ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - 9 ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ by vasilis papastamos

ΤΑΞΙΔΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ 9 ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ Επιμέλεια: Λίλα Τρουλινού, φιλόλογος

Albert Lamorisse, Το κόκκινο μπαλόνι

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018-19

Περιεχόμενα Σημείωμα για την έκδοση ……………………………………………………...3 Εφηβική Λογοτεχνία ………………………………………………………….. 4 Zωρζ Σαρή, Τα στενά παπούτσια (Ορφέας Σπανός)……………………………. 6 Νένα Κοκκινάκη, Η χελώνα της Αφροδίτης (Ελευθερία Πεντάρη)………………8 Μ. Κλιάφα, Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς (Ειρήνη Καραντωνάκη)……10 Ζωρζ Σαρή, Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο (Νουρ Νταμπάς)……………..12 Μαρία Πυλιώτου, Λεώνη (Αφροδίτη Δράκου) ………………………………..14 Τζούντι Μπλουμ, Αρκεί να είμαστε μαζί (Μπρουνίλντα Ντόντα) …………..........16 Τζάκλιν Ουίλσον, Κορίτσια στην πρίζα (Μαρία Παπαμαρκάκη)…………….........18 Τζακ Λόντον, Το κάλεσμα της άγριας φύσης (Γιάννης Καλογερής) ……………..20 Λουίς Σεπούλβεδα, Η ιστορία ενός σαλιγκαριού που ανακάλυψε την σημασία της βραδύτητας (Μιχάλης Αρχαγγελάκης) ...………………………………………...22

#STMTS x Avant Gallery x Art Miami, No Borders

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ Όλοι οι μαθητές της Α΄ Τάξης, στα πλαίσια του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Μαθητές Βιβλιόφιλοι και Βιβλιοφάγοι», κατά το σχολικό έτος 2018-19. Υπό την καθοδήγηση της φιλολόγου τους Λίλας Τρουλινού ανέλαβαν να μελετήσουν από ένα έως έξι λογοτεχνικά βιβλία. Τα δύο πιο δημοφιλή βιβλία ήταν «Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς» της Μαρούλας Κλιάφα και «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σε έναν γλάρο να πετάει» του Λουίς Σεπούλβεδα. Οι μαθητές αποτύπωσαν τις εντυπώσεις της αναγνωστικής τους εμπειρίας σε φύλλο εργασίας. Η παρούσα έκδοση περιέχει 9 από αυτές τις αναγνωστικές προτάσεις. Η κάθε βιβλιοπαρουσίαση συμπληρώνεται με ένα ενδεικτικό απόσπασμα από το βιβλίο του/της συγγραφέως. Τα κείμενα πλαισιώνουν φωτογραφίες, ζωγραφιές ή γκράφιτι γνωστών καλλιτεχνών, ανάμεσά τους και μια ζωγραφιά της μαθήτριας Ελίσας Μετάνι. Τα περισσότερα βιβλία που επελέγησαν να παρουσιαστούν είναι εφηβικά μυθιστορήματα.

Stmts

ΕΦΗΒΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Τα κυριότερα γνωρίσματα της Εφηβικής Λογοτεχνίας είναι ότι στις ιστορίες πρωταγωνιστούν έφηβοι και ο κόσμος είναι ιδωμένος μέσα από τη ματιά τους. Βασικό στοιχείο της πλοκής τους είναι ότι οι νέοι προσπαθούν να πετύχουν την ανεξαρτητοποίηση από την προστατευτική εξουσία των γονιών τους, ερχόμενοι συχνά σε σύγκρουση μαζί τους. Τα λογοτεχνικά αυτά έργα δείχνουν μεγάλη ευαισθησία απέναντι στα ιδιαίτερα προβλήματα των νέων και στοχεύουν στην ομαλή μετάβαση του εφήβου από τον κόσμο της αθωότητας στον κόσμο της ευθύνης και της αυτονομίας της προσωπικότητάς του. Τα βιβλία της Εφηβικής Λογοτεχνίας απευθύνονται σε νεαρές ηλικίες (από έφηβους έως και νεαρούς ενήλικες) και έχουν παιδαγωγική αλλά και λογοτεχνική αξία. Στην Ελλάδα οι πιο γνωστοί συγγραφείς εφηβικών μυθιστορημάτων ήταν γυναίκες, η Πηνελόπη Δέλτα, η Ζωρζ Σαρή, η Άλκη Ζέη, η Κίρα Σίνου, η Μαρούλα Κλιάφα, η Μαρία Πυλιώτου, η Λίτσα Ψαραύτη, η Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου κ.α. Στην πορεία εμφανίστηκαν και νεότερες γενιές ελλήνων συγγραφέων, όπως ο Μάνος Κοντολέων, ο Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης, ο Πολυχρόνης Κουτσάκης, ο Βασίλης Παπαθεοδώρου, ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος, ο Θοδωρής Κούκιας, η Αλεξάνδρα Μητσιάλη, η Μαρία Παπαγιάννη, η Ηρώ Παπαμόσχου, η Τούλα Τίγκα, η Ελένη Δικαίου, η Ελένη Μαντέλου κ.α., οι οποίοι αποφάσισαν να καταπιαστούν με πιο δύσκολα θέματα που αφορούν τους εφήβους, ακολουθώντας την τάση που επικρατεί σήμερα στις ΗΠΑ και στην Αγγλία. Τα θέματα που απασχολούν τους εφήβους και αποτυπώνονται στη λογοτεχνία είναι ποικίλα: οι σχέσεις με τους φίλους, την οικογένεια, ο έρωτας, ο θάνατος, η σχολική ζωή, η αποδοχή του διαφορετικού. Όμως υπάρχουν και πιο «σκοτεινά» θέματα με τα οποία καταπιάνεται η σύγχρονη εφηβική λογοτεχνία: κακοποίηση, αυτοτραυματισμός, αρρώστιες, κατάθλιψη, εθισμός σε ουσίες, σεξουαλική καταπίεση, αυτοκτονικές τάσεις. 4

Η ελληνική Εφηβική Λογοτεχνία, αν και ασχολείται με τα προβλήματα των νέων, δεν έχει προκαλέσει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον τους σε αντίθεση με την ξένη Εφηβική Λογοτεχνία που έχει μεγάλο αναγνωστικό κοινό και ανταπόκριση στους νέους των άλλων χωρών. Ο κυριότερος λόγος για την περιορισμένη απήχησή της είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη αναγνωστικής «κουλτούρας» και συνείδησης. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην παιδεία και στην εκπαίδευσή μας. Φέτος εφαρμόστηκε στην Α΄ Τάξη του Γυμνασίου Πλατανιά το πρόγραμμα «Μαθητές Βιβλιόφιλοι και Βιβλιοφάγοι», στόχος του οποίου είναι να καλλιεργήσει στους μαθητές μας τη φιλαναγνωσία και να δημιουργήσει δια βίου βιβλιόφιλους, κριτικούς αναγνώστες. Στα βιβλία της βιβλιοθήκης μας οι έφηβοι μπορούν να βρουν μέσα ιστορίες και χαρακτήρες που να τους ενδιαφέρουν, να εμπλουτίσουν την εμπειρία τους και να ανοίξουν τους συναισθηματικούς τους ορίζοντες. Η βιβλιοθήκη του Γυμνασίου Πλατανιά διαθέτει πολλά βιβλία ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, ποίησης, ιστορικά, επιστημονικά, παιδαγωγικά βιβλία, τέχνης, κόμικς, εγκυκλοπαίδειες και λεξικά. Φέτος εμπλουτίστηκε με 100 νέα βιβλία. Πρόκειται για βιβλία κυρίως Εφηβικής Λογοτεχνίας. Η βιβλιοθήκη μας αυτή τη στιγμή διαθέτει μια λίστα από εξαιρετικά βιβλία ελληνικής και ξένης (μεταφρασμένης) Εφηβικής Λογοτεχνίας που καλύπτουν όλο το φάσμα των ενδιαφερόντων. Βιβλία με κοινωνικούς και οικολογικούς προβληματισμούς (όπως τα βιβλία του Λουίς Σεπούλβεδα), ιστορικής μνήμης (όπως τα βιβλία του Τζον Μπόιν για το Ολοκαύτωμα), βιβλία που εμπνέονται από την ιστορία, φανταστικό μυθιστόρημα, με έντονο το στοιχείο της περιπέτειας και του μυστηρίου (όπως τα βιβλία του Φίλιπ Πούλμαν), βιβλία τέχνης, βιβλία για την επιστήμη, τον αθλητισμό και το ποδόσφαιρο. Λίλα Τρουλινού, φιλόλογος

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Zωρζ Σαρή, Τα στενά παπούτσια, Πατάκης 2012 Βιβλιοπαρουσίαση από τον μαθητή Ορφέα Σπανό Το θέμα του βιβλίου είναι η σχέση που αναπτύσσεται το καλοκαίρι του 1935, σε ένα μικρό χωριό της Αίγινας, τη Βάγια, ανάμεσα σε δύο δωδεκάχρονα, τον Παναγιώτη και τη Ζωή. Τα δύο παιδιά γνωρίστηκαν το καλοκαίρι του 1934, όταν η οικογένεια της Ζωής αποφάσισε να περάσει τις διακοπές της στη Βάγια και μοιράστηκαν το σπίτι με τους Χαλδαίους, την οικογένεια του Παναγιώτη, πληρώνοντας ένα χρηματικό ποσό για τη διαμονή τους. Ο Παναγιώτης και η Ζωή περνάνε τις περισσότερες ώρες της μέρας τους μαζί. Πηγαίνουν για μπάνιο, συζητάνε, διοργανώνουν μια θεατρική παράσταση για φιλανθρωπικό σκοπό και ξεναγούν τους τουρίστες. Στο τέλος των διακοπών, στενοχωρημένοι που θα χωριστούν, φανερώνουν τα αισθήματα αγάπης που τρέφουν ο ένας για τον άλλο. Σκαρώνουν λοιπόν κρυφά από τους γονείς τους ένα γάμο … Μια φράση που μου έκανε εντύπωση είναι η εξής: «το μυαλό διατάζει το χέρι, όταν όμως η καρδιά διατάζει το χέρι, τότε διαλέγει το πιο όμορφο τσαμπί και το ρίχνει στο κοφίνι». Αυτό που μου άρεσε σε αυτή τη φράση είναι το νόημά της, δηλαδή ότι η καρδιά παίρνει τις ωραιότερες αποφάσεις.

«‘Έρχεται η Ανεμώνη’, φώναξε η Ζωή και τρέξαμε κοντά της. Το βαποράκι που μας έφερνε κάθε χρόνο ξένους περιηγητές, τους ‘λόρδους’, πλησίαζε αθόρυβα τον κόλπο της Βαγίας. Η θάλασσα καθρέφτης, κι αυτό γλιστρούσε στα πράσινα νερά σαν άσπρος γλάρος με μαζεμένα τα αγγελικά φτερά του. Για καλή μας τύχη εκείνο το απόγευμα δεν είχαμε ανεβεί στον Προφήτη Ηλία. Τα ζα μας έβοσκαν πάνω σ’ ένα ύψωμα, στα ριζά του βουνού. Ο Σώζος, μάνι μάνι, μάζεψε τις προβατίνες και τις κατσίκες να πάει να τις μαντρώσει, κι εγώ με την Ειρήνη και τη Ζωή καβαλήσαμε τα γαϊδούρια, κι αφού σταματήσαμε πρώτα στο σπίτι να σαμαρώσω τα ζώα, πιλαλώντας κατεβήκαμε στο γιαλό. Τώρα η Ανεμώνη είχε ρίξει άγκυρα στ’ ανοιχτά και βούιζε η σειρήνα της, για ν’ αναγγείλει στο χωριό πως έφτασε». (απόσπασμα από το βιβλίο)

Bogdan Dziworski 7

Νένα Κοκκινάκη, Η χελώνα της Αφροδίτης, Γαβριηλίδης 2017 Βιβλιοπαρουσίαση από τη μαθήτρια Ελευθερία Πεντάρη Το βιβλίο είναι ιστορικό μυθιστόρημα και εκτυλίσσεται στα χρόνια του Χρυσού Αιώνα και του Πελοποννησιακού πολέμου που κατέστρεψε την Αρχαία Αθήνα. Πρωταγωνιστεί ο μεγαλύτερος γλύπτης της εποχής, ο Φειδίας, ο οποίος κατηγορείται άδικα για υπεξαίρεση χρυσού από το χρυσάφι που του δόθηκε για την κατασκευή του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αθηνάς Προμάχου. Ο γλύπτης καταφέρνει να αποδείξει την αθωότητά του όμως καταδικάζεται για άλλες κατηγορίες. Η μνησικακία και η ζήλεια κάποιων συμπολιτών του θα τον οδηγήσουν στη φυλακή. Κίνητρό τους είναι να βλάψουν τον Περικλή, τον άνθρωπο στον οποίο χρωστάει η πόλη τους το μεγαλείο της. Αυτού το κύρος θέλουν να πλήξουν με τη δίκη του Φειδία. Ο γλύπτης φυγαδεύεται στη συνέχεια στην Ήλιδα, όπου θα ζήσει ως τα τέλη του βίου του με τη σύντροφό του τη Μυρτάλη, μια εταίρα από την Πριήνη. Ο Φειδίας την είχε γνωρίσει στον οίκο της Ασπασίας, της συντρόφου του Περικλή. Την είδε να παίζει αυλό, συγκινήθηκε από την ομορφιά της και την ερωτεύτηκε. Η Μυρτάλη θα γίνει το μοντέλο του για το άγαλμα της Αφροδίτης που πατά το πόδι της πάνω σε μία χελώνα…

« Ο Φειδίας και η Μυρτάλη παίρνουν το δρόμο της Σιωπής. Είναι ο δρόμος που ξεκινά από το Γυμναστήριο της Ήλιδας, περνάει από το ιερό της Άρτεμης Φιλομείρακος, προστάτιδας των νέων, και φτάνει στα λουτρά. Βαδίζουν ο ένας δίπλα στον άλλο στο μήκος του τοίχου που περιφράσσει το παλιό γυμναστήριο ανάμεσα στα πλατάνια. Δεν μιλούν σαν να έγιναν κι αυτοί ξαφνικά κατάσκοποι του παλιού εκείνου βασιλιά των Αιτωλών που, όπως λέει η παράδοση, ίδρυσε το κράτος της Ήλιδας. Το γαλάζιο ελληνικό φως, πανομοιότυπο με το γαλάζιο των ματιών της, ξεθώριαζε τον κατάφυτο χωματόδρομο ανάμεσα στα πλατάνια κι έκανε τον γλύπτη να μετράει την αντοχή του στην ομορφιά. Η Μυρτάλη ήταν γυναίκα πανέμορφη, σχεδόν ονειρική, πλασμένη από ύλη άσπιλη. Ο Φειδίας θεωρούσε δώρο θεϊκό αυτή την ομορφιά που μόνο ο ίδιος είχε την τύχη να απολαμβάνει. Χαιρόταν επίσης το γερό, εύστροφο μυαλό της όταν παρακολουθούσε τις αφηγήσεις του, με τις οποίες ο γλύπτης την μυούσε στην αλήθεια πραγμάτων και καταστάσεων. Με τέτοιες σκέψεις στο μυαλό του κατηφόριζε μαζί της προς το ρυάκι, του οποίου ο παφλασμός συνόδευε τα βήματά τους. Όσο πλησίαζαν το κελάρυσμα του νερού γινόταν μελωδικότερο. Η Μυρτάλη άνοιξε το βήμα της σαν παρακινημένη από ένστικτο, σε λίγο τα ξανθά της μαλλιά αφέθηκαν στα παιχνιδίσματα των ηλιαχτίδων. Ο γλύπτης παρατηρούσε έκθαμβος την ταχύτητα του παιχνιδιού αυτού, τον ήχο του νερού που παίζει με τη ξανθή θάλασσα των μαλλιών καθώς μπλέκονται με τις ηλιαχτίδες. Ασκημένος στην παγίδευση της ανθρώπινης μορφής διαπίστωνε την αδυναμία του να απομονώσει μέσα σε τέτοια ταχύτητα ένα κινούμενο ανθρώπινο σώμα. Ώσπου ξαφνικά προστίθεται στην εικόνα μια αργοκίνητη χελώνα. Το βλέμμα του την απομονώνει στο έδαφος να λικνίζεται αργά στους δικούς της ρυθμούς αδιάφορη για τα παιχνιδίσματα του φωτός με το χρυσό των μαλλιών του κοριτσιού. Η Μυρτάλη αγνοούσε προς το παρόν την ύπαρξη του ζώου που κουβαλούσε τον οστέινο θώρακά του, η χελώνα αγνοούσε τη σπάνια μοίρα που της επιφυλασσόταν». (απόσπασμα από το βιβλίο) 9

Μαρούλα Κλιάφα, Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς, Κέδρος, 2004 Βιβλιοπαρουσίαση από τη μαθήτρια Ειρήνη Καραντωνάκη Το βιβλίο αυτό αποτελείται από τις επιστολές που ανταλλάσσουν δύο δεκαπεντάχρονα κορίτσια, που προέρχονται από διαφορετικούς κόσμους. Το ένα κορίτσι είναι η Βερόνικα, από την Αλβανία, που έζησε την τραυματική εμπειρία της μετανάστευσης και που συνεχίζει να ζει σε δύσκολες συνθήκες στην Ελλάδα. Το άλλο κορίτσι είναι η Ελένη, κόρη πλούσιας αθηναϊκής οικογένειας, που φαίνεται να ζει μια τέλεια ζωή, χωρίς να της λείπει τίποτα. Όμως στο τέλος αποκαλύπτεται πως η ζωή της δεν είναι αυτή που περιγράφει στα γράμματά της. Η Ελένη είναι άτομο με ειδικές ανάγκες και στα γράμματά της παρουσιάζει την ιδανική ζωή που φαντάζεται και θα ήθελε να ζει. Όταν το ανακαλύπτει η Βερόνικα θυμώνει πολύ. Όλους αυτούς τους μήνες που αλληλογραφούσαν έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους μια δυνατή φιλία. Θα συγχωρέσει η Βερόνικα τη φίλη της για τα ψέματά της; Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς : Η φράση αυτή σημαίνει ότι χρειάζεται κουράγιο, αγώνας και πολλή προσπάθεια μέχρι να κατακτήσουμε την ευτυχία. *** «Αγαπημένη μου φίλη Ελένη, Τι είναι αυτά που λες; Πώς σου πέρασε απ’ το μυαλό ότι δε σου έχω εμπιστοσύνη; Στα γράμματά μου σου ανοίγω πάντα την καρδιά μου. […] Χθες τηλεφώνησε ο θείος μου από την Αλβανία για να μας πει πως ο παππούς αρρώστησε. Αν δεν του περάσει ο πυρετός, θα τον φέρει, λέει, στα Γιάννενα για να κάνει εξετάσεις στο νοσοκομείο. Η μαμά είναι πολύ στενοχωρημένη. Αν τελικά ο παππούς μπει στο νοσοκομείο, θα πρέπει να διακόψει προσωρινά τη δουλειά της για να 10

πάει να τον περιποιηθεί, και τότε τα πράγματα θα γίνουν πολύ δύσκολα για εμάς. Βλέπεις, η μαμά δεν είναι ασφαλισμένη. Αλλά και ο μπαμπάς μου τώρα με τη βαρυχειμωνιά δεν έχει τακτική δουλειά στις οικοδομές. Ευτυχώς που τον τελευταίο καιρό ο μπαμπάς συνεταιρίστηκε με δύο άλλους συμπατριώτες μας μουσικούς. Ο ένας παίζει λαούτο και ο άλλος βιολί. Φτιάξανε μια κομπανία και έχουν γίνει περιζήτητοι. Το κακό είναι πως ο μπαμπάς αναγκάζεται να ταξιδεύει εδώ κι εκεί. Η δουλειά του μουσικού είναι κουραστική: όταν παίζει σε γάμους και πανηγύρια, δεν κοιμάται όλη τη νύχτα. Ας ελπίσουμε πως δεν θα αρρωστήσει. […] Ελπίζω να μην έχει παράπονο. Σου έγραψα ένα μεγάλο γράμμα. Σε φιλώ, Βερόνικα» (απόσπασμα από το βιβλίο)

Ελίσα Μετάνι, Ο δρόμος για τον παράδεισο είναι μακρύς 11

Ζωρζ Σαρή, Ο πόλεμος, η Μαρία και το αδέσποτο, Πατάκης 2014 Βιβλιοπαρουσίαση από τον μαθητή Μοχάμεντ Νουρ Νταμπάς Η Ειρήνη, ο Περικλής και η κόρη τους Ναταλί ζουν σε μια μονοκατοικία στο Κολωνάκι, περιστοιχισμένοι από καλούς φίλους και γείτονες: τη Φρίνη, τον Πέτρο και τον Στάθη, έναν γνωστό δημοσιογράφο. Την ήρεμη ζωή τους ταράζει το γεγονός του πολέμου στο Ιράκ, τον οποίο παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον, όχι μόνο από την τηλεόραση, αλλά και από τον Στάθη, ο οποίος πηγαίνει για ρεπορτάζ εκεί. Το ενδιαφέρον τους παύει να είναι θεωρητικό όταν ο Στάθης φέρνει από την εμπόλεμη ζώνη ένα παιδί που έχει χάσει τους γονείς του. Ένα κοριτσάκι, τη Μαρία, η οποία από το σοκ που έπαθε, δεν μιλούσε. Σίγουρα δεν μπορεί να μείνει για πάντα με τον Στάθη. Μήπως πρέπει να βρεθεί μια οικογένεια να την υιοθετήσει; Ποια θα είναι η οικογένεια αυτή ώστε το παιδί να αισθάνεται σιγουριά, να είναι ασφαλές, αποδεκτό και ευτυχισμένο; Οι φίλοι πρέπει να δώσουν γρήγορα μια λύση προς όφελος της Μαρίας. Παράλληλα, πρέπει να βρουν και μια οικογένεια για ένα αδέσποτο σκυλί που έχει προσκολληθεί στον Στάθη. Άραγε μπορεί να βρεθεί μια οικογένεια και για τους δύο, να τους αγκαλιάσει και να τους αγαπήσει όπως τους αξίζει;

«Λοιπόν, Ναταλί μου, θα σου τα πω όλα. Η Μαρία είναι από τη Βαγδάτη. Για τον πόλεμο του Ιράκ, για τους βομβαρδισμούς των Αμερικάνων δε θα σου πω. Όλα τα ξέρεις, τα έχεις ακούσει. Πήγαμε σε διαδηλώσεις, έβλεπες τις τραγικές ειδήσεις. Θα σου μιλήσω για τον Στάθη, το φίλο σου, που πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος, έφυγε για τη Βαγδάτη. Τον έστειλε η εφημερίδα του να καλύψει, δηλαδή να γράψει τα όσα θα γίνονταν στο Ιράκ. Επικίνδυνη αποστολή, θα μπορούσε να σκοτωθεί. Πριν τελειώσει ο πόλεμος, έπρεπε να γυρίσει στην Αθήνα. Μέχρι την τελευταία στιγμή φωτογράφιζε. Οι Αμερικάνοι βομβάρδιζαν σπίτια, σχολεία, τζαμιά, ως και νοσοκομεία. Φωτογράφιζε τους νεκρούς κι ήταν πολλοί, αγάπη μου, γέροι, νέοι, παιδιά. Μια μέρα πριν φύγει βρέθηκε μπροστά σε ένα βομβαρδισμένο σπίτι. Ένα κοριτσάκι μόνο σώθηκε, όλοι οι δικοί της σκοτώθηκαν. Ήταν καθισμένη στην αυλή, χάμω, τρομαγμένη κι έκλαιγε. Τι θα γινόταν αυτό το παιδί ολομόναχο στον κόσμο; Ο Στάθης το πήρε αγκαλιά και το κουβάλησε στο ξενοδοχείο του. Το κοριτσάκι γαντζώθηκε απάνω του. Πώς να το εγκαταλείψει ο Στάθης; Και το έφερε στην Αθήνα». (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Elijah Hurwitz 13

Μαρία Πυλιώτου, Λεώνη, Πατάκης, 2014 Βιβλιοπαρουσίαση από τη μαθήτρια Αφροδίτη Δράκου Η Λεώνη, παιδί μιας εύπορης οικογένειας, ζει σε ένα μεγάλο σπίτι στην Κύπρο. Η Λεώνη ζει μέρες γεμάτες ένταση με τους φίλους της στο σχολείο. Οι φίλοι της είναι αυτοί που την κάνουν χαρούμενη, όταν οι γονείς της χωρίζουν και εκείνη βυθίζεται στη μελαγχολία. Απελπίζεται βλέποντας τους γονείς της να απομακρύνονται σταδιακά μεταξύ τους αλλά και από την ίδια. Όταν κλείνει τα δεκαπέντε της, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή ασθένεια. Η σκλήρυνση κατά πλάκας, πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος, προσβάλλει τα κάτω μέλη της και κινείται πλέον με αναπηρικό καροτσάκι. Η Λεώνη όμως μένει δυνατή και με τη στήριξη των φίλων της και των γονιών της καταφέρνει να αποδεχτεί την αναπηρία της. Αμέσως μετά την έξοδό της από το νοσοκομείο, ξεκινά φυσιοθεραπεία και δύο χρόνια μετά είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη. Ασχολείται μάλιστα με πολλά πράγματα που δίνουν νόημα στη ζωή της: ζωγραφίζει πιάτα και φτιάχνει πάνινες κούκλες. Δέχεται από μαγαζιά παραγγελίες των έργων της και ξεκινά να εργάζεται ως ταμίας στο Γλυκοχάραμα, το μουσικό στέκι όπου οι φίλοι της παίζουν μουσική, τραγουδούν, διαβάζουν βιβλία και βλέπουν ταινίες. Εκεί γνωρίζει και την Όλγα, μια συγγραφέα, με την οποία γίνονται φίλες. Εκείνη της προτείνει να αναλάβει να γράψει με τη βοήθειά της την ιστορία της. Μετά αρκετό καιρό η Λεώνη καλεί τους φίλους και τους δικούς της στο μουσικό τους στέκι για να τους ανακοινώσει ένα ευχάριστο νέο… Η Λεώνη δεν επιτρέπει στην αναπηρία της να της στερήσει καμία από τις χαρές της ζωής. Δεν σταματά ποτέ να βάζει στόχους και να ονειρεύεται. 14

«Να τα, λοιπόν, τα πόδια της. Μακριά, λεπτά, ειδικά για χορό, για τρέξιμο, για άλμα εις ύψος, εις μήκος, για συρτάκι, για ροκ, για ελεύθερο δημιουργικό χορό, όπου με το σώμα, με τα χέρια και τα πόδια της χίλια πράγματα θα μπορούσε να πει – τις λύπες, τις χαρές της, τα όνειρά της, ακόμα κι ένα παραμύθι. Θα της τύχει άραγε ξανά τέτοια χαρά; Και πότε; Κι αν η απάντηση είναι ‘ποτέ’, πώς θα μπορέσει να ζήσει μ’ αυτή την αβάστακτη αναπηρία; Πονάει, μα δε μιλάει. Διορθώνει τα ρούχα της. Επιτέλους, καταφέρνει και κάθεται πιο αναπαυτικά. Καθώς κουνάει το σώμα της από τη μέση και κάτω, πάλι τα βλέπει ατάραχα. Αλήθεια, λοιπόν, έχει πεθάνει. Έχει πεθάνει η μισή. Έχει μισοπεθάνει. Η άλλη μισή απόμεινε ζωντανή – η αποπάνω. Αν όμως πέθαινε το πάνω μισό αντί το κάτω; Πώς θα μπορούσε να βλέπει το γλυκό φως του δειλινού; Πώς θα μπορούσε να βλέπει τους φίλους της;» (Απόσπασμα από το βιβλίο)

P. Gable 15

Τζούντι Μπλουμ, Αρκεί να είμαστε μαζί, Κέδρος 2012 Βιβλιοπαρουσίαση από τη μαθήτρια Μπρουνίλντα Ντόντα Το μυθιστόρημα αναφέρεται στην πρώτη μέρα σε ένα καινούργιο σχολικό περιβάλλον και στη φιλία τριών κοριτσιών. Η Ρέιτσελ είναι η καλύτερη φίλη της Στέφανι. Μοιράζονται όλα τα μυστικά τους από τη Δευτέρα Δημοτικού. Όταν, λοιπόν, η Άλισον μετακομίζει στη γειτονιά των κοριτσιών, η Στέφανι ελπίζει να μπορέσουν να γίνουν και οι τρεις τους καλές φίλες γιατί συμπαθεί την Άλισον. Άλλωστε, τώρα θα έχουν πολύ πιο ενδιαφέροντα πράγματα να συζητάνε, μιας και ετοιμάζονται να φοιτήσουν στην Πρώτη Γυμνασίου. Θα έχουν να συζητάνε για το καινούργιο σχολικό περιβάλλον, την ιδιαίτερη συμπάθεια που έχουν για τον Τζέρεμι Δράκο, το πιο ωραίο αγόρι του Γυμνασίου, για το πώς θα τα βγάλουν πέρα με τα μαθήματα, αλλά και σε ποιο τμήμα θα μπούνε. Θα είναι μαζί; Πολλά θέματα προβληματίζουν τις μικρές φίλες. Διαφωνίες με τους γονείς και τσακωμοί με τα αδέλφια τους. Θα τα βγάλουν πέρα με όλα αυτά; Και οι τρεις πιστεύουν πως «αρκεί να είναι μαζί» και όλα θα πάνε καλά.

Raymond Depardon 16

«Παράγγειλα ένα παγωτό με ζεστό σιρόπι σοκολάτας. Στον κατάλογο το περιέγραφε ως εξής: παγωτό γιαούρτι με γεύση γαλλικής βανίλιας, σιρόπι ζεστής σοκολάτας, σαντιγί και καρύδια. Η Άλισον κι η Ρέιτσελ παράγγειλαν ένα κοκτέιλ από γιαούρτι και φρουτοχυμό, κάτι σαν μιλκ σέικ. Μόλις ήρθε η παραγγελία μας, πήραμε το δίσκο και καθίσαμε σε ένα τραπέζι. Η Ρέιτσελ στράφηκε προς την Άλισον. - Έχω κάτι να σου πω, της είπε. Ρούφηξε μια μεγάλη γουλιά απ’ το κοκτέιλ της. - Θυμάσαι εκείνα τα τεστ μαθηματικών που μας έβαλαν την πρώτη βδομάδα στο σχολείο; - Μμμ, έκανε η Άλισον. […] - Με έβαλαν σε μια τάξη μαθηματικών για πιο προχωρημένους. - Δεν εκπλήσσομαι καθόλου, είπε η Άλισον. - Στα μαθηματικά για προχωρημένους της τρίτης γυμνασίου, είπε η Ρέιτσελ. - Άντε ρε! είπε η Άλισον και έγλειψε τα χείλη της. - Είμαι στην ίδια τάξη με την Ντάνα Κάρπεντερ, συνέχισε η Ρέιτσελ. - Τη συμπαθώ την Ντάνα, είπε η Άλισον. - Είναι κι ο Τζέρεμι Δράκος στην τάξη μου. Η Άλισον άφησε το ποτήρι της στο τραπέζι. Έμοιαζε πραγματικά έκπληκτη. Τώρα θα βάλει τις φωνές στη Ρέιτσελ, σκέφτηκα. Τώρα θα της πει ότι οι φιλενάδες δεν κρατάνε μεταξύ τους τέτοια μυστικά. Αλλά το μόνο που είπε η Άλισον ήταν: - Δεν το ήξερα ότι ο Τζέρεμι Δράκος ήταν έξυπνος. Εδώ νόμιζε πως ο Μάκβεθ ήταν εκπομπή στην τηλεόραση!» (Απόσπασμα από το βιβλίο) 17

Τζάκλιν Ουίλσον, Κορίτσια στην πρίζα, Ψυχογιός 2018 Βιβλιοπαρουσίαση από τη μαθήτρια Μαρία Παπαμαρκάκη Οι τρεις πρωταγωνίστριές μας είναι τρία δεκαπεντάχρονα κορίτσια που λατρεύουν να κάνουν ψώνια και παρέα η μία στην άλλη. Μια μέρα η Έλλη, η Μάγδα και η Νάντια πήγαν στο Εμπορικό Κέντρο της πόλης τους για ψώνια. Εκεί γινόταν ένας διαγωνισμός μοντέλων για ένα γνωστό περιοδικό. Η Νάντια και η Μάγδα, και οι δύο πολύ όμορφες, αν και τελείως διαφορετικές μεταξύ τους κοπέλες, θέλησαν να πάρουν μέρος στον διαγωνισμό, ενώ η Έλλη ήταν παχουλή. Ενώ λοιπόν περίμενε τις φίλες της, άκουσε κάποια άσχημα σχόλια για την εμφάνισή της και πληγώθηκε. Από τότε αποφάσισε να μοιάσει στις φίλες της κάνοντας πολύ απαιτητική δίαιτα. Με τον καιρό η Έλλη έγινε βουλιμική, αφού δεν μπορούσε να κόψει το φαγητό που τόσο αγαπούσε. Η μητριά της την παρακαλούσε να σταματήσει γιατί είχε ανησυχήσει για την υγεία της αφού είχε χάσει πάρα πολλά κιλά. Η Έλλη άκουσε από μια καθηγήτριά της ότι μια παλιά μαθήτριά της κατέληξε στο νοσοκομείο λόγω νευρικής ανορεξίας. Την ίδια κιόλας μέρα πήγε να επισκεφτεί την κοπέλα και σοκαρίστηκε με το θέαμα που είδε…

«Όταν έφτασα στο επάνω πάτωμα, κατάλαβα γιατί είχαν βάλει εδώ τη Ζόι. Ο όροφος θύμιζε πλανήτη κατοικημένο από κάποια παράξενη αδελφότητα. Σοκαριστικά αδύνατα κορίτσια κάθονταν κι έβλεπαν τηλεόραση, άλλα χόρευαν σπασμωδικά στους ήχους ποπ μουσικής, μερικά γυμνάζονταν φορώντας πολύ φαρδιές φόρμες, άλλα ξεφύλλιζαν περιοδικά φορώντας πουλόβερ ζιβάγκο και άλλα έκλαιγαν στις γωνίες. Αυτό που τα έκανε όλα να μοιάζουν μεταξύ τους δεν ήταν μόνο ότι θύμιζαν σκελετούς. Όλα είχαν ένα απορροφημένο, απόμακρο ύφος λες και παρακολουθούσαν κάποια τηλεόραση μέσα στο κεφάλι τους. Ακόμη και όταν μιλούσαν είχαν ένα ύφος υπνωτισμένο, σαν ζόμπι. Λες και κάποιος τους είχε κάνει το ίδιο μαγικό ξόρκι». (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Τζακ Λόντον, Το κάλεσμα της άγριας φύσης, Ερευνητές, 2018 Βιβλιοπαρουσίαση από τον μαθητή Γιάννη Καλογερή Το Κάλεσμα της άγριας φύσης είναι μια ιστορία επιβίωσης. Εκτυλίσσεται στα τέλη του 19ου αιώνα. Πρωταγωνιστής είναι ο Μπακ, ένα πανέξυπνο λυκόσκυλο, που ζούσε στη ζεστασιά και την ασφάλεια μιας φάρμας, ως τη στιγμή που τον πήραν με τη βία από το αφεντικό του για να καταλήξει στην Αλάσκα όπου θα βιώσει αντίξοες συνθήκες. Από το χέρια του οπλισμένου άντρα με το κόκκινο πουλόβερ περνάει στα χέρια του Φρανσουά και του Περό που θα τον μεταφέρουν στον Αρκτικό Πόλο. Αυτοί οι δύο με το ματσούκι τους κάνουν τον Μπακ να υπακούει στις διαταγές τους και να σέρνει το έλκηθρο. Σιγά σιγά θα ξυπνήσει μέσα του το πρωτόγονο ένστικτο, το κάλεσμα της άγριας φύσης, και θα προσπαθήσει να επιβληθεί στους άλλους σκύλους που σέρνουν το έλκηθρο για να εξασφαλίσει την αρχηγία. Εμπόδιο θα του σταθεί ο Σπιτς, ο αρχηγός της αγέλης, ο οποίος συνεχώς τον προκαλεί. Νικητής από τη μάχη θα είναι ο Μπακ που στο εξής θα αναλάβει την ηγεσία. Οι πρώτοι ιδιοκτήτες του Μπακ είναι σκληροί άνθρωποι και άπληστοι χρυσοθήρες, χωρίς κανένα συναισθηματικό δέσιμο με τα σκυλιά τους. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η εξεύρεση του χρυσού και ο εύκολος πλουτισμός. Κάποια στιγμή ο Μπακ αλλάζει ιδιοκτήτη και βρίσκεται στην υπηρεσία του εξαιρετικού Τζον Θόρντον, με τον οποίο δένεται αμέσως και τον υπερασπίζεται. Στην υπηρεσία του καλού αφέντη, που ακολουθεί κι αυτός τα μονοπάτια του χρυσού, ο Μπακ βγάζει τα καλά στοιχεία του χαρακτήρα του και συμφιλιώνεται με την άγρια φύση του.

« Η αιωνιότητα παλλόταν μέσα του μ’ έναν έντονο ρυθμό. Καθόταν μπροστά στη φωτιά του Θόρντον, ένα σκυλί με πλατύ στέρνο, κάτασπρα δόντια και μακρύ τρίχωμα. Πίσω του βρίσκονταν οι σκιές κάθε λογής σκυλιών, λυκόσκυλων και άγριων λύκων, που τον κέντριζαν και τον παρακινούσαν. Σκιές που γεύονταν το κρέας που έτρωγε, που ξεδιψούσαν με το νερό που έπινε κι οσμίζονταν τον αέρα μαζί του. Σκιές που άκουγαν μαζί του τους ήχους της άγριας ζωής, που του υπαγόρευαν τις διαθέσεις του, κατηύθυναν τις πράξεις του, κοιμόνταν κι ονειρεύονταν μαζί του, γίνονταν οι ίδιες το υλικό των ονείρων του… Βαθιά μέσα στο δάσος ακουγόταν ένα κάλεσμα και, κάθε φορά που το αφουγκραζόταν, μυστηριακά συναρπαστικό και θελκτικό, ένιωθε την ανάγκη να γυρίσει την πλάτη του στη φωτιά και χωθεί στο δάσος, βαδίζοντας προς το άγνωστο. Όμως, κάθε φορά που πλησίαζε το μαλακό, παρθένο χώμα και τα πράσινα δέντρα, η αγάπη του για τον Τζον Θόρντον τον τραβούσε πάλι κοντά στη φωτιά». (Απόσπασμα από το βιβλίο)

Jackie Morris

Λουίς Σεπούλβεδα, Η ιστορία ενός σαλιγκαριού που ανακάλυψε την σημασία της βραδύτητας, Όπερα, 2013 Βιβλιοπαρουσίαση από τον μαθητή Μιχάλη Αρχαγγελάκη Το βιβλίο μας μιλάει για ένα μικρό σαλιγκάρι που ζει σε ένα λιβάδι και θέλει να μάθει γιατί είναι τόσο αργό και γιατί δεν έχει όνομα. Τα άλλα σαλιγκάρια δεν έχουν τι να του απαντήσουν και αναγκάζεται να εγκαταλείψει την αποικία για να βρει απάντηση στα ερωτήματά του. Στο δρόμο θα συναντήσει πολλά ζώα. Μια χελώνα που τη λένε Μνήμη θα του δώσει το όνομα Αντάρτης και θα του πει πράγματα για τους ανθρώπους. Αντάρτης, τον ενημερώνει, είναι αυτός που αναζητάει απαντήσεις σε τολμηρά ερωτήματα. Στην άκρη του λιβαδιού ο Αντάρτης θα δει ένα τεράστιο ανθρώπινο εργοτάξιο με μηχανήματα που φτιάχνουν έναν δρόμο, καταστρέφοντας το φυσικό τοπίο και ρίχνοντας άσφαλτο. Πηγαίνει να πει στα άλλα σαλιγκάρια τι συμβαίνει με την ελπίδα πως θα το ακούσουν και θα φύγουν προς αναζήτηση ενός άλλου ήσυχου λιβαδιού. Θα το εμπιστευτούν άραγε τα σαλιγκάρια; Είναι η ίδια η βραδύτητα που επιτρέπει στο σαλιγκάρι να γνωρίσει τόσους φίλους. Χάρη στις αργές του κινήσεις μπορεί να αναζητήσει την αλήθεια και να σώσει τα ζώα από τον κίνδυνο που τους απειλεί.

«Αργά, πολύ αργά, ο Αντάρτης συνέχισε το δρόμο του και, στρέφοντας το κεφάλι, είδε πως όλα τα σαλιγκάρια τον ακολουθούσαν. Ούτε καμάρωσε γι’ αυτό, ούτε ένιωσε καμιά ευτυχία. Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκε πως θα προτιμούσε να μην τον είχαν ακολουθήσει, αφού τότε θα είχε την ευθύνη μόνο για τη δική του τύχη. Τα σαλιγκάρια τον ακολούθησαν, κι αυτό του προκάλεσε πολύ φόβο, αλλά τότε θυμήθηκε αυτό που του ’χε πει η Μνήμη, ότι οι πραγματικοί αντάρτες νιώθουν φόβο αλλά τον ξεπερνάνε, κι αργά, πολύ αργά, συνέχισε το δρόμο του πάνω στο χορτάρι». (Απόσπασμα από το βιβλίο)

9 ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Α΄ ΤΑΞΗΣ

Οι σελίδες μας στο Διαδίκτυο:

Γυμνάσιο Πλατανιά Χανίων Πολύχρωμη σκέψη-Λίλα Τρουλινού και http://www.gymnasio-platania.gr