Vraag & Aanbod 17 - 2024 by online-mbm

Kabinet geeft impuls aan ondernemerschap

Om het ondernemingsklimaat te verbeteren wil het kabinet bedrijven meer ruimte geven om te ondernemen en innovatieve ideeën te ontwikkelen. Dit is nodig, want Nederland staat voor uitdagingen zoals vergrijzing, personeelstekorten en een vol elektriciteitsnet.

Minister Dirk Beljaarts van Economische

Zaken: ‘Ondernemers – van groot tot klein – moeten gewaardeerd worden voor de belangrijke economische, sociale en maatschappelijke bijdrage die zij leveren. We moeten geld namelijk eerst verdienen en daarna uitgeven.’ Op initiatief van minister Beljaarts stelt het kabinet hiervoor in het Regeerprogramma vijf prioriteiten voor met bijbehorende maatregelen:

Ondernemingsklimaat

Het kabinet wil dat Nederland tot de top 5 van meest concurrerende landen behoort. Daarom moet het Nederlandse ondernemingsklimaat worden versterkt. Met stabiel en voorspelbaar (fiscaal) beleid, lastenverlichting voor bedrijven en betere toegang tot financiering, zoals via de nieuwe Financieringshub, legt het kabinet de basis voor duurzame groei. Ook organiseert het kabinet een ondernemingsklimaattop en pakt het andere knelpunten

voor ondernemers aan, zoals netcongestie. Zo wil het een aantrekkelijk ondernemingsklimaat creëren voor bedrijven, dat gunstig is voor de gehele Nederlandse economie.

Minder regeldruk voor bedrijven Het kabinet wil de regeldruk voor bedrijven

‘Het kabinet lanceert een reductieprogramma om onnodige regeldruk terug te dringen’

merkbaar verminderen, zodat ondernemers meer tijd overhouden om te ondernemen. Daarom introduceert minister Beljaarts de wettelijke verplichting om het Adviescollege toetsing regeldruk (ATR) vroegtijdig bij

nieuwe nationale regelgeving te betrekken. Daarnaast krijgt het ATR een rol bij de beoordeling van EU-voorstellen. Het kabinet lanceert een reductieprogramma om onnodige regeldruk terug te dringen en maakt het naleven van regels eenvoudiger. Extra Nederlandse koppen op Europees beleid moeten worden voorkomen en waar mogelijk afgeschaft.

Meer ruimte voor ondernemers Het kabinet wil dat bedrijven die bijdragen aan toekomstige welvaart zich in Nederland kunnen blijven ontwikkelen, doorgroeien en investeren. Het is belangrijk dat hier voldoende ruimte voor is. Daarom werkt het kabinet aan een visie op de ruimtelijke en economische structuur en ontwikkelt het een integrale aanpak voor toekomstbestendige en betaalbare bedrijventerreinen.

Lees verder op pagina 3

METAAL Staalmarkt in mineur

WIJCHEN • Europese autofabrikanten, een van de belangrijkste en op één na grootste afnemers van staal, hebben recent sombere berichten naar buiten gebracht. Ze schetsen een weinig rooskleurig beeld voor de Europese auto-industrie, zo stelt het Staaljournaal van 17 september van Noviostaal.

Staalfabrieken hebben lange tijd een basisprijs van 600 euro per ton kunnen handhaven voor warmgewalste coils, maar zelfs deze prijs lijkt nu onhoudbaar.

Lees het hele Staaljournaal online op vraagenaanbod.nl

Fabrikant

Het kabinet wil de regeldruk voor bedrijven merkbaar verminderen.

Luma Hengelo

IJZERSTERK IN METAAL.

Van concept tot werkelijkheid, ons plaatwerk kent geen limiet.

www.lumahengelo.nl

Engineering

Lasersnijden

Plaatwerk/constructie

Draaien/frezen Poedercoaten

SNIJDEN EN LASSEN: UW UITDAGING, ONZE PASSIE

een

Merwedeweg 13 Merwedeweg 13 3621 LP Breukelen 3621 LP Breukelen Tel.: 0346 261135 Tel.: 0346 261135 info@degreefcoatings.nl info@degreefcoatings.nl www.degreefcoatings.nl www.degreefcoatings.nl

Constructief in plaatwerk

DE GREEF coatings bv Merwedeweg 13 3621 LP Breukelen

DE GREEF Coatings is ruim 50 jaar een betrouwbaar adres voor •Poedercoating en •Enkelenatlakstuks en (grote) series •Stralen en transport

DE GREEF coatings is ruim 60 jaar een betrouwbaar adres voor: • Poedercoating en natlak • Enkele stuks en (grote) series • Stralen en transport

Tel.: 0346 261135 info@degreefcoatings.nl www.degreefcoatings.nl

‘Een ruime meerderheid kon zich vinden in het resultaat, zo blijkt’

Nieuwe cao Metaal & Techniek is een feit

UTRECHT • Leden van de vakbonden FNV, CNV en De Unie en de werkgevers, verenigd in FWT, hebben in meerderheid ingestemd met het cao-akkoord dat vakbonden en werkgevers deze zomer overeenkwamen in de Metaal & Techniek.

CNV-onderhandelaar Johann Honders is tevreden dat maanden van acties nu hun vruchten afwerpen: ‘Een ruime meerderheid kon zich vinden in het resultaat, zo blijkt. Dat is mooi want onze leden hebben er hard voor moeten vechten om dit voor elkaar te krijgen.’

De vakbonden en werkgevers hebben maandenlang met elkaar onderhandeld over een nieuwe cao voor de Metaal & Techniek. Bij uitblijven van een gewenst resultaat voor de vakbonden riepen ze op tot stakingen, startend met een 24-uursstaking in Friesland op 22 april. Hierop volgden nog 21 24-uursstakingen en op 27 juni een landelijke, tweedaagse staking. Hierop volgde een nieuw voorstel van werkgeversvereniging FWT, waarop de vakbonden de onderhandelingen weer heropenden, met als gevolg het huidige cao-resultaat.

Het onderhandelingsresultaat

In totaal is een loonsverhoging afgesproken van gemiddeld dertien procent over een periode van 22 maanden. Werknemers krijgen zeven procent met ingang van 1 juli 2024 (dus met terugwerkende kracht), honderd euro CAO CNV-leden hebben ingestemd met het cao-akkoord dat vakbonden en werkgevers deze zomer overeenkwamen

ONDERNEMEN

In totaal is een loonsverhoging afgesproken van gemiddeld dertien procent over een periode van 22 maanden.

per 1 maart 2025 (goed voor gemiddeld 3%) en nog eens drie procent per 1 oktober 2025. Daarnaast is afgesproken dat er geen wachtlijsten zullen ontstaan voor de RVU-regeling en dat de huidige seniorenregeling niet wordt verslechterd. De cao loopt van 1 april 2024 tot en met 31 januari 2026.

Inﬂ atie

Hoewel de meeste leden (81%) konden instemmen met het resultaat, waren er toch ook wat kritische geluiden. Honders daarover: ‘Als CNV hebben we steeds aangegeven dat dit akkoord het maximaal haalbare is. Daar staan we ook zeker achter. Toch kregen we veel reacties dat de loonsverhoging niet zou opwegen tegen de inflatie. Dat is niet het geval. Tel je namelijk de loonsverhogingen van deze en de vorige cao bij elkaar op, dan kom je zelfs een heel klein beetje boven de inflatie uit, als je uitgaat van de afgeleide inflatie van het CBS.’

Kabinet geeft impuls aan ondernemerschap

Vervolg van voorpagina

Daarnaast stelt het dertig miljoen euro beschikbaar voor toekomstbestendige bedrijventerreinen, met naar verwachting een aanvullende bijdrage van regionale overheden.

Sterke economie

Door te investeren in talent, gericht industriebeleid te voeren en samen te werken met Europese partners werkt het kabinet aan een concurrerende en weerbare economie. Het Actieplan Groene en Digitale Banen wordt voortgezet en het Topsectorenbeleid vernieuwd. Bovendien moeten hoogwaardige technologieën en kennis worden beschermd. Het kabinet focust op het vergroten van economische

veiligheid en het verminderen van strategische afhankelijkheden, door de EU strategie hierop aan te jagen en bedrijven aan te moedigen maatregelen te nemen. Ook verkent het de mogelijkheid strategische voorraden aan te leggen. De leveringszekerheid van kritieke grondstoﬀen wordt versterkt via de Nationale Grondstoﬀen Strategie.

Koploper in innovatie

Nederland moet meer doen met minder mensen. Daarom zijn investeringen in kennis, technologie en innovatie cruciaal. Het kabinet wil dat in 2030 drie procent van het bruto binnenlands product (bbp) wordt besteed aan onderzoek en ontwikkeling. Ook stimuleert het startups en scale-ups om

door te groeien en investeert het in innovatief mkb, bijvoorbeeld via Invest-NL. Met Invest International worden internationale projecten geﬁnancierd die bijdragen aan het Nederlandse verdienvermogen en duurzame groei.

Het kabinet versterkt de komende kabinetsperiode het verdienvermogen, het ondernemingsklimaat en de bestaanszekerheid. De overheid luistert naar ondernemers en consumenten en toetst bij hen welke kansen, knelpunten en behoeftes zij ervaren bij het beleid. Minister Beljaarts: ‘Zo werken we aan een economie waarvan iedereen de vruchten plukt.’

www.rijksoverheid.nl

Inspirerende driedaagse

Het is bijna zover. Op 1, 2 en 3 oktober 2024 staat Evenementenhal Gorinchem voor iedereen die de maakindustrie een warm hart toedraagt weer geheel in het teken van de metaalverwerkende industrie. Metavak is ingedeeld in diverse segmenten op de vloer, zoals plaatbewerking, verspanen, 3D-printen en reiniging- en oppervlaktetechniek.

Tijdens de beurs is er ook de nodige kennis te vergaren. Het kennisprogramma gaat in op de actuele thema’s als arbeidstekort, automatisering, digitalisering en verduurzaming. Naast Metavak wordt gelijktijdig de Welding Week gehouden. Easyfairs en NIL (Nederlands instituut voor Lastechniek) slaan ook deze editie de handen ineen voor dit vakevent. Een deel van het complex is hiervoor omgetoverd tot een las- lijm- en snijparadijs. Gezamenlijk vormen deze events een totaalplatform en de ontmoetingsplaats voor de metaalverwerkende professional waar producten, innovaties en kennis samenkomen. Op 1 en 2 oktober 2024 organiseert het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) samen met het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) een nieuwe editie van het NIL | BIL Lassymposium in de Evenementenhal Gorinchem.

Vele sprekers brengen de geïnteresseerde deelnemers tijdens dit separate georganiseerde tweedaagse Lassymposium op de hoogte van de laatste stand van zaken omtrent lastechniek.

Het lijkt mij zeker de moeite waard.

Rolf Elling, hoofdredacteur

Reageren?

E-mail: rolfelling@vraagenaanbod.nl

Twitter: @VenA_Rolf Facebook: www.facebook.com/vraagenaanbod

POLYGOON-KLEMTECHNOLOGIE: VAN MICRO TOT MACRO

Nauwkeurige microbewerking in moeilijke bereikbare gebieden. Flexibele verlengstukken en diverse toepassingen met gepatenteerde TRIBOS-technologie. Snelle gereedschapswissel binnen enkele seconden, eenvoudig plaatsen en klemmen met vooraf ingestelde druk.

KORTING voor TRIBOS koffer + SVP-Mini + 5x polygoonklemming uitbreiding (zie matrix) + klemsleutel

ENERGIE

RWE bouwt batterijopslagsysteem voor netstabilisatie

MOERDIJK • Energieproducent

RWE gaat op Centrale Moerdijk een batterijopslagsysteem met inertia technologie installeren. RWE is daarmee een van de eerste bedrijven in Europa die deze technologie test. De batterij heeft een capaciteit van 7,5 megawatt (MW) en een opslagcapaciteit van 11 megawattuur (MWh). Het systeem zal het elektriciteitsnet beschermen tegen te grote frequentieafwijkingen door razendsnel elektriciteit te leveren of af te nemen. Deze functie wordt inertie genoemd. De batterij in Moerdijk maakt deel uit van de systeemintegratieoplossingen die onderdeel zijn van OranjeWind, het Nederlandse oﬀshore windproject dat RWE samen met haar partner TotalEnergies ontwikkelt.

Inertie

COO Marinus Tabak: ‘Onze nieuwe batterij is innovatief omdat zij meer doet dan alleen energie opslaan. Met dit project testen we de levering van inertie via een batterijopslagsysteem in het continentale Europese net. Dergelijke systemen zullen in de toekomst een belangrijke rol spelen bij het in balans houden van moderne elektriciteitsnetten. Vooral omdat we in heel Europa steeds meer overstappen op hernieuwbare energie en gedecentraliseerde energiesystemen.’

In energiesystemen met voornamelijk conventionele opwekking wordt momentreserve voornamelijk geleverd door de inertie van roterende massa’s van conventionele energiecentrales, bijvoorbeeld kolengestookte centrales. Naarmate conventionele productiecentrales worden vervangen door hernieuwbare energie, neemt het aantal roterende generatoren af. Batterijopslagsystemen kunnen dit verlies aan synchrone inertie in het elektriciteitsnet compenseren.

Lithium ijzer fosfaat

Op de Moerdijk Centrale installeert RWE drie lithium ijzer fosfaat batterijcontainers voor het batterijopslagsysteem, dat via de bestaande netaansluiting aangesloten wordt op het hoogspanningsnet. Dankzij een zeer reactieve regeltechnologie en omvormers met grid forming functionaliteit kan het batterijopslagsysteem onmiddellijk reservevermogen leveren. De grid forming eigenschap verwijst hier naar het vermogen om belangrijke functies over te nemen die traditioneel door conventionele energiecentrales worden uitgevoerd om een stabiel en betrouwbaar elektriciteitsnet te garanderen. Na de ingebruikname eind 2024 zal het systeem twee jaar lang getest worden.

ONDERWIJS Samenwerking tussen onderwijsinstellingen en de maakindustrie centraal

Perron038 en UT gaan samenwerken

ZWOLLE • Universiteit Twente en Perron038, innovatiecentrum voor de maakindustrie in (Regio) Zwolle, zijn een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. Samen met hogeschool Windesheim onderzoekt de UT hoe zij hun technologische kennis en onderwijs kunnen koppelen aan de activiteiten op Perron038.

De samenwerking richt zich op drie belangrijke thema’s: onderwijs, levenslang ontwikkelen en innovatie. Met dit partnerschap versterken de drie partijen niet alleen elkaar, maar ook de regio Zwolle als een innovatieve hotspot binnen de provincie Overijssel.

Partnerschap

De samenwerking tussen onderwijsinstellingen en de maakindustrie staat centraal in het partnerschap. De combinatie van de wetenschappelijke kennis van de UT en de praktische toepassingen bij Perron038 leidt niet alleen tot nieuwe innovaties, maar zorgt tevens voor versnelde kennisdeling, aldus de partijen. Dit biedt kansen voor de ontwikke-

PERSONEEL

ling van zowel studenten als professionals in de regio.

Regionale samenwerking

De samenwerking tussen de UT en de regio Zwolle sluit aan bij de gezamenlijke ambitie om van de regio een plek te maken waar de maakindustrie en het onderwijs elkaar versterken. Door de kennis van de UT te combineren met het netwerk van Perron038, wordt de regio beter voorbereid op toekomstige technologische en maatschappelijke uitdagingen. Deze samenwerking krijgt steeds meer vorm, met een focus op sectoren zoals de maakindustrie, zorgtechnologie, kunststoﬀen en de energietransitie. Verschillende overheden, organisaties en bedrijven zijn hierbij betrokken.

Bruisende plek ‘Perron038 is een bruisende plek vol creativiteit en bedrijvigheid, waar talent en bedrijven elkaar ontmoeten. Daar mogen we als UT niet ontbreken. Dankzij deze stap krijgen we een betere verbinding met talent en bedrijven in Zwolle’, zegt professor Bart Koopman, decaan bij de faculteit Engineering Technology van

Universiteit Twente. Paul Guldemond, wethouder gemeente Zwolle: ‘Ik onderstreep het grote belang van sterke verbindingen tussen onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven. Met de aanwezigheid van de UT in Zwolle halen we nieuwe kennis naar onze regio. De toepassing van die kennis in bedrijven zorgt ervoor dat we onze economie nog steviger maken. Dat hebben we nodig om opgaven als digitalisering en verduurzaming, waar we als stad en regio voor staan, te kunnen waarmaken.’

Open innovatiecentrum

Perron038 is de plek voor de innovatieve maakindustrie in de regio. In het open innovatiecentrum in Zwolle werken we samen aan de toekomst van de high tech maakindustrie. Technici en bevlogen studenten werken samen, onderzoeken en experimenteren om technologische innovatie mogelijk te maken. Door continu te innoveren, te leren en te inspireren. Om samen de toekomst te maken.

www.perron038.nl www.utwente.nl

DEN HAAG • VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland roepen minister Van Hijum op tempo te maken met de uitwerking van zijn voorstel voor continuering van de vroegpensioenregeling (RVU), dat op 16 september naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Werkgevers willen graag dat de regeling wordt gecontinueerd voor mensen met zware beroepen. Het is belangrijk dat er voor hen nu snel duidelijkheid komt over de toekomst van de regeling. Dat is ook van belang voor het overleg aan de cao-tafels.

Beheersbaarheid

Werkgevers vinden het moeilijk te begrijpen dat de bonden weigeren om überhaupt bij de minister aan tafel te komen terwijl het voorstel tegemoetkomt aan hun belangrijkste eis: een structurele RVU voor mensen met zwaar werk. De ondernemersorganisaties hebben zelf nog zorgen over de beheersbaarheid van de regeling. Die mag er niet toe leiden dat ook mensen die geen zwaar beroep hebben eerder stoppen met werken. Dat is de afge-

lopen jaren wel gebeurd. In een vergrijzende samenleving kunnen we ons dat niet permitteren.

Continueren

VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO vinden dat de vakbonden hun eigen leden geen goede dienst bewijzen door überhaupt niet bij de minister aan tafel te willen verschijnen om gezamenlijk tot een oplossing te komen. In diverse cao’s met zwaar werk, zoals in de bouw, industrie, metaal en de spoorwegen, zijn al afspraken gemaakt om de huidige regeling voor zwaar werk te continueren in de komende jaren. Al die werkgevers en werknemers zouden geholpen zijn met het kabinetsvoorstel, maar zitten nu nog in onzekerheid.

Gezond

De minister benadrukt in zijn brief aan de Kamer, naast zijn voorstel voor een vroegpensioenregeling, het belang om mensen gezond hun pensioenleeftijd te laten bereiken. Uiteindelijk zijn medewerkers daar natuurlijk het meeste mee geholpen. De ondernemersorganisaties steunen de

Op de foto, v.l.n.r. prof. Gerrit Brem, professor Energietechnologie, Piet Mosterd, bestuurslid Perron038, Frits Visser, bestuurslid Perron038, Arend van der Sluis, bestuurslid Perron038, prof. Bart Koopman, decaan faculteit ET, Egon van der Veer, directeur domein Techniek hogeschool Windesheim en Paul Guldemond, wethouder duurzame economie Zwolle. Foto: Universiteit Twente

MKB-Nederland: ‘Nu tempo maken met vroegpensioen’

Werkgevers willen graag dat de regeling wordt gecontinueerd voor mensen met zware beroepen.

inzet van de minister om hiervoor een ambitieuze agenda uit te werken. De ondernemersorganisaties gaan graag met de minister en de vakbonden in

gesprek over de uitwerking van zijn voorstellen.

www.mkb.nl

OPPERVLAKTETECHNIEK

OVERNAME

Belgische Sticomax neemt DutchTecSource over

BEUSICHEM • De Belgische machinebouwer Sticomax, specialist in machines voor de voedingsindustrie, kondigt de overname aan van DutchTecSource (DTS). DTS is wereldwijd marktleider in schroeftechnologie voor machines en productielijnen.

Deze strategische overname versterkt Sticomax’s positie als een van de grootste wereldwijde integratoren van machines en systemen voor de voedingsindustrie. DTS heeft in de afgelopen dertig jaar een sterke reputatie opgebouwd op het gebied van schroeftechnologieën en thermische processen zoals blancheren, koken en koelen. Hun systemen spelen een belangrijke rol in de verwerking van producten zoals soja, maïs, zeevruchten en vlees(vervangers). Daarnaast is DTS marktleider in snijsystemen voor de champignonverwerkende industrie, wat hen een waardevolle partner maakt voor bedrijven in de voedingsindustrie wereldwijd.

De overname van DTS zorgt ervoor dat Sticomax haar marktaanbod aan-

zienlijk uitbreidt en zich kan positioneren als een van de grootste integratoren in de sector. Ondanks deze uitbreiding behouden de bedrijven binnen de groep, waaronder DTS, hun eigen identiteit en autonomie. Dit zorgt voor snelle en flexibele service, terwijl kennisuitwisseling tussen de bedrijven leidt tot verbeterde oplossingen voor klanten.

Aan het roer ‘We zijn trots om deel uit te maken van de Sticomax-groep’, aldus het managementteam van DTS. ‘De complementaire technologieën en gedeelde visie vormen de basis voor verdere groei en innovatie.’ Het huidige managementteam blijft aan het roer bij DTS en rapporteert aan Lode De Boe, CEO van Sticomax. Dankzij de toevoeging van DTS verwacht Sticomax een jaaromzet van meer dan zestig miljoen euro te realiseren, en het personeelsbestand te verhogen naar bijna tweehonderd medewerkers.

www.dtsbv.nl

VEILIGHEID

Cursus rondom aanstaande machineverordening

VELDHOVEN • De huidige Machinerichtlijn 2006/42/EG vervalt op 20 januari 2027. Vanaf dat moment wordt deze vervangen door de Verordening (EU) 2023/1230 betreffende machines welke wettelijk verplicht is. Deze Europese Verordening wordt van kracht in alle EU-landen en is van toepassing op machinebouwers en de gehele toeleveringsketen.

Om machinebouwers, systeemintegratoren, engineers en constructeurs op weg te helpen in de voorbereiding, lanceert Mikrocentrum samen met docent Machineveiligheid Nick de With (Fusacon) de eendaagse cursus Nieuwe Machineverordening: impact en aanpak. De eerste cursusdag is inmiddels volgeboekt en gaat van start in september. Een extra cursusdag is toegevoegd op 17 oktober bij Mikrocentrum, Veldhoven.

‘Een richtlijn geeft het gevoel van vrijblijvendheid; een verordening is spannender’, aldus docent Machineveiligheid Nick de With bij Mikrocentrum. ‘Enkele belangrijke wijzigingen waar rekening mee moet worden gehouden, zijn dat nieuwe technologieën zoals AI en IoT onder de Machineverordening vallen voor zover dit de veiligheid van machines aangaat.

www.mikrocentrum.nl

4 nominaties ION Award

NIEUWEGEIN • De vier genomineerden voor de ION Borghardt Award 2024 zijn Chemetall, AD Chemicals in samenwerking met WeCoat en Rotocoat, Kamp Coating in samenwerking met Railtechniek Van Herwijnen en Straalbedrijf Colijn.

De bedrijven zijn genomineerd voor hun opmerkelijke bijdragen aan duurzaamheid, efficiëntie en technologische vooruitgang binnen de oppervlaktebehandelingsindustrie. Ze tonen elk hun inzet voor verduurzaming en innovatie in hun respectieve sectoren en strijden om de ION Borghardt Award, die wordt uitgereikt aan het meest vooruitstrevende initiatief binnen de oppervlaktebehandelingsindustrie. De winnaar wordt bekendgemaakt op woensdag 16 oktober 2024, tijdens de Dag van de Oppervlaktetechnologie in de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht.

De genomineerden

Chemetall heeft Gardo Vision ontwikkeld, een softwaretool waarmee volledige simulaties van voorbehandelingslijnen uitgevoerd kunnen

De winnaar wordt bekendgemaakt op woensdag 16 oktober 2024.

worden, inclusief het energie-, wateren productverbruik. AD Chemicals werkt samen met WeCoat en Rotocoat aan innovatieve oplossingen om afvalwater en chemie te reduceren in zink- en coatprocessen. Kamp Coating introduceert in samenwerking met Railtechniek Van Herwijnen het Drop Sectie Dompel Systeem, dat energie bespaart door efficiëntie in het voorbehandelingsproces te verhogen. Straalbedrijf Colijn schakelt over op watergedragen coatings, met een verwachte 50% reductie in VOS-uitstoot.

vereniging-ion.nl

ONDERNEMEN

Australië

Onlangs nam het parlement in Australië een wet aan, waarbij werkgevers een hoge boete kunnen verwachten als medewerkers na kantoortijd appjes of mailtjes moeten beantwoorden. Veel gekker moet het toch niet worden. Mag je een medewerker dan ook op staande voet ontslaan als die een pakketje aanneemt, de wasmachine aanzet tijdens thuiswerken of een appje van een kind tijdens kantoortijd beantwoordt? Ik kreeg de vraag of we zoiets Nederland ook kunnen verwachten. Ik denk dit soort wetgeving alle realiteitszin uit het oog heeft verloren. Alsof we nog in het Tayloriaanse tijdperk leven, waarin de baas bepaalt wat de medewerker moet doen tussen negen en vijf en medewerkers uitsluitend buiten die periode privétijd hebben. In de huidige tijd lopen werk en privé veel meer in elkaar over. Dat is in het belang van ons werkgevers, maar zeker ook voor de medewerkers. Eerst even de kinderen naar school brengen dan een Teamsmeeting thuis en dan pas, zonder file, naar kantoor vertrekken is prima en heeft een positieve invloed op de productiviteit. Anderzijds mag een werkgever dan ook best verwachten dat een mailtje na vijven beantwoord wordt als daarmee de doorlooptijd van processen versneld kan worden. Het moet alleen niet doorslaan. Krijgen wij ook antimailwetgeving? Feitelijk hebben we dat al, maar dan impliciet. Wij kennen een vrij strenge arbeidsomstandighedenwet, waar werkgevers in hoge mate verantwoordelijk worden gehouden voor het waken over het welzijn van medewerkers. Bovendien zijn wij financieel flink aan de beurt als een medewerker uitvalt als het nu gaat om doorbetaling bij ziekte of hogere premies. Daarmee vind ik dat we heel goed mogen vragen van medewerkers ’s avonds wat werk te verrichten als dat maar binnen de spanningsboog van de medewerker past en niet tot stress-uitval gaat leiden. Omgekeerd moeten we medewerkers soms ook tegen zichzelf beschermen en ze aanspreken als ze nooit vakantie opnemen en iedere avond mails versturen. Kortom toch weer de balans zoeken in ons traditionele polderland en hopen dat Nederlandse politici dit niet een leuk populistisch thema vinden om deze balans te verstoren.

Joachim Driessen, onafhankelijk adviseur Reageren?

E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl

• Verkoop en verhuur

• Nieuwe of gebruikte modellen

• Naar wens uitgevoerd in uw bedrijfskleur(en)

• Zeecontainers uitgevoerd als kantoor- en magazijnruimte

• Milieucontainers

• Leverbaar met afzetsystemen

• Maatwerk

• Transport met eigen laad- en loskraan

Stobbeweg 11 2461 EX Ter Aar

Telefoon: (0172) 60 43 43

E-mail: info@pietersecontainer.nl www.pietersecontainer.nl

Schroeftransporteurs, aslose spiraalschroeven, schroefbladen

Asloze transportschroeven zijn uitermate geschikt voor het transporteren van kleverige en vezelige materialen zoals geschredderde mais, ontwaterde mest, slib etc.

Zeecontainers met toegevoegde waarde Impact 42, 6921 RZ Duiven

T: 0031(0)26 312 07 81

F: 031(0)26 312 07 81

M: 0031(0)6 512 922 51

Zetten

Lang 21 mtr, drukkracht 3000 t

Knippen

Lang 10 mtr, dikte 16 mm

HD plasma snijden

Lang 25 mtr, breed 5 mtr, dikte 40 mm laskanten tot 45°

Laser snijden

Lang 35 mtr, breed 3,5 mtr, dikte 20 mm laskanten tot 52°

Waterstraal snijden

Lang 8 mtr, breed 4 mtr, dikte 200 mm laskanten tot 90°

Laserlassen

max. plaatlengte

Lang 20 mtr, breed 4 mtr, dikte 8 mm

Mechanische bewerkingen

Lasnaad voorbereiding, lassen, boren, zagen, frezen, stanzen, walsen

Göcke GmbH & Co. KG

Siemensstr. 1, D-48683 Ahaus

Telefon +49 (0) w25 61/93 30-0

Telefax +49 (0) 25 61/93 30-93 www.goecke.com info@goecke.com

Every part counts.

Engineering

Lasersnijden

Dumaco biedt een uitgebreid aanbod van metaalbewerkingen. Dit maakt ons een onestopshop voor alle metaalbewerkingsbehoeften.

Dankzij onze negen vestigingen én online bestelportal bieden we niet alleen lokale ondersteuning, maar ook een uitgebreide landelijke dekking.

Duurzame oplossingen voor slijtage en corrosie

Kanten (Robot)lassen

Watersnijden

En meer...

We lossen problemen op of denken al in de ontwikkelingsfase met u mee. Zo helpen we productieprocessen weer op gang, verlengen we de levensduur van materialen, en bieden we een alternatief voor dure of moeilijk verkrijgbare metalen. Onze adviseurs helpen u graag.

Verbeter jouw legeringen met Annealingeen proces met ongeëvenaarde voordelen:

• Vermindert corrosie

• Voor alle soorten metalen en materialen

• Duurzame resultaten

Met SILICON kun je rekenen op:

• Superieure kwaliteitscontrole

• Snellere levertijden

• Concurrerende prijzen

Maastricht +31 43 363 2021 chromin.nl

Kwaliteit in alle lagen

Weervast plaatstaal

Leverbare afmetingen uit coil voorraad:

Diktes: 0,6 t/m 20 mm

Lengtes: tot max. 14 meter

Breedtes: 1000 tot max. 2500 mm

Uit voorraad leverbaar: platen in diktes 2 t/m 15 mm

* Uitgerust met een economiser.

LAGEDRUK STOOMKETEL

STOOMKETELVERHUUR

• Gedurende reparatie van uw ketels • Bij periodieke inspectie • Als tijdelijke capaciteitsverhoging

40 HUURKETELS BESCHIKBAAR

Cap. van 60-10.000 kg/h in drukken tot 25 bar.

DRUKVATEN ONDER KEUR STOOMKETELREPARATIE - REVISIE - VERHUUR KETELHUISINSTALLATIE - LEIDINGWERK

UITGELICHT

Twee op de drie landen sluiten het jaar af boven het pre-pandemische niveau

MARKTTRENDS Aantal faillissementen valt hoger uit dan verwacht

'S-HERTOGENBOSCH • Halverwege 2024 versnelt de opwaartse trend van faillissementen in Europa. Wereldwijd komt eind dit jaar bijna 70% van alle landen boven het pre-corona niveau uit. Nederland scoort onverminderd hoog en in landen om ons heen verslechtert de situatie. Dat blijkt uit tussentijdse cijfers van de economic research center van kredietverzekeraar Allianz Trade.

Voor Nederland voorspelde de verzekeraar begin dit jaar voor heel 2024 een stijging van de faillissementen van +31%. Halverwege dit jaar staat de score op +39% j/j. Opmerkelijk slecht gaat het in Zweden. Voor heel het jaar was een stijging van +9% becijferd. Tot nu toe bedraagt de stijging +58% j/j. Voor Duitsland was voor 2024 een stijging van +13% voorspeld, nu gaan onze economen uit van +21% voor heel 2024. Opvallende andere stijgers in Europa zijn (halverwege 2024, j/j): :Oostenrijk (+27%), Ierland (+25%), Frankrijk (+21%) en Italië (+20%). Beter gaat het in Denemarken waar we forse een daling zien (-21%) en in mindere mate het VK (-1%).

Stabilisering

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux over de cijfers. ‘We zijn op weg naar stabilisering. In onze eerdere voorspelling gingen we uit van nul faillissements-groei in de

Opwaartse trend versnelt

wereld in 2025. Ook voor Nederland zagen we voor volgend jaar nauwelijks groei van de faillissementen. Wanneer zo’n omslag precies plaatsvindt is moeilijk exact aan te geven. Het lijkt erop dat die kentering wat opschuift.’

Industrie

Per land is in het rapport de kwetsbaarheid van sectoren in beeld gebracht (faillissementen in Q1, verandering in % j/j). In Nederland doet de industrie het relatief goed met slechts een toename van +4%. De grootste stijging zien we in de bouw met +68%, daarna volgt vastgoed/ﬁnance met +64%, gevolgd door ict en telecom met +54% en horeca/foodservices met +49%.

Ook wereldwijd een stijging

Over de faillissementen wereldwijd in 2024 stelt het onderzoek dat in één op de twee landen een merkbare of sterke stijging te zien zal zijn. Twee op de drie landen sluiten het jaar af boven het pre-pandemische niveau (ge-

middelde 2016-2019). In 2023 was dat nog één op de twee landen. Regionaal zal deze trend zich vertalen in stijgingen in alle regio's, met Noord-Amerika voorop met +29%, gevolgd door West-Europa met +14% en Azië met +8% (zonder China). In 2025 wordt wereldwijd een gematigde stijging verwacht (+1%).

Gewaarschuwd

Volgens Geeroms hebben we te maken met een verraderlijk economisch klimaat. ‘Gaan we langzaam de goede kant op of blijven we kwakkelen? In de VS boomt de economie, maar onze belangrijkste exportmarkt Duitsland laat maar weinig goeds zien. Dat moet voor ondernemers een waarschuwing zijn. We zien dat bedrijven hun facturen momenteel steeds later betalen. Dat is wereldwijd zo, in Europa en ook in Nederland. Die latere betaling is voor veel bedrijven lastig. Werkkapitaal komt hierdoor onder druk te staan. Met als logisch gevolg dat de

kans op wanbetaling en faillissementen toeneemt. Ook gezonde bedrijven kunnen hierdoor geraakt worden. Een grote onbetaalde factuur is voor veel ondernemers een nachtmerrie.’

Rapport

Zoals gezegd houdt de opwaartse trend in bedrijfsfaillissementen in de meeste landen aan. In het eerste kwartaal steeg onze wereldwijde insolventie-index met +11% j-o-j gestegen, waarbij alle regio's bijdroegen aan de stijging behalve Afrika. De meest recente o ciële registraties van bedrijfsinsolventies voor juni (19 landen), mei (16) of eerder (7) geven aan dat de meeste nog steeds een jaar-opjaar stijging van het aantal insolventies kennen in de laatste maand (twee van de drie), de laatste drie maanden (drie van de vier) of de laatste drie maanden (drie van de vier). (drie van de vier) of het aantal op jaarbasis (drie van de vier), met een opvallend aantal stijgingen met dubbele cijfers. Als we

Baleco beschikt over een breed assortiment in koolstofstalen buizen. Wij bieden flexibele en op maat gemaakte oplossingen, evenals de opslag, verpakking en het transport van onze producten. Exact op maat, herleidbaar, netjes én op tijd.

kijken naar de cijfers, zien we Canada in Noord- en Zuid-Amerika (+79% j/j), Zweden (+48%) in West-Europa, Rusland (+40%) in Oost-Europa en Singapore (+46%) in Azië-Paciﬁc eruit met de grootste stijgingen. De uitzonderingen zijn vooral bepaalde opkomende markten in Centraal- en Oost-Europa (Bulgarije, Hongarije, Litouwen, Turkije), Afrika (Zuid-Afrika) en Azië (India, Taiwan), terwijl China een laag aantal bedrijfsinsolventies blijft melden in vergelijking met 2019-2023. West-Europa In West-Europa blijven de o ciële cijfers voor Duitsland achter, maar ze bevestigen de aanhoudende opleving van het zeer lage niveau dat in 2021 werd bereikt. Met een cumulatieve stijging van de laatste 12 maanden met +28% j-o-j vanaf april 2024. Alternatieve bronnen wijzen op een verzwakking in mei en juni, maar ze blijven op een aanhoudend niveau, met een sterke stijging voor H1, volgens de Humboldt-Universiteit van Berlijn (+26% j/j), CreditReform (+30%) en IWH (+35%). De meeste andere Europese markten hebben ook in de eerste maanden van 2024 een opleving van het aantal faillissementen opgetekend, met name Zweden (+58% j/j year-to-date), Nederland (+39%), Oos-

Per land is in het rapport de kwetsbaarheid van sectoren in beeld gebracht.

Barteling Buizen B.V. Aduarderdiepsterweg 14/1 9745 EM Groningen

+31 (0) 50 55 15 655 verkoop@barteling-buizen.nl www.barteling-buizen.nl

Lasersnijden | Kanten | Walsen Staal | RVS | Aluminium Van enkel ontwerp tot grote series bulk Bevoegdheid tot LLoyds hermerken

Biddinghuizen

Gicom_advertentie_132x92mm.indd 2

Optima Kranen B.V., onderdeel van de Breedveld Groep, is als officieel OMIS-dealer gespecialiseerd in de verkoop van bovenloopkranen, onderhangende kranen, zwenkkranen, portaalkranen en magazijn oplossingen zoals het automatische magazijn kraansysteem dat door OMIS zelf ontwikkeld is.

Wij leveren ook losse takels

- levertijd 3 weken - incl. besturing dus: inpluggen en hijsen

- dubbele snelheid

- frequentie gestuurd - capaciteit 1.25-10 ton

OMIS en Optima Kranen zijn beide al lang bestaande familiebedrijven en hebben de handen ineengeslagen om de beste kraan- en hijsoplossingen in de Nederlandse markt aan te kunnen bieden. Met afzonderlijk al ruim 50 jaar ervaring in de kranenmarkt kiest u voor degelijkheid, betrouwbaarheid en kennis en daarmee voor het beste advies voor uw vraagstuk. optimakranen.nl

‘Maar liefst 28% meer productie op de lasers’

EVENEMENTEN kennissessie Werk slimmer en maak meer winst

Smart Industry op Metavak

GORINCHEM • De Evenementenhal Gorinchem staat op 1 en 2 oktober 2024 volledig in het teken van de metaalbewerkende maakindustrie tijdens METAVAK 2024 en Welding Week Powered by NIL. Dit jaar biedt het event niet alleen een platform voor de nieuwste innovaties en technologieen, maar ook een uitgebreid kennisprogramma waarin het thema Smart Industry centraal staat. Een van de hoogtepunten van dit programma is de kennissessie Werk slimmer en maak meer winst: hoe Smart Industry werkt voor jouw bedrijf, gepresenteerd door Jelle Koning (Produmize) en Jeroen Broekhuijsen (TNO). De Nederlandse maakindustrie staat onder druk om zich te vernieuwen en concurrerend te blijven op de internationale markt. Smart Industry biedt enorme kansen om productieprocessen te optimaliseren, kosten te verlagen en winstgevendheid te vergroten. Toch blijkt de acceptatie van Smart Industry binnen het MKB nog minimaal. Daarom slaan TNO en Produmize de handen ineen om met hun gezamenlijke kennis en passie de Nederlandse maakindustrie klaar te stomen voor de toekomst.

Kennissessie

Tijdens de kennissessie Werk slimmer en maak meer winst: hoe Smart Industry werkt voor jouw bedrijf zullen Jelle en Jeroen hun expertise delen over hoe bedrijven in de maakindustrie eenvoudig kunnen starten met Smart Industry. Aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden laten zij zien hoe digitalisering kan bijdragen aan e ciëntere processen en hogere winstmarges. De sessie is interactief van opzet: bezoekers worden uitgedaagd om na te denken over hun eigen bedrijfsprocessen en vragen te stellen over hun speciﬁeke situatie.

Kans voor MKB

Naast de kennissessie introduceren Jelle en Jeroen het programma “10x klaar voor Industry 4.0”, een laagdrempelige en praktische manier voor MKB-productiebedrijven om Smart Industry te omarmen. Het programma biedt ruimte aan maximaal 10 bedrijven per editie en begeleidt hen in een traject van maandelijkse plenaire sessies en wekelijkse online overleggen. Hierin worden de deelnemers stap voor stap geholpen om hun productieprocessen te verbeteren met behulp van data-analyse en real-time dashboards.

28% meer

Het bedrijf Suplacon wilde graag meer inzicht krijgen in de e ciëntie van hun lasersnijafdeling. Ze geloofden in de waarde in van real-time data. Met behulp van de OPC-UA interface werd de data van hun lasermachines ontsloten en weergegeven op op maat gemaakte dashboards, precies zoals de operators het graag zagen. Dit leverde direct waardevolle inzichten op. De operators gingen meteen aan de slag met vragen als: “Hoe kunnen we die storing voorkomen?” en “Waarom is er nog geen order geladen?”. Het resultaat? Maar liefst 28% meer productie op de lasers.

Slimme toekomst

Het programma “10x klaar voor Industry 4.0” is ontstaan uit een gedeelde visie van TNO en Produmize op de toekomst van de maakindustrie. Beide organisaties willen de Nederlandse maakbedrijven de tools geven om succesvol te blijven in een steeds competitievere markt. Door bedrijven te helpen bij het ontsluiten en analyseren van productiedata, zorgen zij ervoor dat strategische beslissingen gebaseerd zijn op harde cijfers en dat productieprocessen real-time kunnen worden geoptimaliseerd.

De kennissessie Werk slimmer en maak meer winst: hoe Smart Industry werkt voor jouw bedrijf vindt dagelijks plaats van 15.30 tot 16.00 in het kennistheater Visit the future tijdens METAVAK 2024. Daarnaast is stand van Produmize (K136) te bezoeken, waar ze je graag meer vertellen over het programma 10x klaar voor Industry 4.0. www.metavak.nl

Veel aandacht voor Smart Industry op Metavak 2024.

‘Eenvoudiger dan handmatig ontbramen en drie tot vier keer sneller’

EVENEMENTEN Hevami brengt ontbraammachines, buizenschuurmachine en richtmachine voor staalstrippen mee naar de beurs

Hevami naar Metavak

GORINCHEM • Hevami Oppervlaktetechniek demonstreert op de METAVAK beurs, naast een tweetal ontbraammachines van het fabricaat Loewer, een buizenschuurmachine van NS Maquinas en een richtmachine voor staalstrippen van het fabricaat Big-Jurij.

Vanwege de grote interesse in de Big-Jurij richtmachines demonstreert Hevami dit jaar weer de L-uitvoering. De machine wordt geproduceerd door het Duitse bedrijf Holl Stahlbau GmbH die hem in eerste instantie voor de eigen behoefte ontwikkelde. De machine is dan ook met name interessant voor staalconstructie bedrijven die veel smalle strippen verwerken. De Big-Jurij L is geschikt voor strippen tot een afmeting van 80x20 mm. Er bestaat ook een lichtere S-versie die strippen tot max. 60x10 mm kan richten. Eventuele afwijkingen van de twee standaard richtmachines zijn ook bespreekbaar.

Hevami toont op de beurs ook een Loewer SwingGrinder ontbraammachine, die nog steeds voor zeer veel bedrijven de ideale instapmachine is voor het snel ontbramen en afronden van hun snijdelen. Bewerking met de SwingGrinder is eenvoudiger dan handmatig ontbramen en drie tot vier keer sneller. De Loewer DiscMaster doorloop-ontbraammachine.

EVENEMENTEN

Naast de SwingGrinder neemt Hevami ook de zeer succesvolle Loewer DiscMaster doorloop-ontbraammachine mee naar de Metavak. Het gaat hier om het type 4TD-1500 die al sinds

2010 door Loewer wordt gebouwd. De DiscMaster 4TD blinkt nog altijd uit in ﬂexibiliteit in combinatie met een zéér goede prijs-/kwaliteitverhouding. Zo is de machine geschikt voor

zowel kleine als grote plaatdelen en kunnen de bewerkingsborstels zeer snel gewisseld worden, zodat ook het bewerken van diverse materialen eenvoudig is. Door de unieke gepaten-

teerde ontbraamtechniek is het ook mogelijk om, indien gewenst, een speciale Orbital ﬁnishing aan te brengen. www.hevami.nl, stand C103

WMS Machinery toont Costa primeur

GORINCHEM • WMS Machinery, gespecialiseerd in verkoop en service van plaatbewerkingsmachines, presenteert op de Metavak de Costa MD5 CVV 1350 ontbraammachine met automatische hoogte-instelling en oscillerende borstels.

De Italiaanse fabrikant Costa Levigatrici biedt een breed productassortiment op het gebied van ontbraam-, schuurmachines en borstels voor de metaalbewerkende industrie. Toeleveranciers zetten Costa ontbraammachines in voor kantenafronden, ontbramen, schuren en polijsten van gesneden plaatuitslagen vanwege de brede inzetbaarheid, hoge stabiliteit en de borstelsystemen.

Automatische hoogteinstelling Onderscheidend kenmerk is de automatische hoogte-instelling met ‘elektronic grit setting’, waarmee altijd een optimaal resultaat wordt bereikt zonder risico op slijtage aan machine en doorvoerband.

De gebruiker hoeft alleen de gewenste hoogte grit in te stellen en de borstelhoogte op te geven, waarbij de CNC automatisch de borstelhoogte en -druk instelt. Uniek is dat deze zelfs tijdens het proces kan worden gewijzigd zonder dat de machine hoeft te worden stopgezet.

Royale werkbreedte

De royale werkbreedte van 1350 mm van de machine maakt het mogelijk om een breed scala aan werkstukformaten te bewerken. Dit is vooral handig voor pro-

jecten waarbij grote platen of meerdere kleine platen tegelijkertijd verwerkt moeten worden.

Oscillerende borstels

Costa levert haar ontbraammachines onder meer met oscillerende borstels, speciﬁek voor kantenafronden met radius 2+. In deze XRS unit maken de borstels per set van 3 en een oscillerende beweging, zodat de plaatdelen aan alle zijden gelijkwaardig worden bewerkt. Voor ontbramen, oxidehuid verwijderen en kantenafronden biedt Costa tevens de XVS unit, waarbij de borstels in lijnopstelling in een oscillerende beweging maken. Optioneel kunnen oscillerende borstels gecombineerd worden met een roterende beweging.

Snelwisselsysteem

Het concept van Costa maakt tevens een snelle wissel van de borstels mogelijk omdat de complete unit zijdeling uit de machine kan worden geschoven.

WMS Machinery

Mauricio Gutierrez Matta WMS Machinery is tevens leverancier van Euromac plaatbewerkingsmachines, Parmigiani plaatwalsen, Evobend zwenkbuigers en MMS stikstof generatoren voor ﬁberlasers. Gutierrez Matta verwacht met de Costa ontbraammachines te kunnen voldoen aan de grote vraag naar ontbraammachines op de Nederlandse markt. www.wmsmachinery.nl,

UITGELICHT

‘Langere vloeistof standtijd betekent minder productiestilstand en een hoger machinerendement’

EVENEMENTEN Ecocool emulsies en uitbreiding vloeistofservices bij Lubsolutions

Vloeistoffen voor metaal

GORINCHEM • Lubsolutions Benelux en Fuchs Lubricants presenteren op stand C106 tijdens de Metavak het Industrie 4.0 ready L-Smart vloeisto ewakingssysteem, Belki en Oil Grazer lekolie afscheiders en de nieuwste generaties universele metaalbewerkingsvloeistoﬀen.

Een goed voorbeeld van wat Fuchs en Lubsolutions momenteel op het gebied van metaalbewerkingsvloeistoﬀen te bieden hebben is Ecocool Global 1000. Dit is een universele koelvloeistof met approvals van ASML, Boeing, Rolls Royce, Airbus en producenten van medische apparaten en optische systemen. Dat zegt natuurlijk al veel over de kwaliteit en eigenschappen. Ecocool Global 1000 combineert dan ook excellente verspaningsresultaten met een uitstekende bio-stabiliteit, resulterend in een lange standtijd en lage Total Cost of Ownership (TCO). In vergelijking met oudere vloeistofgeneraties hoeft er daardoor minder gebruikte emulsie afgevoerd en dus ook minder concentraat ingekocht te worden, wat behoorlijk scheelt in de kosten. Ook betekent een langere vloeistof standtijd minder productiestilstand en een hoger machinerendement. Bovendien kan worden gerekend op een verdubbeling en soms zelfs verdrievoudiging van de

gereedschapstandtijd waardoor het rendement nog verder toeneemt bij dalende gereedschapskosten.

Onbemande productie Net als Ecocool Global 1000 bevat-

ten ook andere koelvloeistoﬀen uit het Fuchs programma, waaronder Mach 300 en de HIO-vrije emulsies voor Grade 1 toepassingen Ecocool SC-E en Ecocool SC-S geen boor, formaldehyde en DEA. Dat betekent

dat deze producten mensen milieuvriendelijk zijn zonder dat daarbij concessies worden gedaan aan de operationele en economische eigenschappen. Door de optimaal koelende en smerende eigenschap-

pen wordt ook goed ingespeeld op de opmars van onbemande productie. Er zijn minder gereedschapswissels nodig, terwijl in combinatie met het Industrie 4.0 ready L-Smart vloeisto ewakingssysteem en een lekolieafscheider de vloeistof in optimale conditie wordt gehouden. L-Smart vult de koelvloeistof automatisch bij op basis van Brixwaarde, zuurgraad (pH) en geleidbaarheid. Het verspaningsrendement en de vloeistofstandtijd nemen daardoor toe, resulterend in een hogere productie e ciency bij lagere vloeisto osten. Bovendien slaat L-Smart continu informatie op over de vloeisto waliteit wat belangrijk is in het kader van traceability.

Complete ontzorging Alert inspelend op het stijgende tekort aan vloeistof-servicebedrijven heeft Lubsolutions Benelux de capaciteit van haar serviceorganisatie verder uitgebreid. Voor veeleisende verspanende bedrijven is Lubsolutions hiermee ook de ideale partner op het gebied van machinereiniging en vloeisto eheer. Dankzij de complete ontzorging op vloeistofgebied kunnen bedrijven hun vloeisto eheer optimaliseren terwijl hun technische dienst wordt ontlast.

Perfectie in metaalbewerking en plaatwerk

Al 35 jaar dé specialist in slimme metaaloplossingen

Ontdek ons op baas-metaal.nl

lasersnijden cnc-zagen walsen cnc-(vloei)boren kanten

glasparel-stralen engineering (robot)lassen draai/freeswerk

Toelevering van:

* CNC Draai- en freeswerk

* Constructie

* Hydrauliek

* Engineering

* Montage

Vlam Machinefabriek B.V.

T: 0228-593066

E: info@vlammachinefabriek.nl

I: www.vlammachinefabriek.nl

Vraagenaanbod.nl de ontmoetingsplaats voor ondernemers in de maakindustrie.

Wilt u 2x per week op de hoogte worden gehouden van alle actualiteiten uit de maakindustrie ?

Ga naar vraagenaanbod.nl/nieuwsbrief

‘Het blijft onduidelijk hoeveel het kabinet daadwerkelijk wil investeren in deze maatregelen’

24 september 2024 • #17 • www.vraagenaanbod.nl

OVERHEID VNO-NCW en MKB-Nederland hebben grote zorgen, FME en Metaalunie zien kansen

Reacties regeerprogramma

DEN HAAG • In een eerste reactie van VNONCW en MKB-Nederland op het regeerprogramma uiten de organisaties grote zorgen over de force bezuinigingen op kennis en innovatie en de Nederlandse opstelling ten opzichte van Brussel. De oplossingen voor grote problemen – zoals stikstof – zijn nog weinig concreet, stellen ze.

Het is nu van belang dat de focus gaat op de verdere uitwerking en uitvoering van de kabinetsplannen. VNO-NCW en MKB-Nederland gaan graag in op de uitgestoken hand van het kabinet naar het maatschappelijk middenveld om hier gezamenlijk aan te werken. Het gepresenteerde regeerprogramma is in lijn met het Hoofdlijnenakkoord. Hierin zijn de positieve punten verder uitgewerkt zoals bijvoorbeeld de plannen om het ondernemingsklimaat te verbeteren. Nieuw is de aandacht voor de arbeidsmarktkrapte en het creëren van meer fysieke ruimte voor bedrijven.

FME

FME verwelkomt de plannen voor de technologische industrie met positieve verwachtingen. Het kabinet slaat de spijker op zijn kop door het benoemen van de problemen met regeldruk, netcongestie, ongelijk speelveld en de uitdagingen op de arbeidsmarkt en zorg. Ook gaat de regering de verschillen tussen de Europese regelgeving en subsidies straktrekken en komen er geen extra Nederlandse regels op Europese wetgeving. Het is veelbelovend dat het kabinet samen met

ondernemers en de technologische industrie aan de slag wil met de aanpak van deze problemen.

Uitgestoken hand

Voorzitter Theo Henrar van FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie: ‘Er klinkt een ondernemersmentaliteit door in dit akkoord. Het kabinet spreekt over een bevlogen pragmatische aanpak. Dat betekent: kijken wat werkt en kijken wat niet werkt. FME neemt daarom graag de uitgestoken hand aan en kijkt uit naar de samenwerking binnen het Pact Ondernemingsklimaat. Er blijft echter nog een aantal vragen onbeantwoord over de concrete uitwerking van de plannen c.q. de ﬁnanciering ervan. We kijken met veel interesse uit naar de Miljoenennota, waar we een meer concrete doorvertaling van deze ambitieuze plannen verwachten met name op het gebied van innovatie.’

Metaalunie

‘Koninklijke Metaalunie kan zich goed vinden in de kernpunten van het regeerprogramma, zoals het inzetten op een beter ondernemersklimaat, onder andere door een aanpak van de regeldruk voor het mkb’, zegt Metaalunievoorzitter Mark Helder in een reactie op de door kabinet Schoof gepresenteerde regeerprogramma. ‘Metaalunie is blij dat het kabinet Schoof nadrukkelijk het maatschappelijke belang van het mkb benoemt en dat de Nederlandse maakindustrie als een van de belangrijkste economische pijlers wordt erkend.’

Metaalunie is ook positief over de toon van het regeerprogramma. Zo zet het kabinet duidelijk

in op het belang van het verbeteren van het ondernemersklimaat en samenwerking met het bedrijfsleven. Het kabinet kiest nadrukkelijk voor het verhogen van de arbeidsproductiviteit van het brede mkb en voor een sectorale aanpak van tekortsectoren, waaronder de techniek, om het grote tekort aan technische vakmensen aan te pakken en de instroom naar technische sectoren te stimuleren.

Sectorale aanpak tekortsectoren

Het kabinet kondigt een sectorale aanpak tekortsectoren aan om het tekort aan technische vakmensen op te vangen. Metaalunie is positief over de aandacht voor het belang van vakmensen en de plannen om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren, zodat de instroom van werknemers in tekortsectoren wordt gestimuleerd. Helder: ‘Wij zijn in de MKB-maakindustrie al zeer actief op dit gebied en willen publieke en private activiteiten graag bundelen om nog eﬀectiever te zijn met het omscholen en opleiden van technici. Daarnaast wil het kabinet sectoren ondersteunen bij het verbeteren van productiviteit, zodat hetzelfde werk met minder mensen kan worden gedaan, en zal het Actieplan Groene en Digitale Banen voortzetten, met extra aandacht voor het opschalen van succesvolle om- en bijscholingsprogramma’s.’

Programma ‘Arbeidsbesparende innovaties’ noodzakelijk Zeer positief is dat het kabinet het belang van ar-

beidsproductiviteitsverhoging binnen het mkb erkent. Metaalunie ziet de focus op arbeidsbesparende innovaties als een positieve stap om concurrerend te blijven en om het tekort aan technische vakmensen op te vangen. Echter, het blijft onduidelijk hoeveel het kabinet daadwerkelijk wil investeren in deze maatregelen. Metaalunie pleit ervoor dat stimuleringsmaatregelen zich nadrukkelijk richten op het brede mkb, en niet alleen op de innovatiekoplopers. Metaalunie hoopt dat woorden snel worden omgezet in daden door een speciﬁek ‘Kabinetsprogramma Arbeidsbesparende Innovaties mkb’ te initiëren, waarbij ervaringen van succesvolle programma’s, zoals het Metaalunie-initiatief Teqnow, kunnen worden benut.

Leven Lang Ontwikkelen Daarnaast heeft het kabinet aangekondigd dat het zal blijven werken aan de uitvoering van de LLO-agenda in samenwerking met sociale partners, regio’s en opleiders. Dit is van groot belang om werknemers wendbaar en weerbaar te maken voor de uitdagingen van morgen. Metaalunie steunt deze agenda van harte, vooral gezien het potentieel dat het biedt voor de sector om beter in te spelen op de veranderingen in de arbeidsmarkt.

www.mkb.nl www.fme.nl www.metaalunie.nl

Metaalunie is ook positief over de toon van het regeerprogramma.

‘axiale draaibewegingen van gereedschappen en machineonderdelen tot 64 ton’

24 september 2024 • #17 • www.vraagenaanbod.nl

LOSSBURG (DE) • Meer arbeidsveiligheid en meer e ciëntie bij het hanteren van matrijzen met een gewicht van meerdere tonnen: dat is nu de nieuwe situatie bij Arburg. De machinefabrikant voor kunststofverwerking gebruikt de RUD Tecdos TM Tool Mover in het hoofdkantoor in Lossburg (Baden-Württemberg) en verplaatst matrijzen nu veilig en e ciënt. De RUD Tool Mover draait en roteert matrijzen in seconden met één druk op de knop.

In het 2.100 m2 grote klantencentrum in het hoofdkantoor in Lossburg biedt Arburg haar klanten gezamenlijke proeven en gereedschapstests aan. Het beschikt over meer dan 30 spuitgietmachines, 3D-printers voor additive manufacturing en laboratoria voor speciale processen. Deze faciliteit biedt klanten de mogelijkheid om gereedschappen en machines te testen en processen te optimaliseren in een praktische en professionele omgeving.

90 graden draaien.

“Als gereedschappen bij ons binnenkomen, zijn ze meestal 'omgekeerd' waardoor ze 90 graden gedraaid moeten worden om getest te worden. Dit wordt nu gedaan door de RUD Tecdos TM Tool Mover”, vertelt Roland Gruber, groepsmanager op de afdeling Automation & Turnkey bij Arburg. De spuitgietmachinefabrikant gebruikt de tool mover ook tijdens de inbedrijfstelling van turnkey-projecten. Om precies te zijn gebruikt Arburg de RUD Tecdos TM 13/13-10, die matrijzen met een gewicht tot 10 ton kan draaien.

In Lossburg komen matrijzen tot 1,20 meter groot en met een gewicht tussen 200 kilo en 10 ton aan. Het bedrijf gebruikte een kraan voor het 90 graden draaien van de gereedschappen. “Met de kraan kon het hele draaiproces 30 tot 45 minuten duren; nu hebben we een nettodraaitijd van ongeveer 45 seconden”, zegt Gruber. Werkveiligheid en ﬂexibiliteit Tijdsbesparing was echter niet de be-

METAAL Machinebouwer verhoogt de arbeidsveiligheid met de RUD Tecdos TM Tool Mover

Matrijzen draaien

langrijkste factor in de beslissing van Arburg om voor de RUD Tecdos TM te kiezen. “Onze focus lag duidelijk op

het verhogen van de werkveiligheid en ergonomie voor ons team”, zegt Gruber, die de tijdsbesparing als een mooi

neveneﬀect ziet. De gereedschapsverplaatser maakt veilig werken mogelijk zonder het risico op letsel, bijvoorbeeld door diagonale bewegingen.

Voor de teams in het klantencentrum en bij de inbedrijfstelling is het handlingproces fundamenteel veranderd: Voorheen reden de medewerkers het gereedschap naar de kraan en naar de bevestigingspunten. Nu kunnen de medewerkers de Tool Mover naar het gereedschap brengen. De RUD Tecdos TM kan worden verplaatst met een industriële truck, zoals een vorkheftruck of palletwagen, en kan gemakkelijk worden vervoerd tussen de verschillende hallen van Arburg naar de gewenste locatie.

Ergonomie voor werknemers Naast een verhoogde werkveiligheid zorgt de RUD Tecdos TM ook voor ergonomie voor het team. De klantgereedschappen die bij Arburg arriveren, worden met een kraan op de gereedschapsdraaier gehesen en vervolgens door de medewerkers met één druk op de knop staand gedraaid. Voor de RUD Tecdos TM, die Arburg ook in haar klantencentrum gebruikt, hebben de ingenieurs van RUD een speciaal systeem bedacht: ze hebben het werkblad verlaagd tot een hoogte van 595 mm. Dankzij de lage werk-

hoogte is het mogelijk om desgewenst direct aan het gereedschap te werken.

Zacht voor het gereedschap De RUD Tecdos TM maakt het werk veilig voor mensen, maar ook voor de matrijs. De gereedschapsdraaier is ontworpen voor axiale draaibewegingen van gereedschappen en machineonderdelen tot 64 ton (in de grootste uitvoering). De last wordt soepel in het zwaartepunt gedraaid. De draaier zorgt voor soepel starten en stoppen en is uitgerust met een high-end aandrijfsysteem uit het Tecdos-assortiment.

Individuele aanpassingen A ankelijk van de eisen en wensen van de klant rust RUD zijn gereedschapsverplaatser uit met verschillende tafelonderstellen van polyethyleen; antisliponderstellen van polyurethaan en aangepaste onderstellen zijn optioneel. Optionele aanbouwdelen zoals veiligheidsbeugels of relingen evenals lichtschermen of veiligheidsbarrières zorgen voor meer veiligheid. De RUD Tecdos TM voor Arburg is uitgerust met polyethyleen tafelonderstellen - als extra bescherming voor het gereedschap van de klant. RUD heeft de gereedschapsmover in de Arburg-kleur (donkergrijs) geleverd. www.moldhandling.rud.com www.arburg.com

De nettodraaitijd is nu ongeveer 45 seconden.

‘Schoon afleveren van producten levert altijd een concurrentievoordeel op’

Om welke verontreiniging gaat het?

SPECIALIST

bedrijfsvoering • versterking van de concurrentiekracht • “Industriële” marketing • R&D • technisch geschoolde / flexibele arbeidsmarkt • investering • wetgeving

BUSINESS

Reinigen bij productieprocessen

Echt een ondergeschoven proces, het reinigen. Er wordt in de metaal eigenlijk nauwelijks aandacht aan besteed. Elke vakman maakt het product na bewerking wel schoon, maar de vraag is altijd of dat voldoende is. Te vaak wordt er gedacht dat de klant niet moet zeuren: als het product aan de tekening voldoet, is het goed.

Maar stel dat uw klant een nauwkeurige machine bouwt en op de door u aangeleverde onderdelen zitten verontreinigingen. Bijvoorbeeld korund van een slijpschijf. Dat komt dan in de machine van uw klant terecht en gaat jaren later voor problemen zorgen. De meeste producenten zeggen dan: Als de klant weet hoe belangrijk een schone machine is, dan moet ie de onderdelen zelf maar reinigen. Maar is dat een terechte stelling? Hoe zou u het vinden als u een mixer kocht en in de handleiding staat dat u er maar voor moet zorgen dat de mixer schoon genoeg is om voedsel mee te verwerken? Allereerst weet u als klant dus helemaal niet welke verontreinigingen er kunnen zijn. En u weet niets van reinigprocessen. Als klant zult u dit zelf niet accepteren. Waarom verwacht u het dan wel van uw klant?

tieprocessen is reinigen nodig. En ook weten hoe en waarom. Te vaak zie ik nog op assemblage afdelingen slijptollen in werking. Los dat een onderdeel beschadigd wordt, wordt ook veel slijpsel in de werkplaats verspreidt. Daar zitten korund deeltjes tussen, een van de hardste materialen. De nieuwe machines zijn dan tijdens de assemblage al vervuild met slijpstof. En vergis u niet, slijpen op één plek zorgt ervoor dat slijpstof door de hele ruimte verspreid wordt. Als u wilt, kan ik dat met een eenvoudig testje aantonen.

Onderling

Maar dan komen er twee vragen, namelijk wat is schoon en hoe ver moet ik gaan? Op zich is dat eenvoudig te beantwoorden: het product moet schoon genoeg zijn voor de volgende productiefasen. Het maakt veel uit of je afvalcontainers of chipmachines maakt. In dat laatste geval gelden de uiterste cleanroom eisen. Degene die het volgende proces uitvoert, is vaak goed op de hoogte van de reinheidseisen en kan dat specificeren.

Braam

Ook onderling vinden medewerkers het niet leuk als ze van een collega een bewerkt product ontvangen dat niet schoon is. Om hun machine in orde te houden, moeten ze dan eerst reinigen. Niet echt collegiaal, maar ook een aanslag op de dure machines. Soms zie ik zelfs slijpstenen vlak naast hele dure CNC-bewerkingscentra. Die laatsten vangen het slijpstof in de leibaanolie op en verspreiden dit over de nauwkeurige geleidingen. Die nauwkeurigheid is er dan snel af. Kortom, er zijn veel redenen om producten en halffabrikaten te reinigen direct na elke productiestap. De belangrijkste redenen zijn dat nu bekend is om welke verontreiniging (koel/smeermiddel, spanen, slijpstof) het gaat, hoe deze het best verwijderd kunnen worden en direct na het proces is het nog het makkelijkst te verwijderen.

Een voorbeeld: bij het lasersnijden ontstaan er vaak snijranden met wat braam. Vaak is dit geen probleem, omdat de gesneden producten uiteindelijk gelast worden. Toch hebben bedrijven die een automatische bandschuurmachine hebben aangeschaft en alle gesneden producten 100% braamvrij schuren ontdekt dat klanten hier voor willen betalen. Immers bij deze machines wordt niet alleen de braam verwijderd, ook de kanten worden mooi rond afgewerkt. Ook als er later gelast wordt, vaak moet er toch eerst gekant worden en dan is een braamvrije snijrand een pluspunt. We zien dat reinigen geen prioriteit heeft in productiebedrijven, maar dat degene die het wel doen grote voordelen halen. Daarnaast levert het schoon afleveren van producten altijd een concurrentievoordeel op. Natuurlijk kost reinigen geld, maar de ervaring leert dat dit ruim wordt terug verdiend. Er moet tevoren een beoordeling

Paul Hartgers is technologie-adviseur bij PKM advies metaal.

gemaakt worden van de verontreinigingen van de bewerkingsprocessen en de mate van reinheid voor het vervolgproces. Maar meestal hoeft dit maar eenmaal uitgevoerd te worden. Wel zal men tot de ontdekking komen dat er maar weinig kennis van goed reinigen is. Schakel hier een deskundige voor in. Ook de klant heeft vaak al veel kennis over de mate van reinheid e.d. en die wil best samen werken op dit vlak. Conclusie: reinigen is een onbemind proces, kost kennis en geld, maar levert enorm veel voordelen op. Een onderschat proces.

CONTACT OVER DIT

ONDERWERP?

Maar ook tussen de eigen produc- redactie@vraagenaanbod.nl of hartgers@pkm.nl

Exact Online Handel Premium groeit met je mee

+ Voldoe aan de stijgende klantverwachting en blijf in controle over jouw groeiende onderneming met de nieuwste Premium editie van Exact Online Handel.

De voordelen van Exact Online Handel Premium:

+ + Optimaal voorraadbeheer

+ + Volledige grip op cijfers met slimme dashboards

+ + Geautomatiseerde processen

+ + Flexibele software

+ + Toekomstbestendig groeien

Lees meer op onze website exact.nl/handel/premium

Topkwaliteit Plaatwerk

cad lasersnijden ponsenverspanen buigenstrekken walsen lassen finishen opslag buigen strekken

Al uw plaat- en laswerk op afroep leverbaar

Omdat uw producten in serie en daarmee milieuvriendelijker en goedkoper worden gemaakt, en in ons magazijn (7.000 m2) worden opgeslagen, kunnen wij u op afroep leveren. Dat scheelt u ruimte èn geld!

Uw voordelen

• Lagere prijs

• Facturering bij afname

• Verzekerd van voorraad

• Groenste productie

Veluw Metal Creations

...waar vakmanschap, hightech en duurzaamheid hand in hand gaan

Klompenmaker 18 5253 RH Nieuwkuijk

F luidMAX: Ef ficiënt en schoon ver spanen met op maat gesneden vloeistof fen voor ieder e sector

Tata Steel onthult toekomstbestendige decoilinglijn bij Feijen

Strategische decoilinglijn

Feijen Heavy Gauge Europe, een gespecialiseerd staalservicecentrum en dochteronderneming van Tata Steel Nederland, heeft een decoilinglijn gelanceerd. Deze investering is een belangrijk onderdeel van Tata Steel’s strategische investeringsprogramma en maakt de volledig geïntegreerde supply chain – van de staalfabriek in IJmuiden tot Feijen – compleet.

De nieuwe lijn is ontworpen om te voldoen aan de groeiende vraag naar sterke en slijtvaste staalsoorten, zoals Valast® 450, die onder andere worden gebruikt in sectoren als landbouw, bouwmachines, kranen, zware voertuigen en ‘yellow goods’.

‘We hebben nauw samengewerkt met onze klanten om hun behoeften en verwachtingen voor zowel producten als diensten beter te begrijpen. Deze inzichten, samen met de expertise van onze leverancier FIMI, hebben een belangrijke rol gespeeld in het ontwerp van de nieuwe lijn’, aldus Jaap Jan Aardenburg, marketing manager bij Tata Steel Nederland.

Stig Eriksen, general manager van Feijen Heavy Gauge Europe, voegt hieraan toe: ‘Onze nieuwe decoilinglijn is meer dan alleen een investering in nieuwe apparatuur. Het symboliseert de voltooiing van een volledig geïntegreerde supply chain, van staalproductie in IJmuiden tot

eindverwerking in Feijen. Hierdoor kunnen wij warmgewalste staalrollen verwerken tot platen die voldoen aan de eisen van de hedendaagse markt.’

40 meter per minuut

De nieuwe decoilinglijn is uitgerust met de nieuwste technologieën om zowel productiviteit als kwaliteit te verhogen. Het is de krachtigste lijn ooit ontworpen door FIMI en in staat om materialen met een ultrahoge treksterkte te verwerken. De lijn kan coils aan tot veertig ton, met een vloeigrens tot 1600 N/mm², hardheden tot UHSS-kwaliteiten, breedtes tot 2150 mm en diktes tussen 1,5 en 13

mm, met een snelheid tot veertig meter per minuut. De producten die deze lijn levert, kenmerken zich door uitstekende vlakheid en zeer nauwe maattoleranties.

Automatisering speelt een sleutelrol in de werking van de lijn. Belangrijke functies zijn onder meer automatisch laden, robotondersteund ontstrippen, en automatische dikte- en dimensiemetingen. Drie geavanceerde nivelleermachines zorgen voor volledige automatisering van de coil-invoer, zonder dat fysiek contact nodig is, wat de veiligheid van de operator waarborgt. Het driestaps borstelsysteem met een slim afzuig- en ﬁltermechanisme

‘Tata Steel’s reis naar een groenere toekomst’

minimaliseert de uitstoot van deeltjes, wat bijdraagt aan de milieuvriendelijkheid van de lijn.

De geautomatiseerde meting van de oppervlaktekwaliteit, met behulp van een camera en de technologie voor het stapelen van airbags, zorgen voor optimale precisie met behoud van lage geluidsemissies. De kern van de lijn wordt gevormd door automatisering en robotica, en garandeert productie op hoge snelheid, realtime monitoring en volledige traceerbaarheid van de productlevenscyclus via Industrial IoT-oplossingen. Dit optimaliseert het energieverbruik, verhoogt de efficiëntie en maakt voorspellend

onderhoud mogelijk, wat de continuïteit van de processen waarborgt.

CO2-neutraliteit

In lijn met Tata Steel’s bredere visie op duurzaamheid, heeft Feijen aangekondigd CO2-neutraal te zijn voor Scope 1 en 2. Dit onderstreept Tata Steel’s streven om de ecologische voetafdruk te verkleinen en sluit aan bij de langetermijnstrategie om CO2-neutraliteit te bereiken in al haar activiteiten. De nieuwe lijn vormt daarmee de toekomst van staalproductie: geautomatiseerd, duurzaam en perfect geïntegreerd met de staalfabriek in IJmuiden.

‘We handelen nu en nemen onze verantwoordelijkheid door nu al een reeks groene staalproducten van onze staalfabriek Tata Steel IJmuiden aan te bieden onder het merk Zeremis en onze distributielocaties CO2-neutraal te maken’, zegt Jaap Jan Aardenburg. ‘Deze investering maakt deel uit van Tata Steel’s reis naar een groenere toekomst, en we zijn verheugd om aan te kondigen dat het Service Centre Maastricht, waar de Feijen-fabriek onder valt, nu ook CO2-neutraal is in scope 1 en 2. Ons doel is om al onze vestigingen CO2-neutraal te maken tegen 1 april 2025.’

Stig Eriksen voegt hieraan toe: ‘De nieuwe decoilinglijn is een belangrijke investering die ons niet alleen op het gebied van automatisering en kwaliteit aan de top van de industrie plaatst, maar ook onze duurzaamheidsdoelen ondersteunt. Het is een belangrijke stap vooruit om onze activiteiten klaar te maken voor de uitdagingen van morgen.’

www.tatasteeleurope.com

EU-project ALICIA moet voortijdige sloop van machines en machineonderdelen tot een minimum beperken

Circulaire productielijnen

Het project ALICIA van de EU beoogt een circulaire economie voor productiemiddelen te scheppen om voortijdige sloop van machines en machineonderdelen tot een minimum te beperken. Dankzij de ontwikkeling van vijf digitale tools worden industriële bedrijven en de markt voor gebruikte machines efﬁciënt met elkaar verbonden, waardoor activa tot 100% opnieuw worden gebruikt. Dit meldt industrieel veilinghuis Surplex, dat een van de 12 projectpartners is.

De meeste machineonderdelen in de productie, bijvoorbeeld robotarmen of transportbanden, bereiken nooit de maximale levensduur, maar worden voortijdig vervangen. Volgens schattingen wordt in de autosector tot 70% van de productiemiddelen voortijdig buiten gebruik genomen, gesloopt of in het beste geval als reserveonderdelen verkocht. Dat is niet alleen oneconomisch, maar ook niet-duurzaam. En daarom is het dan ook een punt dat in het kader van de Europese Green Deals, met als doel in 2050 klimaatneutraal te zijn, moet worden aangepakt. Als er namelijk een circulaire economie voor productiemiddelen zou zijn, een zogeheten Circular Manufacturing Ecosystem (CME), dan kunnen geld en grondstoﬀen worden bespaard. Tot nu toe is er echter geen e ciënte koppeling tussen enerzijds de industriële bedrijven onderling en anderzijds tussen deze bedrijven en de markt voor gebruikte machines, zodat verkopers en kopers kunnen handelen met machines en machineonderdelen.

Alicia

Het EU-project ALICIA gaat dit nu veranderen. ALICIA staat voor assembly lines in circulation, ofwel montagelijnen in kringloop. Twaalf partners uit de wetenschap en industrie ontwikkelen binnen drie jaar verschillende slimme, digitale tools voor duurzaam gebruik van productiemiddelen. Het project wordt gecoördineerd door de Technische Universiteit München (TUM).

Digitale hulpmiddelen

Door het ontwikkelen van innovatieve digitale hulpmiddelen probeert het project om e ciënte economische verbindingen tussen industriële partijen en de markt voor gebruikte machines tot stand te brengen. Dankzij deze strategische koppeling kunnen activa voor 100% opnieuw worden gebruikt. Dit draagt bij aan meer duurzaamheid en optimaal gebruik van grondstoﬀen. Deze digitale hulpmiddelen scheppen een nieuw type circulaire economie: het CME.

Gebruiksduur optimaal benut

De visie van ALICIA: Over vijf tot tien jaar worden productiehulpmiddelen – bijvoorbeeld volledige productielijnen, afzonderlijke machines en reserveonderdelen – zo lang verhandeld tussen afzonderlijke fabrieken in Europa en hergebruikt, dat hun gebruiksduur optimaal benut wordt. Doel van het online ALICIA-platform is om kopers en aanbieders van productiemiddelen bij elkaar te brengen. Daarnaast worden dienstverleners geïntegreerd, bij-

voorbeeld mkb-bedrijven die reparatiediensten aanbieden of recyclingbedrijven die hun diensten aan fabrikanten kunnen aanbieden. Het platform wordt ondersteund door een reeks innovatieve digitale tools, die het identiﬁcatieen selectieproces van geschikte montage-installaties voor nieuwe productielijnen vereenvoudigen en de integratie van deze gebruikte installaties in moderne productiesystemen mogelijk maken.

Vijf digitale tools sluiten Een fabrikant of bedrijfsleider heeft een nieuwe produc-

tie-installatie nodig. Met behulp van een voor machines leesbare ‘ontologie’ (soort van database) worden zijn eisen aan een tweedehands installatie digitaal weergegeven. Daarbij wordt behalve met productietechnische factoren ook rekening gehouden met sociale, economische en milieutechnische aspecten. Want als de medewerkers niet kunnen werken met de gekochte machine of als de resterende levensduur niet economisch zinvol is, dan is de aankoop van een tweedehands machine weinig zinvol. Door een op de mens gerichte benadering moet het project ook de omscholing en opleiding van medewerkers faciliteren.

De meeste machineonderdelen in de productie, zoals transportbanden, bereiken nooit de maximale levensduur, maar worden voortijdig vervangen.

ALICIA staat voor assembly lines in circulation, ofwel montagelijnen in kringloop.

‘Dankzij

deze strategische koppeling kunnen activa voor 100% opnieuw worden gebruikt’

Bovendien moet de machineleesbare ontologie ervoor zorgen dat vrouwen dezelfde kansen krijgen om te participeren in de circulaire economie en ervan te proﬁteren.

Marktplaats

De Online Marketplace koppelt de partijen van de second-hand handel. Dat zijn niet alleen kopers, verkopers en handelaren in gebruikte machines, maar ook dienstverleners op het gebied van reparatie of recycling. De Marketplace wordt in het CME zowel gebruikt om een voor de klant passende machine te vinden als om zijn eigen afgeschreven installaties aan andere fabrikanten aan te kunnen bieden. Een al bestaande online marktplaats, de Market 4.0, wordt tijdens het project onder andere uitgebreid met de reële gegevens van Surplex, industrieel veilinghuis voor gebruikte machines. Surplex zal de spilfunctie vervullen en het bemiddelingsproces tussen bestaande en gebruikte fabrieksinstallaties vereenvoudigen. Naast een eigen database voor gebruikte installaties zal Surplex de know-how voor een vergelijkbaar platform voor de verkoop van gebruikte installaties, met inbegrip van de interne gegevensstructuren en processen, ter beschikking stellen.

Montagelijn

Een AI Matchmaking Engine vergelijkt op de Marketplace het aanbod van beschikbare fabrieksinterne productiemachines, andere second-hand installaties en machines en mogelijk passende nieuwe machines (om eventuele leemten in het ontwerp van de montagelijn te vullen daar waar geen tweedehands machines kunnen worden ingezet) met de eisen van de klant in de machineleesbare ontologie. Deze kiest de beste combinatie van middelen voor de gewenste montagelijn.

Digitale schaduw

Om de fabrikant te overtuigen, wordt een Digital Shadow (DS) van de voor hem gematchte productie-installatie gemaakt. De DS is een model van een toekomstige Second-Hand serie. ALICIA zal de grenzen van de huidige techniek oprekken door het ontwikkelen van een “halfautomatische DS”, die gegevens over beschikbare

productiemiddelen, die automatisch vanuit Marketplace worden ingevoerd, combineert met handmatig ingevoerde CAD-modelgegevens. Deze digitale blauwdruk van een mogelijke gebruikte montagelijn simuleert de productieprestaties door de gegevens van de afzonderlijke machines met elkaar te combineren. Zodra de echte tweedehands montagelijn opgebouwd is, wordt de Digital Shadow doorontwikkeld tot Digital Twin (DT). De DT wordt in realtime gevoed met de productiegegevens van de machinesensoren en andere bronnen. De DT is dus de digitale kopie van een echt systeem, bijv. de productielijn.

Ingebruikname

Voor een soepele opbouw en ingebruikname van de gebruikte productielijn zonder vertragingen wordt een Plug & Produce Middleware ingezet. Plug-and-Produce concepten werken vanuit het idee, dat elk apparaat van een administratieve mantel (administration shell) is voorzien. Deze bevat alle machinegegevens, waaronder de eigenschappen, parameters en interfaces. In de Industry 4.0 moeten alle productiecomponenten storingsvrij onderling kunnen communiceren. Daarvoor vormt de geautomatiseerd leesbare documentatie in de administratieve mantel de basis. Omdat de productie nu bestaat uit een mix van nieuwe en gebruikte machines van verschillende fabrikanten, zorgt de Plug & Produce Middleware voor maximale interoperabiliteit. Ter bescherming van gebruikersgegevens zal ALICIA zowel oplossing in de cloud als op locatie aanbieden, waardoor gebruikers de volledige controle over het gebruik van hun gegevens kunnen krijgen. De oplossingen kunnen desgewenst lokaal worden geïnstalleerd en uitgevoerd. Europese industrie Productieverantwoordelijken kunnen een gebruikte productielijn tot 40% sneller en voor minder dan de helft van de prijs van een nieuwe aanschaﬀen. Door het maximaal benutten van de levensduur van machines kan het materiaal- en energieverbruik tot 80% worden verminderd in vergelijking met een nieuwe machine. Met een gesloten ALICIA kringloop kunnen activa tot 100% worden hergebruikt.

Duurzame productie

Samenvattend loopt het EU-project ALICIA voorop op het gebied van duurzame productie. Het maakt gebruik van digitale innovaties om e ciënter en milieuvriendelijker gebruik te maken van productiemiddelen. Door de strategische initiatieven en inspanningen op het gebied van samenwerking eﬀent ALICIA de weg voor een toekomst, waarin de principes van de circulaire economie de ontwikkeling van de verwerkende industrie naar meer duurzaamheid en e ciënter gebruik van productiemiddelen bevordert. Daarmee draagt ALICIA bij aan een verhoging van de bestendigheid van de EU tegen storingen in wereldwijde leveringsketens en levert het project een wezenlijke bijdrage aan het verwerkelijken van een circulaire economie.

Over het project ALICIA wordt door de Europese Unie met bijna 5,86 miljoen euro gesubsidieerd, onder het projectnummer 101091577 in het kader van het programma Horizon. Het project begon o cieel in januari 2023 en heeft een looptijd van drie jaar. De twaalf projectpartners zijn:

• Instituut voor werktuigmachines en bedrijfskunde (iwb) aan de Technische Universiteit München (Duitsland) (projectcoördinator)

• Comau S.p.A., Grugliasco (Italië)

• Conti Temic microelectronic GmbH, Ingolstadt (Duitsland)

• DIN Deutsches Institut für Normung e. V., Berlijn (Duitsland)

• ECI-Mechatronics GmbH, Schwaz (Oostenrijk)

• INTRASOFT International S.A. (Luxemburg)

• Institut Mines-Télécom (IMT), Palaiseau (Frankrijk)

• Laboratory for Manufacturing Systems & Automation (LMS) aan de Patras University (Griekenland)

• mts Consulting & Engineering GmbH, Fürstenbeck (Duitsland)

• Surplex Iberica SLU, Barcelona (Spanje)

• Instituut voor machinebouw en bedrijfsinformatie (mbi) aan de Technische Universitei Graz (Oostenrijk)

• YAGHMA B.V., Delft (Nederland) www.surplex.com/nl/

Tijdens

kickoff leerde het team van ALICIA elkaar kennen en werden de projectstructuur, samenwerking en takenpakketten besproken.

STAAL

PERFECTIE TUSSEN MENS EN METAAL

lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering, framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw

Sinds 1919 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

Wilt u meer weten over Assink en Schipholt? Kijk dan op www.assinkschipholt.nl

toeleverancier van buigen walswerk • Buig en walswerk van Ø 10 tot en met Ø 114

• Poedercoaten

• Klein constructiewerk

Buizen in elke maat en kwaliteit

Beurzen I

OKTOBER

Welding Week powered bij NIL

1-3/10 2024 G orinchem

Inl.: NIL welding-week.nl

AM for Production

3/10 2024 VeldhoV en Inl.: Mikrocentrum www.mikrocentrum.nl

Aluminium 2024

8-10/10 2024 d üsseldorf (de)

Inl.: RX Global www.alumium-exhibition.com

Euroblech 2024

22-25/10 2024 h annoV er (de) Inl.: RX Global www.euroblech.com

NOVEMBER

Precisiebeurs

13-14/11 2024 ‘s - h erto G enbosch Inl.: Mikrocentrum precisiebeurs.nl

Nationale Cobot Dag 20/11 2024 tiel

Inl.: Nationale Cobot Dag www.nationalecobotdag.nl

Engineering Event Safety

27/11 2024 ‘s - h erto G enbosch

Inl.: Mybusinessmedia www.safetyevent.nl

MAART

Machineering

26-28/3 2025 b russel

Inl.: Industrial Fairs www.machineering.eu

APRIL

Empack

2-3/4 ‘s - h erto G enbosch

Inl.: Easyfairs www.empack.nl

OKTOBER

K Messe

8-15/10 2025 d üsseldorf (de) Inl.: Messe Düsseldorf www.k-tradefair.nl

NOVEMBER

Houtpro+

4-7/11 2025 ‘s - h erto G enbosch

Inl.: Claever Associates www.houtproplus.nl

Blechexpo/Schweisstec

4-7/11 2025 stutt G art (de)

Inl.: P. E. Schall GmbH & Co. KG www.blechexpo-messe.de/en/

FEBRUARI

Indumation.be

4-6/2 2026 Kortrij K

Inl.: Industriafairs www.indumation.be

Faillissementen

UITGESPROKEN

Qubus Bouw bv, hodn Westersbouw bv

Kruitberg 3015, 1104 CA Amsterdam

Curator: mr B.F.A.M. Brand, Postbus 75840, 1070 AV Amsterdam, tel. 020-4081680

De Regt Staalproducten bv

Dorpskade 31, 2291 HN Wateringen

Curator: mr L.S.E. Prickartz, Postbus 18511, 2502 EM 's-Gravenhage, tel. 070-3184200

Shawin Transport bv Marie Braunhof 16, 6833 LW Arnhem

Curator: mr H.J.D. ter Waarbeek, Mercurion 20 1, 6903 PZ Zevenaar, tel. 0316-527752

BCS Nederland bv, hodn Blue Color & Safety

Emmasingel 48, 6001 BD Weert

Curator: mr A.J. van Bergen, Postbus 109, 6040 AC Roermond, tel. 0475-356000

Babylon Daken bv, hodn Babylon Solar; Babylon Tuinen; De Tuinen van Babylon; Roofed; Tuinen van Babylon

Versterkerstraat 6, 1322 AP Almere

Curator: mr J.A. van der Meer, Postbus 24046, 3502 MA Utrecht, tel. 085-2010010

Aannemersbedrijf Oldambt

Iepenlaan 8, 9674 BM Winschoten

Curator: mr K.M. Löwik-Felt, Postbus 7015, 9701 JA Groningen, tel. 050-3140840

JP Posthumus tegelwerken

Minckelersstraat 1, 8442 CE Heerenveen

Curator: mr J.M. van Rongen, Postbus 612, 8440 AP Heerenveen, tel. 0513-655555

Erik Pijl Montage bv, hodn Erik Pijl Montage Smalweer 17, 3371 PG HardinxveldGiessendam

Curator: mr M.N.A. Littooij, Postbus 4302, 3006 AH Rotterdam, tel. 088-2535000

Bras Lastechnieken en Design Kerkeplaat 2F-133, 3313 LC Dordrecht

Curator: mr P.A. Loeff, Postbus 136, 2990 AC Barendrecht, tel. 078-7999920

In Time Transport bv Kapitein Rietbergenflat 18, 3333 CA Zwijndrecht

Curator: mr M.P.J. van der Linden, Ridderpoort 36, 2984 BG Ridderkerk, tel. 0180-820223

FTS Logistics bv Dorenbos 23, 5131 ZJ Alphen

Curator: mr P.E.A.M. Gerritse, Postbus 902, 5000 AX Tilburg, tel. 013-5444545

MSZ Transport bv Jan Frederik Vlekkestraat 266A, 4705 AJ Roosendaal

Curator: mr E.C.G. van Loon, Postbus 301, 4870 AH Etten-Leur, tel. 076-5022080

MAG Trans bv Energieweg 32, 2382 NK Zoeterwoude

Curator: mr J.N. van der Pouw Kraan, Postbus 357, 2400 AJ Alphen aan den Rijn, tel. 0172-442417

Breko bv, hodn Breko Brandwacht (niet industrieel); Breko Drone Team; Breko Opleiding; Breko Traffic Servises; Breko Verkeers Veiligheid; Breko Video Surveillance (BVS) Grubbelaan 2A, 6431 GG Hoensbroek

Curator: mr W.C.G.J. Sterk, Vlotstraat 2, 6417 CB Heerlen, tel. 045-5600987

Transport Group Utrecht bv Geurdeland 17G, 6673 DR Andelst

Curator: mr J.M. van den Berkmortel, Postbus 354, 3500 AJ Utrecht, tel. 030-2320800

Abbas Installatie Techniek

Oude Slotstraat 4, 1741 CH Schagen

Curator: mr H.D.S. Lasonder, Postbus 2383, 1620 EJ Hoorn NH, tel. 0229-285070

LS Bouw Onderhoud & Afbouw bv Schipholweg 901, 2143 CD Boesingheliede

Curator: mr H. Oomen, Prinsen Bolwerk 7, 2011 MA Haarlem, tel. 023-2010222

BePe Construction bv, hodn BePe Construction

Dinkelstraat 11, 5626 BK Eindhoven

Curator: mr M.J.L. Versantvoort, Postbus 1040, 5602 BA Eindhoven, tel. 040-2445600

RTD Logistiek bv, hodn stockhill

Poolvosweg 91, 2901 BM Capelle aan den IJssel

Curator: mr R. van Dongen, Postbus 148, 2990 AC Barendrecht, tel. 0180-695115

Sprengen/Pakweg Logistics bv, hodn Sils

Logistics; Strong in Logistics Solutions IJsseldijk 29, 7325 WZ Apeldoorn

Curator: mr J.B.A. Jansen, Postbus 695, 7300 AR Apeldoorn, tel. 055-5262020

Sprengen/Pakweg Cargo bv, hodn Sils Cargo; Strong in Logistics Solutions

IJsseldijk 29, 7325 WZ Apeldoorn

Curator: mr J.B.A. Jansen, Postbus 695, 7300 AR Apeldoorn, tel. 055-5262020

Pervatech bv, hodn Cobra Technologies; Pervatech Sales

Heliumstraat 11, 7463 PL Rijssen

Curator: mr J.A.D.M. Daniels, Postbus 31, 7600 AA Almelo, tel. 0546-760860

Extin Bouw & Onderhoud bv 't Woud 35G, 3232 LN Brielle

Curator: mr B.T.M. van Honk, Postbus 711, 3000 AS Rotterdam, tel. 010-4406440

De Boer Installatietechniek Geleen bv

Tunnelstraat 5A, 6163 HS Geleen

Curator: mr M.H.J.M. Stassen, Broekhem 9, 6301 HD Valkenburg LB, tel. 043-6010216

Leaf Building bv Schoolstraat 2A, 6374 GE Landgraaf

Curator: mr R.J.H.M. Crombaghs, Oude Lindestraat 1, 6411 EH Heerlen, tel. 045-5741488

HDM Bouwmaterialen, hodn Bouwhoutwinkel.nl; HDM Bouwmaterialen Open Einde 12, 9581 AM Musselkanaal Curator: mr H.G. Ruis, Ceintuurbaan 106, 7941 LX Meppel, tel. 0522-245502

HLS Logistics bv Hurksestraat 4, 5652 AJ Eindhoven Curator: mr N. Vinke, Postbus 8727, 5605 LS Eindhoven, tel. 040-2501414

Pigmans Installatietechniek bv Schadewijkstraat 93, 5348 BB Oss Curator: mr W.J.B. Berendsen, Postbus 5054, 5201 GB 's-Hertogenbosch, tel. 073-7003600

Kuub Grondwerken bv 't Hof 4B, 5737 PA Lieshout

Curator: mr R. van der Pas, Postbus 3, 5600 AA Eindhoven, tel. 088-0243000

V.B. Onderhouds- en Timmerbedrijf De Wetstraat 62, 2987 AD Ridderkerk Curator: mr M.L. Dost, Postbus 29215, 3001 GE Rotterdam, tel. 010-2811811

Kimmels Lijmwerken bv Vissedijk 35B, 7602 CP Almelo

Curator: mr W.B. Brusse, Postbus 150, 7600 AD Almelo, tel. 0546-542500

Ceran Totaalbouw bv

Newtonstraat 3D, 7651 AP Tubbergen

Curator: mr M. Inan, Postbus 700, 7500 AS Enschede, tel. 053-4333552

Alpha Bouw en Advies bv Oude Boekeloseweg 33, 7553 DS Hengelo

Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888

Nijhoff Handel & Transport bv Nijverheidsweg 16, 7442 CH Nijverdal

Curator: mr G.L.E. Kemerink op Schiphorst, Postbus 31, 7600 AA Almelo, tel. 0546760860

Kozijn Totaal Service bv, hodn Kozijn

Totaal Service

Matjeskolk 10, 7037 DZ Beek

Curator: mr R.F. Feenstra, Mercurion 20 1, 6903 PZ Zevenaar, tel. 0316-527752

VEREENVOUDIGDE AFWIKKELING

15degrees Inspections bv, hodn

15degrees-inspections

Limmerick 66, 1046 BH Amsterdam

Curator: mr W.P. Verberne, Postbus 1031, 1000 BA Amsterdam, tel. 020-2060700

Van Campen Industries bv, hodn OVC Ontwerpfabriek Van Campen Kolkweg 6, 8243 PN Lelystad

Curator: mr M.J.R. Jansen, Postbus 85207, 3508 AE Utrecht, tel. 030-2635050

Vollmüller Infraprojects bv Ambachtstraat 20, 2861 EX Bergambacht

Curator: mr M.W.M. Souren, Postbus 7191, 2701 AD Zoetermeer, tel. 079-3420250

Tuinte Aannemingsbedrijf bv Het Wegdam 6, 7496 CA Hengevelde

Curator: mr F. Kolkman, Postbus 828, 7600 AV Almelo, tel. 0546-588888 GEËINDIGD

Venema Installations bv, hodn Conwad Kaakstraat 12, 9981 BG Uithuizen Wegens gebrek aan baten

Brutra Logistiek bv Edisonstraat 39, 7006 RA Doetinchem Door verbindende uitdelingslijst

Straal- en Spuitbedrijf Twente bv Bedrijvenpark Twente 296, 7602 KK Almelo Wegens gebrek aan baten

ABC-Glasservice & Onderhoudsbedrijf bv Meeuwenstraat 12E, 2583 SW 's-Gravenhage Wegens gebrek aan baten

BPD Transport bv Grote Kerk 13A, 5251 AA Vlijmen Door verbindende uitdelingslijst

Advanced Fibre Placement Technology bv Van der Duinstraat 24, 5161 BP SprangCapelle Door verbindende uitdelingslijst

Marsna Bouw bv Punterweg 34, 6222 NW Maastricht Wegens gebrek aan baten

JF Transportdiensten bv Produktieweg 1, 6045 JC Roermond Wegens gebrek aan baten

T&O Steigerbouw bv Vincent van Goghstraat 19, 5953 JE Reuver Wegens gebrek aan baten

Fix Elektrotechniek Nederland, hodn Fix Bouw & Elektrotechniek; Fix Elektrotechniek Noord Holland S Blaupot ten Catestr 35, 1508 VC Zaandam Wegens gebrek aan baten

Klussenbedrijf Koppen, hodn Koppen Schilderwerken

Sint Elisabethstraat 1A, 1613 JP Grootebroek Wegens gebrek aan baten

K&S Totaalbouw bv Koningsweg 5, 8861 KN Harlingen Wegens gebrek aan baten

Cotraso Logistics bv Randstad 22-46, 1316 BZ Almere Wegens gebrek aan baten

Klussenbedrijf Haijkens Oudeweg 73, 9608 PK Westerbroek Wegens gebrek aan baten

ZAGROS Transport bv Hart van Brabantlaan 12, 5038 JL Tilburg Wegens gebrek aan baten

Heijmans Afbouw bv Zuidersluisweg 32, 8243 RC Lelystad Wegens gebrek aan baten

VERNIETIGD

S&F Keizer Logistics bv Winkelhaak 77, 2495 AX 's-Gravenhage Vernietiging faillissement na verzet

Hegri bv, hodn Grijmans Bouwgroep Vredeweg 15, 5816 AJ Vredepeel Vernietiging faillissement na verzet

Bron: www.rechtspraak.nl

Colofon

Uitgeverij

Mybusinessmedia Holding bv Postbus 58 7400 AB Deventer

Verschijning Tweewekelijks op vrijdag

Redactie

Postbus 58

7400 AB Deventer

Telefoon: 0570 - 504 390 E-mail: redactie@vraagenaanbod.nl

Hoofdredacteur

Rolf Elling

Eindredactie

Kasper Weigand

Webredactie Jorine van Knippenberg

Uitgever Arjan Stoeten

Advertentieverkoop

René Wibbelink Tel.: 0570 50 43 43

Roy Wösting Tel.: 06 225 483 04 E-mail: verkoop@vraagenaanbod.nl

Abonnementen

Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u:

Mailen: klantenservice@mybusinessmedia.nl

Schrijven:

MYbusinessmedia Holding Vraag&Aanbod Postbus 58 7400 AB Deventer

Abonnementsprijs Jaarabonnement Nederland € 329,-* Jaarabonnement buitenland € 399,-*

* Prijzen zijn excl. 9% BTW.

Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan uitsluitend schriftelijk geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats.

Druk

Printman, www.printman.nl

Basislayout

Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Vormgeving Bureau OMA bv, www.bureauoma.nl

Auteursrechten © voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm, elektronisch of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Op de advertentiecontracten of overeenkomsten tot plaatsing van losse advertenties zijn van toepassing de Regelen voor het Advertentiewezen van de Stichting ROTA zoals gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam onder nummer 28114570. Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst. Uw gegevens kunnen door uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, of zorgvuldig geselecteerde derden, worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hier bezwaar tegen heeft, dan kunt u dit melden aan Uitgeverij Mybusinessmedia Holding bv, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer.

Lid FPPB, Federatie van de Periodieke Pers van België, Lid European Association of Machine Tool Merchant.

Vrijblijvende offerte ? demag.nl/V-ligger

Scan nu de QR-code