Τεύχος 1124

ΕΤΟΣ 66 • ιανουαριοσ 2015 • ΤΕΥΧΟΣ 1124 • ΤΙΜΗ 5€

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

x+7

ESS POST PR

RE

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ

P

Ταχ. Γραφείο Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

Αριθμός Αδείας 3760

SS POST

2015: Κίνα, ΗΠΑ & πετρέλαιο χαράζουν την πορεία της ναυτιλίας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι προβλέψεις της PwC για το 2015

εργασια

Στο + 8% ο δείκτης απασχόλησης για το Α΄ Τρίμηνο του 2015

Φόροι αντί για

μεταρρυθμίσεις

ευρωπη

Το Brexit το Grexit & η σπόντα του Reuters για Ισπανία & Πορτογαλία

* Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site

περιεχομενα

14 -15 MAPPING Ο παγκόσμιος χάρτης των εξαγωγών 16 -17 eyρωπη: Το Brexit το Grexit & η σπόντα του

ταυτοτητα ΕΤΟΣ 66 - ιανουαριοσ 2015 ΤΕΥΧΟΣ 1124 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΩΔ. 011453

Reuters για Ισπανία & Πορτογαλία

18 -21 εκλογεσ 18/ Αγορές και οικονομία σταθμίζουν

τις κινήσεις των μονομάχων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζα

ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ

20 -27 οικονομια 20 /Φόροι αντί

ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

για μεταρρυθμίσεις 22 /Οι προβλέψεις της PwC για το 2015 26 / Ποιοι προεξοφλούν κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με... άλλο κόμμα 27 / Σταθερή Ευρωζώνη με «ασθενή» Γερμανία προβλέπει ο Ο.Ο.Σ.Α.

28-33 εργασια Στο + 8% ο δείκτης απασχόλησης

ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ:

ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

38

αρχισυντακτησ ναυτιλιακων:

για το Α΄ Τρίμηνο του 2015

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

34 -35 λιανεμποριο Ξανασχεδιάζεται ο χάρτης

Business Development:

Λητώ Μησιακούλη

του λιανεμπορίου

ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:

36 -37 τουρισμοσ Νέοι ρωσικοί «κραδασμοί» στον ελληνικό τουρισμό το 2015;

38-39 LUXURY/ εναλλακτικεσ επενδυσειΣ 40-61 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

42/2015: Κίνα - ΗΠΑ - Πετρέλαιο χαράζουν την πορεία της ναυτιλίας46/ G. Moundreas & Co S.A. Απειλεί η «σωρευτική» υπέρπροσφορά τονάζ 50/ Allied Shipbroking: Ρεκόρ επενδύσεων και το 2014 από τους Έλληνες 52/ Wall Street : Η κρίση Χτύπησε την κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων to 2014 54/ Το e-ticket απλουστεύει την επιβίβαση 55/ Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης: “Διασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα του Ταμείου Αρωγής του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής” 56/ Στον... αφρό του Αιγαίου δύο mega ταχύπλοα από τη SeaJets 57/ «Ποδαρικό» στην Κέρκυρα κάνει το πρώτο υδατοδρόμιο 58/ Η Cosco απογειώνει τον Πειραιά 59/ Ο.Λ.Π.: Κάνει «ταμείο» με 50 εκατ. διαθέσιμα 61/ Εδήσεις

62-65 ΙΣΤΟΡΙΑ

Αδελφοί Βαλλιάννοι

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:

Πανος Τσαγκαρακης

50 66

βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ Αντώνης Τάντουλος Χρήστος Αλωνιστιώτης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου χαρα αυγερινου Χρήστος Μπουτάτος Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ σταυροσ χαριτοσ ντινοσ κοτσολιουτσοσ

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΣΣΟΣ

Ιδιοκτησία:

ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679

Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ:

ΜΑΡΗ ΤΙΓΚΑΡΑΚΗ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ:

22

ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr

ektyπωση

Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη τηλ.: 210 3233114, 210 3223905

08 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ γ ν ω μη

Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr

Βουτήξαμε� Το βάθος αγνοείται

 04 

EDITORIAL από τον ΠΑΝΟ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ

Δύο γεγονότα που σημάδεψαν το τέλος του 2014

A

πλοιοκτήτριας εταιρείας και η προσπάθεια μετακύλισης των ευθυνών της σε άλλους παράγοντες.

Αναμφισβήτητα, δύο είναι τα πιο συνταρακτικά γεγονότα που συνέβησαν στο τέλος ενός γεμάτου, κατά τα άλλα, από σημαντικά διεθνή γεγονότα χρόνου.

Πέρα από τα αίτια του τραγικού δυστυχήματος και τα ανθρώπινα λάθη, που δεν μπορούν να αποφευχθούν πάντα, επικράτησαν για άλλη μια φορά η ανοργανωσιά και η έλλειψη επαγγελματισμού των υπευθύνων.

Το πρώτο είναι η πυρκαγιά του οχηματαγωγού (εν μέσω της Αδριατικής θάλασσας) Norman Atlantic, μία άκρως περίεργη υπόθεση που κόστισε τη ζωή σε 13 ανθρώπους, ενώ ο αριθμός των αγνοουμένων είναι μέχρι σήμερα απροσδιόριστος. Ανεξήγητα και συγκεχυμένα, εξάλλου, είναι και τα αίτια από τα οποία προκλήθηκε η πυρκαγιά, με τις ιταλικές Αρχές, που έχουν αναλάβει τη διερεύνηση, να μην είναι μέχρι στιγμής ικανές να ρίξουν φως στην υπόθεση ενώ διοχετεύονται λανθασμένες πληροφορίες στα Μ.Μ.Ε. και τις ελληνικές Αρχές για το τι ακριβώς συνέβη καθώς και για τον αριθμό των επιβαινόντων και των αγνοουμένων. Εκείνο, όμως, που αντηχεί εκκωφαντικά στα αυτιά όλων μας, είναι η έλλειψη ευαισθησίας από την πλευρά της

Το δεύτερο, είναι η αδυναμία των πολιτικών μας να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων, αποδεικνύοντας στον ελληνικό λαό ότι «κάτι τους δίδαξε η κρίση». Να αποδείξουν, δηλαδή, ότι βάζουν το καλό της χώρας πάνω από το προσωπικό και το κομματικό συμφέρον. Απέδειξαν περίτρανα το αντίθετο. Έ τσι, για άλλη μια φορά, συρόμαστε εκόντες-άκοντες σε εκλογές, αντί να συμφωνήσουμε στα βασικά. Και πλέουμε σε ύδατα αχαρτογράφητα, ελπίζοντας ότι δεν θα μας προκύψει κι άλλο ναυάγιο�

Καλή Χρονιά� –> PTSAGARAKIS@reporter.gR

 06 

Dourampeis Oyster, 37 Adrianeiou str., Neo Psychiko, Tel.: 2106710100 Δουράμπεης Oyster Αδριανείου 37, Ν. Ψυχικό, Tηλ: 2106710100

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Βουτήξαμε� Το βάθος αγνοείται

Ξ

Ξεκινά από σήμερα μία προεκλογική περίοδος ενός μηνός, κατά τη διάρκεια της οποίας η χώρα θα είναι ουσιαστικά ακυβέρνητη. Ολόκληρος ο Ιανουάριος θα χαθεί με τους πολιτικούς στα τηλεπαράθυρα να βρίζονται και να υπόσχονται ψέματα στους υποψήφιους ψηφοφόρους τους. Η χώρα βρίσκεται ήδη σε αχαρτογράφητα ύδατα ελπίζοντας –όπως πάντα– στον «από μηχανής Θεό» να τη σώσει, ανατρέποντας τα καταστροφικά αποτελέσματα της γενικευμένης ανοησίας μιας Βουλής, που πρέπει να καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία ως η πιο ανεύθυνη ομάδα ανθρώπων που συναθροίστηκε ποτέ σε Κοινοβούλιο – ίσως και εκτός Κοινοβουλίου. Αυτό που θα συμβεί τον μήνα αυτό, τον Ιανουάριο, είναι ότι οι πολίτες θα σπεύδουν να σηκώσουν μετρητά από τις τράπεζες, οι επιχειρήσεις ήδη στέλνουν τα χρήματά τους έξω, οι τράπεζες δεν θα είναι σε θέση να χορηγήσουν ούτε ένα ευρώ στην Οικονομία ως δάνειο, οι πολίτες θα αναβάλουν τις πληρωμές όλων των υποχρεώσεών τους στην εφορία, τις τράπεζες και σε άλλους φορείς από τον φόβο των εξελίξεων και τα δημόσια ταμεία θα αδειάσουν. Αν η κατάσταση αυτή διατηρηθεί και τον Φεβρουάριο –και ακόμη χειρότερα, τον Μάρτιο– τότε η χώρα θα ξεμείνει εντελώς από μετρητά. Αυτό σημαίνει νέα εσωτερική πτώχευση, κατ’ αρχάς, ενδεχομένως δε και επίσημη πτώχευση πριν από το Καλοκαίρι, αν δεν βρεθεί συμφωνία με τους Ευρωπαίους. Υπό τις συνθήκες αυτές οι επόμενοι μήνες για το Χρηματιστήριο θα είναι καταστροφικοί και οι τιμές των μετοχών θα εξευτελιστούν. Αντιστροφή της πτωτικής τάσης θα υπάρχει μόνο αν κλείσουμε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή

και παράταση να επιτύχουμε (που πρέπει να την εγκρίνουν όλα τα Κοινοβούλια των ευρωπαϊκών χωρών, πράγμα όχι αδύνατον αλλά δύσκολο) λεφτά δεν θα πάρουμε, αν δεν περάσουμε τα μέτρα. Όσον αφορά στην εσωτερική χρηματοδότηση, αυτή γίνεται με δυο τρόπους: Πρώτον, με την έκδοση εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, που θα κληθούν υποχρεωτικά να αγοράσουν οι τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία και δεύτερον, με φορολόγηση των καταθέσεων. Όμως οι τράπεζες και τα ασφαΈ νωση. Αν, τελικώς, από τις εκλογές λιστικά ταμεία, αν υποχρεωθούν να προκύψει ισχυρή κυβέρνηση, θα πρέαγοράσουν έντοκα, θα διαλυθούν. Τα πει μέσα στον Φεβρουάριο να έχει κλείταμεία δεν θα μπορούν να πληρώνουν σει τη συμφωνία με τους Ευρωπαίσυντάξεις και οι τράπεζες δεν διαθέους, για να ενταχθούμε στην πιστωτική τουν περισσότερα από 4 δισ. για αγογραμμή ενισχυμένων όρων και να διαρά εντόκων. Και αυτά είναι αμφίβοτηρήσουμε κάποια επαρκή χρηματοδόλο αν θα μπορούν να τα δώσουν, διότι εξαρτάται από το αν θα τους το επιτρέψει ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Τ., κ. Μάριο Ντράγκι. Αν προκύψει ισχυρή Όσον αφορά στη φορολόγηκυβέρνηση, θα πρέπει ση των καταθέσεων, σήμετον Φεβρουάριο να έχεΙ ρα οι καταθέσεις είναι περίπου 170 δισ. ευρώ, αλλά είναι συμφωνία με την Ευρώπη «λογιστικό» χρήμα. Τα χρήματα έχουν δοθεί σε δάνεια, ή έχουν επενδυθεί σε ομόλογα και στις τηση από το εξωτερικό. Αν για οποιονδιεθνείς Αγορές. Συνεπώς η φορολόγηδήποτε λόγο δεν κλείσουμε αυτή τη ση των καταθέσεων δεν θα φέρει αλησυμφωνία, η χώρα δεν θα έχει χρημαθινό χρήμα στα δημόσια ταμεία. Έ τσι, οι τοδότηση από το εξωτερικό. δυνατότητες εσωτερικής χρηματοδόΗ κυβέρνηση –όποια και αν είναι τησης είναι πολύ περιορισμένες, αν όχι αυτή– θα προσπαθήσει τότε να επιτύχει ανύπαρκτες. δυο πράγματα: Πρώτον, να πάρει παράΤο ελληνικό πολιτικό σύστημα, στο σύταση μερικών μηνών στο παλιό μνημόνολό του, έθεσε τη μικροπολιτική πάνω νιο μέχρι να βρεθεί νέα συμφωνία και από τα συμφέροντα της χώρας και οδηδεύτερον, να χρηματοδοτηθεί από την γεί έναν λαό που υπέστη τεράστιες οιεσωτερική Αγορά. κονομικές απώλειες και δοκιμάστηκε Η παράταση του παλιού μνημονίου δεν σε ακραίο βαθμό, σε νέα περιπέτεια, με αλλάζει σε τίποτα στην πραγματικότηαμφίβολο τέλος και σίγουρα με πολύ τα, διότι για να υπάρξουν χρηματοδομεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κότήσεις θα πρέπει να ληφθούν τα μέτρα στος. που δεν λάβαμε μέχρι στιγμής. Συνεπώς –> nikolopoulos@reporter.gr

 08 

τ ου για ννη

ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗ

Το ιστορικό μηνιαίο περιοδικό «Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα» διατίθεται ΜΟΝΟ με συνδρομή, παρέχοντας προνομιακή ενημέρωση στους αναγνώστες του.

Γίνετε συνδρομητής στα

και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό

Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής & στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10676, ΤΗΛ.: 210-3318411

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ/ΕΤΗΣΙΕΣ 11 ΤΕΥΧΗ

ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗΛ.

E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Δ.Ο.Υ. Τ.Κ.

FAX

ΠΟΛΗ

ΕΛΛΑΔΑ

ΕΥΡΩΠΗ

ΗΠΑ/ΑΣΙΑ

ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€80

€100 (£60)

$100

1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/sindromes

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%

ΕΤΗΣΙΑ

ΔΙΕΤΗΣ

Στην περίπτωση 2 παρακαλούμε αποστείλατε μέσω fax (210 3318408) την απόδειξη πληρωμής και τα στοιχεία του συνδρoμητή, υπ’ όψιν κας Μαρίνας Πυλαρινού.  6

Δεκαπλασιάζεται η χρήση φυσικού αερίου στις μεταφορές Ραγδαία αύξηση αναμένεται να παρουσιάσει η χρήση του φυσικού αερίου στις μεταφορές, σύμφωνα με τελευταία μελέτη του ευρωπαϊκού οργανισμού ACER, ο οποίος αποτελεί συντονιστικό όργανο των ρυθμιστικών Aρχών ενέργειας των ευρωπαϊκών χωρών. Στο πλαίσιο των ερευνών που διεξάγει ο οργανισμός για την καλύτερη εποπτεία των εθνικών ρυθμιστικών Aρχών στην Ευρώπη και την ανάπτυξη της Aγοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, προέκυψαν σημαντικά συμπεράσματα για το μέλλον του φυσικού αερίου και τον σημαίνοντα ρόλο που θα διαδραματίσει στις μεταφορές μέσα στην επόμενη δεκαετία. Συγκεκριμένα, μέχρι το 2025 η χρήση του φυσικού αερίου στις μεταφορές, είτε πρόκειται για χερσαίες είτε για θαλάσσιες, θα έχει δεκαπλασιαστεί., με τις μεταφορές βαρέως τύπου να αποτελούν τον βασικό τομέα χρήσης του συγκεκριμένου καυσίμου.

σ

Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της αγοράς Η ανταγωνιστική τιμή του φυσικού αερίου και η ανάγκη εναρμόνισης με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, οι οποίοι προβλέπουν αυστηρότερους όρους στις εκπομπές ρύπων, έχουν καταστήσει το «πράσινο» καύσιμο ως την κατ’ εξοχήν εναλλακτική έναντι των συμβατικών μορφών ενέργειας, όπως υποστηρίζει ο ACER. Το υγροποιημένο φυσικό αέριο αναμένεται να κερδίσει επιπλέον μερίδιο της ενεργειακής Aγοράς μέσα στα επόμενα χρόνια και σύμφωνα με τον οργανισμό ACER (ο οποίος μεταξύ άλλων αναλαμβάνει πρωτοβουλίες σε διαπεριφερειακό επίπεδο για την ανάπτυξη του υγιούς ανταγωνισμού και την περαιτέρω ανάπτυξη της Aγοράς του αερίου) καταλυτικό ρόλο θα διαδραματίσει η πολιτική που θα υιο-

θετήσει η Ευρωπαϊκή Έ νωση για την προώθηση του φυσικού αερίου. Η διεύρυνση χρήσης του συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) που χρησιμοποιείται στα αμάξια και σε άλλα ελαφρού τύπου οχήματα, όσο και του υγροποιημένου (LNG), έχει ήδη ευνοηθεί από τον Κανονισμό περί υποδομών των εναλλακτικών καυσίμων της Ε.Ε., ο οποίος θέτει την υποχρέωση και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του δικτύου ανεφοδιασμού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο η φορολογική πολιτική εξακολουθεί να αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα στην ανάπτυξη της Aγοράς φυσικού αερίου και όπως υποστηρίζει η μελέτη του οργανισμού ACER, μία σταθερή χαμηλή φορολογία στο φυσικό αέριο, συγκριτι-

 10 

κά χαμηλότερη από τα άλλα καύσιμα, αποτελεί βασική προϋπόθεση προκειμένου να υλοποιηθούν επιπλέον μελλοντικές επενδύσεις σε έργα υποδομών και γενικότερα στον τομέα της αεριοκίνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε επίπεδο υποδομών, η προμήθεια του φυσικού αερίου μπορεί να υποστηριχθεί από δίκτυα μεταφορών μέσω του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου καθώς και διά θαλάσσης, προκειμένου –βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον– να καλυφθεί η ζήτηση χωρίς να απαιτείται να περιμένουμε να ολοκληρωθούν τα έργα υποδομών μεγάλης κλίμακας, όπως είναι τα υπόγεια δίκτυα των αγωγών τα οποία απαιτούν και μεγάλα κεφάλαια. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, αυτός είναι και ένας τρόπος προκειμένου να γεφυρωθεί το χρονικό διάστημα μέχρι να πραγματοποιηθούν όλες οι

| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

απαραίτητες δομικές και θεσμικές αλλαγές που θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ευρωπαϊκού οργανισμού, η τεχνολογία αποκεντρωμένων συστημάτων φυσικού αερίου αναμένεται να καταστεί εξολοκλήρου εμπορική στο μεσοπρόθεσμο χρονικό διάστημα, και μέχρι το 2022 οι μονάδες φυσικού αερίου θα λειτουργούν ως εξισορροπητικά στοιχεία στην Αγορά του ηλεκτρισμού.

Διευκολύνεται ο ανεφοδιασμός σε όλα τα κομβικά σημεία Συνεχής βελτίωση σημειώνεται στις υποδομές στην Ευρώπη για τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό LNG/CNG, με τη διεύρυνση του δικτύου των «μπλε διαδρόμων» να αποτελεί απτό παράδειγμα κινητοποίησης όλων των φορέων. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία επιβάλει την δημιουργία σταθμών ανεφοδιασμού σε κομβικά σημεία σε όλη την Ευρώπη, ώστε να εξυπηρετούνται επαρκώς οι καταναλωτές που κινούνται στα ευρωπαϊκά οδικά δίκτυα. Οι στρατηγικά τοποθετημένοι σταθμοί ανεφοδιασμού LNG στην Ευρώπη αυξήθηκαν με την ίδρυση τριών νέων (Πιατσέντζα στη Βόρεια Ιταλία, Ορέμπρο στη Σουηδία, Κάλλο στο Βέλγιο). Παράλληλα, έχει εγκριθεί η ίδρυση 7 νέων σταθμών στην Μάλαγα (Ισπανία), τη Λισσαβώνα (Πορτογαλία), τη Λυών (Γαλλία), το Παρίσι (Γαλλία), το Πόρτο (Πορτογαλία), τις Βρυξέλλες (Βέλγιο) και την Τζέσενις (Σλοβενία).

Σταθμός ανεφοδιασμού στην Piacenza

Τα πρατήρια φυσικού αερίου έχουν φθάσει τα 25.300 σε όλο τον κόσμο (εκ των οποίων περίπου τα 1.500 είναι πρατήρια LNG, 500 είναι πρατήρια CNG και LNG και όλα τα υπόλοιπα CNG), προκειμένου να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση των 19 εκατομμυρίων οχημάτων που κυκλοφορούν σε Ευρώπη και Αμερική. Ειδικότερα, όσον αφορά στην Ευρώπη, λειτουργούν συνολικά 4.720 πρατήρια προκειμένου να ανεφοδιάσουν τα 1,8 εκατομμύρια οχήματα που κινούνται στους ευρωπαϊκούς δρόμους. Η γειτονική μας Ιταλία διαθέτει σήμερα 984 σταθμούς ανεφοδιασμού, εκ των οποίων οι 165 εγκαταστάθηκαν την τελευταία διετία. Στα ίδια επίπεδα, με μικρή διαφορά προς τα κάτω, κινείται και η Γερμανία, με 844 πρατήρια ανεφοδιασμού φυσικού αερίου.

 11

Στην Ελλάδα η ΔΕΠΑ, προκειμένου να ανοίξει την Αγορά της αεριοκίνησης, με το FISIKON (εμπορική ονομασία του φυσικού αερίου για την κίνηση οχημάτων) δημιουργεί υποδομές και υλοποιεί στρατηγικές συνεργασίες, έχοντας ως στόχο το οικονομικό, ασφαλές και φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο να κάνει όλο και περισσότερο αισθητή την παρουσία του στους ελληνικούς δρόμους.

Έτσι σήμερα η ΔΕΠΑ λειτουργεί 7 πρατήρια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας: ΕΚΟ - Λεωφ. Κηφισίας 264, Κηφισιά ΕΚΟ - 8ο χλμ Αθηνών-Λαμίας, Ν. Φιλαδέλφεια Πρατήριο Fisikon στην Ανθούσα, στον παράδρομο της Αττικής Οδού Πρατήριο Fisikon στα Άνω Λιόσια Στη Θεσσαλονίκη: EKO - Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 128, Πυλαία, και ΒΡ - Λεωφ. Κ. Καραμανλή 36, Νέα Μαγνησία, και Στον Βόλο: ΒΡ - οδός Λαρίσης 202. Υπό κατασκευή βρίσκονται ένα πρατήριο στη Λάρισα και ένα στην περιοχή της Λαμίας καθώς και άλλα 6 σε φάση αδειοδότησης στην Αθήνα.

| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

Οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Οχημάτων Φυσικού Αερίου, NGVA για την ανάπτυξη της αεριοκίνησης

Η νέα ώθηση που δίνει το φυσικό αέριο στην Αγορά των μεταφορών δεν σταματά εδώ, καθώς με τον νόμο 4070/2012 εισήχθη ο νέος όρος «πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας και με τον νόμο 4199/2013 προβλέπεται η χωροταξική εξομοίωση πρατηρίων πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) με λοιπά πρατήρια καυσίμων. Παράλληλα, επετεύχθη απλούστευση της διαδικασίας μετατροπής ενός υπάρχοντος πρατηρίου υγρών καυσίμων σε μεικτό πρατήριο LPG και CNG ενώ με υπουργική απόφαση (υπ. αρ.13935/930/12-3-2014) θεσμοθετείται η διαδικασία χορήγησης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων CNG Δ.Χ και καθορίζονται τα ελάχιστα μέτρα και οι αποστάσεις ασφαλείας των εγκαταστάσεων πρατηρίων διανομής πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG). Σύμφωνα με τον κ. Α. Κουζή, Πολιτ. Μηχανικό-Πολεοδόμο και Εκπρόσωπο του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, με την ανάπτυξη των υποδομών εναλλακτικών καυσίμων τίθενται τα θεμέλια για βιώσιμες μεταφορές. Όπως σημειώνει, «με τον νόμο 4070/2012 εισήχθη ο νέος όρος “πρατηρίων παροχής καυσίμων και ενέργειας” και με τον νόμο 4199/2013 προβλέπεται η χωροταξική εξομοίωση πρατηρίων πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) με λοιπά πρατήρια καυσίμων.

Παράλληλα, επετεύχθη απλούστευση της διαδικασίας μετατροπής ενός υπάρχοντος πρατηρίου υγρών καυσίμων σε μεικτό πρατήριο LPG και CNG ενώ με υπουργική απόφαση (Υπ. αρ.13935/930/12-3-2014) θεσμοθετείται η διαδικασία χορήγησης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πρατηρίων CNG Δ.Χ και καθορίζονται τα ελάχιστα μέτρα και οι αποστάσεις ασφαλείας των εγκαταστάσεων πρατηρίων διανομής πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG). Με όλες αυτές τις νομοθετικές πρωτοβουλίες αναμένεται ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων αμιγών και μικτών πρατηρίων αερίων καυσίμων καθώς και η ραγδαία αύξηση του αριθμού τους στο μέλλον. Παράλληλα, επιλύθηκαν βασικά θέματα, όπως η ενθάρρυνση της επέκτασης της χρήσης μη ρυπογόνων εναλλακτικών καυσίμων για την κίνηση αυτοκινήτων οχημάτων στη χώρα μας και η απελευθέρωση του επαγγέλματος του τεχνίτη αερίων. Αξίζει να τονιστούν και τα προσδοκώμενα οφέλη από τη χρήση φυσικού αερίου στις μεταφορές, τα οποί α ε κτός α πό περιβα λ λ οντικ ά και οικονομικά ορίζονται ως βασικοί παράγοντες αύξησης της απασχόλησης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής».

 12 

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Οχημάτων Φυσικού Αερίου, NGVA, τρία είναι τα βασικά στοιχεία τα οποία θα επιτρέψουν τη διεύρυνση της χρήσης φυσικού αερίου στην κίνηση οχημάτων: Φορολογική Πολιτική: Για παράδειγμα, όταν χρησιμοποιείται ως καύσιμο το μεθάνιο και το βιομεθάνιο, η φορολογία θα έπρεπε να ενσωματώνει τα πλεονεκτήματα χρήσης (μείωση εκπομπών διοξειδίου άνθρακα κ.λπ.), ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι για την ώρα καμία άλλη τεχνολογία δεν μπορεί να προφέρει βραχυπρόθεσμη προοπτική μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα, η οποία μάλιστα να εφαρμόζεται και στα ήδη υπάρχοντα οχήματα. Κανονισμοί και νομοθετικό πλαίσιο για την υποδομή δικτύου ανεφοδιασμού προκειμένου να εξελιχθεί η διανομή σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αξίζει να σημειωθεί, διευκρινιστικά, ότι οι υποδομές ανεφοδιασμού LNG για τις μεταφορές αγαθών πρέπει να αναπτυχθούν σε συνεργασία με τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταφορών και τους διαχειριστές στόλων οχημάτων σε μία ζώνη κατά μήκος των ευρωπαϊκών αυτοκινητόδρομων. Έ νας πρώτος στόχος θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, να προσφέρεται η δυνατότητα ανεφοδιασμού φορτηγών με σταθμούς ανά 400 χλμ. στους πιο σημαντικούς άξονες του διεθνούς οδικού δικτύου όπου κινούνται φορτηγά.

FOOD / DRINK PRECIOUS METALS / MINERALS

OIL MACHINERY / TRANSPORTATION OTHER METALS / MINERALS

Ο παγκόσμιος χάρτης των εξαγωγών

WOOD PRODUCTS TEXTILE / APPAREL ELECTRONICS

 14 

| MAPPING |

A

Αυτός ο χάρτης από τον Simran Khosla, απεικονίζει τις μεγαλύτερες εξαγωγές ανά κατηγορία – και χώρα, καθώς επίσης και τις κατηγορίες σε μεγαλύτερες ομάδες. Οι χώρες που εξαρτώνται από τις εξαγωγές τους σε μέταλλα ή ορυκτά, είναι συνήθως αρκετά πτωχές, με τους κλάδους αυτούς να κυριαρχούν γενικά, και να αποτελούν ένα ενδεικτικό σημάδι της έλλειψης οποιουδήποτε είδους προηγμένης βιομηχανικής βάσης. Υπάρχουν, ωστόσο, εξαιρέσεις. Η Αυστραλία απολαμβάνει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα

διαβίωσης στον κόσμο, παρά την παγκόσμια εμπορική ισορροπία η οποία δεν οδηγείται από τον άνθρακα και άλλα ορυκτά, ενώ η Χιλή, προσανατολισμένη στις εξαγωγές χαλκού είναι η πλουσιότερη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Το μαύρο χρώμα απεικονίζει τις χώρες εξαγωγείς πετρελαίου οι οποίες αποτελούν ενδιαφέρον. Οι πλουσιότερες χώρες στον κόσμο - όπως η Νορβηγία και το Κατάρ - εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία, αλλά το ίδιο ισχύει και για την Ρωσία μια χώρα μεσαίου εισοδήματος, και το απελπιστικά φτωχό Τσαντ.

 15 

Το Brexit το Grexit & η σπόντα του Reuters για Ισπανία & Πορτογαλία

A

Αν οι Γερμανοί επιβεβαιώσουν, στο προσεχές διάστημα, για μία ακόμη φορά, την εμμονή τους στον φόβο του πληθωρισμού και δημιουργήσουν προσχώματα στον Μ. Draghi, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς έχει δηλώσει την πρόθεσή του να ρίξει φρέσκο χρήμα στην Αγορά, τότε ενδεχομένως το πολυπαιγμένο Grexit να μοιάζει παρωνυχίδα μπροστά στο πρόβλημα συνοχής της Ε.Ε. Του Αντώνη Τάντουλου

 16 

Το σχόλιο έρχεται από κορυφαίο τραπεζίτη που παρακολουθεί με ανησυχία τα γεγονότα και στην Ελλάδα –αλλά και ευρύτερα στην ζώνη του ευρώ– και γίνεται επί τη ευκαιρία του άρθρου του πρακτορείου Reuters, που ούτε λίγο ούτε πολύ υποστηρίζει ότι η πρώτη χώρα που θα παραδώσει το διαβατήριό της στις Βρυξέλλες θα είναι η Μεγάλη Βρετανία. Ειδικότερα, το δημοσίευμα αναφέρει πως το “Grexit” και “Brexit” μπορεί φαινομενικά να μην συνδέονται, αλλά έχουν κοινή βάση: την απογοή-

| ΕΥΡΩΠΗ |

δρες, ενώ κάποιο άλλο κράτος ή κράτη θα αποφασίσουν να αποχωρήσουν από την Ε.Ε.; Τα μέλη που φωτογραφίζει, βέβαια, είναι η Ισπανία και δευτερεύοντως η Πορτογαλία, όπου και εκεί τα πράγματα όχι μόνο δεν πάνε βάση σχεδίου, αλλά εκκρεμούν και εκλογές στο δεύτερο εξάμηνο του 2015, με τα πρώτα πρώιμα δημοκοπικά στοιχεία να δείχνουν επικράτηση αριστερών πολιτικών σχημάτων (βλέπε Podemos). Προφανώς μιλάμε για ακραίο σενάριο, αλλά το Reuters εισέρχεται και σε διαδικαστικού τύπου λεπτομέρειες διευκρινίζοντας ότι ναι μεν δεν υπάρχει νομική πρόβλεψη στις ευρωπαϊκές συνθήκες για έξοδο από την Ευρωζώνη, υπάρχει, όμως, εναλλακτική λύση, που είναι η εξολοκλήρου αποχώρηση από την Ε.Ε., σύμφωνα με το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Σύμφωνα με το Άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, αναγνωρίζεται το δικαίωμα σε ένα κράτος-μέλος «να αποφασίσει να αποχωρήσει από την Έ νωση, σύμφωνα µε τους εσωτερικούς συνταγματικούς του κανόνες».

τευση των ψηφοφόρων με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Τα αίτιά τους είναι διαφορετικά και η πιθανότητα μιας βρετανικής αποχώρησης είναι πολύ μεγαλύτερη. Αυτή πηγάζει από το γεγονός ότι ο βρετανός πρωθυπουργός, David Cameron, έχει υποσχεθεί την επαναδιαπραγμάτευση των σχέσεων Ε.Ε.-Βρετανίας και εν συνεχεία την διεξαγωγή δημοψηφίσματος το 2017 για την παραμονή ή όχι της χώρας στην Ε.Ε., υπό την προϋπόθεση να κερδίσει στις εκλογές του Μαΐου. Ωστόσο πρόσφατα άφησε ανοιχτό

το ενδεχόμενο επίσπευσης του δημοψηφίσματος. Αυτό που συνδέει τις περιπτώσεις, συνεχίζει το άρθρο, είναι ότι ένα Brexit θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε ν’ ανοίξει ο δρόμος για ένα Grexit, ή ακόμη και έξοδο από την Ευρωζώνη και άλλων χωρών. «Τι εννοεί ο ποιητής» όταν μιλά για έξοδο και άλλον χωρών, επισημαίνει ο τραπεζίτης και κυρίως πόσο πιθανό είναι, άραγε, στο τέλος η Ελλάδα να είναι η χώρα που θα διαψεύσει τις Κασσάν-

 17 

Δεν προβλέπεται, επομένως, έξοδος από την Ευρωζώνη αλλά από την Ε.Ε., συνολικά. Τους όρους της εξόδου καθορίζουν τα άλλα κράτη-μέλη και χρειάζεται ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών-μελών (στο Συμβούλιο) καθώς και έγκριση της Ευρωβουλής. Λογικά, η πρώτη χώρα που θα επικαλεστεί το Άρθρο 50 θα είναι η Βρετανία και ως εκ τούτου, η σχέση με την Ελλάδα και δυνητικά άλλα μέλη της Ε.Ε. έγκειται στο ότι το Λονδίνο θα «κωδικοποιήσει» μια διαδικασία που ποτέ κανένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. δεν φανταζόταν ότι θα μπορούσε να συμβεί.

Εκλογές:

Αγορές και ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ σταθμίζουν τις κινήσεις των μονομάχων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του γιωργου αλεξακη

 18 

Τα μάτια των Αγορών, αλλά και της πραγματικής Οικονομίας, είναι στραμμένα στην υπό εκκίνηση προεκλογική μάχη στην Ελλάδα, καθώς πολλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο «παίζονται» στην Νότια απόληξη της Βαλκανικής. Στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρον αποκτούν δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου, που ασκούν πίεση στην ακολουθούμενη από τη Γερμανία πολιτική και διαμορφώνουν κλίμα εν όψει εκλογών, αλλά κυρίως αποφάσεων της Ε.Κ.Τ. για περαιτέρω ποσοτική χαλάρωση.

| ΕΚΛΟΓΕΣ |

Σ

Στην ανάγκη διαγραφής κρατικού χρέους στη ζώνη του ευρώ αναφέρονται σε δημοσιεύματά τους οι Financial Times και το Bloomberg, εξ αφορμής των σηπτικών συνθηκών που επιφέρουν τα προγράμματα λιτότητας στη συνοχή της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη το αίτημα του Συ.Ριζ.Α. για χαλάρωση των μέτρων, ώστε το πολιτικό δράμα στην Ελλάδα να μην εξελιχθεί σε οικονομική κρίση. Όπως αναφέρει σε άρθρο του το πρακτορείο, αν η Ελλάδα εγκατέλειπε το ενιαίο νόμισμα, θα έθετε υπό αμφισβήτηση και τα οικονομικά διαπιστευτήρια και άλλων χωρών-μελών χωρών της Ευρωζώνης. «Με την Ελλάδα να παραμένει σε καθεστώς επιτήρησης, η τρόικα θα πρέπει να διαγράψει μεγάλο κομμάτι από το χρέος των 322 δισ. ευρώ της χώρας», σημειώνει το πρακτορείο και προσθέτει πως αν και το κόστος της διαγραφής χρεών θα βαρύνει τους φορολογούμενους της Ευρωζώνης, ωστόσο είναι «η καλύτερη εναλλακτική λύση που υπάρχει στον ορίζοντα». Οι F.T. σημειώνουν ότι οι υφεσιακές πολιτικές με τις οποίες η Ευρωζώνη επέλεξε να αντιμετωπίσει την κρίση είναι λανθασμένες, κάτι που όπως υποστηρίζει φαίνεται από την πορεία των περιθωριακών κομμάτων ανά την Ευρώπη, αλλά και την ψηφοφορία που οδήγησε στην «κατάρρευση» της ελληνικής κυβέρνησης. «Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα έθνη ως “κακομαθημένα παιδιά”. Ο κόσμος, όχι μόνο στην περιφέρεια, αλλά επίσης στην Ιταλία και

τη Γαλλία, τη δεύτερη και την τρίτη μεγαλύτερη Οικονομία της Ευρωζώνης και από τα ιδρυτικά κράτη της Ε.Ε., έχει απαυδήσει με τις υπαγορεύσεις», όπως αναφέρει η εφημερίδα. Σύμφωνα με τους F.T. η αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει τις πρόωρες εκλογές είναι η τελευταία απόδειξη ότι απαιτούνται πιο γενναίες πολιτικές αποφάσεις από τους ηγέτες της Ευρωζώνης. Στη βάση αυτή σημειώνουν ότι το νέο πλαίσιο της Ευρωζώνης για τη διάσωση των τραπεζών κατέστησε τη διαγραφή κρατικού χρέους ασφαλέστερη. «Οι Γερμανοί πιστώνονται με ανάπτυξη και απασχόληση, αλλά έφεραν υποεπένδυση, επισφαλείς θέσεις εργασίας και στασιμότητα μισθών. Εάν το ερώτημα στην Ευρώπη και τις προηγμένες Οικονομίες είναι πώς θα επιδιώξουν δίκαιη ανάπτυξη σε μία παγκοσμιοποιημένη Οικονομία, τότε η Γερμανία δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι έχει βρει τη λύση», σημειώνει το άρθρο της εφημερίδας, προσθέτοντας ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει την ενοποίηση, αλλά μέσα από το αμοιβαίο συμφέρον και όχι λόγω εξαναγκασμού».

που το πολιτικό θρίλερ θα είναι σε πλήρη εξέλιξη στη χώρα. Στις 26 Ιανουαρίου υπάρχει συνεδρίαση του Eurogroup ενώ η Σύνοδος Κορυφής της 12ης Φεβρουαρίου, αλλά και το Eurogroup της 16ης Φεβρουαρίου, αποκτούν δραματική επικαιρότητα, καθώς η δίμηνη τεχνική παράταση του μνημονίου λήγει στις 28 Φεβρουαρίου και παράταση του μνημονίου (σ.σ.: έως τον Ιούλιο ή το τέλος του έτους, όπως δηλαδή ήταν το αρχικό σενάριο) θα απαιτήσει αίτημα από οποιαδήποτε κυβέρνηση. Αναλυτές των μεγάλων οίκων καταγράφουν τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα και τις πορείες αποπληρωμών χρέους, αλλά και των ταμειακών ροών του κράτους, ώστε να καταστήσουν ενήμερους τους επενδυτές, οι οποίοι, ωστόσο, παραμένουν σταθερά στην Ελλάδα, παρά τις ανησυχίες. Μεγάλος γρίφος για όλους είναι κατά πόσο θα υπάρξει «έντιμος συμβιβασμός» Συ.Ριζ.Α.-δανειστών στο σενάριο επικράτησής του, αλλά και εάν θα αλλάξει το μίγμα πολιτικής στην Ευρωζώνη. Στο πλαίσιο αυτό η συνεδρία της Διοίκησης της Ε.Κ.Τ. στις 22/1 αποκτά έντονο ενδιαφέρον καθώς αναλυτές αυξάνουν τη σημασία της πιθανής απόφασης της Ε.Κ.Τ. να προχωρήσει σε πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων, ανάλογο εκείνου που έκανε η FED, απ’ όπου θα μπορούσε να υπάρξει κέρδος για την Ελλάδα, εφόσον βέβαια παραμένει σε διαδικασία κάποιας μορφής επιτήρησης. Και όλα αυτά λίγες μέρες πριν από τις κάλπες στην Αθήνα.

F.T.: «Οι υφεσιακές πολιτικές της Ευρωζώνης είναι λανθασμένες, όπως φαίνεται από την πορεία των κομμάτων και των οικονομιών στην Ευρώπη

Οι ημερομηνίες Στο μεταξύ οι οικονομικοί παράγοντες αλλά και οι δρώντες στην Αγορά αναμένουν τα «τι μέλλει γενέσθαι» στις εκλογές, με έκδηλη την ανησυχία για ενδεχόμενο παρατεταμένης ακυβερνησίας, λόγω αδυναμίας διαμόρφωσης κυβερνητικού σχήματος. Στο μεταξύ οι ημερομηνίες θα τρέχουν την ώρα

 19 

Φόροι αντί για μεταρρυθμίσεις Τις μεταρρυθμίσεις που δεν έκανε ο Σαμαράς, δεν θα τις κάνει ο Τσίπρας Τους φόρους που έβαλε ο Σαμαράς θα τους αυξήσει ο Τσίπρας

Α

Ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος, αυτό που θα βιώσουμε φέτος και ίσως και τα επόμενα χρόνια, αν δεν έχουμε κάποια ριζική αλλαγή στην νοοτροπία των ελληνικών κομμάτων και των πολιτικών ηγετών (πράγμα το οποίο δεν είναι καν ορατό σήμερα) θα είναι η ταχύτατη επιστροφή στον κρατισμό και η πλήρης εγκατάλειψη κάθε μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Το ελληνικό κράτος θα συνεχίσει να λειτουργεί με όρους της δεκαετίας του ’80, ανορθολογικά, πελατειακά και γραφειοκρατικά και ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας θα παραμείνει στο στόχαστρο της πολιτικής εξουσίας.

Ο λόγος είναι ότι όλα ανεξαιρέτως τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα έχουν ως κοινή και μοναδική ιδεολογία το ισχυρό κράτος το οποίο με τις παρεμβάσεις του καθορίζει το τι συμβαίνει στη χώρα. Κανένα κόμμα δεν έχει αρθρώσει μεταρρυθμιστικό λόγο, αντίθετα όλα, υπόσχονται καλύτερες μέρες μέσω της κρατικής παρέμβασης – πράγμα το οποίο δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ιδιαίτερα όταν η χώρα δεν έχει ούτε δικό της νόμισμα, ούτε επαρκή παραγωγή που να εξασφαλίζει πλεονάσματα στο ισοζύγιο με το εξωτερικό. Ας δούμε μια σύγκριση όσων κάνουν και όσων λένε τα δυο μεγαλύτερα κόμματα δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ σε δυο πολύ σημαντικούς τομείς, τις μεταρρυθμίσεις και τους φόρους.

 20 

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΝΔ -ΠΑΣΟΚ Η Νέα Δημοκρατία, συνεπικουρούμενη από το ΠΑΣΟΚ, όπως και το ΠΑΣΟΚ νωρίτερα, επί κυβερνήσεως Παπανδρέου, δεν εφήρμοσαν τις μεταρρυθμίσεις που υποδείκνυαν οι εταίροι. Όσες υποτίθεται ότι εφήρμοσαν, τις μπλόκαραν εντέχνως ώστε τελικά να ισχύουν μόνο στα χαρτιά. Η απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελμάτων δεν έγινε ή έγινε εντελώς περιορισμένα και εκ του πονηρού, ώστε να εμφανίζεται προς την τρόικα ότι έγινε, αλλά να μην γίνει. Η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων που έγινε μέσω της μη πρόσληψης νέων και με τη συνταξιοδότηση ή την εθελουσία των παλαιών μείωσε μεν τις μισθολογικές δαπάνες του δημοσίου, αλλά αύξησε το κόστος των συντάξεων. Ουδείς δημόσιος υπάλληλος απελύθη, ούτε καν αυτοί που είχαν συλληφθεί «στα πράσα» για χρηματισμό. Υποτίθεται ότι προχώρησε η κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, δηλαδή η μετακίνηση κάποιου που πλεονάζει, σε μια άλλη υπηρεσία που έχει ανάγκη. Όσοι μετακινήθηκαν, μετακινήθηκαν στα χαρτιά. Κάθονται ακριβώς στο ίδιο γραφείο που καθόντουσαν πρίν μετακινηθούν και «εργάζονται» το ίδιο σκληρά. Η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων δεν πέρασε. Οι διεφθαρμένοι ή οι

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |

άχρηστοι Δημόσιοι υπάλληλοι δεν αξιολογούνται, δεν τιμωρούνται, δεν απολύονται ποτέ και με καμία διαδικασία. Οι 300 οργανισμοί του Δημοσίου που είχαν ενταχθεί σε μια λίστα «άχρηστων» παραμένουν και λειτουργούν κανονικά. Αποκρατικοποιήσεις έγιναν με το σταγονόμετρο και με περίεργους όρους ενώ οι πραγματικά ζημιογόνες ή οι υπολειτουργούσες ΔΕΚΟ παραμένουν και ξοδεύουν. Η κρατική ακίνητη περιουσία, ούτε πουλήθηκε ούτε αξιοποιήθηκε. ΣΥΡΙΖΑ Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει ευθέως ότι δεν θα προχωρήσει σε αποκρατικοποίησεις, δεν θα κλείσει δημόσιες επιχειρήσεις και άχρηστους δημόσιους οργανισμούς, δεν θα πουλήσει την κρατική ακίνητη περιουσία. Λέει επίσης ότι θα προσλάβει κόσμο στο Δημόσιο, θα ακυρώσει την κινητικότητα (που έγινε μόνο στα χαρτιά από τη ΝΔ), θα ξαναπροσλάβει όσους απολύθηκαν από την ΕΡΤ, ότι θα επαναφέρει τους μισθούς του δημοσίου στο ύψος που ήταν πριν τις περικοπές, μαζί βεβαίως με όλα τα αδίκως καταβαλλόμενα επιδόματα και όλα τα συναφή. Εννοείται ότι ούτε σκέψη για αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων την οποία την θεωρεί απαράδεκτη και ως σκέψη και φυσικά καμία απόλυση οποιουδήποτε άχρηστου ή απατεώνα. Δηλώνει επίσης ότι η απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελμάτων είναι και λάθος και δεν αποδίδει οπότε ούτε λόγος για να προχωρήσει.

ΦΟΡΟΙ ΝΔ- ΠΑΣΟΚ Η οικονομική πολιτική όλων των μνημονιακών κυβερνήσεων στηρίχθηκε στη διαρκή αύξηση των φόρων μέσω έκτακτων εισφορών, φόρων στα ακίνητα, φόρων πολυτελούς διαβίωσης κλπ. Η φοροδιαφυγή δεν περιορίστηκε καθό-

λου, αντιθέτως μπορεί και να αυξήθηκε (αλλά δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για αυτό), η ανεξαρτησία των μηχανισμών είσπραξης των φόρων καταρρακώθηκε εν τη γενέσει της με την απόλυση του Χάρη Θεοχάρη. Η εφορία, το ποιος θα ελεγχθεί, τι θα πληρώσει, αν θα συλληφθεί ή όχι η φοροδιαφυγή και αν θα φτιαχτεί ένα σταθερό δίκαιο και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα, παραμένει υπό τον απόλυτο έλεγχο του υπουργού Οικονομικών πράγμα που σημαίνει ότι βρίσκεται υπό τον απόλυτο έλεγχο Πρωθυπουργικού Γραφείου. Η φορομπηχτική πολιτική των μνημονιακών κυβερνήσεων είναι η βασική αιτία της ύφεσης που διέλυσε τον ιδιωτικό τομέα, κατέστρεψε ολόκληρους κλάδους όπως πχ την οικοδομή και περιόρισε όλες τις συναλλαγές προκαλώντας φτώχια και ανεργία. Το φορολογικό σύστημα παρέμεινε περίπλοκο, επιτρέπει – αν δεν επιβάλει- τη διαφθορά και δεν κατάφερε να αυξήσει τις επενδύσεις ή να προσελκύσει ξένους επενδυτές. ΣΥΡΙΖΑ Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται μια μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση που θα οδηγήσει στην αύξηση των φορολογικών εσόδων και ταυτόχρονα θα μεταφέρει χρήματα από τους πλούσιους στους φτωχούς. Καταρχήν θα προσπαθήσει να μαζέψει περισσότερους φόρους όπως λέει για να χρηματοδοτήσει το μεγαλύτερο κράτος που θέλει να δημιουργήσει. Άρα την αύξηση των φόρων μπορούμε να τη θεωρούμε δεδομένη. Δεν θα προέλθει όμως από την ανάπτυξη της οικονομίας η οποία θα μπορούσε να αυξήσει λογικά τα δημόσια έσοδα, αλλά από την αύξηση της φορολογίας των μικρομεσαίων και των «πλουσίων» - ο θεός ξέρει ποιους εννοεί πλούσιους. Κατά τα άλλα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα χρειαστεί πολλά λεφτά για να εφαρμόσει το πρόγραμμα αύξησης των δημοσίων δαπανών και να χρηματοδοτήσει τις δημόσιες επενδύσεις και

 21 

αυτά τα λεφτά δεν θα τα βρει ζητιανεύοντας στους εταίρους, αλλά θα τα πάρει από τους φορολογούμενους. Έχει ασαφώς πει ότι θα πάρει λεφτά από τις τράπεζες μέσω της έκδοσης εντόκων (που δεν έχουν και πολλά να του δώσουν), κάποιοι λένε ότι θα φορολογηθούν οι «μεγάλες» καταθέσεις, πάλι δεν ξέρουμε ποιες είναι μεγάλες- και ότι θα βάλει φόρο περιουσίας σε κάθε μορφή περιουσίας, κινητή, ακίνητη, τιμαλφή, ακόμη και έργα τέχνης. Που θα τα βρει για να τα φορολογήσει; Στο περιουσιολόγιο, το οποίο θα στηριχτεί σε μια φαεινή ιδέα που έχει διατυπώσει ο ΣΥΡΙΖΑ στις προγραμματικές δηλώσεις του: Ότι η φορολογική δήλωση αποτελεί αυτομάτως εξουσιοδότηση προς το δημόσιο να κατάσχει ότι περιουσιακό στοιχείο βρει που δεν έχει δηλωθεί. Ωραίο! Η δήλωση λοιπόν είναι εξουσιοδότηση κατάσχεσης, δεν έχει πρόστιμα, δεν έχει αμέλεια, δεν έχει «ξέχασα», έχει απευθείας κατάσχεση. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι όποιος πίστευε πως η χώρα χρειάζεται μεταρρυθμίσεις που θα μειώσουν το κόστος του δημοσίου και τα ελλείμματα, που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα των δημοσίων οργανισμών, που θα μειώσουν τη γραφειοκρατία, που θα οδηγήσουν σε υγιή ανάπτυξη των ιδιωτικό τομέα, που θα φέρουν με λίγα λόγια καλύτερες μέρες στην ελληνική οικονομία, μπορεί πλέον να είναι σίγουρος ότι αυτά δεν θα συμβούν. Δεν τα έκανε η συγκυβέρνηση ΝΔ ΠΑΣΟΚ και δεν θα τα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί επίσης να είναι σίγουρος ότι από φέτος θα πληρώνει ακόμη περισσότερους φόρους. Αν εκλεγεί η ΝΔ θα πληρώνει περισσότερους φόρους επειδή το κράτος δεν μειώθηκε και αν εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ θα πληρώνει περισσότερους φόρους επειδή το κράτος θα μεγαλώσει.

της PwC

για το 2015

Οι οικονομολόγοι της PwC κοίταξαν για μία ακόμα φορά μέσα στην κρυστάλλινη μπάλα για να μπορέσουν να βγάλουν τις πέντε σημαντικότερες προβλέψεις τους για το 2015.

1

Η οικονομική ανάπτυξη των Η.Π.Α. θα είναι η ταχύτερη από το 2005 Κατάτην διάρκεια του 2014, η ανεργία στις Η.Π.Α. μειώθηκε κάτω του 6% και αναμένουμε ότι αυτό, σε συνδυασμό με τις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, θα συμβάλουν στην αύξηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών. Στο βασικό μας σενάριο προβάλλουμε την Oικονομία των Η.Π.Α. με ανάπτυξη μεγαλύτερη του 3% για το 2015, τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης από το 2005. Παράλληλα, αναμένουμε ότι οι Η.Π.Α. θα συμβάλουν περίπου με 3% στην αύξηση του Α.Ε.Π. το 2015 σε παγκόσμιο επίπεδο (σχήμα 1), τη μεγαλύτερη συνεισφορά της σε ένα μόνο έτος από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση. Σχήμα 1 BRICs Contribution to global gdp growth

Οι προβλέψεις

100% 80% 60% 40% 20% 0% -20%

Η.Π.Α.

2010

2011

ΕΥΡΩΖΩΝΗ

2012

2013

ΑΛΛΑ

2014 (p) 2015 (p)

Πηγή: PwC analysis, IMF *measured in constant 2013 US$, global refers to the sum of 185 economies

2

Η οικονομική ανάπτυξη στην Κίνα προβλέπεται ότι θα κινηθεί στους χαμηλότερους ρυθμούς της από το 1990 Αναμένουμε ότι η Κίνα θα συμβάλει τα μέγιστα στην παγκόσμια ανάπτυξη για το 2015. Ωστόσο ο προβλεπόμενος ρυθμός ανάπτυξης του 7,2% θα είναι ο χαμηλότερος από το 1990 και τα υψηλά επίπεδα οφειλών θέτουν ορισμένα ρίσκα όσον αφορά στο κυρίως σενάριο. Ωστόσο δύο άλλες Οικονομίες των χωρών BRICs (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα) αντιμετωπίζουν πιο σοβαρά προβλήματα: Στη Ρωσία αναμένουμε το Α.Ε.Π. να συρρικνωθεί μέσα στο 2015, ως αποτέλεσμα των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και των οικονομικών κυρώσεων, και Στη Βραζιλία αναμένουμε αργή ανάπτυξη. Στο βασικό μας σενάριο, η πρόβλεψή μας είναι ότι η Oικονομία θα έχει ανάπτυξη της τάξεως του 1% μόνο. Στο σύνολό τους, αναμένουμε ότι η συνεισφορά των χωρών BRICs στην παγκόσμια ανάπτυξη θα έχει πτώση το 2015, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, περίπου στο 33%.

3

Ο χαμηλός πληθωρισμός οδηγεί σε Ποσοτική Χαλάρωση (Quantitative Easing) στην Ευρωζώνη Το 2015 αναμένουμε ότι ο πληθωρισμός αλλά και η ανάπτυξη θα παραμείνουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα για την Ευρωζώνη. Κατά συνέπεια αναμένουμε ότι η Ε.Κ.Τ. θα προχωρήσει σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με την Αγορά κρατικών ομολόγων, σε μία προσπάθεια να τονωθεί η ζήτηση και να καμφθεί ο αποπληθωρισμός.

4

Η Ινδία αναμένεται να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 6%: Μετά από περίοδο ανάπτυξης κάτω του 6% από το 2012, πιστεύουμε ότι το 2015 μπορεί να είναι η χρονιά κατά την οποία η Ινδία θα αλλάξει πορεία, με ρυθμούς ανάπτυξης περίπου στο 7%. Στις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις, οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου πιθανώς να προκαλέσουν αύξηση του Α.Ε.Π., να μειώσουν την πίεση όσον αφορά στο τρέχον οικονομικό έλλειμμα της Ινδίας και να βοηθήσουν στη μείωση του πληθωρισμού. Όσον αφορά στις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις, ο προϋπολογισμός του Φεβρουαρίου θα τονώσει την Οικονομία.

 24 

5

Η οικονομική ανάπτυξη στην Υποσαχάρια Αφρική (SSA) θα ξεπεράσει για 15η συνεχή χρονιά την παγκόσμια ανάπτυξη (Σχήμα 2): Αναμένουμε ότι το συνολικό Α.Ε.Π. των τεσσάρων μεγαλύτερων Οικονομιών της Υποσαχάριας Αφρικής (σε αντίστοιχους όρους αγοραστικής δύναμης) –η Νιγηρία, η Νότια Αφρική, η Αγκόλα και η Αιθιοπία– θα ξεπεράσει εκείνο της Ιταλίας το 2015, υπολογιζόμενο σταθερά σε δολάρια του 2013. Για τις επιχειρήσεις αυτό είναι περαιτέρω δείγμα των δυνατοτήτων επένδυσης στην περιοχή της SSA.

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |

«Πέρσι θεωρήσαμε ότι υπάρχει κίνδυνος πίεσης ανόδου των τιμών του πετρελαίου, ενώ οι τιμές έχουν πέσει κατά πολύ τους τελευταίους μήνες λόγω μειωμένης ζήτησης» – Richard Boxshall, οικονομολόγος PWC

Για το 2015 η PwC έχει επισημάνει τρεις παράγοντες τους οποίους οι επιχειρήσεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη στα σχέδιά τους

Σχήμα 2 SUB-SAHARAN AFRICA

PROJECTIONS

10 8 6 4 2 0 -2

199 0 199 2 199 4 199 6 199 8 20 00 20 02 20 04 20 06 20 08 20 10 20 12 20 14( p)

Real GDP growth rate (%)

World

Πηγή: IMF

Οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου πιθανώς θα προκαλέσουν αύξηση του Α.Ε.Π., μακροπρόθεσμα, στην Ινδία

Πρώτον, κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών η τιμή του πετρελαίου έχει πέσει, ως αποτέλεσμα της χαμηλής ζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο, τη ραγδαία παραγωγή από τις Η.Π.Α. πετρελαίου από σχιστόλιθο και τη σταθερή παραγωγή από τον ΟΠΕΚ. Ο Richard Boxshall, οικονομολόγος της PwC αναφέρει: «Οι προβλέψεις μας υποθέτουν ότι κατά την διάρκεια του 2015 οι τιμές του πετρελαίου θα κυμανθούν κατά μέσο όρο μεταξύ 60-70 δολ. και προς το τέλος του χρόνου θα ανέλθουν περίπου στα 80 δολ. Ωστόσο, λόγω της δυσκολίας πρόβλεψης των τιμών του πετρελαίου, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να στηριχτούν σε διάφορα σενάρια». Δεύτερον, μία απότομη επιβράδυνση της Oικονομίας της Κίνας. Ο Richard Boxshall επισημάνει: «Η Oικονομία της Κίνας έχει εμφανείς αδυναμίες, δεδομένου του υψηλού επιπέδου του συνολικού δανεισμού –περίπου στο 205% του Α.Ε.Π.– και του γεγονότος ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις κινέζων ακαδημαϊκών ερευνητών περίπου 6,8 τρισ. δολ. επενδύσεων που έχουν πραγματοποιηθεί από το 2009 ίσως έχουν χαθεί στη δημιουργία πόλεων-φαντασμάτων, στο χτίσιμο αχρησιμοποίητων κτιρίων γραφείων και μη λειτουργούντων εργοστασίων. Μέχρι στιγμής, η κινεζική κυβέρνηση φαίνεται να τα έχει όλα υπό έλεγχο, αλλά ο κίνδυνος μιας απότομης επιβράδυνσης δεν θα πρέπει να αγνοείται». Τρίτον, η κλιμάκωση των γεωπολιτικών κινδύνων. «Μία κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων στη Ρωσία, την Ουκρα-

 25 

νία και τη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων, με ανάλογες επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη» επισημαίνει ο Richard Boxshall.

Πόσο καλά τα πήγαν οι οικονομολόγοι μας με τις περσινές τους προβλέψεις; Σχετικά καλά. Προέβλεψαν σωστά για παράδειγμα ότι: Οι προηγμένες Οικονομίες θα συνέβαλαν κατά 40% στην παγκόσμια αύξηση του GDP. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. θα μείωνε τις αγορές περιουσιακών στοιχείων σε μηδέν κατά την διάρκεια του έτους. Η Οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου θα ήταν η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεταξύ των G7, αλλά οι τιμές του πετρελαίου και το ποδόσφαιρο τους έβαλαν τρικλοποδιά. Ο Richard Boxshall αναφέρει: «Δεν προβλέψαμε τα πάντα σωστά. Πέρσι θεωρήσαμε ότι υπάρχει κίνδυνος πίεσης ανόδου των τιμών του πετρελαίου, ενώ οι τιμές έχουν πέσει κατά πολύ τους τελευταίους μήνες λόγω μειωμένης ζήτησης και της παραγωγής πετρελαίου από σχιστόλιθο από τις Η.Π.Α. Σε συνδυασμό με αυτό, αναμέναμε ότι ο πληθωρισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο θα ήταν λίγο πάνω από τον μέσο στόχο του 2% για το 2014, αλλά τελικά έπεσε αρκετά πιο κάτω, σε μεγάλο βαθμό εξ αιτίας των χαμηλών τιμών ενέργειας και τροφίμων». «Επίσης, η εκτίμησή μας ότι η Βραζιλία είχε τις μεγαλύτερες πιθανότητες να κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν λανθασμένη, αν και η Γερμανία και η Αργεντινή, τις οποίες είχαμε τοποθετήσει ως δεύτερη και τρίτη πιθανότερη χώρα, αντίστοιχα, για την κατάκτηση του κυπέλλου, αναμετρήθηκαν στον τελικό».

ποιοι προεξοφλούν κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. με... άλλο κόμμα «Οι Αγορές χωνεύουν σιγά σιγά την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα», υποστηρίζει κορυφαίο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας. «Εκείνο που προεξοφλείται την περίοδο αυτή και αποτυπώνεται κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις στο Χ.Α. εί-

O

ναι ότι η νέα κυβέρνηση, που, όπως όλα δείχνουν θα είναι του Συ.Ριζ.Α., δεν θα επιτύχει αυτοδυναμία και ότι θα αναγκαστεί να συνεργαστεί. Και θα συνεργαστεί με ένα κόμμα το οποίο ασφαλώς είναι περισσότερο προσηλωμένο στους ευρωπαϊκούς στόχους και κανόνες». Σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι σημαντικό ότι ο διεθνής Τύπος σιγά σιγά

 26 

αρχίζει να μαλακώνει. Ακόμη και τα δημοσιεύματα περί Grexit, τα οποία δεν απηχούν την πραγματικότητα και τους ευρωπαϊκούς κανόνες του παιχνιδιού, έχουν δώσει τη θέση τους σε σενάρια με επίκεντρο την κυβέρνηση που θα έχει ως άξονα το κόμμα του κ. Αλ. Τσίπρα. Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο γερμανικές εφημερίδες όσο και οι Financial Times επισημαίνουν ότι ο Συ.Ριζ.Α. μπορεί να αποτελέσει τον μοχλό για την επιστροφή στη δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής Οικονομίας. Μάλιστα, κάποιες γερμανικές εφημερίδες έθεσαν και ζήτημα επιστροφής των αποζημιώσεων κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο� Όπως και να ’χει, αναφέρει η ίδια

| OIKONOMIA |

πηγή, που οι ξένοι είναι συστηματικοί αγοραστές στην εταιρεία που εκπροσωπεί, ότι ο Συ.Ριζ.Α. δεν τρομάζει τις Αγορές και ότι οι ξένοι επενδυτές που παρακολουθούν τον διεθνή Τύπο «ησυχάζουν» με δημοσιεύματα του τύπου ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι το τόσο τρομακτικό στη χώρα. Αυτός είναι και ο λόγος, κατά την άποψή του, που οι αποδόσεις στα δεκαετή ομόλογα υποχώρησαν περισσότερο από 8% σε μία μέρα κάτω και από το 9,5%, όταν πριν από μία εβδομάδα διαμορφώνονταν στο 10,5%. Η ίδια πηγή σημειώνει ταυτόχρονα ότι η πορεία του Χ.Α. είναι ανοδική, ανεξάρτητα με το τι θα συμβεί πολιτικά στη χώρα και ταυτόχρονα έχει την εκτίμηση πως η περιοχή γύρω από τις 760 μονάδες αποτελεί και τα χαμηλά της Αγοράς. Όλα αυτά, όμως, αναφέρει ο εκπρόσωπος της εισηγμένης, υπό την προϋπόθεση δεν θα συμβεί κάποιο «ατύχημα» και οι δύο πλευρές, δηλαδή η νέα κυβέρνηση και η Ευρώπη φτάσουν την κατάσταση των διαπραγματεύσεων στα άκρα, σενάριο στο οποίο δεν δίνει πολλές πιθανότητες. Kατά την άποψή του, η Αγορά έχει μεγάλες πιθανότητες για ράλι, εξαιτίας των πολύ χαμηλών αποτιμήσεων. Την ίδια ώρα, έλληνας διαχειριστής επισημαίνει ότι οι Αγορές δεν ανησυχούν τόσο από το να ορκιστεί μία κυβέρνηση με άξονα τον Συ.Ριζ.Α., όσο για την πολιτική που θα εφαρμόσει. Οι Αγορές, όπως αναφέρει ο διαχειριστής, δεν θέλουν να δουν νέα αύξηση της φορολογίας στις εισηγμένες, φορολόγηση του τζίρου ή αλλαγή των Διοικήσεων των τραπεζών, κάτι που ο Συ.Ριζ.Α. το υποστηρίζει από τη στιγμή που το Τ.Χ.Σ. έχει την απόλυτη πλειοψηφία στις μετοχές των συστημικών τραπεζών, με εξαίρεση τη Eurobank (κοντά στο 33% η συμμετοχή του Ταμείου, πάνω από 57% στην Ε.Τ.Ε. και πάνω από 65% σε Πειραιώς και Alpha).

Σταθερή Ευρωζώνη με «ασθενή» Γερμανία προβλέπει ο Ο.Ο.Σ.Α. Ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης θα παραμείνει σταθερός, κατά μέσο όρο, στα κράτη-μέλη του Ο.Ο.Σ.Α. καθώς και στην Ευρωζώνη, παρά τις ενδείξεις ότι η Γερμανία, η μεγαλύτερη Οικονομία της Ευρωζώνης, εξασθενεί. Όπως ανακοίνωσε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μολονότι η Γερμανία και η Ιταλία –η πρώτη και η τρίτη κατά σειρά μεγέθους Οικονομίες της Ευρωζώνης– εξασθενούν, ως σύνολο η ζώνη του ευρώ θα παρουσιάσει οικονομική σταθερότητα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη μηνιαίας οικονομικής δραστηριότητας, που καλύπτει την πορεία των Οικονομιών 33 κρατών, η Γαλλία, η δεύτερη κατά σει-

O

ρά μεγέθους Οικονομία της Ευρωζώνης, εμφάνισε οριακή βελτίωση (από 100,2 σε 100,3) ενώ η Γερμανία υποχώρησε από 99,6 σε 99,5 όπως και η Ιταλία σε 101,0 από 101,1. Για το σύνολο της Ευρωζώνης ο δείκτης παρέμεινε σταθερός στο επίπεδο του 100,6 ενώ συνολικά για τις Οικονομίες των κρατών-μελών του Ο.Ο.Σ.Α. σημείωσε οριακή άνοδο στο 100,5 από 100,4 τον προηγούμενο μήνα. Για την Κίνα ο δείκτης σημείωσε άνοδο στο 99,3 από 99,2 και για την Ινδία στο 99,5 από 99,3. Για τις Η.Π.Α. παρέμεινε αμετάβλητος στο 100,4, όπως και για την Ιαπωνία στο 99,8. Τέλος, για τη Βρετανία μειώ θηκε σε 100,3 από 100,4 ενώ σημαντικότερη ήταν η πτώση για τη Ρωσία σε 99,8 από 100,2.

Μολονότι η γερμανία και η ιταλία εξασθενούν, η ζώνη του ευρώ, ως σύνολο κρατών-μελών, θα παρουσιάσει οικονομική σταθερότητα στο μέλλον

 27 

Στο

+

8%

ο δείκτης απασχόλησης για το Α΄ Τρίμηνο TOY 2015 Οι εργοδότες στην Ελλάδα συνεχίζουν να αναφέρουν ενθαρρυντικά σημάδια για όσους αναζητούν εργασία σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τριμηνιαίας Έρευνας της Manpower για τις Προοπτικές Απασχόλησης.

 28 

| ΕΡΓΑΣΙΑ |

Με τον προσαρμοσμένο στην εποχικότητα Δείκτη Προοπτικών Απασχόλησης να διαμορφώνεται στο +8%, οι εκτιμήσεις των ελλήνων εργοδοτών είναι οι πιο αισιόδοξες που έχουν καταγραφεί από το Δ΄ τρίμηνο του 2008. Οι εργοδότες αναμένουν αύξηση προσλήψεων σε 8 από τους 9 τομείς της Οικονομίας για το Α΄ τρίμηνο του 2015. Τα αποτελέσματα είναι βελτιωμένα σε πέντε τομείς και σε μία γεωγραφική περιοχή, σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο. Όσον αφορά στο αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, τα αποτελέσματα παρουσιάζουν βελτίωση σε έξι τομείς και σε δύο γεωγραφικές περιοχές.

Τι δείχνουν τα αποτελέσματα της έρευνας: Ο Συνολικός Δείκτης Απασχόλησης είναι ο ισχυρότερος από το Δ΄Τρίμηνο του 2008. Τα σχέδια προσλήψεων παραμένουν σχετικά σταθερά σε σχέση με το Δ΄Τρίμηνο 2014. Εκτιμώμενη αύξηση των προσλήψεων σε οκτώ από τους εννέα τομείς της Οικονομίας. Τα τριμηνιαία αποτελέσματα αναδεικνύουν ότι το 16% των εργοδοτών αναμένουν αύξηση των ατόμων που απασχολούν, 12% προβλέπουν μείωση και 70% δεν αναμένουν κάποια αλλαγή στο υφιστάμενο εργατικό δυναμικό τους. Σε συνέχεια της εποχικής προσαρμογής των δεδομένων, οι Συνολικές Προοπτικές Απασχόλησης διαμορφώνονται στο +8%. Οι προθέσεις προσλήψεων παραμένουν σχετικά σταθερές σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο και βελτιωμένες κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του περασμένου έτους.  29 

Η Έρευνα της Manpower για τις Προοπτικές Απασχόλησης κατά το Α’ Τρίμηνο του 2015 στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε μέσω συνεντεύξεων σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 753 εργοδοτών

Συγκρίσεις ανά Τομέα Οικονομικής Δραστηριότητας Αύξηση του αριθμού των ατόμων που απασχολούν αναμένουν κατά το προσεχές τρίμηνο οι εργοδότες σε οκτώ από τους εννέα τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Οι εργοδότες του τομέα Χρηματοοικονομικών, Ασφαλειών, Ακίνητης Περιουσίας και Παροχής Υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις αναμένουν την ισχυρότερη αύξηση καταγράφοντας Συνολικές Προοπτικές Απασχόλησης της τάξης του +19%. Παράλληλα, οι Προοπτικές ανέρχονται σε +14%, τόσο στον τομέα της Μεταποίησης όσο και στον τομέα του Εμπορίου (Χονδρική & Λιανική), ενώ οι Προοπτικές για τον τομέα Μεταφορών & Επικοινωνιών είναι στο +13%. Ωστόσο, οι εργοδότες στους τομείς Εστίασης και Τουρισμού αναμένουν υποτονικό κλίμα προσλήψεων, με Προοπτικές της τάξης του -2%. Σε σύγκριση με το Δ΄ Τρίμηνο του 2014, οι εργοδότες σε πέντε από τους εννέα τομείς οικονομικής δραστηριότητας καταγράφουν βελτιωμένες προοπτικές προσλήψεων. Οι σημαντικότερες αυξήσεις των Προ-

Σ

Εξέλιξη του Δείκτη Προοπτικών Απασχόλησης στην Ελλάδα Συνολικές Προοπτικές Απασχόλησης

Εποχικά Προσαρμοσμένες Προοπτικές απασχόλησης

50 40 30 20 10 0 -10 -20 -30 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

| H Eλλάδα συμμετείχε στην 'Ερευνα για πρώτη φορά το Β' Τρίμηνο 2008

οπτικών, της τάξης των 7 και 6 ποσοστιαίων μονάδων, αντίστοιχα, καταγράφονται στους τομείς του Εμπορίου (Χονδρική & Λιανική) και της Μεταποίησης, ενώ οι εργοδότες του τομέα Ηλεκτρισμού, Φυσικού Αερίου & Ύδρευσης καθώς και του τομέα Χρηματοοικονομικών, Ασφαλειών, Ακίνητης Περιουσίας και Παροχής Υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις αναφέρουν βελτιώσεις της τάξης των 5 ποσοστιαίων μονάδων. Στο μεταξύ, οι προθέσεις προσλήψεων αποδυναμώνονται σε τέσσερεις τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα της Γεωργικής Οικονομίας, με μείωση 5 ποσοστιαίων μονάδων. Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, οι προοπτικές προσλήψεων ενισχύονται σε έξι από τους εννέα τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Οι εργοδότες του τομέα Χρηματοοικονομικών, Ασφαλειών, Ακίνητης Περιουσίας και Παροχής Υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις αναφέρουν σημαντική αύξηση της τάξης των 11 ποσοστιαίων μονάδων, ενώ οι Προοπτικές του τομέα της Μεταποίησης ενισχύονται κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. Οι εργοδότες του τομέα του Εμπορίου (Χονδρική & Λιανική) επίσης καταγράφουν σημαντική βελ-

 30 

τίωση, της τάξης των 9 ποσοστιαίων μονάδων. Ωστόσο, τα σχέδια προσλήψεων αποδυναμώνονται σε δύο τομείς, ιδιαίτερα στον τομέα του Τουρισμού, με μείωση 13 ποσοστιαίων μονάδων.

Συγκρίσεις ανά Γεωγραφική Περιοχή Οι εργοδότες και στις δύο γεωγραφικές περιοχές αναμένουν αύξηση του αριθμού των ατόμων που απασχολούν, κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου. Οι υψηλότερες Συνολικές Προοπτικές Απασχόλησης, της τάξης του +11%, καταγράφονται στην Ευρύτερη Περιφέρεια Αττικής ενώ οι Προοπτικές για τη Βόρειο Ελλάδα ανέρχονται σε +4%. Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, οι προθέσεις προσλήψεων βελτιώνονται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στην Ευρύτερη Περιφέρεια Αττικής ενώ διατηρούνται σχετικά σταθερές στη Βόρειο Ελλάδα. Σε σύγκριση με το Α΄ Τρίμηνο του 2014, τα σχέδια προσλήψεων ενισχύονται και στις δύο γεωγραφικές περιοχές. Οι Προοπτικές στην Ευρύτερη Περιφέρεια Αττικής ισχυροποιούνται κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες και οι εργοδότες στη Βόρειο Ελλάδα καταγράφουν αύξηση κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες.

| ΕΡΓΑΣΙΑ |

Προοπτικές Απασχόλησης σε σχέση με το Μέγεθος του Οργανισμού

ΔΕΝ ΞΕΡΩ

ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

ΕΠΟΧΙΑΚΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

ΑΥΞΗΣΗ

ΜΕΙΩΣΗ

ΔΕΝ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΑΛΛΑΓΗ

%

%

%

%

%

%

Πολύ Μικρές (<10 εργαζόμενοι)

15

5

79

1

10

10

Μικρές (10-49 εργαζόμενοι)

12

13

72

3

-1

4

Μεσαίες (50-249 εργαζόμενοι)

21

18

59

2

3

8

Μεγάλες (>249 εργαζόμενοι)

22

19

58

1

3

13

ΜΕΓΕΘΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

“

Η έρευνά μας παρουσιάζει ενθαρρυντικά σημάδια για την αγορά εργασίας στην Ελλάδα για το προσεχές τρίμηνο, ΙανουάριοςΜάρτιος 2015 – Δρ Βενετία Κουσία, Διευθύνουσα Σύμβουλος της ManpowerGroup.

«Οι εργοδότες σε οκτώ από τους εννέα τομείς της Οικονομίας παραμένουν αισιόδοξοι, με θετικές προβλέψεις και υψηλότερο αναμενόμενο ρυθμό προσλήψεων στον τομέα των Χρηματοοικονομικών, Ασφαλειών, Ακίνητης Περιουσίας & Παροχής Υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις. Ωστό-

σο, πρέπει να σημειωθεί ότι το θετικό κλίμα που αντανακλάται στην Έρευνα της Manpower για τις Προοπτικές Απασχόλησης δεν καλύπτει κάθε πτυχή της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. Μέσα από την έρευνά μας, βλέπουμε ότι οι εργοδότες στις μικρές επιχειρήσεις –που αποτελούν βασικό άξονα της Οικονομίας μας– εκφράζουν το χαμηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης. Εντούτοις, αν και οι Προοπτικές Απασχόλησης για τις μικρές επιχειρήσεις εμφανίζουν μείωση για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, εξακολουθούν να είναι θετικές αλλά συγκρατημένες σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις των υπόλοιπων μεγεθών. Είναι σαφές ότι οι αναδυόμενες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λειτουργούν ως τροχοπέδη για την περαιτέρω ανάπτυξη της Αγοράς εργασίας. Είναι επιτακτική ανάγκη να αναπτυχθούν εργαλεία και να βρεθούν πρακτικές λύσεις που θα διαμορφώσουν ευκαιρίες για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που θα οδηγήσουν τελικά την Οικονομία και την κοινωνία μας μπροστά.» δηλώνει η δρ Βενετία Κουσία.

 31 

οι προοπτικεσ απασχολησησ ειναι σημαντικα βελτιωμενες στην ευρυτερη περιφερεια αττικης αλλα και στην περιφερεια θεσσαλονικης υπαρχει θετικο προσημο

Σ

Σχετικά με την Έρευνα

Η Έ ρευνα της Man­ power για τις Προοπτικές Απασχόλησης είναι η πιο εκτενής, ενώ επικεντρώνεται στο μέλλον και είναι μοναδική στο είδος της σε ό,τι αφορά το μέγεθος (πλήθος συμμετεχόντων και γεωγραφική κάλυψη), τη μακροβιότητα και το αντικείμενο το οποίο εξετάζει. Διεξάγεται από το 1962 και θεωρείται από φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Τράπεζα της Αγγλίας, ως ένας από τους πλέον αξιόπιστους δείκτες για την πορεία της απασχόλησης παγκοσμίως. Η Έ ρευνα βασίζεται σε συνεντεύξεις με περισσότερους από 65.000 εργοδότες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε 42 χώρες.

| ΕΡΓΑΣΙΑ |

Οι Προοπτικές ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ, ΔΙΕΘΝΩΣ, εμφανίζονται γενικά ενισχυμένες σε σύγκριση με το Δ΄ τρίμηνο του 2014, αλλά και το Α΄ τρίμηνο του 2014 εκατ. σκευάσματα

Σ

Σχετικά με την ManpowerGroup

H ManpowerGroup™ (NYSE:MAN) αποτελεί την κορυφαία, διεθνώς, εταιρεία ανθρώπινου δυναμικού για περισσότερα από 65 χρόνια. Η οικογένεια των “brands” της ManpowerGroup –Experis™, Manpower®, Manpo­wer­Group™ Solutions, και Right Management® βοηθά 400.000 πελάτες σε 80 χώρες να βελτιώσουν την αποδοτικότητα του ανθρώπινου δυναμικού τους ενώ εξασφαλίζει αξιοπρεπή και δημιουργική απασχόληση σε περισσότερους από 600.000 άνδρες και γυναίκες.

Διεθνείς Συγκρίσεις Περισσότεροι από 65.000 εργοδότες σε 42 χώρες συμμετείχαν στην έρευνα της ManpowerGroup για τη σφυγμομέτρηση της αναμενόμενης δραστηριότητας στην Αγορά εργασίας για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2015. Όλοι απάντησαν στην εξής ερώτηση: «Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η μεταβολή στον συνολικό αριθμό ατόμων που απασχολούνται στον οργανισμό και την περιοχή ευθύνης σας, κατά τους τρεις επόμενους μήνες και ώς το τέλος Μαρτίου 2015, σε σχέση με το τρέχον τρίμηνο;». Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι εργοδότες σε 38 από τις 42 χώρες καταγράφουν θετικά σχέδια προσλήψεων για το Α΄τρίμηνο. Οι Προοπτικές εμφανίζονται γενικά ενισχυμένες σε σύγκριση με το Δ΄τρίμηνο του 2014, αλλά και το Α΄τρίμηνο του 2014. Οι προβλέψεις βελτιώνονται σε 22 χώρες και αποδυναμώνονται σε μόλις 12, ενώ αυξάνονται σε 24 χώρες και μειώνονται σε 13. Η αισιοδοξία αναφορικά με τις προσλήψεις για το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου είναι και ισχυρότερη στην Ινδία, την Ταϊβάν και τη Νέα Ζηλανδία. Οι ασθενέστερες (αρνητικές) προβλέψεις καταγράφονται από τους εργοδότες στη Φινλανδία, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Ελβετία. Στη γεωγραφική περιοχή της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής & Αφρικής (ΕΜΕΑ) οι προοπτικές απασχόλησης διαφέρουν. Οι εργοδότες σε 20 από τις 24 χώρες προβλέπουν αύξηση του αριθμού των απασχολουμένων ενώ οι εργοδότες σε τέσσερεις χώρες αναμένουν μείωση του αριθμού των απασχολουμένων. Η πρόβλεψη προσλήψεων βελτιώνεται σε 12 χώρες και ενισχύεται σε 15 συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι εργοδότες στην Τουρκία καταγράφουν τα πιο αισιόδοξα σχέδια προσλήψεων για το Α΄τρίμηνο του έτους, ενώ η ασθενέστερη αναμένεται να σημειωθεί στη Φινλανδία.

 32 

ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Α' ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2015 -5 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

ΙΝΔΙΑ ΤΑΪΒΑΝ Ν. ΖΗΛΑΝΔΙΑ ΙΑΠΩΝΙΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΠΑΝΑΜΑΣ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ ΚΟΛΟΜΒΙΑ Η.Π.Α. ΠΕΡΟΥ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ ΜΕΞΙΚΟ ΚΙΝΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΝΑΔΑΣ ΝΟΤΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΤΑ ΡΙΚΑ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΙΣΡΑΗΛ ΣΟΥΗΔΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜ. ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ ΙΣΠΑΝΙΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΒΕΛΓΙΟ -2% ΕΛΒΕΤΙΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ -3% -5% ΙΤΑΛΙΑ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ -5%

+45% +43% +28% +21% +20% +19% +18% +17% +16% +16% +15% +12% +11% +10% +10% +10% +10% +9% +8% +8% +8% +8% +8% +8% +8% +7% +7% +6% +5% +5% +5% +5% +4% +3% +3% +3% +3% +2%

-5 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Η απόσταση μεταξύ των δύο φύλων ως προς τη συμμετοχή τους στην Oικονομία παραμένει σημαντική Της Λίνας Τσαγκαράκη Στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη Oικονομία το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα προσδιορίζεται ολοένα και περισσότερο από άυλους παράγοντες, που δεν εξαρτώνται από το κεφάλαιο αλλά από την παραγωγή καινοτομίας και υπηρεσιών με υψηλή προστιθέμενη αξία, καθώς και από την αξιοποίηση των δεδομένων και του ανθρώπινου κεφαλαίου. Διανύουμε την εποχή των ταλέντων ή του “talentism”, όπως αποκαλείται χαρακτηριστικά. Έ τσι το θέμα της ισότητας των φύλων στον κόσμο των επιχειρήσεων ανάγεται σε μείζον, δεδομένου ότι οι γυναίκες αποτελούν το ήμισυ του δυναμικού σε ανθρώπινο κεφάλαιο που είναι διαθέσιμο και η αποτελεσματική χρήση αυτής της δεξαμενής ταλέντων αποδεικνύεται βασικός παράγοντας ανταγωνιστικότητας. Όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Klaus Schwab, επικεφαλής του World Economic Forum, προλογίζοντας την ετήσια έκθεση για το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων (Global Gender Gap Report), οι χώρες και οι επιχειρήσεις μπορούν να είναι ανταγωνιστικές μόνο αν αναπτύξουν, προσελκύσουν και διατηρήσουν τα καλύτερα ταλέντα, τόσο από άνδρες όσο και από γυναίκες. Κι ενώ οι κυβερνήσεις έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου πολιτικής για τη βελτίωση της πρόσβασης των γυναικών στις ευκαιρίες, είναι επιτακτική ανάγκη οι επιχειρήσεις να δημιουργήσουν χώρους εργασίας, όπου τα καλύτερα ταλέντα θα μπορούν να ανθίσουν. Αυτό το

Σ

έχουν ήδη αντιληφθεί οι μεγάλες επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες θέτουν τέτοιους στόχους, ενσωματώνοντας στη στρατηγική τους σχετικά προγράμματα. Ωστόσο η κοινωνία των πολιτών, οι εκπαιδευτικοί και τα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο, τόσο στη χειραφέτηση των γυναικών όσο και στη δέσμευση των ανδρών στη διαδικασία αυτή. Η έκθεση για το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων καταγράφει την πρόοδο σε τέσσερις βασικούς τομείς: υγεία (προσδόκιμο ζωής κ.λπ.), πρόσβαση στην εκπαίδευση, οικονομική συμμετοχή (μισθοί, είδος εργασίας και ιεραρχικό επίπεδο) και πολιτική χειραφέτηση, σε 142 χώρες. Τα στοιχεία εννέα ετών μέτρησης του συνολικού χάσματος μεταξύ των φύλων, φανερώνουν μικρή βελτίωση στο θέμα της ισότητας των γυναικών στον χώρο εργασίας. Το 2014 η οικονομική συμμετοχή των γυναικών υπολογίΕλλάδα 2014 (από 142 χώρες) Συμμετοχή στην Οικονομία και Ευκαιρίες Συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό Ισότητα αμοιβών για παρόμοια εργασία Εκτιμώμενο εισόδημα Νομοθέτες, ανώτεροι υπάλληλοι και διευθυντές Επαγγελματίες & εργαζόμενοι σε τεχνικά επαγγέλματα

Κατάταξη 87 82 68 95 85 62

Σκορ* 0.64 0.76 0.65 0.54 0.34 1.00

ζεται σήμερα στο 60% σε σχέση με την αντίστοιχη των ανδρών, έχοντας ανέβει μόνο κατά 4 μονάδες, από το 56% που βρισκόταν το 2006, όταν το Forum ξεκίνησε την πρώτη μέτρηση. Στις πρώτες θέσεις (μικρότερο χάσμα μεταξύ των φύλων) είναι παραδοσιακά οι σκανδιναβικές χώρες. Στις 10 πρώτες χώρες εμφανίζεται εφέτος η Ρουάντα (για πρώτη φορά στον δείκτη) ενώ η σειρά διαμορφώνεται: 1. Ισλανδία, 2. Φινλανδία, 3. Νορβηγία, 4. Σουηδία, 5. Δανία, 6. Νικαράγουα, 7. Ρουάντα, 8. Ιρλανδία, 9. Φιλιππίνες, 10. Βέλγιο. Στην αντίστοιχη δεκάδα πέρσι εμφανίζονταν κυρίως δυτικοευρωπαϊκές χώρες. Στις 10 τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης καταγράφονται η Υεμένη (142), το Πακιστάν (141), το Τσαντ (140), η Συρία (139), το Μάλι (138), το Ιράν (137), η Ακτή Ελεφαντοστού (136), ο Λίβανος (135), η Ιορδανία (134) και το Μαρόκο (133). Η Ελλάδα βρίσκεται στην 91η θέση, υποχωρώντας 10 θέσεις σε σχέση με την περσινή κατάταξη. Οι γειτονικές μας χώρες κατατάσσονται ως εξής: Ιταλία (69), FYRΟΜ (70), Αλβανία (83), Κύπρος (95) και Τουρκία (125). Από τις άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης η Ισπανία (29), η Πορτογαλία (39) και η Μάλτα (99).

*0= ανισότητα 1= ισότητα Δείκτης χάσματος φύλων Ελλάδα 2014 (142 χώρες) 2013 (136 χώρες) 2012 (135 χώρες) 2011 (135 χώρες) 2010 (134 χώρες) 2009 (134 χώρες) 2008 (130 χώρες) 2007 (128 χώρες) 2006 (115 χώρες)

Συνολικά Κατάταξη 91 81 82 56 58 85 75 72 69

 33 

Σκορ 0,678 0,678 0.672 0.692 0.691 0.666 0.673 0.665 0.654

Οικονομική Συμμετοχή Κατάταξη Σκορ 87 0,643 79 0.647 80 0.633 78 0.624 79 0.621 86 0.607 72 0.631 70 0.630 70 0.585

Μορφωτικό Επίπεδο Κατάταξη Σκορ 53 0,995 46 0.995 55 0.994 53 0.994 54 0.994 60 0.993 55 0.994 57 0.989 46 0.992

Υγεία & Επιβίωση Κατάταξη Σκορ 55 0,979 65 0.974 69 0.974 86 0.971 84 0.971 57 0.979 54 0.979 53 0.979 53 0.978

Πολιτική Χειραφέτηση Κατάταξη Σκορ 108 0,096 92 0.097 99 0.086 42 0.177 42 0.177 94 0.086 93 0.086 98 0.061 87 0.061

Ξανασχεδιάζεται ο χάρτης του λιανεμπορίου «Tα πάντα ρει»: ρητό που ταιριάζει γάντι στην περίπτωση του χάρτη του λιανεμπορίου, όπου τα φετινά επιχειρηματικά deals τον έχουν αναδιαμορφώσει. ΤΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

 34 

Η εκτίμηση είναι ότι και το 2015 επιφυλάσσει και άλλες –εξίσου ραγδαίες– ανατροπές, αποτυπώνοντας έτσι και την οικονομική στενωπό στην οποία έχει βρεθεί το λιανεμπόριο, όπου πλέον η επιβίωση των επιχειρήσεων εντοπίζεται στα δύο άκρα αλλά, όχι στη μέση, με τις μεσαίες δυνάμεις να χάνουν σταθερά έδαφος έναντι του ανταγωνισμού. Πηγές υποστηρίζουν ότι και το 2015 η τάση που θα πρωταγωνιστήσει θα είναι αυτή της συγκέντρωσης δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτό θα δούμε αλλαγές δεδομένων σε κλάδους όπου οι επιχειρήσεις, έχοντας λυγίσει υπό το βάρος των συσσωρευμένων υποχρεώσεων, πέρασαν στους πιστωτές τους ή σε μεμονω-

Η

| ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ |

Οσον αφορά Στα deals που ταρακούνησαν φέτος την αγορά για τα καλά, είναι τα εξής:

μένες επιχειρήσεις που αναζητούν εδώ και καιρό νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Πολλοί περιμένουν ότι εντός του 2015 θα υπάρχουν εξελίξεις στην πρόταση εξαγοράς που έκανε ο Σπ. Θεοδωρόπουλος της Chipita στον Νίκα, ενώ εξελίξεις αναμένονται και στην περίπτωση των πολυκαταστημάτων που κινούνται στη φιλοσοφία «φτιάξ’ το μόνος σου» (τεχνικά πολυκαταστήματα), μην αποκλείοντας ακόμη και τις αποχωρήσεις από την Ελλάδα «ηχηρών» ονομάτων. Σίγουρες εξαγορές αναμένονται και στον κλάδο των φαρμακευτικών εταιρειών, καθώς η μείωση της φαρμακευτικής πίτας έχει φέρει στα όριά τους αρκετές μικρές και μεσαίες εταιρείες, οι οποίες όπως λέγεται βρίσκονται εδώ και καιρό εις άγραν στρατηγικού συνεργάτη.

Αυτό της λιανεμπορικής αλυσίδας Σκλαβενίτης με τη Μakro, όπου η ελληνική εταιρεία θα διαχειρίζεται το σύνολο των μετοχών της δεύτερης αλλά και τα 300 εκατ. ευρώ που αυτή πραγματοποιούσε στο Cash & Carry. Πωλήσεις που δίνουν στην ελληνική εταιρεία τον ρόλο του πρωταγωνιστή στην χονδρική αλλά συνάμα και βήμα εντονότερης δραστηριοποίησης στην περιφέρεια. Σημειώνεται ότι η «Σκλαβενίτης Α.Ε.», με κύκλο εργασιών σήμερα 1,2 δισ. ευρώ περίπου και 8.500 εργαζομένους, έχει παρουσία 110 καταστημάτων λιανικής στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Με την εξαγορά της Makro θα λειτουργεί, μέσω του νέου δικτύου Cash & Carry, σε 9 επιπλέον σημεία, εκ των οποίων τα 7 σε μεγάλες πόλεις εκτός Αττικής. Το deal που επιφυλάσσει μελλοντικές εκπλήξεις στην Αγορά, όσον αφορά στα μερίδια που ελέγχουν οι βασικοί παίκτες, είναι αυτό του Μύθου –κοινώς της πολυεθνικής Carlsberg– με τη Fix, όπου ο πρώτος ελέγχει το 51% της δεύτερης ελληνικής εταιρείας. Πηγές υποστηρίζουν ότι μέσω αυτής της κίνησης, η Carlsberg ενισχύει τη θέση της στην ελληνική Αγορά και θα μπορεί πλέον να ανταγωνιστεί με ευνοϊκότερους όρους το αντίπαλο δέος, τη Heineken, η δε Ολυμπιακή Ζυθοποιία γίνεται μέλος ενός πολυεθνικού κολοσσού, διασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες ρευστότητας. Και μπορεί το μερίδιο Αγοράς της Ηeineken (Aθηναϊκή Ζυθοποιία) που φθάνει το 55% να δείχνει μακρινός στόχος για το δίδυμο Mύθος-Fix που ελέγχει το 29%, όμως o όμιλος Carlsberg ακούγεται ότι προχωρεί ταχύτατα σε νέα επανατοποθέτηση των σημάτων του στην Αγορά, ενώ στους στόχους του είναι η πλήρης αξιοποίηση των παραγωγικών εγκαταστάσεων που διαθέτει, πλέον, για τοποθέτηση και νέων σημάτων στην Αγορά. Οι κινήσεις αυτές αναμένεται να ενισχύσουν το μερίδιο Αγοράς που ελέγχει η πολυεθνική στην εσωτερική Αγορά.

 35 

Το 2015 αναμένεται να είναι η χρονιά του καφέ, σε παγκόσμιο επίπεδο, μετά την φετινή απόφαση της ολλανδικής Douwe Egberts να δημιουργήσει νέο κολοσσό. Συγκεκριμένα, η DE Master Blenders 1753 συγχώνευσε τις δραστηριότητές της με εκείνες της αμερικανικής Mondelez International. Σημειώνεται ότι οι Mondelez και DE Master Blenders μαζί με τη Nestle ελέγχουν το 40% της παγκόσμιας Αγοράς. Η Nestle δεσπόζει στην Αγορά στιγμιαίου καφέ με τον Nescafe, ωστόσο ο νέος όμιλος ίσως την απειλήσει στον στιγμιαίο καφέ και στον καφέ σε κάψουλες. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, και οι δύο υπό συγχώνευση εταιρείες έχουν παραγωγική δραστηριότητα μέσω των θυγατρικών τους, Mondelez Hellas και Bravo Greece Α.Ε., οι οποίες δραστηριοποιούνται στον στιγμιαίο καφέ, στον εσπρέσο με κάψουλες και στον καφέ φίλτρου.

H Mondelez και DE Master Blenders μαζί με τη Nestle

40%

της παγκόσμιας αγοράς

Νέοι ρωσικοί «κραδασμοί» στον ελληνικό τουρισμό το 2015; Φρένο στην αισιοδοξία των ελληνικών τουριστικών παραγόντων ότι η ρωσική Aγορά θα ανακάμψει το 2015 βάζει η συνεχιζόμενη υποτίμηση του ρουβλίου έναντι του ευρώ και η κρίση στην οποία φαίνεται ότι «βυθίζεται» η Ρωσία. Της ΜαρίαΣ Μιχάλη

 36 

E

Ενισχυτικά της δυσμενούς συγκυρίας λειτουργεί η αύξηση των λουκέτων σε ρωσικούς tour operators, καθώς και η πρόθεση της Ε.Ε. να υιοθετήσει νέα διαδικασία θεωρήσεων βίζας Σένγκεν με βιομετρικά στοιχεία για τους ρώσους ταξιδιώτες. Στο μεταξύ, εκφράζονται φόβοι ότι η τουριστική «άνοιξη» των τελευταίων δύο χρόνων στην Ελλάδα τίθεται σε κίνδυνο λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας, με παράγοντες της τουριστικής Αγοράς, όμως, να αναφέρουν ότι δεν υπάρχει πραγματικός λόγος ανησυχίας.

| ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ |

Το ρούβλι δεν είναι το μόνο πρόβλημα «Η πτώση του ρουβλίου θα επηρεάσει σίγουρα το ρωσικό τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα», σημειώνει στα Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα ο κ. Γιώργος Μασμανίδης, γενικός διευθυντής του ταξιδιωτικού γραφείου Mouzenidis travel, αλλά τονίζει ότι αυτό δεν είναι τόσο σοβαρό πρόβλημα. «Ο Ρώσος δεν εγκαταλείπει τα σχέδια για ταξίδια. Μπορεί να μην κάνει την κράτησή του από νωρίς, αλλά το ταξίδι θα το κάνει. Σίγουρα θα υπάρξει κάποια μείωση στο τουριστικό ρεύμα λόγω της ισοτιμίας του νομίσματος, αλλά δεν θα είναι μεγάλη», εξηγεί. Σύμφωνα με τον κ. Μασμανίδη, ο κίνδυνος να χάσει η Ελλάδα το μερίδιό της στη ρωσική τουριστική Αγορά πηγάζει από αλλού, δηλαδή από την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Έ νωσης να υιοθετήσει από την Άνοιξη του 2015 νέο σύστημα θεωρήσεων βίζας Σένγκεν (VIS), το οποίο θα βασίζεται σε βιομετρικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων δακτυλικά αποτυπώματα δέκα δακτύλων. Με άλλα λόγια, οι ρώσοι πολίτες, για να ταξιδέψουν σε χώρες εντός Σένγκεν, θα πρέπει να προμηθευτούν βιομετρικά διαβατήρια, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να προσέλθουν στο προξενείο της χώρας που θέλουν να επισκεφθούν στη Ρωσία και να δώσουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα.

Παρά το ρωσικό «κανόνι» στον ελληνικό τουρισμό το περασμένο Καλοκαίρι, οι επιχειρηματίες του κλάδου διατηρούσαν τις ελπίδες τους για ανάκαμψη της ρωσικής τουριστικής Αγοράς το 2015. Ωστόσο, η Αγορά αυτή συνεχίζει να κλυδωνίζεται, με τον κατάλογο των ρωσικών ταξιδιωτικών γραφείων που βάζουν λουκέτο να συνεχίζει να μακραίνει. Η Οικονομία της χώρας δέχεται ισχυρό πλήγμα από τη διολίσθηση των τιμών του πετρελαίου και τις οικονομικές κυρώσεις της Δύσης. Η πτώση της ισοτιμίας του ρουβλίου έναντι του ευρώ καθιστά την Ελλάδα ακριβό προορισμό για τους Ρώσους και δημιουργεί ανησυχίες για μείωση των κρατήσεων.

«Στη Ρωσία υπάρχουν τρία ελληνικά προξενεία και είναι μια τεράστια χώρα. Είναι λοιπόν προφανές ότι ένας κάτοικος Σιβηρίας δεν θα ταξιδέψει μέχρι τη Μόσχα για να επισκεφτεί το προξενείο, ώστε να κάνει διακοπές μετά στην Ελλάδα. Φυσικά θα υπάρξουν και αυτοί που δεν θα θελήσουν να δώσουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα», σχολιάζει ο κ. Μασμανίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πρόθεση της Ε.Ε. να εφαρμόσει τη διαδικασία αυτή από τον Απρίλιο του 2015, άρα στην περίπτωση αυτή το ρωσικό τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα θα επηρεαστεί δραστικά.

 37 

Να σημειωθεί ότι μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε υπέρ της γειτονικής Τουρκίας, για την οποία επίσης η Ρωσία είναι μια βασική δεξαμενή τουριστών.

Η φημολογία του Grexit δεν «τρομάζει» τον τουρισμό Εν τω μεταξύ, ως κεραυνός εν αιθρία έπεσε για τον ελληνικό τουρισμό η προκήρυξη πρόωρων εκλογών στη χώρα και η επακόλουθη πολιτική αβεβαιότητα. Η διεθνής συζήτηση αναφορικά με ένα ενδεχόμενο Grexit θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για τη διεθνή τουριστική κίνηση προς τη χώρα το 2015 και τον ρυθμό των κρατήσεων. Παράγοντες, όμως, της τουριστικής Αγοράς αναφέρουν στα Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα, ότι δεν αναπτύσσεται καμία αρνητική τάση για την Ελλάδα και ότι οι κρατήσεις συνεχίζονται κανονικά. Βέβαια η εικόνα θα γίνει πιο ξεκάθαρη τον Φεβρουάριο, τον μήνα, δηλαδή, που γίνεται ο μεγαλύτερος όγκος των κρατήσεων και υπάρχει εκδηλωμένη τάση. Οι ίδιοι παράγοντες επισημαίνουν ότι οι φόβοι που έχουν εκφραστεί μέχρι τώρα για αναζωπύρωση μιας κρίσης του ελληνικού τουρισμού αποτελούν απλές ανησυχίες, οι οποίες δεν βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα. Τονίζουν ότι ο κόσμος δεν επηρεάζεται από τη φημολογία και ότι η κατάσταση δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη του 2011 και του 2012. Η επίδοση του τουρισμού εξαρτάται πάντα από την ψυχολογία που δημιουργείται και για τον λόγο αυτό είναι συμπεφωνημένη η στάση των άνθρωποι του ελληνικού τουρισμού να «διασκεδάζουν» τυχόν ανησυχίες των συνεργατών τους στο εξωτερικό. Βασικό, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι το ότι υπάρχει η αισιοδοξία πως όποια κι αν είναι η σύνθεση της επόμενης κυβέρνησης, αυτή θα συνεργαστεί με τους παράγοντες της τουριστικής Αγοράς.

Business & Pleasure ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΛΗΤΩ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ

ART DECO

Φωτιστικό από τα 20’s Ένα φωτιστικό δαπέδου (54 εκ. ύψος) με τη σφραγίδα των Tiffany Studios από γυαλί, πατίνα και μπρούντζο αγοράστηκε έναντι 8.750 δολαρίων στην τελευταία δημοπρασία Art deco που έκανε ο οίκος Bonhams στο saleroom της Νέας Υόρκης. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε το 1920 και θεωρείται από τα πλέον καλά κομμάτια της ιστορικής φίρμας. ΤΕΧΝΗ

Μικρός Ρενουάρ, μεγάλα κέρδη Μεταξύ 100.000 και 150.000 στερλινών αναμένεται να κυμανθεί η τελική τιμή ενός αριστουργήματος του Renoir με τίτλο «Trois Baigneuses» (λάδι σε καμβά, 22,9x16,5εκ.) ζωγραφισμένο το 1895, υπογεγραμμένο με το αρχικό «R». Ο πίνακας θα πουληθεί στη δημοπρασία Ιμπρεσιονιστών & Μοντέρνας Τέχνης που θα πραγματοποιηθεί στον οίκο Bonhams του Λονδίνου, προσελκύοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον επιχειρηματιών και συμβούλων που στήνουν εταιρικές συλλογές.

 38 

| Luxury / εναλλακτικεσ επενδυσεις |

ΚΡΑΣΙ

Ανοιχτά πορτοφόλια για La Tache Μία φιάλη La Tache, Domaine de la Romanee-Conti του 1966 ετοιμάζεται να αλλάξει χέρια στη δημοπρασία Εκλεκτών Κρασιών που ετοιμάζεται να κάνει ο οίκος Sotheby’s στις 28 Ιανουαρίου στο Λονδίνο. Η τιμή της εκτίμησής του κυμαίνεται από 11.000 έως 16.000 στερλίνες και όπως αναμένεται το περίφημο lot προορίζεται για νέα συλλογή όπου και θα παραμείνει για μερικά χρόνια. ΚΕΡΑΜΙΚΑ

Πωλείται Salto στο Παρίσι Το γλυπτό-βάζο του Axel Salto θα πρωταγωνιστήσει στο sale Κεραμικών του οίκου Piasa στο Παρίσι που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 10 Φεβρουαρίου. Εχει διαστάσεις 26x36εκ. και η εκτίμησή του κυμαίνεται μεταξύ 30.000 και 40.000 ευρώ. Η δημοπρασία είναι ειδικά αφιερωμένη στο έργο του Salto (1889-1961) και αποτελεί μεμονωμένη ενότητα στο πλαίσιο μιας τακτικής που ο Γαλλικός οίκος ακολουθεί τα τελευταία χρόνια.

ΤΕΧΝΗ

Εκτοξεύτηκε η Οικογένεια Ανταμς! Εναντι 30.000 δολαρίων πουλήθηκε το σχέδιο του θρυλικού καρτουνίστα Charles Addam με θέμα την περίφημη οικογένεια Ανταμς αφήνοντας πίσω την αρχική εκτίμηση των μόλις 4.000 δολαρίων! Το έργο που απέφερε τεράστια κέρδη στον ιδιοκτήτη του έχει τίτλο «It’s the children, darling, back from camp». Είναι μελάνι και τεχνική gouache σε χαρτί και έχει διαστάσεις 40,003630,5εκ).

REAL ESTATE

Μεζονέτα στη Belgravia Μία πολυτελή μεζονέτα 3.136 τ.μ. πωλείται στην Bout Chester Street στην περιοχή Belgravia του Λονδίνου με 5 κρεβατοκάμαρες, βεράντα, και ειδικά διακοσμημένο family room. To ακίνητο πωλείται μέσω Christie’s Real Estate και η τιμή που προτείνουν οι ειδικοί σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη ανέρχεται στα 5.450.000 στερλίνες.

 39 

ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

σελ. 42

ακτοπΛΟΪα

ΛΙΜΑΝΙΑ

σελ. 54

σελ. 58

 41 

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

σελ. 61

2015: Κίνα - ΗΠΑ - πετρέλαιο ΣΤη ΝΕΑ πορεία της ναυτιλίας Πώς οι τάσεις της παγκόσμιας οικονομίας καθορίζουν ναύλα, φορτία & κέρδη Της μαριασ μπερτζελετου*

 42 

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

E

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι παρά τα αργά και σταδιακά σημάδια ανάρρωσης που βιώνουμε, η φετινή χρονιά τερματίζεται με αρνητικό συναίσθημα για την υποσχόμενη κατηγορία των πλοίων Bulk carriers , ενώ η ναυλαγορά των tankers κερδίζει εντυπώσεις. Εξαιρετική απρόσμενη έκπληξη αποτελεί η διολίσθηση της τιμής του πετρελαίου, με τις χώρες ΟΠΕΚ να μην αλλάζουν τα σχέδια παραγωγής τους για να τροποποιήσουν την εικόνα.

 43 

H

Η πτώση της τιμής σε επίπεδα-ρεκόρ για πρώτη φορά από την έναρξη της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2009 έχει αρχίσει να επηρεάζει και τη ναυλαγορά των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και τα πλοία μεταφοράς πετρελαϊκού αερίου (LPG). Η παγκόσμια Οικονομία και ναυλαγορά βαδίζει ακόμη σε τεντωμένο σχοινί και τα επόμενα τρία έτη, μέχρι το 2017, θα αποτελέσουν χρονιές-προκλήσεις για όλες τις κατηγορίες πλοίων. Οι αναδυόμενες Οικονομίες έχουν αρχίσει να εμφανίζουν εξασθένηση δυναμικής, αλλά η Ασία εξακολουθεί να διαδραματίζει τον πιο ενεργό ρόλο στη ζήτηση χωρητικότητας των πλοίων, γεγονός που καθησυχάσει τους ναυτιλιακούς παίκτες για την εξέλιξη του παγκόσμιου εμπορίου. Η υπερπροσφορά χωρητικότητας μπορεί να εμφανίζεται ως εξομαλυνόμενη, καθώς μειώνεται το χάσμα με την αύξηση της ζήτησης της χωρητικότητας, αλλά ο υπάρχων στόλος κινείται πλέον σε πολλαπλάσια επίπεδα απ’ ό,τι πριν από 10 έτη. Δεδομένης της έντονης διαθεσιμότητας των πλοίων και των περιορισμών για αύξηση διαλύσεων μέσω της μείωσης του αριθμού των υπερήλικων πλοίων, οι κατηγορίες πλοίων μεταφοράς LNG & LPG εμφανίζονται ότι θα αποτελέσουν τους πιο υγιείς κλάδους της ναυλαγοράς για τα επόμενα έτη. Οι ναυτιλιακοί παίκτες έχουν ήδη αντιληφθεί ότι οι κύριες κατηγορίες των πλοίων όπως bulk carriers/tankers/ containerships έχουν υποστεί μεγάλο κορεσμό, τόσο από την προσφορά όσο και από τη ζήτηση χωρητικότητας, δεδομένου της εύθραυστης εικόνας της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, και έχουν αρχίσει να διαφοροποιούν τα επενδυτικά τους σχέδια και να δυναμώνουν τη θέση τους σε πιο εξειδικευμένες κατηγορίες πλοίων. Οι Έ λληνες εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο ισχυροί στα πλοία LNG και αρχίζουν να αποσπούν σημαντικά μερίδια στον τομέα αυτό, μετά τις δύο παραδοσιακές κατηγορίες των πλοίων bulkers/tankers. Tα τελευταία χρόνια ο ελληνόκτητος στόλος εκσυγχρονίστηκε

σε μεγάλο βαθμό, διατηρώντας παράλληλα τα μεγέθη του και μειώνοντας σημαντικά τον μέσο όρο ηλικίας των πλοίων, παρά τον ανταγωνισμό των αναπτυσσόμενων χωρών. Η ασιατική προοπτική στη ζήτηση χωρητικότητας των πλοίων LNG ευνοεί μέχρι και σήμερα τη ραγδαία αύξηση του στόλου και του εμπορίου με θετικές μακροπρόθεσμες προοπτικές για την υγιή απόδοση της ναυλαγοράς. Έ ως το 2030 δεν αποκλείεται ο αριθμός των πλοίων για μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου να αγγίζει τα 900 πλοία, με συνολική χωρητικότητα 90 εκατ. κυβικών μέτρων και το παγκόσμιο εμπόριο μεταφοράς LNG να αυξηθεί σε 880 δισ. κ.μ., από τη σταθερή άνοδο των εισαγωγών των αναδυόμενων Οικονομιών. Η επιβράδυνση της Οικονομίας της Κίνας δεν μπορεί να μην εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την εξέλιξη της παγκόσμιας Οικονομίας και του θαλάσσιου εμπορίου, αλλά ο σταθερός στόχος της κυβέρνησης της Κίνας για επίτευξη αύξησης του Α.Ε.Π. σε 7 έως 5% για τη φετινή χρονιά καθησυχάζει τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις των οικονομικών αναλυτών. Μετά από 5 χρόνια έντονης οικονομικής κρίσης, η παγκόσμια ναυλαγορά δεν έχει παρουσιάσει ακόμη εικόνα σταθεροποίησης σε ανοδικά επίπεδα. Το κλείσιμο της φετινής χρονιάς προμηνύει ότι το ξεκίνημα του νέου έτους δεν θα είναι ενθαρρυντικό για τα πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, ενώ τα δεξαμενόπλοια διατηρούν θετικές προσδοκίες μετά τις πρό-

 44 

σφατες απρόσμενες εξελίξεις στην πετρελαϊκή Αγορά. Οι τιμές των πλοίων στον τομέα των bulkers έχουν αρχίσει να εμφανίζουν καθοδική τάση από την έναρξη του τελευταίου τριμήνου της φετινής χρονιάς, λόγω της αβεβαιότητας που διαχέεται για την υγιή απόδοση της ναυλαγοράς και της συρρίκνωσης που είχε παρουσιαστεί. Αυτή η καθοδική τάση των τιμών των πλοίων καθοδηγεί και τον ρυθμό των ναυτιλιακών επενδύσεων, τόσο στην Αγορά μεταχειρισμένων όσο και στην Αγορά ναυπηγήσεων, να παρουσιάζει μειωτική τάση από τα υψηλά επίπεδα-ρεκόρ της περασμένης χρονιάς. Ωστόσο η δυναμική των ναυτιλιακών επενδύσεων δεν έχει χάσει τον υψηλό ρυθμό της αλλά παρατηρείται αναμονή λίγο πριν από το κλείσιμο της φετινής χρονιάς, προκειμένου να παρατηρηθεί η πορεία της ναυλαγοράς και πώς θα ακολουθήσουν οι τιμές των πλοίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον τομέα των tankers η ναυλαγορά των σκαφών μεταφοράς αργού πετρελαίου έχει αρχίσει ήδη να εμφανίζει αρκετά βελτιωμένα επίπεδα σχεδόν σε όλες τις κύριες διαδρομές και μεγέθη πλοίων από το προηγούμενο τρίμηνο της χρονιάς, με το μέγεθος aframax να εμφανίζει την ισχυρότερη απόδοση. Οι τιμές σκαφών στον τομέα των tankers δεν φαίνεται να ακολουθούν την καθοδική τάση των bulkers, αλλά διατηρούν υψηλότερα επίπεδα, καθώς η ναυλαγορά των tankers δεν εμφανίζει τόσο έντονες μεταβολές όπως η ναυλαγορά των bulkers. Αυτή η πρόσφατη πρόοδος δεν εξουδε-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

σοβαρές ανησυχίες για την εξέλιξη της παγκόσμιας Οικονομίας και του θαλάσσιου εμπορίου τερώνει τους κινδύνους που η ναυλαγορά των crude tankers αντιμετωπίζει ακόμη από την πλευρά ζήτησης χωρητικότητας. Πρόσφατα στατιστικά στοιχεία από τον OPEC υποδεικνύουν ότι η ζήτηση αργού πετρελαίου θα μειωθεί σε 29,2 βαρέλια ανά ημέρα για το 2015, και η ζήτηση της Κίνας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για να αντισταθμίσει τις απώλειες που δημιουργούνται στη μεταφορά ζήτησης χωρητικότητας από την Ευρώπη και την Αμερική. Για τους πρώτους 10 μήνες της φετινής χρονιάς, ο συνολικός αριθμός των κινεζικών εισαγωγών αργού πετρελαίου αυξήθηκε κατά 9,2% σε περίπου 6 εκατ. βαρέλια/ ημέρα, που αποτελεί τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από το 2010. Το «φαινόμενο της Κίνας» πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να πλησιάζει στο τέλος του, καθώς η δεύτερη ισχυρότερη παγκόσμια οικονομική δύναμη έχει ανησυχήσει τους οικονομικούς αναλυτές με την υποχώρηση της βιομηχανικής της παραγωγής σε κατώτατα επίπεδα για τη φετινή χρονιά.

Στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της χρονιάς ο ετήσιος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας επιβραδύνθηκε σε 7,3% και οι φόβοι ενισχύθηκαν ότι ο ασιατικός γίγαντας δεν θα μπορέσει να πλησιάσει τον ετήσιο στόχο ανάπτυξης για 7,5% για πρώτη φορά από το 1998. Ο οίκος αξιολόγησης Fitch ανακοίνωσε πρόσφατα νέες προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, που εμφανίζονται μειωμένες από τις εκτιμήσεις του Σεπτεμβρίου. Η αμερικανική Οικονομία φαίνεται ότι θα αποτελέσει την κινητήρια δύναμη ανάπτυξης για την επόμενη διετία, καθώς η ανάκαμψη εμφανίζεται πολύ εύθραυστη για την Ευρωζώνη, την Ιαπωνία και τις αναδυόμενες Οικονομίες. Ο οίκος εκτιμά παγκόσμια ανάπτυξη του Α.Ε.Π. 2,5% για το 2014, όπως και για το 2016, με τον ρυθμό να αυξάνεται σε 2,9% το 2015 και 3% για το 2016. Για τις αναδυόμενες Οικονομίες η Κίνα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μειωμένη εικόνα της απόδοσης της ανάπτυξης για τη φετινή χρονιά και στα επόμενα έτη. Εκτιμάται ότι η αύξηση του Α.Ε.Π. των αναδυόμενων Οικονομιών θα μειωθεί σε 4% το 2014 από 4.7% το 2013, σε 4,1% το 2015 και 4,5% το 2016. Η Ινδία θα αποτελέσει τη μοναδική αναδυόμενη Οικονομία με ρυθμό επιτάχυνσης του ΑΕΠ σε 6,5% το 2015 και 6,8% το 2016, από 5,6% το 2014. Για την Κίνα εκτιμάται μείωση αύξησης του Α.Ε.Π. σε 7,3% το 2014 , 6,8% το 2015 και 6,5% το 2016. Ωστόσο η Κίνα δε δείχνει να υποχωρεί στις προσπάθειές της για διατήρηση ισχυρού ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης από

 45 

7% και άνω για τα επόμενα έτη, παρόλες τις σημερινές δύσκολες προκλήσεις που προμηνύουν ότι ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για την επόμενη τριετία μπορεί και να αγγίξει επίπεδα κάτω του 6%. Σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, το κινεζικό σώμα που είναι αρμόδιο για τον κεντρικό οικονομικό σχεδιασμό, ενέκρινε επενδύσεις σε 21 έργα υποδομών συνολικής αξίας άνω των 693,3 δισεκατομμύρια γουάν (113,24 δισ. δολάρια) ώστε να προλάβει περαιτέρω διολίσθηση ετήσιας ανάπτυξης. Καθώς η μεταφορά των χύδην ξηρών φορτίων παρουσιάζει μεγαλύτερη συμβολή στην παγκόσμια ανάπτυξη του θαλάσσιου εμπορίου, με το ποσοστό συμμετοχής των αναδυόμενων Οικονομιών (κυρίως Κίνα και Ινδία) να βαραίνει, η απόδοση της ναυλαγοράς των bulkers φαίνεται ότι μπορεί να διασφαλιστεί κατά μεγάλο ποσοστό από τους κινδύνους της παγκόσμιας Οικονομίας. Ωστόσο η υπερπροσφορά χωρητικότητας θα συνεχίζει να μας προβληματίζει και να μας απασχολεί και για τα επόμενα έτη. Ο αριθμός των πλοίων bulkers έχει φτάσει να ξεπερνά τα 10.000 πλοία με τον εκτιμώμενο ρυθμό αύξησης του στόλου να ξεπερνά το 4% για τη φετινή χρονιά και να αγγίζει το 5%. Η εκπληκτική άνοδος του ρυθμού ναυπηγήσεων στη διάρκεια του 2013 είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί το βιβλίο παραγγελιών για το 2015 και το 2016, ενώ παρουσιάζει εξαιρετικά χαμηλό ρυθμό παραδόσεων νεότευκτων πλοίων για το 2017. Σε μια ναυλαγορά των tankers/bulkers που είναι μη παρεμβατική και ακολουθεί τον «νόμο» της προσφοράς και της ζήτησης χωρητικότητας, μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι ναυτιλιακοί παίκτες θα προβάλλουν καλύτερο έλεγχο της υπερπροσφοράς μέχρι το 2017. Η μείωση των επενδυτικών σχεδίων για κατασκευές και παραδόσεις νεοτεύκτων θα αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα για την επίτευξη της ευρωστίας της ναυλαγοράς, ώστε να βιώσουμε το επιθυμητό “peak” στην επόμενη τριετία.

*Η κα. Μαρία Μπερτζελέτου, είναι Shipping Analyst – RESEARCH & VALUATIONS στη GOLDEN DESTINY S.A

ΑΠΕΙΛΕΙ Η «σωρευτική» υπέρπροσφορά τονάζ

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ΑΝΑΛΥΣΗ |

Α

Αναμφίβολα, η αδύναμη πορεία της παγκόσμιας Οικονομίας το 2014 δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει αρνητικά και τη ναυτιλιακή Αγορά, ιδιαίτερα τον κλάδο των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου, ενάντια στην πεποίθηση που υπήρχε στις αρχές του έτους ότι η Αγορά θα κινηθεί σε υψηλότερα επίπεδα ή τουλάχιστον σε καλύτερα επίπεδα από αυτά του 2013. Κάνοντας μία σύντομη «ιστορική» αναδρομή στα τελευταία 2 χρόνια, να θυμηθούμε ότι η ίδια η ναυτιλιακή κοινότητα στα τέλη του 2013 χαρακτήρισε τη χρονιά εκείνη ως μία αν όχι καλή, τουλάχιστον όχι κακή χρονιά, δεδομένου και της καλής απόδοσης του τελευταίου τριμήνου. Μπαίνοντας στο 2014, οι προσδοκίες των περισσοτέρων ήταν ότι η Αγορά θα κινηθεί σε καλύτερα επίπεδα από την προηγούμενη χρονιά και φτάνοντας στο τέλος του 2014 επικράτησε η άποψη ότι η Αγορά δεν πήγε καθόλου καλά και μάλιστα αρκετοί υποστηρίζουν ότι πήγε αρκετά χειρότερα από το 2013. Αυτό που επισημαίνουμε είναι ότι αν συγκρίνουμε τα πραγματικά στοιχεία της Αγοράς το 2013 με αυτή του 2014 που χαρακτηρίστηκε, διαπιστώνουμε ότι μεταξύ των δύο αυτών χρόνων δεν υπήρξαν τεράστιες διαφορές και συμπερασματικά αποδεικνύεται ότι το αν η Αγορά ήταν καλή ή όχι βασίστηκε επί το πλείστον με σημείο αναφοράς τις προσδοκίες/ψυχολογία και όχι τόσο τα πραγματικά στοιχεία. Πιο συγκεκριμένα, ο μέσος όρος του BDI το 2014 έκλεισε στις 1.104 μονάδες, μειωμένος 8,6% από τον μέσο όρο των 1.209 μονάδων το 2013. Η μείωση του BDI κατά 8,6% μεταξύ των 2 ετών αντικατοπτρίζεται από τη μείωση όλων των επιμέρους δεικτών, όπως για τον BCI από τις 2.117 μονάδες το 2013 στις 1.961 το 2014 μείωση 7,36%, για τον BPI από τις 1.189 στις

ΠΩΣ ΚΙΝΗΘΗΚΑΝ ΟΙ αγοραπωλησιΕΣ Πλοία ξηρού φορτίου 964 μονάδες, μείωση 18,93% (όντως ο κλάδος που αντιμετώπισε το μεγαλύτερο πρόβλημα), ο BSI από τις 984 στις 939 μονάδες, μείωση 4,5% και ο BHSI από τις 563 στις 523 μονάδες μείωση 7%. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αγορά το 2014 κινήθηκε χαμηλότερα από το 2013, αλλά η πτώση αυτή, βάσει των πραγματικών στοιχείων που αναφέραμε, δεν δικαιολογεί την τόσο αρνητική εικόνα που άφησε στην Αγορά. Ανεξάρτητα από οποιεσδήποτε προσδοκίες, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, όπως επανειλημμένα έχουμε επισημάνει, πως η Αγορά αντιμετωπίζει πρόβλημα «σωρευτικής» υπερπροσφοράς τονάζ (supply) από προηγούμενα έτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον κλάδο των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου, από το 2008 έως το 2013 ο στόλος αυξήθηκε κατά 44%, καθώς η αύξηση του στόλου κάθε έτος ήταν σε διψήφια ποσοστά, όταν ο όγκος των φορτίων την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 18%. Από το 2013 όπου η αύξηση του στόλου έκλεισε στο 6%, τα ποσοστά αύξησης κινούνται σε λογικά επίπεδα της τάξης του 5% για το 2014 και εκτίμηση για 5% το 2015 και το 2016. Το πρόβλημα εστιάζεται λοιπόν στο ότι η μειωμένη προσφορά πλοίων από το 2013 και μετά έρχεται να προστεθεί σε έναν ήδη «υπερφορτωμένο» στόλο από τη συσσώρευση των προηγούμενων χρόνων εν μέσω μίας εύθραυστης παγκόσμιας Οικονομίας και παγκόσμιου εμπορίου, που αναπτύσσονται με ιδιαίτερα μετριοπαθείς ρυθμούς. Αντίστοιχη με την αύξηση της προσφοράς της τάξης του 5% για τα επόμενα 2 χρόνια εκτιμάται ότι θα είναι και η αύξηση του όγκου των φορτίων (Dry Cargo) για το ίδιο διάστημα, δηλαδή 5% περίπου κάθε χρόνο. Αν επαληθευθούν οι ανωτέρω εκτιμήσεις και δεν υπάρξει απρό-

σμενο σοκ στην παγκόσμια Οικονομία ή έξαρση των γεωπολιτικών εντάσεων, ευελπιστούμε ότι η Αγορά το 2015 θα κινηθεί σε πιο σταθερές βάσεις συγκριτικά με το 2014, γεγονός το οποίο θα είμαστε σε θέση να το επισημάνουμε στις αρχές Μαρτίου, οπότε θα έχουν ολοκληρωθεί και οι αργίες του εορτασμού του Νέου Έ τους στην Ασία. Στις πρώτες ημέρες του 2015 είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να παρουσιάσουμε την κατάσταση του στόλου των πλοίων μεταφοράς ξηρού φορτίου. Ο υπάρχων στόλος των Capes βρίσκεται στους 307 εκατ. τόνους dwt με το οrderbook (βιβλίο παραγγελιών) στους 73,5 εκατ. τόνους dwt ή 24% του συνολικού στόλου με τον μέσο όρο ηλικίας στα 7,2 έτη και ποσοστό 11,1% να είναι άνω των 20 ετών. Για τα Panamax, ο συνολικός στόλος είναι στους 194 εκατ. τόνους dwt , το orderbook στους 33 εκατ. τόνους dwt ή 17% του συνολικού στόλου, με τον μέσο όρο ηλικίας στα 8 έτη και ποσοστό 9,8% άνω των 20 ετών. Στα Supramax και Ultramax ο στόλος είναι στους 165,5 εκατ. τόνους dwt , το οrderbook 47,5 εκατ. τόνους dwt ή 28,6% του συνολικού στόλου, με τον μέσο όρο ηλικίας στα 7,7 έτη και ποσοστό 8,2% άνω των 20 ετών. Τέλος, στα Handysize ο συνολικός στόλος ανέρχεται στους 88,9 εκατ. τόνους dwt , το οrderbook 16,5 εκατ. τόνους dwt ή 18,5% του συνολικού στόλου, με τον μέσο όρο ηλικίας στα 10,8 έτη και 19,4% άνω των 20 ετών. Την Παρασκευή, 9 Ιανουαρίου 2015, ο BDΙ έκλεισε στις 709 μονάδες ενώ οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 311 μονάδες με 4.567 δολ./ημέρα, BPI στις 764 μονάδες στα 6.095 δολ./ημέρα, BSI στις 800 μονάδες στα 8.361 δολ./ημέρα και BHSI στις 446 μονάδες, στα 6.676 δολ./ημέρα.

 48 

Capes το NORDTRAMP (171.199 dwt, 2001, Koyo Dock), αγοράστηκε από Έ λληνες στα χαμηλά 17 εκατ. δολ.

Panamax το F. D. JACQUES GRAUBART (76.588 dwt, 2007, Imabari), αγοράστηκε κοντά στα 19 εκατ. δολ.

Handysize το DIAMOND OCEAN (31.931 dwt, 2007, Hakodate Dock) αγοράστηκε στα 11,5 εκατ. δολ. το VENTURE BULKER (29.870 dwt, 2004, Shikoku Dock) αγοράστηκε από Έ λληνες στα 8,5 εκατ. δολ. το LEYDEN (27.850 dwt, 1995, Kanasashi) πωλήθηκε στα 5,1 εκατ. δολ.

Tankers Products το CHALLENGE PREMIER (45.897 dwt, 2005, Shin Kurushima) πωλήθηκε στα 16 εκατ. δολ. το MAERSK CHRISTIANSBRO (44.885 dwt, 1996, Halla Eng.) αγοράστηκε από Ινδούς περίπου στα 8 εκατ. δολ.

Chemicals το FAIRCHEM COLT (19.953 dwt, 2005, Usuki Zosensho) αγοράστηκε στα 19 εκατ. δολ.

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / ΑΝΑΛΥΣΗ |

Διαλύσεις Το 2014 μπορεί να χαρακτηριστεί ως η δεύτερη χειρότερη χρονιά της τελευταίας πενταετίας μετά το 2010, τόσο στο σύνολό της όσο και στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου. Ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων για όλους τους τύπους των πλοίων (Dry, Wet, Containerships, Gas) το 2014 έφτασε τους 33 εκατ. τόνους, το 2013 τους 47 εκατ. τόνους dwt , το 2012 τους 58,6 εκατ. τόνους dwt , το 2011 τους 42,5 εκατ. τόνους dwt και το 2010 τους 28 εκατ. τόνους dwt. Η ουσία είναι ότι ο αριθμός διαλύσεων όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες της Αγοράς, αλλά ούτε στον αριθμό που θα χρειαζόταν ως ικανοποιητική συνθήκη, ώστε να βοηθήσει και την πορεία της Ναυλαγοράς. Στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου το 2014 ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων έφτασε τους 15,8 εκατ. τόνους dwt, παρουσιάζοντας μείωση 33% συγκριτικά με το 2013 οπότε ο συνολικός όγκος έκλεισε στους 23,2 εκατ. τόνους. Το 2012 ο συνολικός όγκος διαλύσεων έφτασε στους 33,4 εκατ. τόνους dwt, το 2011 τους 23,2 εκατ. τόνους dwt και το 2010 τους 6,5 εκατ. τόνους dwt. Η Αγορά στους πρώτους 5 μήνες δημιούργησε κάποιες θετικές προσδοκίες, στους επόμενους μήνες και λόγω εποχικότητας έκανε μία κάμψη η οποία ήταν και είναι αναμενόμενη, αλλά το αρνητικό σημείο της χρονιάς είναι ότι δεν επανάκαμψε στα τέλη του χρόνου και ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίμηνο. Εκτός από τις γνωστές διακυμάνσεις, που πολλές φορές έχουμε επισημάνει, στις τιμές του σι-

δήρου στις εγχώριες Αγορές της Ινδίας του Πακιστάν και του Μπαγκλαντές καθώς και τις μεταβολές στις νομισματικές ισοτιμίες, κυρίως στην Ινδία, που επηρεάζουν πτωτικά την Αγορά, αυτό που χαρακτήρισε την αρνητική πορεία στα τέλη του χρόνου ήταν η αθρόα εξαγωγή σιδήρου από την Κίνα σε χαμηλές τιμές στις προαναφερόμενες χώρες και ιδιαίτερα στην Ινδία και το Μπαγκλαντές. Αξίζει να αναφέρουμε ότι κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου οι προσφερόμενες τιμές από τους Cash Buyers έχουν υποστεί μείωση της τάξης του 20% η περίπου 100 δολ. ανά τόνο LDT. Αν και είναι νωρίς ακόμη ώστε να γίνουν προβλέψεις για την πορεία των διαλύσεων το 2015, η επιβολή φόρου 15% από το Πακιστάν στις εισαγωγές σιδήρου, οι εκτιμήσεις-φήμες ότι οι εξαγωγές σιδήρου από την Κίνα θα περιοριστούν σε συνδυασμό με την πτωτική πορεία της Αγοράς ιδιαίτερα στα πλοία μεταφοράς ξηρού φορτίου –εν αντιθέσει με τα δεξαμενόπλοια όπου τον Χειμώνα η Αγορά βελτιώνεται– και το γεγονός ότι συνήθως οι πρώτοι μήνες τους έτους είναι «δραστήριοι», αυξάνουν τις πιθανότητες για βελτίωση της Aγοράς, των τιμών αλλά και της σπέκουλας, sτο επόμενο διάστημα.

Ο συνολικός αριθμός των διαλύσεων ήταν 773.610 dwt, εκ των οποίων το 74% (571.562 dwt) ήταν πλοία ξηρού φορτίου, το 11% (84.499 dwt) δεξαμενόπλοια και το 15% (117.549 dwt) Containerships.

 49 

Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια κινήθηκαν ως εξής: ΙΝΔΙΑ

$ 400 - $ 425 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα Πακιστάν

$ 390 - $ 420 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα Μπαγκλαντές

$ 395 - $ 420 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα ΚΙΝΑ

$ 220 - $ 250 για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα

Πηγή: G. Moundreas & Co S.A.

Allied Shipbroking:

Ρεκόρ επενδύσεων και το 2014 από τους Έλληνες  50 

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Σύμφωνα με τα πρώτα συγκεντρωτικά στοιχεία του ναυλομεσιτικού οίκου Allied Shipbroking, οι έλληνες εφοπλιστές προχώρησαν το 2014 σε αγορές 309 second hand πλοίων επενδύοντας περισσότερα από 7,3 δισ. δολ. Επιπλέον, μέχρι το τέλος Νοεμβρίου προχώρησαν σε νέες παραγγελίες για 174 πλοία επενδύοντας περισσότερα από 6,25 δισ. δολ. Η εικόνα δεν αναμένεται να μεταβληθεί δραματικά με την προσθήκη του Δεκεμβρίου, καθώς οι πράξεις ήταν λίγες. Σύμφωνα πάντα με την Allied Shipbroking, το 2014 1.523 πλοία όλων των τύπων άλλαξαν ιδιοκτήτη έναντι 1.570 το 2013. Η μεγαλύτερη μείωση στις συναλλαγές παρατηρείται στο ξηρό φορτίο, όπου το 2014 άλλαξαν χέρια 466 πλοία έναντι 555 το 2013. Αντιθέτως στα δεξαμενόπλοια σημειώθηκε αύξηση του ενδιαφέροντος καθώς άλλαξαν χέρια 552 πλοία έναντι 491 έναν χρόνο πριν. Στις υπόλοιπες κατηγορίες πλοίων δεν σημειώθηκαν ιδιαίτερες διαφορές από έτος σε έτος. Οι έλληνες εφοπλιστές για άλλη μια φορά προτίμησαν την αγορά πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου (158 πλοία). Ωστόσο αγόρασαν και δεξαμενόπλοια (87 πλοία), containerships (39) και πλοία μεταφοράς αερίου (εννέα πλοία).

Σε επενδύσεις που ξεπέρασαν τα 13,5 δισ. δολ. προχώρησαν το 2014 οι έλληνες εφοπλιστές, διατηρώντας τα σκήπτρα παγκοσμίως. Με αγορές και νέες ναυπηγήσεις πλοίων πρωταγωνίστησαν παρά το γεγονός ότι τόσο οι νέες παραγγελίες πλοίων όσο και οι αγοραπωλησίες second hand εμφάνισαν διεθνώς πτωτική τάση σε σύγκριση με το 2013.

Σ

Σε ό,τι αφορά τις νέες ναυπηγήσεις, το Tradewidns επικαλείται σχετική μελέτη των Clarkson’s που αναφέρει ότι στη διάρκεια του 2014 σημειώθηκαν νέες παραγγελίες για μόλις 1.670 νεότευκτα έναντι 3.078 το 2013. Πρόκειται για 1.408 λιγότερα πλοία ή μία πτώση των νέων παραγγελιών κατά 46%. Είναι ενδεικτικό ότι τον Δεκέμβριο κατεγράφησαν παραγγελίες για μόλις 60 πλοία, όταν τον αντίστοιχο μήνα του 2013 ήταν 403. Η καλή μέρα φάνηκε από το πρωί καθώς τον Ιανουάριο του 2104

 51 

οι παραγγελίες ήταν 321 έναντι 523 τον ίδιο μήνα του 2013.

Στο β΄ ΕξάΜηνο φρέναραν οι επενδύσεις Σύμφωνα με ανάλυση του Οργανισμού IHS Maritime, οι νέες παραγγελίες κινήθηκαν έντονα πτωτικά στη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2014. Ειδικά στο τέταρτο τρίμηνο ο αριθμός τους βρέθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2011, καθώς ήταν μειωμένες κατά 30% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2013. Παρά την παροχή κινήτρων, σημειώνει o HIS Maritime, για νέες παραγγελίες από τις ηγέτιδες δυνάμεις στη ναυπηγική, δηλαδή Ιαπωνία, Κίνα και Κορέα, οι εφοπλιστές εμφανίζονται διστακτικοί καθώς οι ναύλοι εξακολουθούν να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα, η μεταφορική ικανότητα παραμένει σημαντικά πλεονασματική και δεν εγκαταλείπεται και η στρατηγική του slow steaming, Για το 2015 εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί η τάση συγκράτησης στις νέες ναυπηγήσεις, αν και σε επιμέρους τομείς μπορεί να υπάρξει ενδιαφέρον, όπως π.χ. σε πλοία μεταφοράς αερίου ή σε ορισμένες κατηγορίες δεξαμενόπλοιων. Την ίδια ώρα οι έλληνες εφοπλιστές πούλησαν συνολικά 158 πλοία, με τους Ιάπωνες και τους Γερμανούς να πωλούν περισσότερα (166 και 162 πλοία αντίστοιχα). Οι Έ λληνες προχώρησαν στην πώληση πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου (60 πλοία), δεξαμενόπλοιων (72 πλοία), containerships (7) κ.ά. Οι ιάπωνες πλοιοκτήτες πούλησαν κυρίως bulkers (81 πλοία) και λιγότερο δεξαμενόπλοια (48 πλοία), όπως και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (22 πλοία). Αντιθέτως οι Γερμανοί προχώρησαν στην πώληση κυρίως containerships (69 πλοία) και λιγότερο στην πώληση πλοίων μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου (27 πλοία) ή δεξαμενόπλοιων (38 πλοία).

Wall Street :

Η κρίση Χτύπησε την κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων to 2014 ΤOY ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

Α

Απώλειες που άγγιξαν τα 3,5 δισ. δολάρια κατέγραψαν το 2014 οι εισηγμένες –ελληνικών συμφερόντων– ναυτιλιακές εταιρείες στο αμερικανικό χρηματιστήριο. Αιτία η κρίση που πλήττει τα τελευταία χρόνια τη ναυτιλιακή βιομηχανία, η οποία, μάλιστα, οδήγησε διε-

θνώς σε περιπτώσεις πτώχευσης ναυτιλιακών εταιρειών. Έ τσι, από τις 27 εισηγμένες ναυτιλιακές που έχουν ελληνικό χρώμα, θετική απόδοση κατέγραψαν πέρσι μόλις πέντε, σύμφωνα με σχετική έρευνα της XRTC, η οποία εκτιμά ότι η συνολική κεφαλαιοποίηση των εταιρειών αυτών μειώθηκε από τα 16,8 δισ. δολ. περίπου στα 13,3 δισ. δολ.

συμφερόντων εταιρείες βρίσκονται σε καλύτερη αφετηρία το 2015, λόγω της καλύτερης εικόνας που καταγράφουν. Σχεδόν στο σύνολό τους οι ελληνικές ναυτιλιακές έχουν έρθει σε συμφωνίες με τις τράπεζες για τα δάνειά τους, ενώ η αξία των πλοίων του στόλου τους, παρά την κρίση, είναι πολύ υψηλότερη από την κεφαλαιοποίησή τους.

Στους παράγοντες της Αγοράς είναι διάχυτη η εντύπωση ότι οι ελληνικών

Πλοία Ξηρού χύδην φορτίου

 52 

Σύμφωνα με τα δεδομένα, αυτοί που

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Shipping, με ιδιαίτερα υψηλή ρευστότητα, με αγορές δύο πλοίων εντός του 2014 και με 40 εν λειτουργία πλοία, εμφάνισε ζημίες στο εννεάμηνο και η μετοχή της δεν απέφυγε τις πιέσεις που δέχθηκαν όλες οι μετοχές του κλάδου. Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η πτώση της τιμής της μετοχής της Dryships του Γιώργου Οικονόμου, η οποία έχασε πάνω από το 75% της αξίας της. Ο κ. Οικονόμου κατάφερε στο τέλος του 2014 να αναχρηματοδοτήσει ένα ομόλογο αξίας 700 εκατ. δολ. με πώληση μετοχών και προσφυγή σε νέο δανεισμό, αλλά είδε την αξία της εταιρείας του να μειώνεται στα 775 εκατ. δολ. περίπου από 1,6 δισ. δολ. έναν χρόνο πριν.

χτυπήθηκαν περισσότερο από τον καθένα στο ταμπλό, ήταν οι πλοιοκτήτες και οι επενδυτές που τοποθετήθηκαν σε εταιρείες που διαχειρίζονται πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου. Οι απώλειες στις τιμές των μετοχών φθάνουν μέχρι και το 67%. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ στις αρχές του 2014 οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για μια καλή χρηματιστηριακή χρονιά για τον κλάδο, η συνέχεια διέψευσε την αρχική θεώρηση. Ο βασικός δείκτης της Ναυλαγοράς κατρακύλησε κάτω από τις 700 μονάδες και αυτό είχε τον αντίκτυπό του στις μετοχές των ναυτιλιακών εταιρειών. Έ τσι, η μετοχή της Diana Shipping του Συμεών Παληού υποχώρησε 50%, σχεδόν στα 6,65 δολάρια από 13,39 δολάρια που ήταν στις αρχές του 2014. Η Diana

Το χτύπημα στον κ. Οικονόμου ήταν διπλό καθώς μειώθηκε 51% και η τιμή της θυγατρικής της Dryships και πολλά υποσχόμενης στον τομέα των θαλάσσιων γεωτρήσεων Ocean Rig. Ο κλάδος αυτός επηρεάσθηκε αρνητικά από τη μεγάλη πτώση της τιμής του πετρελαίου. Μεγάλες απώλειες (-64%) υπέστη και η μετοχή της Navios Holdings της Αγγελικής Φράγκου, η οποία ωστόσο εισήγαγε μία ακόμη εταιρεία στο αμερικανικό χρηματιστήριο, τη Navios Maritime Midstream Partners L.P., φθάνοντας αισίως τις τέσσερεις.

Containerships Διαφορετική εικόνα καταγράφηκε στα containerships, καθώς υπήρξαν εταιρείες με θετική απόδοση ή ελάχιστα αρνητική, ενώ δεν έλειψαν και οι πολύ αρνητικές αποδόσεις. Η Danaos Corporation, του Γιάννη Κούστα πέτυχε θετική απόδοση (+13,67%) στη διάρκεια του 2014. Η εταιρεία, με στόλο 54 containerships, συνολικής μεταφορικής ικανότητας 321.435 teus, στο εννεάμηνο του 2014 είχε θετικό κερδοφόρο αποτέλεσμα, ενώ η κεφαλαιοποίηση αυξήθηκε στα 610 εκατ. δολ.

 53 

Οριακά πτωτικά κινήθηκε το 2014 η μετοχή της Coastamare (-3,6% περίπου) η οποία όμως με 67 containerships στον στόλο της, μεταφορικής ικανότητας 445.000 teus (εξ αυτών 13 ελέγχονται από το joint venture που έχει συστήσει με το York Capital Management), εξακολουθεί να διατηρεί την κεφαλαιοποίησή της σε επίπεδα λίγο πάνω των 1,3 δισ. ευρώ.

LNG Carriers Στον δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο του LNG η εταιρεία GasLog του Πήτερ Λιβανού πέτυχε 2014 απόδοση 17,5%. Ο κ. Λιβανός εισήγαγε τον Μάιο του 2014 και δεύτερη εταιρεία στη Wall Street, την GasLog Partners LP, η μετοχή της οποίας έχει μέχρι στιγμής θετική συμπεριφορά. H GasLog ελέγχει στόλο από 22 πλοία (δέκα υπό ναυπήγηση), ενώ η GasLog Partners LP ελέγχει επιπλέον πέντε LNG Carriers.

Τα δεξαμενόπλοια Στα δεξαμενόπλοια, οι εξελίξεις στις τιμές του αργού έφεραν επενδυτική άνοιξη. Έ τσι οι εταιρείες το τελευταίο τρίμηνο του 2014 είχαν πολύ καλές επιδόσεις λόγω ανόδου των ναύλων. Μάλιστα ξεχώρισε το 2014 η μετοχή της Tsakos Energy Navigation (TEN), η οποία σημείωσε απόδοση πάνω από 15%. Ωστόσο, όπως εκτιμά η εταιρεία, δεν αντικατοπτρίζει ακόμη την πραγματική αξία του στόλου ο οποίος αποτελείται από 60 δεξαμενόπλοια και δύο πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Σε αντίθεση με την ΤΕΝ, οι μετοχές άλλων εταιρειών διαχείρισης δεξαμενοπλοίων είχαν αρνητικές αποδόσεις. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Capital Product Partners η μετοχή της οποίας έχασε το 23,88% της αξίας της στη διάρκεια του 2014. Ωστόσο οι επενδυτές παραμένουν προσεκτικοί για τις μετοχές των εταιρειών δεξαμενόπλοιων, παρά το γεγονός ότι μόνο οφέλη προκύπτουν γι’ αυτές από τη σημαντική πτώση της τιμής του αργού πετρελαίου.

ΤΟ e-ticket ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΒΙΒΑΣΗ

Τ

Το Σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο καθιερώνεται η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου (e-ticket) για τους επιβάτες της Ακτοπλοΐας υπέγραψε ο Υπουργός

Ναυτιλίας και Αιγαίου, κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, αποστέλλοντάς το, παράλληλα, για υπογραφή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση εντάσσεται στο πλαίσιο των ενεργειών του Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου για

 54 

τον εξορθολογισμό της Ακτοπλοΐας, την τόνωση της επιβατικής κίνησης, τη βελτιστοποίηση του συστήματος ελέγχου των επιβατών και την απλούστευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών, ενώ αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη.

| ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ |

Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης: “Διασφαλίζουμε τη βιωσιμότητα του Ταμείου Αρωγής του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής” Παρέμβαση για τη ρήτρα του αξιόμαχου που διασφαλίζει τη βιωσιμότητα του Ταμείου Αρωγής του Λιμενικού Σώματος (ΤΑΛΣ) πραγματοποίησε ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, με σχετική επιστολή του στον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Ιωάννη Βρούτση. Ο κ. Βαρβιτσιώτης, στην επιστολή του, καταθέτει συγκεκριμένη πρόταση, η οποία εκπονήθηκε για τους σκοπούς εφαρμογής του νέου θεσμικού πλαισίου του Ν.4281/2014 και συνιστά απόρροια ειδικής αναλογιστικής μελέτης. Η μελέτη, όπως αναφέρει ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, καταδεικνύει με τον πλέον εμπεριστατωμένο τρόπο την υγιή και βιώσιμη οικονομική κατάσταση του Τ.Α.Λ.Σ., το οποίο στην 60χρονη λειτουργία του ουδέποτε επιβάρυνε τον κρατικό προϋπολογισμό ή τρίτους. Τέλος, ο Υπουργός Ναυτιλίας τονίζει ότι η πρόταση συνδέεται άμεσα με τη γενικότερη εύρυθμη λειτουργία ενός εκ των πλέον ευαίσθητων φορέων της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης, όπως του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, το οποίο η Πολιτεία έχει εμπιστευθεί για την ασφάλεια στη θάλασσα και τα θαλάσσια σύνορα της χώρας και την υποστήριξη της ελληνικής εμπορικής μας Ναυτιλίας.

Π

Σημειώνεται ότι με την εφαρμογή της νέας ρύθμισης οι επιβάτες της Ακτοπλοΐας θα μπορούν πλέον να προχωρούν σε ηλεκτρονική κράτηση των εισιτηρίων τους και να εκτυπώνουν οι ίδιοι τις κάρτες επιβίβασης (boarding-pass) μέσω των «έξυπνων» κινητών τους, χωρίς να απαιτούνται επιπρόσθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες.

ΟΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ «Με τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση εισάγουμε την Ακτοπλοΐα στην ηλεκτρονική εποχή, δημιουργώντας φι-

λικότερες και αποδοτικότερες υπηρεσίες για τον επιβάτη. Αποτελεί μία ακόμη καινοτομία που εφαρμόσαμε, αναθεωρώντας όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα. Η Ακτοπλοΐα αποτελεί την πύλη μέσα από την οποία ένα νησί αναπνέει, εξάγει, τροφοδοτείται και αναπτύσσεται. Γι’ αυτό και από την πλευρά μας, τους τελευταίους 18 μήνες εργαστήκαμε σκληρά ώστε να υλοποιήσουμε ενέργειες που σήμερα ενισχύουν και εξορθολογίζουν τη λειτουργία της».

 55 

Στον... αφρό του Αιγαίου δύο mega ταχύπλοα από τη SeaJets  56 

Σ

Στην αγορά δύο ταχυπλόων σκαφών τύπου catamaran high speed code προχώρησε η ναυτιλιακή, συμφερόντων του εφοπλιστή Μάριου Ηλιόπουλου. Τα δύο καταμαράν κατασκευάστηκαν από την INCAT, έχουν μήκος 87 μέτρα, πλάτος 26 και μεταφορική ικανότητα 1.000 επιβατών περίπου και 170 Ι.Χ. έκαστο, ενώ αναπτύσσουν μέγιστη ταχύτητα 40 κόμβων. Η SeaJets καλύπτει 140 διαδρομές από Πει-

| ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ |

«Ποδαρικό» στην Κέρκυρα κάνει το πρώτο υδατοδρόμιο

ραιά, Ραφήνα και από Κρήτη προς τις Κυκλάδες, διαθέτει δε ήδη στόλο 6 μεγάλων high speed. Τα δύο νέα πλοία αναμένονται στον Πειραιά στις αρχές του 2015 και θα ονομαστούν Champion Jet 1 και Champion Jet 2 και σύμφωνα με πληροφορίες θα αντικαταστήσουν δύο παλαιότερα του στόλου της SeaJets στις γραμμές Πειραιάς - Μύκονος - Νάξος - Σαντορίνη και Πειραιάς Σίφνος - Μήλος - Φολέγανδρος - Ίος - Σαντορίνη. Η άνοδος του τουρισμού και η ανάγκη για

καλύτερη σύνδεση της Κρήτης με τις Κυκλάδες οδήγησαν την εταιρεία στην επένδυση αυτή. Ευνοϊκή πάντως είναι η συγκυρία καθώς η πτώση των τιμών των καυσίμων βοηθά ώστε να είναι βιώσιμα τα πλοία αυτά, που είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα. Πλέον η Sea Jets μπαίνει δυναμικά στον παιχνίδι των ταχυπλόων, όπου η Hellenic Seways έχει μέχρι σήμερα τον πρώτο λόγο. Επίσης σημαντική ειδικά στις Δυτικές Κυκλάδες είναι η παρουσία της Aegean Speed Lines με τα σκάφη τύπου speedrunner.

 57 

Ο Υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, και ο υφυπουργός Υποδομών, Μιχάλης Παπαδόπουλος, υπέγραψαν απόφαση, με την οποία ιδρύεται το πρώτο υδατοδρόμιο στην Ελλάδα, με την άδεια να χορηγείται στον Οργανισμό Λιμένος Κέρκυρας. Μετά την υπογραφή της απόφασης, η οποία έγινε παρουσία της υφυπουργού Πολιτισμού, Άντζελας Γκερέκου, και του Προέδρου του Οργανισμού Λιμένος Κέρκυρας, Σπύρου Ανδριώτη, ο κ.Βαρβιτσιώτης, δήλωσε: «Σήμερα εισάγουμε μια καινούρια μορφή συγκοινωνίας που συμβάλλει στην τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας, ενώ προάγει αυτό που εμείς αποκαλούμε «νησιωτικότητα». Όπως έχω τονίσει, η πολυνησία της χώρας αποτελεί για εμάς πλούτο και αναπτυξιακό πλεονέκτημα. Η πατρίδα μας έχει θάλασσα, έχει λίμνες και όλα εκείνα τα φυσικά χαρακτηριστικά για να υποδεχτούμε τη λειτουργία των υδροπλάνων. Σήμερα κάνουμε το πρώτο και αποφασιστικό βήμα. Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα υπογραφούν και θα αδειοθοτηθούν και άλλα υδατοδρόμια, ώστε από φέτος το Καλοκαίρι να έχουμε τα πρώτα δρομολόγια υδροπλάνων στη χώρα». Από τη μεριά του, ο υφυπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Παπαδόπουλος, τόνισε τα εξής: «Σήμερα δίνουμε μια νέα πνοή στη συγκοινωνιακή κάλυψη της χώρας, εισάγοντας ένα νέο μεταφορικό μέσο που θα διασυνδέει μεταξύ τους τα νησιά, τις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, τις λίμνες αλλά και πολλούς προορισμούς στο εξωτερικό. Θα φέρει πιο κοντά το κέντρο και τους πολίτες μεταξύ τους, και θα συμβάλει ουσιαστικά τόσο στη μεταφορά πολιτών και εμπορευμάτων όσο και στον τουρισμό».

Η Cosco απογειώνει τον Πειραιά  58 

Β

Βήμα βήμα βρίσκει τη θέση του στην κορυφή των λιμανιών του κόσμου ο Πειραιάς, μετά το ρεκόρ διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων που πέτυχε το 2014, χάρη στη σημαντική άνοδο της δραστηριότητας της Cosco. Ο Πειραιάς, με βάση τα αποτελέσματα του

| ΛΙΜΑΝΙΑ |

Αν συνυπολογιστεί ότι το 2014 η διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων από το λιμάνι του Πειραιά προσέγγισε τα 3,6 εκατ. teus περίπου, σημειώνοντας άνοδο 13,9% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τότε εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι η άνoδος του πρώτου λιμανιού της χώρας είναι δεδομένη. Η συμβολή της θυγατρικής της Cosco, Σ.Ε.Π., ήταν το κλειδί για την απογείωση του Πειραιά. Διακίνη σε το 2014 περίπου 2,997 εκατ. teus, μέγεθος οριακά κάτω από τον στόχο των 3 εκατ. Το ρεκόρ, μάλιστα, θα είχε σπάσει εάν ένα πλοίο δεν αργούσε να πιάσει το λιμάνι μερικές ώρες. Ο Ο.Λ.Π., στον άλλο προβλήτα, διακίνησε ελαφρώς λιγότερα από 600.000 teus έναντι 620.000 teus πέρσι καθώς η MSC άρχισε να χρησιμοποιεί και λιμάνια της Τουρκίας. Η εκτίμηση είναι ότι το 2015 η μείωση των μεταφορτώσεων μπορεί να είναι μεγαλύτερη καθώς η MSC θα αρχίσει να λειτουργεί το δικό της terminal στο Asya Port της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα. Την ίδια ώρα η Cosco θέτει για το 2015 ως στόχο τα 3,5 εκατ. teus, αν και ο προϋπολογισμός της κάνει λόγο για 3,2 εκατ. teus.

2013, κατείχε την 43η θέση στην παγκόσμια κατάταξη και την 8η στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία του «2014 Containerisation International» της Lloyd’s List, με 3,16 εκατ. teus. Λίγo πιο πάνω από τον Πειραιά στην κατάταξη βρέθηκαν το 2013 τα λιμάνια Taicang της Κίνας (42η θέση) με 3,27 εκατ. teus και Santos Brazil (38η θέση) με 3,45 εκατ. teus.

Η ίδια έχει δεσμευτεί για επενδύσεις μέχρι το 2018 ύψους 230 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνονται στη συμφωνία του φιλικού διακανονισμού. Όταν ολοκληρωθούν η δυναμικότητα των προβλητών ΙΙ και ΙΙΙ του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) θα φτάσει στα 6,2 εκατ. teus ετησίως, από τα 3,7 εκατ. teus που προέβλεπε η αρχική σύμβαση του 2010. Η δυναμικότητα του Ο.Λ.Π., ως διαμετακομιστικού κέντρου, συμπεριλαμβανομένου και του Προβλήτα Ι του ΣΕΜΠΟ που διαχειρίζεται ο Ο.Λ.Π., θα υπερβεί έτσι τα 7,2 εκατ. teus.

 59 

Ο.Λ.Π.:

Κάνει «ταμείο» με 50 εκατ. διαθέσιμα Τα ταμειακά διαθέσιμα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς Α.Ε. (Ο.Λ.Π. Α.Ε.) το 2014 διαμορφώνονται στα 50 εκατ. ευρώ, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Γιώργος Ανωμερίτης, στην Έ κτακτη Γ.Σ., η οποία συνεκλήθη με μοναδικό θέμα την «Κεφαλαιοποίηση ή διανομή και φορολόγηση των ειδικών αποθεματικών σύμφωνα με τον Ν.4172/2013». Εκεί έγινε αποδεκτή η εισήγηση του κ. Ανωμερίτη, την οποία είχε εγκρίνει και το Δ.Σ., βάσει της οποίας το εναπομείναν ποσό των αποθεματικών, ύψους 6.087.915,56 ευρώ θα αχθεί σε αποθεματικό με την περιγραφή «Φορολογημένο αποθεματικό παρ.12 άρθρο 72 του Ν.4172/13». Το ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο έδωσε θετική ψήφο στην εισήγηση του Προέδρου και του Δ.Σ. του Ο.Λ.Π., εκπροσωπήθηκε από τον Αθ. Λιάγκο.

eiδησεισ

Ελληνικός Στόλος:

Αυξάνεται η χωρητικότητα, μειώνεται ο αριθμός των πλοίων

1.866 πλοία συνολικής χωρητικότητας 45.000.131 κόρων είναι καταγεγραμμένα στο ελληνικό νηολόγιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, στο τέλος Οκτωβρίου 2014. Σημειώνεται ότι έναν χρόνο πριν στόλος αριθμούσε 1.907 πλοία, χωρητικότητας 44,35 εκατ. κοχ. Η εικόνα που παρουσιάζεται πιστοποιεί ότι υπάρχει υποχώρηση σε επίπεδο αριθμού πλοίων αλλά αύξηση των μεγαλύτερων και σύγχρονων «σκαριών». Πλέον, τα υπό ελληνική σημαία πλοία είναι 667 άνω των 20.000 κοχ, με χωρητικότητα 43,2 εκατ. κόρων. Τον Οκτώβριο του 2013 στην κατηγορία αυτή βρίσκονταν 658 πλοία 42,4 εκατ. κοχ. Αντίθετα, τα πλοία με χωρητικότητα μέχρι 3.000 κοχ μειώθη-

 61 

καν, αφού τον φετινό Οκτώβριο αριθμούσαν 1.063 με τη χωρητικότητά τους να φτάνει τους 606.000 κοχ, ενώ τον αντίστοιχο μήνα του 2013 ήταν 1.108, χωρητικότητας 630.000 κοχ. Ανά τύπο πλοίου, τα δεξαμενόπλοια αριθμούν 524, με χωρητικότητα 27,11 εκατ. κοχ. Ακολουθούν τα φορτηγά πλοία, που είναι 507 με χωρητικότητα 16,45 εκατ. κοχ και τα επιβατηγά με 605 πλοία χωρητικότητας 1,36 εκατ. κοχ. Καταγράφονται επίσης 230 πλοία διάφορων τύπων και 67.837 κοχ. Τα υπό ελληνική σημαία πλοία διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα το ηλικιακό προφίλ του στόλου, αφού τα 36,3 εκατ. κοχ από τα 45 εκατ. της συνολικής χωρητικότητας αντιπροσωπεύουν πλοία κάτω των 15 ετών.

 62 

ΙΣΤΟΡΙΑ Αριστερά: Η Εθνική Βιβλιοθήκη. Δεξιά: Άγαλμα του Παναγή Βαλλιάνου στην Εθνική Βιβλιοθήκη.

Αδελφοί Βαλλιάννοι

Οι άνθρωποι που μας χάρισαν την Εθνική Βιβλιοθήκη

Τ

Τρεις μεγάλοι εθνικοί ευεργέτες, σιτέμποροι και εφοπλιστές, που λάμπρυναν με τα έργα τους την Αθήνα την πατρίδα τους την Κεφαλονιά, και τον απόδημο Ελληνισμo.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ* Οι αδελφοί Βαλλιάνοι γεννήθηκαν στην Κεφαλονιά και πλούτισαν από την εξαγωγή ρωσικών σιτηρών προς την Κωνσταντινούπολη και την Ευρώπη. Μέσα σε μία μόλις γενιά ο εμπορικός τους οίκος άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό επιχειρηματικό κόσμο. Ο Μαρής, ως πρωτότοκος, υπήρξε αναμφίβολα ο θεμελιωτής της οικογενειακής τους περιουσίας ενώ ο Παναγής προσέδωσε διεθνές κύρος στον εμπορικό τους οίκο. Οι Βαλλιάνοι επιδόθηκαν σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και το κληροδότημα του Παναγή Βαλλιάνου έγινε ουσιαστικά το «κράτος κοινωνικής πρόνοιας» ολόκληρης της Κεφαλονιάς.

Η δημιουργία της περιουσίας Η οικογένεια Βαλλιάνου ζούσε στο χω-

 63 

ριό Κεραμιές της Λειβαθούς στην Κεφαλονιά, τον 19ο αιώνα. Ο πατέρας των ιδρυτών του οίκου, Αθανάσιος Βαλλιάνος, γεννήθηκε περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 1770 και μαζί με τη γυναίκα του, Φρόνια, απέκτησε οχτώ παιδιά: την Σαντίνα, τον Σπύρο, τον Νικόλαο, τον Μεταξά, τον Μαρίνο (1808-1896), τον Παναγή (1814-1902), τον Ανδρέα (1827-1889) και τη Μαρία. Ο Μαρής ή Μαρίνος, ο Παναγής και ο Ανδρέας αποτέλεσαν την αδελφική τριάδα που δημιούργησε τον περίφημο οίκο των Βαλλιάνων. Κατά το πρώτο ήμισυ του 19ου αιώνα, η οικογένεια των Βαλλιάνων ζούσε στο χωριό από τα εισοδήματα που τους προσέφεραν τα λιγοστά χωράφια που καλλιεργούσαν κι ένας μικρός ελαιώνας. Όταν μεγάλωσαν, όμως, τα παιδιά

Από αριστερά: Τα αγάλματα του Ανδρέα και του Μαρή Βαλλιάνου, στην Εθνική Βιβλιοθήκη.

δεν μπορούσαν πια να ζήσουν στο χωριό και να δημιουργήσουν δικές τους οικογένειες, διότι ούτε μεγάλη κτηματική περιουσία είχαν ούτε μπορούσαν να κάνουν άλλες δουλειές καθώς το νησί βρισκόταν υπό αγγλική κατοχή και η ζωή εκεί ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Έ τσι, όπως πολλοί Κεφαλονίτες, άφηναν τον τόπο τους και πήγαιναν στα ξένα για να φτιάξουν τη ζωή τους, οι αδελφοί Βαλλιάνοι ξενιτεύτηκαν κι αυτοί με τη σειρά τους. Πρώτος έφυγε από το χωριό ο Μαρής. Αρχικά μπάρκαρε και εργάστηκε σ’ ένα κεφαλονίτικο ιστιοφόρο, οπότε έπειτα από μερικά ταξίδια στη Μεσόγειο αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Ταϊγάνι (σημερινό Ταγκανρόγκ), το ακραίο και πιο σημαντικό λιμάνι της Αζοφικής. Ήταν η εποχή της αλματώδους ανάπτυξης του σιτεμπορίου της νότιας Ρωσίας, γεγονός που είχε καταστήσει την περιοχή πόλο έλξης για πολλούς έλ-

Το 1858 ο Παναγής Βαλλιάνος ίδρυσε την εταιρεία Vagliano Bros, στο νούμερο 19 της Broad Street, στο Σίτι του Λονδίνου

ληνες μετανάστες. Στο Ταϊγάνι βρήκε δουλειά κοντά στον συμπατριώτη του, Γεράσιμο Αυγερινό, που διατηρούσε αξιόλογο οίκο και εμπορευόταν σιτάρι με την Κωνσταντινούπολη. Ο Μαρίνος εργάστηκε ως ναύκληρος στα πλοιάρια του Αυγερινού για περίπου είκοσι χρόνια. Καθώς έμαθε τη δουλειά και βλέποντας πως οι μεταφορές στη Μαύρη Θάλασσα άφηναν μεγάλα κέρδη, θέλησε να αποκτήσει ένα μικρό καράβι και να γίνει πλοιοκτήτης. Με σκληρή αποταμίευση

 64 

και με την οικονομική στήριξη του Αυγερινού, ο Μαρής Βαλλιάνος κατάφερε να αγοράσει ένα μικρό ιστιοφόρο και άρχισε με αυτό να μεταφέρει σιτάρια κι άλλα εμπορεύματα προς την Κωνσταντινούπολη καθώς και σε άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Επανεπενδύοντας τα κέρδη του ο Μαρής μέσα σε τρία χρόνια αγόρασε και δεύτερο φορτηγό ιστιοφόρο, μεγαλύτερο από το πρώτο, στο οποίο μπήκε καπετάνιος. Διαθέτοντας δύο δικά του καράβια, πλέον, ο Μαρής σταμάτησε να κάνει τον μεταφορέα και έγινε εμποροκαπετάνιος. Αγόραζε το εμπόρευμα, ως πλοίαρχος το μετέφερε στον προορισμό του και το πουλούσε για λογαριασμό του. Συνεργάτης του Μαρή έγινε και ο αδελφός του, Ανδρέας, ο οποίος ανέλαβε αρχικώς το υποκατάστημα της Κωνσταντινούπολης. Αργότερα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Κωνσταντινούπολη, επειδή ενίσχυσε την Κρητική Επανάσταση του 1866 με αποστολές ανδρών, πολεμοφοδίων, τροφίμων και χρημάτων, δράση που έγινε αντιληπτή από την τουρκική κυβέρνηση. Έ τσι, το 1869 άνοιξε κατάστημα στο μεγαλύτερο λιμάνι της δυτικής Μεσογείου, στη Μασσαλία της Γαλλίας. Τα κέρδη των Βαλλιάνων άρχισαν να μεγαλώνουν και ο Μαρής σκέφτηκε να προβεί στην αγορά και τρίτου καραβιού, επιχειρηματική κίνηση την οποία ευτυχώς δεν έπραξε στη δεδομένη χρονική στιγμή καθώς έκρινε ότι το εμπόριο σιταριού θα περιοριζόταν σημαντικά εξαιτίας του Κριμαϊκού Πολέμου (Οκτώβριος 1853-Φεβρουάριος 1856). Τα στενά των Δαρδανελίων θα αποκλείονταν και τα καράβια δεν θα μπορούσαν να ταξιδεύουν ελεύθερα πέρα από αυτά, έχοντας ως προορισμούς λιμάνια της Μεσογείου, ιδιαίτερα του Λιβόρνου και της Μασσαλίας, όπου γινόταν το μεγάλο εμπόριο. Συνέπεια αυτού του αποκλεισμού ήταν η μείωση της ζήτησης του σιταριού, κατ’ επέκταση και η κατακόρυφη πτώση της τιμής του στη νότια Ρωσία. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια του Κρι-

ΙΣΤΟΡΙΑ

μαϊκού οι Βαλλιάνοι βρήκαν τρόπο και έσπασαν το ναυτικό εμπάργκο, πραγματοποιώντας παράνομες, για τους Ρώσους, εξαγωγές, από τις οποίες αποκόμισαν τεράστια κέρδη. Όπως κι αν είναι τα πράγματα, προς το τέλος του πολέμου ο Μαρής εκτίμησε ότι σύντομα η κατάσταση θα ομαλοποιούνταν και διαθέτοντας οικονομική ρευστότητα, άρχισε να αγοράζει σιτάρια σε μεγάλες ποσότητες και σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα ο Βαλλιάνος γέμισε ολόκληρες αποθήκες με σιτάρι και όταν άνοιξαν πάλι τα Στενά βρέθηκε πανέτοιμος και με τόνους εμπορεύματος. Η άνοδος της επιχείρησης, κατόπιν, υπήρξε ραγδαία, επειδή και τα εμπορεύματα είχαν προμηθευτεί πολύ φθηνά και τα πωλούσαν πολύ ακριβά λόγω της αντίστοιχης έλλειψης που είχε δημιουργηθεί στις Αγορές της δυτικής Ευρώπης, ενώ διακινούνταν πλέον και με δικά τους καράβια. Τον Ανδρέα ακολούθησε και ο τρίτος αδελφός, Παναγής, που ανέλαβε την ίδρυση υποκαταστήματος στο Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκε το 1858, δηλαδή μετά τη λήξη του Κριμαϊκού Πολέμου. Ο Παναγής δημιούργησε την εταιρεία Vagliano Bros, στο νούμερο 19 της Broad Street στο Σίτι του Λονδίνου. Το άνοιγμα αυτό υπήρξε καθοριστικής σημασίας και σηματοδότησε τη διεθνοποίηση του οίκου. Το εκεί εμπορικό υποκατάστημα θεωρείτο ισάξιο του επιχειρηματικού οίκου των αδελφών Ράλλη κι έτσι οι Βαλλιάνοι απέκτησαν πρόσβαση και στο Βαλτικό Κέντρο. Κι ενώ ο εμπορικός οίκος των Βαλλιάνων είχε απλώσει τα πλοκάμια του σε Ευρώπη και Ρωσία, ο Παναγής δεν περιορίστηκε μονάχα στο εμπόριο, αλλά άρχισε να δραστηριοποιείται σε τραπεζιτικές και ναυλομεσιτικές εργασίες στο λιμάνι του Λονδίνου, αποκτώντας τεράστια περιουσία. Στη δεκαετία του 1860 οι Βαλλιάνοι διέθεταν τέσσερα με πέντε ιστιοφόρα. Το 1870 ο στόλος είχε πενταπλασιαστεί

σε 25 ιστιοφόρα ενώ το 1880 είχαν γίνει 40. Ιδρύοντας υποκαταστήματα σε πολλά εμπορικά κέντρα της Μεσογείου και της Ρωσίας (φτάνοντας μάλιστα μέχρι τη Σιβηρία), ο Μαρής μαζί με τα αδέρφια του αναδείχτηκε ίσως ως ο μεγαλύτερος σιτέμπορος της εποχής του. Ο άπορος μετανάστης από την Κεφαλονιά είχε εξελιχτεί στον σημαντικότερο έμπορο της ευρύτερης περιοχής της μεσημβρινής Ρωσίας και στον σημαντικότερο οικονομικό παράγοντα των επαρχιών Αικατερίνοσλαβ, Δον, Καυκάσου και Αζοφικής. Διέθετε πράκτορες και συνεργάτες σε 14 λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και σε τουλάχιστον 16 λιμάνια της ανατολικής Μεσογείου. Το 1887, αν και νεαρότερος όλων, πέθανε ο Ανδρέας σε ηλικία 60 ετών στη Μασσαλία και τη διαχείριση της περιουσίας του ανέλαβαν ο Μαρής και ο Παναγής. Στα τέλη του 19ου αιώνα η περιουσία των αδελφών Βαλλιάνων υπολογιζόταν σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες χρυσές λίρες και χρυσά ρούβλια.

Οι ευεργεσίες Οι αδελφοί Βαλλιάνοι πραγματοποίησαν πολλές δωρεές για κοινωφελή έργα στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, την Κεφαλονιά. Ιδιαίτερα ο Παναγής διέθεσε 250.000 λίρες Αγγλίας για την ανέγερση νοσοκομείου στο Αργοστόλι. Η κυριότερη όμως δωρεά ήταν εκείνη για την ανέγερση της Βαλλιάνειου Εθνικής Βιβλιοθήκης στην οδό Πανεπιστημίου, στην Αθήνα, για την οποία μόνο ο Παναγής διέθεσε δύο εκατομμύρια οχτακόσιες χιλιάδες χρυσές δραχμές, πέρα από τα χρήματα που έβαλαν τα υπόλοιπα αδέλφια του. Το κτίριο ήταν σχέδιο του δανού αρχιτέκτονα Χάνσεν του νεότερου, υπό την επίβλεψη του γερμανού Ερνέστου Τσίλερ και οι επιβλητικοί ανδριάντες των τριών αδελφών στήθηκαν τιμητικά μπροστά από την είσοδό της. Ίδρυσαν επίσης την Ιερατική Σχολή στην Αθήνα, το Φυματιολογικό Νοσοκομείο στο Αργοστόλι, ένα σχολείο Τε-

 65 

χνών και Επαγγελμάτων στο Αργοστόλι, Εμπορική Σχολή, Νυχτερινό Σχολείο για τα φτωχά παιδιά, Αγροτικό Σχολείο, Άσυλο γερόντων και πολλά άλλα κοινωφελή ιδρύματα. Διέθεσαν πολλά χρήματα για την επιδιόρθωση εκκλησιών, έφτιαξαν δρόμους και γέφυρες, ένα μεγάλο σχολείο στη γενέτειρά τους, τις Κεραμιές. Με τον θάνατό του ο Παναγής κληροδότησε 500.000 λίρες Αγγλίας, κατατεθειμένες στην London and Westminster Bank, από τους τόκους της οποίας εκτελούνταν κοινωνικά έργα στην Κεφαλονιά. Προστάτευαν τους έλληνες ναυτικούς και εμπόρους, ιδιαίτερα τους Κεφαλονίτες, είτε συνεταιριζόμενοι μαζί τους είτε χορηγώντας τους δάνεια για τη μετατροπή των καραβιών τους σε ατμοκίνητα. Σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ναυπηγήθηκε μεγάλος εμπορικός στόλος, που τα περισσότερα πλοία του νηολογήθηκαν στην πόλη του Αργοστολίου. Φόρτωναν εμπορεύματα σχεδόν αποκλειστικά σε ελληνικά πλοία και προτιμούσαν να προσλαμβάνουν Έ λληνες. Στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα κατάφεραν να ενισχύσουν την ελληνική Ναυτιλία σε περίοδο κρίσης, λόγω της εισβολής και γενίκευσης της ατμοκίνητης Ναυτιπλοΐας στην Ευρώπη. Ο Μαρής πέθανε στο Ταϊγάνι της Ρωσίας το 1896 και ο Παναγής στο Λονδίνο το 1902, ενώ ο Ανδρέας νωρίτερα στη Μασσαλία το 1887. Και οι τρεις διακρίθηκαν για την εντιμότητα, την αγαστή συνεργασία και το εμπορικό πνεύμα, πάνω απ’ όλα, όμως, για τις φιλανθρωπίες τους στην Ελλάδα, όπου αν και δεν επέστρεψαν ποτέ, εκδήλωναν έμπρακτα την αγάπη τους.

*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE.

| LAST PAGE | από τον Πάνο Τσαγκαράκη

Πώς να χάσετε την παρθενιά σας με το πρώτο σας πούρο Έ να πούρο μπορεί να είναι το απόλυτο εργαλείο του στιλ και της χαλάρωσης για έναν απαιτητικό τζέντλεμαν, αλλά η πρώτη σας συνάντηση με αυτό ίσως να πάει στραβά. Έ νας εμπειρογνώμονας για τα «φίνα» πράγματα στη ζωή, και πρώην διευθυντής του J.J.Foxs’s, με πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας στη βιομηχανία πούρων, είναι το καλύτερο πρόσωπο για να σας συμβουλέψει για το πώς να προσεγγίσετε αυτό το δύσκολο θέμα στην πρώτη σας επαφή:

1. Πάρτε τον χρόνο σας Προκειμένου να ευχαριστηθείτε στο μέγιστο το πούρο σας, θα πρέπει να πάρετε τον χρόνο σας και να το απολαύσετε. Αν ξεκινήσετε γρήγορα και απερίσκεπτα, ρουφώντας δυνατά και ξεφυσώντας μακριά, τότε σπαταλάτε τον χρόνο σας καθώς και το πούρο. Ανάλογα με το μήκος του πούρου, είναι καταγεγραμμένο πόσος είναι ο χρόνος καπνίσματός του –45 λεπτά ή και περισσότερο– αρκεί να έχετε υπομονή και να μην το παρακάνετε.

2. Μην ασχοληθείτε με τη μάρκα Για την πρώτη φορά κολλήστε στα βασικά, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία. Μην βιαστείτε και επιμείνετε να καπνίσετε μόνο το πιο ακριβό και αποκλειστικό πούρο: αυτή η επιθυμία θα έρθει αργότερα. Για την πρώτη φορά κοιτάξτε να εξοικειωθείτε με τη γεύση, την ποιότητα και το κάψιμο του πούρου, που είναι πιο σημαντικά από τον τύπο. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να καπνίσετε τα φτηνά, αλλά βρείτε σιγά σιγά τον δρόμο σας στα πιο ακριβά και διάσημα διαθέσιμα πούρα.

3. Μάθετε τι είναι σωστό για σας Τα πούρα είναι μια έκφραση προσωπικότητας. Τα πούρα που κα-

 66 

πνίζετε και ο τρόπος που τα καπνίζετε είναι το προϊόν ενός ταξιδιού που παίρνετε από τη στιγμή που θα ανάψετε το πούρο σας και μετά. Παρά το γεγονός ότι αυτό το λέει ένας εμπειρογνώμονας, οι συμβουλές του σχετικά με τον τρόπο για να καπνίζετε πούρα είναι εντελώς υποκειμενικές. Είτε πρόκειται να συνηθίσετε να δαγκώνετε το πούρο σας είτε να το μασάτε στην άκρη, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε αυτές τις πρώτες συμβουλές ώστε να αναπτύξετε μικρές συνήθειες και εκκεντρικότητες που θα κάνουν αυτά τα ρολά των φύλλων καπνού και εσάς που θα τα καπνίζετε, ξεχωριστούς.

4. Να είστε τολμηροί Ο κόσμος των πούρων είναι σαν μια ζούγκλα. Αν δεν την εξερευνήσετε, θα απομονώσετε τον εαυτό σας από τη χαρά και την απόλαυση που είναι εκεί έξω. Δεν υπάρχουν δύο ίδια πούρα, όπως τίποτα άλλο δεν είναι το ίδιο, επομένως δεχθείτε την πρόκληση για τον εαυτό σας και ξεπεράστε τα όριά σας. Είτε πρόκειται για ένα ταπεινό δομινικανό πούρο ή για ένα κουβανέζικο αριστούργημα, θα εκπλαγείτε για την ποικιλία στη γεύση και τον καπνό που θα αντιμετωπίσετε.

5. Κρατήστε ανοιχτό μυαλό Να κολλήσετε μόνο σ’ αυτό όπου αισθάνεστε άνετοι, διαφορετικά θα αποτύχετε. Τα πούρα είναι ένα από τα λίγα πράγματα όπου οι απόψεις είναι χωρίς νόημα. Γεύση και υφή διαφέρουν από άτομο σε άτομο και δεν υπάρχουν δύο ειδικοί να συμφωνούν στο ίδιο πράγμα. Γι’ αυτό μην απορρίψετε ένα πούρο μόνο και μόνο από τη συμβουλή ενός ατόμου. Είτε πρόκειται για ένα πούρο από τον Άγιο Δομίνικο είτε από την Κούβα, δοκιμάστε το.