recht & regels voor de ondernemer
ISBN 978-94-6171-335-3
9 789461 713353 MBO-OR-01
recht & regels voor de ondernemer
Dit is een uitgave van:
EDUCATIEVE UITGEVERIJ
www.ovd.nl/perspectief
Recht en regels voor de ondernemer
Recht en regels voor de ondernemer
1
OVD Educatieve Uitgeverij bv Postbus 331 6710 BH Ede Tel: (0318) 64 99 99 Fax: (0318) 64 06 46 E-mail: info@ovd.nl Website: www.ovd.nl
Š Copyright 2014 OVD Educatieve Uitgeverij bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm, hetzij elektronisch, mechanisch, door middel van fotokopieÍn, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van OVD Educatieve Uitgeverij. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, nodigen wij uit zich alsnog tot de uitgever te wenden. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted in any form or by any other means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of OVD Educatieve Uitgeverij. Eerste druk
2
Recht en regels voor de ondernemer
Inhoud Recht en regels voor de ondernemer
5
1
7
2
3
4
Starten van een onderneming 1.1
Inschrijven in het Handelsregister
8
1.2
Handelsnaam
10
1.3
Vergunningen aanvragen
15
Ondernemingsvormen
23
2.1
Ondernemingsvorm
24
2.2
Natuurlijke personen en rechtspersonen
24
2.3
Eenmanszaak
25
2.4
Maatschap
27
2.5
Vennootschap onder firma (vof)
28
2.6
Commanditaire vennootschap (cv)
31
2.7
Besloten vennootschap (bv)
33
2.8
Naamloze vennootschap (nv)
37
2.9
Afwegingen bij keuze
38
Familie- en erfrecht
47
3.1
Samenlevingsvormen
48
3.2
Huwelijk
48
3.3
Geregistreerd partnerschap
51
3.4
Samenwonen met/zonder samenlevingscontract
51
3.5
Gemeenschap van goederen
53
3.6
Huwelijkse voorwaarden
55
3.7
Scheiden
56
3.8
Erfenis
57
Ondernemersverzekeringen
67
4.1
Verzekering
68
4.2
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
69
4.3
Ongevallenverzekering
70
4.4
Overlijdensrisicoverzekering
70
4.5
Ouderdomspensioen
71
4.6
Rechtsbijstandverzekering
74
Recht en regels voor de ondernemer
3
5
6
Belastingen voor de ondernemer
83
5.1
Belastingdienst
84
5.2
Inkomstenbelasting
85
5.3
Vennootschapsbelasting
88
5.4
Omzetbelasting
88
5.5
Dividendbelasting
89
5.6
Fiscale faciliteiten
90
5.7
Betalen van belastingen
93
Einde van een onderneming
99
6.1
Surseance van betaling
100
6.2
Faillissement
102
6.3
Wet schuldsanering natuurlijke personen
111
4
Recht en regels voor de ondernemer
Recht en regels voor de ondernemer
Voor je ligt het boek Recht en regels voor de ondernemer. In dit boek leer je over de wetten en regels die je in alle fasen van het ondernemen nodig kunt hebben. Allereerst komen de wetten en regels aan bod die belangrijk zijn bij de start van je onderneming. Welke rechtsvormen zijn er en aan welke eisen moet je voldoen om een onderneming te starten? Ook persoonlijke zaken, zoals een huwelijk of het ontvangen van een erfenis, worden belicht. Deze gebeurtenissen kunnen je onderneming op verschillende manieren be誰nvloeden. En ze zijn van belang voor je belastingen. Iedere ondernemer moet namelijk belastingen betalen. Omdat het belangrijk is dat je de continu誰teit van je onderneming beschermt en de inkomsten van de ondernemer waarborgt, besteden we in dit boek ook aandacht aan verschillende ondernemersverzekeringen. Mocht het onverhoopt toch misgaan met een onderneming, dan leer je in dit boek ook de wetten en regels rond de afwikkeling van een faillissement van een onderneming. Kortom, alle wetten en regels die je nodig hebt als ondernemer, van begin tot eind, komen in dit boek uitgebreid aan bod.
Recht en regels voor de ondernemer
5
6
Recht en regels voor de ondernemer
1
Starten van een onderneming
Een startend ondernemer heeft een aantal verplichtingen waaraan hij moet voldoen. We gaan uitgebreid in op elke verplichting. In dit hoofdstuk komen de volgende onderwerpen aan bod: - inschrijven in het Handelsregister - handelsnaam - vergunningen aanvragen.
Uit de praktijk Gisteren, 7 februari, is de eenmanszaak van Bob opengegaan. De dagen voor de opening waren hectisch. Terwijl de werklui nog bezig waren met het plaatsen van de inventaris, waren Bob en zijn medewerkster Cindy druk bezig de artikelen te presenteren in de schappen. De laatste drie dagen heeft Bob zijn bed nauwelijks gezien. De opening verliep gelukkig vlekkeloos. De hele dag kwamen klanten over de vloer. Enkele buurtgenoten en bekenden kwamen hem feliciteren. Hij verwacht de komende week nog een drukke week. Hij hoopt niet dat hij iets belangrijks over het hoofd ziet. Hij moet in elk geval nog naar de Kamer van Koophandel om zich te laten inschrijven in het Handelsregister. 1. Wanneer moet Bob uiterlijk ingeschreven zijn in het Handelsregister? 2. Wat heeft Bob nodig om zich in te schrijven in het Handelsregister? 3. Wat krijgt Bob bij het inschrijven in het Handelsregister toegekend?
Starten van een onderneming
7
1.1
Inschrijven in het Handelsregister
Tot uiterlijk één week na de start heb je de tijd om je bedrijf in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Het Handelsregister is het register waarin informatie is vastgelegd over de handelsnaam, de vestigingsplaats, de rechtsvorm, de eigenaren, het geïnvesteerde kapitaal en het aantal werknemers van alle ondernemingen in een bepaald rechtsgebied. De inschrijving in het Handelsregister heeft als doel het handelsverkeer soepel te laten verlopen; daarom is het voor iedereen toegankelijk. Het inschrijven in het Handelsregister gebeurt bij de Kamer van Koophandel van het rechtsgebied waarin het bedrijf gevestigd is. Als het gaat om een eenmanszaak, vof, cv of maatschap, kun je je persoonlijk inschrijven; voor een bv of nv verzorgt een notaris de inschrijving. In de tabel zie je per rechtsvorm wie de inschrijving kan doen en aan welke eisen hij moet voldoen. eenmanszaak
De eigenaar moet zich persoonlijk inschrijven met een geldig legitimatiebewijs.
vof, maatschap
Alle vennoten en maten moeten persoonlijk komen met een geldig legitimatiebewijs.
cv
Alle vennoten moeten persoonlijk komen met een geldig legitimatiebewijs, behalve de stille/commanditaire vennoot.
bv, nv
De notaris die de akte voor de rechtspersoon heeft opgesteld, doet bijna altijd de inschrijving; een door de notaris gewaarmerkt exemplaar van de statuten is vereist. Ook alle bestuurders mogen de inschrijving doen.
Te laat of geheel niet inschrijven in het Handelsregister kan beboet worden. Als de ondernemer verplicht is om het bedrijf te registreren in het Handelsregister, moet hij zich dus houden aan de termijn: tot één week na de start van het bedrijf. Houd er wel rekening mee dat je altijd een afspraak moet maken bij de Kamer van Koophandel om je in te schrijven in het Handelsregister.
8
Recht en regels voor de ondernemer
Criteria onderneming Het is soms lastig om te bepalen wanneer er precies sprake is van een onderneming. De Kamer van Koophandel gebruikt een aantal criteria om te bepalen of je een onderneming hebt. Dit zijn dezelfde richtlijnen die de Belastingdienst gebruikt om te bepalen of je btw moet betalen. -
1.1.1
Je levert goederen of diensten. Goederen: je verkoopt bijvoorbeeld zelfgemaakte tassen. Diensten: je bent bijvoorbeeld klusjesman, hovenier of kinderoppas. Je vraagt hier een vergoeding voor. Het gaat dus niet om vrijwilligerswerk. Je neemt regelmatig deel aan het normale economische verkeer. Als je een enkele keer een tas verkoopt aan familie of vrienden, ben je geen ondernemer. Je hebt meer dan één opdrachtgever. Als je het hele jaar voor maar één opdrachtgever werkt, lijkt het er meer op dat je in loondienst bent. Je kunt je werkzaamheden naar eigen inzicht uitvoeren. Als ondernemer bepaal je hoe en wanneer je je werk doet. Ook als je je laat inhuren door een opdrachtgever.
Inhoud Handelsregister
In het Handelsregister vind je alle adressen van Nederlandse ondernemingen en rechtspersonen. Naast het adres staan in het Handelsregister ook: - telefoonnummer, faxnummer, e-mailadres of correspondentieadres - gegevens van nevenvestigingen - functionarissen en tekenbevoegden (adresgegevens zijn niet openbaar) - de curator, bij een faillissement - eventuele andere ondernemingen op hetzelfde adres. In het Handelsregister staat ook informatie over de omvang van een onderneming. Dat wil zeggen dat het aantal personen geregistreerd staat dat gemiddeld 15 uur per week in de onderneming werkzaam is. Als de eigenaar en/of familieleden meewerken in de onderneming, worden deze ook meegerekend. Elke ingeschreven onderneming is verplicht wijzigingen, zoals een adreswijziging of een wijziging van een functionaris of bestuurder, te melden aan de Kamer van Koophandel. Voor de inschrijving in het Handelsregister betaalt een onderneming een eenmalige inschrijfvergoeding van € 50,-.
Starten van een onderneming
9
1.1.2
KvK-nummer
Bij de inschrijving in het Handelsregister verstrekt de Kamer van Koophandel een uniek nummer, het KvK-nummer. Dit nummer wordt ook wel handelsregisternummer genoemd. Aan de hand van dit nummer kunnen anderen de gegevens over het bedrijf in het Handelsregister natrekken. Hierdoor kunnen ze nagaan met welk bedrijf ze zaken doen. Het KvK-nummer moet op alle correspondentie van het bedrijf worden vermeld. Handelsregisternummer op schriftelijke uitingen Ondernemingen die in het Handelsregister staan ingeschreven, zijn verplicht het handelsregisternummer te vermelden op alle uitgaande brieven, orders, facturen, offertes en andere schriftelijke uitingen. Die verplichting geldt ook voor de website en zakelijke e-mails.
1.2
Handelsnaam
Als je je onderneming inschrijft in het Handelsregister, doe je dat met een handelsnaam. De handelsnaam is de naam van de onderneming. Het bedenken van een handelsnaam is ĂŠĂŠn van je eerste activiteiten als je een eigen zaak begint. De handelsnaam moet voldoen aan de eisen van de Handelsnaamwet. Alleen al daarom is het belangrijk om goed over jouw handelsnaam na te denken. Daarnaast is de handelsnaam ook het visitekaartje van je bedrijf en daarmee een belangrijk promotiemiddel.
10
Recht en regels voor de ondernemer
1.2.1
Handelsnaamwet (HNW)
Het doel van de Handelsnaamwet is het beschermen van handelsnamen tegen het gebruik door derden. Door deze wettelijke bescherming van handelsnamen kunnen verwarring en misleiding worden voorkomen en bestreden. Denk bijvoorbeeld aan een populaire merknaam als het jeansmerk Levi’s. Als een andere onderneming bedrijfskleding onder dezelfde naam gaat maken, kan dit bedrijf profiteren van de concurrentiepositie van Levi’s. Levi’s zal dan mogelijk inkomsten derven. Daarom zijn er wettelijke regels met betrekking tot het gebruik van namen. Deze regels zijn vastgelegd in de Handelsnaamwet. Handelsnaamonderzoek Bij het kiezen van een handelsnaam ga je eerst na of de naam nog niet door een ander wordt gebruikt. Je kunt dit doen door zelf het Handelsregister in te zien. De Kamer van Koophandel kan voor dit doel een onderzoek uitvoeren. Bij het handelsnaamonderzoek vergelijkt de Kamer van Koophandel jouw handelsnaam zowel op schrijfwijze als op klank met namen in het Handelsregister. Dus ook een handelsnaam die niet letterlijk hetzelfde is, maar wel hetzelfde klinkt als je hem uitspreekt, kan volgens de Handelsnaamwet verboden zijn. Doe op de site van de Kamer van Koophandel de handelsnaamcheck. Komt jouw favoriete handelsnaam al voor in het Handelsregister? Dit betekent niet dat je nooit een handelsnaam mag voeren die al door een ander bedrijf gebruikt wordt. Om te bepalen of een handelsnaam verwarrend of misleidend is, wordt ook naar de vestigingsplaats en de sector gekeken. Het volgende voorbeeld maakt duidelijk dat het gebruik van een bestaande handelsnaam niet per definitie tot verwarring leidt en daarom onder bepaalde omstandigheden wettelijk is toegestaan. Peter wil in Assen een snoepwinkel met de naam In den soete suikerbol beginnen. Uit het handelsnaamonderzoek blijkt dat een andere snoepwinkel deze naam ook al voert. Deze snoepwinkel ligt in Haarlem, waardoor de kans op verwarring tussen de snoepwinkel van Peter in Assen met de gelijknamige snoepwinkel in Haarlem bijzonder klein is. Peter mag zijn gekozen handelsnaam daarom gewoon gebruiken.
Verwarrende en misleidende handelsnamen Een verwarrende handelsnaam heeft in schrijfwijze of klank te veel overeenkomst met een andere handelsnaam, waardoor de twee ondernemingen door elkaar kunnen worden gehaald. Dit wordt directe verwarring genoemd. Ook kan men ten onrechte denken dat beide ondernemingen iets met elkaar te maken hebben. Dit laatste verschijnsel noemen we indirecte verwarring. Een voorbeeld van een verwarrende handelsnaam is Bakker Bas. Deze naam zou snel verward kunnen worden met de naam van de winkels van de franchiseonderneming Bakker Bart. Bij een misleidende handelsnaam wordt een verkeerde indruk gewekt over het eigendom, het karakter of de omvang van de onderneming. Een handelsnaam is ook
Starten van een onderneming
11
misleidend als daarin een beschermde titel wordt genoemd die de eigenaar van de handelsnaam niet bezit. Ook handelsnamen waarin een rechtsvorm is opgenomen die niet overeenkomt met de feitelijke situatie, zijn misleidend. Bedrijven kunnen zich met een misleidende naam opzettelijk professioneler of groter voordoen dan ze zijn. Mano wil zijn eenmanszaak Mano nv noemen; hij gebruikt in de naam een andere rechtsvorm dan de rechtsvorm die het bedrijf in werkelijkheid heeft. Dit is misleidend. Een klein bedrijf in tweedehands meubelen dat zich Meubel Mega Store noemt, doet zich groter voor dan het in werkelijkheid is. De handelsnaam is daarom misleidend. Verwarring beperkt zich dus alleen tot de schrijfwijze of klank van de handelsnaam en kan zowel door opzet als per ongeluk ontstaan. Misleiding is altijd opzettelijk bedoeld en betreft niet alleen de schrijfwijze of klank van de naam, maar ook de indruk die met deze naam wordt gewekt. Het gebruik van verwarrende en misleidende handelsnamen is ongewenst. Dit kan namelijk voor een of meer betrokken bedrijven schade opleveren, zoals een slecht imago bij verwarring met een bedrijf met een slechte naam. Ook kan een bedrijf zich daardoor ten koste van een ander bedrijf verrijken, zoals bij misleiding. Daarnaast kan het benadeling van consumenten tot gevolg hebben. Recht op handelsnaam Het recht op een handelsnaam ontstaat door het eerste gebruik van de handelsnaam. Inschrijving van de naam in het Handelsregister is geen voorwaarde voor die bescherming. Handelsnaambescherming is beperkt tot het gebied waarbinnen de handelsnaam bekendheid geniet. Dat kan lokaal, regionaal of landelijk zijn. Als er verwarring ontstaat omdat er in het gebied eenzelfde handelsnaam wordt gevoerd, kan degene die de handelsnaam het langste voert, optreden tegen de jongere handelsnaam. Het handelsnaamrecht eindigt als de handelsnaam niet meer gebruikt wordt.
1.2.2
Merkenrecht
Het handelsnaamonderzoek biedt geen zekerheid over de rechtmatigheid van een handelsnaam. Het verkleint de kans dat de handelsnaam in conflict komt met een gelijkluidende handelsnaam, maar om een handelsnaam echt goed te beschermen, kun je deze het beste deponeren als merknaam. Een merk is de naam van een product. Met een merknaam wordt aangegeven dat het betreffende product afkomstig is van een bepaalde onderneming. Soms is de handelsnaam tevens een merk of ĂŠĂŠn van de merken van de onderneming. Voorbeelden hiervan zijn HEMA en IKEA; de handelsnaam is hetzelfde als het merk waaronder in de winkels producten worden aangeboden. De Handelsnaamwet verbiedt een handelsnaam die een merk van een ander bedrijf bevat, of sterk daarop lijkt. Je kunt daarbij als merkhouder niet alleen een beroep doen op de Handelsnaamwet, maar ook op het Benelux-verdrag inzake de intellectuele eigendom. Dit verdrag regelt de bescherming van merken, tekeningen en modellen in het gebied van de Benelux. Je kunt je handelsnaam als merknaam laten deponeren bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE). Dit bureau onderzoekt dan eerst of jouw handelsnaam al als merknaam door iemand anders is vastgelegd.
12
Recht en regels voor de ondernemer
‘Reclame’ voor het registreren van een merk "Ik ken genoeg voorbeelden van mensen die klein begonnen en nu een wereldmerk bezitten. Denk maar aan de dj's die hun namen lieten registreren. Niemand dacht toen dat namen van bekende dj's zo veel waarde zouden krijgen. Nu worden hun belangen over de hele wereld beschermd." bron: www.boip.int
1.2.3
Commerciële kenmerken handelsnaam
Je weet nu dat een handelsnaam niet in strijd mag zijn met de Handelsnaamwet en het Benelux-verdrag. Daarnaast kun je je afvragen of je handelsnaam marketingtechnisch goed gekozen is. Een goede handelsnaam bezit de volgende kenmerken: - onderscheidend vermogen ten aanzien van de concurrentie - uitstraling die past bij het karakter van de onderneming - klank die geschikt is voor het imago dat de onderneming nastreeft - eigenschap dat hij makkelijk te onthouden en uit te spreken is. Onderscheidend vermogen Met je handelsnaam kun je je onderscheiden van de concurrentie. Als je alleen jouw achternaam en het type bedrijf in de handelsnaam opneemt, bijvoorbeeld Berghuis occasions, zegt die naam alleen dat je tweedehands auto’s verkoopt. Maar er zijn veel bedrijven die tweedehands auto’s verkopen. Waarmee maak je het verschil met je concurrenten? In het geval dat je vooral klassieke tweedehands auto’s wilt verkopen, kun je je beter Berghuis oldtimers of Berghuis classic cars noemen. En als je vooral kwaliteitsauto’s verkoopt, is Berghuis quality cars een betere handelsnaam. Passende uitstraling De uitstraling van de handelsnaam moet passen bij het karakter van de onderneming. Als je een klein winkeltje in allerlei snuisterijen wilt beginnen, is Snuffelboetiek een betere benaming dan Snuffelgigant. Als je je wilt specialiseren in het maken van fotoreportages van kinderen, is Anna’s Kinderfoto’s beter dan alleen Foto Anna. Geschikte klank Zorg dat de klank van je handelsnaam past bij het imago dat je nastreeft. Een naam met een snelle, internationale klank past bij een internationaal bedrijf dat groei nastreeft. Als je een kleine winkel hebt die zich richt op de directe omgeving, kun je beter kiezen voor een eenvoudige, degelijke handelsnaam waarin bijvoorbeeld je eigen achternaam is verwerkt. Makkelijk te onthouden Een goede handelsnaam is makkelijk te onthouden en makkelijk uit te spreken. Beide kenmerken gaan meestal samen: hoe makkelijker een handelsnaam kan worden uitgesproken, hoe makkelijker deze wordt onthouden. Maak een handelsnaam daarom nooit langer dan nodig is om duidelijk te maken wat je te bieden hebt. Als je een lange achternaam hebt, kun je die misschien beter niet als handelsnaam gebruiken.
Starten van een onderneming
13
1.2.4
Handelsnaam als promotiemiddel
Een goede handelsnaam is een belangrijk onderdeel van de promotie van je onderneming. Als je je handelsnaam als promotiemiddel wilt gebruiken, moet hij het handelsmerk van je onderneming uitstralen, bijvoorbeeld kwaliteitsbewustzijn of servicegevoeligheid. Door de handelsnaam te combineren met een aansprekend, herkenbaar logo en een korte maar krachtige slogan, wordt deze geschikter om jouw onderneming te promoten. Als je een lageprijzenwinkel hebt met de prijs als belangrijkste marketinginstrument, kun je denken aan een slogan als ‘gegarandeerd de goedkoopste’. Als het om een kledingatelier gaat, kun je in je logo het begrip mode uitbeelden (met bijvoorbeeld een hoed of een wandelstok). Voor een horecagelegenheid kun je met de handelsnaam en de keuze van een lettertype al een bepaalde sfeer oproepen.
handelsnamen en logo’s
Promotie met de handelsnaam betekent ook dat je deze handelsnaam in alle uitingen van je onderneming op dezelfde manier (met hetzelfde logo en dezelfde schrijfwijze) gebruikt. Denk hierbij aan visitekaartjes, briefpapier, enveloppen, enzovoort. Internet Internet is een onmisbaar middel voor een bedrijf om klanten informatie over het bedrijf te geven en/of om producten en diensten te verkopen. Als je op internet te vinden wilt zijn, kun je het beste een domeinnaam laten registreren. Voor een domeinnaam eindigend op .nl kun je terecht bij de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN). Om je onderneming onder de aandacht te brengen, zijn social media handige en goedkope alternatieven. Zo kun je op een facebook- of twitteraccount nieuws plaatsen
14
Recht en regels voor de ondernemer
dat relevant is voor je onderneming. Of je kunt speciale acties onderneming erop plaatsen.
1.3
Vergunningen aanvragen
Bij de start van een onderneming zul je moeten nagaan voor welke activiteiten je vergunningen moet aanvragen. Bij verbouwingen en milieubelastende activiteiten heb je waarschijnlijk een omgevingsvergunning nodig. Bij het uitstallen van producten of diensten voor het bedrijfspand is een uitstallingsvergunning verplicht. Bij het verlenen van een gemeentelijke vergunning zal de gemeente de activiteit toetsen aan de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). In de APV staat de gemeentelijke regelgeving op het gebied van openbare orde en veiligheid. Elke gemeente heeft een eigen APV. De APV geldt voor iedereen binnen de gemeente.
1.3.1
Vergunningen per branche
In verschillende branches heb je specifieke vergunningen nodig, zoals de drank- en horecavergunning voor bijvoorbeeld restaurants en cafés. Een café-eigenaar die zijn klanten graag buiten wil bedienen, heeft ook een terrasvergunning nodig. Ondernemers in de markt- en straathandel (ambulante handel) moeten een marktvergunning hebben om op een markt te mogen staan. De gemeente verstrekt zo’n vergunning. Als een ondernemer op een andere plek dan de markt wil staan met een kraam of wagen om goederen te verkopen, heeft hij hiervoor een standplaatsvergunning nodig. Een standplaatsvergunning is een vergunning die noodzakelijk is voor het innemen van een standplaats op/aan de (openbare) weg, of op een voor het publiek toegankelijke plaats in de open lucht.
1.3.2
Vergunning voor evenement of kansspel
Om aandacht te trekken voor zijn bedrijf, zal een ondernemer soms ook activiteiten willen ontplooien die geen direct verband houden met het bedrijf. Een voorbeeld hiervan is het organiseren van een evenement. Als dit plaatsvindt op een plaats die toegankelijk is voor het publiek, heeft de ondernemer waarschijnlijk een evenementenvergunning van de gemeente nodig. Onder evenementen vallen gebeurtenissen zoals de opening van een winkel met activiteiten op de openbare straat, een wijk- of straatfeest, een braderie, het plaatsen van een partytent of het organiseren van een grill of barbecue. Ook als je artiest bent, zul je moeten nagaan of je zomaar mag optreden. Gemeenten kunnen gebieden aanwijzen waar iemand niet mag optreden als straatartiest, straatfotograaf, tekenaar, filmoperateur of gids. Je zult dan een ontheffing moeten aanvragen. Ondernemers moeten zich houden aan de Wet op de kansspelen (Wok), bijvoorbeeld bij het organiseren van een loterij of een prijsvraag. Hiervoor geldt een Gedragscode promotionele kansspelen waarin staat aan welke voorwaarden zo’n kansspel moet voldoen.
Starten van een onderneming
15
1.3.3
Winkeltijdenwet
Voor ondernemers in de detailhandel is ook de Winkeltijdenwet van belang. In de Winkeltijdenwet staat wanneer winkels niet geopend mogen zijn. Van maandag tot en met zaterdag is dat tussen 22.00 uur en 6.00 uur. Ook op zondagen en feestdagen is het voor winkels verboden om geopend te zijn. Voor feestdagen geldt dat de winkel dicht moet zijn op: nieuwjaarsdag, Goede Vrijdag na 19 uur, tweede paasdag, Hemelvaartsdag, tweede pinksterdag, 24 december na 19 uur, eerste en tweede kerstdag en 4 mei na 19 uur. Er zijn wel uitzonderingen op de wet mogelijk, zodat winkels ’s avonds of op zondagen en feestdagen geopend kunnen zijn. Zo kan een gemeenteraad vrijstellingen verlenen. Elke koopzondag is zo’n vrijstelling van de gemeenteraad.
Wat vind jij? Mogen winkels op zondag open zijn? In de online module Winkeltijden leer je meer over winkeltijden op zon- en feestdagen.
16
Recht en regels voor de ondernemer
Verwerkingsopdrachten 1. Andrea start haar onderneming op 13 maart. Op welke datum moet haar onderneming uiterlijk zijn ingeschreven in het Handelsregister? A op 20 maart B op 27 maart C op 13 april 2. Mourad en Diab zijn samen gestart met een vof. Ze hebben de werkzaamheden goed verdeeld. Ze willen namelijk efficiënt te werk gaan. Zo gaat Mourad vanmiddag naar de Kamer van Koophandel om de hele inschrijving in het Handelsregister te verzorgen. Mag dat?
3. Joris wil zijn horecabedrijf onder de naam HéMA in het Handelsregister inschrijven. Hij vindt het zelf goed gevonden, want zijn café zit recht tegenover het kleinwarenhuis HEMA. Leg uit of de gekozen naam voldoet aan de eisen uit de Handelsnaamwet.
4. Remco heeft een bedrijf overgenomen van een ondernemer die na dertig jaar afscheid neemt van zijn zaak BOS Tweewielers. De handelsnaam is een begrip in de stad. Remco zet het bedrijf dan ook onder deze naam voort. Aan het einde van het jaar wordt een nieuwe fietsenwinkel geopend aan de andere kant van de stad: BOS Fietsgigant. Remco wil aanpassing van die handelsnaam eisen bij de rechter. Op grond waarvan kan Remco wettelijk eisen dat de naam van BOS fietsgigant moet worden aangepast? De naam BOS Fietsgigant is: A niet onderscheidend. B verwarrend.
Starten van een onderneming
17
5. Jules en Miranda noemen hun vennootschap onder firma SAMEN bv. Mogen zij deze naam voeren volgens de Handelsnaamwet? Leg je antwoord uit.
6. Geef van elk van de volgende voorbeelden aan waarom er sprake is van een misleidende handelsnaam. Meubel Mega Store, een bedrijf in tweedehands meubelen met een vloeroppervlakte van 50 vierkante meter.
Lance Armstrong Sportparadijs, de fietsspeciaalzaak van Edwin Hegemans.
Vos Accountancy, het bedrijf van Hans Vos, een boekhouder zonder titel.
Computer Totaal, een bedrijf dat alleen internetabonnementen verkoopt.
Hega BV, de eenmanszaak van Herman Gameren.
18
Recht en regels voor de ondernemer
7. Op donderdag is het koopavond in de gemeente waar Coby haar winkel heeft. Aankomende donderdag is het 4 mei. Wat betekent dit voor de openingstijd van de winkel van Coby?
8. Zoek in de media, zoals krant of internet, een nieuwsbericht over de zondagsopening van ondernemingen. a. Wie zijn de voor- en tegenstanders? b. Welke argumenten gebruiken zij voor of tegen?
Controlevragen 1. Waarvoor dient het Handelsregister?
2. In welke periode moet je jouw onderneming inschrijven in het Handelsregister?
Starten van een onderneming
19
3. Wat zijn de verschillen tussen het inschrijven van een vof en het inschrijven van een bv?
4. Bij welke vormen van bedrijfscommunicatie moet je het KvK-nummer vermelden? A B C D E F
reclameposter e-mailbericht brief weekbericht aan medewerkers offerte factuur
5. Moet je je inschrijven bij de Belastingdienst? Leg je antwoord uit.
6. Don wil zijn muziekwinkel onder de naam Desperado inschrijven. Wat moet Don onderzoeken voordat hij de handelsnaam in het Handelsregister kan laten registreren?
7. Geef van elk van de volgende stellingen aan of deze juist of onjuist is. Leg bij een onjuiste stelling ook uit waarom deze onjuist is. Het doel van de Handelsnaamwet is het beschermen van handelsnamen tegen het gebruik door derden.
20
Recht en regels voor de ondernemer
Een handelsnaam mag in strijd zijn met het merkenrecht.
Bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom kunnen geen bestaande handelsnamen, maar alleen nieuwe merknamen worden gedeponeerd.
Het recht op een handelsnaam eindigt als je stopt met het gebruik van deze handelsnaam.
8. Hoe kun je jouw handelsnaam het beste beschermen?
9. Waarom is de handelsnaam een belangrijk onderdeel van de promotie van een onderneming?
10. Wie heeft een standplaatsvergunning nodig?
Starten van een onderneming
21