Consumententijdschrift over gezondheid Nr 3 - 2015, jaargang 12 | Prijs: â‚Ź 6
Een fijne
vakantie met je gezin
Liefdes hormonen
nodig voor rust, ontspanning en energie!
Nutritionele misverstanden bij
sporters
Bijenproducten meer dan alleen honing
ie
rap Heilen mit Bakterien seit 1954
eu
he
Ni
w : M o no
t
PREBIOTICA MELKZUURBACTERIﾃ起 IMMUNOLOGISCHE PROBIOTICA VAGINAAL PROBIOTICUM
OUR CHALLENGE IS
energeticanatura.com
HEALTH
VOORWOORD De zoektocht naar geluk Spirituele leraren als Louise Hay en Eckhart Tolle geven al jaren een leidraad in de zoektocht naar geluk. Hun filosofie is kortweg dat geluk begint met het accepteren en houden van jezelf en van je leven hoe het er NU uitziet. Je emoties zien en ze aanvaarden, erin verblijven zonder te vluchten, is een onderdeel van de “Mindfulness” die al een 20-tal jaren ook in België beoefend wordt. Dit bewustzijn begint ook door te breken op lokaal en universitair niveau. Zo las ik een artikel in de krant dat geluk een kwestie van is van de juiste levenshouding. Dit artikel is gebaseerd op onderzoek van dr. Mia Leyssen, hoogleraar psychologie aan de KU Leuven. Zij is één van de voornaamste onderzoekers binnen het veld van de positieve psychologie in ons land. Volgens haar is gelukkig zijn een vaardigheid die aan te leren en te cultiveren is. Om dat gevoel van ‘welzijn’ tot stand te brengen, moeten we ons leven op 4 belangrijke vlakken in balans weten te houden: • in de relatie met ons lichaam • in de relatie met onszelf • in die met anderen om ons heen • in onze verhouding naar het spirituele Mensen met een groot zelfreflectief vermogen, die stilstaan bij hoe ze met het leven en de dingen omgaan, voelen zich beter dan mensen die daar aan voorbijgaan. Zelfkennis en zelfacceptatie horen daarbij. Echt gelukkig zijn komt neer op een balans tussen autonomie - wat past bij mij - en verbondenheid - hoe ben ik met anderen. Wat fijn dat na al die jaren nu ook de reguliere wereld deze wijsheden begint te verkondigen. Zo kunnen we met zijn allen gaan voor meer liefde, begrip en verbondenheid. Ik kijk uit naar andere voorbeelden!
Pascale Van den Heede
Hoofdredacteur
Referentie Vlogaert H. “Geluk is vooral een kwestie van de juiste levenshouding”. De Morgen, 8 juni 2015.
3
Drang naar zoet?
STOP! Tot 10-keer betere opname %
Biologische beschikbaarheid van chromium in % in vergelijking met ChromoPrecise
100 Organisch ChromoPrecise
80 70
Synthetisch organisch chromium Anorganisch chromiumzout
mium ye ro
50
30
Tot 10 maal hogere opname
EU
t– as
60
40
Het eten van koolhydraten, de suikers die we vinden in wit brood, in aardappelen, pasta en rijst, maar ook in limonades, snoep en gebak brengen je bloedsuikerwaarden uit balans. Dit geeft ons nog meer zin in zoet ! Normale, stabiele bloedsuikerwaarden kunnen je leven makkelijker maken. Ter ondersteuning van een aanpassing van je voedingwijze en het regelmatig beoefenen van een gezonde lichaamsactiviteit kan Bio-Chromium bijdragen tot een sneller én beter effect. rganic ch –o
90
Bio-Chromium bewijst zijn effect
ed ov pr ct ap effe
20 10
BE_Chrom_AD_LeefNu_DU_148x210_0215
0
10%
12%
100%
Chromium, organisch gebonden aan bakkergist, ChromoPrecise, wordt volgens EFSA tot 10-keer beter opgenomen in vergelijking met andere anorganisch of synthetische chromiumvormen. *EFSA: European Food Safety Authority is het controle-organisme voor voedselveiligheid van de Europese gemeenschap.
Bio-Chromium is verkrijgbaar bij jouw apotheker en bestaat in verpakkingen van 60 fo 150 tabletten vanaf 16,95€ adviesprijs. 1 tablet per dag volstaat.
Gratis doosje? Neem deel aan de quiz op www.pharmanord.be/chromium-quiz
Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14 - 1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 - Fax: 02 720.51.60 e-mail: info-be@pharmanord.com
INHOUD
eid chrift over gezondh 6 Consumententijds jaargang 12 | Prijs: € Nr 3 - 2015,
Nr 3 - 2015, jaargang 12 Een fijne
ntie vaka met je gezin s Liefde onen rm
ho rust, nodig voor en ontspanning energie!
Bijenproducten, meer dan alleen honing ........................ 6
nn Voeding
nn Gezonde recepten Prei-rozemarijn notenbrood .. ................10
Houtgerookte zalm.. ..............................10
Bosbessenijs zonder melk.......................11
Het boek “OERsterk Eten”.....................11
nn Medisch Dossier
Nutritionele misverstanden bij (top)sporters - deel 1.. ............................13
Liefdeshormonen zijn nodig voor rust ontspanning en energie!.. ......................17
nn Fytotherapie
Welke plant past bij mij? ......................21
nn Uit de praktijk
Een fijne vakantie met je gezin?............26
nn Kort Nieuws
Kan selenium helpen bij onvruchtbaarheid?................................29
Waarom hebben mensen met overgewicht vaak vitamine-D-tekort?.........................30
Q10 beschermt tegen oxidatie van cholesterol............................................30
Nutritionele
en bij
misverstand
sporters
cten nprodu Bije honing r dan alleen mee
Een voeding die rijk is aan geraffineerde koolhydraten (brood, pasta, suiker, etc..) leidt vaak tot stemmingswisselingen, verminderd uithoudingsvermogen, drang naar vette & zoete tussendoortjes en zelfs black-outs ten gevolge van een sterk schommelende bloedsuikerspiegel. Zie voor hele artikel “Nutritionele misverstanden bij (top) sporters” op pagina 13.
Adverteerders Energetica Natura
Symbiopharm.. ................................................................. 2
Pharma Nord
Bio-Chromium ................................................................ 4
Mannavital
Green tea Platinum.......................................................... 9
Nutrisan
SaffraMed.. .................................................................... 12
bewuste en gezonde manier
eFIOW
Medische basisopleiding ............................................... 16
wil leven. LeefNu vertaalt
Energetica Natura
Whey Proteine Isolate..................................................... 20
Aman Prana
Extra vierge kokos-olijf-rode palm oliemix.. ...................... 25
zijn voornamelijk gericht op
eFIOW
Orthomoleculaire Voedingsconsulentenopleiding ........... 28
een gezonde voeding- en
Ojibwa De Roeck
Udo’s Choice Microbiotica.............................................. 32
LeefNu LeefNu is het tijdschrift voor de consument die op een
wetenschappelijke inzichten in praktische artikelen. De artikelen
leefstijl en het gebruik van voedingssupplementen.
5
VOEDING
P e t r a Ke r s t e n
Bijenproductenoning een h
meer dan all
Honing is een oeroud natuurproduct. Het gebruik ervan als zoetmiddel is al eeuwenlang bekend. Naast honing produceert de bij meer producten zoals stuifmeelpollen, propolis en koninginnegelei. Allemaal producten die reeds in een ver verleden gebruikt werden om onze gezondheid te verbeteren. Bijenproducten worden gerekend tot superfoods omdat ze een geconcentreerde bron zijn van voedingsstoffen. De bijenteelt vindt zijn oorsprong in het oude Egypte. Symbolen van de bij en de bijenkorf zijn daar te vinden in juwelen, gegraveerd op tempelmuren, op graven en werden in stof geweven. De Egyptenaren offerden honing en stuifmeelkorrels aan de goden. Ook in de Grieks Romeinse beschaving werden honingproducten veelvuldig gebruikt. Nog lang na de val van het Romeinse keizerrijk werd honing in Europa gebruikt tijdens religieuze ceremoniĂŤn, als ruilmiddel en om belasting mee te betalen [1].
6
VOEDING
P e t r a Ke r s t e n
Honing, natuurlijk zoetmiddel met geneeskrachtige werking. Honing wordt door honingbijen uit nectar gemaakt en dient als voedsel voor de bijen. De nectar uit de bloemen wordt met behulp van enzymen omgezet tot honing. Het is een zoete goudgele stroop die wordt gebruikt als zoetmiddel. Dit gebruik is al eeuwenlang bekend. In de zestiende eeuw raakte dit op de achtergrond door de invoer van rietsuiker en aan het eind van de achttiende eeuw door de grootschalige teelt van suikerbieten [2]. Invertsuiker is het hoofdbestanddeel van honing. Dit is samengesteld uit glucose en fructose. De verhouding hiertussen wisselt per soort. Acaciahoning bestaat voornamelijk uit fructose, boekweithoning uit glucose. Uit welke bloem de bij de nectar haalt, bepaalt de kleur en smaak van de honing. Hoe donkerder, hoe pittiger van smaak. Effecten van honing • Honing wordt gebruikt bij verkoudheid en keelaandoeningen. De slijmvorming en de hoestprikkel vermindert. De enzymen in de honing werken desinfecterend [2]; • Honing heeft een licht laxerend effect (door fructose) [2]; • Honing werkt preventief tegen hooikoorts vanwege de kleine hoeveelheid stuifmeelpollen die erin voorkomen; • Honing heeft een sterk antibacteriële werking. Ook kan het uitwendig worden gebruikt bij de behandeling van (brand)wonden en verminderen van littekenweefsel. Het is verkrijgbaar als zalf;
Met uitsterven bedreigd! Door het massale gebruik van pesticiden, het toepassen van monoculturen, de afname van de biodiversiteit in de landbouw, de moderne bijenteelt en het voorkomen van ziekten en parasieten in de bijenkasten, wordt de bij met uitsterven bedreigd. Dat heeft grote gevolgen voor ons als mens doordat we voor een groot deel van ons voedsel afhankelijk zijn van de bestuiving door bijen en andere insecten. Denk bijvoorbeeld aan fruit, groenten en noten. Zie voor meer informatie: www.reddebijen.be
genoemd: Unique Manuka Factor. Het blad en de olie van de Manukastruik worden gebruikt bij wonden, ontstekingen en als natuurlijk antibioticum. Ook kan het worden ingezet in de strijd tegen de Helicobacter Pylori bacterie. Deze bacterie veroorzaakt maagklachten waaronder maagzweren. Er zijn aanwijzingen dat de UMF-stoffen ook ingezet kan worden tegen andere ziekteverwekkers. De honing is donker van kleur en heeft een kruidig, houtachtig wat pittiger aroma [2].
• Honing versterkt het immuunsysteem doordat het anitoxidanten, vitaminen, mineralen, aminozuren en bioflavonoïden bevat.
Niet voor kinderen < 1 jaar: Honing kan besmet zijn met (sporen van) de bacterie Clostridium botulinum. Deze kan botulisme veroorzaken. Doordat de darmflora van baby’s nog niet volledig ontwikkeld is, kunnen in de darmen schadelijke stoffen ontstaan die inwerken op het zenuwstelsel. Dit kan leiden tot spierzwakte en verlammingen [2].
Manukahoning Manukahoning is afkomstig van de manukastruik. Deze honing is bijzonder omdat het geneeskrachtige stoffen bevat die niet voorkomen in andere honingsoorten. Deze geneeskrachtige stoffen worden UMF
Advies Kies voor rauwe biologische/wilde ongefilterde honing in een glazen pot. Honing is (bijna) altijd koudgeslingerd. Deze vermelding op de verpakking heeft geen meerwaarde. 7
VOEDING
P e t r a Ke r s t e n
Andere producten van de bij Stuifmeelkorrels / bijenpollen Het stuifmeel wordt door de bijen uit de bloemen gehaald en neemt dit samen met de nectar mee naar het nest. Door het mengsel van stuifmeel en nectar ontstaan bijenpollen. Het bevat veel antioxidanten, enzymen, vitaminen en mineralen. Bijen voeren meer stuifmeel aan dan ze nodig hebben. De imker kan 1015% hiervan oogsten zonder de bijen te benadelen. Bijenpollen worden gebruikt als algemeen aanvullend en versterkend middel. Ook wordt het gebruikt als middel tegen hooikoorts. Het verlaagt de productie van histamine en heeft daardoor een gunstige invloed op het tegengaan van allergieën. Het werkt het beste als het stuifmeel binnen een straal van 20 km van de patiënt wordt geoogst [2]. Bijenpollen zijn verkrijgbaar in pillen, poeders of korrels. Ook kan het als decoratie worden gebruikt, in de yoghurt of door een smoothie. Propolis Propolis is een geelbruine harsachtige stof die bestaat uit hars, etherische oliën en stuifmeel. De bijen dichten met propolis de gaten en kieren in de korf. Ook gebruiken ze het als ontsmettingsmiddel en beschermt het de bij tegen ziektes en schimmels. Bij de mens werkt het bacterie-, schimmel- en virusdodend. Het is een natuurlijk antibioticum en is ondermeer te gebruiken bij infecties van de huid [2]. De Grieken, Romeinen en Egyptenaren kennen propolis al duizenden jaren. Het werd gebruikt om zweren en brandwonden te behandelen. Het is verkrijgbaar in de vorm van een pil, zalf, tinctuur, druppels, siroop of spray, zowel voor uitwendig als inwendig gebruik.
Koninginnegelei (Royal Gelly) Koninginnegelei is het exclusieve voedsel wat bestemd is voor de bijenkoningin en de larven. Het zorgt ervoor dat de koningin beter groeit en langer leeft. Het bestaat uit stuifmeelkorrels en honing. Het is een kostbaar en waardevol product dat veel antioxidanten en B-vitaminen bevat, met name vitamine B5. Het is in kleine hoeveelheden aanwezig in de bijenkast. Het is mogelijk bijen grotere hoeveelheden te laten maken, dit heeft geen nadelige invloed op het leven in de bijenkast. Door de mens wordt dit gebruikt als versterkend middel, het geeft meer energie en uithoudingsvermogen. Bij regelmatig gebruik verhoogt het de natuurlijke weerstand [2]. Het is verkrijgbaar in pillen en crème. Referenties 1. Wolfe D. Superfoods, voedsel en medicijn van de toekomst. ISBN: 9789079872503; 2. Natudis, bijscholing diëtisten, praktische toepasbaarheid natuurvoedingsproducten in diëten. Mei 2008. Auteur Petra Kersten, diëtist/orthomoleculair therapeut www.petrakersten.com
8
Green tea PLATINUM natuurlijk en hoogwaardig groene thee-extract met een veelzijdige toepasbaarheid: • bevordert de vetverbranding • ondersteunt het afslanken • helpt beschermen tegen vrije
radicalen
• houdt je uiterlijk fris en
jeugdig
• geeft meer geestelijke en
lichamelijke energie
1 CAPSULE = 3 à 5 koppen groene thee
60 V-caps. €17,95
Green tea Platinum is afkomstig van biologische groene thee, werd
verkregen door waterige extractie (niet door het kunstmatig extractiemiddel ethylacetaat, noch door alcohol), is gestandaardiseerd om minimum 60 % EGCG of epigallocatechinegallaat te bevatten en is arm aan cafeïne (0,3 %)
Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek (2939-247) Info: 056 43 98 52 - info@mannavital.be - www.mannavital.be kwaliteit bovenal
GEZOND E R EC EPT EN
Re da c t ie
Prei-rozemarijn notenbrood Ingrediënten • 200 gram hazelnoten (ongebrand), grof gehakt • 200 gram amandelen (ongebrand), grof gehakt of amandelmeel • 1-2 uien, fijngesneden • 1 grote prei, fijngesneden in halve ringen • 2 teentjes knoflook, fijngesneden • 2 eetl. ghee of kokosolie • 3 eieren, losgeklopt • 2 takjes rozemarijn (of 1 tl gedroogd) • ½ bosje peterselie • zout en versgemalen peper
en peper. Bekleed een cakevorm met bakpapier. Schep het notenmengsel erin en dek het af met bakpapier. Zet het brood in de voorverwarmde oven en bak het ongeveer 45 minuten. Verwijder het bakpapier en bak het brood nog 25 minuten. Het brood is gaar als het stevig aanvoelt en wanneer een satéstokje er droog uitkomt. Dit brood kan zowel warm als koud gegeten worden.
Bereiding Verwarm de oven voor op 175°C. Verhit de pan en bak de uien ongeveer 3 min. zonder vet, schep ze af en toe om. Doe de knoflook, prei met het vet bij de uien en bak de uien op een laag vuur glazig. Maal de amandelen in de keukenmachine fijn of gebruik amandelmeel. Voeg dit meel toe aan de uien. Doe de rozemarijn erbij, knip de peterselie erboven in grove stukken. Voeg de grofgehakte hazelnoten toe. Meng de losgeklopte eieren door het mengsel. Breng het geheel op smaak met zout
Houtgerookte zalm
Ingrediënten 200 gram houtgerookte zalm, in plakjes • 100 gram verschillende soorten sla en/of witlof • 1 limoen (biologisch), zeste en sap • 2 el. kappertjes, fijngehakt • 1 bosuitje, in ringetjes • 3 eetl. extra vierge olijfolie • ½ - 1 eetl. (manuka)honing • zout en (versgemalen) peper Bereiding Was zonodig de sla, maak ze droog in een slacentrifuge en scheur in kleinere stukken. Maak een dressing van de zeste, limoensap, olijfolie, kappertjes, bosuitjes en honing. Breng de dressing op smaak met zout en peper. Meng de salade met een deel van de dressing en leg deze op een bord. Leg de plakjes gerookte zalm als bergjes op de salade. Giet nog een beetje dressing over de zalm en maal er nog wat peper over. Extra’s • Vul aan met rucola, postelein, raapstelen of waterkers. • Doe wat fijngehakte dille door de dressing en salade voor een klassieke combinatie. • Ook mosterd, mierikswortel, knoflook of peterselie passen goed bij dit recept. 10
Wat is zeste?
Zeste is een vakterm voor de dunne schil van citrusvruchten als de sinaasappel, citroen of limoen. Gebruik een biologische vrucht en was de schil goed. Rasp of schil (met fijnschiller) de vrucht.
GEZOND E R EC EPT EN
Re da c t ie
Bosbessenijs zonder melk Ingrediënten • 100 gram ingevroren kleine vruchten als bosbessen, frambozen, bramen • 150 gram kokosmelk (met 22% vet), goed koud uit de koelkast • ½ theelepel citroensap • evt. zeste van een limoen • snuf peper en zout
Bereiding Haal de vruchten op het laatste moment uit de vriezer. Doe de vruchten samen met de citroensap en eventueel wat zeste van de limoen en een zoetmaker, in een keukenmachine. Giet de kokosmelk erbij en puls alles snel door elkaar. Bewaar het ijs in de vriezer tot serveertijd, dan zal het meer softijs zijn. Maak je het een dag van tevoren dan is het ijs steviger.
Peper en zout toevoegen? Jawel, het brengt de zoete smaak van de vruchten naar voren.
Een zoetmaker? Gebruik eventueel 15 gram mascobadosuiker, kokosbloemsuiker, (manuka)honing of 3 verse dadels gepureerd.
Het boek
“OERsterk Eten” Deze recepten zijn afkomstig uit het nieuwe kookboek “Oersterk Eten”. Een kookboek over echte voeding zoals de natuur het bedoeld heeft. Het bevat veel smaakvolle gerechten die simpel zijn klaar te maken. Leuk zijn de vele tips en de praktische bijlagen. Ervaar hoe je meer energie krijgt en jezelf en je omgeving met voeding kunt versterken. Auteur: Richard de Leth & Jolanda Dorenbos Uitgeverij: de Vrije Uitgevers, april 2015 ISBN: 9789081899093 - Prijs: e 27,50
11
Ervaar meer positieve emoties* * Saffraan ondersteunt een goede gemoedstoestand en helpt om een positieve instelling te behouden. Ook kurkuma brengt u mentaal in evenwicht.
Wat maakt SaffraMed zo verschillend van andere preparaten? Verbeterde stabiliteit en maximale biologische beschikbaarheid van curcumine door koppeling aan fosfatidylcholine uit soja (fytosoomproces)
Rechtstreeks actieve vormen van de vitaminen B6, B12 en foliumzuur
Organische zink gebonden aan zuivere L-methionine biedt een optimale biologische beschikbaarheid
Saffr’Active™ is een zuiver extract van saffraanstampers en uniek gestandaardiseerd op >2% crocine en >2% safranal
Cholecalciferol, de meest fysiologisch actieve vorm van vitamine D 30 caps: €24,95 CNK 3290-459
60 caps: €47,95 CNK 3290-467
1 capsule per dag, gedurende minstens 4 tot 6 weken
Verkrijgbaar bij uw apotheek Voor meer info zie www.nutrisan.com
MEDISC H D OSSIER
M a r nix De k e y z e r e n Angé lique D e B e u l e
Nutritionele misverstanden
1 bij (top)sporterst deel gezond?
ntbij
atrijk o a r d y lh o o k n Is ee
In de moderne sport is er een continue evolutie omtrent trainingsschema’s, materiaal, techniekverbetering en zelfs mentale begeleiding. De vaktijdschriften publiceren hieromtrent vele studies met nieuwe onderzoeken en adviezen. Alles is tot in de puntjes georganiseerd … met uitzondering van de voeding. Zelfs in eerste klasse voetbal alsook bij Pro Tour wielerploegen is voeding nog vaak bijzaak. De voedingsadviezen van vele sportfederaties zijn nog steeds gebaseerd op de klassieke ‘economische’ voedingsdriehoek. Zo adviseert men de dag te starten met een boterham met confituur of ontbijtgranen om voldoende koolhydraten te hebben voor de intensieve dag. Let wel, deze adviezen gelden ook voor de sportende jeugd. Als een sporter meer wil weten over welke voeding de prestatie helpt te onderhouden of te verhogen is hij dus vaak op zichzelf aangewezen. Aangepaste voeding bij topsport is nog altijd een individueel gegeven! Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel professionele sporters blijven kleven aan de adviezen van een boek dat ze gelezen hebben of zich volgieten met proteïneshakes voor sterkere spieren en een beter herstel. Vaak experimenteren ze met ribose of creatine terwijl ze onwetend zijn over welke dagdagelijkse voeding hun prestaties veel beter kan ondersteunen. Dit artikel is de eerste in een reeks van artikelen waarin optimale voeding bij (top)sport wordt besproken. In dit eerste deel gaan we in op het meest ideale ontbijt. Starten met een koolhydraatrijk ontbijt? Als gezondheidscoach begeleiden we topsporters van verschillende disciplines. Het eerste, meest voorkomende misverstand op vlak van voeding is het ontbijt dat bij veel sportmensen bestaat uit veel geraffineerde granen en suikers (choco, confituur…). Deze voeding
leidt vaak tot stemmingswisselingen, verminderd uithoudingsvermogen, drang naar vette & zoete tussendoortjes en zelfs black-outs ten gevolge van een sterk schommelende suikerspiegel.
13
MEDISC H D OSSIER
M a r nix De k e y z e r e n AngĂŠ lique D e B e u l e
20 15 10 5 0 -5 -10 -15 -20 -25 -30 -30
BS NP HP
0
2000 Sweet AUC (mm*240 min)
Sweet (Change from Baseline; mm)
a
30
60
90
*
1000 0
BS
NP HP
-1000 -2000 -3000 -4000 -5000
120 150 180 210 240
Sweet from (Change from Baseline; mm) Savory (Change Baseline; mm)
b
20 15 10 20 5 15 0 10 -5 5 -10 0 -15 -5 -20 -10 -25 -15 -30 -30 -20 -25 -30 -30
BS NP HP BS NP HP
0
30
60
90
120 150 180 210 240
Tijd (min)
0
30
60
90
120 150 180 210 240
Tijd (min)
Sweet AUC (mm*240 min) Savory AUC (mm*240 min)
Tijd (min)
2000 4000 1000 3000 0 2000 -1000 1000 -2000 0 -3000 -1000 -4000 -2000 -5000 -3000
* *
BS
BS
NP HP
Figuur 1. Het verlangen naar zoet en hartig eten na het ontbijt. a. Verlangen naar zoet binnen 4 uur na het ontbijt: ontbijt overslaan (BS), normale eiwitinname (NP) en hoge eiwitinname (HP); b. Verlangen naar hartige snacks binnen 4 uur na het ontbijt: ontbijt overslaan (BS), normale eiwitinname (NP) en hoge eiwitinname (HP).
NP HP
-4000 -5000 4000
*
15 10 5 0,4 0 0,3 -5 0,2 -10 0,1 -15 -20 0,0 -25 -0,1 -30 -30 -0,2
HP
BS NP HP
0
30
60
-0,4 -30
90
120 150 180 210 240
Tijd (min)
-0,3 0
30
60
90
Savory AUC (mm*240 min) HVA AUC (mm*240 min)
(Change from Baseline; mm) HVA (ChangeSavory from Baseline; Âľg/ml)
Het is duidelijk dat een ontbijt met veel eiwitten minder drang naar zoet en 3000 BS 20 snacks hartige veroorzaakt binnen en na 4 uur. NP 2000 1000 60 0 40 -1000 20 -2000 0 -3000 -20 -4000 -40 -5000
120 150 180 210 240
BS
NP HP
BS NP HP
Figuur 2. De HVA-response gedurende vier uur na het ontbijt: ontbijt overslaan (BS), normale eiwitinname (NP) en hoge eiwitinname (HP).
-60 *
Tijd (min)
Homovanillezuur (HVA) is een marker voor de aanmaak van dopamine. Dopamine is een neurotransmitter die onder andere verantwoordelijk is voor de emoties genot, blijdschap en welzijn. In dit onderzoek betekent voldoende HVA, voldoende dopamine, het hebben van een positief voldaan beloningsgevoel na een maaltijd (ontbijt). Het dopamineniveau is beduidend hoger na een eiwitrijk ontbijt. Opvallend is dat het belonings14
gevoel stijgt na een uur, om tot het maximum te komen na 2 uur en dan quasi gelijk blijft tot 4 uur na een eiwitrijk ontbijt. Een eiwitrijkontbijt, laag in koolhydraten, zorgt tevens voor een beter verzadigingsgevoel en een hogere vetverbranding, dit onder andere ten gevolge van een stabielere bloedsuikerspiegel [1].
MEDISC H D OSSIER
M a r nix De k e y z e r e n Angé lique D e B e u l e
6 ontbijttips voor (top)sporters [2] 1
2
3 4
5
Wil je als sporter een hypoglycemie voorkomen en je energie optimaal benutten? Neem dan de volgende 6 orthomoleculaire ontbijttips in acht: Vermijd confituur, chocolade (pasta en hagelslag), gesuikerde ontbijtgranen (o.a. cruesli); kortom alle geraffineerde granen en suikers als ontbijt en vervang ze door samengestelde ongeraffineerde koolhydraten waaronder: pap van ongeraffineerde granen, zoveel mogelijk glutenvrij (o.a. haver, gierst, teff en amarant) en met plantaardige melk bereid, zuurdesembrood (bijv. spelt zonder gist) en eventueel rijstwafels met beleg als avocado, groentespread, notenpasta, (geiten)kaas of biologische vleeswaren. Maak gebruik van volwaardige eiwitten tijdens het ontbijt, met nadruk op de vertakte aminozuren of branched-chain amino acids (BCAA’s), valine, leucine en isoleucine. Men vindt ze voornamelijk in voedingsbronnen zoals gevogelte, tarwekiemen, ricotta, (geiten/schapen)kwark, (geiten/schapen) kaas en eieren. Kies bijvoorbeeld voor een zacht gekookt ei bij het ontbijt met wat rauwkost. Voor een optimale eiwitvertering is voldoende maagzuur nodig. Start daarom je dag met citroensap, molkosan of betaïne HCL. Ook essentiële vetzuren (vlaszaadolie, olijfolie, visoliën en teunisbloemolie) zijn onmisbaar voor een ideale energieverdeling bij de sporter en zorgen bovendien voor een verbetering van de bloedsuikerhuishouding. Gebruik wat noten, pitten en/of zaden bij het ontbijt, een avocado of voeg een theelepel essentiële, ongeraffineerde olie toe. L-carnitine een essentiële stof voor een goede vetverbranding. Eet een ruime portie groenten en fruit per dag en start daarmee tijdens het ontbijt. Groenten en fruit leveren veel antioxidanten in de vorm van vitamines en mineralen en zorgen voor een basisch lichaamsmilieu. Neem bijvoorbeeld wat rauwkost bij de zuurdesemboterham of voeg wat zwarte bessen toe aan de havermoutpap.
6
Tot slot hydrateer het lichaam met voldoende zuiver water (Spa blauw, omgekeerde osmose), biologische kruidenthee en versgeperste groenten- en vruchtensappen.
Auteurs Marnix Dekeyzer, voedings- en gezondheidstherapeut, www.vita-optima.be Angélique De Beule, directeur eFIOW, www. eFIOW.be
Referenties 1. Hoertel et al. Nutrition Journal 2014, 13:80 doi:10.1186/1475-2891-13-80; 2. Stevenson EJ, Astbury NM, Simpson EJ, et al. Fat Oxidation during Exercise and Satiety during Recovery Are Increased following a Low-Glycemic Index Breakfast in Sedentary Women. Macdonald School of Biomedical Sciences, University of Nottingham, The Journal of Nutrition, may 24, 2011; 3. Faché W. Ribose en andere orthoceuticals bij sporters. eFIOW Monografie nr. 109, eFIOW Publi Media Tessenderlo.
15
eFIOW Medische Basisopleiding 2015- 2016 Medische, humane basiskennis Licenciaat Lichamelijke opvoeding Mevr. Ilona Buyl en Biochemicus Walter Faché, nemen jullie mee op een boeiende en verrijkende manier in de wondere wereld van het menselijk lichaam. Les 1 – Les 2: Les 3 – Les 4: Les 5 – Les 6: Les 7 – Les 8: Les 9 – Les 10: Les 11 – Les 12:
vrijdag 18 september – zaterdag 19 september 2015 vrijdag 16 oktober – zaterdag 17 oktober 2015 vrijdag 13 november – zaterdag 14 november 2015 vrijdag 11 december – zaterdag 12 december 2015 vrijdag 22 januari – zaterdag 23 januari 2016 vrijdag 05 februari – zaterdag 06 februari 2016
Programma Niveau 1: Mondelinge Medische basisopleiding DEEL 1 Inleiding – Epigenetica – Cytologie & histologie DEEL 2 Anatomie en Fysiologie 1. Het Spijsverteringsstelsel 2. Het Circulatiestelsel 3. Het Ademhalingsstelsel 4. Het Urinewegstelsel 5. De Huid 6. Het Hormonale stelsel 7. Het Zenuwstelsel 8. Het Sensorisch stelsel 9. Het Motorisch stelsel 10. Het voortplantingsstelsel
DEEL 3 Pathologie met eindwerkverdediging Voor het volledige programma, surf naar www.efiow.be of neem contact op via opleiding@efiow.be of 09/369.06.42 • Prijs: €1290 voor de 12 dagen inclusief gekleurde syllabus • Leslocatie: Congreszaal Larenhoeve, Kerkstraat 103, 9270 Laarne Telkens van 9u tot 18u • Promotie t.e.m. 17/07/2015: €1290 + gratis handboek t.w.v. €100 (mits correcte betaling binnen 14 dagen) • Mogelijkheid tot orthotarische maaltijd voor €12 mits vooraf reservering • Inschrijving via: opleiding@efiow.be of 09/369.06.42 of www.eFIOW.be
MEDISC H D OSSIER
Chr is t e l S t e v e ns
Liefdeshormonen
rust, r o o v ig d o energie! n n e zijn g in n n a p onts
Er zijn zes â&#x20AC;&#x2DC;liefdesâ&#x20AC;&#x2122;hormonen: dopamine, adrenaline en fenylethylamine geven je een euforisch en gelukkig gevoel op de momenten dat je stapelverliefd bent. Oxytocine, vasopressine en endorfine geven je een langdurig geluksgevoel. De aanmaak van deze hormonen wordt in je lichaam zelf geregeld. Tijdens leuke belevenissen en lichamelijke intimiteit produceren we meer van deze hormonen. Wat zouden we graag iedere minuut van de dag liefde leven. Het maakt ons ontspannen, blij en geeft ons energie. Hoe meer we liefde leven, hoe vrijer we zijn en hoe minder we ons zelf gevangen houden in controle en angst. Kan dit in deze geweldvolle en competitieve maatschappij? Een wereld waar we geconditioneerd worden dat het saai is om te verstillen en ons bijvoorbeeld te verbinden met de natuur. Vaak is onderliggende angst de reden waarom we ons niet over kunnen geven aan ontspanning en gevoelens van geluk en liefde in dit moment. We moeten van alles. Bijvoorbeeld vanuit de angst om niet te voldoen, om er niet bij te horen in deze maatschappij en om werkelijk alleen te zijn. Deze gedachten en gevoelens creĂŤren stress.
De gedachte bepaalt Aan de hand van een gebeurtenis, heb je bepaalde gedachten. Als die minder voedend zijn, bijvoorbeeld dat iets niet zo zou mogen zijn, dan reageert het lichaam met spanning en bouwt spanning zich op. Het ondervinden van continu prikkels maakt dat het lichaam zich niet kan herstellen en gedachten met ons op de loop gaan. Vaak is een veelvoud van dagdagelijkse gebeurtenissen de oorzaak van spanning waar we totaal niet bij stilstaan. Zaken zoals iedere avond naar televisie kijken, computer-
spelletjes spelen, facebook of andere sociale media, dagelijks in de file staan of in een overvolle trein zitten, kinderen van de ene hobby naar de andere vervoeren, een druk sociaal leven hebben; we vinden het allemaal heel normaal. De meeste zaken catalogeren we zelfs onder de noemer ontspanning. Gebeurtenissen als een diefstal, een ongeluk, chronische geldproblemen, ruzie met partner, kinderen of vrienden, een ziekte die een serieuze impact heeft op onze levenskwaliteit, ervaren we wel als spanning. 17
MEDISC H D OSSIER
Chr is t e l S t e v e ns
Continu geactiveerd vecht-vluchtmechanisme Tijdens spanning wordt in ons lichaam het vecht-vlucht-overlevingsmechanisme geactiveerd. De stresshormonen adrenaline en noradrenaline worden in de eerste alarmfase afgescheiden door het bijniermerg. Na deze fase komt het tweede fysiologische systeem op gang om met de stress om te gaan. De bijnierschors scheidt nu cortisol af. Er is ook nog een derde stresstoestand die gekend is als het bevriezen of “freeze”. Als mensen niet kunnen kiezen voor vechten of vluchten, komen ze in deze toestand terecht. Het lijkt net of deze mensen er dan niet werkelijk zijn, ze doen alles wel maar vanuit een automatische stand. Ook deze stressreactie leidt tot verhoogde cortisolproductie.
Een kwestie van prioriteiten We produceren cortisol om stress te counteren. Hierdoor stijgt het adrenalinegehalte om het lichaam gereed te maken voor actie: de hartslag versnelt om meer bloed naar de spieren te pompen, je ademhaling versnelt om de spieren van meer zuurstof te voorzien en je gaat meer zweten om te voorkomen dat je oververhit.
Cortisol zorgt dat je de stresssituatie ook op langere termijn kan volhouden. Hiervoor heb je extra energie nodig. Cortisol verhoogt om die reden de bloedsuikerspiegel en onderdrukt de activiteit van je immuunsysteem. Ook dit heeft een reden. Het lichaam heeft een oerdrang om te overleven en vanuit dit principe werkt het met prioriteiten. Op het moment dat je leven bedreigd wordt, is alle energie hiervoor nodig en komt het genezen van wonden, en zelfs het voorkomen of genezen van een tumor op de tweede plaats. Acute stress is vaak goed herkenbaar en geeft ons de motivatie tot verandering. Het is echter van belang dat we ons bewust worden van de normale dagdagelijkse gebeurtenissen die bijdragen aan ons stressgevoel. We creëren een chronische stresssituatie waarvan we ons niet bewust zijn. Hierdoor maakt ons lichaam continu cortisol aan en activeert continue overlevingsmechanismen. Ook emotioneel betekent dit een verlaagde weerstand. We ontkrachten onszelf! Het vervolg is een scala aan metabole stoornissen, waaronder de bijnieruitputting als laatste fase van chronische stress. Tenslotte zullen chronische ziekten ontstaan, zie tabel 1.
Gevolgen chronische stress
STRESS
Metabolische effecten: • Toegenomen eetlust • Verhoogde cholesterol en triglyceriden (in bloed) • Spijsverteringsproblemen • Verhoogde bloeddruk • Circadiaansritme uit balans • Overprikkeling neurotransmittors • Atrofie hersencellen • Insulineresistentie • Versnelde botontkalking • Vertraagde stofwisseling • Kouwelijkheid • Libido verlaging
Chronische gezondheidseffecten: • Overgewicht, obesitas • Hart- en vaataandoeningen • Constipatie • Vermoeidheid, slaapstoornissen • Depressie, onrust, gejaagdheid • Ziekte van Alzheimer • Diabetes • Hypothyroïdie • Onvruchtbaarheid
Tabel 1. De gevolgen van chronische stress (copyright Energetica Natura). 18
MEDISC H D OSSIER
Chr is t e l S t e v e ns
Opgebrand, ons levensvuur is uitgedoofd. De bijnier, een kleine klier die zich bovenaan beide nieren bevindt, is de huishouder van deze energie. Burn-out ontstaat na lange tijd van overmatige cortisolproductie, de bijnier wordt uitgeput. De bijnier kan niet voldoende cortisol meer produceren om dit vecht-vluchtmechanisme te moduleren. We zijn dus wat we noemen opgebrand of burn-out! Grappig hoe logisch we woorden of spreuken kiezen als het om ons lichaam gaat.
De weg naar herstel Er bestaat geen enkel geneesmiddel om deze burnout te verbeteren. Het toedienen van hormonen zoals cortison, DHEA of pregnonelon putten je op lange termijn nog verder uit. De enige weg naar werkelijk herstel is via verandering van leefstijl, gezonde voeding, tijdelijk aangevuld met natuurlijke supplementen. Enkel wat overvloedig door moeder natuur geschonken wordt, kan onze liefdeshormonen en levensenergie herstellen. Kies in de winter voor warme voeding, kies een verscheidenheid van groenten en kleuren op je bord. Uiteraard bevat biologische en biodynamische voeding meer energie en nutriënten. Genees jezelf met liefde, zorg voor jezelf, voldoende stilte, ontspanning en rust. Je kan dit ondersteunen met B-vitaminen, voornamelijk vitamine B6, natuurlijke magnesiumbronnen (magnesiumcitraat en magnesiumglycerofosfaat) en adaptogene kruiden (zie kader). De start ligt bij jou! De start ligt altijd bij jezelf! Niemand anders kan je volledig geven wat je nodig hebt. Om weer te voelen wat klopt en niet klopt, is stilte en beweging nodig: een wandeling in de natuur, een fietstocht, dansen, massage en lichaamscontact. Hierdoor ontspant je lichaam en je geest. Het is wetenschappelijk bewezen dat deze activiteiten de “liefdeshormonen” aanmaken. We voelen ons vrij, onze kracht wordt hersteld. Weet dat ieder van ons dit potentieel heeft en wij daar zelf voor kunnen kiezen iedere dag opnieuw. In het begin vraagt dit zeker de nodige bewustwording en oefening. Er zijn heel wat therapeuten die je daarbij kunnen begeleiden of ondersteunen.
Herstellende kruiden Kruiden kunnen een ondersteunende rol spelen bij je herstel van bijnieruitputting. Met name de zogenaamde adaptogene kruiden. Deze kruiden hebben een balanserende werking op de stress-hormoonhuishouding: als je lichaam een bepaald hormoon teveel aanmaakt, zorgen deze kruiden voor een betere hormonenbalans. Met andere woorden: deze kruiden hebben een normaliserend effect op alle lichaamsfuncties die door wijzigingen in je leefomgeving of leefpatroon van slag zijn geraakt. Ashwaganda en Rhodiola zijn bekendste kruiden uit de Ayurvedische en fytogeneeskunde.
Rhodiola
19
Natuurlijk herstellen
Whey Proteine Isolateâ&#x201E;˘ Hoogwaardige licht verteerbare eiwitten - Microfiltratie op lage temperatuur - Behoud van biologische actieve eiwitten zoals lactoferrine en immunoglobuline - Volledig aminozuurprofiel (inclusief BCAAâ&#x20AC;&#x2122;s)
energeticanatura.com
Fy totherapie
J a a p S le gt
Welke plantast bij mij? p
Meidoorn (Crataegus oxyacantha)
Ieder mens heeft zo zijn eigen temperament. Van druk en zeer aanwezig tot stil en teruggetrokken, van zeer luchtig tot zwaar op de hand. En elke plant heeft ook zo zijn eigen energie. Planten kunnen verwarmend of verkoelend zijn, organen sterk prikkelen of juist tot rust brengen en invloed uitoefenen op ons emotionele gebied. Er zijn grofweg vier temperamenten te onderscheiden. In deze editie van LeefNu staat het Sanquinische temperament centraal.
Een indeling in temperamenten: • Melancholicus: Aardetype: verbinding met de maag/darmen, spieren/gewrichten (zie artikel LeefNu 2, april 2015) • Sanguinicus: Lucht type: verbinding met luchtwegen, hart/circulatie • Flegmaticus: Watertype: verbinding met lymfe, nieren en blaas • Cholericus: Vuurtype: verbinding met de lever/gal.
21
Fy totherapie
J a a p S le gt
De Sanquinische mens Stelt u zich eens voor: u houdt van de luchtige kant van het leven. Mooie muziek ontroert u snel, kunst kijken kan uw hobby zijn. Uitgaan, lekker vaak op vakantie en plezier maken staat bij u vooraan op uw verlanglijstje. U houdt van mensen om u heen, past u zeer gemakkelijk aan en kan een luchtig gesprek goed gaande houden. U bent meegaand, gevoelig, soms wat snel licht geraakt, maar ook enthousiast voor ‘luchtige’ ideeën. “Niet te serieus hoor”, roept u als een gesprek de zware kant op gaat. Naar de markt gaat u voor de gezelligheid, drinkt koffie met vriend of vriendin, maakt grapjes en koopt leuke dingetjes. Aan de hele markt komt u niet toe. Druk, druk, druk kan uw motto zijn en u vergeet rust te nemen. Wordt het teveel, dan maakt dat u nerveus, u wilt dan het liefst even wegvluchten van alles en iedereen. Wellicht speelt er dan hyperventilatie
22
‘Meidoorn is geschikt
voor de overactieve, nerveuze mens, die zichzelf af en toe vergeet
’
op en is uw hart wat onrustig. Of koude handen en voeten en, als u moe bent, eventueel migraineachtige hoofdpijn. Uw overheersende temperament past dan bij het beeld van de ‘Sanquinicus’. Om in balans te komen en te blijven bent u zeer gebaat bij planten die hart en bloedcirculatie versterken, rust brengen in het zenuwstelsel en uw aardegevoel versterken.
Fy totherapie
J a a p S le gt
Klachten Veel klachten bij de Sanquinische mens ontstaan door een oppervlakkige ademhaling waardoor de zuurstofvoorziening naar organen toe tekort schiet. Vooral bij spanning en een haastig bestaan leidt dit tot klachten als: • Bronchitis, benauwdheid door hyperventilatie, verergering astmatische klachten; • Hartkloppingen, ritmestoornissen, verzwakking van het hart; • Spataderen, aambeien, winterhanden- voeten, koude handen/voeten; • Onrustgevoel, krampen, spasmen in bloedvaten van de benen; • Hormonale klachten, allergieën; • Vermoeidheidsklachten, psychische klachten. Meidoorn (Crataegus oxyacantha) In de tijd van de Kelten en Germanen, stond de Meidoorn symbool voor vernieuwing van de natuur en gebruikte men deze plant in vruchtbaarheidsrituelen en meifeesten. De bessen werden gebruikt bij diarree en overvloedige menstruatie. De Griekse geneesheer Dioscorides beschreef al de werking op het hart. Pas veel later, rond het eind van de 19e eeuw, is de plant bekend geworden als geneesmiddel voor hart en bloedvaten.
‘Meidoorn bevat
in blad en bloemen stoffen die uitstekend werken bij hartzwakte
’
Traditionele fytotherapie Nu, in onze tijd, is ook wetenschappelijk aangetoond dat de Meidoorn in blad en bloemen stoffen bevat (o.a. flavonglycosiden) die uitstekend werken bij hartzwakte door verminderde doorbloeding van de kransslagaderen. Dit noemt men hartinsufficiëntie. Het wordt in de natuurgeneeskundige praktijk veel ingezet bij mensen met een beginnende hartzwakte. Het is gunstig bij zowel een lage als een hoge bloeddruk. Zelfs na een hartinfarct kan deze plant helpen de hartspier te herstellen. Dit omdat er bij versterking meer zuurstofrijk bloed naar het hart gestuurd wordt. Deze plant is ook zeer geschikt voor de oudere mens met een ‘vermoeid’ hart. Het gebruik van Meidoorn In het algemeen is de Meidoorn geschikt voor de overactieve, nerveuze, mens, die zichzelf af en toe vergeet. Het is vooral zeer druk in het hoofd wat het gevoel geeft van ‘jezelf voorbij te lopen’ en het ‘aardegevoel’ kwijt te raken. Duurt de stressperiode lang, dan kan vermoeidheid, uitputting of zelfs een depressie het gevolg zijn. De klachten die zich dan ontwikkelen, kun je als een boodschap (protest) van binnenuit zien.
23
Fy totherapie
J a a p S le gt
Nerveuze hartklachten Bij te veel drukte, stevige stress, overwerktheid waardoor u niet kunt slapen, ’s nachts wakker wordt met onrust, zweten of hartkloppingen, werkt Meidoorn als een rustgevend middel. Het wordt daarom ook wel eens het ‘hartvaleriaan’ genoemd. Liefdesverdriet Soms komt het voor dat iemand lijdt onder een verbroken liefde of verlies van een partner. Dit liefdesverdriet noemt men ook wel ‘hartzeer’. Soms kan men ook niet loskomen van een ernstige gekwetstheid. Deze langdurige processen kunnen een negatieve invloed uitoefenen op de hartenergie, bloedcirculatie en zenuwstelsel doordat er een permanent aanwezige spanningstendens is. Ook bij deze klachten passen de witte of rode bloesems van deze prachtige boom. Bent u op leeftijd? Meidoorn is een bijzonder goede plant om bij de oudere mens de conditie van hart, bloedvaten, bloeddruk en zenuwstelsel in balans te houden. Als thee kan het gerust langere tijd gebruikt worden. Theecombinaties met Meidoorn • Citroenmelisse (Melisse officinalis) versterkt het hart en verdrijft de zwaarmoedigheid; • Lindebloesem (Tilia tomentosa) geeft rust bij slapeloosheid en onrustgevoelens; • Ginkgo biloba (Japanse tempelboom) bij stress, vergeetachtigheid, concentratiegebrek; • Valeriaan (Valeriana officinalis) bij hoofdpijn, hoge bloeddruk door stress; • Pasiebloem (Passiflora incarnata) bij slapeloosheid met hartkloppingen en moeilijke verwerkingsprocessen.
24
Gebruik • Maak medicinale thee van de blaadjes en/of de bloesem. Een flinke theelepel gedroogd kruid (evt. bovenstaande combinatie, in gelijke delen) acht minuten laten trekken voor een beker thee (2 à 3 per dag). • Een tinctuur of supplement wordt meestal geadviseerd door natuurgeneeskundig arts of therapeut. Bent u uw aardegevoel kwijt? Een paar tips: • Ga eens lekker op blote voeten in een grasveld wandelen; • Stamp een paar keer per dag goed met je voeten op de grond; • Eet wat meer groenten met ‘bitterstoffen’ als andijvie, witlof, artisjokken of paardenbloemblaadjes(salades); • Wees voorzichtiger met het drinken van alcohol; • Neem eens de tijd om tegen de stam van een kastanjeboom of eik te mediteren; • Laat uw partner, vriend of vriendin uw voeten masseren met rozemarijnolie. Wat werkt nog meer bij een overheersend Sanquinisch temperament? • Ademhalingsoefeningen: bijv. vijf tellen door de neus in, twee tellen rust, vijf tellen door de mond uitademen en op de uitademing uw lichaam bewust ontspannen (loslaten); • Muziek of kleurentherapie; • Massagevormen, voetreflex; • Neuro Linquistisch Progammeren (NLP); • Lange wandelingen maken zonder haast. Jaap Slegt is natuurgeneeskundig therapeut met traditionele fytotherapie als discipline. www.irisfyto.nl
HET NIEUWE SCHEREN
BRAZILIAN WAX & RAZOLI
8% KAAL
8% GEMANICUURD
21% KAAL
57% GETRIMD
27% PUUR NATUUR
33% GETRIMD
40% GEMANICUURD
6% PUUR NATUUR
Intieme delen scheer je met scheerolie. Met Razoli. Vaarwel rode bultjes, ingroeiend haar of snijwondjes Razoli is ontwikkeld voor de schaamstreek. Om zonder snijwondjes zichtbaar te trimmen. Zonder parabenen, alcohol, wax, chemicaliën, drijfgassen of petroleumderivaten. Die zouden de schaamstreek irriteren en de huid verstoppen. Wat er wel in zit? Kokosolie, amandelolie en rode palmolie en 5 plantenextracten. Nat scheren met Razoli zonder irritaties of jeuk. Bikinilijn? Perfect met scheermesje en Razoli. Hygiënisch en verzorgd. Je bikinilijn ziet er voortaan altijd stralend uit. Ingroeiende haartjes en rode bultjes nooit meer. Omdat vrouwen geen mannen zijn, is er Razoli vrouw (schaamhaar, oksels en benen) en Razoli man (schaamhaar, borst, rug en baard).
SUPER VOEDING
100% VEGAN
www.noble-house.tk
0% JUNK
100% BIO • 100% ACTIEF • 100% NATUURLIJK • 100% ❤
10/10
DIERVRIENDELIJKE COSMETICA
RITA STIENS
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Meer info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk
U IT D E PR A KT IJK
Ka r la de M ooy
Een fijne vakantie gezin? met je
Vakantie zou een fijne periode moeten zijn, waar je goede herinneringen aan hebt. Toch lukt dat niet altijd. Soms is het moeilijk om de sfeer goed te houden of om echt te ontspannen. Soms zijn ouders zelfs blij dat het erop zit. In dit artikel wat tips om te zorgen dat je deze keer wel een fijne vakantie hebt
De voorbereiding Het scheelt enorm als je van tevoren de vakantie met zijn allen bespreekt. Dat geeft de mogelijkheid om ieders verwachtingen op elkaar af te stemmen. Juist door niet uitgesproken verwachtingen, die niet waargemaakt worden, ontstaat teleurstelling en daardoor irritatie. Bijvoorbeeld als je je verheugt als ouder op lekker lezen en je wordt continu gestoord door je kinderen, die je aandacht vragen. Van te voren kun je de verwachtingen inventariseren, door een rondje te doen. Stel aan iedereen twee vragen: “Waar zie je naar uit” (Wat is je verlangen) en “Waar zie je tegenop” (Wat is je
26
zorg)? Belangrijk is dat er in eerste instantie goed geluisterd wordt naar elkaar. Het gevoel dat je gehoord wordt, geeft rust en ontspanning. En ruimte om de ander te horen. Vervolgens bekijk je wat de met die verlangens en zorgen kunt doen. Waar kun je nu al, terwijl je nog thuis bent, een oplossing voor verzinnen? Je kunt als ouder bijvoorbeeld inbrengen, dat je bang bent dat je niet genoeg rust krijgt om te lezen. Je kunt dan met elkaar bedenken hoe jullie ervoor kunnen zorgen dat het wel lukt. Wat helpt de kinderen om zichzelf te vermaken?
U IT D E PR A KT IJK
Ka r la de M ooy
Het is maar een mogelijkheid. Het gaat niet zozeer om het aandragen van oplossingen, maar meer om met elkaar oplossingen te vinden. Op deze manier geef je kinderen medeverantwoordelijkheid voor het goed reilen en zeilen tijdens de vakantie. Benoem dit ook en besluit van te voren: “Deze vakantie gaat iedereen het naar zijn zin hebben. Daar zorgen we samen voor”. Dat ontlast ook de ouder(s), meestal de moeders, die de neiging hebben te lopen redderen om de sfeer goed te houden en er zelf bij in schieten. Vaak zijn de eerste dag of de eerste paar dagen helemaal niet zo leuk. Ouders moeten afkicken van de stress van het werk en de voorbereidingen voor de vakantie. Kinderen moeten wennen. Dit kun je opvangen, door het van te voren thuis al te benoemen. Dat het kan gebeuren, dat er in het begin nog wat gedoe is. Ter plekke kun je daar dan op terug komen: “Laat papa maar even, hij is moe van het rijden”of “En…ben jij al een beetje gewend?”. Benoemen helpt. Het wordt er luchtiger van en irritaties zijn daardoor sneller voorbij. Voor kinderen met een sterke behoefte aan controle en invloed is het belangrijk betrokken te zijn bij de keuze van wat je gaat doen en waar je naar toe gaat. En staat dat al vast, dan is het goed dat ze weten waar ze aan toe zijn. Waar gaan jullie heen, hoe ziet het eruit, hoe zal het zijn, hoe gaat de reis enz. Overleg bijvoorbeeld vast wie waar slaapt. Laat de kinderen zoveel mogelijk hun eigen spullen inpakken. En laat ze ook nadenken over activiteiten die ze daar kunnen doen. Wat willen ze mee, wat kan er mee? Vergeet ook simpele tekenen knutselspullen niet.
Onderweg Als je met de auto reist, neem dan regelmatig pauze als je overdag rijdt. Doe spelletjes, laat ze flink rennen of voetballen. Zo kunnen ze hun energie kwijt en kunnen ze daarna weer rustig zitten. Ook met regelmaat gezonde snacks en voldoende drinken geven, helpt om de stemming op peil te houden. Voor de rest: op internet zijn heel veel tips te vinden voor de autoreis met kinderen.
Tijdens de vakantie Het belangrijkste uitgangspunt is: we zorgen met elkaar, dat iedereen het fijn heeft! Als er een keer iets is, ben je dus met elkaar verantwoordelijk dat het wordt opgelost. Nu klinkt dat misschien of je voortdurend om de tafel moet, maar dat valt in praktijk reuze mee. Het is meer dat je je positief en oplossingsgericht opstelt, in plaats van geïrriteerd te zijn als er wat is. Probleempje, hoe lossen we dat op? Het is een ommezwaai in je mindset. Ga uit van vertrouwen, het is mogelijk om een leuke vakantie te hebben en iedereen wil daarbij helpen. Als jij dat uitstraalt als ouder en rustig kunt blijven, zul je zien dat eventuele onweersbuitjes ook zo weer voorbij zijn. Laat je als ouder niet verleiden om als scheidsrechter op te treden bij ruzies. Dat is een grote valkuil, die voor veel ergernis zorgt. Ten eerste is er altijd een kind tevreden en een kind boos. Waardoor de volgende ruzie misschien niet lang op zich laat wachten. Waardoor ze voortdurend je aandacht blijven vragen. Leer ze om hun eigen ruzies op te lossen. De meeste kinderen kunnen dat heel goed. Ik hoop dat je met deze tips kunt zorgen voor een fijne vakantie met je gezin, je hebt het verdiend! Meer informatie? Karla de Mooy, www.ontspannenopvoeden.nl
27
eFIOW- Epigenetisch Faché Instituut voor Orthomoleculaire Wetenschap
Orthomoleculaire Voedingsconsulentenopleiding GezondheidsBistro 6: Lichaamsschoonheid Een gezond lichaam is een mooi lichaam. Een stralende, gave huid is het uiterlijke kenmerk van gezondheid. Een schoonheidsbehandeling begint daarom altijd van binnenuit, met het reinigen van het lichaam en het voorzien van de juiste voeding en de juiste voedingsstoffen. Een uitwendige aanpak, met natuurlijke cosmetica, geeft elke schoonheidsbehandeling een extra ondersteuning.
Bistro 6
Lichaamsschoonheid – 5 avonden van 19u – 22u 1. Orthomoleculaire huidverzorging Donderdag 01 oktober 2015 De huid is ons grootste orgaan dat zichzelf permanent vernieuwt. De aandacht die de huid al zonder meer krijgt, is dus niet onterecht. De huid is in eerste instantie afhankelijk van heel wat nutriënten. Pas op de tweede plaats komen de externe behandelingsmogelijkheden, waaronder bescherming tegen zonnebrand en de correcte manier om de huid te reinigen. 2. Collageenaanmaak in de huid Donderdag 08 oktober 2015 Huidveroudering is typisch gelegen aan de aftakeling van het bindweefsel. In het bijzonder moet de aanmaak van collageen en elastine in de huid nader bekeken worden. Een aantal orthomoleculaire bouwstoffen ondersteunen de aanmaak van collageen, terwijl een andere groep het collageen kan beschermen tegen beschadiging. 3. Cosmeticaproducten voor de huid Donderdag 15 oktober 2015 Cosmetica moeten ‘compatibel’ zijn met de structuur van de huid, zoniet kunnen ze ernstige schade toebrengen. Natuurlijke producten verdienen de voorkeur, ook al omdat ze een gunstige invloed hebben op de huid. De ideale cosmetica verfraait niet alleen op onopvallende wijze het gezicht, maar verzorgt tegelijkertijd de huid. 4. Sapkuren ontgiften het lichaam Donderdag 22 oktober 2015 Het principe van vasten is eenvoudig: zo weinig mogelijk toxiciteit naar binnen, terwijl alle lichaamsgiften afgevoerd worden. Veel vocht is hierbij nodig, en omdat we de essentiële voedingsstoffen elke dag broodnodig hebben, zijn sapkuren de beste optie. Vastenkuren kunnen uiteraard begeleid worden met andere maatregelen, waaronder massages, drainages, baden, darmspoelingen enzovoort. 5. Huidproblemen voorkomen en orthomoleculair behandelen Donderdag 29 oktober 2015 Verschillende oplossingen voor vele huidkwaaltjes, zoals UV-schade, oedeem, huidallergieën, eczeem, acne, psoriasis, levervlekken, spataderen, cellulitis, … Leslocatie:
Kerkstraat 103 9270 Laarne
Inschrijven verplicht: opleiding@efiow.be, 09 369 06 42 Prijs: €38 per avond of €155 voor de hele reeks (ipv €190) (inclusief ingebonden cursus) Promo t.e.m. 15/07/2015: €145 i.p.v. €155 (mits correcte betaling binnen 14 dagen)
Kort Nieuws
Re da c t ie
Kan selenium helpeneid? arh
a bij onvruchtb
Seleniumbronnen Een recente studie toont het verband tussen schildklieraandoeningen en onvruchtbaarheid bij de vrouw. Tevens is bekend dat selenium essentieel is voor het functioneren van de schildklier. De hoeveelheid selenium in de voeding loopt over de hele wereld terug. Â Zure regen zorgt voor chemische reacties in de bodem waardoor de daar aanwezige seleniumverbindingen uit elkaar vallen. Het overgebleven vrije selenium kan niet door planten worden opgenomen. Met name onze westerse voeding is arm aan selenium. Om de schildklierfunctie en zo de vruchtbaarheid te vergroten, is een uitgebreid multisupplement met selenium of een specifiek seleniumsupplement een goede start voordat men overgaat tot dure vruchtbaarheidsbehandelingen als IVF (in vitro-fertilisatie).
Goede bronnen van selenium zijn: eidooier, mosselen, garnalen, noten (o.a. paranoten), zilvervliesrijst en biologische groenten als asperge, broccoli, knoflook en ui. De rijkste voedingsbron is vis. Het gehalte in de Nederlandse en Belgische voeding behoort tot de laagste van de wereld: gemiddeld 37mcg per dag. De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid van selenium is voor mannen 60 mcg/dag en voor vrouwen 50 mcg/dag (leeftijd 19-50 jaar).
Referentie 1. The Obstetrician & Gynaecologist. 2015, 23 Jan. DOI: 10.1111/tog.12161; Thyroid dysfunction and reproductive health 2. British Journal of Urology. 1998, Jul;82(1):76-80.
29
Kort Nieuws
Re da c t ie
Overgewicht?
-tekort!
itamine-D v p o o ic is r t Groo
Mensen met overgewicht hebben vaak een tekort aan vitamine D. In tegenstelling tot wat men denkt, is dit niet te wijten aan hun ongezonde levensstijl en dat ze te weinig tijd buiten zijn in de zon. Het probleem ligt ergens anders. Vitamine D is vetoplosbaar en stapelt zich dus op in het vetweefsel. Hierdoor is er onvoldoende vitamine D in het bloed en krijgen de spieren, het botweefsel, het brein en de verschillende andere organen te weinig aanvoer van vitamine D. Britse wetenschappers vergeleken de resultaten van 21 verschillende wetenschappelijke studies waaraan in totaal 42.000 mensen deelnamen. De wetenschappers ontdekten een omgekeerde relatie tussen vitamine D en overgewicht. Hoe ernstiger het overgewicht des te lager was het vitamine-Dniveau in het bloed.
Advies: Vrijwel iedereen kan extra vitamine D gebruiken, zeker diegene die overgewicht hebben. Neem dagelijks minimaal 20 mcg of 800 I.E. vitamine D3. Referentie Vimaleswaran KS, Berry DJ, Lu C, et al. Causal relationship between obesity and vitamin D status: bi-directional Mendelian rendomization analysis of multiple cohorts. Plos Med. 2013;10(20:e1001383.
Q10 beschermt
ie van tegen oxidat
cholesterol
Het is bekend dat niet de totale hoeveelheid cholesterol in het bloed het risico op hart en vaatziekten verhoogt maar de mate van oxidatie. In andere woorden: hoeveel van de cholesterol is er geoxideerd? Uit recent onderzoek blijkt de voedingsstof co-enzym Q10 een zekere mate van bescherming te bieden tegen oxidatie van cholesterol. Een groep Iranese onderzoekers onderzocht hoe co-enzym Q10 het LDL-cholesterol beschermde tegen verdere oxidatie. Hiervoor bepaalden zij de verschillende stadia van cholesteroloxidatie onder andere door het niveau van malondialdehyde (MDA). Uit het onderzoek bleek dat co-enzym Q10 cholesteroloxidatie tegen gaat. Dit betekent dat co-enzym Q10 zich gedraagt als een krachtige en
30
beschermende antioxidant. De wetenschappers concludeerden na hun observaties dat co-enzym Q10 een nuttig middel is om atherosclerose en andere hart- en vaataandoeningen te voorkomen. Referentie Ahmadvand H, Mabuchi H, Nohara A, et al. Effects of coenzyme Q(10) on LDL oxidation in vitro. Acta Med Iran. 2013;51(10:12-8.
COLOFON
Uitgave van OrthoFytoMedia Nr 3 - 2015, jaargang 12 Verschijnt 6 x per jaar Uitgever OrthoFytoMedia Nieuwdorp 57 - 9190 Stekene Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org LeefNu is het tijdschrift voor de consument die op een bewuste en gezonde manier wil leven. LeefNu vertaalt wetenschappelijke inzichten in praktische artikelen. De artikelen zijn voornamelijk gericht op een gezonde leefstijl & voeding en het gebruik van voedingssupplementen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan onderwerpen zoals beweging, opvoeding en milieu. De informatie in LeefNu in relatie tot ziekte en gezondheid is geen vervanging voor een medisch advies, diagnose of behandeling door een arts of therapeut. Hoofdredacteur Pascale Van den Heede, apotheker pascale@orthofytomedia.org Eindredacteur Walter O.M. Faché, biochemicus Redactieraad Walter O.M. Faché, biochemicus HEOS Pascale Van den Heede, apotheker Annemieke Meijler, natuurdiëtist Auteurs van dit nummer Petra Kersten Marnix Dekeyzer Angélique De Beule Christel Stevens Jaap Slegt Karla de Mooy Lay-out en druk Françoise Biesbroeck, Het Letterhuis Beerveldestraat 19 - B-9160 Lokeren
Abonnementen Secretariaat OrthoFytoMedia Zie www.orthofytomedia.org Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org Prijzen België en Nederland Tijdschrift per post: 20€/jaar Tijdschrift online + archief: 15€/jaar Tijdschrift per post & online: 25€/jaar Jaarabonnement van januari tot december. Abonnementen worden automatisch verlengd voor een volledig jaar, tenzij schriftelijk wordt opgezegd ten laatste eind oktober van het lopende jaar. Advertentie aanvraag Pascale Van den Heede: pascale@orthofytomedia.org
Inzenden artikel? Wilt u schrijven voor het tijdschrift LeefNu; u bent van harte welkom. Neem bij voorkeur vooraf contact op met onze hoofdredacteur Pascale Van den Heede. Na inzending van uw artikel beoordeelt de redactie binnen twee weken of uw artikel in aanmerking komt voor plaatsing. Redactionele bewerking van de artikelen gebeurt in overleg met de auteur.
Disclaimer OrthoFytoMedia, de uitgeverij van LeefNu, verklaart dat de informatie in LeefNu op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Zij kan echter op geen enkele wijze instaan voor de volledigheid van of eventuele onjuistheden in deze informatie. OrthoFytoMedia, haar medewerkers en de auteurs aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid voor schade van welke aard dan ook die het gevolg is van handelen en/of beslissingen op basis van de inhoud van deze informatie Copyright Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur. Ook de overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming.
31
LEEFTIJDSGEBONDEN MICROBIOTICA
Udo’s Choice Microbiotica voor jong en oud!
CHILDREN’S BLEND voor kinderen 5-15 jaar
8 specifieke bacteriestammen met 4 miljard levensvatbare micro-organismen
ADULT’S BLEND voor volwassenen 16-55 jaar
8 specifieke bacteriestammen met 12 miljard levensvatbare micro-organismen
ADVANCED ADULT’S BLEND voor senioren 55 plus of een extra behoefte aan bifidobacteriën
9 specifieke bacteriestammen met 24 miljard levensvatbare micro-organismen
SUPER 8 HI-POTENCY
met een bijzonder hoog percentage aan lactobacteriën
8 specifieke bacteriestammen met 30 miljard levensvatbare micro-organismen
SUPER 5 ZUIGTABLET
in een zuigtablet, speciaal met een hoger gehalte aan L. Salivarius.
5 specifieke bacteriestammen met 1 miljard levensvatbare micro-organismen
BEPAALDE BACTERIËN ZIJN BELANGRIJK VOOR DE MENS De wereldberoemde nutritionist en voedingsexpert Udo Erasmus ontwikkelde verschillende Microbiotica supplementen specifiek voor elk lid van de familie. Het type en de hoeveelheid lichaamsvriendelijke bacteriestammen voor het beste resultaat zijn afhankelijk van de behoefte en de verschillende stadia van het leven. Alle gekozen bacteriestammen of micro-organismen zijn speciaal ontwikkeld en getest op hun zuurweerstand. Zo weet men zeker dat deze vriendelijke bacteriën overleven in een zuur milieu.
WAAROM UDO’S CHOICE MICROBIOTICAMENGSELS ANDERS … EN HOOGWAARDIGER ZIJN:
•Omdat de stammenselectie leeftijd gerelateerd is (voor effectiviteit) en voor iedere specifieke leeftijd gebaseerd is op gepubliceerde klinische studies. •Omdat de compatibiliteit van alle stammen die Udo’s Choice Microbiotica bevatten, in-vitro getest en bevestigd zijn. •Omdat alle gebruikte bacteriestammen getest zijn op gastrische weerstand voor maximale opname. •Omdat Udo’s Choice Microbiotica geproduceerd worden met uiterst geavanceerde apparatuur, dusdanig dat er een zo hoog mogelijke gestandaardiseerde concentratie voor meer informatie verkregen wordt. over de microbioticaproducten
VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK
Ojibwa-De Roeck+32 (0)52 48 43 00 www.ojibwa.be | www.gezondevetten.be