244 • ΜΑΡΤΙΟΣ 2019
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ Έτος ίδρυσης: 1963
Τιμήθηκε από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Ιανουάριος-Μάρτιος 2019 / Τεύχος 244
Υπεύθυνος έκδοσης: Νόστης Ψαρράς Άγιοι Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Περιεχόμενα Τεύχους
Οι συντάκτες ευθύνονται για τα κείμενά τους Το περιοδικό αποστέλλεται δωρεάν Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες "Μέλισσα"
04 Πεπραγμένα Δ.Σ. έτους 2018 Ιδιοκτήτης 06 Ταμειακός Απολογισμός 2018 Αδελφότητα Ορθοδόξου 07 Ι.Μ. Σιγγαπούρης - Ινδία Εξωτερικής Ιεραποστολής 08 Ι.Μ. Ν. Ζηλανδίας & Ωκεανίας Μακένζυ Κινγκ 6, Πλατεία Αγίας Σοφίας 11 Ι.Μ. Σιγγαπούρης - Ινδονησία 546 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 12 Ι.Μ. Άκκρας T. 2310 279910 - F. 2310 279902 16 Ι.Μ. Κατάγγας www.ierapostoles.gr 19 Ι.Μ. Νιγηρίας office@ierapostoles.gr 26 Ι.Μ. Ναϊρόμπι 30 Ι.Μ. Καμπάλας Αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο 32 Ι.Ε. Αρούσας Πνευματικός ιδρυτής: Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (1903-1972) 35 Ι.Μ. Γουινέας - Σιέρρα Λεόνε Ιδρυτικός Πρόεδρος: Παντελής Μπάγιας 36 Επίσκεψη στο Κογγό-Μπραζαβίλ Μέγας Ευεργέτης: Παν. Παπαδημητρακόπουλος 37 Νέες Μητροπόλεις & Επισκοπές Επίτιμος Πρόεδρος: Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος 42 Γράμμα από Ουγκάντα Διοικητικό Συμβουλίο: 43 Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος Χαράλαμπος Μεταλλίδης Πρόεδρος 46 Ο Πατριάρχης στο Φίλυρο Νόστης Ψαρράς Αντιπρόεδρος Μπορείτε να καταθέσετε την αγάπη σας Αγγελική Αρναούτη Γ. Γραμματέας για την Εξωτερική Ιεραποστολή, μέσω Δημήτριος Σωτήρκος Ταμίας PayPal στο paypal@ierapostoles.gr, ή Κων/νος Μεταλλίδης Β. Γ. Γραμματέα στους τραπεζικούς λογαριασμούς: Ζηνόβιος Ιατρού Β. Ταμία ALPHA BANK 40500 200 2000 170 Ευαγγελία Τραϊκούδη Μέλος Αικατερίνη Αλεξάνδρου Μέλος GR93 0140 4050 4050 0200 2000 170 Πρόδρομος Καλαϊτζίδης Μέλος BIC: CRBAGRAA ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 256/480006-09 Άδεια χρήσης EUROBANK 0026.0206.10.0101157390 Διανέμεται με άδεια Creative Commons BY-SA 4.0. Έγινε χρήση ομοίως αδειοδοτηθέντων έργων των ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5200-052141-068 κάτωθι δημιουργών στις αντίστοιχες σελίδες: Άλλοι IBAN, στο ierapostoles.gr/IBAN 4 Ray in Manila 6 Gabrielle Ludow 8 Wendi Halet Για όλες τις καταθέσεις εκδίδονται και 19 Ray in Manila 26 Tom Jutte 32 Daniel Ramirez 42 Alex Berger 44 Alex Berger αποστέλλονται θεωρημένες αποδείξεις.
Άγιο Πάσχα 2019 Χριστός Ανέστη • Christ is Risen • Христос воскрес! ¡Cristo ha resucitado! • Le Christ est ressuscité! • Kristo Amefufukka! Kristus telah bangkit! • Na Karisito tucake tale! • A Cristo ix pitz vi xi!
Πεπραγμένα Δ.Σ. έτους 2018 Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Ο Απολογισμός αυτός που γίνεται κάθε χρόνο δεν είναι απολογισμός δικών μας πράξεων και κόπων, αλλά είναι δικός σας απολογισμός υλικός και πνευματικός. Εμείς απλώς κατευθύναμε όλα αυτά που μας δώσατε σύμφωνα με τις ανάγκες που προέκυψαν σε κάθε ιεραποστολικό κλιμάκιο. Ο κάθε ένας από εσάς, είτε λιγότερο είτε περισσότερο, έδωσε αυτό που μπορούσε, έβαλε πλάτη για όλα αυτά τα παιδιά του κόσμου, που υποφέρουν για ένα πιάτο φαγητό και καθαρό νερό. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Αδελφότητας σάς ευχαριστεί που δεν κλείσατε την πόρτα στον συνάνθρωπο, στον διπλανό σας, στον μακράν και τον εγγύς, αλλά δοθήκατε ολοκληρωτικά και ανθρωποκεντρικά στον πάσχοντα συνάνθρωπο. Η χάρις και η χαρά του αγαθού Θεού να είναι μαζί σας. Παρ’ όλο τον οικονομικό μαρασμό και την καθημερινή αφαίμαξη των οικονομικών πόρων των Ελλήνων, η Αδελφότητα κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσό των 625.460,78 χιλιάδων ευρώ. Χρηματικά εμβάσματα Από το ποσό αυτό, διαθέσαμε χρηματική βοήθεια στα εξής ιεραποστολικά κλιμάκια:
4
1. Αρούσας: 60.250,00€ 2. Καμερούν: 58.130,00€ 3. Κατάγγας: 42.850,00€ 4. Ινδίας: 36.572,00€ 5. Μπραζαβίλ: 35.650,00€ 6. Ινδονησίας: 35.500,00€ 7. Κινσάσας: 21.650,00€ 8. Μαδαγασκάρης: 20.685,00€ 9. Γουινέας: 15.932,00€ 10. Άκκρας: 15.600,00€ 11. Ρουάντας: 15.600,00€ 12. Ειρηνουπόλεως: 14.250,00€ 13. Μαλάουι: 9.250,00€ 14. Ουγκάντας: 8.050,00€ 15. Νιγηρίας: 7.146,00€ 16. Ναϊρόμπι: 6.000,00€ 17. Ζάμπιας: 5.000,00€ 18. Κισούμου: 4.000,00€ 19. Σιέρρα Λεόνε: 3.210,00€ 20. Νέας Ζηλανδίας: 2.560,50€ 21. Αϊτής: 2.300,00€ 22. Νυέρι: 2.000,00€ Σύνολο 422.185,50 ευρώ Ανθρωπιστική βοήθεια Με την βοήθεια του Θεού αλλά και νέων ανθρώπων, που αγάπησαν την εντολή του Κυρίου «πορευθέντες μέχρις εσχάτων», και που αποτελούν και το αύριο, τη συνέχεια της Αδελφότητας, συγκεντρώθηκαν και απεστάλησαν επτά κοντέινερ, με διάφορα είδη επισιτιστικής ανάγκης αλλά και εξοπλισμού για τα ιεραποστολικά κλιμά-
κια, που έφτασαν σε βάρος τους 170 τόνους. Όλη αυτή η αγάπη σας διατέθηκε στα Ιεραποστολικά κλιμάκια: Γουινέας, Κινσάσας, Μαλάουι, Σιέρρα Λεόνε. Λειτουργικές μεταφράσεις Η Αδελφότητα συνεχίζει να χρηματοδοτεί την έκδοση λειτουργικών βιβλίων στις γλώσσες των ιθαγενών. Η πόρτα μας είναι ανοιχτή και το ενδιαφέρον μεγάλο για το μεταφραστικό υλικό και προτρέπουμε τους Ιεραποστόλους να συμμετέχουμε σε αυτό το έργο. Φέτος, ενισχύσαμε την έκδοση μιας νέας μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη μαδαγασκαρινή γλώσσα. Αγαπητοί αδελφοί, φίλοι των πτωχών αυτού του κόσμου, Η Ιεραποστολή δεν κατευθύνεται από εμάς, αλλά βαδίζει την ιστορία της, τον δρόμο που χάραξαν άνθρωποι άγιοι και πνευματοκίνητοι, όπως ο ιδρυτής μας π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, πάνω στα γερά θεμέλια της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Ιεραποστολικής Εκκλησίας. Είχαμε τη χαρά το 2018 να φιλοξενήσουμε στις μηνιαίες συνάξεις της Αδελφότητάς μας μητροπολίτες και επισκόπους διαφόρων ιεραποστολικών κλιμακίων με την εξής σειρά: Μητροπολίτης Άκκρας κ. Νάρκισσος, π. Πρόδρομος Κατσούλης (τότε πρωτοσύγκελλος Ι.Μ. Καμερούν και νυν Επί-
σκοπος Τολιάρας Μαδαγασκάρης), Επίσκοπος Αρούσας κ. Αγαθόνικος, Μητροπολίτης Νιγηρίας κ. Αλέξανδρος, Μητροπολίτης Μπουρούντι και Ρουάντας κ. Ιννοκέντιος, Μητροπολίτης Ειρηνουπόλεως κ. Δημήτριος, Μητροπολίτης Μαδαγασκάρης κ. Ιγνάτιος, Μητροπολίτης Κινσάσας κ. Νικηφόρος. Αδελφοί εν Χριστώ, συνοδοιπόροι και συνεργάτες, η Ιεραποστολή ανήκει στην Εκκλησία, είναι προσφορά του Χριστού για την σωτηρία της ανθρωπότητας. Το Ευαγγέλιό Του απευθύνεται σε όλους τους λαούς σε οποιοδήποτε πλάτος και μήκος και χρώμα και κουλτούρα στην Οικουμένη. Δεν περιορίζεται, δεν στριμώχνεται σε ένα μικρό πεδίο δράσεως αλλά απλώνεται και αγκαλιάζει αγαπητικά και σωτήρια όλη την Οικουμένη. Η ακτινοβολία της Ιεραποστολής δεν ήταν χρέος μόνο μιας γενιάς, της αποστολικής, αλλά είναι καθήκον των Χριστιανών όλων των αιώνων. Σκοπός της Ιεραποστολής είναι να κηρυχθεί το Ευαγγέλιο «ἐν ὅλῃ τῇ Οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι», διότι «καἰ ἄλλα πρόβατα ἔχω, ἅ οὐκ ἐστιν ἐκ τῆς αὐλῆς ταύτης κακείνα με δεῖ ἀγαγεῖν καὶ τῆς φωνῆς μου ἀκούσουσιν καί γενἠσεται μία ποἰμνη, εἴς ποιμήν». Χαράλαμπος Μεταλλίδης Πρόεδρος Δ.Σ.
5
Ταμειακός Απολογισμός 2018
6
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΓΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδίας
Συνεχής δοξολογία
Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε! Ως μάννα εξ Ουρανού ήρθε η δωρεά σας, πολύτιμη και αναγκαία όσο δεν φαντάζεσθε, δίνοντάς μας ανάσα ζωής και κουράγιο για τη συνέχιση του αγώνα. Δεν έχω λόγια ευχαριστίας προς την Αδελφότητα που εξακολουθεί να βοηθά και να στηρίζει το έργο του Θεού που με τη δική Του χάρη επιτελείται στην Ινδία. Ολόψυχα εύχομαι ο Κύριός μας να χαρίζει σε όλους υγεία κατ’ άμφω, ώστε να συνεχίζετε θεοφιλώς και θεαρέστως το σπουδαίο ιεραποστολικό έργο της Αδελφότητος. Ζητώ πάνω από όλα την προσευχή όλων, ώστε να μας στηρίζει ο Θεός και να ευλογεί την ταπεινή μας προσπάθεια σε αυτή τη χώρα, όπου μας έταξε να διακονήσουμε,
γιατί ας μην το ξεχνάμε: «ἐάν μὴ Κύριος οἰκοδομήσει οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες». Η ψυχή μου δοξολογεί και ευγνωμονεί τον Πανάγαθο Θεό για την αγάπη Του και την πρόνοια για τα παιδιά Του στην Ινδία, η οποία καθημερινά μάς αποκαλύπτεται με τρόπο θαυμαστό. Έτσι και τώρα εκεί που ταλάνιζα τη σκέψη μου κάνοντας λογαριασμούς και σχέδια πώς θα τα καταφέρουμε να ανταπεξέλθουμε στις συγκεκριμένες οικονομικές συγκυρίες, ήρθε η δωρεά της Αδελφότητος. Ένα απλό ευχαριστώ δεν περιγράφει της ψυχής την απέραντη ευγνωμοσύνη. Ο άγιος Θεός να σας έχει καλά και να σας χαρίζει υγεία και πλούσια την ευλογία Του. Αδελφή Νεκταρία
7
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ & ΩΚΕΑΝΙΑΣ
Ιεραποστολή στον Ειρηνικό Ωκεανό
Εὐρισκόμενος στό Christchurch στά πλαίσια τῆς ἀρχικῆς ἐνημερωτικῆς ἐπισκοπικῆς περιοδείας μου, συνάντησα τόν Κυριάκο, ἄνθρωπο τῶν ἐπιχειρήσεων, ἐνεργό καί δραστήριο μέλος τῆς τοπικῆς Ἑλληνορθοδόξου κοινότητος, ὁ ὁποῖος ἀναλίσκει σημαντικό προσωπικό χρόνο γιά νά παρέχει βοήθεια καί ἀρωγή στά κοινά. Μέ τόν ἄμεσο καί παραστατικό του τρόπο, μοῦ ἀνέφερε τήν ἰδιαίτερη ἐμπειρία πού εἶχε, ὅταν συνάντησε τόν πρώην Μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας καί νῦν Γάνου καί Χώρας κ.κ. Ἀμφιλόχιο καί ἄκουσε ἀπό τά χείλη του τίς σκέψεις καί τά σχέδιά του γιά τήν ἔναρξη τῆς ἱεραποστολικῆς προσπαθείας στά νησιά τοῦ Εἰρηνικοῦ Ὠκεανοῦ.
8
Τόν ἄκουγε μέ πολλή προσοχή καί σεβασμό καί προσπαθοῦσε νά κατανοήσει τό εὖρος τῶν σκέψεων τοῦ γέροντος. Ἄκουγε, δέν μιλοῦσε καί δέν μίλησε ἕως τό τέλος. Ἄν μιλοῦσε, μέ τήν τετράγωνη λογική πού τόν χαρακτηρίζει, θά τοῦ ἔλεγε ὅτι αὐτό τό ὅραμα, αὐτό τό ἐγχείρημα εἶναι πρακτικά ἀνέφικτο, ἀφοῦ γιά τήν ὑλοποίησή του θά χρειάζονταν τεράστιες ποσότητες πόρων οἰκονομικῶν, ἀνθρωπίνου δυναμικοῦ, ἐξειδικευμένης ἐργασίας, μηχανικῶν, νομικῶν κ.λπ. καί ὁ γέροντας δέν εἶχε παρά μόνο τό ἀντερί του. Ἐνδόμυχα ὁ Κυριάκος σκεφτόταν ὅτι λόγω τῆς ἡλικίας τοῦ ὁ γέροντας ἄρχισε νά τά «χάνει» καί νά μήν σκέφτεται λογικά. Ἔφυγε ὁ γέροντας καί ξεκίνησε
τήν ὑλοποίηση τοῦ ὁράματός του. Ὁ καιρός περνοῦσε καί ὁ Κυριάκος βρέθηκε γιά ἐπαγγελματικούς λόγους στά Φίτζι. Πῆγε νά δεῖ καί ἀπό κοντά ὅλα αὐτά πού ἄκουγε μέχρι τότε. Καί τί νά δεῖ; Τόν περικαλέστατο καί πεντακάθαρο μεγαλοπρεπῆ Ναό τῆς Ἁγίας Τριάδος νά κάθεται σάν λευκό περιστέρι στό καταπράσινο τοπίο τῆς ὑπαίθρου τοῦ νησιοῦ καί νά ἀκούγονται ἐντός του ὄμορφοι βυζαντινοί κατανυκτικοί ἐκκλησιαστικοί ὕμνοι ἀπό τά στόματα τῶν μικρῶν παιδιῶν τοῦ ὀρφανοτροφείου καί ντόπιων Φιτζιανῶν μοναζουσῶν, μέ τρόπο πού θά ζήλευαν πολλοί. Κάθισε καί τούς χάζευε. Ἀπολάμβανε αὐτό πού ἄκουγε, δέν ἤθελε νά τελειώσει αὐτό πού ζοῦσε. Ὅμως ἡ λειτουργία τελείωνε. Τριά-
ντα παιδιά καί ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι ἀνταποκρίθηκαν στό κάλεσμα τό ἱερουργοῦντος π. Βαρθολομαίου «μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε». Ὅλοι, μηδενός ἑξαιρουμένου. Μόνο ὁ Κυριάκος στεκόταν σέ μία γωνία ἀποσβολωμένος καί ἔκπληκτος γιά ὅ,τι ζοῦσε. Μόλις βγῆκαν ἔξω ἀπό τήν ἐκκλησία, ἡ ἥσυχη καί κατανυκτική ἀτμόσφαιρα τῆς ἀκολουθίας ἔδωσε τήν θέση της στά γελαστά πρόσωπα καί στίς χαρούμενες φωνές τῶν παιδιῶν. Ἡ χαρά τούς ἦταν ἔκδηλη στό πρόσωπό τους, στίς κινήσεις τους, στήν ὁμιλία τους, στήν συμπεριφορά τους πρός τούς ἄλλους. Ὁ Κυριάκος τούς ἔδωσε τέσσερις μπάλες πού τίς κρατοῦσε ὡς δῶρο. Τό τί πανηγύρι στήθηκε μέ τίς μπάλες δέν περιγράφεται. Ὅλη ἡ ἀλάνα
Βαπτίσεις στα Φίτζι από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ. Αμφιλόχιο
9
τῆς ἱεραποστολῆς γέμισε μέ παιδιά πού ἔτρεχαν, ἔπαιζαν, χαίρονταν. Παιδιά πού αἰσθάνονταν ἀσφάλεια, ἐμπιστοσύνη καί τήν παρουσία ἀνθρώπων πού τά ἀγαποῦσαν καί τά νοιάζονταν. Τόν εὐχαρίστησαν μέ πολύ εὐγενικό καί ὥριμο τρόπο. Ὁ Κυριάκος ὅμως εὐχαριστήθηκε περισσότερο μέ τό χαμόγελό τους καί μέ τήν ἔκφραση τῆς χαρᾶς τους. Αὐτή ἡ κατάσταση ὑπάρξεως σπανίζει στίς δικές μας δυτικές ὀρθολογιστικές κοινωνίες, σκέφτηκε. Στά παιδιά μας δέν μαθαίνουμε πῶς νά εἶναι χαρούμενα, πῶς νά ζοῦν πραγματικά, πῶς νά χαίρονται τήν ζωή. Ἐπισκέφτηκε καί τό μοναστήρι τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τό safe home, τόν ξενώνα τῶν μεγαλύτερων ἀγοριῶν. Ἐνθουσιάστηκε, συγκινήθηκε, ἔνοιωσε μέσα του ποιό πραγματικά εἶναι τό ἔργο τῆς
10
Ἐκκλησίας, ποιός εἶναι ὁ ρόλος της καί ποιά ἡ ἀποστολή της στόν κόσμο. Ἔνοιωσε καί λίγο ἔνοχος γιά τήν προηγούμενη ἐπιφυλακτική στάση του καί ἕνα δάκρυ κύλισε ἀπό τά μάτια του. Πῆγε καί ἀγόρασε μεγάλη ποσότητα τροφίμων, καινούργια κρεβάτια καί στρώματα καί πολλά παιχνίδια γιά τά παιδιά. Ἤθελε καί αὐτός μέ τίς δικές του δυνάμεις νά συμβάλει καί νά νοιώσει καί αὐτός μέλος τῆς κοινωνίας τῆς χαρᾶς. Ἔκτοτε ὁ σεβασμός του, ἡ εὐγνωμοσύνη του καί ὁ θαυμασμός του γιά τόν γέροντα Ἀμφιλόχιο καί γιά τό ἐπιτελεσθέν ἔργο εἶναι ἔκδηλος καί συνεχής. Καί ἐνθαρρύνει ὅλους μας νά συνεχίσουμε καί ἐπαυξήσουμε τό μεγάλο, θεάρεστο καί «τρελό» ὅραμα τοῦ γέροντος Ἀμφιλοχίου πρός δόξαν Θεοῦ. †Ο Νέας Ζηλανδίας Μύρων
Θυρανοίξια του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδας στα Φίτζι
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΓΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδονησίας
Φυτεύοντας τη γνώση στο Τιμόρ Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Εφέτος περάσαμε τις άγιες μέρες των Χριστουγέννων με κατάνυξη σε όλες τις κοινότητές μας. Του χρόνου θα εορτάσουμε όλοι μαζί σε μια μεγάλη αίθουσα και θα έρθουν εκπρόσωποι από κάθε κοινότητα. Έλαβα την βοήθειά σας των 15.000 ευρώ για το νοσοκομείο Θεοτόκος, δωρεά του π. Νικολάου Μαρκέτου και δωρητών από το Σύδνεϋ της Αυστραλίας, και σας ευχαριστούμε. Όπως σας έχω ενημερώσει πολλές φορές, ο Σάββας Marcelino από το Τιμόρ ήρθε ως λαϊκός και σπούδασε στη Θεολογική μας Σχολή του Αγίου Παύλου στο Medan. Πήρε πτυχίο, παντρεύτηκε και πήρε την απόφαση να γίνει ιερέας. Στις 24 Αυγούστου 2018, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Μεγάλη ευλογία για
μας! Τώρα πλέον έχει επιστρέψει στο Τιμόρ για να μεταδώσει το φως της Ορθοδοξίας. Όπως ξέρετε, αδελφοί μου, ο τομέας της εκπαίδευσης είναι αυτός τον οποίον αναπτύξαμε εξ αρχής και μάς βοήθησε να προσεγγίσουμε χιλιάδες νέους που ενδιαφέρθηκαν για την Ορθοδοξία και βαπτίστηκαν στην Εκκλησία μας. Για να ριζώσει η Ορθοδοξία και στο Τιμόρ, πρέπει να χτίσουμε κι εκεί ένα σχολείο για να μεταδώσουμε στα νέα παιδιά τον λόγο του Θεού. Για το έργο αυτό προστρέχουμε στη βοήθειά σας, καθώς θα χρειαστεί ένα ποσό περί τις 50.000 ευρώ. Ελπίζουμε στην αγάπη σας, για να γίνει πραγματικότητα και αυτό το όραμά μας. Με αγάπη Χριστού π. Χρυσόστομος Manalu 11
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΚΚΡΑΣ
Πατριαρχική Περιοδεία στην Ακτή Ελεφαντοστού (Μέρος β΄)
Για πρώτη φορά στη δισχιλιόχρονη παρουσία του Αποστολικού Θρόνου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, επισκέφθηκε τη χώρα της Ακτής Ελεφαντοστού, ο Πάπας και Πατριάρχης, ο Ποιμένας και Πατέρας των απανταχού Αφρικανών Ορθοδόξων Χριστιανών κ.κ. Θεόδωρος Β΄. Όλοι επί ποδός, για τον υψηλό επισκέπτη, από τα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια της φιλόξενης αυτής χώρας, μέχρι και τον απλό πιστό λαό, που είδε και άκουσε την φωνή του Ποιμένα. Υποδοχή άνευ προηγουμένου, σ’ αυτή την ιστορική επίσκεψη. Θα παραμείνει αξέχαστη αυτή η ημέρα, της Δευτέρας 5 Νοεμβρίου 2018, για την τοπική Εκκλησία. Η απόσταση και οι δυσκολίες στις μετακινήσεις δεν εμπόδισαν τους πιστούς να ξεκινήσουν από τα άκρα της χώ12
ρας, για να πάρουν την ευλογία του Πατριάρχη τους. Πρώτη ημέρα της εκεί παραμονής, και έβλεπες την έκδηλη χαρά στα μάτια των ανθρώπων που είχαν ανάμεσά τους τον Πατέρα, που από το κόκκινο στρωμένο χαλί της υποδοχής, συνέχισε να περπατά εκεί όπου υπάρχει η καθημερινότητα και η πραγματική ζωή με όλες της τις ανάγκες. Ποιος θα μείνει ασυγκίνητος από την εικόνα της επόμενης ημέρας 6ης Νοεμβρίου, όταν στον Καθεδρικό Ναό της Αναστάσεως του Κυρίου, στην πρωτεύουσα του κράτους Αμπιτζάν, υπήρξε πραγματικό αναστάσιμο κλίμα με την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, με τους ευλαβείς κληρικούς, οι οποίοι διακονούν σ’ αυτό το γεώργιο του Θεού, προ-
σφέροντας τις καλύτερες πνευματικές υπηρεσίες τους, ανιδιοτελώς και θυσιαστικά, με τους ευλαβείς εθελοντές συνεργάτες τους, στο πιστό ποίμνιό τους. Θαύμασε ο Πατριάρχης της Αγάπης, την πίστη αυτών των ανθρώπων, που συμμετείχαν στην Αναίμακτη Μυσταγωγία και που τόσο ωραία και αγγελικά απέδιδαν τους δοξολογικούς ύμνους, κατεβάζοντας πραγματικά τον ουρανό με τους αγγέλους στη γη. Κι αυτή η γιορτή συνεχίστηκε με τους νέους και τις νέες και τον Σύνδεσμο Γυναικών, όπου ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές στα χρώματα της χώρας τους, χόρεψαν και τραγούδησαν παρουσιάζοντας τις δικές τους πολιτισμικές αξίες. Ίσως τα λόγια να είναι πολύ φτω-
χά, σ’ αυτά που αντικρίζει κάποιος και που βλέπει να επιτελούνται, πρώτα στις ψυχές αυτών των ανθρώπων που μαθαίνουν για τον αληθινό Θεό της Αγάπης, της Ειρήνης και της Ελευθερίας, και έπειτα σ’ όλα τα απαραίτητα έργα υποδομής, για την επιμόρφωση των νέων με την ανοικοδόμηση σχολείων και την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου με την οικοδόμηση ιατρείων και κλινικών. Σ’ αυτό το έργο βέβαια δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς και την προσφορά κάποιων ανθρώπων που στηρίζουν το έργο της Ιεραποστολής, όπως την οικογένεια του Σιλβέστρου και της Φλώρας Κογιό, για την δωρεά οικοπέδου, όπου θα ανεγερθούν Ιερός Ναός, Σχολείο και Κλινική, ώστε να καλυφθούν κάποιες ανάγκες, τόσο στον πνευμα-
Ομαδικές βαπτίσεις
13
Στο Ορθόδοξο σχολείο μας τικό όσο και στον κοινωνικό τομέα και έπειτα με τα έργα υλικής υποτης Μητροπόλεως, αλλά και στην δομής, για να μην υπάρξει κανένας Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερι- που να μην ακούσει για τον Χριστό, κής Ιεραποστολής, που πάντα είναι κανένας να μη μείνει νηστικός, κααρωγός και δίνει το παρών στα με- νένας να μη μείνει γυμνός, κανένας γάλα έργα της Ιεραποστολής στην να μην ταλαιπωρείται από ασθένειες, κανένας να μη μένει άστεγος. Και Αφρική και ανά τον κόσμο. Τη μεγαλύτερη συγκίνηση έζη- όπως τόνισε ο Μακαριώτατος προς σαν όλοι, όταν ο Πατριάρχης της Ιε- τα παιδιά του, το Ευαγγέλιο του ραποστολής γονάτισε και έθεσε τον Χριστού στον τόπο αυτόν πραγμαθεμέλιο λίθο για την ανέγερση του τώνεται και δεν μένει μόνον στη θενέου Ιεραποστολικού Κέντρου στην ωρία. Και η αγάπη, για να είναι αληπόλη Ακορέ που θα περιλαμβάνει θινή, απαιτεί θυσίες και στερήσεις. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά Ιερό Ναό, Σχολείο και Κλινική. Σε ένα τέτοιο έργο ο Πατριάρχης, ως ο την επίσκεψη του Μακαριωτάτου Πρώτος των Ιεραποστόλων, και τα στο Προεδρικό Μέγαρο της χώρας, ικανά στελέχη που τον πλαισιώνουν του επιφυλάχθηκε θερμότατη υποπραγματώνουν το μεγάλο του όραμα δοχή από τον Προεδρεύοντα της Δηπου γίνεται πραγματικότητα, πρώτα μοκρατίας, όπου υπήρξε πολύ γόνιμη με τα έργα πνευματικής οικοδομής συζήτηση για τα θέματα της Ιεραποτων ψυχών αυτών των ανθρώπων στολής και την παρουσία του Πατρι14
αρχείου στην όμορφη αυτή χώρα και ο αντιπρόεδρος διαβεβαίωσε πως η πολιτεία θα είναι πάντοτε αρωγός σε όλες τις δραστηριότητες της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που χαίρει εκτιμήσεως από τον απλό λαό μέχρι και τα υψηλά πολιτικά κλιμάκια, για το μέχρι τώρα έργο που επιτελείται. Έφτασε η στιγμή της αναχώρησης. Η χαρά για την υψηλή αυτή επίσκεψη στην χώρα της Ακτής Ελεφαντοστού θα μείνει χαραγμένη στην ιστορία αυτού του τόπου. Ο ίδιος ο Προεδρεύων της Δημοκρατίας συνόδευσε τον Μακαριώτατο μέχρι το αεροδρόμιο. Σύσσωμος ο Ιερός Κλήρος αποχαιρέτησε και προέπεμψε τον Ποιμένα και Πατέρα, παίρνοντας από την
παρουσία του δύναμη, αλλά κυρίως την ευχή για την συνέχιση του έργου της Ιεραποστολής. Και ο Πατριάρχης της Αγάπης, της Προσευχής, της Ειρήνης, της Καταλλαγής, της Θυσίας, που γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τι θα πει Ιεραποστολή, ευλόγησε αυτή τη χώρα και το έργο που επιτελείται στο όνομα του Κυρίου. Η επίσκεψη αυτή και τα λόγια της αγάπης του θα παραμείνουν χαραγμένα στις καρδιές αυτών των ανθρώπων που τον είδαν, τον άκουσαν και πήραν την ευχή του, καθώς μαζί με τον θεμέλιο λίθο κατέθεσε και την καρδιά του, στην όμορφη αυτή χώρα της Ακτής Ελεφαντοστού. †Ο Άκκρας Νάρκισσος
Ευλογώντας τη νέα γεώτρηση νερού
15
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΤΑΓΓΑΣ
Η ζωή στην Αφρική κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
Βιώνοντας κάθε χρόνο τα μοναδικά και ανεπανάληπτα γεγονότα του Πάθους του Κυρίου μας μέσα στην Εκκλησία, ερχόμαστε πιο κοντά σ’ Αυτόν, μας κάνουν να λυγίζουμε μπροστά στο μέγεθος της αγάπης Του και μας δίδουν νέες δυνατότητες ν’ αγωνισθούμε και να Τον πλησιάσουμε. Όποιος έζησε ή συναναστρέφεται με την αγιορείτικη μοναχική ζωή, εκπλήσσεται στο πώς όχι μόνον δεν κουράζονται οι μοναχοί στις επαναληπτικές και ενίοτε εξαντλητικές ακολουθίες, αλλά φαίνεται (και είναι αληθινό) ότι εμπνέονται και έτσι επιδίδονται ακόμα περισσότερο σ’ αυτή την ασκητική ζωή και εμπειρία. Από χρόνια τώρα, η χάρις του 16
Θεού μάς έφερε στον αφρικανικό χώρο για να βοηθήσουμε τον διψασμένο και προβληματισμένο λαό του Θεού. Κάποτε, σε μια μοναχική σύναξη, μου έλεγε ο μακαριστός άγιος Γέροντάς μου π. Γεώργιος, ότι «κι εγώ ωφελούμαι από την συναναστροφή μου με τους Χριστιανούς, που με πλησιάζουν, με ερωτούν κι εξομολογούνται». Πράγματι, είναι αλήθεια αυτό, η χάρις του Θεού είναι διάχυτη, φανερή στις ψυχές που αγωνίζονται και ζητούν την σωτηρία τους, κι έχουμε να πούμε πολλά στο θέμα αυτό. Βλέπω τον αγώνα των μελαμψών αδελφών μας και όχι μόνο τον θαυμάζω, αλλά παρακινούμαι κι εγώ σε
αγώνες περισσότερο πνευματικούς. Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε την αγία αυτή περίοδο με το ευλογημένο Τριώδιο και την Κυριακή της συγχωρήσεως, κι αμέσως φάνηκε η προαίρεση για αγωνιστικότητα και οι καλοί λογισμοί των Χριστιανών μας. Τους ανακοινώσαμε το πρόγραμμα των ιερών ακολουθιών και αρχίσαμε από την Καθαρά Δευτέρα πρωί, μισή ώρα νωρίτερα απ’ ό,τι συνήθως, για να διαβάζουμε τον όρθρο, την Α΄ και Θ΄ ώρα, τον Εσπερινό και το Μεγάλο Απόδειπνο. Αρκετοί προσήρχοντο στις ιερές ακολουθίες και μυημένοι σ’ αυτές, μετάνοιζαν σαν παλαιοί Χριστιανοί και μετά προσοχής άκουαν την ιερά ακολουθία, και έρχονταν και ξαναέρχονταν ανελλιπώς, δείγμα ότι έχουν ωραίο, θυσιαστικό πνεύμα. Μετά την πρώτη εβδομάδα άρ-
χισα να εξέρχομαι εκ του Κέντρου πρωί και απογεύματα, είτε για τις ακολουθίες είτε για Θείες Λειτουργίες, μα προ πάντων για να τονώσουμε το ηθικό των Χριστιανών μας και να τους διδάξουμε και παρακινήσουμε σε αγώνες πνευματικούς. Διεπίστωσα ότι οι περισσότεροι Χριστιανοί μας δεν ήταν άμοιροι του πνευματικού αγώνος, και η συμμετοχή τους στις ακολουθίες και ψαλμωδίες κατεδείκνυε ότι έχουν εκκλησιαστικό και λειτουργικό πνεύμα. Σε κάποιες ενορίες ο ενθουσιασμός τους ήταν πολύ έντονος, μετρημένος και προσεκτικός. Ζητούσαν πνευματικό για εξομολόγηση και θεολόγο να τους διδάξει περισσότερα στην πνευματική ζωή. Στην ενορία του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στην Κατάγγα, είδα πως ήξεραν να ψάλλουν την Θ΄ ώρα με
17
ακρίβεια, τον Εσπερινό, την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία, την Θεία Μετάληψη και άλλα πολλά. Φέτος αξιώθηκα μετά από πέντε χρόνια να πάω στο μακρινό Καλέμι στη λίμνη Ταγγανίκα, όπου οι Έλληνες το 1970 έκτισαν έναν ωραίο ναό επ’ ονόματι του Αγίου Νικολάου. Εκεί έτυχα θερμότατης υποδοχής. Επίμονα ζητούσαν ν’ ακούσουν λόγον Θεού και να μάθουν πώς είναι η ζωή της Εκκλησίας γενικότερα και φάνηκε την άλλη ημέρα στην Θεία Λειτουργία ο ζήλος και η αγάπη τους για την αληθινή αγία Εκκλησία μας. Διερωτώμουν τι ήταν αυτό που τους παρακινεί και τέρπει τόσο πνευματικά, και μετά ψάχνοντας είδα ότι ο π. Ζ. και ο νυν ιερέας τους π. Ανδρόνικος έχουν δουλεύσει σωστά και
18
έχουν διαφωτίσει τον κόσμο αρκετά καλά σε πολλά θέματα. Η Μεγάλη Εβδομάδα ήταν το αποκορύφωμα της λατρευτικής ζωής και αυτό το ζήσαμε έντονα από την Κυριακή των Βαΐων, όλες τις άγιες ημέρες μέχρι την ένδοξο Ανάσταση του Κυρίου μας, παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες με βροχές καταρρακτώδεις. Μέχρι την 10η μ.μ. προ της Αναστάσεως, η βροχή έπεφτε με σφοδρότητα και ασταμάτητα. Στον Εσπερινό της Αγάπης, στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Κολουέζι, ο κόσμος προσήλθε και ξεπέρασε τα δεδομένα. Μοιράσαμε 1800 κόκκινα αβγά και όλοι δοξάσαμε τον Πανάγαθο Θεό, που μας χάρισε τέτοιες πνευματικές ημέρες. †Ο Κατάγγας Μελετιος
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΙΓΗΡΙΑΣ
Ιεραποστολική οδοιπορία στην Κεντρική Νιγηρία Η χάρις του Θεού οδήγησε τα βήματα μας μετά από μεγάλο διάστημα, στην κεντρική Νιγηρία και συγκεκριμένα στην Πολιτεία Benue. Η περιοχή για περισσότερο από δυόμισι χρόνια δοκιμάστηκε σκληρά από την κάθοδο, την εισβολή των μουσουλμάνων νομάδων της φυλής Φουλάνι της βόρειας Νιγηρίας. Αναζητώντας εύφορη γη για τα πολυάριθμα κοπάδια τους, κατευθύνθηκαν στην περιοχή αυτή. Τα κοπάδια τους προκάλεσαν τεράστιες ζημιές στη γεωργική παραγωγή με επακόλουθο τις αιματηρές συγκρούσεις. Εκατοντάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, χωριά αφανίστηκαν, πληθυσμοί μετακινήθηκαν για να σωθούν. Κάποιες από τις ενορίες μας υπέστησαν σοβαρές ζημιές, θρήνησαν θύματα, είχαν τραυματίες. Με πολλή αυτοθυσία και αψη-
φώντας τους κινδύνους, οι 2 ιερείς που διακονούν στην περιοχή και οι βοηθοί κατηχητές τους συνέχισαν το έργο του ευαγγελισμού, λειτουργώντας, κηρύττοντας, βαπτίζοντας νέα μέλη. Η περιοδεία μας διήρκεσε επτά ημέρες και ήταν μια πραγματική αποκάλυψη. Οι 5 ενορίες/εκκλησιαστικές κοινότητες έχουν αυξηθεί στις 19. Ο αριθμός των κατηχητών στους 20. Πρώτος μεγάλος σταθμός ήταν η νέα ενορία του Αγίου Αντωνίου. Εκεί συγκεντρώθηκαν αρκετοί πιστοί και από γειτονικές ενορίες. Ο ναός ένα πλινθόκτιστο οίκημα, χαμηλό, ζεστό και όπως πάντα ταπεινό. Δίπλα στέκει ένα ημιτελές κτήριο, ο νέος ναός, χωρίς οροφή, με τεράστια παράθυρα λόγω της μεγάλης ζέστης της περιοχής. Προσφορά του υστερήματος κυριολεκτικά 19
των απλών φτωχών αυτών αγροτών. Ανθρώπων μιας από τις πλέον φτωχές και λιγότερο αναπτυγμένες πολιτείες της χώρας. Παραδίπλα στέκει, ημιτελές το πρεσβυτέριο και ιεραποστολικό κέντρο. Ο κόσμος ζεστός, ενθουσιώδης. Είχαν αγωνία, όπως και οι πιστοί άλλων νέων ενοριών να γνωρίσουν για πρώτη φορά τον επίσκοπό τους. Προσευχηθήκαμε μαζί, περιδιαβήκαμε τους χώρους και τη γη που προτίθενται να μας εκχωρήσουν, αν υπάρξει δυνατότητα από μέρους μας για ανάπτυξη. Τα κύρια αιτήματά τους: σχολείο, πόσιμο νερό, αποπεράτωση του Ναού. Δεύτερος μεγάλος σταθμός η νέα ενορία του Αγίου Στεφάνου. Και εδώ ένα παλιό κτήριο, με πολλές ελλείψεις, ανάγκη για σημαντικές επιδιορθώσεις, ανάγκη για μόνιμο εφημέριο. Δεκάδες πιστοί συγκεντρώθηκαν και μας περίμεναν υπομονετικά για την πρώτη αρχιερατι-
20
κή λειτουργία στη νέα αυτή ενορία. Μας υποδέχτηκαν με εκδηλώσεις ενθουσιασμού, με χορούς, με φωνές, με τόση ανακούφιση ότι δεν είναι μόνοι τους. Η λειτουργία, κάτω από φοβερή ζέστη ήταν μια έκπληξη ακόμα. Οι χορωδίες του ναού, μία στη γλώσσα της φυλής τους (Τιβ) και μία νεανική στα αγγλικά, απέδωσαν τους ύμνους της λατρείας στο δικό τους μουσικό ιδίωμα. Μεγάλη η ικανοποίηση να βλέπεις το ευαγγέλιο του Χριστού και την Εκκλησία Του να ενδύονται την πολιτιστική σάρκα της κάθε συνάφειας. Δεκάδες πιστοί προσήλθαν στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας με φόβο Θεού και συγκίνηση. Μετά τη λειτουργία στον περίβολο του Ναού, πάλι χοροί, προσφωνήσεις και αντιφωνήσεις. Παρόντες οι φύλαρχοι, παρούσα και η τοπική αυτοδιοίκηση. Και από αυτούς πάλι αιτήματα για πόσιμο νερό, για σχολείο, για την
επιδιόρθωση του Ναού, για εικόνες, σκεύη κλπ. Και ένα ακόμα αίτημα για την ειρηνική συνύπαρξη με τις άλλες εκκλησίες και θρησκεύματα, για τη συνεργασία σε θέματα ανθρωπιστικά, κοινωνικά. Στον δρόμο της επιστροφής σταματήσαμε στη γειτονική ενορία του Αγίου Ανδρέα. Ένα παμπάλαιο οίκημα ο Ναός, ανάμεσα σε τεράστιους πορτοκαλεώνες μέσα στην απόλυτη ησυχία. Εκεί μας περίμεναν κάποιοι ενορίτες, μας ξενάγησαν στα μέρη τους, μας μίλησαν για τις προσπάθειές τους, για τα σχέδιά τους και ζήτησαν να τους θυμόμαστε και να τους στηρίξουμε. Τρίτος μεγάλος σταθμός ήταν το χωριό Κάρμεμ, η ενορία του Χριστού, εκεί που με τη αρωγή της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής χτίστηκε το πρώτο οίκημα του σχολείου μας. Παρόντες
οι 300 μαθητές, οι δάσκαλοι, δεκάδες πιστοί, οι τοπικοί άρχοντες αλλά και αντιπροσωπεία μαθητών από γυμνάσιο της αγγλικανικής εκκλησίας. Μιά μεγάλη γιορτή είχε προετοιμαστεί από τους μικρούς μαθητές και μαθήτριες, παραδοσιακοί χοροί, ποιήματα, σκετς, προσφωνήσεις. Θαυμάσαμε τη δουλειά που κάνουν ο εφημέριος της περιοχής, οι κατηχητές και φυσικά οι δάσκαλοι. Όπως συνέβη και στους άλλους σταθμούς μας, έτσι κι εδώ μας προσφέρθηκε η τοπική ενδυμασία, κάτι που αποτελεί την ύψιστη τιμή για έναν ξένο. Με την «ένδυση» αυτή, επίσημα σε αναγνωρίζουν ως μέλος της φυλής τους. Στο τέλος της γιορτής προσευχηθήκαμε για τα παιδιά και τους δασκάλους τους, για τους δωρητές του σχολείου, για όλους όσοι συμπαρίστανται στο ιεραποστολικό έργο 21
στην περιοχή αυτή, εκεί στα βουνά του Μπένουε, πίσω από τα οποία κανείς αντικρίζει το Καμερούν. Περιδιαβήκαμε το σχολείο και είδαμε τις ζημιές που προκάλεσε η επιδρομή των μουσουλμάνων νομάδων και οι συγκρούσεις. Κατεστραμμένα παράθυρα και πόρτες, ακόμα και το δάπεδο αρκετών αιθουσών. Την απογοήτευση της στιγμής την διαδέχθηκε η βεβαιότητα, η πίστη ότι ο Κύριος θα ανοίξει δρόμους όχι μόνο για την αποκατάσταση των ζημιών, αλλά και για την επέκταση του σχολείου. Από κει κατευθυνθήκαμε στο Ναό του Αγίου Χαραλάμπους στην ενορία Adikpo. Εκεί υπάρχει ένας ωραίος Ναός χτισμένος από ένα ζευγάρι από το Ηράκλειο της Κρήτης. Συναντηθήκαμε με τον ιερέα,
22
τους κατηχητές και τον κόσμο που μας περίμενε εκεί υπομονετικά. Και εδώ προσευχηθήκαμε μαζί, ακούσαμε τα προβλήματα τους και τα αιτήματα τους. Παρά το προχωρημένο της ώρας, ξεκινήσαμε για τον επόμενο σταθμό που ήταν η νέα ενορία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, σε ένα φτωχό χωριό μέσα στις φάρμες. Εκεί μας περίμενε αρκετός κόσμος, δίπλα στην καλύβα που χρησιμοποείται σαν Ναός. Κόσμος κουρασμένος, ταλαιπωρημένος, με εμφανή τα σημάδια των στερήσεων στα πρόσωπα τους, στο ντύσιμο τους. Ζεστή και εγκάρδια η μιας ώρας συνομιλία και γνωριμία μαζί τους. Και εδώ εξέφρασαν την παράκληση για καθαρό πόσιμο νερό για να πάψουν τις οδοιπορίες χιλιομέτρων πριν εξασφαλί-
Στο Ορθόδοξο σχολείο μας με τον Μητροπολίτη Αλέξανδρο
Η εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ
σουν λίγο νερό, όχι και τόσο καθαρό. Ανάμεσα σε αυτές τις επισκέψεις, είχαμε την ευκαιρία πολύωρων συναντήσεων με τα ενοριακά συμβούλια, με τους ιερείς και τους κατηχητές. Έπρεπε να ακούσουμε τα προβλήματά τους στις πραγματικές τους διαστάσεις, να απευθυνθούμε επί μακρόν προς τους κατηχητές, να τους καθοδηγήσουμε, να τους ενισχύσουμε, αλλά πρώτιστα να γίνουμε κοινωνοί των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν στη διακονία τους. Μετά από 18 ώρες ταξιδιού, μέσα από κατεστραμμένους δρόμους γυρίσαμε στην έδρα της Μητρόπολης στο Λάγκος. Τα συναισθήματα ανάμεικτα. Έκπληξη και χαρά για τα όσα θαυμάσια επιτελεί εκεί ο Κύριος με τους εργάτες του Ευαγγελίου Του. Έντονος όμως και ο προ-
βληματισμός για την επόμενη μέρα. Πώς θα διορθώσουμε τους Ναούς; Πώς θα προσφέρουμε νερό σε αυτούς τους ανθρώπους; Πώς θα στηρίξουμε τους Κατηχητές μας; Πώς θα μπορέσουμε να συντηρήσουμε τουλάχιστον 3 ακόμα κληρικούς που πρέπει να χειροτονήσουμε; Πού θα ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι; Πώς θα μετακινηθούν; Πώς θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε τα σεμινάρια κατηχητών; Και πόσα άλλα ακόμα! Όλα αυτά τα αποθέτουμε στα πόδια του Τριαδικού Θεού, του όντως «αποστέλλοντος» με την βαθιά προσευχή να ευλογήσει αυτές τις προσπάθειες και να στηρίξει όλους αυτούς που εργάζονται για τη φανέρωση της Βασιλείας Του σ’ αυτή τη γειτονιά της γης. †Ο Νιγηρίας Αλέξανδρος 23
24
25
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΑΪΡΟΜΠΙ
Χριστούγεννα: μια ξεχωριστή παρουσία στα μικρά παιδιά της φτωχογειτονιάς μας Η γέννηση του Χριστού, του Βασιλέως και Κυβερνήτη του σύμπαντος κόσμου, είναι ένα γεγονός που πραγματικά συγκλονίζει τον κάθε πιστό χριστιανό. Ο Θεός μέσα από την απέραντη και απεριόριστη αγάπη Του προς τους ανθρώπους που ο ίδιος δημιούργησε, ήλθε από τον ουρανό στη γη. Έτσι, έγινε άνθρωπος, για να μπορέσουμε όλοι εμείς που είμαστε εδώ στη γη να του μοιάσουμε και να αγιασθούμε. Με την κάθοδό Του στη γη όλη η χάρη Του ξαπλώθηκε διάπλατη σ’ όλη την οικουμένη και αναγεννήθηκε ο άνθρωπος, αναδημιουργήθηκε και πλούτισε πνευματικά. Τα Χριστούγεννα είναι μέρα χαράς και ευφροσύνης για όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας. Η κατάβασή Του αυτή από τον ουρανό 26
στη γη δείχνει την άπειρη και ακατάληπτη ταπείνωσή Του. Κι εμείς εδώ στην Αφρική στρέψαμε, όπως κάθε χρόνο, την προσοχή μας στα μικρά παιδιά, τα αθώα αυτά και αγνά πλασματάκια που έχουν όλο το δικαίωμα να γευθούν αυτή τη χαρά της Γέννησης του Σωτήρος του κόσμου. Ήταν μια ξεχωριστή και ιδιαίτερα χαρμόσυνη μέρα. Άνοιξαν διάπλατα οι καρδιές μας και προσφέραμε σ’ όλα τα παιδάκια της φτωχογειτονιάς μας ένα πλούσιο χριστουγεννιάτικο γεύμα, μ’ ένα δωράκι όπως κούκλες, αυτοκινητάκια, μπαλόνια και άλλα πολλά. Τα παιδάκια αυτά δεν είχαν την ευκαιρία να τους χαρίσει κάποιος τέτοια πολύτιμα δώρα! Σε τέτοιο βαθμό που ακόμα και τα μεγαλύτερα παι-
διά ζητούσαν να έχουν μια κούκλα. Κι όταν τους ρώτησα γιατί, μού απάντησαν ότι δεν είχαν τέτοια ευκαιρία όταν ακόμα ήταν μικρά, ν’ αγκαλιάσουν και να σφίξουν στην αγκαλιά τους μια κούκλα! Όλα αυτά τα παιδάκια, που ζουν κάτω από αντίξοες συνθήκες, με ποικίλα οικογενειακά προβλήματα, μπόρεσαν τουλάχιστον μια τέτοια μέρα των Χριστουγέννων να γευθούν κάτι το διαφορετικό και να καταλάβουν ότι όλοι μας είμαστε μια μεγάλη οικογένεια, με βαθιά την αίσθηση της αγάπης και της αλληλεγγύης. Πόσο χάρηκαν αυτά τα παιδάκια τη μέρα αυτή τη χριστουγεννιάτικη!
Στα πρόσωπά τους ζωγραφιζόταν μια ιδιαίτερη χαρά και το χαμόγελό τους ήταν πλατύ και διαρκές, κάτι που έδειχνε πόσο ευχαριστήθηκαn το γεγονός αυτό. Θέλησα να είμαι κοντά τους γιατί γνώριζα εκ των προτέρων τις ιστορίες της ζωής τους, αφού τα περισσότερα παιδιά προέρχονταν από το δικό μας νηπιαγωγείο και δημοτικό. Ιστορίες, που, πραγματικά, με τα δικά μας δεδομένα και δρώμενα είναι εξωπραγματικές ή μυθιστορηματικές! Σ’ αυτά τα παιδάκια προστέθηκε και μια ομάδα πρώην παιδιών του δρόμου, με τον βουλευτή της περιοχής τους, κοντά στην παραγκούπο-
27
λη της Κιμπίρας. Ο ίδιος ο βουλευτής μού εκμυστηρεύτηκε το μυστικό του: ήταν κι αυτός από μικρό παιδί στην κατηγορία αυτή. Γεύθηκε όλο τον πόνο και τη στέρηση μέσα σ’ αυτή την τρομερή κατάσταση. Μου περιέγραψε τη ζωή του, εν ολίγοις, πώς γεννήθηκε και βρέθηκε να μη γνωρίζει κανένα στον κόσμο αυτό, αφού τον πέταξαν στον κάλαθο των σκουπιδιών. Κάποιος τον βρήκε τυχαία, τον μάζεψε και τον πήρε σ’ ένα από τα κέντρα που μαζεύουν παιδιά από τους δρόμους. Κι έτσι μεγάλωσε μέσα σε τραυματικές εμπειρίες (εδώ θα πρέπει να σημειώσω ότι πριν μερικά χρόνια επισκέφθηκα το κέντρο αυτό και βοήθησα όσο μπορούσα). Θυμήθηκε ότι ένας Ευρωπαίος ιερωμένος με μακριά γένια τους επισκέφθηκε και τους ενίσχυσε. Όταν 28
έμαθε ότι υπάρχει αυτό το πρόγραμμα κι ανέφερε σ’ έναν δικό μας το όνομα μου, που το θυμότανε έντονα, ζήτησε να φέρει ως πολιτικός τα παιδιά του δρόμου. Ήλθαν και μοιράστηκαν μαζί μας αυτό το πλούσιο χριστουγεννιάτικο γεύμα. Ήταν μια σκηνή που δεν περιγράφεται, γιατί ο πολιτικός τώρα βλέποντας τόσα απροστάτευτα παιδάκια να απολαμβάνουν έντονα αυτό το χριστουγεννιάτικο γεύμα πλημμύρισε η καρδιά του με ακόμα μεγαλύτερη χαρά, αφού θυμότανε πόσο δύσκολα ήταν τα χρόνια της δικής του παιδικής ζωής, όταν ήταν παιδί του δρόμου κι έκανε κάθε προσπάθεια να βρει κάτι σαν φαγητό είτε από τα σκουπίδια είτε ακόμα να κλέβει… Τα γεγονότα, οι εκδηλώσεις αυτές και τα χαρμόσυνα μηνύματα
ήταν το κύριο θέμα για τρεις συνεχόμενες μέρες στα δελτία ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης… Όλος ο κόσμος ευχαριστήθηκε γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία θέλησε να μαζέψει τόσες ψυχές και να προσφέρει στα μικρά αυτά πλάσματα ένα ζεστό γεύμα για να χαρούν κι αυτά όπως ο υπόλοιπος κόσμος. Και περισσότερο να αισθανθούν ότι ανήκουν κι αυτά στον πλούσιο αυτό κόσμο της δημιουργίας και ότι έχουν κάθε δικαίωμα να απολαμβάνουν τα αγαθά του μαζί με όλους τους άλλους. Μια κίνηση αγάπης της Εκκλησίας μας στον χώρο της ιεραποστολής άλλαξε το σκηνικό της ζωής των μικρών αυτών παιδιών. Τους βεβαί-
ωσε για το νόημα και την αξία που έχουν κι αυτοί σαν εικόνες του ίδιου Θεού και Δημιουργού, που, μέσα από την απεραντοσύνη της πολυεύσπλαχνης αγάπης Του, αγκαλιάζει όλο τον ορατό και αόρατο κόσμο. Ήλθε στη γη, έγινε άνθρωπος για να θεοποιήσει όλους, χωρίς φυλετικές διακρίσεις, χωρίς χρώματα, καταγωγές, κουλτούρες. Με αυτά τα δεδομένα ο άνθρωπος μπορεί να ανακαλύψει τον ίδιο τον εαυτό του. Την ταυτότητά του και το είναι του. Έτσι, θα μπορέσει να ζήσει ειρηνικά και να βιώσει το μεγαλείο που βγαίνει από την αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο. †Ο Ναϊρόμπι Μακάριος
29
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΑΜΠΑΛΑΣ
Νέα αρχή για την Ιεραποστολή Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Με συγκινημένη καρδία, ευχαριστούμε και δοξάζουμε τον Πανάγαθο και Παντοδύναμο Θεό δι’ όλα τα αγαθά και επιτεύγματα, τα οποία εδωρίσατο εις την Επαρχίαν μας ταύτη τής Ουγκάντας κατά την πρόσφατη εικοσαετία. Ομοίως, εκ μέρους όλων των συνεργατών, κληρικών και λαϊκών μελών του σώματος του Χριστού ενταύθα, ευχαριστούμε την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, ιδιαιτέρως δε, τους δωρητές και δωρήτριες ως και τα σεβαστά μέλη τού Διοικητικού Συμβουλίου, διά την ανέκαθεν ηθική, οικονομική και πνευματική υποστήριξη του ιεραποστολικού έργου στην Ουγκάντα. Βεβαιούμε ότι, κυ30
ρίως χάρη στην υμετέρα και αδελφική φροντίδα κατορθώσαμε να γεννήσουμε την δευτέρα Ιερά Επισκοπή Γκούλου (Gulu) και Ανατολικής Ουγκάντας, όπου ετοποθετήθη υπό της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, πρώτος Επίσκοπος ο Θεοφιλέστατος Σιλβέστρος (κατά κόσμον Μάξιμος Kisitu), αγαπητός εκλεκτός και γνήσιο τέκνο από την Ορθόδοξον Εκκλησία της Ουγκάντας. Με την νέαν αυτή κατάσταση, η Επισκοπή Γκούλου και Ανατολικής Ουγκάντας περιέχει το εξής χριστεπώνυμον πλήρωμα: 30 ιερείς, 19 Ναούς (περιφερειακούς, εκ των οποίων 7 εγκαινιασμένοι), 8 Δημοτικά σχολεία, 6 Γυμνάσια, 5 Λύκεια
και 6 Ιατρεία. Ενώ η Ιερά Μητρόπολις Καμπάλας, Κεντρικής και Δυτικής Ουγκάντας περιέχει: 47 Ιερείς, 36 Ναούς (περιφερειακούς, εξ ων 17 εγκαινιασμένοι), 22 Δημοτικά σχολεία, 12 Γυμνάσια, 8 Λύκεια και 12 Ιατρεία. Σχεδόν εις όλα αυτά τα σχολεία υπάρχουν ευθηνές εγκαταστάσεις σχετικών οικοτροφείων θηλέων ή αρρένων, και αίθουσες εκδηλώσεων της μαθητευούσης νεολαίας. Όπως ευκόλως αντιλαμβάνεσθε, η νέα Ιερά Επισκοπή θα έχει ποικίλες ελλείψεις, αμέσου και εμμέσου ανάγκης, ενώ και η παλαιά οφείλει να επεκτείνεται προς δυσμάς, όπου δεν είχε τολμήσει να πορευθεί η Ορθοδοξία επί τόσα χρόνια. Για
τούτο, σας παρακαλούμε, ανάλογα με τη δυνατότητά σας αλλά και με ενθουσιασμό, να συμβάλλετε στην υποστήριξη του διευρυνομένου έργου της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στην Ουγκάντα, καθώς δεν λησμονούμε ότι εσείς υπήρξατε εκ πρώτης αρχής οι αληθείς «Φίλοι της Ουγκάντας» Είθε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και Σωτήρας, ο και προοδευτικώς εν Πνεύματι Αγίω αποκαλύπτων εις ημάς το προαιώνιο μυστήριον του Θεού, να κατευοδώσει το κήρυγμα της Ορθοδοξίας εις την Ουγκάντα και εις ολόκληρον την Αφρικανικήν Ήπειρο. †Ο Καμπάλας Ιωνάς
Ορθόδοξο σχολείο στην Ουγκάντα, δωρεά της Αδελφότητάς μας
31
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΡΟΥΣΑΣ
Ο πειρασμός των αριθμών
Θυμᾶμαι πολλὰ χρόνια πρίν, ὅταν ἥμουν δάσκαλος, τὸ δυσκολότερο μάθημα γιὰ μένα ἧταν ἡ πρακτικὴ ἀριθμητική. Ἡ δυσκολία μου στὸ συγκεκριμένο μάθημα προερχόταν ἀπὸ τὴν ἀνάγκη νὰ ἐπιλύσεις ἀριθμητικὰ προβλήματα χωρὶς τὴν χρήση ἐξισώσεων, ποὺ θὰ καθιστοῦσαν εὔκολη τὴν ἐπίλυσή τους, ἀλλὰ μὲ τρόπους ποὺ νὰ εἶναι λογικὰ καὶ ἐπαγωγικὰ προσβάσιμα στὴν παιδικὴ ἀντίληψη. Αὐτὴ τὴν δυσκολία, ἔμελλε νὰ τὴν συναντήσω πολλὰ χρόνια ἀργότερα στὴν Ἀφρική! Ἐδῶ, στὴ Μαύρη Ἤπειρο, ἐπιβάλλεται, μὲ ἁπλᾶ λόγια νὰ μεταγγίσεις τὰ δόγματα καὶ τὶς ἀλήθειες τῆς Ἁγίας Πίστεως καὶ Παραδόσεώς μας, χωρὶς λάθη καὶ ἐκπτώσεις, ἀλλὰ προσαρμοσμένα στὴν ἀντίληψη καὶ διάθεση τῶν Ἀφρικανῶν ἀδελφῶν
32
μας. Αὐτό, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ σκέψη καὶ ἡ ἀντίληψη περὶ Χριστιανισμοῦ εἶναι ἤδη διαμορφωμένες ἀπὸ προτεσταντικὲς καὶ παπικὲς πρακτικές, καθιστοῦν ἀκόμη δυσκολώτερη τὴν μετάγγιση τοῦ Ὀρθόδοξου εὐαγγελισμοῦ. Τὴν ἀφομοίωση δὲ τοῦ Εὐαγγελίου, δυσχεραίνει ὁ μεγάλος ἀναλφαβητισμὸς τῶν ἀφρικανῶν ἰθαγενῶν ποὺ ζοῦν στὰ χωριά, μακριὰ ἀπὸ τὶς πόλεις, ὁ ὁποῖος ἐπιβαρύνεται ἀπὸ τὶς πρωτόγονες προκαταλήψεις ποὺ διατηροῦν, ὅπως τὴν ἐμμονὴ στὴν λατρεία τῶν πνευμάτων, τὴ μαγεία, τὴν πολυγαμία, τὴ μέθη κ.λπ. Στὰ θετικὰ ποὺ μπορεῖ κάποιος νὰ τοὺς χρεώσει, συγκαταλέγονται ἡ ἀκακία, ἡ ἀφελότητα, ὁ ἐνθουσιασμός, ἡ ἁπλότητα καὶ ἡ αἰσιοδοξία τους. Ὁ ἱεραπόστολος πρέπει νὰ ἔχει μεγάλα ἀποθέματα ὑπομονῆς, πί-
στεως, προσευχῆς καὶ ἀγάπης, γιὰ νὰ μπορέσει νὰ ὑπερνικήσει τὶς ἀνθρώπινες δυσκολίες ποὺ καθημερινὰ συναντᾶ καὶ κυρίως τὴν θλίψη ἀπὸ τὴν διαπίστωση ὅτι σὲ κάθε του βῆμα συναντᾶ καὶ κάποια διαφορετικὴ «ἐκκλησία», ἀπὸ αὐτὲς ποὺ κάθε μέρα σὰν μανιτάρια ξεφυτρώνουν στὴν εὔφορη Ἀφρικανικὴ γῆ. Φταίει ἄραγε ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος, ποὺ γιὰ τόσους αἰῶνες ἀμέλησε τὸν Εὐαγγελισμὸ τῶν Ἀφρικανῶν, ἤ μήπως ἦταν θέλημα Θεοῦ αὐτὴ ἡ ὀλιγωρία μας, διότι ἡ Ἀφρικὴ δὲν ἦταν ὥριμη γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴν Ὀρθοδοξία; Καὶ τώρα ποὺ ἐπιτέλους ἔφτασε ἡ ὥρα, ποῦ εἶναι οἱ ἐργάτες γιὰ τὴν σπορά; Ἡ διαπίστωση ἐξάλλου, ὅτι στὶς ἡμέρες μας
οἱ Ὀρθόδοξοι εἶναι διχασμένοι μεταξύ τους, μᾶς ἀπογοητεύει ἀκόμη περισσότερο, διότι ἀποδεικνύει ὅτι μετὰ ἀπὸ τόσους αἰῶνες χριστιανισμοῦ, κόντρα στὸ μήνυμα τῆς Εὐαγγελικῆς Διακονίας, καταγινόμαστε νὰ βροῦμε τρόπους πῶς νὰ ἐξουσιάσουμε τοὺς ἄλλους, εἴτε προσπαθώντας νὰ ἀποδείξουμε ὅτι εἴμαστε περισσότερο Ὀρθόδοξοι ἀπὸ τοὺς ἄλλους, εἴτε προβάλλοντας τὴν ἀριθμητική μας ὑπεροχή, καὶ πάλι σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ εὐαγγελικό: «μὴ φοβοῦ τὸ μικρὸν ποίμνιον, ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατὴρ ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τὴν βασιλείαν» (Λουκ. 12:32). Διαβάζουμε στὸ βιβλίο τῶν Βασιλειῶν Β΄ 24, ὅτι ὁ Δαβὶδ κάποτε ἐξόργισε τὸν Θεό, διότι ἔδωσε τὴν
33
ἐντολὴ στὸν στρατηγό του Ἰωάβ, νὰ μετρήσει τοὺς στρατιῶτες του. Ξαφνικὰ ὅμως ὁ Δαβὶδ ἔνιωσε τύψεις στὴ συνείδησή του, ποὺ ἔκανε ἀπογραφὴ, καὶ εἶπε στὸν Κύριο: «Ἁμάρτησα βαριὰ μ’ αὐτὸ ποὺ ἔκανα! Ἀναγνωρίζω πόσο ἀνόητα φέρθηκα, διότι πίστεψα ὅτι μὲ τὴν δύναμη τῶν ὅπλων μου νικάω καὶ ὄχι μὲ τὴν βοήθειά σου. Κύριε, σὲ παρακαλῶ συγχώρησε τὴν ἁμαρτία τοῦ δούλου σου». Τότε ἔστειλε ὁ Θεὸς μιὰ θανατηφόρα ἐπιδημία στοὺς Ἰσραηλίτες καὶ πέθαναν ἑβδομήντα χιλιάδες ἄνθρωποι. Μᾶς δίδασκε ὁ Ἅγιος Πορφύριος, ὅτι στὴν Ἱεραποστολὴ δὲν χρειάζονται λόγια πολλά, ἀλλὰ χρειάζεται παράδειγμα. Ἐπέμενε νὰ ζοῦμε
34
ἁπλὰ καὶ ἁπαλά, νὰ ἐξασκήσουμε τὸν ἑαυτό μας νὰ μάθει νὰ ἀκούει πολὺ καὶ νὰ μιλᾶ λίγο, νὰ σέβεται τὴν κάθε μορφὴ ὕπαρξης, νὰ μὴν πιέζουμε τὰ πρόσωπα, γιατὶ περισσότερο ἀπὸ ὅλα ὁ Θεὸς σέβεται τὴν ἐλευθερία μας. Νὰ νικᾶμε τὸν πειρασμὸ τῆς νίκης. Νὰ ξεπερνᾶμε τὸν πειρασμὸ τῶν ἀριθμῶν, διότι αὐτὸ ἐξοργίζει τὸν Θεὸ περισσότερο ἀπὸ ὅλα. Τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ κοστίζει στὸν ἄνθρωπο καὶ εἶναι «στενὴ ἡ πύλη καὶ ὀλίγοι εἰσὶν οἱ εὑρίσκοντες αὐτήν», (Ματθ. 7, 14). Συγχώρησε, Κύριε, τὶς μικρότητές μας καὶ μὴν ἐμποδίσεις τὴν χάρη Σου νὰ σκεπάσει τὸν λαό Σου, ἐξαιτίας τοῦ ἐγωισμοῦ μας. Ἀμήν! †Ο Αρούσας Αγαθόνικος
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΓΟΥΙΝΕΑΣ Ιεραποστολικό κλιμάκιο Σιέρρα Λεόνε
Έκκληση για ανθρωπιστική βοήθεια
Αγαπητοί μου αδελφοί, Ευλογία Κυρίου προς το Διοικητικό Συμβούλιο και τα μέλη της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Σας ζητώ συγγνώμη που άργησα να έρθω σε επικοινωνία μαζί σας αλλά γνωρίζω ότι η μακρά σιωπή μου θα τύχει συγχώρησης από την καλοσύνη σας. Θα ήθελα εκ μέρους του ιεραποστολικού κλιμακίου της Σιέρρα Λεόνε να καταθέσω την μεγάλη μας επιθυμία να λάβουμε ένα νέο κοντέινερ κατά το τρέχον έτος 2019. Πιστεύω ότι η φιλόστοργη καρδιά σας θα αποδεχθεί το αίτημά μας αυτό. Η ευγνωμοσύνη μου είναι παρούσα
σ’ αυτό το μήνυμα και ένα ευχαριστώ είναι το λιγότερο που μπορώ να μεταφέρω προς τα φιλάνθρωπα αισθήματά σας. Το κοντέινερ χρειαζόμαστε να περιλαμβάνει βασικά είδη τροφίμων, όπως ρύζι, λάδι, ζάχαρη, αλάτι, κονσέρβες, τοματοπολτό, αλεύρι κ.ά. Ευχαριστώ και πάλι για τη μέριμνά σας προς τα ορφανά και πεινασμένα παιδιά του σχολείου μας στο Waterloo. Η ιεραποστολική προσπάθεια της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Σιέρρα Λεόνε πορεύεται διά της πίστεως, απορούμενη αλλ’ ουκ εξαπορούμενη. Με σεβασμό εν Χριστώ, π. Θεμιστοκλής Αδαμόπουλος 35
Πατριαρχική Επίσκεψη στο Κογγό-Μπραζαβίλ
Ο Μακ. Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος επισκέφθηκε την Ιερά Μητρόπολη Μπραζαβίλ και Γκαμπόν τον περασμένο Φεβρουάριο. Κατά την ολιγοήμερη παραμονή του στη χώρα του Κογγό, τέλεσε τα εγκαίνια του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου στο Πουάντ-Νουάρ, στην ανοικοδόμηση και ολοκλήρωση του οποίου συντέλεσε και η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Ακριβώς 35 χρόνια μετά τη βάπτιση των πρώτων 65 Κογγολέζων Ορθοδόξων από τον μακαριστό Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής Τιμόθεο, εγκαινιάστηκε ο περίλαμπος αυτός Καθεδρικός Ναός, για να σηματοδοτήσει τη σταθερότητα την οποία έχει αποκτήσει πλέον η Ορθόδοξη παρουσία στη χώρα αυτή, η οποία μαρτυρείται μέσω των Ιερών Ναών, του τιμίου πρεσβυτερίου, των ευλαβών κατηχητών αλλά και του ραδιοφωνικού σταθμού «Η Φωνή της Ορθοδοξίας», έργου που χρηματοδότησε η Αδελφότητά μας. Ο Πατριάρχης Αλεξανδρειας επισκέφθηκε ακόμη το Ορθόδοξο Ορφανοτροφείου «Άγιος Ευστάθιος» και το Δημοτικό Σχολείο «Φως Εθνών» στο Ντολιζί και πρόσφερε πολύτιμα είδη στα εκεί περιθαλπόμενα παιδιά, ενώ επισκέφθηκε και την ενορία της Αναστάσεως του Κυρίου στην πρωτεύουσα Μπραζαβίλ, για να επικοινωνήσει και να ευλογήσει τον πιστό λαό του Θεού. 36
Νέος Μητροπολίτης Αξώμης Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας συγκλήθηκε από τις 26 έως τις 29 Νοεμβρίου και προχώρησε στην πλήρωση της κενωθείσας Ιεράς Μητρόπολεως Αξώμης, εκλέγοντας ως νέο Μητροπολίτη τον Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου π. Δανιήλ Μπιάζη. Ο νέος Μητροπολίτης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1977 και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη, ενώ τα τελευταία χρόνια διακόνησε το ιεραποστολικό έργο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Μοζαμβίκη, τη Ζάμπια και το Μαλάουι. Η χειροτονία του έγινε στην Πατριαρχική Μονή του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Αλεξάνδρεια, ανήμερα της εορτής του αγίου. Ο Σεβασμιώτατος κ. Δανιήλ εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την εκλογή του στην ιστορική αυτή αφρικανική Μητρόπολη, που περιλαμβάνει σήμερα τα κράτη της Αιθιοπίας, της Ερυθραίας, της Σομαλίας και του Τζιμπουτί, και υποσχέθηκε ότι θα εργαστεί «άνευ όρων και ορίων» για το καλό της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αφρική. Την Κυριακή 3 Μαρτίου, ο Μακαριώτατος πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αγίου Φρουμεντίου στην Αντίς Αμπέμπα ενθρόνισε τον νέο Μητροπολίτη, ο οποίος ανέλαβε με δέος το πολυεύθυνο έργο της Ορθόδοξης μαρτυρίας στην ευαίσθητη αυτή περιοχή, στο Κέρας της Αφρικής. 37
Νέα επισκοπή στο Κογγό
38
Κατά τήν παρελθοῦσα Ἱερά Σύνοδο τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, τήν 26η Νοεμβρίου 2018, ἐξελέγη πρῶτος Μητροπολίτης τῆς νεοσύστατης Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κανάγγας τοῦ Κογγό ὁ μέχρι πρότινος Πατριαρχικός Ἐπίτροπος Κανάγγας Ἀρχιμ. Θεοδόσιος Τσιτσιβός. Ἡ ἐνθρόνισις τοῦ νέου Μητροπολίτου στήν Κανάγγα πραγματοποιήθηκε τήν 24η Φεβρουαρίου 2019 στόν Καθεδρικό Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέα. Σύσσωμες οἱ ἀρχές τοῦ τόπου καλωσόρισαν καί ὑποδέχθηκαν μέ τιμές τόν Μακαριώτατο Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας κ. Θεόδωρο Β΄, ὁ ὁποῖος ἔφθασε στήν Κανάγγα προκείμενου νά ἐνθρονίσει τόν Μητροπολίτη Θεοδόσιο, ἀλλά καί νά εὐλογήσει τούς πιστούς τῆς Κανάγγας καί τοῦ Κασάι. Χιλιάδες Χριστιανοί ἐπεφύλαξαν ὁλόθερμη ὑποδοχή στόν Μακαριώτατο μέ ὕμνους καί τραγούδια. Ὁ Πατριάρχης μας ἐκφράστηκε μέ θερμά λόγια γιά τόν Μητροπολίτη Κανάγγας καί τοῦ συνέστησε νά μιμηθεῖ τούς μεγάλους Ἱεραποστόλους πού διακόνησαν τούς πιστούς τῆς Ἀφρικῆς, αεἰμνήστους Αρχιμανδρίτες Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο, Χαρίτωνα Πνευματικάκη καί τον Μητροπολίτη Πενταπόλεως Ἰγνάτιο, και να ακολουθήσει τα βήματά τους. Ο Μητροπολίτης Κανάγγας ἀπευθνόμενος στόν λαό εἶπε: «Παιδιά μου, δέν ἦλθα γιὰ νὰ φύγω, ἦλθα νά μείνω, ἦλθα γιά σᾶς, νά πᾶμε στόν Παράδεισο μαζί. Ἔσεῖς εἶστε τά διαμάντια μου καί οἱ θησαυροί μου!» Ἐκ τῆς Ἱεράς Μητροπόλεως
Νέα επισκοπή στην Ουγκάντα Αγαπητοί αδελφοί εν Χριστώ, Σας χαιρετώ από την Ουγκάντα. Δόξα τω Θεώ, προχωράμε απαλά και ωραία σε αυτή τη μεταβατική περίοδο της εγκαταστάσεως της Νέας Επισκοπής Γκούλου και Ανατολικής Ουγκάντας. Με την επιστολή μου αυτή, θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου, για την μεγάλη οικονομική βοήθεια, που μου δώσατε, όπως σας παρακάλεσα μετά την χειροτονία μου. Με διευκόλυνε πολύ στις κινήσεις και στην κάλυψη διαφόρων αναγκών μου σε όλες τις διαδικασίες και κινήσεις των πραγμάτων, αυτές τις πρώτες ημέρες στην Ουγκάντα. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ουγκάντας κ. Ιωνάς, μαζί με τους ιερείς και τους πιστούς στην Καμπάλα, με υποδέχτηκαν με αγάπη πολλή και με μία λαμπρή τελετή. Στις 17 Φεβρουαρίου, πραγματοποιήθηκε η ενθρόνισή μου στον Ιερό Ναό Αγίου Λαυρεντίου στο Γκούλου με την συμμετοχή χιλιάδων Ορθοδόξων πιστών. Με τις ευχές σας όλα πήγαν καλά! Ο λαός μας στο Βορρά αλλά και σε όλη την Ουγκάντα χάρηκε πολύ για τη νέα τους επισκοπή! Παρακαλώ, ευχηθείτε να έχουμε και ευλογημένη συνέχεια. Θα σας ενημερώσω σύντομα και ευρύτερα για την κατάσταση που επικρατεί στην νέα μας επισκοπή. Σας εύχομαι πάντοτε ειρήνη, υγεία και χαρά από τον Κύριό μας. †Ο Γκούλου Σίλβεστρος 39
Νέα επισκοπή στο Μαλάουι
Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής καί εκλεκτοί συνεργάτες τού πνευματικού αγρού τής θυσιαστικής προσφοράς προς τους αδελφούς του Χριστού μας, που ζουν μέσα σε δύσκολες συνθήκες στο Μαλάουι, χαίρετε εν Κυρίω καί πάλι σας λέγω χαίρετε. Ευχαριστώ από καρδίας όλους τους δωρητές της Αδελφότητός σας, τους συγκηρηναίους της αγάπης. Ευλογημένοι μου Αδελφοί, χάριτι θεία, εκλέχτηκα από την Ιερά Σύνοδο τού Πατριαρχείου Αλεξανδρείας πρώτος Επίσκοπος Μαλάουι, η δε χειροτονία μου τελέσθηκε στον Πατριαρχικό Καθεδρικό Ναό του Οσίου Σάββα Αλεξανδρείας την 23η Δεκεμβρίου 2018, από τα σεπτά χέρια του Πατριάρχου της Ιεραποστολής, κ.κ. Θεοδώρου Β΄. Τέλος, στις 24 Φεβρουαρίου έγινε η ενθρόνισή μου στην πόλη Μπλαντάιρ του Μαλάουι. Όπως καταλαβαίνετε, εισήλθα σε μία νέα πιο υπεύθυνη διακονία και, όπως αντιλαμβάνεστε, έχω ανάγκη, ο Ανάξιος του Ουρανού και της γης, των προσευχών σας. Καλοί μου Χριστιανοί, παρακαλώ με όλη τη δύναμη της ψυχής μου την Αγάπη σας. Προσεύχεσθε, προσεύχεσθε, προσεύχεσθε δι’ εμέ, όπως αναδειχθώ εργάτης δόκιμος του Αμπελώνος του Χριστού και της Εκκλησίας Του εκεί, στη μακρινή χώρα του Μαλάουι, και άξιος της εμπιστοσύνης του πανάξιου Πατριάρχου μας. Εύχομαι ταπεινά η χάρις του δι’ ημάς τους αμαρτωλούς σταρωθέντος Κυρίου μας Ιησού Χριστού, να είναι πάντοτε μαζί σας. †Ο Μαλάουι Φώτιος
40
Νέα επισκοπή στην Τολιάρα Νότιας Μαδαγασκάρης
Αγαπητοί αδελφοί, με τη χάρη του εν Τριάδι Ενός Θεού μας, εμπνεύσει και προτάσει του Πατριάρχου της Αγάπης, Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου, και ψήφω της υπό Αυτού συγκληθείσης Ιεράς Συνόδου του παλαίφατου Πατριαρχείου μας, εξελέγην Επίσκοπος Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης. Η αρτισυσταθείσα επισκοπή αυτή αποτελεί αποτέλεσμα της διχοτόμησης για ποιμαντικούς λόγους της Μητροπόλεως Μαδαγασκάρης. Αναξίως αναλαμβάνω το βάρος της συνέχειας του έργου των λαμπρών προκατόχων μου και, ως ανάξιος αιτούμαι τις προσευχές όλων σας, ούτως ώστε να διακονήσω την ευλογημένη αυτή εσχατιά της γης, κηρύττοντας την ορθή πίστη στον Κύριο Υμών Ιησού Χριστό. Σας ευχαριστώ εκ νέου για την τιμητική πρόσκλησή σας να ομιλήσω στη σύναξη της Αδελφότητος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής της 10ης Φεβρουαρίου. Η επικοινωνία μου μαζί σας μου έδωσε θάρρος για αυτό το νέο ξεκίνημα. Ευχαριστώ και για την οικονομική βοήθεια που παρέσχατε στην νεοπαγή Επισκοπή μας. Είμαστε βέβαιοι πως ο Κύριος Ιησούς Χριστός θα ευλογήσει αυτό το έργο, γιατί είναι μια προσπάθεια που γίνεται μόνο για την δική Του δόξα και μόνο από αγάπη και ενδιαφέρον για τη σωτηρία των Αφρικανών αδελφών μας. †Ο Τολιάρας Πρόδρομος
41
Γράμμα από Ουγκάντα Στον Παναγιώτη Παπαδημητρακόπουλο,1981
Γράφω από έναν τόπο μακρινό που αιχμαλώτισε ο εμφύλιος πόλεμος και τον έκανε δικό του. Εδώ οι ανήλιαγες ημέρες θλιβόμενες υποκύπτουν στην είσοδο του θανάτου. Στον καθρέπτη της αλήθειας αντικρίζεις ένα ρυάκι από αίμα να μπολιάζει με φρίκη τον ποταμό Νείλο. Εδώ στη δακρυγόνο Ουγκάντα κραυγάζει η απόγνωση ίσως στο αυριανό τέλος. Μερικές φορές έρχεται κρυφά η σιωπή· είναι σαν κέρασμα του χρόνου πριν ξαναρχίσουν οι μισητές βολές. Την ειρήνη την έχουν φυλακίσει στο σκοτεινό κελλί της εκδίκησης. Ένα πρωί ξύπνησε η ελπίδα με ένα δροσερό φιλί στα ματωμένα χείλη της γης. Η ιεραποστολή εδώ αγγίζει τρυφερά τα αγέλαστα-ορφανά παιδιά, όπως τα μικρά φλαμίγγο στη φωλιά τους. Οι αξιάγιοι ιθαγενείς πατέρες Οβαδίας, Ρουβήμ, Ειρηναίος, Θεόδωρος δοξολογούν τον άγιο Τριαδικό Θεό στις αχυρόστεγες καλύβες - Ιερούς Ναούς. Μια αξέχαστη μνήμη οδηγεί το νου στην περιοχή του Αγίου Ιεραποστόλου π. Χρυσοστόμου. Η ταπεινοφροσύνη παρούσα αναβλύζει ευωδία, η αναπνοή λες και ανταμώνει τη δική του. Οι πνευματικές αχτίδες του, δώρημα Θεού, πρέπει να διαφυλαχτούν ακέραιες στην ψυχή. Εδώ φυτεύουμε σπόρους αναγκαίας διατροφής αλλά και χριστιανικούς σπόρους αιωνιότητας! Νόστης Ψαρράς 42
Η συμβολή του π. Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου στην ιεραποστολή της Αφρικής Του Σεβ. Μητροπολίτη Κινσάσας κ. Νικηφόρου - Μέρος Α΄ Ἡ προσφορὰ τοῦ π. Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου εἰς τὴν ἱεραποστολικὴ προσπάθεια τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας μας εἶναι σημαντική. Βέβαια ἀπὸ ὁρισμένους κύκλους ἐσκεμμένα ἤ ἄθελα ἔγινε προσπάθεια νὰ μειωθεῖ, νὰ καλυφθεῖ ἤ νὰ ξεχασθεῖ τὸ ἔργο τοῦ Παπαφλέσσα τῆς Ἱεραποστολῆς Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου καὶ νὰ ἀγνοηθεῖ καὶ ἡ ἱεραποστολικὴ προσφορὰ τοῦ Ἀρχιμ. Νικοδήμου Σαρίκα. Καὶ οἱ δύο διακόνησαν κάτω ἀπὸ τὴν ὑπακοὴ στὸ Πατριαρχεῖο καὶ ὑπὸ τὶς εὐλογίες του. Ὁ π. Χρυσόστομος ξεκίνησε γιὰ τὴν Ἀφρικὴ ἀφοῦ προηγουμένως ἐπῆγε στὴ Ἀλεξάνδρεια καὶ ζήτησε τὴν εὐλογία τοῦ Πατριάρχου Χριστοφόρου. Ὅσοι τὸν γνωρίσαμε ἤ εἴχαμε ἐπικοινωνία μαζί του μᾶς ὁδηγοῦσε στὴν ὑπακοή στὴν Ἐκκλησία, στὸν ἐπίσκοπο καὶ ὅτι μόνον μὲ τὴν εὐλογία του νὰ ἐργασθοῦμε καὶ νὰ
διακονήσουμε. Τόνιζε σὲ ἕνα γράμμα του πρὸς τὸν π. Ἰωάννη Ἀθανασιάδη: « Ὅπως σᾶς εἶναι γνωστὸν, ἡ πρώτη “ἑστία” τῆς Ἑλληνικῆς Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολῆς ὑπήχθη ἤδη ἐν Οὐγκάντα τῆς Ἀνατολικῆς Ἀφρικῆς ὑπὸ τὴν εὐλογίαν τοῦ Μακ. Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας καὶ τὴν πνευματικὴν ἀρχηγίαν τοῦ Σεβασμ. Μητροπολίτου Εἰρηνουπόλεως κ.κ. Νικολάου, τοῦ ὁποίου σᾶς διαβιβάζω τὰς εὐχὰς». Ὁ π. Χρυσόστομος ἐγεννήθη τὸ 1903 στὸ Βασιλίτσιο Μεσσηνίας. Εἶχε μεγάλη ἀγάπη στὰ γράμματα ἀλλὰ λόγω τοῦ θανάτου τοῦ πατέρα του δὲν μπόρεσε νὰ συνεχίσει τὸ σχολεῖο καὶ διέκοψε στὴν 4η Δημοτικοῦ. Σὲ ἡλικία 16 ἐτῶν τὸ 1918, ἐκατὸ χρόνια δηλαδὴ πρίν, ἐπῆγε νὰ μονάσει στὸ Μοναστήρι Κορώνης καὶ στὴν συνέχεια στὸ ἀσκητήριο τοῦ Παναγουλάκη. Ὅταν τὰ ἀδέλφια του τὸ ἔμαθαν καὶ ἦρ-
43
θαν νὰ τὸν πάρουν, δὲν ἐδέχθη νὰ τοὺς ἀκολουθήσει καὶ τοὺς εἶπε: «τώρα πλέον εὑρῆκα αὐτὸ ποὺ ποθοῦσε ἡ ψυχή μου, τὴν μελέτη καὶ τὴν προσευχή». Τὴν 4η Μαΐου τοῦ 1926 ἐχειροτονήθη διάκονος καὶ κατόπιν ἱερομόναχος ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Μεσσηνίας Μελέτιο καὶ ἔλαβε τὸ ὄνομα ἀπὸ Χρῆστος σὲ Χρυσόστομο. Ἐν συνεχείᾳ διορίζεται ἡγούμενος στὴν Ἱ. Μονὴ Γαρδικίου. Μαζί του πῆρε καὶ τὴν μητέρα του, τὴν ὁποίαν ἔκειρε μοναχὴ δίδοντάς την τὸ ὄνομα ἀπὸ Σταυρούλα σὲ Σεβαστιανή. Σύντομα μετετέθη στὴν Μονὴ τῆς Χρυσοκελλαριᾶς καὶ τότε ἔλαβε τὸ ἀπολυτήριο τοῦ Δημοτικοῦ «ὡς κατ’ οἶκον διδαχθείς». Τὸ 1938 ἀνῆλθε στὸν θρόνο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν ὁ Χρύσανθος, ὁ ὁποῖος τὸν ἐκάλεσε στὴν Ἀθήνα καὶ τὸν ἐνέγραψε στὸ μοναχολόγιο τῆς Μονῆς Πετράκη. Κατόπιν τὸν διόρισε ἡγούμενο στὴν Ἱ. Μονὴ Φανερωμένης Σαλαμίνος. Μὲ τὴν ἔναρξη τῆς Γερμανικῆς κατοχῆς καὶ τὴν ἐκλογὴ ὡς Μητροπολίτου Ἐδέσσης τοῦ Παντελεήμονος Παπαγεωργίου, πηγαίνει τὸ 1941 νὰ ὑπηρετήσει κοντά του στὴν Ἔδεσσα. Διορίσθηκε Πρωτοσύγκελλος καὶ διακόνησε στὰ δύσκολα χρόνια τῆς κατοχῆς. Γράφει περὶ αὐτοῦ ὁ Ἀρχιμ. Θεόκλητος Στράγκας: «Εἰς τὴν καιομένην ἐκείνην Ἑλληνικὴν περιοχὴν εὗρον τὸν ἀείμνηστον π. Χρυσόστομον Παπασαραντόπουλον ἐργαζόμενον μετὰ ἀξιοθαυμάστου δραστηριότητος καὶ αὐτοθυσίας ἱεραποστολικῆς. Παρά τὰς δυσμενεστάτας συνθήκας εἰς τὸ κεντρικὸν αὐτὸ τμῆμα τῆς Ἑλληνικῆς Μακεδονίας, ὁ πατὴρ Χρυσόστομος περιώδευε ὅλα τὰ δεινοπαθοῦντα χωριὰ, ἅτινα ἐφοβέριζεν ἡ ΟΧΡΑΝΑ, ὅπου ὡς ἱεροκήρυξ καὶ λειτουργός καὶ κυρίως ὡς ἄριστος ἐξομολόγος ἐπετέλεσε πράγματι ἀξιόλογα ἐπιτεύγματα». Κάτω ἀπὸ τοὺς καταρράκτες τῆς Ἐδέσσης ἔκτισε τὸ Μοναστήρι τῆς Ἁγίας Τριάδος. Στὴν Ἔδεσσα συνεδέθη μὲ τὸν Ἀρχιμ. Χαρίτωνα Πνευματικά-
44
κη καὶ τὸν Ἀθανάσιο Φραγκόπουλο, οἱ ὁποῖοι διακόνησαν ἐκεῖ ὡς ἱεροκήρυκες. Στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 1950 τὸν βρίσκουμε νὰ ὑπηρετεῖ εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Νέας Κρήνης Θεσσαλονίκης. Ἔκεῖ ἐγνωρίσθη διὰ τῆς ἐξομολογήσεως μετὰ τοῦ ἀειμνήστου πατρός μου. Συνέβη τότε τὸ ἑξῆς γεγονός. Ἀπὸ λάθος ἰατρικὸ ἐκοιμήθη ὁ κατὰ ἕνα χρόνο μεγαλύτερος ἀδελφός μου. Αὐτὸς ἦταν ὑγιέστατος, ἐνῶ ἐγὼ τότε ἤμουν συνεχῶς ἄρρωστος. Ὁ πατέρας μου πῆγε τότε καὶ παραπονέθηκε στὸν π. Χρυσόστομο: «Γιατὶ ὁ Θεὸς δὲν πῆρε τὸν ἄρρωστο γιό μου καὶ πῆρε τὸ ὑγιέστατο γιό μου;» Καὶ ὁ π. Χρυσόστομος τοῦ ἀπήντησε: «Ὁ Γιῶργος θὰ γίνει ἱερεύς». Αὐτὸ πραγματοποιήθη μετὰ 20 ἔτη, τὸ 1971. Τοῦ εἶπε ἐπίσης γιὰ τὴν πορεία τῆς ζωῆς μου, τὰ ὁποῖα καὶ αὐτὰ ἀργότερα ἔγιναν. Ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη καταφεύγει πάλι στὴ Μονὴ Πετράκη, ὅπου τοῦ δίδεται εὐκαιρία σὲ μεγάλη ἡλικία νὰ σπουδάσει στὴ Θεολογικὴ σχολή. Ἐκεῖ ὡς φοιτητής γνωρίζει τὸν π. Θεόδωρο Νανγυάμα ἀπὸ τὴν Οὐγκάντα. Εἶναι ἤδη 58 ἐτῶν. Πληροφορεῖται ἀπὸ αὐτὸν γιὰ τὴν ἱεραποστολὴ στὴν Οὐγκάντα. Τότε ἀκούει τὴν φωνὴ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπαντᾶ. Γράφει σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ πρῶτα γράμματά του: «Δὲν μποροῦσα νὰ κάμω ἀλλοιῶς. Ἡ φωνὴ τοῦ Ἀρχηγοῦ καὶ Δεσπότου ἡμῶν εἶναι ἐπιτακτικὴ μέσα μου καὶ ἔπρεπε νὰ ὑπακούσω παρὰ τὰς διαμαρτυρίας πολλῶν ἀγαπητῶν». Μᾶς πληροφορεῖ ὁ ἐπίσκοπος Θεόδωρος Νανγυάμα: «Ὅταν ἐπεσκέφθηκε ὁ πολὺς Σπάρτας τὰς Ἀθήνας τὸ 1959, τότε ὁ π. Χρυσόστομος ἔγινε ἔξαλλος καὶ ἑτοιμάστηκε νὰ πάη γιὰ τὴν Ἀφρικήν. Δὲν ἔχασε δὲ τὸ θάρρος του ἄν καὶ πολλοὶ τὸν ἀπεθάρρυναν λόγῳ τῆς ἡλικίας του καὶ διὰ τὴν ὑγείαν του. Μερικοὶ δὲν ἠρκέσθησαν νὰ τὸν ἀποθαρρύνουν, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐκορόϊδεψαν κι’ ὅλας…» Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Θεόκλητος προσπάθησε
νὰ τὸν ἐμποδίσει: «Εἶσαι μεγάλος καὶ ἄρρωστος, θὰ πεθάνεις ἐκεῖ» καὶ ἔλαβε ἀπὸ τὸν π. Χρυσόστομο τὴν ἀπάντηση «μνήματα ὑπάρχουν καὶ στὴν Ἀφρική» Κατέφυγε στὴν Πάτμο νὰ συμβουλευθεῖ τὸν ἅγιον Ἀμφιλόχιον Μακρῆ. Ὅταν τοῦ ἀνέφερε καὶ ζήτησε τὴν συμβουλή του, ἐκεῖνος τὸν ἐνεθάρρυνε καὶ τοῦ εἶπε: «Πόσον θὰ ἤθελα νὰ πήγαινα ἐγὼ εἰς Ἀφρικήν! Τὸ γῆρας καὶ ἡ ἀσθένειά μου μὲ ἐμποδίζουν, θὰ εἶμαι βάρος καὶ δὲν θ’ ἀνταποκριθῶ εἰς τὰ καθήκοντά μου. Τὶ κρῖμα ποὺ ἐγήρασα! Σὲ ζηλεύω, π. Χρυσόστομε»! Τὸ Πάσχα τοῦ 1960 ἐπισκέφθηκε διὰ προσκύνημα τοὺς Ἁγίους Τόπους. Ἀπὸ ἐκεῖ πῆγε στὴν Ἀλεξάνδρεια γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Πατριάρχη Χριστοφόρο καὶ νὰ πάρει τὴν εὐλογία του γιὰ τὴν πραγματοποίηση τῆς ἀποφάσεώς του νὰ κατέβει στὴν Ἀνατολικὴ Ἀφρική. Ὁ Πατριάρχης τοῦ ἔδωσε τὴν εὐλογίαν καὶ μὲ πρόσκληση τοῦ κ. Σούτη ἀπὸ τὴν Ἀρούσα ταξίδευσε γιὰ τὴν Ἀρούσα, ἐκεῖ ἔμεινε γιὰ ἕνα διάστημα καὶ ἀπὸ ἐκεί πῆγε στὴν Καμπάλα. Ὁ Μητροπολίτης Εἰρηνουπόλεως Νικόλαος τοῦ ἀνέθεσε τὴν Γενικὴ Γραμματεία τῆς Μητροπόλεως. Ὁ π. Χρυσόστομος γράφει σὲ γράμμα του: «Εὔχεσθε λοιπὸν καὶ προσεύχεσθε νὰ φανῶ εἰς κάποιον βαθμὸν ἄξιος τῆς ἀποστολῆς-καὶ τῆς “Ἱεραποστολῆς” τῆς ὁποίας μοὶ ἀνετέθη ὑπὸ τοῦ ἁγίου Εἰρηνουπόλεως ἡ Γεν. Γραμματεία-καὶ νὰ προσφέρω κάτι πρὸς δόξαν τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του….» Περὶ τῆς δράσεώς του εἰς τὴν Οὐγκάντα θὰ ἀφήσουμε τοὺς ἴδιους τοὺς Οὐγκαντέζους νὰ ὁμιλήσουν. Γράφει ὁ π. Ὀβαδίας Μπασαγιακίταλο: «Ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος ὑπηρέτησε μὲ εὐλάβειαν τὸν Θεὸν εἰς τὴν Ἀνατολικὴν Ἀφρικὴν ἐπὶ πολλὰ ἔτη. Ὁ Χρυσόστομος δὲν ὑπῆρξε μισθωτὸς θρησκευτικὸς ἐργάτης, ἀλλ’ ἕνας ἐκ τῶν πλέον ὑπομονητικῶν ἀπὸ ὅσους ἔχω
ποτὲ συναντήσει, ἀπολύτως ἀφοσιωμένος, φιλοπονώτατος, πάντοτε ταπεινός, οὐδέποτε καταλήφθείς ὑπὸ θυμοῦ, τὸ τονίζω, οὐδέποτε ἀπολύτως, παραδειγματικὸς διδάσκαλος καὶ φιλάνθρωπος. Ἐθαύμαζα ὅλους τοὺς τρόπους του, μὲ τοὺς ὁποίους ἐχειρίζετο τὸ ἅγιον ποίμνιον τοῦ Χριστοῦ, πού τοῦ ἦτο ἐμπεπιστευμένον. Οὐδέποτε εἶχε μεγάλην ἰδέαν διὰ τὸν ἑαυτόν του. Ποτὲ δὲν κατελήφθη ἀπὸ φιλαργυρίαν. Ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς πλέον πεπειραμένους λειτουργοὺς τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν. Ἡμεῖς, συνεπῶς, οἱ Ἀφρικανοὶ Χριστιανοί, τὸν ἀγαπούσαμε πάρα πολύ. Ἐταξίδευσα μαζί του, τόσον εἰς τὴν Οὐγκάντα, ὅσον καὶ εἰς τὴν Κένυαν τῆς Ἀνατολικῆς Ἀφρικῆς. Εὑρισκόμην πάντοτε εἰς στενὴν ἐπαφὴν μαζί του. Δἐν ἄφηνε ἀχρησιμοποίητον οὔτε ἐλάχιστον ἀπὸ τὸν ἐλεύθερον χρόνον του. Ποτὲ δὲν εἶδα καὶ δὲν ἄκουσα νὰ καταχρᾶται τῆς καλωσύνης οἱουδήποτε ἤ νὰ διαπληκτίζεται μὲ κανέναν. Κατὰ τὴν παραμονήν του εἰς Οὐγκάντα καὶ Κένυαν, κατέβαλε πλήρεις προσπαθείας νὰ μάθη τὰς γλώσσας Σουαχίλι καὶ Λουγκάντα καὶ τὸ κατώρθωσε. Τὰς ἔμαθε. Περισσότερον ἐξέμαθε τὴν Σουαχίλι, μὲ τὴν ὁποίαν μποροῦσε νὰ κηρύττη τὸν Λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ μετέφρασε μερικὰ ἱερὰ βιβλία εἰς αὐτήν. Δυνάμεθα ἐλευθέρως νὰ εἴπω καὶ νὰ συμπεράνω, ὅτι ὁ Ἀρχιμανδρίτης Χρυσόστομος ἦταν ὁ πλέον λαοφιλὴς ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους ἡγέτας εἰς τὴν Ἀνατολικὴν Ἀφρικήν. Εἴθε ὁ Πανάγαθος Θεὸς νὰ τὸν ἀναπαύση ἐν εὐλογίᾳ. Αἰδ. π. Ὀβαδίας Κ. Μπασαγιακίταλο Γεν. Ἀρχιερ. Ἐπίτροπος Οὐγκάντας Ι.Ν. Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, Μπουγκόλο-Τζίνζα-Οὐγκάντα. Ἰούλιος 1973 (Συνεχίζεται...)
45
46
Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας στην αποθήκη μας στο Φίλυρο Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο Δ.Σ. κ. Χαράλαμπο Μεταλλίδη Μακαριότατε Ποιμένα της Αφρικής, η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής σάς υποδέχεται με τιμή και βαθύτατο σεβασμό στην αποθήκη της στο Φίλυρο της Θεσσαλονίκης. «Ιεραποστολή σημαίνει πρόσωπα ζώντα και κινούμενα, έχοντα ανάγκην συντηρήσεως και ευχερούς μετακινήσεως εις τας μακρινάς αυτών αποστάσεις». Αυτό ήταν το πρώτο κάλεσμα του πατρός Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου τα Χριστούγεννα του 1963. Το πρώτο δελτίο πληροφοριών που έγραψε ο πατήρ στους «Φίλους της Ουγκάντας». Και ξεκίνησε από τότε η Αδελφότητά μας αυτό το τόσο όμορφο ταξίδι της διακονίας και τη συλλογής και αποστολής αγαθών, ασταμάτητα μέχρι σήμερα, προς όλα τα ιεραποστολικά κλιμάκια. Κάθε φόρτωση κοντέινερ με ανθρωπιστική βοήθεια για τους φτωχούς αυτού του κόσμου γίνεται ζωή και ολόκληρη η ζωή γίνεται ευχαριστία, αγάπη, δοξολογική κοινωνία με τον Θεό και με όλο τον κόσμο. Κάθε φορά που γίνεται φόρτωση, γίνεται γιορτή, γίνεται πανηγύρι, χαράς ευαγγέλιο, παράδεισος, αγιοπνευματική ιεραποστολική ένωση. Μακαριότατε, είστε Πατριάρχης της αγάπης και ταξιδεύετε παντού στην Αφρική. Γνωρίζετε ιθαγενείς, χωριά από λασποκαλύβες, φτωχούς ανθρώπους, γνωρίζετε τα προβλήματα, τις ανάγκες, τις αγωνίες τους. Σε όλα αυτά τα ταξίδια θέλω να ξέρετε ότι δεν είστε μόνος, μαζί σας ταξιδεύουν νοερώς κι όλα αυτά τα παιδιά, γνωρίζουν τα προβλήματα, και έγιναν συμμέτοχοι στην ιστορία της ιεραποστολής. Ταξιδεύουν από την Αλεξάνδρεια σε όλη την αφρικανική ήπειρο όπως εσείς, κουβαλώντας στους νεανικούς ώμους τους την ορθόδοξη ελληνική ιστορία της Ιεραποστολής. Έχουν γίνει συμμέτοχοι στο έργο του Θεού. Ευλογημένα όλα αυτά τα παιδιά, για την εκούσια συμμετοχή τους στη φτώχεια των φτωχών αυτού του κόσμου, στην αδυναμία των αδυνάτων, στη συμμετοχή στον πόνο και στο μαρτύριο των άλλων. Όλα αυτά τα παιδιά είναι στρατιώτες Χριστού, μέλη της μίας Αγίας και Αποστολικής εκκλησίας, ιεραποστολικοί διάκονοι στα ίχνη του Χριστού. Και οι εκατοντάδες δωρητές που στηρίζουν αυτή την προσπάθεια, προσφέροντας σε είδος ή σε χρήμα, για να αγοραστούν και να αποσταλούν όλα αυτά τα είδη, είναι οι αναντικατάστατοι συμπαραστάτες σας σε αυτή την προσπάθεια. Με την ευλογία σας θα συνεχίσουμε. 47