ΤΕΥΧΟΣ 250 • ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2020
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ Έτος ίδρυσης: 1963
Τιμήθηκε από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2020 / Τεύχος 250
Υπεύθυνος έκδοσης: Νόστης Ψαρράς Άγιοι Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Περιεχόμενα Τεύχους 04 Πατριαρχικές ευχές 06 Ι.Μ. Νέας Ζηλανδίας 10 Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδία 13 Ι.Μ. Σιγκαπούρης - Ινδονησία 17 Ι.Μ. Ναϊρόμπι 21 Ι.Μ. Κινσάσας 26 Ι.Μ. Άκκρας 28 Ι.Ε. Γκούλου 32 Ι.Ε. Κισούμου 35 Ι.Ε. Αρούσας 39 Ι.Ε. Τολιάρας 42 Ένα νέο ξεκίνημα 45 Διακόνισσα Μητέρα Θεανώ 46 Dr Eusebio Leal Spengler Μπορείτε να καταθέσετε την αγάπη σας για την Εξωτερική Ιεραποστολή, με τους παρακάτω τρόπους: ALPHA BANK (CRBAGRAA) GR93 0140 4050 4050 0200 2000 170 ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ETHNGRAA) GR06 0110 2560 0000 2564 8000 609 EUROBANK (ERBKGRAA) GR24 0260 2060 0001 0010 1157 390 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (PIRBGRAA) GR70 0172 2000 0052 0005 2141 068 PAYPAL στο paypal.me/ierapostoles Για όλες τις καταθέσεις εκδίδονται και αποστέλλονται θεωρημένες αποδείξεις.
Οι συντάκτες ευθύνονται για τα κείμενά τους Το περιοδικό αποστέλλεται δωρεάν Εκτύπωση: Γραφικές Τέχνες "Μέλισσα"
Ιδιοκτήτης
Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής Μακένζυ Κινγκ 6, Πλατεία Αγίας Σοφίας 546 22 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
T. 2310 279910 www.ierapostoles.gr office@ierapostoles.gr
Αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό σωματείο Πνευματικός ιδρυτής: Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (1903-1972) Ιδρυτικός Πρόεδρος: Παντελής Μπάγιας Μέγας Ευεργέτης: Παν. Παπαδημητρακόπουλος Επίτιμος Πρόεδρος: Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος
Διοικητικό Συμβουλίο: Χαράλαμπος Μεταλλίδης Πρόεδρος Νόστης Ψαρράς Αντιπρόεδρος Αγγελική Αρναούτη Γ. Γραμματέας Δημήτριος Σωτήρκος Ταμίας Κων/νος Μεταλλίδης Β. Γ. Γραμματέα Ζηνόβιος Ιατρού Β. Ταμία Ευαγγελία Τραϊκούδη Μέλος Αικατερίνη Αλεξάνδρου Μέλος Πρόδρομος Καλαϊτζίδης Μέλος
Άδεια χρήσης
Διανέμεται με άδεια Creative Commons BY-SA 4.0. Έγινε χρήση ομοίως αδειοδοτηθέντων έργων των κάτωθι δημιουργών στις αντίστοιχες σελίδες: 3 Jussi-Teppo Toivonen 6 paul bica 17 MudflapDC 21 Barbara Quinn 26 Water Alternatives 28 Roberto Maldeno 32 James Sanders 35 Prabhu Kannan 39 Olivier Lejade 42 Abraham Janovski
Παναγία Θεομήτωρ Μαρία Αν γνωρίζαμε
Αν γνωρίζαμε το θεόσταλτο μήνυμα της αποστολής σου ταπεινόδεχτο στο πνεύμα από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, θα υμνούσαμε δοξάζοντας τον μονογενή υιό-Χριστό, χριστώνυμοι πιστοί αντικρίζοντας τον σταυρό αιωνιότητας. Δωρίζοντας δέσμη ευχαριστιών προς την Παναγιότητά σου.
Αν γνωρίζαμε το άφθαστο μεγαλείο της απλότητάς σου κεντημένο σαν από αγγιχτά πράσινα χορταράκια, θα βαδίζαμε ξυπόλητοι των αμαρτιών σε αγνόφωτο μονοπάτι και μ’ ένα ανθοπέταλο καρδιάς που σκορπά ο αγέρας. Στέλνοντας την αγάπη μας προς την Παναγιότητά σου. Αν γνωρίζαμε την τρυφερότητα της στοργής σου αγκαλιασμένη θαλπωρή όπως τα μικρά περιστέρια, θα τρέχαμε ολόθερμοι στο δρομοκόπο της αρετής αθλοφόροι αγωνιστές σε μια χριστιανική κοινωνία. Προσφέροντας στέφανο αγιονίκης προς την Παναγιότητά σου. Αν γνωρίζανε τα έθνη ότι είσαι παιδί του Θεού, τα παιδιά θα έπαιζαν στα όνειρά τους με τ’ αστέρια. Αν γνωρίζανε τα έθνη ότι είσαι μητέρα του Χριστού, ο πνευματικός ήλιος θα έλαμπε πάντοτε στην ψυχή. Γονυπετώντας δακρυσμένοι προς την Παναγιότητά σου. Παρακαλούμε! Κατάστειλε τη σημαία αλαζονείας λόγω υπόδουλης υπνηλίας της κατάνυξης από εγωισμό. Είναι η μόνη μητέρα της Εκκλησίας των Χριστιανών, αλλά και μέτοχος της άσπιλης ονομασίας η Παναγιότητά σου. Συγγνώμη! Συγγνώμη! Συγγνώμη! πολλαπλές φορές, από τους κόκκους της άμμου στις αλμυρόαυρες ακρογιαλιές, από τα πτερωτά χορεύοντας ευλύγιστα στον ουρανό, από τα άνθη ευωδιάζοντας την υποδεχόμενη φύση. Νόστης Ψαρράς
4
Κουρά των νέων μοναχών Μάρκου και Νικηφόρου στην Πατριαρχική Μονή του Αγίου Σάββα Αλεξανδρείας
5
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΕΑΣ ΖΗΛΑΝΔΙΑΣ & ΩΚΕΑΝΙΑΣ
Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε Οι Μαορί, οι γηγενείς κάτοικοι της Νέας Ζηλανδίας, και οι Έλληνες έχουν κοινή ιστορία. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 28ο τάγμα Μαορί πολέμησε και έδωσε 677 νεκρούς για την ελευθερία της Κρήτης και της Ελλάδος στη Μάχη της Κρήτης. Η θυσία αυτή και η κοινή ιστορία εξακολουθεί να γίνεται σεβαστή και να τιμάται μέχρι σήμερα από πολλούς Μαορί. Τα τελευταία δύο χρόνια με τη Χάρη του Θεού, ιερείς της Μητροπόλεώς μας έχουν ξεκινήσει μια συστηματική ιεραποστολική προσπάθεια κοντά στους Μαορί, τον λαό της Aotearoa (όπως αποκαλούν οι Μαορί τη Νέα Ζηλανδία). Είναι άνθρωποι με ισχυρή παράδοση και κουλτούρα, η οποία υποστηρίζεται ποικιλοτρόπως 6
από το επίσημο κράτος, για να κρατηθεί ζωντανή και να αναπτυχθεί. Σήμερα, μετά από σχεδόν 80 χρόνια από την πρώτη συνάντηση, επιτελείται ιδιαίτερη κατήχηση πολλών Μαορί. Πρώτος καρπός, προς δόξαν Θεού, το βάπτισμα της πρώτης οικογένειας Μαορί, του Πέτρου και της Μαρίας King και των παιδιών τους, Δημήτριου (15), Αθανασίας (11), Ιωάννη (9), και Γεώργιου (1). Η οικογένεια ετοιμάζεται τώρα να βαπτίσει το νεογέννητο παιδί τους. Θα λάβει το όνομα του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως του Θαυματουργού, τον οποίο αγαπά πολύ ο Πέτρος. Πολλές οι αναφορές της παρουσίας του Αγίου σε πολλούς χριστιανούς της Νέας Ζηλανδίας! Όταν ρωτήσαμε γιατί προσήλ-
θαν στην Ορθοδοξία, ο Πέτρος μάς απάντησε «καταλαβαίνουμε ότι η Ορθοδοξία είναι η Πρώτη (Αρχαία) Εκκλησία και φέρει την αληθινή πίστη. Μέσα από την συναναστροφή μας με τον π. Γεώργιο είδαμε τον Θεό σε δράση και τον μετασχηματισμό της ζωής μας να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας, σαν θαύμα. Νιώσαμε μια ειρήνη που δεν μπορούσαμε να εξηγήσουμε». Ο Πέτρος, η Μαρία και η οικογένειά τους βαφτίστηκαν στο Τεπάπα Τάπου, το λιμάνι της Αοτέας. Είναι μια τοποθεσία ιερή για την οικογένεια της Μαρίας και με ειδικό σύνδεσμο με την οικογένεια του βασιλιά Μαορί Tawhiao (1822-1894). Χρησιμοποιούσαν αυτήν την περιο-
χή κατά τη διάρκεια της υπερασπίσεως της πατρίδος τους εναντίον των Βρετανών. Στο Μυστήριο του βαπτίσματός τους παραβρέθηκαν πολλοί ντόπιοι Μαορί με πνεύμα σεβασμού και κατανύξεως. Απετέλεσε για περισσοτέρους από 70, την έναρξη της εσωτερικής τους αλλαγής και άρχισαν να ρωτούν, να μαθαίνουν, να ζητούν και να παρευρίσκονται στις εκκλησιαστικές συνάξεις και προσευχές, κατηχούμενοι στην Ορθόδοξη πίστη και συνάμα πρεσβευτές της στις οικογένειές τους! Ο π. Γεώργιος, σοφά σκεπτόμενος, δεν βιάζεται για νέες βαπτίσεις. Δίδει προτεραιότητα στην κατήχηση και το προσωπικό παράδειγμα, για να βοηθήσει ουσιαστικά τους κατη-
Από τη βάπτιση της πρώτης οικογένειας Μαορί στη Ν. Ζηλανδία
7
Kowhai, το επίσημο λουλούδι της Νέας Ζηλανδίας
χουμένους να προετοιμαστούν, να γίνουν συνειδητοί στρατιώτες Χριστού και να λάβουν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Ο π. Γεώργιος μάς λέει: «Δεν θέλουμε αυτοί οι όμορφοι εσωτερικά και ευσεβείς άνθρωποι να προσέλθουν στο Άγιο Βάπτισμα χωρίς βαθιά κατανόηση του τι σημαίνει να είσαι και να ζεις ως Ορθόδοξος Χριστιανός. Χρειάζονται στέρεα θεμέλια, στα οποία μπορούμε να οικοδομήσουμε την πίστη της Εκκλησίας. Πέντε αδελφοί θα μπορούσαν να βαπτιστούν αλλά δεν βιαζόμαστε. Τους μαθαίνουμε επίσης προσευχές και τροπάρια στην ελληνική γλώσσα. Έχουμε προσκληθεί και πραγ8
ματοποιούμε θείες λειτουργίες στο «Μαρά», τον παραδοσιακό τόπο συγκέντρωσης των φυλών Μαορί. Είναι η πρώτη φορά που Ορθόδοξες προσευχές ακούστηκαν σε αυτό το παραδοσιακό περιβάλλον. Είναι πολύ συγκινητικό. Την επόμενη χρονιά, με την ευλογία του Μητροπολίτη μας, και την συνδρομή πολλών ικανών κατηχουμένων σχεδιάζουμε να υλοποιηθεί η μετάφραση της Θείας Λειτουργίας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην «Te Reo Maori», τη γλώσσα των Μαορί. Ο Πέτρος έχει διαθέσει τον εαυτό του με την σύμφωνη γνώμη της συζύγου του Μαρίας, ώστε να χειροτονηθεί Διάκονος, ο πρώτος Ορθόδοξος
κληρικός Μαορί. Ο Δημήτριος και ο Ιωάννης διακονούν στο ιερό κάθε Κυριακή ενώ η Αθανασία βρίσκεται στο ψαλτήρι. Ο εννέα χρονών Ιωάννης έχει δηλώσει πολλές φορές τον πόθο του να γίνει ο πρώτος Ορθόδοξος Επίσκοπος Μαορί! Ας είναι ευλογημένοι! Αυτή η προσπάθεια είναι ένα σημαντικό βήμα για την Ορθοδοξία στην Aotearoa. Η πίστη μας μεταφέρθηκε για πρώτη φορά σε αυτήν τη χώρα από τους Έλληνες μετανάστες που άνοιξαν εκκλησίες και ίδρυσαν ενορίες στις μεγάλες πόλεις, το Ουέλλινγκτον, το Κρισττσέρτς, το Πάλμερστον Νορθ και το Ώκλαντ. Σήμερα γίνεται το επό-
μενο βήμα και η πίστη μας φτάνει στους γηγενείς λαούς του Waikato και παραπέρα. Σας παρακαλούμε πολύ, αδελφοί μας, εσάς που τόσο μάς έχετε βοηθήσει, κρατήστε τους ιεραποστόλους μας, τους νεοφωτίστους και τους κατηχουμένους στις προσευχές σας. Οι νέοι μας αδελφοί εν Χριστώ, Μαορί, Φιτζιανοί, Τογκανοί και Σαμοέζοι έχουν ανάγκη και προσδοκούν την προσευχή σας. Η εν Χριστώ Ιησού οικογένειά μας μεγαλώνει. Ας μεγαλώνει μαζί και η αγάπη μας. Με αγάπη Χριστού † Ο Νέας Ζηλανδίας Μύρων
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Μύρων με τους νεοφώτιστους Μαορί
9
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδίας
Εν κινδύνοις πολλάκις Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε! Επιτέλους, αξιώνομαι να σας γράψω και σας μεταφέρω εικόνες θλίψης από την Ινδία. Ο κορωνοϊός είναι σε έξαρση. Τα ορφανοτροφεία βρίσκονται σε κόκκινη ζώνη με πολλά κρούσματα και θανάτους. Η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου. Με εκατομμύρια αστέγους στα πεζοδρόμια, κάτω από γέφυρες και σε καταυλισμούς χωρίς στοιχειώδεις κανόνες υγιεινής, δεν θα περίμενε κανείς κάτι καλύτερο. Με το πολύμηνο λοκντάουν εκατομμύρια άνθρωποι μεροκαματιάρηδες χωρίς 10
δουλειά λιμοκτονούν στην κυριολεξία και πεθαίνουν. Αυτούς δεν τους μετρούν... τραγική η κατάσταση. Τα παιδιά των ορφανοτροφείων μας, όμως, είναι όλα καλά, καθώς είναι απομονωμένα τελείως. Απαγορεύονται επισκέψεις, ούτε το βοηθητικό προσωπικό έρχεται. Τα παιδιά κάνουν όλες τις δουλειές. Ο ανεφοδιασμός τροφίμων σωστός μαραθώνιος, αλλά, δόξα τω Θεώ, τα καταφέρνουμε. Δεν πεινούν. Τα σχολεία είναι κλειστά. Τα μαθήματα γίνονται διαδικτυακά, αλλά με πολλές δυσκολίες. Το ηλεκτρικό κόβεται συνέχεια, δεν μπορούν να
φορτισθούν τηλέφωνα και υπολογιστές, και η σύνδεση στο ίντερνετ είναι κακή, ειδικά στην περιοχή μας εκτός Καλκούτας. Και σαν να μην έφτανε ο ιός και το λοκντάουν, ένας κυκλώνας σάρωσε και διέλυσε τα πάντα στην Καλκούτα. Και εμείς έχουμε πολλές ζημιές, πολλά δένδρα που χόρταιναν με φρούτα τα παιδιά μας ξεριζώθηκαν, υδρορροές έσπασαν, με κλειστά παράθυρα η μανία του αέρα έσπαγε τα τζάμια με αποτέλεσμα να πλημυρίσουμε μέσα στη νύχτα χωρίς ηλεκτρικό. Τα ηλιακά θερμοσίφωνα και ντεπόζιτα νερού όλα ξηλώθηκαν, έσπασαν, τα σήκωσε ο αέρας και τα
ταξίδεψε, δεν ξέρω πού. Ανεκδιήγητα, αλλά δοξάζουμε τον Θεό που είμαστε υγιείς, γιατί 100 ψυχές χάθηκαν στην Καλκούτα αυτή τη φοβερή νύχτα 20 προς 21 Μαΐου. Ανυπολόγιστες οι ζημιές και ο ανθρώπινος πόνος. Τέτοιο κακό δεν είχαν ξαναδεί τα μάτια μου τόσα χρόνια στην Ινδία σε προηγούμενους κυκλώνες. Τα πράγματα στην Ινδία δεν είναι εύκολα. Συγκοινωνίες, υπηρεσίες, ταχυδρομεία, μαγαζιά, τα πάντα κλειστά από τα μέσα Μαρτίου μέχρι 30 Αυγούστου. Οπότε μέχρι τότε δεν δίνουν βίζα, ούτε υπάρχει πτήση για Καλκούτα. Ελπίζω τον Σεπτέμβριο να εξομαλυνθεί η κατάσταση και να
Συσσίτιο για τα παιδιά του δρόμου
11
μπορέσω να επιστρέψω. Μακάρι να βοηθήσει ο Θεός και όλα να έρθουν κατ’ ευχήν. Η αγάπη του Θεού παραχωρεί πολλές δοκιμασίες. Τι να πω; Και τα καλά δεχούμενα και τα άσχημα... Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένο και δια πρεσβειών της Υπεραγίας Θεοτόκου και όλων των Αγίων ας μας ελεεί. Εγώ από εδώ είμαι καθημερινά σε επικοινωνία με την Ινδία και συντονίζω τις δουλειές. Βέβαια, στη Μονή το ίντερνετ δεν είναι καλό και δυσκολεύομαι. Προσπαθώ επίσης τώρα να απαντήσω σε εκατοντάδες αναπάντητα e-mails, που στην Ινδία δεν είχα χρόνο ούτε να τα διαβάσω, και να επισυνάψω αποδείξεις δωρε-
12
ών. Η ιεραποστολική εργασία δεν σταματά ποτέ.... Τέλος, θα ήθελα και πάλι να εκφράσω τη βαθιά μου ευγνωμοσύνη για την αγάπη σας και την συνεχή βοήθεια της Αδελφότητας, παρ’ όλο που η ίδια, λόγω του φόρτου εργασίας, των περιστάσεων και της έλλειψης χρόνου, αδυνατώ να ανταποκριθώ, ως όφειλα, στην αλληλογραφία και την αποστολή άρθρων και φωτογραφιών. Αποστέλλω τις ολόθερμες ευχαριστίες μου προς όλους τους φίλους και δωρητές της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Να εύχεσθε! Μετά τιμής και αγάπης Χριστού αδελφή Νεκταρία
Την επαύριο του φονικού κυκλώνα
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ Ιεραποστολικό Κλιμάκιο Ινδονησίας
Για ένα νέο ξεκίνημα Αγαπητοί φίλοι της Ιεραποστολής, Με την βοήθεια του Θεού είμαστε καλά, θα ήθελα να σας πληροφορήσω τα νέα μας από την Ινδονησία ως εξής: 1. Η γενική κατάσταση στην Ινδονησία δεν είναι καλή. Τώρα να σας εξηγήσω λίγο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην Ιεραποστολή μας γενικά. Οι εκκλησίες και τα τζαμιά κλείσανε και δεν λειτουργούν κανονικά. Μπορούν να ανοίγουν, αλλά ο κόσμος που επιτρέπεται να εκκλησιάζεται είναι περιορισμένος. Έτσι και στις ενορίες μας, είμαι συνήθως μόνος μου μαζί με την πρεσβυτέρα Ελισάβετ μέσα στον ναό. Η κατάσταση αυτή διαρκεί ήδη 6 μήνες και δεν προβλέπεται να σταματήσει σύντομα. Τα σχολεία
είναι κλειστά, κάνουν μαθήματα online. Όπως γνωρίζετε, τα εισοδήματα της Ιεραποστολής μας προέρχονται μόνο από τις μικρές μας εκκλησίες και τα σχολεία. Βεβαίως, εγώ λαμβάνω μισθό από την Ιερά Μητρόπολη Άρτας ως ιερέας, επειδή εκεί χειροτονήθηκα, αλλά όλοι οι ιερείς μας εδώ στην Ινδονησία δεν έχουν καθόλου μισθούς. Πριν από το Covid-19, τα σχολεία μας ήταν ανοιχτά. Σχεδόν όλοι οι ιερείς μας εδώ είναι και δάσκαλοί στα σχολεία αυτά. Τώρα τα σχολεία είναι κλειστά από τον Μάρτιο του 2020, έτσι οι ιερείς δεν έχουν καθόλου εισοδήματα. Οι τοπικές ενορίες είναι κλειστές. Από την Ιερά Μητρόπολη Σιγκαπούρης δεν υπάρχει δυνατότητα να πληρώσουν τους ιερείς μας. Τώρα δεν ξέρω 13
Η Ορθόδοξη κοινότητα στο νησί Νίας με τον π. Χαρίτωνα τι να κάνω. Εδώ η προτεσταντική εκκλησία προσέχει τους ιερείς της και δεν έχει πρόβλημα. Εμείς πώς και τι να κάνουμε; Έχουμε οικογένεια και υποφέρουν πολύ, επειδή δεν έχουμε κάτι να τους δώσουμε. Πολύ δύσκολή η κατάσταση στην νεοπαγή ορθόδοξη ιεραποστολή μας εδώ στην Ινδονησία. 2. Η ιεραποστολή μας στο νησί Νιας έχει τα ίδια προβλήματα όπως στην πόλη Μεντάν. Εκτός από την περασμένη εβδομάδα, έγινε μεγάλη θύελλα στο νησί αυτό, και περάσαμε μεγάλο αέρα και πήρε το μισό ταβάνι της εκκλησίας μας. Θέλουμε να το διορθώσουμε αυτό, αλλά στην σημερινή εποχή δυσκολευόμαστε, διότι έχουμε μεγάλο οικονομικό πρόβλημα... Τώρα η εκκλησία μας και τα σχολεία μας είναι κλειστά. 14
Έτσι ο πάτερ Χαρίτων αντιμετωπίζει οικονομικό πρόβλημα. Ευτυχώς εκεί έχει πολλές μπανάνες και τις τρώνε για να ζήσουν. 3. Αδελφοί μου, επειδή υπάρχει η πανδημία αυτή και πρέπει να κάτσουμε στο σπίτι, είχαμε χρόνο να μεταφράσουμε μερικά πατερικά και άλλα πνευματικά βιβλία, όπως τον Συναξαριστή, τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, την Εκκλησιαστική Ιστορία, το Γεροντικό, την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτά τα βιβλία είναι πολύ χρήσιμα ως μέσα Ιεραποστολής και έχω σκοπό να βάλουμε μερικά στην βιβλιοθήκη της Θεολογικής μας Σχολής του Αποστόλου Παύλου. Θέλουμε να τα τυπώσουμε αυτά και μετά να τα πουλάμε, ώστε οι ιερείς μας να έχουν εισοδήματα για να ζήσουν. Επειδή οι ιερείς μας δεν έχουν
μέσα για να κάνουν την ιεραποστολή, είναι μια λύση προς το παρόν. Το συναξάρι έχει δύο τεύχη. Η εκκλησιαστική ιστορία έχει δύο τεύχη. Έτσι έχουμε τώρα συνολικά 7 τεύχη που είναι έτοιμα να τα τυπώσουμε. Το θέμα είναι ότι δεν έχουμε χρήματα. Τα βιβλία αυτά πρέπει να τυπωθούν τουλάχιστον σε 100 αντίτυπα το καθένα. Έτσι, ένα βιβλίο για να τυπωθεί κοστίζει περίπου 9 ευρώ. Ο καθένας, αδελφοί μας αναγνώστες, αν θέλει μπορεί να βοηθήσει και να συμμετάσχει σε όσα βιβλία θέλει να τυπώσει, π.χ 10, 20, 30, 40 βιβλία, και τα χρήματα αυτά θα τα συγκεντρώσει η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Τα ονόματα των δωρητών, θα τα λάβουμε για να τα μνημονεύουμε στην Αγία
Πρόθεση. Με αυτό τον τρόπο, εμείς οι ιερείς εδώ ενισχυόμαστε στην προσπάθεια να κάνουμε την Ορθόδοξη Ιεραποστολή και επιπλέον θα μπορούμε να εξασφαλίσουμε και ένα μικρό εισόδημα. 4. Οι επιστήμονες εδώ στην Ινδονησία προβλέπουν ότι αυτό με τον κορωνοϊό δεν θα σταματήσει γρήγορα. Γι’ αυτό έχω σκοπό να γυρίσουμε πάλι στο χωριό, να φυτέψουμε κάτι, ούτως ώστε 4-5 μήνες μπροστά να έχουμε κάτι να τραφούμε και να μοιράσουμε και στους αδελφούς μας που έχουν ανάγκη. Βεβαίως έχουμε ακόμη τις πορτοκαλιές, αλλά δεν βγάζουν πολύ καλά φρούτα, γιατί δεν τους βάλαμε πολύ καλό λίπασμα, διότι δεν έχω αρκετά χρήματα να τ’ αγοράσω. Θέλω να αγοράσω
15
τα καλά λιπάσματα, ώστε τον Δεκέμβριο του 2020 να βγάζουν καλά φρούτα. Εάν έχετε δυνατότητα, παρακαλώ να μας βοηθήσετε στο θέμα αυτό. Στο χωριό μου έχω πατρική γη κι έχω σκοπό να φυτέψω εκεί καλαμπόκια, περίπου 100 στρέμματα. Για να διευκολυνθεί το έργο πρέπει να βάλουμε τρακτέρ. Εδώ μπορούμε να νοικιάσουμε τρακτερ και το ένα στρέμμα κοστίζει 32 ευρώ για το τρακτέρ. Να μας βοηθήσετε, παρακαλώ, αν είναι δυνατόν. 5. Αδελφοί μου, επειδή τώρα δεν μπορούμε να συναντηθούμε ενώπιος ενωπίω εξαιτίας του κορωνοϊού, έτσι τόσο για την διδασκαλία στη Θεολογική Σχολή όσο και για την επικοινωνία μας με τους ιερείς μας, χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικά μέσα. Επειδή το κινητό μου δεν είναι καλό, δημιουργεί θορύβους, όταν κάνουμε συνδέσεις επικοινωνίας. Θέλουμε να αγοράσουμε μια μηχανή με λίγο
16
πιο καλή ποιότητα για τον σκοπό αυτό, ώστε να φτάνει η φωνή στους άλλους χωρίς πολύ θόρυβο. Ρωτήσαμε και αξίζει περίπου 750 ευρώ. Την χρειάζομαι πολύ, διότι με αυτήν θα κάνουμε τη διδασκαλία μας. 6. Αδελφοί μου, αν συνεχιστεί αυτή η επιδημία μέχρι το 2021, εμείς ως καινούργια ιεραποστολή εδώ στην Ινδονησία πρέπει να λάβουμε μέτρα ώστε οι ιερείς μας να μπορέσουν να ζήσουν. Μερικά πράγματα σας τα εξήγησα παραπάνω. Να προσεύχεστε, σας παρακαλώ, για αυτό το θέμα, για να έχουμε βαθιά πίστη στον Θεό. Πολλά πράγματα σας ανέφερα και σας ζήτησα. Όμως ήθελα να μοιραστώ τα βάρη που αντιμετωπίζουμε εδώ, καθώς εσείς είστε αυτοί που πάντοτε μάς στηρίζετε. Εύχομαι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός Δεσπότης των πάντων να σας προστατεύει με τη δύναμή Του. π. Χρυσόστομος Manalu
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΝΑΪΡΟΜΠΙ
Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην πρώτη γραμμή Από την πανδημία του ιού στην πανδημία της πείνας Τους τελευταίους πέντε μήνες που είμαστε, κυριολεκτικά, εγκλωβισμένοι εδώ στον τόπο της διακονίας μας, δοκιμάσαμε και γευτήκαμε στιγμές πόνου και στενοχώριας. Ήταν πολύ φυσικό και το αναμέναμε. Εξάλλου, μέσα στον χώρο της Εκκλησίας μας, που θεωρείται και είναι θεραπευτήριο ψυχών και σωμάτων, αυτή είναι η κύρια αποστολή των λειτουργών των θείων και ιερών μυστηρίων. Τι να πρωτογράψω και να θυμηθώ, αφού επί καθημερινής βάσης αυτή ήταν η αποστολή μας. Όχι μόνο να μοιράζουμε τρόφιμα στους πεινασμένους, ιδιαίτερα στα παιδιά και τους ηλικιωμένους, αλλά ταυτόχρονα δίνουμε συμπαράσταση
και αγκάλιασμα των πονεμένων και αδικημένων αδελφών μας. Θα ήταν χρήσιμο να δώσουμε μια γενική εικόνα της εμπειρίας μας, αφού δώσαμε το παρών μας ως Ορθόδοξη Εκκλησία και μεταφέραμε αυτό το μυστήριο που κρύβεται πίσω από την πείνα – πράγμα απαράδεκτο φυσικά στον 21ο αιώνα. Με βαθύ σεβασμό και αδελφική αγάπη αλλά και προσευχή πορευθήκαμε από τη μια γωνιά της Κένυας ως την άλλη, για να ζήσουμε από κοντά και να συμπαρασταθούμε στους πονεμένους και αδικημένους αδελφούς, που καμιά αρχή ή εξουσία δεν ανέλαβε να τους απαλλάξει από τον πόνο και τη στέρηση, τον φόβο του ιού και φυσικά της πείνας. Οι πρώτοι τέσσερις μήνες ήταν 17
κρίσιμοι, λόγω των περιοριστικών μέτρων –το λεγόμενο «κέρφιου»–, που δεν μπορούσαμε να κυκλοφορήσουμε ή να ταξιδέψουμε το βράδυ, όπως επίσης απαγορευόταν η μετακίνηση από τον ένα τόπο στον άλλο. Έτσι, περιοριστήκαμε στη Ναϊρόμπι, τα περίχωρα και σε δύο περιπτώσεις, ύστερα από ειδική άδεια, επισκεφθήκαμε δύο περιοχές εκτός, αφού οι άνθρωποι μάς καλούσαν, ιδιαίτερα οι Μασάι. Η όλη ιστορία ξεκίνησε με το εξής περιστατικό. Στο παρακείμενο νηπιαγωγείο και δημοτικό του Αγίου Κλήμεντος με πλησίασαν οι δάσκαλοι, για να μου δώσουν την εξής πληροφορία: «Ξέρετε ότι τα 300 τόσα παιδιά που φοιτούν εδώ, δίπλα από το σπίτι σας, κοιμούνται νηστικά το βράδυ;» (να σημειώσουμε ότι
18
η περιοχή που μένουμε θεωρείται υποβαθμισμένη και χαρακτηρίζεται ως παραγκούπολη). Όταν τα παιδιά μας είναι εδώ, τους προσφέρουμε, εκτός από τη δωρεάν μόρφωση, στολές, ιατρική περίθαλψη, παπούτσια, πρόγευμα και γεύμα. Συνεπώς, οι δάσκαλοι μάς τόνισαν το γεγονός αυτό. Έτσι, συγκλονίστηκα τόσο πολύ, που είπα «τι λέτε;» Και τότε, αμέσως λήφθηκε η απόφαση. Πήρα δύο ιεροσπουδαστές, έναν δάσκαλο, τον διάκονό μου, τον οδηγό μου, τον μάγειρά μας και τον βοηθό του και σχηματίσθηκε, έτσι, η ομάδα εργασίας και συμπαράστασης. Αυτή η ομάδα μού ετοίμασε και μου παρουσίασε το εξής σχέδιο: Πέντε ειδών διαφορετικές τροφές για κάθε πακέτο των γονέων των παιδιών. Αυτοί όλοι πή-
γαιναν στην αγορά, έκαναν τα ψώνια, οι ίδιοι τα τακτοποιούσαν σε ειδικές σακούλες κι έτσι τα ετοίμαζαν για διανομή. Καλούσαμε την ημέρα 50 έως 100 γονείς και τους δίναμε το πακέτο για τη διατροφή των παιδιών μας. Η κρατική τηλεόραση της Κένυας πληροφορήθηκε το γεγονός, έστειλε συνεργείο και πρόβαλε σκηνές στο κεντρικό δελτίο με τίτλο της είδησης «Ένας Έλληνας Επίσκοπος κάνει διανομή τροφίμων στα πεινασμένα παιδάκια της παραγκούπολης». Τα νέα γνωστοποιήθηκαν, αφού ήταν το κύριο θέμα στα νέα της τηλεόρασης. Τότε, άρχισαν τα τηλεφωνήματα: πρώτοι και καλύτεροι οι ιερείς των ενοριών μας, τα διάφορα σχολεία, οργανώσεις μορφωτικές και αθλητικές, μέχρι και οι μουσουλμάνοι αδελφοί μας. Το πρόγραμμα παραμένει επί καθημερινής βάσης και η τηλεόραση το σχολιάζει και το προβάλλει. Δεν έμεινε συνεπώς ενορία που
δεν επισκεφθήκαμε, δηλαδή όλες τις συνοικίες και τα χωριά, ακόμα και τις καλύβες των ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών. Τι είδαμε και συγκλονιστήκαμε δεν περιγράφεται σ’ αυτό το άψυχο χαρτί! Η κάθε περίπτωση αποτελεί κι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στο υπό έκδοση νέο βιβλίο μου. Όταν δεν άνοιξαν τα σύνορα με τον ίδιο ρυθμό, τρέξαμε σε όλες τις περιοχές της Κένυας από το όρος Κιλιμάντζαρο μέχρι τη Δυτική Κένυα και τον Ινδικό Ωκεανό. Οι άνθρωποι δεν πίστευαν ότι μπορούσαν να πάρουν στα χέρια τους δωρεάν τρόφιμα από έναν Ορθόδοξο Επίσκοπο και μάλιστα Ευρωπαίο! Αυτός ήταν και ο λόγος που τα δελτία ειδήσεων των τηλεοπτικών καναλιών πρόβαλλαν καθημερινά τις προσπάθειες αυτές που ανακούφισαν χιλιάδες ανθρώπους. Φυσικά δεν είχαμε χρήματα, όμως επικοινωνούσα με τους φίλους και γνωστούς μου και τους έλεγα ότι, αν μου έστελναν 50 ευρώ, 19
θα μπορούσε άνετα να χορτάσει μια οικογένεια με δέκα άτομα! Γι’ αυτό και δεν σταματούμε αυτό το πρόγραμμα που αρχίσαμε εδώ και πέντε μήνες κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού και της πείνας εδώ στην Αφρική. Δεν θα ήθελα να κλείσω το σημείωμά μου αυτό χωρίς να αναφερθώ σ’ ένα συγκεκριμένο γεγονός που έχει άμεση σχέση με τα αποτελέσματα του κορωνοϊού και τελικά της πείνας. Ιδιαίτερα τους μήνες αυτούς, με πλησίασαν οι νέοι μας όλων των τάξεων που είχαν προηγουμένως κάποια μικρή απασχόληση και έβγαζαν τα προς το ζην, όπως λέμε στην καθημερινή μας γλώσσα. Με τα λίγα που έπαιρναν, πλήρωναν το ενοίκιο του δωματίου που νοίκιαζαν, έτρωγαν, ντύνονταν και δεν είχαν έτσι κανένα πρόβλημα. Τώρα, όμως, με τον κορωνοϊό, έχασαν τα πάντα και
20
ήταν φυσικό να καταλήξουν στον Ορθόδοξο Επίσκοπο, ανεξάρτητα από φυλή, θρήσκευμα κ.τ.λ. Είναι γνωστό ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία βοηθά τους πάντες. Κι έτσι ένας άγνωστος νέος μού στέλνει μήνυμα στο κινητό: «Πεινώ. Θα πεθάνω. Έχω να φάω τρεις μέρες. Μένω εδώ, δίπλα σας, έξω στην είσοδο της Σχολής. Δεν ζητώ πολλά. Μόνο ένα κιλό αλεύρι καλαμποκιού για να μην πεθάνω…» Καταλαβαίνει κανείς την κατάσταση. Και μια γιαγιά που τα εγγονάκια της πεινούσαν και έκλαιγαν, αναγκάστηκε να γεμίσει μια κατσαρόλα με πέτρες και τις έβαλε στη φωτιά να ψηθούν δήθεν πως ήταν φαγητό! Τα παιδάκια έκλαιγαν, κουράστηκαν και κοιμήθηκαν νηστικά χωρίς να φάνε ποτέ τους εκείνο το βράδυ. (Συνέχεια στο επόμενο…) † Ο Ναϊρόμπι Μακάριος
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΙΝΣΑΣΑΣ
Το μικρό μας νοσοκομείο Ὁ κορωνοϊὸς ἔφερε πολλὲς δυσκολίες στὴν ἱεραποστολὴ καὶ ἀναγκαστικὰ σταμάτησαν τὰ ἔργα ποὺ εἶχαν ξεκινήσει καὶ βρίσκονταν σὲ ἐξέλιξη. Οἱ ἄνθρωποι κλείσθηκαν στὰ σπίτια τους. Οἱ ἀεροπορικὲς συγκοινωνίες μὲ τὸ ἐσωτερικὸ καὶ το ἐξωτερικό σταμάτησαν, ἡ Κινσάσα ἀπεμονώθη ἀπὸ τὴν ἄλλη χώρα. Ὅσοι ἀπὸ τοὺς φοιτητὲς δὲν πρόλαβαν νὰ πᾶνε στὰ σπίτια τους κλείσθηκαν στὸ οἰκοτροφεῖο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς. Μαζί τους, κοντά τους παρέμεινε καὶ ὁ ἐπίσκοπος γιὰ νὰ νοιώθουν τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν φροντίδα του. Τὰ καταστήματα καὶ οἱ χῶροι προσευχῆς ἔκλεισαν γιὰ τοὺς πιστούς. Οἱ οἰκονομικὲς δυσκολίες πολλαπλασιάσθηκαν. Δύσκολες ἡμέρες ἀνέτειλαν. Φυσικὸ ἦταν ὅλα αὐτὰ νὰ ἐπηρεάσουν
καὶ τὴν ἱεραποστολικὴ δράση τῆς Μητροπόλεως καὶ νὰ ἀναστείλει τὶς δραστηριότητές της. Στὸ Κέντρο Ὑγείας, τὸ μικρὸ μας νοσοκομεῖο, εἶχαν σταματήσει οἱ ἐργασίες πρὶν τὴν ἐπιδημία τοῦ κορωνοϊοῦ. Σταμάτησαν γιατὶ τελείωσαν τὰ χρήματα, ποὺ εἴχανε δώσει οἱ δωρητές, καὶ ἡ Μητρόπολη δὲν εἶχε χρήματα γιὰ νὰ συνεχίσει. Ἄλλωστε εἶναι τόσες οἱ δραστηριότητες ποὺ δὲν φθάνουν νὰ καλυφθοῦν οἰκονομικά, ὥστε νὰ περισσεύσουν γιὰ νὰ συνεχίσουν οἱ ἐργασίες τοῦ Κέντρου Ὑγείας. Τὸ ἔργο εἶχε προχωρήσει ἀρκετά, δὲν μπόρεσε ὅμως νὰ ὁλοκληρωθεῖ. Τελείωσαν οἱ θάλαμοι ἀσθενῶν καὶ τὰ ἰατρεῖα τοῦ πρώτου ὀρόφου. Παραμένουν νὰ ἔρθουν μὲ τὸ κοντέινερ οἱ πόρτες καὶ
21
νὰ τοποθετηθοῦν, καθὼς καὶ ὁ ἐξοπλισμός των. Ὁ ὄροφος αὐτὸς χρησιμοποιήθηκε πέρυσι τὴν ἄνοιξη ἀπὸ τοὺς γιατροὺς ποὺ ἦρθαν ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἐξέτασαν δωρεὰν πτωχοὺς ἰθαγενεῖς. Ὁ κόσμος χάρηκε, χαρήκαμε ὅλοι. Πήραμε θάρρος νὰ συνεχίσουμε τὶς προσπάθειες. Ὁ δεύτερος ὄροφος θέλει ἀκόμη ἀρκετὰ πράγματα γιὰ νὰ ὀλοκληρωθεῖ. Πόρτες, πλακάκια πατώματος, ταβάνι, τουαλέτες, ἠλεκτρικὴ ἐγκατάσταση, ἐξοπλισμό. Φυσικὰ πρέπει νὰ γίνουν καὶ οἱ βοηθητικοὶ χῶροι καὶ τὸ μικρὸ Ναΐδριο πρὸς τιμὴ τῆς Παναγίας Σουμελᾶ καὶ τοῦ Ἁγ. Παντελεήμονα, προστατῶν τοῦ Κέντρου Ὑγείας μας. Εἴδαμε τί προσφέρε τὶς λίγες ἡμέρες ποὺ λειτούργησε μὲ τὶς συνθῆκες πού εἶναι. Θυμόμαστε τὸ
22
μικρὸ παιδάκι ποὺ ἀγκαλιά ἔφερε ὁ πτωχὸς πατέρας του, ποὺ δὲν εἶχε χρήματα νὰ τὸ πάει στὸν γιατρὸ καὶ ἔτρεμε γιὰ τὸ παιδὶ ποὺ σὲ λίγο καὶ αὐτὸ θὰ πέθαινε, ὅπως καὶ τόσα ἄλλα παιδάκια πεθαίνουν γιὰ τὸν ἴδιο λόγο. Οἱ γιατροὶ τὸ ἔσωσαν, τοῦ ἔδωσαν καὶ φάρμακα καὶ μὲ δάκρυα εὐγνωμοσύνης εὐχαριστῶντας ἔφυγε μὲ τὸ μικρὸ στὴν ἀγκαλιά. Τὸ παιδάκι σώθηκε. Πόσες ἄλλες τέτοιες περιπτώσεις ζήσαμε τότε καὶ δακρύσαμε. Τότε εἴπαμε ὅλοι, ὅταν θὰ τελειώσουν οἱ ἐργασίες καὶ θὰ γίνουν καὶ οἱ βοηθητικοὶ χῶροι καὶ ἐξοπλισθεῖ καὶ λειτουργήσει, πόσο κόσμο θὰ βοηθήσει; Πόσα παιδάκια θα σώσει; Δυστυχῶς ὅμως τὰ χρήματα τελείωσαν, οἱ ἐργασίες σταμάτησαν καὶ ἦλθε ἡ ἐπιδημία τοῦ κορωνοϊοῦ
καὶ μᾶς βρῆκε ἀνέτοιμους. Πολλοὶ ζήτησαν τὴν βοήθεια τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ δὲν εἶχαμε τρόπο νὰ τοὺς βοηθήσουμε. Στὴν δύσκολὴ αὐτὴ περίοδο δὲν μπορέσαμε νὰ τοὺς συμπαρασταθοῦμε. Τὸ Κέντρο Ὑγείας μας δὲν πρόλαβε νὰ ὀλοκληρωθεῖ καὶ νὰ λειτουργήσει. Ἔρχονταν καὶ ζητοῦσανε βοήθεια, δὲν εἶχαμε χρήματα, δὲν ξέραμε τί νὰ κάνουμε. Ἄν ὅμως εἶχε τελειώσει, θὰ μπορούσαμε νὰ σταθοῦμε δίπλα τους, θὰ μπορούσαμε νὰ τοὺς βοηθήσουμε. Πρέπει νὰ βρεθοῦν χρήματα, νὰ ὁλοκληρωθεῖ τὸ ἔργο ὅσο πιὸ γρήγορα γίνεται, νὰ βοηθήσει τοὺς ἀνθρώπους. Ἤδη μὲ τὸ κοντέϊνερ ποὺ μᾱς ἔστειλε ἡ Ἀδελφότητα Ὀρθοδόξου Ἐξωτερικῆς Ἱεραποστολής ἔρχονται οἱ πόρτες καὶ ὁρισμένα ἰατρικὰ μηχανήματα. Ἡ ὁμάδα τῶν γιατρῶν στὴν Ἑλλάδα ὀργανώνεται, ἑτοιμά-
ζονται. Πῶς ὅμως θὰ λειτουργήσει τὸ μικρὸ νοσοκομεῖο μας, ἄν δὲ ὁλοκληρωθεῖ; Οἱ ἀσθένειες ἐδῶ αὐξάνονται, πολλοὶ ἰθαγενεῖς δὲν ἔχουν τὴν οἰκονομικὴ δυνατότητα νὰ πᾶνε στὸν γιατρὸ καὶ νὰ νοσηλευθοῦν καὶ νὰ θεραπευθοῦν. Καὶ ἐμεῖς, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ Μητρόπολη, ἡ Ἱεραποστολὴ δὲν εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ συμπαρασταθοῦμε καὶ νὰ βοηθήσουμε. Χρειαζόμεθα ἀρκετὰ χρήματα γιὰ νὰ εἶναι σὲ θέση νὰ λειτουργήσει τὸ μικρὸ νοσοκομεῖο μας. Παρακαλοῦμε τὴν Παναγία μας καὶ τὸν Ἅγιο Παντελεήμονα νὰ τρέξουν καὶ νὰ βοηθήσουν. Παρακαλοῦμε νὰ φωτίσουν τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μποροῦν νὰ συμβάλουν στὰ ἔξοδα τῆς ὁλοκληρώσεως τοῦ Κέντρου Ὑγείας τῆς Ὀρθοδόξου Ἱεραποστολῆς μας. † Ὁ Κινσάσας Νικηφόρος
Περιμένουν να ανοίξει το Κέντρο Υγείας. Μέχρι πότε;
23
24
Προετοιμασία συσσιτίου στην Ι.Ε. Αρούσας - Τανζανία
25
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΑΚΚΡΑΣ
Νέο ξεκίνημα στην Μπουρκίνα Φάσο Η ιστορία της Ορθοδοξίας στη Μπουρκίνα Φάσο χρονολογείται από την πρώτη επίσκεψη των ορθόδοξων ιεραποστόλων από την Ακτή Ελεφαντοστού, συγκεκριμένα του Αιδεσιμοτάτου π. Ιερεμία Béhanzin και του υποδιακόνου (και νυν ιερέα) Mahi Sébastien τον Αύγουστο του 2017. Με τη χάρη του Θεού, αυτή η επίσκεψη άνοιξε τις καρδιές πολλών ιθαγενών για την υποδοχή της Ορθοδοξίας, που ήδη πολλοί αναζητούσαν. Βασιζόμενος στην επιτυχία της η Ορθόδοξη κοινότητα της Μπουρκίνα Φάσο έβαλε και επίσημα τα θεμέλια της πρώτης επίσκεψης, ο πατέρας Ιερεμίας συνοδευόμενος από μια αξιόλογη αντιπροσωπεία της Ορθόδοξης κοινότητας της Ακτής Ελεφαντοστού, έκανε τα πρώτα βήματά στην Μπουρκίνα Φάσο την 26
Παρασκευή 20 Δεκεμβρίου 2019. Η Ιεραποστολή έγινε αποδεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό από τους ιθαγενείς, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να υποδεχτούν την Ορθόδοξη πίστη. Την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου, μετά την πρώτη Θεία Λειτουργία, η Ορθόδοξη κοινότητα της Μπουρκίνα Φάσο έβαλε και επίσημα τα θεμέλια με τη βάφτιση των πρώτων ιθαγενών Ορθοδόξων. Αυτή η κοινότητα αριθμεί πενήντα περίπου μέλη. Με την ευκαιρία αυτή, ιδρύθηκε το κοινοτικό συμβούλιο με επικεφαλής τον Coeffe Alain Roger, ο οποίος είναι και ευεργέτης της αναδυόμενης αυτής κοινότητας. Ένα σπίτι που βρίσκεται στην περιοχή Benogo είναι εκείνο που στεγάζει την έδρα αυτής της μικρής κοινότητας. Αυτό είναι επίσης το
σημείο όπου οι πιστοί συγκεντρώνονται προκειμένου να λειτουργηθούν, να ακούσουν τον λόγο του Θεού και να γευματίσουν μαθαίνοντας περισσότερα για την Ορθοδοξία. Ωστόσο, η παγκόσμια επιδημία του κορωνοϊού έχει διαταράξει την ομαλή πορεία της νέας αυτής κοινότητας. Πράγματι, για αρκετές εβδομάδες, οι Κυριακάτικες Λειτουργίες τέθηκαν σε αναστολή. Τα μέλη της κοινότητας αντιμετώπισαν το ξαφνικό και επώδυνο κλείσιμο των ναών, το οποίο προκλήθηκε όχι μόνο από τις υπάρχουσες οικονομικές δυσκολίες αλλά και από τους υγειονομικούς κανονισμούς του κράτους λόγω πανδημίας. Κάποια μέλη της κοινότητας δεν δίστασαν να εκμεταλλευτούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως WhatsApp και Facebook, προκειμένου να διαδώσουν τον Oρθόδοξο λόγο καθ’
όλη τη διάρκεια αυτού του εγκλεισμού. Αυτό εκτιμήθηκε ιδιαίτερα, καθώς καθημερινώς νέοι άνθρωποι εξέφραζαν το ενδιαφέρον τους για την Ορθόδοξη πίστη. Ως προοπτική για τις άμεσες ανάγκες, η Ορθόδοξη κοινότητα της Μπουρκίνα Φάσο θα ευδοκιμούσε, εάν είχε έναν Ιερό Nαό και έναν ιερέα για να τελεί τη Θεία Λειτουργία κάθε εβδομάδα. Επιπλέον, θα μπορούσε να διεισδύσει πολύ πιο εύκολα στις καρδιές του πληθυσμού, με την ανοικοδόμηση ενός Ορθόδοξου σχολείου το οποίο θα μπορούσε να μορφώνει τους ιθαγενείς της Μπουρκίνα Φάσο. Αγαπητά μου αδέλφια, απευθυνόμαστε και πάλι στην αγάπη σας. Βοηθήστε το έργο μας για τη διάδοση της Ορθοδοξίας στη νέα αυτή ιεραποστολική προσπάθεια. Με ευχές και αγάπη † Ο Άκκρας Πέτρος
Από τη βάπτιση των πρώτων Ορθοδόξων στην Μπουρκίνα Φάσο
27
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΓΚΟΥΛΟΥ
Αυτοκινητιστικό δυστύχημα Δόξα τω Θεώ, είμαστε ζωντανοί! Αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, αναφώνησα και αναφωνώ κάθε στιγμή, μετά το αυτοκινητιστικό ατύχημα, που είχαμε κατά την ημέρα της Πεντηκοστής. Ο Θεός βοήθησε να μην υποστούμε κάποια σοβαρή σωματική βλάβη. Το γεγονός αυτό μας έκανε πιο δυνατούς και πιο πείσμονες στο έργο που μας ανέθεσε η Εκκλησία, στο να ευαγγελίσουμε και να διδάξουμε την αλήθεια της παρουσίας και της ευεργεσίας του Τριαδικού Θεού εις πάντα τα έθνη και στην ευλογημένη χώρα της Ουγκάντας, που ο Πατριάρχης μας κ.κ. Θεόδωρος Β΄, εμπιστεύτηκε και ανέθεσε στο ομοφώριό μου τη διαποίμανση του πιστού πληρώματος της Επισκοπής Γκούλου. 28
Τίποτε δεν προμήνυε αυτό που θα ζούσαμε μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία της γενεθλίου ημέρας της Εκκλησίας μας, της Πεντηκοστής. Όλα έγιναν σε κλάσματα δευτερολέπτων. Εκείνη τη στιγμή ζεις το παρόν χωρίς να υπάρχει παρελθόν ή μέλλον. Λες πως όλα έχουν σταματήσει, και το μόνο που κατορθώνεις να ψελλίσεις είναι «Θεέ μου σώσε μας». Και μετά προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι είσαι ζωντανός. Και τότε νιώθεις επάνω σου το χέρι του Θεού, που σε προστάτευσε και σε έβγαλε ζωντανό μέσα από ένα πλέον παραμορφωμένο αμάξι. Πήραμε παράταση ζωής και συνεχίζουμε. Γνωρίζουμε ότι ο διάβολος προσπαθεί με κάθε μέσο να εμποδίσει το έργο μας, όπως και ότι
είναι τόσο αδύναμος που προσκρούει στις προσευχές μας. Τα ποιμαντικά μας καθήκοντα, τόσο εγώ ως Επίσκοπος, όσο και οι ιερείς μου, τα επιτελούμε με κίνδυνο της ίδιας μας της ζωής. Οι αποστάσεις μεγάλες. Οι δρόμοι σε πολλά σημεία ανύπαρκτοι και με δυσκολία προσεγγίζουμε τα χωριά μας, όπου υπάρχουν ενορίες και κοινότητες με Ορθοδόξους Χριστιανούς. Και όταν φτάσουμε, θεωρούμε τους εαυτούς μας τυχερούς, που δεν έπαθε το αμάξι κάποια βλάβη ή που δεν δεχτήκαμε επίθεση από άγρια ζώα ή δεν είχαμε κακοκαιρία ή γλιτώσαμε από επίθεση κακοποιών στοιχείων. Τώρα, αδελφοί μου, δοξάζω τον Θεό γιατί κάθε ημέρα βελτιώνεται η κατάσταση της υγείας μου, και ήδη αισθάνομαι πολύ καλύτερα. Αλλά εδώ νομίζω ότι αξίζει να μοιραστώ
μαζί σας και κάτι ακόμα, που με ανησύχησε πολύ τον καιρό αυτό πέραν της υγείας μου, και αυτό είναι το θέμα του μεταφορικού μέσου για τις ποιμαντικές περιοδείες μας. Το μοναδικό αυτοκίνητο που είχαμε καταστράφηκε, και δεν είχαμε χρήματα ούτε για επισκευές. Δόξα να έχει ο Κύριος, μπορέσαμε με τη βοήθεια κάποιων φίλων της Ιεραποστολής μας να δώσουμε μια προκαταβολή στο συνεργείο για την επισκευή, έχουμε όμως μείνει με ένα χρέος για την ολοκλήρωση της επισκευής του αυτοκινήτου μας. Αδελφοί μου, ένα αυτοκίνητο, ένα μηχανάκι, ακόμη και ένα ποδήλατο είναι αναγκαίο για το έργο μας. Σήμερα είχα ατύχημα εγώ, αύριο ποιος ξέρει, μπορεί ένας από τους συνεργάτες μου. Όλοι σ’ αυτό το έργο της σποράς του λόγου του
29
Επίσκεψη σε πρόχειρη εκκλησία Θεού, είναι πολύτιμοι. Όλοι χρειάζονται και κάθε απώλεια είναι οδυνηρή. Υπηρετώ και διακονώ στη δική μου πατρίδα και γνωρίζω πολύ καλά όλα τα προβλήματα και όλες τις αντίξοες συνθήκες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Ως Επίσκοπος πρέπει να προνοώ και να παρέχω στους ιερείς και συνεργάτες μου όλα τα μέσα, που θα βοηθήσουν το έργο τους. Πώς όμως όταν κι εγώ ο ίδιος αντιμετωπίζω τα ίδια προβλήματα. Αλλά και δεν θα ήταν πρέπον εγώ ως Επίσκοπος να απολάμβανα κάποιες ανέσεις, ενώ θα ήξερα ότι κάποιοι στερούνται τα απαραίτητα, ακόμη και για την διαβίωσή τους. Ο ενθουσιασμός μας που είμαστε μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι πολύ μεγάλος και μας καθιστά υπεύθυνους, ώστε χωρίς έπαρση, με ευσέβεια και ευλάβεια να επιτελούμε 30
το έργο μας με τα μέσα που διαθέτουμε. Και γι’ αυτό δοξάζουμε τον Θεό. Γι’ αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί, στην Ελλάδα και όπου ανά τον κόσμο διαβάζετε αυτές τις σκέψεις που ξεδίπλωσα στην αγάπη σας, μην μας εγκαταλείψετε. Έχουμε την ανάγκη και των προσευχών σας και της βοήθειάς σας για να επιτελέσουμε με ασφάλεια το πνευματικό μας έργο. Δεν θέλουμε να σας κουράζουμε με τα δικά μας προβλήματα, αλλά να σας τα γνωστοποιήσουμε και να γίνετε μέτοχοι στο έργο μας, συνεργάτες μας και συνεργοί της Ιεραποστολής. Μην αμφιβάλλετε για το έργο μας. Οι ρίζες της Ορθοδοξίας μεταφυτεύονται στο εύφορο έδαφος της Αφρικής και στις διψασμένες ψυχές των ιθαγενών που θέλουν να ξεδιψάσουν από «το ύδωρ το ζων». † Ο Γκούλου Σίλβεστρος
Εκτός λειτουργίας
Σας γράφω μετά πολλής ευγνωμοσύνης για τη συνεχή αγάπη και την υποστήριξή σας προς την φτωχή Επισκοπή μας στο ιεραποστολικό έργο του Κυρίου μας. Ως αποτέλεσμα του τραγικού δυστυχήματος που είχαμε κατά τη διαδρομή μας προς την ενορία του Αγίου Νεκταρίου στο Παλάρο, βόρεια της πόλεως Γκούλου, μετά τον εορτασμό της Αγίας Πεντηκοστής στον Ι. Ναό Αγίου Βασιλείου, δοξάζουμε τον Κύριό μας γιατί μας προστάτεψε και βγήκαμε όλοι ζωντανοί από το παραμορφωμένο πλέον αμάξι, μετά την ανατροπή του λόγω της κακής φύσης των δρόμων που μας συνδέουν με τα περισσότερα κέντρα μας στη Βόρεια Ουγκάντα. Εκτός από τους τραυματισμούς τους δικούς μας που -δόξα τω Θεώ- δεν ήταν πολύ σοβαροί, οι ζημιές στο αυτοκίνητο ήταν τόσο μεγάλες που έθεσαν
σε κίνδυνο όλη την αποστολή μας. Ευρισκόμενος για λίγο ακόμα υπό ιατρική φροντίδα, και αισθανόμενος ότι είμαι ήδη πολύ καλύτερα, ανησυχώ βλέποντας ότι οι προσπάθειές μας να συνεχίσουμε τα καθήκοντά μας είναι σε απόλυτη αμφιβολία, καθώς μπορεί να είναι δύσκολο ή σχεδόν αδύνατο να διασχίσω τα μακρινά και διάσπαρτα κέντρα της Ιεραποστολής μας. Η μόνη διαθέσιμη επιλογή για ένα μέσο μεταφοράς για την αποστολή μας, είναι να επισκευάσουμε το αμάξι. Μετά από εμπεριστατωμένη έρευνα και συμβουλές από μηχανικούς, μας παραδόθηκε ένα τιμολόγιο, που ξεπερνά την περιορισμένη οικονομικά κατάσταση της νέας Επισκοπής μας. Σε αυτήν την ταπεινή μας ανάγκη ζητούμε βοήθεια για τη συνέχιση της αποστολής μας. † Ο Γκούλου Σίλβεστρος.
31
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΙΣΟΥΜΟΥ
Στις όχθες της Βικτωρίας Η Ιερά επισκοπή Κισούμου και Δυτικής Κένυας ιδρύθηκε το 2015 με συνοδική απόφαση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής και ευλογία του Προκαθημένου της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, του Μακαριωτάτου Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου του Β’ και της περί αυτόν Ιεράς Συνόδου. Ως πρώτος επίσκοπος Κισούμου εξελέγη το 2015 ο μακαριστός πλέον επίσκοπος κυρός Αθανάσιος (Αμώς) Akunda. Η Ιεραποστολή στην Κένυα ξεκίνησε δυναμικά πριν από πάρα πολλά χρόνια με τον εθνάρχη και Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Γ’ και συνεχίζει μέχρι σήμερα υπό την 32
ηγεσία του Σεβ. Μητροπολίτη Ναϊρόμπης και εξάρχου πάσης Κένυας κ. Μακαρίου. Άλλοι ιεράρχες όπως ο πρώην Μητροπολίτης Κένυας και νυν Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε κ. Σεραφείμ, ο νυν Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιος, και άλλοι κληρικοί, ιεραπόστολοι, εθελοντές, κληρικοί και λαϊκοί, όλοι προσφέρανε τα μέγιστα στο ιεραποστολικό έργο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κένυας. Σήμερα, πέρα από την κεντρική Μητρόπολη Ναϊρόμπι, υπάρχουν και δύο νέες επισκοπές, η επισκοπή Νυέρι και Ανατολικής Κένυας με τον Επίσκοπο κ. Νεόφυτο και η Επίσκοπη Κισούμου και Δυτικής Κένυας με τον Επίσκοπο κ. Μαρκο. Ο κ. Μάρκος εξελέγη Επίσκο-
πος Κισούμου στις 9 Οκτωβρίου 2019 μετά από απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και ευλογία του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου Β’. Υπάρχουν σήμερα στην Εκκλησία της Κένυας και την Επισκοπή Κισούμου, σχολεία, ορφανοτροφεία, κλινικές και άλλα ιδρύματα, όπου περιθάλπονται και βοηθούνται άπορα και ορφανά παιδιά, όπως επίσης και το μοναστήρι μας, η Ιερά Μόνη Παναγίας Τριχερούσας με τον γέροντα και τις μοναχές μας. Αυτά όλα γίνανε με τη βοήθεια, την προσφορά και τις δωρεές των καλών και αγαθών ανθρώπων, δω-
ρητών και ευεργετών από την Κένυα και από το εξωτερικό, από την Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Οι ιερείς μας στην επισκοπή Κισούμου είναι 62. Με τις δωρεές των ευσεβών και ορθοδόξων Χριστιανών μπορούμε να δίνουμε στους κληρικούς μας ένα μισθό, για να μπορούν να φροντίζουν τις οικογένειές τους. Όπως κάθε χώρα έχει τα προβλήματά της, έτσι και εδώ στην Κένυα και ιδιαίτερα στη Δυτική Κένυα τα προβλήματα δυστυχώς δεν είναι λίγα, προπαντός με τα τελευταία γεγονότα και την πανδημία που ταλαιπωρεί όλο τον κόσμο και βλέπουμε πόσο δυ-
33
σκόλεψαν τα πράγματα παντού. Εμείς όμως πρέπει να συνεχίσουμε τον αγώνα μας και το καλό έργο του Θεού και να φροντίσουμε, ώστε αυτοί οι φτωχοί και απλοί άνθρωποι να έχουν τον καθημερινό τους άρτο. Δεν μπορούμε να σταματήσουμε τον αγώνα μας και τον συνεχίζουμε με τη βοήθεια και τη στήριξη ανθρώπων, όπως εσάς. Θα φροντίσουμε να σας ενημερώνουμε για τις εξελίξεις της Ιεραποστολής μας και -γιατί όχι;- θα χαρούμε να επισκεφτείτε την ιεραποστολή μας στο μέλλον, διότι αλλιως είναι να βλέπει κάνεις την ζωή της Ιεραποστολής από κοντά, όπως έχουν κάνει
34
κατά καιρούς με προσωπικά τους έξοδα πολλά στελέχη της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής. Μας επισκέφθηκαν και μπόρεσαν να γευτούν τις χαρές μα και τις αγωνίες της Ιεραποστολής. Είναι βέβαιο, εξάλλου, πως μόνο οποίος έχει εύσπλαχνη και ελεήμονα καρδιά και πονάει αυτά τα παιδιά που έχουν τόση ανάγκη, θα αφουγκραστεί τον πόνο και την δυστυχία τους και μέσα στις δοκιμασίες που περνάει όλος ο κόσμος τον τελευταίο καιρό θα θυσιάσει από το υστέρημα του, για να βοηθήσει έστω και ένα παιδί. Ο Θεός μαζί μας. Εκ της Ιεράς Επισκοπής
Μεγάλη Παρασκευή με τον Επίσκοπο Κισούμου Μάρκο
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΡΟΥΣΑΣ
Νέες ιεραποστολικές δραστηριότητες Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, Μὲ εὐγνώμονα αἰσθήματα πρὸς τὶς φιλάνθρωπες καρδιές σας, ἐπικοινωνῶ μαζί σας, προσπαθώντας νὰ σᾶς καταστήσω κοινωνοὺς τῆς χαρᾶς καὶ τῶν δυσκολιῶν ποὺ καθημερινὰ βιώνουμε στὸν εὐλογημένο ἀγρὸ τῆς Ἱεραποστολῆς. Πρὶν ἕνα χρόνο σᾶς ἔγραφα γιὰ τὴν πρώτη πανηγυρικὴ Θεία Λειτουργία στὸν ὑπὸ ἀνέγερση Ἱερὸ Ναὸ τῶν Ἁγίων Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καὶ Λουκᾶ τοῦ Ἰατροῦ, στὸ χωριὸ Μασέγκε. Ἕνα χρόνο μετά, μὲ συγκίνηση καὶ εὐγνωμοσύνη πρὸς τὸν Ἅγιο Τριαδικὸ Θεό, σᾶς ἀναγγέλλω τὴν ὁλοκλήρωση τῶν ἐργασιῶν ἀνοικοδόμησης. Κι αὐτὸ τὸ ἔργο εἶναι δωρεὰ τῆς Ἀδελφότητάς σας. Γιὰ ἀκόμη μία φορά, θὰ ἤθελα ἀπὸ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου, νὰ εὐχαριστήσω ὅλα τὰ μέλη τῆς Ἀδελφότητας Ὀρθοδόξου Ἐξω-
τερικῆς Ἱεραποστολῆς γιὰ τὴ διαρκὴ συμπαράστασή σας στὸ ἔργο τῆς Ἐπισκοπῆς μας, ἐδῶ στὴν Κεντρικὴ Τανζανία. Μέσα ἀπὸ ποικίλες δράσεις καὶ διάφορα ἔργα προσπαθοῦμε, ὅσο εἶναι δυνατόν, νὰ ἀνταποκριθοῦμε στὶς ἀμέτρητες ἀνάγκες τοῦ ποιμνίου μας. Σὲ μιὰ περιοχὴ ὅπου κυριαρχοῦν ἡ φτώχεια καὶ ἡ δυστυχία, κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ στέκει ἀσυγκίνητος μπροστὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο. Δὲν εἶναι λίγες οἱ φορὲς ποὺ τὰ ματάκια τῶν μικρῶν παιδιῶν ψιθυρίζουν περισσότερα λόγια καὶ μαρτυροῦν μὲ τὸν πιὸ εὔγλωττο τρόπο τὴν δύσκολη καὶ ἀπάνθρωπη καθημερινότητα. Ἡ κλινικὴ «Ἅγιος Νικόλαος» στὸ Κινταμάλι Ἰρίγκας, ἡ ὁποία λειτουργεῖ χάρη στὴ δική σας μηνιαία οἰκονομικὴ στήριξη, ὑποδέχεται καθημερινὰ δεκάδες πονεμένες ψυ-
35
Ετοιμάζοντας το συσσίτιο χὲς ποὺ παλεύουν μέσα στὴν τρικυμιώδη θάλασσα τῶν ἀσθενειῶν καὶ τῆς φτώχειας. Εἶναι ἄξιο ἀναφορᾶς τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὴν περίοδο ἔξαρσης τοῦ κορωνοϊοῦ ἡ κλινική μας συνέχισε νὰ προσφέρει τὶς ὑπηρεσίες της στὸ φτωχὸ λαὸ τῆς Ἰρίγκας, χωρὶς νὰ ἀνασταλεῖ ἡ λειτουργία της. Ἐλπίζουμε στὴ συνέχιση τῆς σημαντικῆς αὐτῆς μηνιαίας βοήθειας, ποὺ προσφέρει ἡ Ἀδελφότητά σας πρὸς τοὺς ἀναξιοπαθοῦντες ἀδελφούς μας στὴν πάμφτωχη περιοχὴ τῆς Ἰρίγκας, σὲ μιὰ ἐσχατιὰ τῆς ἀφρικανικῆς γῆς. Πλησίον τοῦ ἱεραποστολικοῦ μας κέντρου στὸ Κινταμάλι, βρίσκεται σὲ ἐξέλιξη ἡ ἀνέγερση μοναστηριοῦ, τὸ ὁποῖο θὰ στεγάσει τὴ μοναστικὴ ἀδελφότητα ποὺ ἤδη
36
ὑπάρχει. Αὐτὴ τὴ στιγμὴ ἀσκοῦνται τέσσερις μοναχὲς και διακονοῦν μὲ ἀγάπη κάθε ἄνθρωπο ποὺ προστρέχει στὸ ἱεραποστολικό μας κέντρο. Ἔχει ὁλοκληρωθεῖ ὁ κυρίως ναὸς τῆς μονῆς, ἀφιερωμένος στὸν Ἀρχάγγελο Μιχαήλ, τὸν Ἅγιο Μηνᾶ καὶ τὸν Ἅγιο Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ, ἐνῶ βρίσκονται σὲ ἐξέλιξη οἱ ἐργασίες ἀνέγερσης κελλιῶν καὶ βοηθητικῶν χώρων τῆς ἱερᾶς μονῆς. Συνεχίζουμε τὶς προσπάθειες γιὰ τὴν ἀποπεράτωη τῶν ἐργασιῶν προσβλέποντας στὴ βοήθειά σας, διότι, κατὰ κοινὴ ὁμολογία, δίχως τὴ δική σας ὁλοπρόθυμη συμπαράσταση τίποτε δὲν θὰ εἶχε πραγματοποιηθεῖ. Στὴν παροῦσα ἐπικοινωνία μας, θὰ θέλαμε ἐπίσης νὰ σᾶς ἐνημερώσουμε γιὰ ἕνα ἔργο, τὸ ὁποῖο
ἀνοίγεται μπροστά μας. Ἔχουμε δρομολογήσει τὴν ἀνέγερση Ἱεραποστολικοῦ Κέντρου στὴν πόλη τῆς Ἀρούσας, ὅπου καὶ ἡ ἕδρα τῆς Ἐπισκοπῆς μας. Ἀνατρέχοντας πίσω στὸν χρόνο, τὸ 1911, ὁ μακαριστὸς Ἀρχιμ. Νικόδημος Σαρίκας, ὁ πρωτεργάτης τῆς Ἱεραποστολῆς στὴν τότε Ταγκανίκα, κατέστησε τὴν περιφέρεια τῆς Ἀρούσας κέντρο τῆς ἱεραποστολικῆς του δράσης. Μὲ ἕδρα τὴ Μασόκα, «ὄργωσε» ὁλόκληρη τὴν Τανζανία, σπέρνοντας τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ταπεινὰ προσευχόμενοι κι ἐμεῖς, προσδοκώντας τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ προσβλέποντας στὴ δική σας ἀρχοντικὴ ἀγάπη, εὐελπιστοῦμε ἡ Ἀρούσα νὰ καταστεῖ ἐκ νέου, σημαντικὸ ἱερα-
ποστολικὸ κέντρο, γιὰ τὴ διάδοση τοῦ Εὐαγγελικοῦ Λόγου, κάνοντας πράξη τὸ ὄραμα τοῦ Μακαριωτάτου Πατριάρχου μας κ. Θεοδώρου, ὁ ὁποῖος ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς θεοφιλοῦς πατριαρχείας Του ὀραματιζόταν τὴ δημιουργία ἐπισκοπῆς μὲ ἕδρα τὴν Ἀρούσα, ποὺ εἶναι καὶ ἡ διοικητικὴ πρωτεύουσα τῆς ἑνώσεως τῶν χωρῶν τῆς Ἀνατολικῆς Ἀφρικῆς. Μὲ πολὺ κόπο ἀποκτήσαμε ἕνα οἰκόπεδο σὲ μιὰ πανέμορφη περιοχὴ, πλησίον τοῦ κεντρικοῦ ὁδικοῦ δικτύου, τὸ ὁποῖο θὰ στεγάσει, σὺν Θεῷ, τὰ ὄνειρά μας γιὰ τὴν πορεία τῆς ὀρθοδοξίας στὴν Κεντρικὴ Τανζανία. Ἤδη ἔχουν ὁλοκληρωθεῖ οἱ ἀπαραίτητες ἐργασίες ἐκκαθάρισης τοῦ χώρου, ἡ περίφραξη τοῦ
Στην ουρά για το συσσίτιο
37
οἰκοπέδου καὶ ἀνοίχθηκε μία γεώτρηση, ἡ ὁποία θὰ καλύψει τὶς ἀνάγκες ἐκτέλεσης τῶν ἐργασιῶν ἀλλὰ καὶ τὶς ἀνάγκες σὲ πόσιμο νερὸ τῶν μελλοντικῶν διακονητῶν. Μετὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῶν πρώτων ἀπαραίτητων ἔργων γιὰ τὸ ξεκίνημα τῆς ἀνοικοδόμησης τοῦ κέντρου καὶ μὲ τὴν σκέψη ὅτι «ἀπὸ Θεοῦ δεῖ ἄρξασθαι», κύριο μέλημα καὶ καθῆκον μας εἶναι ἡ ἀνέγερση Ἱεροῦ Ναοῦ. Ἡ Ἀρούσα ἀποτελεῖ κέντρο δράσης γιὰ πολλὲς προτεσταντικὲς ὁμάδες, οἱ ὁποῖες περιφρονοῦν τὸ πανάγιο πρόσωπο τῆς Κυρίας Θεοτόκου. Γι’ αὐτὸ ἀποφασίσαμε νὰ ἀφιερώσουμε τὸν Ναὸ, ποὺ πρόκειται νὰ κτιστεῖ στὸ Ἱεραποστολικὸ Κέντρο, στὴν Παναγία
38
μας, ἐξαιτούμενοι τὶς εὐχές Της καὶ τὴν σκέπη Της, ὥστε τὸ νέο αὐτὸ φυτώριο τῆς Ἐκκλησίας μας νὰ λάμψει ὡς φάρος φωτεινὸς, μέσα στὸ σκοτάδι τῶν αἰρέσεων τῶν διαφόρων «χαρισματικῶν» ὁμάδων ποὺ δραστηριοποιοῦνται στὴν περιοχή. Σὲ αὐτὸ τὸ νέο ξεκίνημα χρειαζόμαστε τὴν πολύτιμη βοήθειά σας! Γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, κάνω ἔκκληση στὶς φιλάνθρωπες καρδιές σας, νὰ μᾶς στηρίξετε, ὑλικὰ καὶ πνευματικά, προκειμένου να κτίσουμε τὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Παναγίας μας. Αὐτὸς εἶναι ὁ πρωταρχικός μας στόχος, προκειμένου να ὑπάρξει μιὰ σοβαρὴ καὶ εὐλογημένη παρουσία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴν Ἀρούσα. † Ὁ Ἀρούσας Αγαθόνικος
Ο Ι.Ν. Αγίων Λουκά και Παϊσίου, δωρεά της Αδελφότητάς μας, θεμελιωθείς από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρο
ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΤΟΛΙΑΡΑΣ & ΝΟΤΙΑΣ ΜΑΔΑΓΑΣΚΑΡΗΣ
Για ένα χριστιανικό σχολείο Στο λυκόφως του τετάρτου αιώνος μ.Χ. μεταξύ αγιοτόκου Καππαδοκίας και φιλοσόφου Αθήνας ανατέλλει η μεγίστη των προσωπικοτήτων, η κορωνίδα των θεολόγων και ασκητών η ακρότης, ο όντως Μέγας εν ταπεινοίς Βασίλειος. Εραστής Χριστού, κάτοχος της προσευχής και θεατής του ακτίστου φωτός. Συνάμα φιλόσοφος, ιατρός, ρήτορας, φυσικός, κάτοχος του συνόλου της θύραθεν γνώσεως της τότε εποχής. Κάποια στιγμή στα κείμενά του, εκεί που μιλάει για τις σπουδές του μετανιωμένος, διότι τον κράτησαν μακράν της προσευχής δηλαδή του σχετισμού του με το πρόσωπο του Χριστού, αποφασίζει να συντάξει την περίφημη προτροπή «Προς τους
νέους», ένα εγχειρίδιο χριστιανικής παιδαγωγικής για το πώς πλησιάζει ένας νέος τη γνώση και την πίστη. Εκεί υπάρχει μια όμορφη παρομοίωση: «όπως η μέλισσα, η οποία αποφεύγει αγκάθια για να βρει το νέκταρ, πρέπει να κινείται ο νέος στο ταξίδι της γνώσης», δηλαδή να διαφύγει την ακανθώδη πολυλογία, την εγωιστική συγκέντρωση πληροφοριών και να μυηθεί στο μυστήριο της παιδείας, το οποίο προσφέρει όλο τον ορίζοντα έκφρασης για την εμπειρία ενός Χριστιανού. Δεκαέξι αιώνες μετά και στον αναπτυγμένο κόσμο ο Μέγας Βασίλειος, δυστυχώς, μοιάζει να μην είπε τίποτα, μιας και άπαντες συλλέγουμε γνώση απλά 39
και μόνο για την αύξηση του εγωισμού μας, στον δε αναπτυσσόμενο η παιδεία είναι κάτι το άγνωστο. Εδώ, σε αυτή τη μαρτυρική γη της Νότιας Μαδαγασκάρης αισθάνεσαι να αγγίζουν το αίσθημα της καρδιάς οι κουρασμένες ημέρες, ιδρωμένες από τον μόχθο των ιθαγενών. Κάθε πρωί στην ανατολή του ήλιου ξεχύνονται μικρά παιδιά από μακρινά χωριά να βαδίσουν, να βαδίσουν ακατάπαυστα σε δυσκολοδιάβατα μονοπάτια για να αναζητήσουν τη γνώση. Όπου, φυσικά, υπάρχει ένα υποτυπώδες σχολείο. Στη διαδρομή αυτή, όταν αγκαλιάζεις ένα παιδί, ως άγνωστος ερημίτης, προσφέροντάς του μια καρα40
μέλα, το χαμόγελο λες και ταξιδεύει στο άπειρο… Ασφαλώς, η ευγνωμοσύνη του μεταφέρει νότες χαράς! Η Αφρική παραμένει όντως για τον ανεπτυγμένο κόσμο μία ήπειρος εργατών, ανθρώπων δεύτερης κατηγορίας, οι οποίο δεν έχουν στην πράξη το δικαίωμα της γνώσης, της υγείας, της όντως ζωής. Μια Αφρική η οποία ζητά από κάποιον που έχει πέντε παιδιά και μόλις ένα ευρώ ημερομίσθιο να πληρώσει είκοσι ευρώ το μήνα, για να πάει το ένα από τα παιδιά του σχολείο. Αυτή την ανθρωπιστική κρίση έρχομαι να κοινωνήσω κι εγώ, ως ο ελάχιστος των επισκόπων του ιεραποστολικού Πατριαρχείου μας, και
να παρακαλέσω την αγάπη όλων σας, των της Εκκλησίας μελών, ούτως ώστε στη Νότια Μαδαγασκάρη να κάνουμε μια λαμπρή διαφορά. Να δημιουργήσουμε εκ του μηδενός την ίση ευκαιρία για όλους. Να οικοδομήσουμε τους ναούς της γνώσης και, όπου αυτοί υπάρχουν, να τους κάνουμε αντάξιους των εικόνων του Θεού. Να αποσυμφορήσουμε τις πολυπληθείς αίθουσες των εξήντα και εβδομήντα παιδιών που κάθονται ανά πεντάδες σε θρανία για δύο. Να κάνουμε τους νέους της Αφρικής τα πρότυπα των Χριστιανών του τετάρτου αιώνος. Συγκυρηναίοι μου, αδελφοί μου, με την ιδιότητα του πατέρα,
του επισκόπου, του ιεραποστόλου, του μοναχού και προ πάντων του παγκόσμιου ζητιάνου, ζητώ πάλιν και πολλάκις το δίλεπτο της χήρας του Ευαγγελίου, το υστέρημα και συνάμα περίσσευμα αγάπης, το οποίο τα τελευταία δύο χρόνια γίνεται αφορμή πανηγύρεως στη Νότια Μαδαγασκάρη. Δεν λησμονεί η καρδιά μου να χτυπά με ευχαριστία προς την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής από τη Θεσσαλονίκη, η οποία με υπέρμετρη ευαισθησία κοινωνικής αγάπης βοηθά τους πάσχοντες αδελφούς μας. Ο αιώνιος επαίτης † Ο Ν. Μαδαγασκάρης Πρόδρομος
41
Ένα νέο ξεκίνημα στη κεντρική Τανζανία Του π. Ερμόλαου Ιατρού Αγαπητοί φίλοι της Ορθόδοξης Ιεραποστολής, χαίρετε εν Κυρίω! Εύχομαι να είστε όλοι καλά, γεμάτοι από ψυχική και σωματική υγεία, και η Χάρις του Πανάγαθου Θεού, του γλυκύτατου Ιησού μας και της Υπερευλογημένης Μητέρας Του, να σας σκεπάζουν πάντα. Σας γράφω αυτή την επιστολή για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι για να σας εκφράσω την βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου για την μέχρι τώρα σημαντικότατη προσφορά και βοήθειά σας, όλα αυτά τα χρόνια που υπηρετούσα την Ιεραποστολή στο Μαλάουι. Σας εκφράζω ένα μεγάλο ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου, γιατί χωρίς εσάς δεν θα μπορούσε να γίνει το ταπεινό έργο της διακονίας των συνανθρώπων μας. Ο δεύτερος λόγος που σας γράφω είναι για να μοιραστώ μαζί σας τα νέα και τα σχέδιά μου για το μέλλον. Με την χάρη Του Θεού, αξιώθηκα να υπηρετήσω στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή του Μαλάουι, 14 χρόνια. Δίδαξα στους 25 ιθαγενείς κληρικούς μας, ακριβώς αυτό το πνεύμα, και τους μεταλαμπάδευσα την αγάπη στην Ορθοδοξία και την αγάπη στην τήρηση των εντολών του Χριστού. Τώρα το Μαλάουι, δόξα τω Θεώ, έχει 25 ιερείς, έχει μόνιμο επίσκοπο, αρκετές εκκλησίες, σχολεία, και γενικά αποτελεί σημαντική πνευματική δύναμη σε όλο τον χώρο της Αφρικής. 42
Τελευταία, αξιωθήκαμε μετά από 14 έτη έντονης προσπάθειας στις μεταφράσεις, να ολοκληρώσουμε όλα τα Μηναία και όλα τα λειτουργικά βιβλία μας και να τα μεταφράσουμε στην ντόπια γλώσσα, που είναι τα τσιτσέουα. Τα εκδώσαμε λοιπόν και τα τοποθετήσαμε σε όλες τις εκκλησίες μας. Αυτό είναι μεγάλο και ιστορικό γεγονός και θα δώσει μεγάλη πνευματική ώθηση στην Ιεραποστολή, διότι επιτέλους οι ιθαγενείς θα καταλαβαίνουν στη δική τους παραδοσιακή γλώσσα όλες τις ορθόδοξες ακολουθίες μας. Έτσι στο Μαλάουι, τελούνται πια κανονικά Όρθρος, Εσπερινός, Απόδειπνο, Χαιρετισμοί, Παράκληση της Παναγίας, Θεία Λειτουργία σε κάθε εκκλησία, όλα στα τσιτσέουα. Ο κόσμος καταλαβαίνει, θαυμάζει και γεμίζει από το Άγιο Πνεύμα που είναι κρυμμένο μέσα σε όλα τα λειτουργικά βιβλία μας. Με το πέρασμα του χρόνου, πιστεύω πως χιλιάδες θα έρχονται και θα ζητούν να βαπτιστούν, διότι θα θαυμάζουν τις προσευχές μας. Τώρα, με την ευχή φυσικά του Πατριάρχου μας και του Επισκόπου κ. Αγαθονίκου, ζήτησα να μετατεθώ στη διοικητική πρωτεύουσα της Τανζανίας, που λέγεται Ντοντόμα και υπάγεται στην Ιερά Επισκοπή Αρούσας. Εκεί δεν υπάρχει ούτε ένας Ορθόδοξος βαπτισμένος, ούτε μία ορθόδοξη εκκλησία και αυτό ασφαλώς είναι κάτι που με ελκύει πολύ, διότι και πάλι και με την δική σας βοήθεια και την ευχή του Θεοφιλεστάτου κ. Αγαθονίκου, ευελπιστώ να διακονήσω σε αυτήν την περιοχή, και μακάρι ο Πανάγαθος Θεός να ευλογήσει την ταπεινή μου προσπάθεια...
Ένα από τα 35 πηγάδια που χρηματοδότησε η Αδελφότητά μας στο Μαλάουι
43
Γι’ αυτό, αδελφοί μου, σας ενημερώνω και σας παρακαλώ να μείνετε στο πλευρό μας, διότι η Ιεραποστολή δεν είναι υπόθεση ενός αλλά ολονών μας. Στηρίξτε με, παρακαλώ, στην καινούργια αρχή. Ας χτίσουμε εκκλησίες. Ας βαπτίσουμε τους ανθρώπους αυτούς. Ας ξεκινήσουμε μαζί, ως συνεργάτες, αυτή τη διακονία. Όσοι θέλετε να με στηρίξετε στην καινούργια αυτή ιεραποστολή, μπορείτε το πρώτο διάστημα να με συνδράμετε στις μεγάλες ανάγκες, καθώς, όπως σας είπα, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει τίποτα στην περιοχή. Σύντομα θα προσπαθήσουμε να χτίσουμε τον πρώτο Ιερό Ναό, ο οποίος θα ήθελα να αφιερωθεί στην Αγία Τριάδα, ώστε να τραβήξουμε την χάρη και την βοήθεια του Θεού αλλά και να στείλουμε παντού ένα μήνυμα του τι πρεσβεύουμε και του τι πιστεύουμε. Ειδικά στις μέρες μας αυτό επιβάλλεται, ο καθένας μας να πάρει θέση. Μαζί με τον Ναό θα θέλαμε να χτίσουμε –Θεού θέλοντος– ένα μεγάλο Ιεραποστολικό Κέντρο, που συγχρόνως να λειτουργεί και ως μοναστηριακό κέντρο και θα χρησιμεύει για να εξαπλωθεί ευκολότερα η πίστη μας παντού. Σας ευχαριστώ για την μέχρι τώρα στήριξη και εμπιστοσύνη σας. Ευχαριστώ τον Θεό που μας καλεί προσωπικά και μας ενώνει μυστικά γύρω Του, εργαζόμενους ταπεινά, μέσα στην Εκκλησία Του. Σας ασπάζομαι αδελφικά! Με αγάπη Χριστού Ιερέας Ερμόλαος Ιατρού
44
Οι προς το φώτισμα προσέλθετε
Διακόνισσα της Ιεραποστολής Μάμα Θεανώ Μουσδελεκίδου
Αυτή την αγία ημέρα της 3ης Μαρτίου 2020, ο ήλιος της επίγειας ζωής σου κοιμήθηκε στις ευλογημένες πλαγιές της ιεραποστολικής Κατάγκας, θυγατέρα του Κονγκό. Όμως, ανέτειλε η χριστοφόρα ψυχή σου συνοδεία των αγγέλων προς την ουράνια αιωνιότητα. Ήλθες εκεί ως διάδοχη της διακόνισσας Φοίβης του Αγίου Αποστόλου Παύλου. Ήλθες εκεί σαν ένα μακρινό πέταγμα κύκνου το μήνα Ιούλιο 1987. Ήλθες εκεί σαν ένα ηλιόφωτο όνειρο ντυμένο με αισθήματα ευσπλαγχνικής στοργής. Ήλθες εκεί φέροντας πολλαπλά θεόσταλτα χαρίσματα… Κυρίως την καρδιακή αγάπη προς τους αδελφούς Αφρικανούς, καθώς αυτή ήταν ένας χριστεπώνυμος διαυγής καταρράκτης ύδατος ζώντος στις διψασμένες ερημικές ψυχές τους. Ο πνευματοφόρος Μακαριώτατος πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρος Β΄ με ευγνωμονούσα συγκίνηση σε τίμησε και σε χειροθέτησε διακόνισσα της Ιεραποστολής. Τώρα οι ιδρωμένες ημέρες της Αφρικής από τον μόχθο των ιθαγενών και των ολίγων Ιεραποστόλων, σταγόνες-σταγόνες ακολουθούν την πορεία προς το παρελθόν, αφήνοντας όμως ανεξίτηλες μνήμες αγάπης σ’ αυτούς που φύτεψαν το κορμί τους, ως φιλοξενούμενοι σ’ αυτή τη μαρτυρική γη, εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν! Νόστης Ψαρράς 45
Dr Eusebio Leal Spengler Ο Φιλέλληνας Ιστορικός της Αβάνας Πέρασε και αυτή η ευλογημένη ημέρα της 31 Ιουλίου 2020, αφήνοντας πολυάριθμους ανθρώπους προς το ουράνιο ταξίδι, όπως τον αείμνηστο αγαπητό φίλο Eusebio, ηλικίας 77 ετών. Υπήρξε ο διασώστης της ιστορικής κληρονομιάς της Αβάνας. Υπηρέτησε επί τέσσερις δεκαετίες την αποκατάσταση του κέντρου της Αβάνας, αποτρέποντας την κατάρρευση κτηρίων υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας με δακρύουσα συγκίνηση. Αγωνίστηκε πάντοτε με συντροφιά την αισθητική του ωραίου. Σήμερα, το κέντρο της Αβάνας είναι ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Έλαβε πολλαπλές παγκόσμιες διακρίσεις και μετάλλια για την προσφορά του και ως ιατρού. Στην Ελλάδα, ήρθε ιδιωτικά αρκετές φορές, για να θαυμάσει τα αρχαία και βυζαντινά μνημεία. Η τελευταία επίσκεψη του ήταν όταν ήλθε καλεσμένος από το Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Η Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής τον υποδέχθηκε με ένθερμη αγάπη και δέουσα τιμή. Σ’ ένα μήνυμά του μού έγραψε: «Με υποδεχθήκατε, όπως τον Άγιο Απόστολο Παύλο, όταν ήρθε στη Θεσσαλονίκη…». Επισκέφθηκε κα46
τόπιν το Άγιον Όρος συνοδευόμενος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεξικού και Κεντρικής Αμερικής κ. Αθηναγόρα. Τον πνευματικό θαυμασμό του τον μετέφερε, ως έμπιστος σύμβουλος που ήταν, προς τον Πρόεδρο Fidel Castro Ruz, ο οποίος εξέφρασε τη μεγάλη του επιθυμία να επισκεφθεί και ο ίδιος το Άγιον Όρος. Δυστυχώς, επενέβησαν οι Δυτικές Κυβερνήσεις και ματαιώθηκε η άφιξή του στον ιερό αυτό τόπο. Είναι ο ιδρυτής του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στην Αβάνα, με δωρεά της Κουβανικής Κυβέρνησης. Τα εγκαίνια τελέστηκαν στις 25 Ιανουαρίου 2005 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, ο οποίος έλαβε το κλειδί του Ιερού Ναού από τον Πρόεδρο Fidel Castro Ruz. Επίσης, χορήγησε στην Ιερά Μητρόπολη Μεξικού και Κεντρικής Αμερικής ένα ιστορικό κτήριο, για να μεταμορφωθεί σε θεολογική ιεραποστολική σχολή για όλους τους σπουδαστές της Λατινικής Αμερικής. Έναν χαιρετισμό… Ευλογημένη ουράνια ανάπαυση, φίλε Eusebio. Νόστης Ψαρράς
Βάπτιση στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Αβάνας
47