E atma kitapçık son by omerfarukgurses

MALTEPE ANADOLU LİSESİ

E-ATMA PROJESİ TANITIM KİTAPÇIĞI

Yeni yetişen neslin çevresine ve ülkesinin geleceğine duyarlı olması gerekmektedir. Son yıllarda ülkemizde ciddi bir atık problemi yaşanmaktadır. Bunlardan en temeli de elektronik atıklardır. İnsanların, kullandıkları elektronik aygıtların geri kazanımı için çeşitli faaliyetlerde bulunmaları gerekir. Okulumuz öğrencileri de elektronik atık problemine dikkat çekmek ve toplumda bu farkındalığı yaratmak için çok başarılı bir proje yürütüyorlar. Bu proje kapsamında hem Maltepe Anadolu Lisesi’nin öğrencilerini hem de çevre okullardan öğrencileri bilinçlendirme ve onları da elektronik atıklarını dönüştürmeye teşvik etme görevini üstlendiler. Okulumuzda kullanılmayan bir sınıfı kullanıma kazandırarak, yaşayan laboratuara dönüştüren görevli öğrencilerimiz hem okullarını güzelleştirmiş oldular hem de başka insanları bilgilendirebilmek için ortam hazırladılar. Bu vesileyle projeye danışmanlık eden okulumuz Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinden Ömer Faruk Gürses’e, rehber öğretmenlerimizden Zehra Öztürk Tüm’e, projede görevli öğrencilerimize, projeye desteklerini esirgemeyen gönüllülere teşekkür ediyorum. Öğrencilerimizin gerek ilçe gerekse il genelinde ihmal edilmiş olan bu geri kazanım meselesini gündeme getirmelerinden ve bu proje için bunca emek harcamalarından gurur duyuyorum.

Selami Aksakallı Okul Müdürü

Öğrencilerimize çevre bilinci kazandırarak, hayal güçlerini kullanıp üretkenliklerini arttırmak ve kültürel değerlerimizin korunması için harekete geçmelerini sağlamak amacıyla E-Atma projesini yürütüyoruz. Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesine rağmen teknolojik atıkların geri dönüşümünün aynı hızla gelişememesi nedeniyle çevre tahrip olmakta, gelecek nesillere yaşaması güç bir dünya miras olarak bırakılmaktadır. Çevreye verilen zarar nedeniyle doğal denge bozulmaktadır. E-atıkların çevreye ve ekonomiye verdiği zararların farkında olan öğrencilerimiz Volvo Adventure projesi kapsamında beş kişilik bir grup oluşturdular. Bu grup yeni bir proje üretebilmek için çeşitli saha gezileri ve anketler yürüttüler. Elde ettikleri bilgileri günlükler yardımıyla kayda geçirip, daha sonrasında bu verileri yorumladılar. Toplanan veriler ışığında e-atıklarla ilgili farkındalığın çok düşük olduğunu ortaya çıkardılar. Öncelikli hedef, özellikle de ilköğretim düzeyinde, bu farkındalığı yaratmak olarak belirlendi. Bu hedefe ulaşmak için de okulumuzda bir yaşayan laboratuar oluşturarak, öğrencilere eğitim seminerleri vermeyi kararlaştırdılar. Bu proje kapsamındaki çalışmaları hem öğrencilerimize çok şey kattı hem de onlara çevrelerini değiştirmek için bir fırsat sundu. Hem pes etmemeyi hem de toplumda işe yarar hale gelmeyi öğrendiler. Grup çalışmasının önemini kavrayan öğrencilerimiz, bir projenin nasıl yürütüleceğini öğrendiler. Onları sergiledikleri azimden dolayı kutlar, başarılarının devamını dilerim. Bu projeye inanan ve desteğini hiç esirgemeyen Sayın Okul Müdürümüz Selami Aksakallı’ya, birlikte projeyi yürüttüğümüz Zehra Öztürk Tüm’e ve yardımlarıyla projemizi daha verimli hale getiren gönüllülere teşekkür ederim. Ömer Faruk Gürses Proje Koordinatörü 5

Gençlerin aktif bir şekilde çevresel ve toplumsal projelerde roller üstlenmeleri yeni yetişen nesil için önemlidir. Gelecek nesiller daha iyi bir dünyada yaşayabilsin diye, bizim bugün harekete geçmemiz gerekiyor. Bu bağlamda okulumuz öğrencileri de gündemdeki en önemli çevresel sorunlardan biri olan elektronik atıklarla ilgili bir proje başlattılar. Bu beş öğrenci, hem saha gezileriyle hem de çeşitli kişilerle yaptıkları görüşmelerle sorunları belirleyip, çözüm yollarını tasarladılar. Böylece kendi kişisel gelişimleriyle birlikte toplumun iyiliği için de çalışmış oluyorlar. Henüz ilköğretim düzeyinde olan öğrencileri çalışma grubu olarak belirlemeleri ve önce onlarda e-atık geri dönüştürme algısı yaratmak istemeleri çok önemlidir. Bu şekilde yeni yetişen neslin daha duyarlı ve daha özverili olmasını sağlayabilirler. Her bireye çocukluktan itibaren e-atık konusunda eğitim vermek, bu sorunların önüne geçebilecektir. Öğrencilerimiz de bu konuda yaşayan laboratuar uygulamasını geliştirerek, öğrencilerin görerek öğrenmesini sağlayacaklar. Bu önemli projede katkılarını esirgemeyen Sayın Okul Müdürümüz Selami Aksakallı’ya, proje danışmanlığını birlikte yürüttüğümüz Sayın Ömer Faruk Gürses’e ve bize her koşulda yardım eden gönüllülerimize çok teşekkür ediyorum. Öğrencilerimizin bu duyarlı projesiyle gurur duyuyorum, başarılarının devamını diliyorum.

Zehra Öztürk Tüm Proje Koordinatörü

Saygıdeğer İdarecilerim, Değerli Öğretmenlerim, Sevgili Arkadaşlar; 2012-2013 eğitim-öğretim yılında başlayan projemiz 2014-2015 eğitim-öğretim yılında son hızda devam etmekte. Bu yıl projemizin “2015 İstanbul İyi Örnekler Konferansında Değerler Eğitimi” dalında iyi örnek seçildiğini sizlere aktarmaktan gurur duyarım. Dünya üzerindeki katı atık hacminin büyük bir kısmını kapsayan elektronik atıkların günümüzde büyük bir sorun haline gelmesini temel alarak başladığımız bu projede bugün böyle bir noktaya gelebilmek sevindirici. Projemizde çalışan öğrencilerin yaşadığımız dünyanın geleceği adına böyle bir geri dönüşüm bilinci kazanmaları, dünyamızın ilerleyen zamanlarda böyle bir katı atık hacminden arınması yolunda öğrencilerin böyle bir faaliyete girişmeleri ülkemiz ve dünyamız gençleri için büyük bir örnektir. Bu yılki kitapçığımızda genel olarak projemizin amacı, gerekçesi, uygulama adımları, projemiz kapsamında gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerden bahsetmekteyiz. Son olarak projemiz süresince bize destek olan Maltepe Anadolu Lisesi idare, öğrenci ve öğretmenlerine sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Umarım kitapçığımızda istediğiniz bilgilere ulaşabilirsiniz.

Şamil Karaman Editör

Projemizin Konusu

Projemizin Gerekçesi

Projemizin Hedefleri

Projemizin Hareket Planı

E-Atık Nedir?

AEEE Yönetmeliği

Türkiye’de E-Atık Durumu

E-Atıkların İnsana ve Canlılara Zararları

E-Atma Proje Günlüğü

E-Atma Proje Ölçeği

Projemiz Kapsamında Yapılan Etkinlikler

Fotoğraflarla Projemiz

Kaynakça

PROJEMİZİN KONUSU E-Atma projesinin konusu : “E-Atık Sorunudur.” Elektrikli ve elektronik cihazlar günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Gelişen teknoloji ile beraber gün geçtikçe daha çok yeni model piyasaya sürülmekte ve tüketim artmaktadır. Kullanım ömrü dolan elektrikli ve elektronik cihazların ne olduğu hakkında ise pek çok kişinin bir fikri bulunmamaktadır. Sonuçta insanlık bugün elektronik atık adı verilen yeni bir çöp türü ile karşı karşıyadır. E-atıklar, yer kaplamaları ve zehirli maddeler içermelerinden dolayı dünyada gittikçe büyüyen bir sorundur. Bugün E-atıkların geri dönüşüm için toplanması ve içinde bulunan metallerin sağlıklı şartlarda geri kazanılması çevre ve insan sağlığı bakımından da büyük önem taşımaktadır. Sadece insanların değil tüm canlıların ihtiyacı olan, sadece bu gün için değil gelecek nesiller için de vazgeçilmez olan dengeli bir çevrenin varlığı, korunması elbette sadece idari yaptırımlar ve cezalarla korunması düşünülemez. Asıl önemli ve etkili olacak önlem, çevreyi kirleten ana unsur (tek unsur demek daha uygun) olan insanın, eğitim sürecinde en az bir meslek edinebilmesi için verilen bilgiler kadar çevre ile ilgili bilgi ve bilinç de verilerek yetiştirilmesidir. Ancak bu şekilde yasam boyu ihtiyaç duyulan ve sürekli etkileşim içinde olunan, gelecek kuşakların da ihtiyacı olan doğal kaynakların varlığını ve kalitesini tehlikeye atmadan, tüm çevresel değerlerin (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) ıslahı, korunması ve geliştirilmesi sağlanabilir.

Kısaca çevre olarak nitelenen, tüm çevresel değerler, (sosyal, ekonomik, fizikî vb.) bu günün canlılarının, bu canlılar içinde özellikle insanın kendisinden öncekilerden miras aldığı en önemli maddi değerdir. Bu değerleri en az kendi bulduğumuz kalitede kendimizden sonra gelecek nesillere bırakma yükümlülüğünde bulunduğumuz şüphesizdir.

Bizler bu bağlamda çalışmaktayız. 22.05.2012 tarih ve 28300 sayılı Atık

Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliğinin amacından hareketle projemizde

bizler:

“Bu

Elektrikli

elektronik

eşyaların

üretiminden

ni-

hai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının nasıl sınırlandırılacağına, bunların neler olduğunun kavratılarak bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması için yeniden kullanımın özendirilmesine ve geri dönüşümün önemini yapacağımız çalışmalarla vurgulayacağız. Projemizin ana temasını şu slogan (motto) özetlemektedir: “Az tüket ve e-atıkları öğren, atığını insan ve çevreye zarar vermeden yok et, eatıkları atma!”

PROJENİN GEREKÇESİ Projenin Gerekçeleri olarak belirlenenler şunlarıdır: Elektronik atıklar bünyelerinde 1000’den fazla madde içerir. E-atıklar hem miktar açısından hem de içerdikleri Pb, Be, Hg, Cd, Cr+6 ve bromlu alev geciktiriciler (BFR) atıldıkları zaman hem iş hem de çevre güvenliğini tehdit ederek dolaylı olarak insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedirler. Her geçen gün hızla büyüyen bu e-atık (elektronik atık) sorunu gelişmiş ülkeler açısından önemli riskler oluşturmaya başlamıştır. Dünyada birçok ülke elektronik atık sorunu karşısında çözüm üretmek yerine bu tür atıkların ve eski /hurda/kullanılmış kişisel bilgisayarların fakir ülkelere göndermeye başlamışlardır. Bu yöntem en kolay yol olarak tercih edilmiş hala uygulanmaktadır. Bu tehlikeli ithalat gün geçtikçe tartışılmaya başlanmıştır. Çoğu gelişmiş ülkelerin birçok elektronik atığı seyahati Çin gibi ülkelerde son bulmaktadır. Bu ülkeler bu e-atıklardan çok ilkel geri kazanım yöntemleriyle bakır, alüminyum ve altını geri kazanırken, kurşun ve diğer zehirli atıkların toprak ve suya karışmasına yol açmakta ve buna göz yummaktadır. Bu durum çevreci kuruluşlar tarafından tartışılarak çözüm üretilmesi gerektiği savunulmaktadır.

Fakat günü-

müze kadar büyüyen elektronik atıklar konusunda sanayileşmiş ülkeler ve elektronik üreticileri tarafından sorunun çözülmesi konusunda yeterli adımlar atılmamıştır. Ülkemizde elektrikli ve elektronik atıkların yönetimiyle ilgili gerçekleştirilen ilk çalışma 2004 yılında yapılmıştır. Ülkemizde düne kadar e-atıklar için yasa ve yönetmelik yoktu. 22.05.2012 tarih ve 28300 sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği çıktı yalnız bu yönetmelik ne okullarımızda ne de öğrencilerimiz arasında bilinmektedir. .

Çevre hakkı anayasal bir hak olarak iç hukukumuzda yer almış ve 1982 Anayasası’nın 56. maddesinde “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir” şeklinde ifade edilmiştir. Anayasa göre çevre hakkı sadece bir hak değildir ve aynı zamanda da yükümlülükler içermektedir. 56.maddenin devamında ise “Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir. Bu bizim projemizin gerekçeleri arasındadır. OECD Çevresel Performans İncelemeleri: Türkiye Bu araştırma sonuçlarına göre ülkemiz çevre eğitimi konusunda etkin çalışmalar yapmıştır. Fakat E-Atık hususunda ülkemiz yönetmelik olarak oldukça geç kalmıştır ve Çevre ile ilgili konular örgün eğitimin her kademesine dâhil edilse de E-atık hususunda etkin eğitimler verilmemiştir. Çevre problemleri, su kirliliği ya da iklim değişikliği belirli ülkelere özgü meseleler değildir. Küresel çevre meselelerine çözüm üretebilmek bütün ülkeler arasında ortak çalışmayı geliştirmek gerekmektedir. Ayrıca bunlar, ülkelerin çevre bakanlıklarının tek başlarına çözebilecekleri konular da değildirler. Küresel çevre problemlerinin üstesinden gelmek dayanışma, işbirliği ve uluslararası güç birliği gerektirir. Bu projenin gerekçelerine ışık tutan OECD Çevresel Performans Değerlendirmesi, ülkelerin çevresel gelişmişlik düzeyleri hakkında bilgi edinmemizi sağlamakla kalmamış projemizin gerekçelendirilmesinde etkili olmuştur. Siyasal sınır tanımayan küresel sorunlardan biri olan elektronik atık ile mücadelede, ancak uluslararası düzeyde benimsenecek ortak eylemler ile başarıya ulaşılabilir. Bundan dolayı bu çevresel raporları dikkate alarak çalışmalıyız. 1999 dan itibaren yayınlanan Çevresel Performans Raporları çevre politikalarımıza yön vermiştir. Ülkemizde, çevresel bilgiye halkın erişimine yönelik önemli adımlar atıldığını, il bazında ve ulusal düzeyde hazırlanan çevre durum raporları ve çevre istatistikleri ile halkın bu konuda bilgilenmesinin sağlandığını belirten Rapor, korunan alan yönetimi, kırsal kalkınma ve çevresel etki değerlendirme süreçlerinde halkın katılımının sağlandığını, çevre alanında çalışan Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) sayısının arttığını, kamuoyu bilincinin arttırılmasına yönelik girişimlerde bulunulduğunu belirtmektedir. Hal böyle olmakla birlikte, Türkiye’de bölgesel farklılıkların devam ettiğini belirten Rapor, bölgesel programlar aracılığıyla geri kalmış bölgelerde ekonomik kalkınmanın sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülüyorsa da, bunların çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınma içeriğinden uzak olduğunu dikkate getirmektedir. 12

Rapor’da, hem ulusal düzeyde pek çok çalışma yürüten hem uluslararası işbirliği mekanizmalarında daha fazla yer almaya başlayan ülkemizin, çoğu alanda başarı gösterdiği kaydedilse de, Türkiye’de çevrenin halen düşük önceliğe sahip olduğu, ülkemizin, diğer OECD ülkeleri ile benzer çevre standartlarını yakalayabilmesi için tüm paydaşların çabalarını arttırması ihtiyacı bulunduğu, ezcümle, Türkiye’nin çevre sorunları ile mücadele edebilmesi için, çevre politikalarını ve uygulanmalarını güçlendirmesi, çevresel kaygıları ekonomik ve sosyal karar alma süreçlerine dâhil etmesi ve uluslar arası işbirliğini daha da geliştirmesi gerektiği belirtilmektedir. “Birleşmiş Milletler Binyıl Bildirgesi” bu projenin gerekçelerinden bir diğeridir. Birleşmiş Milletler Binyıl Kalkınma Hedefleri, Birleşmiş Milletler'e üye olan 192 ülke tarafından 2015'e kadar yerine getirilmesi planlanan sekiz hedef. Eylül 2000'de Birleşmiş Milletler'in New York Binyıl Zirvesi'nde resmileştirildi. Bu sekiz hedeften üçü çalışmamızla yakından alakalıdır. Bu bildiriyi “Tüm insanlığı, özellikle çocuklarımızı ve torunlarımızı, insan eliyle geri dönülmez biçimde bozulmuş ve kaynakları artık ihtiyaçları karşılamaya yetmeyecek ölçüde azalmış bir dünyada yaşama tehdidinden kurtarmak için hiçbir çabayı esirgeyemeyiz.” şeklinde de özetlemek mümkündür. Bildiride geçen şu maddeler bizim projemizin uluslararası alandaki paydaş ve ortaklarımızı da ilgilendirmektedir. *Küresel sorunları dayanışma içinde çözmeliyiz. *Doğaya saygılı olmalıyız. *Ortak sorumluluk geliştirmeliyiz. *Ortak Çevrenin Korunmasına yardım etmeliyiz. *Çevresel etkinliklerimizin tümünde yeni bir korumacılık ve ev sahipliği ahlakını benimsemeliyiz. Bu çalışmayla, çok uzun zamandan beri hayatımızın bir parçası, hatta yaşantımızın uzvu haline gelmiş elektrik - elektronik aletler ve bunların atık haline gelmesi itibariyle farkında olduğumuz veya olmadığımız sonuçları ulusal ve uluslar arası düzeyde tartışmak, yeniden değerlendirebilirlik başta olmak üzere çözüme yönelik öneriler sunmak istiyoruz.

Çevre ve Orman Bakanlığının yayınladığı “Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların (AEEE) Kontrolü Yönetmeliği”ndeki maddeler proje gerekçelerimiz arasındadır a) MADDE 8-(1) – Belediyelerin yükümlülüklerinden c maddesi: “Üreticilerle işbirliği içinde tüketici bilinçlendirme kampanyalarını gerçekleştirmekle, görevli ve yetkilidir.” b) Tüketicilerin yükümlülükleri, MADDE 11-(1)a ve b maddesi: tüketicilerin ayrı toplaması ve E-atıkların ilgili yerlere götürülmesi c) Tüketicilerin bilgilendirilmesi, MADDE 19-(1) Üreticiler, EEE’lerde bulunan tehlikeli maddelerin çevre ve insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri ile tüketicilerin AEEE ayrı toplama sistemlerine katkıda bulunmaları amacıyla AEEE toplama yerleri hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Gerek halk gerekse sanayici çevresel risklerin tam olarak bilincinde değildir. Üretilen atıkların uygun şeklide bertaraf edilmemesi durumunda bunun bir kirliliğe yol açacağı ve nihayetinde bu kirliliğin tekrar döneceği konusunda eğitim eksikliği bulunmaktadır. Atıkların taşınması için uygun nitelikte ve yeterli sayıda lisanslı aracı mevcut değildir. Atık bertaraf / geri kazanım tesislerinin yetersizliği gibi tehlikeli atıkları ve atık yağları taşıyan lisanslı taşıyıcıların sayısı yetersiz olup bu da üreticinin bertaraf tesisi ile anlaşsa bile bu atıkların tesise ulaştırması konusunda sıkıntılara yol açmaktadır. Ayrıca kimin ne kadar hangi atıktan ürettiği ve bu atıkları hangi şartlarda ne kadar ve nasıl geçici depoladığı, nerede ve nasıl bertaraf ettiği tam olarak bilinmemektedir. Bunlar aylık olarak Orman Bakanlığına bildirilmesi gerekirken yapılmamaktadır. Atık bertaraf/geri kazanım tesislerinin yetersiz sayıda ve kapasitededir. Ortaya çıkan atıkların (özellikle tehlikeli atıkların) bertaraf edileceği yada geri kazanılacağı tesisler ülkemizde yeni yeni kurulmaya başlamıştır. Maltepe ilçesinde ise …..? var mı kontrol et. “İlçemizdeki tüm okulların stratejik planları incelenmiştir. Hiçbir stratejik planda E-Atıkla ilgili bir atık yönetim planı bulunmamaktadır. Maltepe ilçe genelinde ve İstanbul İlinde E-atıkla ilgili hiçbir proje gerçekleştirilmemiştir. Biz Maltepe Anadolu Lisesi olarak bu alandaki eksikliği tespit ettik ve de gerekçelerini sıraladığımız bu alanda çalışmaya karar verdik.

PROJENİN HEDEFLERİ Projenin ana amacı : “E-Atık problemine dikkat çekmek ve E-Atık geri dönüşüm bilincinin oluşumu ve gelişimini sağlamak” E-atma Projesi, Maltepe İlçesinde ilk ortaöğretim kurumlarında öğrenimini sürdüren öğrencilerin E-Atık problemini bilme düzeylerinin ne olduğunun belirlenmesinin yanı sıra, E-Atık geri dönüşüm bilincinin oluşumu ve gelişimi sürecinde karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri sunulması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için 4 evrede dört hedef belirlenmiştir. Projemiz dört evrede (aşamada) devam edecektir. İlk Evrede: “E-ATIK” probleminin evren olarak seçtiğimiz Maltepe İlçesi ve alt evrenlerimiz olarak belirlenen ilköğretim okullarında nasıl algılandığını saptamak. Hedef–1. Veri toplama aracı olacak anket formunu oluşturmak. Hedef–2. Belirlenen evreni oluşturan tüm birimler üzerinde araştırma konusuyla ilgili bilgi derlemek, yani tam sayım yapmak. Hedef–3. Belirlenen evreni oluşturan tüm birimler üzerinde araştırma konusuyla ilgili derlenen bilgilerin değerlendirilmesi Hedef–4. Elde edilen bulguları yorumlayarak raporlaştırmak.

İkinci Evrede: E-Atık geri dönüşüm bilincinin oluşumu ve gelişimi sürecindeki sorunları tespit etmek ve incelemek, problemin çözünde bize yardım edecek ve çalışmalarımıza katkı sağlayacak paydaşların, gönüllü ve danışma gruplarını tespit etmek, problemin çözümünde kullanılacak yaşayan EAtık laboratuarı için yapılacak çalışmaları planlamak, yapılan çalışmalarla kamuoyu oluşturmaya çalışmak Hedef–1. E-Atık problemi hakkında kaynak taraması yapmak ve E-Atık geri dönüşüm bilincinin oluşumu ve gelişimi sürecindeki sorunları tespit etmek ve incelemek. Çalışma metinlerini, slaytlarını oluşturmak. Hedef–2. Paydaşları, gönüllü ve danışma gruplarını tespit etmek ve projemize dâhil etmek. Hedef–3. Yaşayan E-Atık Laboratuarının oluşturulması için yapılacak çalışmaları planlamak, Hedef–4. Sosyal paylaşım ağı ile ulusal ve uluslararası kamuoyu oluşturmaya çalışmak Üçüncü Evrede: E-atık probleminin çözümü için belirlenen amaç ve hedeflerle uygun faaliyetler belirlemek. Bu faaliyetlerle ile problemin çözümü için hareket planı hazırlamak. Hedef–1. Seminer-Panel-Konferans düzenlemek ve saha gezileri yapmak. Hedef–2. E-atma projesi öğrenci el kitabını yayımlamak. Hedef–3. E-atma projesi kamu spotlarını çekmek. Hedef–4. Yaşayan E-Atık Laboratuarında rol yapma etkinliklerini ve eğitsel oyunları kostümlü bir şekilde oynamak. Yaşayan E-Atık Laboratuarını etkin bir şekilde proje süresinde kullanmak. Dördüncü Evrede: İlk üç evredeki çalışmaları raporlandırmak. Hedef–1. Rapor metni [teknik / “narrative” rapor: çalışma sürecine, uygulamaya ve içeriğe ilişkin bilgiler]ni oluşturmak, Olayın veya durumun gelişimini raporlamak Hedef–2. Teknik, idari ve mali durum (sayısal sonuçlar ve harcamaların dökümü) hakkında rapor yazmak- Mali Raporu hazırlamak. Hedef–3. İlerleme –ara raporları hazırlamak, Proje eklerinin yazımını yapmak. Hedef–4. Nihai raporu hazırlamak

PROJENİN HAREKET PLANI 

Hazırlık



Tanıtım



Görevlendirme



Organizasyon Planı ve Hazırlığı



Yansıma ve Değerlendirme

HAZIRLIK 

Öğrencilerin adları ve fotoğrafları proje defterine kaydedilir.



Öğrenciler ilgi alanları belirlenir.



Çevre projesi üretmeleri hususunda düşünce fırtınaları yapılır.



Proje fikri, konusu, amacı, hedefler, uygulama alanı hakkında araştırma yapılması istenir.



Projenin bir problem olması ve bu probleminin çözümlerinin yapılan projede yansıtılması istenir.



Problemin evren olarak seçilen Maltepe ilçesinde anket tekniği kullanırlarak tespit edilmesi sağlanır.



Öğrencilerden avatar seçmeleri, grup ismi seçmeleri ve motto slogon bulmaları istenir.



Yaptıkları çalışmaları

sunumlarla paylaşmaları istenir.



Çalışmakta oldukları konu ile ilgili yaptıkları çalışmaların her aşamasını tanıtım videoları şeklinde yayınlamaları sağlanır.



Haber bülteni oluşturması istenir.



Yapılan her çalışma tutanaklarla kayıt altına alınması sağlanır.



Proje defterinin incelenmesi ve işlenmesi istenir.

TANITIM: Proje Hazırlama Dersi Öğretmeni Ömer Faruk Gürses, öğrencilere öncelikle yapacakları proje çalışmaları ile ilgili ön bilgiler verir. Öğrenciler proje sürecinde etkin olarak kullanacakları web sayfası hakkında bilgi verilir.

GÖREVLENDİRME Öğrenciler ilgi alanlarına göre kendiliğinden gruplar oluşması sağlanır. (oluşacak gruplarda öğrencilerin tek sayıda olmasına dikkat edilir) Çalışma konusu için ücretsiz blog ve siteler önerilir. (güvenli internet kullanımı hakkında bilgi verilmeli veya ortamlar oluşturulmasına dikkat edilmelidir) Grup içi görevlendirmeleri kendi aralarında yapmaları sağlanır. ORGANİZASYON PLANI VE HAZIRLIĞI Öğrenciler oluşturdukları ve seçtikleri konularla ilgili öğretmenlerinin rehberliğiyle ön araştırmalarını yaparlar (benzeri sorunların nasıl çözüldüğü ve benzeri ürünlerin yer aldığı alanlar belirlenir ve de kütüphanelerde kaynak taraması yapılmasına özen göstermeleri vurgulanır.) ve grup üyelerinin görev dağılımları kendi içlerinde belirlemelerini sağlanır. Öğrenciler seçecekleri konuları en yakın çevrelerinden uzak çevrelerine doğru bir araştırma ile seçerler. YANSIMA VE DEĞERLENDİRME Projenin amacını gerçekleştirmek için 4 evrede dört hedef belirlenmiştir. Projemiz dört evrede (aşamada) devam edecektir. İlk Evrede: Hakkında araştırma yapılacak ana kütle sonsuz kütle olduğu için tamsayım imkânsız olduğundan örnekleme yöntemini kullanarak araştırma yapmaya karar verilmiştir. Maltepe İlçesinde ilköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere yönelik olarak düzenlenen E-Atık problemini bilme düzeylerinin ne olduğunun belirlenmesinin yanı sıra, E-Atık geri dönüşüm bilincinin oluşumu ve gelişimi sürecinde karşılaşılan sorunlara çözüm önerileri sunulmasını amaçlayan bu araştırmada, veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Anket formu araştırmanın genel amacı ve alt amaçları esas alınarak geliştirilmiştir. Anket maddeleri var olan durum ile var olması gereken durum arasındaki farkı ortaya koyabilecek biçimde oluşturulmuştur. Hazırlanan anket formu, yüz geçerliğini sağlamak üzere alan uzmanlarının görüşlerine sunulmuştur. Alan uzmanlarının eleştirileri doğrultusunda yeniden düzenlenen anket formları, asıl örneklemde yer almayacak olan yeterli sayıda öğrenciye uygulanarak elde edilen sonuçlar üzerinden güvenirlik çalışmasına tabi tutulmuştur. Bu aşamadan sonra son biçimini alan anket, örneklemi oluşturan öğrencilere uygulanmıştır.

Araştırmanın genel evrenini 2012–2013 öğretim yılında Maltepe İlçesinde ilköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Örneklem almak için kademeli örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede alt evren belirlenmiştir. Buna göre, ilçenin tamamından örnek almak yerine, 30 ilköğretim okulu seçilmiştir. Bir başka deyişle örneklemin seçileceği yerleşim yeri alt evreni 30 ilköğretim okuldan oluşmuştur. Her okuldan alınacak öğrenci sayısı 30 olarak belirlenmiştir. Toplam 900 öğrencinin görüşleri alınmıştır. Araştırmada elde edilecek veriler, kodlanarak bilgisayara yüklenilmiş ve “SPSS (Statistical package program for social sciences) 13,0 for Windows” istatistik programı kullanılarak çözümlenmiştir. Verilerin, yüzde (%), frekans (f), aritmetik ortalama (x), standart sapma (ss) analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular, yorumlanarak raporlaştırılmıştır. Analizler sonucunda, çoğu öğrencide, geri dönüşüm bilincinin olmadığı, elektronik atık konusunda eğitim almadıkları, geri dönüşüm konusuna ilgi gösteren çocukların oranının oldukça düşük olduğu, öğrencilerin büyük çoğunluğunun yeterince bilgi sahibi olmadığı, ailelerin elektronik atık hususunda bilinçli davranmamaları, Elektronik atık ve geri dönüşüm bilinci için okullarda eğitime ayrılan sürenin oldukça yetersiz olduğu, kütüphanelerde bu hususta dergi ve kitap oranının düşük olduğuna ilişkin bulgular elde edilmiştir. İkinci Evrede: E-Atık problemi hususunda kanun, yönetmelik, bildiri ve raporlar incelendi. Kitap taraması yapıldı. Eğitim verecek kuruluş ve kurumlarla iletişime geçildi. Bu bağlamda proje üyeleri, gönüllü grup geri dönüşümle ve atık yönetimi ile alakalı eğitim seminerlerine katıldı. Araştırılan ve edinilen bilgiler arşivlendi. Sorunlar tespit edildi ve eğitsel oyunlarla- rol yapma tekniği (dramatizasyon) incelendi. Problemin çözünde bize yardım edecek ve çalışmalarımıza katkı sağlayacak paydaşlar, gönüllü ve danışma gruplar tespit edildi.

Problemin çözümünde kullanılacak yaşayan E-Atık laboratuvarı için yapılacak çalışmalar planlandı. İlgili kurum ve kuruluşlarla görüşüldü. Laboratuvar kuruldu. Çalışmamız yurt içinde ve yurt dışında tanıtılarak problemin öneminin vurgulanması ve projemizin ana amacını yaymak maksadıyla kamuoyu oluşturulmuştur. İletişime geçilen ve etkileşim gerçekleştirilen kurum-kuruluş-sivil örgüt ve uluslararası kuruluşlar aşağıdadır. (gazetelere bilgi yollanacak) Veri toplama aracı olacak röportaj tekniğini kullanıldı. Web sayfasında bunların belli bir düzen içinde yayınlandı. Bu hedefi gerçekleştirmek için 30 saniyeden oluşan küçük röportajlar yapılmıştır. Yapılan röportaj videoları web sayfasında yayınlanmıştır. Üçüncü Evrede: Aşağıda isimleri ve unvanları verilen kurum-kuruluş ve kişilerin proje kapsamında verdiği seminerler şunlardır. Exitcom recyclıng for future genel müdürünün ve mühendislerinin biliçlendirme seminerleri yapıldı. Aşağıda isimleri ve unvanları verilen kurum-kuruluşlara proje kapsamında yapılan saha çalışmaları şunlardır. Exitcom recyclıng for future saha gezisinde elektronik atık geri dönüşüm süreçleri gözlendi. 6-12 yaş aralığının düzeyine uygun olarak 4 karakterden oluşan çizgi öğrenci kitabı çizimine başlanmıştır. Bu kitap elektronik kitap haline getirilip web sayfamızda yayınlanacaktır. Kitap içerisindeki rol yapma etkinlikleri ve değerlendirme ölçekleri proje süresince uygulanacaktır. Kamu spotlarının çekimine başlanacaktır. Sanatçıları ve alanında öne çıkmış kişiler çalışmaya dâhil ederek kamu spotları oluşturulacaktır. Ve bunların ulusal radyo ve televizyonlarda yayınlanması için girişimlerde bulunulacaktır. Laboratuvarda dramatizasyon tekniği ile sergilenen rol yapma etkinlikleri için kullanılacak kostümler yapıldı. İki oyun oluşturuldu. Yeşil Duvar oluşturuldu. Duvar Bilgi Panoları oluşturuldu. Haber bültenleri basıldı.

Dördüncü Evrede: Raporun yazımına yol açan durum/olay, olayın açık tanımı -yer-zaman-katılımcılar-, raporun içeriği hazırlandı. Harcamaların dökümü [standart format üzerinden]yapılacak. Projenin dördüncü ayında birinci, yedinci ayında ikinci ilerleme raporu, sekizinci ayında ara raporu, onuncu ayında üçüncü ilerleme raporu ve on dördüncü ayında ise nihai raporu hazırlanacak. Yapılan bütün çalışmaların, faaliyetlerin, ortaya konan tüm ürün ve çıktıların ve proje hedef alanına ilişkin etkilerinin toplu bir anlatımı ve değerlendirmesi yapılacak. Başarılan hedefleri, karşılaşılan zorluklar, bunlara karşılık ortaya başarısız olunan yönler ve alınan dersler, geleceğe ilişkin öngörüler anlatılacaktır. Bu rapordaki “ilerlemenin değerlendirilmesi” bölümünde “bütün proje sürecinin değerlendirilmesi” yapılacaktır. Raporlandırma çıkarılacak olan “E-ATMA” Proje Kitapçığında ve proje web sayfasında yayınlanacaktır.

E-ATIK NEDİR? E-atık diye tabir ettiğimiz kavram: elektrik ve elektronik cihazların kullanıcıları tarafından ekonomik ömrünü tamamlayarak gözden çıkarması ve çöp olarak nitelendirmesidir. Teknoloji hızla gelişerek yeni diye tabir ettiğimiz bir ürünü bir hafta gibi kısa bir süre sonra modasını bitirmesi artık doğal karşılanan bir durum oldu. Cep telefonu çılgınlığı buna en büyük örnektir. Çünkü çeşitki markaların birbirleriyle rekabeti ve unutulmaması gereken en büyük etki olan, tüketici talebi buna katkı sağlayan etkenlerdendir. Bunun sonucunda dünyada 6 milyar insan cep telefonu kullanmaktadır. ELEKTRİK VE ELEKTRONİK EŞYA KATEGORİSİ Büyük ev eşyaları Küçük ev eşyaları Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları Tüketici ekipmanları Aydınlatma ekipmanları Elektrik ve elektronik aletler Oyuncak, eğlence ve spor ekipmanları Tıbbi cihazlar İzleme ve kontrol aletleri

Otomatlar

Bu kadar elektrik-elektronik tabanlı ürünlerin sayısını düşününce devasa rakamlar aklımızın bir köşesinde oluşmuştur. Yıllarca e-atık dönüşümü yapılmadan bu çöplerin bertarafı biraz acı olmuş ve böyle olmakla birlikte aynen devam etmiştir. Çünkü ABD, Avrupa ile birlikte ülkemizi de katacak olursak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ellerinde bir sorun olarak duran bu atıkları işlemek için tesisler kurmak yerine gelişmemiş olarak tabir edilen üçüncü dünya ülkelerine ihraç etmektedir. Bu ülkelerde oldukça ilkel yollarla geri dönüşüm yapmaktadır. Örneğin atıkalrdaki değerlerli metalleri asitle eritekrek ayrıştrıma yapmaktadırlar böylece bu asitler havaya nüfuz ederek insanların sağlığını tehdit etmektedir. Elde edilen maddelerden altın ve alüminyumu alarak kurşun, cıva, krom vb. maddeleri suya, toprağa ve havaya bırakmaktadırlar. Çünkü insanların ekonomik şartlarının oldukça yetersiz olması, bu tehlikeleri göz ardı etmesine sebeptir.

E-ATIKLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ SIRASINDA AÇIĞA ÇIKAN BAZI MADDELER Kurşun Cıva Kadminyum Krom

Brom Fosfor Baryum Berilyum 1)Kurşun: E-atıkların geri dönüşümü sırasında en fazla açığa çıkan maddedir. Örneğin monitör ve televizyonlarda standart 2-4 kg arası kurşun bulunmaktadır. Kurşun, merkezi sistemine, böbreklere ve üreme sistemlerine etki etmektedir. Anne karnında ve küçük yaşlardaki çocuklarda çeşitli beyin hasarları, parmak, el ve ayaklarda zayıflığa neden olmakla birlikte hafıza kaybı ve kan hastalıklarına da neden olmaktadır. Tv ve monitörlerin çekiçlerle parçalandığını göz önüne alırsak, o insanların bu maddeden etkilenmeyeceğini düşünebilir miyiz? 2) Cıva: Bildiğimiz üzere cıvanın en ufak miktarı bile insanı zehirleyebilir. İnsanlar beyin ve böbreklere etki eder. Anne sütü ile bebeğe de geçebilir. Kişilerde ürkeklik, vücutta titreme, görme ve işitme becerilerinde azalma meydana getirebilir. 3) Kadminyum: Vücuda az miktarda bulaşmış olsa bile zamanla birikerek sorunlara neden olmaktadır. Yüksek miktarda solunması akciğerlerde hasara neden olur ve insanın ölümüyle sonuçlanabilir. 4) Krom: Astım hastalarının bu maddeyi solumasıyla kişiyi krize sokabilir. Uzun süre maruz altında kalındığı takdirde burunda kanamamyave cilt ülserine neden olur. Ayrıca DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olur. 5) Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR): Normal gelişme için hormonal fonksiyonları önemli derecede etkiler. Plastiklerde alev geciktirici olarak kullanılırlar. BFR işyeri ve ofislerdeki bilgisayar üzerindeki tozlarda, plastiklerde, basılı devrelerde, bağlantı parçalarında, kablolarda, süngerlerde bulunmaktadır. ABD ve İsveç’te anne sütünde fazla rastlanmıştır Düşük sıcaklıklarda yakılması çok zehirli polibromine dioksin (PBDD) ve furan (PBDF) oluşturur.

6) Fosfor (P): CRT tüpünün iç yüzünü kaplamak için kullanılır. Kırılan tüpten oluşan tozların solunması çok risklidir. Fosforun zararı pek fazla bilinmemektedir. 7) Baryum (Ba): CRT tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır. Kısa süre Ba maruziyeti beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir. 8) Berilyum (Be): Ana kart ve bağlantı parçalarında bulunur. Kanserojen olarak sınıflandırılmaktadır. Yukarıda belirttiğimiz maddeler geri dönüşüm sonucu ortaya çıkan 1000'e yakın maddeden sadece birkaçıdır.

E-atıklar dünyanın en ciddi katı atık problemlerinin başında gelmektedir. Dünyada bu kadar e-atık olduğunu bildigimiz halde ülke olarak bu alanda daha yeni adımlar atmaya başladık. Büyük şirketlerin üzerine büyük sorumluluklar getiren bu yönetmelik üreticiler tarafından olumsuz karşılanmakta.

AEEE YÖNETMELİĞİ MADDE 1 Bu Yönetmeliğin amacı; elektrikli ve elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan sağlığının korunması amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı maddelerin kullanımının sınırlandırılması, bu sınırlandırmalardan muaf tutulacak uygulamaların belirlenmesi, elektrikli ve elektronik eşyaların ithalatının kontrol altına alınması, elektrikli ve elektronik atıkların oluşumunun ve bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması için yeniden kullanım, geri dönüşüm, geri kazanım yöntem ve hedeflerine ilişkin hukuki ve teknik esasları düzenlemektir.

Çevre ve şehircilik il müdürlüklerinin görev ve yetkileri MADDE 7 – Çevre ve şehircilik il müdürlükleri; a) Lisans verilen atık elektrikli ve elektronik eşya işleme tesislerinin faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamakla, b) AEEE taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle, gerekli durumlarda lisansı iptal etmekle ve/veya yenilemekle, c) EEE üreticilerinin sahasında 5 inci maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre oluşturulacak üniteler için uygunluk yazısı vermekle, görevli ve yetkilidir.

Tüketicilerin yükümlülükleri MADDE 11 Elektrikli ve elektronik eşya tüketicileri; a) AEEE’leri üreticilerin ve belediyelerin belirledikleri esaslara göre diğer evsel atıklardan ayrı olarak biriktirmekle, b) AEEE’lerini dağıtıcıların, belediyelerin, üreticilerin veya işleme tesislerinin oluşturdukları toplama yerlerine götürmekle veya götürülmesini sağlamakla ve kayıt dışı toplama yapanlara vermemekle, yükümlüdür. Aslında en önemli olan, madde 11'in ta kendisidir. Vatandaş olarak, bu tür atıkların geri dönüşümünün ne kadar önemli olduğunu kavramalıyız. Bu maddeden yola çıkarak halkın bilinçlendirilmesi ve farkındalığın yaratılması için çeşitli seminerler, standartlar ve etkinliklerle desteklenmelidir. Her ne kadar bu yükümlülüklerimiz yasalarla hayatımıza sokulmaya çalışılsa da, esasen bu bilinci kendimiz kazamalıyız. Yaşadığımız bu dünyanın ve kendi bedenimizin kıymetini ancak kendimiz anlamalıyız ki başklarına da örnek olalım ve yayalım.

TÜRKİYE’DE E ATIK DURUMU Türkiye, her yıl 500 bin tonun üzerinde, diğer bir deyişle kişi başına 7 kilogramdan fazla elektronik atık üretiyor. Bilgisayar, mikroçip, cep telefonu ve televizyon gibi tüketici ve işletme elektroniği ürünleri eskiyip yenileriyle değiştirildikçe e-atık hacminin de büyümesi bekleniyor. Giderek artan e-atıkların imha süreci, bünyesinde hem bir takım zorluklar, hem de fırsatlar barındırıyor. Elektrikli ve elektronik cihazlarda, doğru şekilde imha edilmedikleri takdirde çevreyi ve insanları zehirleyen kurşun, kadmiyum, berilyum ve cıva elementleri ve yanı sıra az miktarda altın, bakır, gümüş, paladyum ve nadir toprak metalleri gibi değerli elementler bulunuyor. Pike Research adlı danışmanlık şirketinin tahminlerine göre, küresel e-atıkların toplam hacmi, 2010-2025 döneminde iki katından fazla artış gösterecek. Büyüme hızı, Türkiye gibi tüketici elektroniği pazarının henüz doyma noktasına ulaşmadığı, gelişen ekonomilerde daha da yüksek olabilir. Ancak 21 tesise sahip Türkiye'de, e-atıkların sadece yüzde 5'i geri dönüştürülüyor. Avrupa Birliği'nde ise bu oran üçte bir civarında; üstelik yürürlüğe koyulan yasalarla 2016 yılına kadar yüzde 45'e çıkarılması planlanıyor. Haziran 2012'de yürürlüğe giren Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların (AEEE) Kontrolü Yönetmeliği, e-atıkların toplanması ve kontrolü ile depolama alanları kurulması sorumluluğunu yerel yönetimlere veriyor. Söz konusu çabalar henüz emekleme döneminde olsa da, belediyeler ve vatandaşlar, e-atıkların toplanması ve işlenmesi konusunda giderek bilinçleniyor. Doğru bir e-atık yönetimi sisteminin hayata geçirilmesi için 2008 yılında gerçekleştirilen AB destekli bir proje kapsamında İsveç'in Torsby Belediyesi ile bir araya gelen Kadıköy Belediyesi, o tarihten bu yana e-atık topluyor. Belediye, ev ve iş yerlerindeki kullanılmayan elektronik ürünleri ücretsiz olarak toplayıp imha ediyor. Yeniden kullanılabilir durumdaki bazı cihazlar, Anadolu'nun çeşitli kentlerindeki ihtiyaç sahibi okullara gönderiliyor. Bu konudaki sıkıntılardan biri de, hemen hemen her yerde rastlayabileceğiniz, kayıt dışı çalışan hurdacılar. Hurdacılar eliyle toplanan e-atıkların güvenli bir şekilde imha edilmiyor olması, insan ve çevre sağlığı açısından risk teşkil ediyor.

ELEKTRONİK ATIKLARIN İNSANA ve CANLILARA ZARARLARI E-atıkların içerdiği elementler insan sağlığı açısından önemli tehditler oluşturuyor. Civanın insan beynine zarar verdiği, berilyum'un akciğer kanserine yol açtığı, kromun DNA yapısına zarar verdiği artık kesin olarak biliniyor. Kullanmadığımız elektronik eşyaları evde muhafaza etmek ise yine sağlımız için bir tehdit. Klorlu solventler, bromlu alev geciktiriciler, PVC, ağır metaller, plastik ve gazlar, elektronik ürünler ve parçalar yapmada, yarı iletken yongalar üretmede, devreler ve disk sürücüler imalinde 1000 ’ in üzerinde malzeme kullanılmaktadır. Toprak dolgusundaki ağır metallerin örneğin Pb, Cd ve Hg’nin % 40’tan fazlası elektronik alet atıklarından gelmektedir. Dünyada ve Türkiye’de elektronik eşya sektörü büyürken, e-atıkların çöp içindeki oranı hızla artmaktadır. Gelişmiş ülkelerde e-atıklar katı atıkların ortalama yüzde 1’ini oluştururken bu oranın 5 yıl içinde ikiye katlanması beklenmektedir. E-atıkların içersinde bulunan maddeler ve zararları aşağıda sıralanmıştır:

Kurşun (Pb): Pb’nin sağlık üzerine olumsuz etkileri iyi bilinmektedir Çocuklarda beyin hasarı ve üreme bozuklukları Pb’ye maruziyetten birçok üründen yasaklanmıştır. CRT tüpleri, eski lehimler ve entegre devreler kurşun içerir.

Civa (Hg): Düşük dozlarda bile zehirlidir ve beyin ve böbreklere zarar verir. Anne sütüyle geçebilir. Bir çay kaşığının 70’te biri bile 20 acre (yaklaşık 4.405 metrekareye (0.405 hektar) tekabül eden eski bir ölçü birimi)’ lik bir göldeki suyu kirletip yaşayan balıkların yenmesini engeller.

Kadminyum (Cd): Cd insan vücudunda böbrekte birikir ve insanı zehirler. Kırılgan kemiklere etkisi vardır. Yüzeye bindirilmiş aletler, yonga resistörleri, infrared dedektörleri, yarı iletkenler ve eski tip CTR tüpleri

Bromlu Alev Geciktiriciler (BFR): Normal gelişme için hormonal fonksiyonları önemli derecede etkiler. BFR işyeri ve ofislerdeki bilgisayarlar üzerindeki tozlarda bulunmaktadır ve ABD ve İsveç’te anne sütünde çok fazla miktarda rastlanmıştır.

Baryum (Ba): CRT tüpünden radyasyonu azaltmak için kullanılır Kısa süre Ba maruziyeti beyin şişmesine, kas zayıflığına, kalp ve karaciğer hastalığına neden olabilmektedir.

Altı Değerlikli Krom (Cr+6): Korozyon koruması ve işlenmemiş galvaniz çelik levhalar ve serleştirilmiş çelik için kullanılır. DNA hasarı ve astimik bronşite sebep olabilir.

Berilyum (Be): Ana kart ve bağlantılarda bulunur. Son zamanlarda Be kanserojen olarak sınıflanmaktadır.

Plastikler: Bir bilgisayarda ortalama 7 kg civarında PVC’de içeren plastik bulunur. Belli sıcaklıkta yandığında dioksin oluşur. Plastik kombinasyonları basılı devrelerde, PVC en tehlikeli plastiktir.

Fosfor (P): CTR tüpün iç yüzünü kaplamak için kullanılır. Kırılan tüplerden oluşan tozların teneffüsü çok risklidir. Fosforun zararı pek fazla bilinmemektedir.

E-ATMA PROJESİ PROJE GÜNLÜĞÜ 19.10.2012 tarihinde saat 09.30’da okulumuz öğrencilerinden Oğuzhan Karaca’nın babası Yusuf Karaca ile görüşmek üzere Maltepe Anadolu Lisesi’nden Kağan Tekstil’e doğru yola çıktık. Sayın İsa Gültekin’in girişimiyle Kapalıçarşı’ya okul servisi ile gittik. Servisimizi okulumuzun servis şoförlerinden Sayın Kadir Arı kullandı. Serviste, yapacaklarımızı konuştuk ve ben çeşitli notlar aldım.

Eğlenceli bir yolculuktan sonra Kağan Tekstil’e ulaştık. Bizi burada çok sıcak karşıladılar. Sorduğumuz sorulara cevaplar verdiler. Burada da pek çok not tuttum.

Kısa bir çay molasından sonra, Fatoş Hanım ve Kağan Bey ile birlikte kostümcüye gitmek üzere yola çıktık. Yolda pek çok fotoğraf çektik. Kapalıçarşı’ya girdik. Burada kostümcü Erhan Özler ile konuştuk, ondan çeşitli bilgiler aldık. Düşündüğümüz kostümleri Erhan Bey’e anlattık.

Daha sonra Kağan Bey ve Fatoş Hanım ile birlikte Çukur Han’a girdi. Burada Sarı Çiçek Tekstil’e gittik.

Kostümlerimizin kumaşlarını ve renklerini seçtik. Kaplumbağa kostümü, geri dönüşüm kutusu kostümü ve iki çöp kutusu kostümü belirledik. Kostümleri kasım ayının son haftalarında almak üzere kostümcü ile anlaştık. Kaplumbağa kostümü 170 TL, diğer kostümler 150’şer TL olmak üzere, kostümlerin fiyatının toplam 620 TL olacağını kararlaştırdık.

Sonra tekrar Kağan Tekstil’e gittik.

Alacağımız kostümlerin maliyetini Sayın Yusuf Karaca’nın karşılayacağını öğrendik. Bu geziden sonra hep birlikte yemek yedik.

Bizleri çok güzel ağırlayan Yusuf Bey, Kağan Bey ve Fatoş Hanım’a teşekkürlerimizi ileterek okulumuza doğru yola çıktık. Saat 14.00’da okulumuza ulaştık. Bizlere yardımlarından dolayı edebiyat öğretmenimiz Ömer Faruk Gürses’e, rehber öğretmenimiz Zehra Öztürk Tüm’e ve Sayın Müdürümüz Selami Aksakallı’ya teşekkür ederim.

Deniz Göl

E-ATMA PROJE ÖLÇEĞİ Aşağıdaki sorulara verdiğiniz cevaplar, Maltepe Anadolu Lisesi’nin elektronik atıklarla ilgili yaptığı geri dönüşüm projesinde kullanılacaktır. Aşağıdaki sorularda size en uygun olan cevabı “X” ile işaretleyiniz. Sorularımıza içtenlikle cevap verdiğiniz için teşekkür ederiz.

1.Evinizdeki çöpleri ayrı ayrı topluyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

2.Çevre kirliliğine neden olan elektronik atıkların doğaya ve insana zararlarını biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

3.Çevre koruma işaretlerini tanıyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

4.Geri dönüşümü yapılabilecek maddeleri tanıyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

5.Yaşadığınız yerde geri dönüşüm kutuları var mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

6.Aile fertleriniz alışveriş yaparken çevre koruma işaretlerine dikkat ediyorlar mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

7.Eskimiş ya da bozulmuş olan eşyalarınız tamir ettirir misiniz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

8.İşlevini yitiren elektronik eşyalarınızı nasıl değerlendireceğinizi biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

9.Okulunuzda e-atıklarınızı yönlendirebileceğiniz bir geri kazanım kutusu var mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

10.Atık pillerinizi biriktiriyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

11.Evinizde veya okulunuzda atık pillerinizi geri dönüşüme yollamak için ayrılmış özel pil atık kutuları bulunuyor mu? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

12.Okulunuzda çevre kulübü var mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

13.Çevre kirliliğinin nedenlerini biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

14.Çevreyi korumak için görevlerinizi ve sorumluluklarınızı biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

15.Çevre kirliliğinin doğaya ve insan sağlığına zararları konusunda bilginiz var mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

16.Çevre ile ilgili çalışma yapan kurum ve kuruluşları biliyor musunuz? Evet ( ) Hayır ( ) Bazen ( ) 17.Elektronik atıkları toplama kampanyalarına katıldınız mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

18.Şu ana kadar okulunuzda çevre bilincini geliştirmek adına çevre eğitimi verildi mi? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

19.Okulunuzda çevre ile ilgili etkinlikler yapılır mı? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

20.Elektronik atık nedir biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

21.Fosforun ekonomik hayata ve insan sağlığına zararlarını biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

22.Siz veya aileniz çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşlarından herhangi birine üye misiniz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

23.Elektronik atıkları nereye atmamız gerektiğini biliyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

24.Gelecek 30 yıl içinde çevremizin daha temiz olacağını düşünüyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

25.Çevre sorunlarının derslerde işlenmesini istiyor musunuz? Evet ( )

Hayır ( ) Bazen ( )

PROJEMİZ KAPSAMINDA YAPILAN ETKİNLİKLER 1.Araştırmanın genel evrenini 2012–2013 öğretim yılında Maltepe İlçesinde ilköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Buna göre, ilçenin tamamından örnek almak yerine, 30 ilköğretim okulu seçilmiştir. Her okuldan alınacak öğrenci sayısı 30 olarak belirlenmiştir. Toplam 900 öğrencinin görüşleri alınmıştır. 2.Elde edilen bulgular, yorumlanarak raporlaştırılmıştır. Analizler sonucunda, çoğu öğrencide, geri dönüşüm bilincinin olmadığı, elektronik atık konusunda eğitim almadıkları, geri dönüşüm konusuna ilgi gösteren çocukların oranının oldukça düşük olduğu, öğrencilerin büyük çoğunluğunun yeterince bilgi sahibi olmadığı, ailelerin elektronik atık hususunda bilinçli davranmamaları, Elektronik atık ve geri dönüşüm bilinci için okullarda eğitime ayrılan sürenin oldukça yetersiz olduğu, kütüphanelerde bu hususta dergi ve kitap oranının düşük olduğuna ilişkin bulgular elde edilmiştir. 3.Exitcom recycling for future genel müdürünün ve mühendislerinin bilinçlendirme seminerleri yapıldı. 4.Proje üyelerine bilinçlendirme semineri yapıldı. Aşağıdaki kişiler eğitim aldı. Eğitim Slaytı arşivlenmiştir. (Ek-1. Eğitim Slaytı) Deniz Göl-10-B-295, Ezgi Alioğlu-10 -F-283, Meltem Suay Çitil-10-B-635, Sarp Karslıoğlu-10-B-252, Cansu Çiçek-10-F -772 5.Maltepe Anadolu Lisesi öğrencilerine bilinçlendirme semineri yapıldı.

Aşağıdaki

kişiler eğitim aldı.(Ek-2. Katılım Listesi) 6.Exitcom recycling for future saha gezisinde elektronik atık geri dönüşüm süreçleri gözlendi.

7.E-atma günlüğü yazılarak saha gezisi değerlendirildi. (Ek-3.E-Atma Günlüğü) Saha gezisi öz değerlendirme röportajı çekildi. (Ek-4.Video Klip) 8.Proje danışma kurulu oluşturulması.(Ek-5. Danışma Kurulu Listesi) 9.Proje gönüllüler grubunun oluşturulması. (Ek-6. Gönüllüler Grubunun Listesi) 10.Proje kapsamında yapılan tiyatro oyununun yazımı için toplantının yapılması. Metin yazarı Deniz Karslıoğlu ve proje ekibinin toplantısı. 11.Proje eğitsel oyununun yazımı. (Ek-7. 2 Oyun Metni) 12.Oyun metninin dağıtımı ve dramatizasyon çalışmaları. (Ek-8. Oyun görevli Listesi) 13.Sponsor desteği için Kağan Tekstil’e gidilmesi ve oyunda kullanılacak materyal (kostüm) temin edilmesi. (Ek-9. E-Atma Günlüğü) 14.Yaşayan laboratuvarının oluşturulması. 15.İhsan

–

İnci

Özahıskalı

proje

ekibi

tarafından

“Yeşil

Duva-

rın”oluşturulması.Fotoğraf dekorunun yapılması. Demir panellerin yapılması. Sunum masasının marangoza yaptırılması. Kostümlerin yapılması.(Ek-10. Yaşayan laboratuvar videosu) 16.Web sayfasının oluşturulması. http://e-atma.weebly.com/ 17.Maltepe Belediyesi(Maltepe Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Md.) işbirliğine geçilmesi. Yukarıdaki belirlenen etkinlikler gerçekleştirilmiş somut dönütler alınmıştır. Planlanan etkinlikler plan dâhilinde devam etmektedir.

FOTOĞRAFLARLA PROJEMİZ

Kimya öğretmenlerimizden Çiğden Özdemir bilgilendirme amaçlı posterler hazırlandı.

Exitcomâ&#x20AC;&#x2122;da gelen uzmanlar okulumuzda konferanslar verdi.

Okulumuzda birĂ§ok panel dĂźzenlendi.

Öğrenci ve öğretmenler ile birlikte geziler düzenlendi.

Okulumuzda E Atma odas覺 haz覺rland覺.

Kimya öğretmenimiz Çiğdem Özdemir ile öğrencilerimiz geri dönüt videoları çektiler.

Okulumuzda E Atma standlar覺 kuruldu.

Okulumuzda tiyatro gĂśsterileri dĂźzenlendi.

Öğrencilerimiz elektronik atıkları toplayıp yetkililere temsil etti.

Projemiz Volvo Adventure Uluslar Arası Çevre Projesi Ödülüne Layık Görüldü. 53



 



Volvo Adventure InPartnershipWithThe United Nations Environment Programme. Erişim yeri: http://www.volvoadventure.org/home.aspx Erişim tarihi: 01.11.2012 Erişim saati: 10.30 Fatih Koleji, “İNEPO” 20. Ulusal Çevre Proje Olimpiyatı. Erişim yeri: http:// www.inepo.com/index_tukish.asp. Erişim tarihi: 03.11.2012. Erişim saati:18.30. Erten, Sinan. “Çevre Eğitimi ve Çevre Bilinci Nedir, Çevre Eğitimi Nasıl Olmalıdır?” Çevre ve İnsan Dergisi Sayı: 65/66 Yıl: 2006/25. Erişim yeri: http:// yunus.hacettepe.edu.tr/~serten/makaleler/cevre.pdf . Erişim tarihi: 05.11.2012. Erişim saati: 16.00 Tekno Geri Dönüşüm Tanıtım Kataloğu. Erişim yeri: http://www.hurdaci.gen.tr/ Erişim tarihi:12.11.2012. Erişim saati: 17.15 Çevre ve Yenilikçi Fikirler Yarışması. “Yaşamda Toyota” Erişim yeri: http:// www.toyota.com.tr/turkey-local/eko_okullar.tmex Erişim tarihi: 14.11.2012 Erişim saati: 13.30 Türkiye Çevre Eğitim Vakfı, “Çevrenin Genç Sözcüleri Programı”. Erişim yeri: http://www.xn--trev-1oa8j.org.tr/icerikDetay.aspx?icerik_id=17. Erişim tarihi:17.11.2012. Erişim saati: 17.30 EXITCOM RecyclingForFuture. “E-Atık Küresel Sorunlar ve Türkiye’deki Durum”. Erişim yeri: http://www.geridonusum.org/component/option,com_docman/ task,doc_view/gid,37/Itemid,49/ Erişim tarihi: 18.11.2012. Erişim saati: 20.15 Özdemir,Oğuz. “ Yeni Bir Çevre Eğitimi Perspektifi: “Sürdürülebilir Gelişme Amaçlı Eğitim” ” Eğitim ve Bilim Cilt:32 Sayı: 145 Yıl:2007. Erişim yeri: http:// egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/813 Erişim tarihi:20.11.2012. Erişim saati: 15.15 TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Öğrenci Komisyonu, “Sömürüsüz, Barış Dolu ve Temiz Bir Dünya İstiyoruz!” Erişim yeri: http://www.cmo.org.tr/resimler/ ekler/ca0233f350f875b_ek.pdf?dergi=703 Erişim tarihi: 21.11.2012 Erişim saati: 14.25 OfficialJournal Of TheEuropeanCommunities. “ Countil Directive of 18 March 1991 on batteriesandaccumulatorscontainingcertaindangeroussubstances. Tarih: 22.07.1992 Sayfa: 7-50 Erişim yeri: HASAT DIRECTIVE - OfficialJournal L, 1992 - faolex.fao.org Erişim tarihi: 22.11.2012. Erişim saati: 21.30 OfficialJournal Of TheEuropeanUnion. “ Directive 2002/96/EC Of TheEuropeanParlıamentand Of TheCouncil Of 27 January 2003 On WasteElectricalAnd Electronic Equipment(WEEE)” Erişim yeri: http://www.sciencedirect.com/science/ article/pii/S019592550500048X Erişim tarihi: 23.11.2012 Erişim saati: 22.30 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Ambalaj Bülteni. “Ambalaj ve Ambalaj Atıkları İstatistikleri (1992-2004)” Sayı: 1 Tarih: 29.02.2008 Saat: 18.00. Erişim yeri: www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/ambalaj Erişim tarihi: 24.11.2012 Erişim saati: 14.30



     



T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. “Özel Atık İstatiktikleri (2003-2009)” Erişim yeri: : http:// www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr Erişim tarihi: 25.11.2012 Erişim saati: 20.00 Ankara Haber Ajansı [3470500]. “OECD 2050 Çevre Raporunda Türkiye: Salınımda Sonuncu, Vergide Birinci” Haber Yayın Tarihi: 22.03.2012 Saat: 11.45. Erişim yeri: http://www.haberler.com/oecd-2050-cevre-raporunda-turkiyesalinimda-3470500-haberi/ Erişim tarihi: 01.12.2012 Çiftlik,Selçuk, Handırı, İsmail, Beyhan, Mehmet, Akçil, Ata, İlgar,Murat ve Gönüllü, Talha. “Elektrikli ve Elektronik Atıkların (E-Atık) Yönetimi, Ekonomisi ve Metal Geri Kazanım Potansiyeli Bakımından Değerlendirilmesi” Erişim yeri: http://www.e-atik.com/wp-content/uploads/2009/08/turkay2009-s43.pdf Erişim tarihi: 02.12.2012 Erişim saati: 11.45. Orman, Harun. “2872 Sayılı Çevre Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda Çevrenin Korunması Amacıyla Düzenlenen İdari Yaptırımlar ve Cezalar” Erişim yeri: http://www.yayin.adalet.gov.tr/adalet_dergisi/sayi40/tamam.X08HARUN%20ORMAN.Sakarya%202.%20%C4%B0dare%20Mahkemesi%20% C3%9Cyesi.MAK%E2%80%A6.pdf Erişim tarihi: 03.12.2012 Erişim saati:14.40 Çevre Kanunu. Kanun numarası: 2872 Kabul tarihi: 09.08.1983 Yayımlandığı resmi gazete tarihi: 11.08.1983 Yayımlandığı resmi gazete sayısı: 18132 Erişim yeri: http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/631.html Erişim tarihi: 04.12.2012 Erişim saati: 14.30 Kaya, Muammer. “Küresel Elektronik Atık (e-atık) Pazarı 2009’da 11 Milyar Doları Geçecek” Erişim yeri: http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=253 Erişim tarihi: 05.12.2012 Erişim saati: 16.30 Türkiye İçin Geri Dönüşüm. Erişim yeri: http://www.geridonusum.org/ Erişim tarihi: 06.12.2012 Erişim saati: 15.30 Elektronik Atıklar (E-ATIK). Erişim yeri: http://www.cevreonline.com/atik2/ elektronik%20atik.htm Erişim tarihi: 06.12.2012 Erişim saati:12.30 ABRA Atık İletişim Makine A.Ş.“Çevre İçin Doğru Çözümler” Erişim yeri: http:// www.abracevre.com/index.html Erişim tarihi: 07.12.2012 Erişim saati: 17.50 Life Smile Projesi. Erişim yeri: http://www.ibb.gov.tr/sites/lifesmile/Documents/ default.htm Erişim tarihi: 08.12.2012 Erişim saati: 18.00 Türkiye’de E-Atık Yönetimi. Erişim yeri: http://www.msgenerji.com/tci/21/ Turkiye-de-E-Atik-Yonetimi Erişim tarihi: 09.12.2012 Erişim saati: 15.45 ARGUS “StatistikundInformationssysteme in UmweltundGesundheitGmbH” Erişim yeri: http://www.argus-statistik.de/profil/index.html Erişim tarihi: 10.12.2012 Erişim saati: 12.50 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı. “2011 Atık Yönetimi Sempozyumu Sunumlar” Erişim yeri: http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/atikyonetimi/AnaSayfa/solmenu/ atiksempozyumu.aspx?sflang=tr Erişim tarihi: 12.12.2012 Erişim saati: 17.15

 



    



AB Çevre Genel Müdürlüğü. Erişim yeri: http://ec.europa.eu/dgs/environment/ index_en.htm Erişim tarihi: 13.12.2012 Erişim saati: 10.30 Türkiye İstatistik Kurumu, Çevre ve Enerji İstatistikleri. Erişim yeri: http:// www.tuik.gov.tr/AltKategori.do?ust_id=3 Erişim tarihi: 15.12.2012 Erişim saati: 21.00 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı, “Atık Mevzuatı” Erişim yeri: http:// atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/atikyonetimi/AnaSayfa/solmenu/Mevzuat.aspx? sflang=trErişim tarihi: 16.12.2012 Erişim saati: 22.10 LİFE ‘HAWAMAN’PROJESİ, Life06 TCY/TR/000292. “Türkiye’de Sanayiden Kaynaklanan Tehlikeli Atıkların Yönetiminin İyileştirilmesi” Erişim yeri: http:// www.lifetcy06.cevreorman.gov.tr/ Erişim tarihi: 17.12.2012 Erişim saati: 14.15 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, “ Türkiye’de Elektrik Elektronik Ekipman Atıkları ve Kullanılmış Taşınabilir Pil ve Akümülatör Atıklarının Toplanması İçin Bir Sistem Kurulması Projesi” Erişim yeri: http:// www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/matra/Website3/legislation_t.htm Erişim tarihi: 18.12.2012 Erişim saati: 17.35 ÇEVKO (Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı). Erişim yeri: http://www.cevko.org.tr/cevko/home.aspx?lang=fr-CA Erişim tarihi: 20.12.2012 Erişim saati: 15.45 STIBAT. Erişim yeri: http://www.stibat.nl/ Erişim tarihi: 21.12.2012 Erişim saati:17.06 PRODUCENTEN verantwoordelijkheid. “Yeniden Kullanım İçin İhracat” Erişim yeri: http://www.producenten-verantwoordelijkheid.nl/index.php?id=152 Erişim tarihi: 22.12.2012 Erişim saati: 15.45. SIMS RECYCLING SOLUTIONS (Sims Geri Dönüşüm Çözümleri). Erişim yeri: http://simsrecycling.nl/ Erişim tarihi: 25.12.2012 Erişim saati: 18.20 T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Çevre Sağlığı Araştırma Müdürlüğü. “Hava Kalitesi İzleme Metodolojileri ve Örneklem Kriterleri” Hazırlayanlar: Canan Yeşilyurt, Niyazi Akcan. Ocak 2001, Ankara. Erişim yeri: http://www.rshm.saglik.gov.tr/hki/pdf/hava_metod.pdf Erişim tarihi: 24.12.2012 Erişim saati: 20.15 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, “Temiz Hava Eylem Planı (2010-2013)” Erişim yeri: http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/ EylemPlan/Temiz_Hava_Eylem_Plani.pdf Erişim tarihi: 26.12.2012 Erişim saati: 14.45 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. “Atık Yönetimi Eylem Planı (2008-2012)” Erişim yeri: http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/ EylemPlan/atikeylemplani.pdf Erişim tarihi: 28.12.2012 Erişim saati: 18.36 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. “Atıksu Arıtımı Eylem Planı (2008-2012)” Erişim yeri: http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/ EylemPlan/aateylemplani.pdf Erişim tarihi: 29.12.2012 Erişim saati: 10.45 56



  



 

OECD Environmental Outlook to 2030 (2030 Yılına Kadar OECD Çevre Tahmin Raporu) Erişim yeri: http://www.oecd.org/environment/indicators-modellingoutlooks/40204941.pdf Erişim tarihi: 30.12.2012 Erişim saati: 11.45 TAP (Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği) Erişim yeri: www.tap.org.tr Erişim tarihi: 01.01.2013 Erişim saati: 22.00 Malayoğlu, Ufuk. “Atık Akülerin Geri Kazanım Yöntemleri ve Teknolojileri” Erişim tarihi: 01.01.2013 Erişim saati: 14.00 Ülkü, Muhammet. “5237 Sayılı Tck. 181-184. Maddelerinde Yer Alan Çevreye Karşı Suçlar”. Erişim yeri: http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/149.pdf Erişim tarihi: 02.01.2013 Erişim saati: 21.10 T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü. “Belediyeler İçin Entegre Atık Yönetim Planı Hazırlama Kılavuzu (Mart 2010)”. Erişim yeri: http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/atikyonetimi/Files/Belgeler/kilavuzlar/ Entegre%20At%C4%B1k%20Y%C3%B6netim%20Plan%C4%B1%20Haz%C4% B1rlama%20K%C4%B1lavuzu.pdf Erişim tarihi: 03.01.2013 Erişim saati: 15.05 ExitcomRecyclingForFuture. “E-Atık Küresel Sorunlar ve Türkiye’deki Durum”. Erişim yeri: http://www.geridonusum.org/component/option,com_docman/ task,doc_view/gid,37/Itemid,49/ Erişim tarihi: 04.01.2013 Erişim saati: 22.10 OECD Çevresel Performans İncelemeleri: Türkiye. Erişim yeri: http:// www.oecd.org/env/country-reviews/42198785.pdf Erişim tarihi: 05.01.2013 Erişim saati: 15.45 İstanbul Sanayi Odası.“Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıkları ve Bazı Zararlı Maddelerin Kullanılmasının Sınırlandırılması Direktifleri”. Erişim yeri: http:// www.iso.org.tr/tr/web/statiksayfalar/cevre_bilgi_elektrikli.aspx Erişim tarihi: 05.01.2013 Erişim saati: 15.50 İstemil, Alara. “Türkiye’nin Çevre Yönetiminin Güçlendirilmesi ve Sürdürülebilir Kalkınmasının Sağlanmasına Yönelik OECD Tavsiyeleri”. Erişim yeri: http:// www.mfa.gov.tr/data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/sayi32/ alaraistemil.pdf Erişim tarihi: 06.12.2012 Erişim saati: 19.30 Dursun, Oktay. “E-Atık 2: Türkiye’de Durum” Erişim yeri: http:// www.emo.org.tr/ekler/14878272b94d9de_ek.pdf?dergi=564 Erişim tarihi: 07.01.2013 Erişim saati: 09.50 Büyüköztürk, Şener. “Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum” Pegem Akademi. Ankara:2012. Resmi Gazete. “Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği”. Haber Yayın Tarihi: 22.05.2012 Sayı:28300 Erişim yeri: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120522-5.htm Erişim tarihi: 10.01.2013 Erişim saati:23.00

The sources that were showed above are sources that was used by E-Atma Project and will be used in the future.

Telefon: 0216 417 29 62 Adres: İdealtepe Mah. Avcılar Cd. Belleten Sk. Maltepe İSTANBUL İl ve İlçe Merkezine Uzaklık: İlçe merkezine uzaklık yaklaşık 1 km, İl merkezine uzaklık 30 km’dir. Ulaşım: Kadıköy-Kartal Metrosu, Küçükyalı durağında inilerek Avcılar Caddesi üzerinden sahil yönüne doğru yürümeye devam edilir, Belleten Sk. yönüne doğru sola dönülür. Okulumuz bu sokak üzerindedir.

BU KİTAPÇIK MALTEPE ANADOLU LİSESİ YEREL PROJESİ E-ATMA KAPSAMINDA GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR KAĞITLAR KULLANILARAK HAZIRLANMIŞTIR.