Organic 3(6) wersja promocyjna by Ewa Antosiak

Czuła natura nie uczula KOSMETYKI PRZEBADANE DERMATOLOGICZNIE I ALERGOLOGICZNIE

Wrażliwa i skłonna do alergii skóra wymaga wyjątkowej pielęgnacji. Ekologiczne kosmetyki AA ECO pozbawione alergenów pomogą bezpiecznie przywrócić Twojej skórze naturalny blask i zdrowy wygląd.

Produkty do Pielęgnacji twarzy: Płyn micelarny do demakijażu oczu i twarzy, koncentrat detox, krem wzmacniający naczynka, krem łagodzący, krem odżywczy, krem Przeciwzmarszczkowy Produkty do Pielęgnacji ciała: żel do mycia ciała, Peeling do ciała, Balsam do ciała

wszystkie oPakowania serii aa eco mogą być Poddane recyklingowi.

www.AAeco.pl

Spróbuj śliwki, winogron i pomidora... w kremie! Chroń naturę i naszą planetę.

• OLEJKÓW ETERYCZNYCH • PARABENÓW • ALKOHOLU • GLIKOLU PROPYLENOWEGO • OLEJÓW MINERALNYCH ORAZ POCHODNYCH ROPY NAFTOWEJ • BARWNIKÓW SYNTETYCZNYCH • SYNTETYCZNEJ KOMPOZYCJI ZAPACHOWEJ • SILIKONÓW • FTALANÓW • KARMINU • GLUTENU • ETYLOAMINY • SUBSTANCJI POCHODZĄCYCH Z UPRAW MODYFIKOWANYCH GENETYCZNIE

Produkty dostęPne w dobrych aPtekach i wybranych Perfumeriach sePhora, douglas i marionnaud.aaaaaaaaaa

Ogranic to: ekologiczny styl życia w jego różnych wymiarach otwarte rozmowy na trudne tematy charytatywny akcent: przekazujemy 50 groszy z każdego sprzedanego wydania drukowanego Organizacji Numeru ograniczenie szkodliwości druku poprzez minimalizację kolorowych stron druk na certyfikowanym papierze ekologicznym bezpłatna wersja online w kolorze dla czytelnika, który nabędzie wersję papierową w Empiku (wystarczy na adres redakcja@organicmagazine.pl wysłać skan paragonu oraz swój login z konta założonego na stronie www.organicmagazine.pl) Bezpłatne, archiwalne numery online (trzy pierwsze) oraz wydania promocyjne – na stronie internetowej

magazynu

Od redakcji

W NUMERZE:

Im bardziej przyglądamy się ekologicznemu stylowi życia, zielonym zakupom oraz inicjatywom, tym więcej dostrzegamy luk i nieścisłości. W pewnym momencie narasta frustracja, pojawia się rozczarowanie. Przecież mamy dobre intencje, zależy nam na tym, aby być fair wobec siebie, innych ludzi i środowiska, a jednak za każdym razem ktoś jest pokrzywdzony. Ot, dylematy świadomego konsumenta.

SPOŁECZEŃSTWO

Sporo w tym numerze piszemy o dylematach. Co kupować, czy warto, dlaczego nadal nas nabijają w butelkę, tym razem zieloną, czy warto by konsekwentnym, ufać autorytetom, certyfikatom? Zielona ścieżka nie jest prosta jak strzała. Wręcz przeciwnie - wymaga ona przedzierania się przez krzaki. Całe szczęście, że możemy liczyć na swój zdrowy rozsądek. p.s. Od tego numeru spotkamy się co kwartał. Jest to ukłon w stronę czytelników, którzy zasypali redakcję prośbami o kompromis pomiędzy częstotliwością wydania, jego ekologicznymi zaożeniami, a ceną magazynu. Spełniamy tę prośbę i jednocześnie zapraszamy na naszą stronę internetową, na której czeka kilka nowości. Do zobaczenia w styczniu na papierze! Zespół „Organic”

ŚWIAT I LUDZIE 6-8 Organizacja Numeru: Polska Zielona Sieć – Karolina Wnęk 9-16 Żyć i nie paść trupem – Karolina Wnęk 17-22 Niezłomni - Karolina Wnęk 23-30 Zmiana klimatu w szkocką kratę – Natalia Kozdra PEJZAŻ 31-32 Olej mięso – Magdalena Wiśniewska 33 „Nie” dojeniu cudzych kobiet – Katarzyna Błaszczyk FELIETON 34-38 Bez Eko euforii – Agnieszka Zatorska-Jakubowska WYDARZENIA/ZAPROSZENIA 39 POD LUPĄ 40-44 „Eko” znaki dla niepoznaki – Mariusz Duchewicz

RODZINA W ZGODZIE Z NATURĄ 45-48 Narzędzia Bliskości: Noszenie – Katarzyna Gołuńska 49-57 Blisko we dwoje, troje – Katarzyna Jakóbik 58-61 Przedszkole od kuchni – Katarzyna Jakóbik 62-66 Bezpieczne chustonoszenie – Katarzyna Dumańska LIGHT 67-74 MĄDRE DZIECI 75-77 Edukacja prawna – Katarzyna Jakóbik

STYL ŻYCIA NATURALNY DOM 78-80 Mieszkać pod strzechą – Kamila Mularczyk PRAKTYCZNA EKOLOGIA 81 Jak gotować warzywa? – Kamila Mularczyk SIAŁY BABY MAK 82-84 W objęciach dzikości – Kasia i Patrycja Cieślickie WEGANIZM DLA POCZĄTKUJĄCYCH 85-87 Jesienne impresje – Joanna Krupicka-Jaroć i Daniel Jaroć ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN 88-92 Zielone smoothie – Karolina Boćko ZDROWIE I URODA 94-99 Alternatywne testy kosmetyczne – Monika Dąbkiewicz 101-105 Olejki eteryczne – Monika Dąbkiewicz 106-110 Makijaż bez okrucieństwa – Agata Marszałek 111-112 Niezależne recenzje kosmetyków – Monika Dąbkiewicz 113-115 Czas na drugą młodość – Alicja Złotkowska 116-123 Joga w krainie wyobraźni – Urszula Szczepaniak PODAJ ŁĄPĘ 124-128 W złotej klatce – Monika Gorbaczyńska 129-131 Baltic – Magdalena E. Sala KUL(NA)TURA 132-134 Boska geometria – Karolina Wnęk 135-138 Rzeczywistość dziergana – Kamila Mularczyk 139-141 Bio strachy na lachy – Karolina Wnęk 142-146 Internet, kanapa i skarb – Natalia Kozdra

„Organic” nr 3(6) 2011 Kwartalnik społeczno-ekologiczny Redaktor naczelna: Magdalena E. Sala Zastępca redaktor naczelnej: Waldemar Bodek Adres korespondencyjny: ul. Jana III Sobieskiego 41/45 lok. 66, 96-100 Skierniewice Wydawca: Liberate Media Kontakt ogólny: redakcja@organicmagazine.pl tel. 793 928 027 Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych reklam. Sprzedaż „Organic” oraz czerpanie z niego innych korzyści majątkowych bez zgody wydawcy jest surowo zabronione.

Współpraca: Społeczeństwo: Agnieszka Zatorska-Jakubowska, Natalia Kozdra, Mariusz Duchewicz, Karolina Wnęk Rodzina: Katarzyna Gołuńska, Katarzyna Jakóbik, Katarzyna Dumańska Styl Życia: Kasia i Patrycja Cieślickie, Monika Dąbkiewicz, Joanna Krupicka-Jaroć i Daniel Jaroć, Kamila Mularczyk, Urszula Szczepaniak, Monika Gorbaczyńska, Karolina Wnęk, Karolina Boćko, Agata Marszałek, Alicja Złotkowska fotoedycja: Waldemar Wasilewski www.wwasilewski.pl Nakład: 1000 egz. Druk: Poligrafia s.j., www.poligrafia.lowicz.pl

ŚWIAT I LUDZIE/ORGANIZACJA NUMERU: Polska Zielona Sieć

W sieci Gdyby Polska Zielona Sieć była organizacją przestępczą, jej struktura oraz sieć powiązań z innymi organizacjami byłaby trudna do wypielenia. Na szczęście jej koalicjanci stoją po jasnej stronie mocy.

olska Zielona Sieć to dobrze naoliwio-

Przytul misie

na machina, która jest wszędzie tam, gdzie mowa o świadomej konsumpcji,

Alejkami Galerii Krakowskiej przechadzają

klimacie oraz powiązaniom pomiędzy krajami

się misie. To młodzi ludzie z maskami smut-

lepiej i słabiej rozwiniętymi. Zrzeszenie orga-

nych maskotek wchodzą w tłum ludzi zorien-

nizacji ekologicznych działających w najwięk-

towanych na jeden cel – zakupy. Nalot mi-

szych miastach Polski pokazuje, że w siła tkwi

siów na galerie handlowe to część europejskiej

w sprawnej współpracy w imię wyższych ce-

kampanii „Kupuj odpowiedzialnie zabawki”,

lów, w tym najważniejszym – tchnięcie w kon-

której celem jest poprawa warunków pracy

sumentów chęci do bycia świadomym.

w przemyśle zabawkarskim. Polska Zielona Sieć, wraz z innymi organizacjami z Austrii,

Trybami machiny są ludzie. Każdy z nich jest

Francji, Czech i Rumunii, bierze zabawki pod

indywidualnością, który przedziera się przez

lupę oraz proces ich powstawania. Wszystko

gąszcz przepisów, biurokratycznego oporu

po to, aby rodzice swoim portfelem zdecydo-

oraz setki stron dokumentacji, aby pozyskać

wali o tym, czy powinni wspierać nadużycia

dotację na realizowane programy. Ale to nie

związane z produkcją zabawek okupione cu-

wszystko. Zajmują się również promocją, bie-

dzą krzywdą. Większość nieetycznych, ale

żącymi sprawami oraz setką innych spraw,

i również niebezpiecznych zabawek pochodzi

które wymagają od nich ogromnej elastyczno-

z Chin. Konsumenci już podejrzliwie patrzą

ści. Można powiedzieć, że są oni reprezentan-

na produkty pochodzące z tego kraju. Jednak

tami nowego zawodu, multiskilera. www.organicmagazine.pl

to nie wystarczy, aby zostać świadomym kon8

ŚWIAT I LUDZIE/ORGANIZACJA NUMERU: Polska Zielona Sieć

Inwazja smutnych misiów.

sumentem. Polskiej Zielonej Siecie zależy na

Informacja to podstawa

tym, aby to konsumenci wywierali nacisk na nieetycznych producentów oraz firmy, które

Świadomy konsument buszujący w sieci prę-

korzystają z ich usług. Czasem akcja odnosi

dzej czy później trafia na stronę www.ekon-

skutek. Ponad rok temu centralę sieci hiper-

sument.pl. To ośrodek informacji Polskiej

marketów Carrefour zasypano mailami od

Zielonej Sieci o tym, co kupować oraz co się

oburzonych klientów, którzy dowiedzieli się

dzieje w szeroko pojętym temacie świado-

dzięki Polskiej Zielonej Sieci o nadużyciach

mej konsumpcji. Internetowa tuba o dobrych

w fabrykach robiących zabawki dla sieci. Ca-

i złych praktykach inspiruje do zmiany świata

reffour musiał zająć stanowisko – obiecał do-

na lepsze. Skoro widzimy tyle dobrych prak-

kładniej przyglądnąć się warunkom pracy

tyk na świecie, dlaczego nie zakorzenić ich

w chińskich fabrykach, z których usług korzy-

w Polsce?

sta. Takie historie są budujące.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/ORGANIZACJA NUMERU: Polska Zielona Sieć cy się przewodnik pokazuje, że nasze zakupy mogą być fair, jeśli tylko zasięgniemy języka. Macki sięgają dalej Polska Zielona Sieć nie ogranicza się tylko do Polski. Jej członkowie podróżują po świecie, aby poznać etycznie działające firmy, a pozyskaną wiedzę przekazać dalej, polskim przedsiębiorstwom. Bo choć nie jesteśmy potentatem w produkcji ekologicznej bawełny, możemy zapoznać się z dobrymi praktykami związanymi z polityką zatrudnienia oraz

„Nowocześnie – Energooszczędnie – Odpowiedzialnie: NEO NAWYKI”. Nowa kampania Polskiej Zielonej Sieci. W tegoroczne wakacje projekt dotyczący racjonalnego gospodarowania energią był promowany m.in na dwóch kółkach. Oto przykład zielonej mocy!

wspieraniem

lokalnej

przedsiębiorczości.

W przyszłym roku Polska będzie gospodarzem targów etycznej mody. Do Polski zjadą zagraniczne firmy, które już dawno stawiły sobie za

Zmiana już nadeszła

wyzwanie prowadzenie etycznego biznesu. Ja-

Rozpoczęło się od Spacerownika. W 2008 r.

grona? Szczęśliwie jest ich coraz więcej, a ich

kie firmy z Polski dołączą do tego elitarnego

wraz z Grupą eFTe Warszawa Zielona Sieć opracowała praktyczny przewodnik po ekologicznych i etycznych punktach na mapie Krakowa i Warszawy. Na bieżąco aktualizowany i rozbudowywany (m.in. o miejsca sprzyjające odpowiedzialnemu kupowaniu we Wrocławiu) to alternatywna mapa miast od ich etycznej strony.

pojawienie się na rynku zawdzięczamy zarówno Polskiej Zielonej Sieci, jak i nam, świadomym konsumentom. Nie trzeba być koalicjantem Polskiej Zielonej Sieci, aby mieć wpływ na swoje zakupy. Wystarczy mieć otwarte oczy i dobrze nadstawić uszy. Bo w temacie etycznej konsumpcji słychać coraz więcej.

Ci, którzy szukają rzetelnych informacji o etycznych zakupach, satysfakcję znajdą za-

Karolina Wnęk

poznając się z nowym projektem organizacji, przewodnikiem „Dobre zakupy”. Interneto-

Ten numer „Organic” wspiera finansowo

wa baza gromadzi marki, których produkty

Organizację Numeru, Polską Zieloną Sieć. Ku-

powstają z poszanowaniem praw człowieka,

pując papierowe wydanie „Organic”,

a także te, które znacznie ograniczyły swój

przekazujesz jej 50 groszy. Dziękujemy!

negatywny wpływ na środowisko. Rozrastająwww.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem

Jeśli z przerażeniem patrzycie na skład wysoko przetworzonych produktów i kosmetyków, wiedzcie, że nasi przodkowie mogli po byle przekąsce zejść z tego świata.

fot. Waldemar Wasilewski

Żyć i nie paść trupem On sprzedaje nam piaski Arabii Zamiast cukru za gotówkę; On zamiata sklep i sprzedaje kurz Jako najczystszą sól w mieście,

To nie jest przyśpiewka dzisiejszego produ-

On wpycha puszki z zatrutym mięsem Poddanym Króla, A kiedy umierają ich tysiące No cóż, on tylko się śmieje.

rzyszenie Kupców, które nie dość, że musiało

centa żywności, a pieśń przeciwko kupcom kolonialnych z 1914 roku, na których narzekało już w XVII wieku Londyńskie Stowasię zmierzyć z zalewem tanich produktów, to jeszcze gorszej jakości i niebezpiecznymi dla zdrowia (skąd my to znamy!). Jak widać, od tego czasu niewiele się zmieniło.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem

ałszowanie żywności na masową ska-

sok malinowy bez malin? Na początku XX

lę jest obecne w produkcji od zawsze.

wieku wykryto, że był sprzedawany cydr rze-

Niemal każdy dodawał coś do ciasta,

komo wytwarzany z koncentratu jabłkowego.

pieczywa, kosmetyków czy napojów, aby pro-

W rzeczywistości składał się z cukru, aromatu

dukt wyglądał ładnie lub ciekawie pachniał.

owocowego, barwnika anilinowego, i ani kro-

Dla przykładu: importowana herbata z Chin

pli soku owocowego. Jak widać, z biegiem lat

mogła zawierać nie tylko suche liście, ale rów-

pewne problemy nie zostały rozwiązane.

nież apetyczną posypkę w postaci barwnika – steatytu i błękitu pru-

Pod koniec 1900 roku w Manchesterze miejscowe piwo z arsenem zatruło około sześciu tysięcy osób. siedemdziesiąt zabiło.

skiego. Przedsiębiorcy handlarze korzystali z prostej metody odnawiania już raz zaparza-

Słodki problem

nych fusów, aby sprzedać je ponownie, jako świeży produkt. Oszukiwanie produktów a`la

Jedzenie powinno kusić zmysły. Nie bez powodu masowo barwiono więc słodycze, aby miały atrakcyjne kolory. Do cukierków i lizaków dodawano chromian ołowiu, błękit pruski czy związki miedzi i arsenu. 1858 roku William Hardaker, właściciel straganu w Bradford, mocno podtruł 200 osób, a 20 przypadkowo zabił oferowanymi przez siebie słodyczami. Trucicielami okazały się niewinne z wyglądu miętowe pastylki, które powinny zawierać olejek miętowy, cukier i gumę. W ówczesnych czasach cukiernicy lubili jednak przyoszczędzić na cukrze, gdyż był bardzo drogi, stosując zamiast niego nieszkodliwy gips lub sproszkowany wapień. W tym przypadku za pomyłką stał aptekarz, który zamiast wypełniacza sprzedał omyłkowo arszenik.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem Problem z cenami cukru spędzał sen z powiek również piwowarom. Nawet piwosz nie mógł spokojnie umoczyć wąsów w piance. W procesie „oszczędnej” produkcji glukozy, a z kolei do przetworzenia sacharozy, używano kwasu siarkowego, który z reguły otrzymywano z pirytu – a z niego pochodził arsen. Pod koniec 1900 roku w Manchesterze miejscowe piwo z arsenem zatruło około sześciu tysięcy osób. Siedemdziesiąt zabiło. Jeszcze wcześniej, bo w XIX wieku, pewien piwowar z Cantenbury handlował piwem wyrabianym ze śrutu słodowego, wywaru gorzelnianego, kwasji, opium, aframonu, kwasu siarkowego i innych, trujących substancji. Piwowar był jednocześnie wyższym urzędnikiem i wywinął się ostatecznie spod wysokiej kary. Dziekan kapituły katedry Cantenbury, który był przyjacielem piwowara, uznał że sprawę dotknęła jedynie piwoszów mocnego trunku, co było okolicznością łagodzącą, a jednocześnie przestrogą dla innych, rządnych wysokoprocentowych napojów. W grudniu 1859 roku sześć osób w Clifton zatruło się arszenikiem, który znalazł się w słodkich, korzennych bułeczkach. Okazało

Zabójcze piękno

się, że cukiernik został omyłkowo wprowadzony w błąd przez aptekarza. Cukiernik chciał nabyć chromian ołowiu, aby bułeczki miały pyszny, żółty kolor, a tymczasem dostał arszenik. W aptece można było nabyć zarówno produkty lecznicze, jak i potencjalnie trujące, tyle że oba rodzaje były umieszczone na tej samej półce, bez dodatkowych oznaczeń – o pomyłkę nie było zatem trudno.

Pogoń za wieczną młodością prowadzi czasem na manowce. Arszenik wykazuje właściwości lecznicze, o ile wiadomo jak go stosować. Sami zresztą codziennie spożywamy go z żywnością, ale jest go tak mało, że bezpiecznie wydalamy go z moczem. Na początku XIX wieku, kiedy w aptekach pojawił się silny roztwór arszeniku, o silniej-

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem szym działaniu niż chinina, Brytyjki zaczęły

stać producent depilatora Koremlu Cream,

go pić dla poprawienia cery i przedłużenia

który owszem, trwale usuwał owłosienie, ale

młodości. Arszenik szybko wkroczył na kobie-

dodatkowo powodował trwały uszczerbek na

ce salony. Moczono lep na muchy nasączone

zdrowiu. Firma promowała swój preparat jako

arszenikiem, aby odzyskać z niego truciznę

całkowicie bezpieczny, a nawet wspomagający

i przemywać nią twarz. Arszenik pojawiał się

pielęgnację skóry. Osławiony przypadek depi-

w składzie płynów i kremów rozjaśniających.

latora był szeroko opisywany w medycznych

Nawet po śmierci trucizna służyła pięknu.

publikacjach. Jedną z ofiar kosmetyku była

Balsamowane nią zwłoki nadawały skórze ja-

28-letnia pielęgniarka, która trafiła do szpita-

sny ocień, a ciało stawało się bardziej „żywe”,

la w 1938 roku z zaburzeniami widzenia. Jak

czyli na tyle giętkie, by ułożyć je w naturalnej

się okazało, kobieta przez 14 miesięcy aplikowała na twarz Koremlu i mimo iż po prawie

pozycji.

Karierę robiła również biel ołowiana, którym

roku stosowania kosmetyku zaczęła mieć po-

wybielano sobie twarzą, oraz tal, jako depi-

ważne problemy ze wzrokiem, trudności z czy-

lator, który równolegle używano jako trutka

taniem, chodzeniem, traciła włosy na głowie,

na szczury. W medycynie po pierwszej wojnie

nadal smarowała się depilatorem. Szczęśliwie

światowej tal był stosowany w leczeniu liszaja

zmiany chorobowe okazały się częściowo od-

obrączkowego skóry głosy. Efekt uboczny te-

wracalne, ale nie wszyscy byli szczęściarzami.

rapii – pacjenci, razem z liszajem, tracili rów-

Producent depilatora ostatecznie zbankruto-

nież włosy. Tę właściwość próbował wykorzy-

wał z powodu konieczności wypłaty odszkodo-

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem wań od schorowanych klientów.

Kobiety XXI wieku w przeciwieństwie do ich

W latach 30-tych XX wieku w Stanach Zjedno-

prababek mają zatem dużo szczęścia, żyjąc

czonych śmiertelne żniwo zebrał tusz do rzęs

w czasach, w których kosmetyki są traktowa-

Lash-Lure, który zawierał w sobie anilinę

ne równie poważnie co leki.

w stężeniu 30-krotnie przekraczającym dopuszczalną ilość. Tusz zabił jedną osobę (przypadek „Pani Brown”, która w wyniku zakażenia zmarła na posocznicę), szesnaście oślepił, a niezliczoną liczbę nabawił owrzodzeń górnych powiek. Ci, którzy chcieli wybielić sobie zęby pastą Bleachodent, zapewne byli boleśnie zaskoczeni spalonymi dziąsłami oraz językiem – preparat zawierał wysoką zawartość kwasu siarkowego i solnego. Rozwiązanie problemu z kosmetykami było o tyle trudne, że jeszcze w XIX wieku dotyczył najczęściej kobiet lekkich obyczajów, o których bezpieczeństwo nikt się nie troszczył. Biznes kolorowych smarowideł i wybielaczy kwitł wtedy na społecznym marginesie, zatem przypadki zatruć nie były szeroko komentowane. Nieoficjalnie było wiadomo, że i kobiety z wyższych sfer stosowały kosmetyki w dyskretny sposób chcąc dorównać funkcjonującemu kanonowi piękna, w którym kobieca twarz była biała, nieskalana słońcem, bez przebarwień oraz wyprysków, co trudno było uzyskać myjąc twarz wyłącznie wodą. Dopiero na początku XX wieku, wraz z rozwojem przemysłu, emancypacją kobiet i dostrzeżeniem faktu, że kobiety i ich kosmetyki napędzają przedsiębiorczość, a produkty bez medycznej kontroli stwarzają realne niebezpieczeństwo, zaczęto zwracać uwagę na skład produktów, pomimo sprzeciwu firm farmaceutycznych, które nie chciały łączyć „medycyny piękna” z produktami leczniczymi. 15

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem Przez progi naszych gospodarstw domo-

Współczesne igranie z ogniem Trudno

wyeliminować

trujące

substancje

wych

przenosimy

stacią

środków

litry

trucizn

czystości

czy

pod

po-

używek.

z naszego otoczenia czy żywności. Obecności

W XIX wieku sytuacja była jasna. Do wyro-

większości substancji nie jesteśmy świadomi,

bu mydła używano sody kaustycznej, lep na

ale prawda jest taka, że niemo przyzwalamy

muchy zawierał arszenik, podobnie jak trut-

na ich obecność.

ki na szczury i mrówki; dodatkowo stosowano siarczany miedzi i żelaza do czyszczenia

Jedna poduszka powietrzna i jej niekontrolowany wyciek może zatruć kilka tysięcy osób.

Przez progi naszych gospodarstw domowych przenosimy litry trucizn pod postacią środków czystości czy używek.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem Później był pewien problem

dliwych związków. Trudno jednak o uzyska-

z ołowiem, który znajdował się w farbach, ru-

nie konkretnych informacji na ten temat od

rach, oraz z arsenem w tapetach (jedną z teo-

koncernów samochodowych, które zasłaniają

rii na temat śmierci Napoleona było zatrucie

się tajemnicą handlową. Azydek sodu był po-

klejem do tapet zawierającym arsen). A teraz?

wszechnie stosowany w poduszkach jeszcze

Mamy wybielacze do ubrań, detergenty do

w połowie lat 90-tych XX wieku, zatem ku-

zmywania naczyń, środki owadobójcze, roz-

pując starszy rocznik samochodu z dużym

puszczalniki, preparaty dezynfekujące, tok-

prawdopodobieństwem trafimy na poduszkę

syczne farby, panele podłogowe o wątpliwym

powietrzną z kłopotliwą zawartością.

i szorowania.

składzie, wykładziny czy wyroby tytoniowe. Małe, domowe labolatorium. Paradoksalnym przykładem jest poduszka powietrzna w samochodzie, która służy do ratowania życia. Standardowa poduszka zawiera azydek sodu, około dwieście pięćdziesiąt gramów substancji podobnej do soli, bardzo toksycznej. Poduszka wypełnia się w momencie ogrzania substancji, która rozkłada się na metaliczny sód i gazowy sód, co nie jest niebezpieczne dla zdrowia i środowiska. Problemem są jednak niekontrolowane wycieki oraz utylizacja samochodu, którego poduszki powietrzne zawierają azydek sodu. Przy zetknięciu z ziemią azydek sodu w bardzo niskim stężeniu może wysterylizować glebę. Jedna poduszka powietrzna i jej niekontrolowany wyciek może zatruć kilka tysięcy osób. W 1996 roku w Stanach Zjednoczonych przewróciła się ciężarówka wioząca pięćdziesiąt dwustulitrowych bębnów z azydkiem sodu i stanęła w płomieniach, co doprowadziło do powstania toksycznego oparu, który zmusił do ewakuacji dwóch tysięcy ludzi z okolicznego miasteczka. Obecnie coraz więcej marek samochodów rezygnuje ze stosowania azydku sodu w poduszkach powietrznych na rzecz mniej szko17

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Żyć i nie paść trupem Organizacja Mistrzostw Europy w Piłce Noż-

Zjesz, a padniesz trupem

nej w Polsce w 2012 roku naturalnie zwraca uwagę na dobre wzorce organizacji podobnej

arsen – w czasach starożytnych stosowany do

rangi imprez na świecie. Ciekawym przypad-

leczenia chorób płuc i skóry. W XVIII i XIX

kiem są Igrzyska Olimpijskie 2000 w Sydney,

był podstawą farmakologii. Wykorzystywa-

które miały nie lada problem z wysypiskiem

ny był również w garbarstwie, jako pigment

toksycznych opadów, na hałdach których mia-

i środek ochrony roślin. Spożywanie arsenu

ło powstać miasteczko olimpijskie. Były dwie

w nadmiarze powoduje silne zatrucia oraz

możliwości: albo przewieźć skażoną ziemię

może doprowadzić do rozwoju nowotworów

w inne miejsce i dalej borykać się z problemem,

skóry, płuc, nerek, wątroby czy pęcherza mo-

albo coś z nią zrobić na miejscu. Postanowio-

czowego.

no czasowo zneutralizować odpady, przykrywając każdą hałdę plastikiem, aby woda nie

arszenik – biały proszek, bez zapachu, trud-

docierała do szkodliwych warstw, oraz montu-

no rozpuszczalny w wodzie, o silnym działa-

jąc system rur, które zbierają i odprowadzają

niu trującym, rakotwórczym. Niegdyś wy-

na hałdy to, co udało się jednak wodzie wy-

korzystywany m.in. do wyrobu emalii i farb,

płukać. Na tak zneutralizowanych hałdach

konserwacji skór, drewna, oraz jako trucizna

odbyły się igrzyska. Pozostaje mieć nadzieję,

na gryzonie. W starożytności i średniowieczu

że przyszłość przyniesie rozwiązanie, które

używany był przez kobiety jako bielidło do cia-

raz na zawsze zneutralizują toksyczne opady,

ła.

zanim zastosowane zabezpieczenia przestaną być skuteczne. Co do oszukiwania żywności,

chromian ołowiu – silnie trująca i rakotwór-

to trudno powiedzieć czy dożyjemy dnia, kiedy

cza substancja.

bez żadnych podejrzeń wgryziemy się w pieczywo lub słodkie ciasto.

anilina – bezbarwna ciecz, o zapachu zepsutych ryb. Silnie toksyczna, niszczy czerwone Karolina Wnęk

krwinki, powoduje sinicę. W przemyśle stosowana w produkcji materiałów wybuchowych oraz jako paliwo rakietowe.

Warto przeczytać: Fasolka

Kalabaru,

truciznach

i trucicielach prawie wszystko, Peter

tal – silnie toksyczny, również w formie pyłu

Macinnis,

(utlenia się w kontakcie z powietrzem). Obja-

Wydawnictwo

Książkowe

Twój Styl, 2005.

wem zatrucia jest łysienie, zaburzenia trawienia, krążenia, zmiany psychiczne. Sole talu

Dying to be beautiful: the fight for safe co-

były częstym składnikiem trucizn przeciw

smetics, Gwen Kay, 2005.

gryzoniom. Antidotum dla zatruć jest błękit pruski.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni

Niezłomni Ludzka twarz światowej ekologii, w której determinacja jednej osoby udowadnia, że niemożliwe jest pojęciem względnym.

Raoul du Toit Zimbabwe (Afryka)

Kłusownicy to ludzie, którzy posiadają samochody, telefony komórkowe i pieniądze Nagrodzony za koordynację prac organizacji ekologicznych, co przyczyniło się do rozwoju ginącej populacji czarnych nosorożców w Zimbabwe.

powodu komercyjnego kłusownictwa na czarne nosorożce, polegające m.in. za zatruwaniu zbiorników wodnych czy

strzelaniu do zwierząt z helikopterów, popu-

Fot. Goldman Environmental Prize

lacja tych zwierząt w Republice Południowej Afryki jest zagrożona – w 2011 roku zabito

a typowego biznesu.

już 260

nosorożców. Tam jednak sytuacja

Obecnie w Zimbabwe jest około 440 nosoroż-

nie jest tak dramatyczna jak w Zimbabwe,

ców . Organizacje ekologiczne robią wszystko,

gdzie nosorożców jest coraz mniej. Kłusow-

aby je chronić przed śmiercią, nawet kosztem

niczy biznes kwitnie. Cena rogów czarnego

ich przesiedlenia na inne tereny. Szczęśliwie

nosorożca jest warta poniesienia ryzyka, by-

rząd coraz chętniej współpracuje z organiza-

cia aresztowanym czy postrzelonym. Rogi

cjami ekologicznymi, mimo iż korupcja jest na

trafiają głównie do Azji, gdzie są im przypi-

porządku dziennym, a policji często brakuje

sywane lecznicze właściwości. Co ciekawe,

benzyny, by zawieźć podejrzanych do sądu.

nosorożce padają ofiarą nie miejscowych

Raoul du Toit jest ważnym ogniwem w walce

chłopów, którzy często nie mają z czego żyć,

o ochronę tych rzadkich zwierząt.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni Nagroda Goldmanów – nagroda przyznawana przez Fundację Ochrony Środowiska Goldmanów osobom indywidualnym działającym na rzecz ochrony środowiska. Najważniejsza światowa nagroda w dziedzinie ochrony środowiska, nazywana ekologicznym Noblem. Od 1990 roku międzynarodowe jury na podstawie nominacji zgłaszanych przez ogólnoświatową sieć organizacji ochrony środowiska i osoby indywidualne przyznaje nagrodę, również finansową, przedstawicielom każdego z sześciu zamieszkanych kontynentów. W gronie dotychczas nagrodzonych znalazły się dwie Polki: Jadwiga Łopata, aktywnie działająca na rzecz edukacji społeczeństwa z zakresu GMO, oraz Małgorzata Górska, która została doceniona za aktywną obronę Doliny Rospudy.

Dmitry Lisitsyn Rosja (Azja)

Jeśli stracimy piękno wyspy, nasza planeta będzie uboższa o skrawek, którego nikt i nic nie odtworzy. Walczy o ochronę ekosystemu oraz zachowanie środków bezpieczeństwa rozwoju jednego z największych na świecie

Fot. Goldman Environmental Prize

projektów rozwoju wydobycia ropy naftowej.

yspa Sachalin. Niegdyś oaza spokoju, pierwotnej dziczy. Dzisiaj pole walki o wydobycie gigantycz-

nych pokładów ropy naftowej. Lisitsyn znalazł się na Sachalinie w 1989 roku wraz ze swoją żoną. Urzeczeni tamtejszą naturą postanowili osiedlić się na stałe. W tym czasie coraz mocniej rozwijał się projekt Sachalin Energy. Plan masowego wydobycia ropy naftowej z wyspy stwarzało realne zagrożenia dla unikalnego ekosystemu oraz miejscowej populacji łososia, który został dostrzeżony przez napływających www.organicmagazine.pl

kłusowników.

Lisitsyn znalazł się w trud-

nej sytuacji: z jednej strony był świadomy, że przemysł naftowy jest siłą napędową Rosji oraz rozwoju wyspy, na której kwitło bezrobocie, a z drugiej widział postępującą degradację natury. Postanowił działać rozsądnie, współpracując z rządem i firmami, utrudniając im podejmowanie decyzji niezgodnych z prawem. Jego największym osiągnięciem było stworzenie rezerwatu obejmującego las (67 tysięcy hektarów) oraz dwie rzeki, pomimo pozytywnej decyzji rządu na wycinkę drzew na terenie obecnego rezerwatu.

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni

Ursula Sladek Niemcy (Europa)

Razem można dokonać wielkich rzeczy. Wystarczy w siebie uwierzyć.

Założycielka jednej z pierwszych kooperatyw produkujących energię odnawialną.

szystko zaczęło się od matczynego niepokoju. Przejście nad

Europą

chmury z Czarnobyla

radioaktywnej otworzyło matce

pięciorga dzieci z Niemiec oczy – wykorzystanie atomu niesie za sobą zagrożenie, a dwadzieścia pięć lat temu niemiecka gospo-

Fot. Goldman Environmental Prize

darka była oparta przecież niemal wyłącznie o atom i węgiel. Sladek bardzo zaniepokoiły doniesienia o obecności radioaktywnych odpadów na placach zabaw, boiskach szkolnych czy w ogrodach. Postanowiła wraz z innymi rodzicami wymyśleć coś, co pozwoli im uniezależnić się od energii jądrowej. Rodzicielski ruch doprowadził do przejęcia kontroli nad miejscową siecią energetyczną, a później do powstania firmy, która dostarcza prąd z odnawialnych źródeł energii do ponad 100 000 gospodarstw domowych i przedsiębiorstw na terenie całych Niemiec.

Elektrizitätswerke Schönau działa jako organizacja non-profit, liczy obecnie około 1000 współwłaścicieli. Zysk jest inwestowany głównie w urządzenia do produkcji energii z ekologicznych źródeł. Firma przyznaje również pomoc finansową tym, którzy chcą w swojej działalności korzystać z odnawialnych źródeł energii.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni

Prigi Arisandi Indonezja (Wyspy)

Najważniejsze, aby ludzie poczuli silny związek z rzeką.

Fot. Goldman Environmental Prize

Walczy o czyszczenie rzeki Surabaya, źródła wody dla trzech milionów ludzi.

iedy przemysł wkracza do tereny

miejscowe zakłady.

państwa, dla którego temat ochrona

Prigi Arisandi zwraca dużą uwagę na dzieci,

środowiska nie istnieje, podobnie jak

które są szczególnie narażone na zanieczysz-

pieniądze, które można na nie wydać, oPrigi

czenia rzeki (nowotwory, upośledzenia umy-

Arisandi jest dowodem na to, że nie protest

słowe). Organizuje wycieczki podczas których

oraz agresja skierowana ku administracji i

pokazuje rzekę w jej dwóch obliczach: czy-

firmom są najlepszym sposobem na zwróce-

stą, bezpieczną, oraz brudną, źródło chorób.

nie uwagi na problem, a stopniowe dążenie

Jednocześnie namawia dzieci do świadome-

do kompromisu. Jeszcze w latach 80-tych rze-

go wyboru produktów, które pochodzą z fa-

ka Surabaya przypominała ściek, która była

bryk dbających o czystość rzeki. Arisandi jest

źródłem wody pitnej dla miejscowej ludności.

świadomy, że niezwykle trudno jest wzbudzić

Obecnie rzeka jest systematyczne patrolowa-

szacunek do rzeki, dlatego na każdym kroku

na przez rządowe instytucje, które pilnują

zwraca uwagę na drogę, jaką przebywa czysta

przestrzegania norm bezpieczeństwa przez

woda, zanim znalazła się w butelce.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni

Hilton Kelley Stany Zjednoczone (Północna Ameryka)

Bóg miał wobec mnie inne plany: moja walka była na innym froncie.

Fot. Goldman Environmental Prize

Lider walki o ochronę społeczności przed przemysłowymi zanieczyszczeniami naftą w Port Arthur. froncie, z zanieczyszczeniami jakie niosą za

raz z budową coraz większej liczby rafinerii ropy naftowej w Port Arthur, mieszkańców coraz częściej

dotykały nowotwory, a w powietrzu unosił się zatykający odór zgniłych jaj. Hilton Kelley, po latach nieobecności w swoich rodzinnych stronach, w 2000 roku zastał inny obraz, który zapamiętał z dzieciństwa: zamiast spokoju, zamierającą społeczność, wzrastającą przestępczość wśród młodych oraz zapach choroby. Kelley chciał zostać żołnierzem. W tajemnicy przed matką znalazł się w wojsku, z którego ostatecznie wycofał się, by walczyć na innym

sobą rafinerie ropy naftowej. Kelley walczy aparatem i kamerą. Dokumentuje wycieki, chmury dymu oraz wszelkie dowody łamania prawa przez przedsiębiorców zajmujących się wydobyciem ropy naftowej w Port Arthur. Praca Kelley`a jest dostrzegana i traktowana na tyle poważnie przez rafinerie, że jej pracownicy sami mu donoszą o problemach, z którymi obecnie się borykają. Praca ta ma jednak skutki uboczne: Kelley`a zaczynają dotykać skutki stałego kontaktu z chemikaliami. Nie zamierza jednak ustąpić z posterunku. To jest jego wojna, z której nie ma zamiaru się wycofać.

www.organicmagazine.pl

ŚWIAT I LUDZIE/Niezłomni Kiedy już zrozumiałem prawdziwy wpływ górnictwa na środowisko, nie mogłem się zatrzymać.

Francisco Pineda Republika Salwadoru (Południowa Ameryka)

Fot. Will Parrinello

Żyjąc w ciągłym strachu o swoje życie, stoi na czele ruchu obywatelskiego, który utrudnia działalność kopalni złota – źródła dewastacji zasobów wodnych kraju.

mpulsem do działania stał się problem z dostarczaniem czystej wody do gospodarstwa Pinedy. Kiedy w 2004 roku z rur

nie popłynęła ani jedna kropla wody, okolicz-

ni gospodarze oraz Pineda udali się na skargę do burmistrza na miejscową kopalnię. Jednak ten bezradnie rozłożył ręce. Mieszkańcy nie poddali się. Pojechali do Hondurasu, gdzie kopalnie funkcjonują od kilku lat, by zobaczyć na własne oczy wyschnięte poryta rzek oraz choroby, jakie powodują wśród miejscowej ludności. Wrócili z filmem, który pokazali mieszkańcom. Wywiązała się dyskusja. Przedsiębiorstwo roztaczało wizję zaniku bezrobocia. Wizja była jednak ulotna. Oferty pracy miały być skierowane do wykwalifikowanych pracowników, nie rolników. Czarę goryczy przelała jednak próba oszustwa miejscowego biwww.organicmagazine.pl

skupa, któremu starano się wmówić, że woda nie zostanie zanieczyszczona. Ba, będzie nawet czystsza od miejskiej. Biskup okazał się jednak chemikiem, a religijna ludność wpadła w szał, wiedząc, że firma okłamuje ich autorytet. Walka z kopalnią niesie za sobą ofiary. Kilku bliskich kolegów Pinedy zostało zamordowanych, w tym kobieta w ósmym miesiącu ciąży. – Byłoby kłamstwem powiedzieć, że się nie boję. Bardzo się boję. Mam żonę i dwójkę dzieci. Osoby, które są zaangażowane w sprawę wiedzą, że nie tylko my ponosimy ryzyko, ale również obarczamy nim nasze rodziny. Wiem, że pracownik kopalni zaoferował dwa tysiące dolarów osobie, która mnie otruje. Panuje atmosfera strachu. Wiem, że łamane są nasze prawa. – relacjonuje Pineda.

W ZGODZIE Z NATURĄ/ Bezpieczne chustonoszenie

Bezpieczne chustonoszenie

Chusta, a w niej wychylająca się, szczęśliwa buzia dziecka. Zanim będziemy rozczulać swoim widokiem otoczenie, czeka nas lekcja bezpiecznego noszenia w chuście.

oda na noszenie dzieci w chustach dotarła do Polski stosunkowo niedawno. W dużych miastach coraz

częściej można spotkać rodziców z zamotanym na brzuchu, spokojnie śpiącym tobołkiem. W małych miejscowościach taki widok to wciąż egzotyka. A przecież jeszcze kilkadziesiąt lat temu noszenie było normą – pierwsze wózki pojawiły się w Europie dopiero pod koniec XIX

fot. annabellamaternity.com

wieku. Moda więc świeża, ale z bogatymi tradycjami. Tak jak bogata jest dziś oferta chust i nosideł. Tkane, elastyczne, z bawełny, bambusa, kołowe, mei tai – którą z nich wybrać? I na co zwracać uwagę, by nosić zdrowo i bezpiecznie, korzystając w pełni z dobrodziejstw rodzicielskiej bliskości? Bezpieczna chusta Jakość, a w konsekwencji również bezpieczeństwo chusty, zależy w dużej mierze od materiału, z jakiego jest wykonana. Nie każdy prostokąt nadaje się do wiązania, stąd domowe egzemplarze szyte z niesprawdzonych materiałów pozostawiają często wiele do życzenia. Prawidłowa chusta tkana wykonana jest z materiału o splocie skośno-krzyżowym, inaczej zwanym diamen25

www.organicmagazine.pl

W ZGODZIE Z NATURĄ/ Bezpieczne chustonoszenie towym lub diagonalnym. Taki sposób tkania

Czy noszenie jest zdrowe?

włókien zapewnia, że chusta właściwie pracuje pod ciężarem dziecka, jest odpowiednio

Chustowanie to doskonały sposób na przedłu-

wytrzymała, łatwiej ją zawiązać i dociągnąć,

żenie bezpiecznego i błogiego okresu ciąży.

zapewniając wygodę sobie i małemu pasaże-

Bliskość i ciepło, jakie zapewnia noszenie, po-

rowi. W przypadku chusty elastycznej jakość

zwalają dziecku odnaleźć się w nowej rzeczy-

materiału jest jeszcze istotniejsza. Zbyt duża elastyczność dzianiny powoduje, że dziecko nie jest stabilne w wiązaniu i za bardzo „sprężynuje”. Optymalną tkaniną do produkcji chust kółkowych jest bawełna, również o splocie diagonalnym, jednak rodzaj splotu nie ma tu aż tak dużego znaczenia jak przy produkcji chusty tkanej. Podstawowym surowcem do wyrobu chust i nosideł jest bawełna, która w chustach tkanych może występować z domieszką wełny, bambusa lub jedwabiu. Dobrze, gdy jest to bawełna organiczna, jednak jeszcze ważniejChusta Amazonas/fot. materiały prasowe

sze jest dokładne sprawdzenie występujących w niej barwników. Niemowlęta lubią gryźć i ssać końce otulającego je materiału, więc

wistości po drugiej stronie brzucha. Zdrowe

barwniki użyte w wykończeniach nie mogą

niemowlę można nosić od pierwszych godzin

być toksyczne. Gwarancję bezpieczeństwa za-

życia. Dla wcześniaków i dzieci z niektórymi

pewniają odpowiednie certyfikacje np. atest

schorzeniami właściwie dobrane wiązanie (naj-

OEKO-TEX Standard 100, który oznacza, że

lepiej po lekarskiej konsultacji) może stano-

wykończenie tkaniny jest bezpieczne

dla

nie-

mowląt, nie zawiera substancji

toksycz-

wić naturalne narzędzie wspomagania rozwoju.

chusty kółkowej lub nosidła ergonomicznego, warto też zwró-

nych, nie wywołuje alergii,

Decydując się na zakup

podrażnień

cić uwagę na atesty i wytrzymałość stałych elementów, takich

ani uczuleń. Decydując

jak kółka czy sprzączki.

Chusta może działać terapeutycznie leczeniu

asymetrii,

wzmożonego napięcia mięśniowego, a nawet refluksu

się na zakup chusty kół-

przy

przełykowo-żo-

kowej lub nosidła ergonomicznego, warto też

łądkowego i dysplazji stawów biodrowych.

zwrócić uwagę na atesty i wytrzymałość sta-

W prawidłowo zawiązane chuście czy nosidle

łych elementów, takich jak kółka czy sprzącz-

ergonomicznym dziecko przyjmuje fizjologicz-

ki.

ną pozycję żabki, która jest najbardziej ko-

www.organicmagazine.pl

W ZGODZIE Z NATURĄ/ Bezpieczne chustonoszenie rzystna dla rozwoju stawów biodrowych. Nóż-

możemy narazić je na urazy, a w najlepszym

ki dziecka są wtedy zgięte i lekko odwiedzione

wypadku na spory dyskomfort. Noworodki

na boki. Noszenie dobrze

w chuście tkanej mogą być

wpływa też na ogólny rozwój

psychorucho-

noszone w pozycji kan-

Chusta może działać terapeutycznie przy leczeniu

gurka lub kieszonki,

asymetrii, wzmożonego napięcia

tzw. „podwójny X” to

mięśniowego, a nawet refluksu

wiązanie odpowiednie

noszony maluch, sty-

przełykowo-żołądkowego

dopiero od momen-

muluje błędnik, wspo-

i dysplazji stawów

tu, gdy maluch samo-

wy. Lekkie falowanie, którego

doświadcza

magając rozwój zmysłu

dzielnie trzyma główkę,

równowagi i poprawiając zdolności psychomo-

a najpewniej gdy potrafi sam siedzieć. Należy

toryczne dziecka. Noszenie w chuście zapew-

pamiętać, że optymalna pozycja dla noworod-

nia też dużo szerszy wachlarz bodźców rucho-

ków w chuście imituje jego ułożenie płodowe

wych, których nie jest w stanie doświadczyć

– a więc zaokrąglone plecki i podkurczone,

dziecko leżące w łóżeczku. Niektórzy rodzice obawiają się, że zamotane w chustę niemowlę nie ma wystarczającego dostępu powietrza. Badania przeprowadzone w Klinice Dziecięcej Uniwersytety w Kolonii wykazały, że wysycenie tlenem krwi noszonych dzieci spada średnio o 1%, co nie ma wpływu na ich zdrowie i rozwój. Jak nosić bezpiecznie? Chusta i nosidło mogą stać się najlepszymi przyjaciółmi pierwszych lat życia. Pozytywnie wpływają na zdrowie i rozwój dziecka, a rodzicom zapewniają większy komfort i wygo-

Prezent na Dzień Mamy? Zachustowana lalka. Projekt Lisa. Cena 22 dol./Etsy.com

dę. Prawidłowo wiązane i używane są dobrodziejstwem, jednak niewłaściwie użyte mogą spowodować problemy. Zanim więc zakupimy

lekko odwiedzione w biodrach nóżki. Kolanka

wymarzony wzór i przystąpimy do motania,

dziecka powinny znajdować się mniej więcej

warto nauczyć się co można, a czego nie moż-

na wysokości pępka.

na robić w chustowym świecie.

• Źle zawiązana chusta. Chusta elastyczna,

• Dobór wiązania do wieku dziecka. Rodzaj

dzięki odpowiedniej strukturze materiału

wiązanie chusty należy dostosować do eta-

i zdolności dopasowania się do dziecka i no-

pu rozwoju kośćca i mięśni dziecka – inaczej

szącego, wybacza wiele błędów początkują27

www.organicmagazine.pl

W ZGODZIE Z NATURĄ/ Bezpieczne chustonoszenie cych rodziców. W przypadku chusty tkanej

i dla noszącego. Prawidłowo zawiązana chu-

bardzo ważne jest jej odpowiednie zawiąza-

sta równomiernie rozkłada ciężar dziecka na

nie i dociągnięcie, co wymaga nieco wprawy

ciele rodzica, odciążając jego kręgosłup. Opty-

i nauki, najlepiej pod okiem doświadczonego istruktora. Źle zawiązana chusta może

malna wysokość wiąza-

Chusta nie ochroni dziec-

nia przy pozycji brzuch

ka podczas jazdy na rolkach, na rowerze czy nartach, absolut-

przynieść więcej szkody niż pożytku – słabo

nie nie zastąpi też fotelika samochodowego.

do brzucha pozwala swobodnie pocałować malucha w czoło. Wszystkie

pozostałe

wskazówki dotyczące bez-

podparty kręgosłup, brak stabilizacji główki czy pozostawienie bioder

pieczeństwa dziecka w chuście w najprostszy

w nieodpowiedniej pozycji mogą prowadzić do

sposób można porównać z zasadami, jaki-

urazów i pozbawiać wygody.

mi powinna kierować się kobieta w zaawansowanej ciąży. Dziecko noszone w brzuchu chronią dodatkowo wody płodowe, maluch w chuście jest potencjalnie bardziej podatny na mechaniczne zagrożenia. Chusta nie ochroni dziecka podczas jazdy na rolkach, na rowerze czy nartach, absolutnie nie zastąpi też fotelika samochodowego. Dzieci często zasypiają chuście – wtedy aż kusi, by zająć czymś wolne ręce. Zanim jednak popadniemy w szał domowych porządków, gotowania obiadu czy zechcemy zasiąść z kubkiem gorącej herbaty, warto uruchomić wyobraźnię i zastanowić się, czy któraś z planowanych czynności nie jest aby zbyt ryzykowna, gdy na brzuchu śpi mały człowiek.

• Noszenie przodem do świata. Jeśli zależy

Chusty z bezpiecznego źródła

nam, by większe dziecko mogło więcej widzieć, zdecydowanie lepiej nosić je na plecach

Noszenie dzieci w chustach to w Europie po-

lub na biodrze. Pozycja przodem do świata

wracająca po latach nowość. Jednak poza na-

nie zapewnia odpowiedniego zabezpieczenia.

szym kręgiem kulturowym dzieci są noszone

Dziecko praktycznie wisi na często wąskim

od wieków. Różne są rodzaje tradycyjnych

kawałku materiału, co nie jest ani wygodne,

chust i nosideł, różne są materiały, z których

ani zdrowe.

są wykonane i różny poziom bezpieczeństwa

• Wygoda. Ważna zarówno dla dziecka, jak

ich użytkowania. Może warto więc by afry-

www.organicmagazine.pl

W ZGODZIE Z NATURĄ/ Bezpieczne chustonoszenie kańskie kangi pozostały dla nas źródłem inspiracji, a o wyborze chusty czy nosidła lepiej niech zadecydują przytoczone kryteria bezpieczeństwa i jakości. Z tego samego względu chusty typu home made mogą budzić sporo wątpliwości. Pocieszeniem dla tych, których nieco przytłaczają ceny markowych produktów, może być całkiem dobrze funkcjonujący drugi obieg. Nosidła i chusty tkane, jeśli są właściwie zadbane, z powodzeniem mogą posłużyć kolejnemu pokoleniu. Niektórzy twierdzą wręcz, że przenoszona chusta tkana jest bardziej wygodna i łatwiejsza w użytkowaniu, bo została już odpowiednio złamana i wyrobiona. Nieco gorzej ma się sprawa z chustami elastycznymi – sfatygowany elastik może się okazać zbyt rozciągnięty, by dobrze służyć kolejnym właścicielom, dlatego przed zakupem warto dobrze przyjrzeć się takiej chuście. Decydując się na zakup miękkich nosideł z drugiej ręki, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na stan klamer, zatrzask, pasków mocujących, bo głównie te elementy zapewniają bezpieczeństwo dziecka w trakcie noszenia. Katarzyna Dumańska

Nosidła i chusty tkane, jeśli są

O autorce:

właściwie zadbane, z powodze-

Z wykształcenia psycholog, z doświadczenia czło-

niem mogą posłużyć kolejnemu

wiek trzeciego sektora, na co dzień współpracuje

pokoleniu.

z Pieluszkarnią, promując naturalne podejście do pielęgnacji dzieci i rodzicielstwa. Czyta, pisze, podróżuje, w międzyczasie prowadzi Fundację Papaya, wspierającą dzieci ulicy w Peru.

www.organicmagazine.pl

sklepy polecają

nosimy - praktyczne zakupy Byle tulić, nosić, być blisko. W ramionach, chuście, nosidle. Więcej nam nie potrzeba. Elastyczna chusta dwustronna, Polekont

Chusta do noszenia tkana, wiązana, Didymos

Polecana od pierwszych dni życia, rownież dla wcześniaków.

Model: Katja. Z bawełny organicznej, wyprodukowana w Niemczech. Rozmiar standardowy (4,7 m).

Cena 185 zł www.ekodzieci.pl

Cena 430 zł

www.gugu-gaga.pl

Nosidło PAPOOZLE, Tots Bots Idealna alternatywa dla chusty. Uszyte z miękkiej bawełny, dostępne w 5 wersjach kolorystycznych. Bardzo proste w zakładaniu - bezpieczne dla maluszka i wygodne w noszeniu. Pas biodrowy, wzmocnione ramiona oraz dodatkowa warstwa materiału jako zabezpieczenie dla niemowlęcia lub zasłonka podczas karmienia to jego dodatkowe atuty. Cena 250 zł

www.bioieko.pl

www.organicmagazine.pl

Naturalny koktajl

Owoce i warzywa w sużbie urody

piękna

Odżywczo słodki smak dzieciństwa zdrowsza wersja śliwek z czekoladą

Malinowa rozkosz

Koncentrat Detox, AA ECO, 30 ml

pół szklanki malin kostki lodu-pokruszone cukier 2 łyżki bitej śmietany winogrona Maliny z cukrem i lodem wrzucamy do blendera i miksujemy. Wlewamy do kielicha, ozdabiamy bitą śmietaną i winogronami. przepis nadesłała Anita Nowak

mleko sojowe, garść suszonych śliwek, 1 łyżka kakao odrobina cynamonu trochę kardamonu

Chroni skórę przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych i codziennego stresu. Wszystko miksujmy i pijemy. Cena 39,04 zł. przepis nadesłała Magdalena Kanc

W poprzednim numerze „Organic” razem z ekologiczną linią kosmetyków AA ECO ogłosiliśmy konkurs na owocowo-warzywny Krem odżywczy, z organiczkoktajl piękna. nym wyciągiem z pestek Prezentujemy nagrodzone, śliwki, najbardziej apetyczne przepisy.

AA ECO, 50 ml

Krem wzmacniający, z organicznym ekstraktem z pomidora, AA ECO, 50 ml

Bogate źródło kwasu linolowego, który stymuluje odbudowę skóry, przywracając jej jędrność i elastyczność. Cena 35,91 zł.

Pielęgnacja skóry naczynkowej wymagającej ochrony. Cena 35,91 zł

Warzywny red bull 5 pomidorów (500 g) 1 papryka żółta 1 łyżeczka białego chrzanu (świeży korzeń utarty) 1 ząbek czosnku 1 mały jogurt naturalny 1 łyżka oleju lnianego sok z cytryny do smaku świeża bazylia lub natka pietruszki, Szczypta suszonych ziół przepis nadesłała Laurencja 31 Mijał

Pomidory sparzyć i obrać ze skórki. Zmiksować na gładką masę blenderem razem z obranym czosnkiem, olejem lnianym, bazylią i chrzanem. Z papryki usunąć gniazda nasienne i wycisnąć sok w sokowirówce. Połączyć sok z pomidorami i jogurtem naturalnym. Doprawić do smaku sokiem z cytryny posypać ulubionymi suszonymi ziołami.

www.organicmagazine.pl

LIGHT/Rodzinnie

Ciepło, cieplej, gorąco! Czas przywitać chłodniejsze dni. A w szafie..

Bluza polarowa Forclaz, Decathlon Delikatny dla skóry dziecka. Materiał pochodzący z recyklingu włókien (65%) i plastikowych butelek (35%). Cena ok. 25 zł.

Dżersejowy szal w paski 100% bawełna organiczna Fair Trade certyfikowana przez Soil Association. Cena ok. 100 zł. www.peopletree. co.uk

Rękawiczki i beret Ręcznie dziergane w Nepalu. Cena beretu ok. 100 zł, a rękawiczek 35 zł. www.peopletree.co.uk

REKLAMA

www.organicmagazine.pl

LIGHT/W dobrym stylu

Zielone miejsca Co: Teren Otwarty 5153 Gdzie: Warszawa, ul. Żelazna 51/53 Kiedy: w soboty, 10.00-16.00 Kto: Anna Mikiewicz i Dominika Orłowska – właścicielki firmy cateringowej VanillaSpice - Prowadzenie knajpki zaproponowała nam właścicielka firmy MyEcolife, firmy, która organizuje BioBazar. W Terenie serwujemy ekologiczne napoje, kawę, herbatę, soki owocowe. Część jedzenia, które przygotowujemy, jest ekologiczna, większość jest wegetariańska, zdarzają się również potrawy wegańskie. Wiele potraw przyrządzamy z produktów zakupionych na BioBazarze. Gotujemy ze składników sezonowych, bez sztucznych dodatków. Naszą specjalnością są m.in. focaccie, zupy oraz pyszne ciasta.

Co: Papuamu Gdzie: Kraków, ul. Romanowicza 15 Kiedy: codziennie, od 11.00 do ostatniego gościa Wszystkie produkty, z których są przygotowwyane posiłki, są nierafinowane, nieprzetwarzane, nieoczyszczane przemysłowo. Warzywa są pozyskiwane z lokalnych certyfikowanych upraw ekologicznych, pozostałe produkty z hurtowni ekologicznych. Papuamu przywiązuje dużą wagę do sezonowości, pozostając jak najbliżej naturalnych cykli żywieniowych. Porcje na wynos są udostępniane w pojemnikach wielokrotnego użytku.

Sieciowo

Co :Earth Island Journal Gdzie: www.earthisland.org

Co: Menopauza Gdzie: www.menopauza.pl

Niezależne, ekologiczne dzienikarstwo śledcze. Komentarze i analizy dotyczące najbardziej palących tematów związanych z ochroną środowiska.

Portal internetowy poświęcony szeroko pojętemu tematowi menopauzy. Serwis przygotowuje kobiety do menopauzy nie tylko od medycznej strony, ale rownież psychologicznej i szeroko pojętego zdrowego stylu życia, również z uwzględnieniem ekologii.

www.organicmagazine.pl

LIGHT/Zdrowie i uroda

Znalezione/wypróbowane/polecone dla zdrowia i urody

Żel detoksykujący Bentley Organic Aż w 80% został wyprodukowany ze składników organicznych. Dzięki połączeniu cytrusów z wodorostami zanieczyszczenia są wypłukane, a skóra przyjemnie odświeżona. Jest to jeden z serii czterech niezwykłych żeli pod prysznic marki Bentley Organic. Możesz wypróbować również Łagodzący i nawilżający żel pod prysznic z lawendą, aloesem i jojobą, Odżywiający żel pod prysznic z cynamonem, słodką pomarańczą i goździkami, oraz Głęboko oczyszczający żel pod prysznic z oliwką, olejkiem herbacianym i eukaliptusem Pojemnosc: 250 ml, cena: 18,90 zł Certyfikat: Soil Association

promocja

www.ekomaluch.pl

Naturalna gąbka Loofah Otrzymywaną z owoców azjatyckiej rośliny z rodziny Cucurbitaceae, spokrewnionych z ogórkiem. Roślina ta, podczas dojrzewania formuje w swoim wnętrzu gęstą siatkę włókien, z których powstaje gąbka. Cena 12 zł. www.helfy.pl

Szampon piwno-miodowy, do delikanych włosów, Logona Klasyczne połączenie naturalnych składników, w trwalszej formie, niż domowa maska do włosów. Nadaje delikatny połysk. Certyfikat BDIH. Cena 30,20 zł www.organeo.pl

Olejek laurowy, 60 ml Znany z właściwości antyseptycznych. Pobudza porost włosów, skutecznie likwiduje łupież i inne dolegliwości skóry głowy. Zastosowany na skórę twarzy i ciała działa oczyszczająco i ściągająco. Cena 26 zł. www.helfy.pl

REKLAMA

www.organicmagazine.pl

LIGHT/Domowe inspiracje

Powiew egzotyki Zrobieni w bambus, meksykańska fala oraz kokos w natarciu.

Bambus - kilka faktów Bambus to wytrzymały materiał stosowany w budownictwie, stolarstwie czy galanterii. Jest lekki i wytrzymały. Szybko się odnawia. Idealny jako parkiet na podłogę. Młode pędy bambusa są jadalne, a z ziaren można zrobić chleb. Najbardziej popularne produkty z bambusa to meble oraz szeroko pojęte akcesoria domowe.

Misa sałatkowa riso, EKOBO Ręcznie robiona misa z naturalnego bambusa. Producent współpracuje bezpośrednio z wioskami i rodzinnymi warsztatami w Wietnamie, rozkładając zamówienia na cały rok, aby zapewnić ciągłość pracy. Wykonanie jednego produktu przez rzemieślników trwa od 30 do 60 dni. Cena 119 zł. www.homesys.pl

Orientalne sztućce sałatkowe Wykonane z kokosa. Cena 21 zł. www.jakarta.com.pl

Turkusowa umywalka Azura Wykonana w tradycyjnej technice Talavera. Pochodzi z małej miejscowości Dolores Hidalgo, w centralnym Meksyku. Technika Talavera charakteryzuje się bogactwem wzornictwa oraz intensywnością kolorów. Cena 1390 zł. www.kolorymeksyku.pl

Kokosowa cukiernica Cena 24 zł. www.jakarta.com.pl

REKLAMA

www.organicmagazine.pl

LIGHT/Ze smakiem

Zdrowe przekąski Kasza jaglana na słodko z malinami Składniki: •1 szklanka kaszy jaglanej •2 szklanki mleka •3-4 łyżki cukru •1/2 łyżeczki cynamonu •2 żółtka •1 łyżka mąki •1/4 szklanki soku ze świeżych jabłek • sok malinowy Przygotowanie: Mleko zagotować z 3 łyżkami cukru i cynamonem, kaszę przelać najpierw zimną, a później gorącą wodą (aby pozbyć się gorzkiego posmaku), włożyć do mleka i gotować aż kasza będzie miękka (15-20 minut).Żółtka roztrzepać widelcem, dodać mąkę i sok z jabłek, całość wlać do kaszy i zagotować. Kaszę przełożyć do miseczki wysmarowanej masłem i schłodzić w lodówce. Kiedy danie przestygnie, należy delikatnie wyciągnąć je z miseczki i polać sokiem malinowym. Przepis nadesłała Olga Skowrońska-Winiowicz

Morwy tureckie Morwy z Turcji od tysięcy lat uznawane są za bardzo cenne owoce. W smaku i chrupkości przypominające suszone figi, a same w sobie są doskonałymi łakociami. Mogą być substytutem rodzynek w granoli, naleśnikach, napojach smoothy i wszelkich wypiekach. Bomba żelaza, wapnia, witaminy C, białek i błonnika. Cena ok. 10 zł

Krakersy pizza Chrupiące, smakowite krakersy o smaku pizzy. Wyprodukowane z najwyższej jakości ekologicznych ziaren, orzechów, świeżych warzyw, ziół i przypraw. Idealne jako akompaniament past warzywnych i sałatek lub do spałaszowania prosto z torebki. www.rawfoods.pl

www.organicmagazine.pl

LIGHT/Prenumerata

Zostań z nami na dłużej!

Jeśli chcesz mieć pewność, że trafi w twoje ręce, zamów prenumeratę.

„Organic” w wydaniu drukowanym jest dostępny tylko dla 1000 osób.

Prenumerata roczna (6 numerów) to „Organic” w cenie 13 zł za egzemplarz oraz bezpłatny dostęp do równoległych wydań online. Zamów prenumeratę na stronie www.organicmagazine.pl Wśród nowych, rocznych prenumeratorów, którzy dołączą do końca roku, rozlosujemy zestawy naturalnych kosmetyków Sylveco: - regenerująca kuracja do stóp - regenerująca kuracja do rąk - krem brzozowego z betuliną - brzozowa pomadka ochronna z betuliną

www.organicmagazine.pl

ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN/ Zielone Smoothie

Zielone Smoothie

Pamiętam, jak w liceum zaczynałam każdy dzień bardzo wcześnie, od porannych powtórek przed testem, ostatnich szlifów zadań domowych, cieplej herbaty... oraz chrupiących jabłek przywiezionych od babci. Uwielbiałam zaczynać dzień od owocowego posiłku, pieczywo i dodatki pojawiało się u mnie najwcześniej około dziesiątej. Już wtedy byłam wegetarianką, zakochana w naturze, owocach i warzywach.

o ukończeniu anglistyki wyjechałam

kuje”... W oficjalnym nurcie Medycyny Chiń-

do Francji studiować Medycynę Chiń-

skiej uważa się, iż dieta bez mięsa prowadzi

ską i język francuski, który uwiel-

do osłabienia sił witalnych, qi, w Ajurwe-

białam od dziecka, dostałam jednocześnie

dzie natomiast jest to pikantne, wegetariań-

pracę w instytucie masażu i medycyny Ajur-

skie pożywienie dobrze okraszone masłem

wedyjskiej. Zanurzając się coraz to głębiej

i na szczęście kiełkami. Każda z tych filozofii

i głębiej w świat yin i yang, dietetyki według

ma swoja głęboką logikę, ale nie tak odczuwa-

5 przemian, akupunktury, yogi, masażu i fi-

łam to w moim ciele. Od czasów liceum praco-

toterapii indyjskiej, coraz głośniej odzywało

wałam poprzez jogę, relaksację i wizualizację

się we mnie przekonanie, iż „czegoś tu bra-

nad kontaktem z własnym ciałem, językiem

www.organicmagazine.pl

ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN/ Zielone Smoothie komórek, znaczeniem psychosomatycznych

uleczając nieuleczalne, zrozumiałam subtelny

objawów... Znaki ciała były dla mnie więc ja-

związek pomiędzy filozofia Chin, Indii, dietą,

sne i czytelne.

energią roślin, siłą przypraw i rozwojem we-

Energia, lekkość, giętkość, stabilność, jasność

wnętrznym. Porozsypywane dotąd kawałki

myśli i siła woli zdawały się rozkwitać w moim

puzzli zaczęły formować wspaniały pejzaż ide-

ciele kiedy tylko słuchałam wewnętrznego

alnie uzupełniających się wzajemnie metod

głosu i świętowałam czas posiłku wielkim ta-

naturalnego leczenia i sposobu życia w zgo-

lerzem wegańskich przysmaków, z dużą dozą

dzie z silami Natury. Wysoko surowa dieta

soczystych owoców...

w każdej z tych filozofii była zarezerwowana dla mędrców, szamanów i osób z szeroko otwartą świadomością. W

kontekście

energetycznych

zmian kuli ziemskiej, o których mówi się już otwarcie w alternatywnych mediach, wydaje się zrozumiałą „moda” na surowe, wegańskie, czyste i bogate w subtelna energie pożywienie, które wspiera

powszechnie

widoczny

już proces rozwoju świadomości (głosu Matki Natury?). Nie jest konieczne przejście na wiAż dnia pewnego trafiłam na artykuł o „Raw

tarianizm. Każde zbyt sztywne i restrykcyjne

Food”, surowej diecie, z którą zetknęłam się

podejście do diety może stać się blokadą na

już wiele lat wcześniej, nie poświęcając jej

drodze do radości życia i dzielenia jej z inny-

wtedy zbyt wiele uwagi. Zaintrygowały mnie

mi. Wystarczy progresywnie zwiększyć ilość

proste, naturalne i tak smaczne potrawy! Czy-

surowego, by stanowiło co najmniej połowę

tałam, studiowałam, eksperymentowaliśmy

dziennej racji. Te 51-80% żywego, bogatego

z Ablem, moim życiowym i profesjonalnym

w enzymy i wszelkie niezbędne składniki po-

partnerem, doskonaliłam przepisy i pomysły,

karmu, gwarantuje prawidłowe funkcjonowa-

i odkryłam wreszcie radość smaku, kompozy-

nie całego ciała, głęboki detoks, powrót wital-

cji, siłę energii pożywienia, a z niej witalność

ności i zdrowia.

ciała, w którym wszystko krąży, wewnętrzne ciepło i harmonię kobiecego cyklu.

Jak zacząć?

Studiując teksty wspaniałego lekarza Dr. Ga-

Najlepiej od Zielonego Smoothie, owocowo

briela Cousensa, który prowadzi z ogromnym

warzywnego koktajlu, który smakiem, lekko-

sukcesem swoja klinikę „Tree of Life” w USA,

ścią i delikatnością tekstury zachwyci nawet 39

www.organicmagazine.pl

ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN/ Zielone Smoothie najbardziej wybrednych. Ten napój młodości

i fast food nie sprawia już żadnej przyjemno-

i zdrowia został „odkryty” przez Victorię Bo-

ści. Nasze ciało wie, co dla niego dobre. Trzeba

utenko, która poświeciła mu swoje życie i ka-

tylko pozwolić mu się wypowiedzieć.

rierę. Smooth z ang. to łagodny, aksamitny,

Poprawa jest widoczna już po kilku dniach.

delikatny, i taki też jest poranny smoothie,

Wraca energia, ustępują dolegliwości (które

który budzi ciało, umysł i duszę, by wkroczyć

mogły nasilić się przez kilka pierwszych dni

w nowy, pasjonujący dzień. Wystarczy dobry

- efekt detoxu), poprawia się kondycja skóry

blender, dojrzale i soczyste owoce, zielone li-

i włosów. Zbędne kilogramy gubią się same,

ście (sałaty, liściaste warzywa, natki, zioła,

bez żadnego wysiłku.

dzikie rośliny, algi...), by samemu stworzyć najlepiej odpowiadające nam kreatywne mar-

Magia miksowania sprawia, że naturalnie

riage. Owoce dostarczają witamin,

odświeżająca energia surowego nabie-

dają słodycz i doskonałe węglowoda-

ra ciepła. Smoothie nie są wiec wy-

ny, natomiast zielone liście białka

chładzające,

(aminokwasy w stanie wolnym, co

transformacji trawiennej, przeciwnie,

nie się

wymagają same,

żadnej

znaczy przyswajalnym niemalże

wchłaniają

wzmacniają

natychmiastowo), wapń, żelazo,

śledzionę i żołądek, dostarczając en-

magnez, i liczne inne minerały,

zymów i wysokiej jakości Qi, siły wi-

oraz chlorofil, leczniczą substan-

talnej pożywienia. Spróbujcie sami, a będziecie zdumieni efektami.

cję, która oczyszcza, odbudowuje i wzmacnia krew. Można dodać

Każdy zaproponowany przepis daje

orzechy lub pestki, pyłek pszczeli,

ok. 700 ml napoju, dwie duże szklan-

miód czy kakao dla bogatszej konsystencji, dla zmiany smaku.

ki. Smoothie najlepiej jest wypijać

Codzienne picie zielonych

natychmiast, ale można prze-

smoothie oczyszcza, odmła-

chowywać w szczelnie zamknię-

dza, reguluje pracę jelit

tym pojemniku w lodowce na-

oraz apetyt; budzi natu-

wet do 48 h, zabrać ze sobą

ralne łaknienie zdrowych

do pracy, na uczelnię. Jeśli

pokarmów (pomocny wiec dla cierpiących na

nie mamy czasu rano, możemy przygotować

otyłość, bulimię, czy anoreksję). Nie trzeba

owoce i liście wieczorem, wstawić do lodówki

stosować żadnej specjalnej diety, a tylko „do-

i rano tylko zmiksować z lekko ciepłą wodą, by

dać” jedną, dwie duże szklanki zielonego smo-

koktajl nie był za zimny. Mamy doskonały na-

othie (ok 400-800 ml ) dziennie, najlepiej rano

pój energetyczny w 2 min. Po kilku chwilach,

lub przed posiłkiem. Po upływie ok. kwadran-

jeśli czujemy potrzebę, jemy to, na co mamy

sa jemy, to, co mamy w zwyczaju. Inteligencja

ochotę: kanapkę, jogurt, muesli, energetyczne

ciała obudzi się sama i bardzo szybko zdamy

ciastko, itp.

sobie sprawę, ze zaczynamy jadać zdrowo www.organicmagazine.pl

ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN/ Zielone Smoothie Każdy owoc można zastąpić innym, sezonowym. Każdą zieleninę inną, którą mamy akurat pod ręką. Starajmy się o bogatą różnorodność składników, dodajemy ok. 200 – 400 ml wody (według uznania) i miksujemy całość bardzo dokładnie.

Brzoskwiniowe smoothie

Siła i witalność

Smoothie „balsam dla duszy” sekretny przepis Abla

1 duża brzoskwinia lub jabł-

1 pomarańcza

1 duża i słodka pomarańcza

ko, słodka gruszka

1 banan

2 banany

1 bardzo dojrzały banan

2 daktyle

ok. 100 ml mleka kokosowego

łyżeczka miodu

garść świeżej, młodej

łyżeczka miodu

duża garść świeżego szpi-

pokrzywy

kilka liści salaty masłowej

naku (ilość odpowiadająca

mała garść natki lub

szczypta cynamonu

objętości owoców)

szczawiu

cienki plasterek świeżego imbiru

To zdumiewające połączenie Pełen witamin, wysokiej ja-

smaków i aromatów daje

Doskonały i delikatny smak,

kości białka, żelaza i wapnia,

napój pełen słodyczy, deli-

dobrze wpływa na przemianę

doskonały na nerki, odżywia

katności, który dosłownie koi

materii i perystaltykę jelit.

włosy i paznokcie.

emocje, relaksuje i odpręża.

www.organicmagazine.pl

ALCHEMIA CIAŁA I SIŁA ROŚLIN/ Zielone Smoothie

Czekoladowa eksplozja smaków

Smoothie pachnący lasem

2 banany

szklanka jeżyn

słodka gruszka lub kilka świeżych fig

banan lub słodkie brzoskwinie

garść orzechów nerkowca

miód

garść liści szpinaku lub salaty (neutralnej

liście buraka liściastego lub jarmużu (wycina-

w smaku)

my centralny nerw)

łyżeczka syropu z agawy lub miodu łyżeczka cynamonu lub przyprawy do

Bardzo bogaty w żelazo, źródło aktywnych an-

piernika

tyutleniaczy, chroni przed rakiem, odżywczy

łyżka kakao lub karubu

dla skory i wzmacniający dla serca.

Serwowany lekko ciepły (miksowany z lekko

Bogatych w słodycz koktajlowych odkryć życzę

ciepłą wodą), ożywia zmysły i syci, dostarcza

wszystkim.

sił i witalności, jeśli czekają nas fizyczne lub Karolina Boćko

intelektualne wysiłki

Absolwentka Anglistyki we Wrocławiu,

Smoothie „harmonia hormonow”

Instytutu Medycyny Chińskiej w Paryżu (akupunktura i auri-

jabłko

culoterapia), Instytutu

pomarańcza

Masażu Ayurwedyj-

2 daktyle

skiego we Francuskiej

kilka listków szałwii garstka natki pietruszki garść delikatnych liści pokrzywy łyżeczka miodu kilka ziaren kopru włoskiego

Normandii. Ukończyła staże jogi, dietetyki, Feng Shui, arte-terapii. Od dziecka zafascynowana siłą leczniczą roślin. Prowadzi wraz ze swoim partnerem-terapeutą Ablem

łyżeczka siemienia lnianego

własny gabinet Medycyny Holistycznej, Masażu

Połączenie tychże ziół, miodu i siemienia,

ralnego stylu odżywiania się i Raw Food, prowa-

wpływa regulująco na system hormonalny

i Dietetyki we Francuskiej Bretanii. Uczą natudzą lecznicze kuracje.

kobiet. Stosowany regularnie łagodzi objawy www.alchemiazdrowia.blogspot.com

napięcia miesiączkowego, menopauzy, harmonizuje cykl oraz obfitość krwawienia. www.organicmagazine.pl

Witarianizm w pigułce Masło tłoczone na zimno, kosmetyki, przekąski, słodycze czy przetwory.

Batoniki Organic Food Bar są

Bycie surojadem nie ogranicza się tylko do kuchni – to tylko początek przygody, ale jakże smakowitej!

fantastyczną opcją na zdrową i słodką przekąskę. Wolne od glutenu, rafinowanych cukrów, soi, konserwantów. Pełne witamin, minerałów i antyoksydantów. Cena 7,90 zł. www.rawfoods.pl

Ciasteczka Biscru

Przyjemność chrupania gwarantowana! Niewiarygodnie smaczne i zdrowe mini ciasteczka Biscru powstają w oparciu o ekologiczne ziarna, świeże warzywa, owoce i przyprawy. Suszone w temperaturze poniżej 40 stopni Celsjusza. Cena 16,90 zł. www.rawfoods.pl

Ekologiczne RAW ciastka czekoladowe, przekładane kremem z orzechów nerkowca

Małe słodkie, niewinne co nieco z prawdziwie surowymi migdałami i orzechami nerkowca. Stworzone z pasją do zdrowej żywności i miłością do estetyki. Nie zawierają glutenu, cukru, nabiału, soi. Cena 19,60 zł. www.rawfoods.pl

Poleca

Oliwki Et Al

Przepyszne, aromatyczne, tradycyjnie marynowane oliwki to prawdziwa uczta dla smakoszów dobrych smaków. Mogą posłużyć jako przystawka lub dodatek do sałatek. Koniecznie wykorzystaj oliwę w której się marynują! Wolne od glutenu, nabiału, octu, cukru, sztucznych aromatów. Cena 29,50 zł. www.rawfoods.pl

Bio tłoczone na zimno masła Carley`s

Stworzone wyłącznie w oparciu o nieprażone orzechy, ziarna i zimnotłoczone oleje. Pożywne, sycące, zaspokoją każdego łakomczucha. Doskonałe jako smarowidło, dodatek do zup, dipów, kremów i wegańskich lodów. Cena od 27,50 zł. www.rawfoods.pl promocja

Balsam do ust Hurraw

Twoje usta zakochają się w zimnotłoczonych balsamach Hurraw! W 100% bio, wegańskie, w oparciu o zimnotłoczone oleje i olejki eteryczne. Prawdziwie uzależniające naturalne pomadki. Cena 19,99 zł. www.rawfoods.pl 43

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne

Alternatywne testy kosmetyczne

Testy na zwierzętach to zmora lat 90-tych XX wieku. Wytworne damy, pławiąc się w cudownym zapachu szamponu, nie zastanawiały się nad tym, że oczy nie szczypią ich dzięki cierpieniu zwierząt.

fot. sxc.hu/Marek Bernat

zczęśliwie, dzisiaj świadomy konsu-

Bezsensowność testów na zwierzętach, oprócz

ment wymaga czegoś więcej niż tylko

etycznych kontrowersji, wiąże się również

ładnie wyglądającego i pachnącego

z brakiem logiki w ich przeprowadzaniu.

produktu – za bezpieczeństwem kosmetyku

Każdy gatunek inaczej reaguje na większość

powinna stać jego etyczna produkcja. Orga-

składników kosmetycznych. Tylko badania

nizacje antywiwisekcyjne przez lata walczyły

przeprowadzone na bliźniętach jednojajowych

o ochronę zwierząt laboratoryjnych. To dzię-

wychowywanych w tych samych warunkach

ki nim rozwinęły się metody alternatywne,

są najbardziej wiarygodne. Testowanie ludz-

a zwierzęta są PRAWIE bezpieczne w trybach

kich kosmetyków na świnkach morskich czy

przemysłu kosmetycznego.

szczurach mija się z celem.

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne

Testy na zwierzętach Zwierzęta, złożone na ołtarzu nauki, przechodziły szereg testów. Do najpopularniejszych

Do jednych z najbardziej popularnych testów szminek do ust należał test podrażnienia bło-

należały:

ny śluzowej. Codziennie, przez dwa tygodnie,

Test podrażnienia oczu albo test Draize’a,

dliwą substancję. Oceniano stopień podraż-

na policzek grupy chomików nakładano szko-

przeprowadzany na królikach albinosach. Test polegał na aplikacji danej substancji do oczu królika. To była najbardziej powszechna metoda badania szamponów i odżywek do włosów. Z kolei test podrażnienia skóry polegał na aplikacji danego składnika kosmetyku na naciętą skórę. Takie działanie miało imitować zadrapania i ewentualne rany na powierzchni skóry konsumenta. Dodatkowo na naciętą skórę zwierzęcia nakładano opatrunek, co zwiększało przenikanie drażniących substancji. Naukowcy oceniali rumień i obrzęk zranionej skóry.

nienia i zmiany chorobowe na skórze. Na szczęście, to już przeszłość. Ustawa z dnia 27 lutego 2003 r. wprowadziła zakaz testów na zwierzętach od marca 2009 r. Jedynie testy do badań toksyczności dawki powtórnej, toksyczności reprodukcyjnej i toksykokinetyki można przeprowadzać z użyciem zwierząt laboratoryjnych, a i to według regulacji prawnych zostanie zakazane w 2013 r. Dlaczego tak późno? Metody alternatywne do przeprowadzania testów nie wykazują jeszcze zadowalających wyników. Naukowcy potrzebują jeszcze sporo czasu, dobrego wyposażenia stacji naukowych, współpracy specjalistów wielu dziedzin nauki i ogromnych nakładów finansowych, aby zupełnie wyeliminować testy na zwierzętach. Początkiem walki o ochronę zwierząt jest dyrektywa z dnia 24 listopada 1986 r., która nakazywała koncernom kosmetycznym poszukiwanie metod alternatywnych do testów na zwierzętach. Ustawa nie zakazywała wykonywania tych testów, ale wywołała poważne zainteresowanie eksperymentami kosmetyków w warunkach in vitro (poza żywym organi-

fot. sxc.hu/Miguel Saavedra

zmem).

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne sycznego wpływu substancji chemicznych na komórki żywego organizmu. Badaną substancję nakłada się na powierzchnię hodowli fibroblastów z wierzchnią warstwą żelu agarozowego. Fibroblasty to komórki tkanki łącznej odpowiedzialnej za inicjowanie procesu gojenia się ran. Po 24 godzinach aplikacji danego związku ocenia się niekorzystny wpływ substancji kosmetycznej na komórki skóry. Test MTT MTT to substancja, która zabarwia żywe komórki organizmu. Wykorzystując tę właściwość, fragmenty skóry z operacji plastycznych zostają poddane działaniu badanej substancji,

fot. sxc.hu/Kostas Jariomenko

a następnie roztworowi MTT. Żywe komórki zabarwiają się, a martwe nie ulegają reakcji.

Podstawowe testy alternatywne

Jest to doskonała metoda stosowana w bada-

Naukowcy stworzyli kilka alternatywnych,

ści substancji chemicznych do wywoływania

niach genotoksyczności, czyli oceny możliwo-

nieinwazyjnych testów kosmetycznych, które zostały zatwierdzone przez ustawodawstwo

mutacji w ludzkim DNA. W efekcie umożliwia to ocenę skłonności danych substancji do wy-

europejskie.

woływania nowotworów. Test MTT często jest

Test HET-CAM (Hen’s eggs test)

alternatywnych.

wykorzystywany jako test skuteczności metod

Do badania wykorzystuje się kurze jajo. Po nałożeniu ksenobiotyku (substancja chemiczna, która nie jest produkowana przez żywy organizm) ocenia się zniszczenia błony kosmówkowo-omoczniowej. Test pozwala na ocenę krwotoków i wybroczyn, w skrajnych przypadkach

Test in vitro wyizolowanej rogówki oka Zamiast przeprowadzać test na żywym króliku, naukowcy izolują skrawek jego rogówki. Następnie oceniają wpływ substancji chemicznej na rogówkę oka. Według twórców tego te-

koagulacji, czyli ścinanie się białka

stu, wyniki w 90% pokrywają się z wynikami

Metoda na żelu agarozowym

ganizmie).

badań in vivo (przeprowadzone na żywym or-

Została zatwierdzona jako oficjalna metoda alternatywna przez Dziennik Urzędowy Wspólnoty Europejskiej z 30 grudnia 1999 r. Umożliwia ocenę cytotoksyczności, czyli tokwww.organicmagazine.pl

Wyżej wymienione testy nie wymagają dużych nakładów finansowych i są stosunkowo łatwe do wykonania (oczywiście dla naukowców).

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne Niestety, wyniki tych badań są traktowane

danej substancji kosmetycznej. Naukowcy,

jako badania dodatkowe, a co za tym idzie,

biorąc pod uwagę różne parametry i zachowa-

muszą być uzupełnione dodatkowymi testami.

nie się takiej hodowli komórkowej, są w stanie ocenić stopień nawilżania, natłuszczenia skóry, skłonność do wywoływania podrażnień czy wpływ promieniowania UV na skórę. Bardzo

Hodowle komórkowe

ciekawą informacją, zwłaszcza dla producenMetody alternatywne, które dostarczają wy-

tów kosmetyków zapobiegających starzeniu,

soce wiarygodnych informacji, są bardzo

jest fakt, iż hodowle komórkowe są w stanie

kosztowne i wymagają ogromnego zaplecza

wiarygodnie ocenić wpływ substancji kosme-

naukowego i technologicznego. Ale to one są

tycznych na syntezę białek skóry, takich jak

nadzieją na wprowadzenie całkowitego zaka-

kolagen, elastyna, melanina. Kolagen to biał-

zu testów na zwierzętach.

ko tworzące włókna skóry, elastyna to białko odpowiadające za jej elastyczność i napięcie,

Do metod alternatywnych należą m.in. ho-

natomiast melanina to pigment występujący

dowle komórkowe. Aby utworzyć hodowlę

w skórze właściwej i naskórku, odpowiedzial-

komórkową z ludzkiego organizmu, pobiera

ny za tworzenie się opalenizny (jako reakcji

się komórki skóry ludzkiej, które najczęściej

ochronnej na słońce).

pochodzą z ludzkich zwłok, tkanek pobranych po operacjach plastycznych, biopsji skóry, z operacji wycinania guzów nowotworowych,

Ekwiwalenty skóry

z napletków noworodków czy z banku tkanek. Hodowle komórkowe in vitro (poza organi-

Do najpopularniejszych metod alternatyw-

zmem człowieka) są stosunkowo dobrym źró-

nych należą ekwiwalenty skóry. Ekwiwalent

dłem informacji na temat wpływu działania

naskórka umożliwia badanie substancji kosmetycznej zarówno w formie stałej, jak i rozpuszczonej

Najpopularniejsze ekwiwalenty skóry: Skinethic, ekwiwalent skóry, skontruowany przez Martina Rosdy’ego w 1992 r. w Nice. Skienthic to nie tylko rekonstrukcja naskórka. Może być to również rekonstrukcją rogówki oka, okolic jamy ustnej, np. dziąseł, ust, a także nabłonka wyścielającego przełyk. Te fot. sxc.hu/123dan321

właściwości Skinethic sprawiają, że ten mo47

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne del nadaje się do testowania past do zębów,

ka, dodając do całości bogatą w jony wapnia

płynów do płukania gardła, szamponów. Aby

pożywkę. Po 7-10 dniach tak przygotowana

stworzyć Skinethic, naukowcy w warunkach

hodowla zaczyna przypominać ludzki naskó-

laboratoryjnych wysiewają ludzkie keraty-

rek. Episkin jest poddawany sztucznemu pro-

nocyty w podłoże utworzone z filtrów poliwę-

mieniowaniu UV, co jest laboratoryjną wersją

glanowych. Tak przygotowana hodowla po 17

procesu starzenia się skóry. Tak przygotowa-

dniach jest gotowa do testowania składników

ny model jest gotowy do testów.

kosmetycznych, jak i końcowych produktów.

fot. sxc.hu/Antonio Jiménez Alonso

Episkin to zrekonstruowany naskórek. Został

Epiderm to model naskórka. Jest dostępny na

stworzony przez Estelle Tinnois. W celu stwo-

rynku od 1993 r. Cały proces przygotowania

rzenia modelu ekwiwalentu naskórka Episkin

przebiega podobnie jak w przypadku Episkin.

w naczyniu hodowlanym umieszcza się mie-

Różnica polega na tym, że do wytworzenia

szaninę kolagenów, następnie wysiewa się

Epiderm keratynocyty pochodzą z naplet-

keratynocyty pobrane z organizmu człowie-

ków noworodków. Dodatkowo keratynocyty

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/ Alternatywne testy kosmetyczne są wysiewane nie na podłoże kolagenowe, jak w Episkin, tylko na nylonową siatkę z cienką wierzchnią warstwą kolagenu. Graftskin. W celu wytworzenia tego ekwiwalentu naskórka, tak jak w poprzednich przypadkach, na dnie naczynia hodowlanego umieszcza się mieszaninę kolagenów, ale zamiast keratynocytów wysiewa się fibroblasty, czyli komórki tkanki łącznej. Fibroblasty są odpowiedzialne za inicjowanie procesu gojenia się ran. Dlatego Graftskin jest często stosowa-

O autorce: Kosmetolog, obecnie pracuje nad pracą dyplomową na temat Episkin jako alternatywy do testów na zwierzętach. Prywatnie ekologiczny maniak i koneserka naturalnych kosmetyków. Zainteresowana ayurwedą i kulturą Chin.

ny do przyspieszania gojenia się ran u pacjentów z oparzeniami bądź rozległymi ranami.

Źródła: 1. Gojniczek K. , Garncarczyk A., Pytel A., Hodowle komórek in vitro, w: kosmetologii Wiadomości Lekarskie

Walczmy dalej

LVIII nr 1-2 str. 73 (2005).

Błyskawiczne postępy nauki są nadzieją na całkowite wyeliminowanie testów na zwierzętach. Choć najwięcej mogą tutaj zdziałać naukowcy i inwestorzy, nasz głos w tej sprawie nie jest bez znaczenia. Nie zrzucajmy całej pracy i odpowiedzialności na barki olbrzymów – czasem jeden przycisk, siłą nacisku milionów konsumentów, uruchamia maszynę. Zwiększenie świadomości wśród przyjaciół i rodziny, opowiedzenie czym są testy alterantywne, to również krok naprzód w walce o bezpieczeństwo zwierząt. Krok milowy postawiony, został już tylko kawałek drogi. Oby rozważnie, oby szybko, oby docelowo.

2. Lee J., Kim D., Kim J., Kim P., In Vitro cytotoxicity tests on cultured human skin fibroblasts to predict skin irritation potential of surfactants, Toxicol in Vitro 2000, s. 345–349. 3. Wondrak G. T., Roberts M. J., Cervantes-Laurean D., Jacobson M. K., Jacobson E. L., Proteins of the extracellular matrix are sensitizers of photo-oxidative stress in human skin cells, J Invest Dermatol 2003, 121, s. 578–586. 4. Eaglstein W. H., Iriondo M, Laszlo K. A., Composite Skin Substitute (graftskin) for surgical Wounds. 5. M. C Martini, Kosmetologia i Farmakologia skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007. 6. Jones P, King A., Assessment of the in-house performance of the EpiDermTM and EpiskinTM in vitro corrosivity tests, Toxicol Lett 2003: s. 44. 7. Nicolay J. F., Levrat B., A keratinocytes-malonocytes

Monika Dąbkiewicz

coculture system for the evaluation of active ingredients’effect on UV-induced melanogenesis. Int J Cosmet Sci 2003; 25: s. 15-19.

www.organicmagazine.pl

Jak ropoznać etyczny kosmetyk? - Chcąc odnaleźć w gąszczu kosmetyków dostępnych na polskim rynku produkt etyczny, na-

przegląd etycznych kosmetyków

Poleca:

leży poszukać na jego opakowaniu certyfikatu jednej z jednostek certyfikujących kosmetyki naturalne: BDIH, Ecocert, Cosmebio, ICEA, Soil Association, Na True lub też logo Vegan oraz Eco Control. Zakup tak oznaczonego kosmetyku daje nam gwarancję, że od fazy projektowej poprzez poszczególne składniki i produkcję, aż do gotowego produktu, nie były wykonywane żadne testy na zwierzętach. Patrycja Bujalska-Jabrzyk, właścicielka sklepu z naturalnymi i organicznymi kosmetykami Organeo.pl Jak sama mówi, warto w cywilizacyjnym pędzie wrócić do natury i jej nieograniczonych darów.

Tonik bez alkoholu, Bio2You, 100 ml Oczyszcza i odświeża skórę, pozostawiając ja miękką i gładką. Chroni przed przesuszeniem. Cena 99 zł www.organeo.pl

Rewitalizujący żel pod prysznic z olejkiem rokitnikowym, Weleda, 200 ml Olejek rokitnikowy oraz sezamowy, bogate w nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe, wszechstronnie pielęgnują skórę. Cena 41 zł www.organeo.pl Serum rozświetlające, La Claree, 15 ml Naturalna oliwa aktywnie wygładza zmarszczki, pobudza komórki do regeneracji, osłania skórę przed efektem starzenia. Cena 140 zł www.organeo.pl Serum do pielęgnacji biustu 40+, AnneMarie Börlind, 50 ml Napina i wzmacnia tkankę podskórną. Cena 180 zł www.organeo.pl

Różany balsam do ust, Figs&Rouge, 8 ml Intensywne nawilżenie, zapach róż oraz niebanalne opakowanie. Cena 19 zł www.organeo.pl Krem do rąk z bio-aloesem i wanilią, Logona, 100 ml Zmiękcza i wygładza naskórek, wyraźnie poprawia wygląd skóry. Doskonale sprawdza się w pielęgnacji skóry wrażliwej. Cena 20,20 zł www.organeo.pl

promocja

ZDROWIE I URODA/Czas na drugą młodość

Czas na drugą młodość po pierwszej młodości

Okres przekwitania przechodzi każda kobieta. Wraz z ukończeniem 30. roku życia warto pomyśleć o naturalnych przygotowaniach, które pomogą wkroczyć w okres pełnej, świadomej kobiecości.

ostawa typu „nie będę martwić się czymś, co jeszcze mnie nie dotyczy”, choć typowa, słuszna nie jest. Meno-

pauza dotyka kobiety przez całe życie: pośrednio, poprzez obcowanie ze swoimi dojrzewającymi matkami, a w końcu i bezpośrednio. Czas wystąpienia ostatniej miesiączki jest kwestią indywidualną. Wpływa na niego styl życia, poziom stresu, geny, częstotliwość uprawiania seksu, a nawet używki (statystycznie palaczki przechodzą menopauzę kilka lat

www.organicmagazine.pl

ZDROWIE I URODA/Czas na drugą młodość wcześniej). Choć przekwitanie

obniżanie tzw. „złego” cholestero-

czeka każdą kobietę, można je

lu (LDL). Zdaniem specjalistów

jednak opóźnić oraz zadbać o to,

wystarczy zjadać 20-30 g soi każdego

żeby przebiegło spokojnie.

dnia, aby poprawić własne samopoczucie i zmniejszyć ryzyko zachoro-

Estrogen

odgrywa

kluczową

wania na osteoporozę, miażdżycę oraz

rolę

w procesach związanych z menstruacją,

choroby nowotworowe.

seksem, prokreacją i oczywiście menopauzą. Kiedy jajniki zaprzestają wytwarzania komó-

Czerwona koniczyna

rek jajowych, zmniejsza się produkcja estrogenu, który był niezbędny w przebiegu cyklu

Jednym z najlepszych naturalnych leków na

miesięcznej owulacji. To właśnie gwałtowny

menopauzę poza soją jest czerwona koniczy-

spadek poziomu „żeńskiego” hormonu może

na – powszechnie rosnąca w naszym kraju.

odbić się na zachowaniu i wyglądzie kobiety.

Zawarte w jej składzie żeńskie fitohormony są

Warto zawczasu pomyśleć o przygotowaniach,

w stanie harmonizować gospodarkę hormonal-

wprowadzając do swojej diety naturalne su-

ną kobiety w okresie przekwitania. Kobietom

plementy diety, zawierające roślinny odpo-

w okresie menopauzy zaleca się picie herbatki

wiednik estrogenów – fitoestrogeny – już po

z czerwonej koniczyny kilka razy dziennie.

30. roku życia.

Czerwona koniczyna może nie tylko złagodzić objawy klimakterium, ale też pomóc odwlec jego nadejście. Izoflawony zawarte

Zadbaj o siebie już teraz -

w jej składzie mają zdolność powstrzymy-

gdzie znaleźć fitoestrogeny?

wania objawów menopauzy oraz pomagają w utrzymaniu plastyczności naczyń krwionośnych. Wpływa to pozytywnie na stan skóry,

Soja

niwelując przebarwienia, a nawet zwalczając Produkty sojowe zawierają izoflawony, które

trądzik. Znajdujące się w koniczynie antyutle-

stanowią doskonałe źródło fitoestrogenów. To

niacze zapobiegają wizualnemu starzeniu się

dlatego soja stanowi podstawowy składnik

skóry oraz chronią ją przed wolnymi rodni-

suplementów diety dla 50-latek. Roślina ta

kami. Z uwagi na te właściwości, specjaliści

dostarcza pełnowartościowego białka, niena-

z zakresu ziołolecznictwa polecają picie wywaru z czerwonej koniczyny paniom już po 30.

syconych kwasów tłuszczowych, witamin z grupy B i składników mineralnych,

roku życia.

które są potrzebne organizmowi kobiety do prawidłowego funkcjonowa-

It’s evolution, baby

nia w okresie okołomenopauzalnym. I nie tylko wtedy, bowiem soja ma również bardzo dobry wpływ na www.organicmagazine.pl

Dziś często życie zaczyna się po 40tce, kiedy dzieci są już na tyle sa-

ZDROWIE I URODA/Czas na drugą młodość modzielne, aby nie wymagały ciągłej opieki z naszej strony, a fundusze pozwalają wreszcie na realizację chociaż części pasji czy marzeń podróżniczych z okresu młodości. Dlatego powszechnym błędem jest sięganie pośrodki zaradcze dopiero wtedy, gdy problem się rozwinie, np. wystąpią uderzenia gorąca czy nerwowość. Niestety, w zaawansowanym stadium niewielkie dawki estrogenu, jakie zapewniają nam fitohormony, mogą nie wystarczyć, dlatego jeśli wiadomo, że za kilka lat będzie nas czekać wewnętrzna rewolucja, warto zawczasu zbudować fortyfikację. Alicja Złotkowska, redaktor Menopauza.pl

Uwaga: konkurs „Pełnia kobiecości? Tylko naturalnie!" Czym jest naturalna kobiecość? Jak można ją rozumieć, odczuwać, doświadczać? Czy jej odkrycie jest procesem, skutkiem osiągnięcia pewnego wieku, a może zaistnienia przełomowego wydarzenia? Podziel się swoją historią. Prześlij swoją opowieść na adres redakcja@organicmagazine.pl (temat maila: „Pełnia kobiecości”). Najciekawsze historie, przesłane do 10 grudnia, zostaną nagrodzone zestawami naturalnych kosmetyków Sylveco.