NR.104
JANUARI / FEBRUARI 2014 JAARGANG 19
VA K T I J D S C H R I F T
Hersenwerking van het kind ETIKET LEERSTOORNIS HELPT HET KIND NIET DE GENEESKRACHT VAN LICHT EFFECTEN VAN ELEKTROSMOG OP KINDEREN
Samen sterker tegen kanker
Programma 7.30 – 8.15 8.15 – 8.30 8.30 – 9.15 9.20 – 10.20 10.20 – 10.50 10.55 – 12.00 12.15 – 13.45 13.50 – 14.50 14.50 – 15.20 15.25 – 16.55 16.55 – 17.40 17.40
Ontvangst en ontbijt Inleiding door Karlien Bongers MD, Nederland Thera Balvers, Simonton Cancer Center, Nederland Pedro Carrera Bastos, MSc, Portugal Pauze Dr Klaus-Dietrich Runow, Duitsland Lunch Dr Wilko van der Vegt, Nederland Pauze Dr Thomas Lodi, VS Afronding en vragen door Karlien Bongers MD Borrel
Seminar Integratieve Oncologie Zaterdag 14 juni, Noordwijk Een op de drie mensen krijgt kanker. Om te zorgen dat deze ziekte in de toekomst niet langer uitzichtloos is, moeten zorgverleners uit alle disciplines de krachten bundelen. Een integratieve aanpak door een team van professionele hulpverleners, gericht op de persoon en rekening houdend met alle dimensies van het individu, kan de kansen en de kwaliteit van leven van kankerpatiënten namelijk sterk verbeteren. Het symposium Integratieve Oncologie biedt nieuwe inzichten, methoden en handvatten voor complementaire én reguliere zorgverleners. Zo staan we samen sterker tegen kanker.
+
3
Voorwoord
Kinderen hebben het moeilijk in deze gestreste, prestatiegerichte wereld Onze huidige samenleving kenmerkt zich door afbrokkelende sociale en familiale structuren vanwege ondermeer werkende ouders en langere schooltijden. De verbondenheid neemt af. Daarnaast ondervinden kinderen op school een grote leer- en prestatiedruk. Vaak is die prestatiedruk gecombineerd met druk van thuis uit. Eenmaal thuis zitten kinderen vaak voor de televisie, computer of IPod waardoor de hersenen verder gestimuleerd en geprikkeld worden. Momenten van rust, dromen, vervelen en buitenspelen met vriendjes worden alsmaar minder. Deze momenten moeten bewust door de ouder worden ingezet omdat de technologie het hardst qua aandacht trekt.
Overprikkeling Niet alleen de nieuwe communicatiemiddelen zorgen voor overprikkeling van de hersenen ook ongezonde voeding (waaronder suikers), pollutie, verkeerslawaai, ongepaste medicatie, straling van UMTS-masten en bijvoorbeeld gestreste en afwezige ouders dragen daartoe bij. Is het een wonder dat in deze huidige tijd zoveel kinderen kampen met problemen op mentaal en lichamelijk vlak?
Wat kunnen we doen? “Back to basics�, denk ik. Geef ze een gezonde, zelf bereidde evenwichtige maaltijd en beperk drastisch de suikers. Leg zelf de lat niet te hoog wat je eigen prestaties betreft en voorkom op die manier stress bij jezelf. Geef gezonde grenzen aan. Stimuleer kinderen om buiten te sporten of te spelen, zonder dat het competitief wordt. Luister naar je kinderen, wees aanwezig en oordeel niet te vlug. Kijk naar je eigen functioneren, angsten en onzekerheden. Werk aan jezelf. Want kinderen zijn als sponzen en nemen alles op, zeker dat wat je niet van jezelf wenst te zien. Over al deze onderwerpen kan je lezen in dit nummer van Orthofyto. Er wordt een globaal beeld geschetst waar wij als volwassenen aandacht aan kunnen schenken om zo onze of andere kinderen meer houvast, veiligheid en rust te bieden. Natuurlijk kan er nog veel meer gezegd en geschreven worden over dit onderwerp. Dat is voor een volgende keer J. Ik wens je veel leesplezier.
Pascale Van den Heede
Hoofdredacteur
104
/ januari - februari ‘14
OF
5 Tweemaandelijks magazine OrthoFyto® & OrthoTrends®
Inhoud
104 / januari - februari ‘14
NR.104
/ MAART 2014 FEBRUARI G 19 JA A RG A N
VA K T I J D
SCHRIFT
ing Hersenwerk van het kind STooRNIS ETIKET lEER KIND NIET HElpT HET RACHT DE GENEESK VAN lICHT VAN EFFECTEN G op ElEKTRoSMo KINDEREN
Hoofdartikel Orthomoleculair
Etiket leerstoornis helpt het kind niet
Etiket leerstoornis helpt het kind niet ..... 6 Voeding Een man met een missie, een interview met Richard de Leth.. ......................................12 Medisch dossier Gedrag te beïnvloeden met oxytocine?....... 16
Nieuws uit de research
De geneeskracht van licht .............................. 19
Pepermuntolie effectief bij prikkelbare
Orthomoleculaire diagnose en therapie
darmsyndroom ............................................ 26
De effecten van gifstoffen op kinderen.......23 Fytotherapie
Groene koffiebonenextract bevordert afvallen ...........................................................26
Fytotherapie bij leer- en gedragsstoornissen van kinderen .........28
Q10 vermindert tandvleesontsteking ... 27
Integrale geneeskunde
Vitamine C vermindert kans op
Effecten van elektrosmog op kinderen.. ...33
pneumonie ................................................... 27
Orthofilosofie Een kind heeft de perfecte speech voor zijn ouder .......................................................36
Bestrijding diabetische neuropathie moet alfaliponzuur ..................................................... 27
Adverteerders Energetica Natura
Seminar Integratieve Oncologie.......................................................2
FIOW
WIMED-FIOW....................................................................................... 4
Nutrisan
Probiotic Caps. . ................................................................................... 11
Pharma Nord
Bio-Q10 en BioActive Q10............................................................. 18
Ojibwa De Roeck
Nigella Oil Superior............................................................................ 18
Pharma Nord
D-Pearls. . ............................................................................................... 22
Nutrisan
Neptune Krill Oil................................................................................ 35
Ojibwa De Roeck
O-7 Superior......................................................................................... 37
OrthoFytoMedia
Nieuwe website................................................................................... 38
Energetica Natura
Bio Rhodiola.......................................................................................... 40
Het internationaal psychiatrisch classificatiesysteem DSM-IV toont duidelijk aan dat zelfs normale gedragingen worden opgenomen als afwijkende geestelijke stoornissen in de DSM-schaal. Er zijn geen bewijzen, objectieve diagnostische criteria voor ADHD, geen hersenscans, geen neurologische tests, geen bloedproeven. Maar diagnosen kunnen al gesteld worden op basis van vragenlijsten en schoolrapporten zonder dat het kind ooit een arts heeft gezien. Onderliggende fysieke oorzaken voor gedragsproblemen zoals loodvergiftiging of suikerverslaving en andere medische actoren worden over het hoofd gezien. De medische wereld kijkt slechts alleen naar het symptomatisch gedrag in bepaalde situaties.
Erkenning Orthofyto Orthofyto is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Vaktijdschrift, erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.
104
/ januari - februari ‘14
OF
6
Hoofdartikel Orthomoleculair
Wal t e r O.M. Fa ché
Etiket leerstoornis helpt het kind niet Medicaliseer gedrags- en leerstoornissen niet met medicijnen
H
et wordt in de klas bijna zoeken naar een kind zonder stoornis. Elk kind kan zelfs een etiket meekrijgen van ADHD, dyslexie, dyscalculie, authisme spectrum stoornissen (ASS), non-verbale leerstoornis (NLD)…! De vraag is of het zin heeft zulke etiketten uit te delen. Professor psychoanalyse Stijn Vanheule van Ugent: “zo’n label kan op korte termijn nuttig lijken, maar op lange termijn kunnen er voor het kind meer nadelen dan voordelen aan verbonden zijn.”
Leerproblemen en leerstoornissen moeten wel snel opgespoord en opgelost worden zodat die kinderen met extra zorg in het gewone onderwijs kunnen blijven. Wij plakken té snel labels op kinderen bij wie dat meestal eigenlijk niet echt nodig blijkt te zijn. Een etiket plakken op een kind geeft een goed gevoel dat we duidelijk weten wat er aan de hand is, zonder ons af te vragen welke de oorzaken kunnen zijn. Wij bevestigen te vlug een stoornis om greep te kunnen hebben op een gedrags- of leersituatie, maar zoeken spijtig genoeg niet verder. Opvoeders en ook ouders beginnen vervolgens te vlug een therapie toe te passen, die het kind niet altijd helpt. Je zadelt het kind op met het idee dat het probleem bij hem ligt en geeft het bepaalde schuldgevoelens. De medische wetenschap wil met een bepaald etiket een leer- of gedragsstoornis in het medisch hokje stoppen en zowel de diagnose als de therapie medicinaal oplossen. Het kind wordt ziek verklaard of minstens als een probleemkind behandeld! Later zullen deze kinderen als jongvolwassene worstelen met het meegekregen etiket en zich vaak gedragen naar hun probleem. Heel veel mensen worden op deze wijze levenslang geëtiketteerd!
Figuur 1. Dyslexie, hyperactief- en aandachts gestoord gedrag bij kinderen van 4 tot 12 jaar. Vooral jongens hebben een langdurige gedrags- of leerstoornis. 2001-2007.
januari - februari ‘14 /
104
Er is meer dan een etiket De drang naar etikettering gepaard met medicalisering wordt groter en groter. Er worden regelmatig nieuwe ziektenamen gecreëerd. Men vergeet dat het lichaam met zijn gedragingen en eventueel stoornissen een totale uitdrukking is van zijn fenotype die bepaald wordt door enerzijds zijn meegekregen DNA en anderzijds door vele epigenetische factoren uit zijn omgeving (zie figuur 2). Wij zijn allen verschillend, maar worden niet altijd als verschillend aanvaard omdat de maatschappelijke opvoedingsregels heel vaak dogmatisch ingeburgerd zijn. Het internationaal psychiatrisch classificatiesysteem DSM-IV toont duidelijk aan dat zelfs normale gedragingen worden opgenomen als afwijkende geestelijke stoornissen in de DSM-schaal, de “bijbel” van de psychiatrie. Er zijn geen bewijzen, objectieve diagnostische criteria voor ADHD, geen hersenscans, geen neurologische tests, geen bloedproeven. Maar diagnosen kunnen al gesteld worden op basis van vragenlijsten en schoolrapporten zonder dat het kind ooit een arts heeft gezien. Onderliggende fysieke oorzaken voor gedragsproblemen zoals loodvergiftiging of suikerverslaving en andere medische actoren worden over het hoofd gezien. De medische wereld kijkt slechts alleen naar het symptomatisch gedrag in bepaalde situaties. De diagnose ADHD biedt de ouders geen informatie waarmee ze hun kind kunnen helpen, maar bestempelt een aantal van onze slimste leerlingen, de meest energieke en creatieve jongeren tot patiënt. De DSM-schaal is niet relevant voor afwijkende gedragingen, maar bepalen alle criteria om het medicijn Ritaline of methylfenidaat te kunnen voorschrijven. De schaal vertelt niets over het dieet, noch minder over tekorten van voedingsstoffen of supplementen. Naargelang de bril van de onderzoeker wordt een etiket geplakt op het kind en verwaarloost men de holistische missing-link en vervalt men in ofwel psychologiseren of medicaliseren in plaats van juiste aanpassing van leefstijl, voeding en suppletie (figuur 2). [1,2,3,4,5,6]
7
Hoofdartikel Orthomoleculair
Wa lter O .M. Fach é
LEERSTOORNISSEN
Dyslexie Dyscalculatie perception
Dyspraxie motorcontrol
ADHD attention hyperactief
Secundaire leerstoornissen Fysische beperkingen van het kind
Psychische beperkingen van het kind
Voedingstekorten zware metalen exces suiker
OMGEVINGSFACTOREN
LEERPROBLEMEN Epigenetische factoren
Genetische factoren
Figuur 2. Leerstoornissen en leerproblemen worden bepaald door genetische en epigenetische factoren. Er is een overlapping van de symptomen. Copyright Walter Faché, FIOW.
ADHD een populaire diagnose! Veel kinderen bij wie ADHD of andere gedragsstoornissen wordt geconstateerd behoren tot de meest creatieve leerlingen. Voor elke psycholoog is het uiterst moeilijk om onderscheid te maken tussen een kind dat bijzonder gevoelig, vroegrijp, uitdagend, onafhankelijk of creatief is en een kind dat aan een geestelijke stoornis lijdt. De woorden verveeld en gefrustreerd staan bijvoorbeeld niet in de DSM-schaal. In de psychiatrie is het de heersende opvatting dat ADHD een neurologische stoornis is met een genetische en biologische oorsprong. Deze overtuiging is tevens de duidelijkste rechtvaardiging voor het gebruik van psychofarmaceutische medicijnen door kinderen. De medische wetenschap blijft dus kinderen medicaliseren uitgaande van een biologische ziekte, ook al is het bewijs van het bestaan van deze ziekte nooit op betrouwbare wijze geleverd. Waarom wordt er meer nadruk gelegd op het veranderen van de interne omgeving van de kinderen door middel van psychofarmaceutische medicijnen in plaats van op de meer veilige aanpak om hun externe om-
gevingsfactoren te verbeteren zoals: loodvergiftiging, foetaal alcoholsyndroom, overbodige vaccinaties, ondervoeding, B3deficiëntie, hyperthyroïdie, overmatig gebruik van geraffineerde suikers, milieupollutie, vervelende, vreugdeloze, conventionele,… scholen? ADHD is een syndroom-diagnose, gedefinieerd in termen van observeerbaar gedrag (APA, 1994): kinderen die erg druk doen, hyperactief zijn, zich slecht kunnen concentreren, kunnen niet of slecht luisteren, aandachttekort, maken veel kapot en reageren overal erg emotioneel, in de klas bewegingsonrust, maken ouders wanhopig, zijn snel boos, hebben weinig geduld, moeite met opvolgen van instructies, lichamelijk gevaarlijke dingen doen,… Volgens Danckaerts staan drie kenmerken centraal:
K
• Overactiviteit / hyperactief • Aandachttekort / aandachtsproblemen • Impulsiviteit in denken en doen / slechte zelfcontrole
104
/ januari - februari ‘14
OF
8
Hoofdartikel Orthomoleculair
Onderkende oorzaken bij gedrags- en leerproblemen Onderstaande specifieke en onderkende samengaande verschijnselen in relatie met ADHD spelen een belangrijke rol bij de behandeling van gedrags- en leerproblemen: Chronisch gespannen spieren Koude voeten Minder goed ontwikkelde motoriek Zwakke linker hersenhelft Spanning in het hersenstamgebied Zwak parasympathisch zenuwstelsel en te sterk sympathisch zenuwstelsel Slecht contact met het eigen lichaam Geen stabiel bloedsuikerniveau Deze oorzaken kunnen goed zichtbaar worden afgeleid uit verschillende moderne diagnosetechnieken: • Op routine-EEG of elektro-encefalogram worden veelvuldig afwijkingen gevonden. Er blijkt bij ADHD geen sprake te zijn van hersenbeschadiging: er is geen zichtbaar letsel! [7] Nochtans tonen huidige studies aan dat ADHD kinderen vaak een kleiner (dunner) corpus callosum of hersenbalk hebben, vooral ter hoogte van het genu en splenium. [8] Het corpus callosum is een structuur in de hersenen die de twee hersenhelften met elkaar verbindt en zorgt dat ze informatie kunnen uitwisselen. De voorkwab en de hersenen zouden niet goed functioneren: de voorkwab hangt nauw samen met de controle over emoties, normenbesef en ethische waarden. De laatste tienduizenden jaren is de voorkwab bij onze voorouders enorm gegroeid! [9,10] In de prefrontale hersengebieden vindt men bij ADHDkinderen structurele veranderingen. [11,12,13] De doorbloeding en de activiteit van de prefrontale hersengebieden nemen af bij ADHD-kinderen, wanneer aandachtstaken moeten worden uitgevoerd. [14] De neurotransmitters blijken vaak anders: een relatief tekort aan bepaalde neurotransmitters (dopamine en serotonine), een teveel van adrenaline en cortisol die in de hersenen een rol spelen bij de overdracht van informatie via zenuwcellen naar andere cellen. [15,16,17,18] • Met de SPECT-diagnose (Single photon emission computerized tomography) uit de nucleaire geneeskunde kijkt men direct naar de bloedstroom in de hersenen en indirect naar de hersenactiviteit. Bij dit onderzoek wordt een radioactieve isotoop gebonden aan een stof die gemakkelijk in de hersencellen wordt opgenomen. • De CAT-scans of Computertomografie en later de MRIscans of Magnetic resonance imaging verschaffen enkel beelden van een statisch brein en zijn anatomie; zij geven
januari - februari ‘14 /
104
Wal t e r O.M. Fa ché
weinig of geen informatie over de activiteit in een werkend brein. Men is gaan inzien dat neurologische en psychische stoornissen geen stoornissen van de anatomie van de hersenen zijn, maar problemen in het functioneren ervan. • Het primair onderzoek en diagnose voor elk kind met leer- en gedragsstoornissen dient een volledig fysisch en neurologisch onderzoek te omvatten. De DSM-IV schaal is ontoereikend als diagnosestelling! De meeste diagnostica gebruiken criteria afgeleid van slechts één aspect van de hersendysfunctie. De diagnose is dan veeleer afhankelijk van de oriëntatie en de bias van de diagnosticus. Veel meer kan worden afgeleid indien men de mentale staat holistisch onderzoekt volgens de vier categorieën van perceptie, denkvermogen, stemming, en gedrag en deze diagnostisch combineert en evalueert. Veranderingen in deze categorieën kunnen veroorzaakt worden door drugs en door grote veranderingen in de voedingsstatus van de hersenen. De meest algemene invloedbare stoffen zijn de xantine stimulantia zoals thee, koffie, cola, chocolade, suiker in overmaat. Nutriëntendeficiënties, inbegrepen vitamine B3, B6, en zink (die pellagra en schizofrenie veroorzaken), en de zware metalen lood en cadmium kunnen tot ernstige hersendysfuncties leiden en meer algemene stoornissen in de mentale toestand van kinderen [19,20,21,22].
B Besluit 1. ADHD is geen psychische ontsporing, maar eerder een biochemische en fysiologische ontsporing door een verkeerde voeding en levensgewoonten. ADHD is een multifactorieel syndroom en is niet met één pil op te lossen. Het dient op meerdere fronten aangepakt te worden. Rilatine, Prozac of andere medicijnen en psychologiseren zijn op zijn zachtst gezegd symptomatische behandelingen! 2. Waar kunnen we dan terecht om de biochemie van een ADHD-kind juist te laten afstellen? De gangbare wetenschappelijke definiëring van ADHD moet dringend als volgt te worden hergeformuleerd: ADHD is geen afzonderlijk ziektebeeld of verschijnsel met de klassiek beschreven symptomen, maar is de expressie van biochemische fysiologische disfuncties in de hersenen, die op hun beurt veroorzaakt worden door een multifactoriële etiologie, waaronder verkeerde voedingsgewoonten, marginale vitamine- en mineralentekorten, bepaalde toxische hersenstoffen en een disbalans in de neurotransmitters de belangrijkste zijn. 3. Dat een hyperactief kind om meer aandacht vraagt is niet zozeer een oorzaak, als wel een bijverschijnsel van de ontregelde biochemie op het niveau van de hersenactiviteit en de bloedstroom in de hersenen.
9 Wa lter O .M. Fach é
Hoofdtenoren bij ADHD • Een relatie tussen voeding en hyperactief gedrag in het algemeen: bijvoorbeeld suiker; • Marginale voedingstekorten die voor het zinvol functioneren van het zenuwstelsel noodzakelijk zijn: bijvoorbeeld tryptofaan; • Verkeerde voedingsgewoonten: bijvoorbeeld overmaat cola; • Kwaliteitsvermindering van de huidige voeding ten opzichte van de voeding van onze voorouders. Voedingsgewoonten zijn de laatste vijftig jaar drastisch veranderd. Bijvoorbeeld de verhouding van omega-3- omega-6-vetzuren is verstoord in het voordeel van de omega-6-vetzuren; • Erg veel kinderen snoepen als gekken: overmaat suiker in kant-en-klaar maaltijden. Totale achteruitgang van de voedingskwaliteit; • Sterk veranderd milieu, zowel ecologisch, sociaal, cultureel als gezinssituatie: bijvoorbeeld zware metalen toxiciteit, tweeverdieners gezin en echtscheidingen; • Overmatig psychologiseren; • Overmatig en te vlug medicaliseren: bijvoorbeeld Prozac en Ritalin; • Verkeerde, onvolledige of eenzijdige diagnosestelling en aanpak, gebrek aan multidisciplinaire aanpak; • Detoxificatie problemen: bijvoorbeeld door weinig groenten en vezels te consumeren; • Intestinale dysbiose: bijvoorbeeld door medicijnen en cadmiumtoxiciteit; • Dysbalans van de neurotransmitters: bijvoorbeeld tekort aan serotonine.
Hoofdartikel Orthomoleculair
3. Gebrekkige samenwerking tussen linker en rechter hersenhelft Linker en rechter hersenhelft werken niet goed tot zeer slecht samen. Het corpus callosum (hersenbalk), een grote bundel zenuwvezels die de linker- en rechter hersenhelft met elkaar verbindt en dient om informatie te kunnen uitwisselen, is ten opzichte van kinderen zonder ADHD vaak dunner in diameter. De gevolgen van deze aantoonbare hersenstoornis zijn: gevoelskant of rechter hersenhelft overheerst sterk, linker hersenhelft is zwak of uitgeschakeld door emoties, telgang i.p.v. kruisgang en taalcentra werkt minder goed (bij jongens voornamelijk in de linker hersenhelft). 4. Ontregeld glucoseniveau Drie belangrijke factoren zorgen voor een evenwichtige bloedsuikerspiegel: inname zetmeel, reserve glycogeen komt vrij door middel van adrenaline en glucagon, controle van het bloedsuikerniveau door middel van insuline. Bij hypoglycaemie wordt reserve glycogeen vrijgemaakt door acuut adrenaline en glucagon af te geven om het bloedglucoseniveau te herstellen. Door consumeren van suiker kan er paradoxaal in het bloed een suikertekort optreden. Het vrijgekomen adrenaline werkt niet alleen bij de bloedsuikerregeling, maar activeert ook als neurotransmitter het sympathisch zenuwstelsel (autonoom zenuwstelsel). Overmaat suikerconsumptie is aldus de endogene factor, die echter de niet gewenste adrenalineafgifte in het bloed activeert, en aanleiding geeft tot hyperactief gedrag. Een ADHD-kind lijdt niet aan een psychische afwijking, maar lijdt aan tenminste een ontregelde glucose stofwisseling.
Actoren ADHD
5. Ontoereikend serotonine-capaciteit
1. Zuurstofgebrek van de hersenen
Als de emotionele belasting groter is dan de serotonineproductie, worden kinderen juist zeer actief en hyperactief. In de hersenen bestaat een evenwichtsmechanisme tussen dopamine en serotonine. Oorzaken van serotoninetekorten zijn: slechte eetgewoonten, te weinig tryptofaanopname uit de voeding, overmaat suikerconsumptie, tekort aan B-vitamines. De serotonineconcentratie kan verhoogd worden door extra tryptofaan, groenten en vis, vitamine B3 en B6 en de suikerconsumptie drastisch te verlagen. De afbraak van serotonine kan worden afgeremd door meer zonlicht, beweging en regelmatige slaap.
Hersenen verbruiken 25% van alle zuurstof die via de longen binnenkomt. Lichamelijke emotionele stress, angst en zich onveilig voelen, veroorzaakt spanning in achterhoofd, waardoor minder bloedtoevoer naar de hersenen kan gebeuren. De voorkwab en hersenstam worden minder actief, waardoor hersenen minder goed functioneren. De hersenstam vormt het centrum van de ademhaling, hartwerking, waken en slapen. Afvalstoffen hopen zich op en worden onvoldoende afgevoerd, waardoor gebrek aan zuurstof in de hersenen ontstaat. Dit leidt tot activiteitvermindering van de hersenen. 2. Chronisch gespannen spieren Het waak- slaapcentrum wordt gestimuleerd door alle prikkels vanuit de zintuigen en het lichaam. De spieren hebben duizenden gevoelige zenuwreceptoren en bij spanning van een spier oefent deze druk uit op die receptoren en prikkelt de spier. Deze prikkel wordt doorgestuurd naar het waakslaapcentrum van de hersenstam en sensorische delen van de hersenen, waardoor een chronische spanning van een spier ontstaat. Deze stuurt een constante stroom prikkels naar het waak-slaapcentrum en wordt overprikkeld, waardoor teveel snelle bètagolven in de hersenen (frequentie 12 tot 25/sec) ontstaan. Dit leidt tot hyperactiviteit en rusteloosheid.
6. Neuro-anatomische stoornissen bepalen de neuro-biochemie van ADHD-kinderen Stoornissen in de neuro-anatomie en neurobiochemie creëren het slechte aanpassingsgedrag bij ADHD. De disbalans in dopamine en noradrenaline vermindert de mogelijkheid van het ADHD-kind om om te gaan met alle verschillende prikkels van de dag. De psychische stress is de oorzaak dat cortisol stijgt, noradrenaline en dopamine dalen en adrenaline stijgt. Dit leidt tot grote gevolgen: leer- en geheugenstoornis, humeurig gedrag, negatief reactiegedrag, hyperactiviteit, chronisch vermoeid, onrustig, angstig, agressief en een wanhopig gevoel.
104
/ januari - februari ‘14
OF
10
Hoofdartikel Orthomoleculair
Wal t e r O.M. Fa ché
7. Verstoring in het autonoom zenuwstelsel
Adrenalineconcentratie verminderen
De sympathicus is bij ADHD-kinderen te actief en de parasympathicus verzwakt. De sympathische survival rol leidt tot overactiviteit en de vecht-vlucht modus. Het parasympathisch zenuwstelsel dient in balans worden gebracht door ontspanning en creativiteit.
Junkvoeding drastisch verminderen, elimineer alle geraffineerde suikers en alle cerebrale allergie veroorzakende additieven in de voeding. Moderne industriële voeding leidt vaak tot chronische ziekten wegens een te hoge aanwezigheid van chemische additieven. [28] Reguleer het suikermetabolisme met voldoende chroomnicotinaat, zinkmonomethionine en de B-vitamines B1 en B3. Kies voor een beperkte hoeveelheid samengestelde ongeraffineerde koolhydraten. Stress kan je beheersen of moduleren door de bijnieren te ondersteunen met pantotheenzuur of B5, vitamine C en magnesium. Adrenaline kan je sneller afbreken door je spieren meer te activeren en regelmatig te sporten, voldoende te slapen en een multimineraal met koper in te nemen. Overmaat insuline en adrenaline brengen het suikerniveau in het bloed voortdurend in een afwisselende hyper- en hypoglycemie toestand, waardoor de gekende symptomen van gedragsstoornissen bij kinderen voorkomen. Hyperactief, permanent op de vlucht zonder exogene vijand, slechte concentratie, drukdoenerij, grote beweeglijkheid en gedragsproblemen zijn dan daar inherent aan.
8. Loodtoxiciteit Eén op drie van de met lood belaste kinderen wordt een ADHD-kind! Voor ouders die hopeloos zoeken naar andere middelen dan Ritalin zou de diagnose van een loodintoxicatie een grote opluchting betekenen. [23,24,25] Lood kan goed geëlimineerd worden! Chelatietherapie met penicillamine verhoogt de loodexcretie. Zink reduceert de toxische eigenschappen van lood, blokkeert de absorptie van toxische mineralen, inhibeert het effect van lood op enkele enzymen. IJzer begrenst de schade aan de hersenen.
Het FIOW-plan voor ADHD kinderen Het autonoom zenuwstelsel positief beïnvloeden Leer ADHD-kinderen de volledige buikademhaling door je onderbuik bij het ademen omhoog te drukken en ook de buikflanken mee uit te zetten. Ontspannen eten en voldoende slaap met een regelmatig leven hangen samen met het goed in je lichaam zitten. Massage, hete douches, op blote voeten lopen, voetroller, iets warms drinken, meditatie-oefeningen, eigen lichaam leren voelen, energie bewust sturen naar alle delen van het lichaam en veel groenten en fruit eten brengen het autonoom zenuwstelsel terug in balans. Een extra vitamine-mineralen supplement in perioden van overheersing van de sympathicus door spanning en stress, kan het hogere verbruik van vitaminen en mineralen compenseren. Tijdens stress verbruikt het lichaam zes tot tien maal zoveel vitaminen en mineralen.
januari - februari ‘14 /
104
Calcium en hyperactiviteit Langdurige geringe calciuminname zet een mechanisme in gang dat calciumionen onttrekt uit de botten. Bovendien wordt calcium gretig gebruikt om de suikerovermaat te voorkomen. Ontoereikend calciumherstel veroorzaakt panieksituaties en hyperactiviteit. Herstel evenwicht tussen dopamine en serotonine Deze balans is ontregeld in de basale ganglia. Serotonine verhoogt en veroorzaakt humeurigheid, aandachtstoornissen en verlaagt de cognitieve flexibiliteit. Dopamine verlaagt waardoor de motoriek, doorzetting, motivatie en concentratievermogen dalen. De regeling van het “toerental” van het lichaam wordt verstoord en men probeert dit op te lossen met Ritaline en Prozac medicijnen. Ritaline verlaagt wel het serotonine en verhoogt het dopamine, maar doet de dwangstoornissen (obsessieve-compulsieve stoornis zoals zeer vaak controleren of een deur gesloten is of het overmatig vaak handen wassen) en het syndroom Gilles de la Tourette (tics of ongewilde, kortdurende, plotselinge, zich herhalende, zinloze bewegingen op vocaal en/of motorisch gebied) drastisch stijgen. Prozac, een serotonineheropname-remmer, verlaagt het serotonine, maar verhoogt de ADD (Attention Deficit Disorder) symptomen waarbij concentratiestoornis het hoofdprobleem is. Concentratieproblemen kunnen leiden tot leerproblemen. In 60% van de gevallen heeft een ADD-kind een specifieke lees- of rekenstoornis. Om de basale ganglia te moduleren moeten alle automatische negatieve gedachten worden verbannen door de ganglia te ontspannen met dagelijkse ontspanningsoefeningen, middenrifademhaling, meditatie, sociale fobieën elimineren en leerconflicten assertiever aan te pakken. Breng het limbisch systeem in evenwicht door minder koolhydraten en meer eiwitrijke voeding.
Focused on Science, Driven by Nature
Subklinische pellagra, vitamine B3-deficiëntie opheffen Een vitamine-B3-tekort wordt veroorzaakt door te hoog gebruik van suikers. Overmaat aan maïs (maïsetende landen!) leidt tot een tekort aan nicotinamide of vitamine B3 (maïsproductie en maïsbevattende voedingsmiddelen stijgen verontrustend!). Vitamine B3-bevattende voedingsmiddelen: mager vlees, volkorenproducten, tarwekiemen, vis, eieren, gevogelte, peulvruchten, dadels, vijgen en pruimen. De karakteristieke symptomen van een vitamine B3-deficiëntie zijn: hyperactiviteit, verslechtering van schoolprestaties, perceptie veranderingen en onvermogen om sociale relaties te leggen of te onderhouden. Een trias aan symptomen wordt vastgesteld:
Probiotic Caps Dé nieuwe generatie synbiotica*
a. problemen met de spijsvertering zoals diarree, onrustige darmen, krampen in de darm (buikpijn bij kinderen!) b. huidproblemen (rood, eczeemachtig)
NIEUW
c. psychische problemen (angst, depressie, stemmingsstoornissen, verslavingen, …) Alle kinderen reageren op de vitamine B3 en B6 binnen enkele dagen of weken! Milde vormen van pellagra zijn een goed model voor mentale stoornissen en kunnen diagnostisch goed gescreend worden met de NAD-test samen met de Kryptopyrrolurie test in de urine (van dr. Pfeiffer). Vetzuurmetabolisme in de hersenen moduleren
*synbiotica = producten die zowel microbiotica (zoals Lactobacillen, bifidobacteriën en Streptococcus thermophilus) als prebiotica bevatten
Voor het foetus en jonge kinderen zijn verzadigde vetzuren, arachidonzuur, mono-onverzadigde vetten en docosahexaeenzuur of DHA hoogstnodig voor de ontwikkeling van hun hersenen. De verzadigde vetten en arachidonzuur totaal verbannen uit de voeding is gevaarlijk! Recente bewijzen tonen aan dat hersenen reageren op veranderingen van exogene factoren, zodat het enorm belangrijk is het dieet te optimaliseren tijdens de hersenontwikkeling. De DHA en AA (arachidonzuur) concentratie in de hersenen stijgt 3 tot 5 maal gedurende de laatste trimester van de zwangerschap en eveneens tijdens de eerste drie maanden van de geboorte, wanneer het zenuwweefsel zich het snelst ontwikkelt. [29,30] Stimulatie van het autonoom zenuwstelsel veroorzaakt een adrenalineproductie (een stressrespons!). Dit leidt tot een verhoogde fosfolipase activiteit (PLA2). Excessieve niveaus van PLA2 kan een deficiëntie van arachidonzuur veroorzaken door het overmatig vrijkomen uit de membraan. Het kan dan vervolgens omgezet worden tot PGE2 of prostaglandine E2. PGE2 kan de dopaminevorming. Deze biochemische pathologische pathway kan rechtstreeks leiden tot de expressie van ADHD. [31,32,33]
I
Meer informatie Voor meer informatie consulteer de nutritionele monografie van Walter O.M. Faché, MN nummer 39 “Attention Deficit Hyperactivity Disorder of ADHD/ADD”. Oorzaken en orthomoleculaire therapiemogelijkheden bij hyperactiviteit en aandachtstoornissen. Publi Media FIOW Laarne.
Waarom kiezen voor Probiotic Caps Acidophilus & Forte? • De gepatenteerde stam Lactobacillus acidophilus DDS-1 is grondig gekarakteriseerd aan de universiteit van Nebraska (VS) en is goed bestand tegen maagsap en galzouten • De microbiotica-stammen zijn geselecteerd om een zuur milieu (zeer lage PH) te overleven • De capsules zijn gecoat en geven hun inhoud pas vrij in de darm (dit geeft een extra bescherming tegen maagsap en galzouten)
• Gepatenteerde technologie garandeert hoge stabiliteit bij kamertemperatuur • Fructo-oligosacchariden (FOS) zijn toegevoegd (als voedsel voor de microbiotica) • Deze synbiotica hoeven niet koel bewaard te worden (handig voor onderweg of op reis) • Lactobacillen, Bifidobacteriën en Streptococcus thermophilus (ook een yoghurtbacterie) zijn al jaren in onze voeding aanwezig en kunnen met een gerust gevoel gebruikt worden • Zuivel- en glutenvrij
Samenstelling per vegetarische capsule: Acidophilus - Lactobacillus acidophilus (DDS-1), Bifidobacterium longum: 1,2 miljard CFU • Forte - Lactobacillus acidophilus (DDS-1), Bifidobacterium lactis, Lactobacillus plantarum, Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus casei, Bifiobacterium longum, Streptococcus thermophilus: 20 miljard CFU
Acidophilus CNK 3072-477 NUT 912/25 PRIJS €17,95
Forte CNK 3072-485 NUT 912/50 PRIJS €23,95
Dosering: 1 capsule per dag doorslikken, met of zonder voedsel
Focused on Science, Driven by Nature
Referenties op aanvraag: pascale@orthofytomedia.org
nutrisan_advA5portrait.indd 3
Dit product is verkrijgbaar bij: Nutrisan bvba Egide Walschaertsstraat 22 bus i | 2800 Mechelen Tel. +32 (0)15 21 51 00 | info@nutrisan.com www.nutrisan.com
104
/ januari - februari ‘14
OF
20/11/13 12:39
12
Voeding
N ic ol l e van L ae re - Ja n s s e n
Een man met een missie
W
ie Richard de Leth zegt, zegt OER. Met zijn belangrijkste vuistregel ‘eet zoals de natuur het bedoeld heeft’, trekt hij ten strijde tegen een ongezonde en ondermijnende levensstijl en breekt hij een lans voor preventieve en integrale geneeskunde. Ook voor kinderen met leer- en gedragsstoornissen kan hij uitkomst bieden. In deze multifactoriële problematiek hecht hij groot belang aan de omgevingscomponent. Orthofyto zocht hem op en sprak met hem in zijn Praktijk voor Integrale Geneeskunde in Heemskerk (Nederland).
“In mijn praktijk waar ik veel baby’s en kinderen zie, bedrijf ik ‘persoonsgebonden’ geneeskunde, ik lever maatwerk. Mijn therapie is een combinatie van emotioneel psychologisch werk en fysiek werk waarbij ik me richt op voeding in combinatie met vitaminen en mineralen. Bij kinderen is het van groot belang dat je aansluit op hun niveau. Ik ga op mijn knieën bij het kind zitten of erachter staan en aanschouw de wereld door zijn ogen. Dan merk ik hoe het kind psychologisch in elkaar zit. Wat het denkt, wat het voelt, hoe het naar de wereld kijkt. Ik vraag veel aan de jonge patiënten of hun ouders over het eten, drinken, slapen, dromen en spelen. En ik observeer: is er genoeg veiligheid en zekerheid, durft het bij papa en mama vandaan te spelen? Hangt het altijd om de ouder heen of klemt het aan het been? Het zijn allemaal signalen. Ook zie je het wisselspel, de interactie met de ouders. Soms moet je ook de ouder mee behandelen. Als het nodig is, zet ik bloed-, urine- en ontlastingsonderzoek in. Wat ik veel toepas zijn kinesiologische spiertesten. Met behulp van testdozen met buisjes krijg ik de problematiek vaak heel inzichtelijk. Ik merk duidelijk dat de huidige tijd een enorme uitdaging is voor kinderen en volwassenen. Het leven is basaal heel erg simpel maar tegenwoordig is er niet alleen sprake van acute stress, dat zou helemaal niet erg zijn want daar word je alleen maar sterk van. Maar wij hebben last van chronische stress. De stressor kan voeding zijn maar ook psychologisch, spiritueel of mentaal van aard zijn.
straat zijn. Ontspanning is belangrijk, ook bij kinderen staat de stress-knop steeds meer aan. Anderzijds heb je ook een stukje aanleg natuurlijk. Je kan iets mee krijgen van je (voor) ouders. Met de medicatie die veel kinderen met gedragproblemen tegenwoordig krijgen, bestrijd je de symptomen zonder de dieper liggende oorzaken aan te pakken. Naast voeding en beweging kunnen deze in het kind, het gezin, het schoolsysteem en in de omgeving liggen. Het is samenvattend een multifactorieel probleem met een erfelijke en een omgevingscomponent waarbij mijn inziens de nadruk op het laatste ligt.
Klacht, symptoom of ziekte? Wanneer je kijkt naar gedragsstoornissen, kun je je afvragen of deze stoornissen klachten, symptomen of ziektes zijn. Eigenlijk is het dat allemaal. De stoornissen zijn een gevolg maar ook een oorzaak van andere ziektes. Gedrag komt voort uit de psychologische basis die deels samenhangt met voeding en beweging. Voeding is iets wat bij kinderen aardig in de knel zit. Ten eerste eten kinderen al bijna geen groente en fruit. Daarnaast is het allemaal bewerkt eten, het is vulling wat ze krijgen. En de grond waarin groente en fruit groeien, bevat steeds minder voedingsstoffen. Hoe kan het brein optimaal functioneren als het niet de juiste bouwstenen krijgt? Daarnaast is het heel essentieel voor kinderen dat ze hun spieren intensief gebruiken. Anders dan twintig jaar geleden zie je dat steeds meer kinderen voor schermpjes zitten en niet meer buiten op
januari - februari ‘14 /
104
(Epi)genetica In mijn boek ‘OERsterk’ [1] beschrijf ik de rol van de genen. Genetica gaat over onze genen, epigenetica gaat over de omgeving die onze genen beïnvloedt. Zwangerschapstijd, kindertijd en volwassenheid vallen hieronder. In de epigenetica ligt de grootste oorzaak van ziektes. De huidige omgeving is te snel veranderd om zich te kunnen aanpassen waardoor er een mismatch is ontstaan. We hebben een sciencefiction omgeving maar stone-age genen. Het gevolg is dat je allerlei symptomen ziet waaronder gedragsproblemen. De genen vormen het pistool en de omgeving haalt de trekker over. Daarom ligt er zoveel macht bij leefstijl, bij de omgevingsfactoren. Daarmee kunnen we genen aan- en uitzetten. Genen voor bijvoorbeeld psychische stoornissen hebben we allemaal. De vatbaarheid is bij iedereen aanwezig. Maar als je ze uit programmeert of uitzet, dan komen ze nooit tot uiting.
13
Voeding
Nic o ll e van Laere-Jan s s e n
Het begint al bij de voedingsconditie van de moeder voor en tijdens de zwangerschap, die is al van grote invloed. Zelfs tekorten bij de vader kunnen van invloed zijn. Die voedingstoestand –in de ruime zin van het woord- begint al een half jaar voor de conceptie. Van belang is hoe de moeder voelt, denkt, eet en drinkt en hoe ze praat met het kind. De volgende belangrijke fase zijn de eerste acht levensjaren van het kind waarin de emotionele basis wordt gelegd. In de eerste drie jaar is veiligheid en zekerheid de belangrijkste voeding. Maar beide ouders werken vaak, kinderen gaan naar de crèche of opvang waar ze ook niet altijd de zorg krijgen die ze nodig hebben. Op een crèche is soms maar één verzorgende op zeven, acht baby’s. Het is zorgelijk hoe we die kinderen epigenetisch programmeren en veel vatbaarder maken voor ziektes en aandoeningen in het leven. Kijk ook naar vaccinaties. Ze kunnen het immuunsysteem behoorlijk belasten wat weer kan samen hangen met een veelvoud aan klachten variërend van ADHD tot autisme, ontstekingsziektes, huidproblemen, darmproblemen, longproblemen en ontwikkelingsstoornissen.
Liefde als voeding Liefde is naast veiligheid en zekerheid de belangrijkste voeding voor een kind. Ieder kind zoekt de liefde en erkenning van de ouders. Een heleboel klachten bij kinderen kunnen ook een signaal zijn van een miscommunicatie tussen ouder en kind. Er kan een breuk zijn in de emotionele band met vader of moeder. In therapie moet je kijken hoe je die breuk kan helen. Daarnaast kunnen vroege (traumatische) levenservaringen een gat slaan in de ontwikkeling van een kind.
Als een kind een goede fundering legt in die eerste jaren met veiligheid, zekerheid, liefde, vitale voeding, ontspanning en voldoende beweging, dan kun je later veel fout doen zonder dat je ziek wordt. Kent een kind weinig zekerheid en veiligheid en heeft het angst, dan doet dat iets met bepaalde hersendelen. Het zorgt voor ontsteking. Bovendien raakt de frontale hersenkwab geatrofieerd. Met dit deel kun je de amygdala uitzetten welke het verband legt tussen zintuiglijke prikkels en emoties. Een kind zonder die veiligheid en zekerheid kan pro-inflammatoir of reactief reageren. Ze staan continu in de ontstekingsstand waardoor ze in deze maatschappij heel vatbaar zijn voor bijvoorbeeld onaangepast gedrag of westerse welvaartsziektes. En daarom heb je rust en veiligheid nodig in je begintijd om je frontale cortex te kunnen ontwikkelen. Dat werkt anti-ontsteking en het is non-reactief in plaats van pro-reactief. Om in de eerste zeven jaar die frontale cortex te ontwikkelen, heb je jodium, vitamine D en EPA nodig.
Gif en medicijn Voeding bij kinderen met leer- en gedragsstoornissen kan zowel gif zijn als medicijn. Door veel voeding raakt het complexe samenspel tussen gas geven en remmen in de hersenen verstoord. Kijk naar het veel gebruikte additief E621 (mono-natriumglutamaat). Het is een stimulerende neurotransmitter en mede oorzaak van overgewicht en ADHD. De neurotransmitter GABA is de rem. Een overdaad aan glutamaat maakt van kinderen stuiterballen, het verstoort de neurotransmissie. Een ander voorbeeld: er zijn weinig kinderen die regelmatig vis eten. Maar de hersenen hebben die vetzuren wel nodig, niet de transvetten die ze nu vaak binnen krijgen. Deze vetten bemoeilijken de prikkeloverdracht tussen zenuwcellen.
104
/ januari - februari ‘14
OF
14
Voeding
Tot 10.000 jaar terug was alles wat we aten biologisch. Er waren geen herbiciden, pesticiden of zware metalen. Ik heb laatst gesurvivald in de Pyreneeën. Ik at alles lokaal, biologisch, volgens het seizoen. Het was zó gemakkelijk want er was geen ‘chipsstruik’ of een ‘Alpro-sojabeek’. De survival is nu verplaatst van het bos naar de supermarkt. We lopen door supermarkten heen in een kunstmatige plastic omgeving vol zoet. Ons voedingslandschap telt 75.000 chemische stoffen en er komen er iedere maand nog bij. Hiermee en met alle andere prikkels van onze omgeving ondermijnen we ons zelfherstellende vermogen.
Oervoeding In ‘OERsterk’ heb ik het over oervoeding: biologische groente, fruit, vlees, vis, eieren, noten, zaden, bollen en knollen. Maar ik ben niet zo radicaal dat ik de kinderen op een streng dieet zet. Ik hanteer altijd de regel 75-25: 75% goed en 25% buiten de lijntjes. Maar eet wel de voeding die je genen snappen, waarop de Homo Sapiens ontwikkeld is. Omdat voeding een basisvoorwaarde is voor sleutelfuncties in het lichaam kan je het niet links laten liggen. Echte vitale voeding geeft rust: in de darmen, in het zenuwstelsel, in het immuunsysteem. Dit in tegenstelling tot de huidige bewerkte voeding. Die geeft onrust. Dat zie je terug in orgaan sleutelfuncties, het immuunsysteem, de psychologie, de psychopathologie of zelfs in de psychiatrie. Wat je in je mond stopt, gaat deel uitmaken van je bouwstenen. Ik geef veel voedingsadviezen en daarnaast werk ik met visvetzuren, vitamines en mineralen. Ik suppleer bijvoorbeeld vaak magnesium en jodium, twee mineralen waar kinderen vaak laag in zitten. Daarnaast adviseer ik vitamine D3 en de B’s voor de energiehuishouding. Het aminozuur glutamine geef ik bij leaky gut problemen en bij stemmingsproblemen tryptofaan. Bij darmproblemen zet ik uiteraard een probioticum in. Ook pas ik homeopathie toe met middelen die bij het type kind en de stoornis aansluiten en fytotherapie. Zo stimuleert salie de GABA-productie en geeft dus rust in de hersenen. Geelwortel, kurkuma, geef ik om de lever ontgifting te stimuleren. Wat ik ten slotte bij welk kind geef, is heel erg persoonsgebonden en bij iedereen anders.
De onderste lade Het is jammer dat de reguliere geneeskunde weinig doet met voeding of onderzoek op dat gebied. Wetenschappers zijn vaak verbonden aan commerciële instituten of voedingsgiganten. Anderzijds is er geen enkele partij geïnteresseerd om als financier onderzoek te doen naar de link tussen voeding en bijvoorbeeld ADHD of autisme. Je kunt geen patent leggen op kurkuma, broccoli, bloemkool of vis. Het zijn dus gebieden die niet aantrekkelijk zijn om onderzoek op te gaan
januari - februari ‘14 /
104
N ic ol l e van L ae re - Ja n s s e n
richten. Reguliere geneeskunde en instituten hebben ook last van het onderste la-syndroom. Met ander woorden, er is zo ontzettend veel onderzoek vanuit Engeland en de Verenigde Staten over de orthomoleculaire geneeskunde, de psychoneuro-immunologie (PNI), de link van voeding met ADHD, autisme en allerlei stoornissen. Maar die onderzoeken passen niet in het wereldbeeld van wetenschappers en verdwijnen in het onderste laatje.
Missie Mijn missie is mensen, kinderen en volwassenen, weer manager te maken van hun eigen lijf. Ook wil ik mensen uitnodigen veel meer preventief te gaan denken. In de zorguitgaven is dat uiteindelijk ook het ontbrekende schakeltje. De weg die we nu lopen, loopt gewoonweg dood. We moeten met z’n allen het bedrijfsleven en de politiek enthousiasmeren om de huidige maatschappelijke omgeving voor kinderen veel vitaler en duurzamer te maken. Het is zorgwekkend, we hebben misschien wel de ziekste maatschappij ooit. Allerlei aandoeningen bij kinderen nemen enorm snel toe in de afgelopen jaren. We moeten zien dat een kind een diamant is die we slijpen met de leefstijl, de dingen die we doen en de voeding die we geven, de ontspanning, zekerheid en de veiligheid. Hiermee moeten we aansluiten bij het unieke van het kind, opdat we iets van een kind maken wat het werkelijk is.”
15
Voeding
Nic o ll e van Laere-Jan s s e n
Stoornissen
P
Tot de algemene psychische problemen en stoornissen bij kinderen horen emotionele stoornissen, gedragsstoornissen, hyperkinesie (ADHD), specifieke (achterblijvende cognitie) en algemene (autisme) ontwikkelingsstoornissen, functiestoornissen (zindelijkheid, eten en slapen) en psychosomatische reacties.
steun). Ook lijkt er een rol weg gelegd voor neurotransmitters (noradrenaline, serotonine, mono-amino-oxidase-A) en hormonen (cortisol, testosteron). Een gedragsstoornis is meestal niet te genezen. Wel kan men het probleemgedrag verminderen met medicijnen en psychologische behandelingen. Voeding heeft geen vaste plaats in de reguliere behandeling.
Gedragsstoornissen [2,3,4]
Hyperkinesie
In Nederland hebben bijna 55.000 jongeren (13-18 jaar) een gedragsstoornis. Gedragsstoornissen hebben een vroege en een late variant, De vroege begint rond de peuter- of kleuterleeftijd, de late rond de puberteit. De vroege variant heeft een slechtere prognose dan de late variant. De DSM IV (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) onderscheidt twee soorten: - CD: Conduct disorder Dit is een antisociale gedragsstoornis welke gekenmerkt wordt door regelmatig stelen, liegen, spijbelen, dingen vernielen, vechten en dieren of mensen mishandelen. - ODD: Oppositional Defiant Disorder Dit is een lichtere variant van de antisociale gedragsstoornis. Deze kinderen zijn opstandig, vertonen langdurig vijandig en openlijk ongehoorzaam gedrag. ODD is vaak een voorloper van CD. Volgens de reguliere wetenschap is de oorzaak niet bekend. Van invloed op het ontstaan noemen zij genetische kenmerken (biologische overgeërfde kwetsbaarheden zoals impulsiviteit, stressgevoeligheid of aandachtsproblemen), individuele eigenschappen van het kind (temperamentfactoren zoals impulsiviteit, rusteloosheid, emotionele labiliteit, negativistische houding en snel afgeleid zijn) en omgevingsfactoren (met name een negatieve gezinssituatie met afwijzing, hard straffen en gebrek aan warmte, affectie en emotionele
De reguliere wetenschap schrijft de oorzaak van ADHD met name toe aan erfelijke factoren (80% erfelijkheidsfactor). Onderzoek wijst in de richting van de dopaminestofwisseling in de hersenen, de grootte van de hersenen en de hersenactiviteit. Er lijkt ook een rol weg gelegd voor persoonsgebonden factoren: vroeggeboorte of kinderen van een moeder die tijdens de zwangerschap hypertensie had, overmatig rookte of veel dronk. Volgens het Trimbos-instituut is er geen verband tussen suiker en gedragsstoornissen. De omgeving (bijvoorbeeld een negatieve gezinssituatie, lage sociaal economische status) heeft in de reguliere optiek geen grote invloed op het ontstaan van ADHD, maar mogelijk wel op het voortduren ervan. Medicatie of psychologische behandeling helpt maar geneest niet.
In Nederland lijdt drie tot vijf procent van de kinderen onder de 16 jaar aan Attention-Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Kinderen met deze aandoening hebben een grotere kans om een antisociale gedragsstoornis te ontwikkelen. ADHD is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. Belangrijkste kenmerken zijn slechte concentratie, overbeweeglijkheid, rusteloosheid en impulsiviteit. Er zijn drie typen ADHD: het onoplettende type (ADD) met ernstige en aanhoudende aandachtszwakte zonder hyperactiviteit/ impulsiviteit, het hyperactieve/impulsieve type en het gecombineerde type welke het meeste voorkomt.
A
Profiel
Auteursgegevens
Naam: Richard de Leth (1982)
Nicolle van Laere-Janssen is Master Physician Assistant en medisch journalist.
Carrière: Richard de Leth studeerde geneeskunde aan de VU Amsterdam. Omdat in zijn optiek de reguliere geneeskunde alleen niet zaligmakend is, specialiseerde hij zich in de orthomoleculaire geneeskunde en de psycho-neuro-immunologie. Daarnaast verdiepte hij zich in voeding, kinesiologie, psychologie, fytotherapie en de oosterse geneeskunst. Op deze wijze biedt hij persoonsgebonden, integrale geneeskunde met als doel de gezondheid te herstellen, te verbeteren en te behouden. In Heemskerk (Nederland) heeft hij zijn ‘Praktijk voor integrale geneeskunde’. Hij schreef twee boeken: ‘OERsterk’ en ‘OERsterk koken!’
R
Referenties 1. Leth R de. OERsterk. Gezond, fit en slank volgens de natuur. 5e druk. Heemskerk: Uitgevrij de Leth; 2013; 2. Brande JL van den, Heymans HSA, Monnens LAH. Kindergeneeskunde. 3e druk. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2006; 3. Nationaal Kompas Volksgezondheid (RIVM: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). www.nationaalkompas.nl; 4. Trimbos-instituut. www.trimbos.nl.
104
/ januari - februari ‘14
OF
16
Medisch dossier
Trud y Vl o t
Gedrag te beïnvloeden met oxytocine?
O
xytocine is een neurotransmitter die ook wel bekend staat als het ‘liefdeshormoon’. Het wordt grotendeels geproduceerd in de hypothalamus. Oxytocine is het meest bekend vanwege zijn rol in het opwekken van weeën en het aanmaken van moedermelk bij zwangere vrouwen. Maar een groeiende hoeveelheid bewijs in dieren en mensen toont aan dat het ook een rol speelt bij de mogelijkheid van emotioneel verbinden en het reguleren van sociaal gedrag. Gebaseerd op deze onderzoeksresultaten denken onderzoekers dat oxytocine een algemene factor kan zijn in de behandeling van bepaalde psychische aandoeningen.
Omdat oxytocine een rol speelt bij emotionele binding, vertrouwen en vele andere biologische processen die in verband staan met gedrag, zijn onderzoekers benieuwd of oxytocine een rol speelt bij het reguleren van het sociale gedrag van mensen. Niet alleen binnen de psychiatrie of psychologie, maar ook in andere gebieden waar gedrag een rol speelt, zoals de economie. Onder andere prof. dr. P.J. Zak (econoom) doet veel onderzoek naar oxytocine. Dit heeft dr. Zak inmiddels de bijnaam ‘dr. Love’ opgeleverd. Voor psychologisch of psychiatrisch onderzoek zijn kinderen met een autistisch spectrum stoornis (ASS) een interessante onderzoeksgroep. Oxytocine is tot op heden geen bewezen therapie bij autisme. Maar er zijn reeds ouders die vragen om een recept, omdat ze positieve effecten hebben ervaren bij hun kind. Experts vinden dat ouders nog moeten wachten totdat er meer gegevens bekend zijn en er meer onderzoek is gedaan.
Onderzoeksgegevens niet eenduidig Enkele studies geven aan dat oxytocine bij kinderen de mogelijkheid verbetert om empathie te tonen, ze makkelijker sociale contacten maken en minder repetitief gedrag vertonen. Andere onderzoeken vinden geen of zeer weinig verandering en
enkele onderzoeken geven zelfs aan dat oxytocine het claimgedrag en de concurrerende gevoelens kan versterken. Of dat oxytocine juist de symptomen zal verergeren bij mensen die al overgevoelig zijn voor sociale prikkels. Wat in ieder geval belangrijk is, is dat nog niemand precies weet wat oxytocine doet als het langdurig of zeer regelmatig wordt gebruikt.
Recente studie veelbelovend Een recente studie geeft als eerste onderzoek aan wat oxytocine doet in de hersenen van kinderen met ASS. De uitkomst is veelbelovend, het onderzoek geeft tevens aan wat de beperkingen zijn. Het onderzoek is uitgevoerd door het Yale Child Study Center en is in december gepubliceerd in The Proceedings of the National Academy of Sciences. In dit dubbel-blind, placebo-gecontroleerde onderzoek vinden de onderzoekers dat oxytocine een grotere activiteit laat zien in die hersendelen die correleren met sociale verbinding. Dit onderzoek laat niet alleen zien dat oxytocine bepaalde hersendelen kan activeren, maar ook dat bij kinderen met ASS deze hersendelen niet onherstelbaar vernietigd zijn maar plastisch genoeg om toch nog te worden beïnvloed. Een beperking zou kunnen zijn dat de meeste oxytocine-activiteit wordt gezien bij kinderen met een milde vorm van ASS. Enkele experts zeggen dat dit inhoudt dat oxytocine met name werkt bij minder ernstig verstoorde hersenen of mensen. Anderen zeggen dat dit impliceert dat er andere doseringen of toedieningsvormen per persoon nodig zijn. Ilanit Gordon, hoofdauteur van het onderzoek, zegt dat de Yale-onderzoekers het effect onderzochten van oxytocine op sociale interacties. De onderzoekers analyseren nu verder de resultaten voor latere publicatie en verder onderzoek. Het Yale-team suggereert dat oxytocine het meest succesvol is als een hulpmiddel om kinderen meer voordeel te laten hebben van gedragstherapie of specifieke sociale ervaringen. Zij zien oxytocine niet als een continue behandeling om sociale vaardigheden te verbeteren. Menig expert is het hiermee eens.
januari - februari ‘14 /
104
17
Medisch dossier
Tr ud y Vlot
Volgens één van die experts, dr. Linmarie Silkich (directeur van de Adolescent and School-Age Psychiatric Intervention Research Program at the University of North Carolina; zij heeft niet aan dit onderzoek deelgenomen) is dit onderzoek een duidelijk bewijs dat oxytocine invloed heeft op de hersenen van kinderen met ASS. Het laat zien dat de hersenen van mensen met autisme capabel zijn om op een meer sociaal geaccepteerde manier te reageren. Toch is het nodig om meer en groter onderzoek te doen. Wat doet oxytocine concreet in de hersenen? Wat is de ideale dosis? En hoe kan oxytocine het beste worden ingezet? Daarnaast laat de Yale-studie nog andere interessante dingen zien. Kinderen met een hogere oxytocineconcentratie in hun speeksel hadden een grotere activiteit in hun amygdala. Dat, zeggen experts, kan betekenen dat een simpele speekseltest reeds kan voorspellen wie het meeste baat zal hebben van de oxytocine. Eén van de deelnemers (Jesse) aan de Yale-studie, vertelde dat hij direct kon zeggen welke spray de oxytocine-spray was. Hij werd er giegelig van. Hij moest veel lachen, alsof ze hem lachgas hadden gegeven. Dit effect hield niet lang aan. Sinds die tijd kopen zijn ouders een laaggedoseerde oxytocinespray, één voor thuis en één op school. Af en toe, als hij een paniekaanval heeft of volledig in zichzelf keert, dan neemt hij de oxytocine-spray. Het herstelt zijn evenwicht. Of, zoals Jesse het zelf zegt, als ik echt gestrest ben of verdrietig, dan voel ik me door de spray snel een stuk kalmer. Het verstoort de gedachten die me onrustig maken. Dr. Gordon beveelt dit soort gebruik niet aan. Ze wil geen golf van ouders die hun kinderen oxytocine gaan geven. “Nogmaals, oxytocine is geen bewezen therapie bij ASS.”
Negatieve effecten oxytocine Een onderzoek bij gezonde mannen laat zien dat oxycotine hen meer bevooroordeeld maakt ten opzichte van onbekenden. Mensen met een borderline-persoonlijkheidsstoornis worden onder invloed van oxytocine meer wantrouwend, misschien omdat ze al sociaal overprikkeld zijn.
B
Besluit Het lijkt er dus op dat oxycotine een positief effect heeft op kinderen met ASS, al moeten hierbij kanttekeningen geplaatst worden. Autisme is zeer complex waardoor het nooit voor iedereen zal werken, en zeker niet in dezelfde mate. Bovendien zullen personen met genetisch verschillende oxytocine-receptoren sowieso anders reageren. Daarnaast lijkt het erop dat het beter werkt bij personen met de minder ernstige vormen van ASS. Tot slot is de context waarin het gegeven wordt van belang. Dit maakt het een interessante stof die vraagt om meer onderzoek.
Van dierenstudie naar mensenstudie Regelmatig worden resultaten uit dierenonderzoek geprojecteerd op mensen. Bij onderzoek naar oxytocine is gebleken dat dierenonderzoek tegengestelde resultaten oplevert in vergelijking met humaan onderzoek. Veel onderzoek wordt gedaan bij muizen of ratten. Deze dieren hebben een geheel andere sociale binding dan mensen. Prairie wolven of apen zijn voor vergelijkend onderzoek inzake oxytocine meer geschikt. Eerdere studies laten zien dat oxytocine de paarbinding vergroot bij prairiewolven, echter nieuwere studies laten zien dat een jarenlange dosis oxytocine resulteert in vreemd gedrag. Onder invloed van jarenlange oxytocine laten wolven vrouwtjes bindingsgedrag zien met andere wolven dan hun partner, terwijl prairiewolven normaal gesproken monogaam zijn.
L
Literatuurlijst 1. Gordon I, Vander Wyle BC, et al. Oxytocin enhances brain function in children with autism. PNAS, 2013 nov 6; 2. Cascio CJ, Foss-Feig JH, et al. Affective neural response to restricted interests in autism spectrum disorders. Journ. Of Child Psychol. and Psychiatry, 2013 oct 7, DOI: 10.1111/jcpp.12147; 3. Hollander E, Bartz J, et al. Oxytocin increases retention of social cognition in autism. Biol. Psychiatry, 2007 feb 15, vol 61 iss4 pg 498-504; 4. Verbeke W, Bagozzi RP, et al. Polymorphisms of the OXTR gene explain why sales professionals love to help customers. Front Beav Neurosci 2013 nov 27;7:171. Doi: 10.3389/finbah.2013.00171.
104
/ januari - februari ‘14
OF
NATAOS KEY NUTRITION
Pharma Nord QH Active Q10 – Patented Formula
VERMOEID ? Enkel actieve Q10* biedt je de oplossing Zonder stimulerende middelen !
Voor het behoud van een goede energieproductie om vermoeidheid te verminderen.
14,95 E vanaf
UR
BE_Q10_Ad_Orthofyto_1113_105x297
*Gecombineerd met vitamine C dat bijdraagt tot een normaal energieleverend metabolisme.
Verkrijgbaar bij uw apotheker. Gaan naar www.pharmanord.be en bekijk een video over Q10 en kwaliteit.
Innoverend voor de gezondheid
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
Nigella Oil Superior Vitaliteit & schoonheid Krachtig hulpmiddel uit de natuur Drieduizend jaar geleden wisten de Egyptische farao’s reeds de gezondheidsbevorderende krachten in de natuur naar waarde te schatten. Een van hun algemene middelen was zwarte komijnolie (Nigella Sativa L. olie). Zo heeft men in het graf van de beroemde farao Toetanchamon een flesje van deze olie aangetroffen. Ook de Egyptische koningin Nefertete wist dat zwarte komijnolie bijzonder goed was. De olie zou één van haar geheime middeltjes zijn geweest voor vitaliteit en schoonheid.
Nigella Oil Superior van Nataos wordt via een
speciale methode koud geperst. Dankzij deze methode wordt de olie optimaal beschermd tegen oxidatie en behoudt ze al haar nutritionele waarden. Nigella Oil Superior van Nataos is van biologische oorsprong en de fijnste, koudgeperste zwarte komijnolie. Deze olie bevat meer dan 100 bioactieve stoffen met een hoog gehalte aan: • Vitaminen: A, E. • Enzymen en co-enzym Q10. • Vetzuren: linolzuur (omega-6), oliezuur (omega-9), palmitinezuur, linoleenzuur (omega-3), palmitoleïnezuur (omega-7), myristinezuur, margarinezuur, stearinezuur, arachidonzuur, eicoseenzuur, n-eicosaanzuur, lignocerinezuur, erucazuur, beheenzuur. • Etherische oliën met de gewenste actieve stoffen (nigellon, thymoquinone). • Sterolen, alkaloïden, looistoffen, saponinen.
Vraag naar Nigella Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.
Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be WWW.NATAOS.COM
OJ-adv 268 x 90_nigelia oil sup.indd 1
19/08/13 14:
19
Medisch dossier
Jo lan da Burgm eijer
De geneeskracht van licht
C
ontinu zendt de zon een onvoorstelbare hoeveelheid energie de kosmos in. Al het leven op aarde is onder invloed van het volledige lichtspectrum van zonlicht tot ontwikkeling gekomen en in stand gebleven. In ons door technologie
gedreven dagelijks leven zijn we ons er onvoldoende van bewust dat natuurlijke energetische krachten van essentieel belang zijn voor het behouden en onderhouden van onze gezondheid.
De linker afbeelding toont het been van een man, tien dagen voor een geplande amputatie van zijn onderbeen, na vier jaar reguliere therapie. Rechts ziet u hetzelfde been na vier weken dagelijkse intensieve fotonentherapie. Dit praktijkvoorbeeld illustreert de toename van ons zelfherstellend vermogen door fotonentherapie, hier zichtbaar aan het uiterlijk van het lichaam. Dezelfde herstellende processen vinden ook onzichtbaar plaats binnen in het lichaam. Waarom licht een verstoorde gezondheid kan herstellen wordt in dit artikel toegelicht vanuit de fundamenten van fotonentherapie: zonlicht, laserlicht en biofotonen.
Alle voor het aardse leven noodzakelijke energie en materie hebben de zon als bron. Net als planten en dieren zijn wij biologische organismen die continu de stimulerende en helende werking van natuurlijke krachten nodig hebben van zonlicht, maar ook elektrische velden in de atmosfeer, het aardmagnetisch veld, lucht, water en de aarde die ons voedsel voortbrengt.
Heilzame therapie van de natuur Vanaf de oorsprong van ons bestaan wendt de mens zich voor genezing tot de zon. Hoog ontwikkelde beschavingen en culturen zoals die van de Egyptenaren, Grieken, Romeinen, Inca’s en Maya’s hebben op grote schaal gebruik gemaakt van de therapeutische werking van het zonlicht. Zij staarden in de zon en lieten heel hun lichaam beschijnen om te herstellen van lichamelijke en geestelijke onbalans. De Grieken bouwden hiertoe geneestempels en noemden dit heliotherapie. In de eerste helft van de twintigste eeuw werd heliotherapie gerenommeerd door haar succesvolle toepassing bij patiënten met tuberculose: 80% genas. In 1980 stelde dokter Zane Kime brede fysiologische effecten vast van een reeks gedoseerde blootstellingen aan zonlicht: lagere bloeddruk, trager ademhalingsritme, dalende bloedsuikerspiegels, kortere recuperatietijd van hart, meer energie, lichaamskracht en uithoudingsvermogen, minder melkzuur in bloed na inspanning en toegenomen opname en transport van zuurstof door bloed. Veelzeggend.
“ If you want to find the secrets of universe. Think in energy, frequency and vibration.” Nikola Tesla
Q
Stimulerende energie voor hersen- en lichaamsfuncties In de twintigste eeuw werd duidelijker dat er een relatie bestaat tussen zonlicht, de ogen, de hersenen en onze lichaamsfuncties. Omstreeks 1970 werd wetenschappelijk aangetoond dat licht dat via onze ogen binnenkomt zowel visuele als non-visuele functies heeft. Onze ogen zetten lichtgolven om in elektrische impulsen. Impulsen die enerzijds via de zenuwen naar de visuele cortex worden geleid om beelden te construeren en anderzijds naar de hypothalamus, het belangrijkste regulatiecentrum in onze hersenen, om vitale lichaamsfuncties te stimuleren. De hypothalamus reguleert in samenwerking met de hypofyse en epifyse via het zenuwstelsel en hormoonstelsel alle leven voorwaardelijke lichaamsfuncties. Deze homeostatische processen worden door de hypothalamus gecontroleerd en gereguleerd: de ademhaling, de circulatie, de voedsel- en vochtopname, de spijsvertering, de lichaamstemperatuur, het metabolisme, groei en voortplanting, plus het dag- en nachtritme met hiermee samenhangende biologische ritmen.
104
/ januari - februari ‘14
OF
20
Medisch dossier
J ol anda Burg me i j e r
voorbeeld in zenuwen, hersenen, spieren, het hart en in elke molecuul. Dit geldt ook voor laser: niet de mens heeft de laserstraal uitgevonden. Ook nu weer is dat de intelligentie van de natuur zelf.
Zonlicht stimuleert via de ogen en de hersenen deze essentiële lichaamsfuncties. Dit maakt licht tot een vitale bio-energetische aandrijfkracht. Hetgeen verklaart waarom we ons tijdens zonneschijn zo veel prettiger voelen dan in zon-arme perioden. Onze intuïtie voedt een aanhoudend verlangen naar de verwarmende en leven gevende lichtenergie van de zon. Dit inspireert tot de ontwikkeling van zon identieke straling, namelijk laserlicht.
Laser: technisch licht met bio-stimulerende werking Al tijdens vroege experimenten ontdekte men de intensieve wisselwerking tussen laserstralen en alle biologische processen in levende cellen. Arts en onderzoeker Andre Mester kon in 1966 als eerste bewijzen dat zacht laserlicht de energieleveranciers van de cel, de mitochondriën, activeert. De mitochondriën mobiliseren op hun beurt overige energetische processen en leveren daarmee een fundamentele bijdrage aan het activeren van de metabole energie in de cellen. Alle biologische processen worden door energie aangestuurd. Energie is de voorwaarde voor elke vorm van leven. Softlasertherapie is medisch toegepast laserlicht met een lage intensiteit met als primair effect een toename van de energieproductie in de mitochondriën en als secundair effect: weefselregeneratie, ontstekingsremming, pijnreductie en toename van bloedcirculatie. Sinds 1966 wordt Softlaser-therapie aangewend en wetenschappelijk onderzocht. In ruim 3000 publicaties van onderzoeken bij mensen, dieren en celculturen wordt de effectieve werking aangetoond.
Biofotonen: het biologische laserlicht van de mens De ontdekking van laser is te vergelijken met de ontdekking van elektriciteit. De mens vond elektrische stroom pas zo’n 200 jaar geleden uit. De natuur kent het fenomeen elektriciteit daarentegen vanaf het ontstaan van het leven. Bij-
januari - februari ‘14 /
104
De natuurlijke energie van laser werd in 1975 bewezen door biofysicus F.A. Popp. Als eerste toonde hij wetenschappelijk aan dat alle levende cellen in planten, dieren en mensen ultrazwakke lichtstralen afgeven: biofotonen. De aanwezigheid van biologische laserlicht in de cellen vormt een verklaring voor de stimulerende werking van technisch laserlicht op de celstofwisseling. De ontdekking van biofotonen leidde tot meer kennis van enerzijds een ‘nieuwe’ vorm van biologische energie en anderzijds een ‘nieuw’ biologisch communicatiesysteem. Biofotonen vormen een energie die door alle levende cellen wordt ingezet ter aansturing van de interne functionele processen en zijn het belangrijkste communicatiesysteem van het lichaam. Om de talrijke complexe lichaamsfuncties aan te sturen communiceert ons lichaam biochemisch via het bloed, bio-elektrisch via het zenuwstelsel en bio-energetisch via het biofotonenveld. Omdat alle lichaamscellen biofotonen afgeven zal ons lichaam ook biofotonen moeten aanmaken. Ons lichaam neemt fotonen op uit zonlicht via de ogen, de huid, de ademhaling en de voeding. De directe opname van fotonen verloopt vooral via de ogen maar ook via de huid. De lucht die wij inademen is door de zon geladen met fotonen en ook de planten die wij eten bevatten door het proces van fotosynthese biofotonen. Voorts wordt het water dat wij drinken onder natuurlijke omstandigheden gevitaliseerd door zonlicht met fotonen. Onze moderne leefstijl - waarin we veel binnen verblijven en voedsel gebruiken met weinig biofotonen - leidt tot onvoldoende absorptie van fotonen en ondermijnt uiteindelijk onze gezondheid. Dit roept de wens op naar zon-identieke straling.
Softlasertherapie Alle cellen in ons lichaam zijn zeer ontvankelijk voor opname van fotonen uit zonlicht. Daarnaast is ons lichaam ook receptief voor fotonen van andere lichtbronnen dan de zon, indien dit licht natuur-identiek is. Dit vermogen van ons lichaam vormt de basis voor fotonen- en softlasertherapie. Een therapie die de productie en functie van biofotonen stimuleert en leidt tot optimalisering van de energievoorziening en de informatieoverdracht in het hele lichaam. Alle lichaamsprocessen, waaronder het immuunsysteem, worden hierbij betrokken en geactiveerd. Dit maakt softlasertherapie effectief bij een zeer breed spectrum aan indicaties. Technologische ontwikkelingen hebben regelmatig geleid tot nadelige consequenties voor de gezondheid van mensen. Voorbeelden hiervan zijn: de voedselindustrie, de magnetron,
21
Medisch dossier
Jo lan da Burgm eijer
kunstlicht, elektriciteit en draadloze communicatiesystemen. Technologie kan echter ook toegepast worden om de gezondheid juist te bevorderen. Het natuur-identiek laserlicht van softlasertherapie helpt bij het herstel van de gezondheid. De effectiviteit van deze behandelwijze biedt daarom in de medische praxis een goed vooruitzicht aan de patiënt.
op aarde is wel ter beschikking in de vorm van de energie van zonlicht. Fotonentherapie is een moderne, universele therapie die de levensenergie versterkt en zo herstel van het zelfregulerend vermogen op biofysisch niveau stimuleert.
Q Wij zijn materie én energie
Biofysische geneeskunde: modern medisch paradigma Het huidige materialistische paradigma binnen de reguliere geneeskunde gaat uit van een chemisch en mechanisch mensbeeld waarbij het lichaam wordt aangestuurd door biochemische en bio-elektrische processen. Biofysische wetenschappers tonen echter aan dat ons lichaam voor meer dan 99% bestaat uit energie en fundamenteel wordt aangestuurd door een energetisch regulatiesysteem. De biofysische geneeskunde heeft als uitgangspunt dat alle lichaamsprocessen worden aangestuurd en gereguleerd door een elektromagnetisch systeem. Het versturen en ontvangen van informatie binnen dit systeem vindt plaats middels biofotonen. Gezondheid is volgens deze geneeskunde een toestand waarbij ons lichaam in staat is adequaat te reageren op alle invloeden uit onze omgeving zonder dat onze lichaamsfuncties hierdoor verstoord worden. In deze toestand heeft ons lichaam een goed functionerend zelfherstellend en compenserend vermogen. Ziekte kan volgens de biofysische geneeskunde in het algemeen gezien worden als een niet optimaal werkend regulatiesysteem. Het vermogen van ons lichaam om als geheel efficiënt samen te werken en adequaat te reageren op signalen uit de omgeving is verzwakt. Deze signalen leiden dan tot destabilisatie van ons lichaam. Ons zelfherstellend vermogen schiet dus tekort om de belastende invloeden te compenseren. Meestal ontstaat dit door een langdurige opeenstapeling van invloeden die de gezondheid verstoren zoals: een ongezonde voedings- en levenswijze, chronische stress, verstoorde emoties, onvoldoende lichaamsbeweging, infecties met micro-organismen, vaccinaties, electrosmog, toxinen, zware metalen, psychische belasting, weersinvloeden of constitutionele factoren. De oude alchemie had tot doel een universeel levenselixer te vervaardigen dat de levensduur verlengt. Een universeel levenskracht versterkend geneesmiddel is echter niet te vinden in chemische preparaten maar staat ons sinds er leven
“ Waaruit bestaat je lichaam? Uit weefsels en organen. Waaruit bestaan weefsels en organen? Uit cellen. Waaruit bestaan cellen? Uit moleculen. Waaruit bestaan moleculen? Uit atomen. Waaruit bestaan atomen? Uit subatomaire deeltjes. Waaruit bestaan subatomaire deeltjes? Uit energie? Nee. Ze bestaan niet uit energie; ze zijn energie.” David Cameron Gikandi
Natuurgeneeskunde: traditionele en moderne energetische geneeskunde Alle geneeskracht in de natuur is afkomstig van zonlicht, dat met zijn stralen van zonne-energie zijn levenskracht bindt aan lucht, water, mineralen, planten, dieren en mensen. In zowel de westerse en oosterse als in de traditionele en moderne natuurgeneeskunde wordt de levenwekkende, geneeskrachtige werking van de zon gebruikt. Hoewel men zich vaak niet bewust is van de energetische werking van therapieën wordt zonne-energie benut in onder meer voedingstherapie, organische orthomoleculaire geneeskunde, kruidengeneeskunde, homeopathie. Alle natuurgeneeskundige therapieën zijn gericht op een herstel van het zelfgenezend vermogen door activatie van de eigen levensenergie, die in de loop der tijd in diverse culturen verscheidene namen heeft gekregen als chi, prana, orgon, dynamis, vis medicatrix naturae. De hedendaags wetenschap biedt met het aantonen van biofotonen een verklaring voor reeds duizenden jaren bestaande oosterse energetische geneeskundige systemen en westerse natuurgeneeskundige systemen.
“We beseffen eindelijk dat licht een levensmiddel is zoals voeding, dat verkeerd licht net als verkeerde voeding ons ziek kan maken. En dat goed licht onze gezondheid in stand houdt.” Dr. John Ott
104
Q
/ januari - februari ‘14
OF
22
Medisch dossier
Q
J ol anda Burg me i j e r
“ All we need for health and healing has been provided by God in Nature… The challenge of science is to find it.” Paracelsus.
Voeding: materie en lichtenergie Planten transformeren door fotosynthese zonlicht tot biofotonen. Deze fotonen-energie wordt opgeslagen in alle delen van de plant: blad, wortel, vruchten en zaden. Voedsel bestaat dus niet alleen uit chemische componenten maar bestaat in essentie uit energie en informatie. Wij eten licht en het is dan ook de lichtkwaliteit en –kwantiteit die bepaalt hoe ge-zon-d ons voedsel is.“
Testimonial (vrouw 42 jaar) “In 2006 begonnen mijn klachten: dagelijks pijn en steken rond de hartstreek, vermoeidheid, slechte concentratie, vergeetachtig, hyperventilatie en overgevoelig voor licht en geluid. Ik kon met pijn en moeite voor mijn gezin zorgen, werken ging al helemaal niet meer. Ik voelde me leeg en op. De angst dat ik iets ernstigs had nam toe. Mijn huisarts kon niets doen. Onderzoeken in het ziekenhuis resulteerden in niets. De desoriëntatie was zwaar. De pijnklachten wilde ik uiteindelijk accepteren, maar mijn neerslachtigheid was zo zwaar dat ik veel ging lezen over het lichaam en gezond leven. Mijn levenswijze ging ik aanpassen qua gezonde voeding. Na vele therapieën gevolgd te hebben, met weinig resultaat, kwam ik in december 2012 in een praktijk voor fotonentherapie terecht. Tijdens het eerste consult bleek dat ik de ziekte van Lyme had. De eerste behandelingen met fotonentherapie waren heel bijzonder en effectief. Alle klachten werden minder, ik voelde dat de neerslachtigheid verdween. Inmiddels voel ik me herboren. Ik heb geen pijn meer! Als ik ‘s morgens wakker word voel ik me gelukkig en heb energie om de dagelijkse dingen met plezier te doen. Ik werk weer en voel me letterlijk genezen. Ik kan alleen maar hopen, dat meer mensen met onverklaarbare zware klachten worden geholpen.”
Vitamine D : D-Pearls – de zonne-vitamine
Heeft U genoeg zon gehad dit jaar ? Vitamine D tekort komt vaker voor dan men denkt ! 8 op 10 mensen hebben een tekort !
Van per af 2,49 maa € nd
BE_D-Pearls_Ad_OrthoFyto_DU_0214_210x148
• Vetoplosbaar vitamine D3 opgelost in gezonde extra vierge olijfolie • Gemakkelijk door te slikken of om op te kauwen • 40, 120 of 360 kleine parels per verpakking • 1 Kleine mini-parel per dag • Zeer voordelige prijs Ontvang een GRATIS staal D-Pearls 800 Bezoek onze website: www.pharmanord.be. Download, vervolledig en stuur ons uw aanvraag. Geniet van deze uitzonderlijk aanbieding als U in het verleden nog geen staal D-Pearls ontvangen hebt.
voor D-Pearls ele jaar n, het h iederee door ! D-Pearls – de nieuwe vitamine D referentie
Innoverend voor de gezondheid
D-Pearls 800 is beschikbaar bij uw apotheker in verpakkingen van 40, 120 parels of in een economische familie-verpakking van 360 parels.
Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com
Kwaliteit – Veiligheid – Doeltreffendheid
23 M a a r tje van Wijnh ove n
Orthomoleculaire diagnose en therapie
De effecten van gifstoffen op kinderen
H
et aantal gifstoffen waaraan de mens blootgesteld wordt, is de laatste decennia flink toegenomen. Denk hierbij aan luchtvervuiling, het gebruik van pesticiden, herbiciden en bijvoorbeeld plastics. Kinderen worden al op jonge leeftijd blootgesteld aan deze stoffen, startend in de baarmoeder. Een zoektocht in Pubmed levert veel onderzoeken op waaruit blijkt dat deze blootstelling een zeer negatief effect heeft op de ontwikkeling van kinderen. Hieronder een selectie waarbij vooral aandacht besteedt wordt aan het effect van zware metalen en de stoffen die een disbalans veroorzaken van het hormonale systeem, de zogenoemde “endocrine disruptors”.
Zware metalen Zware metalen zijn metalen met een hoge massa. Ze komen onder andere in het milieu terecht door de metaalindustrie, verbranding van kolen, afvalverbranding, meststoffen en de verfproductie. Zware metalen komen terecht in het (grond) water en worden opgenomen door bijvoorbeeld planten. En zo komen zware metalen in de voedselketen en kunnen groenten, fruit, vis en vlees bronnen zijn van zware metalen. In gebieden waar veel industrie is, staan logischerwijs kinderen meer bloot aan deze stoffen. De groenten die verbouwd worden in deze gebieden bevatten hogere concentraties aan zware metalen en de lucht die ingeademd wordt in deze gebieden is ook meer verontreinigd met deze stoffen [1]. Met name de zware metalen die bij een kleine hoeveelheid al toxisch zijn zoals kwik, lood, arseen en cadmium zijn van belang. Zwangere vrouwen moeten extra alert zijn op de inname van zware metalen omdat deze de placenta kunnen passeren en dus een direct effect hebben op het ongeboren kind. Gevolgen van blootstelling Eén van de risico’s van blootstelling aan kleine hoeveelheden van deze zware metalen in de kindertijd is het ontwikkelen van kanker op latere leeftijd. Cellen delen snel in de kindertijd en orgaansystemen zijn nog volop in ontwikkeling. Hier wordt vooral een verband gezien van blootstelling aan arseen. Arseen is een bijproduct van metaalwinning uit ertsen en wordt gebruikt in de glas en verfindustrie. Kinderen die in de buurt van deze industrieën wonen, hebben een 30-200 keer grotere kans op het ontwikkelen van kanker op latere leeftijd in vergelijking met kinderen die minder in aanraking komen met arseen [3]. Verder zien we ook dat deze zware metalen een effect hebben op de luchtwegen. Kinderen die in de eerste twee levensjaren last hebben van een piepende ademhaling hebben hogere concentraties van kwik en lood in hun lichaam dan kinderen die hier geen last van hebben. Een piepende ademhaling komt vaak voor bij astma en allergieën [4].
Het gedrag lijkt echter het meest beïnvloedt te worden door zware metalen. Of beter gezegd: het verband tussen zware metalen en gedrag is op dit moment het beste bestudeerd. Kinderen met ADHD of een aandoening uit het autistisch spectrum (zoals autisme, asperger en PDD-NOS) hebben vaker een belasting met zware metalen. De oorzaak van deze aandoening wordt gezien als multifactorieel. Dit betekent dat meerdere factoren van invloed zijn op het ontstaan van deze aandoeningen. Het is vaak een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren. De blootstelling aan gifstoffen en dan met name de zware metalen mogen hier zeker niet vergeten worden. Kwik en lood zijn bijvoorbeeld neurotoxische stoffen die schade aan kunnen richten aan de hersenen, de diverse neurotransmitters en hormonen [5,6]. Uit een epidemiologisch onderzoek uit 2006 blijkt dat elke 450 kg kwik die in het milieu terecht komt, resulteert in een stijging van de prevalentie van autisme met 60% [7].
104
/ januari - februari ‘14
OF
24
Orthomoleculaire diagnose en therapie
Bronnen van zware metalen Onderzoek laat zien dat voeding op dit moment de grootste bron is van zware metalen. Vooral vis die gevangen is uit geologische bassins zijn belast met grote hoeveelheden zware metalen. Geologische bassins zijn meren die laag gelegen zijn, onder zeeniveau. In gebieden rondom deze bassins is de hoeveelheid zware metalen die gemeten is in haren en nagels significant hoger dan van mensen die verder weg van deze bassins wonen. Het blijkt dat deze significante verhoging direct gerelateerd is aan de hoeveelheid vis die iemand gegeten heeft [2]. Een belangrijke bron van lood is sigarettenrook. Kinderen van moeders die roken tijdens de zwangerschap hebben hogere loodconcentraties in hun lichaam. Een direct gevolg hiervan is een verhoogd risico op het ontwikkelen van ADHD [8]. Effect mineralenhuishouding Kinderen die een verhoogde concentratie zware metalen in hun lichaam hebben, hebben heel vaak ook een gebrek aan mineralen zoals magnesium, selenium, calcium, zink en ijzer. Juist deze mineralen zijn essentieel voor goed functionerende hersenen en lichaamsgroei in het algemeen [6].
M aar t j e van Wi j n ho ve n
Voorbeelden van xeno-oestrogenen zijn herbiciden en pesticiden (atrazine, endosulfan, dioxine), plastics (BPA, ftalaten), brandvertragers (PCB’s) en groeihormonen die gebruikt worden om de groei van dieren te bevorderen. Deze stoffen zijn toegestaan omdat de hoeveelheid in een product lager is dan de hoeveelheid waarbij men toxische effecten ziet. Het probleem is echter dat wij via veel wegen blootgesteld worden aan deze producten en niet slechts aan een product. Het is de accumulatie van deze stoffen die zorgt voor gezondheidsproblemen.
BPA FREE
Hormonale disbalans Een groot punt van zorg zijn de stoffen die een disbalans van het hormonale systeem veroorzaken. Deze stoffen worden de “endocrine disruptors” genoemd. Deze stoffen zijn wijdverbreid in ons milieu en veroorzaken bij zowel kinderen als volwassenen grote problemen. De xeno-oestrogenen zijn een voorbeeld van endocrine disruptors. Dit zijn chemische stoffen die qua structuur lijken op oestrogenen. Deze stoffen zijn in staat de oestrogeenreceptoren in het lichaam te prikkelen. Het gevolg is dat er een signaal het lichaam ingestuurd wordt om effecten van oestrogenen te genereren. Dit zijn echter signalen die van buiten af komen en niet door het lichaam gegenereerd zijn [zie figuur 1].
Oestrogeen
Oestrogeen gebonden aan receptor zendt gericht signaal naar cel
Xeno-oestrogeen
Xeno-oestrogeen gebonden aan oestrogeenreceptor zendt onduidelijke signalen
Figuur 1. Het negatieve effect van xeno-oestrogenen.
januari - februari ‘14 /
104
De laatste tien jaar is er zeer veel onderzoek gedaan naar de effecten van deze stoffen op de gezondheid. Een review uit 2013 laat zien dat bisphenol A (een plastic) zowel prenataal als postnataal effecten heeft op het hormonale systeem. Zo lopen kinderen die al in de baarmoeder blootgesteld worden aan deze stof een groter risico op het krijgen van diabetes type II. Bij deze kinderen zien ze ook vaker onvruchtbaarheid optreden dan bij kinderen die niet blootgesteld worden aan deze stoffen [9]. Dieronderzoek laat zien dat blootstelling aan deze stoffen in de baarmoeder kan resulteren in malformaties van de geslachtsorganen [10,11]. Ook van ftalaten zien we veel negatieve effecten. Deze stoffen komen in grote getale voor in huidverzorgingsproducten en plastic verpakkingen. Maar we zien de ftalaten ook terugkomen in onze voeding. In de Verenigde Staten blijkt met name varkensvlees hoge concentraties ftalaten te bevatten. Ook vis is tegenwoordig een goede bron van deze plastics. De zeeën en oceanen zijn ernstig vervuild. Vissen krijgen met name de microplastics makkelijk binnen [12]. Zoals gezegd hebben deze stoffen een negatief effect op vruchtbaarheid en geslachtsorganen maar ook hier zien we een verband met gedragsproblemen. Met name de schildklier en het GABA-systeem in de hersenen zijn aangedaan bij blootstelling aan deze stoffen. Dit kan resulteren in ADHD en aandoeningen van het autistische spectrum [13].
25 M a a r tje van Wijnh ove n
Orthomoleculaire diagnose en therapie
R
Referenties
C
Conclusie We staan tegenwoordig via diverse wegen bloot aan zeer veel gifstoffen. Deze stoffen hebben zeer veel negatieve effecten op onze gezondheid. Met name voor kinderen die volop in ontwikkeling zijn, zijn de gevolgen ernstig. Blootstelling aan deze stoffen dient al tijdens de zwangerschap zoveel mogelijk vermeden te worden. Eén van de manieren om dit te doen is door over te stappen op het eten van biologisch dynamische voeding. Kinderen met gedragsproblemen of hormonale aandoeningen zouden goed onderzocht moeten worden op een eventuele belasting met gifstoffen. Als er reeds een belasting is, is het van groot belang het ontgiftingssysteem te ondersteunen met vitaminen en mineralen. Zo zorg je ervoor dat deze stoffen effectief het lichaam kunnen verlaten.
Praktische tips • Gebruik bij het eten en drinken zoveel mogelijk gerei van glas, roestvrijstaal of steen; • Vermijd voedsel en dranken uit plastic of blik; • Bewaar voedsel zo min mogelijk in plastic. Gebruik bijvoorbeeld roestvrijstalen of glazen drinkflesje; • Verwarm eten niet in plastic bakjes (magnetron) en laat een plastic drinkflesje niet op een zomerse dag in de auto liggen; • Beperk het gebruik van vette vis zoals zalm en makreel tijdens de zwangerschap en bij kinderen met gedragsproblemen. Suppletie van gezuiverde omega-3-preparaten is dan aan te raden om aan voldoende omega3-vetzuren te komen. Noten en wild (vlees) bevatten ook omega-3-vetzuren; • Eet alleen vlees van biologische oorsprong en het liefst van biologisch-dynamische oorsprong.
1. Wang Z, Chai L, Yang Z, et al. Identifying sources and assessing potential risk of heavy metals in soils from direct exposure to children in a mine-impacted city, Changsha, China. J Environ Qual. 2010 Sep-Oct;39(5):1616-23; 2. Oyoo-Okoth E, Admiraal W, Osano O, et al. Monitoring exposure to heavy metals among children in Lake Victoria, Kenya: environmental and fish matrix. Ecotoxicol Environ Saf. 2010 Oct;73(7):1797-803. doi: 10.1016/j. ecoenv.2010.07.040. Epub 2010 Aug 12; 3. Cao S, Duan X, Zhao X, et al. Health risks from the exposure of children to As, Se, Pb and other heavy metals near the largest coking plant in China. Sci Total Environ. 2013 Dec 14;472C:1001-1009. doi: 10.1016/j.scitotenv.2013.11.124. [Epub ahead of print] 4. Razi CH, Akin O, Harmanci K, et al. Serum heavy metal and antioxidant element levels of children with recurrent wheezing. Allergol Immunopathol (Madr). 2011 MarApr;39(2):85-9. doi: 10.1016/j.aller.2010.03.010. Epub 2011 Jan 13; 5. Al-Ayadhi LY. Heavy metals and trace elements in hair samples of autistic children in central Saudi Arabia. Neurosciences (Riyadh). 2005 Jul;10(3):213-8; 6. Al-Farsi YM, Waly MI, Al-Sharbati MM, et al. Levels of heavy metals and essential minerals in hair samples of children with autism in Oman: a case-control study. Biol Trace Elem Res. 2013 Feb;151(2):181-6. doi: 10.1007/ s12011-012-9553-z. Epub 2012 Nov 28; 7. Blaurock-Busch E, Amin OR, Rabah T. Heavy metals and trace elements in hair and urine of a sample of arab children with autistic spectrum disorder. Maedica (Buchar). 2011 Oct;6(4):247-57; 8. Braun JM, Kahn RS, Froehlich T, et al. Exposures to environmental toxicants and attention deficit hyperactivity disorder in U.S. children. Environ Health Perspect. 2006 Dec;114(12):1904-9; 9. Rochester JR. Bisphenol A and human health: a review of the literature. Reprod Toxicol. 2013 Dec;42:132-55. doi: 10.1016/j.reprotox.2013.08.008. Epub 2013 Aug 30. 10. Johnson KJ, Heger NE, Boekelheide K. Of mice and men (and rats): phthalate-induced fetal testis endocrine disruption is species-dependent. Toxicol Sci. 2012 Oct;129(2):235-48. doi: 10.1093/toxsci/kfs206. Epub 2012 Jun 14; 11. Venerosi A, Ricceri L, Tait S, et al. Sex dimorphic behaviors as markers of neuroendocrine disruption by environmental chemicals: the case of chlorpyrifos. Neurotoxicology. 2012 Dec;33(6):1420-6. doi: 10.1016/j. neuro.2012.08.009. Epub 2012 Aug 29; 12. Schecter A, Lorber M, Guo Y, et al. Phthalate concentrations and dietary exposure from food purchased in New York State. Environ Health Perspect. 2013 Apr;121(4):473-94, 494e1-4. doi: 10.1289/ ehp.1206367. Epub 2013 Feb 15. 13. de Cock M, Maas YG, van de Bor M, et al. Does perinatal exposure to endocrine disruptors induce autism spectrum and attention deficit hyperactivity disorders? Review. Acta Paediatr. 2012 Aug;101(8):811-8. doi: 10.1111/j.1651-2227.2012.02693.x. Epub 2012 May 7.
104
/ januari - februari ‘14
OF
26
Nieuws uit de research
E. Va l s ta r
I
n deze nieuwe rubriek bespreek ik uitsluitend gerandomiseerd onderzoek en bijbehorende meta-analyses. Daarbij zal ik steeds trachten een behandelprotocol op hoofdlijnen aan te geven, uiteraard weer op basis van eerder verricht gerandomiseerd onderzoek. Individuele aanpassing door een deskundig orthomoleculair arts raad ik ten alle tijden aan.
Pepermuntolie effectief bij prikkelbare darmsyndroom Ook in een meta-analyse van vijf placebo-gecontroleerde gerandomiseerde dubbelblinde studies blijkt pepermuntolie zeer effectief te zijn bij prikkelbare darmsyndroom (Irritable Bowel Syndroom, IBS).
S
Studie: Khanna R. et al; J Clin Gastroenterol 2013, Oct. 4; PMID 4100754.
Redactioneel commentaar: Bij het prikkelbare darmsyndroom raad ik driemaal daags 50 mg pepermuntolie aan. Daarnaast zijn melatonine (3 mg per dag), psylliumvezels, bepaalde probiotica en ondersteuning van Traditioneel Chinese Geneeskunde (TCM) in randomised controlled trials eveneens effectief gebleken. Voor pepermuntolie is het bewijs tot op heden het sterkst.
Meer informatie: Glutaminemetabolisme, een eye-opener bij elke orthomoleculaire behandeling (monografie nr. 117).
M
Bestellen: www.fache-instituut.be/webshop of secretariaat@fiow.be
Groene koffiebonenextract bevordert afvallen Groene koffiebonen zijn zeer rijk aan chlorogeenzuur. Uit onderzoek blijkt dat een extract van groene koffiebonen afvallen bevordert. Proefpersonen kregen 22 weken lang dagelijks een supplement met 700-1050 mg chlorogeenzuur. Dit resulteerde in een gewichtsverlies van 5 kg. Indien het placebo-effect werd meegenomen dan werd het gewichtsverlies 8 kg.
S
Studie: Vinson JA et al; Diabetes Metab Syndr Obes. 2012; 5:21-7:PMID 22291473.
Redactioneel commentaar: Reeds bij 200 mg chlorogeenzuur per dag is gewichtsvermindering te zien. De drie effectiefste manieren om af te vallen zijn: minder eten en meer bewegen, groene koffiebonenextract en hydroxycitroenzuur (zit in Cambogia, guttegomboom). Andere gerandomiseerde onderzoeken(RCT’s) toonden de effectiviteit van gewichtsreductie van: chroom, groene thee, 5-hydroxytryptofaan (5http), pyruvaat, psylliumvezels en guargom.
januari - februari ‘14 /
104
Meer informatie: Vermageren met het orthomoleculair concept van het Faché Instituut (monografie nr. 108). Gezondheidsboekje nr.1: “Jij kunt slank en gezond blijven”. Bestellen: www.fache-instituut.be/webshop of secretariaat@fiow.be
M
27
Nieuws uit de research
E. Va ls tar
Q10 vermindert tandvleesontsteking Bij tandvleesontsteking blijkt lokaal aangebrachte coenzyme Q10 een significante verbetering te geven.
Redactioneel commentaar: Of bij tandvleesontsteking net als bij de meer expliciete periodontitis ook twee keer 25 mg coenzym Q10 oraal werkzaam is weet ik niet. Waarschijnlijk wel. Coenzym Q10 kan oraal het beste in de emulsievorm en als ubiquinol genomen worden (beste bioavailability).
Studie: Chatterlee A et al; J Indian Soc Periodontol 2012 Oct; 16(4):539-
S
42; PMID 23493408.
Meer informatie: Breedspectrumwerking van ubiquinol (Coënzym Q10) bij chronische ziekten (monografie 87) Orthomoleculaire benadering van tandheelkundige pathologieën (monografie 113)
M
Bestellen: www.fache-instituut.be/webshop of secretariaat@fiow.be
Vitamine C verlaagt kans op pneumonie Deze meta-analyse laat zien dat extra vitamine C (1 gram per dag) de kans op pneumonie verlaagt en bij een bestaande pneumonie de ernst ervan vermindert.
Redactioneel commentaar: Dit resultaat geeft aan waarom men (specifiek ouderen) extra vitamine C moeten nemen. Dit onderzoeksresultaat is anders dan met betrekking tot verkoudheid: extra vitamine C verlaagt niet de kans op een verkoudheid, maar verkort de duur van de verkoudheid met slechts een halve dag.
Studie: Hemila H en Louhiala P; Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jan
S
24;(1):CD005532 ; PMID 17253561.
M
Meer informatie: Griepinfecties (monografie 11). Bestellen: www.fache-instituut.be/webshop of secretariaat@fiow.be
Bestrijding diabetische neuropathie met alfaliponzuur Uit een meta-analyse blijkt dat als twee weken lang dagelijks alfa-liponzuur intraveneus wordt gegeven in een dosering van 300-600 mg dit ondubbelzinnig relevant is ter bestrijding van diabetische neuropathie.
Redactioneel commentaar: Oraal gegeven alfa-liponzuur werkt ook. Het effect van de alfa-liponzuur is beter naar mate de diabetes beter is ingesteld. Alfa-liponzuur helpt tevens de bloedglucosespiegel bij type-2-diabetes te reguleren. Daarnaast zijn voor diabetische neuropathie van belang: • handhaaf goede magnesiumspiegels (suppleer 2 keer 200 mg per dag) • geef zinkcitraat 15 mg per dag (zowel magnesium als zink zijn op zichzelf ook van belang voor de bloedglucoseregulatie bij diabetes type 2). • suppleer dagelijks vitamine B6 (niet meer dan 50 mg in totaal per dag ; bij kinderen minder) en 1000 mcg vitamine B12. Het allerbelangrijkste is dat neuropathie zoveel mogelijk voorkomen wordt door een goede instelling van de diabetes met behulp van antidiabetica en voedingsadviezen.
Studie: Han T et al; Eur J Endocrinol. 2012 Oct;167(4):465-71; PMID
S
22837391.
Meer informatie: Diabetes (monografie nr. 9). Hypoglycemie, een miskende metabole stoornis (monografie 115).
M
Bestellen: www.fache-instituut.be/webshop of secretariaat@fiow.be
104
/ januari - februari ‘14
28
Fytotherapie
P h i l i ppe Ge ra rd
Fytotherapie bij leer- en gedragsstoornissen van kinderen
S
ommige kinderen vallen op door dromerig, apathisch gedrag. Ze vergeten gemakkelijk en hebben moeite om zich goed te organiseren. Anderen lijken niet te luisteren als ze direct aangesproken worden of slagen er niet in hun schoolwerk af te maken. Als er afwijkend gedrag wordt vastgesteld, moet er worden ingegrepen: dit zijn de kinderen die worden gepest, uitgelachen of uit de groep verstoten. Het lijkt bijna onmogelijk om leer- en gedragsstoornissen van kinderen en adolescenten met geneeskrachtige planten te behandelen. En toch lukt het! In dit artikel leest u welke fyto-aromatherapeutische middelen effectief kunnen worden ingezet.
Leer- en gedragsstoornissen komen vaak bij kinderen voor en beslaan een heel brede waaier van aandoeningen. De nieuwe DSM-V geeft er een gedetailleerde indeling van. In de fytotherapie worden een aantal planten steevast voor dit soort syndromen aangewend, waarbij volgende indeling wordt gehanteerd:
Leerstoornissen • Het onoplettende type. Dit is het type kind waarbij vooral sprake is van ernstige en aanhoudende aandachtszwakte (moeite om de aandacht in het hier-en-nu te houden, dromerig type). Er is ook een fysische loomheid, die later zelfs CVS-achtig worden kan. Bij dit type kind werken vooral de opwekkende, krachtgevende planten. Twee opmerkelijke combinaties: wilde kastanje bladeren met kaneelbast en basilicumbladeren met muntblad. Beide combinaties kunnen als thee worden toegediend. Thee van wilde kastanjebladeren Paardenkastanjeblad (gedroogd) 75 g Kaneelbast 25 g Snijd de gedroogde kastanjebladeren in stukjes. Breek een kaneelstokje in kleine stukjes van ongeveer 2 mm. Meng de kastanjebladeren en de stukjes kaneelstok door elkaar. Neem één plat afgestreken soeplepel van het mengsel voor ½ l gekookt water. Laat het theemengsel tien minuten trekken en drink de thee gedurende de dag (warm of koud). Thee van basilicum en munt Basilicumblad (gedroogd) Munt (gedroogd)
50 g 50 g
Snijd de gedroogde basilicum- en muntbladeren fijn en meng ze door elkaar. Gebruik één plat afgestreken soeplepel van dit mengsel voor ½ heet water. Laat de thee tien minuten trekken en drink het op gedurende de dag (warm of koud).
januari - februari ‘14 /
104
Vanaf welke leeftijd behandelen en welke dosering? De in dit artikel besproken aandoeningen behandel je vanaf de leeftijd van zes jaar. Dan geef je ¼ liter thee per dag, vanaf de puberteit ½ liter. Vanaf zes jaar geef je slechts één druppel essentiële olie per dag, bij voorkeur na het ontbijt. Vanaf de puberteit kan dat worden verhoogd naar twee druppels: één druppel na het ontbijt en één druppel om vier uur ‘s middags, na thuiskomst van school. Geef de druppel op een koekje en laat het kind erna wat drinken!
29
Fytotherapie
Philippe Gerard
• Het hyperactieve, impulsieve type. Bij dit kind is vooral sprake van ernstige en aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit met aandachtstekort, wat betekent dat iemand onvoldoende aandacht kan schenken aan de omgeving. Daardoor is concentratiegebrek het meest typisch symptoom. Er is niet alleen lichamelijke, maar ook innerlijke onrust. Vaak worden onwillekeurige bewegingen of tics gezien. Voor dit kind zijn kalmerende planten geschikt, die vreemd genoeg tegelijk de breinactiviteit ondersteunen en verbeteren: valeriaanwortel, wilde kamillebloemen en melissebladeren. De kruiden kunnen als een thee worden toegediend. Thee valeriaan, kamillebloemen en melissebladeren Valeriaanwortel Kamillebloemen (gedroogd) Melissebladeren (gedroogd)
30 g 30 g 30 g
Eén plat afgestreken soeplepel van dit mengsel in gelijke delen is voldoende voor ½ heet water. Laat tien minuten trekken en opdrinken in de loop van de dag (warm of koud). Valeriaanwortel koop je in stukjes, de kamillebloemen en de melisseblaadjes als één geheel.
Gedragsstoornissen • Obsessies, doemdenken, dwanggedachten, hypersensitiviteit en waanideeën, zelfs tot borderline-persoonlijkheidsstoornis. Vreemd gedrag met het opzoeken en koesteren van eenzaamheid of afzondering. Te sterke geuren en geluiden werken zeer storend. Aromatherapie kan in deze gevallen uitkomst bieden, specifiek tea tree gecombineerd met gember en nootmuskaat. Maak een mengsel van de pure essentiële oliën (zie kader). Geef 2 x daags 1 druppel van het mengsel, bijvoorbeeld op een koekje. • Autisme en aanverwante aandoeningen, zoals het Asperger-syndroom of autisme-spectrum-stoornissen. Veranderingen, zelfs de allerkleinste, in het leefpatroon worden als onmogelijk ervaren en veroorzaken angst, zelfs paniek. Er zijn hysterische uitbarstingen, soms paranoia en wanen. Aromatherapie kan uitkomst bieden. Bij jongens is dat een etherische olie van ravintsara en mirte, bij meisjes een etherische olie van scharlei en melisse (zie kader). Adviseer een mengsel van beide etherische oliën, 2x daags 1 druppel van het mengsel op een koekje en opeten. De correcte dosis is 1 mg per kg lichaamsgewicht.
Mengsel van etherische olie (EO) maken Mengsel van tea tree, gember en nootmuskaat in de volgende verhouding: Tea Tree EO Gember EO Nootmuskaat EO
7 ml 2 ml 1 ml
Mengsel van ravintsara en mirte in de volgende verhouding: Ravintsara EO 6 ml Mirte EO 4 ml Mengsel van scharlei en melisse in de volgende verhouding: De EO’s meng je in deze verhouding: Scharlei EO 8 ml Melisse EO 2 ml
Zijn essentiële oliën toxisch om in te nemen? Nee hoor! Alles hangt af van de dosis, die dien je te respecteren! Voor een berekening van die dosis (1 mg per kg lichaamsgewicht) geldt min of meer: van 6 - 12 jaar geef je één druppel per dag, vanaf 12 jaar 2 druppels per dag. De etherische oliën die in dit artikel genoemd worden, bevatten geen toxische bestanddelen en zijn veilig. Let wel, de smaak is steeds wat sterk en vreemd. Daarom het voorstel om de etherische olie te geven via een koekje en erna wat te drinken. Bij maagklachten helpt het om op een pepermuntje te zuigen: dat neemt snel een gevoel van misselijkheid weg.
Thee of … een infuus drinken Wat we thee noemen is eigenlijk een infuus van gedroogde kruiden. Er is echter een verschil tussen geneeskrachtige thee en ‘genots’thee. Geneeskrachtige thee is sterker, laat je duidelijk langer trekken en smaakt ietwat minder lekker. Je zou de dagdosis in één keer kunnen opdrinken. Of je drinkt een kopje en zet de rest in de koelkast voor later op de dag. Koud is geneeskrachtige zeker genietbaar en heeft ze dezelfde werking als warm opgedronken. Maak de thee iedere dag vers en bewaar ze koel!
104
/ januari - februari ‘14
30
Fytotherapie
Wilde kastanjebladeren De wilde kastanje noemen we ook de paardenkastanje. De noten gebruiken we niet, ze zijn niet lekker en daarenboven giftig. De bladeren worden wel gebruikt, ze stimuleren de breinfunctie. Het betreft specifiek de cognitieve capaciteiten die gericht zijn op het verwerven van kennis. Het geheugen speelt bij “het weten” uiteraard een zeer belangrijke rol. Echter tijdens het leerproces is aandacht ook belangrijk, de concentratie, de graad van focus en de waakzaamheid. Helder inzicht geeft betere leer- en studeermogelijkheden, vergemakkelijkt de memorisatie en vergroot de capaciteit ervan. Onwetendheid heeft implicaties, gevolgen en beperkingen, onbegrip en vervagende herinneringen. De inhoudsstof van wilde kastanjebladeren is kaempferol, een flavonoïd dat we ook in de Ginkgo biloba aantreffen [2,3]. Kaneelbast De “Cinnamomum verum”soort wordt meestal slechts 18 m hoog en kan soms lager takken krijgen, tenzij we dit tijdens de groei verhinderen. De stam wordt tot 60 cm dik. In de schors bevinden zich de oliecellen, met een zeer sterk geurende essentiële olie, die vooral cinnamaldehyde bevat. Deze oliecellen bevinden zich in het floeem (vaatbundels van planten). De vruchten zijn zwarte, ellipsoïdale besjes. Van deze boom gebruiken we vooral de schors: de binnenbast van de stam wordt losgemaakt en ontdaan van alle buitenste lagen, inclusief de kurklaag [4]. Tijdens het drogen in de zon, krult de bast zich op in rolletjes of stokjes en wordt ze geelbruin [3]. De kaneelboom, die heel oud is, heeft zich in de loop van vele eeuwen gehandhaafd in tropische gebieden, waar enorm veel infectieuze organismen voorkomen: bacteriën, virussen, zeer veel schimmels en insecten. Gedurende al die tijd heeft deze boom inhoudsstoffen aangemaakt die al deze belagers aan kan: cinnamaldehyde, eugenol en vele andere, die allen samen langzaam maar zeker het verder leven van de boomsoort heeft gewaarborgd. Kaneel staat dus garant voor het ontzettende doorzettingsvermogen van de plant: overleven was de zaak, en die is geslaagd. Deze boom is doordrongen van overlevingsdrang en kracht. Basilicum Basilicum is erg belangrijk bij de behandeling van hyperkinesie bij kinderen. Basilicum heeft een “stuwend” effect en het stimuleert de geestelijke vermogens zoals concentratie,
januari - februari ‘14 /
104
P h i l i ppe Ge ra rd
leercapaciteit en aandacht. Basilicum kan goed worden gecombineerd met planten als munt en rozemarijn. Bij een depressie kan het gebruikt worden in geval van uitputtingsdepressies: wanneer niet alleen de gemoedstoestand onder peil zit, maar ook de adrenaline- en noradrenalinegehaltes. Dit zijn die depressies, waarbij de persoon steeds maar moe is en voortdurend in bed kruipt [5,9]. Munt Munt (pepermunt, Mentha piperita) is een stimulans van het centraal zenuwstelsel bij ADHD, ADD en hyperkinesie door de invloed op geheugenfuncties, leerprocessen en emoties. Muntthee bevat alle frisheid van de verse muntblaadjes. Munt is een concentratieverhogende plant met direct resultaat; mentaal werkt het in op het intellect. De opname en de verwerking, maar ook de beoordeling van nieuwe indrukken en ideeën verloopt juister, correcter en realistischer. Met aangescherpt inzicht gaat men op zoek naar informatie om zijn project te onderbouwen, niet om het af te breken, zoals nogal dikwijls voorheen het geval was. Omdat munt de studiecapaciteit en het aanleren vergroot, slagen we makkelijker in ons onderzoek. Het bewustzijn sterkt je, en na diepe bezinning kun je gelijk wie overtuigen, ook jezelf. In eer en geweten vind je de moed om het enthousiasme om te zetten in hartstocht [1,2]. Valeriaan Als angstwerend middel is valeriaan een nuttige aanvulling bij elke psychotherapie. Het verbetert de geestelijke vermogens en is toch rustgevend is [2]. Valeriaan helpt bij stresssituaties met zenuwachtigheid, angst en verwardheid. Bijzonder nuttig is het ook in geval van een verminderde zelfverzekerdheid, zelftwijfel of onzekerheid. Examenangst en plankenkoorts zijn bijzondere indicaties, omdat het geheugen toeneemt, terwijl de faalangst verdwijnt [3,4]. Deze wortel heeft een lange traditie voor het centrale zenuwstelsel tegen stress en zenuwachtigheid. Ze geeft een goed gevoel, maar is ook een breinactivator in de cognitieve geneeskunde. Het wordt ingezet bij stresssituaties met zenuwachtigheid, angst en verwardheid.
31 Philippe Gerard
Wilde kamille De kalmerende effecten van Matricaria chamomilla zijn te wijten aan bisabolol. Toepassingsgebieden van wilde kamille zijn: overbezorgdheid, angst en paniek, onrust, onrustigheid, zenuwachtigheid, gevoel van onbehagen, overdrijvingen, ontevredenheid, aanhoudend waken, hevig gedrag met: spontane huilbuien, prikkelbaarheid, nervositeit, slaapproblemen en bijvoorbeeld angsten [5,10]. Tea tree Tea Tree is niet alleen een immunostimulans doch ook een algemeen stimulans. Tea tree is versterkend in geval van chronische lusteloosheid, mentale vermoeidheid en nerveuse zwakte. Doemdenkers ontwikkelen een gedachtegang die uiteindelijk een obsessie worden kan. Alles speelt zich af in de geest, emoties en gedachten, niet door uiting in handelingen of fysieke symptomen, zoals bij smetvrees, bijvoorbeeld. De dwangmatigheid krijgt een overheersend karakter. Wat er gebeurt, is dat sommige zaken, gedachten of gebeurtenissen totaal buiten hun proporties getreden zijn. Dergelijke kinderen zien enkel problemen en besteden voortdurend aandacht aan “deze problemen” waardoor ze een steeds grotere omvang krijgen. De borderline-persoonlijkheidsstoornis is een psychische aandoening met kenmerken van psychotisch en depressief gedrag. Kinderen met borderline zijn impulsief, denken vaak zwart-wit en reageren extreem. Tea tree is specifiek voor hen geschikt, vooral wat het zwart-wit-aspect betreft. Een kenmerk van de borderline-persoonlijkheidsstoornis is sterke wisselingen in stemmingen, gedachten en gedrag. Dit komt omdat een logische gedachtegang over belevenissen ontbreekt of chaotisch wordt [6,8,10]. Veel angst en depressie komt voor, wat de diagnose soms bemoeilijkt. Ook verslavingen, criminaliteit en zelfmoord komt voor. Al deze kinderen zijn echter in mindere of meerdere mate hooggevoelig. Gember Als het kind bepaalde psychosen, depressies of gedragsstoornissen heeft dan is het leven in de maatschappij en het leven van elke dag moeilijk. Elke dag dient gestructureerd te zijn, ja zelfs elk uur van de dag. Het kind dient begeleid te worden om een dagindeling op
Fytotherapie
te stellen, een soort gedetailleerd agenda, met een stevige en herkenbare structuur. Er moet elke dag een herhaling zijn van een aantal vaste items, en héél voorzichtig kan er af en toe iets “nieuws” aan toegevoegd worden. Dat “nieuws” is helemaal niets nieuws voor de medemens, maar voor dit kind wél. Gember geeft stabiliteit, fysische en psychische revival en vermindert de psychosomatiek van de verwardheid [6,10]. Nootmuskaat Jongeren kunnen via school, opleiding en gesprek, ontdekken welke talenten ze hebben. Aanmoedigingen moeten hen dan in de juiste richting sturen. Wanneer er gedragsproblemen zijn, worden soms verkeerde beslissingen genomen. Zo’n situatie kan leiden tot een soort “burn-out”. Ontevredenheid en waardeloosheid liggen aan de oorsprong van dit “lege” gevoel. Burn-out-zijn is een uitzichtloze situatie, waarin verdere prestaties onmogelijk zijn. Het is een apathie zonder wilskracht. De etherische olie van nootmuskaat is in deze situatie heel krachtig: het geeft een positieve impuls aan wilskracht en verlangen. Een gevoel van irrealiteit maakt van een kind een wereldvreemde persoon, met buitensporig gedrag en zonder binding met de medescholieren. Dit is een zeer pertinente indicatie van nootmuskaat: terugbrengen naar de werkelijkheid [12]. Ravintsara Een kind met een autismespectrum-stoornis heeft moeite om contact te leggen met eigen gevoelens en die van anderen. Meer specifiek is het een onmogelijkheid om die emoties te analyseren: het begrijpt niet goed wat er gebeurt. Het aanvaarden van veranderingen is daardoor erg verwarrend en moeilijk. Dergelijke kinderen sluiten zich liefst op in huis of kamer en vluchten in hun huiswerk: hard werken schrikt hen niet af. Heel dikwijls zijn ze wat onconventioneel of nonconformistisch. Vaak zijn het jongens; ze bewandelen graag paden waar ze niemand anders ontmoeten. Een dergelijke situatie duwt hen steeds verder in de eenzaamheid, die er één is van de eigen gedachtewereld. Ze blijven immers wél omringd door hun dierbaren, maar in hun gedachtengoed zijn ze geïsoleerd en eenzaam. Als ze tevens kwetsbaar zijn, kunnen ze onderhevig zijn aan melancholie, echter zonder dit te kunnen bestempelen als depressie. Ze verzinken in zwijgzaamheid en isolatie. Elke verandering die zich opdringt, betekent voor hen dan als het ware een revolutie of omwenteling: dit kunnen ze niet aan. Dit is het werkingsspectrum van de etherische olie ravintsara [5,8].
104
/ januari - februari ‘14
OF
32
Fytotherapie
P h i l i ppe Ge ra rd
Mirte Als kinderen in de knoop zitten, combineren we de voorgaande etherische oliën met die van de mirte. Er is onbegrip en onduidelijkheid, een vertroebelde geest. Het probleem kan van karakteriële aard zijn, of met de liefde te maken hebben, de schoonheid of de trouw. Dit zijn aspecten waar de mirte zo goed in is. Mirte kan goed bij jongens worden ingezet: mirte reguleert alles wat te maken heeft met een testosteron-gestuurde problematische intelligentie [9,10]. Scharlei Het evenwicht dat door de etherische olie van scharlei wordt veroorzaakt, omvat een rebels aspect, maar gecompenseerd door een zekere sensitiviteit. Het is de etherische olie van de redelijkheid en de matigheid en is typisch voor meisjes. De positiviteit ervan brengt wijsheid en klaarheid in moeilijke situaties, waarbij men vol energie, maar toch op een rustige manier, vooruit wil. In het brein dient er een mooi evenwicht te bestaan tussen het limbisch systeem, de zetel der emoties en de cortex, de rede of ratio. Deze moet in balans zijn. Het zijn twee kanten van een persoonlijkheid, die beide waardevol zijn, maar niet zonder elkaar dienen te bestaan, althans om een harmonische mens te vormen. Deze rede is zeer moeilijk in geval van bijvoorbeeld het syndroom van Asperger. De introductie van gevoeligheid wordt beter geaccepteerd door meisjes dan door jongens. Ditzelfde geldt voor de etherische olie van melisse, waarmee we de scharlei in deze context combineren [7]. Melissa Melisse is een rustgevende plant is. Kinderen met leeren gedragsstoornissen zijn voortdurend in conflict met zichzelf en met anderen. De etherische olie van melisse geeft hen de rust die ze zo nodig hebben en geeft hen de mogelijkheid na te denken en te analyseren. Zich niet kunnen handhaven, niet op kunnen tegen bepaalde mede-of tegenstanders (in de sport of op school bijvoorbeeld) of niet slagen in bepaalde zaken, ondanks grote inspanningen, veroorzaken psychisch conflict. Dat zijn goede toepassingsgebieden voor melisse [13,14].
januari - februari ‘14 /
104
Referenties 1. Britt,J. Peppermint. Silver Link Publishing, Peterborough, UK (1992); 2. Hänsel. HAGERS HANDBUCH : Drogen. Springer Verlag, Berlin (1992); 3. Joseph Pizzorno & Michael Murray. Textbook of Natural Medicine. Churchill Livingstone Elsevier, (2006); 4. Hänsel, Sticher & Steinegger. Pharmakognosie - Phytopharmazie. Springer-Verlag, Berlin, Germany (1999); 5. Franchomme & Pénoël. L’Aromathérapie Exactement. Roger Jollois Editeur, Limoges, France (1990); 6. Mojay,G. Aromatherapy for Healing the Spirit. Gaia Books Ltd., London, UK (1996). 7. Gerard,J. The Herbal. (1597); 8. Keim Loughran,J. & Bull,R. Aromatherapy Anointing Oils. Frog, Berkely, California, USA (2001); 9. Mailhebiau Philippe. La Nouvelle Aromatherapie. INSA, Lausanne, Suisse (1994). 10. Worwood Valerie Ann. The Fragrant Mind. Doubleday, Transworld Publishers, London, UK (1995); 12. Olajide,O.A. et al. Biological effects of Myristica fragrans (nutmeg) extract. Phytother. Res. 13, 344-345 (1999); 13. Ulbricht,C. et al. Lemon balm (Melissa officinalis L.): an evidence-based systematic review by the Natural Standard Research Collaboration. J. Herb. Pharmacother. 5, 71-114 (2005); 14. Ballard,C.G., O’Brien,J.T., Reichelt,K. & Perry,E.K. Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation: the results of a double-blind, placebo-controlled trial with Melissa. J. Clin. Psychiatry 63, 553-558 (2002).
R
33
Integrale geneeskunde
H ayo Bol
Effecten van elektrosmog op kinderen Tijd om wakker te worden!
W
ist u dat Wifi-frequenties ongeveer gelijk zijn aan de microgolven die uit de magnetron komen? Wist u ook dat deze frequenties in de megahertz lopen, terwijl onze hersenen op een frequentie tussen 1 en 38 Hertz fungeren? Dit enorme verschil kan niet gezond zijn en wetenschappelijk onderzoek laat dit ook zien. Hoogfrequente straling veroorzaakt steeds meer klachten, vooral bij jonge kinderen omdat zij er het meest gevoelig voor zijn.
Heinrich Hertz was een Duitser die de frequentie van de aard, maar ook van apparaten definieerde in een beweging per seconde; 1 hertz betekent dat iets een frequentie uitzendt van 1 pulsatie, golf of deeltje per seconde. De aarde geeft pulsaties af die liggen tussen de 7 en 8 Hz (7-8 cycles per seconde). Dat is niet veel als je bedenkt dat de hersenen die actief zijn een golflengte hebben tussen de 16 en de 38 Hz. Ga je in ontspanning dan zakt het aantal Hz af naar 1-2 Hz.
Effecten op de celstofwisseling Tegenwoordig staat ons lichaam en dat van onze kinderen bloot aan frequenties van wel 60 gigahertz en hoger. Dat betekent pulsaties van 60 miljard keer per seconde. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, zenden apparaten in een willekeurig huis of klaslokaal de hoogste frequenties uit, waarvan op de lange termijn nog niet duidelijk is wat de effecten zijn op de celstofwisseling. Omdat straling door de schedel heen dringt en een reactie aangaat met de cellen in het lichaam kan het gezondheidsklachten veroorzaken. De dikte van de schedel is medebepalend voor de doorlaatbaarheid ervan. Bij een halve millimeter komt de straling van een mobiele telefoon tot aan de andere kant van de schedel en bij een dikte van twee millimeter nog ‘slechts’ tot aan een kwart van het hoofd. Hoe straling van de mobiele telefoon de hersenen binnendringt kind - 5 jaar schedeldikte: 1/2 mm
kind - 10 jaar schedeldikte: 1 mm
volwassene schedeldikte: 2 mm
hersenen
mobiele telefoon
schedel
4,49W/kg
diepte van penetratie 3,21W/kg
2,93W/kg
Afbeelding 1. Deze illustratie geeft een beeld hoe diep straling de schedel in kan penetreren. Bij een schedeldikte van 0,5 mm gaat de straling van een mobiele telefoon en van een Dect-telefoon dwars door de schedel heen. (Bron: Institute of Electrical and Electronical Engineers’ journal on Microwave Theory and Techniques).
De gevolgen van elektromagnetische straling Het gaat hier over zwakke elektromagnetische velden van mobiele telefoons, draadloze telefoons en WiFi die ernstige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van mens en dier. Het hormonale en neurale stelsel reageren op straling en als deze langer aanhoudt ontstaat schade aan het lichaam. Ziekten en klachten als chronische vermoeidheid, autisme, toename van allergieën en meervoudige chemische gevoeligheden, vroegtijdige dementie, DNA-schade, verlies van vruchtbaarheid en kanker kunnen mede veroorzaakt worden door straling. De reden hiervan is tweeledig; ten eerste werkt straling als een stoorzender, alsof je de radio niet goed afgesteld krijgt. En ten tweede verstoort straling de celcommunicatie op een zodanige manier dat het lichaam langzamer herstelt van indringers van buiten maar kan het ook minder goed toxines zoals pesticiden en zware metalen opruimen. Deze gevolgen zijn zichtbaar te maken met Levend Bloed analyse, thermografie en verschillende apparaten die op basis werken van bioresonantie. De MRI-scan verergert eerder de straling gerelateerde klachten dan dat deze die zichtbaar maakt vanwege het feit dat MRI gebruik maakt van röntgenstraling. Twintig minuten in de MRI levert een gemiddelde stralingsbelasting van circa 2 jaar.
Niet-thermische effecten Erkend is dat het thermische effect van straling, met als gevolg de opwarming van het (hersen)weefsel, leidt tot lichamelijke schade. Hiervoor zijn, van overheidswege, normeringen gesteld ten aanzien van de hoeveelheid straling die een mobiele telefoon mag afgeven. Deze normeringen betreffen de zogenaamde Specific Absorption Rate (SAR)waarden. Elektromagnetische straling heeft ook een niet-thermisch c.q. biologisch effect en deze kan ook schadelijk zijn voor de gezondheid. Straling afkomstig van Dect en mobiele telefonie hebben een hogere frequentie dan het lichaam normaliter te verwerken krijgt. Als het lichaam aan deze straling wordt blootgesteld probeert het zich hieraan aan te passen. Cellen raken in de war en, als het ware, de weg kwijt. Zij kunnen zich daardoor niet meer goed richten op hun eigenlijke taken met uiteindelijk diverse ziektebeelden tot gevolg. De effecten van straling gebeuren op het niveau van straling waarvan onze overheid en de telefoonbedrijven zeggen
104
/ januari - februari ‘14
OF
34
Integrale geneeskunde
H a yo Bo l
dat ze veilig zijn, omdat de straling te zwak is om significante thermische effecten te veroorzaken. Er wordt tot op heden geen rekening gehouden met de niet-thermische effecten van straling. Onze regering en gezondheidsautoriteiten zijn tot nu toe van mening dat er te weinig wetenschappelijke onderbouwing is voor bovengenoemde effecten van nietioniserende straling. Behalve hoogspanning met een lage frequentie maar met een enorm hoog voltage van zo’n 250.000 Volt wordt erkend als schadelijk. Dit verklaard waarom de Nederlandse regering wel bezig is met het uitkopen van mensen die op minder dan 50 meter afstand van hoogspanningskabels wonen.
ADHD en epilepsie elektrisch verklaard
Het menselijk weefsel kan slecht tegen pulserende velden. De wisselende velden genereren wisselende elektrische stromen die door de cellen en weefsels vloeien en structureel calciumionen uit celmembranen verwijderen, waardoor die gaan lekken. Vrijwel alle niet-ioniserende effecten van elektromagnetische straling kunnen worden verklaard door het lekken van celmembranen.
Lekkage van de cellen van het perifere zenuwstelsel bij volwassenen zorgt voor foutieve signalen naar de hersenen. Dit resulteert in de symptomen van elektromagnetische intolerantie (elektromagnetische overgevoeligheid). Sommige vormen van elektromagnetische intolerantie kunnen het gevolg zijn van beschadiging van de bijschildklier, die het calcium in het bloed controleert en celmembranen meer ‘lekgevoelig’ maakt. Verdere blootstelling kan dan resulteren in symptomen van elektromagnetische intolerantie. De ergste vorm hiervan is een epileptische aanval waarbij het gehele zenuwgestel in shock raakt.
Bloed-hersen Bloed-hersenbarrière barrière
Het naar binnen lekken van calcium in de neuronen van de hersenen kan hyperactiviteit stimuleren en maakt dat kinderen minder goed in staat zijn om zich te concentreren, wat kan resulteren in ADHD-achtige klachten. Wanneer dit gebeurt in de hersenen van ongeboren baby’s en jonge kinderen benadeelt dit het vermogen om sociale vaardigheden te leren en kan uiteindelijk autisme veroorzaken. Ook bij epilepsie slaat het elektrische systeem letterlijk op hol. De stress die wordt veroorzaakt door apparaten draagt zeker bij aan de ontwikkeling van epilepsie.
Elektromagnetische intolerantie
Afbeelding 3. Deze afbeelding laat schematisch zien hoe een molecuul (3) via het membraan (4) door een celwand heen kan gaan. Afbeelding 2. Schematische weergave van een celmembraan dat de afscheiding vormt tussen bloedbaan en hersenvocht.
Het lekken van celmembranen heeft vooral een naar binnen lekken van vrije calciumionen tot gevolg, waardoor calciumgevoelige enzymsystemen worden beïnvloed. Dit is het normale mechanisme waarmee cellen mechanische membraanschade signaleren. Ze reageren door reactiemechanismen die de groei en reparatie stimuleren, met inbegrip van de MAP-kinase cascades, die het signaal versterken. Als de schade niet te groot of te langdurig is, zien we een stimulering van de groei en lijkt het effect positief. Echter als de blootstelling voortduurt, worden deze mechanismen overwonnen en is het resultaat uiteindelijk negatief. Dit fenomeen treedt zowel op bij ioniserende als bij niet-ioniserende straling en wordt straling-hormese genoemd. Vooral kliercellen laten dit goed zien: kortdurende blootstelling stimuleert hun activiteit, blootstelling gedurende langere tijd veroorzaakt zichtbaar functieverlies.
januari - februari ‘14 /
104
Verlies van calciumionen GSM-straling beschadigt het DNA indirect. De beschadiging vindt plaats door de lekkage van spijsverteringsenzymen uit lysosomen of door de productie van reactieve zuurstofsoorten (ROS) van beschadigde mitochondriale en plasmamembranen. De gevolgen zijn vergelijkbaar met die van blootstelling aan gammastraling. Een teveel aan straling zorgt dus voor verstoring van de celcommunicatie door het verlies van calciumionen uit het celmembraan. Als calciumionen weglekken, is het niet zo vreemd als andere ionen, denk aan magnesium, kalium en natrium ook van hun plaats afkomen.
Het elektropotentiaal Niet alleen enzymatische reacties worden verstoord, maar ook het zogenoemde elektropotentiaal. Het elektropotentiaal zorgt ervoor dat de uitwisseling tussen de celzouten in evenwicht blijft. Als calcium de cel in wil moet er magnesium de cel uit en omgekeerd. Dit geldt voor heel veel chemische
Integrale geneeskunde
Focused on Science, Driven by Nature
processen op celmembraanniveau. Nadat straling de werking van het celmembraan verstoord heeft, ontstaat de al veel langer bekende lekkende darm. Als de darm lekt, gaan ook de andere bloedbarrières lekken en komen moleculen met daarin virussen en bacteriën op plekken waar ze niet mogen komen. Dit kan een reden zijn voor hersenvliesontsteking bij kinderen, net als epileptische aanvallen, waarbij er sprake is van een neuraal systeem dat letterlijk in shock is. Het is gebleken dat bij lekke barrières van het respiratoire epitheel door elektromagnetische velden het risico van astma bij kinderen vergroten; de opening van de bloed-lever-barrière kan gedeeltelijk verantwoordelijk zijn voor de huidige uitbraak van leverziektes. De opening van andere barrières, zoals de darmbarrière, kan vreemde stoffen uit de darmen in de bloedbaan toelaten. Hierdoor kunnen allergieën ontstaan; ook zijn er connecties gelegd met auto-immuunziekten zoals coeliakie, diabetes en reumatoïde artritis.
Neptune Krill Oil Maak de juiste keuze in uw omega-3 preparaat, kies voor krillolie van topkwaliteit!
De omega-3 vetzuren EPA en DHA dragen bij tot de normale werking van het hart.*
Oplossingen Het omkeren van het proces van het weglekken van calciumionen is mogelijk, maar vereist wel deskundigheid van de therapeut en de juiste middelen die de mineralenbalans op een goede manier aanvullen. Daarnaast is het leven en werken in een stralingsarme omgeving zeer toe te juichen. Gelukkig zijn er nieuwe technologieën op de markt die vitaliseren en op deze wijze het lichaam beschermen. Zij blijken preventief en effectief te zijn en de werking is inmiddels geverifieerd door wetenschappelijk onderzoek. Kinderen horen zo min mogelijk bloot gesteld te worden aan straling. Langer bellen dan vijf minuten is af te raden voor kinderen tot een jaar of zestien. Laptop, iPad en alles wat verder nog WiFi in zich heeft, hoort op tafel te liggen en niet continu in de hand. Digi-borden zouden geweerd moeten worden op scholen. Alles weer bekabelen zou een prima optie zijn. Zorg in ieder geval voor een stralingsarme slaapomgeving want in diepe slaap maakt het lichaam hormonen aan die niet aangemaakt worden in een omgeving met elektromagnetische straling.
Bekijk de volgende sites voor meer informatie: • www.earth-matters.nl/5/8851/gezondheid/ the-cooking-of-humanity • www.next-up.org/pdf/Adlkofer_Rudiger_Vienna_Scandal.pdf • www.sciencedirect.com/science/article/pii/ S0027510709003418 • www.stopumts.nl/doc.php/Artikelen/6441/redir • www.floww.com/nl
A
* Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg EPA & DHA.
De vangst voor de productie van NKO verloopt volgens de akkoorden van het CCAMLR
Waarom kiezen voor Neptune Krill Oil? • Compleet natuurlijk en zuiver omega-3 vetzurencomplex • Uitstekende verhouding aan omega-3/omega-6/omega-9 van 15/1/6 • Het unieke, gepatenteerde en koude extractieproces haalt het allerbeste uit krill en laat alle componenten intact • Betere opname van de omega-3 vetzuren (EPA en DHA) uit krillolie dan uit visolie waardoor een lagere daginname volstaat • Dankzij het hoge gehalte aan astaxanthine zijn de omega-3 vetzuren extra beschermd tegen oxidatie (de olie wordt niet ranzig) • Levert naast EPA en DHA ook andere interessante stoffen zoals fosfolipiden, choline, astaxanthine, een uiterst actief marine flavonoïde, vitamines A, E & D, zink en kalium
Samenstelling per softgel Neptune Krill Oil (NKO®) 500 mg Dosering 1 à 2 softgels per dag, bij voorkeur tijdens het ontbijt
Auteursgegevens Hayo Bol - www.hayobol.nl
Focused on Science, Driven by Nature
nutrisan_advA5portrait.indd 2
• Zware metalen, PCB’s, dioxines en pesticiden liggen ruimschoots onder de strengste internationaal aanvaarde limieten • Wetenschappelijk bewezen kwaliteit • Geen vissmaak of oprispingen • Heel stabiel product
60 softgels CNK 2256-394 NUT 912/16 PRIJS €27,95
180 softgels CNK 2705-440 NUT 912/16 PRIJS €74,95
Dit product is verkrijgbaar bij: Nutrisan bvba Egide Walschaertsstraat 22 bus i | 2800 Mechelen Tel. +32 (0)15 21 51 00 | info@nutrisan.com www.nutrisan.com
104
/ januari - februari ‘14
OF
20/11/13 12:39
36
Orthofilosofie
H anne ke va n d e Gri n t
Een kind heeft de perfecte speech voor zijn ouder
E
en kind spiegelt met bepaald gedrag een eigenschap die de ouder ook heeft of die de ouder juist helemaal niet meer heeft. Dit is de verbluffende uitkomst van een ruim achttien jaar durend onderzoek van Janita Venema. Zij ontwikkelde de methodiek PresentChild®, waarmee ze de overeenkomsten onderzocht tussen de persoonlijkheids- ontwikkeling van een ouder en die van een kind.
Deze methodiek maakt duidelijk dat kinderen zich net zo intens en actief inzetten voor ons levensgeluk als wij dat voor hen doen. Helder en nauwkeurig geven zij met hun gedrag aan wat hun ouders nodig hebben op hun levensweg. Een kindertolk® ‘vertaalt’ (metaforisch/figuurlijk) deze signalen, zodat de ouder begrijpt wat er in zijn eigen leven gevraagd wordt. Door te handelen naar die boodschap, die onbewust en zonder woorden uitgezonden wordt, worden de ouders weer liefdevolle, krachtige mensen en evenwichtige opvoeders. Het mooie is dat initiatieven die ouders in hun eigen leven ondernemen niet alleen henzelf ten goede komen maar ook direct positief doorwerken op het welzijn van de kinderen. “Problemen van je kind of het nu gaat om AD(H)D, angsten, darm- of KNO-klachten of problemen op school, raken je als ouder enorm”, legt Hanneke van de Grint, die de PresentChild® methodiek met succes in haar eigen praktijk als kindertolk® toepast, uit. “Het liefst zou je de problemen van je kind willen ‘overnemen´. Je wilt immers niets liever dan dat je kind gezond en gelukkig is. Daar doe je alles voor! Kinderen hebben hetzelfde voor met jou als ouder. Zij willen ook niets liever dan dat jij gezond en gelukkig bent.” “Als volwassenen hebben wij door schade en schande geleerd te ‘overleven’ bij tegenslagen. Het gevolg is echter vaak dat we hierdoor maar ‘half leven’. Onze kinderen voelen dit feilloos aan en haken hier op in met hun gedrag. Mij is in de loop van de jaren duidelijk geworden dat kinderen in het bijzonder reageren op die delen in ons, die wij ons als ouder niet bewust zijn. Het zijn deze delen, soms zelfs uit onze eigen kindertijd, pijnlijke ervaringen met ouders, familie, leerkrachten, die zij gaan spiegelen.”
A
Auteursgegevens Hanneke van de Grint (1965, www.calendulamassage.com) is Kindertolk®, Life-coach, Magnetiseur, Masseur, Sensi-therapeut en Stervensbegeleider.
januari - februari ‘14 /
104
Uitleg methodiek Als kindertolk® laat je de ouder vertellen over zijn/haar kind. Daarna wordt dit verhaal ´vertaald’ naar het leven van de ouder. Het bijzondere is dat er altijd aspecten zijn die direct raken bij de vertaling; “Oh, nu snap ik waarom ik altijd…,” het ‘kwartje’ valt. Het is prachtig om te zien dat alleen al door bewustwording bij de ouder(s) het beter gaat met het kind! Lastig gedrag of klachten bij het kind verminderen of verdwijnen zelfs. Afhankelijk van de situatie kunnen meerdere gesprekken volgen om de veranderingen goed te verankeren.
NATAOS
Orthofilosofie
KEY NUTRITION
Praktijkvoorbeelden
“Als ze met dingen op school worstelt, met vriendinnen of thuis, leg ik dat aan mijzelf en mijn man voor. Niet als schuld, maar welk gedrag vertonen wij, waarom zij zo reageert. Maar mijn dochter is ook een puber. Je moet je daarom ook altijd afvragen of dit al dan niet bij haar ‘ontwikkeling’ hoort. Een moeder vertelt: “Ze heeft al drie weken oorpijn, we hebben er alles aangedaan, maar niets helpt. Ze ligt er wakker van en op school geeft het stress omdat ze niet goed hoort en onzeker wordt”. Ik vertaal de zinnen voor haar en geef het aan haar terug. “Is er iets dat je niet wilt horen, omdat het pijn doet? Wat brengt jou uit je evenwicht, maakt je onzeker? Het bleek dat zij het niet naar haar zin had op haar werk, waar ze parttime werkte. Ze had het idee niet volledig mee te tellen. Complimenten van collega’s hoorde ze niet en ook opmerkingen dat ze nu fijn meer tijd had voor haar kinderen, kwamen niet bij haar binnen. In tegendeel, ze ervoer het juist als kritiek! Ik leerde haar te luisteren naar wat haar kind haar duidelijk wilde maken. Ze dacht dit rationeel goed te kunnen, maar kreeg nu de handvaten precies de puzzelstukjes op de juiste gevoelige plekken te leggen. Na twee dagen was de oorpijn voorbij! Haar zoon had ADHD, vertelde een andere moeder. “Hij is vaak druk en heel snel afgeleid. Als ik iets aan hem vraag, luistert hij niet, net als op school. Als we vaak dingen samen doen, draaft ie al snel door. Ik heb al zo weinig tijd, dus een strakke planning en wil dan dat het leuk is. Eigenlijk maakt niets hem rustig en vrolijk.” De vertaling van een aantal zinnen gaf haar helderheid. Ze luisterde slecht naar de signalen van haar kind. Er was altijd wel iets dat haar echt afhield van datgene wat echt belangrijk was op haar (levens)school. Grenzen stellen aan haarzelf. Tijd maken voor rust en ontspanning en tijd maken voor werken. “Oooh, het gaat echt over mij,” zei ze. Als kind was ze altijd erg verdrietig, huilde ’s nachts hartverscheurend en kon daarom nooit slapen. Haar ouders hadden een zaak aan huis, geld genoeg, maar altijd druk, ook tijdens vakanties en dus geen tijd voor haar. Ze waren altijd bezig, maar er nooit voor mij, echt voor mij,” zei ze en begon hartverscheurend te huilen. Ik vroeg haar om een tekening of collage te maken van het ‘verdrietige kind’ en die, zichtbaar voor haar in huis neer te zetten. Ze was een paar weken in de ‘rouw’, maar heeft haar draai weer gevonden. Tijdens schooluren werkt ze, maar is er daarna helemaal voor hem. Afspraken over uitjes van iedereen in het gezin worden duidelijk met elkaar gecommuniceerd, gerespecteerd en vastgelegd in de agenda. Als hij druk wordt, benoemd ze dat en daarna vraagt ze of ie misschien ergens verdrietig over is. Hij is een levendige jongen, maar laat nu ook zijn zachtere kant zien. Op school gaf de juf aan dat hij beter bij zichzelf bleef en geconcentreerder was. “En oh ja’, zei ze bij het weggaan. “We eten nu met zijn allen ’s morgens aan tafel en er gaat gewoon een boterham, vruchtensap of fruit mee naar school. Geen zoete koek of een pakje drinken meer.
O-7 SUPERIOR
Omega-7 vetzuren verrijkt met biotine1
Biotine draagt bij tot de instandhouding van gezonde slijmvliezen, huid en haar.
1
De meesten onder ons kennen de essentiële vetzuren omega-3 en omega-6 evenals het niet essentiële maar goede omega-9 vetzuur. Een andere groep niet-essentiële vetzuren staat bekend als de omega-7’n. Duindoornbessen zijn in hoofdzaak een bijzonder goede bron van omega-7 vetzuren. Omega-7 van duindoorn bevat ook tientallen fytonutriënten die de huid2 voeden en de gezondheid van de spijsvertering3 en inwendige huid ondersteunen. De bessen bevatten een volledig spectrum vitamine E, zowel tocoferolen als tocotriënolen. Vitamine E4 en de fytosterolen5 in omega-7 worden verondersteld een belangrijke rol te spelen bij de bescherming van de lichaamcellen tegen oxidatieve stress.
Waarom O-7 Superior van Nataos?
• bevat een bijzondere koudgeperste, non GMO, duindoornolie, bekomen door middel van CO2 extractie, waardoor de hoge kwaliteit wordt behouden.
1 EFSA ID 118, 121, 2876, 115 •2 EFSA ID 2068 •3 EFSA ID 2543 •4 EFSA ID 160, 162, 1947 •5 EFSA ID 2067
Gedurende haar opleiding tot kindertolk®, werd Hanneke zich telkens meer bewust van het spiegelen van haar eigen dochter. “Als ze nu ergens pijn heeft, zegt ze tegen mij; “Mam, ik heb hier pijn, is het jouw pijn of is het mijn pijn”. Dat komt meteen binnen en vraagt om actie van mijn kant. Zodra ik het bevestig naar mijzelf en naar haar, is bij haar de pijn meteen weg.”
• bevat een uitermate hoog gehalte aan omega-7 vetzuren uit maar liefst 1370 mg duindoornolie en 0,224 mg Biotine per 2 capsules. Biotine draagt bij tot de instandhouding van gezonde slijmvliezen, huid en haar.
✁ O-7 SUPERIOR INTRODUCTIEBON
-€2,5
O-7 superior van Nataos is nu verkrijgbaar in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek met €2,50 retour op de normale aankoopprijs van €24,89 voor 60 capsules. Stuur uw origineel aankoopticket met de streepjescode van de verpakking met uw volledige naam, adres en rekeningnr op naar: Ojibwa/De Roeck, Bootdijkstraat 68, 9220 Moerzeke en u krijgt het bedrag van €2,50 op uw rekening gestort. *Deze aanbieding is geldig tot en met 31 maart 2014.
Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be
OJ-adv 268 x 90_07superior.indd 1
WWW.NATAOS.COM
22/01/14 12
Othofyto Media geeft twee tijdschriften uit:
Orthofyto en LeefNu
Website OrthoFyto Media online Maak kennis met onze website www.orthofytomedia.com! Op de site treft u alle informatie betreffende de tijdschriften Orthofyto en LeefNu. Ter gelegenheid van de honderdste editie van Orthofyto is dit magazine tot het einde van dit jaar volledig digitaal te lezen. Om de andere edities te kunnen lezen, heeft u een abonnement nodig. Vanaf 2014 zal op deze website ook het volledige archief van Orthofyto en LeefNu geplaatst worden. Op de website treft u alle voorwaarden.
19 e jaargang NR.101 N R . 103 SEPTEMBER / OKTOBER 2013 JAARGANG 18 JANUARI/FEBRUARI 2014 JAARGANG 19 N R . 1 0 2
VA K T I J D S C H R I F T
VA K T I J D S C H R I F T
Lekkende NOVEMBER/DECEMBER 2013 JAARGANG 18
VA K T I J D S C H R I F T
Depressie VOEDING BIJ
HyPERPERMEABIlITEIT
VAN DE DARM
Artrose Artritis
lEKKE DARMEN,
SoEpEl BEwEGEN BIJ GEwRICHTSKlACHTEN
EEN OOSTERSE
DEpRESSIE EN HET ENDORFINESy
INTERVENTIE
BEwUSTwoRDING EN VoEDING
lEKKENDE DARM
DOORBREEK DE STIlTE ROND JE DEpRESSIE!
SyNDROOM STERK ONDERKEND
MIDDElEN TEGEN pIJN EN oNTSTEKING
10
|
december 2013
10
oktober / november 2013
|
J a a Rga n g
70 |
J a aR ga n g
10 J a a Rga n g
augustus / september 2013
DE pRESSIE, DEpRI OF ECHT DEpRESSIEF?
72 |
|
71 | Prijs € 10,50
|
Zwangerschap Elektromagnetische belasting van oud naar nieuw
|
Orthofyto is het enige vaktijdschrift in België voor artsen, therapeuten en andere (para)medische professionals werkzaam of geïnteresseerd in preventieve gezondheidszorg en integratieve geneeskunde. Orthofyto heeft als doel deze professionals op de hoogte te houden van de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van integratieve holistische gezondheidszorg, specifiek gericht op orthomoleculaire voeding & geneeskunde en fytotherapie.
LeefNu is het tijdschrift voor de consument die op een bewuste en gezonde manier wil leven. LeefNu vertaalt wetenschappelijke inzichten in praktische artikelen. De artikelen zijn voornamelijk gericht op een gezonde leefstijl & voeding en het gebruik van voedingssupplementen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan onderwerpen zoals beweging, opvoeding en het milieu.
104 /januari - februari ‘14
Tweemaandelijks magazine OrthoFyto® & OrthoTrends®
Colofon
NR.104
/ MAART 2014 FEBRUARI G 19 JA A RG A N
VA K T I J D
Uitgave van OrthoFytoMedia 19e jaargang, nr 104 Verschijnt 6 x per jaar
SCHRIFT
ng Hersenwerki van het kind
Uitgever OrthoFytoMedia Nieuwdorp 57 - 9190 Stekene Tel: +32 (0)3 808 41 43 info@orthofytomedia.org Orthofyto is hét vaktijdschrift in België voor artsen, therapeuten en andere (para)medische professionals werkzaam of geïnteresseerd in preventieve gezondheidszorg en integratieve geneeskunde. Orthofyto heeft als doel u op de hoogte te houden van de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van integratieve holistische gezondheidszorg, specifiek gericht op orthomoleculaire voeding & geneeskunde en fytotherapie. Hoofdredacteur Pascale Van den Heede, apotheker pascale@orthofytomedia.org Eindredacteur Walter O.M. Faché, biochemicus Redactieraad Walter O.M. Faché, biochemicus HEOS Annemieke Meijler, natuurdiëtist
STooRNIS ETIKET lEER KIND NIET HElpT HET RACHT DE GENEESK VAN lICHT VAN EFFECTEN G op ElEKTRoSMo KINDEREN
Abonnementen/prijzen Voor informatie of aanmelding: secretariaat OrthofytoMedia Tel. +32(0)3 808 41 43 Info@orthofytomedia.org België en Nederland Tijdschrift: € 35 per jaar voor zes nummers Digitaal: € 25 per jaar (toegang volledige archief) Combinatie: € 40 per jaar Een los nummer: € 9,90 (excl. portokosten) Overige landen op aanvraag Abonneren: zie onze website www.orthofytomedia.com of mail naar info@orthofytomedia.org met vermelding van naam, adres, telefoon, email Jaarabonnement van januari tot december Abonnementen worden automatisch verlengd voor een volledig jaar, tenzij schriftelijk wordt opgezegd ten laatste eind oktober van het lopende jaar.
Ereleden Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe Apr. Hubert Goossens Dr. Med. Frans Fermon Dr. Med. Mark Bottu
Advertentie aanvraag Pascale Van den Heede: pascale@orthofytomedia.org
Auteurs van dit nummer Hayo Bol, natuurgeneeskundig therapeut Jolanda Burgmeijer,
Inzenden artikel?
natuurgeneeskundig therapeut Walter Faché, biochemicus Philippe Gerard, apotheker
Hanneke van der Grint,
natuurgeneeskundig therapeut Nicolle Van Laere-Janssen, medisch journalist Dr. Engelbert Valstar, arts bioloog Drs T. Vlot, PNI-natuurarts
Drs. Maartje van Wijnhoven, orthomoleculair therapeut
Lay-out en druk Françoise Biesbroeck, Het Letterhuis Beerveldestraat 19 - 9160 Lokeren
Wilt u schrijven voor het tijdschrift Orthofyto; u bent van harte welkom. Neem bij voorkeur vooraf contact op met onze hoofdredacteur Pascale Van den Heede. Na inzending van uw artikel beoordeelt de redactie binnen twee weken of uw artikel in aanmerking komt voor plaatsing. Redactionele bewerking van de artikelen gebeurt in overleg met de auteur.
NR.105 Volgende editie:
De limbische stressrespons De volgende uitgave van Orthofyto heeft als thema “de limbische stressrespons”. Kijkend naar ons brein en ons autonome zenuwstelsel wordt duidelijk hoe ons lichaam reageert op stress en er stressklachten kunnen ontstaan. Het limbische systeem omvat hersengebieden die betrokken zijn bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. Het is evolutionair gezien één van de oudste delen van de hersenen maar bevat ook enkele nieuwere structuren. Tot het limbische systeem behoren onder andere de hypothalamus en de amygdala. Het limbische systeem bepaalt voor een groot deel onze individuele stressrespons. Waarom leidt een bepaalde gebeurtenis bij de één tot stress, terwijl de ander zijn schouders ophaalt? Dat wordt verklaard door de verschillende manier waarop een ieder is geconditioneerd. Sinds onze vroege jeugd hebben we reactiepatronen aangeleerd op het niveau van ons limbische systeem. Veel therapeutische interventies zijn gericht op het opnieuw conditioneren van deze limbische herinnering. In de vorige uitgave van Orthofyto (nummer 103) is helaas een fout geslopen in het artikel “Arnica, een overzichtsartikel”. Onverhoopt heeft dit artikel in het magazine een andere inleiding gekregen. Het volledige artikel is te lezen op onze website. In Europa is in 2006 een wet aangenomen die bepaalt dat aan voedingswaren geen medische claims mogen hangen, behalve als deze wetenschappelijk bewezen zijn. Deze wet wordt ook wel de claimsverordening genoemd. Productnamen of verwijzing naar producten is niet toegestaan. De verantwoordelijkheid of de advertentietekst aan de eisen van de claimsverordening voldoet, ligt bij de adverteerder. OrthoFytoMedia vzw, is niet verantwoordelijk voor de geplaatste advertenties. Disclaimer De informatie uit deze uitgave is uitsluitend bedoeld voor lezers die zich uit het oogpunt van hun beroep met gezondheid en voeding bezig houden. Deze publicatie is niet bedoeld voor leken en consumenten. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld. Evenwel kunnen zij op geen enkele wijze instaan voor de volledigheid van of eventuele fouten in de tekst van deze publicatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele verantwoordelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen, gebaseerd op de inhoud van deze publicatie. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur. Ook de overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming.
Stress onder controle
Bio-Rhodiola Plus
™
Rhodiola rosea in synergie met B-vitamines en magnesium - Ondersteunt lichaam en geest bij chronische stress - Geeft rust en energie - Voor een heldere en veerkrachtige geest
energeticanatura.com