαφόρων πολιτιστικών δραστηριοτήτων δημιουργεί με το σχέδιο νόμου για τα σκάφη αναψυχής το Υ.Ν.Α. Είναι ενδεικτικό ότι ήδη υπάρχει ενδιαφέρον από εταιρείες ελικοπτέρων που κάνουν μεταφορές VIP, να δημιουργήσουν τέτοιες πλατφόρμες εν όψει και της ανάπτυξης των υπεράκτιων εξορύξεων στις ελληνικές θάλασσες. Έ τσι το Υ.Ν.Α. προχωρεί σε αναμόρφωση της νομοθεσίας. Πιο συγκεκριμένα, η παράγραφος 5 του άρθρου 14 του Ν.2971/2001 (Α΄ 285) αντικαθίσταται ως εξής: 5. α) Επιτρέπεται, έναντι οικονομικού ανταλλάγματος και σύμφωνα με τη διαδικασία της περίπτωσης (β), να τοποθετούνται στη θάλασσα, χωρίς επέμβαση στον αιγιαλό, πλωτές εξέδρες επιφάνειας μέχρι εκατό (100) τετραγωνικών μέτρων και για εποχιακή χρήση μέχρι έξι μηνών για την εξασφάλιση πρόσβασης και για την επιδίωξη σκοπών που προβλέπονται στις κείμενες διατάξεις, καθώς και για πολιτιστικούς σκοπούς. β) Για την τοποθέτηση και χρήση πλωτής εξέδρας εντός θαλάσσιας ζώνης λιμένα (ΘΖΛ) εκδίδεται απόφαση του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, ύστερα από σύμφω-
53
νη γνώμη του Γενικού Γραμματέα Τουριστικών Υποδομών και Επενδύσεων του Υπουργείου Τουρισμού και κατόπιν εισήγησης της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η πλωτή εξέδρα προβλέπεται να τοποθετείται εκτός ΘΖΛ απαιτείται, πλέον των ανωτέρω, η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας. γ) Για την τοποθέτηση και χρήση πλωτής εξέδρας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, δεν απαιτείται η διαδικασία που προβλέπεται στην παράγραφο (2) του παρόντος άρθρου. Δεν επιτρέπεται η χρήση των εξεδρών για εγκατάσταση και λειτουργία εστιατορίων ή κέντρων αναψυχής. δ) Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Αιγαίου καθορίζεται το ύψος του οικονομικού ανταλλάγματος για την τοποθέτηση και χρήση της πλωτής εξέδρας, ο τρόπος καθορισμού του, ο φορέας και η διαδικασία είσπραξής του καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. ε) Με απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου καθορίζονται ειδικότερες λεπτομέρειες για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου και ιδίως αυτές που αφορούν σε όρους και σε τεχνικά ζητήματα ή προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν οι τοποθετούμενες εξέδρες καθώς και στη συντήρηση και την απομάκρυνσή τους και τις συνθήκες πρόσβασης σε αυτές από και προς την ξηρά.
Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών:
10-12.000 ευρώ το μήνα ο μισθός του αξιωματικού Α΄ τάξεως δέσμευση για υποχρεωτική εκπαίδευση των σπουδαστών στα Ελληνικά πλοία
O
Ο κ. Ivάννης Πλατσιδάκης, σε μια κίνηση στήριξης της ναυτικής εκπαίδευσης, ανακοίνωσε την υποχρεωτική απορρόφηση των σπουδαστών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού και από τα ελληνόκτητα εμπορικά πλοία. Η κίνηση αυτή έρχεται να λύσει ένα χρόνιο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι σπουδαστές, καθώς με κόπο έβρισκαν πλοίο να ασκηθούν ώστε να πάρουν το
54
πτυχίο στη συνέχεια. Επίσης ο κ. Πλατσιδάκης υπογράμμισε την ανάγκη αναβάθμισης της ναυτικής εκπαίδευσης καθώς αποτελεί δυνητικά πεδίο απ’ όπου κάθε νέος μπορεί να αναζητήσει εργασία, τόσο
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
εντός όσο και εκτός Ελλάδας. «Είμαστε το τελευταίο κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης το οποίο συνεχίζει και παράγει αξιόλογο αριθμό ναυτικών αξιωματικών. Πρέπει λοιπόν να το χρησιμοποιήσουμε και να προσέξουμε, ώστε η ναυτική μας εκπαίδευση να έχει παγκόσμιο ορίζοντα. Κράτη τα οποία έχουν ελάχιστη Ναυτιλία, όπως είναι οι Φιλιππίνες, τροφοδοτούν με απίθανο αριθμό ναυτικών, αξιωματικών και κατωτέρων πληρωμάτων την παγκόσμιο Ναυτιλία. Δεν βλέπω, λοιπόν, το λόγο, γιατί η δική μας χώρα, με τέτοια παράδοση δέκα χιλιάδων ετών στο θαλάσσιο εμπόριο, να μην μπορεί να παράγει αξιωματικούς και για τα ξένα πλοία», τόνισε. Στο πλαίσιο αυτό κ. Πλατσιδάκης υπο-
γράμμισε πως στις άμεσες προτεραιότητες της Έ νωσης Ελλήνων Εφοπλιστών είναι η ενεργοποίηση, μέσω νόμου, της συμφωνίας που έχει επιτευχθεί μεταξύ εφοπλισμού και Πολιτείας, η οποία προβλέπει ότι όλες οι εταιρείες Ελληνικών συμφερόντων που έχουν εμπορικά πλοία σε ξένα νηολόγια, συμμετέχουν στη θαλάσσια εκπαίδευση των σπουδαστών των Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. Σε αντίθετη περίπτωση, προσέθεσε, οι εταιρείες που αρνούνται να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, θα καλούνται να καταβάλλουν αντίτιμο, το ύψος του οποίου θα ανέρχεται σε 2.500 ευρώ, και το οποίο θα πηγαίνει στο Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης. Ο εκπρόσωπος της Έ νωσης Ελλήνων Εφοπλιστών αναγνώρισε ότι δικαίως διαμαρτύρονται οι σπουδαστές των Α.Ε.Ν. όταν δεν βρίσκουν πλοίο για να πραγματοποιήσουν τη θαλάσσια εκπαίδευση, καθώς μέχρι τώρα στο πρόγραμμα της εναλλασσόμενης εκπαίδευσης συμμετέχουν μόνο 850 πλοία που έχουν υψωμένη την ελληνική σημαία, όταν ο συνολικός αριθμός των πλοίων που ανήκουν σε ελληνικά συμφέροντα φτάνει τις 3.800 μονάδες. Με τον τρόπο αυτό, τόνισε ο κ. Πλατσιδάκης, εκτιμούμε θα αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά το χρόνιο πρόβλημα της έλλειψης προσφερόμενων πλοίων, στα οποία οι σπουδαστές των Α.Ε.Ν. είναι υποχρεωμένοι να πραγματοποιούν μεγάλο και σημαντικό μέρος της εκπαίδευσής τους κατά τη διάρκεια της φοίτησης στις Ακαδημίες. Επιπλέον, ο κ. Πλατσιδάκης πρότεινε «ο σπουδαστής πλέον, αν το δεχθεί βέβαια το κράτος, να θεωρείται σπουδαστής, όπως θεωρούνται σπουδαστές οι φοιτητές των ελληνικών πανεπιστημίων, οι οποίοι πηγαίνουν τα Καλοκαίρια για 45 ημέρες ενημέρωσης στις διάφορες εταιρείες. Δεν θεωρούνται ούτε μέρος του προσωπικού της εταιρείας ούτε εντάσσονται στο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα του Ι.Κ.Α. Θα είναι, λοιπόν,
E
55
«Δεν βλέπω τον λόγο, γιατί η δική μας χώρα, με τέτοια παράδοση δέκα χιλιάδων ετών στο θαλάσσιο εμπόριο, να μην μπορεί να παράγει αξιωματικούς και για τα ξένα πλοία!» – Ιωάννης Πλατσιδάκης, εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών
ο σπουδαστής διακριτή προσωπικότητα στο πλοίο, δεν θα επιβαρύνεται ούτε το πλοίο αλλά ούτε ο σπουδαστής, για να πληρώνει στο Ν.Α.Τ. για τη σύνταξή του.
Επενδύσεις εκατομμυρίων από τους εφοπλιστές στην εκπαίδευση «Η ναυτική εκπαίδευση είναι το πρώτο και το κύριο πράγμα το οποίο ζητούμε από το ελληνικό κράτος» τόνισε ο εκπρόσωπος των εφοπλιστών. Ο κλάδος είναι ο μόνος της ελληνικής οικονομίας που συμμετέχει ενεργά στην εκπαίδευση του τομέα του. «Συμμετέχουμε οικονομικά, καθώς τα 2/3 περίπου του κεφαλαίου ναυτικής εκπαίδευσης προέρχονται όχι από το κράτος, αλλά από τα πλοία, ενώ το 1/3 περίπου είναι η συμμετοχή του κράτους. Έ χουμε δεσμεύσει αρκετά εκατομμύρια ευρώ για την αναβάθμιση των σχολών, τόσο των κτιριακών εγκαταστάσεων όσο και των εκπαιδευτικών υποδομών και του εξοπλισμού. Παρά το γεγονός πως επιθυμία μας είναι να επενδύσουμε πολύ γρήγορα το κεφάλαιο αυτό, δεν είναι εύκολο, διότι υπάρχει η απίθανη ελληνική γραφειοκρατία. Για να γίνει υποστήριξη της σχολής της Μηχανιώνας, έπρεπε κατ’ αρχάς να δούμε εάν είναι νόμιμη η Σχολή ως κτίριο. Η Σχολή ήταν παράνομη. Και έπρεπε να βρεθεί τρόπος ώστε το κράτος να νομιμοποιήσει τα κτίρια αυτά».
| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |
ενώ ο τουρισμός Κρουαζιέρας αναμένεται να δημιουργήσει 100.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2020 σε σύγκριση με το 2010», συμπληρώνοντας πως ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός απασχολεί περίπου 3,2 εκατ. ανθρώπους στην Ε.Ε., παράγοντας 183 δισ. ευρώ ακαθάριστης αξίας και αντιπροσωπεύοντας πάνω από το ένα τρίτο της θαλάσσιας Οικονομίας.
Αυξάνονται οι επιβάτες κρουαζιέρας
Στα χέρια της Όλγας
η δύναμη της
«Γαλάζιας Ανάπτυξης»
Σ
Στη δύναμη της «Γαλάζιας Ανάπτυξης», που αποτελεί βασικό μοχλό για τον ελληνικό τουρισμό αλλά και τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, αναφέρθηκε η υπουργός Τουρισμού, κα Όλγα Κεφαλογιάννη, ενημερώνοντας την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής για τα αποτελέσματα της Άτυπης Συνόδου των υπουργών Τουρισμού της Ε.Ε, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα. Aναφερόμενη στη δύναμη αυτής της «Γαλάζιας Ανάπτυξης», η υπουργός υπογράμμισε: «Η Γαλάζια Οικονομία αντιπροσωπεύει 5,4 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Αποφέρει ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σχεδόν 500 δισ. ευρώ ετησίως». Και προσέθεσε: «Ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός είναι ο μεγαλύτε-
«Ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός είναι ο μεγαλύτερος ναυτιλιακός τομέας όσον αφορά στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και την απασχόληση. Αναμένεται να μεγεθυνθεί κατά 2 έως 3% έως το 2020, ενώ ο τουρισμός Κρουαζιέρας αναμένεται να δημιουργήσει 100.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2020, σε σύγκριση με το 2010» – Όλγα Κεφαλογιάννη
ρος ναυτιλιακός τομέας όσον αφορά στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και την απασχόληση. Αναμένεται να μεγεθυνθεί κατά 2 έως 3% έως το 2020,
56
Οι επιβάτες Κρουαζιέρας το 2014 προβλέπεται να ανέλθουν σε 21,6 εκατ. παγκοσμίως, αύξηση 3% σε σχέση με το 2013. Μέχρι το 2018 αναμένεται να φτάσουν τα 24,1 εκατομμύρια, το 58,8% των οποίων θα προέρχεται από τη Βόρειο Αμερική και 27,2% από την Ευρώπη». Η κα Κεφαλογιάννη έδωσε έμφαση στα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά μηνύματα για την τουριστική κίνηση της χώρας, που έρχονται από την Ευρώπη, τονίζοντας ότι οι ευρωπαίοι εταίροι αναγνωρίζουν τις προσπάθειές μας για να καταστήσουμε τον ελληνικό τουρισμό από τομέα χαμηλής πολιτικής σε ατμομηχανή της ανάκαμψης. Παράλληλα επεσήμανε ότι η Ευρώπη αντιλαμβάνεται πως ο τουρισμός είναι πολύ σοβαρή υπόθεση, που χρειάζεται συγκροτημένες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. «Η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική της Ε.Ε. είναι, μεταξύ άλλων, βασική προτεραιότητα και οριζόντια πολιτική της Ελληνικής Προεδρίας ενώ αυτή δημιουργήθηκε για να γίνει γνωστή η θαλάσσια διάσταση της Ε.Ε.», τόνισε χαρακτηριστικά. «Σκοπός της ήταν και είναι να αναπτυχθούν οι καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις για οικονομική ανάπτυξη που προέρχεται από τη θάλασσα. Η Γαλάζια Ανάπτυξη δημιουργήθηκε, με τη σειρά της, προκειμένου να επιτευχθεί μια υγιής θαλάσσια Οικονομία, που θα οδηγήσει στην καινοτομία και στη βιωσιμότητα για τους ευρωπαίους πολίτες», προσέθεσε.
| ΛΙΜΑΝΙ Α |
«Πετάει» το τρένο με τα εμπορεύματα�
των επιβατικών δραστηριοτήτων. Για πολλά χρόνια το μερίδιο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ δεν ξεπερνούσε το 3% της συνολικής εμπορευματικής κίνησης της χώρας, ενώ σήμερα αγγίζει το 10%, συντηρώντας σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης.
Οι νέοι πελάτες
Σχεδόν 50% φθηνότερα το κόστος μέσω ΤΡΑΙΝΟΣΕ στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, σε σχέση με την οδική μεταφορά
Δ
Διπλασιασμός της εμπορευματικής κίνησης στον σιδηροδρομικό δρομολόγιο Αθήνας-Θεσσαλονίκης παρατηρείται τεευταία, ενώ την εμφάνισή τους κάνουν και νέοι πελάτες της ΤΡΑΙΝΟΣΕ που επιθυμούν να διακινήσουν τα προϊόντα τους στις ράγες του Ο.Σ.Ε. Πληροφορίες αναφέρουν ότι πλέον μεταφέρεται διπλάσια ποσότητα εμπορευμάτων με τα τρένα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, γεγονός που γεννά σκέψεις για την ενεργοποίηση επιπλέον δρομολογίων και την ενίσχυση της χωρητικότητας των υφιστάμενων. Οι νέοι πελάτες που δοκιμάζουν σε πρώτη φάση τις υπηρεσίες διακίνησης εμπορευμάτων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, φαίνεται ότι προς το παρόν δεν φέρνουν σημαντικά οικονομικά οφέλη στην εταιρεία ακόμη, δημιουργούν, ωστόσο, θετικές προοπτικές. Στελέχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ επισημαίνουν ότι το σημαντικότερο στοιχείο είναι η δυναμική προσέλκυσης νέων πελατών που δημιουργείται από κάθε συνεργασία που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη νέων εταιρειών στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
Συμφέρει η σιδηροδρομική, έναντι της οδικής μεταφοράς Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κόστος μεταφοράς μέσω της ΤΡΑΙΝΟΣΕ συμφέρει οικονομικά τις επιχειρήσεις έναντι της εναλλακτικής, που είναι η οδική μεταφορά. Ωστόσο τα προβλήματα υποδομής του Ο.Σ.Ε., οι καθυστερήσεις στα δρομολόγια
και η έλλειψη ετοιμότητας που παρουσίαζε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μέχρι πρότινος, δεν καθιστούσαν τον ελληνικό σιδηρόδρομο ως την πιο ελκυστική επιλογή. Το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων με το τρένο διαμορφώνεται, στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, στα 260 ευρώ ενώ η χρήση φορτηγών για την οδική μεταφορά εκτινάσσει πλέον το κόστος στα 500 ευρώ, κυρίως λόγω της ενισχυμένης τιμής καυσίμων και των αυξήσεων στις τιμές των διοδίων. Στελέχη της ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξηγούν ότι στις γραμμές του Ο.Σ.Ε. διακινείται ημερησίως φορτίο που αναλογεί σε 30 φορτηγά στο τμήμα Αθήνα-Θεσσαλονίκη και άλλα 30 φορτηγά στην αντίστροφη διαδρομή (Θεσσαλονίκη-Αθήνα). Καθημερινά μετακινούνται στον εν λόγω άξονα 600 φορτηγά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Αγοράς. Η ενίσχυση της εμπορευματικής κίνησης αποτελεί στοίχημα πολλών ετών για τις εκάστοτε Διοικήσεις, καθώς η εμπορευματική δραστηριότητα είναι η μόνη που μπορεί να φέρει αξιοσημείωτα κέρδη στις σιδηροδρομικές εταιρείες, έναντι
Σε εξέλιξη η συνεργασία ΤΡΑΙΝΟΣΕ και P&G
57
Στα μέσα Φεβρουαρίου υπέγραψε η ΤΡΑΙΝΟΣΕ συνεργασία με την P&G για την μεταφορά 2 έως 3 εμπορευματοκιβωτίων την ημέρα μέσω των γραμμών του Ο.Σ.Ε. Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μεταφέρει προϊόντα της P&G από την Αθήνα με τελικό προορισμό μεγάλα καταστήματα λιανικής πώλησης στη Θεσσαλονίκη. Στόχος της ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι η επέκταση της συνεργασίας ώστε τα 2 έως 3 εμπορευματοκιβώτια να γίνουν μέσα σε διάστημα 3 έως 6 μηνών ολόκληρο τρένο. Η P&G κάνει εκτενή χρήση των σιδηροδρόμων στη Δυτική Ευρώπη, με στόχο τη δημιουργία αποτελεσματικού και περιβαλλοντικά φιλικού μοντέλου μεταφορών και τη δημιουργία μεγαλύτερης αξίας για τον καταναλωτή (εξοικονόμηση κόστους). Σήμερα η πολυεθνική εταιρεία πραγματοποιεί με σιδηροδρομικές ανταποκρίσεις το 28% των μεταφορών της, περιορίζοντας κατά 70 εκατ. χιλιόμετρα τις οδικές μεταφορές. Εκτός από την HP, η οποία υπέγραψε πέρσι μνημόνιο συνεργασίας με την Cosco και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τη μεταφορά των εμπορευμάτων της, ακόμη μια εταιρεία φαίνεται να προσεγγίζει τις ράγες του Ο.Σ.Ε. Η δανέζικη μεταφορική Maersk έκανε χρήση των υπηρεσιών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε πιλοτικό επίπεδο, με μια πρωτιά για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ: μετέφερε ύστερα από 20 χρόνια φορτίο από το λιμάνι του Ικονίου έως το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Το φορτίο αποτελούσαν μπανάνες Μαδαγασκάρης με τελικό προορισμό την Τουρκία. Το εμπόρευμα φορτώθηκε στο λιμάνι του Ικονίου, διακινήθηκε σιδηροδρομικώς έως το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και φορτώθηκε σε πλοίο προς την Τουρκία. Η έκτακτη αυτή συνεργασία άνοιξε νέους ορίζοντες στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία μαζί με την Cosco, αποκτά ως νέο πελάτη έναν κολοσσό των μεταφορών.
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ
«Φλερτ» Ρωσικών Σιδηροδρόμων με Ο.Λ.Π.
Ο
«Οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν τις κρατικές μετοχές του Λιμένα του Πειραιά», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, κ. Βλαντιμίρ Γιακούνιν, ο οποίος βρίσκεται πολύ κοντά στον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Με την ουκρανική κρίση να είναι σε πλήρη εξέλιξη και τους ιστορικούς φόβους της Ρωσίας για αποκλεισμό από τις «θερμές θάλασσες» –δηλαδή τη Μεσόγειο– να επανέρχονται, οι Ρώσοι μπαί-
Οι Ρώσοι μπαίνουν και πάλι στο παιχνίδι για τις ελληνικές υποδομές Ένα container από την κίνα θα θέλει 10 μέρες για να φτάσει στην Ε.Ε. ενώ από την Αφρική μόλις 4!
58
νουν και πάλι στο παιχνίδι για τις ελληνικές υποδομές, πέραν των Σιδηροδρόμων. Είναι ξεκάθαρο ότι οι Ρώσοι επιθυμούν να ελέγξουν τον στρατηγικό δρόμο από την ανατολική Μεσόγειο μέχρι την Κεντρική Ευρώπη. Γι’ αυτό έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τους σιδηροδρόμους Βουλγαρίας και Ελλάδας «στο πλαίσιο της ανάπτυξης του νέου διευρασιατικού διαδρόμου». Για την αύξηση, μάλιστα, της μεταφορικής δυνατότητας γίνεται λόγος για δίκτυο διαπλατυσμένης σιδηροτροχιάς, που θα συνδέει το ρωσικό δίκτυο με το ευρωπαϊκό και θα επιτρέπει χωρίς αλλαγές σασί να φθάνουν ώς τη Βιέννη. Ωστόσο αυτό απαιτεί μεγάλες επενδύσεις, όμως διασφαλίζει και μεγάλο στρατηγικό πλεονέκτημα. Πιο συγκεκριμένα, με την ένταξη και του Πειραιά στο υπό σχεδιασμό αυτό δίκτυο, που θα έχει μεγάλη μεταφορική δυνατότητα, δημιουργείται ο πιο σύντομος δρόμος για τα εμπορεύματα που προέρχονται από την Ασία και τη ραγδαία αναπτυσσόμενη Ανατολική Αφρική, προς την μεγάλη Αγορά της Ε.Ε. Έ να container από την Κίνα θα θέλει περίπου δέκα ημέρες μέχρι να φτάσει στην καρδιά της Ε.Ε., ενώ από την Αφρική (π.χ. Κένυα) μόλις τέσσερεις� Την ίδια ώρα τα λιμάνια Ρό-
| λιμανια |
τερνταμ, Αμβούργου, Αμβέρσας ή και Μασαλλίας έχουν εγγενές μειονέκτημα σε σχέση με τον Πειραιά, καθώς απέχουν από μία έως τέσσερεις ημέρες περισσότερο από τον πορθμό του Σουέζ.
«κομβικός» Ο Πειραιάς «Σίγουρα μας ενδιαφέρει, εφόσον δούμε ευκαιρίες για σιδηροδρομικές μεταφορές, το λιμάνι του Πειραιά», συμπλήρωσε ο κ. Γιακούνιν, προσθέτοντας ότι ο διαγωνισμός για την εκδήλωση ενδιαφέροντος λήγει στις 28 Απριλίου, οπότε υπάρχει χρόνος ώστε να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. Όπως είπε ειδικότερα, η ρωσική εταιρεία «δεν έχει ακόμη λάβει από τους έλληνες την τελική απόφασή τους για το πώς θα προχωρήσουν την ιδιωτικοποίηση, επειδή συνεργάζονται με την Ε.Ε.». Το πρακτορείο υπενθυμίζει ότι ο Β. Γιακούνιν έχει ζητήσει από τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, ήδη από το Καλοκαίρι του 2013, την άδεια να συμμετάσχει στην ιδιωτικοποίηση των ελληνικών αυτών εταιρειών και σχετική χρηματοδότηση. Οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι έως τώρα έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, καθώς και για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, αλλά και για τις επισκευές και μετασκευές, μέσω της εταιρίας ROSCO, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές θα πωληθούν «πακέτο» με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης. Το καλό, πάντως, για το ΤΑΙΠΕΔ είναι ότι έστω και κατ’ αρχάς παρουσιάζεται πολλαπλό ενδιαφέρον για τον Ο.Λ.Π. Πέρα από την COSCO, υπάρχει το επενδυτικό fund New Zealand Super Fund, ενώ κατά τη διαδικασία pre marketing και πριν από αυτή, που είχε ξεκινήσει το ΤΑΙΠΕΔ, προφορικό ενδιαφέρον είχαν εκφράσει η MSC και η Dubai Ports World. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την προκήρυξη που έχει δημοσιοποιήσει το ΤΑΙΠΕΔ για τον Ο.Λ.Π., όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν εκδήλωση ενδιαφέροντος το αργότερο ώς τις 28 Απριλίου 2014, ενώ έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν ερωτήματα μέχρι τις 14 Απριλίου 2014. Και όλα τούτα όσο η Αρχή Λιμένων ακόμη αναζητείται…
ΔΙΕΘΝΗ
Ηχηρή» παρουσία Ο.Λ.Π. στο Cruise Shipping Miami 2014 Τη Δευτέρα 10 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διεθνής έκθεση κρουαζιέρας του κόσμου στο Μαϊάμι (Cruise Shipping Miami 2014) όπου το ραντεβού έδωσαν οι εκπρόσωποι των μεγάλων λιμανιών της χώρας ώστε να προσελκύσουν περισσότερα κρουαζιερόπλοια. Αναμφισβήτητα, το «βαρύ χαρτί» της αντιπροσωπείας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με το επενδυτικό πρόγραμμα της Ο.Λ.Π. Α.Ε. (2010-2015) και ειδικότερα της επέκτασης του νότιου μέρους του επιβατικού λιμένα Κρουαζιέρας. Πρόκειται για ένα έργο το οποίο επιτελείται με χρηματοδότηση από την Ε.Ε. σε ποσοστό 95% επί της συνολικής του δαπάνης, το οποίο θα καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά τον σημαντικότερο κόμβο Κρουαζιέρας της Μεσογείου» επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωση η Διοίκηση του Οργανισμού. Η επιτυχής περσινή λειτουργία του νέου Διεθνούς Σταθμού Επιβατών (Δ.Σ.Ε.) «Θεμιστοκλής», η αναβάθμιση του Δ.Σ.Ε. «Μιαούλης», η παροχή πιστοποιημένων υπηρεσιών κρουαζιέρας σύμφωνα με τις απαιτήσεις των διεθνών προτύπων ISO θεμελιώνουν ισχυρά τη σχέση εμπιστοσύνης του Ο.Λ.Π. με την Aγορά Kρουαζιέρας. Ήδη για τους δύο νέους Δ.Σ.Ε. «Αγ. Νικόλαος» και «Σαλαμίνα», αλλά και για την αρχιτεκτονική διαμόρφωση του συνολικού παράκτιου τοπίου, ο Ο.Λ.Π. προχωρεί σε ανοιχτό διαγωνισμό ιδεών, με τη συμμετοχή συμβούλων από τις κύριες εταιρείες κρουαζιέρας.
T
59
Στην έκθεση, που διήρκησε μέχρι τις 14 Mαρτίου 2013, η Ο.Λ.Π. Α.Ε. συμμετείχε στο ενιαίο εθνικό περίπτερο. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού, κ. Γιώργος Ανωμερίτης, «ο Πειραιάς από το 2009 και μετά παρουσιάζει συνεχή σταθερή ανοδική μέση τάση (7%) τόσο σε προσεγγίσεις κρουαζιεροπλοίων όσο και σε αριθμό transit επιβατών. Παραμένει σταθερά το πρώτο λιμάνι της Ανατολικής Μεσογείου με μερίδιο αγοράς 23,25%. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην τρίτη θέση Κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, μετά την Ιταλία και την Ισπανία. Ο Ο.Λ.Π. εκπροσωπείται από τον κ. Σταύρο Χατζάκο, Γενικό Δ/ντή και Πρόεδρο της MedCruise, καθώς και από τον κ. Θεόδωρο Τσίτουρα, Δ/ντή Κρουαζιέρας, οι οποίοι θα συμμετάσχουν σε ημερίδες για τις προοπτικές της Κρουαζιέρας, ενώ υπάρχουν ήδη προγραμματισμένες σημαντικότατες συναντήσεις με υψηλόβαθμα στελέχη των μεγαλύτερων εταιρειών Κρουαζιέρας (Royal Caribbean, Carnival, MSC, Costa κλπ.) Ο κ. Χατζάκος ήταν κύριος ομιλητής στο Συνέδριο Κρουαζιέρας που διεξήχθη τις ημέρες της έκθεσης, ενώ με την ιδιότητα του Προέδρου της Έ νωσης Μεσογειακών Λιμένων Κρουαζιέρας, παρουσίασε, μαζί με τον κ. Θάνο Πάλλη, Γενικό Γραμματέα της ΜedCruise, την ειδική έκθεση στατιστικών στοιχείων των λιμένων Κρουαζιέρας στη Μεσόγειο και τις γύρο περιοχές, βάσει της οποίας η Ο.Λ.Π. Α.Ε. αποτελεί πλέον σταθερά τον κύριο κόμβο (hub) της Ανατολικής Μεσογείου και ένα από τα τρία κύρια λιμάνια Κρουαζιέρας της Μεσογείου
eiδησεισ
ΕΛΣΤΑΤ:
Μείωση 1,8% στον αριθμό πλοίων του ελληνικού στόλου με αύξηση χωρητικότητας 1,8%
H Δύναμη του Ελληνικού Εμπορικού Στόλου, από πλοία 100 ΚΟΧ και άνω, τον Ιανουάριο 2014, σε σύγκριση με την αντίστοιχη Δύναμη του Ιανουαρίου 2013, παρουσίασε μείωση 1,8% έναντι μείωσης 3,3% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του 2013 προς το 2012, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η Ολική Χωρητικότητα του Ελληνικού Εμπορικού Στόλου, από πλοία 100 ΚΟΧ και άνω, τον Ιανουάριο 2014, σε σύγκριση με την αντίστοιχη χωρητικότητα του Ιανουαρίου 2013, παρουσίασε αύξηση 1,8%, έναντι αύξησης 0,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του 2013 προς το 2012.
60
Lloyd’s List:
Αύξηση 8% στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων στις γραμμές ΑσίαςΕυρώπης Αύξηση της τάξης του 8%, σύμφωνα με το Lloyd’s List, καταγράφεται σε επίπεδα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στις γραμμές Ασίας-Ευρώπης τον πρώτο μήνα του 2014. Η ισχυρή αυτή αφετηρία αυτή δημιουργεί έντονη προσδοκία για πολύ καλή πορεία του κλάδου στο Α΄ τρίμηνο. Έτσι η εκτίμηση ότι στο τρίμηνο αυτό θα υπάρξει θετικό πρόσημο στην αύξηση των διακινούμενων φορτίων, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν θα πιεστούν οι τιμές λόγω του αυξημένου τονάζ, που έρχεται να προστεθεί στο επόμενο διάστημα, λόγω της αύξησης των ναυπηγήσεων. Η αύξηση των εμπορευματικών ροών οδηγεί, παράλληλα, πολλές εταιρείες στο να ναυπηγήσουν μεγαλύτερα πλοία σε ικανότητα μεταφοράς teus.
Ναυτική Εκπαίδευση:
Με αναπληρωτές καθηγητές θα καλυφθούν κενά Την εφαρμογή ενός καθεστώτος αναπληρωτών, όπως ισχύει και στην υπόλοιπη Εκπαίδευση, εξετάζει το υπουργείο Ναυτιλίας, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των σχολών δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υπουργός Ναυτιλίας, κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, κατά τη διάρκεια συνάντησης με το Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τον υπουργό «η αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης είναι κρίσιμη για τη ναυτιλιακή κοινότητα», ωστόσο παραδέχτηκε ότι η οικονομική πραγματικότητα της χώρας «περιόρισε τους πόρους» και στη ναυτική εκπαίδευση. Επίσης, ο κ. Βαρβιτσιώτης τόνισε ότι «χρειάζεται η συνεργασία όλων, καθώς και η σύμπραξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας της ναυτιλιακής κοινότητας, ώστε να βελτιωθεί άμεσα η κατάσταση και να βρεθούν λύσεις». Επεσήμανε ότι «για την κάλυψη των κενών σε ναυτοδιδασκάλους θα εξετάσουμε ένα αντίστοιχο καθεστώς αναπληρωτών όπως στην υπόλοιπη Εκπαίδευση, με μηνιαίες αποδοχές, αναγνώριση ναυτικής υπηρεσίας και δεκάμηνη σύμβαση, για να υπάρξουν κίνητρα προσέλκυσης ενδιαφέροντος για τις θέσεις αυτές». Στη συνάντηση συζητήθηκαν ζητήματα της ναυτικής εκπαίδευσης, όπως τα μισθολογικά θέματα του εκπαιδευτικού προσωπικού των ΑΕΝ και των ΚΕΣΕΝ, αλλά και η κάλυψη των αναγκών των Σχολών Δημόσιας Ναυτικής Εκπαίδευσης σε εκπαιδευτικό προσωπικό. «Μέλημά μου είναι ο εκσυγχρονισμός της ναυτικής εκπαίδευσης και η άρτια εκπαίδευση των σπουδαστών καθώς οι απαιτήσεις της σύγχρονης Ναυτιλίας είναι ολοένα και πιο πολύπλοκες, ολοένα και πιο σύνθετες», υπογράμμισε ο κ. Βαρβιτσιώτης. Ο υπουργός Ναυτιλίας ενημέρωσε το Διοικητικό Συμβούλιο των Εκπαιδευτικών ότι άμεσα θα αποσταλεί κατάλογος σε όλες τις ναυτικές σχολές της χώρας, όπου θα καταγραφούν λεπτομερώς οι ανάγκες σε υλικοτεχνική υποδομή, με στόχο να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες αντιμετώπισής τους.
EUROCERT:
ξεκινα η εκπαιδευση ενοπλων φρουρων για την αποτροπη πειρατειασ Στην ίδρυση Ακαδημίας Εκπαίδευσης Ενόπλων Φρουρών (Armed Maritime Security Operators) προχωρεί η εταιρεία EUROCERT, η οποία είναι ο πρώτος φορέας στην Ελλάδα που εκπαιδεύει και παρέχει Πιστοποίηση Επαγγελματικής Επάρκειας σε όσους εργάζονται (ή πρόκειται να εργαστούν) ως ένοπλοι φρουροί για την αποτροπή της πειρατείας σε πλοία. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της εταιρείας, η εκπαίδευση θα περιλαμβάνει δύο στάδια: το θεωρητικό, επί θεμάτων ναυτιλιακής ασφάλειας και την πρακτική εκπαίδευση σε θέματα ορθού χειρισμού των ημιαυτόματων όπλων, κανόνων εμπλοκής, πραγματικές βολές κ.ά. Όπως σημειώνεται, «οι συμμετέχοντες υποβάλλονται σε εξετάσεις και στα δύο στάδια και όσοι επιτύχουν αποκτούν το πιστοποιητικό επαγγελματικής επάρκειας Armed Maritime Security Operators που εκδίδει η EUROCERT καθώς και το EUROPASS certificate τα οποία βεβαιώνουν ότι ο πιστοποιημένος φρουρός κρίνεται κατάλληλος για τη φύλαξη πλοίων τα οποία ταξιδεύουν σε περιοχές επικίνδυνες για πειρατεία».
61
62
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ζώης Καπλάνης
Ο ερημίτης της Μόσχας
Π
«Πικροζώη» τον αποκαλούσαν όταν ήταν μικρός στα Γιάννενα. Όταν όμως μεγάλωσε και πλούτισε, έμελλε να αναδειχτεί σε «Γλυκοζώη» για ολόκληρη την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Ο Ζώης Καπλάνης ανήκει στην κατηγορία των πρωτοπόρων εθνικών ευεργετών, διότι πέθανε πριν από την απελευθέρωση της Ελλάδας και μάλιστα είναι ο πρώτος στον οποίο απονεμήθηκε επισήμως ο χαρακτηρισμός του «Εθνικού Ευεργέτη». Πρόκειται για έναν άνθρωπο που πλούτισε κυριολεκτικά «με τον σταυρό στο χέρι» και δεν έκανε ευεργεσίες για τα οικονομικά του συμφέροντα ή για λόγους υστεροφημίας. ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ* Ο δρόμος των επιχειρήσεων Ο Ζώης Καπλάνης γεννήθηκε στο χωριό Γραμμένο της Ηπείρου το 1736. Τεσσάρων χρονών ορφάνεψε από τη μητέρα του, η οποία καταγόταν από το γένος Παπαστεργίου αλλά το μικρό όνομα της οποίας παραμένει άγνωστο. Αδέλφια δεν είχε και ύστερα από λίγα χρόνια βρέθηκε στα χέρια μιας μητριάς, γιατί έχασε και τον πατέρα του, Κωνσταντίνο, που στο μεταξύ είχε
ξαναπαντρευτεί. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα πέρασε μέσα στην αθλιότητα, ώστε να προσονομαστεί «Πικροζώης» από τους συγχωριανούς του. Αρχικά έκοβε καυσόξυλα και τα μετέφερε ώς τα Ιωάννινα, τα οποία πουλούσε, ενώ το κέρδος το μοιραζόταν με τον γείτονα που του είχε δανείσει το γαϊδουράκι του για τον σκοπό αυτό. Σε ηλικία περίπου δεκατεσσάρων χρόνων λέγεται πως τον περιμάζεψαν προσωρινά στα
63
Ιωάννινα κάποιοι συγγενείς του επ’ ονόματι Κρομμυδαίοι. Όπως κι αν είναι, ο Ζώης ποτέ του δεν λησμόνησε την ημέρα της φυγής του από το χωριό και μετά τον θάνατό του την κατέστησε επίσημη, με εντολή να τελείται στα Γιάννενα από τον εκάστοτε μητροπολίτη το μνημόσυνό του κάθε έτος. Στα Γιάννενα ο Ζώης πιθανώς να φοίτησε σε κάποιο σχολείο όπου εφοδιάστηκε με την απαραίτητη παιδεία, οι ευεργετικές επιπτώσεις της οποίας θα φανούν αργότερα. Το 1754 προσελήφθη ως «τσιράκι» από τον έμπορο γουναρικών Παναγιώτη Χατζηνίκο και έτσι έμαθε την γουναρική τέχνη. Ήταν όμως θέμα χρόνου ο Ζώης να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Χατζηνίκου και να εξελιχθεί σταδιακά σε βασικό συνέταιρό του. Σύντομα προάχθηκε στην βαθμίδα του κάλφα και ο Χατζηνίκος τον έστελνε ως πωλητή του εμπορικού του οίκου σε εμπορικά πανηγύρια στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία. Χάρις τα προσόντα και τις ικανότητές του προωθήθηκε σε βασικό βοηθό του ίδιου του Χατζηνίκου, ο οποίος αποφάσισε να τον πάρει μαζί του στο Βουκουρέστι όπου διατηρούσε υποκατάστημα του εμπορικού του οίκου.
Η Καπλάνειος Σχολή.
Στα πλαίσια της εμπορικής τους συνεργασίας, ο Καπλάνης αναχώρησε το 1768 για την Νίζνα της Ουκρανίας (τότε Ρωσίας) όπου παρέμεινε για τρία χρόνια. Αμέσως μετά μετακόμισε στη Μόσχα, το σημαντικότερο κέντρο εμπορίας της γούνας τότε. Έ κτοτε συναντήθηκαν με τον Χατζηνίκο στο Βουκουρέστι και λύσανε κοινή συναινέσει την εμπορική τους συνεργασία, διευθετώντας όλους τους μεταξύ τους λογαριασμούς. Ο Ζώης εγκαταστάθηκε οριστικά μέχρι τον θάνατό του, το 1806, στη Μόσχα όπου διέμενε σε ένα κελί του γραικικού μοναστηρίου του Αγίου Νικολάου, μετόχι της μονής Ιβήρων. Με την τιμιότητα και την αξιοπιστία του, τη σύνεση και τον ολιγοδάπανο βίο του, κέρδισε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη του εμπορικού κόσμου της Μόσχας και δεν άργησε να σχηματίσει μια διόλου ευκαταφρόνητη περιουσία. Τα πλούτη όμως δεν τον έκαναν να αλλάξει τακτική. Η ζωή του παρέμενε απλή και ήρεμη, ο ίδιος εξακολουθούσε να είναι ολιγαρκής ενώ η σκέψη του στρεφόταν ολοένα και περισσότερο στην αγαπημένη του πατρίδα, που στέναζε από τον ζυγό των Τουρκαλβανών.
Ο δρόμος των ευεργεσιών Από τις πρώτες ημέρες της εγκατάστασής του στη Μόσχα, ο Καπλάνης θεωρούσε ηθικό χρέος του να συντρέχει τους φτωχούς ομογενείς και ιδιαίτερα τους συμπατριώτες
του, οι οποίοι βρίσκονταν κάτω από τον οθωμανικό ζυγό. Έτσι, αν και σωματικά είχε απομακρυνθεί από την πατρώα γη, νοερώς επληθύνθη αυτώ ο έρως προς αυτήν. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα θεάρεστα αυτά έργα τα διδάχτηκε από τον μέντορά του, καθότι ο Χατζηνίκος ανέκαθεν βοηθούσε με αδρά χρηματικά ποσά τους φτωχούς. Ο δεύτερος που επίσης χειραγώγησε τον Ζώη προς αυτήν την κατεύθυνση ήταν ο συνονόματος και συντοπίτης του Ζώης Ζωσιμάς, ο οποίος μαζί
64
με τα αδέρφια του καταπλούτισαν την πατρίδα. Ακολουθώντας το παράδειγμα των έξι αδερφών Ζωσιμάδων παρέμεινε άγαμος, ώστε να μπορέσει να αφοσιωθεί απερίσπαστος «στο πρώτον και θείον έργον, το οποίον είναι διά παντός το καλόν της πατρίδος» όπως έλεγε και όπως έκανε πράξη σε όλη του τη ζωή. Το 1797 ο Καπλάνης κατέθεσε στο Αυτοκρατορικό Ορφανοτροφείο της Μόσχας 10.000 ρούβλια, οι τόκοι των οποίων πήγαιναν στο Νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Το 1798 ανέλαβε
ΙΣΤΟΡΙΑ
Ο Μεγάλος αυτός έλληνας ευεργέτης παρέμεινε άγαμος, ώστε να μπορέσει να αφοσιωθεί απερίσπαστος «στο πρώτον και θείον έργον, το οποίον είναι διά παντός το καλόν της πατρίδος»
τη συντήρηση της Μαρουτσαίας Σχολής, την οποία εφοδίασε με βιβλία και μαθηματικά όργανα. Ανάμεσα στις πολυπληθείς δωρεές του συγκαταλέγονται η ενίσχυση της Ελληνικής Σχολής της Πάτμου και της Αθωνιάδας Σχολής του Αγίου Όρους, η αποστολή χρημάτων στον Πανάγιο Τάφο και στο Σιναίο Όρος στα Ιεροσόλυμα, η προίκιση απόρων κοριτσιών των Ιωαννίνων, η βελτίωση των συνθηκών στις φυλακές των Ιωαννίνων, η ενίσχυση του Νοσοκομείου της Νίζνας και
πολλά άλλα κληροδοτήματα. Τέσσερεις μήνες πριν από τον θάνατό του, αισθανόμενος τις δυνάμεις του να τον εγκαταλείπουν και ύστερα από μακρόχρονη ασθένεια, αποφάσισε να συντάξει τη διαθήκη του. Μέσω των είκοσι πέντε άρθρων της παραχώρησε χιλιάδες ρούβλια για κοινωνική μέριμνα και φροντίδα Ελλήνων, είτε σε νοσοκομεία είτε σε σχολεία. Από τα 188.000 ρούβλια που διέθεσε συνολικά, τα 124.500 προορίζονταν για το δικό του νεοσυσταθέν σχολείο. Και εδώ έγκειται το μεγαλείο της δωρεάς του Ζώη Καπλάνη, επειδή με δικές του πρωτοβουλίες και προσπάθειες κατόρθωσε να ιδρύσει και να λειτουργήσει ένα προοδευτικό σχολείο στα Γιάννενα, στο οποίο ώς έναν μεγάλο βαθμό οφείλεται και η αναγνώριση της πόλης σε σημαντικό κέντρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.
65
Η περίφημη «Καπλάνειος Σχολή», η Διεύθυνση και οργάνωση της οποίας είχε ανατεθεί από τον ίδιο τον Καπλάνη σε έναν από τους πλέον επιφανείς δασκάλους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, τον Αθανάσιο Ψαλίδα, διέθετε πρωτοποριακό για την εποχή της πρόγραμμα. Αυτή τη Σχολή ο Καπλάνης φρόντισε να την κατοχυρώσει με πατριαρχικό σιγίλιο και για τον λόγο αυτό η Καπλάνειος ονομάστηκε και Πατριαρχική Σχολή. Ο Ζώης Καπλάνης απεβίωσε στις 20 Δεκεμβρίου του 1806. Ύστερα από τρεις ημέρες έγινε η κηδεία του και ενταφιάστηκε στο σταυροπηγιακό μοναστήρι του Ντονσκόι. Ως επίγραμμα, η πλάκα του τάφου του γράφει «Έ δωσε τα πάντα για τους άλλους και τίποτα για τον εαυτό του». Ο εθνικός αυτός ευεργέτης γράφτηκε με χρυσά γράμματα στον κατάλογο των μεγάλων ανθρωπιστών και πατριωτών που αναφέρει η ιστορία του τόπου μας. Τρία χρόνια μετά τον θάνατό του εκδόθηκε στη Μόσχα, στα ρωσικά, η βιογραφία του. Τίτλος της έκδοσης Σπάνια έργα ευποιίας του Ζώη Καπλάνη. Αργότερα μεταφράστηκε στα ελληνικά.
*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE.
| LAST PAGE | από τον Πάνο Τσαγκαράκη
«Μη τον παίρνετε από πίσω, πάρτε του μια πίπα»: Οι πιο σεξιστικές διαφημίσεις vintage…
O
Οι διαφημίσεις vintage συνήθως μας φέρνουν στο μυαλό δημιουργικές προσφορές, τόσο για ξεχασμένες μάρκες –όπως π.χ. τις Lucky Strike και Schlitz– όσο και για ορισμένες από αυτές που ήταν μεγάλες κατά τη διάρκεια της χρυσής εποχής της διαφήμισης και παραμένουν πολύ μεγάλες και σήμερα. Στο τέλος της δεκαετίας του ’60 η ελληνική τηλεόραση έδειχνε μια διαφήμιση της πίπας TarGard, αν θυμάμαι καλά, με μια κυρία που κρατούσε ένα σταχτοδοχείο και ακολουθούσε έναν κύριο που κάπνιζε το τσιγάρο του, με το σλόγκαν «Μη τον παίρνετε από πίσω, πάρτε του μια πίπα». Οι διαφημίσεις που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή ήταν αρκετά σεξιστικές. Βλέποντας σήμερα μερικές από αυτές τις διαφημίσεις, είμαι σίγουρος ότι οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ εταιρειών όπως η Pillsbury και η General Electric, θα ένιωθαν πολύ άβολα από τις εξωφρενικά σεξιστικές διαφημίσεις που χρησιμοποιούσαν για να διαφημίσουν τα προϊόντα τους εκείνη την εποχή. Παρακάτω θα βρείτε μια επιλογή από τις πιο σεξιστικές διαφημίσεις της εποχής εκείνης, οι οποίες χρησιμοποιούν ξεπερασμένα (ελπίζουμε) στερεότυπα για τις γυναίκες, προβάλλοντας μεταξύ άλλων την πεποίθηση ότι για κάθε αγορά που κάνει μια γυναίκα έχει έναν άντρα στο μυαλό της. Δεν ισχυρίζομαι ότι οι σημερινές διαφημίσεις δεν χρησιμοποιούν τον σεξισμό· αντιθέτως. Mια ματιά στην τηλεόραση θα σας πείσει.
66
Αυτές οι διαφημίσεις θα σας δώσουν μια ιδέα για το πώς ήταν τα πράγματα τότε. Δεν ήταν απλώς κακές, ήταν προσβλητικές για τις γυναίκες. 1. Μία τουλάχιστον ατυχής διαφήμιση της Pitney Bowes. 2. General Electric: χτυπά διάνα εις διπλούν, τόσο ρατσιστικά όσο και σεξιστικά, 3. Η Jell-O δεν νομίζει ότι ο εγκέφαλος μιας γυναίκας μπορεί να αντιληφθεί την ιεραρχική δομή σε μια εταιρεία. 4. Kellogg’s: «Αυτή η γυναίκα ήταν ραντεβού μιας ημέρας αν και όλα θα διορθώνονταν αν μπορούσε να σταματήσει τη δυσκοιλιότητά της». 5. Listerine: «Η μόνη θεραπεία για τις γυναίκες αν δεν θέλουν να τους κλέψει τον άντρα κάποια άλλη κάτω από τη μύτη τους». 6. «Μπορείς να παραμείνεις παρθένα με Tampax;». 7. «Η Budweiser έχει ενθουσιάσει περισσότερους συζύγους από οποιοδήποτε άλλο ποτό». 8. Palmolive: «Ο Bob είναι τόσο περήφανος για μένα πάλι, από τότε που χρησιμοποιώ μόνο Palmolive». 9. Marlboro: «Τα πάντα για τα αγόρια…». 10. «Οι άντρες αγαπούν το Pillsbury, που βάζει τις γυναίκες στη θέση τους: στην κουζίνα…». 11. Τέλος η Hoover, είχε βρει έναν τρόπο ώστε οι γυναίκες να τα έχουν όλα…