ORA et LABORA (Filipino) Volume 1 Issue 1 - July to October 2018 Issue by ORA et LABORA - Benedictine Institute of Learning

KASAPI: School Press Advisers Movement (SPAM), Inc. | National Federation of Campus Journalists (NFCJ) |

www.oraetlaborabil.wordpress.com

facebook.com/OraetLaboraBIL

@OraEtLaboraBIL |

Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

LABANAN ANG KRIMINALIDAD Huwag kang matakot ipaglaban ang bayan - Sereno Janna Mikaela Biazon

sang panata ng pagprotekta sa kapakanan ng bayan na pinamunuan ng dating Punong Hukom Maria Lourdes Sereno ang sinumpaan ng higit sa isandaang mag-aaral, kabilang ang ilang piling mag-aaral ng Benedictine Institute of Learning mula sa Junior High at Senior High School sa dinaluhang forum na inisyatiba ng Unibersidad ng Pilipinas - Lipunang Pangkasaysayan (UP-LIKAS).

Nakibahagi ang mga mag-aaral na miyembro ng BIL UNESCO Club at mga mag-aaral sa Humanidades at Araling Panlipunan (HUMSS) ng Benedictine Institute of Learning sa isinagawang tatlong araw na Pambansang Kumperensya ng mga Mag-aaral sa Kasaysayan ng Unibersidad ng Pilipinas na may temang “SALA: Krimen at Kriminalidad sa Kasaysayan at Lipunang Filipino.” Naging isa sa mga pangunahing tagapagsalita si Gng. Sereno na nagbigay ng susing pananalita na tumalakay sa digma laban sa droga, kriminalidad at karapatang pantao. “By any normal, moral and legal standards, we should have already let out a collective scream and immediately resisted the bloodbank of no less than 27,000 Filipinos,” ani Sereno sa wikang Ingles, na tinutukoy ang madugong

kampanya ng administrasyong Duterte laban sa ilegal na droga. Binigyang-diin ni Sereno ang ayon sa kanya’y mga kalabisang nagawa ng pamahalaan ng kasalukuyang Presidente Rodrigo Roa Duterte sa layunin nitong mapuksa ang kalakalan ng droga sa Pilipinas. Ito ang ikalawang taon na nagpapadala ang paaralan ng mga delegado sa nasabing kumperensya. Itinuturing ng mga mag-aaral at guro ng BIL na isang pribilehiyo ang makasama sa mga ganitong pambansang kumperensya. “Napakalaking tulong ng pagdalo sa mga ganitong klase ng malayang diskurso ukol sa kasaysayan. Nagkakaroon ang mga mag-aaral ng kamalayan sa mga isyu ng lipunan noon na naihahalintulad nila sa mga kasalukuyang isyu ng bansa,” ani G.

BALITANG-ALUMNI

BIL Alumnus, itinalagang SK President ng Imus City

Cedric Joces Yoro, guro sa BIL at tagapayo ng mga mag-aaral sa Senior High. Ayon naman kay Polyn Triviño, pangulo ng BIL UNESCO Club, naimulat siya ng nasabing kumperensya sa mga kasalukuyang pangyayari sa bansa na may malalim na pinag-ugatan mula sa ilang bahagi ng kasaysayan ng Pilipinas. “Naging open yung isip ko sa mga pangyayari na nagaganap sa bansa at naging aware rin ako sa consequences ng mga actions ko sa future,” ani Triviño. Ang kumperensya na ngayo’y nasa ika-dalawampu’t-pitong taon na ay naglalayong isulong ang kritikal na pag-iisip at pagtalakay sa mga isyu ng kasaysayan at pagpapalaganap ng kamalayan sa kultura at lipunang Filipino sa pamamagitan ng iba’t ibang mga aktibidad kagaya ng nasabing kumperensya. █ TINDIG LABAN SA DIKTADURYA..Isang hamon ang iniwan ng dating Punong Mahistrado Mari Lourdes Sereno sa mga kabataang dumalo sa nakaraang ika-27 Pambansang Kumperensya ng mga Mag-aaral sa Kasaysayan ng Unibersidad ng Pilipinas na dinaluhan ng mga mag-aaral ng Benedictine sa pangunguna ng UNESCO Club. Larawang hiram mula sa UP LIKAS Facebook Page

Benedictine Institute of Learning, Abad Homes Subd., Medicion IB, Imus City

Dibisyon ng Lungsod ng Imus, Rehiyon 4A - CALABARZON

akaraan ang dalawang taong bakante ang posisyon, itinalagang Pangulo ng Pederasyon ng Sanguniang Kabataan (SK) si Joshua Sherlanbert Y. Guinto, makaraang manalo ito sa Barangay and SK Elections na ginanap noong Mayo 14. Isang alumnus ng Benedictine Institute of Learning, nagwagi bilang SK Chariman si Guinto sa Barangay Poblacion 1D, Lungsod ng Imus. karugtong ng balita sa pahina

BALITANG KOMUNIDAD

Anong Meron?

BALITANG pAMPAARALAN

Tumataas na bilang ng mga nagko-komyut na estudyante, positibong solusyon sa trapiko

amakailan, naging kapansinpansin ang mas maluwag na daloy ng trapiko sa kahabaan ng Abad Homes Subdivision mula nang magsimula ang pasukan nitong nakaraang Hulyo. Ito ay dahil sa marami na sa mga mag-aaral ang pinipiling sumakay ng pampublikong sasakyan sa pagpasok sa paaralan kaysa magpahatid gamit ang sariling sasakyan. “Bukod sa mga school buses ng Benedictine, kakaunti na lamang ang pumapasok na sasakyan sa Abad Homes, kaya maluwag na rin ang daloy ng trapiko sa umaga at hapon.” ani Mrs. Sonia Ramirez, kawaning pangadministratibo ng paaralan at siyang nangangasiwa sa pagpasok at paglabas ng mga sasakyan sa loob ng paaralan. Matatandaan na nagkaroon ng hindi pagkakaunawaan sa pagitan karugtong ng balita sa pahina

BALITANG KOMUNIDAD

Kasanayan ng Junior High sa pananaliksik, muling pinanumbalik

agkatapos ng higit dalawang taon, muling ibinalik sa Junior High School ng Benedictine Institute of Learning (BIL) ang elektib na asignaturang Research para sa ikasiyam at ikasampung baitang upang palawigin ang kasanayan ng mga mag-aaral sa pananaliksik bilang paghahanda nila sa Senior High School at kolehiyo. Ayon kay Dr. Gina T. Pira, Kagawaran ng Edukasyon mula sa tagapangasiwang pang-akademiko ng Revised Basic Education Curriculum BIL at kasalukuyang humahawak ng (RBEC) papuntang Enhanced Basic mga asignaturang Research sa Junior Education Curriculum (EBEC) o mas at Senior High School, napapanahong kilala bilang K to 12 Curriculum kung ibalik muli ang asignaturang Research saan nadagdagan ng dalawang taon sa Junior High School dahil isa ito sa ang pag-aaral sa mataas na antas. mga nagiging kalamangan ng mga Dahil nga ang asignaturang mag-aaral na gumagradweyt mula Research ay kukunin rin ng Junior High School papuntang Senior mga estudyante sa Senior High, High School at kolehiyo dahil mayroon nagdesisyon ang administrasyon na na silang paunang kaalaman sa tanggalin ito sa Junior High noon. pananaliksik, isang kasanayan na “We already have produced kinakailangan sa kolehiyo. college graduates who excelled in “It is the prerogative of the school their research subjects because of this to implement research subjects as advantage. Others even presented early as Junior High School.” ani Dr. their researches abroad,” anang Pira. tagapangasiwang pang-akademiko Dalawang taong nawala ang na nagtuturo na ng asignaturang elektib na ito sa Junior High dahil Research sa Benedictine mula noong sa pagbabago sa kurikulum ng 2005. █ Shaina Mae Dalipe

Importante ang hirap para sa pagbabago ng SSG - Yoro BALITA | 2

PEKENG KWENTO, WALANG KWENTA! OPINYON | 9

NATO SA PUBG AUSTRALIA TOURNAMENT

ISPORTS | 20

BALITANG KULTURA

UNANG PALIGSAHANG NEWTON

PAGDAMAY. Nagsagawa ng ocular inspection ang STEM students para sa kanilang outreach program sa Brgy. Pag-asa bilang bahagi ng kanillang programa sa asignaturang DRRR. Photo by Rev Aladin Luzong

Ugnayan ng BIL at komunidad, pinaigting ng DRRR

ilang pagtugon sa layon ng paaralan na humubog ng mga magaaral na may pananagutang-sibiko, bumuo ang mga mag-aaral ng Senior High School ng inisyatiba, katulong ang kanilang guro sa Disaster Readiness and Risk Reduction (DRRR) ng ugnayan sa pamayanan, partikular sa barangay Pag-asa, Lungsod ng Imus. Nagsagawa ng sarbey sa pamayanan ang mga mag-aaral ng Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) at General Academics Strand (GAS) upang malaman ang mga pangunahing pangangailangan sa naturang lugar at makapagsagawa karugtong ng balita sa pahina

AGHAM | 13

NGITING TAGUMPAY. Para kay Helaena Lobren, miyembro ng SINAG, isang karangalan na i-representa ang paaralan sa mga kumpetisyong kagaya ng HataWatawat Street Dance Competition na isinagawa bilang pagdiriwang ng Araw ng Bandila. Larawang hiram mula kay Jocelyn Lobren

SINAG, nagbabagong-imahen bilang tagasulong ng kultura

akaraan ang pagkasungkit ng ikatlong puwesto sa nakaraang HataWatawat Street Dance Festival na isinagawa ng Lungsod ng Imus bilang paggunita sa Araw ng Bandila, napagdesisyunan ng SINAG Performing Arts Company na gawing adbokasiya ang pagsusulong ng kulturang Filipino sa pamamagitan ng sining ng pagtatanghal, partikular ang sayaw. karugtong ng balita sa pahina

SI LOUIS AT ANG KANIYANG OBRA MAESTRA LATHALAIN | 10

Ora et Labora

BALITA

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

BALITANG Pampaaralan

SUPORTA MULA SA PAMILYA. Inihayag ni Gng. Matry Joy Teruel, Guidance Counselor ng BIL ang kahalagahan ng pagiging bukas sa kapamilya upang malutas ang mga karamdamang mental ng mga estusyante. Kuhang larawan ni Rev Aladin Luzong

Kalusugang mental, isinusulong na prayoridad ng paaralan

ahil sa nakababahalang pagtaas ng bilang ng mga batang nakararanas ng depresyon, binigyang-prayoridad ng Benedictine Institute of Learning (BIL), sa pangunguna ng Guidance and Counseling Office na pinamumunuan ni Gng. Mary Joy D. Teruel ang pagtutok sa mga kasong may kinalaman sa kalusugang mental ng mga mag-aaral.

DEDIKADO SA SERBISYO. Nananalaytay na sa dugo ni Imus City SK Federation President Joshua Guinto ang serbisyo publiko, bilang anak ng dating SK President at Konsehala ng Lungsod ng Imus na si Kgg. Jem Guinto. Larawang hiram mula kay Kgg. Dennis Lacson

BIL Alumnus, itinalagang SK President ng Imus City

“Nakatatakot talaga ang paghandle ng mga ganitong kaso, dahil hindi natin alam ang totoong tumatakbo sa isipan ng mga batang ito, kaya kailangan talagang ma-monitor ang kanilang behavior o pag-uugali, sa loob man o labas ng paaralan,” ani Teruel, na sampung taon nang nagsisilbi bilang Guidance Counselor sa BIL. Aniya, bukod sa pagbibigay-pansin sa mga kabataang may espesyal na pangangailangan katulad ng mga kaso ng Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), Autism at iba pang karamdamang mental na nakasasagabal sa pagaaral at pagkatuto, tinitiyak rin ng kanyang opisina na napagtutuunan ng panahon

ang pagtulong sa mga kabataang nakararanas ng depresyon, na kadalasang nagiging dahilan upang maapektuhan ang pakikisalamuha sa ibang tao o ang mas malala ay kitlin ng isang tao ang sariling buhay. Sa kasalukuyan ay may nasa 30 mag-aaral sa elementarya at hayskul na may kondisyong ADHD ang tinututukan ng opisina ni Gng. Teruel. Ang depresyong nararanasan ng mga batang kasalukuyang binibigyan ng atensyon ng kanyang opisina ay kadalasang nag-uugat umano sa panunukso at pambubuska ng mga kaklase, personal man o sa pamamagitan ng social media, dahilan upang bumaba ang tingin ng bata sa kanyang sarili at mawalan ng interes

na pumasok sa paaralan, o di kaya’y magpakita ng senyales ng kawalan ng interes na mabuhay. “Hindi nakatutulong sa isang bata kung sasabihan natin siya ng mga salitang hindi nakaka-build up ng self-confidence, kagaya ng ‘wala kang kwenta’ o ‘wala kang silbi,’” binigyangdiin ng Guidance Counselor. Ipinabatid rin ni Teruel ang malaking papel ng mga magulang at mga guro sa paglutas ng suliraning ito ng mga kabataan. “Responsibilidad ng mga magulang na bigyan ng atensyong-medikal ang kanilang mga anak, lalo na sa aspektong mental. Hindi biro ang ganitong kaso ng depresyon. Kinakailangan ng bata ng buong suporta ng mga magulang at mga kaibigan. █ Alfredo Hilario III BALITANG pampaaralan

...mula sa pahina 1

Sa kabila ng pagkahalal bilang Pangulo ng SK Federation ng Imus, mayroon pa ring mga bagay na kinakailangang ayusin sa kanyang opisina. “Dahil nga nabakante ang posisyon nang matagal na panahon, medyo magulo ang naging turn-over ng leadership. Itinaas ang age range ng mga tatakbo sa posisyon ng SK - from 15-18 years old, ginawa nilang 18-24 years old para may maturity sa pamumuno,” ani Guinto, na hindi na bago sa politika dahil sa ang kanyang inang si Jem Yulo-Guinto ay dating nagsilbi bilang pangulo ng SK, hanggang sa maging konsehal ng bayan, at ngayo’y Kalihim ng Sangguniang Panlungsod. Sa ngayon ay hindi pa nakapagpapasa ng kahit anong mga ordinansang panlungsod si Guinto dahil sa tinatawag na transitory period. “Noong mga time na vacated ang office ng SK, ang nagtake-over sa posisyon ay ang Task Force on Youth Development (TYFD). Sila yung mga nagplano noon ng mga activities para sa mga kabataan ng Imus noong panahon na walang nakaupo bilang SK. Sa ngayon, ang tanging nagagawa pa lamang ng opisina ay ang ipatupad ang

mga pending na programa ng TFYD,” saad ng SK President. Ayon kay Guinto, sa loob ng tatlong buwang pagkakaluklok bilang SK President, lumikha sila ng 2-year Annual Barangay Investment Program (ABIP), na siyang magiging balangkas ng mga proyektong ipatutupad ng kanyang opisina sa loob ng tatlong taong paglilingkod bilang pangulo ng SK. Sa ngayon ay masugid na dumadalo si Guinto sa mga pagpupulong ng Sangguniang Panlungsod habang naghihintay ng pagkakataong makapaglathala ng mga ordinansa at programa para sa mga kabataan ng Imus sa ilalim ng kanyang pamumuno. Bilang isang Psychology graduate, nais niya ring bigyang prayoridad ang paglutas sa mga isyu sa kalusugang mental ng mga kabataan sa Imus, dahil na rin umano sa tumataas na bilang ng mga kabataang kinikitil ang sariling buhay dahil sa depresyon at iba pang isyu. “Kailangang tutukan at this time and age ang increasing number of suicide among the youth. Siguro magpo-focus tayo sa pagsugpo ng bullying in all forms, kasi factor rin yan, eh,” saad ni Guinto. █ Janna Mikaela Biazon

BALITANG Pampaaralan

PAGBABAGO. Naniniwala ang SSG Adviser na si G. Cedric Yoro na ang pamumuno ay may kaakibat na pasakit at mabigat na responsibilidad, kung kaya inihahanda niya ang mga opisyales ng SSG sa iba’t-ibang klase ng pamumuna mula sa ibang tao. File Photo

BIL, Scholastic, naglunsad ng bagong programa sa pagbasa

nilunsad ng Benedictine Institute of Learning, kaagapay ang Scholastic, Inc., isang reading curriculum provider, ang bagong programang PR1ME English upang palakasin ang kakayahan ng mga mag aaral sa komprehensiyon at mapaunlad ang kakayahan sa pagbabasa. Kayang ma-access ang nasabing programa gamit ang koneksyon sa internet kinabibilangan ang nasabing programa ng Literacy Pro, Literacy Pro Library at Reading Comprhension Skills Assessment, binigyan nito ang mga mag aaral ngang kakayahang makapagbas ng higit kumulong isang libong piksyon at di piksyon na mga ebook at pinadali nito ang pagkuha ng mga magaaral sa mga pagsusulit patungkol sa mga libro na binasa. Nilagdaan ang kontrata ng mga tagapamuno ng paaralan at ng presidente ng Wisdom Thru Reading, Inc. na si Ginoong Federico Daleon noong nakaarang Mayo 15. Sang-ayon naman ang mga mag-aaral at mga guro na ang bagong programa ay mas naging maganda kaysa sa dating programa sa pagbabasa. “Yung bagong reading program ay nakatulong sa amin mga magaaral at sa aming mga guro. Mas accessible

siya kaysa sa nakaraan dahil kaya na namin siyang gamitin kahit saan basta may koneksyon sa internet at pinadali nito ang trabaho ng aming mga guro sa pagtingin sa aming mga progreso” ani Marielle Ereza Pagtalunan, mag-aaral sa ika walong baitang. “Maganda na yung dating programa sa pagbabasa at ngayon dahil sa mga inibasyon at pagbabago naganap inaasahan naming magiging maganda ang resulta nito hanggang sa mga susunod na taon ng pagapatupad nito” saad ni G. John Lour Flores, Subject Coordinator ng English at kasalukuyang Reading Specialist. Pinangaralan naman ang Scholastic Literacy Pro at Literacy Pro Library bilang 2017 at 2018 Best Upper Elementary Literacy Resource and Literacy Management Website at 2018 Best Primary Source at ang nasabing programa ay ginagamit ng 45 bansa sq buong mundo. █ Alfredo Hilario III

Mga Nabasang Libro sa mga buwan ng Hulyo - Agosto 2018 (Ayon sa data ng Scholastic Literacy Pro Database) 155

167

152

120 65

59 20

Grade 7A Grade 7B Grade 7C Grade 7D Grade 8A Grade 8B Grade 8C Grade 9A Grade 9B Grade 9C Grade 7

Grade 8

Grade 9

9 Grade 10A

Grade 10B Grade 10

Grade 10C

Importante ang hirap para sa pagbabago ng SSG - Yoro

aalinsabay ng mga pagbabagong ipinatupad sa Supreme Student Government ng Benedictine Institute of Learning, ipinahayag ni G. Cedric Joces Yoro, gurong tagapayo ng naturang organisasyon na kalakip ng mga pagbabagong ito ang hirap at sakripisyo ng mga opisyales upang mapabuti ang serbisyo nito sa mga mag-aaral ng Benedictine.

“Importante ang hirap para sa pagbabago ng SSG. Maraming mga bagay ang kailangang isakripisyo ng mga nag-aasam na maging lider ng mga mag-aaral sa loob ng paaralan at maging boses nito upang mas matugunan ang mga pangangailangan nang mabilisan,” ani G. Yoro, na isa ring guro sa Agham Panlipunan. Sa halos tatlong taong pagpapalakad ni G. Yoro ng SSG, naging kapansin-pansin ang mga pagbabagong inilatag ng mga nagdaang presidente. Matatandaang katatapos lamang ng eleksyon para sa pagiging opisyales ng SSG at hinirang na bagong presidente si Princess Joy Barcinas, mag-aaral ng 12B Daniel at mula sa Partidong ADVANCE. “Kakaiba ang leadership style ni Barcinas. May pagka-bossy ang style niya, na maaaring ma-misinterpret ng karamihan sa kanyang mga pinamumunuan, subalit naiintindihan ko naman na ang ganitong klase ng istilo ay kinakailangan upang makuha ang consensus ng mga miyembro ng council,” aniya. Dagdag pa ni guro sa Social Sciences, marami na ring pagbabago ang nailatag

ng mga naunang presidente na siya ang tagapayo, katulad na lamang ng administrasyon ni Jona Villarido, na nakapaglatag ng maraming programa at proyekto katulad ng sanitary and hygiene kit sa bawat classroom, Strand Week para sa Senior High School, Shoot-the-Bottle campaign, at isa sa mga pinaka-importante ay ang first executive meeting ng mga opisyales ng SSG kasama ang lupon ng administrasyon ng paaralan, sa pamumuno ni G. Noel M. Abad, direktor. “The very first time in history na nagkaroon ng executive meeting session with the school administration, kung saan mas nag-improve ang services dahil mas maagang in-address ang mga issues,” ani Yoro. Kasalukuyan nang isinasagawa ng SSG ang mga inilatag nitong programa noong kampanya, at nakikita ni Yoro na ito ay magandang simulain para sa organisasyon. “Yung nasimulan ng previous administration ay iko-continue pero may mga improvement na gagawin kahit maraming negative feedbacks silang matatanggap, kagaya ng nangyari last year,” dagdag ng gurong tagapayo.

Matatandaang naging mahigpit ang iringan sa pagitan ng nakaraang administrasyon ng SSG at ng nakaraang patnugutan ng dating Benedictine Bulletin (ngayon ay Ora et Labora), makaraang kuwestiyonin ng nakaraang Editor-in-Chief na si Robinhood Jevons Martirez ang appropriation ng funds ng nagdaang administrasyon ni Villarido. “Dahil sa ganoong ispekulasyon, na-pressure nang husto si Jona na pamunuan ang SSG; bagaman ginawa naman niya ang kanyang makakaya, ay hindi pa rin ito pasok sa panlasa ng nakararami,” paggunita ni Yoro. Sinolusyunan na rin ng SSG ang dating suliranin na kakulangan ng manpower para isagawa ang mga programa sa pamamagitan ng pagtatalaga ng mga komite na siyang mamumuno at magsasagawa ng mga imumungkahing programa ng SSG. “Naniniwala akong magiging matagumpay ang kasalukuyang SSG sa pamamagitan ng mga komiteng kanilang bubuuin upang lalo pang mapaglingkuran ang kanilang mga kamag-aral,” pagtatapos niya. █ Hanz Pearl Graishe

BALITA

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

BALITANG KULTURA

SINAG, nagbabagong-imahen bilang tagasulong ng kultura ...mula sa pahina 1

Ayon kay Ginoong Kim Joshua Daño, tagapagpayo ng naturang organisasyon, napansin ng nila ang hindi pagiging pamilyar ng mga kabataan, partikular ang mga Benedictinians sa mga kulturang Pilipino. “Kung walang familiarity, walang sense of ownership. Ito yung isa sa mga dahilan kung bakit wala tayong pagtangkilik sa sariling atin,“ ani Daño. Kasalukuyang pinaghahandaan ng mga miyembro ang kanilang susunod na pagtatanghal na binubuo ng mga repertoryal ng mga sayaw Filipino. Kabibilangan rin ang cultural show ng piling pagtatanghal mula sa mga guro, mga alumni at ibang mga grupong iimbitahan para sa nalalapit na

pagtatanghal. Bagaman hindi bago ang nasabing proyekto, tintingnan ito ng administrasyon na isang malaking hakbang sa pagpapanatili ng kultura at magandang paraan upang ipakilala pa nang husto sa mga Benedictinians ang mga kulturang tatak-Filipino. “Bilang isang kultural na mananayaw noong ako’y high school pa lang, nasasabik akong i-relive ang mga panahon na nagpeperform pa ako sa pamamagitan ng cultural show na ito. Nakatakdang maganap ang naturang cultural show sa huling linggo ng Nobyembre, bago magsimula ang semestral break. █ Chud David Dulay

BAGONG-BIHIS. Nilalayon ngayon ng SINAG Performing Arts Company ang maging instrumento sa pagpapalawig ng kulturang Pilipino sa pamamagitan ng mga sayaw katutubo. Larawang hiram mula sa SINAG Performing Arts Company

BALITANG Pampaaralan

“Change the Campus,” inihatid ng ENC sa BIL

a paniniwalang ang kabataan ng kasalukuyang panahon ang magdadala ng pagbabago sa mundo, nakipagtulungan ang Every Nation Campus - Imus (ENC) sa Benedictine Institute of Learning upang maging kabahagi ang paaralan ng misyong ito.

“We share the same vision, and we want our students to also embrace that destiny of changing the world,” ani Dr. Cielo Valenzuela, punongguro ng paaralan. Ang Every Nation Campus ay isang pandaigdigang organisasyon na tumitindig sa misyong baguhin ang mundo sa pamamagitan ng pagsisimula ng pagbabago sa mga paaralan at mga unibersidad sa lahat ng panig ng

BOKASYON. Itinuturing ni Jello Bryan Delos Reyes, ENC Campus Director, na isang bokasyon ang pagtuturo sa mga bata ng tamang asal at pagmamahal sa Diyos. Hiram na larawan mula sa ENC Imus FB Page

daigdig. “We stand by the principle of preparing students for LIFE. It stands for Leadership, Integrity, Faith and Excellence. Naniniwala kami na ang lahat ng kabataan ay may potensyal na maging lider kung mabibigyan ng tamang platform at oportunidad. Naniniwala rin kami na kung sila ay matuturuan ng tamang asal at integridad, magiging matapat silang mamamayan. Ang pananampalataya ay susi rin sa pagbabagong gagampanan ng mga kabataan - ang pagkilalang mayroon tayong Diyos at tagapagligtas sa katauhan ni Kristo, at importanteng nagpapakita sila ng kahusayan sa lahat ng mga gawain - iyon ang Excellence,” ani Jello delos Reyes, Campus Director ng ENC sa Imus. Pinili ng BIL ang ENC na maging katuwang sa paglalatag ng mga programa para sa kabataan, na sa kasalukyan ay may mga miyembro na nagkikita tuwing Huwebes ng hapon. █ Raver Aeron Bedonia

BALITANG Pampaaralan

Pagbuo ng mga komite, nakikitang susi ng SSG sa katagumpayan ng mga programa

akaraang manalo ng partidong ADVANCE sa nakaraang SSG Elections, agad na iminungkahi ng bagong pangulong si Princess Joy Barcinas ang pagtatalaga ng mga komite upang maisagawa nang maayos ang mga programang ilalatag ng kanyang administrasyon para sa mga mag-aaral ng Benedictine Institute of Learning.

Ang naturang pagmumungkahi ay ayon na rin umano sa rekomendasyon ng kasalukuyang SSG Adviser na si G. Cedric Yoro, kung saan, nakita niya ang hindi pagkakaroon ng mga komite na isang kahinaan. “Yung mga komite na bubuuin ng SSG, sila yung mga magmumungkahi at magsasagawa ng mga ordinansa o mga proyekto, para maging maayos at magaan ang trabaho ng SSG Officer,” saad ni Yoro. Naisagawa ang pagbuo ng mga komite sa pamamagitan ng isinagawang Club Recruitment Day ng mga clubs, alinsunod na rin sa proyektong ipinasa ng SSG “Tina-try namin na matuto mua sa pagkakamali ng nakaraang administrasyon, kung saan, lubhang napagod ang mga officers sa pag-execute ng mga programa

dahil wala silang katulong na mga komite para maisakatuparan ang mga ito. Ngayon, gagawin naming invo.ved ang lahat ng mag-aaral para sa ganun ay maramdaman rin nila ang pag-usad at paglalatag ng mga programa para sa mga kapwa nila mag-aaral,” ani Barcinas. Pormal na naisaayos ang mga komite nang magdaos ang SSG ng General Assembly kung saan naiassign na ang mga mag-aaral sa kani-kanilang mga komite. Kabilang sa mga komite ang Student Welfare na pinamumunuan ni Barcinas, kasama sina Lareeze Galvez, Alleandra Papa, A-cel Samala, Aeron Bedonia at Julia Legaspi.

Pinamunuan naman ni John Patrick Bulanadi ang Special Projects Committee, kasama sina Mia de Roxas, Ashley Garcia, Angel Octavo at Ronit Balagan. Itinalaga naman bilang pinuno ng Environmental Consciousness Committee si Rigil Kent Jayme, kasama sina Louis Fortuny, Joshua Laddran, Lexi Remulla, Polyn Triviño, Gymuel de Guzman at Pamela Rondina. Naging pinuno ng Clubs and Extra-curricular Committee si Franczezca Espinoza, kasama sina Samantha Bernardo, Chloe Tagra, Janine Cac at Jonamae Mesa bilang mga miyembro. Inaasahan nang sa mga susunod na mga buwan ay mararamdaman na ang pagkilos ng mga komite para sa ikasasaayos ng pamumuno ng SSG. █ Ronn Angelo Zapanta

BALITANG PamBANSA

Medina, kinatawan ang BIL sa FYS-DLSU

a isang pambihirang pagkakataon, naging kabahagi ang ngayo’y Bise-Presidente ng Supreme Student Government (SSG) na si Nino Lorenzo Medina ng kaunaunahang Filipino Youth Summit na ginanap sa De La Salle University - Manila bilang pagpapalaganap ng unawaan ng mga rehiyon sa Pilipinas at maibahagi sa kabataan sa iba’t ibang dako ng Pilipinas ang mga hakbangin patungo sa pagbabago ng lipunan.

Naglalayon ang FYS na isulong ang mas malalim na pag-unawa sa mga pambansang isyu, itaas ang pakikisangkot ng mga kabataang Filipino sa mga pambansa at pangrehiyong mga gawain ng FYS at bumuo ng koneksyon ng mga kabataang may dedikasyong luminang ng pangmatagalang solusyon sa mga suliranin ng bansa. Si Medina ay ang pinakabata at tanging delegado na nasa antas sekundarya dahil karamihan sa mga kasapi ay mula sa mga prestihiyoso at malalaking paaralan at unibersidad sa Pilipinas. “Nakaka-proud na experience para sa akin ang maging parte ng gawain na ito kasi bibihira ang mga nabibigyan ng ganitong oportunidad,” saad ni Medina, na sa kasalukuyan ay nagsisilbi pa rin bilang Junior City Vice Mayor ng Imus Youth Leadership Development Program (IYLDP). Sa ginanap na kumperensya, naging bahagi si Medina ng Human Rights Pillar na nakasentro sa mga inisyatiba na nagsusulong ng kapakanan at mga karapatan ng mga mamamayang Filipino, partikular na ang mga bahagi ng minorya na hindi nabibigyan ng pagkakataong irepresenta ang sarili. “Sa Human Rights Pillar, binigyan namin ng importansya ang karapatang pantao sa lahat ng aspekto nito,” dagdag ni Medina. Ilan rito ay (1) mga plano ng kasalukuyang administrasyon sa karapatang pantao; (2) karapatan

ng mga kababaihan; at (3) karapatan ng mga Lumad. Ang nasabing pagtitipon ay dinaluhan ng mga mag-aaral mula sa iba’t ibang rehiyon sa Pilipinas. “Masaya ako sa naging partisipasyon ko sa FYS dahil nakakilala ako ng maraming kaibigan mula sa iba’t ibang parte ng Pilipinas. Feeling ko, sobrang laki ng kailangan kong gampanan bilang parte ng organisasyong ito,” dagdag ni Medina. Kaalinsabay nito ay naging miyembro rin si Medina ng Haribon Foundation, isang organisasyong nangangalaga sa kalikasan, at Youth for Human Rights and Democracy. █ Clarisse Marielle Presa

MAS EPEKTIBONG PAMAMAHALA. Ang mga mag-aaral na nagnais mapabilang sa bubuuing mga komite ng Supreme Student Government ay dumaan sa training at team building activity upang magampanang mabuti ang posisyon. Photo by Rev Aladin Luzong

BALITANG Pangkomunidad

Tumataas na bilang ng mga nagko-komyut na estudyante, positibong solusyon sa trapiko ...mula sa pahina 1

MABUTING LIDER. Itinuturing ni Nino Lorenzo Medina na isang pribilehiyo ang mapabilang sa lupon ng mga mag-aaral na mangangalaga sa karapatan ng mga kabataan, kababaihan, indigenous peoples at kalikasan. Larawang hiram mula kay Nino Medina

ng mga pinuno ng homeowners association at pamunuan ng Benedictine dahilan na rin sa tumataas nabilang ng mga sasakyan na pumapasok sa loob ng subdibisyon, dahilan upang buksan ng paaralan ang dalawang konektadong gate at hayaang makapasok at makatagos ang mga sasakyan sa loob ng paaralan upang hindi makasagabal sa mga naninirahan sa lugar. Isa na rin umano sa mga naging dahilan ng pagtaas ng bilang ng mga mag-aaral na gumagamit ng pampublikong sasakyan ay ang pagtaas ng presyo ng krudo. “Aside sa fact na hinahayaan na

ako ni mama at ni papa mag-commute dahil Grade 10 na ako, na-realize din nila na mas makakabawas sa araw-araw na gastusin kung magko-commute na lang ako kesa ihatid ako gamit ang sasakyan papuntang school,” anang isang magaaral sa Baitang Sampu na tumangging magpabatid ng pagkakakilanlan. Karamihan rin sa mga Senior High School na mag-aaral ng Benedictine ay pinipili ring gumamit ng bisikleta o E-bike papasok ng paaralan, na nakababawas rin sa mabigat na daloy ng trapiko at nakikita rin bilang isang uri ng ehersisyo. “Mas gusto kong pumasok ng school nang nakabisikleta kasi mas mabilis; hindi ko kailangang pumila at

maghintay ng jeep. Tsaka exercise na rin,” sabi ni Johniel Singson, mag-aaral sa Grade 12. Ayon naman sa direktor ng paaralan na si G. Noel M. Abad, isang magandang senyales ang hatid ng pagkaunti ng dumaraang sasakyan sa loob ng Abad Homes at Benedictine. “This will gain positive outcomes, not just for the school, but for the community where the school belongs. Lesser cars inside Abad [Homes] means much improved relationship among its neighboring residences. We always go after camaraderie in our neighborhood,” pahayag ni G. Abad, na isa ring residente ng naturang subdibisyon. █ Bojo Evangelista

BALITA

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

BALITANG PaNGKOMUNIDAD

Ugnayan ng BIL at komunidad, pinaigting ng DRRR ...mula sa pahina 1

SERBISYO PUBLIKO. Nagsagawa ng sarbey ang mga mag-aaral ng DRRR sa ilalim ng pangangasiwa ni Col. Roy Catronuevo para sa isasagawang outreach program Larawang kuha ni Rev Aladin Luzong

ng mga hakbang upang matulungan o maidulog sa pamahalaang panglungsod ang kanilang mga hinaing. “Napakalaki ng ambag ng mga eskwelahan sa pagpapaabot ng tulong at pakikinig sa mga hinaing ng ating mga kalungsod,” ani Col. Roy Castronuevo, guro sa DRRR at nagsisilbi ring pinuno ng City Disaster Risk Reduction and Management Office (CDRRMO) ng Pamahalaang Lungsod ng Imus. Isa ang Brgy. Pag-asa sa mga

BALITANG PAMPAARALAN

BIL, pumang-apat sa pinakamagaling na paaralan sa DSPC 2018, 10 CJs, pasok sa RSPC sa Laguna

tinanghal na pang-apat na pinakamagaling na paaralan ang Benedictine Institute of Learning matapos mag-uwi ng 32 karangalan ang mga campus journalists nito sa nakaraang Division Schools Press Conference 2018; 10 sa mga nanalo ay didiretso sa Regional Schools Press Conference (RSPC) na gaganapin sa Sta. Cruz, Laguna. INDIVIDUAL CONTESTS Nakasungkit ng 11 karangalan ang Ora et Labora (dating Benedictine Bulletin) sa individual writing and editorial arts competition kung saan anim sa mga ito ang pasok sa RSPC. Nakamit ni Janna Mikaela Biazon sa Editorial Writing - English at Kristine Shanne Real sa Feature Writing - Filipino ang unang pwesto sa kani-kanilang kategorya. “Nakaka-overwhelm na experience! Akala ko gagraduate ako ng Senior High na di na makakatuntong sa RSPC,” saad ni Biazon, na beterano na sa pagsulat ng editoryal. Nasungkit naman ni Jonamae Eve Mesa ang ikatlong pwesto sa Sports Writing Filipino, samantalang pumang-apat naman si Gwyneth Jemima Morales sa Editorial Writing Filipino. “First time ko sumali, tapos nanalo ako. Hindi ko ma-explain yung pakiramdam,” ani Mesa na magpapatuloy rin ng laban sa Laguna. Parehas namang lumapag sa ikalimang pwesto sina Judina Hilario sa News Writing - English at Jairard Proverbs Palon sa Sports Writing English, na nagbigay rin ng tiket sa kanila papuntang RSPC sa Laguna. “Hindi ako nag-expect. Pero, sobrang gagalingan ko lalo pa ngayong nabigyan ako ng oportunidad na makasali,” sabi ni Palon, na unang sabak pa lamang rin sa larangan. Lumapag naman sa ikawalong puwesto ang dalawang kartunista na sina Patrick Miguel Panganiban sa English at Johniel Francis Singson sa Filipino, at si Lara Sophia Atencio sa Photojournalism - English. Nakabingwit rin ng parangal si Jose Miguel Octavo sa Feature Writing English bilang pangsiyam, at Alfredo Hilario III, pangsampu sa News Writing - Filipino. “Hindi man ako sinwerte ulit makapasok sa RSPC, thankful pa rin ako sa experience,” saad ni Panganiban, na matatandaang kinatawan na rin ang Benedictine sa RSPC sa maraming pagkakataon. RADIO BROADCASTING Nasungkit naman ng Radio Broadcasting English Team ang ikalawang puwesto sa

pinakamagaling na Overall Production sa ginanap na Radio Broadcasting contest kasabay ng individual writing and editorial arts. Nagkamit rin ng mga indibidwal na natatanging parangal ang grupo. Pare-parehas na lumapag sa ikalawang puwesto sina Samantha Kharlyn Nadonga para sa Script Writing, Raver Aeron Bedonia para sa Technical Application at John Vincent Degoma para sa Infomercial. “Magandaing regalo ‘to sa akin bago ako matapos ng Grade 10,” saad ni Bedonia. Samantala, nakuha naman ni Mikaela Beatrice Ordonez ang ikatlong puwesto sa pinakamagaling na News Anchor. COLLABORATIVE PUBLISHING Parehong nakamit ng English at Filipino Team ang ikatlong puwesto sa pinakamagaling na team sa Collaborative Publishing Competition na ginanap sa Imus National High School - Main. Apat sa labing-apat na delegado ay lumusot at kakatawanin ang Dibisyon ng Lungsod ng Imus sa RSPC. Sa English Team, nakamit ang unang puwesto nina Nermeen Alapa sa Best News Page at Ana Althea Virata sa Best Features Page na magsisilbing tiket nila sa RSPC. Nakuha naman ni Jann Miguel Biazon ang ikalawang puwesto bilang Best Sports Page kung saan nabigyan rin siya ng posisyon para makapasok sa RSPC dahil sa bagong kategoryang Online Publishing. Lumapag sa ikatlong puwesto si Jerome Ymas sa Best News Page, Bojo Evangelista sa Best Page Layout at Rev Aladin Luzong sa Best Photos. Nasungkit naman ni Naethaniel Jaro ang ikaanim na puwesto sa Best Cartoon. Sa Filipino Team, nasungkit ni Dairene Danielle Garcia ang ikalawang puwesto sa Best Editorial Page na nagbigay rin sa kanya ng tiket sa RSPC Online Publishing. Nakuha naman ang ikatlong puwesto nina Shane Suniga sa Best Features Page, Emerson Antioquia sa Best Sports Page, Shaina May Dalipe sa Best News Page, Robert Patrick Alfiler sa Best Page Layout at Alyssa Concha sa Best Photos Nagpakitang gilas muli si Johniel Singson nang makamit niya ang ikalimang puwesto sa Best Cartoon. Magaganap ang RSPC 2018 sa ika 5 hanggang 7 ng Nobyembre sa Sta. Cruz, Laguna. █ Alfredo Hilario

KAMPEON. Nasungkit ni Janna Mikaela Biazon, Editor-in-Chief ng Ora et Labora ang unang puwesto sa Editorial Writing English noong DSPC 2018 sa Tinabunan elementary School. Larawang kuha ni Lara Sophia Atencio

itinuturing na ‘depressed areas’ ng lungsod at tinututukang maigi ng pamahalaang panlungsod upang matugunan ang pangangailangan ng mga residente rito. “Isa sa mga talamak na problema rito sa lugar na ito ay ang malnutrisyon na prevalent sa mga kabataan. Kung papansinin mo, payat at maliliit ang mga bata; signos na hindi tamang nutrisyon ang kanilang natatanggap,” dagdag pa ni Col. Castronuevo. “Humbling experience para sa akin ang makapunta sa lugar na ganito at

malaman ang suliranin ng ating mga kababayan,” saad ni Curt Maracha, magaaral ng STEM. Inaasahang magkakaroon ng mga programa ang paaralan para sa mga nakatira sa lugar na ito, katulad ng feeding program at literacy program na sinimulan na rin ng nakaraang taon, sa ilalim ng programang Pagasa sa Pagbasa ng mga mag-aaral ng Humanidades at Araling Panlipunan (HUMSS) sa Brgy. Medicion, Lungsod ng Imus. █ Pauline Joyce Pasil

BALITANG PAMPAARALAN

Barcinas: Magbabagong-bihis ang BIL-SSG

a kanyang pagkapanalo bilang bagong pangulo ng Supreme Student Government (SSG) ng Benedictine Institute of Learning (BIL), nangako si Princess Joy Barcinas ng pagbabagong-bihis ng organisasyon sa ilalim ng kanyang pamumuno.

“Sa pag-upo ko bilang pangulo ng Supreme Student Government, isusulong ko ang ilang mga pagbabago sa pagpapalakad ng organisasyong ito, ika nga nila, magbabagong-bihis siya,” saad ni Barcinas, na sa kasalukuyan ay nasa ikalabindalawang baitang at kumukuha ng STEM strand sa Senior High. Ang labingwalong taong mag-aaral na nagtapos ng Junior High School sa Imus National High School Main Campus ay dati na ring tumakbo at nanalo bilang presidente ng student council sa nasabing paaralan, kung kaya ayon sa kanya ay hindi bago ang ganitong larangan. “Siguro ang pinagkaiba lang, ibang playing field.” dagdag niya. Isa sa mga plataporma ng bagong pangulo ng SSG ang pagtatalaga ng mga komite o lupon ng mga magaaral na silang magsasagawa ng mga programang maimumungkahi ng SSG. Saad niya, kinakailangan at napapanahon nang gawin ang ganitong reporma sa pamumuno dahil karamihan sa mga programang nailalatag, kung hindi naisasagawa, ay dahil sa kakulangan ng manpower o mga taong kinakailangan sa pagsasakatuparan ng mga programang ito. “Ito yung gusto kong i-address na problema. Marami tayong gustong mangyari at ipaglingkod sa ating mga kapwa estudyante, pero hindi natin yun magawa kasi nga kokonti tayo,” anang bagong pangulo.

Bukod sa pagtatalaga ng mga komite na magtataguyod ng mga programa sa iba’t ibang aspekto ng pagiging estudyante, pinasimulan rin ang pagkakaroon ng Senior High School Council. Nilalayon rin ni Barcinas na panatilihin ang mga dati nang mga proyekto ng mga naunang administrasyon, kagaya ng Shoot-the-Bottle Campaign, Sanitary and Hygiene Kits sa bawat kwarto at Suggestion boxes. █ Hanz Pearl Graishe

AT YOUR SERVICE. Subok na ang pamamahala ng kasalukuyang pangulo ng SSG na si Princess Joy Barcinas dahil dati na rin siyang naglingkod bilang pangulo sa dati niyang paaralan. Larawang kuha ni Rev Aladin Luzong

BALITANG ESTADISTIKA

Benedictinians, gusto pa rin ang STEM sa SHS

umabas sa isang sarbey na isinagawa ng Ora et Labora sa mga mag-aaral sa ikasiyam at ikasampung baitang na mas gusto pa rin nilang kumuha ng strand na Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) pagdating nila ng Senior High School.

Ang STEM ay nakapailalim sa Academic Track, kasama ang Accountancy, Business and Management (ABM), Humanities and Social Sciences (HUMSS) at General Academics Strand (GAS). Lumalabas na sa pinagsamang bilang, umabot lamang sa 22 porsyento ng mga mag-aaral ang nais kumuha ng HUMSS, GAS at ABM at iba pang track , samantalang 78 porsyento naman ng mga mag-aaral sa Grades 9-10 ang gustong mag-STEM. “STEM kasi ang gusto ng mga magulang ko sa ‘kin. Medyo nag-struggle ako sa Math, pero sa tingin ko kaya ko naman - cross fingers!” anang isang Grade 10 student na tumangging magpakilala. Praktikalidad ang isa sa tinitingnang dahilan ng mga guro kung bakit STEM ang gustong kunin ng mga estudyante sa Junior High School pagdating nila ng Senior High. “Isa sa nakikita kong dahilan niyan ay, malaki ang pinag-uusapang returns sakaling kumuha sila ng STEM-related na courses pagdating ng kolehiyo. Ilan sa mga high-paying jobs natin sa bansa ay mga science and technology related courses, na sa tingin ko ay dahilan nila sa pagkakaroon ng interes sa strand na ito,” ani G. Aldren Santos, pinuno ng Kagawaran ng Junior High School at isang Science Teacher sa Junior at Senior High. Sa isinagawang sarbey, ilan sa mga dahilan nila ng pagkakaroon ng interes sa STEM Strand ay ang mga sumusunod: preperensiya ng mga magulang, parehas ng sa mga magulang ang gustong kuhaning kurso partikular ang medisina, inhinyerya, at computer-related na mga trabaho, malaki ang sweldo kapag magkatrabaho, gusto kumuha ng iskolarsyip mula sa Department of Science and Technology at ang pinakamaraming kasagutan, marami kasi ang kumukuha/ o may mga kaibigang gusto rin ng STEM, kaya STEM na rin sila.

Sa isinagawang pag-aaral ng ilang grupo ng mag-aaral sa Xavier University noong 2015, lumalabas na ilan sa mga “highest paying jobs” ay mga kursong may kinalaman sa siyensiya, teknolohiya at inhinyeriya. Mga trabaho kagaya ng navigation and maritime services, business process outsourcing, banking and finance at creative industries ang may pinakamalalaking sweldo. Halimbawa, ang isang geologist ay maaaring makatanggap ng median salary na P64,889 kada buwan, samantalang ang mga trabaho sa flight industry katulad ng piloto at aircraft engineer ay nasa P57,789. Ang mga nasa industriya ng pagmimina, partikular ang mga mining engineer ay sumasahod ng P55,638 kada buwan at P43,573 naman para sa mga computer programmer. Ayon kay dating Labor Secretary Rosalinda Baldoz, huwag umanong gayahin ng mga estudyante ang kanilang mga kaklase sa pagkuha ng strand o kurso, kundi, isaalangalang rin kung alin ang in-demand. Matatandaang noong 2010, nagpalabas ng hold order ng pagtanggap ng mga estudyanteng gustong kumuha ng Nursing bilang kurso dahil na rin sa imbalance ng dami ng graduates at kinakailangang labor force. Naging in-demand na kurso ang Nursing dahil na rin sa laki ng tyansa na makapagtrabaho sa ibang bansa. Wika pa ng dating Labor Secretary, “I also advice them to refrain from choosing courses based on what’s in, vogue or fashionable or to use the popular social lingo of the youth, What’s trending and popular.” █ Janna Mikaela Biazon

Boto mo, Kinabukasan ko.

Pagsipol, may hatol

Positibong motibo

Sistema ba talaga?

sundan sa pahina 6

sundan sa pahina 7

sundan sa pahina 8

OPINYON 5 Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

EDITORYAL Pekeng Kwento, Walang Kwenta!

apagkakatiwalaan o dapat mong iwasan? Paniniwalaan o dapat pagdudahan?, Iyan ang mga katanungang pumapasok sa isip ng mga Benedictinians sa tuwing makaririnig at makababasa ng balita ngayon, magmula ito noong patuloy na lumalaganap ang walang katapusang “fake news” na sumasapaw sa nararapat na katotohanan. Nagpasa si Senator “Bam” Aquino, ang Chairman of the Committee on Education ng Senate Resolution Number 173, na sa panahong laganap ang maling impormasyon at pag-aawayaway sa social media ay nararapat lamang na ang paaralan ay turuan ang mga magaaral kung paano gamitin ang social media sa maayos at responsableng pamamaraan.

guhit ni: Johniel Francis Singson

Usapang Malangis

SALAKSAK John Vincent Degoma

akababahala na ang patuloy na pag-angat ng presyo ng gasolina, diesel at kerosene sa bansa, na nagbabadya na namang magmahal sa mga darating na linggo. Hindi siguro nararamdaman ng mga matataas na opisyal ang mimiso’t sesentimong dagdag sa bawat litro ng langis, ngunit para sa mga ordinaryong mamamayan, napakalaki na nitong pasakit.

Siyam na linggo nang patuloy na nagtataas ang presyo ng langis, na lalo pang nagpapabigat sa pasanin ng mga Pilipino araw-araw. Isa ang mga service driver ng Benedictine Institute of Learning sa mga higit na naapektuhan ng sunud-sunod na oil price hikes. Ayon kay Romenick Vasquez, walong taon nang team leader ng mga service driver sa paaralan, malaki ang epekto sa kanila ng walang-tigil na pag-angat ng halaga ng gasolina. Naghahatid at nagsusundo sila ng mga mag-aaral mula Kinder hanggang Senior High School sa iba’t ibang bahagi ng Imus kaya’t hindi maiiwasang maging malaki ang konsumo nila ng langis. Maraming kalsadang dinadaanan pa naman nila ang kadalasang may mabigat na daloy ng trapiko. Dagdag pa niya, umaabot pa raw sa puntong nagagamit na nila ang ilang bahagi ng budget nilang mga service drivers para pang-gasolina. Kinakailangan din daw nilang patayin ang aircon ng kanilang mga van habang naghihintay sa mga estudyante. Kaya nga van ang pinagagamit sa kanila; may aircon, para hindi sila mainitan pati na ang mga mag-aaral. Pero matapos ang walang-habas na pagtataas ng halaga ng langis, parang nawalan na ng saysay ang kawirang ito. Isa rin si Mario Borca, tatlong taon nang service driver ng paaralan, sa mga nagpatunay na masyado nang malala ang mga negatibong epekto ng pagtaas ng halaga ng langis. Labag man sa kanilang kalooban, ngayong taongpanuruan ay iniangat nila ang bayad sa school service ng sampung porsyento mula noong nakaraang taon. Sa huli, hindi pa rin pala nakatakas ang mga magulang ng mga mag-aaral ng Benedictine sa mga epekto ng pagtaas ng presyo ng gasolina. Kaya nga sila kumuha ng service, para masigurong ligtas ang kanilang mga anak. Pero, bulsa naman pala nila ang malalagay sa peligro sa kamay ng mga kumpanya ng langis.

Ayon pa kay Borca, sa kabila ng pagtataas nila ng bayad sa service, talagang kapansin-pansin pa rin ang pagliit ng kita ng kanilang mga operator. Sa ngayon, hindi pa naman daw binababaan ang sahod nilang mga driver. Ngunit kapag nagtuloy-tuloy pa ito, tiyak na hindi malabong isang araw ay bawasan na lamang din ang kanilang mga sweldo o di kaya naman, dagdagan pa lalo ang halaga ng bayad sa school service. Wala pa mang nagiging pagbabago sa kanilang sahod, nararamdaman pa rin naman nila ang iba pang epektong dulot ng mga kabi-kabilang oil price hike. Lumalaki ang kanilang gastusin sa tahanan dahil sa nagtataasang mga presyo ng bigas, karne, gulay, de lata, at iba pang mga pang araw-araw na pangangailangan ng mga Pilipino, na dulot din ng pagmamahal ng langis, ang siyang pangunahing ginagamit sa pagta-transport ng mga produktong ito. Hindi na masukat ang tindi ng epekto ng pataas ng presyo ng gasolina sa bansa. Siyam na linggo ba namang walang palyang iangat, ay mararamdaman at mararamdaman talaga ng mga ordinaryong mamamayan ang bigat nito. Panawagan nga ni Mario Borca, “Sana maging mapagmatyag ang mga opisyal ng gobyerno. Huwag sanang basta-bastang magtaas ng presyo ng gasolina”. Walang dudang kailangan pang mas maghigpit ng pamahalaan sa pagbabantay sa presyo ng langis sa bansa. Dapat nilang siguraduhin na walang anumang paglabag na ginagawa ang mga kumpanya nito. Marapat lang din na magpatupad sila ng mga roll back sa presyo ng langis. Magkakababayan tayo. Huwag sanang maglamangan, mang-abuso o mangdehado. Abot-kamay naman natin ang kaunlaran. Huwag na sana nating bitiwan. █

“Sana maging mapagmatyag ang mga opisyal ng gobyerno. Huwag sanang basta-bastang magtaas ng presyo ng gasolina”

Si JV Degoma ay kasalukuyang mag-aaral ng STEM sa Grade 11A-Ruth at nagsisilbi bilang News Presenter sa Radio Broadcasting Filipino Team ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: jvdegoma445@gmail.com

Tunay nga na sa ganitong pamamaraan ay mas lalong magkakaroon ng kamalayan ang kabataan sa mga walang habas na pabulaanan at baliin ang katotohanan na ating karapatan. Dito’y matuturuan ang mga magaaral na sa Social Media ay kinakailangan ng tamang paguugali sa bawat post nila, intelektual na pangangalap ng impormasyon at mas mapaglilinang nila ang paggamit sa napakagandang pribilehiyo ng internet. Naglabas ang Pulse Asia ng sarbey noong Oktubre 10 na 88% ng mga Pilipinong may social media accounts ay may kamalayan sa usaping “fake news”, sa sarbey na inilabas makikitang hindi lamang sila may alam kundi’y hindi din nila nais na maloko sa pekeng balita. Ang henerasyon ngayon ay masasabing mahihigpit na mga kritiko, ngunit ang nais ayusin ng nasabing resolusyon ay kung paano magagamit ang kabataan sa mabuting paraan. Isa sa mga pangunahing kalituhang nadanas noon ng mga estudyante sa Benedictine ay tuwing may bagyo, nagaabang ng anunsyo kung walang pasok o meron, at dahil sa mga nagkalat na fake pages ni Gov. Boying Remulla, kung saan kinopya nila ang dating post at pinalitan nalang ng petsa dagdag pa ang kapanipaniwalang paggaya nito mula sa pangalan hanggang sa profile picture ay maraming estudyante ang nagaakalang kanselado na ang pasok. Ngunit iba na ngayon, ayon sa ilang G12 students ay mas naging maingat na sila tuwing may anunsiyo, ang tinitingnan na lamang nilang post ay ang mismong facebook page ng Benedictine at ang opisyal na page ng gobernador. Ika nga ni Sir Joshua Dano, na ang “fake news” ay sanhi ng pagaaway-away imbes na magkaroon ng pagkakaisa. Ang fake news ay seryosong usapin, ito’y nagdudulot ng panic, pagkalito at nilalason nito ang kaisipan ng mga tao upang manipulahin ang ating persepsyon sa mga isyung napapaligid sa atin, bilang mga pagasa ng bayan, ang kabataan, ay huwag nating hayaan na tayo’y walang alam, huwag natin tanggapin na tayo’y walang magagawa kundi ikaw na binigyang karapatan ay maging edukado sa iyong bayan. Inaasahan na ang resolusyon na ipinasa ng senador ay maimplementa na kaagad sa bawat paaralan, magandang hakbangin kung magkakaroon ng nationwide seminar sa mga institusyon na nagtatalakay sa tama at responsableng paggamit ng social media, na siyang parte na ng pangarawaraw na buhay ng kabataan, nawa’y maging matalino at di lamang sunod sa uso, kung ang teknolohiya’y sinakop ang mundo, matuto tayong umangat dito. █

88%

ng mga Pilipinong may social media accounts ang may kamalayan sa usapin ng

“fake news”

BENEDICTINE INSTITUTE OF LEARNING - JUNIOR HIGH SCHOOL | SENIOR HIGH SCHOOL Benedictine Bulletin Group of Publications

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning

KASAPI: School Press Advisers Movement (SPAM), Inc. | National Federation of Campus Journalists (NFCJ) ABAD HOMES SUBD., MEDICION I-B, IMUS CITY, CAVITE, DIVISION OF IMUS CITY, REGION 4A - CALABARZON

Lunduyan Krishna Gabriel Gulle

LUPON NG MGA PATNUGOT, MGA MANUNULAT AT KONTRIBYUTOR Taong Panuruan 2018-2019

JANNA MIKAELA B. BIAZON

Thesis it!

gayong school year 2018-2019, ibinalik ulit ng Benedictine Institute of Learning (BIL) ang Research Electives para sa mga Baitang 10 at 12 na naglalayong ituro ang tamang paggawa ng thesis na may kaakibat na istatistika. Tiyak na makatutulong ito pagdating ng mga mag-aaral sa kolehiyo.

Sa Elective English, tinuturuan ang mga na may kasamang istatistika ngunit hindi maitatanggng estudyante kung paano magsagawa ng isang pagmakakatulong ang mga asignatura pagdating ng panahon. aaral o pananaliksik at mangolekta ng datos para Mukha mang pabigat ang pagkakaroon ng Research makabuo ng isang maayos at Electives sa ngayon, ngunit sa impormatibong thesis habang katotohanan, mapapakinabangan natin “...marapat na gamitin ng Benedictinians ang nakapaloob naman sa ito pagdating ng SHS at kolehiyo lalo na’t ang pagkakataong ito na matutong Elective Math ang istatiska, isa sa mga requirements doon ang thesis. interpretasyon at pagsusuri ng makagawa ng isang makabuluhang thesis at Dahil dyan, marapat na gamitin umintindi ng istatistika hangga’t maaga pa datos. ng Benedictinians ang pagkakataong Maituturing na benepisyo ito na matutong makagawa ng isang upang maging lamang sa ibang mag-aaral ito sa mga Benedictinians. Dahil makabuluhang thesis at umintindi ng pagdating ng SHS...” maaga nilang matututunan istatistika hangga’t maaga pa upang ang pagbuo nito, may sapat na maging lamang sa ibang mag-aaral kaalaman na sila pagdating sa pagdating ng SHS at kolehiyo na wala Senior High School (SHS) o ‘di-kaya kolehiyo at hindi na pang alam sa thesis writing. █ sila mahihirapan pa. Si Gabriel Gulle ay mag-aaral ikasampung baitang, pangkat Sa katunayan, bilang isang estudyante mula sa Habakkuk at isang News Anchor sa Radio Broadcasting English ika-10 na baitang, masasabi kong mahirap pag-aralan Team ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail ang dalawang asignaturang ito dahil kinakailangan address: kggulle2012@gmail.com ng mahabang proseso bago makamit ang thesis

Punong Patnugot

BOJO G. EVANGELISTA

Patnugot ng Pamamahala

Patnugutan ng mga Seksyon SHAINA MAY DALIPE

GWYNETH JEMIMA P. MORALES

KRISTINE SHANNE REAL

EMERSON B. ANTIOQUIA

JOHNIEL FRANCIS R. SINGSON

JACOB OWEN GAMIER

Patnugot ng Balita

Patnugot ng Opinyon

Patnugot ng Lathalain/ Pahinang Agham

Patnugot ng Isports

Punong Dibuhista

Patnugot ng Agham

ALYSSA CONCHA

ROBERT PATRICK A. ALFILER

Punong Tagakuha ng Larawan

Punong Taga-disenyo ng Pahina

CHUD DAVID DULAY

KIM JOSHUA G. DANO, LPT Tagapayo ng Publikasyon

TERESA CIELO FE J. VALENZUELA, LPT/ Ed.D Punong-guro

OPINYON

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

Boses ng kabataan

Kontrolin ang gastusin

Dalumatin Gwyneth Jemima Morales

unay ngang damang-dama ng mga Benedictinians ang pagtaas ng bilihin dahil sa patuloy na pag-arangkada ng inflation rate ng bansa sa 6.7% ngayong Oktubre.

Maikokonsiderang pinakamataas ng P12 ang pamasahe sa jeep, na dating ito na inflation rate ng bansa sa loob ng P7 lamang noong nakaraang taon. siyam na taon, noong umabot ng 6.6% Kung mayroon ka na lamang ang inflation sa ilalim ng rehimeng P440 na baon at sumasakay ka sa jeep Arroyo. pagpasok at pag-uwi, mababawasan Ayon sa survey na isinagawa ng ang baon mo ng P120 at magiging P320 publikasyon sa Junior at Senior High na lamang ito. Sa kabuuan, nakagastos School, 9 sa 10 ka na kaagad ng estudyante ang P180 sa isang cup ng “...maging matalinong mamimili, naapektuhan kanin at pamasahe. sa pagtaas ng Iilan pang magtipid, ayusin ang pagbabadyet presyo ng bilihin. mga hinain ng ng allowance, at magtiis muna Nangungunang Benedictinians aspetong tungkol sa inflation sa pagtaas ng presyo ng mga naramdaman rate ay ang bilihin....” nilang nagmahal pagmahal ng bayad ang pagkain. sa service at ang Mula sa presyo ng school P10, umaabot na ng P12 ang isang cup supplies. ng kanin sa canteen. Nagmahal na Maraming salik ang pagtaas ng rin ang mga matatamis na inumin sa presyo ng mga bilhin tulad ng Tax eskwelahan, tulad ng softdrinks. Kung Reform for Acceleration and Inclusion nakatatanggap ka ng P500 na baon sa (TRAIN) Law, pagtaas ng presyo ng isang linggo, kaysa makagastos ng P50 gasolina, paghina ng peso at ang kada linggo sa kanin, makakagastos kakulangan sa bigas. ka na agad ng P60 sa isang linggo at Mabuting maging matalinong mayroon ka na lamang P440. mamimili, magtipid, ayusin ang Sumunod na aspeto naman ang pagbabadyet ng allowance, at magtiis transportasyon na kung saan 3 sa 10 muna sa pagtaas ng presyo ng mga estudyante ang sumasang-ayon na bilihin. Para sa BIL administrasyon, masyadong mahal na ang pamasahe. marapat din na kontrolin ang paglobo ng Karamihan sa mga Benedictinians presyo sa loob ng eskwelahan dahil baka ay sumasakay sa tricycle at jeepney hindi na ito kayang bayaran ng mga papunta sa BIL at pauwi sa kaniBenedictinians. Sa ngayon, tiis tiis muna kanilang bahay. Sa ngayon, umaabot na tayo sa pagtaas ng bilihin. █

Boto Mo, Kinabukasan Ko. Isang Pagsiyasat at paglimi sa ating karapatang baguhin ang bukas

lang buwan na lamang mula ngayon ay muling ipahahayag ng mga Pilipino ang kanilang kakayahan upang lumikha ng pagbabago para sa bayan - ang halalan. Muli ay lalabas ang mga mamamayan at ipahahayag ang kanilang pagnanais ng pagbabago, subalit magiging makapangyarihan lamang ang nasabing boto kung ito ay gagamitin at gagawin ng tama, nang walang pinoprotektahang interes, at hindi nasisilaw ng kakarampot na salapi. Inalam ng Ora et Labora ang pulso ng kabataang Benedictinian tungkol sa kapangyarihang maghalal ng mga mamumuno sa ating bayan. Narito ang kanilang mga saloobin:

“Dapat may maayos na background ng mga candidates.” - Emerson Antioquia, 11B - Esther “Kailangang iangat ang qualifications para sa mga tumatakbo.” - Chud Dulay, 11A - Ruth “Ang pagiging tapat ng mga kandidato at pagiging matalino ng mga mamboboto.” - Gabriel Gulle, 10A - Habakkuk “Dapat alamin ng mga mamboboto ang background at plataporma ng mga kumakandidato.” - Gwen Morales, 9B - Nehemiah “Pagpapairal ng pagiging obhetibo, mabusisi at tapat ng mga maboboto. Sa huli, nasa kanilang mga kamay ang kapangyarihan sa paghahalal ng mga mamumuno sa bansa.” - JV Degoma, 11A - Ruth “Kaalaman sa pagboto at pag gamit ng isang indibidwal sa karapatan niya na pumili ng kaniyang napupusuang kandidato/kandidata.”

- Johniel Singson, 12B - Daniel

“Dapat magkaroon ng masusi at matalinong pamamaraan ang mga mamboboto upang maihalal ang nararapat na mamumuno. Sila rin ay dapat na hindi magpapadala sa mga mabulaklak na salita ng mga kandidato sa araw ng eleksyon.” - Nermeen Alapa, 11A - Ruth “Kailangan napag-isipan ng mabuti ang desisyon kung sino ang pipiliin sa paraan ng pagiisip para sa ikabubuti ng lahat at hindi lamang ang sarili.” - Yna Martin, 10A - Habakkuk “Ito’y may (sapat na) kaalaman sa bagay na ito at alam kung sino ang karapatdapat na mailuklok sa pwesto.” - Mai Presa, 10B - Zephaniah

Huwag magpa-uto sa Lotto

Si Gwyneth Jemima Morales ay kasalukuyang mag-aaral ng Grade 9B-Nehemiah at nagsisilbi bilang Opinion Editor ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: gwyneth.jemima@gmail.com

ALINGASNGAS

Pagsipol, may hatol!

Shane Lindsay Suniga

Salab

a kalagitnaan ng pag-arangkada ng presyo ng bilihin, nakakadismaya na nagawa pang magdiwang at pumila ng mga Pilipino sa lotto-han at tumaya matapos umabot na ng 1 bilyon pesos ang maiuuwing jackpot price ng Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO) Ultra Lotto 6/58.

Dairene Danielle Garcia

lang beses pang mga sipol, hiyaw, titig, “hi miss!”, “hi sexy!”at “miss pahingi naman ng number!”ang matatanggap ng mga kababaihan mula sa mga lalaking di alam ang salitang respeto? Hanggang kalian mananatili ang takot, pangamba at trauma sa tuwinang maglalakad sila sa kalsada? Tinatayang halos lahat ng mga Pilipina ay nakaranas na ng catcalling at ibang pang uri ng pambabastos. At ngayon ay gumawa na ng aksyon ang siyudad ng Maynila, ayon sa City Ordinance No. 7857 ay maari nang makulong at pagmultahin ang sinumang mahuli na mag-catcall at iba pang uri ng sekswal na panghaharas sa pampublikong lugar. Napakalaking tagumpay para sa kababaihan ang magkaroon ng ganitong ordinansa na kay tagal hinintay. Ito ay isang inspirasyon sa atin upang tangkilikin sa lungsod ng Imus ang nasabing pagkilos. Tunay na makatutulong itong matanggal ang nasabing diskriminasyon. Nakalulungkot isipin at di nararapat tanggapin na naging parte na ng kulturang Pilipino ang catcalling na kalimitan sa mga babae kaya’t ultimo mga estudyante sa ating paaralan, ay hindi nakatakas mula sa ganitong karanasan, karamihan ay nasa Junior at Senior High School. Ang ilan ay tuwing naglalakad papuntang eskwela ay pipitpitan ng mga tricycle driver, o kaya’y saktong may mga tambay na nagaabang sa labas sabay sisigawan ka ng “Hi miss!” na may kindat na kasunod. Sa tuwing sila’y tatanungin ay isa ang lagi nilang nararamdaman, ito’y pagkairita at kahihiyan na siyang nagdudulot ng pagkababa sa sarili. Ngunit hindi lamang sa labas, kundi isang estudyante sa Benedictine mula sa ikawalong baitang na kapwa kaklase mismo ang bumastos sa kanya, dahil sa malaking dibdib nito, palaging binibiro

Ang pagboto ay isang sagradong karapatan at pribilehiyo. Tungkulin ng mamamayan na pangalagaan ang kanyang boto at tiyakin na paupunta sa karapat-dapat na mamuno sa bayan sapagkat nakasalalay rito ang kinabukasan natin bilang isang bansa. Nawa ay isagawa ng mga mamamayan ang tungkuling ito nang may konsensya at nasa isip ang kapakanan ng mga mamamayan at maging ang mga henerasyon na susunod sa kanila. █

ng lalaki ang babae sa harap ng mga kaklase, kung minsa’y nasasagi ang dibdib na halatang sinasadya. Ginawan ito ng aksyon ng ating guidance office na i-kounsel ang bata at napagtagumpayan naman dahil nakitang hindi na muling umulit ito. Ang babae’y dapat na iginagalang. Huwag nating hayaan na mamalagi sa kulturang Pilipino ang pangit na nakasanayan. May tama at kanais nais na pamamaraan upang ihayag sa babae ang pagkahanga sa kanyang ganda’t

“Nakalulungkot isipin at di nararapat tanggapin na naging parte na nang kulturang Pilipino ang catcalling na kalimitan sa mga babae kaya’t ultimo’y mga estudyante sa ating paaralan ay hindi nakatakas mula sa ganitong karanasan...” imahen. Ang ordinansang ipinatupad sa Maynila ay inaasahang mangyari sa ating lungsod hanggang sa buong bansa. Kailanma’y ang tanging hangarin ng babae ay ang maging malaya siya na ihayag ang kanyang sarili at walang pag-aalinlangan na gawin ang nais niyang gawin. Ito na ang panahon upang wasakin ang catcalling sa bansa. Gawin nating kagalanggalang ang lipunang ating ginagalawan. █

Si Dairene Garcia ay kasalukuyang estudyante ng Humanities and Social Science sa Grade 11B - Esther at kasalukuyang nagsisilbi bilang opinion section writer ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: dairenedaniellegarcia@gmail.com

PUSA lang ang KINA-CATCAll!

Ang catcalling ay isang uri ng pang-aabuso sa kababaihan at nagiging pangunahing salik sa pagkakaroon ng mga kaso ng panggagahasa at pang-aalipusta sa kababaihan.

61%

80%

43%

ng mga kababaihan ay biktima ng mga komentong sekswal mula sa mga di-kilalang tao sa pampublikong lugar.

ng mga kababaihan ay nagsabing nagkaroon ng ganitong karanasan sa pagitan ng mga edad na 13 at 25.

mga babaeng nagjojogging sa umaga ay nakatatanggap ng hindi kinakailangang komentong sekswal

Pinagmulan ng datos: Czyzon, Sydney, Catcalling targets females, college-age students.” MarquetteWire Tribune. www.marquettewire.org

Pwedeng-pwede makilahok ang lahat sa pagtaya ng Ultra Lotto, mapaPilipino nan o dayuhan, basta na sa 18 taong gulang pataas na. Tatlong araw bago ibinalita ang pagtaas ng premyo sa Ultra Lotto 6/58, sumipa ang inflation rate ng bansa ng 6.7% dulot ng Tax Reform for Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law, pagtaas ng presyo ng petrolyo, paghina ng peso, at kakulangan sa bigas. Nakapagtataka na maraming Pilipino ang nagrereklamo sa patuloy na pagtaas ng bilhin; kahit hirap na hirap

“Nakapagtataka na maraming Pilipino ang nagrereklamo sa patuloy na pagtaas ng bilhin; kahit hirap na hirap silang maglapag ng ulam sa pang-arawaraw na buhay, nagawa pa rin nilang maglaan ng pera para sa lotto.” silang maglapag ng ulam sa pang-arawaraw na buhay, nagawa pa rin nilang maglaan ng pera para sa lotto. Hindi maikakailang mahirap magtiis

na hindi tumaya sa lotto sapagka’t sa pamamagitan lamang ng Php 24 halagang ticket, posible ka nang mag-uwi ng isang bilyon ngunit kung iaasa mo lang ang kinabukasan mo sa mga tyansa, tiyak na wala kang mararating sa buhay. Mabuti pa’t maglagay na lamang ng limitasyon ang PCSO sa dami ng ticket na pwedeng itaya upang maiwasan ang paglalaan ng pera sa pagsusugal. Marapat din na isaisip ng mga Pinoy na hindi umasa sa mga tyansa kundi magsikap at magtiyaga na lamang sa buhay.

Si Shane Suniga ay kasalukuyang mag-aaral sa Grade 10A-Habakkuk at nagsisilbi bilang manunulat sa seksyong Lathalain ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: kyxporsha@gmail.com

P24

ANG

LOTTO

20%

Ang halaga ng isang box sa Lotto ticket

sa mga

numero*

halaga ng buwis na babayaran ng nanalo

1 /40M

*Pinagmulan ng datos: www.abs-cbn.com

tyansa para manalo sa Lotto

< 1B*

halaga ng mapapanalunan sa Ultra Lotto 6/58

mga sikat na taong nanalo na sa Lotto: Dr. Jose Rizal: Nanalo noong 1892 ng P6,200 habang nakakulong sa Dapitan Alfredo Lim: Nanalo ng 7 milyon noong 1990 habang siya ay NBI Chief

*ayon sa PCSO, Oktubre 7, 2018

Sana kahit hindi Teachers’ Day...

SALAMISIM

Robert Patrick Alfiler

pang mas lalong ipakita ang pagpapahalaga natin sa ating mga guro, isinagawa ang selebrasyon ng Buwan ng mga Guro noong Oktubre 4, 2018 sa pangunguna ng Supreme Student Government (SSG) ngunit sa kabila ng masayang pagdiriwang, kitang-kita ang pagiging pagkatamlay ng mga estudyante sa programa pagdating ng hapon.

Nakadidismaya na iisang araw na nga lang ang ibinibigay natin bilang pagpapakita ng pagpapahalaga ng mga guro, hindi pa rin nagbigay ng interes ang mga Benedictinians dito. Noong umaga, masigla pa ang pagbati ng mga mag-aaral sa mga guro at pati na rin sa mga inihandang pagtatanghal tulad ng sayaw ng mga manlalaro at piling mga estudyante pati na rin ang pageant na Mr. at Ms. Benedictine para sa mga guro. Pagsapit ng hapon at wala ng magtatanghal na kapwa nilang estudyante, nawalan na ng gana ang Benedictinians at karamihan sa kanila ay pababa-taas sa Gymnasium

“Hindi lang dapat noong selebrasyon natin pahalagahan, ipamalas ang pagmamahal at bigyang-respeto ang ating mga guro kundi araw-arawin natin ito dahil kung hindi dahil sa kanila, hindi natin makakamit ang ating mga pangarap.” o ‘di kaya gumagala na lamang sa Elementary at High School Grounds. Kahit na sinusuway na ni Principal Teresa Cielo Fe Valenzuela ang mga gumagala at sinara na ang

mga classrooms upang wala nang pagtatambayan ang mga mag-aaral, hindi pa rin sila umakyat. Sa kabila ng lahat ng ito, natapos ang araw ng matagumpay at masaya dahil sa inihandang programa ng SSG at sa mga Senior High Students (SHS) na nagpresentang magpaaliw ng mga guro at estudyante habang nagkakagulo pa ang SSG sa pagsasaayos ng daloy ng programa. Hindi lang dapat noong selebrasyon natin pahalagahan, ipamalas ang pagmamahal at bigyang-respeto ang ating mga guro kundi araw-arawin natin ito dahil kung hindi dahil sa kanila, hindi natin makakamit ang ating mga pangarap. █

Si Patrick Alfiler ay kasalukuyang mag-aaral ng ABM sa Grade 11A-Ruth at nagsisilbi bilang Layout Artist ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: rob.alfiler@gmail.com

OPINYON Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

Solusyon sa Depresyon

Kalusin

Shaina May Dalipe

epresyon ang pinakamatindi at pinakamahirap na kasong naitala ngayong taon at naranasan ng Guidance Office ng Benedictine Institute of Learning(BIL), nasabi na may mga sitwasyon na bigla bigla na lamang iiyak ang isang estudyante sa loob ng klase at sa pamamagitan ng maigihang asesment ay nalalaman na ito pala’y nasa ilalim ng depresyon.

ng magulang sa mga sitwasyong Nakababahala na ang depresyon nabanggit, “napakaimportanteng ay hindi lamang nagreresulta may oras ka sa anak mo” ang sabi Gng. ng pagkalugmok, mahinang Joy, ang simpleng pangangamusta pakikipaghalubilo sa kapwa magaaral at pagkakaroon ng bonding at pagkababa ng grado sa paaralan paminsanminsan ay napakalaking kundi ang malala’y maaari nitong tulong na. kitilin ang sarili nyang buhay. Ito Ang Benedictine Institute of ang pinakainiiwasan na mangyari Learning ay ng paaralan sa paaralang Benedictinians, “Maging positibo sa buhay! Lahat man may tunay na kaya’t ang mga tayo’y kumakaharap sa mahihirap konsern sa mga guro at mga estudyanteng councelors ay na mga sitwasyon ay hindi ito sapat kumakaharap ng nagtutulungan na dahilan upang tayo’y sumuko at mga mental health upang matukoy panghinaan ng loob.” issues lalo na ang ang mga depresyon, nais estudyanteng ng paaralan nagdurusa sa na maagapan ang dumaraming depresyon at nang maagapan na kaso nito, at maging malaya ang kaagad. mga estudyante na makapagaral Maraming kabataan ngayon ay ng walang dinadaing at naniniwalang kapag iniwan lamang pinagdurusahan, nanawagan sila ng kanilang kasintahan o kaya’y ang guidance office na kung naiistress sa napakaraming gawain sa may dinadanas na ganitong problema paaralan ay depressed na agad, ngunit ay huwag mahihiyang bumisita sa hindi lang ito basta basta, ito’y seryosong kanila. usapin, ang sabi nga ni Gng. Joy Teruel, Maging positibo sa buhay!, Lahat Guidance Councelor ng BIL na ito ay may man tayo’y kumakaharap sa mahihirap chemical involvement at kinakailangan na mga sitwasyon ay hindi ito sapat ng medication. na dahilan upang tayo’y sumuko at Problema sa pamilya, pambubully, panghinaan ng loob. “No man is an matinding kalungkutan, pagkimkim ng island,” ika nga ni John Locke. Huwag mga pasakit at kawalan ng kaibigang mong sarilinin ang lahat ng bagay, masasandalan sa oras ng kalugmukan may mga taong handang tumulong at ang maaaring maging ugat ng handang makisalo sa mga pasanin mo. depresyon, nagpapalala ay kawalan ng Nararapat lamang na labanan natin ang oras ng pamilya na siyang nararapat na bagsik ng depresyon, na siyang sumisira gumagabay at mapagsasabihan ng mga sa kabataan ngayon. █ problemang dinadanas. Napakalaki ng gampanin

PAGKAING PANG-UTAK

Si Shaina Dalipe ay kasalukuyang mag-aaral ng STEM sa Grade 11B-Esther at nagsisilbi bilang manunulat sa seksyong Balita ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: yamdalipe@yahoo.com

Academics o Extra-Curricular?

alaging sinasabi ng ating mga guro, ka-eskwela, at kung minsa’y mga kapamilya, na huwag paikutin ang buhay sa pag-aaral lang. Paminsan-minsa’y mag-eksplor rin ng mga bagay na interes mong gawin. Ngunit kung minsan, ang itinuturing nating “equalizer” natin sa kabikabilang mga gawain sa paaralan, performance tasks, assignments at mga pagsusulit, ay nagiging hadlang upang makakuha tayo ng matataas na marka. Mas nagiging abala pa ang ilan sa mga extra-curricular, dahilan upang maiwanan ang mga gawaing akademik. Kaya ngayon, ang KAMPUS-ap Usapan: Nakahahadlang ba talaga, o nakatutulong sa pag-unlad ng isang estudyante ang pagsali sa mga extracurricular activities?

Lumabas sa sarbey na isinagawa ng Ora et Labora na nakatutulong naman ang Extra-curricular sa pagpapaunlad ng mga kasanayan ng mga mag-aaral. Bagaman kinakailangan ng maayos na pagorganisa ng oras ng isang mag-aaral para maipagsabay ang mga ito, hindi maikakailang maganda ang nagiging dulot ng pagiging involved ng mga magaaral sa mga extra-curricular, kagaya ng pagsali sa varsity team, Journalism, mga gawaing pangsibiko at iba pang wala sa hinihinging requirement ng kurikulum. Alamin natin ang ilan sa mga saloobin ng mga sumagot sa sarbey:

“You students, there is no substitute to hard work . Kaya huwag kayong mangongopya and if you copy you will never succeed. Tignan mo ang nangyari sa kanila noong college sila, nangopya. Ngayon, senador na, nangopya pa rin.”

“As long as nama-manage mo ang time mo, you can never go wrong with extra-curricular activities.” - Jasmin Joy Kniazeff, 12B

- Senator Miriam Defensor-Santiago (1945-2016)

“Nasa perception siguro yan ng sumasali. Kung sa tingin nya napapaunlad nya yung skills nya sa pagsali, then good for him or her. Pero kung hindi, ask nya sarili nya kung bakit sya nandun in the first place.” - Kyle Angela Trinidad, 11B

Positibong motibo

SAgpang

KAMPUS-ap Usapan

Janna Mikaela Biazon

a idinaos ng ika-27 na pambansang kumperensiya ng U.P. Lipunang Pangkasaysayan na may temang “SALA: KRIMEN AT KRIMINALIDAD SA KASAYSAYAN AT LIPUNANG PILIPINO”, naimbitahan ang dating Chief Justice Ma. Lourdes Sereno upang magbigay ng talumpati ukol sa kampanya laban sa ilegal na droga at ang mga nalalabag na batas nito. Ito ay personal na dinaluhan ng mga miyembro ng UNESCO at mga estudyante ng Humanities and Social Sciences (HUMSS) “Digma Laban sa Droga, indibidwal kung paano niya ipinaintindi Kriminalidad, at Karapatang Pantao”— sa lahat ang mga nangyayari sa loob ng inasahan ng lahat ng mga dumalo sa dimensiyon ng politika. nasabing kumperensiya na dito iikot ang Maaaring may mga nagawang talakayan. Ngunit iba ang naging takbo labag sa batas ang kasalukuyang ng talumpati. Masyadong maraming administrasyon, subalit huwag sanang mga ideya at paksa, na hindi naman maidamay pa ang mga ganitong klaseng dapat bigyang pansin, ang umusbong. kumperensya para sa mga mag-aaral ng Ilang minuto rin ang nasayang dahil kasaysayan sa mga pansariling interes. sa mga ibinahaging impormasyon na Ang kanyang talumpati at walang kinalaman sa kanyang paksa. kasagutan ay umani ng iba’t-ibang Sa madaling salita, naging subhetibo at reaksiyon mula sa mga dumalo ng mahina ang isinagawang talumpati ni kumperensiya. Mayroong mga sumangSereno. ayon at mayroon ding mga nadismaya. Sa palagay Subalit kahit ano ko ay nahaluan pa man ang naging “Tangkain nating magsiyasat at ng politika pananaw ng mga magtanong, mapa-administrasyon man ang naturang tao patungkol sa o oposisyon. Tandaan na hindi tayo kumperensya. ginawa niyang Bagaman malinis pagsasalita, nanunumpa ng katapatan sa iilang tao ang hangarin marami pa ring lamang, kundi sa sambayanang Pilipino.” mga kaalaman at ng UP LIKAS na siyasatin ang reyalisasyon ang mga kasalukyang kanyang naibahagi. nangyayari base sa kung anong pattern Dahil dito, nararapat lamang na bawat sa kasaysayan nag-uugat ang mga ito, isa sa atin ay maging mapagmatyag at hindi maiwasan na isipin na ang mga alerto hindi lamang sa kriminalidad, ganitong pagpupulong ay may motibong nguniy maging sa nagiging hakbang ng politikal. ating gobyerno. Hindi lingid sa kabatiran ng Bilang responsableng mag-aaral, mga tao, lalo na ng mga naroroon maging mapanuri rin tayo sa mga sa kumperensya ang tagisan ng bagay na sinasabi ng mga nakatataas administrasyong Duterte at ng panig sa atin. Tangkain nating magsiyasat ng dating Punong Mahistrado. Kaya at magtanong, mapa-administrasyon naman kung tutuusin, hindi maaaring man o oposisyon. Tandaan na hindi tayo mailayo sa damdaming politikal ang nanunumpa ng katapatan sa iilang tao mga pangyayari. lamang, kundi sa sambayanang Pilipino. Maraming naging mga tanong ukol Anuman ang naging motibo ng sa kanyang pagkakatanggal bilang nasabing kumperensya, nawa ito kauna-unahang babaeng chief justice ay positibo at para sa ikabubuti ng at sa pagpapatuloy ng kampanya laban nakararami. █ sa iligal na droga. Nakita ng bawat Si Janna Biazon ay kasalukuyang mag-aaral ng HUMSS sa Grade 12B-Daniel at nagsisilbi bilang Punong Patnugot ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: jannamikaelabiazon@gmail.com

“It’s high time na i-involve ng isang estudyante ang sarili nya sa extracurricular, kasi hindi lang naman about sa academics ang life after high school. Kailangan mo ng life skills. Sa tingin ko, makukuha yun sa pagsali sa mga clubs.” - Princess Salomon, 10B “After classes, I join my mom in Zumba sessions. Para sa ‘kin, way ko yun to free myself from academic pressures.” - Erron Ramirez, 10B “Joining extra lessons outside the school, nafi-feel ko na nagiging mas responsable ako sa mga gagawin sa school, kasi for me to attend to those, kailangan ko muna silang tapusin lahat. With that, hindi nako-compromise yung academics ko.” - Chloe Tagra, 8A Sa Benedictine, sinusunod pa rin natin ang panuntunang

7-3

7 points para sa academics; 3 points para sa extra-curricular activities. Kung kaya, kinakailangan pa rin ng puntos mula sa mga gawaing labas sa pangakademiko upang hindi mapag-iwanan sa ranking. Nagiging motivating factor ito para sumali ang ilan, pero sana ay hindi pangunahing motibasyon ang grades, bagkus, gawin ang pagsali upang malinang ang mga kakayahang sa tingin mo ay nais mong malinang sa iyong sarili upang maging isang holistik na indibidwal - may dunong, may alam, at may pakialam! █

TIRADA

Ang mga opinyon sa seksyong ito ng pahayagan ay bunga ng pananaliksik at pagtatanong ng mga mamamahayag na bahagi ng publikasyon. Hindi layunin ng bahaging ito ng pahayagan na manira, bagkus ay magtuwid ng mga isyu na dapat napag-uusapan at nagagawan ng pagkilos. Sa anumang pagpuna, mangyaring magpadala ng e-mail sa oraetlabora2018@gmail.com para sa inyong paglilinaw

COMELEC sa Imus, wala sa ayos!

agsagawa ang mga mag-aaral sa Senior High ng isang simposyum ukol sa pagtuturo ng tama at matalinong pagboto bilang bahagi ng kanilang pag-aaral sa asignaturang Trends, Networks and Critical Thinking. Bahagi ng naturang asignatura ang pag-aaral tungkol sa mga demokratiko at di-demokratikong pagkilos, kung saan natatalakay ang karapatan at tungkulin ng mga mamamayan na maghalal ng mga mamumuno sa bayan.

Bilang paghahanda sa simposyum magtanong ang mga mag-aaral, subalit ay inimbitahan ng paaralan ang wala ni isa sa mga katanungan ng mga ilang opisyales ng Commission on mag-aaral ang sinagot ng tagapagsalita, Elections sa Lungsod ng Imus upang at ang kanyang dahilan ay, “nasa siyang manguna sa pagtuturo sa mga opisina po ang lahat ng datos, hindi po kabataan, lalong-lalo na sa mga unang namin alam” o kaya ay “ito lang po ang beses pa lamang boboto sa eleksyon sa sinend sa amin ng Main Office, wala po 2019, ng tama at matalinong pagboto. kaming masyadong alam tungkol dito.” Naniniwala ang paaralan na ang mga Anong silbi ng pagiging kinatawan opisyales sa COMELEC ang tamang mga ng COMELEC kung ang mga bagay na tao upang turuan ang mga kabataan kailangang malaman ng mga boboto ukol sa pagboto. ay hindi alam ng mga mismong tagaO maaaring mali ang kanilang COMELEC? Hindi ba nararapat na akala? bilang opisyales ng nasabing opisina Sa nangyaring simposyum, ay batid na niya, kung hindi man lahat, lumabas na ang mismong mga ang mga bagay na dapat maipaalam opisyales ng COMELEC sa Lungsod sa mamamayan? Paano magiging ng Imus ay hindi gaanong malalim matalinong botante ang ating mga ang pagkakaintindi sa halaga at kabataan kung mismong ang mga dapat layunin ng halalan. Ang inaasahan magbigay ng kaalaman ay tila wala ring sanang matalinong diskusyon alam sa proseso ng pagboto? Sayang ang ng mga mag-aaral at mga tagamga katanungang sana’y nabigyangCOMELEC kasagutan noong ay naging isang araw na iyon at “Dapat nilang malaman na ang parang simpleng hindi nanatiling pagbibigay ng kaalaman sa mga reporting tanong lamang sa lamang ng paksa isipan ng mga magmamamayan tungkol sa pagboto ay sa klasrum. aaral. isang karapatan. Ang hindi pagbibigay Karamihan sa mga Nakalulungkot ng karapatang ito ay isang pagtataksil katanungan ng rin na kung kailan mga mag-aaral sa Konstitusyon at pagpapabaya sa mga naroon ang mga ay hindi naman opisyales ay saka mamamayan. ” nabigyan ng nila sinabing hindi kasagutan. makararating Ang dahilan: Ang dapat na ang mismong tagapagsalita dahil magsasalita sa simposyum na umano’y nasa Batangas ito para sa nabanggit ay ang mismong Election isang seminar-conference. Nasaan Officer ng COMELEC Imus na si Jasmin ang propesyonalismo sa mga ganitong Fernandez-Gilera. Subalit noong klaseng pagkakataon? mismong araw ng simposyum, ang Nananawagan ang publikasyon na dumating ay ilang mga opisyales ng sana ay makarating ang hinaing na ito opisina. May mga dala-dala silang sa opisina ng COMELEC sa Intramuros, mga pamphlet ukol sa Eleksyon upang sa gayon ay magawan ng paraan na ipamimigay sa mga dadalo sa at maimbestigahan, nang sa gayon simpsyum. Nabanggit ng isa sa mga ay di na maulit pa ang mga ganitong opisyal na hahabol si Bb. Gilera sa pagkakamali. naturang pagtitipon at mauuna Dapat nilang malaman na ang munang magsalita ang Election pagbibigay ng kaalaman sa mga Assistant II na si G. KC Montoya. mamamayan tungkol sa pagboto ay Sa gitna ng kanyang pananalita isang karapatan. Ang hindi pagbibigay ay nagawa lamang niyang basahin ng karapatang ito ay isang pagtataksil ang kanyang powerpoint, at sa loob ng sa Konstitusyon at pagpapabaya sa mga wala pang tatlumpung minuto ay tapos mamamayan. █ na ang kanyang lektura. Nagsimulang

Pederalismo, dapat alam mo

HUGPUNGAN

Kristine Shanne Real

ederalismo, bilang estudyanteng Pilipino sang-ayon ka ba o hindi? Ngunit ang tunay na katanungan ay nakasisigurado ka bang alam mo na talaga ito?, hindi maikakaila na ang ating bansa’y pwersahang ipinasasailalim sa ganitong pamahalaan, bagama’t masasabing nangangapa pa ang mga Pilipino kung ano ito ay tila walang aksiyon ang ating gobyerno upang lubusang maunawaan ng mga mamamayan lalo na ang kabataan sa nasabing biglaang pagbabago.

na wala sa nasyonal na gobyerno. Iyan Ngunit ang mga mag-aaral mula sa ay mga pangunahin kaalaman lamang, ikalabing-isang baitang ay nagsagawa marahil marami kapang kinakailangang ng mainit na pag-dedebate noong malaman, kulang ang isa o dalawang nakaraang Setyembre patungkol sa oras dahil kinakailangan mong pagbabago ng Pilipinas mula sa Unitary maggugol ng ilang mga araw, o mga State tungo sa Federalism, makikitang linggo para pagaralan ito, ano? kaya ba? pinaghandaan maigi ng bawat kalahok Matapos ang isinagawang sa debate ang isyung pinagtatalunan, pagdedebate, ay nagbigay naman ng ito’y parte ng kanilang Performance pahayag ang guro sa Discipline and Ideas Task sa Introduction to Philosophy of the in Social Science na si G. Cedric Yoro. Human Person, sa ilalim ng pagtuturo ni “We are not yet politically matured for Gng. Leah Pira. Tunay nga na gumagawa ng paraan federalism”, dito mas nanabik ang mga HUMSS student na ang institusyon pag-aralan pa ang ng Benedictine “Nawa’y ang bawat paaralan pederalismo, ngunit upang ang mga ay magkaroon ng pormal na hindi porke’t di ka estudyante nito’y HUMSS student ay pagkakaunawa sa sistemang ito. Huwag hindi maging di mo na aalamin mangmang sa nawang maging mangmang ang mga ito, may karapatan nasabing isyu kabataan sa sarili nilang bayan.” ka at gamitin mo na kinakaharap iyon para may ng bansa. Ang alam ka. paaralan ay may Ang gobyerno responsibilidad na ay nagkulang upang ating malaman bigyang kamalayan ang kabataan mula ang buong sistema ng Pederalismo, ang sa lipunang kanyang ginagalawan. institusyon ng edukasyon na sumunod sa Sa pederalismong isinusulong ng gobyerno ay siyang dapat na magbigay administrasyong Duterte, ay nakahati kamalayan sa mga estudyante at sa nasyonal na gobyerno at lokal na turuan itong maging mga responsable gobyerno na tinatawag na mga estado., at produktibong mamamayan ng bawat estadong ito’y may sariling bansa. Nawa’y ang bawat paaralan kapangyarihan sa kanilang lokal na ay magkaroon ng pormal na industriya, kaperahan, seguridad, pagkakaunawa sa sistemang ito. Huwag edukasyon, transportasyon nawang maging mangmang ang mga at kultura, kasama narin ang kabataan sa sarili nilang bayan. █ pagkakaroon ng sariling mga batas Si Shanne Real ay kasalukuyang mag-aaral ng STEM sa Grade 11B-Esther at nagsisilbi bilang manunulat sa seksyong Lathalain ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: heyishareal@gmail.com

OPINYON

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

Walang disiplina sa pagtapon ng basura

GitGit

Chud David Dulay

amakailan, nakatanggap ng reklamo ang administrasyon ng paaralan hinggil sa kawalan ng disiplina ng mga mag-aaral na nagtatapon ng basura mula sa bintana ng gymnasium. Bumabagsak ang mga basurang naitapon sa kalapit na residential area ng paaralan. Ang usapin na ito ay nai-anunsyo na ng punongguro ng paaralan na si Dr. Cielo Valenzuela sa mga mag-aaral, partikular sa high school.

Talaga namang hindi lang nakaiirita ang ganitong klaseng balita kundi nakapandidiri rin. Pinapapasok tayo ng ating mga magulang sa paaralan upang matuto ng magandang asal at hindi taliwas nito. Sino bang matinong estudyante ang gagawa ng ganitong gawain? Lalong-lalo naman sigurong hindi itinuturo ang ganitong gawain sa sarili ninyong mga bahay. Lubhang nakahihiya ang ganitong mga gawain lalo pa’t nakikita ng mga kalapit na bahay ng

paaralan. Ang pagtatapon ng basura sa tamang tapunan ay isang simpleng gawain subalit nakapagtatakang tila

“Hindi lamang sa talino sinusukat ang isang tao kundi sa kanyang paguugali at pakikipagkapwa” hirap na hirap ang mga kabataan ngayon na lumapit sa basurahan at itapon ang kanilang mga kalat. Ganito rin ang kaso sa mga palikuran, kung saan pati ang mga tirang pagkain at kahit ang pinagrolyohan ng tissue ay itinatapon at ipina-flush sa inidoro. Ang resulta nito ay pagtagas ng tubig mula sa CR ng Senior High School pababa sa

opisina ng IT na nagdulot ng pagkaantala ng kanilang operasyon dahil na rin sa amoy at pangambang masira ang mga elektronikong mga kagamitan sa loob ng opisina. Ang paaralan ay itinuturing nating pangalawang tahanan. Halos buong maghapon natin ay inilalagi natin sa paaralan. Marapat lamang sigurong bigyan natin ng kaukulang pag-aalaga ang itinuturing nating ikalawang bahay. Tinanggap tayo ng paaralan ng bukas-palad, sana naman ay suklian natin ito ng pagiging responsable. Huwag nating hintayin na mula sa pagiging may-ari ng bahay ay ituring na rin tayong estranghero sa loob nito. Hindi lamang sa talino sinusukat ang isang tao kundi sa kanilang pag-uugali at pakikipagkapwa. Tandaan ninyo na ang mga bagay na ginagawa ninyo ay repleksyon ng inyong pagkatao. █

Si Chud Dulay ay kasalukuyang mag-aaral ng HUMSS sa Grade 11A-Ruth at nagsisilbi bilang Radio Broadcaster ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: cddulay@gmail.com

pagkaing ispiritwal Maglaan ng panahon sa Diyos Salita mo’y isang tanglaw na sa akin ay patnubay, sa landas kong daraanan, liwanag na tumatanglaw. Taimtim ang pangako kong ang utos mo ay susundin, tutupdin ko ang tuntuning iniaral mo sa akin. Labis-labis, O Yahweh, ang hirap kong tinataglay, sang-ayon sa pangako mo, pasiglahin yaring buhay. Ang handog kong pasalamat, Yahweh, sana ay tanggapin, yaong mga tuntunin mo ay ituro mo sa akin. Ako’y laging nakahandang magbuwis ng aking buhay; pagkat di ko malilimot yaong iyong kautusan. Sa akin ay mayroong handang patibong ang masasama, ngunit ang iyong kautusan ay hindi ko sinisira. Ang bigay mong mga utos, ang pamanang walang hanggan, sa puso ko’y palagi nang ang dulot ay kagalakan. Ang pasya ko sa sarili, sundin ko ang kautusan, susundin ko ang utos mo habang ako’y nabubuhay.” - Awit 119:105-112

Dibuho ni Patrick Miguel Panganiban

Inflation, may Solusyon!

umalo na sa 6.4 porsyento ang inflation rate ayon sa Philippine Statistics Authority; pinakamataas sa loob ng mahigit siyam na taon. Dahil dito, ramdam ngayon ang paglobo ng presyo ng mga bilihin kahit ng mga pamilyang nasa middle class. Karamihan na rito ay ang mga pamilya ng mga nag-aaral sa Benedictine Institute of Learning

i Harry A. Ironside (1876-1951) ay isa sa pinakamamahal at epektibong guro ng Biblia noong simula ng ika20 siglo. Ayon sa isang kaibigan niya, palaging sa unang oras ng bawat araw ay nananalangin at nag-aaral siya ng Biblia. Sabi ni Ironside, ito ang “umaga niyang pagbabantay (dawn watch)” at isang mahalagang pangangailangan sa araw-araw. Isang araw, sa pagtuturo niya sa isang seminaryo, isang estudyante ang nagsabi sa kanya “Dr. Ironside, nalalaman kong gumigising kayo nang maaga araw-araw para basahin at pagaralan ang Biblia.” “Oo, nagging ugali ko iyan mula ng ako’y maging Kristyano,” sagot niya. “Paano ninyo nagagawa iyan?” tanong ng estudyante, “ipinapanalangin

po ba ninyo?” “Hindi,” sagot ni Ironside, “gumigising ako at bumabangon.” Alam ni Ironside na nakasalalay ang espiritwal niyang buhay sa regular na oras sa para sa Salita ng Diyos; di siya mabubuhay ng wala ito. Di mo na kailangang ipanalangin pa sa Diyos kung gagawin mo ito o biyan ka ng pagnanais na gawin ito. Disiplina ang kailangan sa paglago sa espiritwal na buhay at pagiimpluwensya ng iba. Sabi ng mang-aawit, “Ilawan sa aking mga paa ang salita mo, at liwanag sa landas ko.” Nauunawaan ba natin kung gaano kalaki ang pangangailangan natin sa liwanag ng Salita ng Diyos araw-araw? Pinalalago ba natin ang ugaling basahin nang regular ang Biblia araw-araw? █

Pribadong paaralan man ang Benedictine, hindi ibig sabihin nito ay mayayaman at hindi namomroblema sa salapi ang mga pamilya ng mga nagsisipag-aral rito. Karamihan sa mga nag-aaral sa Benedictine ay mga anak ng OFW, mga benepisyaryo ng paaralan (karamihan ay mga anak ng mga empleyado) at mga iskolar mula sa mga pampublikong paaralan. Kung kaya hindi na kagulat-gulat na Mula sa “Ang Ating Pang-Araw Araw na Pagkain,” nararamdaman rin ang epekto ng inflation sa loob ng paaralan. Tumaas na ang presyo ng mga paninda sa kantina, kung kaya mas pinipili na rin ng mga mag-aaral ang magbaon ng pagkain. Ang pamasaheng mula P7 na naging P8 na rin, bagaman piso lang ang diperensya, ay malaking dagok rin sa pamilya ng mga mag-aaral kapag pinagsama-sama. Labag man sa loob ng mga school bus drivers ay kailangan rin nilang magtaas ng presyo ng bayad sa kanilang serbisyo. Sa kabila ng mga pangangailangan sa operasyon at napipintong pagpapatayo ng mga gusaling karagdagan sa pagpapaunlad ng serbisyo ng paaralan, pinipili pa rin ng pamahalaan ng Benedictine na iwasang magtaas ng halaga ng matrikula upang hindi na makadagdag sa pasanin ng mga magulang na nagpapaaral sa Benedictine. Madali lang sabihin na hindi dapat mabahala ang mga mamamayan pero ngayong ramdam na ramdam na ang walang humpay na pagtaas ng presyo ng mga pangunahing pangangailangan, maraming pamilya ang nangangamba na wala nang mabibili ang kakarampot na suweldo. Pati ang Bojo Evangelista bigas na pangunahing kailangan ng mamamayan, grabe na ang taas ng halaga. Ang masakit pa rito, mataas na nga ay kulang pa ang suplay at hindi rin naman maganda ang kalidad. Maraming lugar alagiang makikita sa Facebook at Twitter ngayon ang mga reklamo ng mga mag-aaral ukol sa ang sinasabing may krisis sa bigas bagamat sabi ng pamahalaan, walang krisis. di-umano’y hindi makatarungang pagbibigay at pagbubunton ng maraming gawain sa mga Sa maliliit na paraan, hinihikayat rin ng mag-aaral na kung minsa’y nagiging dahilan para hindi magkaroon ng sapat na tulog o pahinga mga guro ang mga mag-aaral na makisama “ na ang mga estudyante. Kadalasan pa, ang sisi ay naibubunton sa mga guro na sumusunod lang naman sa sa pagtitipid upang hindi maipasa ang bigat kurikulum na iminungkahi ng DepEd. ng operasyon sa matrikula, kagaya ng hindi dapat mabahala ang mga pagtitipid sa kuryente at tubig. Laging project ay ibinigay ng advanced, sabihin na nating dalawang mamamayan pero ngayong ramdam pinapaaalalahanan ng mga guro ang mga “We are not machines!” ika ng isang post sa linggo bago ang araw ng pasahan, ginagawa nila ito ng gabi Twitter, kung saan, inilalarawan ng estudyanteng na ramdam na ang walang humpay mag-aaral na huwag kalimutang patayin bago ang mismong pasahan. Anong klaseng output ang netizen ang hirap na nararanasan sa kabi-kabilang ang airconditioner at mga electric fan maipapasa mo sa ganoon kaigsing panahong ibibgay mo sa mga paperworks, performance tasks at mga projects ng mga na sa loob ng classroom lalo na kung sarili mo para gumawa? na hindi mawari kung bakit sabay-sabay na ginagawa. walang tao sa loob. Gayundin ang pangunahing pangangailangan, Maaaring hindi perpekto ang sistemang inilunsad Ikunumpara naman ng isa pang post ang kanyang mga computer at mga projector ng DepEd, ngunit hindi rin naman maaaring isisi rito ang sarili sa isang robot, kung saan hindi na raw siya maraming pamilya ang nangangamba kung hindi naman ginagamit. kakulangan sa pahinga ng mga estudyante. Mayroon rin nakakatulog hanggang sa magkasakit na siya. Nararapat lamang na ang na namang sapat na sensibilidad ang mga guro kung nakikita Palaisipan sa marami kung sino ba talaga ang dapat sisihin mabigyan ng solusyon nilang nahihirapan ang mga mag-aaral na pagsabaysa pagkakaroon ng academic pressure sa karamihan ng mga kakarampot na suweldo.” ang pasakit na ito sabayin ang mga gawain. mag-aaral. Sinasabing dapat raw isisi sa sistema ng bagong sa mga Pilipino. Sa kabilang banda, maaaring hindi talaga time kurikulum ang tambak na mga gawain. Dahil ang kasalukuyang Solusyunan ang pagtaas ng halaga ng mga pangunahing management ang problema ng mga kabataan, kundi ang K to 12 program ay performance-based, kinakailangan na pangangailangan para naman maibsan ang hirap ng kakulangan nila sa pagpapahalaga sa responsibilidad. maging produktibo ang mga estudyante sa mga kinakailangang mga mamamayan. Isang nakikitang paraan ay ang Anuman ang mga gumagambala at totoong nagiging ipagawa. Dahil dito ay napipilitan ang mga mag-aaral na pagdaragdag ng sahod ng mga manggagawa dahilan ng mga mag-aaral sa kakulangan nila sa pagsabay-sabayin ang kanilang mga o kaya’y ang pagsuspinde ng excise tax sa pahinga dahil sa mga gawaing pampaaralan, hindi ito performance tasks. Role play dito, speech petroleum products. Nararapat itong gawin dahilan upang maghanap ng sisisihin. Ang sistema ay doon, poster making dito, video recording upang mapagaan ang dalahin ng ating “Maaaring hindi perpekto ang hindi nangangahulugang hindi dapat mabali, bagkus, doon! mga kababayan. █ sistemang inilunsad ng DepEd, ngunit tinutulungan tayo ng sistemang ito upang mas maging Sa kabilang dako, maaaring may maabilidad na mag-aaral. Pairalin natin ang ating sense of pagkukulang rin ang mga estudyante. hindi rin naman maaaring isisi rito ang consciousness upang makita natin ang mga bagay na hindi Kadalasan, mahilig ang mga mag-aaral kakulangan sa pahinga ng mga mag-aaral” naman kailangang gawin at mabigyan ng prayoridad ang mag-procrastinate, o ang pagpapabukas ng mga bagay na dapat mauna. █ mga gawain. Kaya naman, kung ang isang

EDITORYAL

Sistema ba talaga?

ALIMUOM

Madali lang sabihin

pagtaas ng presyo wala nang mabibili

Si Bojo Evangelista ay kasalukuyang mag-aaral ng HUMSS sa Grade 11B-Esther at nagsisilbi bilang Managing Editor at Layout Artist ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: evangelistabojo91@gmail.com

LATHALAIN 9 Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

UPCAT Tiket tungo sa pangarap Emerson Antioquia

agawin ang lahat makamit lamang ang maging isang Iskolar ng Bayan! Ngayong taon nakatakdang muling isagawa ang University of the Philippines Entrance Exam (UPCAT) sa darating na Oktubre 27-28. Isa ito sa mga ora sna kung saan nababakas na sa mga mukha at isipan ng mga kukuha ng UPCAT ang kaba at kasabikan. Narito ang mga sumusunod na tips kung paano makapasa sa prestihiyosong exam ng UPCAT: MAG-REBYU NG MALAYO PA SA DATE NG UPCAT

TATAK

PAGTUUNAN NG PANSIN ANG MGA ASIGNATURANG NAHIHIRAPAN Samantala, kung gusto mong masagutan at makatapos sa nasabing exam isa ang pagbibigay ng pansin sa mga asignaturang kung saan ikaw ay nahihirapan. Mahalaga ito upang maging balanse ang iyong kaalaman sa mga asignaturang nakapaloob sa UPCAT.

Ito ang una at patok na patok na tip sa mga nangangarap maging isang Iskor ng Bayan. Sabi ng nakararami dapat mag-rebyu ng maaga para mas mapadali at hindi ka mangamote sa mga tanong na tagos sa puso at maaaring maging dahilan ng pagsakit ng iyong ulo. Kayan aman ang ilan sa mga ito ay nakikibahagi s amga review center. Ilan sa mga asignatura na dapat mong paghandaan ng maaga ay ang English, Filipino, Agham at Matematika.

MAGSANAY SUMAGOT SA TANONG NANG MAY LIMITADONG ORAS

ALAMIN ANG NILALAMAN NG EXAM AT ORAS PARA TAPUSIN ANG MGA ITO Sa kabila ng mga mahihirap na tanong sa UPCAT, isa ito sa mga tip para malaman mo ‘yung oras. Sa ganitong paraan mas mapapaghandaan mo ang mga parte ng pagsusulit. Mahalaga na malaman mo ang mga posibleng lalabas na paksa sa pagsusulit para mapaghandaan mo ang mga nakalaang oras sa isang partikular na parte ng pagsusulit.

ISAPUSO, HUWAG KABISADUHIN! Ang pagkakabisa ng mga terminolohiya at mga formula ay para lamang sa mga amatyur. Maaari mong makabisa ang mga konsepto at mga formulas ngunit ang lahat ng ito ay maaaring mawala kapag ika’y nagsimula nang kabahan. Kaya naman, sahalip na kabisaduhin ang mga ito, mas mabuting isapuso ang mga ito at itanim sa ating mga isipan.

Ang UPCAT ay isang pagsusulit ng kaalaman kaya naman naniniwala ang mga nakararami na dapat mong sanayin ang iyong sarili sa pagsagot na mayroong limitadong oras dahil sa ganitong paraan mas masasanay mo ang iyong sarili na maging mabilis sa mga tanong sa pagsusulit na maaaring mapatagal ang iyongpagsasagot. Tandaan, huwag makuntento sa isang reviewer lamang.

Tunay na mahirap at kailangang pagtuunan ng pansin ang UPCAT sapagkat para sa mga nangangarap na maging isa sa mga Iskolar ng Bayan isa ito sa bubuo ng kanilang pangarap bilang isang estudyanteng nais maging isang parte ng kaunlaran ng ating bansa. Ang UPCAT ang magsisilbing one-way ticket papunta s amagandang kinabukasan. █

BENE N

Patunay ng Paaralang Kakaiba Shane Lindsay Suniga

apakaganda ng isang eskuwelahan na ang mga estudyante ay naguunahan at naghihilahan pataas Mga estudyanteng kapag may okasyon ay sila mismo ang naghahanda. Pati na rin ang pagiging aktibo nila sa mga pangrelihiyosong akitibidades sa paaralan. Ito ang mga bagay na batang may tatak Bene lang ang nakaaaalam. Sa eskuwelahan ng Benedictine Institute of Learning, kilala ang mga estudyante na matalino at masipag. Ngunit sa paaralan na ito makikita na ang pagaaral ng mga estudyante ay hindi lamang para tumaas ang sarili nilang mga grado kung hindi upang matulungan din nila ang iba pa nilang mga kamag-aral na nahihirapan upang sila ay sabay sabay na umangat sa kanilang mga kakayahan. Hindi rin lingid sa kaalaman ng mga guro na kapag may mga okasyon at tumutulongat minsa’y ang mga estudyante pa nga mismo ng nagaayos at gumagawa ng mga ito. Lalo na ang organisasyon ng SSG o Supreme Student Government na nagpapatupad ng maraming progama at namumuno sa mga gawain ng paaralan. Marami din ang mga bata o estudyanteng hindi nakakalimutan ang Panginoon sa lahat ng kanilang mga ginagawa. Aktibo at nagsisilbi din sa tuwing nagkakaroon ng mga misa sa kanilang paaralan. Mga katangiang ito sa Benedictinians mo lamang makikita. Maaaring hindi espesyal sa tingin ng iba ngunit ang mga katangiang ito ang pinagmamalaki ng mga Tatak Bene. █

Sa kabila ng paniniwala

Pagsilip sa Kulturang Ekumenikal sa Benedictine

Bojo Evangelista

indi kayo Catholic School? Eh, bakit Benedictine?”

Iyan ang kadalasang tanong sa akin sa tuwing malalaman nila na sa isang paaralang ipinangalan sunod sa isang santo ako nag-aaral. Na agad ko namang sasagutin ng “Hindi. Non-sectarian ang school namin. Kahit hindi Katoliko, pwedeng pumasok.”

Kilala ang Benedictine “Natutuwa ako kasi hindi nagiging isyu dito kung anong Institute of Learning bilang relihiyon mo dahil tanggap nila kung sino o ano ako bilang isang paaralang bukas-palad na isang Muslim,” ani Nermeen. tumatanggap ng mga mag-aaral Sa Benedictine rin nagtapos ang ate niyang si Nesreen, sa kabila ng pagkakaiba-iba sa at katulad ng kay Nermeen, hindi rin siya naging outcast o paniniwala at pananampalataya. nakaramdam ng pagiging mag-isa. Bagaman malaking bahagdan Isa lang si Nermeen sa mga mag-aaral sa Benedictine na ng mga bagaman iba ang paniniwala ay hindi “Natutuwa ako kasi hindi nagiging isyu dito mag-aaral na nakaramdam ng diskriminasyon. pumapasok dito Malaking porsyento ng mga kung anong relihiyon mo dahil tanggap nila kung ay Romano Katoliko, estudyante sa Pilipinas ay nakararanas sino o ano ako bilang isang Muslim. ” hindi naman ito ng diskriminasyon sa loob ng paaralan nagdidiskrimina ng - Nermeen Alapa dahil sa kanilang relihiyon, kulay, mga mag-aaral na lahi, maging kapansanan at antas may ibang relihiyon. ng pamumuhay. Ito ang kadalasang Karamihan dito ay mga Born Again Christian, nagiging dahilan kung bakit may malaking bahagdan ng mga Protestante, Iglesia ni Cristo, kahit Muslim at estudyante ang tumitigil sa pag-aaral. Hindu ay mayroon din. “Masaya ako dahil hindi ko nararanasan ang mga Isa si Nermeen Alapa sa mga mag-aaral na bagay na ito sa Benedictine sa ngayon,” dagdag pa ni Nermeen. makapagpapatunay na hindi isyu ang pagiging Magkakaiba man tayo ng mga paniniwala at mga Muslim sa loob ng Benedictine. Ngayong taon tradisyon, hindi ito ang magiging dahilan upang hindi tayo lamang siya pumasok dito ngunit dama na niya magkasundo dahil sa dulo, lahat tayo ay mga taong nilikha ng ang pagtanggap ng kanyang mga kaklase at nag-iisang Diyos. █ bagong kaibigan.

Goyo

Bojo Evangelista

TAYONG LAHAT!

atapos ang kontrobersyal na pelikulang Heneral Luna ng direktor na si Jerrold Tarog, muli siyang gumawa ng ingay nang ipalabas ang sequel ng kanyang pelikula na pinamagatang “Goyo: Ang Batang Heneral” na pinagbidahan ni Paulo Avelino. Ayon sa guro sa kasaysayan at agham panlipunan sa Benedictine na si G. Cedric Yoro, “Napapanahon ang mensahe ng pelikula. Isyu sa kung ano prayoridad ng mga ordinaryong Pilipino, kababawan ng mga pananaw, indibidwalismo, political maturity, at pagiging lulong natin sa mga walang kabuluhang kaligayahan. Nakaukit ang ganitong kultura ng karamihan sa ating mga Pilipino.. Tama si Mabini sa pelikula para parin tayong mga bata. Sayang ang kabayanihan ni Goyo at yung mga nagawa nito noong panahon ng Espanyol nilamon siya ng pulitika, kasikatan, at ng kanyang idolo. Isang patunay na wala tayong natutunan sa kasaysayan lalo na sa mga napagmamasdan ko sa mga Pilipino at kabataan ngayon.” █

10 Napanalunan Sir Nathan

Ang larong ni Kristine Shanne Real

Mga artikulong sulat nina Kristine Shanne Real at Shane L

apakadaling bawiin ng aksidente ang buhay ng kahit sino. Ngunit para sa isang mahusay na guro, hindi ito ang kaso.

Nabigyan ng pangalawang pagkakataon upang mabuhay kagaya ni Lazaro sa bibliya ang guro mula sa Benedictine Institute of Learning na si John Jonathan Lazaro o mas kilala bilang Sir Nathan matapos hamunin ng isang aksidente ang kaniyang buhay noong ika-21 ng Mayo, taong 2018. Sa hindi inaasahang pagkakataon, naaksidente siya sa isang pampublikong sasakyan pauwi sa kanilang bahay noong gabing iyon. “Sa totoo lang, hindi ko matandaan ang eksaktong nangyari sa akin. Nalaman ko na lang na nasa ospital ako,” saad ng guro sa Edukasyon sa Pagpapahalaga. Maraming bersiyon ang istorya kung paano siya naaksidente. Maraming nag-akala na ginawa niya itong sadya, ngunit marami ang mas naniniwalang hindi niya ito magagawa kailanman. Ilang linggo siyang nasa Intensive Care Unit (ICU) ng Medical Center Imus at matamang mino-monitor ng mga nurse at doktor. “Positibo ang pananaw niya sa buhay kaya hindi ko mapaniniwalaan yung ganoong ispekulasyon. Masyado niyang mahal ang buhay niya.” ani Kim Joshua Dano, isa ring guro at kasamahan niya sa trabaho. Matindi man ang kanyang pinagdaanan ngunit hindi niya hinayaang lamunin siya ng kahinaan. “Pinakamalaking challenge ay ‘yung accident ko. Kasi aside from fighting for my life, I am fighting to be healthy,” saad ni Sir Nathan. Eksaktong isang buwan mula nang mangyari ang aksidente, tuluyang naka-rekober ang kanyang katawan at sa wakas ay naiuwi na siya sa bahay. - SiR Nathan LAZARO Kahit tapos na ang nasabing insidente, mayroon pa rin pagsubok sa buhay ni Sir Nathan. Dahil malaki ang naging epekto sa kanya ng aksidente, partikular sa kanyang utak, hindi na niya nagagawa ang mga bagay na ginagawa niya dati. Hindi na niya nagagawang muli ang mga bagay na minsan niyang minahal. Hindi na siya nakapaglalaro ng badminton, hindi na siya nakapaglalakbay sa malayo, at hanggang sa ngayon ay hindi pa bumabalik ang kanyang panlasa at pang-amoy. Sa kabila ng mga pagsubok na ito, hindi nagpatalo si Sir Nathan. Napakaraming inspirasyon ang kaniyang pinanghahawakan upang patuloy na lumaban. Sa ikalawang semestre ay babalik na siyang muli sa pagtuturo. Nais rin niyang ituloy ang pag-aaral upang maging isang Statistician at Professor, kapag kaya niya na uli ang pag-biyahe. Ang nasa Itaas ang naging sandigan ni Sir Nathan.Kasama niya sa pagharap sa hamon ang kaniyang pamilya at ang kaniyang kasintahan na simula nang siya’y maaksidente ay hindi siya iniwan. “Huwag susuko kasi the moment na sumuko ka , doon ka matatapos,” pahayag ni Sir Nathan. “Ganyan ang buhay. Pain is a reminder that you are alive,” dagdag pa niya. Ang buhay ay isang larong hindi alam kung paano manalo. Ngunit para kay Sir Nathan Lazaro, hindi dapat magpatalo. Habang may mga taong nananatiling matatag, habang may natatanaw na pag-asa, at habang may mga pusong hindi sumusuko na kagaya ng kay Sir Nathan, magpapatuloy ang laban tungo sa inaasam na kasiyahan. █

“Pain is a reminder that you are alive.”

Gintong Layunin ni Guinto Shane Lindsay Suniga

inirang na lider, para tumulong sa others.

Kasalukuyang Presidente ng Pederasyon ng Sangguniang Kabataan sa Lungsod ng Imus si Joshua Sherlanbert Guinto. Hinirang siyang maging pangulo ng SK ng Imus matapos manalo sa Barangay and SK Elections sa kanyang barangay sa Poblacion 1D. Nakuha niya ang inspirasyon sa pamumuno galing sa kanyang ina na dating konsehala at ngayo’y kalihim ng Sangguniang Panlungsod na si Jem Y. Guinto sapagkat hinawakan rin niya ang posisyong ito noong siya ay dalaga pa. “Number one na inspirasyon ko si Mommy dahil marami siyang nagawa para sa mga kabataan noong nandito siya sa posisyon ko ngayon,” dagdag pa ni Guinto na nagtapos ng BS Psychology sa Manila Tytana College. Naging madali para sa kanya ang manalo dahil sa barangay nila ay wala siyang kalaban. Inisip niya din namang siya ay karapat-dapat sa kaniyang puwesto dahil kaya niyang maglaan at magsakripisyo para sa bayan at siya din ay dedikado sa kanyang trabaho. Bagaman hindi naman humawak ng mga malalaking posisyon sa Benedictine noong siya ay nasa hayskul pa, naging mulat si Joshua sa pagiging lider kahit - JOSHUA GUINTO sa maliit na paraan. Bata pa lamang ay lagi siyang napipiling presidente ng mga kaklase sa classroom. “Masyado daw akong mabait, at saka parang ako lang daw yung matino sa klase namin kaya ako pinipili,” dagdag pa niya, na pinatunayan naman ng kanyang mga naging kaklase at guro sa elementarya at hayskul. “Mabait na bata si Joshua. Mayroon siyang initiative na gawin ang mga bagay na dapat niyang gawin, lalo na sa subject ko sa kanila noon na TLE.” ani Gng. Suzette Mojica, naging guro niya sa elementarya. Naging motto din nila noon ang “As long as there are people in need it’s our job to help.” Tinutukan niyang sagutin ang mga tanong patungkol sa isyu ng maagang pagbubuntis at pang-aabusong sekswal sa mga kabataan, pagbaba ng criminial liability sa edad na 13, pati na rin ang mental health awareness and prevention, kung saan sinagot niya na ito ay dapat mabigyan ng pansin nang mabuti. Nagpayo ang kasalukuyang SK President sa kabataan ng Imus na ang pagkakaroon ng tamang responsibilidad at ang pakikinig sa sariling mga magulang at kaibigan ay makatutulong sa sariling buhay. Hindi pa man ganoon karami ang mga nagawa ng SK President sa bayan ng Imus ay masasabi na nating siya ay responsable at mabuti lamang ang kaniyang nilalayon para sa kaniyang pinamumunuan. █

“As long as there are people in need, it’s our job to help.”

Louis Espinosa, ang tunay na Obra Maestra Kristine Shanne Real

apakaraming obra maestra sa mundo. Ngunit hindi obra ang binibigyang diin dahil ang puso sa paglikha ang binibigyang pansin.

Dating estudyante ng Benedictine Institute of Learning si Louis Espinosa na ngayo’y nasa kolehiyo na sa Unibersidad ng Santo Tomas. Nag-uwi rin siya ng karangalan nang tanghalin ang kaniyang obrang ‘Kulturang Dalisay’ bilang People’s Choice Award sa ika-32 Pinoy Pride Visual Arts Competition. “Pinakilala sa akin ng tatay ko ang sining gamit ‘yung ballpen at bondpaper na inuwi ng nanay ko galing opisina,” pagbabahagi ni Louis. Kagaya ng mga bata noon na mahilig manood ng mga pambatang palabas kagaya ng Pokemon at ang sikat na Darna ni Mars Ravelo, ito rin ang nakahiligang gawin ni Louis. Ito ang nagmulat sa kaniya sa mundo ng sining. Mas lalo pang napalawak ni Louis ang kaniyang kaalaman sa pagpinta noong nasa hayskul na siya. Ito ang pampalipas oras niya at dito rin niya naipapahayag ang kaniyang damdamin. Ito ang kaniyang takbuhan sa tuwing sarili na lang niya ang tangi niyang maaasahan. “Sa tuwing kailangan ko ulit ng inspirasyon, pinapanood ko ang mga vlogs ng mga artists kagaya ni Kelogsloops, Happydartist, Lena Danya and Daria Callie,” pahayag ni Louis. Katulad ng ibang artists, may iniidolo rin si Louis. Ito ang kinukuhanan niya ng inspirasyon upang mas mapabuti ang kaniyang iginuguhit. Sa edad na 20, nadiskubre niya ang kaniyang estilong “more on realism and an offspring of inspiration from other artists.” Maraming oras ang ginugugol ni Louis sa paghahanap at pagdiskubre sa mga artists at maging ang mga gawa nito. Isa sa pangarap ni Louis ang maging kilala sa buong mundo. Gusto niyang magkaroon ng solo exhibit. Ngunit ang pinakamalaki niyang pangarap ay mailagay

ang kaniyang ipininta sa Louvre o National Gallery of London. “Asahan niyong ibabahagi ko ang kaalaman ko sa mga taong hindi kayang pumunta o magbayad para sa mga art tutorials,’ saad ni Louis. Kasing ganda ng mga ipininta niya ang kaniyang puso. Gusto ni Louis na maging matagumpay rin ang mga taong katulad niya na minsan ding nangarap. Ipinapangako niyang bibigyan niya ng pagkakataong matuto ang mga batang nais maging isang mahusay kagaya niya dahil ang makitang masaya at may natututunan ang iba ang pinaghuhugutan niya ng lakas. Sa dinami-rami ng obra maestra sa mundo, ang puso at isipan ni Louis Espinosa ang pinakamaganda. Ipagpapatuloy niya ang pagpinta gamit mga pangkulay para sa pangarap niya at ng iba, habang nananatiling nakasayad ang kaniyang mga paa sa lupa. Ito ang obra maestrang hindi nakikita ng mga mata, at tanging puso lamang ang nakadarama. █

“Asahan ninyong ibabahagi ko ang mga kaalaman ko sa mga taong hindi kayang pumunta o magbayad para sa mga art tutorials.”

- LOUIS ESPINOSA

Lindsay Suniga | Ayos ng pahina ni Robert Patrick Alfiler

11 Ethan Jaro: Ang Bagets sa Likod ng Baglets Kristine Shanne Real

ng paggawa ng video ay isa sa mga paraan upang maipahayag ang sariling nararamdaman. Sinong mag-aakalang may isang Benedictinian na namamayagpag pagdating sa ganitong larangan – ang Youtuber at Animator na gumuguhit ng kaaliwan para sa karamihan. Simula pa lamang noong siya ay nasa ikaapat na baitang, hilig na ni Naethaniel Jaro, o Ethan sa kanyang mga kaklase, ang paggawa ng mga animations na inia-upload¬ niya sa kanyang Youtube channel. Sa edad na labing-apat, ang kanyang Youtube channel ni Ethan na may pangalang ‘Baglets’ ay kasalukuyang may mahigit sa 10,000 subscribers. Ang Youtube ay isang social media platform kung saan, sa halip na magpost ng mga larawan at istatus kagaya ng Facebook at Twitter, ay malayang makapag-upload ng video ang isang tao kung gagawa siya ng isang account o channel. Marami nang social media influencers, bloggers at vloggers ang gumagamit ng platform na ito upang ipahayag ang kanilang sarili. Ika nga ng tagline ng Youtube, “Broadcast Yourself.” Nagsimula ang Baglets sa isang pagkakamali. Ayon kay Ethan, ginawa niya ang kanyang youtube channel ng alas-tres ng madaling araw. Dapat ay - Ethan Jaro Bagel ang ita-type niya, isang tinapay na hugis doughnut, pero hindi singtamis. Huli na nang malaman niyang mali ang kanyang nai-type, at hinayaan nya na lamang ito simula noon. Noong una, nagdadalawang-isip pang gumawa ng Youtube channel si Ethan dahil naisip niyang baka hindi pumatok ang kaniyang mga gawa. Ngunit dahil sa suporta ng kaniyang pamilya at mga kaibigan, nabigyangdaan ang pagsasakatuparan ng isa sa kaniyang mga pangarap. Hindi naging madali sa umpisa. Noon, wala pa masiyadong nakapanonood sa kaniya. Hindi rin niya kayang ilaan ang buong oras sa paggawa ng mga animations dahil isa rin siyang estudyante. Nagkaroon na rin siya ng collaborations kasama ang ilan pang mga Youtubers kagaya nina Youtube Frederator, CoryxKenshin at PewDiePie, at nakakikilala na ng mga bagong kaibigan. “Nakakasama ko rin yung mga kaklase ko sa paggawa ng mga animations. Sila yung nagbibigay ng mga boses sa mga characters na ginagawa ko, kagaya ng mga characters nina Beans at Berb. Matagumpay na nailabas ni Ethan ang sikat na animation series na ‘Beans and Berb’ kasama ang kaniyang mga kaibigan. Ang kaniyang pamilya at kaibigan ang rason kung bakit siya naroon kung nasaan man siya ngayon. “Kung gusto nyong mag-vlog o mag-upload ng video sa Youtube, ituloy nyo lang. Wala namang nagsimula na malaki agad ang following,” anang batang Youtuber at animator. Si Ethan ay isa sa mga estudyante ng Benedictine Institute of Learning na nagbibigay ng inspirasyon sa kapwa mag-aaral. Hangga’t may mga kamay na hindi mapapagod lumikha ng magagandang larawan, magpapatuloy ang pag-abot ni Ethan sa kaniyang pangarap. █

“Kung gusto n’yong magvlog o mag-upload ng video sa Youtube, ituloy n’yo lang. Wala namang nagsisimula na malaki agad ang followers. ”

Makulay na Buhay Kristine Shanne Real

Chud Dulay

giting abot-langit at buhay na animo’y bahaghari ang hatid ng ulan. Hindi aakalaing kung sino pa ang nagbibigay ng saya, siya palang malungkot noong umpisa.

Kahit kapapasok pa lamang niya sa Benedictine bilang Humanities and Social Sciences student sa Senior High School, kilala na agad si Chud David Dulay sa pagbibigay-saya sa mga kapwaBenedictinians tuwing may kaganapan o programa sa paaralan. Siya ang nagbibigay-kulay sa bawat araw ng mga estudyante at guro. Kahit nasa baitang 11 pa lamang, nagiging isang malaking impluwensiya na siya agad ng kasiyahan at pagkakaroon ng positibong pananaw. Ngunit lingid sa kaalaman ng nakararami, sa likod ng kaniyang mga nakasisilaw na ngiti, bentaheng mga pagpapatawa at matutunog na mga halakhakay may natatagong pait ng buhay. Mula sa isang masaganang pamilya si Chud Dulay. Nakatira sila sa isang condominium unit, may sariling kompanya ang ama, at palaging kumakain sa labas. Ngunit, sa isang iglap, biglang nagbago ang lahat. Biglang naghirap ang pamilya nina Chud. Nalugi ang negosyo ng kanyang pamilya at napilitang iwan ang tintirhang condominium. Umabot sa puntong puro dahon at lugaw na lamang ang kanilang kinakain. Kung dati’y sa condominium unit nakatira, kalaunan ay tumira sila sa isang bahay na walang kuryente ng halos isang taon. Tila nagdilim ang mundo ni Chud. Wala na ang dating liwanag na noon ay nagbibigay-buhay sa kanila. Tumigil sa pag-aaral si Chud noong nasa ikawalong baitang pa lamang siya dahil nagkaroon ng problemang pinansiyal ang kaniyang pamilya: nawalan ng trabaho ang kaniyang ama. Noong mga panahong iyon, ang tanging kakampi at kalaban niya ay ang kaniyang sarili. Sa kabila ng mga dagok na ito sa kanilang buhay, hindi naging hadlang ang mga ito upang hindi siya magpatuloy sa pagtuklas sa mga bagay na hindi pa niya nalalaman. Nagsikap siya nang mag-isa. Nag-aral siya nang mag-isa. Kahit wala sa paaralan. Kahit walang guro. Tinuruan niya ang kaniyang sarili. Ang librong “Purpose-driven Life” ni Rick Warren ang nagmulat kay Chud na hindi dapat siya sumuko. Ang Diyos ang ginawa niyang inspirasyon upang bumangon at patuloy na lumaban. Naniniwala siyang may dahilan kung bakit nangyari ang isang bagay. May dahilan kung bakit siya naghirap. May dahilan kung bakit siya nasaktan. At lalong may dahilan kung bakit kailangan niyang bumangon. “Na-realize ko na hindi ka dapat magpatalo sa mga hamon ng buhay. Kapag nadapa, bangon agad. Bawal matulog!” pahabol na mensahe ni Chud. Sa tuwing pagkatapos ng ulan, palaging may bahagharing nag-aabang. Si Chud Dulay ang nagsisilbing bahaghari sa makulimlim na ulap ng iba at patuloy na maghahatid ng sayang magdudulot ng ngiting abot-langit. █

“Na-realize ko na hindi ka dapat magpatalo sa mga hamon ng buhay. Kapag nadapa, bangon agad. Bawal matulog! ” - CHUD DULAY

LATHALAIN Ora et Labora

GenTea

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

Ang Milktea na may dugong Benedictinian

PRESYUR dagok sa buhay ng tao Jerome Ymas

Larawang hiram mula sa fundacionquaes.org

ng aking katawan ay nanginginig at tila ang tibok ng aking puso ay badyang bumibilis dahil sa presyur na hatid nito. Isang araw, nagkaroon ang aming klase ng isang talumpati ang masaklap pa rito ay nasa anyong Ingles.Dahil rito mas mapaghahandaan natin ang isang bagay pag di pinanaig ang bugso

Nang magsimula na ang presentesasyon, ako ay nanginginig na para bang inaabangan ang pangalang lalabas sa board exam. Ayun na nga, nagsimulang bunutin ng guro ang mga pngalaan na mauuna. Laking pasalamat na lamang sapagkat di ako naunat ngunit anong hinanakit naman nito dahil baka sakali sa ikalawang bunutan naman ako lalabas. Pagkatapos ng mga unang nagpresenta ay nagsimula na ulit ang bunutan. Nanginginig, kinakabahan, natatakot, at kung ano-ano pang mga masasalimuot na emosyon ang nararamdaman ko. Ito’y tila bang pangalawang pangalang inaabangan ko na lumabas. Kung paano inilalabas ang mga nakapasa sa board exam, ganon din ang emosyong namamayagpag sa aking isipan. Di ko matunton kung mananalo ba ako o titigil ang mundo kung sakaling di manalo. Sa ikalawang bunutan ay napasama ako sa magtatalumpati, tila gumunaw ang aking mundo dahil sa hindi inaasahang pagtawag sa aking pangalan. Tumayo at nagsimulang magsalita na may garalgal na boses na sanhi ng panginginig ng buog laman. Kung anong emosyon ang nananalaytay sa pagkabigo ay naako’t naramdaman ko. Nalimutan ang lahat ng mga kinabisa dahil sa dala ng presyon dahil sa takot. Parang pagtataya ang Buhay, kung di pinalad sa unan, ay mayroongnamang ikalawang pagkakataon subalit ang pagkakataon na iyon ay nasayang lamang. Sa sususnod na hagupit ng presyur sa buhay, magsisilbing gabay at aral ang nakaraang pangyayari na nagdala ng kapaitan dahil sa hindi pinagtagumpayan ito. Ang lahat ng bagay ay ‘di na mababago pa kung ito’y tapos na ngunit mababawi naman ito sa susunod kung hindi pananaigin ang presyur sa buhay ng tao na para bang iskor sa exam na gumugulo sa isip ng tao. █

‘Meme’-ron akong Kwento!

Kristine Shanne Real

agumpay. Tagumpay na mas masarap at mas matamis pa kaysa sa milk tea.

Ito ang nais na makamtan ng sikat na Milktea Shop sa Lungsod ng Imus, ang GenTea. Itinatag ito ng isang Alumni Benedictinian na si Niña Rentoria. Maraming flavor ang mapigpipilian at talaga namang ito’y swak sa panlasa ng karamihan. Ayon kay Niña, hindi niya inaasahang ang pagtatayo niya ng GenTea ang magiging takbuhan ng mga Imuseño na mahilig sa milk tea. Malaki rin ang naitulong ng pagiging isang Benedictinian sa GenTea business, dahil karamihan sa mga mamimili nito ay mga estudyante rin ng Benedictine Institute of Learning. Sa murang halaga, matitikman na ang sarap na hahanaphanapin ng panlasa. Perpekto ito para sa mga estudyante lalo na sa tuwing nag-aaral sila dahil mas nakakagana raw mag-aral habang sumisipsip sa malamig at matamis na GenTea. Bukod pa rito ay nago-offer rin sila ng mga pagkain kagaya ng sandwiches, rice meals at pasta. “Aim high palagi, ‘Wag magfocus sa past pero gawin mong motivation ‘yung past experiences mo. Also, take risks din. Puwede naman magkamali kasi ‘yung pagkakamali, magiging stepping stone ‘yun sa pagiging successful,” payo ng may-ari ng GenTea na si Niña. Paniguradong mas matamis pa sa milk tea ang tagumpay na naabot ng GenTea. Sa patok na lasa ng GenTea, paniguradong hahanap-hanapin ng tiyan ang lamig na kumikiliti sa lalamunan. Ito ang Milk tea na may tatak Benedictinian. Matitikman mo na sarap ng milktea ng GenTea sa panulukan ng Gen. Yengco St. at Daang Bantayan malapit sa Dimasalang Subdivision at Petron Gas Station sa Lungsod ng Imus. █

Mga larawang hiram mula sa GenTea Facebook Page at kay Nina Rentoria.

Food-ibig sa Bene Kristine Shanne Real

Nakita ko na ang totoong pagmamahal – totoong pagmamahal sa pagkain. Sa labas ng Benedictine Institute of Learning, kabi-kabilang kainan ang matutunghayan. Bukod sa masarap ang mga pagkain doon, siguradong malinis at mainit pa ang mga ito bago kainin. Ito ang katangiang kailangang taglaying ng pagkain. Ito ang nag-aalis ng gutom at sumusugpo sa kumakalam na sikmura ng mga guro at mag-aaral.

Johniel Francis Singson

a tuwing nalulungkot ka, ito ang pinakamabisang paraan upang sumaya - magbasa ng memes!

Mukhang hindi na nga maiwasang maging parte ng kulturang Benedictine ang mga memes, partikular sa social media. Sa kasalukuyan ang memes ay mga larawan, ‘catchphrase’ o video na dahil sa nakatatawa nitong nilalaman o mga subliminal na ibig sabihin ay nagiging ‘viral’ o sumisikat nang husto, lalo na online. Kadalasan, nagagamit na rin ito sa mga pang-araw-araw na pakikipag-usap. May mga memes na nakatatawa talaga, pero mayroon rin namang mga memes na hindi nararapat para sa mga bata dahil sa mensaheng gustong iparating. Sa kabila nito, patuloy na nagiging imahen ng mga Gen Z ang paggamit ng memes. Narito ang ilan sa mga halimbawa ng mga memes na naging viral sa Benedictine:

BAGYO Memes

Dahil sa sunod-sunod na suspensyon ng klase nitong mga nakaraang buwan, sumikat ang meme na ito upang pagtibayin na dapat i-suspinde ang klase dahil na rin sa pagbaha sa ilang lugar sa Imus.

NORA AUNOR Memes

Ang ginamit na larawan ay mula sa premyadong pelikula ni Nora Aunor na “Himala” kung saan ay binaril siya sa dulong eksena ng pelikula. Ang itsura niya matapos mabaril ay nagamit bilang meme para ilarawan ang isang taong hindi kinaya ang isang sitwasyon.

Kitsu’s Grille

Kung malamig na kainan ang hanap, Kitsus ang matatakbuhan! Mayroon silang mga kaswal na pagkaing hindi matatawaran sa sarap. Napakaganda rin ng disenyo sa loob. May mga litrato ng mga superheroes na masarap tingnan. Talagang gaganahan kang kumain sa loob na kulay dilaw ang pintura – simbolo ng kasiyahan at pagiging positibo. Specialty nila ang kanilang unik na Lomus - food fusion ng Loming Batangas na nilagyan ng Longganisang Imus sa ibabaw sa halip na karaniwang chorizo. Bestseller nila ang kanilang lumpiang shanghai na masarap partneran ng House Blend Iced Tea

Kubo

Mula sa isang simpleng parking space malapit sa Benedictine, nagbagong-anyo ito bilang isang maliit na karinderya at salon sa iisang lugar. Lutong-bahay ang espesyal sa kainang ito. Isa itong malaking karinderya na nagluluto ng mga masasarap na pagkaing Pinoy. Talagang napapaibig ako sa kainang ito dahil bukod sa murang pagkain, palaging may libreng sabaw para sa mga kostumer. Bukod dito, sa tuwing kumakain ako sa kubo, pakiramdam ko’y nasa probinsya ako. Pakiramdam na masarap. Nakapagpapakalma. Ika nga nila, “it feels like home!”

Yakisugi Ramen House Mula sa pagiging burger stand, nagbagong-bihis ang food stall na ito at naging - Ramen House! Pagmamay-ari ito ng isa sa mga anak ng butihing ama ng Benedictine na si Mr. Abad. Para sa mga estudyante at gurong nais makatikim ng pagkaing pangibang bansa, perpekto ako Ramen House para sa kanila. Naghahain ito ng Japanese noodles na talaga namang patok lalo na sa mga millenials. Sa pagkakataong makain ang pagkain dito, makakalimutan ang patong patong na problemang kinahaharap sa paaralan. Nagsisimulang magbukas ang Ramen House tuwing alas-6 ng hapon.

Dambalasek, pis!

Sa bawat pagkagat at paglanghap sa mga pagkain sa mga kainan malapit sa Benedictine Institute of Learning, mapagtatanto na sa pagkain nga mahahanap ang tunay na pag-ibig. Ito ang mga pagkaing nakabubusog at mga sarap na nakakikilig sa siguradong hahanap-hanapin ng tiyang sabik na makatikim. █

“FINISH NA” Memes

Ang eksenang ito ay kuha mula sa isang balita tungkol sa isang naarestong kriminal dahil sa droga. Makasaysayan ang mga salitang binitiwan niya, “Wala na. Finish na.” Naging meme ito upang ipahiwatig na tapos na ang isang bagay at hindi na mababawi pa o mauulit pa.

“GUARDIAN ANGEL” Memes

Ito ay hinalaw rin sa isang eksena kung saan dalawang magkumpare ang nag-away at nang tangkang sasaksakin na ang isa sa likod ay hindi siya tinablan dahil ang mapurol na bahagi ng itak ang naihampas sa kanya. Ginagamit ang meme na ito upang ilarawan ang isang pagsubok na nalusutan ng isang tao.

Bojo Evangelista

Mga Salitang Tatak ”SUMI, ETIVAC”

w, pis! Tena’t tawagin na’ng taropa! Suot mo na ang shorpit at shower mo, at tayo’y magbu-bualaw sa kanto.

May kakaibang kiliti ang nadarama sa tuwing maririnig ang mga ganitong kataga’t punto. At pakiramdam mo, sa tuwing makikipag-usap ka na, ay tiyak na ‘babaliktar’ ang dila mo at mapapa “Aw, pis!” ka na rin ng wala sa hulog! Wag kayong mangamba, Tagalog pa rin naman ang salita sa Cavite, partikular sa Lungsod ng Imus. Pero matutuwa ka sapagkat ang maririnig mo ay pihong dito mo lamang maririnig, at sinasabi ko sa ‘yo, eh, kahit tawagin mo pa ang taropang Bukandala, ay masasabi mong, totoo nga, dambalasek! Bagaman Tagalog ang pangunahing wikang sinasalita sa CALABARZON at mga kalapit rehiyon, bawat lugar dito ay may kakaibang puntong Tagalog na taal lamang sa lugar na iyon maririnig. Pinaka-partikular rito ang puntong Batang ng mga tagaBatangas, na sa tuwing maririnig mo’y mapapa “Ala, eh!” ka. Pero dito sa amin sa Kabite, may mga salita rin kaming akala mo’y pinagsasabihan ka ng masama, pero sa totoo lang eh nilalambing kang tunay! Par’ne’t ng marinig mo’ng inam ‘tong sinasabe ko sa ‘yo, pis!

Hapung-hapo - pagod na pagod “Hapung-hapo ang mga bata sa paglalaro sa tubigan.” Gento - ganito “Gento gawin mo d’yan, pis!”

“PA’NO MO NASABI?” Memes

Mula rin ang meme na ito sa pag-aresto sa isang kawatan kung saan habang tinatanong siya ng media ng ilang katanungan ay nabanggit niya ang “paano mo nasabi?” bilang pagapasubali sa isang hinala. Ginagamit ang meme na ito para kontrahin ang sinasabi ng iba. █ Mga larawang hiram mula sa Google Photos

Dang - ubod o napaka “Danglupet ng oto mo, pis!” Pis - pinsan, pare; pwede ring pisan “Aw, pis! Kita sa peryahan!”

Dambalasek - astig, cool “Dambalasek mo naman, pis!”

Shower - tsinelas “Asan ang aking shower? Suot mo?”

Na + pandiwa - ginagamit bilang unlapi ng mga pandiwa na nagpapahayag ng kasalukuyang nagaganap. “Kayo na lamang ang pumunta at ako’y nakain pa.”

Palandong - pantakip sa ulo “Ika’y magpalandong at baka ika’y mahamugan.”

Shorpit - sumbrero (mula sa brand na Surefit) “Kaw! Suot mo ang shorpit mo at dang-init!”

Kampet - kutsilyo “Kunin mo ang kampet at hahasain ko.” Purunggo - bubog “Ika’y magsuot ng shower at baka ika’y ma-purunggo!”

Pag ika’y magagawi dito sa Imus, ay tiyakin mong kabisado mo ang mga salitang ito, at nang ika’y ka-taropa na! █

AGHAM - BALITA

AGHAM 13 Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

MAGLIBANG AT MATUTO. Nagiging makabuluhan ang pag-aaral ng agham dahil sa mga larong may konsepto ng agham, katulad ng Newton Olympics. Larawang kuha ni Alyssa Concha.

Pag-aaral ng Agham, ginawang mas interesante; Newton Olympics, idinaos

pang bigyang prayoridad ang mas nakakawiwiling pag-aaral sa asignaturang Agham, nagdaos ang mga mag-aaral sa ikawalong baitang ng Newton Olympics upang isabuhay ang kanilang mga natutunan sa asignatura, partikular sa mga Batas ng Agham na produkto ng pananaliksik ng bantog na siyentistang si Isaac Newton. Ang naturang palaro ay sa finish line sa pamamagitan ng pinasimulan ni G. Kendrick Delgado, guro pag-ihip dito habang nakataob ang sa Agham sa Junior High School. baso, ay sumusunod naman sa Law oif “It is important na hindi lang Acceleration o Batas ng Akselerasyon. manatiling laws at theories yung mga “Ang akselerasyon ay isang sukat napag-aralan nila, instead, I want them ng kung gaano katulin ang pagbabago to see the real life application of these ng belosidad. Samakatuwid ito ang laws through games,” ani G. Delgado. pagbabago ng tulin sa isang nasukat na Dagdag pa niya, nakasaad sa DepEd saklaw ng oras,” dagdag pa ng guro sa Curriculum Guide na dapat matutuhan Agham. ng mga estudyante ang mga benepisyo Ang panghuling laro at na maaaring gamitin sa pang-arawpinakatampok sa lahat ay ang kanilang araw na buhay. ginawang Balloon Car Race, kung Pinangunahan ni /judina Hilario saan, lahat ng mga Batas Newton ay ng Grade 8C ang larong Pick-up Sticks naisagawa. kung saan ang mga nakahilerang mga “Sa larong ito, gumawa sila ng popsicle sticks ay dapat na masalo ng sarili nilang mga maliliit na sasakyan sabay sabay mula sa pagkakabagsak sa at patatakbuhin ito ng hangin na likuran ng kanilang palad. lumalabas mula sa lobong nakakabit “Ang larong ito ay tumutupad sa rito. Gumamit sila ng Law of Inertia, Law isa sa mga Batas ng Agham ni Newton of Acceleration at Law of Interaction sa na tinatawag na Law of Inertia o Batas larong ito. ng Tigal na tumutukoy sa katangian ng Hinihikayat ng guro sa Agham isang bagay na gumalaw sa isang tuwid ang mga mag-aaral na huwag lang na direksiyon hangga’t walang pumipigil panatilihin ang nalalaman sa Agham sa dito,” paliwanag ni G. Delgado. kanilang mga memorya kundi, makita Ang pangalawang laro na nilang ang mga ito ay maaaring isagawa tinawag nilang Cup Race, kung saan, sa totoong buhay. █ kinakailangang makarating ng baso Jacob Owen Gamier

umabas sa isang sarbey na isinagawa ng BIL na anim sa sampung mga estudyante sa Junior at Senior High School ang kumakain ng street food sa labas ng paaralan, madalas ay kapag uwian sa hapon at breaktime sa tanghali.

BATO-BALANI Nermeen Alapa

umalabas sa isang sarbey na mas pinipili pa rin ng mga completer ng Junior High School na kumuha ng strand na Science, Technology, Engineering at Mathematics (STEM) sa Senior High School sa kabila ng di pagkahilig sa mga asignaturang nasa ilalim ng nasabing strand.

antas ng pagkatuto ng mga bata sa gusto Ang STEM strand ay nasa ilalim ng nilang tahaking kurso , ay nakakulong Academic Track sa Senior High School, pa rin sila sa ilusyon na tanging mga kasama ang Humanities and Social Sciences (HUMSS), Accountancy, Business kursong nasa ilalim lamang ng STEM ang maraming oportunidad, o di kaya’y ito and Management (ABM) at General lamang daw ang ‘cool’ o ‘in.’ Academic Starnd (GAS). Sa ngayon ay hindi pa talaga nila Ilan sa mga lumalabas na dahilan batid ang tunay na layunin ng DepEd sa kung bakit STEM pag-iimplementa ang kunukuha ““...nakakulong pa rin sila sa ilusyon na ng K to 12. nilang strand Sana ay ay dahil sa: (1) tanging mga kursong nasa ilalim lamang magkaroon ng ito ang gusto ng ng STEM ang maraming oportunidad, o tamang mindset magulang; (2) gusto di kaya’y ito lamang ang ‘cool’ o ‘in’” ang mga magulang nila ng kaparehas upang hindi na na kurso ng makulong sa magulang; (3) maling akala ang malaki ang kita kanilang mga anak, at hindi rin magsisi ng mga nagtatapos sa mga kursong kung sakaling matuklasan na hindi para pwedeng kuhanin; at (4) gumaya lamang sa kanila ang STEM, o may iba pang sa kaklaseng kukuha ng STEM. strand o track na nararapat para sa uri Nakalulungkot isipin na sa kabila ng talino na mayroon sila. █ ng layunin ng K to 12 na mapataas ang Si Nermeen Alapa ay kasalukuyang mag-aaral ng ABM sa Grade 11A-Ruth at nagsisilbi bilang manunulat sa seksyong Opinyon ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: alapanermeen@gmail.com

Bilang ng mga naturukan ng Dengvaxia sa BIL, tinututukan

naksyunan ng pamunuan ng Benedictine, sa pangunguna ng School Nurse na si April Joy Pagunsan, RN, ang pagtutok sa mga mag-aaral na nakatanggap at nakakumpleto ng Dengvaxia vaccine, ayon na rin sa mandatong ipinadala ng Kagawaran ng Kalusugan upang mabigyan ng kaukulang pag-monitor dahil na rin sa sunod-sunod na kaso ng mga namatay dahil mas na-trigger ang Dengue virus ng nasabing bakuna. Matatandaang nagkaroon ng kaso pampublikong paaralan, kung saan, ay ng pagkamatay ng ilang bata matapos naibigay ito ng libre at nakumpleto rin makakuha ng sakit na Dengue sa kabila ang tatlong shots na kinakailangan para ng pagkakumpleto nito sa shots ng dito. Dengvaxia. Sa kabilang banda, umaasa ang Nagkaroon ng malawakang pamunuan ng Benedictine na hindi imbestigasyon kung saan nadawit ang magkakaroon ng kaso ng paglala pangalan ng dating Pangulo Benigno ng Dengue dahil sa Dengvaxia, sa Aquino III at kanyang noo’y Kalihim ng pamamagitan ng pag-monitor sa mga Kagawaran ng Kalusugan Janet Garin. batang nabakunahan. Diumano’y ang Dengvaxia, na “Sa ngayon, wala pa naman tayong proyekto ng pamahalaan sa ilalim reported case ng batang naturukan ng administrasyong Aquino, sa ng Dengvaxia na nagkaroon ng higher pakikipagtulungan ng Sanofi-Pasteur, strain ng Dengue. It is still our hope na ay nagkaroon ng tinatawag na ‘adverse wala talagang same cases before na effects’ kung saan, sa halip na mapigilan mangyari sa mga estudyante ng BIL,” ng bakuna ang pagkakaroon ng Dengue, saad ni Pagunsan. ay nakapagpalala pa ito ng kondisyon ng “Meron na tayong recorded na 10 nabakunahan, dahilan upang ikamatay cases ng naturukan ng vaccine. Hindi pa ng mga ito ang sakit. ito final number, pero hopefully talaga Karamihan sa mga naturukan ng konti lang ang nakareceive ng shots,” Dengvaxia ay mga mag-aaral mula sa dagdag pa ng school nurse. █ Jerome Ymas

Pagkain sa kalsada, may panganib na dala

siSTEMatiko

AGHAM-EDITORYAL

KALUSUGAN at TEKNOLOHIYA

1 sa 10 Benedictine Grade 7 ay nakatanggap ng bakuna ng Dengvaxia vaccine

Nangunguna sa listahan ng pinakapaboritong pagkaing-kalye ang taho, na karaniwang gawa sa soya milk, sago at arnibal. Sumusunod rito ang kwek-kwek o itlog ng pugo na binalot sa pinaghalong harina at itlog sabay iprinito. Ang cheese sticks, binatog, sorbetes at fishball ay sumusunod rin sa mahabang listahan ng mga mabentang street food. Madalas ay itinuturing ng ilan ang mga ito na pangmadaliang pagkain, lalo na kung naaabutan ng gutom sa gitna ng kalsada o di kaya naman ay dagliang panlaman-tiyan. Subalit, ang pagkain ng sobra ng mga ito ay maaaring magkaroon ng epekto sa kalusugan ng mga kumakain. Bagaman nagdudulot ng bahagyang ginhawa sa nagugutom na sikumra ng mga Benedictinians na galing sa nakahahapong araw ng pag-aaral, nakapangangamba rin naman ang maaring idulot na sakit ng mga pagkain, lalo na kung ang mga ito ay hindi ginawa sa malinis at ligtas na kapaligiran. Una sa lahat, ang mga nagtitinda ng mga pagkaing ito ay malayo sa isang malinis na pinanggagalingan ng tubig, kung kaya ang mga kubyertos o

kagamitang panluto na ginagamit ay hindi nahuhugasan ng tama. Maaaring gapangan ng mga ipis , langaw, langgam at iba pang maruruming mga kubyertos kung hindi tio mahuhugasan ng tama. Maaari rin itong pamahayan ng mga bakterya na maaaring magdulot ng mga komplikasyon katulad ng hepatitis, typhoid fever, diarrhea, gastroenteritis at iba’t ibang mga allergies. Dahil sa mga ganitong posibilidad,

“Piliin na mas bigyang prayoridad ang kalusugan upang hindi magsisi sa huli.” isa na sa mga mag-aaral sa Benedictine ang naitakbo sa ospital dahil sa pagkain ng chicken balls na naging sanhi ng kanyang allergies. Bukod pa rito, isang pag-aaral ang ginawa ng isang lokal na palabas sa telebisyon kung saan lumalabas sa resulta ng mga laboratoryo na tanging bananacue lang ang nakapasa sa pagsusuri sapagkat ang bananacue

AGHAM - LATHALAIN

ROBOTICS

Magandang simulan sa pagkabata pa lang Jacob Owen Gamier

ay niluluto sa pinakamainit na temperatura, dahilan upang mamatay ang mga bakteryang maaaring nakasama rito. Ayon naman sa school nurse ng Benedictine na si April Joy Pagunsan, nararapat na iwasan ang pagkain ng street food dahil hindi batid kung paano ang ginawang paghahanda ng pagkain, na maaaring sa proseso ng paghahanda ay nakontamina na ito ng bakterya, nadapuan ng mga insekto, o di kaya’y nahaluan ng maruming tubig. Hinikayat ni Nurse April na maging mapanuri ang mga mag-aaral sa pagpili ng kakaining pagkain, lalo na kung hindi alam ang paraan ng paghahanda nito. Bagaman mura at madaling hanapin ang mga pagkaing ito, hindi naman solusyon ang pagtitipid kung mapapagastos rin sa pagpapagamot sa ospital. Kung maaari, piliin na lamang kumain sa bahay, kung saan, batid ang paraan ng paghahanda ng pagkain. Kung naghahanap talaga ng mga ganitong klaseng pagkain, maaaring sa bahay na lamang magluto ng mga ito. Piliin na mas bigyang prayoridad ang kalusugan upang hindi magsisi sa huli. █

“Hindi nalilimitahan sa edad o kapasidad ang isang tao para matutuhan ang pag-operate ng mga robot.” - G. Joel Manozo

alang pinipiling edad ang pagkatuto. Kahit saan pang larangan mo gustong magkaroon ng kaalaman, hindi ito maaaring mahadlangan ng edad o kakayahan. Lalo na sa pag-aaral ng Robotics. Ito ang pinatunayan ng isang guro sa Computer ng Benedictine Institute of Learning, si G. Joel Manozo. Ayon sa Information Technology expert at kasalukuyang pinuno ng IT Department na si G. Manozo, walang age limit ang pagtuturo ng Robotics. Hindi nalilimitahan sa edad o kapasidad ang isang tao para matutuhan ang pag-operate ng mga robot. Nangangailangan ito ng sipag, tyaga at determinasyon upang makagawa ng isang functional na robot. Aniya, kahit mga batang nasa baitang apat hanggang anim ay kaya nang gumawa ng mga bagay na may kinalaman sa Robotics. Sa kabilang banda, nilinaw ng puno ng IT Department na dapat na mayroong pagtutok sa ganitong klaseng kakayahan sa pamamagitan ng isang club o organisasyon. “Siguro sa mga nag-start pa lang, syempre titingnan natin

yung resources na meron tayo... pag sinabing resources, ano yung meron tayo, especially sa [titingnan natin] kakayahan ng mga devices na meron tayo, syempre pag sa resources may kaakibat na financial resources yan, at may kaakibat din yan na kung sino yung magte-train sa estudyante,” he further explained. Dagdag pa rito, sinabi rin ni G. Manozo na kinakailangang mayroon ding partnership o tie-up sa sa mga eskwelahan na nago-offer rin o nagiimplement na ng Robotics bilang parte ng kanilang kurikulum at sistema ng pagtuturo. Sa kabilang dako, si Emelito Gandia, Jr., isang Grade 7 student, ay naniniwalang magiging magandang karanasan para sa mga estudyante ang magkaroon ng Robotics club sa loob ng paaralan. Matatandaang nagsimulang magoffer ng Robotics class ang BIL sa mga mag-aaral ng Baitang 9 at 10 bilang bahagi ng kanilang Computer classes. █

KALUSUGAN Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

AGHAM - LATHALAIN

SURVEY 1 sa bawat 10

Benedictinians ang na-diagnose ng

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) Mental Health Issues

Impormasyon ay mula kay Gng. Mary Joy D. Teruel, Guidance Counselor

AGHAM - LATHALAIN

Ang Siyensiya sa likod ng

John Vincent Degoma

ng depresyon ay isang karamdaman na bagaman mulat na ang karamihan sa mga karaniwang dahilan, ay hindi miiiwasang maidikit sa kritisismo dahilan na rin sa hindi malinaw na pagpapaliwanag ukol dito. Nagiging stigma sa mga may sakit na depresyon ang pagkabaliw, o kaya naman ay pagiging papansin o pagiging pesimistiko sa buhay. Ngunit, sa kabila ng lahat ng ito ay may mas malalim at siyentipikong pagpapaliwanag ukol sa depresyon. Ang mga sinaunang Griyego ay naniniwalang ang depresyon ay resulta ng kawalan ng balanse sa mga likido sa katawan gaya ng dugo, plema, at ng dilaw at itim na apdo. Sa kabilang banda, naniniwala ang mga Kristiyano na ang depresyon ay kagagawan ng demonyo na nagreresulta sa pakikipaglaban ng kanilang isip sa tukso ng kasalanan. Nang magsimula ang Renaissance, natukalasan nilang ang depresyon ay isang karamdaman. Mula noon, nagkaroon na ng mga pagbabago sa mga maling pananaw tungkol sa depresyon. Pinaghihinalaan ng mga siyentipiko na ang depresyon ay maaaring isisi sa mababang lebel ng serotonin sa katawan. Ang serotonin ay isang neurotransmitter na responsable sa masayang pakiramdam ng isang tao. Kapag uminom sila ng mga gamot na may serotonin, nagiging mas magaan ang pakiramdam nila. Subalit, mas higit pa rito ang dahilan ng depresyon - isang imbalanse sa isang parte ng utak na tinatawag na hippocampus. Ang hippocampus ay responsable sa memorya at emosyon ng isang tao, at ang mga taong nagtataglay ng depresyon ay dahil sa

Nurse April: Panata sa Mabuting Kalusugan

Depresyon

maliit na sukat ng kanilang hippocampus. Nagpapatuloy ang komplikasyon kapag mas naintindihan ng isang tao ang genetiks ng depresyon. Posibleng ang depresyon ay maging isang namamanang karamdaman, dahil nga may kinalaman ito sa kawalan ng balanse ng mga hormones sa katawan. Mas maigsi ang transmitter gene ng serotonin, mas may tyansang magkaroon ng depresyon ang isang tao. lalo na kung ang buhay niya ay palagiang nakararanas ng pagkabigo, pagkapagod o matinding kalungkutan Nagagamot ang depresyon kagaya ng iba pang mga sakit, kung kaya huwag nating hayaang sumuko ang mga taong alam nating may ganitong pinagdaraanan. █

Jann Miguel Biazon

a tuwing nasa paaralan, hindi maiiwasang magkaroon ng mga hindi inaasahang aksidente; nadadapa, nasusugatan. Kung minsan naman ay inaabutan tayo ng pagkakasakit habang nasa paaralan. Kung kaya naririyan ang school nurse upang umagapay sa mga ganitong pagkakataon.

Mula sa pagkuha ng blood pressure ni Sir Noel Abad sa umaga hanggang sa paglinis ng sugat ng mga nadadapang estudyante, palaging nakaagapay si Nurse April.

Si Nurse April Joy I. Pagunsan ang kasalukuyang health personnel ng Benedictine Institute of Learning. Nagsisilbi na siya bilang School Nurse simula noong 2015, at simula noon, marami na siyang mga programang naisakatuparan para sa estadong pangkalusugan ng lahat ng nasa paaralan, empleyado man o estudyante. Mula sa pagkuha ng blood pressure ni Sir Noel Abad sa umaga hanggang sa paglinis ng sugat ng mga nadadapang estudyante, palaging nakaagapay si Nurse April. Ginugugol niya ang kaniyang araw-araw sa mula pagmomonitor ng mga estudyanteng lumiliban sa klase dahil may sakit, pag-monitor sa blood pressure ng mga guro, pagbibigay ng first aid sa mga estudyanteng naaaksidente, hanggang sa paggawa ng mga medical reports. Sa panayam ng Ora et Labora kay Nurse April, tinatayang nasa 40 estudyante ang bumibisita sa clinic araw-araw. 75% sa mga nagtutungo ng clinic ay kadalasang dahil sa masamang pakiramdam, samantalang ang natitirang porsyento ay dahil naman sa mga aksidente

katuad ng pilay dahil sa basketball, o nasugatan sa pagtakbo. “Nag-iiba rin naman yung bilang ng mga estudyante na pumupunta dito sa clinic; madalas, sa mga buwan ng Setyembre hanggang Disyembre dahil sa trangkaso at mga sakit na nakahahawa. Kung mga aksidente naman kagaya ng pagkapilay, madalas yan tuwing Martes at Biyernes kasi may mga physical activities sila sa P.E. (Physical Education),” saad ni Nurse April. Ang pagbibigay ng paunang lunas ay isa sa mga pinakaimportanteng tungkulin ni Nurse April, dahil dito, maingat niyang sinusuri ang pasyente upang mabigyan ng nararapat na lunas dahil ang first aid ay nakaayon sa sitwasyon at kondisyon ng pasyente. Ayon sa kanya, bali sa buto at malalalim na laslas na nangangailangan ng tahi ang kaniyang pinakamalalang nahawakan, kadalasan ay nililipat ang mga ganitong pasyente sa pinakamalapit na ospital para mabigyan ng medical na atensyon. Sa kabila ng lahat ng ito, masaya si Nurse April sa kaniyang ginagawa. Kailangan man ng mahabang pasensya dahil mga bata ang kaniyang mga pasyente, gumagaan naman ang kaniyang pakiramdam sa tuwing may natutulungan siyang estudyante sa anumang pangangailangang medikal. █

Ginhawang hatid ng Bidet

John Vincent Degoma

ararapat lamang na maging masusi partikular na sa kalinisan ng ating katawan. Ang pagdumi ay bahagi na ng arawaraw nating pamumuhay. Ito ang nagiging paraan ng ating katawan upang mailabas ang dumi na nasa loob nito. Ganoon pa man, hindi natin masasabi ang panahon kung kalian natin ito gagawin. Ito ay bagay na hindi nangyayari sa tukoy na panahon. Mayroong mga pagkakataon na ang tinaguriang Tawag ng Kalikasan ay nararamdaman natin kahit tayo ay nasa loob ng paaralan. Wala tayong ibang magagawa kung hindi ang gawin ito. Maari nating pigilin ang ating pagdumi, ngunit sa maikling oras lamang. Magagawa mo ang bagay na ito kung handa kang isangkalan ang iyong kalusugan. Ang pagpigil sa ating pagdumi ay maaring hindi agarang magresulta sa problema, ngunit maaari itong humantong sa mga problema sa pagdumi sa hinaharap. Sa pagpigil na ginagawa mo sa iyong pagdumi ay tinutulak mo ito pabalik sa iyong bituka. Ito ay nagdadagdag ng tubig sa iyong dumi at sa paglipas ng oras, ito’y tumitigas. At sa panahon na atin na itong ilalabas, magiging mahirap ito para sa atin at masakit. Kung kaya’t gawin natin ang ating makakaya upang huwag itong pigilin. Dalawang cubicle sa palikuran ng

HINDI MABAHONG KATOTOHANAN SA LIKOD NG INYONG

BIDET

gusali ng Senior Highschool gayundin sa Junior High School ang mayroong bidet showers para sa palikuran ng parehong kasarian.

“Ang mga bidet showers ay gianagamit upang hugasan ang maseselang bahagi ng ating katawan matapos ang ating pagdumi.” Ang mga bidet showers ay gianagamit upang hugasan ang maseselang bahagi ng ating katawan matapos ang ating pagdumi. Ang paggamit nito ay higit na mas malinis kumpara sa paggamit ng tissue paper, wet wipes, at kamay, na ginagamit natin sa iba pang gawain.

75 percent

Kung ito ang ating gagamitin, maiiwasan nating mahawakan ang ating dumi. Ang kailangan mo na lamang gawin ay pihitin ang pindutan upang maglabas ito ng tubig na maaari mong gamitin sa paghuhugas matapos dumumi. Hindi mo na din kinakailangan pang tiisin ang pakiramdam ng paggamit ng tissue paper. Ito ay maaaring magdulot ng pagdurugo o pangangati lalo na kung magaspang ang gagamitin. Ang bidet rin ay napatunayan nang komportableng gamitin ng mga taong may buwanang-dalaw, impeksiyon sa pag-ihi, at hirap sa pagdumi. Ito rin ay makatutulong sa mas komportableng pagkilos ng mga senior citizen, mga buntis, at mga obese. Ang mga guro, magaaral, at iba pang tao sa paaralan ang makikinabang dito. █

nakatutulong ang bidet shower sa mga babae kapag may buwanang dalaw. nakatutulong na makaiwas sa mga ng toilet papers ang natitipid sa paggamit ng impeksyong dala bidet showers. Mas konting toilet papers, mas ng paggamit ng konting puno ang puputulin. pampublikong palikuran

SSG, HUMSS, nagsanib pwersa laban sa malnutrisyon

a tulong ng school nurse at ng school nutritionist, ibinahagi ng tagapayo ng Humanities and Social Sciences , Supreme Student Government ng Benedictine Institute of Learning na ang 150 kabataan ng barangay Medicion ay nagtala ng 30 kaso ng malnutrisyon . Kinumpirma ni Ginoong Cedric Yoro sa kanilang isinagawang outreach program na tatlumpung kabataan ang nakararanas ng malnutrisyon sa loob ng barangay Medicion. Bukod dito, dagdag pa nya na, ang nasabing aktibidad ay inasikaso rin ng ating school nurse na si Binibining April Joy Pagunsan at ng school nutritionist na si Ginoong Peniel Lemuel Arcena. “Mula sa mga binigay ng barangay sa amin na mga bata , from 150 nag trim down to 30, which is ito talaga yung nagsa-suffer sa undernourishment….” ani nya. Samantala , bilang resulta ng pagsusuri, ipinahayag rin nila sa BB na ang mga batang kasama sa pagsusuri ay sasailalim rin sa Feeding Program ng SSG at HUMSS na magtatapos naman sa katapusan ng taon ng paaralan. Dagdag na Proyekto Sa isang panayam, Ipinanukala ni Ginoong Cedric Yoro na ang BIL-United Nation Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) ay tutulong rin sa mga nasabing kabataan na mabigyan ng kaalaman sa tamang paglilinis ng katawan. Gayunpaman , ang mga estudyante ng HUMMS ay masinsinang mangagasiwa ng katayuan sa kalusugan ng pamilya at ekonomikong katuyuan ng mga nasabing benepisyaryo upang makadagdag sa solusyon upang masugpo ang malnutrisyon. Pansamantala, ayon rin sa SSG adviser at guro sa AP, ang HUMSS at SSG ay tututok muna sa kanilang unang nasimulang plano na itala ang pagpapabuti ng timbang ng mga nasabing kabataan habang ang ibang samahan ng mga estudyante ay mamamahala ng komprehensibong plano para sa mas mabuting kakalabasan ng kanilang proyekto . Paglahok ng paaralan sa komunidad Samantala , ang punungguro ng paaralan na si Dr. Teresa Cielo Fe Valenzuela ay malugod na tinatanggap ang mga guro o mga kawani na makibahagi sa proyekto upang maging mga panukala at boluntaryo. Bukod dito, inudyok rin niya ang kasanggang barangay na malapitang itala ang mga kabataan na nagkataong maging benepisyaryo ng proyekto. █

Julia O. Lopez

AGHAM - ISPORTS

Jann Miguel Biazon

SA TOTOO LANG

AGHAM - BALITA

Atletang Benedictine: Uliran sa kalusugan

ng pamamayagpag ng mga varsity teams ng Benedictine sa loob ng ilang taon ay isang malaking tagumpay para sa paaralan, ngunit sa kabila ng mga karangalang natatamo nila ay isang malaking hamon para sa mga atleta - ang panatilihin ang kanilang malusog na pangangatawan. Ayon sa isang pag-aaral ng direktor ng Center for Olympic Studies and Research sa Loughborough University, ang pagkakaroon ng mga libangan liban sa isports ay nakatutulong sa mga atleta upang mailagay ang kanilang pagsasanay at pagpe-perform sa tamang perspektiba, na nakatutulong upang harapin ang mga pagsubok na kaakibat ng pagsali sa isports, katulad ng pagkapilay o mga aksidenteng may kinalaman sa paglalaro ng kahit anong isport. Dagdag pa rito, nakatutulong ito sa manlalaro na mas maging mabuting mag-aaral dahil hindi lang naman ito tungkol sa sigasig sa paglalaro kundi kasama rin ang pagkatutong maging isang mabuting manlalaro at ibigay ang kanilang buong gilas para sa koponang pinaglalaruan. Ayon kay Vince Daniel Papa, kasalukuyang manlalaro ng Benedictine Golden Cubs Basketball Team, ang pagiging isang estudyanteng atleta ay maraming mga benepisyo. “Noong hindi pa ako kabilang sa basketball team, mabilis kong mapagod sa mga simpleng activities sa school. Tapos dahil nga tutok rin ako sa pag-aaral, hindi ako nagkakaroon ng opportunity na magkaroon ng active lifestyle,” aniya, na kasabay ng pagiging manlalarong atleta ay isa rin sa mga nangungunang mag-aaral sa kanilang baitang at miyembro ng Supreme Student Government (SSG). Nakadaragdag ng paglakas

ng stamina ang araw-araw na pagte-training para sa mga laro sa loob ng paaralan, at maging sa labas. Ang pagdidisiplina sa sarili ay nakapagbibigay rin ng focus, na kung palagiang isasabuhay ay maaaring maiaplay rin sa mga gawaing pangakademiko. Ang liberong si Jericho Gonzaga ng BGC Volleyball Team ay mayroon ring saloobin patungkol sa kahalagahan ng magandang kalusugan sa paglalaro ng kahit anong isport. “Mababa ang self-esteem ko dati. Kung minsan, nagiging cause pa ‘to ng pagiging tamad ko sa pag-aaral at pagiging masasakitin. Sinubukan kong sumali sa volleyball team noong high school dahil kasama rin dun si Kuya. Dahil sa pagiging isang volleyball player, naging mas motivated akong gumawa ng mga dapat gawin at mas nahaharap ko ang mga problema ko,” ani Gonzaga na ngayon ay isang General Academic Strand student sa Grade 12. Ang pagkakaroon ng anim hanggang walong oras ng tulog, pagkain ng masusustansiyang pagkain at kahit ang pagi-stretching ay nakatutulong sa kanyang mapagbuti ang kanyang performance sa loob at labas ng court. Para sa mga naghahangad na mapabilang sa varsity team, importante na magkaroon ng malusog na pangangatawan. “An active lifestyle equates having a healthy lifestyle,” ani G. Paolo Rey Aure, guro sa Junior High School at coach ng Men’s Volleyball Team. █

TEKNOLOHIYA Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

AGHAM - LATHALAIN

AGHAM - BALITA

SAYA, HATID NG Krishna Gabriel Gulle

ROBOTICS

nti-unti na tayong sinasakop ng mga robot! Ngunit sa nakatutuwang paraan!

Bilang pagtugon sa pangangailangan ng bagong henerasyon sa makabuluhan at panghabambuhay na karunungan at pagsunod sa mandato ng Kagawaran ng Edukasyon para sa bagong kurikulum, ipinagpapatuloy ng Benedictine ang pagtuturo ng Robotics sa mga estudyante ng Grade 9 at Grade 10. Sa susunod na taon, balak na rin na ipasok ang pagtuturo ng Robotics sa Senior High School, particular sa mga estudyanteng kumukuha ng STEM. Sa kasalukuyan ay ine-enjoy ng mga mag-aaral sa Grade 9 at 10 ang teknolohiyang hatid ng Lego Mindstorms EV3 para buuin ang mga robot nitong sina EV3RSTORM (humanoid robot), TRACK3R (crawlermounted robot),

SA PUTI, SA ITIM?. Lumabas sa ilang mga pag-aaral na mas mainam na pinturahan ng puti ang mga bubong at kalsada dahil nakakabawas ito ng init na nararanasan dulot ng climate change. FILE PHOTO

Pagpipintura ng puti sa bubong, kalsada, nakikitang solusyon upang malabanan ang Global Warming

akikitang solusyon sa ngayon ng mga eksperto ang pagpipintura ng mga kalsada at bubong ng mga bahay ng puti upang maibsan ang init na nararanasan dahil sa epekto ng global warming. Pinatunayan sa mga pagsasaliksik na 20% ang ibinababa ng init ng bubong na kulay puti. Pinatunayan rin ito ng Kalihim ng Enerhiya ng Amerika na si Dr. Steven Chu. “Mas presko ang puting damit kaysa sa itim. Ito ay dahil nanunuot sa itim ang init. Kaya naman sa ating mga bubong, ang dahilang ito ay gayundin. Nanunuot sa madidilim nating mga bubong ang init mula sa araw na isa rin sa mga nagpapainit ng ating mundo,” anang eksperto sa global warming. Isang hamon ito sa mga kumpanyang Pilipino na nagtatayo ng mga pabahay at subdivision nag awing puti ang desinyo ng mga bubong ng bahay upang makatulong mabawasan ang pag-iinit ng mundo. Sa atin namang mga mag-aaral, maaring isipin na natin na ang bubong n gating pinapangarap na bahay ay kulay puti upang kapag ito ay nagkatotoo, hindi lang natupad ang pangarap, nakatulong pa tayo sa nag-iisa nating mundo. █ Jerome Ymas

AGHAM - BALITA

SPIK3R (scorpion robot), R3PTAR (cobra robot) at GRIPP3R (lifter robot).

Ano ba ang EV3 Technology?

Ang Lego Mindstorms ay binubuo ng mga device na tumutulong upang mapagalaw ito. Kabilang rito ang EV3 brick na nagsisilbing control center at power station ng robot. Ang mga malalaking makina nito ang tumutulong upang mai-program nang sakto at maayos ang mga galaw ng robot. Ito rin ang nagsisilbing driving base ng robot. Ang EV3 technology ay may kasamang mga sensors. Ang color sensor ay isang digital na sensor na kumukuha ng datos sa pamamagitan ng pagkilala ng mga kulay at intensity ng ilaw na pumapasok sa mukha ng sensor. Ang touch sensor ay isang analog sensor na nakakakilala sa pamamagitan ng pulang switch nito. Ito ay maaaring i-programa gamit ang tatlong kondisyon – kapag ito ay napindot, na-release o nabangga. Ang infrared sensor ay isang digital sensor na nakakikilala ng infrared light na lumilikha ng repleksyon sa mga solidong bagay at nakakakuha rin ng signal na nanggagaling sa Remote Infrared Beacon. Maaari itong gamitin sa tatlong magkakaibang mode: Proximity Mode, Beacon Mode at Remote Mode. Ang Remote Infrared

Beacon ay isang hiwalay na device na maaaring hawakan o ikabit sa ibang Lego model. Maaari itong gamitin bilang remote control sa robot sa pamamagitan ng labing-isang button combinations.

Pagkatapos ng pagbuo ng robot

Nagsisimula ang hamon sa mga mag-aaral pagkatapos buuin ang robot. Kinakailangan nilang bigyan ng buhay ang robot sa pamamagitan ng pag-code ng programa dito. Ang EV3 programming software ay naglalaman ng mga ready-made na galaw ng robot sa pamamagitan lamang ng pag-click, pag-drag at pag-configure ng proseso. Pero huwag masyadong maliitin ang prosesong ito dahil hindi ito ganoon kadali sa inaasahan. Ang pako-configure ng robot ay mahirap at kadalasang inaabot ng ilang araw para matapos. Kinakailangang siguruhin ng mga estudyante na ang mga kable ng mga makina at mga maliliit na bahagi nito ay naka-konekta nang maayos sa EV3 brick at nasa tamang slots. Dagdag pa rito, ang click-and-drag buttons ay dapat gamitin nang naaayon sa layunin nito, katulad ng Move Steering Block, isang halimbawa ng action block. Responsable ito sa pa-kaliwa at pa-kanang mekanismo ng malaking makina. Dahil sa patuloy na pagsuporta ng pamunuan ng paaralan at mga guro, ang pagaaral ng Robotics ay isang nakawiwiling paraan na nakakadaragdag rin ng kaalaman. █ AGHAM - BALITA

AGHAM - LATHALAIN

BAKIT TILA WALANG NATIRA? kAKULANGAN NG MGA SCIENTISTS AT ENGINEERS, PAANO TUTUGUNAN? Ana Althea Virata

agsusumigaw sa kasalukuyan ang tanong na itong halaw mula sa awit na sinulat ni Gloc-9 na pinamagatang “Walang Natira.”

MAKA-AGHAM NA PANANALIKSIK. Pagtitibayin ng Benedictine Institute of Learning ang pagaaral ng agham sa Junior at Senior High sa pamamagitan ng mga intensibong research na may kinalaman sa nasabing asignatura. FILE PHOTO

Scientific research, balak bigyang prayoridad sa susunod na taon

a pagkakaroon ng demand sa mas intensibong pananaliksik at pagpapalawig ng kaalamang pangagham sa Benedictine, nilalayon ng pamunuan ng Benedictine Institute of Learning na bigyang prayoridad ang pag-aangkop ng scientific research sa Practical Research subjects ng Senior High School. Ang desisyon na ito ay base na rin sa inakdang batas ng pamumuhunan sa pananaliksik sa layuning mapagibayo pa ang estado ng siyensiya at teknolohiya sa bansa, batay sa naging pasya ng dating House Speaker Pantaleon Alvarez. Inakda ni Albay Rep. Joey Salceda at aprubado na ng House Committee on Science and Technology, layunin ng Science for Change Program (S4CP) Act o HB 4581, na isulong pa ang agham at teknolohiya upang mapabilis ang “scientific innovations and inventions, and research and development towards global competitiveness.” “The relaunching of the research electives in the Junior High School will aim to intensify the research capabilities of our students, especially in the field of science, where most students are venturing in. We want to capitalize on that,” ani G. Aldren Santos, puno ng departamento ng Junior High School at kasalukuyang guro sa Agham sa Junior at Senior High School. Inaasahang mabubuo ang konsepto ng pag-develop ng scientific research sa susunod na taon. █

Reinelle Maj Merino

AGHAM - BALITA

Organic Farming, sinimulan sa Imus

nilunsad sa Lungsod ng Imus ang Organic Urban Farming bilang isang pangmatagalang programa sa layuning ipakilala ang lungsod bilang “Organic Food Capital of Cavite.” Sa pangungunan ni City Mayor Emmanuel L. Maliksi, pinasinayaan ang naturang proyekto noong Oktubre 5 para pasimulan ang three-phase program, partikular na sa mga bakanteng lupa ng lungsod. Ang Organic Urban Farming ay isang paraan ng pagpapalago ng mga halamang-pagkain na hindi gumagamit ng mga pestisidyo o mga sintetik na pataba sa lupa na maaaring gawin kahit sa sariling bakuran. Sinimulan ang pagpapasinaya sa ipamamgitan ng isang simpleng seremonya sa CBF Farm Compound sa Citiland Subdivision, Brgy. Malagasang II-F. “There is nothing impossible with organic farming in the areas as long as there is will in everyone,” saad ni Maliksi. Hinikayat naman ng City Agricultural Services Office (CASO) ang lahat ng Imuseno na simulan ang organic farming dahil nakadaragdag ito sa kalidad ng pagkain at kalusugan. Maglulunsad rin ang Pamahalaang Lungsod ng mga Demo Farms kung saan tuturuan ang mga mamamayan, mga guro at mga mag-aaral, maging ang mga opisyales ng mga homeowners sa mga subdivision ng tamang pagsasaayos ng urban farms sa sarili nilang mga bakuran. █ Impormasyon mula sa Manila Bulletin

Ngunit saan nga ba sila nagpunta? Ayon sa Kagawaran ng Agham at Teknolohiya (Department of Science and Technology), malaking porsyento ng mga siyentipiko at inhinyero ay umaalis ng Pilipinas para maghanap ng mas magandang oportunidad sa ibang bayan. Nagiging usapin rin ang ganitong posibilidad sa nakaraang idinaos na career week ng Senior High School sa Benedictine Institute of Learning. Malaking bahagdan ng mga mag-aaral sa Senior High ay binubuo ng mga mag-aaral sa Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) Strand. Marami rin sa mga mag-aaral ay nagpahayag ng kagustuhan na makapag-aral ng mga science-related courses dahil na rin sa maraming oportunidad na naghihintay sa ibang bansa. Sa nakaraaang idinaos na career week,

hinikayat ang mga mag-aaral sa Senior High School ng STEM na mag-apply ng iskolarship sa DOST upang makagaan sa gastusin sa pag-aaral sa kolehiyo. “Ang DOST ang government agency that provides central direction when it comes to science and technology affairs in the country,” ani DOST Undersecretary Brenda NazarethManzano. Obligasyon rin ng kagawaran na magparami ng mga siyentipiko at inhinyero sa Pilipinas sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga iskolarship sa mga estudyanteng nais matuto sa larangan ng agham at teknolohiya. Bukod sa libreng matrikula, makatatanggap rin ng monthly allowance at book allowance ang mga mag-aaral na matatanggap bilang iskolar. “Para makatulong sa industriyalisasyon ng bansa, kailangang makapag-produce ng maraming propesyunal,” dagdag ni Manzano. █

AGHAM - BALITA

Benedictinians, tiwala pa rin sa Facebook

a kabila ng banta sa seguridad makaraang makaranas ng isang data breach ang social networking website na Facebook, tiwala pa rin ang maraming Benedictinians sa paggamit ng naturang website.

Sa isang pagsasaliksik na ginawa ng Ora et Labora, lumalabas na mayroon pa ring 69.5% trust rating ang nasabing website, na sa kasalukuyan ay mayroong humigit-kumulang na 29 milyong accounts. Naging makabuluhan ang ginagampanang papel ng Facebook sa araw-araw na buhay ng mga estudyante - mula sa pagiging isang daan para magpalipas-oras, nagagamit na rin ito bilang instrumento para makapagpalitan ng impormasyon ang mga mag-aaral hinggil sa kanilang mga aralin. “Mas madali ang palitan ng impormasyon sa Facebook. Laging one-chat-away yung mga kaklase ko kaoag meron kaming mga project,” ani Patrick Alfiler, Grade 11 student at aminadong active social media user. Bagaman naging malaking isyu ang seguridad ng mga accounts sa Facebook, agad naman itong naaksyunan ng pamunuan ng naturang social network, na sa ngayon ay isinasangguni na sa mga cybersecurity firms upang mas maprotektahan pa ang interes ng mga social media users. Maraming Benedictinians ang nakikinabang sa paggamit ng social network na Facebook dahilan na rin sa easy access nito at nagagamit rin upang makapagpadala ng mga mensahe gamit ang Messenger. “Dahil sa Facebook, nagagawa namin ng mga groupmates ko na makagawa ng project, makapag-

set ng schedule ng mga practice, at ma-inform ang mga magulang namin sakaling gagabihin kami ng uwi mula sa mga practice,” saad ni Hans Gabriel Bonje Grade 11 student. Sa kasalukuyan ay marami pa rin ang aktibong gumagamit sa naturang social network sa kabila ng mga banta sa seguridad nito. “Pinapayuhan namin ang mga estudyante na ugaliin ang pag-log out ng kanilang mga account sa tuwing gagamit sila ng mga computer units sa E-library para hindi maging daan na mahack ang kanilang mga personal accounts. Hindi namin sila nire-restrict gumamit ng social media, partikular ang Facebook, dahil dito rin sila nag-aattach ng mga documents na ginagamit nila sa pag-aaral,” saad ni Bb. Kristine Orlanda, Library and Media Resource custodian ng paaralan. █ Jacob Owen Gamier

DOST, nanawagan sa mga SHS na kumuha ng scholarship sa kolehiyo

ag-anunsyo ang Department of Science and Technology (DOST) - CALABARZON sa lahat ng mga Senior High School students sa buong Cavite, partikular sa mga kumukuha ng Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) Strand na kabilang sa nangungunang limang porsyento ng mga mag-aaral, na magsumite ng kanilang aplikasyon para sa DOST undergraduate scholarship. Ang programa ay humihikayat sa mga estudyante na magpatuloy sa pag-aaral ng mga kursong may kinalaman sa agham at teknolohiya upang maseguro ang kasapatan ng mga kwalipikadong manggagawa at propesyunal sa larangan ng agham at teknolohiya, na magiging susi upang umunlad ang bansa. Inilahad ng DOST-CALABARZON na ang naturang scholarship ay binuksan bilang pagtugon sa Republic Act 7687 o mas kilala bilang “Science and Technology Act of 1994. Ang naturang probisyon ay nagbibigay ng kredito sa mga magaaral na may matataas na marka subalit limitado ang kakayahang makapagpatuloy ng kolehiyo dahil sa suliraning pinansiyal. Ang mga makakapasok sa naturang scholarship program ay kinakailangang kumuha ng mga kursong may kinalaman sa agham, inhinyerya, at iba pang aplikadong agham at matematika. Sa kabilang banda, ang DOSTSEI Merit Scholarship Program na dating kilala bilang National Science Development Board (NSDB) o National Science Teachers Association (NSTA) Scholarship sa ilalim ng Republic Act No. 2067 ay iginagawad naman sa mga estudyanteng may mataas na grado sa agham at matematika at may planong kumuha ng mga kursong may kinalaman sa agham at teknolohiya. Ang mga naturang scholarship ay binubuo ng matrikula at iba pang bayarin sa paaraln, pambayad ng libro at uniporme (kasama ang PE uniform), health and accident insurance, transportation allowance para sa mga magmumula sa mga probinsya) at buwanang stipend na nagkakahalaga ng P7,000 para sa isang regular na taong panuruan (academic year). Kung kinakailangan ang summer classes sa kurikulum, makakukuha rin ang mga iskolar ng allowance para sa matrikula at iba pang bayarin, kasama na ang libro at buwanang stipend. Kinakailangan na lehitimong mamamayan ng Pilipinas at mayroong humigit-kumulang sa apat na taong pamamalagi sa isang bayan; kinakailangan ring mayroong magandang asal at maayos na kalusugan. Higit sa lahat, kinakailangang maipasa ng mga aplikante ang Science and Technology Scholarship Examination. █

Impormasyon mula sa Philippine News Agency MALAKING TIWALA. Sa kabila ng malaking banta sa seguridad ng mga gumagamit ng social networking site na Facebook, pinipili pa rin ng mga estudyante katulad ni Louis Fortuny na gamitin ang naturang social network upang makipag-usap sa mga kaibigan, at gumawa ng mga takdang aralin. Kuhang larawan ni Gienah Bonifacio

AGHAM

Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

Gadgets, gamitin sa tamang paraan

Guhit ni Patrick Miguel Panganiban

E-NOTES Emerson Antioquia

ng mga gadgets ay ilan lamang sa mga resulta ng patuloy na pag-usbong ng teknolohiya at pagsulong ng karunungan ng tao. Isa rin ito sa dahilan kung bakit patuloy ang pagbilis ng mga transaksyon, pagbabagong-imahen ng paglilibang, at kung minsan ay mabilis ring pag-abot sa mga resources. Ngunit sa kabila ng mga benepisyong nakukuha mula rito, nagagamit rin ang mga gadgets sa mga hindi magagandang gawain. Ang Benedictine Institute of mga magulang ng pagpipilian kung Learning ay isa sa mga paaralan sa gusto pa rin nilang i-enroll ang kanilang Lungsod ng Imus na nagsimulang mga anak sa regular na section, o kung magbukas ng mga tablet classrooms, nais nilang maibsan ang dalahin na kung saan, sa halip na mga makakapal libro ng mga bata, lalo na ang mga may na libro ang dadalhin nila sa pagpasok problemang pisikal katulad ng scoliosis sa paaralan, ay naka-install na lamang at iba pang sakit na may kinalaman sa ang mga libro sa isang tablet/ iPad. postura o pagtayo. Ang malaking pagbabago na Ang paggamit ng mga gadget ito noon ay naging isang malaking katulad ng tablet at cellphone sa paghakbang ng Benedictine sa pagbibigay aaral ay isa sa mga patunay na hindi ng de-kalidad na hadlang ang edukasyon sa mga teknolohiya sa pagmag-aaral. Subalit unlad ng kaisipan “Huwag sanang maging instrumento kasabay ng mga ng mga kabataan. pagbabagong ito Sa halip, ang mga ang mga produktong ito ng teknolohiya ay lumitaw rin ito ay malaking upang makasira ng buhay ng mga ang ilang mga tulong upang mas suliranin. lumawak ang kabataan.” Maraming perspektiba ng mga kaso ng paggamit bata tungkol sa ng iPad/ tablet mga pangunahing sa hindi magandang paraan ang usapin. Dahil dito mas nagiging ‘woke’ naitala ng Guidance Office mula nang o mulat ang mga bata sa kung anong magsimula ang operasyon ng tablet nangyayari at dahil rito, mas nagiging classrooms. Mga kasong katulad ng sangkot sila at tumitindig sa kanilang pag-install ng games na naging sanhi mga pananaw. ng pagkabura ng mga e-books na Huwag sanang maging ginagamit sa mga leksyon, panonood instrumento ang mga produktong ito ng ng mga video na X-rated o hindi dapat teknolohiya upang makasira ng buhay panoorin ng mga bata, cyberbullying at ng mga kabataan. Katulad nga ng isang marami pang iba. metaporang nabasa ko sa The Fault in Sa kabila ng mga insidenteng ito, Our Stars ni John Green, “You put the hindi naman maitatangging malaki ang killing thing right between your teeth, naging tulong ng pagkakaroon ng tablet but you don’t give it the power to do its sections sa Benedictine. Nagkaroon ang killing.” █ Mag-log in muna bago gumamit ng computer unit. Maghintay ng pagkakataon na makagamit ng computer unit. Gamitin lamang ang computer kung gagawa ng mga takda at hindi pampalipas oras lamang.

X X X

Huwag magpagala-gala sa loob ng library. Manatiling tahimik at nakaupo. Huwag magdala ng inumin o pagkain malapit sa computer units. Huwag gambalain ang ibang gumagamit ng computers. Irespeto ang ibang gumagamit.

Teknolohiya, tangkilikin para sa kabataan

Isa ang mga gadgets at mga computers sa resulta ng patuloy na pagpanday ng makabagong henerasyon at patuloy na pagusbong ng teknolohiya, Isa rin ang mga ito sa mga sanhi kung bakit patuloy ang paglaganap ng iba’t ibang mga gawain ng tao sa ating lipunan. Ngunit hatid rin nito ang maayos na benepisyo sa ating lahat. Ang Benedictine Institute of Learning ay isa sa mga nakikinabang sa patuloy na pag-usbong ng teknolohiya dahil na rin sa mga gumagamit nito mula sa Grade 9 at Grade 10 students. Ayon sa datos na naitala ng mga Grade 11 students noong nakaraang Marso 2018, 78% ng mga estudyante ang gumagamit ng higit sa dalawang gadgets kabilang na ang cellphone,computers at laptop. Sinasani lang nito na ang gadegts ay tunay na nakatutulong sa mga kabataan ngayon. Unang una sa lahat ang gadgets ang nagbibigay ng maayos na komunikasyon sa iba’t ibang tao. Isa ang E-mail o Electronic Mail ang lagging ginagamit ng mga kabataan ngayon upang mapadali ang pagpasa ng kanilang mga outputs sa kanilang paaralan, ito na ang pinaka mabilis na paraan upang mapasa nila ito at magkaroon ng magandang komunikasyon. Malaki ang ginagampanan ng gadgets sa buhay ng mga estudyante, ayon sa Educause, 99.5% ang gumagamit ng mga electronic devices para sa kanilang mga gawaing pangpaaralan katulad na lamng ng mga documents.

DO’S & DON'TS

DAGISIK Chud David Dulay

as epektibong pamamaraan ng pag-aaral gamit ang teknolohiya, at pagkakaroon ng isang silid aklatang puno mga aklat at makabong mga computers, mga printers at iba pang mga kagamitan ang makikita sa loob ng Benedictine Library and Media Resource Center. Ilan lamang ito sa mga benepisyong hatid sa mga mag-aaral ng Benedictine Institute of Learning. Dahil sa mga benepisyong ayos ang paggamit ng mga ito ang naibabahagi ng library, mas pinipili iba’y nanunuod lamang ng mga walang na ng mga mag-aaral ang pumasok kabuluhang mga videos na lubhang sa dito dahil na rin sa maayos at kinaiinis ng ibang mga estudyante. komportableng silid para mag-aral. Ayon sa mga mag-aaral mula sa Madalas dito tinatapos ng mga magGrade 10, maraming mga estudyante aaral ang kanilang mga gawain dahil ang patuloy na inaabuso ang na rin sa kumpleto ang silid-aklatan sa benepisyong hatid ng library. Base sa mga kagamitang maaaring makapag kanila, mayroong mga estudyanteng pabilis ng mga nanunuod lamang gawain ng mga ng Youtube na “Bilang mga Benedictinian at bilang Benedictinians. imbis na gumawa 21st century learners, marapat lamang Hindi lamang ng mga gawaing puro mga gawaing pampaaralan. na tangkilikin natin ang ganitong akademiko ang Maraming pamamaraan ng pagpapaunlad sa ginagawa ng mga estudyante ang Benedictinians nagsasayang ng teknolohiyang ating ginagamit.” sa loob ng kanilang oras sa silid aklatan silid aklatan dahil kadalasa’y dito rin ginagamit lamang sila nagre-relax nila ito upang at nagpapahinga dahil na rin sa gumawa ng mga di kaaya-ayang mga maraming gawain. gawain gamit ang teknolohiya.Kaya Kaya naman, maraming tao ang naman, marapat lamang na limitahan nagrereklamo dahil sa ibang mga ang mga maling gawain katulad nito estudyanteng hindi pinahahalagahan dahil maaaring masanay ang mga magang Library, kadalasa’y wala na sa aaral sa ganitong paraan. █

Ang paggamit ng gadgets ay hindi lamang sa pagsunod sa makabagong henerasyon ngayon, mayroon ding itong natatagong mga benepisyo na labis na tinatangkilik ng maraming bilang tao. Ilan sa mga natatagong benepisyo nito ang pagtuklas sa iba’t ibang talento ng mga kabataan particular na sa paglalaro ng mga E-Games o mga Electronic Sports. Gamit ang E-Sports nahahasa ang kaalaman ng bawat kabataan tumatangkilik dito, kasabay din nito ang pagkakaroon ng malikhaing kaisipan ng bawat kabataan. Kaugnay nito, ang mga kabatang gumagamit ng gadgets sa paglalaro ng E-Sports ay nagsisilbing isang kayaman para sa lahat ng Pilipino. Bilang isang Benedictinians at bilang isang 21st Century Learners, marapat lamang na tangkilikin natin ang ganitong pamamaraan ng pagpapaunlad sa teknolohiyang ating ginagamit. Marapat lamang na pagyamin natin ang paggamit ng teknolohiya dahil para rin ito sa mga susunod na henerasyon. █

Ang paggamit ng gadgets ay hindi lamang sa pagsunod sa makabagong henerasyon ngayon, mayroon ding itong natatagong mga benepisyo na labis na tinatangkilik ng maraming bilang tao.

LIBRARY

E-Library: Gamitin sa maayos na pamamaraan

AGHAM-EDITORYAL

AGHAM - LATHALAIN

ahil sa mas epektibong pamamaraan ng pag-aaral gamit ang teknolohiya, at pagkaroon ng isang silid aklatang puno mga aklat at makabong mga computers, mga printers at iba pang mga kagamitang gawa mula sa konsepto ng teknolohiya. Ilan lamang ito sa mga programang hatid sa mga mag-aaral ng Benedictine Institue of Learning. Magmula sa mga dance covers, school vlogs, make-up tutorial, at mga travel vlogs naipapakita ng mga vloggers ang tunay na kulay ng sining gamit ang mga teknolohiya. Dahil na rin sa patuloy na pagtaas ng subscriber ng isang vlogger, patuloy silang naglalabas ng iba’t ibang content para makapang himok at maka impluwensiya ng ibang tao. Sa madaling salita, nagsasasagawa sila ng mga vlogs upang hubugin ang kanilang tiwala sa kanilang sarili at nais nilang maipakita ang benepisyong naibibigay ng vlogs gamit ang teknolohiya. “Dahil sa pagba-vlog ko mas na-boost ko yung confidence ko na humarap sa maraming tao at naging worthy yung existence ko as an individual. Masayang makitang mayroong kang napo-prove sa sarili mo, na mayroong kang naiimpluwensiyahang ibang tao gamit ang pagtuklas mo sa gamit ng teknolohiya”, pahayag ni Shanne Real isang Grade 11 student na gusting gusto ang pagba-vlog. Sa kabilang banda, dahil sa maraming tao mo pinapakita ang iyong mga videos marami ding mga pagbabatikos ang iyong makakaharap dahil na rin sa ating mapang husgang

VLOGGING

Emer son An tioquia

kasiyahan g n n o y s ta n e s re perpektong rep lipunan. magkakaroon ka ng tiwala sa sarili

AGHAM - Balita

Ang ilan sa mga ito’y sinusubok ang iyong katatagan bilang isang tao at bilang isang social figure. “Kailangang marunong kang tumangap ng mga kritisismo, dahil sa ganitong paraang mas nagagamit ito bilang motivation para mas maging matibay ka at patuloy mong mahalin ang iyong gawain. Tanggapin mo lagi ang mga iyon, dahil parte iyon ng buhay”, ani Real. Ang pagmamahal mo sa iyong ginagawa ang siyang magpapa tatag sa iyo. Dahil dito nakatutulong ito para mapanatili ang iyong kasiyahan, mas

at dahil dito mas makakahubog ka ng isang konseptong pang lipunan. Katulad na lamang ng pagsasagawa ng VLOGS, hatid nito ang matatag na tiwala sa iyong sarili at kasiyahin sa bawat video na iyong nagagawa. Upang magkaroon ng kabuluhan ang iyong buhay lagi mong tandaan na ang kasiyahan ay maaari ding makuha sa paggamit ng teknolohiya. Vlogs ang perpektong representasyon sa paghubog ng tiwala sa sarili at pagpapanatili ng kasiyahan sa buhay. █

BIL Portal, bubuksan na!

uong pagmamalaking inihayag ni Dr. Teresa Cielo Fe Valenzuela, Punong-guro ng paaralan, ang paglulunsad ng bago at interaktibong Teacher-Parent-Student Portal na makatutulong sa mga mag-aaral, mga magulang, maging sa mga gurong mapadali ang kanilang mga gawaing may kinalaman sa akademikong larangan.

MALAKING TULONG. Ang BIL Portal ay magsisilbing access ng mga magulang, ng mga estudyante at ng mga guro upang mas mapadali ang komunikasyon para sa mas epektibong edukasyon. FILE PHOTO

Sa pagbubukas ng taong panuruan, malugod na inilunsad ni Dr. Valenzuela ang panibagong teknolohiyang makatutulong na mapadali ang gawain ng mga bata, mapabilis ang pagkalap ng mga natapos na gawain ng mga guro at higit na mapatnubayan ng mga magulang ang mga aktibidad na isinasagawa ng paaralan -- ang BIL Academic Portal. Ang nasabing teknolohiya ay hinulma ng I.T Department, katulong

, sa pangunguna ni G. Joel C. Mañozo, katulong ang iBizKeys. Ayon kay G. Mañozo ang proyektong ito ay isang malaking kagaanan sa lahat ng magaaral, magulang at maging sa mga guro sa pamamagitan ng pag-upload ng mga gawain (written works at mga panuto para sa mga performance task), magdala ng kagaanan sa mga guro na makolekta ang mga natapos na gawain ng mga mag-aaral at madaling paraan upang makita ng mga magulang ang markang

nakuha sa isang partikular na gawain. Dagdag pa, ang BIL Portal din ang magsisilbing tulay ng komunikasyon ng mga magulang at mga guro maipabatid nila ang mga bagay-bagay na may kinalaman sa pangkalahatang kabutihan ng mga mag-aaral. Pormal na pagaganahin at bubuksan sa mga nasabing stakeholders ang proyektong ito sa Disyembre taong kasalukuyan base sa Punong Guro. █

E-SPORTS: Isulong para sa Kabataan RATSADA | 18

Basketball, bet ng Benedictinians

Zambrano sa Table Tennis

BALITANG ISPORTS | 19

ISPORTS 17 Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

ISPORTS-EDITORYAL

Sa Benedictine, Atleta’y suportado

uling nagpasiklab ang buong puwersa ng Benedictine Institute of Learning Golden Cubs sa katatapos lamang na 2018 City Meet at Cavite Inter- Secondary Athletic Association Games na ginanap sa Imus Sports Comples at De La Salle University-Dasmarinas noong nakaraang Setyembre. Sinuportahan at pinagtulungan ng buong pamunuan ng paaralan ang pagbibigay ng pondo para sa mga atleta. Kaugnay nito, mahigit kumulang 20,000-30,000 pesos ang nakalaang pondo para sa mga manlalaro ng BIL kabilang na dito ang mga equipment na gagamitin para sa trainings, mga allowances and other needs ng buong varsity. “Ginagawa ng buong pamunuan ng paaralan na mabigyan ng karampatang suporta ang mga atleta ng Benedictine dahil unang una sa lahat ibinabandera ng mga atleta ang pangalan ng paaralan sa iba’t ibang liga”,pahayag ni Benedictine Sports Coordinator G. Benjie Ilano, Dagdag pa niya marapat lamang na suklian ang mga paghihirap ng mga atleta sa pag-eensayo at paglaban sa labas ng konsiderasyong nararapat sa mga atleta. Kaakibat ng determinasyon at suporta mula sa pamunuan ng paaralan positibo ang mga manlalaro ng kanilang mapagtagumpayan ang nalalapit pang mga kompetisyon sa larangan ng pampalakasan. “Kami ay naniniwala na sa ganitong paraan ay nakakapagbigay kami ng motibasyon sa ating mga manlalaro at kaugnay nito ang mabibigyan natin sila ng sapat na proteksyon sa kanilang laro”, pahayag ni Ilano. Isa rin sa mga suporta ng paaralan ang pagbibigay ng konsiderasyon sa mga atleta dahil kung minsan mayroong mga oras na nagsasabay ang mga laban at mga gawaing pampaaralan. Ang pamunuan ng paaralan ay hindi hinahayang hindi makasunod o makasubaybay sa mga araling kanilang hindi nakuha. Kung magpapatuloy ang ganitong pamamaraan ng pagpapahalaga sa mga atleta mas lalong magiging determinado ang lahat ng atleta ng Benedictine at mas magiging makabuluhan ang kanilang mga kakaharaping mga laban. Marapat lamang na ang mga atleta din ay ibigay kung ano ang parte nila bilang isang atleta at patunayan ng mga ito na akma sa kanila ang konsiderasyon at suporta na handog ng pamunuan ng paaralan. █

Konsiderasyon, ibigay sa mga atleta

AKSYON

“...marapat lamang na suklian

ang mga paghihirap ng mga atleta sa pag-eensayo at paglaban sa labas ng konsiderasyong nararapat sa mga atleta.” dibuho ni Johniel Francis Singson

E-Sports, pundasyon ng pagtutulungan para sa kabataan

Maraming kaalaman ang makikita at naibibigay ng teknolohiya.

Emerson Antioquia

sa ang mga manlalaro sa mga nagbibigay ng karangalan sa paaralan, gamit ang kanilang angking talino at lakas ng pangangatawan buong tapang nilang sinususog ng hamon sa pampalakasan, kaakibat ang hangaring makapag-ambag ng karangalan sa paaralan. Grades o marka ang nakasisiguro ang paaralan na pangunahing suliranin ng mga higit pang magpupunyagi ang mga manlalaro sa Benedictine na kung manlalaro upang magwagi sa bawat saan nagiging dahilan ito upang larangan na kanilang sasalihan. ang isang Hindi lamang manlalaro ay sa asignaturang “Bilang mga Benedictinian at bilang mapilitang Physical Education 21st century learners, marapat lamang iwanan ang dapat magkaroon varsity at ng mataas na na tangkilikin natin ang ganitong magpokus marka ang mga pamamaraan ng pagpapaunlad sa na lamang manlalaro kung teknolohiyang ating ginagamit.” sa aspektong hindi pati na rin sa pangmga asignaturang akademiko pangakademiko. dahil sa pagkakaroon ng mababang Kung magpapatuloy ang marka na kanilang nakukuha dahil ganitong mga pagpapahalaga sa na rin sa madalas na pagliban sa mga atleta maaaring makatulong klase bunga ng pagsasanay. ito sa magandang performance Bagaman kailangang bigyan ng isang atleta at mabo-boost ang ng atensyon ng mga estudyanteng kanilang moral. atleta ang kanilang pag-aaral, hindi Samakatuwid, marapat maiiwasang magkaroon ng mga lamang na ibigay ang nararapat na conflict sa kanilang mga training konsiderasyon para sa mga atleta at game schedules, dahilan upang dahil isa ito sa susi upang mabigyan mawala sila sa klase at may mga ng pagpapahalaga ang mga maiwanang gawain sa loob ng klase. natatanging atleta ng paaralan. █ Konsiderasyon -- kung ito’y maibibigay sa bawat manlalaro, Si Emerson Antioquia ay kasalukuyang mag-aaral ng HUMSS sa Grade 11B-Esther at nagsisilbi bilang Patnugot ng Isports sa pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: emeryxsolis@gmail.com

NAKILAHOK. Kaisa ang BIL Students sa katatapos lamang na Imus-E-Sports League Match na ginanap sa Shogun E-Sports Centre noong Setyembre. Larawang hiram sa Imus City Tourism Facebook Page

Isa ang pagkakaroon ng malikhaing isip at malawak na kaalaman ukol sa teknolohiya ang nagiging dahilan kung bakit maraming mga laro ngayon ang patuloy na kumikiliti sa isipan ng mga kabataan. Isang larong handog ay kasiyahan at larong nagpapatalas ng kaisipan. Ito ang E-Sports. Isang ang Electronic-Sports sa mga larong patok na patok ngayon sa mga kabataan. Maraming laro ngayon ang lumalaganap dahil sa E-Sports.

Isa na rito ang Mobile Legends na kung saan nakatutulong sa pagpapanday ng magandang komunikasyon ng mga kabataan sa isa’t isa dahil sa larong ito kinakailangan ng limang miyembro upang magtagumpay kayo sa laban. Samantala, talamak ngayon sa mundo ng E-Sports ang Defense of the Ancient o DOTA na kung saan nakatutulong upang makatanggal ng stress ng isang bata. Kadalasa’y nagiging susi ito upang maging kumpleto ang araw ng isang bata. Sa kabilang banda, isa rin ang

PUBG o PlayersUnknowns BattleGround sa mga bet na bet ngayon ng mga kabataan sapagkat ayon sa kanila’y hindi lang galing ang dapat mong gamitin sa paglalaro nito ngunit kailangan mo rin ng mabilis na pag-iisip upang makagawa ng taktika at maka puntos. “Para sa amin po ang paglalaro ng E-Sports ay di lang pag sabay sa uso kundi nakatutulong din ito upang matutuhan nating mag-adjust sa lahat ng bagay kaya naman dapat di natin tangkilikikin ang ganito ng mga laro dahil parte na rin ito ng larong pampalaksan ngayon”, pahayag ni Gabriel

Evaristo. Maraming magagandang bagay ang naihahatid nang paglalaro ng Electronic-Sports kaya naman marapat na tangkilikin ang ganitong mga larong nakatutulong sa pagsasaayos ng magandang kaisipan ng isang kabataan kaugnay nito ang E-sports ang nagiging pundasyon ng pagtutulungan at maayos na komunikasyon ng kabataan sa ating makabagong henerasyon. █ Emerson Antioquia

BIL Mobile Legends Your Demise kinubra ang ikatlong pwesto Matinding depensa at solidong opensa ang naging alas ng BIL gamers para manalo sa laban.

KUMASA. Nakiisa ang BIL students sa kakatapos lang na Imus E-Sports League Match na kumubra ng ikatlong pwesto na ginanap sa Shogun E-Sports Centre noong Setyembre. Larawang hiram sa Imus City Tourism Facebook Page

Nagpasiklab ang Benedictinian Mobile Legends Destroyer kontra sa kapwa Mobile Legends Movers mula sa BIL matapos ang 29-13 solidong kalamangan bunsod ng tatlong panalo sa loob ng 5 rounds sapat para makuntento sa ikatlong pwesto ng Imus E-Sports League Match na ginanap sa Shogun E-Sports Center, kahapon. Tumabo ng kabuuang apat na kills kabilang na ang 20 assists si MVP Tristan Santiaguel na agad sinuportahan ni tank Dylan na nagrehistro ng anim na kilss kabilang na ang isang death at 12 assists sapat para manalo sa laban. “Tamang team work lang talaga yung naging alas namin para makapag execute kami ng magandang defense tsaka mga good tactics kaya naging successful yung game naming against sa

mga kapwa naming taga Bene”, pahayag ni Santiaguel matapos ang laban. Matatandaang ito ang dalawang grupong nakilahok sa nasabing palaro ng Lungsod ng Imus at tumagal ang laro ng halos sampung minuto. Humataw ang ML Destroyer sa unang limang minuto ng laban matapos pangunahan ni Joms Ocatvo ang pagpapatumba sa bottom lane ng BIL Movers sapat para makuha at maitarak ang dalawang kills. Nakuha ng Destroyer ang bentahe sa ikapitong minuto ng laban matapos tuldukan ang dalawang main turret sa top lane kabilang na ang middle lane mula sa kombinasyon ni Tristan Santiaguel at Paul Azuelo. Sinelyuhan ng Destroyer ang laban bunsod ng dalawang special skills nina

Santiaguel at Dylan Diwa dahilan upang maangkin ang main turret ng Movers at itala ang 2-0 rekord. “Nagkulang kami sa defense at lagi kaming nauubusan ng turret kaya naman dahil dun humihina yung depensa namin and nahirapan kami maka gawa ng kills”, ani MVP Chino DIerra mula sa BIL MoBa Movers. Hindi nagpatinag ang Movers sa huling minuto ng laban matapos pakawalan ang matinding depensa sa top lane dahilan upang mabasag ang limang turrent sa pangnguna ni tank Jason Samot. Muling masusubukan ang angking lakas ng BIL Destroyer sa susunod na patimpalak ng Imus City. █ Emerson Antioquia

ISPORTS Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

ISPORTS - BALITA

Dizon,Jarin nagsanib-pwersa sa Men’s Badminton Doubles, ikalawang pwesto nasilat

igong madiskaril ng tambalang Justin Klayne Dizon at James Raymon Jarin ng Benedictine Institute of Learning ang pambato ng Maranatha Christian Academy na sina Lino Christopher Encasinas at Jon Joseph Celeste matapos ang isang straight set na panalo dahilan upang makuntento sa ikalawang pwesto ng Men’s Badminton Doubles ng City Meet 2018 na ginanap sa Lotus Mall, kahapon.

Kumamada si smasher Jarin ng 3 solidong cross court smashes na agad sinundan ng dalawang drives sapat para maikasa ang hamon ng MCA. “Nagkulang kami sa bilis sa loob ng court and sobrang bilis ng mga plays nila kaya hindi kami maka-opensa nang ayos at isa pa mas naging alas nila ang service aces para mapigilan kaming maka puntos”, pahayag ni Dizon matapos ang laban. Maagang nakuha ng Smashers ang bentahe sa huling set ng laban matapos mailista ang dalawang sunod na down the line smashes sapat para

mabigyan ng magandang laban ang MCA,2-1. Nagawang sumagot ng BIL ng 4-1 run kabilang na ang dalawang drives at solidong service aces mula kay Dizon sapat para maiangat ang talaan,6-21. Hindi nagpatinag ang Smasher sa unang set ng laban na gumawa ng isang tusok na jump smash mula kay Jarin dahilan para makapuntos,2-10. Bumanat ang BIL Smashers ng tatlong sunod na drives mula kay Jarin sapat para ganap na kumasa sa hamon ng MCA,5-21. “Naging alas namin yung mga quick transitions namin then yung good communication namin sa isa’t isa hindi namin hinahayaan mawala yun. Kaya naman, mas naipapakita namin yung proper moves namin at kung pano makapuntos ng

madali” pahayag ni Celeste ng MCA matapos ang laban. Tinuldukan ng MCA Netters ang huling set ng laban matapos ipako ang Smashers sa 21-6 bunsod ng 8-0 run kabilang na ang apat na excellent drives mula kay Celeste na agad sinuporathan ni Encasinas na naglista ng apat na smashes. Tinapos ng tambalang Celeste at Encasinas ang unang set matapos magpakawala ng isang mabilis na cross court hit mula kay Celeste at ipako ang BIL,21-5. Muling masusubukan ang lakas nina Dizon at Jarin sa susunod na City Meet 2019. █ Emerson Antioquia

DEPENSA. Nalusutan nina Justin DIzon at James Jarin ang laban matapos ang 1-2 panalo sapat para manalo sa Men’s Badminton Doubles sa City Meet 2018 na ginanap sa Lotus Mall, noong nakaraang Setyembre. Kuhang larawan ni Chud Dulay

...mula sa pahina 20

Sunga... Men’s 50m freestyle

Bumuno ng pilak si tanker Zeniel matapos maitala ang 1:23.4 mabilis na oras kontra sa limang school, sapat na dahilan upang ganap na makuntento sa ikalawang pwesto at makuha ang 2-0 bentahe sa Men’s Swimming.

Men’s 100m Freestyle

Kinubra ng BIL ang pilak matapos ungusan ang limang paralan kabilang na ang paglatag ng 2:34.56 mabilis na oras sapat para manatili sa ikalawang pwesto ng Men’s Swimming at maitarak ang magandang rekord.

Men’s 100m Breastroke

Nagpasiklab si Zeniel Sunga matapos maitala ang rekord na 2:23.35 matapos ungusan ang limang schools dahilan para makunteto sa ikalawang pwesto ng Men’s Swimming. Muling masusubukan ang pwersa at dedikasyon ni Sunga sa susunod na City Meet 2018. █

AKSYON. Umarangakada ang Benedictine Goldenm Cubs sa Men’ Volleyball matapoos matalo ang St. Simon makaraan ng 2-1 panalo sapat para manalo sa Men’s Volleyball ng City Meet 2018. Larawang kuha ni Rev Luzong

Emerson Antioquia

GCMVT natakasan ang Simon sa Men’s Volleyball

umataw ang buong pwersa ng Benedictine Golden Cubs matapos ang isang 2-1 panalo kontra St. Simon Cyrene Academy matapos maitarak ang dalawang sunod na combination plays sa dulo sapat para umusad sa elimination round ng Men’s Volleyball ng City Meet 2018 na ginanap sa IUCS Gymnasium,kahapon. Namayani ang tambalang Patrick Sagun at Kurt Verzosa matapos gumawa ng 15 excellent sets kabilang na ang 10 service aces sapat para manalo sa laban. “Naging focus namin yung communication naming sa court kasi yun yung nagiging problema namin before, then mas binilisan namin yung plays namin para makapag-execute kami agad ng offense”, pahayag ni team captain Sagun. Nanalasa ang Golden Cubs matapos magpakawala ng 3-0 bunsod ng tatlong sunod na cross court kills mula kay wing spiker Emerson Antioquia dahilan para tuluyang tapusin ang laban,25-8. Nagpasiklab ang Bene sa unang set ng laban na gumawa ng six-to-nothing

run kabilang na ang dalawang quick shots mula kay Aeron Ortilla sapat para makuha ang 1-1 advantage,25-17. Bigong makuha ng Golden Cubs ang ikalawang set matapos mapako sa 25-15 bunsod ng dalawang sunod na service aces mula sa Simon. “Nagkulang kami sa defense and talagang matibay yung offense nila”ani Oswald Santos ng Simon. Hindi nagpatinag ang Simon na nagrehistro ng 2-0 run sa huling set ng laban bunsod ng isang solidong open spike ni Santos sapat para maidikit ang laban,14-14. Muling masusubukan ang pwersa ng Golden Cubs sa darating na City Meet 2019. █

Oras at Kondisyon

‘di hadlang kay Emerson Antioquia

Isa si Sagun sa mahuhusay na manlalaro ng Benedictine Golden Cubs Nasa kanyang murang edad na labin . g-tat at kasalukuyang nasa ika-walong baita lo na sa kabila ng lahat ng kanyang pagh ng ihirap natatago ang iba’t ibang pagkilala at parangal. Sa simula ng kanyang paglalakbay sa larangan ng paglalaro ng Volleybal l, nagawa niyang makamit ang Most Valuable Player award noong siya ay nasa ika anim na baitang sa kanilang Intramurals noon g 20162017. Noong siya ay nasa ika pitong baita naging hamon sa kanya ang maging ng isang Libero kaya naman, gamit ang dedi kasyon at pagsisikap nakamit niya ang Myth ical kanilang Intramurals at sa Asscocia 6 sa tion Private School- City of Imus noong 2017 of .

Jonamae Eve Mesa

Golden Cubs lusot sa hamon ng Shepherd sa Men’s Baskteball

akaalpas ang buong pwersa ng Benedictine Golden Cubs kontra Jesus Good Shepherd School matapos ang 33-31 kalamangan bunsod ng isang tres sa huling quarter ng laban sapat para makausad sa Elimination Round ng Men’s Basketball ng City Meet 2018 na ginanap sa Villa Amparo Gymnasium,kahapon. Tumabo ng kabuuang solidong 10 puntos ang forward na si Jonrick Tolentino na agad sinundan ng 4 excellent three-point shots mula kay Empol Angeles sapat para Manalo sa laban. “Naging focus namin yung defense lalo pa’t malalakas sila sa amin mas pinabilis namin yung play namin kaya naman mas madali kaming maka-opensa”, pahayag ni team captain Jaime Renzo Diaz. Sinelyuhan ng mga naka dilaw na uniporme ang huling quarter matapos maibuslo ang panapos na tres mula kay Jaime Diaz dahilan upang mamayagpag sa kanilang unang game. Samantala, nakamit ng Golden Cubs ang momentum sa ikalawang quarter ng laban bunsod ng 3-0 run kabilang na ang isang solidong man-to-man defense sapat para maitarak ang isang tear drop mula kay Tolentino,15-11. Maagang nakuha ng Benedictine ang kalamangan sa unang quarter ng laban matapos magpakawala ng dalawang sunod na lay ups mula kay Roman Matthew Manalang sapat para makuha ang malaking bentahe,9-2. Hindi nagpatinag ang Sheperd sa ikatlong quarter ng laban matapos makuha ang bentahe bunsod ng isang solidong zone to zone defense na agad sinudan ng isang tres mula kay Reyes sapat mara makadikit sa BIL,28-25. Muling masusubukan ang lakas ng Golden sa susunod na City Meet 2019. █ Emerson Antioquia

Pulso ng Bene

58% Gusto ng E-games

Gusto mo bang ipagpatuloy ang E-games sa Intramurals?

29%

Hindi sigurado *Mula sa isang sarbey na isinagawa sa dalawandaang mag-aaral mula sa Junior at Senior High School.

13% Ayaw ng E-games

Sagun

aliit man sa inyong paningin, nakapupuwing din.Isa lamang ito sa mga kasabihan na naglalarawan sa kahusayan sa paglalaro ng Volleybal kanyang l, lalaking taglay ang positibong pana isang naw sa buhay at taglay ang pusong palaban. Isan g lalaking nararapat sa isang kampeonato. Siya si John Patrick Sagun. “Nakatulong sa akin ang Volleybal improve ko yung sarili ko at para mag l para maing isa akong physically fit na bata dahil naniniwa la ako na ang pag engage mo ng sarili mo sa mga recr activities ay mayroong malaking impa eational ct sa iyong kalusugan”, pahayag ni Sagun. Sa kabila ng mga pagsubok niya sa bilang isang anak, estudyante at bilan buhay g isang atleta ginagamit niya ang mga pagsubok na ito mapalakas ang kanyang sarili at mag upang ing matatag sa lahat ng bagay. Si Sagun ay isang atletang puno ng pangrap sa kanyang murang isipan, isang lalak ing hatid ang pusong nag-aalab sa kanyang napi ling Siya ay isang perpektong representasy larangan. palaban. Tamang kondisyon sa kata on ng pusong wan susi sa kanyang patuloy na pagpapag at oras ang al. █

Zambrano inangkin ang pilak sa Women’s Table Tennis

aibulsa ng Benedictine smasher na si Catherine Zambrano ang pilak matapos ang 1-2 kalamangan kontra sa Imus National-Greengate netter na si Roberta Dela Cruz na gumawa ng tatlong sunod na backhand smashes sa huling set ng laban, sapat para makuntento sa ikalawang pwesto ng Women’s Table Tennis Singles A ng City Meet 2018 na ginanap sa St. Edward Gymansium, kahapon. Tumipa si Zambrano ng 12 excellent smashes kabilang na ang pitong drives, sapat upang ganap na makuha ang pilak sa laban. “Nagfocus ako sa bilis ng smashes yun lamang kinulang ako sa opensa dahil alam ko talagang malakas talaga yung kalaban ko mabibilis yung plays niya kaya ayun nahirapan ako maka opensa”, pahayag ni Catherine matapos ang laban. Humagupit si Zambrano na gumawa ng tatlong sunod na service aces kabilang ang isang drive, sapat upang ganap na makuha ang bentahe sa ikalawang set ng laban na nagtabla sa laban 15-15. Tinuldukan ni Catherine ang ikalawang set ng laban matapos mailatag ang 3-0 run bunsod ng isang forehand smash at dalawang sunod na service aces, sapat para makuha ang 1-1 advantage,21-19. Humataw si Zambrano na nagtarak ng 2-0 run bunsod ng dalawang smashes mula sa kanan dahilan upang mailapit ang bentahe sa INHS-Greengate,21-18. Maagang nakuha ni Catherine

DEPENSA. Natakasan ng BIL Golden Cubs ang JGSS matapos ang 33-31 kalamangan sapat para manalo sa laban ng Men’s Basketball ng City Meet 2018 sa Villa Amparo, noong nakaraang Setyembre. Kuhang larawan ni Chud Dulay

E-Sports: Isulong Para sa Kabataan

ang maagang kalamangan sa unang set ng laban matapos magpasiklab ng tatlong sunod na smashes at maipanalo ang dalawang sunod na rallies, sapat para mabigyan ng magandang laban si Roberta,17-21. “Naging alas ko yung speed ko sa loob ng court and nagfocus ako sa mga mabibilis na plays ko para mas mapadali yung offense ko at mapigilan kong maka opensa yung kalaban ko”,ani Dela Cruz ng INHS-Greengate matapos ang laban. Inangkin ni Roberta ang unang set matapos gumawa ng 4-0 run bunsod ng dalawang sunod na backhand smashes kabilang na ang dalawang sunod na unforced errors mula kay Zambrano,21-17. Kinalawit ng pambato ng INHSGreengate ang huling set na nagrehistro ng dalawang sunod na services aces sapat para ganap na tapusin ang laban kaakibat ang 5-0 deficit,21-19. Muling masusubukan ang puwersa ni Zambrano sa susunod na City Meet 2019. █ Emerson Antioquia

RATSADA Jonamae Eve Mesa

ikat sa kabataan ngayon ang paggamit ng teknolohiya sa iba’y ibang aspekto. Laganap na ngayon sa ating bansa ang isang uri ng laro na tinatawag na E-games o E-sports na agad namang tinangkilik ng Benedictine Institute of Learning upang bigyang pansin ang mga kabataang may taglay na kakaibang kakayahan patungkol sa larong pang malikhaing isip. na may nilalamang limang katao para Isa itong magandang hakbangin na kagalingan, gaya na lamang ni Partrick At dahil dito dumadami na ang kabataang ginawa ng Benedictine para sa umuusbong sila ay magtagisan, stratehiya, skills, Bryan Nato SHS student ng Bene dahil sa madali nang makakalap ng gustong at pagkakaisa ng mga manlalaro ng na henerasyon upang maipamalas ang aliw na taglay ng laro ay nirepresenta makuhang impormasyon at ito ang magkakagrupo upang talunin ang angking kahusayan ng mga estudyante. nya ang Pipinas sa Australia at nagresulta kanilang lamang sa ibang estudyante. kalaban at sikwatin ang panalo. Kada buwan ng Pebrero ginaganap ito ng malaking pagbabago sa kanyang Marapat lamang na isulong Pinaigting ng paaralan ang larong ang sports fest sa paaralan kabilang na buhay. ang ganitong mga bagay na hatid E-games upang mas lalong hubugin ang dito ang laro na kinahuhumalingan ng Hindi natin maitatanggi ang ng teknolohiya sapagkat isa ito sa ma-obrang kaisipan ng mga estudyante mga mag-aaral ngayon na E-games, na henerasyon ng teknolohiya ay lumobo magpapaunlad ng kaalaman ng kabataan gamit ang pagsulong ng makabagong layong mas lumalim pa ang creativity ng na sa ating bansa. Lubos na lumaki ang at ito ang nagpapaalala sa tunay na teknolohiyang pampalakasan. mga batang Bene. bahagdan ng mga gumagamit ng internet. importansya ng Agham at Teknolohiya. █ Hindi kaadikan ang nakukuha ng Dota I-II, ito ay kinakailangan ng Si Jonamae Mesa ay kasalukuyang mag-aaral ng STEM sa Grade 11B-esther at mga nahuhumaling sa E-games kundi apat na grupo, white, blue, red, at green nagsisilbi bilang manunulat sa isports ng pahayagan ng paaralan. Maaari siyang maabot sa kanyang e-mail address: jonamaeeve11@gmail.com

ISPORTS Ora et Labora

Ang Opisyal na Pahayagang Pang-Kampus ng Benedictine Institute of Learning Hulyo - Oktubre 2018 Isyu | Tomo 1 Bilang 1

ISPORTS - LATHALAIN

Carla:

REPRESENTASYON NG PUSONG PALABAN

Emerson Antioquia

akaibang husay ang kanyang ipinakita sa larangan ng pampalakasan partikular na sa paglalaro ng Badminton. Sa bawat liksi at solidong pag kuha niya ng mga malalakas na palo ay may natatagong istorya sa kanyang buhay. Isang babae ang nararapat sa isang kampeonato. Siya si Carla Therese Valenzuela.

Isang simpleng mag-aaral ng Benedictine Institute of Learning si Carla. Hindi naging madali sa kaniya ang maging isang atleta lalo na’t mayroon rin siyang obligasyon bilang isang estudyante at bilang isang anak. Siya rin ang captain ball ng Women’s Volleyball Team ng Benedictine Golden Cubs. Samantala, isa si Carla sa mahuhusay na manlalaro ng kanyang paaralan. Sa katunaya’y sa kanyang murang edad na labin pitong taong gulang at kasalukuyang nasa ika labing isang baitang, ay marami na siyang natamong karangalan at pagkilala sa loob ng pitong taong niyang pagpupunyagi sa paglalaro ng volleyball. Dahil sa pagsisikap at dedikasyon at puso sa paglalaro. Nagawang maangkin ni Carla ang dalawang sunod na Mythgical Six at isang kampeonato sa Intramurals noong taong 2016-2017. Isa rin siya sa mga manlalaro nakasungkit ng tansong medalya noong Cluster Meet 2016-2017. Isa rin siya sa mga natatanging lider sa Supreme Student Government,

dalawang taon niya nang pinagsasabay ang pagpapanday sa kanyang kakayahang maglingkod sa paaralan at ang paglalaro ng volleyball. “Naniniwala akong sa pamamagitan ng proper time management at pag oorganize ng mga bagay bagay sa aking buhay. Kasi kapag alam kong may kailangan akong gawin sa varsity ng isang araw, sinisigurado kong tapos ko na lahat ng kailangan kong gawin sa SSG” pahayag ni Carla. Kasabay ng mga pagsubok niya sa buhay hindi niya ito hinayang makasira sa kanyang career sa paglalaro ng Badminton. Gayunpaman, ipinakita ni Carla ang kanyang dedikasyon at pagsisikap sa kabila ng mapaglarong tandahana. Siya ang perpektong representasyon ng nagtiis , nagsumikap at nagtagumpay sa larangan. Si Carla ay isang representasyon ng pusong palaban. █ HATAW. Sumikad ng isang drop si Yumiko Paderes dahilan upang makalamang laban sa Maranatha Christian Academy sa Women’s Badminton Doubles Photo by Rev Aladin Luzong

Isports - balita

Paderes,Manganaan humagupit sa Women’s Badminton Doubles, ikalawang pwesto inangkin

umasa ang Benedictine Institute of Learning smashers na sina Bianca Louise Manganaan at Yumiko Hyacinth Mae Paderes matapos ang 1-2 kalamangan kontra Maranatha Christian Academy netters na sina Faith Manuel at Lexi Rivera matapos gumawa ng isang cross court smash sapat para masungkit ang pilak sa Women’s Badminton Doubles ng City Meet 2018 na ginanap sa Lotus Mall,kahapon.

Tumipa si Paderes ng pitong excellent drives kabilang na ang 1o solidong smashes na agad sinuportahan ni Manganaan ng limang service aces sapat para mabigyan ng magandang laban ang MCA. “Every training lagi naming binibigay ko yung best naming mas pinapabilis naming yung mga moves naming para mas madali kami maka points ng maayos, siguro lang kinulang kami ngayon bat next time we will come back stronger”, pahayag ni Manganaan matapos ang laban. Nagpasiklab ang BIL smashers matapos magposte ng 3-0 run sa ikalawang set ng laban bunsod ng dalawang sunod na down the line smashes mula kay Bianca sapat para

makuha ang bentahe,10-7. Tinuldukan ng Smashers ang 2nd set bunsod ng isang cross court smash mula kay Paderes dahilan upang makuha ang 1-1 advantage at umusad sa deciding set,21-16. Hindi nagpatinag ang BIL sa huling set ng laban na naglista ng tatlong sunod na service aces mula kay Mangaanan na agad sinuportahan ng isang solidong jump smash sapat para maitabla ang laban,15-15. Maagang nakuha ng pambato ng Benedictine ang momentum sa unang set matapos maitarak ang 5-0 run

kabilang na ang tatlong sunod na service aces at dalawang sunod na unforced errors ng MCA sapat para makuha ang bentahe,16-13. “Naging alas naming yung communication naming sa loob ng court talagang hindi nawawala although minsan may miscommunication hindi naming yun hinahayaang magtuloy tuloy”, ani Manuel ng MCA matapos ang laban. Nanalasa ang MCA na gumawa ng isang solidong backhand hit mula kay Lexi Rivera na agad sinuportahan ng

dalawang sunod na drives dahilan para makuha ang unang set ng laban.21-17. Sa huli, giniba ng MCA ang depensa ng BIL sa huling matapos pakawalan ni Manuel ang isang drive sapat para madiskaril ang depensa ng Smashers,21-19. Muling makikita ang lakas ng BIL Smashers sa susunod na City Meet. █ Jonamae Eve Mesa

ISPORTS - SARBEY

Basketball, bet ng Benedictinians Lumabas sa isinagawang survey ng Ora Et Labora ang opisyal na pahayagan ng Benedictine Institute of Learning na Basketball ang pinaka paboritong isports ng mga Benedictinians. Walong daan at siyamnapu’t limang mag-aaral ang nakiisa sa nasabing survey.

REYNA NG MESA. Napanatili ni Kristine Zambrano ang kanyang posisyon makaraang masungkit ang pilak sa nakaraang Women’s Table Tennis bilang bahagi ng taunang Imus City Meet na ginanap sa St. Edward Integrated School. Larawang kuha ni Rev Aladin Luzong

ISPORTS - BALITA

Zambrano namayagpag sa Women’s Table Tennis, pilak kinalawit

Nailatag ang mahigit 356 na mag-aaral o 39.7 porsyento ang pumili sa Basketball samantalang 239 o 26.7% ang gusto ang Badminton. Pabor naman ang mahigit 205 na mag-aaral sa isports na Volleyball at sa huli, nagtala ang Table Tennis ng 95 na bilang na pumili na estudyante ng Benedictine. Noong nakaraang mga taon Volleyball ang nanguna sa talaan ngunit ngayong taon pumangatlo na lamang ito. “Kadalasan kasi ito talaga ang prefer na laruin ng mga bata hanggang sa mga guro dito sa Benedictine, lalo na ang mga lalaki mula sa Elementarya hanggang Senior High School. Ito yung nilalaro nila kada oras ng P.E at kilalang- kilala at patok na patok ang isports na ito sa mga batang Bene” pahayag ng Basketball player na si Empol Angeles mula sa ika-labingisang baitang. Larong pang masa naman dati ang Volleyball subalit isa ang mga

umandera ang pambato ng Benedictine Golden Golden Cubs na si Kristine Zambrano matapos ang 0-2 kalamangan kontra St. Edward Integrated School netters na si Mariel Reyes bunsod ng isang solidong forehand smash sa huling set ng laban, sapat upang manatili sa ikatlong pwesto sa Women’s Table Tennis Single B ng City Meet 2018 na ginanap sa St. Edward Stadium,kahapon. Kumamada si Zambrano ng 10 excellent drives at limang solidong smashes, sapat para mabigyan ng magandang laban ang SEIS. “Nag focus ako sa mga tricky moves ko para mas madali ko ma-stop yung opensa ng kalaban and by that nagawa kong makapuntos sa laban yun nga lang medyo nagkulang lang talaga dahil na rin sa mabibilis na quick plays ng kalaban,” pahayag Kristine matapos ang laban. Hindi nagpatinag si Zambrano matapos maipanalo ang tatlong sunod na rally sa unang set ng laban bunsod ng tatlong sunod na backhand smashes kabilang na ang dalawang drive, dahilan upang makuha ang bentahe,21-15. Nagpasiklab si Kristine sa ikalawang set na gumawa ng tatlong sunod na service aces kabilang ang tatlong unforced errors mula kay Reyes, sapat para mailapit ang

kalamangan,17-21. Sumagot ang pambato ng Benedictine matapos ang 3-0 run na naglista ng tatlong sunod na drives na agad sinundan ng isang mabilis na backhand smash, dahilan para lumaban sa huling set,21-14. “Alas ko talaga yung quick plays ko then yung mga tricky drives para mas mapigilan ko maka opensa”, ani Reyes ng SEIS matapos ang laban. Sinelyuhan ni Reyes ang huling set ng laban matapos 3-0 bunssod ng tatlong sunod-sunod na unforced errors mula kay Zambrano, sapat para tapusin ang laban. Maagang nakuha ni Reyes ang momentum sa ikalawang set matapos pakawalan ang isang panapos na drive, sapat para makuha ang 1-0 deficit,21-18. Muling masusubukan ang galing at dedikasyon ni Zambrano sa darating na City Meet 2018. █ Emerson Antioquia

babae sa malaking bilang ng mga naglalaro nito at kadalasan hindi ito nilalaro ng mga lalaki kaya naman isa na rin ito sa naging dahilan kung bakit bumaba ang bilang ng may hilig o pabor sa isports na Volleyball. Samantala, nahihirapan ang mga Benedictinians na mag -laro ng Table Tennis dahil ayon sa aking mga nakalap na mga opinyon napaka hirap na gumawa ng moves lalo pa’t maliit lang gamit mong raketa kumpara sa Badminton. Isa ang isports na tumutulong sa isang tao upang ganap na maging physically fit kaya naman dapat na sanayin ng isang tao na makiisa sa paglalaro ng isports dahil isa ito sa makapagpapaganda ng katawan. █ Emerson Antioquia

Un-ATHLETIC-al Behavior

AKSYON

Emerson Antioquia

ilang isang atleta kailangan mong maging disiplinado sa lahat ng aspeto ng iyong tinatahak sa larangan ng mundo ng pampalakasan subalit mayroong mga insidente na ang mga tagapagsanay ay walang habas na minamaltrato o nagpapakita ng mga unethical behavior sa kanilang mga manlalaro.

Matagal nang usap-usapan ang ganitong mga isyu subalit mas pinipili ng mga manlalarong nakararanas nito na manahimik na lamang at ipagsawalang bahala na lamang ang mga ganitong pamamaraan ng pagdidisiplina dahil alam nilang parte lamang ito ng pagiging atleta. Sa katanuyan sa isang interbyu,sinabi ni G. Paulo Rey Aure, tagapagsanay ng Men’s Volleyball Team ng mula sa Benedictine Institute of Learning, na hindi maiiwasan ang masigawan at mapagbuhatan ng kamay ang kanyang mga atleta dahil aniya mas

nakatutulong ito para ma-boost yung momentum sa kanila at para maayos nila yung maling ginagawa nila sa loob

“Marapat lamang na magkroon ng pagkakapantay-pantay at magkaroon ng tamang pagdidisiplina at ituring ng mga coaches ang kanilng mga atleta na hindi lamang isang manlalaro kundi para na ring isang anak. ng court. Kaya naman, kung magpapatuloy

ang ganitong mga gawain maaaring humantong ito sa pagkakaroon ng emotional problem ng mga atleta na maaaring hindi makapag laro ng maayos. Samakatuwid, marapat lamang na magkaroon ng pagkakapantay-pantay at magkaroon ng tamang pagdidisiplina at ituring ng mga coaches ang kanilng mga atleta na hindi lamang isang manlalaro kundi para na ring isang anak. Marapat lamang din na ang mga manlalaro ay magkaroon ng tamang disiplina pagdating sa kanilang mga pagsasanay. █

Anong Meron?

ORAS AT KONDISYON

MEN’S VOLLEYBALL

WOMEN’S BADMINTON DOUBLES

ISPORTS | 18

IISPORTS ISPORTS | 19

SUMULAT. MAKIBAHAGI.

Ora et Labora

OPISYAL NA PAHAYAGANG PANG-KAMPUS NG BENEDICTINE INSTITUTE OF LEARNING

BULLET DOWN. Isa si Patrick Bryan Nato sa naglagay ng mapa ng Pilipinas sa larangan ng E-sports, makaraang irepresenta niya ang bansa sa ginanap na PUBG Australia Tournament ZIMO 2018 Southeast Asia Championship. Larawang hiram kay Patrick Bryan Nato

BUMANDERA

Konsiderasyon, ibigay sa mga atleta Isports-Opinyon | 19

Nato binuhat ang Pinas sa PUBG Australia Tournament Emerson Antioquia

amayani ang Benedictinian gamer na si Patrick Bryan Nato na sumungkit ng ika-labindalawang pwesto sa PlayerUnknown’s BattleGround (PUBG) ng PUBG Australia Tournament ZIMO 2018 South-East Asia Championship matapos malusutan ang tatlong bansa at maitarak ang tatlong panalo sa tatlong round sapat para mangibabaw sa laban na ginanap sa Melbourne Convention and Exhibition Centre noong nakaraang Hulyo. Ibinandera ni Nato ang Pilipinas kasama ang kanyang apat na coplayers mula sa iba’t ibang paaralan dahilan upang matakasan ang tatlong bansa kabilang na ang dalawang grupo sa Thailand, dalawang grupo mula sa Pinas at isa mula sa Malaysia. “Naging taktika talaga namin yung cooperation ng isa’t isa at yung good communication namin habang naglalaro dahil naniniwala kami na kapag mayroon ng ganoong traits sa team ninyo mas mapapadali ninyo yung laro at male-lessen yung pressure sa team”, pahayag ni Nato matapos ang laban.

Tumabo ng kabuuang 685 na puntos ang Team Creation 5Peaks ng Pinas sapat para makuntento sa ikalabindalawang pwesto. Isa ang Creation 5Peaks sa tatlong grupong kumatawan sa Pinas matapos manalo ng tiket sa Elimination Round ng PUBG International Tournament: FIGHT FOR GLORY na ginanap sa Metro Manila. Ito ang unang taon ni Nato na ibandera ang Team Pilipinas gamit ang larong PUBG bilang bahagi ng E-Sports. Maagang nakuha ng Team Pinas ang bentahe sa unang round kontra Thailand matapos magrehistro ng 256199 kalamangan sapat para masungkit

ang unang panalo,7 kills. Sinandigan ng Team Pinas Creation 5Peaks ang solidong taktika ni Patrick matapos maglatag ng 530-390 malaking kalamangan sapat para makamit ang 2-0 rekord kontra Team Malaysia,8 kills. Humataw ang C.5Peaks sa kanilang laban kontra kapwa Pinas player bunsod ng 700-630 malaking bentahe matapos pangunahan ni Nato sapat para makuha ang 2-1 rekord kabilang na ang 10 kills at 3 deaths. Muling masusubukan ang lakas at pwersa ng Team Pinas sa susunod na PUBG International sa susunod na taon. █

Sunga umalagwa sa Men’s Swimming, tiket sa Provincial Meet kinalawit

umataw ang Benedictine Institute of Learning Tanker na si Zeniel Sunga matapos ilatag ang oras 3:48:33 minuto kontra sa pambato ng Imus Pilot Elementary School na si Mark Reyes matapos humabol sa huling metro ng laban sapat upang ganap na maangkin ang gintong medalya sa Men’s Swimming 100m Breastroke ng Imus City Meet 2018 sa Farewoods Aquatic Arena,kahapon. Pumuwersa si tanker Sunga sa unang 10m. ng laban matapos ungusan ang pambato ng Bayan Luma Elementary School na si Frank Dela Cruz sa Freestyle, 1:10, sapat para maagang makuha ang bentahe. “Binibigay ko yung 101% effort ko

sa training para mas maging madali na lang sa akin pag dumating na ang laban” pahayag ni Zeniel matapos ang laban. Namayagpag ang pambato ng BIL matapos dumikit sa second 20m. ng laban at ganap na maungusan ang tatlong schools sa oras na 1:29. Nagawang masikwat ni Sunga

ang malaking agwat sa huling 10 metro matapos igupo ang Bayan Luma 1 swimmer na si Rance Embio sapat para makadikit sa laban. Sa huli, naisalba ni Zeniel ang unang pwesto matapos maitarak ang record na 3:48:33 upang ganap na masungkit ang tiket sa Provincial Meet. Umariba si Dela Cruz ng IPES na nagtarak ng 3:56:5 para sa ikalawang pwesto samanatala, nakamit ni Embio ng BL1 ang ikatlong pwesto bunsod ng 4:12:4 oras. Nanatili sa ikaapat na pwesto ang Anabu 1 Elem. School na naglista ng 4:32.5 at ikalamang pwesto mula sa Gov. DM Camerino Elem. School na nagrehistro ng oras na 5:02.12 sa huling metro ng laban. █

ALAGWA. Umarangkada ng sunod-sunod na panalo si Zeniel Sunga sa nakaraang Men’s Swimming na ginanap sa Farewoods Aquatic Arena kaalinsabay ng Imus City meet 2018. Larawang hiram mula kay Zeniel Sunga.

karugtong ng balita sa pahina

Golden Cubs nalusutan ang Vel Maris sa Women’s Volleyball

inispatsa ng Benedictine Golden Cubs ang Vel Maris matapos ang straight set na panalo bunsod ng tatlong sunod na zone 5 spikes sapat para selyuhan ang laban sa Women’s Volleyall ng Cavite Inter-Secondary Athletic Association (CISAA) na ginanap sa Unida Christian Colleges covered court kahapon. Tumipa ang Middle hitter na si Shea Garcia ng 7 excellent bounce ball spikes na agad sinuportahan ni open hitter Jasty Dumaraos na gumawa ng anim na service aces sapat para Manalo sa laban. “Naging focus namin yung bilis namin sa loob ng court then kung paano namin magagamit yung connection namin sa isat’t isa para makapag execute ng points”, pahayag ni Garcia matapos ang laban. Humataw ang Golden Cubs matapos magpakawala ng tatlong sunod na services aces mula kay Vanessa Abad na agad sinundan matapos maipanalo ng dalawang rallies sa huling set ng laban,20-12. Tinuldukan ng BIL ang laban bunsod ng 3-0 run na kumayod ng tatlong kills mula kay Garcia dahilan para makuha ang 1-2 standing. Maagang nakuha ng GCWMVT ang kanilang bentahe sa unang set ng laban na naglista ng 8-0 run bunsod ng tatlong sunod na cross court kill ni Dumaraos kabilang na ang dalawang service aces ni Abad,18-6. Tinapos ng BIL ang unang set matapos maitarak ang tatlong sunod na service aces mula kay Dumaraos sapat para makuha ang 1-0 deficit,25-9. “Masyado kaming nagkulang sa defense and sobrang dami naming unforced errors” ani Sophia Reyes ng Vel Maris matapos ang laban. Sumagot ang Vel Maris na nagrehistro ng 5-0 run bunsod dalawang open hit mula kay wing spiker Sophia sapat maidikit ang talaan sa 17-17. Muling masusubukan ang depensa at lakas ng Golden Cubs sa susunod na CISAA Games 2019. █ Emerson Antioquia

HAGUPIT NG SERBIS. Nasungkit ng Benedictine Lady Cubs ang panalo laban sa Vel Maris gamit ang pagpapaulan ng maraming service aces. Larawang kuha ni Chud David Dulay