Carin Gaemers

Carin Gaemers (1958) is onze meest invloedrijke vrouw 2017. Maandelijks houdt ze ons bij de les.

Rechte rug

Hier volgt deel drie van het feuilleton over het Broze Vaasje. Sorry als het gaat vervelen, maar dit is wat mij deze zomer bezighoudt. Dit is belangrijk. Voor nu en voor de toekomst. En niet alleen voor de zorg.

Na de verkiezingen moest vaart worden gemaakt met de formatie, want ‘het land moet geregeerd worden’. Inmiddels heerst

er absolute stilte. Daar begrijp ik niets van. Hoge urgentie en een formatievakantie gaan niet samen. Het is ook niet erg transparant, zo’n lange pauze zonder uitleg. Wat speelt er achter de schermen? Ik zie twee mogelijke scenario’s. Eén: men beseft dat een regeerakkoord met een serieuze aanpak van de grote maatschappelijke problemen diepgaande studie vereist. Dit zou logisch zijn. Het nieuwe kabinet moet forse stappen zetten op het gebied van het klimaatprobleem, het stikstofprobleem, sociale en economische ongelijkheid, de problematiek op de woningmarkt, in jeugdzorg, ggz en de zorg in het algemeen en in het onderwijs. Plus de nieuwe bestuurscultuur. Daarover grondig nadenken kost tijd. Twee: Een kabinet zonder CDA wordt niet haalbaar gevonden. Daarom wachten VVD en D66 af tot bij het partijcongres in september duidelijk wordt hoe deze partij de komende regeerperiode in wil. Met andere woorden: krijgt het sociale deel van het CDA de overhand of wordt het VVD-met-een-dun-christelijksausje? Ook dit zou logisch zijn. Zonder een stabiel CDA worden de politieke verhoudingen onvoorspelbaar. Dan is het voor VVD en D66 erg lastig kiezen met welke partijen zij een kabinet gaan vormen. Ik hoop het eerste, maar vrees het laatste. Dan is er namelijk een aanzienlijke kans dat over die grote maatschappelijke opgaven helemaal niet zo bijzonder diep wordt nagedacht. Trouwens, het woord ‘bestuurscultuur’ heb ik ook al heel lang niet meer horen vallen. Demissionair premier Rutte geeft geen enkel blijk van het onderdrukken van de oude reflexen waarover ik in de vorige OPZIJ schreef. Hij gedraagt zich alsof er helemaal geen politieke crisis over de bestuursstijl van zijn kabinetten is geweest. Een veeg teken. De cynicus in mij ziet nog een derde scenario. Een pauze in de formatie vanuit de verwachting van VVD en D66 dat rond september bij iedereen de gedachte aan die nieuwe bestuurscultuur door de actualiteit naar de achtergrond is gedrongen. Daar zou ik niet op rekenen. De opmars van de deltavariant en de moord op Peter R. de Vries benadrukken juist het belang van die nieuwe bestuurscultuur. De moord op Peter R. de Vries is afgrijselijk. Demissionair kabinet en Kamerleden vinden eensgezind dat dit in ons land niet zou mogen voorkomen. Rutte en Grapperhaus verzekeren alles op alles te zetten om de georganiseerde misdaad te bestrijden. Exact hetzelfde was twee jaar geleden te horen, na de laffe moord op advocaat Derk Wiersum. Het moge duidelijk zijn, er is nog niets veranderd. Niet verwonderlijk, want politie en justitie kampen nog steeds met een enorm gebrek aan middelen en menskracht. Er is meer nodig om het te kunnen opnemen tegen de georganiseerde (drugs-)criminaliteit die beschikt over bijna onuitputtelijke hoeveelheden geld en mogelijkheden. Peter R. de Vries is niet de enige expert die hier herhaaldelijk op heeft gewezen. Opvallend aan de reacties op de moord op Peter R. de Vries is hoezeer hij wordt geprezen om zijn toewijding, volhardendheid, eigenzinnigheid, de zorg waarmee hij slachtoffers en nabestaanden omringde en bovenal zijn nooit aflatende strijd voor rechtvaardigheid. Bijna twee weken lang werd dit in de media dagelijks gememoreerd. De dag voor de uitvaart stonden zo’n 7500 mensen uren geduldig in de rij om hem de laatste eer te bewijzen. Als theater Carré langer de gelegenheid had geboden, waren het er minstens twee keer zo veel geweest. De eigenschappen waarover Peter R. de Vries in ruime mate beschikte, worden overduidelijk door zeer velen bijzonder hoog gewaardeerd. Voor politici lijkt mij dit ook iets om eens goed te overdenken. Zou het kunnen zijn dat wij politici meer gaan vertrouwen wanneer zij stoppen zich hoofdzakelijk te richten op opiniepeilingen? Wanneer zij net als Peter R. de Vries duidelijk laten zien waar zij voor staan en onomwonden zeggen wat zij vinden? Ook wanneer dat even niet bijdraagt aan electoraal gewin? Met de houding van Peter R. de Vries als norm voor politici en bestuurders zouden we een heel eind op weg zijn naar die nieuwe bestuurscultuur. Rechtvaardigheid en barmhartigheid als richtsnoer, een rechte rug, niemand naar de mond praten, fouten gewoon toegeven en moedig zijn. Deze houding vormt de beste garantie voor een krachtig beleid om de enorme maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Het mooiste eerbetoon aan Peter R. de Vries kwam voor mij overigens van mijn strijdmakker Hugo Borst. Op de dag van diens overlijden appte Hugo me: ‘Hij heeft

ons geleerd altijd een beetje moediger te zijn