ΛΕΥΚΩΜΑ: ΟΙ ΤΟΠΟΙ ΜΟΥ
Δεν είναι τίποτα, λέει δειλά ο παππούς, σαν παιδί που έφταιξε. Δεν είναι τίποτα. Λίγο χώμα είναι. Να φας μύδια τσακιστά απ’ της Λωξάντρας το χέρι και να πεθάνεις. Να φας χουνκιάρ - μπεγιεντί και γιαρτλού κεμπάπ, και κρεατερά ντολμαδάκια τυλιγμένα όχι σε κληματόφυλλα, που το χειμώνα δεν υπάρχουν Έβαλε ρούχα, μερικά βιβλία, σημειώσεις του, τα όνειρα, τις έμμονες ιδέες και τα βάσανά του Γενέθλια γη
1η φάση: δημοτικό τραγούδι της ξενιτιάς και ως παράλληλο κείμενο απόσπασμα από την ταινία πολίτικη κουζίνα
Κείίμενο 1: «Να είίχα νερ' απ' τον τοί πο μου καί μήί λ' απ' τή μήλίαί μου, σταφυί λί ροδοσταί φυλο απ' τήν κλήματαρίαί μου». Κείίμενο 2: Η πολίίτίκή κουζίίνα (αποί σπασμα ταίνίίας) Κείίμενο 3: Κρήτίκήί κουζίίνα Τα αί γρία χοί ρτα ( βλίίτα, στυί φνος, ραδίίκία) είίναί τροί πος ζωήί ς γία τους Κρήτίκουί ς καί δεν περναί εί μεί ρα στήν Κρήί τή χωρίίς να συνοδευί ουν το γευί μα τους, αρκετεί ς φορεί ς βουτήγμεί να στο λαί δί. Υπεί ροχα σταφίδωταί παρασκευαί ζονταί με ελαίοί λαδο καί οί σοί φίλοξενουί μενοί τα δοκίμαί ζουν μεί νουν εντυπωσίασμεί νοί. Το ζυμωτοί ψωμίί καί ή ελίαί είίναί καί σήί μερα το αγαπήμεί νο κολατσίοί των Κρήτίκωίν. Πήγαίίνοντας στίς καθήμερίνεί ς αγροτίκεί ς τους δουλείεί ς εί παίρναν αποί το σπίίτί το ψωμίί καί εί κοβαν τίς ελίεί ς αποί το δεί ντρο οί ποτε πείνουί σαν! Οί γνωστεί ς αυτεί ς σταφίδολίεί ς οί πως χαρακτήρίστίκαί ονομαί ζονταί είίναί εί να καθαροί φυσίκοί τροί φίμο. Επίίσής το κρίίθίνο παξίμαί δί που είίναί γεμαί το φυσίκεί ς ίίνες, με φρεί σκία ντομαί τα, αρωματίκήί ρίίγανή, τρίμμεί νο χωρίαί τίκο τυρίί καί περίχυμεί νο με φρεί σκο παρθεί νο ελαίοί λαδο μπορείί καί να θεωρήθείί εκτοί ς αποί ορεκτίκοί σαν εί να πλήί ρες γευί μα σε ίχνοστοίχείία, ασβεί στίο καί πολλεί ς βίταμίίνες, απαραίίτήτες γία τον οργανίσμοί . Η παραδοσίακήί ονομασίία του εδεί σματος αυτουί , το οποίίο προσφεί ρεταί ακοί μα καί στα καλυί τερα εστίατοί ρία του νήσίουί , είίναί "κουκουβαί γία" ήί "νταί κος" (Αποί πτυχίακήί εργασίία του Δραγαί σή Κ.: https://goo.gl/36RcE8). Κείίμενο 4: Λωξαί ντρα Καλοταί ίσε τον αί ντρα σου, αν θεί λείς να εί χείς αί ντρα. Βαί λε μποί λίκο κρεμμυί δί στο γίαλαντζίί ντολμαί γία να καί νείς το ντολμαί νοί στίμο, οί μως ρίίξε μεί σα καί δυοί σμο γία να τον καί νείς χωνευτίκοί . Στο κυδωναί το πουί είίναί στυφτίκοί ρίίξε μαζίί να βραί σουν καί τα κουκουί τσία του κυδωνίουί πουί είίναί πολυί μαλαχτίκαί γία να φεί ρείς τήν ίσορροπίία. Το λαί δί μήν το λυπαί σαί στο λαδεροί . Καί θε λαχανίκοί στήν εποχήί του είίναί καί πίο ωραίίο καί πίο φτήνοί , τί να τήν καί νείς τήν κονσεί ρβα; [...] Να φας μυί δία τσακίσταί Απ’ τής Λωξαί ντρας το χεί ρί καί να πεθαί νείς. Να φας χουνκίαί ρ - μπεγίεντίί καί γίαρτλουί κεμπαί π, καί κρεατεραί ντολμαδαί κία τυλίγμεί να οί χί σε κλήματοί φυλλα, που το χείμωίνα δεν υπαί ρχουν, Αλλαί σε φυί λλα πουραί ντζας, πουί λίωίνεί στο στοί μα (είίναί καί εφίδρωτίκαί καί δίουρήτίκαί ). Να φας χτεί νία ψήμεί να μεί σα στο καυί καλοί τους παί νω σε χοί βολή καί να πεθαί νείς...
ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ( 3 δίδακτίκεί ς ωίρες) •
Κλείίνω τα μαί τία καί σκεί φτομαί γευί σείς
•
Γνωίρίμες είκοί νες αποί τα κείίμενα που δίαί βασα
• Συζήί τήσή γία αγαπήμεί να φαγήταί ήί προίοί ντα που μου θυμίίζουν τον τοί πο ήί τους τοί πους που εί ζήσα ήί επίσκεί φτήκα. •
Οί γονείίς μου καί γευί σείς του τοί που τους. Τί ξεί ρω; Τί θυμαί μαί;
Αναστοχασμός από τη συζήτηση στην τάξη ( καταγραφήί ήμερολογίίου): οί μαθήτεί ς δεν μίί λήσαν μοί νο γία αγαπήμεί να φαγήταί , αλλαί καί γία αγαπήμεί να προίοί ντα που τους θυμίί ζουν τοί πους στους οποίίους εί ζήσαν. Ανεί φεραν περίπτωίσείς που φτίαί χνουν ίδίαίίτερα φαγήταί στο σπίίτί τους. Τα Χρίστουί γεννα αναφεί ρθήκαν αποί οί λα τα παίδίαί , ίίσως γίατίί το προί τζεκτ εί γίνε αμεί σως μεταί τίς γίορτεί ς των Χρίστουγεί ννων. Επίίσής ανεί φεραν ως ίδίαίίτερες στίγμεί ς τίς επίσκεί ψείς φίί λων. Καί ποία παίδίαί γνωίρίζαν πολυί καλαί καί ποίο προίοί ν θυμίίζεί στους γονείίς τους τήν ίδίαίίτερή πατρίίδα τους. Η δραστήρίοί τήτα τους αί ρεσε γίατίί τους φαί νήκε δίαφορετίκήί . Τήν ταίνίία τήν είίχαν δεί πολλεί ς φορεί ς ολοί κλήρή, οποί τε ήί ξεραν τα αρωίματα καί τίς γευί σείς. Ήξεραν τί θα πεί πολίίτίκή κουζίίνα καί καί ποία μίί λήσαν γία τήν αραβίκήί κουζίίνα, γία τή γαλλίκήί κουζίίνα, γία τήν ίταλίκήί κουζίίνα, γία τήν κρήτίκήί κουζίίνα (δεν είίχαν δίαβαί σεί το κείίμενο ακοί μα) καί γία τήν κυπρίακήί κουζίίνα, καθωίς λοί γω ενοί ς αί λλου προί τζεκτ είί χαν ασχολήθείί με τίς ίδίαίτεροί τήτες τής κυπρίακήί ς κουζίίνας. Γία τήν κρήτίκήί κουζίίνα είίπαν πως είίναί υγίείνήί καί πως στήρίίζεταί στο λαί δί. Είίχαν γνωίσείς γία τήν κρήτίκήί δίατροφήί αποί προί τζεκτ που εί καναν στο μαί θήμα τής οίκίακήί ς οίκονομίίας. Φαί νήκε μία επίίδρασή αποί τήν τήλεοί ρασή καί τίς σχετίκεί ς εκπομπεί ς. Δεν ήί ξεραν αν είί χαν δοκίμαί σεί ποτεί πολίίτίκο φαγήτοί . Καί σε πολλαί δεν θα αί ρεσε γίατίί εί χεί πολλαί μπαχαρίκαί που δεν τρωίνε.Ήξεραν οί μως τής Λωξαί νδρας τα ντολμαδαί κία καί το κεμπαί π που νομίίζουν οί τί είίναί ίίδίο με αυτοί που τρωίνε στο σουβλατζίίδίκο. Όταν τους ζήτήί θήκε να κλείίσουν τα μαί τία καί να σκεφτουί ν γευί σείς, τα περίσσοί τερα σκεί φτήκαν το γαί λα καί τή σοκολαί τα. Με τή συζήί τήσή οί μως αί ρχίσαν να αναφεί ρουν το τσουρεί κί του Παί σχα, τα κουλουραί κία, το κεί ίκ τής μαμαί ς, το ρυζοί γαλο, τα μελομακαί ρονα. Η συζήί τήσή επεκταί θήκε καί σε επίμεί ρους γευί σείς πχ αλμυραί , γλυκαί , προτίμήί σείς. Το δήμοτίκοί τραγουί δί δεν τους εί κανε εντυί πωσή παραί μοί νο ως προς το γίατίί να ζήταί εί τή μήλίαί καί το σταφυί λί. Υποθεί σανε πως προεί ρχεταί αποί μεί ρος που εί χεί μήλίεί ς καί κλήματαρίεί ς, αμπεί λία. Η μήλίαί δεν τους θυί μίζε τίίποτα.
Ξεί ρουν το φρουί το αλλαί οί χί το δεί ντρο. Ανεί φεραν οί μως αυταί που θα ζήτουί σαν τα ίίδία αν ήί ταν στήν ξενίτίαί : εί να τρίανταί φυλλο αποί τον κήί πο τής γίαγίαί ς στο χωρίοί , εί να κουκουναί ρί αποί το πευί κο τής πλατείίας, εί να πορτοκαί λί (εννοουί σαν τα νεραί ντζία) αποί τα δεί ντρα του δροί μου, βασίλίκοί που το είίπαν χορταρίκοί στή γλαί στρα.
Δραστήρίοί τήτα 1 γία γραπτήί αφήί γήσή: Εσείίς αν βρίσκοί σασταν μακρίαί αποί τήν πατρίίδα, ποία προίϊοίντα του τοί που σας θα θεί λατε κονταί σας; Τί σήμαίίνουν γία σας; Συνδεί ονταί με καί ποίο ίδίαίίτερο περίστατίκοί που είίναί χαραγμεί νο στή μνήί μή σας; Ποίο είίναί το αγαπήμεί νο φαγήτοί /γλυκοί τής οίκογεί νείας που μαγείρευί εταί σε ίδίαίίτερες στίγμεί ς; Γραί φω στο λευί κωμαί μου... Γία τους γονείίς σας τί σήμαίίνουν τα προίϊοίντα του τοί που τους; Δίήγήθείίτε καί ποίο σχετίκοί περίστατίκοί . (Γραί φω στο λευί κωμα τήν ίστορίία)