recht: overeenkomsten en consumentenrecht
ISBN 978-94-6171-340-7
9 789461 713407 MBO-RE-01
recht: overeenkomsten en consumentenrecht
Dit is een uitgave van:
EDUCATIEVE UITGEVERIJ
www.ovd.nl/perspectief
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
1 Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
OVD Educatieve Uitgeverij bv Postbus 331 6710 BH Ede Tel: (0318) 64 99 99 Fax: (0318) 64 06 46 E-mail: info@ovd.nl Website: www.ovd.nl
Š Copyright 2014 OVD Educatieve Uitgeverij bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van OVD Educatieve Uitgeverij. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, nodigen wij uit zich alsnog tot de uitgever te wenden. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any other means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of OVD Educatieve Uitgeverij. Eerste druk
2
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
Inhoud Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
5
1
7
2
3
4
5
6
Wat is recht? 1.1
Rechten, wetten en regels
8
1.2
Rechtsgebieden
8
1.3
Privaat- en publiekrecht
12
1.4
Internationaal recht
13
1.5
Je recht halen
14
Overeenkomst
23
2.1
Betekenis overeenkomst
24
2.2
Geldigheid overeenkomst
27
2.3
Overeenkomst vernietigen
31
2.4
Overeenkomst nakomen
33
2.5
Dwingend en aanvullend recht
38
Consumentenrecht
49
3.1
Ruilen en retourneren
50
3.2
Optreden bij ondeugdelijk product
51
3.3
Garantie
53
3.4
Consumentenautoriteit
55
3.5
Productaansprakelijkheid
56
Koopovereenkomst
67
4.1
Koopovereenkomst
68
4.2
Algemene voorwaarden
69
4.3
Koop op afstand
76
4.4
Koop op afbetaling
78
4.5
Huurkoop
79
4.6
Leasing
79
Arbeidsovereenkomst
93
5.1
Voorwaarden arbeidsovereenkomst
94
5.2
Inhoud arbeidsovereenkomst
95
5.3
Soorten arbeidsovereenkomsten
98
5.4
Collectieve arbeidsovereenkomst
100
5.5
BeĂŤindiging arbeidsovereenkomst
101
Huurovereenkomst
121
6.1
Inhoud huurovereenkomst
122
6.2
Bedrijfsruimte en kantoorruimte
123
3 Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
7
8
9
6.3
Huurtermijn
123
6.4
Huurprijs
125
6.5
(Ver)huur van kantoorruimte
125
6.6
Rechten en plichten van huurder en verhuurder
126
Verzekeringen
133
7.1
Waarom verzekeren?
134
7.2
Wat is een verzekering?
134
7.3
Verzekerde som
136
7.4
Soorten verzekeringen
138
7.5
Bedrijfsverzekeringen
142
7.6
Aanvragen van een verzekering
143
Belastingen en heffingen
153
8.1
Belasting of heffing
154
8.2
Heffing door de overheid
154
8.3
Heffing door de Kamer van Koophandel
156
Wet- en regelgeving
161
9.1
Arbowet
162
9.2
Wet bescherming persoonsgegevens
169
9.3
Regelgeving bedrijf en omgeving
170
9.4
Wetten verkoop genots- en geneesmiddelen
172
9.5
Vergunningen aanvragen en bezwaar aantekenen
173
4
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
Voor je ligt het boek Recht: overeenkomsten en consumentenrecht. In dit boek leer je meer over verschillende overeenkomsten en de juridische gevolgen daarvan waar een manager of ondernemer mee te maken kan krijgen. Op elke overeenkomst zijn bepaalde rechtsregels van toepassing. Alle rechtsregels samen vormen het recht. Als je een croissantje, een dvd of oorbellen koopt, sta je er niet snel bij stil dat je een koopovereenkomst sluit. En dat er aan deze overeenkomst zelfs allerlei rechtsregels zijn verbonden. Recht is geen ver-van-je-bedshow; zonder dat je er bewust van bent, voer je dagelijks allerlei rechtshandelingen uit. Zeker als manager of ondernemer. Als manager of ondernemer sluit je koopovereenkomsten met je klanten, arbeidsovereenkomsten met je medewerkers, een huurovereenkomst met de eigenaar van een pand en verzekeringsovereenkomsten met een verzekeraar. De partijen die zo’n overeenkomst sluiten, moeten zich daarbij houden aan de rechtsregels. Rechtsregels zijn van de overheid afkomstige of door de overheid erkende gedragsregels, die kunnen worden afgedwongen via de rechter. Consumenten worden daarbij extra beschermd door het consumentenrecht. Naast de rechtsregels voor het sluiten van verschillende overeenkomsten zijn er nog andere wettelijke bepalingen waarmee een bedrijf te maken krijgt. Zo betaalt een bedrijf belastingen en heffingen voor de diensten van verschillende instanties en zijn er wetten die het handelen in een bedrijf mede bepalen zoals de Arbowet, de Wet bescherming persoonsgegevens en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht. Na het lezen van dit boek ken je de gevolgen van verschillende overeenkomsten die je, soms dagelijks, sluit. Voor je bedrijf of als consument. Ook ken je nu de opbouw van het Nederlands recht. Tot slot heb je informatie gekregen over diverse wetten waarmee een bedrijf te maken heeft.
5 Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
6
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
1 Wat is recht?
Als ondernemer sluit je vaak overeenkomsten, zoals koopovereenkomsten met je klanten, arbeidsovereenkomsten met je medewerkers, een huurovereenkomst met de eigenaar van je pand en verzekeringsovereenkomsten met een verzekeraar. Als werknemer sluit je een arbeidsovereenkomst met je werkgever. Als koper sluit je een koopovereenkomst met de verkopende partij - niet alleen als je een huis of een auto koopt, maar ook als je boodschappen doet bij de supermarkt. De partijen die zo’n overeenkomst sluiten, moeten zich daarbij houden aan de rechtsregels. Rechtsregels zijn van de overheid afkomstige of door de overheid erkende gedragsregels, die kunnen worden afgedwongen via de rechter. Naast de rechtsregels voor het sluiten van overeenkomsten zijn er andere wettelijke bepalingen waaraan je je moet houden. Zo betaal je belastingen en heffingen, zoals rioolheffingen en precarioheffingen. In dit hoofdstuk komen de volgende onderwerpen aan bod: - rechten, wetten en regels - rechtsgebieden - privaat en publiek recht - internationaal recht - je recht halen.
Uit de praktijk Lotte heeft gezien hoe een oude dame op straat werd beroofd van haar handtas. Ze heeft de daders goed kunnen bekijken en kan hun kleding beschrijven. De oude dame is erg geschokt. Als Lotte zegt dat ze aangifte moet doen bij de politie, zegt ze dat ze dat niet durft. Lotte besluit dan maar zelf aangifte te doen. Dat vindt ze wel vervelend, want ze heeft het enorm druk. Ze ligt namelijk overhoop met de gemeente. Die heeft haar een parkeervergunning geweigerd. 1. Lotte besluit zelf aangifte te doen op het politiebureau. Mag zij dat doen? 2. Welke rechters kunnen een uitspraak doen, als deze zaak voor de rechter komt? Om welk(e) rechtsgebied(en) gaat het dan? 3. Kan Lotte meteen aangifte doen tegen de gemeente vanwege haar parkeervergunning, nu ze toch op het politiebureau is? Leg je antwoord uit.
7 Wat is recht?
1.1
Rechten, wetten en regels
In de Grondwet staan de grondrechten van Nederland beschreven. De grondrechten zijn de rechten en vrijheden van iedere Nederlander ten opzichte van de staat. Zo mag je in Nederland zeggen wat je wilt (vrijheid van meningsuiting) en mag je geloven wat je wilt (godsdienstvrijheid). Naast de Grondwet zijn er nog veel meer wetten. Al deze wetten zijn vastgelegd in wetboeken, zoals het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Koophandel en het Burgerlijk Wetboek. Maar hoeveel wetten en regels er ook zijn, er bestaan altijd situaties waarvoor (nog) geen wet is geformuleerd, of waarover de wet onduidelijk is. In dat geval kan de rechter een nieuwe regel maken om de onduidelijke regel te verduidelijken, of om het hiaat in de wet te dichten. Dit noem je jurisprudentie. In die gevallen gaat de rechter vaak uit van de heersende gewoonten (gewoonterecht). En dan hebben we ten slotte nog te maken met internationale verdragen, zoals het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden. Het recht ontstaat dus op verschillende plaatsen, de rechtsbronnen: - wet - jurisprudentie (door de rechter) - gewoonte (door de rechter) - verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
1.2
Rechtsgebieden
Het recht houdt zich bezig met verschillende soorten onderwerpen, de rechtsgebieden. Dat zijn: - staatsrecht - bestuursrecht - strafrecht - arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht - burgerlijk recht.
1.2.1 Staatsrecht Het staatsrecht houdt zich bezig met: - organisatie van de staat en de instanties die daar deel van uitmaken, de staatsorganen - bevoegdheden van de staatsorganen - verhouding van de burgers tot de staat - mogelijkheden die burgers hebben om invloed uit te oefenen op het functioneren van de staatsorganen.
8
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
rechtsbronnen
De belangrijkste staatsorganen zijn: - Koning - ministers - Staten-Generaal - provincies - gemeenten - rechterlijke macht. De belangrijkste bron van het staatsrecht is de Grondwet. Het staatsrecht onttrekt zich voor een groot deel aan handhaving door de rechterlijke macht. De burgers mogen aannemen dat de staat en zijn organen zich aan de regels houden. De burgers hebben onder andere invloed op de staat en de staatsorganen door actief en passief kiesrecht: zij kunnen hun stem uitbrengen, maar zij kunnen ook gekozen worden voor allerlei functies.
9 Wat is recht?
1.2.2 Bestuursrecht Het bestuursrecht wordt ook wel administratief recht genoemd. Het houdt zich bezig met het optreden van bestuursorganen tegenover de burger en de rechtsregels die daarbij gelden. Bij het bestuursrecht gaat het vaak om beschikkingen. Een burger vraagt iets aan bij de overheid, bijvoorbeeld een vergunning, en de overheid neemt daarover een besluit: een beschikking. Zo'n beschikking omvat dus het besluit van de overheid (bijvoorbeeld de gemeente) over de vraag van één persoon. Beschikkingen zijn bijvoorbeeld: - verlenen van een vergunning, zoals woonvergunning, omgevingsvergunning of drank- en horecavergunning - opleggen van een belastingaanslag - verstrekken van een visum - verstrekken van een bijstandsuitkering. Een beschikking is alleen geldig als ze overeenstemt met de wet. Als een burger het niet eens is met een beschikking, kan hij altijd naar de rechter. Daarna kan hij eventueel nog in hoger beroep. De belangrijkste bron van het bestuursrecht is de Algemene wet bestuursrecht.
1.2.3 Strafrecht Het strafrecht houdt zich bezig met strafbare feiten: het geeft aan welke feiten strafbaar zijn en welke straf de dader krijgt. Maar ook geeft het regels voor het beantwoorden van de vraag of de verdachte inderdaad de dader is. Die laatste vraag klinkt alsof we in een detectiveroman zijn terechtgekomen, maar het is een reële vraag. Bij het opsporen, aanhouden en verhoren van verdachten gelden bepaalde regels. Overtreding van deze regels kan zelfs ertoe leiden dat iemand vrijuit gaat als hij overduidelijk een misdrijf heeft gepleegd. Dat lijkt krom, maar het beschermt de burger tegen willekeur en onzorgvuldigheid. Geen politieman of aanklager ziet graag een dader vrijuit gaan; dus doen zij hun best om zorgvuldig en grondig te werk te gaan. De overheid moet het strafrecht handhaven. Allereerst besluit het Openbaar Ministerie (OM) om te vervolgen of niet. Het OM valt onder het ministerie van Veiligheid en Justitie. Als er sprake is van een (mogelijk) misdrijf, als er een verdachte is, en als er voldoende bewijs is verzameld, zal het OM tot vervolging overgaan. Burgers die willen dat iemand vervolgd wordt, kunnen een aanklacht indienen. Als het OM besluit tot vervolging, besluit de rechter of het inderdaad om een strafbaar feit gaat, en welke straf de dader moet ondergaan. De belangrijkste bronnen van het strafrecht zijn het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering.
10
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
1.2.4 Arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht Het arbeidsrecht houdt zich bezig met de arbeidsverhouding van personen die in loondienst werken. Denk daarbij aan onderwerpen als: - arbeidsovereenkomst - arbeidsomstandigheden - collectieve arbeidsovereenkomsten (cao's) - stakingsrecht. Het sociaal zekerheidsrecht beschrijft onder andere de regels voor collectieve voorzieningen voor zieke en oudere werknemers en werklozen. Omdat het arbeidsrecht en het sociaal zekerheidsrecht zoveel onderwerpen beslaan, zijn er verschillende bronnen, zoals het Burgerlijk Wetboek, de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) en de Wet op de ondernemingsraden.
1.2.5 Burgerlijk recht Het burgerlijk recht regelt de betrekkingen tussen burgers onderling. Het burgerlijk recht is onder te verdelen in: - personen- en familierecht - vermogensrecht. Het personen- en familierecht houdt zich bezig met alle persoonlijke betrekkingen van de burger, zoals huwelijk, afstamming, nationaliteit en ouderlijke macht. Het vermogensrecht beschrijft de regels met betrekking tot alle zaken die 'op geld waardeerbaar' zijn, zoals eigendomsrecht, huur- en koopovereenkomsten, arbeidsovereenkomsten en schenkingen. Het ondernemingsrecht valt ook onder het burgerlijk recht. Dit omvat wetten en regels over onderwerpen zoals de rechtsvorm van ondernemingen, faillissementen en de zeggenschap van werknemers. Het burgerlijk recht wordt gehandhaafd door de civiele rechter (civiel = burgerlijk). Het kan gebeuren dat iemand voor zowel de strafrechter als de civiele rechter moet komen. De strafrechter kan hem bijvoorbeeld wegens diefstal veroordelen tot een taakstraf, terwijl de civiele rechter bepaalt dat hij zijn buit aan het slachtoffer teruggeeft. De bron van het burgerlijk recht is het Burgerlijk Wetboek.
11 Wat is recht?
indeling recht
1.3
Privaat- en publiekrecht
Een andere manier om Nederlandse recht te verdelen, is de verdeling in: - privaatrecht - publiekrecht. Privaatrecht Het privaatrecht regelt het recht tussen burgers onderling. Het geeft dus aan wat je rechten zijn ten opzichte van je medeburgers. Het burgerlijk recht valt in zijn geheel onder het privaatrecht. Publiekrecht Het publiekrecht regelt het recht tussen burgers en overheid. Het speelt bijvoorbeeld als je een vergunning aanvraagt voor het openen van een winkel, of als je een parkeerof omgevingsvergunning aanvraagt. Daarnaast regelt het publiekrecht ook het recht tussen verschillende overheidsorganen. Onder het publiekrecht vallen dus het staatsrecht, het bestuursrecht en het strafrecht. Het arbeidsrecht en het sociaal zekerheidsrecht vallen gedeeltelijk onder het publiekrecht. Het is lang niet altijd eenvoudig om te bepalen wat bij het privaatrecht hoort en wat bij het publiekrecht. In het algemeen kun je zeggen: - als het individuele belang voorop staat, valt het onder privaatrecht. - als het om het algemeen belang gaat, spreek je van publiekrecht. In dit schema zie je welke onderwerpen in dit boek onder het privaatrecht vallen en welke onder het publiekrecht:
12
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
onderwerpen privaat- en publiekrecht
1.4
Internationaal recht
Als ondernemer heb je, naast het Nederlandse recht, ook nog te maken met internationaal recht en Europees recht. Met name de Europese wetgeving is van belang voor het bedrijfsleven, bijvoorbeeld met betrekking tot (ongeoorloofde) concurrentie, vrij verkeer van werknemers binnen de Europese Unie en bescherming van de consument.
13 Wat is recht?
1.5
Je recht halen
Iedereen wil graag weten wat hij als burger kan doen als hij zijn recht wil halen. Met andere woorden: als hij denkt dat een persoon, een bedrijf of een instantie iets doet dat niet met de wetten overeenkomt. In veel gevallen heb je als burger de mogelijkheid om een klacht in te dienen of bezwaar te maken. Als je bijvoorbeeld een aanslag krijgt van de belastingdienst, kun je bezwaar daartegen indienen. Als je vindt dat je benadeeld bent bij een koop, kun je een klacht indienen. Maar het komt regelmatig voor dat de partijen het oneens blijven. In dat geval kan de rechter een uitspraak doen.
1.5.1 Verschillende rechters Er bestaan verschillende soorten rechters: - strafrechters - civiele rechters en kantonrechters - bestuursrechters. Strafrechters De strafrechter bepaalt of iemand een strafbaar feit heeft gepleegd en daarvoor gestraft moet worden; hij bepaalt ook de zwaarte van de straf. Civiele rechters en kantonrechters De civiele rechter en de kantonrechter behandelen zaken waarbij mensen en bedrijven onderling of met elkaar in conflict zijn. Er bestaat een onderscheid tussen kantonrechters en civiele rechters (ook wel burgerlijk rechters genoemd), maar het zou te ver gaan om die verschillen hier uit te leggen. Civiele rechters en kantonrechters behandelen onder meer zaken over: - aansprakelijkheid (bijvoorbeeld bij autoschade) - arbeidszaken (behalve voor ambtenaren) - beroepen tegen verkeersboetes - burenruzies - contracten - echtscheidingen - faillissementen - huren (van een huis) - overtredingen - schulden. Bestuursrechters De bestuursrechter behandelt conflicten tussen personen en overheden. Dat zijn bijvoorbeeld conflicten over: - arbeidszaken voor ambtenaren - belastingen - uitkeringen - vergunningen - vreemdelingenzaken (zoals visum, verblijfsvergunning, asiel).
14
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
1.5.2 Hoe begin je? Het is ondoenlijk om hier van elke mogelijke rechtszaak de hele procedure te behandelen. Wat wel nuttig is om te weten, is hoe je begint. Strafzaak In het Wetboek van Strafvordering (artikel 161) staat dat ‘een ieder die kennis draagt van een begaan strafbaar feit bevoegd is daarvan aangifte of klachte te doen'. Je hoeft zelf dus geen slachtoffer te zijn om aangifte te kunnen doen: ook als getuige heb je dat recht. Je kunt aangifte doen van (het vermoeden van) een strafbaar feit bij elk politiebureau in Nederland. Als het om (verdenking van) een ernstig strafbaar feit gaat, start de politie een onderzoek. Vaak zal daarbij je medewerking gevraagd worden, bijvoorbeeld voor een medisch onderzoek of het laten fotograferen van braaksporen in je huis. Als de politie een verdachte in het vizier heeft, na onderzoek of op aanwijzing van de aangever, is het mogelijk dat de politie de aangever vraagt om foto's of video-opnamen van de verdachte te bekijken. Als er inderdaad een verdachte is, kan de officier van justitie de politie toestemming geven om die aan te houden. De officier van justitie is de vertegenwoordiger van het OM. Hoewel we spreken van 'de' officier van justitie, zijn er in werkelijkheid honderden officieren van justitie in dienst bij het OM. Als je aangifte doet, kun je aangeven of je op de hoogte wilt worden gehouden van het verloop van het onderzoek. Ook kun je contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland. Deze instantie heeft meerdere bureaus in Nederland die je kunnen adviseren en bijstaan gedurende het onderzoek en eventuele proces. Je kunt je bovendien laten bijstaan door een strafrechtadvocaat. Andere zaken Bij civielrechtelijke en bestuurlijke procedures zijn er talloze wegen om je zaak bij de rechter te brengen. Het hangt van je situatie af welke weg je moet bewandelen. Als je het bijvoorbeeld niet eens bent met een beschikking over een vergunning, moet je een bezwaarschrift schrijven. Daarna kun je eventueel in beroep gaan en ten slotte in hoger beroep. Als je bijvoorbeeld geen kinderalimentatie meer wilt betalen, moet je een verzoekschrift indienen. Voor al dit soort zaken kun je het beste beginnen op de website www.rechtspraak.nl. Daar vind je onder de tab 'Naar-de-rechter' precies wat je moet doen in jouw specifieke situatie.
15 Wat is recht?
Tot slot Waar de rechtsregels ook worden gemaakt, in Brussel, in Den Haag of in je eigen gemeente, voor iedere burger en iedere ondernemer is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van het recht. Alle inwoners van Nederland worden geacht de wet te kennen! In de tekst kom je verwijzingen tegen naar artikelen uit de wet, voornamelijk uit het Burgerlijk Wetboek (BW). Het BW bestaat uit verschillende boeken. Iedere rechtsregel in zo’n boek (hoofdstuk) heeft een eigen nummer. Het artikel 1 over koop wordt als volgt aangeduid: 7:1 BW 7 = het boek (hoofdstuk) 1 = het wetsartikel. Het artikel luidt: 'Koop is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs in geld te betalen.'
16
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
Verwerkingsopdrachten 1. Juwelier Smit is overvallen. Thijs Smit laat het er niet bij zitten. Hij weet dat zijn beveiligingscamera's duidelijke beelden hebben van de daders. Hij wil ervoor zorgen dat de daders hun verdiende straf krijgen. a. Wat moet Thijs Smit als eerste doen om zijn zaak voor de rechter te brengen?
b. Aan welke rechter denkt Thijs als hij zegt: “De daders moeten hun verdiende straf krijgen�?
c. Thijs vindt de hele procedure erg belastend. Hij heeft ook nog vaak nachtmerries over de overval. Wie kan hij benaderen voor ondersteuning en advies?
2. Herman en Lieke zijn verwikkeld in een vechtscheiding. Ze hebben vooral ruzie over de voogdij over de kinderen. Ten slotte zien ze geen andere uitweg meer dan een gang naar de rechter. a. Onder welk recht vallen hun problemen?
b. Bij welk rechtsgebied hoort dit recht?
17 Wat is recht?
c. Welke rechters doen uitspraak in dit soort zaken?
3. Als je het niet eens bent met de beschikking over een parkeervergunning, kun je het beste als eerste: A B C D
een strafzaak tegen de staat beginnen een civiele zaak tegen de gemeente beginnen een bezwaarschrift indienen bij de gemeente aangifte doen bij de kantonrechter
4. Schrijf achter elke 'zaak' een B, C of S om aan te geven welke rechter deze behandelt: B bestuursrechter C civiel rechter of kantonrechter S strafrechter zaak over:
rechter
bijstandsuitkering burenruzie echtscheiding huren van een huis inbraak parkeervergunning plofkraak verblijfsvergunning 5. Hans heeft een conflict met zijn zakenpartner Josia. Omdat ze er niet uitkwamen, zijn ze naar de rechter gestapt. Nu blijkt dat de wet op dat punt nogal onduidelijk is. Wat nu? A Hans en Josia moeten zelf maar een oplossing vinden, want de wet is de wet. B De wet kan nooit onduidelijk zijn. De advocaten en de rechters hebben gefaald. C De rechter kan een nieuwe regel maken om de wet te verduidelijken. D De wet wordt ongeldig verklaard en naar de Tweede Kamer gestuurd.
18
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
6. Er bestaat een 'Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden'. Wat is juist? A Nederland moet zich aan dit verdrag houden, net als alle andere lidstaten van de Raad van Europa. B Nederland hoeft zich niet aan dit verdrag te houden, want het valt niet onder het Nederlandse recht. C Nederland kan dit verdrag beschouwen als een richtlijn: het is iets moois om naar te streven, maar in de praktijk kun je ervan afwijken. D Nederland hoeft zich niet aan het verdrag te houden, omdat het geen enkele juridische waarde heeft.
Controlevragen 1. Wat staat er in de Grondwet beschreven?
2. Wat is jurisprudentie?
3. Welke vier rechtsbronnen zijn er?
4. Welke vijf rechtsgebieden zijn er?
19 Wat is recht?
5. Noem drie staatsorganen.
6. Wat is de belangrijkste bron van het staatsrecht?
7. Noem drie soorten beschikkingen.
8. Waar houdt het strafrecht zich mee bezig?
9. Bij welk rechtsgebied hoort de Arbowet?
10. Wat is de bron van het burgerlijk recht?
11. Het burgerlijk recht valt onder: A B C D
20
het privaatrecht het publiekrecht beide geen van beide
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht
12. Noem drie verschillende soorten rechters.
13. Op welke website kun je zien hoe je een rechtszaak kunt beginnen?
21 Wat is recht?
17. Via welke website vraag je een omgevingsvergunning aan?
18. Hoe lang heb je de tijd om een bezwaarschrift in te dienen na de uitspraak in een reguliere procedure?
184
Recht: overeenkomsten en consumentenrecht