M a g a z i ne v o o r inwoners van Overijssel
Solarteam Twente
Futuristische racewagen 3.000 km door AustraliĂŤ
Kwaliteitspop uit het Oosten Grote passie voor het piepkleine Eigen kracht Librije´s Atelier Ontmoet je bloedverwanten
zoekt
Colofon Jij & Overijssel is het magazine van en voor inwoners van Overijssel. Deze uitgave van de provincie Overijssel verschijnt drie keer per jaar en wordt huis aan huis verspreid. Bezoek www.jijenoverijssel.nl voor de digitale versie van dit magazine. Jaargang 1, nummer 2 Oplage 414.000 Redactie Marten Hellendoorn, Bertine Lindeboom, Coby Hofland, Karin Obdeijn Bijdragen Johan Kroes, Bette Kamp, Anita Klingenberg, Bastiaan van Dishoeck, Albert Nijstad, Derk Moor Traffic Coniek Meijer, Willy Compagner, Cécile de Wolf Artdirector Ferenc van Damme Concept en realisatie Marloes Weijl, Peter Voorn, Tony Verbrugge Fotografie Carla Scholten-Linde, Job Boersma, Gerard Vrakking, Marjo Baas Druk platform P Copyright Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 8012 EE Zwolle 038 499 88 99 Redactieadres Redactie Jij & Overijssel Bertine Lindeboom, 5c Antwoordnummer 800 8000 VB Zwolle jij@overijssel.nl Informatie Ideeën of vragen via e-mail jij@overijssel.nl
04 06 08 11 12 14 15 16 18 20 22 24 26 27
Jij studeert: Solarteam Twente Twents icoon op zonne-energie door Australië.
Jij doet Dé evenementenagenda van Overijssel!
Jij geniet: Moleculaire gastronomie in Librije’s Atelier Chefkok Arjan Bisschop: een blokje kaas van gele risotto.
Jij bezoekt: Museum de Fundatie Jeroen Krabbé - Suriname
Jij ontdekt: Vernieuwende popcultuur uit het Oosten Kwaliteitspop komt tegenwoordig uit het Oosten. De nieuwe helden heten Fakkelbrigade, Rigor Mortis en Kyteman.
Jij roept op Doe de test.
Jij online: Binding met je bloedband! Interessante links & handige html.
Jij bestuurt: Ik ben een druktemaker De onrust van gedeputeerde Carry Abbenhues.
Jij schrijft Zelf aan het woord in onze vaste brievenrubriek.
Jij verwerkt: Eigen kracht Zelf samen met familie en vrienden een oplossing bedenken.
Jij ontwikkelt: Grote passie voor het piepkleine Albert van den Berg wint de Spinozapremie.
Jij vindt uit: Het ei van Columbus De beste ideeën zijn vaak heel simpel. 1
Jij blikt terug
9
Een historisch plaatje dat vragen oproept…
2
6 5
Jij lost op
8
9 4
Puzzelaars opgelet: maak kans op prachtige prijzen!
4
5 1
Productgroep uit goed beheersde bossen en andere gecontroleerde bronnen. www.fsc.org Cert no. SGS-COC-004016 ©1996 Forest Stewardship Council
december 2009
2
1-4
13579
1-4
5-9
2468
5-9
Voorwoord
door Marten Hellendoorn, eindredacteur
Wat heb ik bewondering voor mensen die een, in hun ogen, briljant idee hebben en er voor gaan. Vaak worden zij door hun omgeving nauwelijks serieus genomen. En opeens komen zij met een geweldig nieuw of innovatief product. Ik zag pas een uitzending van ‘Het beste idee van Nederland’. Een stoet van uitvinders presenteert een keur aan lachwekkende, supereenvoudige of superslimme ideeën. Zwetend voor een kritische jury vertellen zij over hun uitvinding en worden uitgelachen of juist bewonderd. En heel Nederland geniet er thuis van mee. Wat deze mensen moeten doormaken in het najagen van hun droom hebben anderen al eerder meegemaakt. Soms met gevaar voor eigen leven. Denk eens aan de eerste mensen die stelden dat de aarde niet plat maar rond is, de ontdekkingsreizen, de zoektocht naar het maken van goud met de ontdekking van buskruit als gevolg en de eerste mens die ging vliegen. En, gelukkig vaker zonder gevaar voor eigen leven maar net zo revolutionair: de uitvinding van het wiel, de boekdrukkunst, verdoving bij een operatie. Of, meer in het heden, de computer, de tomtom, de inzet van chips bij medische toepassingen, airconditioning en zonnecellen voor energieopwekking. Deze uitvindingen kunnen wij niet meer uit ons bestaan wegdenken. En wij zijn er nog lang niet. Nog steeds zijn mensen druk met het uitdenken van simpele of juist extreem ingewikkelde ideeën. En nog steeds worden zij met de nodige argwaan bekeken. Ook in Overijssel zijn doordouwers bezig met innovaties. Daarbij boeken zij grote resultaten waar hun mede mensen veel baat of plezier van hebben. Dat varieert van de toepassing van nanotechnologie bij medisch onderzoek, een nieuwe aanpak in de jeugdzorg tot vernieuwing in de muziek en het gebruik van zonne-energie als duurzame energiebron. Wij mogen er heel trots op zijn dat deze mensen in onze provincie wonen, werken en studeren. Als provincie stimuleren wij deze ontwikkelingen. In deze uitgave van Jij & Overijssel vertellen inwoners van Overijsel over hun ervaringen met innovaties. Wilt u daarop reageren? Een vraag stellen aan een van de personen die in het blad staan? Zelf ideeën inbrengen, een foto of brief inzenden? Graag! Dat kan naar het e-mailadres jij@overijssel.nl. En op de site www.jijenoverijssel.nl staat nog veel meer informatie. Veel lees- en kijkplezier en wij zijn weer heel benieuwd naar de reacties!
Solarteam Twente bereikte op 31 oktober als achtste team – van de 25 – de 3.020 kilometer. Een verdienstelijke prestatie, want op de derde racedag sloeg de wagen over de kop en moest er de hele nacht doorgewerkt worden om de 21revolution te repareren.
3
december 2009
studeert
Solarteam
Twents icoon op zonne-energie In een jaar tijd een zonneauto ontwerpen, bouwen en testen en vervolgens meedoen aan de race in de World Solar Challenge, een prestigieuze competitie dwars door de binnenlanden van Australië. Wie wil dat niet? Hoewel, op het traject van Darwin naar Adelaide over een afstand van 3.010 km liep de temperatuur regelmatig op tot 40 graden Celsius. Geen pretje dus voor de vier coureurs die bij toerbeurt de wagen moesten besturen in een niet echt gemakkelijke houding. En daarbij wildroosters, dode kangoeroes en wisselende weersomstandigheden moesten trotseren. Maar het was de moeite waard.
Avontuur Van 25 tot 31 oktober deed voor de derde keer een team van de Universiteit Twente mee aan de World Solar Challenge. 47 teams uit 22 landen reden daar louter op zonne-energie. Het hoogtepunt van een avontuur dat anderhalf jaar geleden begon met de selectie van de 18 teamleden. Marit Lintsen was één van de gelukkigen en moest voor de publiciteit gaan zorgen. Een dankbare taak met zo’n futuristische, mediagenieke racewagen. Toch ging dit niet vanzelf volgens de vierdejaars studente Industrieel Ontwerpen. “Ieder teamlid had tijdens het proces wel een dip. Je ziet je vrienden niet meer, je komt nergens meer en op een gegeven moment heb je er genoeg van. Die van mij was in januari, toen er nog geen auto was. Je hebt dan nog maar weinig om over te communiceren.”
Rode plan Toch bleek dit uiteindelijk wel een vruchtbare periode. “We hebben toen het ‘rode plan’ bedacht. We wilden een echt Twents icoon creëren.” Dat leverde een egaal rode auto op – de 21revolution – zonder de logo’s van de sponsoren. “Op die manier vielen we echt op tussen alle deelnemers en iedere sponsor kon zich zo op zijn eigen manier profileren met de auto.”
Solarteam Twente is als achtste geëindigd. december 2009
4
Twente
door Australië
Innovaties Solarteam Twente had dit jaar veel aandacht voor innovatie. Zo maakte het team gebruik van een gepatenteerd lens-systeem, dat het rendement uit de zonnecellen aanmerkelijk vergroot. Ook kon de vleugel van de auto als enige van het deelnemersveld kantelen en als een soort zonnebloem de hele dag de zon volgen en daar zo het maximale aan energie uit halen. Beide systemen waren samen goed voor 25 procent extra energie-inkomsten. Daarnaast hebben de technici van het team een aantal grote veranderingen aan het ontwerp gedaan. Zo heeft de auto – in tegenstelling tot voorgaande jaren – één sturend wiel voor en twee wielen achter en is het frame van carbon gemaakt.
Budget Het team werkte met een budget van € 1,3 miljoen, bijeengebracht door een honderdtal sponsors. Voor het grootste deel – hightech – bedrijven uit Overijssel, die niet alleen financieel bijdroegen, maar ook materialen leverden. Maar ziet de maatschappij hier ook iets van terug? Lintsen denkt van wel. Bijvoorbeeld het lenzenpaneel, dat mogelijk toepasbaar is op woningen. Ook organiseerden de studenten – met subsidie van de provincie Overijssel – de Carmel Scholar Challenge om op die manier scholieren te interesseren voor techniek.
5
december 2009
De scholieren kregen als opdracht een eigen zonneauto te bouwen. “Op die manier konden we onze kennis overdragen. En gelijk ook het gebruik van duurzame energie onder de aandacht brengen.” Rijden we dus over een paar decennia allemaal op zonne-energie? Lintsen: “Dat zie ik zo snel nog niet gebeuren. Maar misschien wel in combinatie met elektriciteit.” Lees meer over Solarteam Twente op www.solarteam.nl
Leuke dingen
bezoekt doet
December Winterfair
29 november t/m 31 december December 2009
Zwartsluis www.schoonewelle.nl
Tentoonstelling Herman Gordijn - Binnenstebuiten
december t/m 3 januari Zwolle www.museumdefundatie.nl
John Heartfield Fotografie als wapen
december t/m 3 januari December 2009
Zwolle www.museumdefundatie.nl
Winters Hengelo
4 december t/m 3 januari Hengelo www.helemaalhengelo.nl
Expeditie op het ijs Kerst an de voart
11 en 12 december Dedemsvaart www.vechtdaloverijssel.nl
19 december t/m 3 januari Zwolle www.ecodrome.nl
Twente Zangers December 2009
December 2009
Kerststallen uit de hele wereld
Medewerking Kerstconcert van Pur Sang
12 december t/m 3 januari
19 december
Ommen www.tinnenfigurenmuseum.nl
Rijssen www.twentezangers.nl
Deltion Cabaretfestival
De Sjonnies Kerstshow
12 december
19 en 20 december
Zwolle www.deltioncabaretfestival.nl
Zwolle www.evenementenzwolle.nl
Textielbeat
Christmas-fair
20 december
19 en 20 december
Enschede www.textielbeat.nl
Losser www.christmas-fair.nl
Internationaal Circusfestival
Dickens Festijn
18 t/m 27 december
19 en 20 december
Enschede www.circusfestival.com
Deventer www.dickensfestijn.nl
Kerst in oud-Kampen
Winterse Fakkeltocht
18 en 19 december
20 december
Kampen www.kerstinoudkampen.nl
Denekamp www.watermolen-singraven.nl
december 2009
6
in Overijssel Excursie Winterrust
Winterwandeling
20 december
28 december
Oud Avereest www.landschapoverijssel.nl
Holten www.museumholterberg.nl
Winterritten en Stamppotritten
Sprookjes 3-daagse
20, 26, 27 en 30 december
28, 29 en 30 december
Haaksbergen www.museumbuurtspoorweg.nl
De Blijmarkt, Zwolle www.odeondespiegel.nl
Kerstival
Winterpicknickwandeling
24 december
29 december
Zwolle www.hesz.nl
Holten www.zuivelboerderij-effink.nl
Stiltewandeling door Twickel
Stroadl Festival
26 december
30 december
Delden www.vvvhofvantwente.nl
Oldenzaal www.vvvoldenzaal.nl
Humorfestival
26 t/m 30 december
Januari
Deventer www.humorfestival.nl
Nieuwjaarsduik
Midwinterhoornblazen
27 december Zenderen www.weleveld.nl
Brink tot Brink-loop
27 december Bathmen www.brinktotbrinkloop.nl
December 2009
December 2009
1 januari Wierden www.wierdensenieuwjaarsduik.nl
Nieuwjaarsconcert
2 januari Enschede www.orkestvanhetoosten.nl
Zwolle International
Januari 2010
2 t/m 17 januari Zwolle www.zwolleinternational.nl
Nationaal Weekend van de Mannenkoren
29, 30, 31 januari Overijssel www.knzv-overijssel.nl
Februari
Februari 2010
Vertellers aan de Vecht
10 februari Voor meer evenementen in januari en februari kijk op www.jijenoverijssel.nl.
Hardenberg www.vechtdaloverijssel.nl
De evenementen hebben wij overgenomen van derden. Houd de desbetreffende websites in de gaten voor mogelijke wijzigingen in programma, data en locatie. 7
december 2009
geniet
Moleculair
koken In Nederland is het nog weinig bekend en er zijn slechts enkele kook studio´s die er workshops aan wijden: moleculair koken. In De Librije van Jonnie en Thérèse Boer wordt veelvuldig gebruikgemaakt van deze nieuwe technieken. Keukenchef Arjan Bisschop demonstreert met passie een aantal voorbeelden tijdens een workshop in Librije’s Atelier. De bezoekers komen uit heel Nederland om zich te laten inspireren.
Moleculair koken maakt gebruik van technieken en hulpstoffen die al veel langer gangbaar zijn in de levensmiddelenindustrie. De Hongaar Nicholas Kurti paste de moleculaire wetenschap al in 1969 voor het eerst toe in de keuken. In de praktijk werd deze vorm van bereiding bekend door de Spaanse koks Albert en Ferran Adria in hun restaurant El Bulli.
Met kennis van moleculaire eigenschappen kun je onder andere de juiste bereidingswijze en -temperatuur voor verschillende soorten vis en vlees vaststellen. Zo weten maar weinigen dat je zalm of heilbot het best kunt garen bij een temperatuur van 40 graden, in een vacuümzak in een bak met water. Arjan verduidelijkt: “De smaak is dan veel beter. Toch sturen gasten de vis soms terug naar de keuken nog voor ze één hap genomen hebben, omdat de vis nog wat glazig oogt. Hij is echter gaar en optimaal van smaak. Maar als mensen het echt niet willen eten, dan zetten we de vis nog even onder de grill.”
In de moleculaire gastronomie wordt slim gebruikgemaakt van kennis en hulpstoffen die al veel langer bekend zijn in bijvoorbeeld de snoepindustrie. Er wordt veel gewerkt met xanthaangom, sojalecithine, agar en methylcellulose. Dat klinkt nogal chemisch, maar zo smaakt het beslist niet. Het zijn natuurlijke emulgeer- en verdikkingsmiddelen.
Nieuwe trend
of oude wijn in nieuwe zakken? december 2009
8
Al met een paar gram kun je de meest verrassende effecten creĂŤren voor je gasten. Je kunt er warme en koude, vaste of vloeibare geleien of schuimpjes mee maken, zowel voor zoete als hartige smaken. Door vaste en vloeibare vormen met elkaar te combineren ontstaan onverwachte smaaksensaties. Arjan serveert prachtige rode knikkers. Het blijken kleine bolletjes van frambozenpuree, die zijn omhuld met een kleurloos laagje bindmiddel. Als je de omhulling doorbijt proef je verse frambozen, heerlijk! In zijn atelier schotelt de chef-kok enthousiast een aantal voorbeelden en technieken voor. Soms word je daarbij op het verkeerde been gezet. Arjan vertelt dat Jonnie Boer graag Hollandse snacks serveert. Maar dan net even anders. Een blokje kaas met een vlaggetje. Dat denk je. Bij nader inzien blijkt het een stukje bros schuim van gele risotto met kaas, die even gedroogd is in de magnetron. Hollands Glorie met een knipoog.
Veel van deze gerechten kun je ook in je eigen keuken bereiden. Met wat handigheid kom je thuis met de juiste hulpstoffen, een staafmixer, een rol plastic spuitzakken en een magnetron een heel eind. De Librije verschaft je graag de inspiratie en recepten.
Zelf aan de slag? Kijk op de volgende pagina voor een paar recepten van de chef-kok.
Een uitgebreide versie van dit artikel en een impressie van de demonstratie vernieuwde technieken staat op www.jijenoverijssel.nl.
Voor de winnaars van de puzzel op pagina 27 stelt de redactie een waardecheque beschikbaar voor een workshop naar keuze voor twee personen bij Librije’s Atelier.
9
december 2009
geniet
Recepten van
De Librije
SSoepje van kerrie, kokos en citroengras IngrediĂŤnten voor 6 personen:
K
Kaasbroches
1 theelepel kerrie 1 eetlepel boter
150 gram Old Amsterdam (kaas)
2 stuks steranijs
250 gram gekookte risotto
4 stengels citroengras, gehakt
110 gram water
20 bolletjes korianderzaad
3 gram zout
½ teentje knoflook, gekneusd
mosterd
stukje gesneden gember van 1 cm 1 rode peper doormidden gesneden en zonder zaad 1 eetlepel bloem
Bereiding
5 dl kippenbouillon 3 dl kokosroom
De risottorijst goed gaar koken in water en in de blender mengen met water en zout tot een gladde pap.
limoensap naar smaak zout en peper een beetje melk
De kaas toevoegen en verder blenderen. In een blokjesvorm gieten en 90 seconden op circa 900 Watt drogen. Serveren met een vlaggetje en een toefje mosterd.
50 gram Hollandse garnaaltjes ½ komkommer
Bereiding De boter smelten en de peper, kerrie, steranijs, gember, korianderzaad, knoflook en citroengras even aanfruiten. De bloem toevoegen en even meegaren, de kippenbouillon toevoegen en aan de kook brengen (laten binden). De kokosroom toevoegen en 20 minuten zachtjes laten trekken. Op smaak brengen met limoensap, zout en peper. Door een fijne zeef gieten.
december 2009
10
Vlak voor serveren een scheutje melk toevoegen en schuimig kloppen met de staafmixer. De komkommer schillen en zaadlijsten verwijderen. De komkommer in mini-blokjes snijden en mengen met de Hollandse garnaaltjes. De komkommer en garnaaltjes in een shooterglaasje doen en de hete schuimige soep hierop gieten.
bezoekt
Suriname
Jeroen Krabbé
Uit de kunstcollectie van de provincie Overijssel: Jeroen Krabbé, Suriname
Voor zijn werk als acteur reist Jeroen Krabbé veel en ver, ‘de schilder’ Krabbé reist echter altijd mee. Een trip naar Suriname bracht hem ertoe nu eens een doek te willen maken dat helemaal groen was: een echte uitdaging. “Ik heb altijd een moeizame relatie gehad met groen, ben als het ware gelukkig getrouwd met blauw.” Over Suriname zegt hij: “Als je over zo’n rivier vaart dan zie je dat oerwoud, je hoort geluiden uit dat oerwoud, het is hartstikke geheimzinnig, hoewel het alleen een muur van groen is. Wat ik met dit doek wilde bereiken is dat je terwijl je er naar kijkt denkt: ik zou willen dat ik er in kon gaan.”
Museum de Fundatie, het museum dat voor de provincie Overijssel de kunst collectie beheert, stelde begin vorig jaar een grote overzichtstentoonstelling samen van de schilderijen, aquarellen en tekeningen van Krabbé. Hij heeft sindsdien niet stilgezeten. Zijn nieuwste werk, dat hij maakte na reizen naar Zuid-Afrika (Transkei), het eiland Réunion en Argentinië, is van 29 november t/m 14 maart 2010 te zien in Kasteel Het Nijenhuis te Heino/Wijhe, één van de locaties van Museum de Fundatie. Meer informatie: www.museumdefundatie.nl / telefoon 0572 38 81 43.
11
december 2009
ontdekt
Zakelijk en artistiek leider Rob Kramer: “Er zit een grote creatieve kracht in Overijssel.”
Frisse
Foto Bastiaan van Dishoeck.
Vernieuwende popcultuur uit het Oosten Kwaliteitspop komt tegenwoordig uit het Oosten. Geen kwaad woord over de streektaalrockers die al decennialang de Oostelijke podia afstruinen, maar de nieuwe helden heten Fakkelbrigade, Rigor Mortis en Kyteman. Allemaal ontstaan in Overijssel, waar ze een neus hebben voor culturele uitstapjes die elders niet worden gemaakt.
Een van die neuzen behoort toe aan Rob Kramer, zakelijk en artistiek leider van het vermaarde productiehuis Oost-Nederland. Kramer: “Er zit genoeg creatieve kracht in Overijssel. Dus wij draaien het graag om: in plaats van voorstellingen uit Amsterdam naar de provincie te halen, exporteren wij juist naar het westen! En met succes”, lacht Kramer. “Ze nemen bij De Wereld Draait Door zelfs de telefoon op als we bellen.” De afdeling export van dit bescheiden bastion van innovatieve popproducties is terug te vinden
in een vleugel van het Deventer poppodium Het Burgerweeshuis. In een hoek van de bovenzaal staan enkele versterkers opgesteld, een contrabas ligt nog ingepakt op de houten vloer terwijl beneden de toetsenborden van de pr-medewerkers en producenten staccatto ratelen. Op het Perzische tapijtje in het midden van de zaal werken de muzikanten van Rigor Mortis aan de eerste serie shows. Hun genre,
Trompettist Kyteman dirigeerde zijn orkest naar stuwende hoogten. Op 11 december voor het laatst te zien. Foto Gabriel Eisenmeier.
december 2009
12
vibes “Wij maken producties die er anders niet zouden zijn geweest.” Nederlandstalige murder ballads, had in geen groter contrast kunnen staan met het grootste geesteskind van de organisatie: succesnummer Kytemans Hiphop Orkest. Maar dit gehypete gezelschap speelt 11 december voor het laatst. En Kramer weet maar al te goed dat je altijd weer met iets nieuws klaar moet staan. Er liggen al weer verse projecten, onder andere met ‘Raggende Man’ Bob Fosko, in het verschiet. Maar de huidige successen sieren nu de wanden van het artistieke kantoor in Deventer. Naast de succesvolle tournee van NederlandsArabisch gezelschap NO blues stonden de laatste tijd concerten van het Commodore64orkest (stokoude computerdeuntjes gespeeld door een strijkersensemble) en breakdancen op klassieke muziek op het programma. Ook trekkers van formaat – “CNN stond gelijk op de stoep” –, maar niet van hetzelfde kaliber als ‘Kyte’.
Naast de steun die Overijssel biedt aan initiatieven als het productiehuis, stimuleert de provincie ook culturele vernieuwing bij regionale podia. Zo wordt het nagelnieuwe Metropool in Hengelo ondersteund om concerten straks breedband uit te zenden via internet. De Hengelose poptempel wordt gekoppeld aan de Creatieve Fabriek. Metropool wil innovatief zijn, dus een maximale internet-functionaliteit bieden aan bezoekers, bespelers, medewerkers en vrijwilligers.
Natuurlijk waren ze enorm blij met het giga succes van de innovatieve hiphopformatie, maar daar is het niet om te doen. “Wij maken producties die er anders niet zouden zijn geweest. En het moet vernieuwend zijn. Een bepaald gevoel moet het losmaken.” Succesverhaal Kyteman stond al jaren in andere producties voordat het hiphoporkest daadwerkelijk ging repeteren. “Geen platenmaatschappij wilde eraan.”
Productiehuis Oost-Nederland: Maakt cultuurproducties die anders nooit gemaakt zouden zijn. Legt verbindingen vanuit popmuziek met andere stijlen en disciplines. Richt zich op Oost-Nederlandse cultuurmakers, amateurs en (semi)professionals, uit alle denkbare disciplines.
Zelf een productie bijwonen? 18 december staat NO blues in het Rabotheater in Hengelo. Het afscheidsconcert van Kyteman is uitverkocht. Kramer: “We hoefden de poster niet NO Blues
eens op te hangen.”
Het unieke van de productie zit hem in de integrale werkwijze achter de schermen: boekers, promotors, platenmaatschappij en producent sloegen de handen ineen om het hiphoporkest in de markt te zetten. Om de week wordt er afwisselend in Utrecht en Deventer vergaderd. Een aanpak die werkt: in oktober bereikte het instrumentale ‘Sorry’ de hoogste regionen van de Itunes hitlijsten. “Toch zijn we niet productiehuis Kyteman, mede daarom gaat de stekker er weer uit.” Want het is de producenten er juist om te doen nieuwe dingen te bedenken en in de markt te zetten. Ideeën voor vernieuwende voorstellingen zijn er zat. Kramer: “Ik zou wel wat met bejaardentehuizen willen doen. Wij hebben al eens in het tehuis om de hoek een stel breakdancers op klassieke muziek laten spinnen. Voor de volgende generatie bejaarden moeten we de bingozaal maar inruilen voor een disco en een dj-hok!”
www.oninternet.nl www.kyteman.nl www.rigormortisensemble.nl myspace.com/nobluesnl 13
december 2009
Het Rigor Mortis Ensemble bezingt op literair verantwoorde wijze moorden in Deventer. Hun eerste single zat heel crossmediaal al vastgeplakt aan de gelijknamige thriller ‘Lied van Angst’ van Almar Otten. Foto Astrid van Loo.
roept op
Wie ben
Denk vooruit
Doe de test op jijenoverijssel.nl
Welke risico’s zijn er bij u in de buurt? Kijk op www.risicokaart.overijssel.nl
Lekker toekijken vanuit je luie stoel? Bij ons dus niet!
2009
www.werkenbijprovincieoverijssel.nl
december 2009
14
Jij?
online
leuke links
handige html
Kristallen bol online Krijgt Overijssel te maken met bevolkingskrimp? Moeten we tot ons tachtigste doorwerken? Wordt er straks nog Nederlands gesproken in Overijssel? Voorbeelden van vragen die aan bod komen in de eerste trendverkenning van het Trendbureau Overijssel. De site van het Trendbureau biedt verder studies, filmpjes en gast sprekers als Kader Abdolah en Paul Schnabel. Trends voor de toekomst: www.trendbureauoverijssel.nl
&
Levenslijnen: binding met je bloedband Onderzoek naar je eigen voorouders is écht een spannende bezigheid! Het neemt je mee op een ontdekkingstocht: waar kwamen mijn voorouders vandaan en wat deden ze voor de kost? De website van het Historisch Centrum Overijssel legt in vijf heldere stappen uit hoe je zelf je bloedbanden in kaart kunt brengen. In zes stappen je familiegeschiedenis boven water! www.historischcentrumoverijssel.nl
Beleef cyberavonturen in De Lutte! ‘Het Geheim van Hades’ is een vernieuwende fietsspeurtocht in De Lutte waarbij je met behulp van GPS, internet en bewijsmateriaal een duister mysterie moet oplossen. Je hebt de mogelijkheid om thuis al te beginnen, maar om het geheim te ontrafelen zul je het dorpje en de bossen moeten verkennen. Het echte spel begint in De Lutte, maar je kunt thuis al beginnen met het onderzoek: www.geheimvanhades.nl
Streektaal als spreekkaart Hoe klinkt een gesprek over het weer in Twente vergeleken met Zwolle, beluister de diverse accenten in Overijssel en de rest van de provincies op de digitale dialectkaart van het Meertensinstituut. Guddemurgen! www.meertens.knaw.nl/soundbites/ kaart.html
Op stap in Zwolle Bekijk de interactieve uitgaanskaart van Zwolle, tips, meningen van bezoekers aan Zwolle, een digitale fietsplanner, de blauwvingergame en filmpjes over actuele zaken in Zwolle. Ook heel handig: de actuele evenementenkalender. Je kunt hier ook je eigen evenement aanmelden via de site www.vvvzwolle.nl
Wat gebeurt er bij jou in de buurt? Buurtlink.nl is bestemd voor alle buurtbewoners in Overijssel en ver daarbuiten. Je maakt er eenvoudig kennis met al je buren. En je leest dagelijks het nieuws bij jou om de hoek. Van straatfeesten tot politieberichten. Vanzelfsprekend kun je zelf eenvoudig nieuwsberichten of andere wetenswaardigheden toevoegen. Een plaats voor en door iedereen: www.buurtlink.nl
15
december 2009
bestuurt
Ik ben een “Ik ben een druktemaker. Sommige dingen kunnen mij gewoon niet snel genoeg gaan. Zo houd je de boel op gang, denk ik dan. Maar die eigenschap is ook wel eens lastig bij de overheid. Soms denk ik: pfff, schiet allemaal eens wat op!”
Maar sommige dingen gaan nu eenmaal langzaam. “Je hebt met veel belangen te maken. Soms zijn de geesten nog niet rijp voor nieuwe ideeën. Bovendien moet je als overheid altijd heel zorgvuldig zijn. Hebben we alle aspecten goed onderzocht? Is iedereen geïnformeerd en betrokken? Voldoen we aan alle regels? En dat kost nou eenmaal tijd. Soms zelfs jaren voor er resultaat is. Voor mij is dat soms wel eens even doorbijten.”
Van gymjuf tot gedeputeerde In 2003 werd Carry Abbenhues gedeputeerde in de provincie Overijssel. Zes jaar geleden alweer. Daarvoor had ze al een stevige bestuurlijke carrière: eerst gemeenteraadslid en wethouder Ruimtelijke Ordening in Meppel en tien jaar burgemeester van Hattem en een studie Bestuurskunde. Wat was uw eerste baan? “Docent Lichamelijke Opvoeding in Amsterdam. Gymjuf dus! Het kan raar lopen”, zegt Carry met een brede glimlach.
Aan het woord is Carry Abbenhues, gedeputeerde voor Economie, Toerisme en Arbeidsmarkt in de provincie Overijssel.
december 2009
16
druktemaker Wat beweegt een Amsterdamse lerares om provinciebestuurder te worden? “Daarvoor moet je terug naar mijn roots. Ik kom uit een Amsterdamse arbeidersfamilie. Mijn ouders waren actief in de vakbond en de politiek. Het was dus van jongs af aan politiek wat de klok sloeg aan de eettafel. Daar heb ik een flinke tik van meegekregen. Bestuurder zijn is jezelf in dienst
“Besturen is durven trekken en duwen”
stellen van de maatschappij. Werken voor de mensen. Wat betekenen voor werknemers, ondernemers. Daar komt mijn drive vandaan. Mijn dag is goed wanneer ik op een avond
En toerisme?
met ondernemers uit verschillende hoeken hoor dat de
“Daar moeten we in Overijssel nog meer leren om de
provincie Overijssel de goede dingen doet. Dan is die
kansen te pakken. Het is nu winter. Straks in het voorjaar
vergadering wat mij betreft dus niet voor niks geweest.
moeten onze ondernemers er bij zijn in de strijd om de
En maak je geen zorgen over dat sporten – dat doe ik nog
klant. Hoe krijgen we meer mensen naar Overijssel? Hoe
steeds.”
zorgen we dat ze langer blijven en meer uitgeven in de winkels en de horeca? Slimmer zijn! Nieuwe ideeën bedenken. Spannende concepten! En beter samenwerken.
Niemand aan de kant! Economie, toerisme en arbeidsmarkt – wat is er te beleven als bestuurder op die terreinen? Abbenhues: “Veel! Economie gaat voor mij over werk en inkomen. Dat raakt ons zeker in deze tijd allemaal. Wij als provincie willen zoveel mogelijk mensen aan het werk houden in Overijssel. Daarom hebben we allerlei stimu lerende maatregelen genomen. Bijvoorbeeld om bedrijven innovatiever te helpen ondernemen. Daarmee win je het van de concurrentie en blijf je draaien. Dan komen er zo min mogelijk mensen aan de kant te staan. En tegelijkertijd moet je als bestuurder ook met de verdere toekomst aan de slag. Brandjes blussen én bouwen aan de toekomst. Hoe ziet Overijssel er uit na de crisis? We kunnen nu van de nood een deugd maken. Er zullen later voldoende geschoolde mensen moeten zijn. De vergrijzing slaat
Hotels, verhuurders, cafés, musea – ze hebben allemaal dezelfde klanten. We zijn misschien wel de mooiste provincie van Nederland. Maar zelf durven we dat nauwelijks te zeggen. Toch waarderen de toeristen een verblijf in onze provincie heel hoog. Vorig jaar waren we tweede na de Wadden. Wist je dat? We moeten als Overijssel wat meer uit de kast durven komen. Daar liggen kansen, en daar loop ik dus aan te trekken en te duwen. Want toerisme brengt geld in het laatje en helpt mensen aan het werk.” Trekken en duwen? “Die mogelijkheid heb je, als gedeputeerde. En die moet je durven pakken, want daarvoor hebben de mensen op je gestemd.”
toe. Daar moeten we nu al mee aan de slag. Ik heb veel contacten met allerlei bedrijfssectoren en onderwijsinstellingen. Waar zit de vraag straks? En waar de knelpunten? Dat zijn de dingen waar het mij nu om gaat.”
17
december 2009
schrijft
Hoor de
stilte De polder, Ik fiets de wijde polder in. Achter mij lawaai, verkeer, beton en steen. Ik zie het licht... hoor de stilte... voel de ruimte om mij heen. Oneindig lijken hier de wegen,
Charmante meisjes op Dag van Overijssel Ik ben uitermate blij dat ik uw locatie van de Dag van Overijssel (in Ommen, red.) heb gekozen. U dank ik voor alles wat u mij meegaf als herinnering aan de mooie belevenis en aan de mooie foto genomen door charmante meisjes die zelf ook zo mooi zijn uitgedost met al die spulletjes aan hun lijf. Zij stelden de vraag: “Wie ben JIJ” en daarop heb ik maar één antwoord: Ik ben Ik.
die naar de kimmen gaan. Met groene weiden, paars en geel doorregen; waar tussen hoge bomen wat boerderijen staan. De grutto slaat alarm, de kievit stoeit. En in de smalle sloot, waar nog de dotter bloeit, hoor je de kikkers kwaken. Je fietst, je leeft, je voelt je vrij...
D. Mulder, Kampen
december 2009
18
Mevrouw Chr. Broedeletde Beauvesier Watson, Deventer
Aards paradijs
Varkensflats
Jong getrouwde stelletjes in Overijssel moeten een cadeau krijgen. En wel een gebruiksklaar stukje grond, belastingvrij, waarop zij zelf fruitbomen en notenbomen, bessenstruiken, bramen en rozenstruiken gaan telen. En ook hun eigen moestuin gaan aanleggen, een eigen pomp en een vijver. En dan helemaal vooraan een huis, met een grote kelder voor de ingemaakte spullen. Hierdoor wordt ook het autoverkeer minder, want het meeste werk heb je bij huis. Zo maken wij Overijssel steeds mooier en veiliger.
Al dat positieve nieuws, is dat nu echt nodig? Schrijf eens over de varkensflats die
Er zitten haken en ogen aan zo’n project maar misschien is er iemand bij de gemeenten en de provincie die zich hiervoor wil inzetten. Mocht deze droom eens bewaarheid worden, de mens keert dan weer terug naar zijn aards paradijs.
Johan Rooz, Deventer
Kiek! Deze winter weer?! Veel mooie tinten. En het prachtige weerkaatsende zonlicht. Het voelt voor mij adembenemend dat je op zo’n mooi plekje en op zo’n groot stuk ijs met zulk prachtig weer, samen kunt gaan schaatsen en daar alleen ijsmeester Herman tegenkomt.
Frida Klijn Velderman, Welsum
misschien komen naar Olst/Wijhe, Raalte, enz. Dat is andere koek. Zie je het al voor je? In dit prachtige landschap, huizenhoog beton met tienduizenden dieren? Ik ben naar vele protestavonden geweest hier in Wijhe, maar helaas ik vrees dat die flats er wel komen. Misschien de moeite waard om daar eens aandacht aan te besteden?
Mevrouw Erna van der Ploeg, Wijhe Wanneer het thema van het magazine zich daarvoor leent, zullen we aandacht besteden aan de varkensflat.
Niet ontvangen Ik hoorde van iemand uit Heino dat zij het magazine in de bus heeft gekregen. Ik heb het niet ontvangen. Komt dat door mijn Ja-Nee-sticker?
Maryke Naber, Zwolle Het magazine wordt huis aan huis verspreid. Wanneer er een Nee-Nee of Ja-Nee-sticker op de brievenbus zit, ontvangt u Jij & Overijssel niet.
Waar blijven we met ons mooie Twente? Ik wil graag reageren op het artikel “Mooi is niet belangrijk”, geschreven door dhr. G.J. Jansen, Commissaris van de Koningin in de provincie Overijssel. Hij schrijft dat voor hem een goede leefomgeving zeer belangrijk is. Dat ben ik volledig met hem eens. Maar hoe kan ik dit rijmen met het feit dat hij wel voorstander is van een groter vliegveld in Twente? Volgens mij is het in deze tijd van recessie belangrijk dat bedrijven die er zijn de kans krijgen om te blijven bestaan en is in Twente geen behoefte aan meer industrie. Wat wel belangrijk is voor de samenleving is een heel groot medisch centrum met alle voorzieningen en parkeermogelijkheden voor personeel, patiënten en bezoekers. U weet zeker wel dat kort geleden € 6 miljoen naar de UT Twente is gegaan voor verder onderzoek betreffende de nanotechnologie. Dit moet Overijsel toch aan het denken zetten. Voor deze ontwikkelingen is geen vliegveld nodig maar wel een goed bereikbaar ziekenhuis. Verder zullen in de toekomst, als er een groot vliegveld komt, ook de stiltegebieden en de natuur ernstige schade lijden. Waar blijven we met ons mooie Twente?
R. Exterkate, Groeneveld Gedeputeerde Staten van Overijssel hebben een voorkeur voor een ‘compacte luchthaven in het groen’. Dus zeker geen groter vliegveld, zoals u stelt. Over deze voorkeur neemt de provinciale politiek deze maand een besluit. Daarnaast investeren we als provincie fors in de ontwikkelingen rond nanotechnologie in Twente. In het artikel over professor Van den Berg in dit magazine kunt u daar meer over lezen. Mr. G.J. Jansen, Commissaris van de Koningin
Reageren?
www.jijenoverijssel.nl
Reacties op artikelen of brieven zijn welkom, als je jouw naam- en adresgegevens erbij vermeldt. De redactie kan brieven weigeren of inkorten. Adres: Redactie Jij & Overijssel, Bertine Lindeboom, 5C, antwoordnummer 800, 8000 VB Zwolle. E-mail: jij@overijssel.nl
Voor de volledige weergave van de bovenstaande brieven en andere inzendingen, bezoek de website.
19
december 2009
verwerkt
Eigen Kracht Melanie verloor in twee maanden tijd beide ouders. Omdat ze nog maar 17 jaar is, moest er van alles geregeld worden. Haar naaste omgeving hielp haar op weg.
Verlegen laat Melanie haar appartement zien. Haar hond Tasja blaft zenuwachtig. Ze heeft de ruimte sfeervol ingericht met warme kleuren. Ze wijst naar de hoek waar een vaas takken met lichtjes staat. “Die heeft mijn vader nog gemaakt.” Wie niet beter weet zou denken dat Melanie een eerstejaarsstudent is die net op kamers is gaan wonen. Het verhaal is echter anders.
Juli 2009 Na een ziekbed van ruim een halfjaar overlijdt de moeder van Melanie aan een hersentumor. Ook haar vader is op dat moment ernstig ziek en wordt verpleegd. Haar 22-jarige zus Annika woont en studeert in Utrecht. Het is voor Melanie niet mogelijk om thuis te blijven wonen en samen weten ze via de woningstichting een appartement voor haar te vinden. Maar dat is nog maar het begin, want er moet veel geregeld worden. “Alles wat normaal gesproken je ouders regelen, moet je nu zelf doen”, vertelt Melanie. “En als je nog niet volwassen bent, is het ook niet zo makkelijk om zaken als verzekeringen, elektra en een internetaansluiting te regelen.”
december 2009
20
omdat het werkt Melanie en Annika zoeken hulp bij het maatschappelijk werk en komen uiteindelijk uit bij de Eigen Kracht Centrale (zie kader). Samen met een Eigen Kracht-coördinator bespreken ze wat precies de hulpvraag is en besluiten ze om een Eigen Kracht-conferentie te organiseren. “We hebben samen bedacht wie we daarvoor wilden uitnodigen”, vertelt Melanie. “Ik denk dat het er ongeveer twintig waren. Veel buren, vrienden en familie.” Tijdens de conferentie bespreken de aanwezigen de hulpvraag en op welke manier zij Melanie zouden kunnen helpen. “Er komt veel op je af op zo’n avond. Je hebt nog nooit in zo’n situatie gezeten, dus
realiseerde ik me ook niet dat ik iets als een wezenuitkering moest regelen. Zo’n conferentie geeft veel duidelijkheid. Wel heel apart, want uiteindelijk weten ze alles van je.” Annika vult aan dat zo’n conferentie veel structuur biedt. “Er waren al veel mensen die hulp hadden aangeboden en ook al daadwerkelijk hielpen, maar op deze manier wordt de hulp beter vorm gegeven. Het wordt duidelijk bij wie je waarvoor precies terecht kan. De toezeggingen worden tijdens de bijeenkomst op papier gezet en na afloop krijgt iedereen een uitdraai met de afspraken. Ik vond het heel mooi dat iedereen die avond op één lijn zat en heel welwillend was.”
September 2009 Ook de vader van Melanie overlijdt. Uit de groep van twintig betrokkenen is een crisisteam van vier mensen geformeerd dat Melanie en Annika met raad en daad bijstaat.
Wat is Eigen Kracht? Wie in de knel zit, kan samen met familie, vrienden en bekenden heel goed een oplossing bedenken voor de problemen. Een Eigen Kracht-conferentie brengt hen allemaal bij elkaar. Op verzoek van de hulpvrager
“Daar wil ik mijn best voor doen!”
brengen zij samen de problemen in kaart, zoeken Melanie en Annika zijn twee dappere jonge vrouwen, die zich ondanks de omstandigheden heel goed staande weten te houden. Toch is het gemis groot. Melanie: “Mijn moeder was altijd heel vrolijk en zorgzaam. Mijn vader was rustiger. Je kon met hem heel goed gesprekken voeren. Ik mis ze in heel simpele dingen zoals het samen eten. En de gezelligheid. Maar ze wilden allebei dat we positief verder zouden gaan. Daar wil ik mijn best voor doen!”
naar oplossingen en maken goede afspraken over wie wat gaat doen. Ook professionele hulpverleners kunnen worden ingeschakeld. De kracht is dat mensen zo de regie in eigen hand houden. En dat de kennis van de familie en de professionele kennis en ervaring van de hulpverlener, worden gecombineerd. Dat resulteert in solide en veilige plannen voor verbetering van de situatie. Eigenlijk is het een moderne vorm van ‘naoberschap’, gebaseerd op heldere afspraken. De provincie Overijssel stimuleert de Eigen Kracht-conferenties. Lees meer op www.eigen-kracht.nl of provincie.overijssel.nl/eigenkracht
21
december 2009
ontwikkelt
Grote voor het
Je wint € 2,5 miljoen. Wat ga je er mee doen? Natuurkundige prof. dr. ir. Albert van den Berg weet het al. Voor hem geen jacht, sportauto of dure villa. De Overijsselse Spinozaprijswinnaar steekt de miljoenen die hij met zijn prijs kreeg in zijn grote passie: de nanotechnologie.
Spinozapremie De Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) reikt ieder jaar Spinozapremies uit aan topwetenschappers die hun sporen hebben verdiend, maar ook nog een groot deel van hun carrière voor zich hebben. De premie mag vrij besteed worden aan onderzoek en educatie. De drie winnaars ontvingen samen € 7,5 miljoen.
Van den Berg: “Met nanotechnologie kun je allerlei kanten op.
Mens centraal
Bijvoorbeeld: een trui waterafstotend maken (na het wassen even
De vraag vanuit de samenleving staat daarbij centraal. Van den Berg
uitschudden en je kunt hem weer aan), of ramen maken die zichzelf
heeft een minilaboratorium ontwikkeld op een chip waarmee je bloed-
schoonhouden. Maar ik bedenk het liefst medische toepassingen,
waarden kunt meten of kankercellen kunt opsporen. Op zoek naar meer
waar mensen beter van worden...”
toepassingen raakte hij in gesprek met een bevriende psychiater. “Zij vroeg mij of dit ook bruikbaar was in haar eigen praktijk. Zo ging het balletje rollen.” Van den Berg ontwikkelde de mogelijkheid om met zo’n ‘lab-on-a-chip’ het lithiumgehalte in het bloed te meten. Een enorme doorbraak voor manisch-depressieve mensen die lithium
december 2009
22
passie piepkleine
Nanochip Nano is het Griekse woord voor ‘dwerg’. Dat is een treffende beschrijving, want een nanodeeltje heeft de grootte van een miljardste meter. Met deeltjes die zo klein zijn kun je ‘labs-on-a-chip’ bouwen: minilaboratoria die in hun geheel op een chip passen. En daarmee zijn heel interessante toepassingen te bedenken. Bijvoorbeeld: lichaamsvocht analyseren op medicijnen, zoals bloed of hersenvocht. Maar ook is het mogelijk om menselijke cellen te testen, bijvoorbeeld op beschadigd DNA of op kankercellen.
gebruiken om hun stemming te stabiliseren. Van den Berg: “Zij moeten
Van den Berg licht toe: “Eigenlijk moeten mensen van boven de
regelmatig naar het ziekenhuis voor een onderzoek dat anderhalf uur
50 jaar regelmatig onderzoek laten doen naar darmkanker. In de prak-
duurt en niet altijd een juiste diagnose oplevert. Immers, heb je op dat
tijk blijkt dat 98 procent van de mensen niets mankeert. Maar tijdig
moment last van een stemmingswisseling of ligt het aan een verkoud-
onderzoek is van belang voor de mensen die wel (aanleg voor) kanker
heid dat je je niet prettig voelt? Deze chip komt in 2010 op de markt.
hebben. De Nanopil speurt de mogelijkheid van darmkanker op. Na
Dat maakt het leven voor deze patiënten – waarvan er in Nederland
het inslikken verzamelt de pil darmvloeistof en zoekt naar kanker-
ongeveer 40.000 zijn – een stuk eenvoudiger. Patiënten kunnen
specifiek DNA. De pil slaat deze gegevens op, die kunnen wij ver‑
de meting gewoon thuis doen, een druppel bloed is genoeg om te
volgens analyseren. De Nanopil is nog niet klaar, er zijn nog enkele
bepalen wat ze aan lithium nodig hebben. Zo hebben ze minder kans
jaren van onderzoek nodig. Maar hij komt eraan!”
op te hoge doseringen – wat nogal eens voor komt – en daardoor op
“De Spinozapremie is een geweldig blijk van waardering en een steun
bijwerkingen.”
in de rug voor verdere ontwikkelingen” besluit Van den Berg. ”Ik merk nu al dat de beste studenten uit de wereld én Nederland naar Twente
Darmkanker
willen komen om hier promotieonderzoek te doen. De Universiteit
Daarnaast is Van den Berg sinds anderhalf jaar samen met de bekende
Twente heeft een uitstekende naam op het gebied van innovatie.
oncoloog prof. dr. Pinedo bezig met het ontwikkelen van een Nanopil.
Daarnaast is er een goed klimaat voor hightech-bedrijven in Overijssel,
Hiermee is het mogelijk om vroegtijdig darmkanker op te sporen.
die vaak gestart worden vanuit de UT.” Provincie Overijssel subsidieert
Het nare endoscopisch onderzoek (met een slang) en laboratorium-
met geld voor innovatie en werkgelegenheid en stimuleert met o.a. de
proeven kunnen zo beperkt worden tot echt noodzakelijke gevallen.
Overijssel Award voor excellent talent. Een uitgebreide versie van dit artikel staat op www.jijenoverijssel.nl.
23
december 2009
vindt uit
Overijsselaars De beste ideeën zijn vaak heel simpel. Maar je moet er wel even op komen. En dat je vondst ook nog eens een prijs wint, overkomt maar weinigen. Vier Overijsselaars over hun uitvinding.
ei van Easy Fire Alarm Bij Bastiaan van Weerd uit Dalfsen ging letterlijk ‘een lichtje branden’. De 23-jarige student elektrotechniek aan de Christelijke Hogeschool Windesheim bedacht in 2007 een ‘Easy Fire Alarm’. Dit alarm is een combinatie van een gloeilamp met een brandmelder en maakt gebruik van
De anti-wiebeltafel
de standaard fittingen van gloeilampen, spaarlampen en tl-verlichting. Het voordeel hiervan is dat de brandmelder eenvoudig te bevestigen is,
Wie geregeld op een terras zit kent het vast:
op de juiste hoogte hangt en niet afhankelijk is
wiebelende tafels en stoelen. Omdat de onder-
van batterijen. Het idee leverde Van Weerd een
grond niet gelijk is staat de tafel niet stevig op de
derde plek op in de competitie ‘Not invented yet’
grond. Johan Lefferts (78) uit Enschede bedacht
van TNO. Hoewel de reacties lovend waren, heeft
daar een oplossing voor: de anti-wiebeltafel. Een
Van Weerd zijn idee niet verder ontwikkeld. “Op
stabilisator die wordt ingebouwd in twee van de
reis in Amerika kwam ik erachter dat ze daar al
poten, waardoor elke tafel of stoel vanzelf stevig
zoiets hebben.” Maar dat betekent niet het einde
staat op allerlei ondergronden. “Er waren al wel
van zijn uitvinderscarrière. “Ik ben iemand die
oplossingen met veren onder de poten, maar dat
altijd wel oplossingen probeert te zoeken voor
werkt niet goed. Bij mijn vinding staat de tafel
problemen die ik zie. Ik laat me daarbij
gewoon vast. Klaar.” Het leverde Lefferts een
niet snel weerhouden door iets
finaleplaats op in het programma ‘Het Beste Idee
wat nog niet bestaat.”
van Nederland’. De prijs was een marktverkenning. “De stichting onderzoekt nu of er vraag is naar een dergelijke tafel. Als dat zo is, dan wordt de anti-wiebeltafel in productie genomen.”
december 2009
24
vinden het
Columbus De Bike Multi Carrier Een bagagedrager waardoor je op de fiets veel meer kunt vervoeren dan normaal en die ook als kinderzitje is te gebruiken. Dat is de uitvinding waarmee de 42-jarige Richard Koot uit Zwolle in de finale stond van ‘Het Beste Idee van Nederland’. Het idee werd geboren toen hij zijn vriendin zag worstelen met een rugzak die op de bagagedrager bevestigd moest worden. “Levensgevaarlijk natuurlijk. Daarna viel het me pas echt op hoe vaak mensen liepen te stuntelen
Duurzame terrasverwarming
om boodschappen op hun fiets te vervoeren.” Het ei van Columbus was een draaibaar uitschuif-
Bjorn Blokzijl (24) won de prijsvraag van het
systeem. Dankzij de Bike Multi Carrier kan er wer-
Ministerie van VROM voor het ontwikkelen van
kelijk van alles veilig vervoerd worden. Koot: “De
een duurzame, innovatieve en energieneutrale
inhoud van een volle boodschappenkar achterop
terrasverwarming. Sinds het ingaan van het
een fiets? Het kán.” Koot heeft de smaak te pak-
rookverbod in Nederland zijn bij steeds meer
ken. “Ik wil me verder ontwikkelen als uitvinder.
horecagelegenheden terrasverwarmers geplaatst.
Dat wilde ik vroeger als kind al, maar toen werd
Het is natuurlijk prettig dat je daardoor ook als
me gezegd dat daar geen droog brood in te ver-
het koud is goed buiten kunt zitten, maar
dienen valt. Ik zie nu wel perspectief, maar mijn
terrasverwarmers zijn bijzonder milieuonvriende-
ideeën houd ik nog even voor me…”
lijk. Bjorn Blokzijl, verkeerskundige en woonachtig in Markelo, bedacht vloer- en stoelverwarming voor het terras, waarbij hij gebruik maakt van de restwarmte die vrijkomt bij het koelen van bier. “Door deze restwarmte nuttig te gebruiken, heb je geen gas of elektriciteit nodig. Voor een gemiddeld terras (met drie terrasverwarmers) scheelt dat een CO2-uitstoot die vergelijkbaar is met het verbruik van 20.000 gereden kilometers met een gemiddelde auto.” Kijk op www.jijenoverijssel.nl voor meer informatie, schetsen en foto’s van deze uitvinders.
25
december 2009
blikt terug
Wie kan ons meer vertellen over deze foto? Stuur ons een brief of e-mail. Onder de inzendingen wordt
Op 15 januari wordt de prijswinnaar op
een mooie prijs verloot. Heb je zelf nog belangwekkende
www.jijenoverijssel.nl bekendgemaakt.
historische foto’s die in deze rubriek thuishoren, dan horen
De winnaar krijgt automatisch bericht van de provincie.
we dat graag!
Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
In elke editie van Jij & Overijssel vind je een historische foto van een plek, persoon of gebeurtenis in de provincie Overijssel. De historische foto in het vorige magazine is
Reacties voor 15 januari sturen naar:
gemaakt tijdens de kanalisering van de Vecht bij Ommen
jij@overijssel.nl of
op 17 augustus 1901. De winnaar is Dhr./Mevr. A. Schutter
Redactie Jij & Overijssel
uit Ommen.
Bertine Lindeboom, 5C Antwoordnummer 800 8000 VB Zwolle december 2009
26
lost op
Kijk goed naar de gekleurde
1
vakjes, want bij elke kleur
3
9
horen verschillende cijfers.
2
6
6
Bijvoorbeeld: in een blauw vakje
5
mogen alleen de cijfers 5 t/m 9. Succes!
5
8
9 4
De cijfers in de onderste rijen van de Sudoku’s vormen de oplossing
4
5
5 1
1 S tuur je antwoord voor 15 januari naar jij@overijssel.nl of naar het antwoordnummer van de redactie en maak kans op een kookworkshop voor twee personen bij Librije’s Atelier. Winnaars krijgen automatisch bericht van de provincie. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
1-4
13579
1-4
13579
5-9
2468
5-9
2468
De oplossing van de vorige puzzel is: Groene streep. De winnaar is mevr. M. de Graaf uit Vroomshoop.
Kleurplaat Overijssels uitvindertje
beleeft
innovatie alles wordt beter de lucht wordt gezuiverd het water weer helder en veiligheid eerst er is voedsel te veel ja ieder is welkom want ieder kan wonen ieder heeft werk en ieder wordt oud alles wordt mooier het grijs wordt verboden een landschap moet boeien veelkleurigheid troef de kunsten gaan bloeien de vloek is passé de schoonheid wordt norm geen valsheid maar eenheid van inhoud en vorm
alles wordt nieuw de hemel de aarde de automobiel de zon en de maan en het voetbal de buurman wordt aardig mijn partner begripvol de politie toeschietelijk mijn baas wordt royaal en ikzelf? – tja ikzelf, hm ‘k zou het even niet weten… maar ga jij vast je gang!
Koos Geerds – dichter bij Overijssel