10
oktober / november 2013
J AA R GANG
71 | Prijs â‚Ź 10,50 | tweemaandelijks |
Elektromagnetische belasting
Straling en elektrosmog: een groeiend probleem
Bromide, een dominant gevaar Moeite met slapen Belgisch voedingsmagazine
Othofyto Media geeft twee tijdschriften uit:
Orthofyto en LeefNu
LeefNu is het tijdschrift voor de consument die op een bewuste en gezonde manier wil leven. LeefNu vertaalt wetenschappelijke inzichten in praktische artikelen. De artikelen zijn voornamelijk gericht op een gezonde leefstijl & voeding en het gebruik van voedingssupplementen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan onderwerpen zoals beweging, opvoeding en het milieu. 10 ng Rga 2013 J a a / sep tem ber
70
Zw
10
g JaaRgan
s aug ustu
chap angers
r 2013 oktober / novembe
| 0|
nd â‚Ź 10,5
Nederla |
71 |
|
che
Elektromagnetis belasting
Website OrthoFyto Media online Maak kennis met onze website www.orthofytomedia.com! Op de site treft u alle informatie betreffende de tijdschriften Orthofyto en LeefNu. Tot het einde van dit jaar is ons tijdschrift LeefNu volledig digitaal te lezen. Om de volgende edities te kunnen lezen, heeft u vanaf 2014 een abonnement nodig. Vanaf dan zal op deze website ook het volledige archief van Orthofyto en LeefNu geplaatst worden. Voorwaarden voor een abonnement vindt u op de website.
Voorwoord
De meesten van ons zijn zich bewust van het feit dat straling niet goed voor ons is. Soms zijn we alert en leggen we onze gsm een paar meter van ons af of proberen we niet te lang te bellen. Maar aangezien straling niet zichtbaar is, zien we niet dat straling veel meer is dan de gsm en dat de elektromagnetische straling overal om ons heen aanwezig is. Steeds duidelijker wordt dat elektromagnetische straling een grote impact heeft op onze immuniteit en dus op onze algehele gezondheid nu en in de toekomst. Meer en meer mensen kunnen niet goed slapen, zijn snel geïrriteerd, hebben hoofdpijn of hartkloppingen, voelen zich down en zijn bijvoorbeeld vermoeid. Hoe komt het dat we zo gevoelig zijn voor elektromagnetische straling? Ieder van ons is een kleine energiecentrale op zich die trillingen kan ontvangen en zenden. Ons bioveld resoneert op een bepaalde frequentie en is een energiecentrum met belangrijk regelende functies. Wanneer de trillingen in je bioveld in evenwicht zijn, kan je goed omgaan met stress. Maar door de aanwezigheid van elektromagnetische straling wordt ons bioveld verstoord. Naast deze straling wordt ons bioveld negatief beïnvloedt door fysieke, emotionele en mentale stress. In die situaties ben je gevoeliger voor straling. Kinderen die een mobiele telefoon gebruiken, absorberen een gevaarlijke hoeveelheid straling, die tot tien keer zo hoog is als bij volwassen gebruikers en minstens twee keer zo hoog als de officiële veilige grens. Vergeleken met volwassenen absorberen kinderen twee keer zo veel straling in hun hoofd, drie keer zo veel in de hersenregionen rond de hippocampus en de hypothalamus en tien keer zo veel in het beenmerg. In dit nummer staan twee artikelen die handelen over de elektromagnetische belasting. Hayo Bol benoemt het probleem en geeft verschillende tips voor eigen preventie. Trudy Vlot legt uit wat de gevolgen zijn van het gebruik van een magnetron. Ook meer info over straling bij www.beperkdestraling.org. Verder treft je dit nummer heerlijke herfstrecepten en groene smoothies, om je energiepeil op pijl te houden of te verbeteren. Welke slaapproblemen bestaan er en hoe kan je je slaap verbeteren door voeding, fytotherapie of suppletie wordt besproken in het artikel van Annemieke Meijler en Marijke de Waal Malefijt. Angélique de Beule geeft inzicht in de diagnose van een bromide-intoxicatie en informatie over hoe te ontgiften. Aromatherapie bij depressie door drs. Ulviya Sharif Zada en een overzichtsartikel over Stevia door Walter Faché.
Namens de hele redactie wens ik u veel leesplezier. Pascale Van den Heede
Hoofdredacteur
LeefNu 71
oktober- november ‘13
3
71
oktober / november
71
J a a R g a n g 10
2013
Inhoud | Prijs € 10,50
| tweemaandelijks
|
netische Elektromag belasting
nn Actueel
Ziekte van Alzheimer .................................................................................. 7
Ambrosia alert...................................................................................................8 Stevia, de bittere strijd tegen zoet........................................................ 9
nn Voedingsdossier
Heerlijk herfst! Gerechten waar je het warm van krijgt......... 12
nn Orthotarische recepten Groene smoothies.. ........................................................................................14
nn Medisch Dossier
Straling en elektrosmog: een groeiend probleem................... 16
Het placebo-effect. ....................................................................................... 18
nn Uit de praktijk
Moeite met slapen........................................................................................ 21
Krijgen wat je nodig hebt?...................................................................... 24
nn Toxiciteit
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,
Wat is er met mijn schildklier aan de hand?...............................26 Depressie en aromatherapie................................................................29
nn Lichaam en geest nn Orthomoleculaire waarschuwingen
Elektromagnetische straling en de magnetron .........................31
nn Kort nieuws
Coenzym Q10 halveert sterfte door hartfalen........................... 33
Verkeerslawaai is slecht voor ons hart.......................................... 33
Selenium en zink verbeteren efficiëntie afweersysteem..... 34
Vitamine D en de winterbleus.............................................................. 34
Bromide, een dominant gevaar Straling en : elektrosmog een groeiend probleem
Moeite met slapen
BElgisch inE
voEdingsmagaz
Straling is een groeiend probleem dat steeds meer in het middelpunt van de belangstelling komt te staan. Wereldwijd zijn in de afgelopen vijftien jaar drie generaties netwerken uitgerold om mobiele telefonie mogelijk te maken, alsmede snel internet. Hierdoor is de intensiteit van de EMV [Elektromagnetische velden] enorm eïntensifieerd. Tegelijkertijd is er een groeiend aantal mensen dat zegt gevoelig te zijn voor straling. Werden deze mensen in het begin afgewezen met de mededeling ‘psychosomatisch,’ blijkt dat door de aanhoudende klachten en gedegen klinisch onderzoek in opdracht van de EU en de WHO dat er toch iets meer aan de hand is.
Adverteerders OrthoFytoMedia
Nieuwe website....................................................................................................2
FIOW
Wimed. . ...................................................................................................................... 4
Erkenning LeefNu
FIOW
Cursusprogramma najaar 2013.............................................................. 6
Ojibwa De Roeck
Ultimate oil blend.. .............................................................................................. 8
Ojibwa De Roeck
Nigella Oil Superior..........................................................................................15
Energetica Natura
Sculacia..................................................................................................................20
Nordic Naturals
Pro Omega............................................................................................................23
Pharma Nord
D-Pearls. . ................................................................................................................ 28
LeefNu is sinds juni 2007, het enige neutrale Orthomoleculaire Wetenschappelijke Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EUR AB)’.
Energetica Natura
NitroGreens.......................................................................................................... 36
LeefNu 71
oktober- november ‘13
5
FIOW NAJAARSPROGRAMMA 2013 SEMINARIES & BIJSCHOLINGSDAGEN Voor elk jaar van de opleiding Orthomoleculaire Nutritionele Geneeskunde bestaat er een mondeling seminarie of bijscholingsdag. Dit seminarie kan ook door niet-cursisten gevolgd worden.
VRIJDAG 22 NOVEMBER 2013 – 41STE SEMINARIE (5DE JAAR)
HYPOGLYCEMIE, EEN MISKENDE METABOLE STOORNIS Er zijn geen specifieke symptomen van hypoglycemie gekend, waardoor en grote variëteit van symptomen en de aard van hypoglycemie de diagnose bemoeilijken. Daardoor wordt deze metabole stoornis niet erkend in de klassieke geneeskunde, niettegenstaande heel wat artsen en therapeuten deze stoornis onderkennen en gunstig behandelen. Indien deze stoornis onvoldoende wordt behandeld of helemaal aan haar lot wordt overgelaten, leidt deze tot gedragsveranderingen, angsten, vermoeidheid, inflammatiereacties, agressie, woede, … Langzaam maar zeker evolueert deze biochemische afwijking tot insulineresistentie, diabetes type-2 en ontwikkelt zich later tot het syndroom-X. Heel wat ziektebeelden worden bovendien ongunstig beïnvloed door een hypoglycemie toestand! VRIJDAG 06 DECEMBER 2013 – 42STE SEMINARIE – LIFE EXTENSION
ALLERGIEËN VOORKOMEN EN EPIGENETISCH BEHANDELEN Er wordt een essentieel onderscheid gemaakt tussen enerzijds een voedselallergie en anderzijds een overgevoeligheidsreactie, die kan ontstaan t.o.v. één of meerdere voedingsstoffen. Bekende dossiers zoals gluten- en melkallergie worden vanuit deze nieuwe visie toegelicht. Bij het orthomoleculair behandelen van allergenen wordt dus niet alleen beroep gedaan op natuurlijke orthoceuticals zoals enzymen, probiotica… maar worden ook manieren om de epigenetische schakelaars te regelen uitvoerig besproken.
Faché Instituut
09 369 06 42 - opleiding@viow.be - www.fache-instituut.be
Actueel Pascale Van den Heede
Ziekte van Alzheimer vroegere diagnose en aanzet tot behandeling Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken, vroege diagnose en behandeling van de ziekte van alzheimer. De ziekte van Alzheimer wordt gekarakteriseerd door de opstapeling van schadelijke, misvormde proteïnes in het brein. Die zorgen er uiteindelijk voor dat de zenuwcellen errond sterven, waardoor de hersenfunctie aftakelt. Wetenschappers beweren nu dat ze de ziekte van Alzheimer 10 jaar eerder kunnen diagnosticeren aan de hand van een oogtest. Het ziekteproces begint in de hersenen 10 tot 15 jaar voor er effectief geheugenproblemen zich voordoen bij de patiënt. Maar tegen die tijd is reeds 40 tot 50 procent van de hersencellen van de patiënt aangetast of vernietigd. Momenteel wordt de diagnose van de ziekte van Alzheimer gesteld aan de hand van een geheugentest om geheugenverlies vast te stellen. Maar aangezien dan al ongeveer 50% van het geheugen is aangetast, komt die diagnose vaak te laat om nog een behandeling op te starten die enig effect kan hebben. Keith Black, voorzitter van de afdeling Neurochirurgie aan de University of California, Los Angeles (UCLA) zegt dat ze de ogen gebruiken om de situatie in de hersenen te kunnen inschatten. ‘Normaal beschouwen we het oog niet als een extensie van de hersenen, maar tijdens de embryonale ontwikkeling wordt het achterste van het oog – de retina – opgebouwd uit hetzelfde weefsel als dat van de hersenen.’ Uit onderzoek blijkt dat de plaques die zich in de hersenen opstapelen bij de ziekte van alzheimer dit ook doen ter hoogte van het oogweefsel. Black zegt dat dit ons toelaat een snelle, non-invasieve, hoge resolutietest te gebruiken om deze belangrijke proteïneveranderingen op te sporen. Het belang van een vroege diagnose is dat er vroeger kan behandeld worden. Maar daar wringt het schoentje. Er zijn nog geen geneesmiddelen beschikbaar die de ziekte genezen. Wel hebben Britse wetenschappers nieuw medicijn ontwikkeld dat het afsterven van hersencellen zou kunnen voorkomen bij patiënten met aandoeningen als Parkinson en Alzheimer. Maar de test werd gedaan bij muizen met de ziekte van Prion. Deze ziekte heeft een gelijkaardig effect op het brein en het medicijn kan die aftakeling tegenhouden. De therapie moet nog getest worden bij mensen en de ontwikkeling ervan zal nog jaren duren, maar volgens (onafhankelijke) wetenschappers zal het uiteindelijk leiden tot de
Referenties: Knack augustus 2013; De Morgen, oktober 2013
eerste effectieve behandeling om ziektes zoals Alzheimer te controleren en zelfs te voorkomen. Het is wel zo dat deze medicatie nog veel bijwerkingen geeft en er dus naast de hoop op een doeltreffende behandeling, er nog een lange weg te gaan is om een bruikbaar geneesmiddel te verkrijgen. Redactioneel: Verschillende studies hebben reeds aangetoond dat mensen die veel fruit en groenten eten minder getroffen worden door leeftijdsgebonden hersenaandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer en dementie. Wetenschappers van Tufts University in Boston hebben aan de hand van laboratoriumonderzoek vastgesteld dat antioxidantrijke groenten- en fruitextracten (van o.a. bosbessen, aardbeien, walnoten en druivensap) de verhoogde kwetsbaarheid van de hersenen voor oxidatieve stress, die men ziet bij het ouder worden, kunnen verminderen en dat deze verminderde kwetsbaarheid samengaat met verbeteringen in gedrag. Een hogere consumptie van antioxidantrijke voeding, zoals bessen, druiven en walnoten, zorgt er op die manier voor dat de hersenen langer gezond blijven en dat mensen bij het ouder worden hun cognitieve en motorische functies kunnen behouden of zelfs verbeteren.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
7
Actueel Trudy Vlot
Ambrosia alert Nieuwe technieken, groot of klein, we kunnen en mogen er dankbaar gebruik van maken. Soms echter schiet een ontwikkeling zijn doel voorbij. Sinds kort heeft Wageningen UR een gratis app gelanceerd, de ‘Ambrosia Alert’. De app is bedoeld om de plant Ambrosia te helpen herkennen, te melden en te verwijderen. De plant Ambrosia wordt in de omschrijving van de app neergezet als ‘hooikoortsplant’. Dit is overigens al een ontwikkeling op zich, planten indelen naar de klachten die ze kunnen veroorzaken. Hooikoorts is een symptoom van een verstoord immuunsysteem. Het lijkt me meer voor de hand te liggen dat iemand met hooikoortsverschijnselen zijn immuunsysteem gaat verbeteren. Hiervoor zijn binnen de natuur- of orthomoleculaire geneeskunde meerdere opties voorhanden. Maar nee, men draait het om. We maken een app die het makkelijk maakt om de plant (in dit geval Ambrosia) op te sporen en te verwijderen. De betreffende persoon hoeft zelf niets te doen, niet anders te gaan eten of leven en ook geen middelen te slikken. We roeien alle pollen en ‘hooikoortsplanten’ uit en dan is in ieder geval één aandoening opgelost. Maar welk volgend verschijnsel staat die hooi-
UDO’S CHOICE®
ULTIMATE OIL BLEND
koortscliënt te wachten? En wat moet daarvoor dan wijken? Wij mensen zetten onszelf bovenaan de ecologische piramide. Dit houdt in dat we verantwoordelijk zijn voor alle lagen daaronder, met andere woorden voor het in stand houden en in balans houden van de natuur, moeder aarde. Maar wij maken deel uit van die natuur en zijn dus ook verantwoordelijk voor het in balans houden of terug in balans brengen van onszelf. Of het nu om hooikoorts, reuma of andere klachten gaat. Laten we werken aan die gezonde balans in plaats van de ‘schuldige’ planten de wereld uit te helpen.
UDO’S CHOICE ULTIMATE OIL BLEND BEVAT OMEGA-3 EN OMEGA-6 DIE BIJDRAGEN TOT DE INSTANDHOUDING VAN NORMALE CHOLESTEROLGEHALTEN IN HET BLOED. DIT GELDT BIJ EEN DAGELIJKSE INNAME VAN MINIMAAL 2 G OMEGA-3, OF 10 G OMEGA-6.
Al jaren een bewuste keuze voor gans de familie Wat maakt Udo’s Choice Ultimate Oil Blend® zo uniek? Udo’s Choice Ultimate Oil Blend is een combinatie van verse en ongeraffineerde biologische oliën zoals: lijnzaad-, zonnebloem- en sesamolie. Ze zijn zodanig bereid tot de speciale verhouding van de omega-3, omega-6 en omega-9 vetzuren werd verkregen. De olie werd mechanisch geperst bij een lage temperatuur in een ultramoderne, licht- en zuurstofvrije omgeving. Deze methode werd speciaal door Udo Erasmus ontworpen om de stabiliteit en de voedingswaarde van het product te maximaliseren. Bovendien bevat Udo’s Choice Ultimate Oil blend ook ‘secundaire’ ingrediënten zoals: teunisbloemolie, olie uit havervlokken en rijstkorrels, lecithine en triglyceriden met middellange ketens en vitamine E. Vitamine E draagt bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress. In tegenstelling tot vele andere oliën is Ultimate Oil Blend verpakt in ecologisch, niet-reactief, amberkleurig glas met een versheidsdatum. En ten slotte smaakt het heerlijk! Een uniek oliemengsel met veel waardevolle eigenschappen.
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK
OJ-adv 186 x 130def_2013.indd 1
correct en ecologisch verpakt in niet-reactief, amberkleurig glas en eromheen een lichtwerende kartonnen doos
voor meer info over Ultimate Oil Blend®
OjIbwa | De roeck your health, our mission
+32 (0)52 48 43 00 www.gezondevetten.be
15/01/13 09:36
Voedingsdossier Walter O.M. Faché
Stevia, de bittere strijd tegen zoet Stevia is een struik die behoort tot de familie van de astheraceae. De plant is afkomstig uit het subtropisch gebied in Zuid-Amerika waar de bladen al eeuwenlang gebruikt worden door de plaatselijke bevolking in thee of om bittere medicijnen te zoeten. Tegenwoordig wordt stevia in diverse landen gecultiveerd: China, Korea, Maleisië en tal van Zuid-Amerikaanse landen leveren het leeuwenaandeel voor de steviamarkt. Er blijkt slechts één van de 240 variëteiten van belang te zijn: namelijk de Stevia Rebaudiana Bertoni omdat die de hoogste concentratie steviolglycosiden bevat en verantwoordelijk is voor de zoete smaak van het blad. De zoetheid is afkomstig van de steviolglycosiden (vnl. rebaudioside A en stevioside) die, na concentratie, 250 tot 300 maal zoeter kunnen zijn dan suiker maar dan zonder calorieën en zonder de gebruikelijke glucose verhoging in het bloed. De blaadjes zelf zijn tot 30 maal zoeter dan sucrose. Daarom is stevia zo geschikt voor mensen die een laag koolwaterstoffen dieet moeten volgen zoals diabetici of mensen met overgewicht. De geruchten dat Stevia Rebaudiana genetisch gemanipuleerd zou zijn, worden niet bevestigd door de literatuur waar vermeld wordt dat het een cultivar zou zijn: planten die door kruising of selectie zijn ontstaan en op een vegetatieve wijze worden vermeerderd, hetgeen inhoudt dat de genetische eigenschappen van de plant behouden blijven. Dat neemt niet weg dat men momenteel druk doende is om de genen te klonen met de bedoeling een beter inzicht te krijgen waar de zoetmakende eigenschappen vandaan komen. Uiteraard zal dit onderzoek ook gebruikt worden om later deze genen over te planten in andere planten.
Zijn steviolglycosiden nieuw? In Japan worden stevia en afgeleiden, al sinds jaren zeventig gebruikt (en werden kunstmatige zoetstoffen als aspartaam verboden) zonder enig incident, terwijl in de rest van de wereld de overheden het gebruik van stevia zo
lang mogelijk hebben verhinderd onder druk van de suikerindustrielobby en dit onder het mom van veiligheid. In de Verenigde Staten werd een extract van stevia, rebaudioside A, sinds 2008 toegelaten. In Europa kennen stevia en stevia-extracten hun intrede pas sinds 2011 op voorwaarde dat de zuiverheid van de extracten > 95% en/of dat stevioside + rebaudioside A minstens 75% van het mengsel uitmaken. Deze laatste bepaling zet de deur open voor winstgevende manipulaties door de fabrikanten, die hun producten mogen verarmen door ze met goedkopere stoffen te vermengen en toch mogen claimen ‘zuivere’ steviolglycosiden te verkopen.
Steviablad of steviolglycosiden? Er zijn twee onderscheiden soorten stevia op de markt: de ene als gedroogd en verpulverd steviablad, dat groen van kleur is, en de andere als uitgekristalliseerde glycosiden, rebaudioside A en/of stevioside. Rebaudioside A1 wordt geprefereerd voor de zoete smaak, maar het is stevioside die verantwoordelijk is voor de therapeutische eigenschappen. Afhankelijk van de leverancier kan men dus stevia krijgen waarin de beide steviolglycosiden zitten ofwel elk afzonderlijk. Jammer genoeg zal het etiket ons vaak niet vertellen wat we nu precies kopen. Vandaar dat fabrikanten kunnen
LeefNu 71
oktober- november ‘13
9
Voedingsdossier Walter O.M. Faché
De verbetenheid om de industrie te beschermen en de bevolking nuttige voedingsstoffen te ontzeggen culmineerde in 1998 in de Verenigde Staten toen alle boeken over stevia van de Stevita Company werden vernietigd. Middeleeuwse boekverbranding in het totalitaire Amerika!
sjoemelen door alles aan te bieden onder de naam ‘stevia’ en er merkbare prijsverschillen zijn tussen de diverse producten die worden aangeboden. Het kan zo ver gaan dat een fabrikant stevioside mengt met maltodextrine, silicaten, zetmeel of andere goedkope ingrediënten. Stevioside van inferieure kwaliteit kan een bittere nasmaak hebben of sediment achterlaten bij oplossing in vloeistoffen. Tevens kan de kleur van de vloeistof waarin het is opgelost wijzigen of in geval van vermenging met maltodetrine, niet goed oplosbaar zijn in vloeistoffen. Als je één van deze eigenschappen vaststelt weet je dat je geen zuiver stevioside hebt gekocht.
Is stevia veilig? Na een klacht van NutraSweet-fabrikant Monsanto, in 1991 beschouwde de Food and Drug Administration (FDA) stevia als een onveilig voedingsadditief en werd de import verboden. Pas in 1994 liet het FDA, onder dwang, stevia toe, maar dan alleen als voedingssupplement terwijl het als zoetmiddel toegevoegd aan voedingswaren niet veilig werd geacht. Daardoor werd stevia tegelijk veilig en niet veilig bevonden, afhankelijk van de manier waarop het verkocht werd. Dergelijke vertragingsmaneuvers ten voordele van de chemische zoetstoffen werden ook in Europa uitgevoerd waar stevia verboden werd in de EU en pas dit jaar weer schoorvoetend toegelaten. In verordening (EU) nr. 913/2013 van 23 september 2013 laat de commissie uitschijnen dat ze, door het gebruik van stevia te beperken, de bevolking wil behoeden voor een overdosis aan kunstmatige zoetstoffen (art 6), waar stevioglycosiden in één adem vermeld worden naast neotaam, acesulfaam K, sucralose, cyclamaat. Als men vreest voor de veiligheid waarom dient stevia dan geraffineerd te worden tot een onnatuurlijk product? Het blad van stevia bevat diverse vitaminen en mineralen waaronder vitamine A en C, rutine, zink, magnesium en ijzer. Al deze elementen worden verwijderd omdat de overheid meent dat, uit veiligheidsoverwegingen, alleen de steviolglycosiden mogen aangeboden worden als voedingsadditief.
FDA verklaarde in 2012 dat men vooral bang was voor de effecten op de bloedglucose, het voortplantingsstelsel, het cardiovasculair systeem en de nierfunctie. Deze bezorgdheid was evenwel niet geïnspireerd door wetenschappelijk onderzoek dat reeds lang voordien had aangetoond dat stevia in werkelijkheid geen noemenswaardige invloed heeft op het bloedglucosepeil en zelfs hart- en vaatziekten helpt voorkomen. In 2006 heeft de Wereld Gezondheids Organisatie experimentele onderzoeken geëvalueerd over de steviolen en geconcludeerd dat stevioside en rebaudioside A niet genotoxisch zijn, geen kankerverwekkende activiteit hebben en dat deze stoffen zelfs farmacologische effecten hebben bij patiënten met hypertensie en diabetes type 2. Recent onderzoek heeft bovendien ook uitgewezen dat stevioside en aanverwante stoffen ook hypertensie, inflammatie en tumoren helpen voorkomen en bovendien ook een immuunregulerende functie hebben. De Europese Unie (EFSA) heeft zijn goedkeuring voor steviolglycosiden gegeven op 10 maart 2011, maar met een aanvaardbare dagelijkse opname van maximaal 4 mg/kg lichaamsgewicht/dag. De aanbevelingen van EFSA werden door de Europese Commissie omgezet in een toelating tot het gebruik van steviolglycosiden als voedingsadditief (E 960) waarbij maxima werden vastgelegd voor de verschillende soorten voedsel of dranken. Uit dierproeven blijkt dat bij dosissen van 15g/kg lichaamsgewicht per dag geen toxiciteit waar te nemen is. De beperking tot 4 mg/kg/dag is dus een maatregel om het gebruik van stevia af te remmen ten voordele van de chemische zoetmakers en om er zeker van te zijn dat er geen gunstige
Een schematische weergave van een stevioside-molecuul
10
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Voedingsdossier Walter O.M. Faché
therapeutische effecten zouden optreden. Gaat men in de literatuur neuzen dan kan men ADI’s (Adviced Daily Intake) vinden tot 20 mg/kg en meer.
Helaas wordt door de fabrikant niet altijd melding gemaakt van de gebruikte werkwijze waarop het product tot stand kwam.
De beperkende maatregel is ingegeven door de foute veronderstelling dat steviol, dat in de darm uit stevoside gemaakt wordt, schadelijk kan zijn. Toch weet men dat steviol, zelfs in de hoge dosissen hiervoor beschreven, geen toxiciteit veroorzaakt maar daarentegen anti-hyperglycemische, anti-hypertensieve, anti-inflammatoire, anti-tumorale, diuretische en immuniteitsversterkende eigenschappen heeft. En dit alleen maar bij hoge dosissen steviol.
Nog beter?
Hoewel al deze gegevens al bijna veertig jaar bekend waren in Japan werd de erkenning van de veiligheid en het therapeutische effect stevia in de westerse wereld zo lang mogelijk afgeblokt. Nu de erkenning er eindelijk gekomen is, probeert men nog steeds tegen te werken door een zinloze beperking van de dosis voor te schrijven.
Stevia en diabetes Onderzoek heeft uitgewezen dat steviolglycosiden een gunstig effect hebben op de werking van de bètacellen van de pancreas, de insulinegevoeligheid verbeteren, insulineproductie kunnen doen toenemen en diabetes en het metabool syndroom kunnen genezen! Wanneer stevioside voor de maaltijd wordt ingenomen zal de insulinetoename afgevlakt worden. Nieren en lever worden beschermd en een reductie van de oxidatieve stress werd vastgesteld. Stevia zal ook niet leiden tot cariës en fenylketonuriepatiënten zullen geen nare gevolgen ondervinden na consumptie van stevia en zijn afgeleiden.
In september 2013 kondigde de technisch directeur van Cargill (lees Monsanto) aan dat ze op het punt staan een nieuwe productiemethode van stevioglycosiden te verfijnen. Deze werkwijze berust op fermentatie van landbouwproducten die veel koolhydraten bevatten zoals maïs (Monsanto hoopt zo de afzet van zijn GMO-maïs te vergroten). Via fermentatie kan men uit alle producten die koolhydraten bevatten stevioglycosiden perfect namaken en zelf kiezen welk specifiek glycoside men wil produceren. Op die manier kunnen ‘op maat’ gemaakte zoetstoffen aangeboden worden voor de productie van onder andere cola, sinaasappelsap en bier. Deze methode zal in elk geval een stuk goedkoper uitvallen dan de tot nog toe gebruikte technieken en wellicht ook de andere productieprocessen verdringen. Met andere woorden ook in dit stevia-verhaal primeren de grote financiële voordelen van de multinationals op de gezondheid van miljoenen mensen ... met alle gevolgen van dien!
Fabricatie van stevioside en rebaudioside A. Er bestaan tientallen patenten voor de productie van steviolglycosiden. Bij de meeste patenten gebeurt de aanmaak langs enzymatische en chemische weg. Dit laatste betekent dat er gebruik wordt gemaakt van agressieve chemische stoffen zoals: ethanol, methanol, chloroform en hexaan. Het spreekt voor zich dat deze methodes wel effectief kunnen zijn maar steeds sporen zullen nalaten van de gebruikte hulpstoffen. Er is evenwel een andere methode waarin geen gebruik gemaakt wordt van agressieve stoffen maar van diverse membraan- en nanofiltratie-technieken. Deze methode is, uit gezondheidsoverwegingen, te prefereren boven de eerste technieken waar steeds restanten van solventen zullen aanwezig blijven.
Referenties: 1. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2013:252:0011:0013:NL:PDF 2. http://www.fda.gov/AboutFDA/Transparency/Basics/ucm214864. htm
LeefNu 71
oktober- november ‘13
11
Orthotarische recepten Lies Helsloot
Heerlijk herfst! Gerechten waar je het warm van krijgt. Lamsworst met gestoofde zoete aardappel en appeltjes Ingrediënten (voor 4 personen) 500 g zoete aardappelen • 1 kleine ui • 1 eetlepel olijfolie (of wat verse, biologische boter) • 2 stoofappels • 1 eetlepel rijstsiroop • 1 eetlepel rode wijnazijn • snuifje gemalen komijnzaad • snuifje gemalen korianderzaad •8 kleine lamsworstjes • zout en zwarte peper om af te werken Werkwijze • Schil de zoete aardappels en snijd ze in blokjes van circa 2 cm; • Schil de ui en snijd deze in fijne halve maantjes; • Schil de appelen en verwijder het klokhuis
Kleurige salade van savooikool Ingrediënten (voor 4 personen) 4 koppen heel fijn gesneden sliertjes savooikool • 1 kop flinterdun gesneden selder • 1 kop heel fijn gesneden reepjes rode paprika • 1 kop grof geraspte worteltjes • 1 kop fijne reepjes rode ui • een half kopje licht geroosterde pompoenpitten en amandelen, grof gehakt • 1 eetlepel rijstazijn (bijvoorbeeld Genmai-Su van Lima) • 1 eetlepel limoensap • 1 eetlepel acaciahoning • 3 eetlepels olijfolie • zwarte peper • ongeraffineerd zeezout
• Snijd iedere appel in 8 kleine partjes; • Stoof in een pan met dikke bodem de ui in de olijfolie en voeg er na 2 minuten de zoete aardappelblokjes aan toe met een scheutje water; • Stoof dit mengsel zo’n 5 minuten onder gesloten deksel; • Voeg dan de appels, azijn, rijstsiroop en de kruiden toe en stoof nog enkele minuten verder. Indien het mengsel dreigt aan te bakken, voeg dan lepelsgewijs wat water toe; • Bak ondertussen de lamsworstjes in wat olie; • Serveer de worstjes met de zoete ‘aardappelsaus’ en een frisse salade: zie volgend recept. Werkwijze • Snijd de savooiekool in fijne sliertjes en was ze; • Was de selder en snijd deze fijn, eventueel met een mandoline; • Was de paprika en snijd ze in dunne reepjes; • Was of schil de wortel en rasp deze grof; • Schil de ui en snijd ze in fijne reepjes; • Rooster de pompoenpitten en amandelen en hak ze grof; • Meng in een grote kom de laatste zes ingrediënten samen tot een vinaigrette; • Meng er met je handen de groenten er doorheen; • Verdeel de salade over vier borden en garneer de salade met geroosterde noten.
Pompoen-kikkererwten humus Humus kennen we meestal in haar klassieke versie met voornamelijk kikkererwten en sesampasta. In dit recept geven we een andere draai aan humus door ook pompoen toe te voegen aan het recept. Je kunt humus gebruiken als gezonde dip bij het aperitief en als gezond broodbeleg. Ingrediënten (voor een flinke kom) 1 kop gestoomde pompoenblokjes • 1 kop gekookte kikkererwten (vers of uit blik/bokaal) • sap van een halve citroen (of meer naar smaak) • snuifje gemalen komijnzaad flinke scheut extra vierge olijfolie • ongeraffineerd zeezout zwarte peper • 1 teentje geperste look • 2 eetlepels tahini (sesampasta) • water voor het bereiken van de gewenste consistentie
Werkwijze • Schil de pomoen en snijd ze fijn in kleine blokjes; • Stoom de pompoenblokjes gaar; • Pers een halve citroen; • Schil één teentje knoflook en pers deze fijn; • Pureer alles fijn in de blender; • Voeg indien nodig extra water, zout of peper toe.
Gekaramelliseerde spruitjes met citroen Ingrediënten (voor 4 porties) 750 g spruitjes • 3 eetlepels olijfolie • 2 à 3 eetlepels vers citroensap • 50 gram vers geraspte Parmezaanse kaas • een handvol pijnboompitten • zwarte peper • ongeraffineerd zeezout Werkwijze • Maak de spruitjes schoon en stoom ze beetgaar;
12
LeefNu 71
oktober- november ‘13
• Verwarm in een ruime pan de olijfolie en bak daarin de spruitjes goudbruin; • Per ondertussen een halve citroen; • Rooster in een droge pan de pijnboompitten bruin; • Maak de spruitjes af qua smaak met citroensap, zout, peper en Parmezaanse kaas; • Garneer de spruitjes voor opdienen met de pijnboompitten.
Orthotarische recepten Lies Helsloot
Krokante quinoa-koekjes Dit zijn heerlijke koekjes die je volledig kan aanpassen aan een glutenvrij dieet als je kiest voor glutenvrije havermout. Het roosteren van de granen is iets meer werk, maar het is echt de moeite waard. Ingrediënten 1 kop gekookte quinoa, afgekoeld (tip: maak gewoon wat extra quinoa bij je middag- of avondmaal) • 1,5 kop havermout (glutenvrij indien nodig) • een handvol zonnebloempitjes • een handvol pistachenoten • 6 fijngehakte, gedroogde abrikozen (biologisch en ongezwaveld) • 1/2 kopje rietsuiker of rauwe suiker • een flinke eetlepel honing • 2 eieren • 1 theelepel vanillepoeder (verkrijgbaar in de natuurvoedingswinkel) • 2 eetlepels neutrale olie zoals kokosolie (olijfolie is voor dit gerecht niet zo geschikt) • snuifje ongeraffineerd zeezout Werkwijze • Verwarm de oven voor op 170 graden Celsius; • Spreid de gekookte quinoa uit op een bakplaat;
• Neem een andere bakplaat en verdeel daarop de havermout; • Rooster beide granen in de oven tot ze lichtjes goudbruin en krokant zijn. Kijk regelmatig want de beide granen vergen een andere kooktijd. Laat ze vervolgens afkoelen; • Meng in een kom de eieren, vanille, olie, suiker en honing; • Spatel er dan alle andere ingrediënten, inclusief de quinoa en havermout, doorheen; • Bekleed twee bakplaten met bakpapier en leg er hoopjes van het deeg op (ongeveer de hoeveelheid van een ijsschep); • Druk de deeghoopjes plat met de ingevette onderkant van een glas; • Bak de koekjes zo’n 25 minuten op 170 graden of tot ze krokant en goudbruin zijn; • Laat ze afkoelen op een rooster.
Tzatziki met warmoes Een knipoog naar zomerse recepten. Door aan deze recepten warmoes toe te voegen verwelkomen we de herfst. Ingrediënten 200 g volle, biologische yoghurt of Griekse yoghurt • 2 kopjes warmoes in fijne reepjes • 1 teentje geperste look • 1 eetlepel olijfolie • ongeraffineerd zeezout • zwarte peper • snuifje cayennepeper • snuifje paprikapoeder Werkwijze • Was de warmoes en snijd de blaadjes in dunne reepjes. De steel kun je bewaren voor andere bereidingen;
• Breng een klein pannetje water aan de kook; • Doe de warmoes in het kokende water en giet deze na 30 seconden af in een vergiet; • Spoel de warmoes met koud water en knijp het overtollige vocht voorzichtig uit de blaadjes; • Meng de warmoes met de andere ingrediënten tot een sausje; • Deze tzatziki is lekker bij een stukje gestoomde of gebakken vis.
Smoothie met granaatappel Smoothies kunnen perfect in elk seizoen. Je gebruikt gewoon wat dan voorhanden is en vult aan met wat je in de diepvriezer hebt van de voorbije zomer. Een voorbeeld is deze gezonde smoothie: Ingrediënten 100 ml granaatappelsap • 1 sinaasappel (evt. bloedsinaasappel) • kopje gemengde bessen uit de diepvries • kopje verse veenbessen Werkwijze • Schil de sinaasappel, snijd hem in partjes en verwijder de eventuele pitten;
• Mix alles mooi glad in een blender. Leng, indien gewenst, aan met water of vruchtensap; • Indien je het liever wat zoeter hebt, vervang dan de sinaasappel door een halve banaan.
Groene wintersmoothie Ingrediënten 1/2 banaan • 1 koffielepel tarwe- of gerstegraspoeder enkele takjes peterselie • een handvol boerenkool of rauwe broccoli • een halve appel • sojamelk of rijstmelk
Werkwijze • Was de groenten; • Mix alles glad in een blender; • Voeg voldoende soja- of rijstemelk toe voor het verkrijgen van de gewenste dikte.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
13
Orthotarische recepten
Groene smoothies Het drinken van groenten- en fruitsappen levert je lichaam veel extra, broodnodige nutriënten zoals vitaminen, mineralen en antioxidanten. Het betreft hier de sappen van het hele fruit en groenten, ofwel de smoothies. Bij het uitpersen van fruit en groenten gaan veel essentiële nutriënten en vezels verloren. Een groene smoothie bestaat in de basis uit water, bladgroenten en fruit. Je gebruikt geen melk, yoghurt, andere zuivelproducten of sojamelk. Varieer in je groentes! Koop liever minder van een groente, en meer verschillende. Makkelijke groenten om mee te beginnen zijn spinazie, andijvie, sla, bleekselderij en paksoi. Boerenkool, rucola en waterkers zijn meer uitgesproken qua smaak. Ook kruiden kunnen een heerlijke toevoeging zijn zoals peterselie, basilicum en munt. Door een avocado of bijvoorbeeld hennepzaad (gepeld) toe te voegen, wordt je smoothie romiger en rijker aan goede vetten. Koolsoorten (broccoli, bloemkool en groene kool) in een smoothie zijn zwaar verteerbaar en geven snel spijsverteringsklachten. Veel mensen die overstappen op het dagelijks drinken van groene smoothies voelen zich na verloop van tijd gezonder en fitter. Een smoothie is niet bedoeld als maaltijdvervanger maar als extra aanvoer van fruit en groenten. Hoewel iedere vorm van groenten en fruit een stap is naar meer gezondheid, zijn er een aantal zaken waar je op kunt letten om het dagelijks drinken van smoothies optimaal gezond te maken.
De meest voorkomende misvattingen 1. Teveel zoet fruit Natuurlijk kun je een smoothie lekker maken met veel zoet fruit. In het begin kan dat een goede opstap zijn. Fruit levert veel vitamines, mineralen en enzymen. Maar dit zoete fruit levert ook veel koolhydraten, vooral fructose. Omdat het fruit in de smoothie reeds gemixt is en dus niet gekauwd hoeft te worden, wordt het rechtstreeks opgenomen in het bloed. Dit is een belasting voor de bloedsuikerspiegel. Probeer de hoeveelheid zoet fruit af te bouwen en simultaan de hoeveelheid groenten te verhogen. Maak de smoothie eventueel meer op smaak met citroen, limoen of grapefruit. Deze fruitsoorten hebben veel smaak en bevatten weinig koolhydraten. 2. Ontwijken van groen In het begin is het wellicht even wennen die groene kleur. Groene groenten, specifiek bladgroenten, zijn echter de basis voor een smoothie. Ze bevatten talrijke nutriënten waaronder vezels en chlorofyl. Chlorofyl ondersteunt de reiniging en ontgifting in je lichaam, verbetert de bloedcirculatie en verbetert zo je algehele vitaliteit. Een ander voordeel van groene groenten is dat ze geen effect hebben op de bloedsuikerspiegel, in tegenstelling tot fruit en zoete groenten als wortelen en bieten. Gebruik fruit en zoete groenten om de smoothie lekker te maken en pak de groene groenten als basis.
14
LeefNu 71
oktober- november ‘13
3. Moment van inname Het beste moment om je smoothie te drinken is als je een lege maag hebt, bijvoorbeeld een half uur voordat je gaat eten. Dan heeft je spijsvertering alle mogelijkheid om de nutriënten goed te absorberen. Een smoothie bij een maaltijd geeft al snel spijsverteringsklachten zoals een opgeblazen gevoel en winderigheid. De verschillende maaltijdcomponenten hebben een verschillende verteringssnelheid waardoor de groenten en fruit uit de smoothie snel gaan gisten. 5. Drink je smoothie direct Het lijkt handig om in één keer een grotere hoeveelheid smoothie te maken, voor later op de dag of zelfs voor de volgende dag. Bepaalde nutriënten worden echter onwerkzaam onder invloed van zuurstof (oxideren) en licht. Met name de antioxidanten nemen snel as qua werking. Probeer je smoothie zo vers mogelijk te drinken, dit scheelt je veel nutriënten. Mocht dit niet lukken, schenk je smoothie dan over in een donkere beker die je luchtdicht kunt afsluiten. Probeer je smoothie in ieder geval binnen vierentwintig uur op te drinken.
Orthotarische recepten
NATAOS KEY NUTRITION
6. Gebruik biologische groenten en fruit Heerlijk dat je je inname van essentiële nutriënten verhoogt met het drinken van een smoothie. Echter, automatisch komen hier ook de schadelijke stoffen van gewoon geteelde fruit en groenten mee binnen. Denk bijvoorbeeld aan de pesticiden. Wees lief voor je lichaam, specifiek je lever en gebruik alleen biologische groenten en fruit. 7. Drinken of kauwen? Het is niet de bedoeling dat je je smoothie snel opdrinkt. Neem je tijd, ga zitten en drink je smoothie slok voor slok met aandacht. Je zou kunnen zeggen ‘kauw’ op iedere slok, laat het even in je mond zijn zodat het zich kan vermengen met speeksel. Je darmen zullen daar blij mee zijn. Een goede spijsvertering is essentieel om alle goede nutriënten ook daadwerkelijk op te kunnen nemen. Krijg je gasvorming of word je winderig? Of krijg je het koud na het drinken van een smoothie? Dit zijn tekenen dat je spijsvertering de smoothie niet goed kan verwerken. Laat de smoothie dan voorlopig staan en verbeter eerst je spijsvertering. Zoek hiervoor hulp van een deskundig arts of therapeut.
Nog enkele tips: l Bevroren fruit is een makkelijk alternatief voor vers fruit. l Kokoswater en kokosvlees van verse kokosnoten zijn heerlijke toevoegingen in je smoothie. l Gebruik eventueel een dun plakje gember in je smoothie. Dit verwarmt je lichaam. Als je het sowieso koud hebt na het drinken van je smoothie dan is smoothie-drinken wellicht niet bedoeld voor jou. Of in ieder geval niet in de winter.
Nigella Oil Superior Vitaliteit & schoonheid Krachtig hulpmiddel uit de natuur Drieduizend jaar geleden wisten de Egyptische farao’s reeds de gezondheidsbevorderende krachten in de natuur naar waarde te schatten. Een van hun algemene middelen was zwarte komijnolie (Nigella Sativa L. olie). Zo heeft men in het graf van de beroemde farao Toetanchamon een flesje van deze olie aangetroffen. Ook de Egyptische koningin Nefertete wist dat zwarte komijnolie bijzonder goed was. De olie zou één van haar geheime middeltjes zijn geweest voor vitaliteit en schoonheid.
Nigella Oil Superior van Nataos wordt via een
speciale methode koud geperst. Dankzij deze methode wordt de olie optimaal beschermd tegen oxidatie en behoudt ze al haar nutritionele waarden. Nigella Oil Superior van Nataos is van biologische oorsprong en de fijnste, koudgeperste zwarte komijnolie. Deze olie bevat meer dan 100 bioactieve stoffen met een hoog gehalte aan: • Vitaminen: A, E. • Enzymen en co-enzym Q10. • Vetzuren: linolzuur (omega-6), oliezuur (omega-9), palmitinezuur, linoleenzuur (omega-3), palmitoleïnezuur (omega-7), myristinezuur, margarinezuur, stearinezuur, arachidonzuur, eicoseenzuur, n-eicosaanzuur, lignocerinezuur, erucazuur, beheenzuur. • Etherische oliën met de gewenste actieve stoffen (nigellon, thymoquinone). • Sterolen, alkaloïden, looistoffen, saponinen.
Vraag naar Nigella Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.
Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be WWW.NATAOS.COM
Medisch dossier Hayo Bol
Straling en elektrosmog Een groeiend probleem Straling is een groeiend probleem dat steeds meer in het middelpunt van de belangstelling komt te staan. Wereldwijd zijn in de afgelopen vijftien jaar drie generaties netwerken uitgerold om mobiele telefonie mogelijk te maken, alsmede snel internet. Hierdoor is de intensiteit van de EMV [Elektromagnetische velden] enorm geïntensifieerd. Tegelijkertijd is er een groeiend aantal mensen dat zegt gevoelig te zijn voor straling. Zij worden gediagnosticeerd als EHS [Elektro Hyper Sensitiviteit]. Werden deze mensen in het begin afgewezen met de mededeling ‘psychosomatisch,’ blijkt dat door de aanhoudende klachten en gedegen klinisch onderzoek in opdracht van de EU en de WHO [1] dat er toch iets meer aan de hand is. In dit artikel wordt ingegaan op wat straling is en wat je er zelf aan kunt doen.
De Nederlandse overheid maar ook de Belgische hebben de frequenties voor een vierde generatie snel internet geveild in 2013 maar de gevolgen daarvan zijn ongewis. In een uitzending van Zembla van 1 juni 2012 [2] wees de journalist al op een vreemde tendens: wetenschappelijke rapporten die beweren dat dergelijke straling ongevaarlijk zijn, worden voor 90% gefinancierd door de grote telecombedrijven. Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek spreekt van mogelijke DNA-schade tot en met het waarschuwen tegen een uitbraak van hersentumoren.
Praktijk Het onderwerp straling interesseert mij al ruim acht jaar als natuurgeneeskundig therapeut. In mijn praktijk zie ik steeds meer [over]gevoelige mensen bij wie natuurlijke preparaten minder effectief zijn. Bij mijn cliënten heb ik waargenomen dat straling verstorend werkt. Het is een stressfactor die de communicatie tussen de cellen verstoort. Daardoor wordt voedsel slechter opgenomen en het immuunsysteem ondermijnd. Mensen hebben meer last van steeds hardnekkiger klachten zoals allergieën, verkoudheden en longproblemen.
magnetrons en MRI-scans geven zoals bekend straling af (microgolven). Minder bekend is dat WIFI-straling zich op dezelfde bandbreedte bevindt als de microgolven [3]. Het is zeer de vraag of het een goed idee was om juist deze microgolven toe te laten in de communicatie-industrie. Ze hebben namelijk als eigenschap dat ze water beïnvloeden. Het menselijk lichaam bestaat voor ongeveer 60% uit water en de hersenen zelfs voor 70%. Alle chemische en elektrische signalen die het lichaam gebruikt, zitten op dezelfde bandbreedte als WIFI en maken gebruik van de geleiding van water. Dat microgolven een stressfactor zijn voor het lichaam is wetenschappelijk aangetoond [4]. Je kunt je voorstellen dat hier een verband ligt met het groeiende aantal hypersensitieve kinderen in onze samenleving. Waarom is het gevaarlijk? Aangezien microgolven de geleiding van het water in het lichaam ongunstig beïnvloeden, is gaandeweg een situatie ontstaan waarin bescherming belangrijk wordt. Dit geldt met name voor kinderen; zij zijn extra gevoelig voor deze vorm van straling.
Straling als stressfactor? De zon straalt energie uit waarvan een gedeelte zichtbaar is als licht. Een ander gedeelte is niet zichtbaar, maar wel voelbaar. Als we te lang in de zon zitten verbrandt onze huid en worden we bruin. Dat is een volkomen natuurlijke reactie en in principe ongevaarlijk, mits je niet teveel in één keer verbrandt. Bij radioactieve straling komt er door middel van kernsplitsing intense straling vrij die in een hoge dosis menselijk weefsel letterlijk verbrandt. Ook röntgenapparatuur,
16
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Afbeelding 1. Gemeten stralingsintensiteit voor de Franse populatie. Vanaf 2008 wordt de veilig geachte norm overschreden. Vanaf 2013 is een zelfde soort scherpe stijging te verwachten omdat 4G wordt uitgerold.
Medisch dossier Hayo Bol
Eigen preventie?
kind - 5 jaar
kind - 10 jaar
volwassene
Afbeelding 2. Doordringbaarheid van de schedel bij straling afkomstig van een mobiele telefoon. Opname gemaakt door een warmtecamera.
Bovenstaande plaatjes zijn gemaakt met een infrarood camera [6] en laten de belasting zien van een mobiele telefoon na vijf minuten bellen. De straling gaat door de schedel heen en warmt de daarin aanwezige eiwitten op. Een volgroeide schedel biedt duidelijk meer weerstand. We hadden al de straling afkomstig van radiozenders, radar en het GPS-systeem, maar sinds de komst van de mobiele telefonie is de intensiteit toegenomen en de meeste mensen zijn onvoldoende op de hoogte van de mogelijke risico’s die deze soort van straling met zich meebrengt [6]. Het probleem van straling is dat je het niet ziet en alleen gevoelige mensen nemen de straling waar. Helaas wil dat niet zeggen dat het er niet is en dat je er dus geen last van kunt hebben.
Wordt er iets aan gedaan?
Ongevraagd worden we met zijn allen in meer of mindere mate 24 uur per dag 7 dagen in de week bestraald. Niemand wil de vrijheid die het internet en de mobiele telefoon biedt opgeven maar enige preventie lijkt wel op zijn plaats. 1. Telefoneer je met een draadloze Dect-telefoon of een GSM houd deze dan altijd van je oor af. Gebruik het liefst de speakerfunctie. Een telefoon tegen het oor geeft al na een paar minuten een warm oor. Een teken dat er iets is veranderd. Een ouderwetse draaischijftelefoon heeft dit nadeel niet. 2. Plaats een wekkerradio minimaal 3 meter van uw hoofd af. Een wekkerradio geeft net als de dect-telefoon een pulsatie je kamer in. Veel beter is een wekker op een batterij. Een mobieltje hoort echt niet onder je kussen of naast je bed. 3. Waterbedden, ijzeren veren in het matras en dynamo’s om je matras te stellen, veroorzaken een magneetveld en dat verstoort op den duur de diepe nachtrust. Een elektrische deken is minstens zo schadelijk als dicht bij een hoogspanningsmast wonen. Een hete kruik is ook lekker warm.
Het officiële standpunt van de Nederlandse overheid is dat straling niet gevaarlijk is want er zou onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor zijn. Net als asbest [tot 1978] en teer in sigaretten [2003 eerste schadevergoeding] bestaat het probleem niet totdat de publieke opinie er genoeg van heeft en eist dat het bestaat.
4. Verwijder de magnetron uit uw huis! De straling van het apparaat neemt niet af na gebruik. Voedsel dat bereidt is in de magnetron, bevat nog wel calorieën maar zeer weinig opneembare vitamines en mineralen.
Andere landen ‘lijken’ minder naïef. In Frankrijk is het sinds kort verboden voor schoolkinderen tot 14 jaar om een mobiele telefoon bij zich te dragen op school vanwege de mogelijk schadelijke gevolgen. In Oostenrijk is de intensiteit van de masten met een factor 100 teruggedraaid vanwege mogelijk gevaar voor de volksgezondheid. In Duitsland is men er zeer kritisch over.
6. Zet het draadloze modem elke avond uit en het liefst alle apparaten die niet meer gebruikt worden. Apparaten in slaap- of stand-by stand gebruiken niet alleen stroom, maar creëren een ongewenst magnetisch veld.
Her en der wordt er geëxperimenteerd met mogelijke oplossingen. Zo is een basisschool uit het Noorden van het land stralingsvriendelijk gemaakt. Het komende half jaar worden hier de eerste ervaringen opgedaan met behulp van de innovatieve technologie van Floww International. Zij hebben een zogenoemde school Floww-set neergezet. Met behulp van een antennesysteem en een transformator wordt schadelijke straling omgezet in onschadelijke straling, vergelijkbaar met natuurlijke frequenties.
5. Radicaal, maar het werkt wel: zet de hoofdschakelaar uit of alle groepen, behalve die waar de koelkast op staat.
7. Loop regelmatig met blote voeten op de aarde of op het zand. Door contact met de aarde te maken, kan ons lichaam overtollige spanning afvoeren. Referenties en links 1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1775882/ 2. Zembla 01-06-2012. www.youtube.com/watch?v=CC-Cpa3TTz4 3. http://niburu.co/index.php?option=com_content&view=article&id=5720%3Aalarmerende-cijfers-over-gevaren-van-wifi-voor-meisjes&catid=17%3Agezondheid&Itemid=30#.UhsY-E9ssRc.facebook 4. http://rense.com/general96/trower.html, onderaan 5. http://www.infraroodscreening.com/ 6. http://www.umtsmasten.nl of http://www.antenneregister.nl/register/Map.aspx Schadelijke effecten elektromagnetische straling: http://www.youtube.com/watch?v=Tg_KTrn0idA http://www.stopumts.nl/doc.php/Verhalen/88/redir http://www.stichtingehs.nl/ http://www.nibe.org/nl/webshop/Electrostress-Gezondheid http://www.nu.nl/tech/3564852/belgie-verbiedt-verkoop-kindermobieltjes.html http://www.anses.fr/en/documents/PRES2013CPA18EN.pdf ANSES - Update of the “Radiofrequencies and health” expert appraisal October 2013 http://www.stopumts.nl/pdf/Genuis-Lipp2012-NL.pdf Elektromagnetische Hypersensitiviteit: Feit of fictie? Algemene informatie: www.floww.com/nl http://hayobol.nl/effecten-van-emf/
LeefNu 71
oktober- november ‘13
17
Medisch dossier Walter O.M. Faché
Het placebo-effect De macht van de geest over het lichaam Eén van de meest gebruikte termen in het medisch taalgebruik is het woord placebo. Placebo wordt gebruikt als een schaal waarmee men de effectiviteit van nieuwe medicijnen kan mee vergelijken. Maar wat is nu precies het placebo-effect en wat zijn de gevolgen ervan in de deterministische westerse geneeskunde? Placebo-effect wordt door dokters frequent misbruikt om fraude en misconceptie aan te tonen of de natuurlijke geneeswijze te stigmatiseren. Alternatieve therapieën worden vaak afgedaan alsof ze ‘slechts’ de werking hebben van een placebo. Maar het placebo-effect is geen frauduleus, nutteloos of kwaadwillig fenomeen. Het gebeurt onafhankelijk van de intenties van zowel charlatans als dokters. Het is een spontaan, authentiek en zeer werkelijk fenomeen, vergelijkbaar met goed geobserveerde maar onverklaarbare gebeurlijke genezingen of verbetering van de gezondheidstoestand, zonder dat er actieve chemische/farmacologische stoffen aan te pas komen. Placebo pillen, pillen die geen actieve chemische substantie bevatten, gedragen zich vaak alsof het echte medicijnen zijn die therapeutische effecten uitoefenen bij patiënten die ze toegediend kregen. In vele onderzoeken op medicijnen stellen fabrikant tot hun afgrijzen vast, dat hun product in geen enkel opzicht beter is dan een placebo. Maar dat betekent geenszins dat placebo geen effect zou hebben op ons organisme. Integendeel, een placebo wijst op niet-chemische stimuli die het organisme aanzetten tot therapeutische veranderingen. Dat wil zeggen dat het placebo-effect niet afhankelijk is van het medicijn, maar louter van de therapeutische intentie ervan en van de verwachtingen van de patiënt.
curatief mechanisme dat eigen is aan de menselijke natuur, dat wordt ondersteund door de therapeutische intentie en het geloof in het therapeutisch potentieel en dat biochemische reacties teweegbrengt als gevolg van deze intentie of geloof. Placebo’s zijn evenwel niet altijd gunstig: ze kunnen ook het omgekeerde effect hebben. Zo kan een farmacologisch inactieve stof bij sommige patiënten een onverwachte achteruitgang van hun gezondheid teweegbrengen. Een overzicht van 109 dubbel blind onderzoeken toonde aan dat 19% van de placebogebruikers het nocebo-effect ervoeren, dat wil zeggen dat hun gezondheid gevoelig achteruit ging [1]. In een vergelijkbaar experiment legde onderzoekers aan de vrijwilligers uit dat er een zwakke elektrische stroom door hun hoofd zou gestuurd worden. Hoewel er geen elektriciteit aan te pas kwam had 70% van de vrijwilligers (medische studenten) last van hoofdpijn na het experiment [1].
Effecten van positief en negatief denken
Bij een groep patiënten die leed aan atherosclerose van de carotis werd de prognose en vooruitgang van de ziekte beïnvloed door hun psychologische toestand (depressie, hopeloosheid, vijandigheid) [1]. Bij patiënten met coronaire hartziekten was hopeloosheid een bepalende factor [1]. Sociale isolatie, werkstress en vijandigheid waren additionele risico factoren [2].
Het placebo-effect wordt vaak verkeerdelijk geïnterpreteerd als een louter psychologisch en subjectief fenomeen. De patiënt, die overtuigd is van de effectiviteit van de therapie, voelt zich bevrijd van zijn symptomen of ervaart ze minder sterk zonder dat er substantieel iets gewijzigd is aan zijn gezondheid, of anders gezegd, de patiënt voelt zich beter maar is niet gezonder geworden. Maar kan het subjectieve, psychologische aspect van het placebo-effect verantwoordelijk zijn voor al de therapeutische effecten? Het antwoord is duidelijk: het placebo-effect verwijst naar een alternatief
Positieve of negatieve gedachten bleken een bepalende factor te zijn voor elke behandeling, misschien zelfs nog belangrijker dan de medische behandeling op zich. Een groep van vijftien mannen wiens vrouwen leden aan een dodelijke kanker hadden, na de dood van hun echtgenoten, zo’n verdriet dat hun immuunsysteem er onder leed: hun lymfocyten reageerde zeer zwak op mitogenen. Het onderzoek suggereerde dat verdriet en de daaraan gekoppelde immuniteitsonderdrukking de oorzaak waren van het hoge sterftecijfer in deze groep [1].
18
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Medisch dossier Walter O.M. Faché
Kleine wonderen Het woord placebo (ik zal tevreden stellen, behagen) kwam voor in een middeleeuws gebed in de zin ‘Placebo Domino’. In de 18e eeuw werd deze term overgenomen door de medische wereld en verwees naar medicijnen die geen therapeutische waarde hadden en werden gegeven aan hypochondriërs, mensen die dachten een ziekte te hebben maar waar men geen aanwijzingen vond voor een ziekte. In 1955 publiceerde Henry K. Beecher het eerste document waarin de fenomeen placebo onderzocht werd. Beecher schreef 30% van de therapeutische waarde toe aan placebo [2]. In een aantal latere onderzoeken werd zelfs beweerd dat het therapeutisch effect van placebo 60% zou zijn. In een recent overzicht van 39 onderzoeken omtrent de effectiviteit van antidepressiva, concludeerde Guy Sapirstein dat 50% van de therapeutische eigenschappen afkomstig was van het placebo-effect en een magere 27% van de medicijnen (fluoxetine, sertaline en paroxetine). Drie jaar later bewerkte Sapirstein met een collega psycholoog Irving Kirsch de gegevens van negentien dubbel blind onderzoeken over depressie en concludeerde dat het placebo-effect voor 75% tussenkwam in de therapeutische eigenschappen van de gebruikte antidepressiva [3]. Hróbjartsson & Gotzsche betwijfelden het effect van placebo en schreven het uitsluitend toe aan subjectieve factoren van de menselijke psychologie [4,5]. Psychologische factoren spelen inderdaad een grote rol in het fenomeen. De effectiviteit van het placebo-effect is louter afhankelijk van de perceptie van de patiënt. Dit werd duidelijk in een onderzoek waar uitsluitend placobo medicatie werd toegediend: grote pillen werkten beter dan kleine en injecties werkten het best van al [6,7]. Placebo induceert dus een reactie niet alleen naar de therapie toe maar ook naar de vorm waarin de therapie wordt toegediend, wat er op wijst dat het effect verband houdt met de symbolieke leefwereld van de patiënt. Voor het placebo-effect zich voordoet heeft de menselijke geest zich reeds een voorstelling gemaakt van de resultaten van de toegepaste therapie en is het lichaam begonnen met de gepaste maatregelen om het resultaat te waarborgen. Het lijkt erop dat niet alleen chemische maar ook niet-chemische stimuli een rol spelen in de motivatie van het menselijk organisme om de therapie tot een goed (of slecht) einde te brengen. Maar is de placebo-reactie een louter psychologisch fenomeen of heeft het ook somatische effecten op het materiële vlak? Een van de meest dramatische gebeurtenissen inzake placebo deed zich voor in 1957 toen een nieuw wondermedicijn, Krebiozen, de belofte inhield om het ultieme middel tegen kanker te zijn. Een patiënt met uitgezaaide tumoren en met vochtophoping in de longen
waardoor hij nood had aan een zuurstofmasker, hoorde van Krebiozen. Zijn dokter was betrokken in het onderzoek van het medicijn en de patiënt smeekte hem om het revolutionaire medicijn. Getroffen door de hopeloosheid van de toestand van zijn patiënt stemde de dokter toe en stelde een miraculeuze genezing van zijn patiënt vast: de tumoren verdwenen en hij kon zich weer een normale levensstijl permitteren. Maar het herstel duurde niet lang. De patiënt las artikels over Krebiozen dat het de verwachtingen als anti-kankermiddel niet kon waarmaken. De patiënt herviel en de tumoren kwamen terug. Zijn dokter, die diep getroffen was door de verslechterde toestand van zijn patiënt nam zijn toevlucht tot een wanhopige gok. Hij vertelde zijn patiënt dat hij een verbeterde versie van Krebiozen had maar vertelde hem niet dat het slechts gedistilleerd water was. De patiënt herstelde weer volkomen en functioneerde goed gedurende twee maanden tot de pers berichtte dat Krebiozen volkomen ineffectief was. Dat was de genadeslag voor de patiënt die twee dagen later stierf [8]. Ondanks het dramatische Krebiozen-verhaal is er geen enkel geval of persoonlijke getuigenis dat een werkzame therapie kan aantonen. Alleen statistische onderzoeken en niet persoonlijke getuigenissen, kunnen de werkzaamheid van een therapie vaststellen. In 1997 werd zo’n onderzoek uitgevoerd. Mannen met prostaathypertrofie werden ingedeeld in twee groepen, de ene groep kreeg de gebruikelijke medicatie terwijl de tweede groep een placebo kreeg. De placebo-groep meldde een vermindering van de symptomen en een verbetering bij het urineren [9]. Een placebo-effect werd ook gemeld in de vorm van een bronchodillerende activiteit bij astmapatiënten, maar kan ook het omgekeerde effect hebben, bvb. ademhalingsmoeilijkheden afhankelijk van de omschrijving van het farmacologisch effect die de dokters gaven en waarop de patiënten reageerden [10]. Tot slot bleek placebo zeer efficiënt te zijn tegen allergie en veroorzaakte het gelijktijdig een daling van de biotechnische aandelenmarkt. Hoe kan dat? Het biotechnische bedrijf Peptide biotechnologies stond op het punt een nieuw product te lanceren tegen voedselallergieën. De eerste uitslagen waren positief. Toen het experimentele vaccin uiteindelijk getest werd op mensen sprak de woordvoerder van het bedrijf van een succes waarbij 75% van de patiënten gunstig reageerden, waarmee de effectiviteit was aangetoond. Maar de placebo-groep boekte gelijkaardige resultaten: circa 70% meldde een verbetering van de symptomen. De waarde van de aandelen van het bedrijf noteerden meteen 33% lager. Het placebo-effect op voedselallergie creëerde een nocebo-effect op de aandelenmarkt [11].
LeefNu 71
oktober- november ‘13
19
Vrij bewegen
Sculacia
®
Scutellaria baicalensis extract en Acacia catechu extract
121 21303 303
- Voor het behoud van soepele gewrichten - Bij continue belasting van handen, polsen, schouders, nek…
energeticanatura.com
Dit is een
product
Uit de praktijk Marijke de Waal Malefijt en Annemieke Meijler
Moeite met slapen Slapen is een buitengewoon intrigerend fenomeen. Het is één van de sterkste krachten in het behouden en herstellen van onze gezondheid. Het slaap-waak-ritme wordt in de hersenen geregeld. Vele factoren, waaronder stress, kunnen een gezonde slaap verstoren. Onderzoek laat zien dat als de diepe droomloze slaap verstoord wordt, je gevoeliger bent voor het ontwikkelen van diabetes. Daarbij word je stressgevoeliger door een gebrekkige slaap, wat weer leidt tot een minder goed functionerend immuunsysteem. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden van voeding en (kruiden)middelen om een gezonde slaap te bevorderen.
Slaapfasen Een normale slaap kent verschillende stadia of fasen die een aantal keren per slaapperiode optreden: De REM-fase (Rapid Eye Movement). Deze fase in de slaap heeft een aantal karakteristieke kenmerken: l Er zijn horizontale en verticale oogbewegingen; l De spieren zijn volledig ontspannen; l Mensen dromen (bijna) alleen maar in deze fase: als zij in het slaaplaboratorium gewekt worden tijdens een periode van remslaap blijken zij vaak dromen te rapporteren. Dit in tegenstelling tot andere slaapfasen; l Het inhiberen van de vrijzetting van noradrenaline en het stimuleren van de vrijzetting van acetylcholine; l Er is tijdens de remfase een grote hersenactiviteit, te vergelijken met wanneer men wakker is. Dit typische ritme noemt men bètagolven. Vanwege het samengaan van deze verhoogde hersenactiviteit en een maximale spierontspanning, spreekt men soms ook van ‘paradoxale slaap’.
De NREM-fase (Non Rapid Eye Movement). De non-remslaap (trage slaap) is de beginfase van de slaap waarin een geleidelijke vertraging van de hersengolven optreedt. In deze fase zijn de ogen en de spieren rustig en ontspannen. Deze periode kent vier stadia: sluimer, inslaap, slaap en diepe slaap. De laatste twee fases van de non-remslaap zijn het belangrijkst voor het biologisch herstel van het lichaam en dan met name van de hersenen zelf. De behoefte aan slaap en de verhouding NREM- tot REMslaap verschilt afhankelijk van de levensfase. Een volwassene slaapt per nacht gemiddeld zeven tot acht uur. Hiervan wordt ongeveer 80% in de langzame slaapperiode (NREM-fasen) doorgebracht. Heel opvallend zijn de veranderingen binnen verschillende lichaamssystemen die tijdens de slaap zijn waar te nemen. Binnen het cardiovasculaire systeem blijkt de hartslag te dalen (soms met ca. 30%). Ook de ademhalingsfrequentie daalt en de spijsvertering vermindert qua functioneren (afname peristaltische bewegingen).
LeefNu 71
oktober- november ‘13
21
Uit de praktijk Marijke de Waal Malefijt en Annemieke Meijler
Drie vormen van slapeloosheid
Specifieke tips:
Gewoonlijk worden er drie vormen van insomnia (slapeloosheid) onderscheiden: l moeilijk in slaap komen; l gemakkelijk inslapen, maar in de loop van de nacht wakker worden; l in de ochtend vroeg ontwaken en daarna niet meer kunnen inslapen.
l Eet voornamelijk biologische onbewerkte voeding. Mijd overmatig gebruik van suiker, geraffineerde granen en andere industrieel bewerkte voedingsmiddelen. l Gebruik zo min mogelijk koffie, zwarte thee, cola, chocola en alcohol, zeker in de avond. l Neem liever kruidenthee, in het bijzonder één uur voor het slapen. l Experimenteer met goed uitgekiende kleine licht verteerbare maaltijden voor het slapen om hypoglycemie (lage bloedsuiker) in de nacht en vroege ochtend te voorkomen. Denk daar bij aan; rogge of speltknäckebröd met geitensmeerkaas, of vegetarische spreads (zonder scherpe specerijen en zonder gember). Neem geen vleeswaren, ei, koekaas als beleg, omdat dit soort eiwitten u wakker houden. Havermoutpap gemaakt van soja-, rijst- of havermelk met een theelepeltje goede kwaliteit honing en/of een paar plakjes banaan erin. l Ga op zoek naar eventuele voedselintoleranties. Let op voedingmiddelen die er voor zorgen dat uw neusslijmvliezen opzwellen, waardoor u niet goed kunt ademhalen ’s nachts en daardoor te weinig zuurstof krijgt. De grootste boosdoeners zijn: melk(producten), ei, maïs, chocola, vis, maar helaas ook noten, zaden en tarwe. Onrust in het hoofd en resteless legs zijn aanwijzingen hiervoor. l Zoek uit welke mineralen (vooral magnesium), vitaminen (vooral vitamine B3, B6, B12), aminozuren en vetzuren (te weinig omega-3) je tekort komt. Door deze tekorten wordt ondermeer de aanmaak van neurotransmitters en de bloedsuikerspiegel ontregeld. l Ben je vegetariër of veganist? Onderzoek dan of je dagelijks voldoende aminozuren binnenkrijgt om de neurotransmitters aan te maken. l Als u niet kunt slapen door onrustige darmen (met o.a. veel gasvorming) kijk dan uit met uien, knoflook, peulvruchten, koolsoorten, voedingsmiddelen die vetrijk zijn (gebakken, gewokt, gefrituurd) of voedingsmiddelen die rijk zijn aan specerijen en smaakmakers. Pas vooral op met MSG (smaakmaker; mono sodium glutamaat), voeding met E-nummers of kunstmatige zoetstoffen (zeker geen aspartaam). Probeer ’s middags warm te eten en bij het diner lichte kost te eten.
Vanzelfsprekend zijn er tussen deze drie vormen allerlei combinaties mogelijk. Bovendien kan ook de slaapkwaliteit in het geding zijn. Op de langere termijn leidt slapeloosheid tot een onwenselijke situatie omdat lichaam zich zowel geestelijk als lichamelijk niet kan herstellen.
Voedingstips om beter te slapen Probeer zoveel mogelijk een natuurlijk leven te leiden, met regelmaat in je dagelijkse activiteiten. Beweeg voldoende en vooral ook buiten. Eet vitale biologische voeding met zo min mogelijk lichaamsvreemde bestanddelen. Drink voldoende water of kruidenthee, minimaal 30 ml per kilo lichaamsgewicht. Ga zo goed mogelijk om met stress en bereid je voor op de nacht door tot rust te komen (o.a. met meditatie).
Eschscholtzia californica (slaapmutsje)
Ondersteuning met fytotherapie
Corydalis cava (holwortel)
22
LeefNu 71
oktober- november ‘13
De meeste kruiden die op dit terrein worden ingezet, leiden als (milde) ontspanning de slaap hooguit in. Voorbeelden daarvan zijn ondermeer Passiflora, Valeriaan, Humulus lupulus, Avena sativa en Melisse. Toch bestaan er ook binnen de plantengeneeskunde krachtig werkzame middelen, die een goed alternatief bieden voor de synthetische slaapmedicatie: Eschscholtzia californica (slaapmutsje) en Corydalis cava (holwortel).
Uit de praktijk Marijke de Waal Malefijt en Annemieke Meijler
Gemmotherapie Het woord gemmotherapie is afgeleid van het Franse gemmae of bourgeons wat knoppen betekent. Zowel het uitgangsmateriaal als het bereidingsproces komen niet overeen met de wijze waarop bijvoorbeeld fytotherapeutische preparaten worden vervaardigd. Er worden uitsluitend delen van planten gebruikt die zich in een actieve en snel delende groeifase bevinden, zoals jonge knoppen, maar ook haarwortels, jonge loten of kiemen zijn heel geschikt. Deze snel delende plantendelen bevinden zich in een stadium van actieve groei en celdeling. Om dit groeiproces te kunnen voltooien, hebben zij in deze fase bijzondere groeistoffen nodig. In de volgroeide plant zijn deze unieke groeistoffen niet meer terug te vinden. Ze zijn door de plant gebruikt om het groeiproces te kunnen voltooien. Een gemmo die interessant is om in te zetten bij slapeloosheid is de Tilia Tomentosa (zilverlinde).
GABA GABA is één van de belangrijkste neurotransmitters van de hersenen. GABA remt de prikkelgeleiding tussen de zenuwcellen, een soort natuurlijk kalmerend middel voor de hersenen. Het lichaam heeft voldoende glutamine (aminozuur) nodig om GABA aan te maken. Voldoende GABA zorgt voor innerlijke rust, evenwicht ook in stresssituaties, betere concentratie en een ontspannen slaap. Het innemen van GABA is niet altijd zinvol omdat GABA moeilijk de bloed-hersenbarrière passeert. Voldoende inname van glutamine (evt. suppletie) in combinatie met B-vitaminen (mn. vitamine B3, B6 en B12) is een goede manier om het GABA-niveau te verhogen. Raadpleeg een natuurgeneeskundig arts of therapeut als bovenstaande tips onvoldoende helpen.
Bij Nordic Naturals, visolie is altijd onze exclusieve focus geweest sinds 1995. Deze continue investeringen in omega-3s resulteren in een nooit geziene zuiverheid, versheid en geprezen smaak—voor meer en betere resultaten. Het Bewijs ziet men in onze onafhankelijke test resultaten: Ieder lot van Nordic Naturals oliën zijn onafhankelijk getest om zo onze industrieleidende zuiverheid en versheid niveau’s te garanderen. En we garanderen volledige transparantie tot onze analyse certificaten. Tot op vandaag hebben we nog nooit een concurrerend product gevonden die onze resultaten evenaart. Kwaliteit is van belang—vertrouw de visolie experten voor uw Omega-3 behoeften. Overbevissing?
Nooit.
Chemische verwerking? Gezuiverd? Referenties • Liepke, et al; Purification of novel peptide antibiotics from human milk. J. Chromatogra. B.Biomed Sci Appl. 2001;752(2)369-77;
Absoluut.
Helemaal niet.
Onderbouwd door klinische studies?
Uiteraard.
• Kim TD, Kim JS, Kim JH, et al. Rhythmic serotonin N-acetyltransferase mRNA degradation is essential for maintainance of its circadian oscillation. Mol Cell Biol.2005 Apr;25(8):3232-46; • Winbush NY, Gross CR, Kreitzer MJ. The effects of mindfulness-based stress reduction on sleep disturbance: a systematic review. Explore (NY), 2007 Nov- Dec;3(6):585-91; • Lasikiewicz N, Hendrickx H, Talbot D, et al. Exploration of basal diurnal salivary cortisol profiles in middel-aged adults: associations with sleep quality and metabolic parameters. Psychoneuroendocrinology,2008 Feb;33(2):143-51; • Collis SJ, Boulton SJ Emerging links between the biological clock and the DNA damage respons. Chromosoma, 2007 Aug;116(4):331-9
CompleMed 059 27 07 53 info@complemed.be • www.complemed.be
Uit de praktijk Peter den Haring
Krijgen wat je nodig hebt? Depressief zijn, geen grenzen kunnen aangeven, niet assertief durven zijn, ontbreken van zingeving. Veel vooral jonge mensen hebben er last van. De soms ongecontroleerde agressie op straat kan uiterst beangstigend zijn. Kun je jezelf disciplineren, uit je slachtofferrol stappen? Positief denken, zelfonderzoek doen? In het voortgezet onderwijs kampt één op de tien leerlingen met zorgelijke faalangst. Sommige jongeren doen een poging tot zelfmoord om aandacht voor hun narigheid te krijgen. In het algemeen is sprake van een extreme stijging van het aantal contacten met de GGZ (geestelijke gezondheidszorg) in verband met een psychiatrische crisis (meer dan 93 per 10.000 inwoners) en een stijging van het aantal dwangopnames. (inmiddels 10,4 per 10.000 inwoners). Nu is het wel zo dat instanties als de GGZ en Justitie zich intensiever met probleemgevallen zijn gaan bezighouden. Er is een sterke toename van bemoeizorg, waarbij hulpverleners actief zorgmijdende patiënten met wie het slecht gaat, opzoeken. De toegenomen maatschappelijke vraag naar bescherming van patiënten, in combinatie met veiligheid en repressie, leidde tot het gebruik van meer drang en dwang in de psychiatrie. Voor de individuele patiënt is dit geen feest. Het kost bovendien een smak extra geld. Als de stijging van het aantal dwangopnamen doorzet, komt het einde van de capaciteit van de geestelijke gezondheidszorg snel in zicht en zullen er over tien jaar zelfs klinieken bijgebouwd moeten worden. Wat is de bron van al die stress en hoe kunnen we het echt aanpakken? De roep om wezenlijk onderzoek naar antwoorden op deze vragen wordt steeds luider. Ik wijs bij voorkeur naar de noodzaak van spirituele zingeving. De mens zoekt naar betekenis van zijn leven en als hij die niet kan creëren, raakt hij gedeprimeerd. De volgende stap is dan slachtofferschap: “Waarom leef ik? Waarom ik?”
24
LeefNu 71
oktober- november ‘13
De noodlottige waarom-vraag Een jonge vrouw schreef me: “Waarom moet ik zulke vreselijke ervaringen meemaken? Ik werd vandaag in de tram door een jongen bedreigd toen ik niet in wilde gaan op zijn avances. Ik zei dat ik de politie zou bellen en hij werd heel agressief. Vroeg mij of ik wel wist wie hij was. Ik moest een toontje lager zingen. Hij wist zogenaamd waar ik woonde en dreigde dat hij mij met vijf man zou komen verkrachten. Met een dapperheid die mijzelf verbaasde, zei ik dat hij dat maar niet moest durven, want dan zou het afgelopen zijn met hem. Hij gooide een blikje bier naar mijn hoofd en bespuugde me. Niemand deed iets om mij te helpen. Waarom krijg juist ik zulke vernederende, ongewenste aandacht van mannen van wie ik gruwel en niets moet hebben? Hoe kan ik mezelf in zulke situaties beschermen?” Ik schreef haar terug en dat verhaal wil ik hier met jou, lezer, nog eens delen. Als er geen antwoord komt, brengt de emotionele waarom-vraag de steller meestal in een kosmische leegte. Als je al in je jeugd geconfronteerd bent met mannelijk (incidenteel vrouwelijk) geweld, dan is je zelfvertrouwen meestal diep ondermijnd. Hoe krijg je dan je oorspronkelijke onschuld en innerlijke kracht weer terug? Ik geef je drie punten om te onthouden bij het benaderen van agressie.
Uit de praktijk Peter den Haring
1. Realiseer je dat dit voor jou allereerst een test is, een karmische beproeving. Jouw oorspronkelijke trauma wordt immers gerevitaliseerd. Opnieuw wordt het filmpje afgespeeld, zodat je kunt oefenen met andere, meer volwassen reacties. In plaats van doodsbenauwd bevriezen (wat je deed als jong meisje), kun je nu kiezen voor vluchten (al beter), voor vechten (spannend alternatief als je een paar karatelessen hebt gehad) en, het ideaal, voor ongewone, speelse, creatieve reacties. Je zegt bijvoorbeeld rustig: “Joh, als iemand zich zo respectloos naar jouw zusje of moeder zou gedragen, wat zou jij daar dan van vinden?” Efficiënt werkt - als tweede stap - als je daarna krachtig roept: “Wil iemand even een telefoonfoto van deze gast maken zodat ik meteen naar de politie kan gaan?” De toeschouwers zijn namelijk ook allemaal bevroren van angst en zo maak jij hen weer wakker en bewust van hun praktische mogelijkheid om jou toch indirecte hulp te verlenen. Als nummer drie heb ik een harde schreeuwoptie: “Ik heb al eens een geslachtsziekte van een man zoals jij gehad. Wil je hem weer terug?” Zulke rechtstreekse, confronterende opmerkingen, die heel goed waar zouden kunnen zijn, verwarren de ander waarschijnlijk voldoende om jou weer in je eigen macht terug te brengen. 2. Dit soort agressie heeft meestal NIETS met jou persoonlijk te maken maar juist alles met de innerlijke pijnen en gefrustreerde teleurstellingen van zo’n emotioneel-heftige, negatieve opponent. Hij gebruikt jou om zichzelf beter te leren kennen. Jij bent een spiegel voor hem. Misschien is hij zelfs radeloos verliefd op je en weet hij dat niet te uiten? 3. De kunst is natuurlijk om op zo’n moment te kunnen en durven vertrouwen op het goede in jou én in je authentieke waarheid. Dan kun je even boven de situatie gaan hangen en relativeren. Met dat overzicht en inzicht komt dan direct je aangetaste kracht terug.
Anima en animus Pijnlijk is natuurlijk dat je in dit proces van re-integratie van je oorspronkelijke, vertrouwende kracht meestal juist nog een paar van zulke nare oefeningen nodig hebt. In feite gaat het om leren werken met de tegenstelling anima versus animus, dus met de mannelijke en vrouwelijke kanten die in elk mens zitten. Als vrouw wil je leren om gericht, actief en waar nodig aanvallend met je energie te gaan staan voor jezelf en je recht op een gerespecteerd territorium. En inderdaad, als man wil je leren om een voorbeeld te nemen aan vrouwen die met een zachte, hartelijke, zorgzame en invoelende helderheid, toch intuïtief durven te gaan staan voor hun zuivere waarneming. Iedereen krijgt in dit licht een spiegel voorgehouden. Een spiegel van de eigen verdrongen schaduwkanten in die krankzinnige ander. Het helpt je om beter in je eigen wezenlijke natuur te omarmen. Niet leuk, wel waar en leerzaam!
Succesfactoren Hoe meer je je bewust wordt van je kernangsten, hoe sneller je ze kunt overstijgen. Er zijn drie universele stresssoorten: verlatingsangst, angst voor overgave en angst voor tekortschieten (het minderwaardigheidscomplex). Je zult jezelf de hamvraag moeten stellen: Wil ik er echt uit? Durf ik verantwoordelijkheid te nemen voor mijn eigen geluk en succes? Dan is het nodig om de drie basisvoorwaarden te ontwikkelen, die verbonden zijn met elk succes: vitaliteit, commitment en discipline. Want zonder een bepaalde vitaliteit in jezelf wakker te schudden, kun je sowieso al niets beginnen. Zonder commitment (wezenlijke betrokkenheid) en discipline kom je nergens. En nu je dit weet, wat nu? Voor het oppeppen van je vitaliteit kun je denken aan sporten, dansen, vrijen, buitenlucht, natuur. Betrokkenheid kun je prikkelen met inspirerende films en boeken van wijze mensen. Denk eens na over je idealen, stel jezelf een doel! Discipline ontstaat door lachen (met name om jezelf) en door eraan te wennen om positief te denken. Discipline ontstaat ook door inspanning, door iets te maken, iets te creëren, door een willekeurig product uit je handen te laten komen. Maar vooral: door jezelf beter leren kennen. Een karmische analyse van iemands geboortehoroscoop legt dan genadeloos de kwetsbaarheden bloot. Tegelijk ziet de astroloog soms onvermoede talenten en niet-optimaal gebruikte kwaliteiten.
Auteursgegevens Peter den Haring (1946, www.peterdenharing.nl) is coach, therapeut, auralezer, Familie Opsteller en astroloog met een praktijk in Den Haag.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
25
Toxiciteit Angélique De Beule
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand Wat is er met mijn schildklier aan de hand? Zijn ze je ook al opgevallen? Die kleine kersrode bultjes, hier en daar verspreid over je lichaam? De meeste medische bronnen omschrijven ze als onschuldige plekjes die vanaf ons dertigste levensjaar beginnen op te komen. Ze jeuken niet, noch doen ze pijn, maar ze worden soms omwille van esthetische redenen chirurgisch verwijderd.
Fascinerend is het onderstaande artikel. Daaruit blijkt dat we tot een heel ander verhaal komen wanneer we deze huidvlekjes bekijken door een orthomoleculaire loep. Zo komt men tot het inzicht dat de opkomst, niet (enkel) leeftijdsafhankelijk is, maar dat onze huid een duidelijk signaal wil uitsturen, namelijk in welke mate je lichaam vervuild is met bromide. Op langere termijn zorgt een overmaat aan bromide voor jodiumtekort, wat nadelige gevolgen kan hebben voor onze schildklier. Met andere woorden, indirect vertellen deze ‘onschuldige’ huidaandoeningen ons iets meer over een al dan niet gezonde schildklierwerking.
Bromide, een dominant gevaar [1]
Haemangioma Senilis zichtbaar in de spiegel
Pas in 2001 legt drs. Cohena een link met bromidevergiftiging. Twee van haar labassistenten vertoonden namelijk verschillende rode huidzwellingen na het werken met gebromeerde producten gedurende een langere termijn [2]. Andere symptomen die een aanwijzing kunnen zijn van bromidevergiftiging:
Haemangioma senilis (zie figuur 1.) of ouderdoms-hemangioom is de officiële benaming voor deze huidbultjes. Omwille van hun kersrode kleur worden ze in het Engels cherry (=kers) Angiomas genoemd. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen en zowel bij vrouwen als bij mannen. De vlakke tot bolronde huidzwellingen (= angiomen) hebben een gemiddelde grootte tot 6 mm en zijn opeenhopingen van kleine verwijde bloedvaten. Door hun rode kleur zijn ze gemakkelijk te zien met het blote oog, wat sommige mensen lelijk vinden. De meest voorkomende manieren om ze te verwijderen zijn: 1. dichtbranden met behulp van een elektrocoagulator; 2. chirurgische ingreep: oppervlakkig afschrapen met een mesje of scherpe lepel, ook curettage genoemd; 3. het dichtbranden met een pulsed dye laser, die speciaal is ontworpen voor het laseren van bloedvaten (net zoals bij de behandeling van wijnvlekken).
Figuur 1. Haemangioma Senilis
26
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Vanuit een klassiek dermatologisch, medisch standpunt zijn deze kleine huidaandoeningen volkomen onschuldig en komen ze te voorschijn vanaf ons dertigste levensjaar. De laatste statistieken tonen echter aan dat ze op steeds jongere leeftijd voorkomen, zelfs bij kleine kinderen en baby’s. Wat is de oorzaak? De meeste dokters hebben geen verklaring en relateren de aandoening aan de ouderdom. Anderen denken aan een mogelijke schade door de zon of zien ze - zoals veel onverklaarbare medische aandoeningen - als een mogelijk genetisch defect.
l aanhoudende tinteling in handen, voeten of ooglid; l depressieve neigingen, lichtgeraakt zijn; l aften in de mond en/of gescheurde mondhoeken; l sterke lichaamsgeur, sterk geurende urine; l cognitieve problemen; l hoofdpijn, problemen met de sinussen; l metaalsmaak in de mond, droge mond; l continue jeukende heupen en benen; l voortdurend urineren, niet-gerelateerd aan infectie of nierproblemen; l constipatie of diarree.
Toxiciteit Angélique De Beule
Broom (Br-) is een halogeen, dat zich gemakkelijk opstapelt in het vetweefsel en bij overmaat het lichaam hindert om jodium te absorberen, wat onder meer kan leiden tot het trager functioneren van de schildklier.
Producten die broom kunnen bevatten: l Pesticiden (methylbromide) l Computers l Sommige frisdranken l Haarkleuringsproducten l Kunststoffen, plastics l Witmeel / brood verrijkt met kaliumbromide voor een betere elasticiteit l Sommige antidepressiva
Figuur 2. Medicijn Buscopan met butylbromide.
l Sommige medicijnen zoals Buscopan (zie figuur 2) l Groenten (voornamelijk buiten hun seizoen gekweekt) l Plantaardige olie die gebruikt wordt in o.a. sportdranken l Nieuwe zetels, bedden, tapijten en auto’s l Bepaalde cosmetica en tandpasta l Behandeling van zwembaden l Gebromeerde vlamvertragers (PBDE) die gebruikt worden in textiel, kinderspeelgoed, plastic en elektronica (zie figuur 3) l Astma inhalators l Water Figuur 3. Meubels vervaardigd uit PBDE-materiaal.
Wat is er met de schildklier aan de hand? Het mineraal jodium is zowel nodig voor de aanmaak van het inactieve schildklierhormoon T4 in de schildklier als de omzetting naar het actieve schildklierhormoon T3. Normaal vindt het jodiumtransport plaats via een natrium/ jodium-transporter. Als verbindingen met broom (bromaten en bromiden) overvloedig terecht komen in ons lichaam, is het niet jodium, maar broom dat zich bindt aan de receptoren in de schildklier. Hierdoor raakt de aanmaak van de schildklierhormonen verstoord, zowel T3 als T4. Dit leidt tot een vertraagde schildklierwerking of hypothyreoïdie. Tevens kan broom zorgen voor een disbalans in het vrouwelijk borstweefsel en eierstokken, waar jodium in gezonde omstandigheden wordt opgeslagen. Als de bromidetoxines hun uitweg zoeken is dit meestal via de huid (= grootste ontgiftingsorgaan) onder de vorm van Haemangioma senilis. Met andere woorden: de huid geeft het signaal, dat ons lichaam kampt met het toxine bromide. Het is dan ook goed om in dergelijke situatie de schildklier extra te ondersteunen met jodium via voeding en orthomoleculaire supplementen. Vergeet daarbij niet de lever te ondersteunen.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
27
Toxiciteit Angélique De Beule
Tien orthomoleculaire tips Hieronder een tiental tips die het lichaam helpen om zich te ontdoen van bromide en de schildklier terug te brengen naar een gezonde balans [1,4].
6. Eet niet teveel zemelen of bioflavonoïden, want deze verlagen de hoeveelheid aan circulerende schildklierhormonen.
1. Eet zoveel mogelijk biologische seizoensgroenten. Vooral de groenten die in kassen worden geteeld, worden vaak met methylbromide (anti-schimmelmiddel) behandeld.
7. Standaardsuppletie voor bromideontgifting: jodium, vitamine C, magnesium, kalium en natuurlijk zeezout. Raadpleeg een deskundig arts of therapeut voor een individueel behandeladvies. Aanvullend: twee keer per week je lichaam scrubben met natuurlijk scrubzout om de toxines die zich opstapelen in de huid, te verwijderen.
2. Consumeer dagelijks voedingsmiddelen rijk aan jodium: wijting, haring, schaal en schelpdieren, kelp, Himalayzout en algen. 3. Beperk de hoeveelheid schildklierbevorderende voedingsmiddelen die een hogere jodiumtoevoer vragen aan je lichaam. Voorbeelden zijn rauwe kolen, mosterd en soja. Kies voor voedingsbronnen die rijk zijn aan selenium: Braziliaanse noten, look, zeewieren, vis, schaaldieren, volle granen en vlees.
8. DHA (een omega-3-vetzuur): 3 gram per dag beschermt de schildklier beter tegen vervuiling [4]. Extra tip: kies voor bromidevrije meubelen, kinderknuffels en kleding. Zo steek je ook Moeder Aarde een orthomoleculair handje toe.
4. Beperk cafeïnehoudende dranken zoals koffie, zwarte/ witte thee en cola. 5. Verwijder alle zware metalen zoals koper (anticonceptiepil) en kwik (amalgaamvullingen) die zich gemakkelijk opstapelen in de schildklier.
Referenties 1. Farrow L. Bromide Dominance Theory. How Competitive Inhibition Causes Iodine Deficiency. 2007- 2013; 2. Cohen AD, Cagnano E, Vardy DA. Dermatology. Cherry angiomas associated with exposure to bromides. 2001;202(1):52-3; 3. Fache W. Orthofyto nr. 25: Schildklierstoornissen, een stille epidemie van de 21ste eeuw; 4. Darshan S, Kelley D, Siegel DM, et al. DHA Supplementation Decreases Serum C-Reactive Protein and other Markers of Inflammation in Hypertriglyceridemic Men Journal of Nutrition 2009, Volume 139, Pages 495-501.
Heeft U genoeg zon gehad dit jaar ? Vitamine D tekort komt vaker voor dan men denkt ! 77% heeft een tekort ! • Vetoplosbaar vitamine D3 opgelost in gezonde extra vierge olijfolie • 1 Kleine mini-parel per dag (800 IE/dag = +- 24.000 IE/maand) • Gemakkelijk door te slikken of op te kauwen
Vanaf 2 per m ,49 € aand
• 40, 120 of 360 kleine parels per verpakking • Zeer voordelige prijs
BE_D-Pearls_Ad_LeefNu_0813_170x116
– Voor goede beenderen en tanden – Voor een goed immuunsysteem – Voor een goede spierwerking
D-Pearls – de nieuwe vitamine D referentie
r rls voo D-Pea , het hele en iederear door ! ja
Beschikbaar bij uw apotheker in verpakkingen van 40, 120 parels of in een economische familie-verpakking van 360 parels.
Innoverend voor de gezondheid Kwaliteit – Veiligheid – Doeltreffendheid
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
Lichaam en geest Drs. U. Sharif-Zada
Depressie en aromatherapie Depressie samen met zijn talrijke, soms ingewikkelde, afgeleide vormen is in de psychiatrie een veelbesproken thema. Een gala aan antidepressiva wordt dan zogezegd als perfect en soms als enig redmiddel aangeboden. Hoewel in sommige gevallen echt geen andere keus is, is het goed om je te realiseren dat de werkelijke, diepere oorzaak van de depressie niet wordt aangepakt met medicatie. Om depressie succesvol te kunnen behandelen, is het belangrijk om vanuit een holistische visie te werken. Deze visie gaat ervan uit dat de mens zowel fysisch, als psychisch, als energetisch, als één geheel wordt beschouwd. De ziekte -depressie- als verzameling van symptomen bestaat niet op zichzelf, het gaat over de zieke mens in zijn totaliteit. Totaliteit, waarbij lichaam, geest en ziel één zijn.
Wat is depressie?
Wat is aromatherapie?
Depressie is een verbroken contact met het eigen ‘ik’, een verbroken contact met het eigen bestaan, waarbij de eigen missie en het doel verloren gaat. Dit verlies van contact kan verschillende redenen hebben:
Aromatherapie is een natuurlijke behandelwijze, gebaseerd op gebruik van etherische oliën en andere natuurlijke geurextracten. Aromatherapie richt zich op drie niveaus van het ‘zijn’: fysisch, psychisch en spiritueel. Bij deze vorm van therapie wordt men behandeld met geuren, die verkregen worden uit moleculen van geneeskrachtige planten.
l Langdurige stress l Overlijden van een dierbare l Scheiding l Ziekte l Trauma l Andere schokkende gebeurtenissen Depressie kan zich uiten op verschillende manieren, afhankelijk van oorzaak en persoonlijkheid van persoon zelf. Een uitgesproken depressie met apathie en suïcide gedachten komt niet het meeste voor. De meest voorkomende vorm is de zogenoemde latente depressie, een verdoken vorm wanneer men ondanks schijn van normaal gedrag op het werk toch in de sociale contacten en in het dagelijkse leven meer en meer verlies krijgt van zijn/haar eigen ‘ik’. Deze vorm van evolutieve depressie wordt veelal miskend aangezien deze personen op het eerste zicht vaak actief bezig zijn, zelfs met overdreven positieve uitingen naar de buitenwereld toe. Aromatherapie als aanvullende, holistische behandeling bij depressie, kan bij een correct gebruik, voor snellere genezing zorgen.
Hoofdprincipe: bij keuze van de etherische olie is goedkeuring van de geur noodzakelijk. Daar niet alle mensen identiek zijn is het belangrijk de depressie met zijn verschillende variaties afzonderlijk van persoon tot persoon te bekijken. Wat voor de ene belangrijk is om te behandelen, kan minder van toepassing zijn voor de andere. Zo kan pijnvermindering en herwinnen van kracht voor persoon A van grotere betekenis zijn dan het ervaren van een goede nachtrust, doorslapen en fit wakker worden voor persoon B. l Ontspanning: etherische olie van lavendel, blauwe kamille, mirre, wierook, marjolein en basilicum; l Oppeppend: etherische olie van rosmarijn, den oliën, pepermunt, citrus oliën en eucalyptus; l Meer kracht: etherische olie van ceder, jeneverbes, hout oliën, gember, kardemom, kaneel en koriander; l Eetlustopwekkend: etherische olie van citrus oliën (sinaasappel, citroen, litsea), specerijen (vanille, kaneel, gember, kardemom, zwarte peper); l Voor een goede nachtrust: etherische olie van lavendel, marjolein, blauwe kamille, sinaasappel. Als eerste stap is het belangrijk de juiste etherische olie of een mengsel van verschillende etherische oliën te kiezen. Daarna wordt nagegaan op welke manier de etherische olie wordt toegepast. De beste manier om op te starten is de aromamedaillon. Je druppelt 2 à 3 druppels van de gekozen etherische olie of mengsel in de aromamedaillon en draagt deze op de hals gedurende enkele dagen en naar behoefte. Een volgende zeer effectieve gebruiksmethode is de aromamassage.
LeefNu 70
augustus- september ‘13
29
Lichaam en geest Drs. U. Sharif-Zada
Bij juiste uitvoering en door een bekwame specialist in de aromatherapie helpt aromamassage om je te verenigen met het eigen ‘ik’, om te houden van je eigen lichaam, om te ontspannen, te stoppen met piekeren. De effectiviteit van goed uitgevoerde massagebewegingen zullen door de etherische oliën worden versterkt.
Een paar recepten Aromamedaillon: 6 druppels lavendel EO + 3 druppels neroli EO + 2 druppels petitgrain EO 8 druppels lavendel EO + 4 druppels geranium EO + 6 druppels bergamot EO + 5 druppels litsea EO 1 druppel geranium EO + 2 druppels cypres EO + 3 dr ylang-ylang EO 1 druppel pachouli EO + 2 druppels rosmarijn EO + 1 druppel geranium EO 8 druppels rozenhout EO + 4 druppels basilicum EO + 4 druppels lavendel EO Maak een mengsel van bovengenoemde oliën en druppel drie druppels in een aromamedaillon. Draag de medaillon op de thymusklier en ruik regelmatig via elk neusgat. Na 5 á 7 dagen opnieuw 1 á 2 druppels van het mengsel toevoegen in de aromamedaillon. Aromabaden: 3 druppels zwarte peper EO + 2 druppels tea tree EO + 3 druppels marjolein EO 3 druppels sinaasappel EO + 3 druppels tea tree EO + 1 druppel marjolein EO + 2 druppels bergamot EO
Psychotherapie Naast de aromatherapie zijn technieken uit de psychotherapie van groot belang. Hier is een techniek die effectief is bij depressie: l Noteer op een blad papier minimaal 10 bezigheden die je kracht en energie geven. Voorbeelden hiervan zijn: Een hobby zoals tekenen, breien, het lezen van een goed boek, het bekijken van een goede film, contact met interessante mensen, natuurreizen, een foto maken, cursussen volgen, contact met dieren, aroma’s…
Aromalamp: 8 druppels basilicum EO + 8 druppels geranium EO + 4 druppels ylang ylang EO 8 druppels Lavendel EO + 4 druppels geranium EO + 6 druppels bergamot EO+ 5 druppels litsea 5 druppels Ylang ylang EO + 5 druppels roos EO+ 4 druppels lavendel EO 4 druppels mandarijn EO + 2 druppels geranium EO 3 druppels lavendel EO + 1 druppel rozenhout EO+ 2 druppels ylang-ylang EO
l Als je eenmaal kampt met een depressie is het moeilijk om een leuke gedachte naar boven te halen want eigenlijk wil je niks. Toch bestaat een deel van de therapie, om positieve herinneringen rechtstreeks uit eigen kindertijd naar boven te halen en vast te houden op momenten dat de depressieve gedachte de kop opsteekt. Kracht kan geput worden door dagelijks 1 tot 3 positieve gedachten bewust uit de lijst te halen en er wekelijks een nieuwe aan toe te voegen.
Aromamassage: 30 ml basis olie + 10 druppels sandel EO 30 ml basis olie + 8 druppels rozenhout EO + 8 druppels gember EO
Naast het bovenhalen van positieve herinneringen bestaan er andere geneeskrachtige methoden zoals bezigheidstherapie, ontdekken en onderhouden van nieuwe hobby’s zoals aroma-art-therapie waarbij deze laatste als healingtherapie voor lichaam en ziel kan worden beschouwd.
Inname: De volgende etherische oliën zijn aanbevolen om in te nemen: bergamot, lavendel, grapefruit, mandarijn, sinaasappel, citroen, kaneel, gemengd met emulgator (honing, suiker, brood). Dosering: 1-3 druppels per keer, 1-2 keer per dag. Kuur van: 7, 14 of 21 dagen. Raadpleeg altijd een gekwalificeerde arts- of aromatherapeut voor dat je gaat iets innemen, zeker als je antidepressiva gebruikt!
30
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Referenties: • Perry N, Perry E. Aromatherapy in the Management of Psychiatric Disorders. Medicinal Plant Research Centre, Universities of Newcastle en Northumbria, UK, CNS Drugs 2006 20(4); 257-280; • Diego MA, Jones NA, Field T, et al. Aromatherapy positively affects mood, EEG patterns of alertness and math computations. Int J Neurosci, 96:217-24, 1998 Dec; • Jones NA, Field T. Massage and music therapies attenuate frontal EEG asymmetry in depressed adolescents Adolescence 1999 Fall;34(135):529-34; • Soden K, Vincent K, Craske S, et al. A randomized controlled trial of aromatherapy massage in a hospice setting. Princess Alice Hospice, Esher, Surrey, Palliat Med. 2004 Mar;18(2):87-92.
Orthomoleculaire
Waarschuwingen Trudy Vlot
Elektromagnetische straling en de magnetron Elk apparaat met een interne of externe stroombron (batterij of aansluiting op het stroomnet) geeft elektromagnetische straling af aan de directe omgeving. Elektromagnetische straling is wezenlijk anders dan radioactieve straling. Elektromagnetische straling kan onderdeel zijn van de werking van het apparaat, zoals bij een mobiele telefoon, of het kan een bijverschijnsel zijn, zoals in een radiowekker. In de magnetron, een apparaat dat je in bijna iedere keuken kunt vinden, wordt elektromagnetische straling bewust opgewekt. Elektromagnetische straling is de essentie van de magnetron.
Geschiedenis van de magnetron De mogelijkheid om met behulp van microgolven voedsel te verwarmen werd in de jaren veertig ontdekt door Percy Spencer. Spencer werkte voor een Amerikaans bedrijf en bouwde magnetrons voor radars. Na de oorlog werd verder gewerkt aan de ontwikkeling van het apparaat. Na twintig jaar concludeerden de Russen dat de magnetron schade zou kunnen doen aan de gezondheid. Er zouden kankerverwekkende stoffen ontstaan bij het bereiden van voeding in de magnetron. Ze zijn destijds niet verder gegaan met de ontwikkeling van het apparaat voor voedselbereiding. De Amerikanen trokken deze conclusie niet en brachten de magnetron op de consumentenmarkt. Momenteel is de magnetron wereldwijd ingeburgerd.
Hoe werkt de magnetron De magnetron is een buis waarin elektronen worden onderworpen aan magnetische en elektrische velden. Hierdoor ontstaan elektromagnetische golven van circa 2.450 Megahertz. Deze golven stuiteren binnen in de oven als een balletje in een flipperkast en worden geabsorbeerd door de voeding in de oven. Omdat water bipolair is (het heeft een positieve en een negatieve kant), gaan de watermoleculen onder invloed van het snel wisselende electromagnetische veld sterk draaien en trillen. Hierdoor ontstaat wrijving en deze wrijving verhit het voedsel. Omdat de verdeling van watermoleculen niet overal hetzelfde is, is ook de verhitting in het voedsel ongelijk. Een voorbeeld: in een ovenschotel met tomaten en broccoli, is de tomaat vele malen heter dan de broccoli. De tomaat bevat namelijk meer water dan broccoli.
Magnetron en gezondheid Door de krachtige straling scheuren de watermoleculen en raken ze vervormd, waardoor radiolytische componenten ontstaan. Deze componenten worden in de natuur of in de mens niet gevonden. Wat deze componenten met ons lichaam doen is nog onbekend. Wat wel bekend is, is dat microgolven binnen de gentechnologie gebruikt worden om celmembranen te verzwakken en cellen te splitsen. Een verzwakte cel is een makkelijker prooi voor virussen en andere pathogenen.
Magnetron en het bereiden van voeding In de voedingsindustrie, maar ook in restaurants wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de magnetron. Koop je voorbewerkte voeding of ga je uit eten, dan is de kans groot dat een deel van je eten al in de magnetron heeft gezeten. De voedingswaarde is hierdoor verminderd. Uit recent onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld de hoeveelheid antioxidanten in broccoli met meer dan vijfennegentig procent afneemt (bij stomen neemt dit circa tien procent af). Verschillende onderzoekers hebben geprobeerd te bewijzen dat het eten van magnetronvoedsel schadelijk is voor de gezondheid. Het lijkt wel of er geen enkele overheidsinstantie is die letterlijk en figuurlijk zijn vingers durft te branden aan de effecten van de magnetron. De conclusies van de onderzoeken blijven derhalve in de la liggen en worden niet gepubliceerd. Maar je kunt zelf thuis uitproberen wat het effect is op voeding.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
31
Orthomoleculaire
Waarschuwingen Trudy Vlot
Thuistest
Straling en klachten
Koop enkele kleine plantjes, bijvoorbeeld viooltjes of jonge slaplantjes. Kook een deel kraanwater in een pan en een deel in de magnetron. Laat het water afkoelen. Splits de plantjes in twee groepen. Geef de ene groep gekookt water uit de pan en de andere groep water uit de magnetron. Concludeer na een week wat met de plantjes gebeurt.
De wetenschap weet nog niet het naadje van de kous, maar artsen en therapeuten krijgen steeds meer te maken met mensen die klachten krijgen in de nabijheid van stralingsbronnen. Dit kan zelfs leiden tot een allergie voor straling. Het is lastig om aan te geven of je zelf last hebt van straling, omdat straling een scala aan (vage) klachten kan veroorzaken. Voorbeelden zijn slapeloosheid, rusteloosheid, chronische vermoeidheid, hyperactiviteit, spierklachten en concentratieverlies. Als je last hebt van een van deze klachten kun je zelf je omgeving stralingsarmer maken en kijken wat dit met je klachten doet.
Andere bronnen van elektromagnetische straling Zoals in het begin al is aangegeven, veroorzaakt ieder apparaat dat is aangesloten op een stroombron, elektromagnetische straling. In het huidige dagelijkse leven zijn er twee andere grotere stralingsbronnen naast de magnetron: de mobiele telefoon en WiFi. De frequentie van WiFi ligt dicht tegen die van de magnetron. Vanwege de vele magnetrons was deze frequentie voor onder andere zenders te onbetrouwbaar en was deze frequentie nog vrij beschikbaar zonder licentie. Als de magnetron klachten oplevert, is de kans groot dat dit ook door WiFi gebeurt.
32
LeefNu 71
oktober- november ‘13
Wat kun je zelf doen Het lichaam heeft een groot zelfherstellend vermogen, maar moet daar wel de kans voor krijgen. Momenten zonder straling zijn nodig om eventuele schade door straling te kunnen repareren. Zorg voor een stralingsvrije slaapkamer, stekkers uit het stopcontact, een ‘gewone’ wekker en laat de mobiele telefoon buiten de slaapkamer liggen. Bovendien is er een grote verscheidenheid aan producten te koop die straling kunnen afschermen of neutraliseren, laat je hierover goed informeren. En bereid je verse voedingsproducten op een traditionele manier: koken, stomen, bakken en braden, of eet ze rauw. Er blijven meer goede stoffen behouden en het is veel lekkerder!
Kort nieuws Pascale Van den Heede
Coenzym Q10 halveert sterfte door hartfalen Het niveau van coenzym Q10 in het hart is verlaagd bij mensen met hartfalen. Het gebrek aan coenzym Q10 wordt groter naarmate het hartfalen ernstiger wordt. Veel mensen met hartfalen worden behandeld door middel van statines, omdat ze de synthese van cholesterol blokkeren. Deze geneesmiddelen belemmeren echter ook de lichaamseigen aanmaaksynthese van coenzym Q10. Als gevolg daarvan is er nog minder coenzym Q10 aanwezig in het lichaam. Uit dubbelblinde gecontroleerde onderzoeken is gebleken dat suppletie van coenzym Q10 de symptomen, de functionele capaciteit en de levenskwaliteit verbetert van mensen met hartfalen, en dit zonder bijwerkingen. Professor Mortenson heeft als eerste aangetoond dat coenzym Q10-suppletie ook de overlevingskansen vergroot. Naar aanleiding van zijn gerandomiseerde dubbelblind uitgevoerde onderzoek concludeert hij dat coenzym Q10 moet worden toegevoegd aan elke standaardbehandeling van hartfalen. Volgens hem is coenzym Q10 de eerste medicatie die de overlevingskansen verhoogt bij chronisch hartfalen sinds de ACE-remmers en bètablokkers. Coenzym Q10 komt ook in voeding voor, onder andere in rood vlees, planten en vis. Deze hoeveelheden zijn niet voldoende om tekorten op te lossen en hartfalen te beïnvloeden. Door middel van suppletie kan coenzym Q10 worden aangevuld.
Redactie: voedingssupplementen kunnen het effect van andere medicaties aantasten, waaronder anticoagulantia. Raadpleeg uw arts indien u medicatie gebruikt voordat u coenzym Q10 gaat innemen.
Referentie European Society of Cardiology; Heart Failure Congress in Lissabon, 24 mei 2013.
Verkeerslawaai is slecht voor ons hart Het zal u niet verbazen dat luchtvervuiling als gevolg van verkeersdrukte ons hart schaadt. Recent onderzoek geeft echter ook aan dat lawaaihinder slecht is voor de gezondheid van het hart. Zo ontdekten een team van Deense
wetenschappers een sterk verband ontdekt tussen hartaanvallen en verkeerslawaai.Het onderzoeksteam volgde meer dan 57.000 mensen tussen 50 en 64 jaar oud over een gemiddelde tijdspanne van tien jaar. De hoeveelheid geluidshinder werd berekend op basis van hun adresgegevens. Ook sekse, opleidingsniveau, levensstijl en gebruik van openbaar vervoer en luchtverkeer werden in kaart gebracht. Tijdens het onderzoek kregen 1.600 deelnemers een hartaanval. Verkeerslawaai Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat geluidsoverlast door verkeersdrukte de kans op een hartaanval doet stijgen met 1,12 procent per 10 decibel. Zelfs wanneer alle persoonlijke factoren van de deelnemers werden geschrapt, bleef de link tussen verkeerslawaai en hartaanvallen sterk. De onderzoekers kunnen het verband tussen verkeerslawaai en hartaandoeningen nog niet verklaren. Vermoed wordt dat stress en slaapgebrek een grote rol spelen.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
33
Kort nieuws Pascale Van den Heede
Selenium en zink verbeteren efficiëntie afweersysteem Volgens een Franse studie waaraan geriatrische patiënten deelnamen, levert een supplement met selenium en zink voldoende bescherming tegen griep en infecties van de ademhalingswegen. Hierdoor kunnen de ziektekosten drastisch worden verlaagd. Veel ouderen hebben een verminderd werkzaam immuunsysteem. Eén van de redenen daarvoor is de lage inname van micronutriënten. Als gevolg daarvan zijn ze kwetsbaarder voor bacteriën, virussen en infectieziekten. Volgens een nieuwe Franse studie verbetert een supplement met selenium en zink de werking van het immuunsysteem van ouderen aanzienlijk. Hierdoor wordt het risico op griep of infecties van de ademhalingswegen sterk gereduceerd. Hierdoor zouden ziektekosten drastisch verlaagd kunnen worden. Verbeterde werking van het immuunsysteem De Franse studie, die dubbelblind en placebo-gecontroleerd werd uitgevoerd, deed een beroep op 725 oudere patiënten (> 65 jaar), die jaarlijks het griepvaccin kregen. De ouderen woonden in vijfentwintig verschillende geriatrische instellingen over heel Frankrijk. Twee jaar lang slikten de ouderen dagelijks een tablet met: 1. ofwel 100 microgram selenium en 20 mg zink 2. ofwel 120 mg vitamine C, 6 mg betacaroteen en 15 mg vitamine E 3. ofwel een combinatie hiervan 4. ofwel een tablet met een niet-werkzame stof (placebo) De wetenschappers merkten op dat de ouderen in groep 1 en 3 meer antilichaampjes produceerden; de reactie van het immuunsysteem verbeterde. In de selenium/zinkgroep
lag het aantal gevallen van infecties aan de luchtwegen beduidend lager; 18% minder luchtweginfecties! Belangrijke stoffen Selenium en zink vormen een belangrijk onderdeel van het eerste afweermechanisme van ons lichaam tegen virussen en infecties. Het immuunsysteem heeft deze twee mineralen nodig om optimaal te kunnen functioneren. Het EFSA (European Food and Safety Authority) erkent de wetenschappelijke documentatie dat de mineralen selenium en zink bijdragen tot de normale werking van het immuunsysteem. De hoeveelheid selenium en zink die werd gebruikt in het Franse onderzoek lag anderhalf maal hoger dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor deze twee nutriënten. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor selenium ligt op 50 mcg/dag en voor zink op 15 mg/dag.
Vitamine D en de winterblues Wist u dat 8 van de 10 Belgen een vitamine-D-tekort hebben? Grote kans dus dat ook u een vitamine-D-tekort heeft. Vitamine D is een in vet oplosbaar vitamine: dat wil zeggen dat vitamine D het beste wordt opgenomen in aanwezigheid van vet, olie of in een olie-achtige oplossing. De ‘zon-vitamine’ Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Onder invloed van zonlicht maakt de huid vitamine D aan. Slechts een klein gedeelte van de vitamine D is afkomstig uit voeding. Vitamine D komt uitsluitend voor in voedingsmiddelen van dierlijke herkomst. Deze voedingsmiddelen bevatten over het algemeen erg weinig vitamine D. Een uitzondering hierop zijn vette vissoorten (bijvoorbeeld paling, zalm en makreel). Deze bevatten iets meer vitamine D. Vitamine D wordt soms toegevoegd aan margarine, halvarine en baken braadproducten. Depressie en vitamine-D-tekort Een recente publicatie bundelt de uitkomsten van dertien eerder verschenen studies: het blijkt dat personen die aan
34
LeefNu 71
oktober- november ‘13
een depressie lijden in het algemeen een vitamine-D-tekort hebben. In hersenendelen die te maken hebben met de ontwikkeling van zwaarmoedigheid en depressies bevinden zich vitamine-D-receptoren. De huidige inzichten geven aan dat een adequate voorziening van vitamine D van belang is voor het voorkomen en behandelen van depressies [1]. Vitamine D: suppletie alle dagen voor iedereen! Een aanvulling met 800 IE (of 20 mcg) aan natuurlijk vitamine D3 is een goede dosering om te voldoen aan de behoefte van zowel jongeren, volwassenen als ouderen. Een dagelijkse inname staat garant voor een goede en stabiele vitamine-D-spiegel. Referentie 1. Anglin RES. Vitamin D deficiency and depression in adults. Br.J.Psych.2013;202:100-07.
J a a R g a n g 10
2013
Colofon
oktober / november
71
Uitgave van OrthoFytoMedia 10e jaargang, nr 71 Verschijnt 6 x per jaar Uitgever OrthoFytoMedia Nieuwdorp 57 - 9190 Stekene Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org LeefNu is het tijdschrift voor de consument die op een bewuste en gezonde manier wil leven. LeefNu vertaalt wetenschappelijke inzichten in praktische artikelen. De artikelen zijn voornamelijk gericht op een gezonde leefstijl & voeding en het gebruik van voedingssupplementen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan onderwerpen zoals beweging, opvoeding en het milieu. Hoofdredacteur Pascale Van den Heede, apotheker pascale@orthofytomedia.org Eindredacteur Walter O.M. Faché, biochemicus
| Prijs € 10,50
| tweemaandelijks
|
72 netische Elektromag belasting
Bromide, een dominant gevaar Straling en : elektrosmog een groeiend probleem
Moeite met slapen
BElgisch inE
voEdingsmagaz
Abonnementen/prijzen Secretariaat OrthoFytoMedia Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org België en Nederland €58 voor 6 nummers Overige landen op aanvraag Losse nummers: €10.5 (excl. portkosten) Mail naar info@orthofytomedia.org met vermelding van naam, adres, telefoon, email Jaarabonnement van januari tot december Abonnementen worden automatisch verlengd voor een volledig jaar, tenzij schriftelijk wordt opgezegd ten laatste eind oktober van het lopende jaar. Advertentie aanvraag Pascale Van den Heede: pascale@orthofytomedia.org
Redactieraad Walter O.M. Faché, biochemicus HEOS Annemieke Meijler, natuurdiëtist Auteurs van dit nummer Walter Faché Pascale Van den Heede Annemieke Meijler Lies Helsloot Ulviya Sharif Zada Hayo Bol Trudy Vlot Angélique De Beule Peter den Haring Lay-out en druk Françoise Biesbroeck, Het Letterhuis Beerveldestraat 19 - 9160 Lokeren
Inzenden artikel? Wilt u schrijven voor het tijdschrift Orthofyto; u bent van harte welkom. Neem bij voorkeur vooraf contact op met onze hoofdredacteur Pascale Van den Heede. Na inzending van uw artikel beoordeelt de redactie binnen twee weken of uw artikel in aanmerking komt voor plaatsing. Redactionele bewerking van de artikelen gebeurt in overleg met de auteur.
Volgende editie:
Van Oud naar Nieuw De decemberperiode is voor veel mensen een periode van saamhorigheid en feest. Tegelijkertijd draait de tweede helft van december veel om eten. Veel zoetigheid, vlees, vette sauzen en speciaal alcohol: het draagt allemaal niet bij aan onze gezondheid. In het laatste nummer van LeefNU gaan we in op gezonde feestvoeding en treft u een aantal heerlijke feestrecepten. Want natuurlijk wilt u genieten, maar bovenal wilt u gezond en vitaal blijven. De decembermaand is tegelijkertijd een periode van bezinning. Hoe is het afgelopen jaar gegaan, wat had betekenis en welke veranderingen zijn nodig om het nieuwe jaar in te stappen? Wij als redactie zijn druk bezig met de verandering van LeefNU. Het aankomende nummer van LeefNu zal het laatste nummer in ‘oude’ stijl zijn. In dit nummer treft u toepasselijk ook een artikel over afsluiting door middel van rituelen. Verder, als van ouds, nog veel meer artikelen op het gebied van het behouden van een goede gezondheid en leefomgeving. In Europa is in 2006 een wet aangenomen die bepaalt dat aan voedingswaren geen medische claims mogen hangen, behalve als deze wetenschappelijk bewezen zijn. Deze wet wordt ook wel de claimsverordening genoemd. Productnamen of verwijzing naar producten is niet toegestaan. De verantwoordelijkheid of de advertentietekst aan de eisen van de claimsverordening voldoet, ligt bij de adverteerder. OrthoFytoMedia vzw, is niet verantwoordelijk voor de geplaatste advertenties. Disclaimer De informatie uit deze uitgave is uitsluitend bedoeld voor lezers die zich uit het oogpunt van hun beroep met gezondheid en voeding bezig houden. Deze publicatie is niet bedoeld voor leken en consumenten. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen zij op geen enkele wijze instaan voor de volledigheid van of eventuele fouten in de tekst van deze publicatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele verantwoordelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen, gebaseerd op de inhoud van deze publicatie. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur. Ook de overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming.
LeefNu 71
oktober- november ‘13
35
Vitaliteit en Kracht
NitroGreens
速
100% biologisch mengsel van sappen, extracten en concentraten -
-
Grassappen van gerst, tarwe, haver, kamut en alfalfa, kiemen van biologische bloemkool, broccoli en boerenkool, acerola kers, pepermuntblad, biologische sappen van wortelen en rode biet, steviablad extract. Hoge ORAC-waarde*: 3250 per maatlepel
energeticanatura.com
121303
* ORAC-waarde: Oxygen Radical Absorbance Capacity
Dit is een
product