ايران 4
جهان 8
گوناگون 14
سينما 20
جدول 35
تکنولوژي 28
درشهر 35
شعر 34
ورزش 38
فال 41
«فريدم هاوس» :ايران همچنان در زمره کشورهاي غيرآزاد «فريدم هاوس» (خانه آزادي) در گزارش ساالنه خود از وضعيت آزاديهاي سياسي و مدني و آزادي بيان در جهان ميگويد که انتخابات پيش روي ايران در اسفندماه و فعاليتهاي نامزدهاي اصالحطلب ميتواند تاثير مهمي در روند سياسي ايران بگذارد. در گزارش مربوط به سال 2015اين نهاد، ايران در کنار 49کشور ديگر جهان ،همچنان کشوري غيرآزاد عنوان شده است .در گزارش دو سال پيش ايران و 63 کشور ديگر جهان «غيرآزاد» عنوان شده بودند. «فريدم هاوس» به وضعيت «حقوق سياسي» در ايران امتياز 5داده که نشان ميدهد در مقايسه با قبل کمي بهتر شده است .حقوق مدني امتياز 6گرفته است .امتياز ( 1براي نمونه :ايسلند) بهترين و ( 7براي نمونه کره شمالي) بدترين محسوب ميشود .مجموع نمره داده شده به ايران در سال 2015ميالدي نيز
هشدار تازه وزارت خارجه آمريکا درباره سفر به ايران وزارت خارجه آمريکا در توصيهاي تازه درباره سفر به ايران ،با تکرار هشدارهاي قبلي ،بر خطر دستگيري و آزار اتباع آمريکايي به ويژه شهروندان دو تابعيتي ايراني ـ آمريکايي در ايران تاکيد کرده است. اطالعيه وزارت خارجه آمريکا ميگويد بعد از توافق هستهاي ايران در تاريخ 14جوالي ،اين کشور همچنان به «آزار ،دستگيري و بازداشت» اتباع آمريکايي به ويژه شهروندان دوتابعيتي ادامه داده است. دنباله در صفحة 27
( 27از )100است. اين نهاد به مذاکرات و توافق اتمي و نيز کاهش بهاي نفت و تاثير آن بر وضعيت جامعه مدني ايران نيز اشاره کرده است. به گفته «فريدم هاوس» ،افراطيون در ايران، حتي پيش از آن که مذاکرات اتمي به فرجام برسد، مشغول وارد کردن فشار بر جامعه مدني ،آزادي بيان و آزاديهاي سياسي بودند ،تا نشان دهند ،حتي با دستيابي به توافق ،قرار نيست تغييري رخ دهد. به گفته اين نهاد ،شهروندان کشورهايي که از آزادي بهرهمند نيستند يا در تنش به سر ميبرند، باز هم از حداقل امکانات و با استفاده از «صندوق راي» تالش کردند که نشان دهند ،تغييرات شدني است .برخي از آنها ،مانند مردم ايران ،به اين وسيله چهرههايي که دموکراسيهاي جهان را به تحقير ميگرفتند از قدرت دور کردهاند. ايران در ميان کشورهايي است که تغييرات
احتمالي پيش رو در آنها سزاوار توجه و دقت ويژه عنوان شده است. ونزوئال ،لهستان ،ميانمار ،مالزي يا کويت از ديگر کشورهايي هستند که به داليل سياسي ،حقوق بشر و مسائل انتخاباتي در سال جاري ميالدي زير ذرهبين «فريدم هاوس» قرار ميگيرند. سال 2015ميالدي تحت تاثير عواملي مانند بحران ناشي از پناهجويان ،سرکوب مخالفان ،بيگانههراسي و حمالت تروريستي سپري شده است .در حالي که وضعيت آزادي به طور عمومي در سطح جهان ،براي دهمين سال پياپي ،رو به کاهش بوده است. دنباله در صفحة 42
اصالح قانون محدوديت سفر به آمريکا به نفع سفرهاي تجاري پسابرجامي
کانادا تحريمهاي اقتصادي ايران را لغو ميکند
وزارت خارجه و امنيت داخلي امريکا اعالم کرد که اجراي تغييرات در قانون تردد به آمريکا براي سفرکنندگان به ايران ،سوريه ،عراق و سودان را آغاز کرده است. بخشي از اين مصوبه به نفع سفرهاي تجاري پسابرجامي به ايران ،نسبت به نسخه پيشين آن اصالح شده است. آمريکا با 38کشور جهان قراردادي موسوم به «معافيت از رواديد» براي معافيت از کسب رواديد براي سفر به آمريکا دارد ،اما بر اساس طرحي که اواخر سال گذشته تصويب شد و به امضاي رئيس جمهور آمريکا رسيد ،شهروندان اين کشورها که در 5سال گذشته به سوريه ،عراق ،ايران و سودان سفر کرده باشند بايستي براي اخذ رواديد اقدام کنند. دنباله در صفحة 42
پس از آنکه جاستين ترودو نخستوزير کانادا گفت انتظار دارد تماسهاي ديپلماتيک با ايران برقرار شود ،وزير خارجه اين کشور ميگويد که کشورش تحريمها عليه ايران را لغو خواهد کرد. استفان ديون ،وزير خارجه کانادا ،در پاسخ به سوالي در مجلس عوام پارلمان در اتاوا گفت، «کانادا اين تحريمها را لغو خواهد کرد ».او گفت، «ما اين سياست را عوض خواهيم کرد و بايد گفت که تحريمها براي هيچ کس خوب نيست». وزير خارجه کانادا زمان لغو تحريمها را
دنباله در صفحة 43
2
February 2016 1394 بهمن
2
3
February 2016 بهمن 1394
چرا برخي پناهجويان ميخواهند به کشورشان برگردند؟ اميد رضايي در حدود يک سال گذشته کمتر روزي بوده که اخبار مربوط به پناهجويان و پناهندگان ،از تيترهاي اصلي رسانهها در اروپا نباشد .از بريتانيا تا يونان و ترکيه و از اسکانديناوي تا ايتاليا ،پناهجويان از چالشهاي عمده دولتها و جامعه بودهاند. سوئد ،بهشت رفاه که بيش از 163هزار پناهجو از طريق مرزهاي زميني در طول سال 2015به آن وارد شدهاند ،حاال براي اخراج فوري 80هزار پناهجو آماده ميشود .دولت سوئد از اداره مهاجرت و پليس درخواست کرده شرايط اخراج سريع اين افراد را فراهم کند. دولت سوئد ميگويد تنها 50درصد پناهجوياني که سال گذشته وارد اين کشور شدهاند ،شانس دريافت پناهندگي دارند .به گفته وزير کشور ،دولت در صدد اجاره چند فروند هواپيما و انتقال گروهي پناهجويان به خارج از خاک سوئد است. سوئد از چند ماه پيش قانون کنترل ورود را در مرزهاي خود به اجرا گذاشته است. دولت راستگراي دانمارک قانوني در پارلمان اين کشور به تصويب رساند که تقريبا هيچکس نمانده که از آن انتقاد نکرده باشد. بنا بر اين قانون که با 81رأي موافق تصويب شد، پناهجويان در بدو ورود به دانمارک تفتيش خواهند شد و اگر داراييشان بيش از 10هزار کرون دانمارک (حدود هزار و 300يورو) باشد ،اموالشان ضبط خواهد شد. قرار است اموال و پولهاي مصادره شده در اختيار صندوق اداره مهاجرت و پناهندگي قرار بگيرد تا در آينده براي تامين مخارج خود اين افراد هزينه شود .اين قانون بخشي از اصالحات قانون مهاجرت است که قرار است ورود پناهجويان را محدود کند. آنچه که «بحران پناهجويي در اروپا» خوانده ميشود، در آلمان به حد نهايي خود رسيده است .سياستهاي درهاي باز دولت ،هرچند عالوه بر احزاب راست افراطي ،احزاب خارج از دولت ،احزابي که در دولت ائتالفي حضور دارند، حتي در حزب خود قدرتمندترين سياستمدار حال حاضر اروپا هم مورد اجماع نبود ،براي مدتي نهچندان طوالني اجرا شد که و در نتيجه آن ،برابر اعالم دولت ،يک ميليون و 100 هزار پناهجو وارد آلمان شدند .اين در حالي است که در سال ،2014تنها 202هزار تقاضاي پناهندگي در آلمان ثبت شده بود. به گفته حميد نوذري ،مسئول کانون پناهندگان سياسي ايراني در برلين ،براي اولينبار در طول 30سال گذشته ،بايد به اعداد و ارقامي که اداره آمار آلمان درباره پناهجويان ارائه ميکند ،با احتياط نگريست. در حالي که پليس و دولت آلمان ميگويند يک ميليون و 100هزار پناهجو در سال گذشته وارد آلمان شدهاند ،تنها بين 450تا 480هزار تقاضاي پناهندگي ثبت شده است. پنج هزار و 300ايراني در سال 2015در آلمان تقاضاي
پناهندگي کردهاند (که خود 70درصد بيش از سال 2014 است) و پليس ميگويد تنها در دو ماه آخر سال 18 ،هزار ايراني وارد آلمان شدهاند. اين رقم در مورد افغانستانيها به مراتب بيشتر است 30 :هزار افغانستاني تقاضاي پناهندگي کردهاند (سه برابر بيشتر از سال ،)2014در حالي که حدود 150هزار افغانستاني وارد آلمان شدهاند. افزايش تعداد پناهجويان در اروپا ،قبل از هر چيز معلول جنگ در خاورميانه و گرسنگي در آفريقاست .از ميان دو ميليون سوري که در ترکيه آواره بودهاند ،در سال 2015 چيزي حدود 600تا 700هزار نفر خود را به اروپا رساندهاند؛ بهويژه به اين دليل که ترکيه مرزهاي خود را باز کرد و مانع خروج آوارگان نشد .در اين سو هم اروپا مجبور شد موج پناهجويان را ـ به دليل فشارهاي اجتماعي ـ بپذيرد. ناامن شدن روزافزون افغانستان با خروج تدريجي نيروهاي ائتالف ميتواند ديگر دليل س ه برابر شدن پناهجويان افغانستاني باشد. اما عمده پناهجويان ايراني و افغانستاني اخير ،چه کساني هستند و چرا وطنشان را ترک کردهاند؟ به گفته مسئول کانون پناهندگي سياسي ايراني در برلين کِيس بخش عمدهاي از ايرانيان متقاضي پناهندگي، «تغيير دين» است و نسبت آن با ساير موضوعات درخواست پناهندگي مانند فعاليت سياسي و مدني ،روزنامهنگاري، همجنسگرا بودن و … ،قابل مقايسه نيست. نوذري ميگويد« :اين ميزان پناهجويي را بايد نتيجه نابساماني سياسي و اجتماعي و اقتصادي و نداشتن چشماندازي براي آينده در ايران در نظر گرفت .افراد ي براي خودشان بين 20تا 30ساله هيچ چشمانداز جد در ايران نميبينند و به دنبال زندگي بهتر ،کار ،احترام به شخصيتشان و زندگي آرام با ارتقاي شغلي و وضعيت بهتر هستند». افزايش تعداد پناهجويان خودبهخود بهمعني سختتر شدن شرايط پناهجويي است و سياست درهاي باز ،به معني تخصيص منابع و اعتبار بيشتر براي پناهجويان نبوده است. عالوه بر افزايش دوران پناهجويي ،شرايط زندگي در اين دوران هم به مراتب سختتر شده است و کمپهاي پناهجويي پذيراي جميعتي چند برابر ظرفيت واقعيشان هستند. در ايالت نوردراين وستفالن در غرب آلمان ،يک خانواده چهار نفره ايراني در اتاقي حدودا 15متري زندگي ميکنند. بحرانهاي بهوجودآمده پس از ورود گسترده پناهجويان ،باعث شده جناح راست دست باال را در دولت داشته باشد .بخشي از قوانيني که در اثر جنبش پناهجويي در سالهاي گذشته به نفع پناهجويان تغيير کرده بود ،حاال به جاي خود باز ميگردد :پناهجويان در سه ماه اول حق ندارند ـ جز با اجازه مسئوالن ـ از شعاع 40کيلومتري محل اقامت خود خارج شوند و در برخي ايالتها بستههاي غذايي بار ديگر جانشين حقوق نقدي پناهجويان شده است.
در اين ميان ايرانيان وضعيت نسبتا بهتري دارند .نوذري ضمن تاييد سخت شدن وضعيت پناهجويي در اروپا و آلمان، معتقد است بايد آن را در چارچوب خودش ديد« :حدود دو سال از زندگي انسانها در طول دوران پناهجويي عمال به هيچ ميگذرد .اما بخش مثبت ماجرا اين است که خالف گذشته ،حاال براي پناهجوياني که از ايران ،عراق ،اريتره و سوريه ميآيند در همان دوران پناهجويي کالسهاي رسمي آلماني برگزار ميشود؛ کالسهايي که قبال فقط شامل پناهندگان بود». آنچه که گروهي ظاهرا هزار نفره در شب سال نوي ميالدي در شهر کلن انجام دادند ،نه تنها زندگي پناهجويان تازهوارد به آلمان ،که بخش عمدهاي از خارجيهاي تمام اروپا را تحت تاثير داد .جناح راست ائتالف حاکم به اين بهانه در موضع قدرت قرار گرفته و روزي نيست که خبري از سختتر کردن شرايط پناهندگي منتشر نشود .در آخرين نمونه ،احزاب حاضر در دولت به توافقي رسيدند که بر اساس آن الجزاير ،تونس و مراکش کشورهاي امن اعالم شدند .همچنين شرايط پيوستن خانواده پناهجو به او سختتر و طوالنيتر شد .اين توافق همچنين شرايط را براي بازگرداندن پناهجوياني که دست به بزهکاري بزنند آسانتر کرده است. اما در عرصه اجتماعي هم اوضاع تغيير کرده است. جامعه نسبتا محافظهکار آلمان که در اين چند ماه پناهجويان را با آغوش باز پذيرفته بود ،حاال در عرصه عمومي قافيه را به گروههاي راست افراطي باخته است .در مترو و ديگر اماکن پرازدحام ميتوان ديد که آن حالت نسبتا گشادهرويي که پيش از سال نو در سطح جامعه نسبت به خارجيها وجود داشت ،از بين رفته است و غر زدن و نق زدنها زياد شده است. به گفته نوذري ،محافظهکاران و راستها دنبال بهانه بودند و اتفاق کلن اين بهانه را به آنها داد« :خشونت جنسي در آلمان وجود دارد ،اما در اين شکل و ابعاد ،واقعا بيسابقه بود .راست دنبال بهانه بود و بهانه را پيدا کرد .به نظر من اين بهانه قابل قبول نيست .براي کاهش چنين اتفاقاتي ،بايد قوانين عليه خشونت جنسيتي را سفت و سختتر کرد ،نه اينکه از آن استفاده ابزاري کرد عليه يک گروه اجتماعي به نام پناهجو يا پناهنده». يکي از تلويزيونهاي آلمان در گزارشي نشان داده که تنها در ماه دسامبر سال گذشته 200 ،پناهجوي عراقي به درخواست خودشان به کشورشان بازگشتهاند .گزارش ديگري هم ميگويد که روزانه حدود 50تا 100پناهجوي ايراني ،افغانستاني و عراقي داوطلبانه به کشورهايشان بازگردانده ميشوند. ميالد ،پسر ايراني 18سالهاي است که اوايل بهمن ماه بعد از هشت ماه زندگي در آلمان به عنوان پناهجو به درخواست خودش به ايران بازگشت .دليل خروج او که در ايران «ديجي» است ،سختي کارش و «گير دادنها» بوده است. او در مورد وضعيت زندگياش در آلمان ميگويد:
3
«بالتکليف بودم .بعد از دو سال تازه بايد ميرفتم دورههاي آموزشي پيش از کار .اجازه کار داشتم ،اما به خارجيها کار نميدهند .حقوقي هم که ميدادند کفاف نميداد .ميخواستم در کالب ديجي باشم که شغل خيلي پردرآمدي است .يک بار هم تست دادم و قبول شدم .اما گفتند زبانت پرفکت نيست و سيتيزن نيستي». او در پاسخ به اين سوال که تصورش از اروپا ،چه فرقي داشته با آنچه که واقعا ديده است ميگويد« ،خيلي فرق داشت .اصال آن چيزي که تصور ميکردم نبود .به ما گفته بودند تا برسيد خيلي خوب ازتان استقبال ميکنند .زود نيازهايتان را برطرف ميکنند و زود به هر چيزي که بخواهي ميرسي .اما در اين چند ماه چيزي نديديم .بعضي شبها گرسنه هم مانديم». او که براي رسيدن به آلمان 40ميليون تومان هزينه کرده بوده ،با برگ ه سفري که از سفارت ايران دريافت ميکند ،به شکلي قانوني به ايران برميگردد .بعد از رسيدن به ايران «يکي ـ دو روزي» بازداشت ميشود .ميالد به خاطر خروج غيرقانوني از کشور ،به يک ميليون تومان جريمه محکوم شده است. او ميگويد« :وضعيت ما در آلمان مثل اين است که يک افغاني بيايد داخل ايران ،چهطور باهاش برخورد ميکنند؟ البته برخوردشان خوب بود ،ولي آه در بساط نداشتيم .هر کسي از ايران برود ،اشتباه بزرگي کرده است .امکاناتش فقط آزادي بود و عزت و احترامي که مردمش دارند .وگرنه هيچ کجا ايران نميشود». او ميگويد که خيليها به ايران بازگشتهاند و خيليها دارند برميگردند. يکي از اين خيليهايي که دارند برميگردند ،مصطفي نام دارد .شهروند 25ساله ايراني که در ايالت بايرن آلمان پناهجوست و حاال تقريبا همه کارهايش را براي بازگشت انجام داده است« :آلمان ديگر جاي ماندن نيست .خيلي شرايط را سفت گرفتهاند .يک حساب بانکي نميتوانم باز کنم .باشگاه نميتوانم بروم .نميتوانم بروم کالب برقصم». با وجود گذشته هفت ماه از ورود او به آلمان ،هنوز قرار مصاحبه به او ندادهاند و بهخاطر اثر انگشتي که در مجارستان از او گرفتهاند ،ممکن است به آنجا برش گردانند. وضعيت سکونت مصطفي هم مناسب نيست« :هشت نفريم در يک اتاق سهدر چهار .غذا را در اتاقمان درست ميکنيم. سه تا توالت و حمام داريم براي 150نفر که هميشه کثيف است و خودمان تميزش ميکنيم». او در مورد دليل آمدنش به آلمان ميگويد« ،نميتوانستم زندگي بکنم .دليلش روشن است .آزاد نيستي .پليس گير ميدهد .سياسي نبودم ،مشکل حادي نداشتم .اما زندگي هم ن بود .مشکل اقتصادي هم نداشتم. نميتوانستم بکنم .خفقا االن هم روي سوسيالي که از دولت ميگيرم حساب نميکنم و از ايران تامين ميشوم .بهخاطر نداشتن آزادي تحت فشار بودم». سعيد کالنکي ،عضو کميته گزارشگران حقوق بشر که هماکنون در کمپهاي پناهجويي آلمان بهشکل داوطلبانه کار ميکند ،ميگويد که هفته قبل را به انجام کارهاي اداري چهار افغانستاني گذرانده است که ميخواهند به کشورشان برگردند .اين چهار نفر که بخش زيادي از عمر خود را در ايران گذراندهاند ،به کالنکي گفتهاند که در ايران پول خوبي درميآوردهآند ،اما در اينجا حتي اجازه کار ندارند. آيا تغيير نجومي کميت پناهجويان در آلمان ،به معناي تغيير در کيفيت اين پناهجويان هم هست؟ بهعبارت ديگر، پناهجويان اين موج جديد چه کساني هستند و چرا عدهاي از آنها ظرف چند ماه پشيمان شدهاند و ميخواهند به کشورشان برگردند؟ حميد نوذري در پاسخ به اين سوال ميگويد« :هر موجي آدمهايي با خود دارد که ناخواسته است .کساني با اين ويژگيها که برويم ببينيم چه خبر است ،ميشود از اين موضوع استفاده کرد يا نه و … .به نظرم هم ميان ايرانيها و هم افغانستانيها تعداد نه چندان کمي در اين مجموعه جا ميگيرند». او در مورد کساني که برميگردند يا ميخواهند برگردند هم ميگويد« :به نظر ميرسد آن قشري برميگردد که انتظارات سريعي از پناهندگي داشت .کساني که پناهندگي را با گرفتن گرينکارت آمريکا يکي گرفته بودند و فکر ميکردند به محض اينکه به اينجا برسند کار پيدا ميکنند. آنها که تصورات عجيبي از امکان تحصيل و مسکن و کار داشتند و فکر ميکردند در چند سال ميتوانند زندگي کامال متفاوتي براي خودشان بسازند .اصال اين تصور را نداشتند که بروند در کمپها با چند صد يا چند هزار نفر ديگر زندگي کنند ،ماهها سرگردان باشند و وضعيت تحصيل فرزندانشان و جذبشان به بازار کار مشخص نباشد .اين قشر است که ميخواهد برگردد .تعداد آنها که تصور غلوآميز و اشتباهي از زندگي در غرب داشتهاند ،در موج اخير افزايش يافته است».
4
ايران و فرانسه تفاهمنامه خريد 118 ايرباس امضا کردند
در جريان سفر حسن روحاني ،رئيس جمهور ايران به فرانسه ،تفاهم نامهاي امضا شده که مطابق آن ايران 118 فروند هواپيماي ايرباس ،به ارزش مجموعا 25ميليارد دالر، از فرانسه ميخرد. دولت ايران اميدوار است که با رفع تحريمها بتواند مشکالت اقتصادي خود را برطرف کند.
February 2016 بهمن 1394
آقاي روحاني در سفر به ايتاليا و فرانسه ديدارهايي با هياتهاي اقتصادي و تجاري داشته است. در فرانسه به غير از امضاي تفاهمنامه خريد ايرباس مذاکراتي درباره بازگشت پژو به بازار خودروي ايران و همچنين بازگشت شرکت نفتي توتال هم مذاکراتي انجام گرفته است. گزارش شده که در ديدار هياتهاي ايراني و فرانسوي مجموعا 20سند همکاري در حوزههاي مختلف امضا شده است. آقاي اوالند در نشست خبري مشترک با آقاي روحاني گفت بهبود روابط مشترک با ايران تماما منوط به انجام تعهدات ايران در قالب توافق هستهاي است. آقاي روحاني گفت که به رئيس جمهور فرانسه اطمينان داده که ايران به انجام تعهداتش پايبند است ،در مقابل کشورهاي ديگر هم بايد به تعهدات خود در قبال ايران عمل کنند. فرانسوا اوالند در کنار اشاره به توافق هستهاي ،گفت ايران بايد به تعهدات حقوق بشري خود هم پايبند باشد. همکاري براي ثبات سوريه ،لبنان و مبارزه با تروريسم به طور کلي ،يکي ديگر از مسائل مورد بحث دو رئيس جمهور بود.
اعتراض رفسنجاني به رد صالحيت حسن خميني
اکبر هاشمي رفسنجاني در اعتراض به رد صالحيت سيد حسن خميني براي کانديداتوري در انتخابات مجلس خبرگان ،آن را «هديه بدي به بيت امام» دانست و گفت، «انشاءاهلل خدا از تقصيرتان بگذرد و شما را ببخشد». رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام که در مراسم سالگرد ورود آيتاهلل خميني به ايران در سال 1357 سخنراني ميکرد ،حسن خميني را شبيهترين فرد به پدربزرگش ،آيتاهلل خميني توصيف کرد و از تاييد نشدن صالحيت چنين فردي ابراز تعجب کرد. او گفت« ،شماها خودتان صالحيت خودتان را از کجا آوردهايد؟ چه کسي به شما صالحيت داده است ،چه کسي به شما اجازه قضاوت داده است ،چه کسي به شما اختيارات،
4
تبادلنظر سران سه قوه درباره برگزاري «انتخابات رقابتي و حداکثري» اسلحه ،تريبون ،تريبون نماز جمعه و صدا و سيما داده است؟ اگر امام نبود ،اگر آن نهضت نبود ،اگر آن اراده مردمي نبود شماها هم نبوديد». آقاي رفسنجاني با بيان اينکه «همه ما به امام و بيت امام بدهکار هستيم» عنوان کرد که «بدهکارها» هديه خوبي به «بيت امام» ندادند. به گفته اکبر هاشمي رفسنجاني ،افکار عمومي نسبت به مسئوالن کمتر اشتباه ميکنند و اگر هم اشتباهي بکند سريعا اصالح خواهند کرد« ،ولي اگر ما بخواهيم شرايطي را تحميل کنيم وضعيت به گونهاي ديگر پيش خواهد رفت». او از «تفرقه»”اي نام برد که در 12ـ 10سال اخير ايجاد شده و «روحانيوني که در انقالب دستي بر آتش نداشتند» ،در آن سهيماند و شرايطي را به وجود آوردهاند که کار به اختالفات واقعي کشيده شده است. رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز حضور 12هزار داوطلب براي انتخابات مجلس شوراي اسالمي را نادرست دانست اما تاکيد کرد که «ما در انتخابات بندهاي بيخودي جلوي مردم ميبنديم». سخنان اين مقام ارشد جمهوري اسالمي ايران توسط راديو و تلويزيون حکومتي ايران پوشش داده نشد. در هفتههاي گذشته «عدم احراز صالحيت» سيد حسن خميني ،باعث بروز مناقشه بسيار در فضاي سياسي ايران شده است. نوه بنيانگذار جمهوري اسالمي نيز در واکنش به اين اقدام هياتهاي نظارت شوراي نگهبان عنوان کرده که اگرچه به تغيير نتيجه اميدوار نيست اما به «عدم احراز صالحيت» خود اعتراض خواهد کرد.
حسن روحاني ،رئيسجمهور ايران ،ميگويد موضوع برگزاري انتخاباتي «رقابتي» با حضور «حداکثري مردم» و اقداماتي که بايد براي «افزايش حضور و اميد مردم» در انتخابات پيش رو بايد انجام شود ،در جلسه سران سه قوه ايران بحث شده است. به گزارش خبرگزاري صدا و سيما ،حسن روحاني، پس از اين جلسه هر دو انتخابات مجلس و مجلس خبرگان رهبري را «مهم» خواند و گفت که «مطمئنًا ملت ايران با حضور پرشور خود در انتخابات يک حرکت رو به جلو در زمينه سياسي و اجتماعي در کشور را رقم خواهد زد». به گفته آقاي روحاني ،در جلسه سران سه قوه، «چگونگي برگزاري انتخابات با حضور حداکثري مردم» و اقداماتي که بايد براي «افزايش حضور و اميد مردم در جهت برگزاري انتخاباتي عظيم با همه ابعاد سالمت و رقابتي بودن» انجام شود ،بحث شده است. بر اساس اين گزارش در اين جلسه همچنين درباره سفر آقاي روحاني به فرانسه و ايتاليا و همچنين «فضاي پسابرجام» گفت و گو شده است.
5
دنباله از صفحة قبل
گفتوگوي سران سه قوه ايران درباره برگزاري «انتخاباتي رقابتي» درحالي است که به گفته علي پورعلي مطلق، دبير ستاد انتخابات کشور ،اگر تعداد زيادي از کانديداهاي رد صالحيتشده تأييد نشوند، در برخي از حوزههاي انتخابيه «رقابت و مشارکتي وجود نخواهد داشت». در حالي که هيئتهاي اجرايي وابسته به وزارت کشور، 10هزار و 954داوطلب را تأييد و 814کانديدا يعني حدود هفت درصد از کانديدها را رد صالحيت کرده بودند ،به گفته نجاتاهلل ابراهيميان ،عضو حقوقدان شوراي نگهبان ،تنها صالحيت «قريب به 40درصد» از کانديداها توسط هيئتهاي نظارت ،وابسته به شوراي نگهبان ،تأييد شده است. آقاي ابراهيميان همچنين خبر داده است که حدود شش هزار نفر از رد صالحيت شدگان به تصميم هيئتهاي نظارت اعتراض کردهاند و پرونده آنها در حال بررسي است. حسن روحاني در واکنش به رد صالحيت تعدادي زيادي از نامزدهاي انتخابات مجلس که به گفته او جمعيت هواداران آنها به 10ميليون نفر هم ميرسد گفته بود که «مجلس خانه ملت است ،نه يک جناح». وي همچنين گفته بود که «دولت اعتدال» آرزو دارد که «معتدلين» به مجلس آينده راه پيدا کنند ،اما دولت «عرفًا و قانونًا» حق مداخله در انتخابات را ندارد و تالش ميکند که انتخابات سالمي برگزار شود تا همه جناحها بتوانند نمايندگان خود را به مجلس بفرستند. در واکنش به اين سخنان ،محمد جواد الريجاني دبير ستاد حقوق بشر قوه قضائيه ،اصالحطلبان را «نامعتدلترين جناح سياسي» و «خطرناک» خوانده و گفته بود که تقاضاي دولت براي راه يابي «معتدلين» به مجلس آينده « چيز خيلي عجيبي نيست .لفظ اعتدال هم حرف خوبي است اما معناي آن اين نيست که حتمًا نمايندگان بايد جزو اصالحطلبان باشند». آن طور که حسين مرعشي ،سخنگوي حزب کارگزاران سازندگي ،از بين سه هزار کانديداي اصالحطلب «تنها 30 نفر» يعني «يک درصد» تأييد صالحيت شدهاند.
193سال زندان براي 24 شهروند بهايي در ايران
24شهروند بهايي ساکن استان گلستان ايران به اتهاماتي نظير «تبليغ به نفع بهاييت و عليه نظام جمهوري اسالمي» مجموعا محکوم به 193سال حبس شدند .سيمين فهندژ ،سخنگوي جامعه جهاني بهايي در مقر سازمان ملل متحد در ژنو با اظهار اينکه ،اين حکم در «تاريخ 15دي ماه 1394تنظيم شده» به کمپين بينالمللي حقوق بشر در ايران گفت« ،اين افراد فقط به دليل بهايي بودن و عضويت در جامعه بهايي اين احکام سنگين را دريافت کردهاند و هيچکدام سابقه کيفري ندارند».
February 2016 بهمن 1394
طبق اظهارات خانم فهندژ ،اين 24شهروند بهايي در سه شهر گرگان ،گنبد و مينو دشت در استان گلستان در سه تاريخ متفاوت توسط ماموران اداره اطالعات استان
بازداشت شده اند .خانم فهندژ به کمپين گفت« :حدود 16 يا 17نفر از آنان در اکتبر 2012و بقيه در ژانويه و مارچ 2013بازداشت شدند و بعد از مدتي با وثيقههاي سنگين آزاد شدند .اما ما هنوز اطالعي از مدت بازجويي و مبلغ وثيقه آنها نداريم». سخنگوي جامعه جهاني بهايي در پاسخ به چگونگي بازداشت و دادگاه آنها به کمپين گفت« ،متاسفانه ما هنوز نمي دانيم آيا همگي آنها در يک دادگاه مشترکا محاکمه شدهاند يا هر کدام جداگانه دادگاه داشتهاند اما طبق برگه حکمي که دو روز پيش به دست ما رسيده ،حکم آنها به صورت گروهي صادر شده و هر کدام طي اين حکم از 6تا 11سال حبس محکوم شدهاند». طبق اظهارات خانم فهندژ ،شعبه دوم دادگاه انقالب گرگان به رياست قاضي محسن قنبري براي دو نفر از اين افراد هر کدام 11سال حبس ،براي 13نفر آنها هر کدام 9 سال حبس و براي 9نفر ديگر هر کدام 6سال حبس حکم صادر کرده است .بر اساس اين حکم آنها 20روز فرصت شکايت و درخواست تجديد نظر دارند. سيمين فهندژ با اشاره به بخشي از حکم صادره براي اين 24شهروند بهايي به کمپين گفت« ،در بخشي از اين حکم نوشته شده است آنها به دليل تبليغ به نفع بهاييت از اين حيث که مخالف احکام ضروري اسالم و تشيع از جمله خاتميت پيامبر اسالم حضرت محمد و ظهور امام زمان و تعيين محمد علي باب به عنوان امام زمان بوده و قطعا از مصاديق تبليغ عليه نظام و جمهوري اسالمي ايران بوده است محکوم شدهاند». خانم فهندژ ادامه داد« ،اين جمالت نشان ميدهد که پايه و اساس بازداشت آنها و صدور چنين حکمهاي طوالني، فقط اعتقاد داشتن به مذهب بهايت بوده است». خانم فهندژ در توضيح اتهام «تبليغ به نفع بهاييت و عليه نظام جمهوري اسالمي از طريق عضويت در تشکيالت غيرقانوني و مشارکت در اجراي طرح روحي در سطح استان گلستان» گفت« ،طرح روحي ،يک برنامه آموزشي براي بهاييان است که در سراسر دنيا وجود دارد و ورودش براي افراد بهايي و غير بهايي آزاد است .اين طرح در استان گلستان هم توسط بهاييان اجرا ميشده است .واقعا نميتوان به علت جمع شدن چند خانواده بهايي و غير بهايي
و اينکه درباره مذهب صحبت کنند به آدمها اتهام بزنند و آنها را محکوم به حبسهاي طوالني مدت کنند». خانم فهندژ در ادامه گفت« ،از سال 2008هيچ تشکيالت بهايي در ايران وجود ندارد چون در آن سال هفت نفر از رهبران بهايي در ايران دستگير و محکوم شدند و دولت جمهوري اسالمي تشکيالت بهاييان را غيرقانوني اعالم کرد .از آن زمان هيچ گروه مديريتي در ايران وجود ندارد که کسي بخواهد عضوش باشد». از اين 24شهروند بهايي، دو نفر به نامهاي شهنام جذباني و شيدا قدوسي هر کدام به 11 سال حبس تعزيري محکوم شده اند و 13نفر از آنها به نامهاي فرح تبيانيان ،پونه ثنايي ،مونا امري حصاري ،بهنام حسني، پريسا شهيدي ،مژده ظهوري، پريوش شجاعي ،تينا موهبتي، هنا عقيقيان ،شهره صميمي ،بيتا هدايتي ،وثاق سنايي و هنا کوشک باغي هر کدام به 9سال حبس تعزيري محکوم شدند. همچنين 9نفر از آنها به نامهاي روفيا پاکزادان ،سودابه مهدينژاد ،ميترا نوري ،شيوا روحاني ،هوشمند دهقان ،مريم دهقان ،نازي تحقيقي ،کامليا بيدلي و نويد معلم هر کدام به 6سال حبس تعزيري محکوم شده اند. سخنگوي جامعه جهاني بهايي با انتقاد از افزايش فشار بر روي جامعه بهاييان در دولت حسن روحاني به کمپين گفت« ،در حال حاضر ما بيش از 80نفر بهايي در زندانهاي ايران داريم .متاسفانه از زمان دولت آقاي روحاني تاکنون يعني طي دو سال بسياري از بهاييان دستگير شدند، گورستانهاي زيادي از بهاييان تخريب شد و جوانان بهايي که حتي با رتبه باال در کنکور قبول شدند به دليل بهايي بودنشان نتوانستند تحصيل کنند .حاال هم به 24نفر شهروند بهايي چنين حکمهاي طوالني دادهاند». سيمين فهندژ ادامه داد« :اين سوال برايم پيش ميآيد که اينجا بهاييان مجرم هستند يا مسووالني که فقط بهاييان
5
را به دليل مذهبشان روانه زندان ميکنند».
رستم قاسمي به دليل «جلوگيري از اجراي قراردادهاي نفتي» برکنار شد
منابع خبري ايران ميگويند رستم قاسمي ،از سوي مشاور معاون اول رئيسجمهور به دليل «جلوگيري از اجراي قراردادهاي نفتي» از کار برکنار شده است. «اقتصاد نيوز» در اينباره گزارش داد که اسحاق جهانگيري ،معاون اول رئيسجمهور چندي پيش به منتقدان قراردادهاي نفتي هشدار داده بود که «اگر به فعاليتهاي مخرب خود ادامه دهند ،دولت ديگر سکوت نخواهد کرد و در برابر تخريبهاي آنان دست به اقدامات الزم ميزند»». بر پايه اين گزارش ،معاون اول رئيسجمهوري ،رستم قاسمي را به دليل اينکه «نقش مستقيمي در جلوگيري از اجراي قرادادهاي جديد نفتي داشته و باعث لغو کنفرانس لندن نيز شده» ،از کار برکنار کرده است .حسن پالرک يکي ديگر از اعضاي سپاه به عنوان مشاور جهانگيري منصوب گرديده است. رستم قاسمي که از اعضاي سپاه پاسداران است، در دولت پيشين ايران وزير نفت بود .او هماکنون مشاور عالي وزير دفاع است .نام رستم قاسمي پيش از اين، زماني که فرمانده قرارگاه خاتماالنبياء سپاه بود در فهرست تحريمهاي شوراي امنيت سازمان ملل ،آمريکا ،اتحاديه
6
February 2016 بهمن 1394
دنباله از صفحة قبل
اروپا و استراليا قرار داشت که پس از وزير شدنش در دوران رياست جمهوري محمود احمدينژاد ،از فهرست تحريمهاي جهاني خارج شد. از قراردادهاي جديد نفتي ايران با عنوان «قراردادهاي نفتي ايران» (آي.پي.سي) يا (Iran Petroleum )Contractياد ميشود .تندورها با قراردادهاي تازه نفتي ايران و غرب که باعث ميشود نقش سپاه در پروژههاي نفتي کاهش پيدا کند ،مخالف هستند .سپاه در 10سال گذشته پيمانکاري بخش عمدهاي از پروژههاي نفتي و گازي در ايران را بر عهده داشته و درآمدهاي کالني از اين قراردادها به دست آورده است .در قراردادهاي جديد نفتي پيمانکاران خارجي و داخلي افزون بر توسعه ،مرحله توليد را نيز برعهده ميگيرند .بر اين اساس شرکتهاي خارجي اما تنها زماني ميتوانند در پروژهاي وارد شوند که يک شريک ايراني داشته باشند. مخالفان اين قراردادها که از مخالفان دولت يازدهم هستند همچنين معتقدند «قراردادهاي نفتي ايران» نکات مبهم بسياري دارد و ميتواند منافع ملي را در بلندمدت تحت تأثير قرار دهند و آثار بلندمدت مشهودي را در درآمدهاي نفتي داشته باشد .دولت و وزارت نفت از اين قراردادها پشتيباني ميکنند و معتقدند اولويت نخست اقتصاد کالن کشور و صنعت نفت ،جذب سرمايهگذاري خارجي است.
وزير بهداشت از اسير شدن پرستاران ايراني توسط «داعش» خبر داد
وزير بهداشت ايران ميگويد که تعدادي از پرستاران ايراني مجروح و کشته شدهاند و برخي هم در دست «نيروهاي تکفيري» اسير هستند .نيروهاي تکفيري يکي از عناويني است که مقامات ايران براي نام بردن از داعش استفاده ميکنند. حسن قاضيزاده هاشمي ،وزير بهداشت ،درمان و آموزش پزشکي که سخنران پيش از خطبههاي نماز جمعه تهران بود ،اعالم کرد« ،اکنون پرستاراني هستند که در دست نيروهاي تکفيري اسير هستند و مجروح و شهيد شدند و براي آزادي آنان از چنگال دشمنان دعا ميکنيم و به آنان افتخار ميکنيم». او جزئيات بيشتري از محل اسارت پرستاران ايراني اعالم نکرده اما به نظر ميرسد که اين نيروها به سوريه و عراق اعزام شده بودند. تا پيش از اين صرفا آمار نظاميان کشته شده ايراني در سوريه منتشر شده و مقامات ايران ميگويند که اين نيروها براي مشاوره دادن به نظاميان سوري در آنجا حضور دارند.
سحرخيز و مازندراني به «اقدام عليه امنيت ملي» متهم شدند دادستان پرونده دو روزنامهنگار اخيرا بازداشتشده، اتهام «اقدام عليه امنيت ملي» را نيز وارد پرونده آنها کرده است .پسر عيسي سحرخيز در نامهاي به دبيرکل سازمان ملل نسبت به وضعيت جسمي پدر خود هشدار داده است. محمود عليزاده طباطبايي وکيل احسان مازندراني و عيسي سحرخيز دو تن از روزنامهنگاران بازداشتشده ،در توضيح آخرين وضعيت پرونده موکالن خود به اختالف ميان بازپرس پرونده و دادستان اشاره کرده است. طباطبايي در مصاحبه با خبرگزاري تسنيم گفته است، «در اين قضيه بين بازپرس پرونده و دادستان اختالف وجود داشت که در نهايت پرونده براي حل اختالف به شعبه 15
دادگاه انقالب اسالمي تهران ارجاع شد و قاضي صلواتي به نفع دادستان نظر داد». به گفته طباطبايي ،بازپرس اقدامات عيسي سحرخير و احسان مازندراني را صرفا «فعاليت تبليغي عليه نظام» دانسته بود ،ولي دادستان اصرار داشته که اقدامات اين دو روزنامهنگار «مصداق اقدام عليه امنيت ملي از طريق اجتماع و تباني و توهين به مقامات» بوده و قاضي صلواتي هم در نهايت به سود دادستان و مدعاي او راي داده است. عيسي سحرخيز ،روزنامهنگار و فعال سياسي ،احسان مازندراني ،مديرمسئول روزنامه «فرهيختگان» ،آفرين چيتساز ،يادداشتنويس روزنامه «ايران» ارگان دولت، حسن شيخآقايي ،مدير وبسايت «روانگه» و سامان صفرزايي ،از دبيران نشريه «انديشه پويا» ،از جمله روزنامهنگاراني هستند که در دور اخير سرکوب روزنامهنگاران و پس از ابراز نگراني آيتاهلل خامنهاي از «نفوذ دشمن»، بازداشت شدند. سازمان اطالعات سپاه اوايل آبانماه با صدور اطالعيهاي از بازداشتهاي يادشده خبر داد و بازداشتشدگان را از «عوامل مرتبط به پروژه نفوذ دشمن در کشور» خواند که در مطبوعات فعال بودهاند .در اين اطالعيه آمده بود که اين اقدام پس از «ماهها رصد مستمر اطالعاتي و اشراف همهجانبه به ابعاد فعاليتهاي اين شبکه انجام شده است». بازداشت اين روزنامهنگاران با واکنش حسن روحاني، رئيسجمهور ايران روبرو شد .روحاني از مقامهاي مسئول خواست که پروندهسازي براي روزنامهنگاران «براي اعمال فشار و تسويه حساب سياسي با دولت» را متوقف کنند. طباطبايي در ادامه گفتوگوي خود با «تسنيم» تصريح کرد که با توجه به اتمام دو ماه بازداشت موقت متهمان بايد درباره وضعيت بازداشت اين افراد (سحرخيز و مازندراني) تصميم گرفته شود که بر اين اساس يا مجددا قرار بازدادشت صادر ميشود يا قرار ديگري صادر خواهد شد. در همين حال ،مهدي سحرخيز ،پسر عيسي سحرخيز در نامهاي به دبيرکل سازمان ملل با تشريح رنج و حبسي که پدرش در سالهاي پس از انتخابات پرمناقشه رياست جمهوري در سال 1388تحمل کرده ،از وضعيت بد جسماني او در دور کنوني حبس خبر داده است. در اين نامه به اعتصاب غذاي سحرخيز از 16ژانويه سال جاري اشاره شده که هدف از آن واداشتن مقامها به پاسخگويي در برابر وضعيت اوست. مهدي سحرخيز در ادامه نامه خود مينويسد« ،به زعم بيشتر کارشناسان شايد جرم عيسي سحرخيز تنها اين بود که درست چند روز قبل از بازداشت و در مقالهاي که با عنوان «خوش خيالها» منتشر شد به مانند هر روزنامهنگار ديگري در جهان با تحليل شرايط سياسي موجود و با ترسيم فضاي انتخابات پيش روي مجلس شوراي اسالمي و مجلس خبرگان به نوعي ناخواسته به افشاگري پرداخت که اين کار به مذاق رهبر جمهوري اسالمي و سيستم قضايي کشور خوش نيامد و اکنون بعد از گذشت چهار ماه که بخش اعظم پيش بينيهاي ايشان به وقوع پيوسته و اکثريت قريب به اتفاق کانديداهاي جريان مخالف رد صالحيت شدهاند تا انتخابات تنها با حضور يک جريان مشخص برگزار شود، علت بازداشت ايشان روشنتر ميگردد».
رفع پلمب کيافسي و آمادگي مکدونالد براي راهاندازي نمايندگي در تهران «کيافسي» در تهران رفع پلمب شد و« مکدونالد» با انتشار اطالعيهاي اعالم کرد آماده راهاندازي نمايندگي خود در ايران است. رستوران «کيافسي» چند ماه پيش بهصورت رسمي در شهرک غرب تهران کار خود را آغاز کرد٬اما در پي فشار محافظهکاران در ايران از سوي ماموران پليس پلمب شد. علت پلمب اين رستوران ارتباط آن با رستوران مشهور «کيافسي» آمريکا اعالم شد که عباس پازوکي ،مديرعامل اين رستوران اين ارتباط را تکذيب کرده بود .پازوکي گفته
بود «پلمب کيافسي حالل ناشي از سوءتفاهم است و اين رستوران هيچ ارتباطي با کيافسي آمريکا ندارد». فستفود زنجيرهاي «کيافسي» در واکنش به بسته شدن رستوراني با نام اين شرکت در تهران گفته بود که مجوز گشايش شعبه در ايران را به هيچ کسي نداده است. در پي بازگشايي مجدد اين رستوران ،مجتبي رحماندوست ،نماينده مجلس در صحن علني مجلس از وزير دادگستري خواسته درباره علت بازگشايي آن توضيح دهد. همزمان با بازگشايي «کيافسي» ،وبسايت رسمي رستوران «مکدونالد» هم با انتشار اطالعيهاي از آمادگي خود براي اعطاي نمايندگي در ايران خبر داده است . وبسايت «مکدونالد» از متقاضيان دريافت نمايندگي در ايران خواسته فرم مخصوص مربوط به اين درخواست را پر کنند.
اطالعات کلي متقاضيان مانند نام ،نام خانوداگي ،تاريخ تولد به عالوه اطالعات تجاري مانند ميزان پولي که براي سرمايهگذاري وجود دارد و خالصهاي از تجربههاي اقتصادي از مهمترين بخشهي اين فرم است. رستوران «مک دونالد» سال 1940تأسيس شده و در 119کشور شعبه دارد و اگر اين اطالعيه اخير به سرانجام برسد ،ايران صد و بيستمين ميزبان اين رستوران خواهد بود. مسئوالن اين رستوران رنجيرهاي از شش ماه پيش تالشها براي راهاندازي شعبهاي در ايران را آغاز کردهاند که مجموعه اين تالشها با واکنش علي خامنهاي مواجه شده است . آقاي خامنهاي با هشدار نسبت به «نفوذ» آمريکا در جمهوري اسالمي پس از امضاي توافقنامه هستهاي، خواستار توقف ورود هر گونه کاال از اين کشور به ايران شده است .پس از اين هشدار و دستور رهبر جمهوري اسالمي، مقامهاي دولتي نيز اعالم کردهاند که ورود هر گونه کاالي آمريکايي را متوقف کردهاند .
کاخ سفيد :معتقديم رابرت لوينسون ديگر در ايران نيست
سخنگوي کاخ سفيد اياالت متحده ميگويد مقامهاي آن کشور اعتقاد دارند رابرت لوينسون ،مامور پيشين پليس فدرال آمريکا ،افبيآي ،ديگر در ايران نيست. اين تازهترين اظهار نظر در مورد معماي ناپديد شدن آقاي لوينسون در جزيره کيش ،در پي آزادي گروهي از شهرونداني ايرانيآمريکايي ،بيان ميشود. اياالت متحده بارها از ايران خواسته است در پيدا کردن او کمک کند .تهران پيشتر اعالم کرده بود اطالعي از او ندارد. جاش ارنست ،سخنگوي کاخ سفيد ،به خبرنگاران گفته است دولت ايران در مورد جستوجوي لوينسون اطمينان داده است .آقاي ارنست افزوده است واشينگتن تالش ميکند تا ايران تعهد خود را در اين زمينه عملي کند. آقاي لوينسون 9مارچ سال 2007ميالدي در جزيره کيش ،آخرين جايي که ديده شد ،ناپديد شد و مشخص نيست در حال حاضر کجاست. گزارشهاي گوناگوني در مورد فعاليت و ناپديد شدن او منتشر شده است؛ خبرگزاري آسوشيتدپرس پيشتر گفته بود او در ماموريتي تائيدنشده براي سازمان اطالعات مرکزي آمريکا« ،سيا» ،کار ميکرده است .دو سال پيش
6
داوود صالحالدين ،که يکي از مخالفان جمهوري اسالمي را در آمريکا کشته است ،به مجله «کريستين ساينس مونيتور» گفته بود او آخرين کسي است که لوينسون را ديده و اين شهروند آمريکايي توسط «مقامهاي جمهوري اسالمي» در کيش دستگير شده است. محمد جواد ظريف ،وزير خارجه ايران ،در همان زمان گفته بود «آنچه ما ميدانيم اين است که او در ايران زنداني نيست .چنانچه او (در ايران) باشد ،توسط دولت زنداني نشده است». آمريکا ميليونها دالر پاداش براي اطالعاتي که به يافتن او کمک کند ،تعيين کرده است.
رئيس هالل احمر :تهران روي يک بمب ساعتي قرار دارد
اميرمحسن ضيائي ،رئيس جمعيت هالل احمر ،تهران را شهري معرفي کرده که روي يک «بمب ساعتي» قرار دارد و گفته مردم اين شهر «بايد بدانند باالخره زلزله در تهران اتفاق خواهد افتاد ». به گزارش خبرگزاري «نسيم آنالين» ،آقاي ضيائي در جلسه شوراي معاونين هالل احمر هدف از اين هشدار صريح را افزايش «تابآوري» مردم و جامعه عنوان کرده است .به گفته وي زمينلرزه شهر تهران را تهديد ميکند و اين مساله ميتواند «بحران جدي براي کشور» باشد که بايد براي مقابله با آن «ترس منطقي» داشت. اين مقام مسئول افزوده «تابآوري يعني برگشت به وضعيت اول و ايجاد يک جامعه ايمن و تابآور که کاري هزينهبر ،مستمر و زمانبر» و با توجه به بودجه هالل احمر، رسيدن به چنين وضعيتي «مشکل» است. بسياري از کارشناس در سالهاي اخير بارها از قطعي بودن وقوع زمينلرزهاي مهيب در شهر تهران سخن گفته و نسبت به موج آسيبها و خسارات آن اعالم نگراني کردهاند. در تازهترين اين هشدارها يوسف بزرگنيا ٬رئيس مرکز پژوهشهاي زلزلهشناسي دانشگاه برکلي وقوع اين زمينلرزه را «حتمي» دانسته و گفته ميليونها شهروند ساکن خانههاي «ناايمن» در برابر اين حادثه آسيبپذيرند. وجود بافتهاي فرسوده در مناطق جنوبي تهران که جمعيت قابل توجهي را در خود جاي دادهاند يکي از عمده نگرانيهاي کارشناسان و مسئوالن اين شهر است. انتشار گزارشهايي از وقوع چند زمينلرزه خفيف در تهران و مناطق اطراف آن در پنج ماه اخير ٬بار ديگر بحث زلزله بزرگ تهران که زماني براي آن تعيين نشده را زنده کرده است. سال 1391نيز بهرام عکاشه که از او به عنوان پدر علم زمين لرزهشناسي در ايران ياد ميشود ،گفته بود تهران «استعداد وقوع زمين لرزهاي هشت ريشتري را دارد». بر اساس گزارشها ساالنه 10هزار زمين لرزه در ايران ثبت ميشود؛ يکي از مرگبارترين آنها در سال 1382در شهر کرمان روي داد که منجر به مرگ دستکم 26هزار نفر شد. رئيس جمعيت هالل احمر هم با توجه به خسارتهاي احتمالي فراوان زمينلرزه تهران گفته است« ،بايد سطح توجه مردم به شکل منطقي و درست نسبت به حوادث و بحرانهاي پيش رو افزايش يابد».
زنداني ايراني فراري در شمال کاليفرنيا دستگير شد حسين نيري و جاناتان تيو ،دو مجرم فراري که از زندان فوق امنيتي سانتا آنا در جنوب کاليفرنيا فرار کرده بودند ،در شهر سانفراسيسکو شناسايي و دستگير شدند. اين دو زنداني به همراه يک زنداني ديگر ،بک دونگ،
7
دنباله از صفحة قبل از اين زندان در نزديکي لسآنجلس فرار کرده بودند. بک دونگ ،سومين همدست آنها در اين فرار خود را تسليم پليس کرده بود .به گفته پليس ،حسين نيري و جاناتان تيو هنگامي به دام افتادند که يکي از شهروندان در سانفراسيسکو خودروي آنها را در پارکينگ «هول فودز» شناسايي کرد و به پليس خبر داد که گمان ميکند اين خودرو هماني باشد که توسط دو زنداني فراري به سرقت رفته است. بدين ترتيب پرونده فرار اين سه نفر که در چند روز گذشته سر و صداي زيادي در آمريکا به راه انداخته بود، بسته شد. به گفته پليس کاليفرنيا ،اين سه نفر تنها کساني بودند که طي 20سال گذشته توانسته بودند از اين زندان به شدت محافظت شده فرار کنند. پليس اورنج کانتي اعالم کرده بود گمان ميکند «مغز متفکر» اين فرار حسين نيري ،زنداني ايرانيتبار باشد که با کمک نوشآفرين رواقي ،معلم زبان زندان موفق به عملي کردن نقشه خودش شده است. خانم رواقي که توسط پليس بازداشت شد ،در بازجوييهاي اوليه گفته بود او تنها نقشه زندان را در اختيار فراريان قرار داده و در تهيه ابزار و ادوات فرار هيچ نقشي نداشته است. پليس ميگويد اين افراد با بريدن نردههاي فلزي زندان ،خود را به تونلي رساندهاند و سپس با طناب از طبقه پنجم اين زندان به پايين آمدهاند. احتماال آنها با استفاده از حوله يا لباسهايشان ريسماني سر هم کردهاند. نکته مورد انتقاد رسانهها از مسئوالن زندان سانتا آنا که بازداشتگاهي «فوق امنيتي» خوانده ميشود ،اين بود که زندانبانان 17ساعت بعد از خروج اين سه نفر ،متوجه غيبت آنها شدند. حسين نيري 37ساله است و از سال 2014ميالدي به اتهام ربودن ،شکنجه و سرقت در اين زندان بوده است. آقاي نيري متهم شده بود که به همراه سه نفر ديگر
February 2016 بهمن 1394
مالک يکي از مراکز توزيع قانوني ماري جوانا براي مصارف پزشکي را در سال 2012ربوده و او را به محلي که تصور ميشده پولي را مخفي کرده باشد بردهاند و در آنجا آلت تناسلي او را بريدهاند. آقاي نيري پس از اين اقدام ،آمريکا را به قصد ايران ترک کرده و چندين ماه در آن جا مانده است .او در نوامبر سال 2014ميالدي در فرودگاه پراگ و در زماني دستگير و به آمريکا مسترد شد که قصد داشت به اسپانيا سفر کند. پليس پس از چند روز بازداشت ،خانم رواقي را به علت فقدان مدارک مستند ،از زندان آزاد کرد.
اتصال بانکهاي ايران به سوئيفت پس از 4سال محروميت به گفته دولت ايران بانکهاي اين کشور پس از چهار محروميت، سال اکنون بار ديگر پس از رفع تحريمهاي مربوط به برنامه اتمي ،به شبکه مهم سوئيفت براي انجام مبادالت بانکي وصل شدهاند. سوئيفت (انجمن جهاني ارتباطات راه دور ميان بانکي) شبکهاي است که موسسات مالي از طريق آن ميتوانند اطالعات مربوط به مبادالت مالي را به شکلي ايمن ،استاندارد و قابل اعتماد ،ارسال و دريافت کنند. ايران در سال 2012از استفاده از سوئيفت محروم شده بود. اکنون ناصر حکيمي ،مديرکل فناوري اطالعات بانک مرکزي ايران ،اعالم کرده است که 9بانک ايراني به اين شبکه متصل شدهاند. اينها شامل بانک مرکزي ،بانک تجارت ،ملي ،ملت، صنعت و معدن ،پست بانک ،سپه ،توسعه صادرات و بانک
رفاه هستند. اين مقام بانک مرکزي ايران توضيح داد که تا پيش از اتصال به سوئيفت بعضي بانکها “کارهاي خود را به شيوههاي ديگر و با هزينههاي باالتري انجام ميدادند که از اين پس هزينه مبادالت آنها به طور قابل توجهي کاهش پيدا ميکند. پيشتر محمد باقر نوبخت سخنگوي دولت ايران به رسانههاي اين کشور گفته بود که در نتيجه لغو تحريمها، ايران اکنون به داراييهاي مسدود شده به ارزش بيش از 100ميليارد دالر در خارج از کشور دسترسي پيدا کرده است. به گزارش رسانههاي ايراني آقاي نوبخت گفته است که اين داراييها به طور کلي آزاد شده است و ما ميتوانيم از آنها استفاده کنيم. به گفته او بخش اعظم اين مبالغ در بانکهاي چين، هند ،ژاپن ،کره جنوبي و ترکيه مانده بود. محسن جاللپور ،رئيس اتاق بازرگاني ايران ،نيز گفته است« ،باز کردن ال سي (اعتبار اسنادي) و گشايش آن بعد از برجام رونق يافت و االن تجار و بازرگانان در بازکردن و گشايش اعتبار براي کشور مشکلي ندارند».
خشکشدن درياچه اروميه «زندگي 14ميليون نفر را تهديد ميکند» خليل ساعي ٬نماينده «ستاد احياي درياچه اروميه» در آذربايجان شرقي ميگويد خشک شدن اين درياچه زندگي بيش از 14ميليون نفر را با «مخاطراتي» مواجه خواهد کرد. به گزارش خبرگزاريها از تبريز ٬آقاي ساعي گفته به دليل تاثير اين اتفاق بر زندگي اين تعداد از جمعيت ٬همه مردم استان آذربايجان غربي بايد براي احياي اين درياچه وارد ميدان شوند . وي همچنين از احتمال وقوع «طوفانهاي نمکي» در صورت خشک شدن درياچه اروميه و تشکيل «کوير اروميه» خبر داده است .آنطور که وي گفته «اين ريزگردها ميتوانند
7
تا تهران هم برسند و حتي فراتر از تهران نيز اثر خواهد گذاشت ». نماينده «ستاد احياي درياچه اروميه» در آذربايجان شرقي ٬بيماريهاي صعب العالج ،مشکالت تنفسي و سرطان مري ناشي از فلزات سنگين ٬افزايش مهاجرت از شهرهاي حاشيه درياچه اروميه و از بين رفتن کشاورزي و باغات را از عوارض انتشار ريزگردهاي ناشي از خشکي اين درياچه اعالم کرده است . مسئوالن آذربايجان غربي ميگويند بر اساس نظرسنجيها مهمترين خواسته مردم اين استان نجات درياچه اروميه است. تغيير بافت زيستي اين استان ٬مهاجرت و حاشيهنشيني از نگرانيهاي مقامهاي اين استان در صورت خشک شدن درياچه اروميه است. خبرگزاري مهر نيز گزارش کرده که درياچه اروميه 98 درصد وسعت خود را از دست داده و راهکارهاي اتخاذ شده براي نجات اين درياچه تا کنون «چندان مثمر ثمر» نبوده است. اين در حالي است که پرويز آراسته ،مديرکل محيط زيست آذربايجان غربي چند ماه پيش از آبگيري 700 کيلومتر مربع از بخش جنوبي درياچه اروميه خبر داده بود. آقاي آراسته «افزايش ميزان بارندگي ،کوچک شدن سطح درياچه ٬تبخير کمتر ٬اليروبي رودخانهها و مجاري اصلي ورودي به درياچه اروميه و اتصال زرينه رود به سيمينه رود» را عامل اين اتفاق اعالم کرده است. در حال حاضر حجم آب درياچه اروميه از 36ميليارد متر مکعب به 2ميليارد مترمکعب رسيده و نگرانيها درباره اين کاهش همچنان باقي است.
8
نوجوان پناهجو به اتهام قتل کارمند اردوگاه پناهجويان در سوئد بازداشت شد
يک پناهجوي نوجوان به اتهام قتل يکي از کارکنان اردوگاه پناهجويان در سوئد بازداشت شده است. سخنگوي پليس سوئد گفته است که يک «مرد جوان» پناهجو که در اردوگاه پناهجويان نوجوان واقع در مولندال، در نزديکي شهر گوتنبورگ در غرب سوئد سکونت داشت ،با
February 2016 بهمن 1394
کارد به يک زن 22ساله حمله کرده و او را کشته است .اين زن از کارکنان اين مرکز بود .ضارب بازداشت شده اما انگيزه او هنوز مشخص نيست. در اردوگاه محل وقوع قتل ،پناهجويان بين سنين 14 تا 17ساله نگهداري ميشوند اما منابع پليس سن و مليت ضارب را اعالم نکردهاند. در حاليکه سوئد با موج پناهجويان مواجه است، سخنگوي پليس گفته که اقدامات خشونت آميز پناهجويان «به صورت يک امر عادي در آمده» و با ورود پناهجويان بيشتر از خارج ،پليس سوئد مجبور به رسيدگي به موارد روز به افزايشي از خشونت توسط پناهجويان بوده است. پيشتر ،رئيس پليس سوئد از دولت خواستار افزودن 4100مامور و کارمند به نيروي پليس شده بود تا اين نيرو بتواند از عهده فشار ناشي از مقابله با تهديدهاي تروريستي و همچنين عمليات مرتبط با پناهجويان از جمله حفظ نظم، رسيدگي به شرايط اردوگاهها و اقدامات اداري و عملياتي جهت اخراج پناهجويان برآيد. وي گفته است که نيروي پليس با موارد متعدد خشونت و اختالل در مراکز پذيرش پناهجو مواجه است و در برخي موارد ،مقابله با اين موارد به منابع و امکانات فراواني نياز دارد .به گفته رئيس پليس سوئد ،شرايط امروز با وضعيت شش ماه پيش تفاوت کرده و استفاده از منابع مالي و نيروي انساني براي موارد مرتبط با پناهجويان باعث شده است که امکانات پليس براي انجام ساير وظايف آن کافي نباشد. به گفته اداره مهاجرت سوئد ،در حاليکه اين کشور در سال 2015با افزايش سريع پناهجويان مواجه بوده ،آمار اقدامات خشونت آميز در مراکز پذيرش پناهجويان نيز به بيش از دو برابر سال پيش افزايش يافته است .در سال ،2014تعداد اينگونه حوادث به 148فقره رسيد که به 322 فقره در سال 2015افزايش يافت .عالوه بر خشونت در داخل مراکز پناهجويان ،چندين مورد حمله و آتش زدن اين مراکز ظاهرا توسط مخالفان مهاجرت هم به وقوع پيوسته است. در همان حال ،گروههايي نيز در سوئد تشکيل شده تا ضمن کمک به پناهجويان ،از ورود و سکونت آنان در اين کشور حمايت کنند .اين گروهها نيز گاه دست به تظاهرات زدهاند و بين آنان و ماموران پليس يا مخالفان مهاجرت درگيري روي داده است. مقصد نهايي شماري از پناهجوياني که از طريق دريا
يا مسافرت زميني عازم اروپا ميشوند ،رسيدن به سوئد و دريافت پناهندگي از اين کشور است .سوئد در چند دهه اخير مقصد تعداد قابل توجهي از مهاجران و پناهجويان از جمله از ايران بوده است.
داعش مسئوليت انفجار خونين در نزديکي آرامگاه حضرت زينب را برعهده گرفت
رسانههاي دولتي سوريه از انفجار دو بمب در نزديکي آرامگاه حضرت زينب در جنوب شهر دمشق در سوريه خبر دادهاند. بر اساس اين گزارش در نتيجه اين بمبگذاريها دست کم 60نفر کشته و بيش از يکصد نفر هم مجروح شدند. گروه موسوم به دولت اسالمي (داعش) مسئوليت اين بمبگذاريهاي را برعهده گرفته است. به گفته رسانههاي دولتي سوريه اولين بمب در يک خودرو کار گذاشته شده بود و پس از آن يک بمبگذار انتحاري خود را منفجر کرد. تلويزيون دولتي تصاويري از ساختمانهاي سوخته و الشه خودروهايي را در نزديکي محل بمبگذاري نشان داده است. گفته شده که يک مرکز نظامي در يکي از ساختمانهاي نزديک به اين انفجار واقع شده بود .اين انفجارها در يکي از شلوغ ترين مناطق دمشق صورت گرفته است. آرامگاه حضرت زينب از جمله مکانهاي مذهبي سوريه به شمار مي رود که زائران زيادي به آن جا مي روند. گفته شده که اين محل از سوي نيروهاي حزباهلل و همچنين ايران محافظت مي شود. آرامگاه حضرت زينب در فوريه سال گذشته ميالدي هم هدف حمالت قرار گرفته بود. جنگ پنج ساله سوريه بيش از 250هزار کشته به جا گذاشته است .اين جنگ يازده ميليون نفر را نيز در داخل و خارج از مرزهاي سوريه آواره کرده است.
وعده مشروط فرانسه براي به رسميت شناختن کشور فلسطين
فرانسه اعالم کرده است که اگر برگزاري يک کنفرانس بينالمللي جديد براي صلح اسرائيل و فلسطينيها به بنبست برسد ،پاريس کشور فلسطين را پيشاپيش استقالل آن ،به رسميت خواهد شناخت. به گزارش خبرگزاري رويترز ،لوران فابيوس ،وزير امور خارجه فرانسه ،اعالم کرد که کشورش با هدف از سرگيري
8
روند صلح ميان اسرائيل و فلسطينيها ،برگزاري همايشي در سطح بينالمللي را بررسي ميکند. به گفته آقاي فابيوس ،اقدام فرانسه به زودي آغاز ميشود و پاريس با ساير کشورهاي اروپايي ،آمريکا و کشورهاي عربي در اين باره هماهنگي خواهد کرد. آخرين دور از مذاکرات جدي اسرائيلي و فلسطيني در ماههاي پاياني از کار دولت اهود اولمرت ،نخستوزير پيشين اسرائيل ،انجام شد ،هرچند که تا سال 2014با فشار آمريکا ،تماسهاي بيحاصلي ميان طرفين اين نزاع ديرينه کماکان ادامه داشت. دولت اسرائيل هنوز به ابتکار عمل فرانسه واکنش رسمي نشان نداده است ،اما بنيامين نتانياهو ،نخستوزير اسرائيل ،پيشتر طرحهاي قبلي فرانسه در اين زمينه را رد کرده بود. در همين حال ،رسانههاي اسرائيل به نقل از برخي از اعضاي کنست نوشتند که اسرائيل قصد فرانسه را «اولتيماتوم» دانسته و رد خواهد کرد. در همين حال اتحاديه صهيونيستي ،جناح اصلي اپوزيسيون اسرائيل ،که اسحاق هرتسوگ رهبر آن در روزهاي گذشته در پاريس با دولتمردان فرانسه ديدار کرده بود ،اعالم کرد که طرح فرانسه نتيجه بيعملي دولت نتانياهو است. از سوي ديگر صائب عريقات ،دبير کميته اجرايي سازمان آزاديبخش فلسطين و رئيس پيشين هيئت فلسطيني در مذاکرات با اسرائيل ،از ابتکار فرانسه استقبال کرد. نبيل ابورودينه ،سخنگوي نهاد رياست جمهوري فلسطيني ،نيز در اين باره گفت که بيترديد به رسميت شناختن فلسطين به عنوان يک کشور ،به صلح و ثبات منطقه کمک ميکند. در همين حال خبرگزاري فرانسه به نقل از رياض منصور ،سفير فلسطين در سازمان ملل متحد ،خبر داد که فلسطينيها قرار است کارزار تازهاي را در اين سازمان براي ازسرگيري روند صلح آغاز کنند .آقاي منصور گفت ،قابل قبول نيست که سال 2016با بيعملي سپري شود و بايد درهاي اميد را براي تحقق راهکار دو کشور باز گذاشت. بر اساس توافق صلح اسلو در سال 1993که به برپايي تشکيالت خودگرداني در کرانه باختري و نوار غزه منجر شد، ميبايست حداکثر تا پنج سال پس از آن ،کشور فلسطين استقالل مييافت ،اما با گذشت 23سال از اين زمان نه تنها فلسطين استقالل نيافته ،بلکه چند موج خشونت و جنگهاي شديد ميان طرفين در گرفته که هزاران قرباني برجاي نهاده است. در طي اين سالها ،شهرکسازي اسرائيليها در کرانه باختري نيز گسترش يافته ،درست در زمينهايي که ميبايست کشور فلسطين بر پا ميشد. پيشنهاد فرانسه براي برگزاري کنفرانس صلح و قصد فلسطينيها در ايجاد کارزاري جديد در سازمان ملل ،در زماني مطرح شده که دور جديد خشونت زندگي اسرائيليها و فلسطينيان را تحت الشعاع قرار داده است. در پنج ماه گذشته 30 ،اسرائيلي در حمالت خياباني با چاقو از سوي فلسطينيها قرباني شدند و در واکنش سريع اسرائيل به عامالن حمله ،بيش از 160فلسطيني ،اکثرًا از نوجوانان و جوانان 15تا 25ساله ،کشته شدند.
اوباما :در صورت لزوم داعش را فراتر از عراق و سوريه هدف قرار ميدهيم کاخ سفيد ميگويد ،باراک اوباما ،رييس جمهوري آمريکا تاکيد کرده است که نبردها عليه گروه موسوم به حکومت اسالمي (داعش) در ليبي و هرجاي ديگر که الزم است ادامه پيدا خواهد کرد. در بيانيه کاخ سفيد که پس از ديدار باراک اوباما با اعضاي شوراي امنيت ملي آمريکا منتشر شده ،آمده است که رئيسجمهوري آمريکا از تيم امنيت ملي خود خواسته است تا به تالشها براي حمايت از اقدامات ضدتروريستي عليه «داعش» در ليبي و هر کشور ديگري که اين گروه ممکن است در آن حضور پيدا کند ،ادامه دهند. پيش از ديدار اخير ،اشتون کارتر ،وزير دفاع آمريکا در يک نشست خبري گفته بود گروه «حکومت اسالمي» دست به ايجاد پايگاههاي آموزشي در ليبي زده و در حال جذب پيکارجويان خارجي است .کاري شبيه آنچه در سالهاي گذشته در سوريه و عراق انجام داده بود. نگرانيها در مورد افزايش حضور گروه «حکومت
دنباله در صفحة بعد
9
دنباله از صفحة قبل
اسالمي» در ليبي يا برخي ديگر کشورها درحالي است که اين گروه طي هفتههاي گذشته بخشهايي از مناطق تحت کنترل خود را در عراق و سوريه از دست داده و شماري از افراد ردهباالي آن نيز کشته شدهاند. به گزارش خبرگزاري فرانسه همين نگرانيها در مورد ليبي سبب شده تا اوباما با شوراي امنيت ملي خود ديدار و گفتوگو کند. پيتر کوک ،سخنگوي پنتاگون ،وزات دفاع آمريکا نيز گفته است که اين کشور در حال حاضر هم «شماري کوچک از پرسنل نظامي» خود را به ليبي فرستاده تا «با گروههاي محلي تعامل کرده و متوجه شوند دقيقا چه اتفاقي در حال افتادن است». هفتهنامه نيوزويک ميگويد بحران و هرج و مرج فعلي در ليبي سبب شده تا توان جامعه جهاني براي همکاري با اتحاد شکننده گروههاي مسلحي که زماني عليه معمر قذافي جنگيدند ،کاسته شود. ليبي از سال 2011ميالدي و در پي سرنگوني ديکتاتور پيشين آن در بحران و تنش به سر ميبرد و گروههاي مختلف شورشي مناطقي را تحت کنترل خود دارند و دولت آن نيز بر اوضاع داخلي مسلط نيست. در حال حاضر دو دولت و دو پارلمان مجزا در حال اداره مناطقي هستند که در کنترل دارند. جامعه جهاني و سازمان ملل متحد بارها از گروههاي مسلح آن کشور خواسته است تا به نبردها خاتمه داده و يک دولت ملي تشکيل دهند. نمايندگاني از گروههاي رقيب ،در نشستي در تونس اعالم کردند که با تشکيل يک دولت وحدت ملي موافق
February 2016 بهمن 1394
هستند.
حمله به يک مسجد شيعيان در عربستان چهار کشته برجاي گذاشت
وزارت کشور عربستان سعودي اعالم کرد که در حمله انتحاري به يک مسجد در شرق اين کشور چهار نفر کشته و 18تن مجروح شدهاند. به گزارش خبرگزاري رويترز ،در بيانيه وزارت کشور عربستان که از شبکه تلويزيوني «االخباريه» خوانده شد، آمده است« ،دو بمب گذار انتحاري قصد داشتند وارد مسجد شوند اما به محض اينکه ماموران امنيتي براي بازرسي بدني به آنها نزديک شدند ،يکي خود را در ورودي مسجد منفجر کرد و ديگري به مبادله آتش با ماموران پرداخت». در اين بيانيه افزوده شده که «شخص دوم زخمي و بازداشت شده و يک کمربند انفجاري نيز در اختيار داشت». اين مسجد در منطقه االحساء در شرق عربستان واقع است و به گفته شاهدان عيني به شيعيان تعلق دارد .بخش عمده شيعيان عربستان در شرق اين کشور ،هم مرز با يمن ساکن هستند. از سال گذشته به تعدادي از مساجد شيعيان در شرق عربستان حمله شده که گروه «حکومت اسالمي» يا داعش مسئوليت آن را برعهده گرفته است. وزارت کشور عربستان اعالم کرده که از آن زمان تدابير امنيتي را در اطراف مساجد شيعيان افزايش داده است که از
جمله ،حضور محافظان محلي براي بازرسي بدني از افرادي است که قصد ورود به مساجد را هنگام نماز دارند.
آغاز مذاکرات حکومت سوريه و مخالفان بشار اسد
فرستاده ويژه سازمان ملل متحد در بحران سوريه اعالم کرد که دور بعدي مذاکرات بين حکومت سوريه و گروههاي مخالف آن آغاز شده است. به گفته استفان دي ميستورا انتظار ميرود اين دور مذاکرات حدود شش ماه طول بکشد و در مراحل اول آن دو طرف مستقيما با يکديگر گفتوگو نخواهند کرد. فرستاده ويژه سازمان ملل متحد در بحران سوريه گفت اولويتهاي اصلي مذاکرات برقراري يک آتشبس گسترده، متوقف کردن خطرات ناشي از گروه «خالفت اسالمي» و فراهم کردن شرايط براي ارسال و توزيع کمکهاي بشردوستانه است. او افزود« ،ميخواهيم مطمئن شويم که اگر اين مذاکرات از همان ابتدا روي اهداف واقعا شروع شد و ادامه پيدا کرد درستي متمرکز شود .در هر صورت کار دشواري خواهد بود ». همزمان وزير امور خارجه ترکيه هشدار داد که هرگونه مشارکت گروههاي کرد سوريه در مذاکرات ژنو خطرناک خواهد بود و اين اقدام ديپلماتيک براي پايان دادن به پنج سال جنگ در سوريه را به شکست خواهد کشاند. مولود چاووش اوغلو گفت از نظر حکومت ترکيه، گروههاي مسلح کرد در سوريه «تروريست» هستند و با گروههاي کرد شورشي در ترکيه همکاري ميکنند .او تاکيد
9
کرد که گروههاي کرد در ميان مخالفان حکومت سوريه جايي ندارند. تنشهاي منطقهاي به خصوص بين ايران و روسيه که از حکومت بشار اسد دفاع ميکنند از يک سو و عربستان و ترکيه حاميان اصلي مخالفان رژيم سوريه از سوي ديگر، روي اقدامات ديپلماتيک براي شروع اين مذاکرات تاثير زيادي داشته است. شروع اين مذاکرات به خصوص به دليل گزينش شرکت کنندگان در آن مدتها به تاخير افتاده است .تداوم اين تنشها و اختالفات باعث شده ترتيب دهندگان مذاکرات تصميم بگيرند که در مراحل اوليه دو طرف به صورت مستقيم گفتوگو نکنند که نشان دهنده اميد اندک به پيشرفت مذاکرات است. اين مذاکرات اولين مورد پس از شکست دور اول گفتوگوها حدود دو سال پيش است. خبرگزاري آسوشيتدپرس ميافزايد حکومت روسيه خواستار گنجاندن کردهاي سوريه در مذاکرات شده است. دولت آمريکا و ساير کشورهاي غربي نيز از کردهاي سوريه در جنگ عليه گروه «خالفت اسالمي» حمايت کردهاند .ولي حکومت ترکيه به شدت با آنها مخالف است. وزير خارجه ترکيه گفت« :برخي از کشورها تالش ميکنند اپوزيسيون سوريه را تضعيف کنند .ما با اين اقدامات مخالفيم و تاکيد ميکنيم که گنجاندن گروههاي کرد در ميان مخالفان رژيم سوريه به شکست اين مذاکرات خواهد انجاميد .ما تاکيد ميکنيم که اين بسيار خطرناک است ». اما فدريکا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا که در کنار آقاي چاووش اوغلو در يک کنفرانس خبري مشترک شرکت کرده بود گفت« ،از نگاه اتحاديه اروپا فراگير بودن مذاکرات صلح بين حکومت و مخالفان بسيار اهميت دارد ». شوراي امنيت سازمان ملل متحد با تصويب يک قطعنامه بلندپروازانه در مورد جنگ داخلي سوريه ماه ژانويه را به عنوان زمان آغاز مذاکرات بين طرفهاي درگير تعيين کرده است .در همان قطعنامه چارچوب کلي روند انتقال قدرت، تشکيل يک حکومت جديد و تدوين قانون اساسي جديد براي سوريه در نظر گرفته شده است .اما در ماههاي اخير حمالت هوايي روسيه موضع حکومت بشار اسد را تقويت و گروههاي مخالف را تضعيف کرده است.
دنباله در صفحة بعد
10
دنباله از صفحة قبل
آغاز به کار پارلمان تازه در ميانمار
صدها نفر از اعضاي پارلمان تازه ميانمار (برمه) در اولين جلسه پارلمان تازه اين کشور و پس از برگزاري انتخاباتي دمکراتيک در حدود بيش از 50سال گذشته، شرکت کردهاند. بيشتر اعضاي پارلمان تازه را نمايندگان حزب اتحاد ملي براي دموکراسي (ان دي ال) به رهبري آنگ سان سوچي ،تشکل ميدهند که 80درصد کرسيهاي پارلمان را در اختيار دارند .يک چهارم کرسيهاي پارلماني هنوز در اختيار نظاميان کشور است .بر اساس قوانين ،نظاميان در تعيين وزراي کليدي دولت کنترل کامل دارند .يکي از وظايف اصلي پارلمان تازه انتخاب رئيس جمهوري است. تن شين ،رهبر سابق کشور در آخر ماه مارچ از قدرت کنارهگيري ميکند .در همين حال بر اساس قوانين ميانمار خانم سوچي رهبر حزب داراي اکثريت کرسيهاي پارلماني که پيشتر نيز 15سال را در حبس خانگي گذرانده است، به دليل آنکه پسرانش بريتانيايي هستند نميتواند سمت رياست جمهوري را عهدهدار شود. وي پيشتر تلويحا گفته بود که وي از طريق رهبر تازه کشور نفوذ خود و حزبش را اعمال خواهد کرد .خانم سوچي گفته بود« ،به عنوان رهبر حزب اکثريت ،کسي را براي اين سمت (پست رياست جمهوري) خواهم يافت». طبق قانون اساسي فعلي ميانمار ،رئيس جمهوري اين کشور با راي يک «مجتمع انتخاباتي» برگزيده ميشود که دو سوم اعضاي آن را نمايندگان پارلمان و يک سوم را
February 2016 بهمن 1394
ارتش تعيين ميکنند .همچنين قانون اساسي فعلي تصريح کرده است که افرادي که اعضاي درجه اول خانوادههايشان تابعيت خارجي دارند نميتوانند به رياست جمهوري برسند. همسر فقيد خانم سوچي تابعيت خارجي داشته و پسران او نيز شهروند خارجي هستند. اصالح بخشهايي از قانون اساسي کنوني ،که در سال 2008تصويب شد ،مستلزم کسب اکثريت سه چهارم اعضاي پارلمان است و بخشهاي ديگري از آن هم تنها با برگزاري همهپرسي قابل تغيير است .در اين قانون اساسي آمده است که يکچهارم اعضاي پارلمان برمه از ميان نامزدهاي مورد نظر ارتش انتخاب ميشوند .در نتيجه ،بعيد به نظر ميرسد که حزب اتحاد ملي براي دموکراسي حتي با داشتن اکثريت قابل توجه پارلماني بتواند بدون برخورداري از حمايت ساير احزاب ،اصل مربوط به ممنوعيت تصدي سمت رياست جمهوري توسط خانم سوچي را تغيير دهد. انتخابات برگزار شده اخير آزادترين و منصفانهترين انتخابات طي چند دهه اخير توصيف شد و به تمامي احزاب اجازه شرکت در مبارزات انتخاباتي داده شد و دولت ميانمار از ناظران بينالمللي دعوت کرد بر روند برگزاري انتخابات نظارت کنند .ناظران بينالمللي روند برگزاري انتخابات را کمابيش رضايتبخش دانستهاند .در انتخابات قبلي ،تنها احزاب و نامزدهايي حق شرکت داشتند که صالحيت آنها مورد تاييد نهادهاي منصوب از طرف ارتش قرار ميگرفت. در سال 1990نيز انتخابات پارلماني در فضايي کمابيش آزاد برگزار شد و حزب اتحاد ملي براي دموکراسي توانست به پيروزي چشمگيري دست يابد اما ارتش ،با اعالم اينکه تفويض قدرت به اين حزب با منافع و امنيت ملي در تضاد است ،نتيجه انتخابات را ابطال کرد و آنگسان سوچي سالها در حبس خانگي بود و تنها کوتاه مدتي پس از تصميم ارتش به آغاز روند اصالحات سياسي ،آزادي خود را به دست آورد. طي سالهاي منتهي به اصالحات سياسي سال ،2011 ميانمار با تحريمهاي اقتصادي و سياسي رو به افزايش کشورهاي غربي و انتقاد نهادهاي بينالمللي مدافع حقوق بشر مواجه بود و به شدت به حمايت سياسي و کمک اقتصادي جمهوري خلق چين اتکا داشت .با آغاز روند اصالحات ،تحريمها به تدريج کاهش يافته و انتظار ميرود استقرار دموکراسي در اين کشور به افزايش کمک و سرمايهگذاري خارجي منجر شود.
مرگ 50نفر در حمله به روستايي در نيجريه بنابه گزارشها حداقل 50نفر در تيراندازيها و انفجارهايي در شمال شرقي نيجريه که گروه اسالم گراي بوکو حرام مظنون به انجام آنهاست کشته شدهاند. در روستاي دالوري در هر طرف ساختمانهاي سوخته و اجساد جزغاله دام ديده ميشد. يک شاهد عيني گزارش داد که هنگام به آتش کشيده شدن کلبهها صداي جيغ کودکان را شنيده و بازماندگاني هم گفتهاند که تيراندازي ساعتها ادامه داشت و تقريبا هيچ بخشي از روستا نيست که آسيب نديده باشد.
ساکنان گفتند که حداقل 50نفر کشته شده اند ،هرچند گزارشگر رويترز مي گويد اجساد 65نفر را در سردخانه بيمارستان شمارش کرده است. به گزارش رسانههاي نيجريه شاهدان عيني گفتند که مهاجمان سوار بر موتور سيکلت و کاميون از راه رسيدند و لباسهاي نظامي به تن داشتند. االمين باکورا از بازماندگان حمله به آسوشيتدپرس گفت که از محل اختفاي خود در ميان درختان شاهد بود که پيکارجويان با بمبهاي آتشزا کلبهها را هدف گرفتند و درحالي که مردم زنده در آتش ميسوختند صداي جيغ کودکان شنيده ميشد .او گفت که چندين نفر از اعضاي خانوادهاش کشته يا زخمي شدهاند. بوکو حرام همچنين به خاطر بمبگذاريهاي مرگباري در چاد ،در همسايگي نيجريه ،مقصر شناخته شد. به گفته مقامها در حمله دو بمبگذار انتحاري به دو نقطه در نزديکي درياچه چاد حداقل سه نفر کشته و دهها نفر زخمي شدند. در شش سال گذشته هزاران نفر در شورشگري گروه بوکو حرام کشته و بيش از دو ميليون نفر مجبور به ترک خانههايشان شدهاند. حمالت اخير ،غيرنظاميان در شمال شرقي نيجريه و در آن سوي مرز در کامرون را هدف گرفته است. ائتالفي منطقهاي متشکل از کامرون ،نيجريه ،نيجر ،چاد و بنين با اين گروه ميجنگد.
بوکو حرام در يک نگاه
بوکو حرام در زبان هوسا يعني «آموزش غربي ممنوع» و اين گروه در سال 2002با تمرکز بر ضديت با آموزش سبک غربي اعالم موجوديت کرد. در سال 2009عمليات نظامي براي ايجاد حکومت اسالمي را آغاز کرد. اين گروه به مقر پليس و سازمان ملل در ابوجا پايتخت نيجريه حمله کرده است و هزاران نفر ـ عمدتا در شمال شرقي نيجريه ـ را کشته است. اين گروه صدها نفر از جمله حداقل 200دانش آموز دختر را ربوده است. بوکو حرام چند شهر در شمال شرقي اين کشور را کنترل مي کند و به کشورهاي همسايه هم حمله کرده است.
ناپديد شدن هزاران پناهجوي کودک پس از ورود به کشورهاي اروپايي «يوروپل» ،پليس اتحاديه اروپا ،اعالم کرده است که هزاران پناهجوي کودک و نوجوان پس از ورود به کشورهاي اروپايي ناپديد شدهاند .نگرانيها در مورد اينکه اين کودکان هدف باندهاي تبهکار قرار گرفته باشند ،رو به افزايش است. برايان دونالد ،نماينده پليس اتحاديه اروپا در مصاحبهاي با خبرنگار روزنامه بريتانيايي «آبزرور» حتي شمار تقريبي اين کودکان ناپديد شده را نيز اعالم کرد.
10
برايان دونالد در اين باره گفت« ،به نظر ميرسد که تعداد 10هزار نفر در باره اين ناپديدشدگان ،رقمي واقعي باشد .طبيعي است که همه اين افراد را خطر تهديد نميکند، زيرا بسياري از اين افراد پيش خويشاوندان خود زندگي ميکنند .اما ما اطالعي نداريم که آنها کجايند ،چه ميکنند و نزد چه کساني هستند». نماينده پليس اتحاديه اروپا به اين موضوع اشاره کرد که در حال حاضر باندهاي خالفکار بسياري در کشورهاي اتحاديه اروپا فعالاند و در نظر دارند با سوءاستفاده از کودکان و جوانان به پولي هنگفت دست يابند. برايان دونالد توضيح داد که فقط در ايتاليا حدود پنج هزار پناهجو که سنشان زير 18سال است ،ثبت نام شدهاند ،اما هيچ نهادي در اين کشور نميداند که آنها کجا هستند و چه ميکنند .اين رقم در کشور سوئد حدود يک هزار نفر است. روزنامه بريتانيايي «آبزرور» در ادامه نوشته است که در بريتانيا هم تعداد کودکان پناهجويي که بالفاصله پس از ورود به اين کشور ناپديد شدهاند ،طي يک سال گذشته دوبرابر شده است .نگرانيها در مورد اينکه اين کودکان نيز هدف باندهاي تبهکار قرار گرفته باشند ،رو به افزايش است. نام آلمان در فهرست پليس اتحاديه اروپا از کشورهايي که در آنها کودکان و نوجوانان ناپديد شدهاند نيامده ،اما در اين کشور نيز دهها هزار پناهجو که سنشان زير 18سال است بدون همراهي والدينشان زندگي ميکنند .در گزارش ايالتهاي آلمان در اين باره ،شمار اين افراد حدود 58هزار نفر اعالم شده است. برطبق قوانين آلمان کودکان پناهجو نيز مانند بزرگساالن در ايالتهاي مختلف اين کشور تقسيم ميشوند. اين کودکان در آلمان از قوانين حمايتي بسياري برخوردارند. اداره جوانان هر شهر آلمان موظف است سرپرستي
پناهجويان زير سن قانوني را که همراهي ندارند ،به عهده گيرد .آنها يا در گروههايي با هم زندگي ميکنند و يا به خانوادههايي سپرده ميشوند. سازمان امنيت و همکاري اروپا نيز نسبت به خطر ناپديد شدن هزاران پناهجوي کودک پس از ورود به کشورهاي اروپايي ،هشدار داده است .ماريانا برکت ،نماينده اين سازمان در باره کودکان و نوجواناني که به تنهايي و بدون همراه به اروپا ميآيند ،گفت« :آنها بيش از همه گروههاي ديگر پناهجو در معرض خطرند».
ترکيه سفير روسيه را در اعتراض به نقض حريم هوايي احضار کرد
وزارت خارجه ترکيه ميگويد سفير روسيه را در اعتراض به نقض حريم هوايي ترکيه از سوي يک جنگنده روسي احضار کرده است .به گفته وزارت خارجه ترکيه اين اتفاق روز 29ژانويه افتاده است. وزارت خارجه ترکيه ميگويد قبل از ورود هواپيماي روسي بارها به زبان انگليسي به خلبان هشدار داده شده است. حدود دو ماه پيش ترکيه يک بمبافکن روسي را که ميگفت حريم هوايياش را در نزديکي مرز سوريه نقض کرده ،سرنگون کرد .اين حادثه باعث بروز تنشي کمسابقه ميان دو کشور شد. بنا بر اين بيانيه ،آنکارا سفير روسيه را براي ابالغ اعتراض شديد و محکوميت نقض حريم هوايي ترکيه احضار کرده است. وزارت خارجه ترکيه بار ديگر تاکيد کرده است که هر گونه پيامد ناگوار چنين رفتار غيرمسئوالنهاي به طور کامل بر عهده روسيه است. ترکيه دولت روسيه را متهم کرده که به دنبال افزايش تنش ميان دو کشور است.
11
February 2016 بهمن 1394
11
شوراي نگهبان و خانواده آيتاهلل خميني فرشته قاضي حسن خميني نسبت به عدم تأييد صالحيت خود از سوي شوراي نگهبان اعتراض کرده است ،سرنوشت سياسي او نامشخص است و شوراي نگهبان تا 15بهمن وقت دارد تا به اعتراض او و ساير داوطلبان مجلس خبرگان رهبري رسيدگي کند. اما حسن خميني تنها عضو خانواده بنيانگذار جمهوري اسالمي نيست که صالحيت او از سوي شوراي نگهبان تأييد نشده است .غير از احمد خميني ،فرزند آيتاهلل خميني که در سال 1373درگذشت تا کنون صالحيت هيچيک از اعضاي نزديک خانواده آيتاهلل خميني براي حضور در انتخابات در ايران در مرحله اول تأييد نشده است. يک سال و شش ماه بعد از درگذشت آيتاهلل خميني،
بنيانگذار جمهوري اسالمي ،احمد خميني که به همراه اکبر هاشمي رفسنجاني نقشي تعيينکننده در انتخاب آيتاهلل خامنهاي بهعنوان رهبر جمهوري اسالمي ايفا کرده بود به عضويت دومين دوره مجلس خبرگان رهبري درآمد .او همزمان عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام ،شوراي عالي امنيت ملي ،شوراي عالي انقالب فرهنگي و هيئت امناي مرکزي «کميته امداد امام خميني» بود و تا 25اسفند 1373 که درگذشت اين سمتها را داشت. تأييد صالحيت احمد خميني در مهرماه 1369براي دومين دوره انتخابات مجلس خبرگان ،آخرين تأييد صالحيت يک عضو از خانواده آيتاهلل خميني در ايران تا کنون است. بعد از احمد خميني اعضاي خانواده آيتاهلل خميني در عرصه سياسي مديريتي حضور نداشتند ،اما در انتخابات هشتمين دوره مجلس شوراي اسالمي ،علي اشراقي از حوزه انتخابي تهران ثبتنام کرد .صالحيت نوه دختري آيتاهلل خميني از سوي هيئتهاي نظارت شوراي نگهبان رد شد و او رد صالحيت اش را توهين به خانواده آيتاهلل خميني دانست و اعالم کرد که تقاضاي تجديدنظر نخواهد کرد تا از نام خانوادهاش حفاظت کند. آقاي اشراقي گفته بود که «آنها (شوراي نگهبان) پيغامي فرستادند و از من خواستند که تقاضاي تجديدنظر کنم .من گفتم اگر شما فکر ميکنيد که اشتباه کردهايد ،خودتان تصميمتان را تغيير دهيد .اين امر بهعمد صورت گرفته اما من ميخواهم که از اعتبار خانواده خميني حفاظت کنم و هيچ عکسالعملي نشان نميدهم». سخنگوي شوراي نگهبان عدم ارائه مدرک تحصيلي را دليل رد صالحيت علي اشراقي عنوان کرده بود ،مسئلهاي که از سوي او با اين تاکيد رد شد که مدارکش را بدون نقص تحويل داده است. همان زمان برخي عنوان کردند که نزديکي علي اشراقي به اصالحطلبان دليل اصلي رد صالحيت او بوده است و خود او به روزنامه «کارگزاران» گفت که مأموران شوراي نگهبان براي تحقيق در مورد صالحيت او به همسايگانش مراجعه
کرده و از آنها پرسيدهاند که آيا نماز ميخواند؟ روزه ميگيرد؟ همسرش حجاب اسالمي را رعايت ميکند؟ صورتش را اصالح ميکند؟ سيگار ميکشد؟ چه ماشيني سوار ميشود؟ کتو شلوار ميپوشد؟ و سؤالهايي از اين قبيل. صالحيت علي اشراقي در نهايت از سوي شوراي نگهبان تأييد شد ،ولي او از حضور در انتخابات انصراف داد. اکنون مرتضي اشراقي ،برادر علي اشراقي ،دومين نوه دختري آيتاهلل خميني است که صالحيتش از سوي هيئتهاي نظارت شوراي نگهبان تأييد نشده است .او داوطلب نامزدي در دهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسالمي است و تا کنون توضيحي از سوي شوراي نگهبان يا هيئت نظارت در مورد عدمتأييد صالحيت او ارائه نشده، اما مرتضي اشراقي به عدم احراز صالحيت خود اعتراض کرده است .شوراي نگهبان تا 27بهمنماه وقت دارد که به اعتراض داوطلبان رد صالحيت شده مجلس شوراي اسالمي رسيدگي کند. صالحيت حسن خميني ،ديگر نوه آيتاهلل خميني و متولي آرامگاه و موسسه نشر آثار او هم براي حضور در انتخابات تأييد نشده است .او داوطلب پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري است .بر اساس گزارش رسانهها، حسن خميني در امتحان علمي شوراي نگهبان براي احراز اجتهاد ،شرکت نکرده و شوراي نگهبان عدم شرکت در اين امتحان را به مثابه انصراف از نامزدي تلقي ميکند .اما سايت «انتخاب» به نقل از حسن خميني گزارش داده که «بزرگان و مراجع و اساتيد عظيمالشأن» صالحيت او را تأييد کردهاند و «شوراي نگهبان که مرجع احراز صالحيت داوطلبان است، ابتدا ب ه نوعي صاحبان دروس مطرح را داراي صالحيت دانسته و سپس تنها طريقه احراز را امتحان قرار داده و پس از آن به گفته بزرگان آن شورا ،پذيرفته که امتحان موضوعيت ندارد و امکان احراز از راههاي ديگر هم ممکن است». صالحيت محمد موسوي بجنوردي ،پدر همسر حسن خميني هم براي نامزدي در انتخابات پنجمين دوره مجلس
مجيد محمدي «مجلس خبرگان رهبري» از حيث سياسي يک محفل متشکل از روحانيون باورمند به واليت فقيه و وفادار به آيتاهلل علي خامنهاي ،رهبر جمهوري اسالمي( ،دست چين شده توسط شوراي نگهبان) است که گهگاه دور هم جمع ميشوند ،دعايي به جان رهبر کرده و همه کارهاي وي را تاييد ميکنند (به جاي آنکه بر وي نظارت داشته باشند)؛ آنها چند ناسزايي هم در بيانيههايشان نثار «دشمنان» داخلي و استکبار جهاني ميکنند تا امتيازات حکومتي روحانيون را حالل بفرمايند. انتخابات اين مجلس صنفي نيز نمايشي است براي افکار عمومي داخلي و خارجي که «همه قواي نظام منتخب مردم هستند» بدون آنکه جزئيات اين انتخابات و ساز و کار دروني آن براي بسياري از شهروندان ايراني و غير ايراني روشن باشد. در دورههاي گذشته در بسياري از حوزههاي انتخابيه فقط يک نامزد براي يک کرسي به مردم معرفي شده تا با وي بيعت کنند .البته برخي از اعضاي اين محفل مثل علي محمد دستغيب و هاشمي رفسنجاني ممکن است در رقابتهاي بر سر منابع قدرتگاه از محفل اصلي بيرون گذاشه شده و با بقيه اعضاي محفل فاصله بگيرند ،اما از حيث باورها و رفتارها تفاوت چنداني با ديگر اعضا ندارند. براي روشن شدن ساختار محفلي اين مجلس از حيث سياسي و ساختار آن از حيث کارکرد اقتصادي و سوء استفاده از قدرت کافي است به ابعادي از شکل گيري و انتخابات و عملکرد اعضاي آن نگاه کنيم.
آزمون محفلي
خبرگان رهبري که هفتم اسفندماه و همزمان با دهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسالمي برگزار خواهد شد ،تأييد نشده است .اين در حالي است که اجتهاد او از سوي آيتاهلل خميني مورد تأييد قرار گرفته بود .موسوي بجنوردي ،عضو شوراي عالي قضايي در دوره آيتاهلل خميني بود .شورايي که شرط عضويت در آن داشتن اجتهاد بود .شوراي نگهبان تا کنون توضيحي درباره عدم احراز صالحيت او نداده است. سرنوشت سياسي نوهها و اعضاي خانواده بنيانگذار جمهوري اسالمي در دست شوراي نگهبان است و مشخص نيست که آيا نسل جديد خانواده آيتاهلل خميني امکان حضور در عرصه قانونگذاري و سياسي کشور را خواهند داشت يا نه.
دنباله در صفحة 23
نحوه برگزاري آزمون فقاهت -که شوراي نگهبان براي نامزدهاي انتخابات خبرگان برگزار ميکند ـ و نظارت بر اين آزمون با استانداردهاي هيچ آزموني همخواني نداشته است. به عنوان مثال در آزمون دي ماه 1394برخي کانديداها با خود موبايل و کتاب سر جلسه آورده بودند و امکان ارتباط با بيرون از جلسه را داشتند .اغلب ناظران و مجريان برگزارکننده آزمون از اقوام و آشنايان دو تن از اعضاي شوراي نگهبان يعني محمد مومن و محمد مهدي شب زنده دار بودند .علي مومن ،فرزند محمد مومن از مجريان ارشد آزمون بود که خود نيز از استان مرکزي کانديداي انتخابات خبرگان شده است. او برخي تذکرات مربوط به آزمون را اعالم ميکرده است. فرزند و داماد شب زنده دار نيز از مجريان بودهاند .وقتي برگزار کننده آزمون خود رقيب آزمون شدگان باشد ،معلوم است تا چه حد ميتوان به نتايج آن اطمينان داشت. آزمون هنگام اذان ظهر معلق شده و شرکت کنندگان به نماز ميروند .در اين حال آنها به راحتي ميتوانستند با يکديگر گفتوگو کنند .يکي از شرکت کنندگان آزمون ميگويد« :موقع تجديد وضو ،گفتگو در گرفت .خصوصا که سواالت شبه اجتهادي سه سوال بود؛ يکي درباره نماز و
ديگري وضو .جاي تعجب و اعتراض هست که موقع نماز و وضو حالت امتحان محفوظ نماند ».تنها براي شکل گيري يک اجتماع محفلي سياسي و بدون هيچ معيار خاص است که چنين آزموني برگزار ميشود.
نظارت محفلي بر رقبا
پنج تن از اعضاي شوراي نگهبان که قرار است بر انتخابات مجلس خبرگان نظارت داشته باشند ،خود نامزد اين انتخابات هستند .بر طبق تبصره 4ماده 11آييننامه اجرايي قانون انتخابات خبرگان« ،چنانچه اعضاي شوراي نگهبان داوطلب نمايندگي مجلس خبرگان گردند نميتوانند نسبت به انتخابات استاني که از آنجا داوطلب شدهاند نظارت و اتخاذ تصميم نمايند». بدين ترتيب احمد جنتي ،محمود هاشمي شاهرودي، محمد مومن ،محمد رضا مدرسي و محمد يزدي که به ترتيب از تهران ،مشهد ،قم ،تهران و تهران نامزد شدهاند حق نظارت و اتخاذ تصميم در مورد انتخابات استانهاي مربوطه را ندارند .بر طبق همين آيين نامه (مواد 15و )16شوراي نگهبان تاييد صالحيت نامزدهاي خبرگان را بر عهده دارد. شش عضو فقيه اين شورا که پنج نفرشان خود نامزد هستند قرار است صالحيت رقباي خود را رد يا تاييد کنند ،اما بر طبق آيين نامه نميتوانند نظارتي در سه استان تهران ،قم و خراسان رضوي داشته باشند. آيا وقتي شوراي نگهبان در حال بررسي صالحيت نامزدهاست ميتوان تصور کرد که اين پنج نفر از جلسه بيرون بروند؟ آيا تا به حال چنين اتفاقي در ايران افتاده است؟ آيا اصوال شوراي نگهبان شرح و صورت جلسات و اسم حاضران در هر جلسه را منتشر ميکند؟ اگر در بررسي صالحيت نامزدهاي استان تهران سه تن از آنها بيرون بروند (سه نفري که نامزد شدهاند) و جمع فقهاي اين شورا از اکثريت افتد ،مصوبات ناديده گرفته ميشود يا رايگيري متوقف ميشود؟ پاسخ به اين سواالت منفي است.
نامزدهاي محفلي
احمد جنتي دبير شوراي نگهبان ميگويد« :يکي از مراجع چهارگانه [وزارت اطالعات ،ثبت احوال ،نيروي انتظامي ،و دادگستري] پرونده 63نفر از کانديداهاي خبرگان را به ما ارجاع داده بود که طبق آن ،برخي از اين افراد قمارباز و مشروب خوارند و برخي ديگر مشکالت اخالقي دارند». با توجه به صافي بسيار تنگ شوراي نگهبان براي نامزدهاي مجلس خبرگان چرا بايد افرادي که به قول جنتي قمار باز و مشروبخوار و «مسئله دار» هستند (با فرض درست بودن اتهامات وي) در اين انتخابات ثبت نام کنند؟ اين افراد مطمئنا روحانيون نزديک به جناح اصالح طلب (مثل منتجب نيا ،حسن خميني ،و محمود امجد) نيستند چون اگر آنها مشروب خوار و قمار باز بودند ،تا کنون پرونده آنها
دنباله در صفحة 44
12
February 2016 1394 بهمن
12
13
February 2016 1394 بهمن
13
14
آيدين آغداشلو نشان شواليه فرانسه را دريافت کرد
آيدين آغداشلو ،نقاش ايراني ،نشان هنر و ادب شواليه فرانسه را دريافت کرد. در مراسميکه در سفارت فرانسه برگزار شد ،برونو فوشه سفير فرانسه و داريوش شايگان سخناني در جايگاه هنر آغداشلو در ايران و جهان بيان كردند و آغداشلو نيز با سخناني كوتاه از اعطاي اين نشان تشكر كرد. نشان هنر و ادب شواليه سالهاست از سوي وزارت فرهنگ فرانسه به هنرمندان اعطا ميشود و تا کنون تعدادي از هنرمندان و نويسندگان ايراني نيز اين نشان را دريافت کردهاند. آيدين آغداشلو از شاخصترين چهرههاي هنرهاي تجسمي ايران است .او در چهار دهه گذشته عالوه بر کار خالقانهاش در حوزه نقاشي ،در حوزه نقد و تئوري هنري و تربيت هنرجويان نيز فعال بوده است. «نشان هنر و ادب» ازجمله جوايز جانبي «نشان ملي لياقت» است که هر سال به نزديک به 300نفر به ترتيب اهميت در سه بخش فرمانده ،افسر و شواليه اهدا ميشود. پيشتر شماري از هنرمندان ايراني ،از جمله محمدرضا شجريان (خواننده) ،شهرام ناظري (خواننده) ،جالل ستاري (اسطوره شناس) ،عباس کيارستمي(کارگردان سينما) ،اصغر فرهادي ( کارگردان سينما) ،ليال حاتمي(بازيگر) ،محمدعلي سپانلو (شاعر و نويسنده) ،رضا سيدحسيني (مترجم) و پري صابري (کاگردان تئاتر) اين نشان را دريافت کرده بودند. سال گذشته نيز در چند مراسم خصوصي در خانه سفير فرانسه در تهران ،کامبيز درمبخش (کارتونيست) ،داريوش مهرجويي (فيلمساز) ،محمود دولتآبادي (نويسنده) و ليلي گلستان (مترجم و نگارخانهدار) اين نشان را دريافت کردند و حسين عليزاده ،آهنگساز و نوازنده ،نيز اين نشان را نپذيرفت.
اهداي دست نوشتههاي هوشنگ گلشيري به دانشگاه استنفورد
February 2016 بهمن 1394
مجموعهاي از دست نوشتههاي هوشنگ گلشيري به دانشگاه استنفورد در ايالت کاليفرنياي آمريکا اهدا شد .اين مجموعه شامل بيشتر کارهاي چاپ شده آقاي گلشيري و تعداد زيادي از کارهاي منتشر نشده اوست. هوشنگ گلشيري نويسندهاي است که از جمله کارهايش ميتوان به «شازده احتجاب» اشاره کرد که بر اساس آن بهمن فرمان آرا فيلم ساخته و علي رفيعي نمايشش را روي صحنه برده است. صد و سي پرونده از دست نوشتههاي آقاي گلشيري را خانوادهاش به دانشگاه استنفورد اهدا کردند تا آنجا در دسترس محققان باشد .همچنين ديسکهاي کامپيوتري از آقاي گلشيري به جا مانده که هزاران صفحه ميشود و شامل کارهاي تمام شده و ناتمام اوست. از جمله در ميان اين دست نوشتهها همه نسخههاي رمان «آينههاي در دار» است .تحقيق آقاي گلشيري درباره صادق هدايت هم در ديسکها بوده که چند صد صفحه ميشود. «سالمان و ابسال» نمايشنامهاي از هوشنگ گلشيري است که پيش از انقالب در انستيتوي ايران و آمريکا به روي صحنه رفته است .متن اين نمايشنامه و متن جلد دوم «بره گمشده راعي» هم در ميان دست نوشتههاي اهدايي است که از جمله کتابهاي منتشر نشده او به حساب ميآيد. هوشنگ گلشيري در سال 1316در اصفهان به دنيا آمد و در سال 1379در تهران درگذشت. عباس ميالني ،رئيس بخش ايران شناسي دانشگاه استنفورد ،ميگويد که اين دست نوشتهها طبقهبندي ميشوند و قرار است در آينده ديجيتال شده تا محققان از هر جايي بتوانند به آنها دسترسي داشته باشند. شهريار مندنيپور ،نويسنده که سالها پيش در جلسات نقد داستان هوشنگ گلشيري شرکت ميکرده ميگويد، «از استحکام نثرش ميتوانم بگويم چندين بار متنش را ويرايش ميکرده است ».ارزش اين نسخههاي اوليه آثار او هم در همين است که محققان تغييرات را بررسي کنند. آقاي مندنيپور ميگويد که هوشنگ گلشيري «به شدت» در بازنويسي متن «وسواس داشت» و او اگر يک چيز از آقاي گلشيري ياد گرفته باشد ميگويد آن چيز «همين بازنويسيهاي مکرر بود که ميارزد .واقعا متن را گاهي زير و رو ميکند». شهريار مندنيپور ،يکي از سخنرانان جلسه رونمايي از دست نوشتههاي هوشنگ گلشيري بود .بهرام بيضايي، رضا فرخفال و عباس ميالني از نويسندگان ايراني هم در اين جلسه سخنراني کردند و از خانوادهاش ،فرزانه طاهري، همسر و غزل و باربد گلشيري ،فرزندان هوشنگ گلشيري صحبت کردند. آقاي ميالني گفت که خودش و ديگراني هم بودهاند که نسخههاي دست نويسي از کارهاي آقاي گلشيري داشتهاند و به اين مجموعه اهدا کردهاند .او اميدوار است کسان ديگري هم پا پيش بگذارند و به غناي مجموعه کمک کنند. عباس ميالني که خود نسخهاي از داستان «شاه سياهپوشان» اثر هوشنگ گلشيري را به اين مجموعه اهدا کرده ،از آقاي گلشيري به عنوان «برجستهترين نويسنده مدرنيست سالهاي بعد از انقالب» ياد ميکند و از کتاب معروفش «شازده احتجاب» به عنوان «يکي از دو سه شاهکار زرگ قرن بيستم ادبيات فارسي» تمجيد ميکند. او ميگويد« ،هر کسي که به ادبيات معاصر عالقه داشته باشد ميداند هوشنگ گلشيري جايگاه رفيعي در قصه نويسي و هم در نقد قصه دارد و هم نقش رهبري براي کانون نويسندگان ايران داشته است». آقاي ميالني ميگويد که خواندن اين دست نوشتهها حتما براي دوستداران ادبيات لذت بخش است و اضافه ميکند« ،دست خط بسيار زيبايي دارد گلشيري و خيلي با دقت مينوشته است و تقريبا هر کسي که فارسي بتواند بخواند آن دست خطها را هم ميتواند با لذت بخواند».
لنز گوش وارد بازار ميشود سمعک يک وسيله پزشکي است براي تقويت امواج صوتي محيط پيرامون .در دهههاي اخير ،انواع مختلف سمعک وارد بازار شده اما عملکرد تمامي آنها تقريبا مشابه است و اصوال تمام آنها از بلندگو براي تقويت صداي دريافتي استفاده ميکنند. قوه شنوايي انسان قادر به درک صداهايي با فرکانس بين 20هرتز تا 20کيلوهرتز است .اکثر سمعکهاي موجود در بازار ،با توجه به محدوديتهاي مکانيکي بلندگو ،فقط فرکانسهاي بين 100هرتز تا حدود 5کيلو هرتز را تقويت کرده و انتقال ميدهند. بنابراين افرادي که از سمعک براي بهبود اختالالت و مشکالت شنوايي خود استفاده ميکنند قادر به شنيدن صداهايي با فرکانس باالتر از 5کيلوهرتز نيستند؛ اين فرکانسها معموال به وضوح و شفافيت صدا در محيطهاي شلوغ و پر سر و صدا کمک ميکنند. اين محدوديت فرکانس با استفاده از سمعک جديدي که به آن لنز پرده گوش گفته ميشود ،رفع شده و فرکانسهاي باالتر از 5کيلوهرتز نيز براحتي قابل دريافت خواهند بود. اخيرا «سازمان غذا و داروي آمريکا» مجوز فروش سمعک
14
ليزري پيشرفتهاي را به نام «لنز گوشي» صادر کرده است. بر خالف سمعکهاي معمول که از ميکروفون و بلندگو براي دريافت و تقويت صدا استفاده ميکنند ،اين سمعک ليزري از يک تکنولوژي کامال متفاوت و بهينه براي انتقال صوت به گوش انسان بهره ميبرد. اين سمعک ليزري از سه قسمت اصلي تشکيل شده است .قسمت اول (که تقريبا مشابه ساير سمعکهاست) در پشت الله گوش قرار ميگيرد .وظيفه اين قسمت دريافت و آناليز امواج صوتي و انتقال آنها به صورت پالسهاي الکترونيکي به بخش دوم است که به آن سر نوري گفته ميشود .سر نوري که يک ليزر مادون قرمز دارد داخل مجراي گوش قرار ميگيرد. به اين ترتيب امواج صوتي تبديل به امواج نوري شده و نور ساطع شده از اين ليزر به بخش سوم که آن را ميتوان قلب سيستم تلقي کرد منتقل ميشود. بخش سوم اين سمعک ،که مشابه لنزهاي تماسي چشمي عمل ميکند ،به صورت يک لنز روي پرده گوش مينشيند .اين لنز تماسي که به آن لنز پرده گوش گفته ميشود براي هرفرد به صورت اختصاصي توليد ميشود، زيرا شکل و هندسه پرده گوش هر فرد مثل اثر انگشت يک مشخصه منحصر به فرد است. اين لنز تماسي نور دريافتي از سر نوري را به ارتعاش مکانيکي تبديل ميکند .با توجه به تماس مستقيم پرده گوش با لنز ،پرده گوش به ارتعاش در آمده و امواج صوتي با لرزش مستقيم پرده گوش به گوش مياني و نهايتا به گوش داخلي منتقل شده و فرد صداي تقويت شده را با وضوح باال دريافت ميکند. با توجه به اينکه اين سمعک نوري ،بلندگو ندارد بنابراين محدوديتهاي نهفته در بلندگو نيز خود به خود حذف شده و فرکانسهاي باالتر از 5کيلوهرتز نيز به راحتي منتقل شده و فرد قادر به درک صدا به صورت واضح و شفاف است. به جز مهمترين مزيت اين سمعک که انتقال فرکانسهاي باال و افزايش شفافيت صدا است ،عدم نياز به جراحي نيز يکي ديگر از مزاياي اين سمعک ليزري است، پزشک متخصص گوش و حلق و بيني به راحتي اين لنز را ميتواند روي پرده گوش نصب کند. عالوه بر اين ،لنز پرده گوش به صورت بيسيم به يک اپليکيشن مرتبط است که روي تلفنهاي هوشمند نصب
دنباله در صفحة بعد
15 دنباله از صفحة قبل ميشود .اين اپليکيشن ميتواند بلندي صدا و زير و بم بودن آن را تنظيم کند و تماسهاي تلفني يا موسيقي را مستقيما به اين سمعک انتقال دهد. اين محصول اواسط سال 2016ميالدي وارد بازار آمريکا و سپس به تدريج وارد بازار اروپا و آسيا خواهد شد.
سيار ه نهم در منظومه شمسي کشف شد
ستارهشناسان آمريکايي ميگويند احتماال سياره جديدي در منظومه شمسي کشف کردهاند .آنها ميگويند اين ي معادل ده سياره جديد تقريبا به اندازه نپتون است و جرم برابر جرم زمين دارد .محققان موسسه تکنولوژي کاليفرنيا در دانشگاه «کال تک» اين سياره احتمالي جديد را «سياره نهم» ناميدهاند. اين سياره احتمالي هنوز به طور مستقيم مشاهده نشده و محققان با مطالعه حرکت اجرام پراکنده در نقاط دور منظومه شمسي ،و شبيهسازي کامپيوتري ،به اين نتيجه رسيدهاند که بايد چنين سيارهاي وجود داشته باشد. دکتر مايک براون در اين باره گفته است« ،روي زمين تلسکوپهاي زيادي داريم که ميشود با آنها اين سياره را پيدا کرد .خيلي اميدوارم که با اعالم کشف ما جست و جويي جهاني براي پيدا کردن اين سياره نهم آغاز شود». کشف جديد با مشاهده حرکات اجرام در «کمربند کوپير» انجام شده است که منطقهاي در فضاي بيروني مدار نپتون است که انبوهي از اجرام فضايي در آن جاي دارند. فاصله مدار سياره نهم به دور خورشيد به طور متوسط 20 برابر دورتر از مدار نپتون ،سياره هشتم منظومه شمسي است. ديگر سيارههاي منظومه شمسي مدارهاي تقريبا دايرهاي دارند ،اما مدار سياره احتمالي جديد به شکل يک بيضي است .براي اين سياره بين 10تا 20هزار سال زميني طول ميکشد تا يک دور کامل به دور خورشيد بزند.
جدي شدن شيوع ويروس خطرناک زيکا
به گزارش شبکه خبري «اماسان» ،مرکز پيشگيري و کنترل بيماريهاي آمريکا در گزارشي اعالم کرد که مواردي از بيماري عفوني «زيکا» که ويروس آن به همراه مسافران از آفريقا به آمريکا آورده ميشود در چند نقطه از اين کشور رويت شده است. زيکا ،ويروسي که مرکز شيوع آن غرب آفريقاست و توسط پشههاي آئدس به انسان منتقل ميشود ،باعث بيماريهاي کشندهاي چون تب زرد ،چيکونگونيا و تب دنگي ميشود. مرکز پيشگيري و کنترل بيماريهاي آمريکا گفته است که 12مورد ابتال به اين بيماري در ايالتهاي فلوريدا، هاوايي ،ايلينوي ،نيوجرزي و تکزاس ديده شده است .تمام اين موارد در بين افرادي که به تازگي از کشورهاي غرب آفريقا به آمريکا بازگشتهاند مشاهده شده است . هر چند موارد ابتال به اين ويروس در کشور آمريکا
February 2016 بهمن 1394
مشاهده شده است ،اما به نظر ميرسد در تمام قاره آمريکا مواردي از آن ديده شده است .تا اواسط ماه اول ميالدي سال 2016موارد ابتال به زيکا به 20کشور اين قاره گسترش پيدا کرده است .در برزيل زيکا به عنوان بحراني براي سالمت عمومياعالم شده است. ابتالي زنان باردار به زيکا در برزيل باعث تولد نوزاداني با جمجمه بسيار کوچک شده است که باعث عدم رشد مغزي اين کودکان ميشود .بيش از سه هزار و پانصد مورد ابتال به اين ويروس در نوزادان در برزيل گزارش شد است . «نيويورک تايمز» در گزارشي خبر از تولد اولين بچه آمريکايي مبتال به ويروس زيکا در ايالت هاوايي داده بود. مادر اين بچه در تابستان امسال در کشور برزيل به سر برده بود و به نظر ميرسد که در آنجا به ويروس زيکا مبتال شده است. در هفتههاي اخير مرکز پيشگيري و کنترل بيماريهاي آمريکا توصيههايي براي اتباع اين کشور که به کشور برزيل سفر ميکنند صادر کرده است. يکي از مشکالت مسئوالن بخش پزشکي و سالمت تشخيص بيماري زيکا است .عالئم اين بيماري مشابه بسياري از ديگر بيماريهاي عفوني و مفصلي است .از طرفي هشتاد درصد ناقالن اين بيماري عالئمياز بيماري را در خود نشان نميدهند بلکه فقط ويروس را به بقيه منتقل ميکنند. از عالئم زيکا تب ،جوش و خارش ،درد مفصلي ،قرمز شدن چشمها ،سردرد و تهوع است که روزها ادامه دارد. هنوز واکسني براي بيماري زيکا ساخته نشده و تنها راه پيشيگيري از آن جلوگيري از گزيدگي پشه آئدس است.
«باربي» ديگر فقط الغر و قدبلند نيست
بعد از سالها اعتراض ،سازندگان عروسک مشهور «باربي» باالخره اعالم کردند که باربيهاي تازهاي با تنوع شکل اندام ،رنگ پوست و مو و چشم و تنوع نژادي خواهند ساخت. شرکت توليدي «مانتل» که اين عروسکهاي مشهور را توليد ميکند ،اعالم کرد که در تغييرات گسترد ه تازه 33 مدل عروسک با 30رنگ مو 7 ،رنگ پوست 24 ،مدل مو22 رنگ چشم و 4فرم اندام توليد خواهد کرد. باربيهاي تازه ديگر همگي قدبلند با پاهاي کشيده و الغر اندام نيستند .بعضي انواع باربيهاي تازه درشتاندام و کوتا ه قدترند .شرکت سازندهي باربي سعي کرده در انواع جديد به تنوع نژادي اين عروسکها هم بيافزايد. سالهاست که سازندگان عروسکهاي باربي با انتقادهاي گروههاي فمينيست ،مسئوالن آموزشي کودکان و نوجوانان و والدين مواجهاند که به «تصوير غيرواقعي» از اندام زن دامن ميزنند و از الگوهاي خاصي در تعريف «زيبايي زن» پيروي ميکنند که کليشههاي جنسيتي را ترويج ميکند. بهنظر ميرسد کاهش اقبال به «باربي» ،از مهمترين داليلي است که سازندگان را به تغيير وادار کرده است. فروش باربي از سال 2012هر سال با کاهش روبرو بود. شمار بيشتري از والدين در کشورهاي مختلف براي اينکه فرزندانشان تصويري کليشهاي از زيبايي زن نداشته باشند ،از خريد اين عروسکها براي بچهها خودداري ميکنند. با اينحال تصميم سازندگان اين عروسک معروف به تغييرات ،با اقبال بسياري از منتقدان «باربي» و والدين مواجه شده است .گروههاي فمينيستي تغييرات تازه را «عقبنشيني» سازندگان در برابر سالها اعتراض توصيف ميکنند .حتي کارشناسان توليد اسباببازي نيز از اين حرکت استقبال کردند.
15
وقت غذا خوردن چقدر در سالمتي تاثير دارد؟
دکتر مايکل موزلي بسياري از مردم ميخواهند غذاي سالمتر بخورند ولي تغيير رژيم غذايي برايشان مشکل است ،اما فقط عوض کردن وقت خوردن غذا ميتواند در سالمت شخص تاثير بگذارد. مدتهاست اين موضوع روشن شده که تغيير زمان خوردن غذا ميتواند در وزن و متابوليسم شخص موثر باشد؛ الاقل در مورد موشها اين موضوع ثابت شده است. از آزمايشهايي که روي موشها صورت گرفته بود چنين به نظر ميرسد که رمز بهتر شدن سالمت ،افزايش محدوده زماني ساعات غذا خوردن (فاصله صبحانه تا شام) است که در نتيجه آن فاصله خوردن شام تا صبحانه افزايش يافته و مدت گرسنه ماندن بيشتر ميشود. چند سال قبل ،پرفسور ساتچيداناندا ،از انستيتوي سالک در کاليفرنيا که شهرت جهاني دارد ،نشان داد موشهايي که با غذاي پرچربي تغذيه ميشوند اما فقط ميتوانند اين غذا را در مدت 8ساعت بخورند ،سالمتر از موشهايي هستند که درست همين غذا به آنها داده شده بود ولي محدوديتي براي مدت زمان خوردن آن نداشتند. در بررسيهايي که سالهاي بعد صورت گرفت همان پژوهشگران يک بار ديگر صدها موش را در طول روز براي مدت زمان متفاوت ،از 12تا 15ساعت ،گرسنه نگاه داشتند و به اين نتيجه رسيدند که موشهايي که حداقل 12ساعت بدون غذا مانده بودند ،سالمتر از موشهايي بودند که همان مقدار کالري را به تدريج و در طول مدت بيشتري مصرف کرده بودند. ولي آيا اين موضوع در مورد انسان نيز صدق ميکند؟ براي يافتن پاسخ اين سوال دکتر جاناتان جانسون ،از دانشگاه ساري در بريتانيا 16 ،داوطلب را به مدت 10 هفته تحت نظر قرار داد. تيم تحقيقاتي دکتر جانستون ،در بدو امر چربي بدن، قند و چربي خون (تريگليسيريد) و همچنين کلسترول داوطلبان را اندازه گرفتند و بعد به طور تصادفي يعني بدون در نظر گرفتن مالحظه خاصي ،آنها را به دو گروه قرمز و آبي تقسيم کردند. به گروه آبي که گروه کنترل بود ،گفته شد که روال عادي غذا خوردنشان را ادامه دهند ولي از گروه قرمز خواسته شد در حالي که رژيم معمولي خود را حفظ ميکنند ،صبحانه را 90دقيقه زودتر و شام را 90دقيقه ديرتر از وقت هميشگي صرف کنند. به اين ترتيب به مدتي که گروه دوم غذا نميخوردند، جمعا سه ساعت اضافه شد .هر يک از داوطلبان دفتر يادداشتي داشتند که مدت خواب و مقدار غذاي روزانه خود را در آن مينوشتند تا مطمئن باشند هر روز در همان حد معمول غذا ميخورند. ولي چرا درازتر کردن محدوده زماني که شخص غذا ميخورد ،بايد چيزي را عوض کند؟ براي پاسخ بايد به دو مکانيسم احتمالي اشاره کرد .اول اينکه آزمايشهاي
متعدد نشان ميدهد پرهيز طوالني از غذا ،مثل روزه گرفتن مفيد است. همچنين به نظر ميرسد که بدن انسان براي سوزاندن کالري ،در اوقات معيني از روز بهتر کار ميکند. دکتر جانستون معتقد است که بدترين موقع براي پر کردن معده از قند و چربي ،آخر شب است يعني وقتي که مقدار اين مواد در خون زياد است. براي اينکه اين موضوع را تجربه کنم بر روي خودم آزمايشي را که خوشآيند هم نبود انجام دادم. در حالي که در طول شب چيزي نخورده بودم ،مقداري از خودم خون گرفتم ،بعد در ساعت 10صبح يک صبحانه معمولي انگليسي يعني مقدار زيادي بيکن ،تخم مرغ و سوسيس خوردم .بالفاصله بعد از خوردن اين صبحانه و نيز در چند ساعت آينده ،هر نيم ساعت يک بار از خودم خون گرفتم .البته اين کار آزاردهنده بود. دوازده ساعت بعد يعني ساعت 10شب دومين غذاي روزانه را که درست مانند صبحانهام بود خوردم .بعد گرفتن خون از خودم را به همان ترتيب تکرار کردم تا اينکه باالخره خوابيدم. آزمايش خون من نشان داد که بعد از صرف صبحانه ميزان قند خون من سريعا به وضع عادي برگشته بود در حالي که کم شدن ميزان چربي خونم سه ساعت بعد شروع شده بود .ولي در حالي که براي شام درست همان غذاهاي صبح را خورده بودم ،ميزان قند خونم مدت به مراتب طوالنيتري باال باقي مانده بود و مقدار چربي چهار ساعت پس از پايان غذا هنوز در حال باالرفتن بود. به اين نتيجه رسيدم که دکتر جانستون راست ميگويد ،بدن ما واقعا دوست ندارد که هنگام شب با مقدار زيادي چربي و قند دست و پنجه نرم کند .براي بدن تاثير منفي خوردن در نصف شب به مراتب از خوردن همان چيز در طول روز ،بيشتر است. يک ضرب المثل قديمي ميگويد« ،صبحانه را مانند پادشاه ،نهار را مانند شاهزاده و شام را مانند گدا بخور». به نظر ميرسد اين توصيه درست است .اگر بايد غذاهاي سرخکردني و پرچربي بخورديد ،آن را صبح بخوريد. ولي نتيجه آزمايش اصلي چه بود؟ يافتهها نشان داد که گروهي که صبحانه را زودتر و شام را ديرتر خورده بودند ،در مقايسه با گروه کنترل، مقدار بيشتري از چربي بدنشان را از دست داده بودند و ميزان قند خون و کلسترولشان هم پايينتر بود. به اين ترتيب ميتوان گفت نتيجه اين آزمايشها که اولين بار بود بر روي انسان انجام ميگرفت بسيار مفيد بود. افزايش مدت پرهيز از غذا ممکن است براي بسياري کامال مقدور نباشد ،ولي مطالعات نشان ميدهند که اگر بتوانيد اين برنامه را دنبال کنيد بيفايده نخواهد بود و مطمئنا کار خوبي است که خوردن چيزبرگر را در نيمه شب کنار بگذاريد
16 دنباله از صفحة قبل
ورزش به تنهايي موجب کاهش وزن نميشود
تحقيقات جديد نشان ميدهد در حالي که ورزش براي سالمت فرد مفيد است ،ممکن است به تنهايي به کاهش وزن کمک نکند. اين يافته از مطالعاتي که توسط هرمن پونتزر، انسانشناس در کالجهانتر نيويورک و همکاران او بر روي قبيلهاي در کشور آفريقايي تانزانيا انجام گرفته ،مشخص شده است. مطالعه بر مردم قبيله «هادزا» در شمال تانزانيا متمرکز بود که هيچ نوع کار کشاورزي يا ماشيني انجام نميدهند ،با اين حال ،زياد راه ميروند و در فعاليتهاي ديگري از جمله شکار شرکت دارند. پونتزر ميگويد او فکر ميکرد اعضاي قبيله به دليل فعاليت بدني کالريهاي اضافي را از دست ميدهند اما چنين نبود. پژوهشگران سپس تصميم گرفتند سطح مصرف انرژي را با گروهي از غربيها که از راحتيهاي مدرن برخوردار هستند ،مقايسه کنند. محققان به ميزان کالريهايي که حدود سيصد آمريکايي در اثر فعاليت بدني سوزاندند ،نگاه کردند و پي بردند مقدار ورزش چندان تفاوتي در مقدار کالريهايي که سوزانده ميشود ،به وجود نميآورد. پونتزر ميگويد پژوهشگران دريافتند افراد نسبتا فعال حدود 200کالري بيشتر از کساني که فعاليت بدني ندارند ميسوزانند.
فروشگاههاي زنجيرهاي به صرف پيتزا و ديزي کنار بزرگراهي در غرب شهر تهران ،يکي از بزرگترين مجتمعهاي تجاري و فرهنگي ساخته شده است و هر روز هزاران نفر در آن خريد ميکنند ،سينما ميروند و بچهها در شهربازيش بازي ميکنند و در فضاي بزرگ آن از هنرنمايي گروههاي موسيقي لذت ميبرند. «مجتمع کوروش» نمونهاي از صدها مجتمع بزرگي است که در گوشه و کنار اين شهر و شهرهاي بزرگ يا ساخته شده يا در دست ساخت است. اکثر اين مجتمعهاي بزرگ مراکز خريد هستند و همه چيز در آنها به فروش ميرسد از شير مرغ تا جان آدميزاد. در اين مراکز انواع و اقسام مارکهاي معروف دنيا به چشم ميخورد ،آمريکايي ،اروپايي ،آسيايي. در سالهاي اخير به خصوص در دوران فوران درآمدهاي نفتي ،سيل کاال با وجود تحريمها وارد ايران شد و همين مسئله آسيب جدي به توليد داخلي زد ،اما اين روزها در دوران رکود نيز کسب و کار اين مراکز خريد پر رونق است و همچنان فروشگاهها پر است از کاالي خارجي. به نظر ميرسد بازار 80ميليوني با وجود شرايط دشوار اقتصادي همراه با تحريم و رکود ،سرمايهگذاران را ترغيب ميکند تا پولهايشان را در اين بخش به کار بيندازند.
February 2016 بهمن 1394
16
او ميگويد ورزش براي حفظ سالمت قلب ،ريهها و مغز مهم است و منافع فراواني دارد ،اما ممکن است بهترين ابزار براي کنترل وزن و به ويژه کم کردن آن نباشد. پونتزر ميگويد مطالعه ثابت ميکند آنچه موجب ميشود فرد سالم بماند ،ترکيب درست رژيم غذايي معقول با ورزش معتدل است.
هواپيماهاي مافوق صوت مسافربري بازميگردند
تصور کنيد که بتوانيد صبحانه را در شهر لندن و چند ساعت بعد ناهار را در نيويورک بخوريد ،اين ايدهاي است که بر اساس آن ساخت جت مسافربري مافوق صوت پس از شکست پروژه کنکورد دوباره شکل گرفت. بسياري از افراد مانند تجار و سياستمداران نياز دارند در مدتي کوتاه مسيرهاي بين قارهاي را طي کنند ،براي همين طي چند سال اخير چندين شرکت مختلف مانند بوئينگ طرح ساخت دوباره هواپيماي مافوق صوت مسافربري را پيگيري کردهاند که بيشتر اين طرحها به داليلي مانند امنيت پرواز، مصرف باالي سوخت ،نداشتن صرفه اقتصادي کافي ،توليد صداي بيشتر از حد استاندارد و قيمت باالي هواپيما کنار گذاشته شدند تا باالخره شرکت «اريون» با همکاري ايرباس توانست يک هواپيماي مسافربري را طراحي کند که ميتواند به سرعتي بيش از يک و نيم برابر سرعت صوت دست يابد. کمپاني «اريون» اميدوار است تا سال 2021مراحل پروازهاي آزمايشي را طي کرده و در سال 2023به طور عموميجتهاي خود را به بازار عرضه کند. با استفاده از اين جت که AS2نام گرفته طول پرواز حدود سه ساعت در مسيرهاي بين اروپا و آمريکا و تا شش ساعت در مسيرهاي به مقصد استراليا و شرق آسيا کاهش مييابد .معموال هواپيماهاي امروزي فاصله بين نيويورک و لندن را در هفت ساعت طي ميکنند ،اما به وسيله جتهاي AS2مسافران ميتوانند در چهار ساعت و 24دقيقه به مقصد برسند. البته تعداد مسافران اين هواپيما حدود 12نفر و قيمت آن در حدود صد ميليون دالر يعني نزديک به قيمت يک بوئينگ 737با ظرفيت حمل مسافر باالي صد نفر است. اما اين هواپيما چه تفاوتي با کنکورد دارد و کنکورد چرا شکست خورد؟ کنکورد براي اولين بار در سال 1969به پرواز درآمد و در سال 2003بازنشسته شد .اين هواپيما در کنار توپولف 144دو هواپيماي مافوق صوت مسافربري بودند که به داليل مختلف کنار گذاشته شدند. کنکورد که محصول مشترک دو کشور فرانسه و بريتانيا اين مراکز خريد تنها مختص تهران نيست و در اکثر شهرهاي بزرگ ،مراکز خريد مجلل و بزرگي ساخته شده است .در اصفهان يکي از بزرگترين مراکز خريد خاورميانه ساخته شده که قرار است هتل پنچ ستاره و بيمارستان هم داشته باشد. حاال فروشگاههاي زنجيرهاي ،رستورانهاي زنجيرهاي و حتي بستني فروشيهاي زنجيرهاي در تمام کشور به چشم ميخورند؛ از انواع هايپر مارکت و فروشگاه رفاه گرفته تا بستني نعمت و رستوران اکبر جوجه .زنجيرهايها حاال همه جاي کشور هستند از شهرهاي بزرگ تا شهرهاي کوچک .به نظر هم نميرسد دغدغه فروش داشته باشند. فروشندگان اکثر اين فروشگاههاي و رستورانهاي زنجيرهاي با لباسهاي يکدست و کاله مزين به آرم شرکتها از مشتريان خود پذيرايي ميکنند. برخي از فروشگاههاي زنجيرهاي کارت ويژه مشتريان دارند و بسته به ميزان خريد به آنها تخفيف ميدهند ،مدام هم با پيام کوتاه مشتريان را در جريان ميگذارند که امروز چه کاالهايي را ميتوانند با تخفيف بخرند.
فصل داغ فست فودها
وضع رستورانها اما متفاوت است .اکثر رستورانهاي جديد و مدرن شهرها به ويژه تهران که عمدتا هم تازه راه افتادهاند ،کارگران جواني دارند که به جاي غذاي خوب به شما احترام ميفروشند .برخي هم البته آنقدر اين احترام را بد ميفروشند که مشتري براي بار دوم هوس نکند به رستورانشان سر بزند. فست فودها در همه شهرها جوالن ميدهند .همواره سرشان شلوغ است و اکثر مراکز خريد چند فست فود بزرگ دارند که خانوادهها به خصوص در ساعات عصر و در روزهاي تعطيل جلويش صف ميکشند. اين روزها الغر شدن و الغر ماندن مد روز شده و برخي حتي چاي سبز و دمنوش را جايگزين چاي سياه کردهاند،
بود ميتوانست با سرعتي حدود دو برابر سرعت صوت پرواز کند .هواپيماي کنکورد با بهرهگيري از چهار موتور توربوجت با پسسوز قادر به پرواز در سرعتهاي مافوق صوت بود. اين موتورهاي بسيار قدرتمند مصرف سوخت بااليي داشتند. بالهاي کنکورد به دليل توانايي غلبه بر جريان شديد هوا در سرعت مافوق صوت ،مثلثيشکل بودند. پس از حادثه سقوطي که در سال 2000ميالدي در پاريس رخ داد و به مرگ تمام سرنشينان اين هواپيما منجر شد ،مهندسان مشکل فني را در طراحي موتور اين هواپيما يافتند که برطرف کردن آن از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نبود و در نتيجه در سال 2003اين هواپيما بازنشسته اعالم شد. اما چرا طراحي هواپيمايي با سرعت باالي صوت اين قدر هزينهبر و از نظر فني مشکل است؟ به بيان ساده ،سياالتي مانند هوا که قابل فشرده شدن هستند با امواج صوتي از مسير جريان آگاه ميشوند و خود را با آن مطابقت ميدهند .حال اگر سرعت به باالي سرعت صوت برسد ،پيش از آنکه هوا بتواند خود را با جريان هماهنگ کند برخورد بين هواپيما و هوا رخ ميدهد. اين برخورد سبب به وجود آمدن موجهاي ضربهاي ميشود که معموال به شکسته شدت سرعت صوت معروف است. برخالف تصور اشتباه رايج ،شکست ديوار صوتي فقط زماني روي نميدهد که سرعت هواپيما از سرعت صوت بيشتر شود ،چون هواپيما مادامي که با سرعتهاي مافوق صوت در حال پرواز است چنين موجهاي فشاري را که باعث بروز صداي انفجارمانند ميشود ايجاد ميکند. از طرفي سرعت که به باالي سرعت صوت برسد، بسياري از قوانين فيزيک سياالت وارونه عمل ميکنند .به
اما نوبت به بستني و شيريني و چيزهاي چرب و چيلي که ميرسد کسي جلودارشان نيست .يکي از مشتريان آنها ميگويد اين مردم همه چيز ميخورند و ميپرسند نميدانم چرا چاق شدهام. البته که فست فودهاي ايراني خيلي خوشمزهتر از مشابه خارجياند ،ولي اندازه هر وعده آنها چند برابر مشابه خارجي است. رستورانهاي سنتي هواخواهان هميشگي خودشان را دارند ولي همانها هم کمي احترام بيشتر را با کت و شلوار و کاله و گاه کراوات ،چاشني غذاها کردهاند. مقدار غذاها حتي آنها که مثال غذاهاي سالم ميفروشند زياد است .وقتي ساالد براي يک نفر سرو ميکنند بايد آن را چند نفري خورد تا تمام شود .پيتزا را با کوهي از پنير و انواع و اقسام سوسيس ،کالباس و گوشت تکهاي و مرغ سرو ميکنند و همبرگر را با پيازداغ و پنير مفصل جلويت ميگذارند .رندي ميگفت اينها غذا نيست سکته ناقص است که ميدهند ما کاملش کنيم.
دليل چنين شرايطي طراحي بال و بدنه در هواپيماهايي که سرعت باالي صوت دارند با هواپيماهاي عادي متفاوت است و به خاطر شکل گرفتن موجهاي ضربهاي در سرعت باالي سرعت صوت ،احتياج به تقويت بدنه و مهندسي بهتر در سازه هواپيما است و مصرف سوخت هم به دليل موجهاي ضربهاي به شدت افزايش پيدا ميکند. هم اکنون به دليل توليد صداي باال ،بيشتر کشورها به هواپيماهاي مسافربري با سرعت باالي سرعت صوت اجازه تردد نميدهند. مقرارت در آمريکا ،پرواز با سرعت صوت را ممنوع ميکند .در مورد کنکورد ،پرواز آن در نقاطي انجام ميگرفت که مقرارت مربوط به سرعت صوت وجود نداشت و به همين دليل بيشتر مسيرهاي پروازي آن روي اقيانوسها بود. براي حل اين مشکل بسياري از شرکتهاي هوا و فضا در حال انجام آزمايشهاي گوناگون هستند .مثال ناسا اقدام به انجام آزمايشهاي پروازي با يک بدنه اصالح شده کرده که به ميزان زيادي صداي انفجاري ناشي از صوت را کاهش ميدهد. شرکت «اريون» هم اعالم کرده است که با طراحي نوک ،بدنه هواپيما ،وروديهاي موتور و بالها توانسته است صداي باالي هواپيماهاي فراصوت را کاهش دهد. براي رسيدن هواپيما به سرعت باالي صوت سه موتور در نظر گرفته شده ،ولي استفاده از سه موتور ميتواند مصرف سوخت را افزايش دهد .از ديگر نقاط ضعف هواپيما احتياج به باند بلند براي فرود است و اين هواپيما در هر فرودگاهي امکان فرود ندارد .با اينکه اين هواپيما تنها توانايي حمل 12 مسافر را دارد ،طول آن مشابه هواپيماهايي با ظرفيت حمل حدود 250مسافر است. رستوران رفتن براي ساکنان شهرهاي بزرگ، به خصوص تهران ،تفريح بزرگي است و معموال هم شهرنشينان طبقه متوسط و باال به شکمشان سخت نميگيرند. کيفيت برخي توليدات غذايي ،به خصوص لبنيات خيلي بهتر شده و محصوالت متنوع با بستهبندي هاي شيک در فروشگاهها عرضه ميشود. در بخش پوشيدنيها اما همه چيز درهم و برهم است .با آنکه همه جور کااليي با هر مارکي در داخل وجود دارد ،اما هيچوقت نميتواني مطمئن باشي کااليي که ميخري اصل است يا تقلبي. نوبت به قيمت که ميرسد ،سر آدم سوت ميکشد. همه چيز آنقدر گران است که گاهي قيمت انواع خوراک و پوشاک با شهرهاي گران دنيا برابري ميکند. قيمت يک کيلو انگور در فصل انگور در شمال شهر تهران 12هزار تومان است و سيب کيلويي هشت هزار تومان به فروش ميرسد. رستوراني در شمال شهر تهران است که هر کس ميتواند به اندازه توان بخورد اما يک رقم معين بپردازد. در اين رستوران قيمت يک وعده غذا حدود 90هزار تومان است .در ديگر رستورانهاي شهر هم که براي خودشان اسم و رسمي دارند ،قيمت يک پرس غذا همين حد و حدود است. فست فودها هم قيمتهايي در حد ده تا بيست هزار تومان دارند البته بعضي که شيکترند قيمتهايشان دستکم 40تا 50هزار تومان است. ديزي که يکي از غذاهاي سنتي است در يکي از قديميترين ديزي فروشيهاي تهران به بيشتر از 40 هزار تومان عرضه ميشود و همين ديزي در شمال شهر هم قيمتي کمابيش مشابه دارد .ميانگين قيمت ديزي بدون سبزي خوردن و ترشي کمتر از بيست هزار تومان نيست.
17
February 2016 بهمن 1394
درگذشت اشرف پهلوي، فرزند پرگفتگوي رضاشاه اشرف پهلوي خواهر توامان آخرين پادشاه ايران عصر پنجشنبه هفده دي ،درست هشتاد سال بعد از روزي که براي نخستين بار بدون پوشش اسالمي همراه پدرش رضاشاه در انظار عمومي ظاهر شد و اين روز به عنوان روز کشف حجاب مشهور است ،در سکوت خالي اتاقي در بيمارستان مونت کارلو جان باخت. پرماجراترين فرزند رضاشاه 71 ،سال بعد از مرگ پدر و 34سال بعد از مرگ برادر دوقلوي خود، آخرين پادشاهان ايران ،همانند آن دو در تبعيد و تکيده و تن رها کرده و خشمگين جان باخت و دهها صفت از وي باقي ماند که عمر طوالنياش نثار وي کرد .از «مقتدرترين» فرزند رضاشاه ،تا ثروتمندترين و «فاسدترين» عضو دربار پهلوي، نگهبان سلطنت به عنوان ميراث پدر« ،کينهتوز و
بجنگم .از اول با اهل خانه و بعد با پدر که هنوز جاي سيليش در گوشم صدا ميکند و بعد با همه جهان. من فقط با خود عهد کردم با يکي نجنگم و او هم قديميترين آشناي من بود .از قبل از تولد دوستش داشتم .حاضر بودم برايش کشته شوم». اما هر چه بود وقتي در غروب 25شهريور سال 1325پدر را ديد که بعد از استعفا از سلطنت، شکسته و ويران به خانه کازروني و به ميان خانواده شلوغ و متفرق خود وارد شد ،اشرف انگار براي خود ماموريتي يافت و در عين حال فرصتي تا از ميان سلطه و سيلي پدر مقتدر بيرون بزند .صبح فردا او داوطلب شد که با وجود تهديد نماينده سفارت بريتانيا به تهران برگردد و برادر کوچکش هم با وي همراه شد. اشرف و عليرضا فرداي آن روز و در بامداد دومين روز از سلطنت برادرشان خود را به تهران رساندند و نه تنها با جسارت امکان يافتند که خود
خوشگذران»« ،قدرشناس و بلندپرواز» درباره او گفته و نوشته شده است .در ميان اين همه تضادها شايد بتوان پذيرفت که قدرتمند بود ،بااعتماد به نفسي داشت که هيچ يک از فرزندان رضاشاه از آن بهره نداشتند و در مجالي که يافت بر تصوير زن ايراني تاثير نهاد و آن را شکست ،و ناآرامتر و جسورتر از وي در آخرين سلسله پادشاهي ايران نبود. اشرف روز 4آبان 1298شمسي چند دقيقهاي بعد از محمد اولين پسر رضاخان ميرپنج در محله سنگلج تهران متولد شد ،کسي منتظرش نبود ،نه پدر و مادري که نذر و نياز کرده بودند که تاج الملوک آيرملو پسري زايد ،نه حتي زيور قابله سنگلج که گمان نداشت همسر ميرپنج دوقلو ميزايد. تولد اين دوقلو آغاز طلوع قدرت در رضاخان بود ،در دوسالگي آنان کودتاي سوم اسفند رخ داد و پدرشان لقب سردار سپه گرفت .چهارساله بودند که پدر نخستوزير شد ،و شش سال داشتند که تاج سلطنت بر سر گذاشت .اما نه مردمي که پنجاه سال روز تولد دوقلوها را جشن ميگرفتند و نه مادرش که در آن روز نذري ميداد و مجلس مفصلي به شادماني برپا ميکرد ،هيچ يادي از اشرف نميکردند و همه چيز را از قدوم محمدرضا ميدانستند .اما او نام خود را ساخت و بر روزگار خود اثرها نهاد. اشرف پهلوي از زماني که چشم گشود بايد پشت سايه برادر توامان خود پنهان ميماند .او تبعيض را پذيرفته بود ولي از آن بيش تن به هيچ تحميلي نميداد .برخالف برادري که همه چشمها به او بود ،چنگ انداختن ،تمرد و جنگيدن را برگزيد. خود گفته است« ،ضعيف بودم .روزگار ناچارم کرد
همراه پدر به تبعيد نروند بلکه با زنان ديگر خانواده (مادرش تاج الملوک ،ملکه توران همسر ديگر رضاشاه و فوزيه همسر وليعهد) هم همراه نشوند. اشرف در بازگشت به تهران و در حالي که از همسري که پدر در شانزده سالگي برايش گرفت جدا شده بود ،در کاخ خويش را به سوي سفيران و دولتمردان و بازرگانان گشود و اولين مرکز نفوذ و مقام فروشي ،دفتر وي شد .سابقهاي وجود ندارد که بعد از مشروطه کسي از اعضاي سلطنت به اين وضوح در کار تاسيس دولت و تقسيم مقامات از نخستوزيري و وزارت تا سفارت و مقامات ديگر دخالت داشته باشد .همين روش که گاهي بيخبر برادرش صورت ميگرفت او را در عين جواني و در 24سالگي به قدرتي در تهران تبديل کرد. نخستوزيراني مانند سهيلي ،هژير و رزمآرا و دکتر اقبال به عنوان افراد مورد حمايت وي به قدرت رسيدند. او توانست در بهار سال 1325به بهانه بازديد از بيمارستانها و مراکز درماني شوروي راهي مسکو شود و مالقاتي را که بين وي و استالين براي پانزده دقيقه تنظيم شده بود ،به سه ساعت برساند. مهمترين دستاورد اين مالقات که در افواه موجد داستانسراييها و قصه سازيهايي شد و از جمله نشريات هوادار حزب توده را به گرفتاري و دشواري انداخت ،پالتو پوست اهدايي استالين بود که بارها در مراسم مختلف پوشيد و آن را به رخ کشيد .در اين زمان باقي ماندن ارتش سرخ در استان آذربايجان ،جهان را به لبه جنگ جهاني سوم رسانده بود ،احمد قوام با کمک تيم قوي خود باز به دولت رسيد و راهي مسکو شد تا با حمايت آمريکاييها ،استالين را مجبور به خروج نيروهايش کند .اين پيروزي بزرگ به نام اين رجل نامدار ثبت
مسعود بهنود
شده بود که ناگهان اشرف در مسکو ظاهر شد و آن مالقات طوالني ميسر گشت. محمد قوام ديپلمات ،برادرزاده و رييس دفتر قوام در خاطرات خود ميگويد روزي که يکي از وزيران از جناب اشرف پرسيد چرا اجازه سفر به خواهر شاه داديد اينها عليه دولت توطئه ميکنند، آن رجل باتجربه جواب داد« ،اين يکي مرد است و به سلطنت راحت جنوب کشور رضايت نميدهد ،عليه من کار ميکند ولي عليه تماميت ارضي نه». وقتي در جريان نهضت ملي کردن نفت و کشمکشهاي دولت سوز کشور دچار بحران شده بود ،چند تن از رجال زمان ،ادعا کردهاند که فکر سپردن دولت به محمد مصدق از کاخ واالحضرت اشرف بيرون آمد و او شاه را هم راضي کرد و در نتيجه جمال امامي از نزديکان اشرف و رييس فراکسيون دربار در مجلس ،اين پيشنهاد را مطرح کرد و پذيرفته شد. بعد از نخست وزيري دکتر مصدق هم اشرف پهلوي يک بار در خانه منوچهر تيمورتاش و يک بار در خانه تيمسار فوالدوند با دکتر مصدق مالقات کرد و کوشيد که وي را با خانواده مهربان کند ،اما به گفته حسين مکي در پايان مالقات دوم به اين اعتقاد رسيد که اين شخص ميخواهد سلطنت قاجار را برگرداند. او پادشاه و عليرضا برادر ديگرش را هم قانع کرد که بايد با مصدق مبارزه کرد .گفته شده مالقاتهايي هم با سفير شوروي در تهران انجام داد. در اثر همين تحرکات دکتر مصدق سرانجام در دومين سال دولت خود از شاه خواست مادر و خواهرش را که عليه دولت توطئهچيني ميکنند اخراج کند و فشار آورد و به نتيجه رسيد .اما کاري که ممکن نبود رخ داد و اشرف پهلوي در مونت کارلو با قوام السلطنه دشمن پيشين خود مالقات کرد ،کدورتها به کنار رفت و به او پيشنهاد نخست وزيري داد و از همين راه بود که دولت مصدق سقوط کرد و قوام به دولت رسيد و در جريان سيام تير نزديک بود انقالبي رخ دهد که پادشاه عقب نشيني کرد و مصدق دوباره دولت تشکيل داد. اما اشرف پهلوي باز از حرکت نايستاد و با هر کس که ممکن بود در لندن و پاريس و سوييس و مونت کارلو مالقت کرد ،وياليي که براي خود خريده بود مرکز سياست سازي شد و حاصل تفاهمي با حضور نماينده سيا را با خود برداشت و عليرغم دستور دکتر مصدق نخست وزير با گذرنامه جعلي به تهران برگشت و بعد از دو مالقات با برادر تاجدار و ديدارهايي با مصطفي مقدم و رشيديان و محمدعلي مسعودي ،چون حضورش در تهران لو رفته بود با تهديد دکتر مصدق به استعفا ،تحت نظر به فرودگاه برده شد و به تبعيد رفت. نوشته و ادعا شده که تحرکات اشرف يکي از مهمترين عوامل در موفقيت کودتاي 28مرداد بود .بعد از سقوط دولت مصدق ديگر هيچ عاملي نميتوانست جلوي اوج گيري اشرف پهلوي را در همان تبعيد بگيرد .فقر پادشاه و خانوادهاش که کوتاه مدت تابستان 32خود را نشان داده بود باعث گشت که همه خانواده سلطنت در سالهاي بعد شوق بسياري به ثروت اندوزي از خود نشان دادند که هيچ کدام هم به اندازه اشرف پهلوي موفق نبودند. روحانيت به وليعهدي يک زن ـ شهناز پهلوي تنها دختر پادشاه ـ رغبت نداشت و گفته شده به همين سبب درباريان و از جمله اشرف را که به شدت با ثريا ملکه ايران مخالفت داشت به اصرار بر جدايي پادشاه از دومين همسرش انداخت .به سبب دور شدن ثريا اسفندياري از دربار ايران و طالق وي به جهت آنکه پادشاه در 35سالگي هنوز پسري نداشت ،در فاصله کوتاهي اشرف پهلوي را نفر دوم پادشاهي کرد تا زماني که فرح ديبا به همسري پادشاه درآمد و در سال 1339پسري به دنيا آورد که هم وليعهد شد و هم مادرش نايب السلطنه ايران. اشرف پهلوي با هيچ يک از سه همسر برادر سر سازگاري نداشت و کسي را نزديکتر و خيرخواهتر از خود به پادشاه نميپذيرفت و نميديد .اما در سالهاي آخر سلطنت به همراهي اميرعباس هويدا که به هر دو نزديک بود ،مخاصمه جدي بين ملکه فرح و اشرف پهلوي ثبت نشده است .تا زماني که باز وي در تبعيد بود و انقالب به نتيجه رسيد و برادرش تخت را وانهاد و از کشور خارج شد. در اين دوران تبعيد پادشاه و اشرف در 59سالگي ثروتمند بودند و باتجربه .شاه خود نيز در جاهاي مختلف ثبت است که تندرويها و بيپرواييهاي خواهر توامان را يکي از داليل
17
برگشت مردم از خود ميدانست .حتي در يادداشتهاي روزانه وزير دربار اسداهلل علم ثبت است که پادشاه به فغان آمده از فعاليتهاي خواهر توامان از اسداهلل علم ميخواهد که وي به اشرف تذکر دهد که نميتوان هم قهرمان فعاليتهاي زنان و در فعاليت براي کسب دبيرکلي سازمان ملل بود و هم شهره به بدکاري .اما در نزديکترين مشاور شاه هم جرات طرح اين سخن با اشرف پهلوي نبود. همزمان با انقالب ايران وقتي که مردم و سياستپيشگان چپ در خيابانهاي تهران شعار ميدادند بعد از شاه نوبت آمريکاست و عدهاي از دانشجويان با اشغال سفارت آمريکا در تهران بزرگترين بحران بعد از جنگ سرد را ساختند ،اشرف پهلوي از هاميلتون جردن ،فرستاده ويژه رييس جمهور کارتر رو برگرداند و حاضر نشد با وي دست بدهد و گفت با هيچ دولتمرد آمريکايي دست نخواهد داد. شاهزاده اشرف درست در زماني که برادر توامان در بستر بيماري بود يک بار ديگر کوشيد به او خدمتي انجام دهد و نشان دهد که خيرخواهترين است ،اما حضور جراحي که او فراخوانده بود نه به نجات آخرين پادشاه کمکي کرد که مشکالت جدي بر سر راه معالجه برادر توامانش به وجود آورد .در اين زمان پسر دومش شهريار شفيق ،افسر برجسته نيروي دريايي هم در اثر سوءقصدي در پاريس جان داده بود. در سالهاي پاياني عمر، اشرف پهلوي يک نام ديگر هم از خود يادگار گذاشت ،همچنان در مقام مدافع از ارثيه پدر .او به مقامات بلندپايهاي که جانشان در خطر بود و از مقابل امواج انقالب اسالمي گريخته بودند، در تبعيد ياريها رساند .و باز مشهور شد که يگانه فرزند رضاشاه است که قدرشناسي ميداند. روز هفدهم دي ماه 1394 خورشيدي ،زماني که لولهها قطع شد و به عنوان زمان مرگ اشرف پهلوي ثبت ،مدتها بود که چيزي حس نميکرد اما تا آخرين لحظهاي که حسي بود و حرفي بود ،بر اين تحليل پا ميفشرد که انگليسيها پدرم و آمريکاييها برادرم را بردند. ثروت وي افسانهاي خوانده شده وگاه رقمهاي درشت از آن نقل ميشود که ميتوان ناشي از دو چيز باشد .همواره گروههاي درس خوانده و مطلعي داشت که به سرمايهگذاريهاي درست رهنمونش ميشدند و همين باعث شد تا از سرنوشت ثروت از دست رفته پدرش پند گيرد و ثروت خود را در بانکهاي خارجي نگذارد ،بلکه با خريد امالک و سهام سودآور گرد گرداند ،و عامل ديگر گشاده دستي و اسراف وي در زندگيش بود. همين مکنت و دعواها بر سر ارث و ماليات ،وي را در پايان عمر از ملک مورد عالقهاش در خيابان بيکمن منهتن دور کرد و از اياالت متحده برد .تنها جاي مناسب حتي ملکش در سه شل و جنوب فرانسه نبود و به مونت کارلو رفت و همان جا درگذشت بيآنکه جلسات حقوقي مربوط به داراييهاييهايش تمام شده باشد .از وي پسري (شهرام قوام پهلوي نيا) از همسر اول مانده است و بعد از وي تنها غالمرضا پهلوي از ميان فرزندان رضاشاه زنده است.
18
فرمانده جديد براي نيروهاي ناتو در افغانستان
وزارت دفاع آمريکا گفته است که جان «ميک» نيکلسون به عنوان فرمانده جديد نيروهاي بينالمللي در افغانستان معرفي شده است. در 18ماه گذشته ژنرال جان کمبل ،فرمانده نيروهاي بينالمللي در افغانستان بوده است. جان نيکلسون در حال حاضر فرمانده نيروهاي زميني ناتو است .او قبال هم در افغانستان ماموريتهايي داشته و ت ناتو در افغانستان بوده است. زماني رئيس ستاد عمليا در يک سال گذشته ماموريت نيروهاي بينالمللي بيشتر در بخشهاي تجهيز ،مشاوره و آموزش نيروهاي امنيتي افغان محدود بود. نيروهاي افغان که مسئوليت تامين امنيت سراسر افغانستان را به عهده گرفتند ،با چالشهاي زيادي امنيتي روبرو شدند ،از جمله سقوط مقطعي واليت قندوز به دست نيروهاي طالبان .افزون بر جنگ با گروه طالبان و شبکه حقاني ،نيروهاي گروه موسوم به دولت اسالمي ،داعش ،هم دردسر جديدي براي نيروهاي امنيتي افغان ايجاد کرد. ژنرال جان نيکلسون ،فرمانده پيشنهادي نيروهاي آمريکايي و بينالمللي در افغانستان ،معتقد است که اوضاع امنيتي در افغانستان «رو به وخامت» است.
شفافيت بينالمللي: افغانستان سومين کشور جهان از نظر فساد دولتي
افغانستان در تازهترين گزارش منتشر شده از سوي سازمان شفافيت بينالمللي از نظر فساد در بخش دولتي ،با کسب 11امتياز جايگاه 166را به دست آورده است. در اين گزارش ،کشورهاي مختلف جهان با توجه به محاسبه شاخص فساد ،در رتبههاي 1تا 167طبقهبندي شدهاند .افغانستان با شاخص 11امتياز از 100امتياز ،پس
February 2016 بهمن 1394
از سومالي و کره شمالي ،از نظر فساد اداري در جايگاه سوم در جهان قرار گرفته است. در گزارش سال قبل اين سازمان ،کشورهاي جهان در 174رتبه طبقهبندي شده بودند که افغانستان با شاخص 12امتياز پس از کشورهاي سودان ،کره شمالي و سومالي در رده 172قرار گرفته بود .در سال 2013و سال قبل از آن، امتياز افغانستان 8بود. در گزاش تازه اين سازمان آمده است 5« ،کشور از کشورهاي جهان که در پايينترين رده اين رتبهبندي قرار دارند ،از ناآرامترين کشورهاي جهان نيز محسوب ميشوند. در افغانستان ميليونها دالري که بايد براي بازسازي اين کشور مصرف ميشد ،ضايع يا دزدي شده است و اين موضوع تالشها براي حفظ صلح در اين کشور را به شدت تحت تاثير قرار داده است». فساد يکي از مهمترين چالشها در برابر دولت افغانستان در چند سال گذشته بوده است و برخورد جدي با آن يکي از اصليترين شعارهاي اشرف غني ،رئيس جمهوري افغانستان بود که در ماه سپتامبر 2014به قدرت رسيد. آقاي غني تصفيه حساب پرونده کابل بانک ،بزرگترين رسوايي مالي افغانستان ،اصالح نظامي قضايي ،برخورد با غصب زمين و اصالح نظام استخدام در نهادها دولتي را از اولويتهاي کاري خود براي مبارزه با فساد اعالم کرده بود، اما گزارش شفافيت بينالمللي ميگويد که از زمان روي کار آمدن دولت وحدت ملي در افغانستان ،فساد اداري و مالي در اين کشور بيشتر شده است. ايران با شاخص 27امتياز از 100امتياز ،در رتبه 130 قرار گرفته است .کشورهاي کامرون ،نپال ،نيکاراگوئه، پاراگوئه و اوکراين نيز با همين شاخص در رتبه 130هستند. کشور تاجيکستان با 26امتياز در رده 136در کنار کومور و نيجريه قرار ميگيرد. سازمان شفافيت بينالملل يک سازمان غيردولتي و غيرانتفاعي مستقر در آلمان است که از سال 1993 فعاليت خود در سنجش ميزان فاسد در کشورهاي مختلف را آغاز و دو سال پس از آن ،به محاسبه شاخص فساد و رتبهبندي کشورها پرداخت .گزارشهاي اين سازمان در زمينههايي مانند برقراري روابط اقتصادي يا بررسي امکانات سرمايهگذاري در کشورهاي مختلف مورد توجه قرار ميگيرد.
ميزان سرمايهگذاري در افغانستان 30درصد کاهش يافته است
رئيس اداره حمايت از سرمايهگذاري افغانستان ،آيسا، ميگويد که ميزان سرمايهگذاري در سال 2015در اين کشور 590 ،ميليون دالر ثبت شده که نسبت به سال گذشته، 30درصد کاهش نشان ميدهد. قربان حقجو ،رئيس اين اداره ،در يک کنفرانس خبري در کابل گفت که اين رقم در سال گذشته ميالدي 860 ميليون دالر بود. به گفته آقاي حقجو آمار ثبت شده در اين اداره نشان ميدهد که از سال 2011تا کنون ميزان سرمايهگذاري در افغانستان سير نزولي داشته است .او هشدار داد که اگر دولت به چالشهاي موجود در راه بهبود روند سرمايهگذاري توجه نکند ،افغانستان شاهد فرار سرمايه اقتصادي و انساني از اين کشور خواهد بود و ممکن است با يک بحران اقتصادي
مواجه شود. آقاي حقجو مهمترين چالشهاي فرا روي بخش خصوصي در افغانستان را نبود ديدگاه ،استراتژي و راهکارهاي مشخص بخش دولتي براي حمايت از سرمايهگذاري و عدم هماهنگي مطلوب ميان دولت و بخش خصوصي در زمينه تدوين و اجراي قوانين عنوان کرد. به گفته رئيس «آيسا» مشکالت امنيتي و ادامه جنگ در افغانستان سبب شده تا سرمايهگذاران از سرمايهگذاري در کشور ترس داشته باشند. در گذشته مواردي از ربودن تاجران و سرمايهگذاران افغان و اعضاي خانواده آنها با هدف گرفتن پول در افغانستان اتفاق افتاده است. چندي پيش نيز اداره بازرسي آمريکا براي بازسازي افغانستان ،در گزارشي ناامني و ادامه روند خروج مردم و سرمايه از اين کشور را از چالشهاي عمدهاي دانسته بود که سبب شده وضعيت اقتصاد افغانستان همچنان شکننده باقي بماند. آقاي حقجو ،فساد اداري و مالي در نهادهاي دولتي مانند گمرکها ،نبود زيرساختهايي چون جاده ،راهآهن و پارکهاي صنعتي ،پيچيدگي سيستم مالياتي ،روند طوالني صدور جواز تجاري و عدم دسترسي به قرضههاي درازمدت را از مشکالت ديگري دانست که سرمايهگذاران در افغانستان با آنها روبرو هستند.
آيا نفوذ طالبان در افغانستان بيشتر شده يا نه؟
اداره بازرسي آمريکا براي بازسازي افغانستان (سيگار) در سيزدهمين گزارش سهماهه خود گفته است در حال حاضر گروه طالبان بر مناطق بيشتري از افغانستان نسبت به ديگر سالهاي پس از سقوط حاکميت اين گروه در سال 2001نفوذ يا کنترل دارد. در اين گزارش که در واپسين روزهاي ماه ژانويه منتشر شده ،آمده است« ،تقريبا 71.7درصد از مناطق افغانستان در کنترل يا زير نفوذ دولت اين کشور است و نبود امنيت سبب شده تا بسياري از آمريکاييها و حتي مقامهاي افغان، نتوانند براي بازرسي از پروژههاي بازسازي که به وسيله آمريکا تمويل ميشوند ،به مناطق مختلف افغانستان سفر کنند». سيگار گفته است که عدم حضور بازرسان در مناطقي که قرار است اين پروژهها در آنجا اجرا شود ،سبب هدر رفتن ميليونها دالر براي مدارس ،معلمها و دانشآموزان خيالي ميشود که عمأل وجود خارجي ندارند.». در ماه جون گذشته وزيران آموزش و پرورش و تحصيالت عالي افغانستان به نمايندگان مجلس اين کشور گفته بودند که مسئوالن پيشين وزارت آموزش و پرورش در زمان حکومت حامد کرزي ،رئيس جمهوري پيشين افغانستان ،شمار مکاتب و معلمان را جعل کردهاند. جان سپکو ،رئيس «سيگار» در آن زمان از «اداره توسعه بينالمللي آمريکا» خواسته بود در مورد درستي آماري که کمکهاي آمريکا به وزارت معارف در افغانستان متکي بر آن است ،توضيح دهد. در گزارش تازه سيگار همچنين گفته شده که به رغم بيش از يک دهه تالش براي بازسازي و توسعه ،وضعيت اقتصادي افغانستان همچنان شکننده باقي مانده است. در اين گزارش آمده است که مقاومت شورشيان، کاهش شمار نظاميان خارجي ،ادامه روند خروج مردم و سرمايه از کشور و روند کند رشد اقتصاد جهاني ،سبب شده
18
تا چشمانداز اقتصادي افغانستان از نگرانکننده به تاريک تبديل شود. سيگار با اشاره به اينکه عوايد داخلي افغانستان در يازده ماه اول سال مالي جاري براي تامين 40درصد بودجه اين کشور به مصرف رسيده ،گفته است که کسري بودجه کالن واردات و صادرات نامتوازن افغانستان ،در آينده ک قابل توجهي باقي خواهند ماند. همچنان نيازمند کم «اداره توسعه بينالمللي آمريکا» از سال 2003تا کنون 2.3ميليارد دالر براي تحکيم ثبات در افغانستان به مصرف رسانده است. حکومت افغانستان در واکنش به انتشار گزارش تازه اداره بازرسي آمريکا براي بازسازي افغانستان (سيگار)، گفته است که شدت جنگ در سال جاري در اين کشور «بيسابقه» بوده اما اين به معناي آن نيست که طالبان بر مناطق بيشتري تسلط پيدا کرده باشند. ظفر هاشمي ،سرپرست دفتر سخنگوي رياست جمهوري افغانستان ،به خبرنگاران گفته است که تحرکات مخالفان مسلح در مناطق مختلف افغانستان ،بيشتر به شکل جنگ و گريز بوده و اين به معني افزايش مناطق تحت کنترل يا نفوذ آنها نيست. آقاي هاشمي همچنين گفت که در سال جاري تالش دشمن اين بود که دو جغرافياي سياسي را در افغانستان ايجاد کنند اما نيروهاي امنيتي و دفاعي اين کشور موفق شدهاند ،حمالت آنها را به مناطق مختلف دفع کنند.
درخواست 393ميليون دالر براي کمکهاي بشري در افغانستان
سازمان ملل متحد از جامعه جهاني خواهان 393 ميليون دالر براي کمکهاي بشري در افغانستان شد. اين کمک قرار است براي تامين سرپناه اضطراري، مواد غذايي ،آب و مراقبتهاي بهداشتي براي 3.5ميليون نفر در سال 2016مصرف شود. سازمان ملل متحد ميگويد که کمک به بيجا شدگان جنگ افغانستان ،آسيب ديدگان رويدادهاي طبيعي ،تغذيه کودکان زيرپنج سال که دچار سوء تغذي شديد هستند ،از اولويتهاي آنها در اين برنامه است. مارک باودن ،هماهنگ کننده امور بشري سازمان ملل متحد در افغانستان ميگويد اين سازمان از جامعه جهاني ميخواهد کمک درخواست شده را تامين کنند و نگذارند افغانستان به يک کشور فراموش شده تبديل شود.به گفته وي ،براي جمع آوري اين کمکها ،صندوق وجهي مشخصي در سازمان ملل ايجاد شده است. فراخوان اين کمک با همکاري دولت افغانستان صورت گرفته است .عبداهلل عبداهلل ،رئيس اجرايي افغانستان ،در نشست اعالم اين فراخوان گفت از کمک درخواست شده قرار است بيش از 53ميليون دالر براي تامين سرپناه اضطراري ،بيش از 110ميليون دالر در بخش زراعت ،بيش از 39ميليون دالر در بخش بهداشت ،بيش از 63ميليون دالر در بخش مواد غذايي ،بيش از 42ميليون دالر در بخش مصونيت غذايي ،بيش از 20ميليون دالر در بخش آب و بقيه بودجه در بخشهاي ديگر مصرف شود. او افزود که دولت افغانستان اميدوار است کشورهاي کمککننده به افغانستان در راستاي انجام تعهدات ديگرشان ،از اين برنامه بشردوستانه نيز حمايت کنند .وي تاکيد کرد که يک چنين کمکرسانيهايي افزون بر نجات جان مردم ،سبب اعتماد و اطمينان مردم به دولت و نظام ميشود. آقاي عبداهلل همچنين به نظارت از تطبيق اين برنامه از سوي دولت و نهادهاي همکار تاکيد کرد تا از ضايعات
دنباله در صفحة بعد
19 کمکها جلوگيري شود. سازمان ملل متحد و دولت افغانستان هر ساله فراخواني را براي کمک هاي بشري در افغانستان اعالم مي کنند .سال گذشته 405ميليون دالر براي اين برنامه درخواست شده بود.
63مينروب در افغانستان در سال گذشته ربوده شدند
بخش مينروبي سازمان ملل متحد در افغانستان ميگويد سال 2015خونينترين سال براي مينروبها در اين کشور بوده است. به گفته مسئوالن اين نهاد ،کشتار هدفمند مينروبها و تهديد کارمندان مينروبي تاثيرات منفي زيادي بر کار آنها دارد. در تازهترين مورد حمله بر کارمندان موسسات مين روبي در افغانستان ،چهار مينروب در هلمند از سوي افراد مسلح ناشناس کشته شدند. بر اساس معلومات ارايه شده از سوي مرکز هماهنگي امور مين پاکي سازمان ملل در افغانستان ،در سال 2015 ميالدي 8مينروب در 35حادثه امنيتي کشته و 34نفر ديگر آنها زخمي شدهاند. اين رويدادها معموال در اثر انفجار مينهاي کارگذاري شده بوده است. صديق راشد رئيس مرکز هماهنگي امور مينروبي سازمان ملل متحد گفته است که در سال 2015ميالدي دست کم 63مينروب از سوي گروهها و افراد ناشناس ربوده شدند که بعدا رها گرديدند .او ميگويد« ،اين امر بسيار نگران کننده است و تاثيرات منفي بر روحيه کارمندان مينروبي افغانستان که شب و روز کار ميکنند ،بر جا ميگذارد». افغانستان جزو کشورهايي است که آمار تلفات غير نظاميان در نتيجه انفجار مين در آن باال است .به گفته آقاي راشد ،در گذشته آمار تلفات ناشي از مواد منفجر ناشده 32 نفر در يک ماه بود اما اين آمار اکنون به بيش از صد نفر رسيده و با شدت گرفتن جنگ در افغانستان روند مين پاکي با چالشهاي جدي رو به رو شده است. آقاي راشد ميگويد در جنگ جاري از سال 2001 به اين سو در افغانستان اراضي بيشتري در اين کشور مينگذاري شده است. موجوديت 4000ناحيه آلوده به مين در 1600روستاي افغانستان ،جان هزاران نفر را با خطر رو به رو کرده است. آمار نشان ميدهد که در کنار موجوديت مواد منفجر ناشده در 252ولسوالي افغانستان 1000 ،کيلومتر اراضي مناطقي که مراکر نظاميان خارجي و نيروهاي امنيتي افغان بوده نيز آلوده به مواد منفجر ناشده است.
ظهور «قدوس» در افغانستان
در ميان افغانها اين روزها در شبکههاي اجتماعي شخصيت جالبي ظهور کرده که مشهور اما ناشناخته است. او در اولين پستهاي خود روي فيسبوک مستقيما" بدون هيچ تعارفي ،نارساييهاي اجتماعي ،فرهنگي و سياسي جامعه را نشانه گرفته و به مردم نسبت به نزاکتهاي حساس اجتماعي گوشزد کرده است. اين شخصيت «قدوس» نام دارد ،صفحهاش در فيسبوک در کمتر از دو هفته بيش از شصت هزار اليک گرفته .در کنار اليکهاي زياد ،صدها کاربر در شبکههاي اجتماعي در مورد او حرف ميزنند ،اداي او را در ميآورند و
February 2016 بهمن 1394
نکتههاي او را همرساني ميکنند. «قدوس» براي نشر مطالبش ،قالب مشخصي دارد: يک آدمک ،با دو سه جمله کوتاه و يک قالب بندي ساده، موضوعات خرد و ريز را با زبان گويشي به اشتراک ميگذارد. گردانندگان صفحه «مثل قدوس باش» نميخواهند شناخته شوند ،دوست دارند قدوس ،شخصيت تخيلي و مجازي باقي بماند و همه او را با مشخصات خودش بشناسند نه با مشخصات افرادي که پشت صحنه کار ميکنند چون به نظر آنها اين کمک ميکند که مردمان بيشتري خود را در آيينه او ببينند و دروننگري کنند. خود قدوس هم ميخواهد مثل کس ديگري باشد ،مثل «بل» ،کاراکتر صفحه مشهور انگليسي «مثل بل باش» که در کمتر از يک سال ،بيش از يک ميليون و 500هزار اليک جمع کرده .قدوس ميگويد الگويش «بل» است ،اما محتوا و موضوعاتي که انتخاب ميکند از درون جامعه افغانستان بيرون ميشود. «قدوس» به موضوعاتي مثل ،مراعات کردن آداب اجتماعي ،زندگي شهري ،احترام به حقوق ديگران و آداب و معاشرت ميپردازد .در افغانستان مسايل زيادي است که به نظر خيليها نادرست مينمايد اما کمتر کسي پيدا ميشود که در مورد آن گفتوگو کند« .قدوس» بي هيچ ترسي اين موضوعات را به بحث ميگذارد. مثال او در يکي از آخرين پستهاي خود به آزار خياباني دختران در افغانستان پرداخت و به زبان ساده و ادبيات گويشي نوشت« ،اين قدوس است ،قدوس دخترها ره (را) در سرکها آزار نميته (نميدهد) ،قدوس از خود خواهر و مادر دارد ،قدوس انسانيت را ميفامه (ميفهمد) ،مثل قدوس باش». اما «قدوس» فراتر از اينها رفته و مسايلي را برجسته کرده که شايد خيلي از افغانها وقتي آن را در صفحه «قدوس» ميبينند ،ميگويند حرف دلشان را زده است. به طور نمونه مساله دعوتها در مراسم عروسي نيز سوژه طنز «قدوس» شده است .خيلي از افغانها عمدتا در مراسم عروسي بين 1000تا گاهي 10هزار نفر را دعوت ميکنند« .قدوس» در اين مورد نوشته« ،اين قدوس است، قدوس عروسي ميکند ،قدوس در عروسي خود 1000 مهماني که سالها است نديده و نميشناسد را خبر (دعوت) نميکنه ،قدوس هوشيار است ،مثل قدوس باش».
با خواندن اين پيام شايد به شعور خيليهايي که عروسيهايي با هزاران مهمان داشتهاند ،بر بخورد اما خيليها زير اين پستش او را تاييد کردهاند. يکي از کاربران به نام محمدرضا نوشته که« ،واهلل قدوس شدن هم سخت است». حضور قدوس و صفحات مثل او محصول توسعه دسترسي مردم به گوشيهاي هوشمند و شبکههاي اجتماعي است .سال گذشته دولت اعالم کرد که بيش از 2.6ميليون نفر به اينترنت با باند پهن دسترسي دارند و حدود 20ميليون خط تلفن همراه توزيع شده که اکثريت آن به اينترنت هم وصل است. آمار غير رسمي نشان ميدهد که تنها در افغانستان حدود دو ميليون کاربر از شبکههاي اجتماعي عمدتا فيسبوک استفاده ميکنند. نهاد رسانههاي ديجيتالي« امپيشن افغانستان» ميگويد دليل محبوبيت صفحه فيسبوک «مثل قدوس باش» اين است که مشکالت و ناهنجاريهاي اجتماعي را با زبان ساده بيان ميکند. عنايتاهلل آزاد ويراستار اين نهاد ميگويد مخاطب اصلي «قدوس» ،جمعيت آنالين افغانستان است و اين واضح است که به قول او مردم از ناهنجاريها رنج ميبرند و «قدوس» زبان مشترکي ميان آنها شده تا مردم به صورت گروهي براي اصالح اين مشکالت اقدام کنند .او صفحاتي نظير قدوس را روي تغيير افکار عمومي و جهت دادن ذهنيتها موثر ميداند. البته در کنار پيامهاي زياد و تشويق و استقبال از
«قدوس» ،انتقادها و پيشنهادها هم کم نيست .يکي از کاربران از «قدوس» انتقاد کرده و گفته بود که در کنار پرداختن به موضوعات پيش پا افتاده و استفاده از زبان عاميانه ،مشکالت اماليي هم دارد« .قدوس» ميگويد زبان و موضوعات را عمدا انتخاب کرده اما در ساير موارد انتقادپذير است. «قدوس» در افغانستان از نامهاي نسبتا قديمي است و گاهي هم طنزي به شمار ميرود ،اما از اين پس به نظر ميرسد که «قدوس» به مردم خواهد گفت که چه کنند و چه نه.
تعدادي از کارمندان تلويزيون طلوع ،قرباني يک حمله انتحاري شدند
وزارت داخله افغانستان ميگويد که در حمله انتحاري به اتوبوس حامل کارمندان تلويزيون طلوع چهار تن کشته شده و بيست و چهار تن ديگر زخم برداشتهاند. ايوب سالنگي معين ارشد امنيتي اين وزارت در صفحه تويترش نوشته است که قربانيان اين رويداد همه افراد محلي هستند.
19
برخي از منابع امنيتي گفتهاند که در اين حادثه هفت تن کشته شدهاند. نجيب دانش معاون سخنگوي اين وزارت به راديو آزادي گفت که اين حمله انتحاري بوده و در نزديکي سفارت روسيه در مربوطات حوزه هفتم امنيتي در جاده عمومي داراالمان با استفاده از يک اتوموبيل صورت گرفته است. طالبان مسلح چندي قبل تلويزيون خصوصي طلوع را اخطار داده بود که مورد حمله قرار خواهد گرفت. شهر کابل حدود دو هفته پيش نيز شاهد حمالت انتحاري و مسلحانه طالبان مسلح بود. در يک روز دو حمله انتحاري در نزديکي ميدان هوايي بينالمللي حامد کرزي در جاده هواشناسي صورت گرفت و در آن چندين تن کشته و زخمي شدند. با آنکه مسووالن امنيتي همواره گفتهاند که براي تامين امنيت در شهرکابل تالشهاي جدي ادامه دارد اما با اين همه اين شهر شاهد حمالت مخالفان مسلح دولت بوده است. سخنگوي وزارت داخله افغانستان گفته است که به منظور اصالحات ،مسووالن و افسراني که در وظايف شان غفلت کنند برکنار خواهند شد. ذبيحاهلل مجاهد ،سخنگوي طالبان با انتشار خبرنامهاي گفته است حمله طالبان به کارمندان تلويزيون طلوع« ،به خاطر انتقام اتهامات دروغ تلويزيون طلوع عليه طالبان» در جريان جنگ قندوز صورت گرفته است.
20
«فروزان» ستاره سينماي پيش از انقالب ايران درگذشت پروين خيربخش ،با نام هنري فروزان ،ستاره سينماي ايران در سالهاي پيش از انقالب ايران در سن 78سالگي در تهران درگذشت. فروزان در سال 1316در بندر انزلي به دنيا آمد و کار خود را در سينما با دوبله آغاز کرد. او در سال 1342با حضور در فيلم« ساحل انتظار»، ساخته سيامک ياسمي بازيگري در سينما را آغاز کرد و خيلي زود به يکي از مشهورترين بازيگران زن سينماي ايران تبديل شد. حضور او در فيلم پرفروش« گنج قارون» ،ساخته ديگر ياسمي در کنار فردين شهرت او را افسانهاي کرد؛ فيلمي که باعث شد اين دو بازيگر به زوجي تبديل شوند که حضورشان در هر فيلمي فروش باالي آن را ضمانت کند. فروزان نزديک به 15سال در سينماي حرفهاي فعاليت کرد که عمدتا به نقشآفريني در سينماي تجاري محدود بود. با اين حال پرونده بازيگري او با فيلم« دايره مينا» ساخته داريوش مهرجويي (نمايش در سال )1357براي هميشه بسته شد. فروزان مانند بسياري از بازيگران سينماي بدنه پيش از انقالب ،پس از انقالب ايران در سال 1357ديگر اجازه فعاليت پيدا نکرد و خانهنشين شد .او برخالف بسياري از بازيگران ايراني پيش از انقالب که مهاجرت کردند ،در ايران ماند و در سالهاي آخر زندگي کمتر خبري از او در رسانهها منتشر ميشد. فيلمهاي «داالهو»« ،گوهر شب چراغ»« ،خاطرخواه»، «دشنه»« ،باباشمل» و «هاشمخان» از فيلمهاي مشهور او بودند. ياد و خاطرهاش گرامي باد.
February 2016 بهمن 1394
براي زنده ماندن تالش ميکند. ايناريتو که در سال 2014با فيلم «مرد پرندهاي» برنده جايزه اسکار شد و پيش از آنکه در آمريکا فيلم بسازد با فيلمهاي «عشق سگي» و « 21گرم» نيز در جشنوارههاي کن و ونيز درخشيده بود ،فيلمسازي کمالگراست که بيش از هر چيز به شرايط و بحران انساني توجه دارد. دي کاپريو در مراسم گلدن گلوب بههنگام دريافت جايزه از ايناريتو بهخاطر ايجاد شرايطي بيسابقه برايش در کار سينما ،تشکر کرد .او که از جمله فعاالن محيط زيست است شرکتهاي بزرگ را که موجب نابودي طبيعت ميشوند مورد انتقاد قرار داد. مت ديمن ،بازيگر آمريکايي ،در بخش فيلمهاي کمدي ـ موزيکال بهدليل ايفاي نقش اول در فيلم «مريخي» برنده جايزه بهترين بازيگر مرد در اين بخش شد. جايزه بهترين بازيگر زن در بخش فيلمهاي درام را بري الرسون براي بازي در فيلم «اتاق» دريافت کرد و جنيفر الرنس براي بازي در فيلم «جوي» در رشته فيلمهاي کمدي ـ موزيکال جايزه بهترين بازيگر زن را از آن خود کرد. «پسر شائول» ساخته کارگردان مجارستاني ،السلو نمس بهعنوان بهترين فيلم غيرانگليسيزبان شناخته شد. اين فيلم روايت دوران فاشيسم هيتلري و دو روز از زندگي يک زنداني يهودي مجارستاني به نام شائول در اردوگاه آشويتس است. الزم به ذکر است که اصغر فرهادي ،فيلمساز ايراني در سال 2012با فيلم «جدايي نادر از سيمين» جايزه بهترين فيلم غيرانگليسيزبان را از شصت و نهمين مراسم گلدن گلوب و همچنين اسکار دريافت کرده بود. جايزه بهترين موسيقي فيلم به انيو موريکونه ،آهنگساز نامدار سينماي جهان براي موسيقي متن فيلم «هشت آدم نفرتانگيز» ساخته جديد کوئنتين تارانتينو رسيد. سيلوستر استالونه جايزه بهترين هنرپيشه مکمل مرد را به خاطر بازي در «کريد» دريافت کرد .بازيگر رشته فيلمهاي موفق راکي هنگام دريافت جايزه با يکي از گرمترين تشويقهاي مراسم روبرو شد. جايزه افتخاري گلدن گلوب امسال به دنزل واشنگتن بازيگر سياهپوست آمريکايي براي کارنامه هنريش اهدا شد. يادآوري ميشود که مراسم هشتاد و هشتمين جوايز اسکار امسال نيز در تاريخ 28فوريه در لس آنجلس برگزار ميشود.
فيلم جديد الحاندرو گونزالس ايناريتو سه جايزه گلدن گلوب را برد
«بازگشته» ( )The Revenantتازهترين فيلم کارگردان صاحب سبک مکزيکي ،الحاندرو گونزالس ايناريتو ،موفق شد جايزه بهترين فيلم رشته درام و بهترين کارگرداني را براي او و جايزه بهترين بازيگر مرد را براي بازيگر اصلي آن لئوناردو دي کاپريو به ارمغان آورد. اين جايزه معتبر که بهطور معمول فيلمهاي برنده آن بيشترين بخت را براي کسب اسکار خواهند داشت توسط انجمن مطبوعات خارجي هاليوود به محصوالت سينمايي و تلويزيوني اهدا ميشود. الحاندرو گونزالس ايناريتو در فيلم جديد خود «بازگشته» با نگاه اسطورهاي ،نبرد مرگ و زندگي را را با پيشزمينهاي از خشونت طبيعت و جنگهاي بين سرخپوستان و سفيدپوستان در سالهاي نخست قرن 19 آمريکا بهتصوير ميکشد .لئوناردو دي کاپريو در اين فيلم نقش مردي را ايفا ميکند که در ميان جهاني از خشونت
درگذشت ديويد بوئي، ستاره موسيقي پاپ
ديويد بوئي ،ستاره موسيقي پاپ و راک و از مشهورترين و تاثيرگذارترين چهرههاي موسيقي جهان ،درگذشت. پسر اين خواننده و آهنگساز سرشناس بريتانيايي خبر داده که پدرش در سن 69سالگي به دليل ابتال به سرطان درگذشته است. در بيانيهاي که خانواده او در رسانههاي اجتماعي منتشر کردهاند آمده است که او پس از 18ماه مبارزه شجاعانه با سرطان در آرامش درگذشته است. آخرين آلبوم او با عنوان Blackstarدر روز تولدش منتشر شد .اين آلبوم با هفت ترانه با استقبال منتقدان روبهرو شده است .سالها بود که درباره بيماري ديويد بوئي شايعاتي وجود داشت. او آخرين بار در سال 2006در يک کنسرت خيريه در نيويورک به روي صحنه رفت. ديويد رابرت جونز (بعدا ديويد بوئي) در 8ژانويه 1947 در جنوب لندن به دنيا آمد .بوئي کار خود را در اوايل دهه 1960آغاز کرد و در 15سالگي گروه «کان ـ ردز» را پايه
20
گذاشت .او نامش را در سال 1966به دليل تشابه اسمي با خواننده ديگري به بوئي تغيير داد. در دهه هفتاد ميالدي ديويد بوئي يکي از سرشناسترين چهرههاي موسيقي جهان بود و هر بار با ظاهري متفاوت بر روي صحنه ميرفت .آرايش صورت و مو و لباسهاي متفاوت او الهامبخش بسياري در دنياي موسيقي و مد شدند. او در سال 2000نشان سلطنتي بريتانيا را رد کرد و در سال 2003هم عنوان شواليه را نپذيرفت. ديويد بوئي در چند فيلم از جمله «مردي که به زمين سقوط کرد» به عنوان بازيگر حضور داشت. در همين رابطه« ،گلن فراي» خواننده ،نوازنده و از بنيانگذاران گروه معروف «ايگلز» نيز ماه گذشته در سن 67 سالگي به دليل بيماري درگذشت.
گلشيفته فراهاني در فيلم جيم جارموش
آدام درايور ستاره بخش هفتم «جنگ ستارگان» در نقش شخصيت اصلي «پترسن» تازهترين پروژه سينمايي جيم جارموش که گفته ميشود يک کمدي هجوآميز است جلوي دوربين خواهد رفت .گلشيفته فراهاني نيز از ديگر بازيگران حاضر در اين پروژه سينمايي است که توليد مشترک «آمازون» و «کي »5به شمار ميرود. جارموش عالوه بر نويسندگي و کارگرداني «پترسن» ( )Patersonدر مقام تهيهکننده پروژه نيز فعاليت دارد. داستان فيلم در زمان حال حاضر در پترسن ،بزرگترين شهر ايالت نيوجرسي امريکا ميگذرد و قصه يک راننده اتوبوس و يک شاعر را به تصوير ميکشد. فيلمساز 62ساله امريکايي آخرينبار با فيلم خونآشامي «تنها عشاق زنده ماندند» در بخش مسابقه جشنواره فيلم کن شرکت کرد. آدام درايور بازيگر 32ساله امريکايي که اين روزها «جنگهاي ستارهاي :نيرو بر ميخيزد» را بر پرده سينماها دارد ،به تازگي بازي در فيلم «سکوت» به کارگرداني مارتين اسکورسيزي را به پايان برده است .او در تازهترين ساخته اسکورسيزي در مقابل ليام نيسن و اندرو گارفيلد ايفاي نقش کرده است.
متيو پري غايب در تجديد ديدار بازيگران «فرندز»
متيو پري ،از بازيگران مجموعه تلويزيوني «فرندز» (دوستان) گفته است که به دليل تمرين تئاتر ،در تک قسمت
دنباله در صفحة بعد
21
دنباله از صفحة قبل
ويژهاي که به ياد جيمز باروز ،خالق اين مجموعه ساخته خواهد شد ،حضور نخواهد يافت. به گفته ليزا کستلر ،سخنگوي او« ،متيو ممکن است چيزي را از پيش ضبط کند». او گفت« ،به عبارت ديگر آن تجديد ديداري که مردم انتظارش را دارند ،اتفاق نخواهد افتاد». قرار است همبازيهاي سابق متيو پري ،يعني جنيفر انيستون ،کورتني کاکس ،ليزا کودرو ،ديويد شويمر و مت البالنک همگي در اين قسمت ويژه بازي کنند .اين تک قسمت روز 21فوريه امسال از شبکه «ان.بي.سي» پخش خواهد شد. مجموعه کمدي «دوستان» پس از 10سال ،در سال 2004به پايان رسيد. متيو پري نويسنده و بازيگر تئاتر «پايان آرزو» است که قرار است از 2فوريه تا 14مي در لندن اجرا شود. اين تئاتر کمدي درباره افراد ميانسالي است که يک شب در يک کافه با هم آشنا ميشوند .او پيشتر و در سال 2003در تئاتري از ديويد ممت به نام شيکاگو روي صحنه تئاتر لندن رفته بود.
February 2016 بهمن 1394
اين ورود به سينما باعث توليد چند فيلم مانند «هيچکجا هيچکس» ساخته ابراهيم شيباني شد. پس از مشکالت مالي پيش آمده براي بابک زنجاني و توقيف برخي اموال او ،فيلم «نقش نگار» هم به خاطر مسائل حقوقي براي دو سال پشت خط اکران باقي ماند. اکران فيلم «نقش نگار» با سرمايهگذاري يک ميليارد و 400ميليون توماني بابک زنجاني ،چندين و چندبار طي سالهاي 93و 94به تعويق افتاد و سرانجام با حذف نام او از تيتراژ ،روي پرده رفت. «نقش نگار» يک ملودرام خانوادگي است که بهرام رادان ،الهه حصاري ،آتيال پسياني ،سعيد چنگيزيان و گوهر خيرانديش بازيگرانش هستند .فيلمي که در فصل مرده سال و روزهاي منتهي به جشنواره اکران شده و تنها عامل جذابيت و استقبال تماشاگران از آن ،کنجکاوي براي ديدن يک بازيگر قديمي روي پرده سينماست.
حضور دوباره ناصر ملکمطيعي بر پرده سينما با اکران فيلم سينمايي «نقش نگار»، ناصر ملکمطيعي بازيگر قديمي سينما ،بعد از 33سال دوباره روي پرده سينماهاي ايران رفت. اين فيلم ساخته علي عطشاني است و ناصر ملکمطيعي در اين فيلم نقش کوتاهي ايفا کرده است. آخرين باري که اين بازيگر قديمي سينماي ايران در فيلمي بازي کرد و روي پرده سينما ديده شد ،به سال 1361و بازي در فيلم «برزخيها» ساخته ايرج قادري مربوط ميشد. در اين فيلم که مدت کوتاهي روي پرده بود و با اعتراض گروهي از مخالفان ،اکرانش متوقف شد ،به غير از ناصر ملک مطيعي ،محمدعلي فردين نيز ايفاي نقش ميکرد. «برزخيها» اولين و آخرين فيلمي بود که فردين پس از انقالب اسالمي اجازه حضور در آن را پيدا کرد و سپس تا آخر عمر در حسرت سينما و ديده شدن روي پرده باقي ماند. پس از «برزخيها» ،فردين و ملکمطيعي ديگر اجازه فعاليت در سينماي ايران را نيافتند و برخي ديگر از بازيگران اين فيلم مانند ايرج قادري و سعيد راد نيز پس از بازي در چند فيلم ديگر ،سالها از فعاليت در سينماي ايران منع شدند. ناصر ملک مطيعي سال 1309در تهران متولد شد و در طول دوران فعاليتش در سينماي پيش از انقالب در بيش از 90فيلم سينمايي بازي کرد و 9فيلم را نيز به عنوان کارگردان جلوي دوربين برد. در سالهاي بعد از انقالب و در دوران ممنوعيت فعاليت ناصر ملکمطيعي ،تالشهايي براي حضور دوباره او در برخي فيلمهاي سينمايي صورت گرفت؛ مهمترين آنها، تالش مسعود کيميايي براي گرفتن اجازه بازي او در فيلم «سربازهاي جمعه» در سال 1382بود. کيميايي ميخواست نقش گروهبان ميانسال فيلم خود را به ناصر ملکمطيعي بسپارد اما اين اجازه به او داده نشد تا سرانجام اين نقش نصيب بهزاد جوانبخش شود. کمال تبريزي و تهيهکنندهاش هم بدشان نميآمد تا ناصر ملک مطيعي ايفاگر يکي از نقشهاي فيلم «پاداش» باشد .فيلمي که سال 87جلوي دوربين رفت و حتي تست گريم اين بازيگر هم زده شد ،اما اجازه بازي به او داده نشد. اما سرانجام روياي ديده شدن دوباره روي پرده ،در حالي که ناصر ملک مطيعي وارد نهمين دهه زندگياش شده، محقق شد. فيلم سينمايي «نقش نگار» ،در سال 92ساخته شد و نکتهاي که تا به امروز نمايش اين فيلم را به تعويق انداخت، نه بازي ناصر ملکمطيعي ،بلکه حضور بابک زنجاني به عنوان سرمايهگذار اين فيلم بود. بابک زنجاني که اين روزها به خاطر اتهامات اقتصادي در زندان اوين به سر ميبرد و در جلسات دادگاهش حاضر ميشود ،در سالهاي آغازين دهه نود ،سرمايهگذاري در سينما را هم به مجموعه فعاليتهاي خود اضافه کرد؛
حمله تندروها به فاطمه معتمدآريا در کاشان
1388براي مدت چند ماه ممنوعالخروج بود. کاوه ابراهيمپور گفت در مراسم مزبور مهاجمان به معتمدآريا و او فحاشي کرده و ناسزا ميگفتند و اين دو مجبور شدند از درب پشتي سالن سينما وارد سينما شوند. در زمان برگزاري نشست نقد و بررسي فيلم ،بهرغم جمعيت زياد حاضر در داخل سالن ،تندروها همچنان در بيرون سالن فحاشي ميکردند و سعي ميکردند وارد سالن شوند اما نيروي انتظامي مانع از ورود آنان شدند. بهگفته کارگردان فيلم «يحيي سکوت نکرد» ،فاطمه معتمدآريا پيشنهاد کرد که پس از پايان جلسه سالن تخليه شود و معترضان به داخل سالن بيايند و رودرو با هم گفتوگو کنند و او پاسخ سئواالت آنها را بدهد .نيروي انتظامي اين پيشنهاد را پذيرفت اما گروه معترض پيشنهاد را نپذيرفت و به اعتراضهاي خود ادامه داد. ابراهيمپور در پايان گفت پس از جلسه او و معتمدآريا با همکاري نيروي انتظامي از سالن خارج شدند اما هنگامي که سوار اتومبيل شده بودند دو نفر روي سقف ماشين آمده و قصد داشتند با شکستن شيشهها وارد خودرو شوند که نيروي انتظامي مانع آنها شد .همچنين زماني که در حال حرکت بودند تعدادي موتورسوار آنها را تعقيب ميکردند ولي نتوانستند به آنها دسترسي پيدا کنند. فاطمه معتمدآريا ،متولد سال 1340است و فعاليتهاي هنري خود را از سال 1352با شرکت در کالسهاي کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان و اجراي نمايشهاي عروسکي آغاز کرد و تا کنون در فيلمهايي همچون «ناصرالدين شاه آکتور سينما»« ،مسافران»« ،ننه گيالنه»، «روسري آبي» و «يکبار براي هميشه» ايفاي نقش کرده است. معتمدآريا به دليل بازي در فيلم «اينجا بدون من» ،در شهريور سال 1390جايزه بهترين بازيگر زن سيوپنجمين جشنواره مونترال کانادا را از آن خود کرد. در فيلم «يحيي سکوت نکرد» ،فاطمه معتمدآريا نقش اول را بازي ميکند و در کنار او بازيگران ديگري چون ماهان نصيريندا ،ندا جبرائيلي ،تورج منصوري و صالح ميرزاآقايي ايفاي نقش ميکنند.
عنوان محبوبترين بازيگر آمريکا به تام هنکس رسيد
نيروهاي تندرو در کاشان بههنگام نمايش فيلم «يحيي سکوت نکرد» در اين شهر به فاطمه معتمدآريا و کاوه ابراهيمپور ،بازيگر و کارگردان اين فيلم حمله کردند .مراسم معرفي فيلم اما برگزار شد. بهگزارش خبرگزاري کار ايران (ايلنا) فيلم «يحيي سکوت نکرد» در شهر کاشان به نمايش درآمد و قرار بود پس از آن فاطمه معتمدآريا و کاوه ابراهيمپور در نشست نقد و بررسي آن شرکت کنند اما اين دو بههنگام ورود به سالن سينما مورد هجوم نيروهاي تندرو قرار گرفتند.
کاوه ابراهيمپور تعداد مهاجمان را 50تا 60نفر اعالم کرد و گفت آنها در جلوي در سينما تجمع کرده بودند و با «عصبانيت تمام» عليه فيلم و فاطمه معتمدآريا شعار ميدادند و خواستار خروج آنها از شهر بودند .بهگفته او خطاب اصلي مهاجمان فاطمه معتمدآريا بود. فاطمه معتمدآريا پس از حوادث انتخابات جنجالي سال 1388تا آبانماه سال جاري ممنوعالتصوير بود. حضور او در فيلم انتخاباتي ميرحسين موسوي ،نامزد معترض به نتايج انتخابات و از رهبران مخالفان دولت از جمله دالئل اين مخالفتها با او بوده است .انتشار عکسهاي بدون حجاب اين بازيگر ايراني در جشنواره فيلم کن نيز اعتراض اصولگرايان را در پي داشت .او همچنين در سال
يک نظرسنجي تازه نشان ميدهد که تام هنکس محبوبترين ستاره سينماي آمريکا است. به گزارش «ورايتي» ،هنکس که با فيلم جديدش« پل جاسوسان» نامزد دريافت 6جايزه اسکار شده ،در نظرسنجي موسسه «هريس» به عنوان بهترين بازيگر سينماي آمريکا انتخاب شد. اين نظرسنجي 2200بزرگسال را مورد سوال قرار داد و از آنها درباره بهترين بازيگران مرد و زن هاليوود سوال کرده است .هنکس پيش از اين در سالهاي ،2004 ،2002 2005و 2013نيز همين عنوان را کسب کرده بود. در اين نظرسنجي جاني دپ دو پله از سال پيش باالتر آمده و به عنوان نفر دوم انتخاب شده است .اين بازيگر با بازي در فيلم« عشاي رباني سياه» در نقش ويتي بولگر ظاهر شد و توجه زيادي را به خود جلب کرد .با اين حال نه هنکس و نه دپ براي اسکار و گلدن گلوب نامزد نشدند. دنزل واشنگتن که در سال 2015در هيچ فيلمي ديده نشد سومين ستاره محبوب سينماي آمريکا شد .او سال پيش در رأس اين فهرست ايستاده بود .بازيگر «روز تعليم» با دريافت جايزه سسيل بيدوميل در مراسم جوايز گلدن گلوب امسال ،تقدير شد. نفر بعدي در اين نظرسنجي ،نماد سينماي وسترن
21
آمريکا يعني جان وين است که جايزه اسکار را نيز دريافت کرده بود .هريسون فورد ستاره مجموعه فيلمهاي« جنگ ستارگان» که به تازگي يک بار ديگر در نقش هان سولو بازي کرده نيز نفر پنجم اين فهرست شد. در اين نظرسنجي اولين بازيگر زني که توانسته است جايي به خود اختصاص دهد ،ساندرا بوالک است که عنوان ششم را از آن خود کرده است .او که در فيلم «بحران برند ماست» تصوير يک استراتژيست سياسي را خلق کرده ،پيش از جنيفر الرنس جاي گرفته که در مجموعه فيلمهاي« بازيهاي گرسنگي» جلوي دوربين رفته است. الرنس امسال در فيلم« جوي» نيز بازي کرده و در اين فهرست نفر هفتم است.
آکادمي اسکار تسليم منتقدان شد
آکادمي علوم و هنرهاي سينمايي براي ايجاد تنوع نژادي ،در نامزدهاي جوايز اسکار قوانيني جديد وضع کرد. آکادمي علوم و هنرهاي سينمايي ،باني جوايز اسکار با انجام مجموعهاي تغييرات عمده در مورد رأيگيري و عضوگيري موافقت و در عين حال سه کرسي جديد به هيئترئيسه 51نفر خود اضافه کرد .تمام اين اقدامات بخشي از هدف آکادمي براي دو برابر کردن تعداد اعضاي زن و ايجاد تنوع نژادي در اعضاي آکادمي تا سال 2020است. اين تغييرات در جلسه اضطراري هياترئيسه آکادمي تصويب شد .آکادمي همچنين با مقامات شبکه «اي.بي.سي» و نمايندگان کريس راک مجري رنگينپوست مراسم هشتاد و هشتمين دوره جوايز اسکار ديدار کرد .در اين ديدار تأييد شد که راک روز 28فوريه مجري مراسم اسکار خواهد بود. چهرههايي چون جايدا پينکت اسميت ،اسپايک لي و ويل اسميت گفتهاند در اعتراض به نبود تنوع نژادي بين نامزدهاي اسکار امسال در مراسم شرکت نميکنند .برخي ديگر از راک خواسته بودند از اجراي مراسم صرفه نظر کند .راک هنوز به طور مستقيم به اين مسئله اشاره نکرده است ،اما منابع نزديک به راک ميگويند او اعتقاد دارد اگر بماند بيشتر ميتواند به حل مشکل کمک کند ،چرا که جوايز آکادمي تماشاگران جهاني دارد. امسال براي دومين بار پياپي تمام 20نامزد جوايز اسکار بازيگري سفيدپوست هستند .در ديگر بخشهاي اصلي نيز رنگينپوستان ناديده گرفته شدهاند که اين مسئله اعتراضهاي بسياري را به همراه داشته است .از 305فيلم واجد شرايط تنها چند فيلم ساخته کارگردانان رنگينپوست و تنها چند فيلم ساخته کارگردانان زن هستند. شريل بون آيزاکس رئيس آکادمي در بيانيهاي تغييرات جديد را رسانهاي کرد .او افزود ،آکادمي قصد دارد پيشتاز باشد و منتظر اقدامات صنعت فيلمسازي نميماند .اقدامات جديد در مورد ترکيب هياترئيسه و روند رأيگيري تأثير آني خواهد داشت و آغازگر روند ايجاد تغييرات قابلمالحظه در آرايش اعضاي آکادمي خواهد بود. اين اقدامات همچنين بر موقعيت رأي دادن اعضاي جديد و قديمي تأثير ميگذارد .از سال 2016هر عضو جديد آکادمي تا 10سال اجازه دارد در رأيگيري براي انتخاب نامزدها و برندگان جوايز اسکار شرکت کند .اگر يک عضو در مدت 10سال همچنان در عرصه فيلمسازي فعال باشد، موقعيت رأي دادن او تمديد ميشود .به اضافه ،اعضاء بعد از سه دوره 10ساله يا در صورتي که نامزد دريافت جايزه آکادمي شوند ،مادامالعمر حق رأي دادن خواهند داشت. اين استانداردها عطف به ماسبق شده و اعضاي فعلي آکادمي را نيز شامل ميشود .به عبارت ديگر ،اگر يک عضو فعلي در 10سال گذشته فعال نبوده است ،همچنان ميتواند با داشتن ديگر معيارها براي رأي دادن واجد شرايط باشد. اگر يک عضو فعلي فعال شناخته نشود به موقعيت «ممتاز» منتقل ميشود .اعضاي «ممتاز» به جز حق رأي دادن از تمام امکانات آکادمي استفاده خواهند کرد .اين قانون از دوره بعدي جوايز اسکار اعمال خواهد شد.
22 روزنامه «وقايع اتفاقيه» «خيلي بانمکه ،حتمًا خوشت مياد ،فقط يهذره ناز داره». اشتباه نکنيد اين صحبت مادرم نيست که دخترخانمي را براي خواستگاري به من معرفي ميکند. آقاي «الف» را نميدانم چهکاره صدا کنم ،ولي ميتوان گفت «دالل صيغه» است. از طريق يک سايت به دفتر اين دالل صيغه در حوالي خيابان جمالزاده آمدم. آلبوم عکسي به من نشان ميدهد و به هرکدام که ميرسم، توضيحات خودش را ميدهد .هر عکس قيمت خودش را دارد. به او ميگويم يک قيمت ميانگين بده تا يک آمار کلي داشته باشم .پاسخ ميدهد: از 40هزار تومان شروع ميشود تا 300 هزار تومان براي هر ساعت. البته موضوع جالب ،حق معرفي است که او ميگيرد: من درصدي کار نميکنم .براي هرکدام از اينها ،دفتر حقالزحمهاي تعيين کرده از 10هزار تومان تا 100هزار تومان .مبلغ قابل توجهي است؛ به غير از من چند نفر ديگر هم نشستهاند ،ولي خبري از بانوان محترم نيست .طبق روال
February 2016 بهمن 1394
شما يک نفر را انتخاب ميکنيد و مبلغش را دالل محترم ي کردن صيغه به جاي ديگري ميگيرد و بعد شما را براي جار معرفي ميکند که همسر موقتتان را آنجا مالقات ميکنيد. از آقاي «الف» ميپرسم اگر مدت بيشتري بخواهم ،چه مبلغي را بايد پرداخت کنم .ميگويد :آنوقت ماهانه بايد حساب کنيد؛ از يک ميليون تومان هست تا پنج ميليون تومان؛ حق دفتر هم از 500هزار تومان تا يک ميليون تومان متغير است. عجله دارد يا کسي را انتخاب کنم يا دفتر را ترک گويم؛ تلفن دفتر دائمًا زنگ ميخورد و او آدرس يا اطالعات ميدهد. از او با حالت شوخي ميپرسم که ماهانه چقدر درآمد دارد. پاسخ ميدهد :زياد دردسرش نيست! زياد است ،ولي ماهي باالي 10ميليون تومان برايم درآمد دارد .االن حدود چهار سال است که اين کار را انجام ميدهم. صيغه ،غيرقانوني نيست ،ولي بعيد است براي چنين دفاتري يا حتي براي داللي آن مجوزي صادر شده باشد .از طريق يکي از سايتها به يک شماره تلفن ديگر ميرسم؛ آقاي «ن» هم تقريبا مشابه کار دالل قبلي را ميکند .تلفني
به من توضيح ميدهد :از ساعتي 20هزار تومان هست تا ساعتي يک ميليون تومان. او هم حقالزحمه خود را ميخواهد و ميگويد 15درصد پورسانت ميگيرد .البته او شرايطي هم براي خود دارد؛ اول اينکه بايد حتما مجرد باشي ،بعد گواهي سالمت هم از پزشک بياوري. در سايت او حدود 300پروفايل بانوان محترمي که مايل هستند به عقد موقت دربيايند ،وجود دارد .آقاي «ن» سؤال جالبي ميپرسد :خودت خانه هم داري يا ميخواهي معرفي کنم؟! او توضيح ميدهد که بسياري از مراجعهکنندهها بهداليلي امکان معرفي خانه ندارند و ادامه ميدهد ،خانه روزي 100هزار تومان است .ساعت 8صبح تحويل ميگيريد و فردايش 8صبح تخليه ميکنيد .به نظر ميرسد اين دالل امکانات بيشتري در اختيار دارد. از او درباره درآمد ماهانهاش ميپرسم .او ميگويد: ميخواهي همکار ما شوي؟ حدود شش ،هفت ميليون تومان. اگر کسي را معرفي کني ،پورسانت ميدهيم! چندي پيش «ناجا» اعالم کرد که به هيچ سايت صيغهيابي مجوز نداده و با آنها برخورد ميکند ،ولي اگر در اينترنت جستجو کنيد به موارد بسياري برميخوريد که به اين کار مشغول هستند! با مسئول يکي ديگر از سايتها صحبت ميکنم و او ميگويد :ما صيغه ساعتي نداريم؛ فقط براي جلوگيري از ب ه فساد افتادن بانوان بيسرپرست براي آنها شوهر موقت پيدا ميکنيم. او توضيح ميدهد ،مبلغ مشخصي به زوجه موقت پرداخت نميشود؛ فقط شوهر بايد خانهاي مناسب همراه با وسايل براي زوجه تهيه کند و در حد معمول خرجي خانه را بپردازد. او بارها اشاره ميکند ،تنها هدف آنها جلوگيري از فساد و کار خير است ،ولي در آخر از حقالزحمه خود نميگذرد که براي هر معرفي و صيغه حداقل شش ماهه ،يک ميليون تومان ميشود. دکتر ابويي پژوهشگر اجتماعي ،کنترل اين سايتها و همچنين برخورد با آنها را واجب ميداند و ميگويد ،بيشتر کساني که به اين افراد معرفي ميشوند ،همسر دارند و ممکن است خانواده آنها در آستانه فروپاشي قرار گيرد. او ادامه ميدهد ،بسياري از اين خانمها قبال يا حتي االن زنان خياباني بودند و در حال حاضر بهدليل برخورد نيروي
22
انتظامي به سمت دالالن رفتهاند و بسياري از دالالن صيغه با سوءاستفاده از مشروعيت آن ،به نوعي هم به زن و هم به مرد ضربه ميزنند. يکي از دوستانم ميگويد ،در شهرستان ما آگهي صيغه را ميتوان بر در و ديوارهاي شهر ديد که حتي قيمت هم دارد! او قيمتها را از 50هزار تومان تا 100هزار تومان متغير ميداند.
صيغه لوکس
يکي از سايتهاي صيغهيابي در ابتداي صفحه نوشته «بهترينها را از ما بخواهيد» .با شماره موبايل سايت تماس ميگيرم ،دالل محترم ميگويد ،ما مانند سايتهاي ديگه نيستيم ،قيمتهاي ما باالتره چون رو انتخاب دو طرف حساسيم .حتي اگر بخواهي ،يک نفر هست که کار اصلياش مدلينگ است و روزي يک ميليون تومان ميگيرد. او اسم آشنايي را هم ميآورد و زماني که متوجه تعجب من ميشود ميگويد ،اگر بخواهي همين االن قرار بگذارم تا در فرحزاد مالقاتش کني؟ فقط بايد ابتدا پنج ميليون تومان به حسابم واريز کني تا خيالم راحت شود. او از حقالزحمه صحبتي نميکند ،ولي با اين قيمتها ميشود حساب کرد درآمد خوبي از اين راه بهدست ميآورد. او ميگويد ،مشتريهاي ما دستچين شدهاند .تا اصالت شخص را نشناسم ،کسي را به او معرفي نميکنم. دکتر صادقيان ،استاد اقتصاد دانشگاه آزاد ،ميگويد، اصوال داللي شغل کاذب حساب ميشود ،چه برسد در اين مورد که به نظر من هم شغلي کاذب است و هم غيرقانوني. او در ادامه ميگويد ،وزارت ورزش و جوانان قبال طرحهايي داشت براي ساماندهي اين موضوع که هيچکدام به مرحله اجرايي نرسيد ،ولي بهتر است با اين وضع متوليان فکر چارهاي براي اين پديده بکنند. بههرحال اگر در اين مساله دقيقتر شويم ،شايد به اين نتيجه برسيم که برخورد قضايي با اين موارد شايد فقط اين فضاها را به سمت غيررسميشدن ببرد .بنابراين بايد ريشهها را ديد .در شرايطي که هزينه اجاره مسکن در جنوبيترين نقطه تهران ماهانه 500هزار تومان است و حداقل دستمزد نيروي کار در شوراي عالي کار به 800هزار تومان نيز نميرسد .،اين معادله شرايط را پيچيده ميکند و باز هم پاي برنامهريزان اجتماعي و اقتصادي را وسط ميکشد.
23 مجموعه هنري هابزبورگ در موزه شهر آتالنتا
February 2016 بهمن 1394
دنباله از صفحة 11
تمدن بورژوازي غرب زاده شده بودند ،به جدال کشيده و با تقبيح ،مذمت و بايکوت کردن آنها راهي را صرفأ به سمت و سوي هنر رآليسم سوسياليستي که به باور آنان تنها منعکس کننده ارزشهاي هنري تودههاي زحمتکش است ،را پيمود. به راستي اين بزرگواران که حتي تخيل و انديشه را هم به گروگان گرفته و در جهان کوچک و معوج فکري خود با نفي دورهاي پراهميت از تاريخ تمدن بشري يعني بورژوازي در نهايت راهگشاي گروههاي افراطي و واپسگرايي گرديدند که در زمان آشوبها با نابودي مجسمههاي بزرگان ايران در ميادين شهري تخريب آرامگاهها از جمله آرامگاه پادشاهي تجددطلب ميرفت که دامنه چنين ويرانگري را به دشت پاسارگاد گسترده ساخته و کاخ پرشکوه تخت جمشيد را از صحنه تاريخ ميهن زدوده گرداند!!
به راستي مايه شرمساري است ملتي
هر آينه که شوق ديدار از موزهاي در من بيدار و تصميم به بازديد ميگيرم بي اختيار هجوم نجواهايي برخاسته از زمانهاي گمشده و متعلق به ذهنيتهاي ستيزهگر و تاريک انديش گذشته مرا در خود احاطه ميکنند« ،که اين نابکار تو را چه به کار موزه و هنر منحط بورژوازي خفته در آن؟» باري شوربختانه در سرزمين ما نگرشهايي از اين دست چنان بر فضاي روشنفکري سايهاي سنگين انداخته بود که حتي معيارهاي زيبايي شناسي نيز تعابير ويژه خود را مييافتند .به باور رفقا که بسياري از آنان خود در صف هنرمندان برجسته مملکت جاي داشتهاند ،ميبايست هرگونه هنر نقاشي ،معماري و تنديسگري را که از درون
23
بالنده به تمدني درخشان در منطقه خاورميانه سرانجام بدعتگذار هولناک ويران کردن آثار هنري ارزشمند در همان منطقه جغرافيايي شد که اکنون دستمايههايش را در پالمير و موصل و در بسياري نقاط ديگر شاهد آن هستيم.... طنين نجواها به محض پاي گذاردن به داخل موزه و رويت صدها کودک و نوجوان مدرسهاي که براي بازديد از کلکسيون هابزبورگ آمده بودند از من رخت بربسته و همه آن يادآوريهاي هراسناک را به يک باره به فراموشي سپرده و فقط ميکوشم تا سياهيهاي مانده در وجودم را در مسير پرتو نورهاي برآمده از وراي ديوارهاي شيشهاي موزه و شاهکارهاي هنري که بر ديوارهاي سپيد آويزان شدهاند شفاف ساخته و با باقيمانده نيروي خود براي شناخت و کندوکاو مجموعه هابزبورگ به ديدار ادامه دهم. ** از البالي کالهخود ،زره ،کالسکههاي اشرافي و ابزار جنگي زينت يافته با فلز و سنگهاي گران قيمت عبور کرده و خود را به محوطه تنديس و نقاشيها ميرسانم و با ديدن اثري از پيتر پل روبنس (نقاش هلندي )1640 -1577 ،که به طور تمام وقت در خدمت دستگاه هابزبورگ به کار نقاشي اشتغال داشت دقايقي از حرکت باز ميايستم تا چشمانم به فضاسازي و ترکيب بندي تابلوي «سوگواري مسيح» عادت کند .چند قدمي آن سوتر تابلوي «سه فيلسوف» از جيورجونه نقاش ونيزي ( )1510-1477که بر همان ديوار سپيد آويزان است در برابرم قرارميگيرد که نه تنها به موضوعي مذهبي نپرداخته بلکه بارقهاي از تفکر عصر رنسانس در آن مشهود است .با چرخشي به سمت ديوار روبرو نگاهم به روي پرده بزرگي از کانهلتو (نقاش ونيزي )1768 – 1697 ،منظرهساز نابغه دوره رنسانس ميخکوب ميشود ،به ويژه به لحاظ حرفه خود که از ديرباز به موضوع پرسپکتيو توجهي خاص مبذول داشتهام ،زماني بس طوالني جهت کندوکاو و درک ريزهکاريهاي اين اثر حيرت آور که از حياط مرکزي کاخ شومبرون در اتريش کشيده شده مصروف ميدارم تا آنکه خستگي دلنشيني بر من مستولي گشته و بر روي نيمکت روبروي تابلو آرام ميگيرم و دقايقي پلکها را بسته تا خود را براي مرحله ديگري آماده سازم ،اما به محض مشاهده بانوي کهنسالي بر روي چرخ که با شوق و اشتياقي وافر و با کنجکاوي زايد الوصفي خود را به سوي تابلويي از کاراواجيو (نقاش ميالني )1610-1571 ،ميراند ،نيرويي تازه يافته
شوراي نگهبان و خانواده آيتاهلل خميني
و بياختيار در پي او روان ميگردم .اين نقاشي با عنوان «مسيح با تاج چوبي» اثر درخشاني از نقاش عصيانگري است که همه زندگانيش به مانند آثارش نيز مملو از سايه روشنهايي است که از دل تاريکيهاي روح و روانش برخاسته و حتي توناليته رنگهايش را نيز تحت الشعاع قرار ميدهد. از اتاقي به اتاق ديگر رفته و از ديواري به ديوار ديگر لحظات را ميگذرانم ،آنقدر نام نقاش و تابلوهاشان در ذهنم آويزان شدهاند که ديگر جاي خالي باقي نمانده !!....نام برخي از آنان را نشنيدهام و شايد هم به مرور زمان به فراموشي سپردهام .مانند لورنزو لوتو (نقاش ونيزي -1488 ،)1576بارتلمو اسپرنگر (نقاش اهل پراگ ،)1611-1546تنتورتو (اهل ونيز ،)1676-1588 ،گديو کاگناچي (نقاش ونيزي،)1663-1601 ، ديهگو والسکويز (نقاش اسپانيايي ،)1660-1599 ،هانس هولباين (نقاش اهل آکسبورگ )1543-1497 ،و جوزپه آرچيمبولدو (نقاش اهل ميالن )1593-1527 ،که با شاهکارش تحت عنوان «آتش» که بر روي صفحه اول بروشور نمايشگاه نيز نقش بسته است و بسياري ديگر ،بيش از پيش مرا مصمم ميگرداند تا طرح بازگشت به اين نمايشگاه ارزشمند را بيدرنگ ريخته تا ساعتهاي متمادي و طوالنيتر ديگري را در اين موزه صرف نمايم. به محض پايين آمدن و راه گرفتن به سوي در خروجي موزه ميبينم که بچهها ديگر رفتهاند و در فضاي مرکزي موزه سکوتي نوستالژيک حکمفرماست .حتي نجواهاي مزاحم نيز از ميان رخت بربستهاند و به دنبالش احساس خوشايند و سبکي بر من مستولي ميشود .ديگر نميخواهم فکر کنم که چرا در طي اين چند دهه که به اين بناي زيبا که به دست دو معمار پرقريحه به نامهاي ريچارد ماير (آمريکايي) و رنزو پيانو (ايتاليايي) طراحي شده هرگز با همميهن عالقمند ديگري مالقات نکردهام .ميترسم همان آمار چند دقيقه کتاب خواندن در سال به ديدار از موزهها نيز تسري يافته باشد و شايد هم هنوز همان ذهنيت غالب روشنفکران چند دهه پيش به بقاي خود ادامه ميدهد .اميدوارم که چنين نباشد و هنر بورژوازي از نوع هابزبورگي يا از طيف قرون وسطايي و رنسانسياش و يا حتي رآليسم سوسياليستي کارگري نيز براي شکوفايي قريحه هنري و اعتالي روح انساني ضروري و غيرقابل اجتناب هستند. بهتر است همچون بچه مدرسهايها و آن بانوي کهنسال قدم به فضاي موزه و نمايشگاهها گذاشته و اجازه دهيم هواي معطر هنر به نفسهايمان آغشته گردد. ** هابزبورگها يکي از قدرتمندترين و پردوامترين خاندانهايي به شمار ميآيند که در طي قرون متمادي (از قرن پانزده تا بيست) در سرزمينهاي اروپايي حکمروايي کردهاند و سر سلسله اين امپراتوري بزرگ کنت رودلف هابزبورگ بود که در سال 1273به لحاظ قدرت بخشيدن افزونتر به نيروهاي ارتش صليبي به حمايت پاپ گرگوار دهم برگزيده گشت. اوج شکوفايي اين امپراتوري مسيحي بيگمان در اثر فردريک کبير است که سرزمينهاي تحت استيالي خويش را تا هلند ،بورگاندي ،ميالن، سيسيل ،اسپانيا و حتي بخشهايي از آمريکا گسترده ساخت .دانستن اين نکته ضروري است که امپراتوري هابزبورگ با آنکه پاره مهمي از پيکره رم مسيحي و دستگاه پيچيده واتيکان به شمار ميآمد اما به طرزي بيسابقه در سازماندهي امور مملکتياش راه سکوالريزم در پيش گرفته و حتي از امر حضور زنان در راس رهبري حکومت حمايت مينمود ،که از آن ميان ميتوان از امپراتريس ماريا ترزا نام برد که با هوشمندي و درايت خود توانست کارنامهاي درخشان به جاي گذارد. هابزبورگها در طي شش قرن موفق گرديدند با ساختن معماريهاي شکوهمند شهري ،وين را به گردآوردگاه آثار ارزشمند هنري از همه نقاط جهان مبدل سازند و در اين فرايند موزه هنري شهر وين که به فرمان امپراتور فرانسوا ژوزف در سال 1891بنايش به اتمام رسيد ،به عنوان يکي از غنيترين موزههاي هنري دوران امپراتوري آوازهاي جهاني يافت و در حال حاضر اين موزه با گشودن در صندوقچههاي آثار هنري خود و با روان ساختن آنها به موزههاي شهر مينهسوتا و سپس آتالنتا فرصتي بينظير را به لحاظ نمايش جلوههايي از پنج قرن هنر هابزبورگ در اختيار عالقمندان و هنر دوستان در شهرهاي نامبرده قرار داده است. پايان
زهرا مصطفوي ،تنها فرزند آيتاهلل خميني بعد از احمد خميني است که در عرصه سياسي ايران کمابيش حضور دارد .او دبيرکل تشکل جمعيت زنان انقالب اسالمي است که در انتخابات رياست جمهوري سال 76از محمد خاتمي و در انتخابات رياست جمهوري سال 88از ميرحسين موسوي حمايت کرد. او پس از رد صالحيت علياکبر هاشمي رفسنجاني در انتخابات رياست جمهوري سال 92در نامه سرگشادهاي خطاب به رهبر جمهوري اسالمي اعالم کرد که از نگاه آيتاهلل خميني ،هاشمي رفسنجاني نيز براي رهبري شايسته بوده و دخالت آيتاهلل خامنهاي براي تأييد صالحيت آقاي هاشمي رفسنجاني ضروري است. صديقه و فريده مصطفوي ،ديگر دختران آيتاهلل خميني در عرصه عمومي سياسي حضوري ندارند ،اما نوههاي پرتعداد آيتاهلل خميني هرچند تا کنون در عرصه مديريتي و قانونگذاري حضوري نداشتهاند ،در عرصه سياسي اجتماعي عمومي ايران حضور گاه پررنگي يافتهاند. حسين خميني و زهرا و نعيمه اشراقي مشهورترين و جنجاليترين نوههاي آيتاهلل خميني محسوب ميشوند. حسين خميني ،فرزند مصطفي خميني، پسر ارشد آيتاهلل خميني است که در آبان ماه سال 1356درگذشت .او در جريان اختالفات سياسي سال 1359به نفع ابوالحسن بنيصدر ،رئيس جمهور وقت موضعگيري کرد و از سوي آيتاهلل خميني از ورود به عرصه سياسي منع شد .اما در سال 1382و بعد از حمله نظامي آمريکا به عراق، به اين کشور رفت و با برخي از مخالفان جمهوري اسالمي ديدار کرد .او در سال 1384به ايران بازگشت و در حال حاضر در شهر قم تحت نظر است. زهرا اشراقي ،همسر محمدرضا خاتمي، برادر محمد خاتمي و نايبرئيس مجلس ششم هم نوه دختري آيتاهلل خميني است. او در دولت اصالحات ،مشاور معاونت اجتماعي در امور جوانان وزارت کشور بود و در حال حاضر فعاليتهاي مدني دارد. نعيمه اشراقي ،خواهر او اما حضوري پررنگ و پرحاشيه در شبکههاي اجتماعي داشت. انتشار عکسهاي دختر او در يک مسابقه علمي در خارج از کشور و دستکاري پوشش دخترش در عکسها از سوي او و همچنين نقل يک خاطره از آيتاهلل خميني از سوي او حاشيههاي بسياري ايجاد کرد و او به «توهين به امام و خانواده شهدا» متهم شد. ياسر و علي خميني ،پسران احمد خميني در سالهاي اخير گاه در عرصه سياسي خبرساز بودهاند .برادران حسن خميني او را در هنگام ثبت نام براي انتخابات خبرگان رهبري در وزارت کشور همراهي ميکردند. ياسر خميني ،در انتخابات رياست جمهوري 1388حامي ميرحسين موسوي بود و بعد از انتخابات جنجالبرانگيز همان سال ،به ديدار برخي از زندانيان سياسي که در مرخصي به سر ميبردند رفت ،حصر خانگي ميرحسين موسوي و مهدي کروبي را غيرقابلقبول خواند و از سوي رسانههاي محافظهکار مورد انتقاد و حمله قرار گرفت. همين رسانهها نوشتند که علي خميني در تظاهرات 9دي 1388حضور داشته، مسئلهاي که از سوي دفتر نشر آثار آيتاهلل خميني تکذيب شد. فرشته اعرابي ،مريم خميني (پزشک و ساکن خارج از کشور) ،ليلي و مسيح بروجردي ،نفيسه اشراقي ،محمدتقي اشراقي و عاطفه اشراقي ديگر نوههاي آيتاهلل خميني هستند که تا کنون در عرصه سياسي اجتماعي ايران حضوري نداشتهاند.
24
February 2016 1394 بهمن
24
25
February 2016 1394 بهمن
25
Pardis Travel is not affiliated with or endorsed by Pardis Publications, Inc.
26
فرهنگ گفتگو
February 2016 بهمن 1394
و اگر بتوانيم اصول جديدي که بر مبناي برابري انسانها قرار دارند را در جامع بشري نهادينه سازيم ،خواهيم توانست ريشه اکثر قريب به اتفاق جنگهاي کنوني را که ريشه در همين برتريجوييها داشته و دارند و هنوز نيز متاسفانه به قدرت و قوت خود باقي هستند ،از بيخ و بن براندازيم.
اصل مهم تامين عدالت اجتماعي
شک نيست که اکثر تصميمات فردي و گروهي ما تحت تاثير نياز اقتصادي صورت ميگيرد ،و بهمين دليل اگر اصل مهم تامين عدالت اجتماعي بهر بهانه و يا علتي ناديده گرفته شود نتيجه آن درگيري و خشونت خواهد بود ،کما اينکه آنچه امروزه در سرتاسر دنيا شاهد و ناظر آن هستيم اگر به دقت مورد بررسي و تحقيق منصفانه قرار گيرد اين نتيجه را بدست خواهد داد که اين خشونتها فرزند ناخلف چندين قرن استعمار و استثمار ملتهايي است که مواد خام آنان را کشورهاي صنعتي به قيمتي ناچيز غارت کردهاند و فرآوردههاي حاصل از همين مواد خام را به قيمتي گزاف به همان کشورها فروختهاند .و بدين شکل کشورهاي صنعتي روز بروز غنيتر و کشورهاي فقير ،فقيرتر شدهاند ،که نتيجه آن عميقتر و گستردهتر شدن شکاف بين کشورهاي صنعتي و غير صنعتي بوده و هنوز نيز روز بروز اين شکاف عميقتر و گستردهتر ميگردد.
اين پيشنهاد قبل توجه را در تاريخ ادبي و اجتماعي ايران زمين نميبينيم ،بطوري که کتابهايي را که در اين مورد بوده و هست اجازه چاپ نداده و نميدهيم و به اين نيز اکتفا نکرده و حامالن اين پيام زندگيبخش را به بهانههاي مختلف از قبيل جاسوس اجنبي بودن و يا کافر ،يا مفسد در روي زمين ،به قتل رسانيده و ميرسانيم و يا آنکه آنان را آواره ديار دور و نزديک ساخته و ميسازيم.
مرگ فقرا عيش بزرگان = اين هر دو متاعي است که آوازه ندارد
ديگر نميتوان مرگ فقرا را از ديده تيزبين مردم کنوني بويژه نسل جوان که با فنآوريهاي ارتباطي مجهز هستند، دور نگآه داشت .زيرا هر واقعهاي ،در هر کجاي دنيا که اتفاق افتد نه تنها خود شخصا» به کمک همين ابزار اطالعاتي شاهد آن هستند بلکه بالفاصله آن را در معرض ديد ديگران نيز قرار ميدهند. پس ديگر نميتوان چه بصورت فردي يا گروهي وجود شکاف طبقاتي را که روز بروز عميقتر و وسيعتر ميگردد را از ديد تيز بين جوانان حساس فقير جهان مخفي نگاه داشت. آگاه شدن از اين که جواني در غرب از تمام امکانات رفاهي برخوردار است و او نه تنها فاقد آنهاست ،بلکه بدست آوردن
دکتر پرويز ايزدي -آتالنتا
لطفا» اگر همانند من از خون و تعصب و جنگ خسته شدهايد اين مقاله را بخوانيد در شماره گذشته پس از ذکر شواهد زيادي بدين نتيجه رسيده بودم که از انسانيت بدور افتادهايم! و حال ميخواهم بيان کنم که چگونه ميتوانيم انسانيت را به انسان برگردانيم: اگر به آنچه در شماره گذشته اشاره کردم توجه کنيم ميبينيم که بسياري از سنتهاي قديمي و گذشته ديگر نه تنها کارساز نيستند بلکه سبب پريشان حالي و عدم آرامش جامع بشري شدهاند ،و الزم است که آنها را به بوته فراموشي سپاريم و بجاي آنها اصول جديدي راکه کارساز هستند جايگزين نماييم. اصول جديدي که از آنها گفتگو ميکنم الزم است که در زمينههاي کامال» متفاوت ولي مرتبط بهم مورد بررسي قرار گيرند و در جامع بشري نهادينه و اجرا گردند تا شايد به کمک اين اصول بتوانيم صلح و آرامش را در سرتاسر اين کره کوچک خاکي برقرار سازيم. خبر خوش آن است که در دنياي بهم پيوسته کنوني که وسايل ارتباط همگاني تمام مرزهاي فيزيکي ،اقتصادي ،اجتماعي و سياسي را از ميان برده است ،و آموزش و تربيت توده مردم در سطحي جهاني امکانپذير شده است، ميتوان قواعد و مقرراتي را که در گذشته سبب نظم و ارتباط و باالخره آسايش مادي و آرامش روحي فرد و گروهي را فراهم ميآورده است، ولي امروزه نه تنها سبب آسايش و آرامش نيستند بلکه بر عکس پريشاني و نابساماني فردي و در نتيجه گروهي را بوجود آوردهاند، کنار نهاد و بجاي آنها اصول جديدي برگزيد که ضامن آسايش مادي و آرامش معنوي انسان هزاره سوم باشند ،به عبارتي ديگر الزم است که يک خانه تکاني اساسي در تمام زمينههاي اقتصادي ،اجتماعي ،سياسي و ديانتي بعمل آوريم تا شايد بتوانيم به اين نتيجه برسيم که همه ما بايد از نظر مادي از حداقل رفاه اجتماعي برخوردار باشيم و در ضمن هر يک از ما در هر کجاي دنيا که هستيم در مقابل قانون يکسانيم بطوري که هيچ يک از ما نبايد به خود اين اجازه را بدهيم که به بهانههاي مليت ،نژاد ،جنسيت، طبقه اجتماعي و يا ديانت خود را برتر از ديگران بدانيم.
26
پس الزم است که تمام هوشمندان جهان با استفاده از همين رساناهاي همگاني توده مردم را آگاه سازند که براي برگردانيدن آسايش مادي و آرامش رواني جامعه الزم است که تعادلي بين اکثريت فقير و تعداد بسيار کم ثروتمند بوجود آيد ،و اين وظيفه هر يک از ماست که بايد به اين مساله اعتقاد و ايمان آوريم که براي جلوگيري از اين تشنجات الزم است که هر يک از ما به جان و دل بکوشيم که اين نبود تعادل را از بين ببريم. در اينجاست که بعضيها بويژه کساني که در راحت کامل هستند به اين بهانه که از نظر مادي اين عمل امکانپذير نيست و شوربختانه در انتخاب گردانندگان جهان نقش اساسي نيز دارند شانه از زير بار اين مسوليت خالي ميکنند! در صورتي که اگر مخارجي که براي تامين اسلحه براي تروريستها و يا جنگهايي که در چهار گوشه دنيا خرج ميشود صرف تامين مسکن ،خوراک بويژه آموزش همگاني گردد ،اگر در مدت يک يا دو نسل به نتيجه دلخواه نرسد باالخره سبب هشياري توده مردم در سراسر جهان خواهد شد ،که براي بشريت براي جلوگيري از خشونت ،و تامين آسايش مادي و آرامش رواني جامع جهاني بايد کوششي همه جانبه صورت پذيرد. پس تنها دو راه در جلوي پاي بشر قرن بيست و يکم وجود دارد ،يا اينکه اصل تامين عدالت اجتماعي را بپذيرد و انسانيت را به انسان برگرداند ،يا آنکه منتظر انقالبات و تشنجاتي بيشتر از آنکه امروز شاهد و ناظر آن هستيم باشد که عاقبت نهايي آن از بين رفتن بشريت و تمدن موجود است ،و اين اعالم خطر را که در سال 1936يعني قبل از بروز جنگ بينالملل دوم کتابي که در ايران هرگز اجازه چاپ نيافت خطاب به تمام جهانيان چنين ميگويد: «صدمات و فالکتهاي وحشتناکتر از حد تصور ،بحرانها، انقالبات ،جنگ ،قحطي و سختيهاي مافوق تخطر ميبايد دست بدست هم دهند تا بر روح و روان نسلي غافل آن حقايق و اصولي را حک نمايند که از قبول و پيروي آن استنکاف (سرپيچي) ورزيده است .پيش از آنکه جامعهاي از هم پاشيده بتواند دوباره بنا و احيا گردد ،بايد رعشهاي (لرزشي) دردناکتر از آنچه تا کنون تجربه کرده بر پيکر مفلوکش استيال يابد و آنرا بيش از پيش مورد صدمه قراردهد)2( ». پس مالحظه ميفرماييد که ما را چارهاي جز تن دادن به اصل تحقق عدالت اجتماعي نيست.
اصول اجتماعي
وجود اين شکاف تا پيش از آنکه جهان سوميها يا کشورهاي فقير امکانات اطالع رساني را در اختيار داشته باشند، از ديد توده مردم کشورهاي فقير بويژه جوانان آنان مخفي نگه داشته ميشد و متاسفانه بعضي از گردانندگان اين کشورها نيز براي حفظ کرسي قدرت و گاهي نيز به اشتباه ،نه تنها چشم بر اين غارت ناعادالنه ميبستند بلکه خود همانند يک دالل زمينه را براي غارت کشورهاي ثروتمند فراهم ميساختند ،ولي با اختراع وسايل ارتباط جمعي ،ديگر نميتوان اين چپاول بيرويه را از ديد تيزبين توده مردم بويژه نسل جوان حساس و پرشور دور نگاه داشت ،بهمين دليل ميبينيم که عامالن خشونت را اغلب جوانان تشکيل ميدهند. پس الزم است که براي اين خشونتها که نتيجه مستقيم نبود عدالت اجتماعي است فکري اساسي و عمومي بنماييم، وگرنه وجود شکاف بين فقيران که اکثريت مردم دنيا را تشکيل ميدهند در مقابل جمع کمي از ثروتمندان جهان ،از هر بمبي خطرناکتر است ،بطوري که به جرات ميتوان گفت که اگر عدالت اجتماعي در سرتاسر کره خاک برقرار نگردد ،نابودي بشريت و تمدنش قابل پيشبيني است ،و همين دلهره و هراس است که نه تنها مردم کشورهاي فقير را به طغيان وا خواهد داشت و آرامش رواني را براي اهل عالم چه ثروتمند و چه فقير اگر محال نسازد، ميتوان گفت که مشکل خواهد ساخت. آيا ميدانستيم و هنوز که تقريبا» 170سال ميگذرد ميدانيم که يک ايراني براي تحقق آسايش مادي و آرامش رواني جامع بشري اصولي را پيشنهاد ميکند ،که يکي از آنها تامين عدالت اجتماعي است: «تعديل معيشت حيات است ،يعني بايد قوانين و نظاماتي گذارد که جميع بشر براحت زندگي کنند ،يعني همچنانکه غني در قصر خويش راحت دارد و به انواع موايد (خوراکيها) سفرهاش مزين است ،فقير نيز النه و آشيانه داشته باشد و گرسنه نماند ،تا جميع نوع انسان راحت يابند .تعديل معيشت بسيار مهم است و تا اين مساله تحقق نيابد سعادت براي عالم بشر ممکن نيست». ()1 آنچه مسلم است آن است که امروزه کسي نيست که اين مشکل را احساس نکرده باشد و به جان و دل خواهان تحقق تامين عدالت اجتماعي نباشد. سوال در اين است که اين چگونه است که ما هيچ اثري از
کار براي تامين زندگي روزمره حتا پس از تحصيل ،جزيي کوچک از مشغوليات زندگي او را تشکيل ميدهد ،اين چنين جواني مسلم است که تحت تاثير تبليغات ضد غربي بصورت ابزاري در دست بنيادگرايان خراب کار قرار ميگيرد ،که به بهانههاي مختلف نه تنها به حمالت انتحاري دست زند و انسانهاي بيگناهي را بهمراه خودش از نعمت زندگي محروم نمايد ،و يا آنکه ترک وطن نمايد و مترصد فرصتي باشد تا آتش عقده نهاني خود را که همانا دشمني با کشورهاي ثروتمند است با دست زدن به حمالت انتحاري فرو نشاند. بعنوان بهترين نمونه اين عقدههاي رواني ميتوان از واقعه 11سپتامبر سال 2001نام برد که در آن 19جوان از خاورميانه با وجودي که در غرب زندگي ميکردند و از تمام مزاياي آمريکا بهره ميگرفتند نه تنها چندين هزار نفر را دود کردند و در اين ميان جان خويش را نيز از دست دادند. همين يک نمونه کافيست که کشورهاي غني را بفکر چاره اندازد ،ولي سياستمداران غربي يا در اصطالح کشورهاي پيشرفته بجاي آنکه فکري اساسي براي تکرار نشدن اين عمليات نمايند بدنبال مقصر گشتند و تا از بين بردن بن الدن که طرح اين جنايت بود از پاي ننشستند و بدين تصور باطل دل خوش کردند که با اين عمل جلوي اينگونه حمالت انتحاري را خواهند گرفت .ولي عمال» مشاهده کرديم که اين تصور غلط از کار درآمد و هنوز که هنوز است اينگونه حمالت خواب و خوراک را نه تنها از گردانندگان کشورهاي در اصطالح توسعه يافته گرفته است بلکه سبب وحشت افراد عادي و بيگناه نيز شده است. همين احساس ناامني سبب گرديد که تعدادي از افراد ثروتمند چشم بصيرت گشايند و مقداري از ثروت خود را صرف امور خيريه نمايند که البته اين عمل آنان مورد تحسين است ولي کافي نيست .بلکه الزم است که قبول کنيم که در دنياي بهم پيوسته کنوني هر فرد در هر کجاي دنيا که متولد ميشود، اگر از نعمت خوراک ،پوشاک ،مسکن و بويژه تحصيل و شغل برخوردار نباشد نه تنها وضع بهبود نخواهد يافت بلکه از اين نيز بدتر خواهد شد. تجربه نه چندان دور به ما نشان داده است که اين عمل يعني برقراري تعادل بين فقير و غني با زور و اجبار عملي بيهوده است چه که جهان کمونيستي با همه آنکه جاذب قلوب تعداد فراواني از جوانان خيرخواه بود عمال» با شکست مواجه گرديد.
بارها نوشتهام و بار ديگر تکرار ميکنم که چه از نظر فردي و چه از نظر گروهي دوران قلدري کردن يا به بهانه قدرت نظامي يا در اصطالح ابرقدرتي نميتوان کشورهاي ديگر را وادار به قبول درخواستهاي غيرعادالنه نمود .به عبارتي ديگر الزم است قبول کنيم که در دوران کنوني که آن را عصر اطالعات ميگويند نميتوان گفت که: مردانگي به قبضه شمشير بسته است!
تا برابر حقوقي انسانها نهادينه نگردد انتظار برقراري آرامش نميتوان داشت
يکي از عواملي که سببساز خشونتهاي فردي و گروهي بوده و هست ،مساله قدرت و بکارگرفتن آن است. چه بصورت فردي و چه بصورت گروهي اگر طالب آرامش هستيم ما را چارهاي جز اين نيست که بپذيريم که دوران قلدري فردي يا ابرقدرتي گروهي گذشته است زيرا از نظر فردي با انساني روبرو هستيم که با در اختيار داشتن ابزار کشتار همگاني قدرتي يافته است که به تنهايي ميتواند نه تنها شهر و مملکت بلکه دنيايي را آنچنان در وحشت فرو برد که آرامش و آسايش را آنچنان از جامعه سلب نمايد که ،حتا جنگلها يا غارها که در گذشته نه چندان دور بهترين پناهگاه بشر به جان آمده شهر گريز بود ديگر نميتواند پناهگاه امني براي هيچ کس يا گروهي باشد. پس بهتر است که ديگر اين مفهوم را که :مردانگي به قبضه شمشير بسته است را بدست فراموش سپاريم و به جاي آن به صورت فردي متابعت از قانون ،و از نظر گروهي راه همزيستي مسالمتآميز را در پيش گيريم و براي تحقق اين مهم الزم است که آموزش الزم برابر حقوقي از خانواده شروع گردد ،که شروع اين کار از خانواده بستگي کامل به استقرار و نهادينه شدن برابر حقوقي زن و مرد دارد ،که متاسفانه هنوز که هنوز است حتا در ممالک پيشرفته کنوني زنستيزي آنچنان در فکر و ذهن نه تنها توده مردم ريشه دوانيده است بلکه حتا سياستمداران پيشتاز ،آن را وسيلهاي مناسب براي تبليغات انتخاباتي خود قرار دادهاند!. در اين مقطع الزم است که برابري حقوق زن و مرد را مورد توجه قرار دهيم که بررسي آن را به شماره آينده وا ميگذارم و تا آن زمان براي تمام انسانها آرزوي خوشبختي دارم و براي هميشه دل همه را شاد و لبانشان را خندان ميخواهم. ****** )1از آموزههاي آيين بهايي نقل از کتاب پيام ملکوت فصل تعديل معيشت (تامين عدالت اجتماعي) صفحه .3 )2از آموزههاي آيين بهايي نقل از کتاب جلوه مدنيت جهاني صفحه .78
27
February 2016 بهمن 1394
آشنايي با روانشناسي
افسردگي در چهارچوب مسائل سياسي و اجتماعي در چند شماره گذشته تئوري «بيچارگي ياد گرفته شده» را برايتان توضيح دادم .بر اساس اين تئوري وقتي فردي احساس کند که در زندگي راه فرار يا چارهاي در حل مسائل زندگيش ندارد ،احتمال زيادي ميرود که آن شخص از افسردگي رنج ببرد .در شماره قبل جنبه هايي از تاريخ و فرهنگ ايران را مورد بررسي قرار داديم که به احتمال قوي در به وجود آمدن افسردگي در ايرانيان سهيم هستند. در اين شماره افسردگي را در چهارچوب مسائل سياسي و اجتماعي و باز از ديدگاه تئوري «بيچارگي ياد گرفته شده» مورد بررسي قرار ميدهيم. از تئوري «بيچارگي ياد گرفته شده» چه نتايجي مي توان گرفت؟ يک نتيجه اين است که در سيستمهاي استبدادي و شرايط که خفقان زياد است ،احتمال رنج بردن مردم از افسردگي زياد است .دليلش اين است که در چنين
سيستمهايي ،حرف يک زورگوي مقتدر (که مي تواند يک شخص ،يک گروه ،و حتي يک دولت باشد) هميشه به کرسي مينشيند و جاي مخالفتي با چنين فرد يا گروه نيست .در چنين سيستمهايي مردم احساس ميکنند که کنترل زيادي بر روي آنچه که بر سرشان مي آيد ندارند ،و اين باعث احساس «بيچارگي» مي شود که کم کم خود را به صورت افسردگي نشان ميدهد. اين حاالت فقط در مورد سيستمهاي سياسي صدق نميکند بلکه در هر سيستم استبدادي صادق است. .وقتي که يک دولت استبدادي است ،مردم آن مملکت از «بيچارگي ياد گرفته شده» يا افسردگي رنج مي برند ،وقتي که يک معلم يا يک ناظم بچهها را به باد کتک ميگيرد و انتظار بر اين است که بچه صدايش درنيايد و کتک را بخورد ،اين هم پايهاي است براي به وجود آمدن افسردگي .هم چنين
وقتي در خانوادهاي حرف هميشه حرف پدر خانواده است و هر نافرماني با کتک خوردن همسر يا بچهها روبرو ميشود، آن نيز زمينه ايجاد افسردگي را مساعد ميکند. اگر چه نقش خشونتهاي جسمي و روحي در به وجود آمدن افسردگي به سادگي ديده ميشود ،ما مي بينيم که بسياري از اشخاصي که در طول زندگيشان نه کتک خورده اند و نه از نظر روحي به آنها آزار رسيده ،باز از افسردگي رنج ميبرند! اين حاالت الاقل از دو جا سرچشمه ميگيرند: يکي اينکه در به وجود آمدن افسردگي ،الزم نيست که فرد به طور مستقيم از زورگويي و خشونت رنج برده باشد .اين خشونتها حتي به طور غيرمستقيم تأثير خود را ميگذارند. به طور مثال ،در سيستمهاي استبدادي فقط کساني که به خاطر عقايدشان دستگير و زنداني مي شوند و مورد خشونتهاي جسمي ،فکري و روحي قرار ميگيرند ،در خطر رنج بردن از افسردگي نيستند ،بلکه تمام افراد آن جامعه که ميبينند بر سر آن شخص چه ميآيد نيز خطر رنج بردن از «بيچارگي ياد گرفته شده» يا افسردگي دارند. پس مستقيمًا از مسائلي رنج بردن ،الزمه ايجاد افسردگي نيست ،بلکه شاهد خشونت و نتايج آن بودن نيز ميتواند در به وجود آمدن افسردگي نقش مهمي ايفا کند. وقتي مردم ميترسند که صدايشان در آيد يا مخالفتي بکنند، شرايط به وجود آمدن افسردگي کام ً ال فراهم شده ،چرا که آنها احساس ميکنند که بر روي آنچه که بر سرشان ميآيد کنترلي ندارند. مهم است که باز تکرار کنم که اين فقط در مورد سيستمهاي سياسي استبدادي صدق نميکند بلکه در مورد تمام سيستمهاي استبدادي که در آن اشخاص حق مخالفت و ابراز حرف خود را ندارند صادق است .به طور مثال ،بسياري از ما در مدرسههايي در ايران درس خوانديم که در آنها خشونتهاي جسمي و روحي زياد رواج داشت. کتک زدن شديد بچهها يا تحقير شديد بچهها تا جايي که به نظر ميرسد بعضي از معلمها به احتمال قوي ساديسم داشتند ،حالتي به وجود ميآورد که بچه احساس ميکرد که هيچ کنترلي بر آنچه بر سرش ميآمد نداشت .نه تنها کنترلي نداشت ،بلکه صدايش هم نبايد در ميآمد! تراژدي بيشتر اين بود که بسياري از بچهها وقتي به خانه ميرفتند و از خشونت زياده از حد معلم گله ميکردند، يک سري هم از پدر و مادر کتک ميخوردند که «تو چکار کردي که معلم تو را کتک زد؟!» چنين است که بچه احساس مي کند که در زندگي حقي ندارد و در آنچه که به سرش ميآيد «بيچاره» است .چنين بچهاي ،چه در دوران کودکي و چه سالها بعد ،احتمال رنج بردن از افسردگي را دارد. ولي فقط او نيست که از آن خفقان رنج برده است .بچه هاي ديگري که شاهد آن خشونت هستند نيز احساس مي کنند که آنها نيز چارهاي جز قبول حرف معلم ،ساکت بودن، مطيع بودن ،و قبول خشونت را ندارند! به همين خاطر آنها نيز احساس «بيچارگي» مي کنند .متأسفانه در فرهنگ ما براي اين حرکات معلمها اسمي داريم :زهر چشم گرفتن! و بسياري از معلمهاي ما زهر چشم گرفتن اول سال را يکي از اهداف خود قرار ميدادند! مثال «چوب معلم گله ،هر که نخوره خله» نشاني ديگر از اين است که صدمه ناشي از کتک ردن و تحقير بچهها در مدرسه هنوز به صورت جدي در فرهنگ ما قبول و فهميده نشده است! حتي وجود چنين مثلي جاي کمال تأسف است .الزم است بگويم که نبايد فقط از معلمها خرده گرفت. متأسفانه رفتار آن معلمها تنها يکي از آثار جلوه هاي يک فرهنگ استبدادي است! و اگر چه بسياري از جوانب فرهنگ ما بسيار واال و عالي هستند ،اين قسمت از فرهنگ ما جاي کمال تأسف دارد و باعث به وجود آمدن ناراحتيهاي
27
رواني ميشود. در باال گفتم که نبايد فقط از معلمها خرده گرفت ...جنب ه هاي ديگر از همين فرهنگ استبداد را ميتوان در مثال «گربه را بايد دم حجله کشت» شاهد بود؟ اين ضربالمثل گوياي چي چيزي است؟! آيا اين غير از نمايي ديگر از فرهنگ زور و استبداد نيست؟ اين بار زور و استبدادي که بسياري از زنان ايراني در زير تسلط آن رنج ميبرند ،احساس «بيچارگي» پديد مينورد و سبب ميشود تا آنان از افسردگي رنج ببرند. در يکي از شمارههاي آينده ،افسردگي در زنان را مورد بررسي قرار خواهيم داد .در اينجا بايد تذکر بدهم که بنا بر آنچه که در اين مقاله نوشتم ،اميدوارم واضح باشد که يکي از بهترين راههاي مبارزه با افسردگي پيشگيري از به وجود آمدن آن است .ما بايد در مبارزه با ايجاد حس «بيچارگي» در مردم کوشا باشيم و اين مبارزه از طرز رفتار ما با افراد خانوادهمان آغاز مي شود! بايد در خانواده شرايطي فراهم کنيم که همسر و بچههاي ما احساس خفقان و «بيچارگي» نکنند و بتوانند حرف دلشان را بزنند .در مدرسه بايد از خشونت بدني ،فکري و روحي ،يعني کتک زدن و تحقير جلوگيري کنيم .اگر چه اين جلوگيريها الزم هستند ،در بسياري مواقع صورت نميگيرند. وقتي که فرد از آن خشونتها ،به طور مستقيم يا غيرمستقيم ،صدمه ديده و افسرده شده آنوقت بايد به درمان آن افسردگي پرداخت و آن بحثي است براي شمارهاي ديگر. تا شماره آينده براي شما هموطنان عزيز آرزوي سالمتي و شادي دارم.
دنباله از صفحة اول
هشدار تازه وزارت خارجه آمريکا درباره سفر به ايران اين هشدار تازه مدتي بعد از آزادي چهار ايراني ـ
آمريکايي از سوي ايران در جريان «تبادل زنداني» با آمريکا و همين طور بازداشت و آزادي 10 ملوان نيروي دريايي آمريکا در خليج فارس منتشر شده است. وزارت خارجه آمريکا ميگويد در ايران همچنان «عناصر متخاصمي» در قبال آمريکا وجود دارند. در اين بيانيه بر نبود روابط ديپلماتيک يا کنسولي ميان ايران و آمريکا تاکيد و گفته شده است که به همين دليل آمريکا قادر به حمايت از شهروندانش در ايران نيست. وزارت خارجه آمريکا به اتباع خود هشدار داده است که ايران تابعيت دوگانه را به رسميت نميشناسد و به همين دليل به سفارت سوئيس که به عنوان دفتر حفاظت منافع آمريکا در ايران عمل ميکند ،اجازه فراهم کردن خدمات حمايتي از شهروندان ايراني ـ آمريکايي را نميدهد.
28
28
February 2016 بهمن 1394
و اندرويد قرار داده است .البته شرکتهاي بزرگ مخابراتي به خصوص در اروپا ،با خدمات شبکههايي مثل «واتساپ» و «وايبر» مشکل دارند و ميگويند خدمات اينترنتي خود را از طريق زيرساختهاي اين شرکتها ارائهميدهند ،بدون آنکه هيچ مشارکتي در هزينههاي اين زيرساختها داشته باشند.
دقيقًا چه زماني بايد باتري لپتاپمان را عوض کنيم؟
معرفي پنج برنامه امنيتي الزم براي هر گوشي هوشمند
وجود پنج برنامه امنيتي زير ،روي هر گوشي هوشمندي بسيار الزم و مهم است و ميتوان گفت اگر هر گوشي داراي اين برنامهها باشد ،از امنيت به نسبت باال و قابل قبولي برخوردار است.
سرورهاي آن حذف نخواهد شد و تا مدتي که حداقل 5سال است در سرورها باقي خواهد ماند .معني اين حرف اين است که اگر کسي به سرورهاي فيسبوک دسترسي پيدا کند ،به عکسهاي شما هم دسترسي خواهد داشت. حتي اگر از سطح دسترسي محدود در فيسبوک استفاده کنيد ،به اين معنا نيست که کسي نخواهد توانست به عکس شما دسترسي پيدا کند .دليل اين امر اين است که هر عکسي روي فيسبوک داراي يک آدرس فيزيکي است. منظور از آدرس فيزيکي ،نشاني ذخيره شدن عکس در سرورهاي فيسبوک است .کافي است تا شما روي تصوير مورد نظر خود دکم ه سمت راست ماوس را فشار دهيد و گزينه « »Copy Image Locationرا انتخاب کنيد، سپس خواهيد توانست آدرس فيزيکي آن عکس را به دست بياوريد .نکت ه بسيار خطرناک اين است که در صورت داشتن اين آدرس حتي اگر شما در فيسبوک نباشيد ،به راحتي خواهيد توانست تا تصوير فرد مورد نظر خود را مشاهده و دانلود کنيد .بر اساس آزمايشهاي صورت گرفته توسط کارشناسان ،اين روش براي دسترسي به آلبومها و همه عکسهاي شما کارايي دارد ،حتي اگر شما تصوير خود را از دسترسي عموم پنهان کرده باشيد .به عبارت بهتر آپلود هر عکس در فيسبوک فارغ از اين که چه سطح دسترسي براي آن مشخص کردهايد ،در نهايت توسط همه قابل دسترسي خواهد بود.
شما ميشود و هم مشاور تغذيه شما .اين اپليکيشن با راهنماييهاي اصولي در خصوص برنامه ورزشي و غذايي به شما با استفاده از منابع علمي و تجربيات ورزشکاران بزرگ و مطرح ،در رسيدن به هدفتان کمک ميکند. شما در قسمت Workoutاين اپليکيشن ميتوانيد از برنامههاي ورزشي از پيش آماده به صورت رايگان استفاده کنيد .برخي از برنامههاي ورزشي در اين بخش پولي هستند که شما با پرداخت هزينه ،امکان دسترسي به آنها را هم خواهيد داشت. در قسمت ديگر اين اپليکيشن به نام Exercise ،Guideميتوانيد به عکس ،توضيحات و ويديوهاي بيش از 100حرکت ورزشي اصولي با دستگاههاي مختلف از قبيل هالتر و دمبل دسترسي داشته باشيد. شما با اين اپ ميتوانيد با استفاده از يک برنامه ورزشي و برنامه غذايي سالم و مناسب به تناسب اندام برسيد.
اپليکيشن پيامرساني «واتساپ» کامال رايگان شد
اما چگونه از حال و روز باتري خود باخبر شويم؟
چت امن با Jitsi
«جيتسي» يک برنام ه متن باز و بسيار کاربردي جهت انجام چتهاي امن است .در صورتي که کاربر درخواست چت رمزگذاري شده را ارائه دهد ،تمام متنهاي ارسالي و دريافتي با روش بسيار خوبي رمزگذاري خواهد شد .نکته بسيار قابل قبول ،داشتن چت صوتي و تصويري امن و رمزگذاري شده در اين برنامه است.
رمزگذاري فايلها با EDS
EDS Lightنسخه مخصوص گوشيهاي هوشمند از برنامه Truecryptاست که دقيقا با همان روش براي رمزگذاري فايلها بر روي گوشيهاي هوشمند اجرا ميشود. AGPنسخهي موبايلي برنامه «پي جي پي» است که براي رمزگذاري اطالعات مورد استفاده قرار ميگيرد و مخصوصا براي رمزگذاري ايميلها کاربرد دارد. Mail K9براي ارسال و دريافت ايميل از قابل اعتمادترين برنامهها براي ارسال و دريافت ايميل است. ترکيب آن و برنامه AGPيک ابزار بسيار قوي براي رمزگذاري ايميلها خواهد ساخت. «سوپر اسپات» .مسنجر امن «سوپر اسپات» يکي از امنترين انواع اپليکيشنهاي « »VoIPبراي ارتباط با دوستان است.
عکسهاي فيسبوک شما هرگز در امان نيستند کاربران دايمأ ميپرسند که امنترين راه براي گذاشتن عکس در فيسبوک چيست و پاسخ هميش ه اين است که امنترين کار ،آپلود نکردن عکسها در فيسبوک است!! اگر ميخواهيد بدانيد چرا بايد ادامه اين مطلب را بخوانيد.
چرا نبايد عکسها را در فيسبوک آپلود کرد؟
عکسهاي شما حتي بعد از حذف از فيسبوک ،از
ما در اينجا از بيان جزييات به دست آوردن تصاوير درون آلبومها معذور هستيم ،چرا که کار ما ارتقا امنيت شما است و نه از بين بردن امنيت ،اما در همين حد اضافه ميکنيم که کافي است افراد به کد پروفايل شما ،کد عکس و کد آلبوم دسترسي داشته باشند و فقط چند خط اسکريپت بنويسند تا به تعداد بيشماري تصوير دسترسي پيدا کنند. به عنوان نکت ه آخر دسترسي به کدهاي ياد شده کاري بسيار آسان است و در حد چند ثانيه زمان الزم دارد .توصيه اين است که اگر واقعا نميخواهيد تا کسي به عکس خاصي از شما دسترسي پيدا کند ،هرگز آن را روي فيسبوک آپلود نکنيد.
«توتال فيتنس» مشاور تغذيه و مربي بدنسازي داشته باشيد
اگر ميخواهيد به تناسب اندام مورد نظر خود برسيد، قطعا بايد به دو مورد توجه کنيد :برنامه غذايي مناسب و همچنين برنامه ورزشي مناسب .با تمرينهاي نادرست و همچنين رژيمهاي غذايي نادرست به سالمتي خود آسيب وارد ميکنيد ،پس بدون برنامه ورزشي و غذايي مناسب نميتوانيد به تناسب اندام مورد نظر خود برسيد. اپليکيشن «توتال فيتنس» ،هم مربي بدنسازي
مديريت باتري لپتاپ يکي از مواردي است که معموالً کاربران حرفهاي و سيار به آن اهميت بيشتري ميدهند و لذا نحوه استفاده از باتري بر طول عمر آن تأثير مستقيم ميگذارد. مث ً ال يکي از مواردي که اغلب کارشناسان روي آن تأکيد ميکنند اين است که هرگز نگذاريد باطري زير 5درصد چارج برود ،چراکه سلولهاي حاوي انرژي دچار سکته موقت ميشوند و بهترين کار خالي شدن باتري تا 10درصد و نهايت 7درصد و چارج مجدد آن است. توصيه بعدي خالي شدن باتري يک بار در 24ساعت است (يعني از فول چارج به 10الي 7درصد) که اين کار به عمر مفيد باتري تا 3سال و بعضًا بيشتر کمک زيادي ميکند .البته باتريهاي اپل به داليل مختلف از جمله داشتن باتري بک آپ داخل بورد و بهينهسازي نرمافزاري همگام با برنامههاي داخل سيستمعامل ،با بقيه فرق داشته و عمر بيشتري دارند.
کمپاني «واتساپ» اعالم کرد خدمات خود را به صورت رايگان در اختيار تمامي کاربران قرار خواهد داد .واتساپ ظاهرا قصد دارد با ورود به دنياي تجارت آنالين و از طريق ارتباط بنگاه با مصرفکننده درآمد کسب کند. به عالوه قرار نيست اين اپليکيشن که محب وبترين اپليکيشن پيامرساني جهان است ،تبليغات طرف سوم نظير کمپانيهاي تجاري را براي کاربر نمايش دهد .با اينهمه مديران «واتساپ» در پي راهي ديگر براي در تماس قرار دادن کاربران با کمپانيهاي تجاري و سازمانهاي ديگر هستند. بر اساس اطالعاتي که در وبالگ رسمي «واتساپ» منتشر شده ،مبلغي که پيش از اين کاربران پس از يک سال استفاده رايگان مجبور به پرداخت آن بودند ،حذف شده است. در پستي که در وبالگ «واتساپ» نوشته شده آمده است« :سالها بود که از شماري از کاربران خود ميخواستيم که با گذشت اولين سال استفاده از واتساپ مبلغي را براي استفاده از آن بپردازند .اما همزمان با رشد خود به اين نتيجه رسيديم که اين رويکرد اثربخش نيست». با اينهمه مديران «واتساپ» که متوجه هستند حذف تنها درآمدي که دارند سوالبرانگيز و نخستين گمانهزنيها درباره ورود تبليغات به اين اپليکيشن خواهد بود ،اعالم کردهاند که چنين گزينهاي مطرح نيست .کمپاني «واتساپ» در مقابل در پي آن است که از ايده تازهاي بهره بگيرد. مديران «واتساپ» اعالم کردهاند« :از آغاز سال 2016در حال آزمايش ابزاري هستيم که به کاربر امکان ميدهد با کمپانيها و سازمانهاي ديگري که خود مايل است در تماس قرار بگيرد .براي مثال کاربر ميتواند در ارتباط با بانک خود باشد و از آخرين تراکنشهاي بانکي حساب خود اطالع پيدا کند يا امکان آن وجود خواهد داشت که کاربر با يک آژانس هواپيمايي درباره احتمال تاخير در پرواز خود در تماس باشد». واتساپ از سال 2015امکان استفاده از سرويس تلفن مجاني را در اختيار دارندگان سيستم عامل آياواس
اين کار خيلي ساده است .برنامه Command Promptرا باال بياوريد (کليک روي کليدهاي ويندوز R+و تايپ کردن CMDروي آن تا صفحه داس قديمي ظاهرًا گردد. در ويندوز ايکس پي و 7نيز روي استارت منو در قسمت Runعبارت «سي ام دي» را تايپ کنيد. سپس داخل صفحه سياهي که مشاهده ميکنيد اين دستور را تايپ کنيد:
powercfg /batteryreport
فايل گزارش کامل درباره باتري در مکاني که معموالً داخل فولدر users/userقرار ميگيرد ،ذخيرهشده و شما ميتوانيد با باز کردن آن روي مرورگر خود ،اطالعات جامعي درباره باتري لپتاپ از روز اولي که نصب کرديد ،بگيريد. تاريخچه کامل از اولين فول چارج تا امروز و ساير اطالعات مفيد و اينکه با کاهش زمان چارج و زمان مصرف باتري ميتوانيد بفهميد آيا زمان تعويض باتري رسيده است يا نه در آنجا آمده است.
مردم بيشتر پلياستيشن 4خريدهاند يا اکس باکس وان؟
رقابت ميان سوني و مايکروسافت به جنگ ميان اعداد و ارقام کشيده شده است. «ماري جو فولي» از «زد دي نت» اخيرًا فاش ساخت که
دنباله در صفحة 30
29
February 2016 بهمن 1394
آمريکا چه کساني را در تبادل زنداني با ايران آزاد کرد؟ روز شنبه 26دي ( 16ژانويه) در حالي که همه منتظر گزارش نهايي آژانس بينالمللي انرژي اتمي و اعالم اجراي توافق هستهاي ايران بودند ،ناگهان با خبر غيرمنتظره تبادل زندانيان ميان ايران و آمريکا روبرو شدند ،خبري که تا چند ساعت اخبار و تحوالت هستهاي وين را تحتالشعاع قرار داد .در ميان ايراني ـ آمريکاييهايي که ايران در جريان اين تبادل آزاد کرد به جز يک نفر ـ نصرتاهلل خسروي رودسري ـ بقيه بارها نامشان در رسانهها مطرح شده بود :جيسون رضاييان ،خبرنگار «واشنگتن پست» در تهران ،سعيد عابديني ،کشيش مسيحي و امير حکمتي ،تفنگدار دريايي سابق در آمريکا. اما کمتر کسي نام زندانياني را که آمريکا در جريان اين تبادل آزاد کرد ،شنيده بود يا به ياد داشت .وزارت دادگستري آمريکا پيشينه کوتاهي از اين افراد و اتهاماتشان منتشر کرده است.
بهرام مکانيک:
آقاي مکانيک شهروند ايراني ـ آمريکايي ساکن هيوستون تکزاس بود که سال گذشته ميالدي با اتهام صادرات غيرقانوني تکنولوژي به ارزش ميليونها دالر به ايران روبرو شد .او 69سال دارد و يکي از صاحبان شرکت «فاراتل» و همين طور شرکت وابسته آن« ،اسمارت پاور سيستمز» در هيوستون است. بر اساس اتهاماتي که مطرح شده« ،فاراتل» کار طراحي و ساخت «يوپياس» (منبع تغذيه بدون وقفه) را براي چندين نهاد و شرکت ايراني از جمله وزارت دفاع ،سازمان انرژي اتمي و شرکت فناوري سانتريفيوژ ايران به عهده داشته است. به گفته وزارت دادگستري آمريکا سيستمهايي که بهرام مکانيک در فروش آنها به ايران نقش داشته ،در بخش نظامي از جمله سيستمهاي موشکي زمين به هوا استفاده شده است .ادعا شده است که بين جوالي 2010تا ،2015 شبکه مرتبط با آقاي مکانيک 28ميليون قطعه به ارزش 24 ميليون دالر را از طريق تايوان و ترکيه به ايران فرستاده است.
خسرو افقهي:
آقاي افقهي يکي ديگر از صاحبان شرکت «فاراتل» و همين طور «اسمارت پاور سيستمز» در هيوستون است. دادستانهاي آمريکايي ميگويند که آقاي افقهي 72 ،ساله و ساکن لسآنجلس ،به بهرام مکانيک در صدور غيرقانوني تکنولوژي آمريکايي به ايران کمک کرده است.
تورج فريدي:
آقاي فريدي 46 ،ساله و ساکن تکزاس ،معاون رياست شرکت «اسمارت پاور سيستمز» است و به گفته دادگاه، همراه با خسرو افقهي به آقاي مکانيک در انتقال غيرقانوني فناوري آمريکايي به ايران کمک کرده است .کيفرخواست دادگاه ميگويد بهرام مکانيک با کمک آقايان افقهي و ت کاالهايي از جمله قطعات فريدي ،به صورت مرتب ليس ميکروالکترونيک براي ارسال به ايران دريافت ميکرده است.
نادر مدانلو:
آقاي مدانلو ،زاده ايران و شهروند آمريکا است که به اتهام نقض تحريمهاي مربوط به ممنوعيت تجارت با ايران و همين طور کمک به ايران براي پرتاب اولين ماهوارهاش به هشت سال زندان محکوم شده بود .بر اساس اسناد دادگاه ،نادر مدانلو مدرک تحصيلي خود در رشته مهندسي مکانيک را از دانشکاه جورج واشنگتن گرفته است .به گفته خودش او کارشناسي شناختهشده در سطح بينالمللي در زمينه سياستگذاري استراتژيک و سرمايهگذاري در صنعت مخابراتي فضامحور است و براي شرکتهاي خصوصي، وزارت دفاع آمريکا و ناسا برنامههاي علمي و فضايي را مديريت کرده است.
آرش قهرمان:
آقاي قهرمان 46 ،ساله ،سال گذشته ميالدي به اتهام نقض ممنوعيت تجارت با ايران به بيش از شش سال زندان محکوم شد .او متهم بود که در طرحي براي خريد تجهيزات ناوبري دريايي براي صدور غيرقانوني به ايران نقش داشته است. به گفته دادستانها در آمريکا اين شهروند آمريکايي ايرانيتبار ساکن استيتن آيلند نيويورک به عنوان عامل يک شبکه خريد ايراني فعاليت ميکرده و از يک شرکت صوري در دوبي براي صادرات غيرقانوني کاالها و تکنولوژي آمريکايي به ايران استفاده کرده است .آرش قهرمان که رشته تحصيلياش مهندسي دريا بوده ،در کارخانههاي کشتيسازي در آمريکا مشغول کار بوده است.
نيما گلستانه:
آقاي گلستانه تنها زنداني آزادشده ايراني است که تابعيت آمريکايي ندارد .او اتهام هک کردن سيستم کامپيوتري ارو تک ـ شرکت آيروديناميک مستقر در ورمونت
آمريکا و يکي از پيمانکاران وزارت دفاع ـ را با هدف دزديدن نرمافزار پذيرفته است .نيما گلستانه 30ساله در سال 2013در ترکيه دستگير و سال گذشته ميالدي به آمريکا مسترد شد.
علي صابونچي:
آقاي صابونچي 35سال دارد و در اتهام صدور محصوالت صنعتي به ايران از طريق چين و امارات متحده عربي مجرم شناخته شده است .او شهروند آمريکا است و در زمان دستگيري ساکن پارکويل مريلند بود .آقاي صابونچي متهم شد که با همدستي افراد ديگر در طرحي براي فروش تعداد قابل توجهي قطعات صنعتي قابل استفاده در صنايع گاز ،انرژي ،هوافضا و دفاعي دست داشته که ممنوعيت تجارت با ايران و صادرات به اين کشور را نقض ميکرده است. روزنامه «واشنگتن پست» گزارش ميدهد که به نظر ميرسد از 7ايراني که در جريان مبادله زنداني با ايران، در آمريکا آزاد شدند ،حداقل شش نفرشان قصد دارند در آمريکا بمانند. اين روزنامه نوشت بررسيهايش نشان ميدهد که نادر مدانلو ،خسرو افقهي ،بهرام مکانيک ،آرش قهرمان، علي صابونچي و احتماال تورج فريدي بعد از آزادي قصد دارند به اقامت در آمريکا ادامه دهند .تصميم يک زنداني آزاد شده ديگر به نام نيما گلستان ه معلوم نيست. کليه اين هفت نفر در ارتباط با نقض تحريمهايي که آمريکا عليه ايران وضع کرده است محاکمه و زنداني شده بودند. اما آنها در ازاي آزادي جيسون رضاييان ،امير حکمتي، سعيد عابديني ،نصرتاهلل خسروي رودسري و مت ترهويتيک توسط ايران ،تخفيف يا عفو گرفتند. محور گزارش «واشنگتن پست» ،مصاحبهاي با نادر مدانلو ،يکي از آزاد شدگان ،است .در اين گزارش آمده است که آقاي مدانلو در سال 1979به آمريکا آمد و در دانشگاه جورج واشنگتن تحصيل کرد و بعدا دانشمند آژانس فضايي آمريکا ،ناسا ،شد . بنابه اين گزارش او اوايل دهه قبل ميالدي معاملهاي را ميان ايران و روسيه ـ براي کمک به پرتاب موفقيتآميز يک ماهواره توسط ايران ـ جوش داد و براي همين در نقض تحريمها مقصر شناخته شد و هشت سال زندان گرفت .او در سال 2010متهم و در سال 2013گناهکار شناخته شد . آقاي مدانلو در گفتوگو با «واشنگتن پست» گفت که احساس ميکند حبس او غيرعادالنه بوده و آن را با زنداني
29
شدن جيسون رضاييان ،خبرنگار «واشنگتن پست» در تهران ،مقايسه کرد . راد روزنتين دادستان ايالت مريلند ـ که آقاي مدانلو در آنجا محاکمه شد ـ در بيانيهاي گفت که آقاي مدانلو برخالف جيسون رضاييان در دادگاهي محاکمه شد که درهاي آن به روي عموم گشوده بود و با ارائه شواهد علني ،توسط هيات منصفهاي متشکل از 12شهروند ـ که مستقل از سيستم قضايي هستند و نه دادستان ـ گناهکار شاخته شد. «واشنگتن پست» نوشت که عالوه بر آقاي مدانلو، گفتوگوهايش با وکالي حداقل پنج نفر ديگر از آزاد شدگان نشان ميدهد که آنها تصميم دارند در آمريکا بمانند .مبادله آن زندانيان با انتقاد جمهوري خواهان روبرو شده است. از سوي ديگر در پي اظهارات محمدرضا نقدي ،فرمانده بسيج ،که گفته بود آزادي 1.7ميليارد دالر اموال بلوکه شده ايران و رفع تحريم بانک سپه در مقابل آزادي «جاسوسان آمريکايي» انجام گرفته ،باعث شده است نمايندگان جمهوري خواه کنگره خواستار تحقيق در اين باره شوند. «واشنگتن پست» نوشت قانونگذاران حزب جمهوري خواه در کنگره خواستار تحقيقاتي درباره تصميم دولت آمريکا درباره پرداخت آن مبلغ به ايران شدند . وزارت خارجه آمريکا يک روز بعد از اجراي توافق اتمي با ايران اعالم کرد که ايران و آمريکا پروندهاي قديمي را که در يک محکم ه داوري در الهه در جريان بوده ،حل و فصل کردهاند و آمريکا 400ميليون دالر از داراييهاي ايران را که قبل از انقالب و قطع رابطه دو کشور در حسابي اماني در آمريکا براي خريداري تسليحات نگهداري ميشد ،به همراه 1.3ميليارد دالر سود آن آزاد ميکند . آقاي نقدي گفته بود از آنجا که پيگيري آزادسازي اموال بلوکه شده ايران از طريق مذاکره و دادگاه الهه اثري نداشت ،آزادسازي اخير نشان ميدهد که «آمريکا جز زبان زور نميفهمد ...بازپسگيري اين مبلغ در قبال آزادي جاسوس آمريکايي انجام شده و ربطي به جريان مذاکرات ندارد ». به نوشته «واشنگتن پست» چهرههاي ارشد جمهوريخواه در آن معامله ،نشانههايي از باج دادن ميديدند و اظهارات آقاي نقدي مزيد بر علت شده است . جمهوريخواهان ميگويند چنين معاملهاي ميتواند ساير کشورها و گروهها را تشويق به گروگانگيري شهروندان آمريکا و باجخواهي کند . بنابه اين گزارش مايک پامپئو نماينده جمهوري خواه کانزاس در مجلس در نامهاي به جان کري وزير خارجه نوشت« ،زمان و جزئيات انتقال 1.7ميليارد دالر پول نقد از آمريکا حاوي نشانههايي است که اين ممکن است باجي در ازاي آزادي (آمريکاييها) باشد و احتماال از سوي دشمنان ما چنين تعبير خواهد شد». ادوارد رويس رئيس کميته روابط خارجي مجلس نمايندگان از ايالت کاليفرنيا هم در بيانيهاي گفته است« ،اين امتياز هرگز از سوي وزارت خارجه به عنوان يکي از (معامالت با ايران) مطرح نشده بود ،و دولت بايد پاسخگوي آن باشد». او گفت که متمايل به انجام تحقيقاتي درباره آن معامله و ارتباط احتمالي آن با مبادله زنداني است .دولت اوباما هرگونه اتهامي در مورد مبادله زنداني در ازاي پرداخت باج را رد ميکند. همزمان «نيويورک تايمز» گزارش نشريه اينترنتي «ايران واير» را منتشر کرده که ميگويد نصرتاهلل خسروي رودسري ،يکي از پنج نفري که ايران آزاد کرد ،کشور را ترک کرده است. چهار نفر آنها ـ رضاييان ،عابديني ،حکمتي ،ترهويتيک ـ بالفاصله بعد از آن مبادله ،ايران را ترک کرده بودند. براساس اين گزارش آقاي خسروي که ساکن آمريکا بود در سال 2013به ايران بازگشت و تصميم گرفت ايران بماند . «نيويورک تايمز» همچنين با استناد به «اسناد تازه منتشر شده» گزارش داد که سيد مهدي ميرابوطالبي ،سفير وقت ايران در فرانسه در سال 2011در جريان ديداري با اعضاي يک گروه خيريه مذهبي در آمريکا مدعي شده بود که رابرت لوينسون در اختيار ايران است و در صورت کمک آمريکا به عقب انداختن يک گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي درباره برنامه هستهاي ايران آزاد خواهد شد . «نيويورک تايمز» نوشت که اين اسناد در کتاب «مرد مفقود :جاسوس ناپديد شده آمريکايي در ايران» به قلم بري ماير که قرار است در ماه مي منتشر شود آمده است . آقاي لوينسون ،هنگام سفر به جزيره کيش ،در ماه مارچ سال 2007ناپديد شده بود.
30
حسين مخملباف خش بيست و پنجم و پاياني آنچه گذشت :داريوش مرا عمو اسماعيل مينامد ،گرچه عموي واقعي او نيستم .من و پدرش در کالس اول دبستان با هم آشنا شديم و دوستي پايداري بين ما به وجود آمد .با پايان دوره دبيرستان دختري به نام زرين تاج را برايش گرفتند. آنان نخستين فرزندشان را داريوش ناميدند .بين اين بچه و من با وجود اختالف سن ،الفتي باور نکردني پديد آمد .داريوش پس از اخذ مدرک ليسانس فيزيک به آمريکا رفت و در همين رشته دکترا گرفت و در دانشگاه معتبري به تدريس پرداخت و سپس با خانمي که پزشک بود ازدواج کرد .هنوز سالي از ازدواج آنان نگذشته بود که ناسازگاريها آغاز شد و سرانجام با داشتن يک دختر سه ساله به نام نازنين از يکديگر جدا شدند .چند سال بعد در يک تابستان براي ديدن داريوش و خانوادهاش به آمريکا رفتم .بانو همسر داريوش و دو پسرشان در سفر بودند .روزي که قرار بود نازنين به ديدن من و پدرش بيايد بيصبرانه انتظارش را ميکشيدم .نازنين که پدرش او را پرنسس هم صدا ميزد ،دختري با وقار بود .از نشستن و گپ زدن با او بسيار لذت بردم .روز بازگشت داريوش مرا به فرودگاه رسانيد و هنگام بدرود دفتري را به دستم داد و گفت ماجراي باورنکردني آشنائي با بانو را در اين دفتر نوشتهام تا بخواني .او نوشته بود :در يکي از سفرهايم به کشوري در امريکاي مرکزي به توصيه دوست و همکارم به هتلي رفتم .فکر ميکردم در يکي از سالنهاي آنجا نمايش جالبي را به روي صحنه ميبرند .وقتي دانستم محل تجمع زنهاي تنفروش است از توصيه دوست شگفتزده شدم و به هتل خويش بازگشتم ،اما حس کنجکاوي موجب شد بار دگر به آنجا بروم .زني با چهرهاي گيرا نظرم را جلب کرد ،نامش ايزابل بود .گفت شوهرش مرده و داراي دو پسر است. هنگام صرف شام در کنار ايزابل ،نميدانم چرا به ياد ماجراي آشنائي و ازدواج با ويدا همسر سابقم افتادم .کاش در مسير آشنائي تا ازدواج ،در نقطهاي به بن بست رسيده بوديم .از ايزابل پرسيدم چرا به دنبال کار شرافتمندانه نرفتي و تنفروشي را انتخاب کردي؟ گفت رفتم و به استخدام شرکتي تجاري درآمدم اما درگير ماجرايي باورنکردني شدم .وقتي به او گفتم به شهر شما آمدهام تا خوش بگذرانم و مزه ميوههاي ممنوعه را بچشم ،از سوئي شتابي براي رفتن به هتل و همبستر شدن مشاهده نميکرد ،گفت از اين دوگونه رفتار کردن گيج شده است. بر سر دوراهي اين که بيشتر در کنار ايزابل بمانم يا او را رها کرده به دنبال کار خود بروم ،گيرکرده بودم .از او خواستم تا دنباله داستان زندگيش را نقل کند.
ادامه داستان:
دو هفته بسيار خوبي را در کنار ايزابل ،مادر و فرزندانش سپري کردم .گرچه دو چشم زيبا و جذاب ايزابل همواره درخشندگي خود را داشت ،اما اين بار برق و جاليش چند برابر شده بود .از او پرسيدم سبب اين نشاط و شادماني چيست؟ گفت :تو خير و برکت به زندگي من آورده و مرا از طلسم ديو نجات دادهاي .گفتم کدام ديو ،کدام طلسم؟ ماجرا چه بوده که من از آن بيخبرم؟ گفت اگر به خاطر داشته باشي تا آنجاي داستان زندگيم را برايت نقل کردم که به سبب ساده دلي گول ظاهر فريبنده پدرو را خوردم و با او ازدواج کردم .پدرو ديوي بود که نقابي بر چهره داشت .تا زماني که عمويش رافائل بر سر کار بود و پدرو از او حساب ميبرد ،زندگي ما بد نبود ،اما اين خوشي زودگذر بود .وقتي پليس به نابود کردن باندهاي قاچاق مواد مخدر پرداخت ،رافائل که شامه تيزي داشت جنبيد ،شرکت را واگذار کرد و با دوست دخترش به مکان نامعلومي گريختند .پدرو که در داد و ستدهاي غيرقانوني ،خود را از عموي کهنهکار برتر ميدانست ،با پولي که از طرف عمو به او پرداخت شده بود و قرض گرفتن از اين و آن ،به راه نافرجام
30
February 2016 بهمن 1394
رافائل ادامه داد .اما در کوتاه مدت ،محموله قاچاق او توسط پليس کشف و ضبط شد .پدرو که شانس آورده و از مهلکه جان سالم بدر برده بود ،دار و ندار خود را از دست داد و خانهنشين شد. طلبکارها او را تحت فشار قرار دادند و او هم عقدهها و سرخوردگيهايش را بر سر من خالي ميکرد .روزي به من گفت بايد کار نان و آب داري دست و پا کنم! پرسيدم چگونه؟ گفت به زودي راهش را نشانت خواهم داد .شبي مردي را به عنوان دوستي قديمي به خانه آورد .پس از شام و شستن ظرفها از زور خستگي به اتاق خواب پناه بردم .نميدانم چه ساعتي از شب بود که احساس کردم پدرو به روي تخت آمد .مردک نادان بدون توجه به خستگي من ،ميخواست عشقبازي کند .با خشم به او گفتم پدرو وقت گير آوردي! خستهام بگذار بخوابم .اما ول کن نبود! وقتي سماجت او را مشاهده کردم و نيز بوي ادوکلن ناآشنايي به مشامم رسيد چراغ کنار تخت را روشن کردم .با روشن شدن اتاق و ديدن مردکي که مهمان پدرو بود جيغ کشيده و پدرو را به کمک طلبيدم .مردک با خنده مشمئز کنندهاي گفت پدرو در خانه نيست ،او خودش تو را در اختيار من قرار داده است! با شنيدن اين سخن از جا پريدم .پايه جاشمعي کريستال کنار تخت را در دست گرفته باالي سر بردم و با فرياد از او خواستم بدون درنگ اتاق و خانه را ترک کند وگرنه مغزش را از کاسه سرش بيرون خواهم ريخت .مردک که معلوم بود اهل دعوا نيست ناسزائي نثار پدرو کرده از اتاق و سپس از خانه خارج شد. پس از رفتن مردک ،زانوهايم لرزيدن گرفت ،در خود تا شدم و بر زمين نشستم .تازه پي برده بودم کار نان و آب داري که قرار بود همسر بيشرفم برايم دست و پا کند چه گونه کاري است! روز بعد پدرو به خانه بازگشت .انگار نه انگار شب گذشته اتفاقي افتاده بود .گرچه يقين داشتم مردک مهمان راست ميگفت ،اما تالش کردم خويشتندار باشم تا ببينم پدرو چه واکنشي از خود نشان خواهد داد .وقتي ديدم خود را به جهالت زده بيش از آن طاقت نياوردم و گفتم آيا درست است مرد بيگانهاي را به خانه بياوري و من و او را شب هنگام در خانه تنها بگذاري؟ خونسرد پرسيد مگر چه شده است؟ گفتم ديگر چه ميخواستي بشود. رفيق عزيزت ديشب به روي تخت من و تو آمده بود و نيت سوئي داشت. تظاهر به خشمگين شدن کرد و گفت پدرش را در ميآورم .مردک نانجيب چه غلطها کرده است .نگران مباش حسابش را ميرسم. من هم بيش از آن موضوع را کش ندادم. چندي از اين ماجرا گذشته بود که روزي پدرو گفت براي شنبه شب خود را آماده کن که بايد به مهماني مهمي برويم .تنم از شنيدن اين سخن به لرزه افتاد .شک نداشتم نقشه ديگري در سر دارد اما به روي خود نياوردم .شب موعود لباس شيکي پوشيده و در حد الزم آرايش کردم و به همراه پدرو به سوي محل مهماني حرکت کرديم .وارد منطقه اعيان نشينشهر شديم و جلو باغ بزرگي توقف کرديم .چند لحظه بعد دروازه باز شد و نگهباني که گوئي پدرو را ميشناخت به او سالم کرد و اجازه ورود داد. تا جلوي ساختماني بزرگ و مجلل پيش رفتيم و سپس با راهنمائي مرد جوان قوي هيکلي به داخل ساختمان پاي گذاشتيم .قصري بود با وسايل و مبلماني که به عمرم نديده بودم .مهمان ديگري حضور نداشت .دعوت به نشستن شديم. گفتند آقا به زودي خواهند آمد .پس از نوشيدن يک ليوان شربت خدمتکار از پدرو خواست اگر ممکن است جاي اتومبيل را عوض کند .پدرو برخاست ،رو به من کرد و گفت االن باز ميگردم .اين بار دام را به گونهاي گسترده بودند که راه فراري وجود نداشته باشد .لعنت بر تو پدروي نامرد و بيشرف. چند دقيقه از خروج پدرو نگذشته بود که مرد چاق شکم گندهاي در باالي پلکان ظاهر شد .پلهها را پيمود .به سوي من آمد ،سالم کرد و هنگام دست دادن بر پشت دستم بوسه زد .با خوشامدگوئي شروع به ستايش زيبائي من کرد و بر مبلي نزديک من جاي گرفت .خدمتکاري ميزي چرخدار را که انواع نوشيدني و تنقالت ديگر بر آن چيده شده بود به سوي ما آورد. دو ليوان را تا نيمه از مشروبي که نميدانستم چه بود پر کرد و جلوي من و سپس ارباب خود گرفت .مردک چاق تعارف به نوشيدن کرد .پوزش خواستم و گفتم نوشابه الکلي مرا دچار حال تهوع ميکند و افتضاح به بار خواهم آورد .اصرار نکرد و خود نوشيد .نگران بودم و يکسره به سوي در نگاه ميکردم و انتظار پدرو را ميکشيدم .مردک چاق متوجه شد و گفت پدرو براي انجام کاري باغ را ترک کرده است و به اين زودي باز نخواهد گشت .سپس پرسيد آيا قبل يا بعد از شام به اتاقي که براي استراحت در نظر گرفته شده برويم! با شنيدن اين حرف، ناخودآگاه اشکم سرازير گشت و شروع به گريه کردم .مردک که انتظار اين صحنه را نداشت و فکر ميکرد شب خوبي را پيش رو خواهد داشت ،در حالي که دستمالي به دستم ميداد پرسيد مگر پدرو در مورد مهماني امشب چيزي به شما نگفته است؟ هق هق کنان گفتم آقاي محترم ،او به من گفت به يک مهماني که عدهاي در آن حضور دارند خواهيم رفت .من همسر شرعي و قانوني پدرو هستم نه زني ولگرد و هرزه .اگر شما طالب زني هستيد که خود را با ميل تقديم کند ،آن زن من نيستم .مادر و دو فرزندم در خانه چشم انتظار من هستند .مردک چاق که از اين موضوع بسيار ناراحت شده و براي پدرو خط و نشان ميکشيد که شب
دنباله در صفحة 33
دنباله از صفحة 28 مايکروسافت توانسته است آمار فروش 18ميليون اکس باکس وان خود را از روي کاربران فعال ماه گذشته به دست بياورد. اين آمار به دنبال تائيد نصب ويندوز 10توسط 200ميليون کاربر منتشر شد و نشان ميدهد مايکروسافت فاصله زيادي با رقيب خود ،سوني دارد. کمپاني ژاپني سوني اخيرًا خبر فروش 36ميليون پلياستيشن 4در سراسر جهان را منتشر کرد .در همين حال سوني اعالم کرد در زمان تعطيالت سال نو و کريسمس توانسته 5.7ميليون پلياستيشن 4نيز بفروشد. نکته جالب در سال نو ،از کار افتادن شبکه پلياستيشن بود که باعث شد تا به اعتبار سوني لطمه بخورد. داستان رقابت اين دو کمپاني در بخش کنسولهاي گيم و کلکل کاربران هر دو طرف همچنان ادامه دارد.
با موبايل خود بهصورت همزمان با چند نفر چت ويدئويي کنيد
به مناسبت 10سالگي اسکايپ ،مايکروسافت ويژگي جديدي براي کاربران موبايل به ارمغان آورده است. چت ويدئويي با چند نفر بهصورت همزمان ،ويژگي جديد اپليکيشن اسکايپ است که از اين پس به کاربران اندرويدي ،آي او اسي و ويندوزي اجازه ميدهد تا از مزاياي آن بهرهمند شوند. بيش از 750ميليون نفر اسکايپ را روي انواع پلتفرمهاي موبايل نصب کردهاند و با اعالم رسمي ويدئو چت گروهي ،کاربران عالقهمند که ميخواهند زودتر اين قابليت را دريافت کنند ميتوانند در سايتو«پيش ثبتنام» کنند. اسکايپ بازان تا کنون بيش از 2تريليون دقيقه مکالمه کردهاند و قطعًا يک تريليون دقيقه بعدي با چت ويدئويي گروهي اتفاق خواهد افتاد.
معرفي برترين اپليکيشنها برنامه «آفيس لنز»
()Office Lens
اين برنامه از سوي مايکروسافت ارائه شده و به کاربرانش اجازه ميدهد قادر به ثبت تصوير از هر طرح يا فايلي باشند تا بتوانند آن را به يک يادداشت ديجيتالي قابل ويرايش تبديل کنند. کاربران برنامه مايکروسافت ميتوانند تصاوير خود را در فرمتهاي ورد ،پاورپوينت يا فايلهاي پي دي اف تبديل کنند.
«مينت ورک آوت» ()Minute Workout
يکي از برنامههايي که با استقبال قابل توجه کاربران مواجه ميشود، برنامههاي الغري است .چه مدت از ساعات روزانه خود را به ورزش اختصاص ميدهيد؟ آيا ميدانيد با استفاده از اين اپليکيشن نه تنها به تناسب اندام ميرسيد ،بلکه به حفظ سالمتيتان نيز کمک مي کنيد؟ اين اپليکيشن داراي 12حرکت ورزشي است که کاربران بايد هر يک از آنها را در بازه زماني مشخصي تکرار کنند .مثال حرکت دراز و نشست به مدت 30ثانيه و بين 5تا 10مرتبه تکرار شود .اين اپليکيشن ميتواند به شما حرکات ورزشي را که بايد در طول روز انجام دهيد ،بدون اينکه نياز به وسايل ورزشي بخصوصي باشد ،يادآوري کند.
ضد ويروس «آواست» ()Avast
تلفنهاي هوشمند نيز همانند لپ تاپ يا رايانهها نيازمند آنتي ويروس هستند تا بتوانند بر امنيت گجتها بيافزايند.
دنباله در صفحة 33
31
نيمه شبانه
قبله بيقبله!
بعد از باال رفتن برادران حزباهلل از ديوار سفارت عربستان و به آتش کشيدن اين سفارت ،عربستان هم سفارت ايران را بست و کارمندان آن را با لگد بيرون انداخت و همه پروازهاي بين دو کشور را قطع نمود. نميدانم چرا اين برادران الت و لوت اسالمي ياد نميگيرند که تسخير سفارت هميشه براي کشور دردسر داشته و هزينه برميدارد .ميدانيد چند حاجي بازاري نانشان آجر شده چون نميتوانند از عربستان جنس ارزان به دينار بخرند و به قيمت خون باباشون به مردم ايران بفروشند؟ مالها هم که پررو هستند و از ايجاد بحران اموراتشان ي عربستان را فحشکاري ميگذرد ،به جاي معذرت خواه کرده و نقش مظلوم را بازي کردند. خبردار شديم که دفتر بيت رهبري با صدور بخشنامهاي از همه سپاهيان و بچه مالهاي فيضيه قم خواسته که تا اطالع ثانوي همه پشت به قبله نماز بخوانند! آيتاهلل خامنهاي گفته من نماينده خدا روي زمين هستم و اگر خدا اعتراض کرد که چرا رو به قبله نماز نخوانديد، خودم شفاعت شمارا خواهم کرد! اينجوري که بويش مياد فعال” جماعت اسالم پرور ايران بايد به جاي کعبه رو به کره شمالي نماز بخوانند چون برکت بيشتري دارد!
پيام امام خميني از آن دنيا!
اي نامردها ،چرا دوباره با غرب آشتي کرديد؟ چرا من که يکبار جام زهر را سرکشيده بودم بعد از مرگم هم بايد دوباره اين جام زهر را سر بکشم؟ چرا نميگذاريد من آسوده بخوابم؟ مگر من کجايم کمتر از کوروش کبير است که االن سالهاست آسوده خوابيده است؟
سئوال رياضي!
سئوال امتحاني رياضيات براي طلبههاي قم و مشهد: با توجه به توافقات اخير ايران و آشتي موقت ايران با غرب ،اگر گروه مذاکره کننده ايراني در سه نوبت متفاوت سه بار با غربيها دست بدهند و حرف آنها را قبول کنند و در نتيجه اين دست دادنها دالر 300تومان پايين بيايد، تعيين کنيد ايران چند دست بايد به غربيها بدهد که دالر به زمان اول انقالب برگردد؟
طنز مذاکرات و توافقات
سالها پيش بهترين تفسير از جريان مذاکره ايران و آمريکا و توافق نهايي آنها را وودي آلن کارگردان و هنرپيشه آمريکايي در يکي از فيلمهاي خودش آورده است:
ظريف:
«با شکمم زدم توي لگدش! با چشمم زدم توي مشتش! با صورتم زدم توي کف دستش! خالصه بگم ،يارو رو لت و پار کردم»...
February 2016 بهمن 1394
انگولک به اخبار ايران
«جلوگيري از انتشار مجدد روزنامههاي «نشاط» و «همميهن» ـ باعث نشاط روزنامه «کيهان» و همميهنان اسالمي شد. «اژهاي دادستان کشور :ما با فيس بوک مخالف هستيم». ـ پيشرفت يعني اين! قبال” با bookمخالف بودند حاال با «فيس بوک»! «فرود اضطراري هواپيماي مسافربري در کرمان». ـ احتماأل خلبان ترياکش را جا گذاشته بوده! «دانشجويان ستارهدار نميتوانند به دانشگاه برگردند». ـ حاال بايد يکي از ستارههاي شوي آکادمي گوگوش بشوند! «سرعت کنوني اينترنت توهين به ملت ايران است». ـ در عوض محاکمه و اعدامهاي سريع جبران ميکند و باعث افتخار ايرانيان ميشود! «يک زنداني را پس از سکته قلبي اعدام کردند». ـ اينجوري طرف کلي هزينه عمل صرفهجويي کرد و تازه به احتمال قوي زير عمل ميمرد! «مديرعامل سازمان بهشت زهرا :علت آلودگي هوا را از مدير بهشت زهرا بپرسيد». ـ براي اينکه گندش در نيايد ،چرا از مردههاي قبرستان نميپرسيد؟ «قرائتي رييس ستاد اقامه نماز کشور :بايد سن ازدواج به 13سالگي کاهش يابد». ـ يارو مثل اينکه قرص واياگرا زيادي مصرف کرده ،صداش از جاي گرم در مياد! «حضور حداقل 30هزار طلبه خارجي در ايران اسالمي امروز». ـ به جاي توريست که بيايند پول خرج کنند يک مشت گداي عالف و بيکار جذب کردهايم! «به علت آلودگي هوا وزارت بهداشت خواستار تعطيلي تهران شد». ـ که مردم خونه بمانند و منقل ذغالي به راه بيندازند و سيگار بکشند و وضع را بدتر کنند؟
حکايتهاي ايراني
من عاشق رانندههاي تاکسي در تهران هستم؛ مخصوصا مسنترها .آنقدر از اوضاع خوب قبل از انقالب برات ميگن که سفر يک ساعته با تاکسي آنها مثل پنج دقيقه ميشه! *** نميدونم چرا اين فک و فاميل ما که براي تعطيالت به ترکيه ميروند اولين عکسي که براي ما در ايران ميفرستند عکسي است که همه آنها با شلوار کوتاه گرفتهاند! واقعا” که! *** زنم گفت :عکسم براي شرکت در قرعهکشي گرينکارت آمريکا خوب نيست؛ ممکنه قبولم نکنند! اول خنديدم و بعد وقتي که فهميدم جدي ميگه با فتوشاپ دستکارياش کردم که خوشگلتر بشه .وقتي کار تموم شد، اينقدر خوشگل شده بود که هوس صيغه به سرم زد! *** يکي از رفقا که دانشجوي شيمي است ميگفت پياز تنها مادهاي است در دنيا که ميتواند اشک آدم را در بياورد .براي اينکه رويش را کم کنم عکس احمدينژاد را بهش نشون دادم .قراره روي تحقيقاتش کمي بيشتر تحقيق کنه! *** يک پسر تو فاميل داريم که از زمان دولت رفسنجاني هنوز بيکاره و کار گير نياورده .اگر چند سال ديگر هم کار گيرش نيايد قراره بازنشسته بشه! *** اگر يک روز قرار شد زن بگيرم ،يکي از اين دخترهايي که روي دماغشان چسب عمل جراحي زدهاند را ميگيرم؛ نه براي اينکه خوشگلتر شده بلکه واسه اينکه معلومه يا خودش پولداره يا باباش! *** چرا ما ايرونيها وقتي ميخواهيم از کسي تشکر کنيم ميگوييم« ،انشاال پير شي!» چرا نميگوييم« ،انشاال جوون بموني؟!» *** دنبال کسي هستم که به جاي من بعد از مرگم در قبرم بخوابه و بعد از اينکه کار نکير و منکر با او تمام شد مرا در شب دوم چال کنند! نوعي کلک شرعي! *** از رفيقم پرسيدم« ،چطور وقتي که ازدواج کردي و زن داري يک زن صيغه هم داري؟» گفت :مگر کسي که سينما دوست داره نبايد تلويزيون تماشا کنه؟ گفتم :پس يک دوست دختر هم بگير تا راديو هم گوش کرده باشي! *** ديروز پليس توي خيابون بهم گير داد و ازم پرسيد :آخه
سوسول ،اين هم شد مدل مو؟ ميخواستم بگم :به تو با اين کله کچل چه ربطي داره؟ ولي تقيه کردم و جواب دادم :حق با شماست ،فردا ميرم سلموني مدل آلماني ميزنم! *** من فکر ميکنم علت اينکه بازار سکه طال اينقدر نوسان داره به خاطر اينه که مردها دعا ميکنند قيمت سکه بياد پايين ي بدهند و از تا بتوانند زنشان را طالق بدهند و مهريه کمتر طرف ديگه خانمها دعا ميکنند که قيمت سکه بره باال! علت نوسان اينه! *** چه کسي زر زيادي زده که مذاکرات هستهاي ژنو به نفع ايران بوده؟ اگر راست ميگه پس چرا قيمت دالر روزي يک تومن ميره باال و قيمت بنزين توي آمريکا روزي يک سنت مياد پايين؟ *** رفيق زمان دانشگاه ما از آمريکا آمده براي مسافرت و ديدن اقوام در ايران .از ما ميپرسه :آخه شما چطوري ميتونين توي اين مملکت زندگي کنين؟ يه جوري حرف ميزنه که انگار از رييس جمهور کشورمان هم بيشتر ميفهمه! *** با اوضاع امروز مملکت واقعا” گيج شدهام که براي آيندهام چکار کنم؛ ادامه تحصيالت بدهم و دکتر و مهندس بشوم يا چند تا رفيق الت و لوت پيدا کنم و بروم توي کار مداحي؟ *** فکر ميکنم اگر بشقابهاي ماهواره مردم را که پليس به زور از آنها گرفته ذوب ميکردند ميتوانستيم يک راه آهن سرتاسري بهتر از زمان رضا شاه به نصف قيمت بزنيم! *** اي آمريکاي جهانخوار! چرا وقتي که ما غنيسازي 20 درصدي را به پنج درصد رسانديم دالرت را به جاي 15 تومان فقط پنج تومان کم کردي؟ فکر کردي توي مذاکرات رياضي حاليمون نيست؟
ستون خوانندگان »کيهان«
با توجه به خشک شدن درياچه اروميه که اينک شبيه صحراي کربال شده است از مسئولين برگزاري سينهزني، قمهزني و ساير مراسم مذهبي عاشورا تقاضا ميکنيم اين مراسم را به جاي روي اسفالت خيابانها که سمبل غرب است بر روي بستر خشک اين درياچه برگزار کنند تا امت عزادار بيشتر درد آن امام را بفهمند. م زاده محمد حسين اسال
حضرت نوح
در برخي از کتابهاي مذهبي آمده که حضرت نوح هزار سال عمر کرد! حاال نه نهصد و هشتاد و سه سال و نه نهصد و نود و نه سال بلکه هزار سال! آن موقع هم «گوگل» و «ويکيپديا» نبود که بتوان در حرف اين آدمها ترديد کرد که مثال فالن کس دقيقا هزار سال عمر کرد و حتي تا 900سالگي تنيس بازي ميکرد و روزي سه کيلومتر روي دريا پارو ميزد! آيا حضرت نوح در سالگرد تولد خودش در دريا توسط توفان سهمگين غرق شد ،يعني درست روزي که هزار ساله شده بود؟ يا اينکه او را از دريا نجات دادند و در دوران بازنشستگي خود استراحت کرد و در هزار سالگي درگذشت؟ آيا در آخرين جشن تولد حضرت نوح در دنيا هزار شمع وجود داشت که او فوت کند و برايش تولدت مبارک بخوانند؟ آن هم در زماني که هنوز آتش کشف نشده بود! سئوال اين است که چرا خدا بعد از مرگ حضرت نوح جسد او را براي کالبدشکافي در اختيار پزشکان قرار نداد تا راز عمر طوالني او به بشر هديه شود؟
انقراض نسل حيوانات و انسانها
يکي از رفقا از ايران عکس چند يوزپلنگ و خرس ايراني را که فقط در آن منطقه دنيا زندگي ميکنند برايم فرستاده بود و در ايميل خودش آه و ناله سر داده بود که نسل اين حيوانات در حال انقراض است و بايد به آنها کمک شود تا اين حيوانات به عنوان جانوران کامال” ايراني ،نسلشان از بين نرود .در جواب نوشتم :آن ممه را لولو برد! تو هم دلت خوش است! بعد هم عکس دو سه تا دختر ايراني مقيم تهران را فرستادم که عمل جراحي دماغ و کلفت کردن لب و لوچه و بزرگ کردن سينه و ممه کرده بودند و پرسيدم :چرا
31
به جاي نگراني از انقراض نسل حيوانات از انقراض نسل انسانها چيزي نميگويي؟
همهپرسي
در پايان سال 2015ميالدي تصميم گرفتهايم يک همهپرسي از خوانندگان انجام دهيم تا خط و مشي ما در سال 2016مشخصتر شود و ببينيم با چه کساني طرف هستيم؟
لطفا” به سئواالت زير پاسخ دهيد:
در مورد حوادث و اتفاقات فجيع در سوريه چه کشوري را مقصر ميدانيد: 1ـ آمريکا 2ـ عربستان سعودي 3ـ قطر 4ـ روسيه 5ـ جمهوري اسالمي ايران 6ـ سوريه در مورد حوادث و اتفاقات فجيع در سوريه چه گروهي را مقصر ميدانيد؟ 1ـ ارتش سوريه 2ـ »حزباهلل« 3ـ نيروي قدس 4ـ ارتش آمريکا 5ـ «القاعده» 6ـ هيچکدام در مور حوادث و اتفاقات فجيع در سوريه چه مذهبي را مقصر ميدانيد: 1ـ يهوديت 2ـ مسيحيت 3ـ بودايي 4ـ بهايي 5ـ اسالم شيعه 6ـ اسالم سني لطفا” بعد از پاسخ دادن به سئواالت يک نسخه از آن را براي خانواده 100هزار کشته و دو ميليون آواره سوريه بفرستيد ،چون آنها بسيار مشتاق هستند که بدانند چرا امروز به اين وضع اسفناک دچار شدهاند؟!
در دنياي حيوانات
نمايشنامه در يک پرده
مگس آمد توي مطب دکتر .تلو تلو ميخورد و کج و کوله راه ميرفت .به دکتر گفت :دکتر ،دستم به دامنت، يک کاري بکن...دکتر پرسيد :چي شد که اين جوري شدي؟ مگس گفت :با يک ماشين کورسي مسابقه سرعت گذاشتم ،باد سبيل سمت چپم را کند و برد! يعني نصفش را... دکتر گفت :مگر بيکار بودي که با يک ماشين مسابقه بگذاري؟ مگس گفت :شما نميدونيد زندگي مگسها چقدر يکنواخت و خسته کننده است .معلومه که بيکار بودم! دکتر گفت :خب حاال چه اشکالي داره که يک سبيل و نصفي داشته باشي؟ مگس گفت :مگر نميدانيد که اين سبيلها تعادل ما مگسها را نگه ميدارد؟ دکتر گفت :نه! من دامپزشک نيستم و يک دکتر معمولي هستم .شنيده بودم سوسکها اينطور هستند. مگس گفت :حاال چکار کنم؟ دکتر گفت :ميتونم سبيل بريده را با چسب بچسبانم .سبيل بريده را با خودت آوردي؟ مگس گفت :مگر نشنيديد که گفتم باد برد؟ دکتر گفت :چطوره که اون سبيل درسته را نصف کنم که اندازه بشه و تعادلت بهم نخوره؟ مگس گفت :ولي سرعتم مياد پايين .دکتر گفت :خب ،با ماشين کورسي مسابقه نگذار؛ با دوچرخه مسابقه بگذار! مگس گفت :حال نميده .بچهها کلي دستم مياندازند .دکتر گفت :راه ديگهاي نيست. مگس گفت :باشه ،بزن بريم. دکتر سبيل مگس را اندازه کرد و پرسيد :حق ويزيت مرا چطور ميدي؟ مگس گفت :دوست داري اون سبيل قيچي شده را نگه داري؟ دکتر گفت :نه! سبيل مگس ميخوام چکارکنم؟ مگس گفت :ميدوني که من پول ندارم .چون جايي ندارم که کيف پول و کارت اعتباري و دسته چک و از اين حرفها را بگذارم .دکتر گفت :خب پس حقالزحمه من چي ميشه؟ مگس گفت :بسيار خوب. من به بچهها ميگم که تا يک سال طرف خونه شما نيايند و مزاحم خانواده شما نشوند! اين از پول بهتر نيست؟ ميدوني چقدر در هزينه مگسکش صرفهجويي ميکنيد؟ دکتر :قبوله! مگس :بگذار خودم را توي آينه ببينم چه شکلي شدم؛ با اين سبيلهاي نصفه جديد...دکتر :بيا ،اين هم آينه! مگس :دکتر! دستت درد نکنه .چقدر خوشگل شدم! دکتر :خب ،برو مريض بعدي منتظره ...مگس :اون هم مشکل سبيل داره؟ دکتر :نه يک هزارپاست که دو سه تا از پاهايش رماتيسم گرفته...
32
February 2016 بهمن 1394
همراه با پيانوي استاد مرتضي محجوبي. .2گوشه چکاوک با بيت ،با تار ارسالن درگاهي. .3و باالخره گوشه بيداد با شعر ،همراه با ويولن حسين ياحقي
ضمنا در ضبط اين صفحه ،هنرمند ارجمند رضا روانبخش ،ارکستر را با تمبک خود همراهي کرده است. تواناييهايي که تاج در خواندن گوشه بيداد و اجراي تحرير آن به کار برده ،به حدي استادانه و هنرمندانه است که به راستي وصف آن در چارچوب کلمات و جمالت عادي و رايج روزانه دشوار مينمايد. به نوشته محققانه دکتر ساسان سپنتا ،تاج آواز «بيداد» را در حدود سال 1312خورشيدي ،يعني در سي و يک سالگي خواند و تحرير فوق العاده اي که در گوشه «بيداد» اجرا کرد ،تحرير فلکي نام دارد .به نوشته دکتر سپنتا ،نظم و آراستگي و هنجار تحرير مزبور ،نيم ثانيه پس از شروع ،به اوج ميرسد و پس از لمس زودگذر فرکانس 523هرتز به حالت شيبدار ،به نت اصلي بر ميگردد و تمام قلهها و دامنه هاي الگوي افقي مذکور ،از نظام استواري برخوردار است. استاد علي تجويدي ،موسيقيدان و آهنگساز بزرگ نيز در باب اين تحرير و آواز جاودانه مينويسد« ،تاج در اين آواز ،از تحريرهاي مترادف و زير و رو ،به خصوص در قسمت بيداد ،آنچنان استادانه استفاده کرده که تا کنون در موسيقي ايران نظير آن ديده نشده است». محمدجواد کسايي در ماهنامه «هنر موسيقي» نوشته محققانه اي در مورد اين آواز انتشار داده و مي نويسد، «صداي تاج کمنظير و شايد بينظير بود .اوج آواي او مطبوع بود و بر خالف اکثر خوانندگان قديم که زيرخوان بودند، صدايش مردانه و دلنشين بود .هرگز در برابر صالبت صداي تاج ،کسي را تاب رويارويي نبود ».اديب خوانساري ،استاد بزرگ آواز ميگويد« ،من همه خوانندگان را ديدهام .صداي کسي در برابر آقاي تاج جلوه ندارد و هر کس که با او رو به رو بخواند ،قافيه را باخته و صداي خود را از سکه انداخته است». در 75سال گذشته ،بسياري از خوانندگان مرد ،تالش نمودند تا اثري همانند «بيداد تاج» به وجود آوردند ولي هيچ يک توفيق نيافتند .به نظر ميرسد که صدايي با فرکانس 523هرتز ،همراه با شور و حال و گرمي و لطافت ،به قله رفيعي ميماند که احتماالً بدين زوديها دستنيافتني است. جالل تاج اصفهاني در سال 1282خورشيدي در اصفهان تولد يافت و در سال 1360در همين شهر درگذشت .وي در خانوادهاي مذهبي به دنيا آمد .پدرش شيخ اسماعيل معروف به «تاج الواعظين» ،صدايي رسا و مؤثر و کالمي دلنشين و منبري گرم داشت و با رديفها و گوشههاي موسيقي ايراني آشنا بود. تاج دوران تحصيالت ابتدايي را در مدرسه علميه اصفهان گذرانيد و در همين دوران به قرائت قرآن و زمزمه اشعار مذهبي روي آورد و با موسيقي آشنا شد .شبي پدرش زودتر از هميشه به خانه آمد و همين که در را گشود ،نواي جانسوزي را در فضاي خانه طنيني انداز يافت .ديد که نغمه از اتاق جالل است ،بسيار تعجب کرد و از اينکه فرزندش صداي دلپذيري دارد ،خوشحال شد. او اول نميخواست به روي وي بياورد ولي همين که عالقه فراوان فرزند را به نغمهسرايي ديد ،در تعليم او همت گماشت و تا سن 12سالگي وي را نزد خود تعليم موسيقي داد و سپس وي را به استادان زبردستي چون نايب اسداهلل نايي و سيد رحيم اصفهاني سپرد تا ريزهکاريهاي آوازهاي ايراني را به وي بياموزند. در همين دوران جالل به خواندن اشعار شعراي بزرگ
بيژن ترقي -پرويز ياحقي مرضيه
بيداد تاج
سروده سعدي و آواز تاج و ساز صبا اولين دستگاه هاي ضبط صدا ،در دوران سلطنت مظفرالدين شاه قاجار ،يعني حدود 110سال قبل به ايران آورده شد و از آن پس آواز بسياري از خوانندگان مشهور ايران به روي اين دستگاه ها ضبط شد که در سالهاي اخير ،نمونههاي چندي از اين آوازها در مجموعههايي به نام «گنج سوخته» و «صد سال آواز ايران» انتشار يافته و عالقهمندان به موسيقي ميتوانند به اين آثار گوش فرا داده و کيفيت هنري و موسيقايي آنها را بررسي و تجزيه و تحليل نمايند. در ميان آوازهايي که از هنرمندان مرد ،ضبط شده و به روزگار ما رسيده است ،اثر جاودانهاي با آواز «جالل تاج اصفهاني» در دستگاه همايون و گوشه بيداد وجود دارد که در سال 1312خورشيدي در تهران بر روي صفحه 33دور گرامافون ضبط شد و با آنکه تا کنون 75سال از آفرينش آن مي گذرد ،هنوز هيچ خواننده اي نتوانسته دستگاه همايون را با اين بالغت و وسعت و زيبايي و گرمي و لطافت بخواند و به همين جهت بسياري از صاحبنظران و منتقدين موسيقي ايراني بر اين باورند که آنچه تاج در اين صفحه از خود به يادگار باقي گذاشته ،آواي «حد» است، حدي که نه تنها در يکصد سال گذشته نظير آن شنيده نشده ،بعيد است که در آينده نزديک هم ،خواننده ديگري بتواند مانند آن ،اثري به وجود آورد. افسوس که با تکنولوژيهاي ابتدايي دستگاه هاي ضبط آن زمان ،آن گونه که شايسته است ،اين قطعه دل آويز ثبت و ضبط نشده و همه زيبايي آن شاهکار آوازي به ما منتقل نگشته است.
به گفته استاد حسن کسايي ،موسيقيدان نامدار ،در صفحه مورد اشاره ،تاج ،سه بيت از يکي از غزلهاي مشهور سعدي را در سه گوشه از دستگاه همايون به شرح زير خوانده است:
.1درآمد همايون با شعر گر تو خواهي که بجويي دلم امروز بجوي ورنه بسيار بجويي و نيابي بازم از تو با مصلحت خويش نميپردازم همچو پروانه که ميسوزم و در پروازم درد پنهان فراقت ز تحمل بگذشت ورنه از دل نرسيدي به زبان آوازم
32
و حفظ کردن آنها روي آورد و مريد سعدي شيراز شد و بعدها اکثر آوازهاي خود را با اشعار سعدي اجرا کرد .تاج در بيست سالگي به تهران رفت و به همراه استادان نوازنده اي چون مرتضي محجوبي و مرتضي نيداوود ،کنسرت داد و ترانه «مرغ سحر» ،اثر جاودانه ملک الشعرا بهار و مرتضي نيداوود را با شور بسيار در کنسرت خود خواند که با استقبال فراوان هنردوستان رو به رو شد .پس از اين موفقيت ،وي کنسرتهاي ديگري در شيراز و تبريز و اصفهان برگزار نمود که همه آنها موفقيت بسياري براي او همراه داشتند. از سال 1306خورشيدي به بعد ،وي عالوه بر شرکت در کنسرتها و حضور در مجالس و محافل فرهنگي و هنري ،نمونههاي ارجمندي از آوازها و ترانههاي خود را بر روي صفحات گرامافون ضبط کرد که همه آنها با تحسين دوستداران موسيقي رو به رو شد. مهم ترين صفحات او عبارتند از« ،بيداد همايون» که شرح آن در قسمت اول اين نوشته داده شد و ديگر تصنيف «به اصفهان رو» که آهنگ آن از علياکبر خان شهنازي و شعر آن از ملک الشعرا بهار است و شاعر ضمن ارائه تصويرهاي دلپذيري از زيبايي هاي اصفهان و تاريخ درخشان آن ،از غمها و دردهاي دوران تبعيد و هجرت ناخواسته خويش سخن ميگويد. همچنين بايد از تصنيف «رنگهاي طبيعت» نام برد که آهنگ آن از عبدالحسين برازنده و شعر آن از شيداي چالشتري است و باالخره تصنيف «شکايت معشوق» اثري از عبدالحسين برازنده و شعر حسن سالک و آواز جالل تاج اصفهاني.
سبک آوازهاي تاج
شيوه آوازخواني اين هنرمند برجسته ،متأثر از مکتب اصفهان است و تاج از نظر تنوع تحريرها ،واضح خواندن اشعار ،اجراي صحيح گوشه ها ،اجراي ضربي ها ،مناسب خواني و همچنين تلفيق استادانه شعر و موسيقي ،توانايي هاي ممتازي داشت .به نوشته استاد محمد طاهرزاده« ،تاج در انتخاب شعر و قدرت درست خواندن و تفيهم و القاي شعر به شنونده و تحريرهاي مناسب با شعر ،نه کم و نه زياد، به معناي واقعي استاد بود». حدود صداي تاج با صداي «تنور» اروپايي مطابقت دارد و به طور کلي مي توان گفت که آوازهاي او ترکيبي است از خالقيت ،وسعت و شور و گرمي ،تا حدي که بسياري از خوانندگان بزرگ بعدي ،از تأثير هنر وي برکنار نمانده و به طور مستقيم يا غيرمستقيم ،آوازخواني به شيوه اصفهان را از وي فراگرفتهاند که از جمله آنها ميتوان از حسين خواجه اميري (ايرج) و محمدرضا شجريان نام برد. مردم هنردوست اصفهان براي تاج ،حرمت بسياري قائل هستند و همچون اسطورهاي بزرگ ،به وجودش افتخار ميکنند .در آن روزگاران که هنر موسيقي ،هنوز ارج و قرب داشت ،اکثر روزهاي بهار و تابستان و شايد هم پاييز، عصرها ،مردم بسياري در کنار پلهاي خواجو و سي و سه پل و در کرانههاي رودخانه جمع شده و بساط شادماني دائر مي کردند ،آنگاه از يک گروه ،جواني که صدايي رسا و دلانگيز داشت ،شروع به خواندن «بيداد تاج» ميکرد. در آن لحظات جز آواز خواننده کمترين صدايي شنيده نميشد .پس از پايان اين آواز و پس از چند دقيقه سکوت، جوان ديگري از گروه ديگر به خواننده اولي پاسخ ميداد و در حال و هواي آوازهاي تاج هنرنمايي ميکرد ،آنگه سومي و چهارمي با الهام از همديگر در آن فضاي بهشتي ،سير ميکردند و اين دوره تسلسل تا نيمههاي شب ادامه داشت. ياد باد آن روزگاران ياد باد.
33
دنباله از صفحة 30
آنتي ويروس «آواست» ،قدرتمندترين و پرطرفدارترين برنام ه امنيتي در ميان تلفنهاي هوشمند محسوب ميشود که با دارا بودن ويژگي هايي مانند حذف کامل ويروس ،مديريت اپليکيشن ها ،قفل اپليکيشن ،جستجو و وب گردي در فضايي کامال امن به کاربرانش اجازه ميدهد تا از برنامههاي مخرب در امان بمانند. اسکنر حرفهاي که در اين آنتي ويروس استفاده شده به صورت خودکار و پس از نصب ،تمامي برنامههايي را که از قبل وجود داشته يا برنامههايي را که تازه نصب شدهاند اسکن ميکند.
برنامه «معتاد به پادکست»
()Podcast Addict
اين اپليکيشن نه تنها از فضاي داخلي زيبايي برخوردار است بلکه خدمات و امکانات قابل توجهي را نيز در اختيار کاربرانش قرار ميدهد .اين برنامه ابزار مديريتي مفيدي براي سيستم عامل اندرويد است که امکان مديريت فايلهاي صوتي و تصويري، فايلهاي دانلود شده و غيره را براي کاربران فراهم ميکند. همچنين از قابليتهاي اين نرم افزار ميتوان به امکان دانلود و آپديت خودکار ،سفارشي سازي تنظيمات ،داشتن ويجت و پوستههاي مختلف و پشتيباني اشاره کرد.
February 2016 بهمن 1394
خاطر توليد تيشرتهايي که به اينترنت متصل بودند ،سر زبانها افتاد .محصول جديد شرکت سوتيني ورزشي براي خانمهاست و جعبهاي در آن طراحي شده است که تمام اطالعات مورد نياز براي ورزش کردن را براي فردي که اين سوتين را به تن کرده فراهم ميکند ،اطالعاتي نظير مسافت پيموده شده ،ميانگين سرعت ،ميزان ضربان قلب و ميزان سوزاندن کالري .اين جعبه کوچک که در بافت سوتين در جايي نزديک قلب تعبيه شده ،اطالعات جمعآوري شده را به اپ مکمل خود روي تلفن فرد ميفرستد و قابليت تحليل و استفاده از آن را به کاربر ميدهد .همچنين اين جعبه کوچک قابليت جدا شدن از لباس به منظور شستوشو يا انتقال به سوتيني ديگر از همين جنس را نيز دارد .قيمت در نظرگرفته شده براي اين سوتين 150 ،دالر اعالم شده است.
«سيو» ()SCiO
يا همان اسکنر غذايي محصولي از يک شرکت نوپاي فرانسويست که ادعا دارد به محض اينکه هر غذايي را با اين دستگاه کوچک اسکن کنيد، تمام اطالعات غذايي و رژيمي آن را برايتان فراهم
صفحه نمايش آن نيست و ميتوانيد محتويات آن را در هر جايي ،براي مثال هنگام خريد و در فروشگاه، روي گوشي همراه خويش چک کنيد .اين يخچال هيجانانگيز از ماه مي وارد بازار ميشود و قيمتي حدود پنج هزار دالر خواهد داشت.
دوش هوشمند
اين دوش هوشمند شايد در نهايت اندکي چاره باشد براي حل مشکل بحران آب و مصرف بيرويه آب در هنگام استحمام .ساز و کار اين دوش هوشمند بدين شکل است که از طريق تراشهاي کوچک که امکان برقراري ارتباط بلوتوثي را دارد به گوشي همراه يا هر دستگاه مشابه ديگري متصل ميشود و شما پيش از شروع حمام کردن تعيين خواهيد کرد که ميخواهيد چه ميزان آب در آن بار حمام خود استفاده کنيد .ميزانهاي پيش فرض اين دوش ،پنج ،هفت يا 10گالن آب است .عالوه بر اين چراغهاي ريزي در دوش تعبيه شده است که به شما نشان دهد چه ميزان از آب مورد نظر خود را استفاده کردهايد و احتماال به پايان ميزان سهميه خويش نزديک ميشويد.
برنامه «فلکسي» ()FLEKSY
در سالهاي اخير ،برنامههاي بسياري با عنوان صفحه کليد براي تلفنهاي هوشمند عرضه شدهاند که محبوبترين آنها برنامه «فلکسي» است .اين کيبورد داراي ويژگيهايي مانند امکان حدس لغات، تصحيح خودکار کلمات و تايپ سريع است و از پس زمينههاي متنوعي نيز پشتيباني ميکند که توانسته نگاه کاربران بسياري را به خود جلب کرده و تبديل به يکي از گزينههاي محبوب شود.
«گوگل پلي ميوزيک» (Google )Play Music
اين برنامه يکي از محبوبترين برنامههاي مورد عالقه کاربران بوده و به دليل تعداد دفعات دانلود به عنوان برنامه برتر نام گرفته است .اين اپليکيشن به کاربران اندرويدي اجازه ميدهد تا به صورت رايگان به دانلود موسيقيهاي مورد عالقه خود بپردازند .
بهترين دستگاههاي معرفي شده در آخرين نمايشگاه محصوالت الکترونيکي سنت برپايي نمايشگاه محصوالت الکترونيکي چند سالي است که در الس وگاس آمريکا به راه افتاده است و عالقهمندان دنياي تکنولوژي را هر سال از سراسر دنيا به اين مکان ميکشاند. اين نمايشگاه عرصهاي است براي شرکتها تا نوآورانهترين ابداعات خود را به معرض نمايش بگذارند و پيش از ورود به مرحله توليد انبوه ،براي آن بازاريابي کنند و سليقه و نظر مشتريان خود را درباره آن جويا شوند .نمايشگاه امسال پر بود از محصوالت عجيب و غريب با کارکردهايي فوقالعاده و باورنکردني ،از اسکنر غذا گرفته که کافي است هر نوع ماده غذايي را با آن اسکن کنيد تا به شما بگويد مواد تشکيلدهنده آن چيست و چقدر کالري به شما خواهد داد ،تا يخچالي که محتويات داخل خود را هنگام خريد مواد غذايي به شما يادآوري ميکند. اما در مجموع شايد بتوان گفت نمايشگاه امسال ،صحنه درخشش تکنولوژيهاي پوشيدني و ماشينهاي بدون سرنشين بود .با هم نگاهي خواهيم داشت به تعدادي از اين اختراعات باورنکردني در زمينه تکنولوژيهاي پوشيدني و لوازم خانه.
«اومبرا» ()OMBra
محصولي از شرکت «اوم» ( ،)OMشرکتي فعال در زمينه پوشاک است که پيش از اين به
خواهد کرد .اين دستگاه کوچک از طريق بلوتوث به موبايل وصل ميشود و اطالعات بهدست آمده را روي صفحه نمايش گوشي همراه شما نشان خواهد داد. سازوکار آن هم استفاده از اشعه مادون قرمز است، به اين شکل که بسته به واکنشي که مولکولها به اين نور نشان ميدهند ،ميتواند تعيين کند از چه موادي تشکيل شده و چقدر کالري توليد خواهند کرد.
«ترمو» ()Thermo
نسل جديد تبسنج است که واقعا کار را براي همه راحتتر خواهد کرد .گرچه در آغاز هدف از توليد اين دستگاه براي استفاده روي کودکان بوده ،ولي کارآيي آن در هنگام استفاده بزرگساالن نيز فرقي نميکند و براي همه به راحتي قابل استفاده است. کافيست اين تبسنج جيبي را بر روي يکي از دو طرف پيشاني قرار دهيد (محلي که به عقيده پزشکان دقيقترين مکان براي تشخيص دماي بدن از بيرون است) و اين دستگاه به سرعت حرارت بدن شما را برايتان خواهد خواند .جدا از اينکه استفاده از اين وسيله در تاريکي شب هم بسيار ساده است و نيازي به روشنايي و نور براي خواندن و استفاده از آن نيست ،استفاده از اين تبسنج مدرن بهداشتيتر هم خواهد بود ،چرا که در مقايسه با مدلهاي سنتي تبسنج که بايد آن را زير زبان ،زير بغل يا مقعد قرار داد ،اين دستگاه به هيچکدام از اين مکانها وابسته نخواهد بود و با يک برخورد سطحي با پوست پيشاني فرد قادر است که حرارت بدن او را بخواند. قيمت اين تبسنج براي ورود به بازار 100دالر اعالم شده است.
يخچال خانوادگي
يخچال خانوادگي نمايش داده شده در نمايشگاه امسال ،محصولي از شرکت نامآشناي سامسونگ است .اين يخچال صفحه نمايش بزرگي به اندازه بيش از 21اينچ دارد و در داخل يخچال دوربينهاي کوچکي کار گذاشته شده که بدون نياز به باز کردن در يخچال ،محتويات آن را نشان ميدهد .البته براي ديدن تصاوير داخل يخچال نيازي به خيره شدن به
«بليز» ()Blaze
محصول جديدي از شرکت فيتبيت است که از قديميهاي اين عرصه به حساب ميآيد .مهمترين تفاوت محصول جديد فيتبيت با همتايان سابقش، شکل زيبا و طراحي جذاب آن است .محصوالت سابق فيتبيت عموما ظاهري ساده ـ و حتي ميتوان گفت زشت ـ داشتند .اما اين ساعت جديد مانند ساير ساعتهاي ديجيتال شده است با اين تفاوت که اطالعات بسياري بيشتري را در حوزه سالمتي برايتان فراهم خواهد کرد و البته قيمتي بسيار کمتر خواهد داشت .طراحي اين ساعت در رنگهاي مختلف چه براي صفحه نمايش و چه براي بند ساعت انجام يافته است .با استفاده از اين ساعت ميتوان به تماسهاي تلفني پاسخ داد ،مسيجها را خواند و پاسخ داد و رويدادهاي مهم تقويم شخصي را به خاطر آورد .قيمت اين محصول براي ورود به بازار 200دالر اعالم شده است. احتماال شما هم با کمپاني «آندر آرمور» ( )Under Armourآشنا هستيد .اين شرکت يکي از بزرگترين شرکتهاي توليدکننده لباس ورزشي و اسپورت است و به نوعي رقيب کمپانيهاي بزرگ «نايکي» و «آديداس» به حساب ميآيد .يکي از محصوالت قبلي اين شرکت «جميناي» ()Gemini نام داشت که يک کفش ورزشي با قابليت رديابي فعاليتهاي ورزشي صاحب خود بود .نسل دوم اين کفش ورزشي نيز که در نمايشگاه امسال رونمايي شد ،کارايي مشابه با مدل قبلي دارد با اين تفاوت که ديگر براي چک کردن فاکتورهاي مختلف سالمتي و ورزشي نيازي به همراه داشتن يک گوشي هوشمند نيست .تراشه موجود در نسل جديد اين کفش تمام اطالعات شامل مسافت پيموده شده ،ميزان کالري سوزانده شده ،سرعت حرکت ،ضربان قلب و غيره را در خود ذخيره ميکند و بعدتر وقتي به گوشي همراه خود يا دستگاهي مشابه دسترسي پيدا کنيد، اين اطالعات را بر روي اپ وابسته به اين کفش بارگذاري ميکند .قيمت اين کفش زيبا و جذاب 180دالر عنوان شده است.
33
دنباله از صفحة 30 تعطيل او را خراب کرده ،گفت من هيچگاه طرف خود را به زور وادار به کاري نميکنم .اگر اين گونه است که ميگوئيد هر وقت بخواهيد ميتوانيد اين جا را ترک کنيد .باورم نميشد .از جا جستم .سري در مقابلش فرود آوردم و به سوي در خيز برداشتم .از ساختمان خارج شده به سرعت به سوي در باغ راه پيمودم. هرچه دعا از مادرم ياد گرفته بودم خواندم تا به سالمت از آنجا خارج شوم .در نيمه راه تا در باغ بودم که اتومبيل بزرگ و شيکي از پشت سر آمد و کنارم توقف کرد .راننده پياده شد و در عقب را باز و دعوت به سوار شدن کرد و گفت آقا فرمودهاند شما را تا هر کجا که مايل هستيد برسانم .ميترسيدم اما به خود نهيب زدم که مردک چاق در همان داخل ساختمان بهتر ميتوانست به مقصود برسد. سوار شدم .وقتي جلو خانه رسيدم نفس راحتي کشيدم. آن شب تا صبح خواب به چشمم راه نيافت و عزم جزم کردم تا از پدرو طالق گرفته به خانه مادر و نزد فرزندانم بازگردم .روز بعد پدرو چون پلنگي زخم خورده به خانه آمد .با خشم و با صداي بلند به خاطر رفتار نامناسبم با آقا، سرزنشم کرد .اجازه حرف زدن به من نميداد شرم را به کلي به گوشهاي افکنده وقيحانه خواست بايد تسليم نظر او باشم و با هر کس که او صالح بداند همخوابه شوم! بر سرش فرياد کشيدم ،بيغيرت و بيناموسش خواندم و گفتم اگر ذره ذرهام کند تسليم نخواهم شد .از خانهاش خواهم رفت .شکايت به پليس خواهم برد .مردک بي همه چيز بياعتنا به واکنش تند من با خونسردي گفت تو آنچه را من بخواهم انجام خواهي داد وگرنه جان دو پسرت به خطر خواهد افتاد! نامرد، درست بر نقطه ضعف من انگشت گذاشته بود .ميدانستم با اوباشي دمخور است که همه کار از جمله قتل برايشان مثل آب خوردن است .به پايش افتادم .التماس کردم کاري به کار فرزندانم نداشته باشد .گفت پس تسليم باش تا آنها صدمه نبينند و چنين ناجوانمردانه مرا به ننگ و نکبت و تباهي کشيد. کاري جز تسليم از من بر نميآمد .جانم به جان دو فرزندم بسته بود و نميخواستم به اندازه سر سوزني آزار ببينند .چند نوبت تصميم به از بين بردن خويش گرفتم ،اما در آن صورت تکليف جگرگوشههايم چه ميشد .به درد بيدرماني دچار شده بودم که قادر به بازگو کردنش براي ديگري نبودم .جز خدا پناهگاه ديگري نداشتم .چندي بعد با رخداد مهمي گمان کردم معجزه شده و پايان غمهايم فرا رسيده است ،اما چنين نبود .پليس پدرو را با مقدار زيادي مواد مخدر که مربوط به يک باند معروف بود دستگير کرد و مردک تبهکار به حبس ابد محکوم شد .با شنيدن اين خبر گوئي همه شاديهاي دنيا را به جانم ريختند. بدون درنگ تقاضاي طالق کردم ،پذيرفته شد و مراحل رسمي آن زير نظر دادگاه به انجام رسيد .به خانه مادرم بازگشتم و فکر ميکردم آسمان زندگيم از ابرهاي سياه پاک شده است اما نشده بود. از زندان برايم پيغام فرستاد که تازه در اينجا با کساني آشنا شدهام که خود يا دوستانشان در بيرون از زندان اين توانائي را دارند که آدم را مانند گوسفند سر ببرند .گفته بود ،طالق به جاي خود ،زنداني شدن من به جاي خود ،اما تو بايد فعالتر از گذشته به کار خود ادامه داده و پول براي من بفرستي! ديو ،در بند بود اما زنده بود و طلسم باطل نشده بود .باز هم تسليم شدم .مردک بيشرف چندي بعد راه آن هتل کذائي را به من نشان داد و خواست به عنوان اضافه کار در آن جا نيز مشغول باشم! وقتي با تو آشنا شدم ،پدرو در زندان بود و مرتب پول طلب ميکرد .آشنائي با تو قوت قلبي به من داد و تصميم گرفتم به هر وسيله ممکن خود را از طلسم ديو آزاد کنم .هر هفته مبلغي از پولي را که برايم فرستاده بودي براي پدرو به زندان ميفرستادم و گوئي قلبم گواهي ميداد با کنار گذاشتن جدي آن کار زشت، معجزه اتفاق خواهد افتاد و افتاد! پدرو با تني چند از زندانيان نقشه فرار کشيدند. در شب موعود و با برنامهريزي دقيق و در حالي که چند قدم تا آزادي فاصله نداشتند ،يکي از نگهبانها متوجه آنها شد و چون به فرمان ايست توجه نکردند آنها را به رگبار بست .پدرو و سه تن ديگر در دم هالک شدند .سرانجام به دست نگهبان وظيفه شناسي ،شيشه عمر ديو شکست و من از طلسم او آزاد شدم .آسمان زندگيم دوباره آفتابي شد و اينها همه را مديون تو دوست خوب و تو داريوش مهربان هستم .حال بگو راه جبرانش چيست؟ گفتم صبور باش. نخست خوشحالم که دوره رنجهايت به سر رسيده و ديگر سايه مخوف مردک بيشرم باالي سرت نيست و نيز در سفر بعد که زمان آن طوالني نخواهد بود ،به تو خواهم گفت چگونه خواهي توانست به قول خودت کارهائي را که من برايت انجام دادهام جبران کني. با خنده دلنشيني گفت داريوشجان تو حق بزرگي بر من داري و صادقانه ميگويم جانم را هم از تو دريغ نخواهم داشت .گفتم نگران مباش من اهل جان خواستن و تو را در بال افکندن نخواهم بود .شش ماه بعد به شهر ايزابل بازگشتم .او را از هميشه سرحالتر و جذابتر يافتم .يک ماه ديگر به نشست و برخاست با او و خانوادهاش ادامه دادم تا اين زن زيباي آزاد شده از طلسم ديو را بيشتر بکاوم .شکر که با گذشت زمان زخمهاي روحش بهبود کامل يافته بود. مادري فداکار براي بچهها ،فرزندي دلسوز براي مادر و آماده خوشبخت کردن مردي که در کنارش قرار گيرد. در شبي مناسب و با حضور مادر و فرزندانش از او خواستگاري کردم .براي اينکه سر به سر من بگذارد خيلي جدي گفت آقاي محترم از حسن نظر شما که مرا براي همسري خود برگزيدهايد بسيار سپاسگزارم ،اما بايد در بارهاش فکر کنم .مادر و پسرهايش که انتظار داشتند ايزابل بدون درنگ موافقت خود را اعالم کند ،از پاسخ او نگران شدند اما ايزابل مهربان به سرعت چهره دوست داشتني خود را باز يافت و چيزي گفت که معادل فارسي آن چنين است «بر اين مژده گر جان فشانم رواست ».انگشتري را که براي نامزدي تهيه کرده بودم بر انگشتش نشاندم و غريو شادي همگي ما به عرش رسيد. يک سال ديگر زمان را پشت سر گذاشتيم تا همه را به آمريکا آوردم و زندگي در کنار بهترين و زيباترين زني را که در عمرم ديده بودم آغاز کردم. داريوش در خاتمه نوشته بود .آري عمو اسماعيل عزيز ،اين بود ماجراي آشنائي و ازدواج من و ايزابل که با موافقت خودش ،بيشتر او را بانو مينامم. پايان.
34
February 2016 بهمن 1394
و عنصر روايت توجه ويژهاي ميکرد و در همين حال شاعر اجتماعي بود و به مسئوليت روشنفکري ارزش ميگذاشت. شعر «پلهها» از مجموعه شعر «بيپناهي وطن ندارد» را در زير ميخوانيد:
گل مريم ...به ايرانيان دور از وطن
هيال صديقي
گل مريم تنت دلتنگ باغه ميدونم قصر اونجا بيچراغه ميگن آب و هواي قلبا سرده گل يخ روي خاکش خونه کرده تموم لحظهها از جنس سنگه براي اون دلي که تنگ تنگه گل مريم ببين راهت چه دوره فضاي خونه بي تو سوت و کوره گذشتي از همه ،بارت رو بستي غريبونه يه جاي نو نشستي يه جا که خيلي باروني نباشه هميشه ترس ويروني نباشه کسي از حسرت بودن نميره کسي عشقو از آيينه نگيره يه جايي که نفس ،دزد نفس نيست جواب هيچ فريادي قفس نيست کسي فکر فراموشي نباشه دواي درد بيهوشي نباشه گل مريم اگه ابرا سياهه از اينجا تا بهار چند کوچه راهه؟ بيا باغ از غم دوريت نميره ببين باغ بدون گل کويره گل مريم بيا ،ريشهات چي ميشه؟ نگو سخته پس انديشهات چي ميشه؟ قفس که قد آزادي نميشه واسه تن جز وطن وادي نميشه گل مريم بيا باهم بسازيم بيا مريم بيا با هم بسازيم خزون ميره به سرما دل نبازيم گل آزاده گلدوني نميشه بيا انديشه زندوني نمي شه بيا با من بخون از عشق و ريشه من اينجا ريشه در خاکم هميشه
به ياد سعيد صديق ،شاعر و منتقد ادبي که تازه درگذشت
سعيد صديق شاعر و منتقد ادبي گيالني، برنده جايزه شعر «کارنامه» ،در سن 53 سالگي ديده از جهان فرو بست. مرگ او صبح جمعه 25ديماه بر اثر ايست قلبي در منزلش در رشت رخ داد. سعيد صديق در سال 1341در رشت به دنيا آمد .او در نشريات محلي شمال ايران و بهويژه گيالن مقاالت تئوريک ادبي مينوشت و در کنار آنها شعرهايش را منتشر ميکرد. دو مجموعه شعر او به نامهاي «بيپناهي وطن ندارد» و «من آسمان خودم را سرودهام» بهطور همزمان از سوي انتشارات «حرف نو» منتشر شدهاند. در سال 1381سعيد صديق در سومين دوره جايزه «شعر امروز ايران» (کارنامه) که در خانه هنرمندان و با حضور شاعران، نويسندگان و هنرمنداني همچون سيمين بهبهاني ،محمدعلي سپانلو ،منوچهر آتشي، جواد مجابي ،صفدر تقيزاده ،محمود دولتآبادي ،محمد حقوقي و پرويز پرستويي برگزار ميشد ،به خاطر مجموعه شعر «من آسمان خودم را سرودهام» ،برنده جايزه شد. سعيد صديق که به شاعراني چون احمد شاملو ،مهدي اخوان ثالث و فروغ فرخزاد ارادت خاصي داشت در شعرهاي خود به فرم
از ما سه تن يکي به بهار نرسيد از ما سه تن يکي نامش را در قبال قرصي نان انگار گرو ميگذاشت سايهها تا زانو باال کشيده بود مسير سنگفرش هفتهها پر از بوي دلپذير خواب و احتمال ياس در مهرههاي پشت کوچهها پلي بود به وسوسه سه نفر سيبي در دست پشت به آينده به نردهها تکيه دادهاند اولي قدمزنان به باد ملحق شد دومي ،افسوس سومي از ما سه تن يکي نهراسيد از ما سه تن يکي به بهار رسيد از ما سه تن دو تن نمرده بود و يکي بيشتر نزيست از ما سه تن سيبي از ما سه تن هيچيک به پلهها نرسيد.
سده (به مناسبت فرارسيدن اين روز)
نعمت آزرم
آنک چهار الله روشن در دست چار موبد زيبنده سپيدپوش آيان زچارسوي به نزديک کوهواره هيزم ميان دايره ميدان تا کندههاي چيده فرا روي هم برافروزند با شعلههاي سرکش باال بلند با تنوره پيچان انبوه مردمان :زن و مرد جوان و پير دستان به هم گرفته و بر گِرد برفروخته آتش چمان شادان سرود خوان و نيايش کنان و پا کوبان جشن سده فرخنده بزم چهل روزگي باز زادن خورشيد: چل روز بر گذشته از شب يلدا آن شب که باز روشني بامدادش از نفس گرم ميتراي نوزاد است آن شب که پيش لرز ريزش اندام سرد تاريکي ست آن شب که مژدگاني آغاز بيش روشني مه ِر داد بر شب بيداد است جشن سده ده روز برگذشته ز بهمن ماه جشن بزرگ روشنائي و گرما يک جلوه از نمايه فرهنگ شادماني ايران زمين چون پادزهر تيرگي و سرما جشن سده جشن پديد آمدن آتش از کوبش دو سنگپاره به همديگر آن پاره سنگ که هوشنگ کرد پرتابش برفرق اژدها و بجست اژدها و خورد به ديگر سنگ وز سايش دو سنگ درخشيد اخگري شد فاش راز آتش و خرسند و بهرهمند از آن هوشنگ بادا درود به خورشيد و روشنائي و شاداني شادا شب از درخشش آتش چو روز ويژه آتش جشن سده تا من فروغ شعله جاويد را در آينه چشمهاي تو تا واپسين شراره ،سير ببينم وان گاه تا به سينهام آتش دوباره بفروزد ، از روي گونههاي سرخ تو گل نقشهاي آتش سده را، با بوسهاي بلند بچينم!..
بغض ميگيرد نفس
امير ممبيني
سال نو ميآيد و تاريخ ميلغزد به پس شادباش سال نو چون بغض ميگيرد نفس هر کهرا تبريک گفتم آرزويي پوک بود هر کسي ميداند اين را ،گند سال خوک بود سال نو با خون و آتش آمد و خواهد شدن همچو سال پيش با شمشير دين گردن زدن شعلههاي نفت و نفرت بر شد از گلدستهها خنجر کين را ز دين کرد هر گروهي دستهها هيچ دين و هيچ منشوري نگويد آشتي
آتشي بر پا شده ،ميسوزد هر چه داشتي دوزخي که دين آن را ساخت اندر آسمان بر زمين برپا نمودند بانيانش اين زمان سر بريدن سوختن مصلوب کردن بي امان گشت همچون فتح نامه رايج اندر اين جهان جاي قانون و حقوق و نظم اندر سرزمين حکم حاکم حرف شيخ و تيغ رهزن در کمين واژگان دادند معني را به ابليس دروغ گم شده حق و حقيقت اندرين شهر شلوغ مومياييهاي مصري ميفروشند زندگي قيمتش تسليم بودن ،يا که کردن بندگي واي اسالما به لب هر يک مسلمان ميکشند عقل چون حاکم نباشد جسم در خون ميکشند گاه ميآيد يکي ،بس حق به جانب ،کين منم آن نباشد راه دين ،مالي اين آئين منم «با صالح و صلح بايد دولتي ديني کنيم ني که دين را دولتي ،پرهيز بايد زين کنيم» دولت دين کدامين فرقه را خواهيد حال کو نيارد فرقههاي ديگري اندر جدال؟ خود نه آيا دولت هر فرقه خصم ديگريست زين خصومتهاي فرقه بهرهها با ديگريست؟ دين و دولت را همين پيوند کرد اينسان تباه آن که منکر ميشود ،از دين جويد گاه و جاه گر نباشد اعتماد بر عقل و رأي مردمان حکم عقل و رأي شيخان نيز باشد همچنان چند بايد حصر و زندان چند بايد درد و مرگ عقل کي تاريخ را خواهد زدودن تيره برگ ما همه کشتينشينان سرنوشت ما يکيست عقل اگر بيدار گردد بر همه خواهد گريست سرنشينان دست بسته ،ناخدايان مست مست ميرود کشتي بدينسان سوي ساحلهاي پست
در زمستانم
رضا مقصدي
چه کسي گفت فصل فصل تنهايي گلها نيست؟ دشت ،بي رقص نفسهاي تو سرگردانست ياسها بوي دستان تو را ميجويند. از تو با خندهي آب از تو با نابترين زمزمه ،در لحظهي تنهايي از تو با همهمهي پنجرهي دورترين خانه ،سخن ميگويم. در زمستانم. وقتي آن چشم نه ،آن آتش از من و دل ،دورست در زمستانم. آه...ميدانم ،ميدانم اين هراسي که ميان من و ما ميگذرد زخمهاييست که بر عاطفه ،ميماند. فصل فصل تنهايي گلها نيست؟ از تو ميپرسم اي تنها! اينهمه فاصله ،نامش چيست؟ برف ميبارد در من ،برف چشمهاي تو کجاست؟
نويد رهايي
اصغر مجيدي
اي حامي جهالت ،اي ناشر ضاللت گرنه زما و تاريخ ،از خود بکش خجالت آب هزار دريا ،از دستتان نشويد خونهاي عاشقان آزادي و عدالت جاي فروغ شادي ،بر چهرهها نشاندي هم داغ نااميدي ،هم سستي و بطالت علم و هنر ندارد در نزدتان بهايي اوهام دين فروشيد به قيمت رذالت اي واي بر شما که در قرن بيست و يکم گستردهايد بساط واليت جهالت جز نام ننگ و نفرت ،بر جا نميگذاريد تاريخ مينمايد بر اين سخن داللت اين ملت دالور خيزد به پا «مجيدي» سازد رها وطن را زين قوم بي اصالت
دل زنده
صائب
در سيه خانهي افالك دل روشن نيست اخگري در ته خاكستر اين گلخن نيست دل چو بيناست چه غم ديده اگر نابيناست خانهي آينه را روشني از روزن نيست گوهر از گرد يتيمي نشود خانه نشين دل اگر زنده بود هيچ غم از مردن نيست ديدهي شوخ تو را آينه در زنگارست ورنه يك سبزهي بيگانه درين گلشن نيست راستي عقده گشايندهي اسرار دل است شمع را حوصلهي گريه فرو خوردن نيست نيست در قافله ريگ روان پيش و پسي مرده بيچارهتر از زنده درين مسكن نيست حرص ،هر ذرهي ما را به جهاني انداخت مور خود را چو كند جمع كم از خرمن نيست نه همين موج ز آمد شد خود بي خبرست هيچ كس را خبر از آمدن و رفتن نيست سفلگان را نزند چرخ چو نيكان بر سنگ محك سيم و زر از بهر مس و آهن نيست دل نازك به نگاه كجي آزرده شود خار در ديده چو افتاد كم از سوزن نيست
اي لعبت خندان لب
سعدي
اي لعبت خندان لب لعلت که مزيدست وي باغ لطافت به رويت که گزيدست زيباتر از اين صيد همه عمر نکردست شيرينتر از اين خربزه هرگز نبريدست اي خضر حاللت نکنم چشمه حيوان داني که سکندر به چه محنت طلبيدست آن خون کسي ريختهاي يا مي سرخست يا توت سياهست که بر جامه چکيدست با جمله برآميزي و از ما بگريزي جرم از تو نباشد گنه از بخت رميدست نيکست که ديوار به يک بار بيفتاد تا هيچ کس اين باغ نگويي که نديدست بسيار توقف نکند ميوه پر بار چون عام بدانست که شيرين و رسيدست گل نيز در آن هفته دهن باز نميکرد و امروز نسيم سحرش پرده دريدست رفت آن که فقاع از تو گشايند دگربار ما را بس از اين کوزه که بيگانه مکيدست سعدي در بستان هواي دگري زن وين کشته رها کن که در او گله چريدست
كلك خيال انگيز
حافظ
كي شعر تر انگيزد خاطر كه حزين باشد يك نكته از اين معني گفتيم و همين باشد از لعل تو گر يابم انگشتري زنهار صد ملك سليمانم در زير نگين باشد غمناك نبايد بود از طعن حسود اي دل شايد كه چو وابيني خير تو در اين باشد هر كو نكند فهمي زين كلك خيال انگيز نقشش به حرام ار خود صورتگر چين باشد جام مي و خون دل هر يك به كسي دادند در دايرهي قسمت اوضاع چنين باشد در كار گالب و گل ،حكم ازلي اين بود كان شاهد بازاري وين پرده نشين باشد آن نيست كه حافظ را رندي بشد از خاطر كاين سابقهي پيشين تا روز پسين باشد
از من نپرس
کامبيز گيالني از تلخي روزگار از من نپرس. نپرس که شبهايم را
34 چگونه به خرمني از آشفتگي در جهاني اين گونه از هم گسيخته به روز ميدوزم؟ از من نپرس در انبوه اين ناهمگوني که تاريخ را به ستمگر فروخته است، چگونه هنوز چشم از اين آسمان تيره بر نميگيرم؟ نپرس در تداوم ناهنجار ماندن زندگي را چگونه تاب ميآورم و با رودخانهي اشکي که در درون من جاريست چه ميکنم؟ از راهي که ترديد را در زمين خشک روزگار ميپاشد از من نپرس. دلخراش است در آن سوي روشني زيستن وقتي که ميفهمي روياي زيباي آزادي را در تو کشتهاند و سادهترين خاطرات کودکيات را دستکاري کردهاند. از من نپرس آخرين کورسوي اميد را کي به تاريکي به پوچي به بيآيندگي خواهم سپرد و خود را چون قطرهاي به اقيانوسي از آب تسليم ميکنم که ميرود و رود اما ديگر نميداند به کجا ميرود و آب چيست ديگر. از من اگر اين همه را ميپرسي شتاب نکن که تا پايان تا پايان تاريکي هنوز راهي مانده است. تا همهي تاريکي تا برپايي همهي چوبههاي دار تا فرود همهي بمبها تا آوارگي هر چه هست تا همهي مرگ هنوز راهي مانده است. نپرس ديگر نپرس بشنو بشنو که من زندهام زندهام آنجا که هيچ مرگي انتظارش را نميکشد آنجا که فرياد هيچ شکلي نميشناسد. هر چند به سختي بسيار سخت اين بار را بر دوش کشيد بايد.
35
February 2016 بهمن 1394
چهارمين فستيوال نوروزي آتالنتا
18فوريه ،بروس اسپرينگستين 9مارچ ،ريانا چهارمين فستيوال نوروزي آتالنتا براي تامين لوازم سفره 9جون ،سلينا گومز عيد و انواع شيريني از ساعت 10صبح تا 4بعدازظهر روز يکشنبه 13مارچ در «لنير کالج» در کامينگ جورجيا برگزار ميشود. جهت کسب اطالعات بيشتر تلفنهاي (678) 665-4186و مجموعهاي از آثار ويک مونيز ،يکي از بااستعدادترين (404) 441-2680اعالم شده است .براي کسب اطالعات هنرمندان سده بيست و يکم از 28فوريه تا 29مي بيشتر به آگهي مندرج در همين شماره «پرديس» مراجعه 2016در اين موزه به نمايش درميآيد. بفرماييد.
موزه آتالنتا
برنامههاي کانون ايرانيان آتالنتا در ماه فوريه 2016
جمعه 5فوريه :آشنائي با هيات مديره جديد و بحث در باره برنامههاي آينده کانون جمعه 12فوريه :شب والنتاين جمعه 19فوريه :گراميداشت يار ديرينه کانون آقاي دکتر ايزدي جمعه 26فوريه :شب شعر و ادب برنامههاي کانون از ساعت 7بعدازظهر شروع ميشود.
انتخابات در کانون فرهنگي ايرانيان آتالنتا
انتخابات هيئت مديره کانون با حضور 93نفر از اعضاي کانون در روز 24ژانويه 2016برگزار شد .نظارت بر اين انتخابات بر عهده ياران کانون آقاي دکتر ايزدي ،خانم هما حجتي و آقاي دکتر نوربخش بود .پس از اينکه کانديداهاي حاضر هر کدام در چند دقيقه خود را معرفي کردند رايگيري انجام شد و افراد زير براي مدت دو سال براي عضويت در هيئت مديره کانون انتخاب شدند :خانمها ثريا ناصري ،نازي ملکنيا و آقايان بهزاد کمپاني ،ميالد مکي ،علي مرادي ،خليل گرجي و عبدي مدرسي .ضمنا خانمها مينا جفرودي و فرح فرنيا به عنوان اعضاي عليالبدل هيئت مديره انتخاب شدند. آدرس کانون 3146 Reps Miller Rd. Norcross, GA 30071 تلفن(404) 303-3030 :
بزرگداشت روز جهاني زن
به همت «بنياد اسماعيل خويي» جلسه ديدار و گفتوگو با منيرو روانيپور ،نويسنده و شاعر معاصر همراه با پيشگفتاري در مورد وضعيت امروزي زنان دنيا (شهال عبقري ) ،شعرخواني شاعران آتالنتا ،مهين خديوي و مرضيه شاه بزاز ،همراه با موسيقي و پذيرايي در روز يکشنبه 6مارچ در ساعت 3بعدازظهر در محل «دانشگاه اليف» ساختمان «سيسياي» اتاق 125برگزار ميشود .تلفن اطالعات برنامه (770) 698-0851و همچنين (770) 846-0933 اعالم شده است.
گردهمايي لرها در آتالنتا
لرهاي ساکن آمريکا در تالشي تازه براي احياي فعاليتهاي خود در روزهاي شنبه و يکشنبه 12و 13مارچ در هتل شرايتون آتالنتا گرد هم خواهند آمد .براي کسب اطالعات بيشتر به آگهي مندرج در همين شماره «پرديس» مراجعه بفرماييد.
فاکس تياتر
10تا 14فوريه ،برنامه رقص مدرن گروه «آلوين ايلي» 19فوريه ،دوازدهمين فستيوال بلوز 20فوريه ،کنسرت ياني 12مارچ ،کنسرت گروه مودي بلوز 16اپريل ،جترو تال براي کسب اطالعات بيشتر در مورد برنامههاي اين نهاد و تهيه بليت ميتوان با شماره تلفن (800) 745-3000يا آدرس اينترنتي www.ticketmaster.comتماس گرفت.
فيليپس ارينا
10تا 15فوريه ،سيرک برادران رينگلينگ
استخدام
دختر خانمي جوان جهت نگهداري از فرزندان شما بطور شبانه روزي آماده خدمت ميباشد.
5985ـ )202( 549 جوياي همخانه
به خانمی جهت همخانه و همدم در مريتا ـ جورجيا نيازمندم.
8871ـ )678( 826
جدول کالسيک افقي: _ 1شيميدان معاصر آمريکايي و برنده جايزه نوبل شيمي در سال 1996ميالدي _ از عناصر فلزي. _ 2سخت و دشوار _ نوعي پنجره و کفش _ آش عدس. _ 3انديشهها و عقايد _ حد و مقدار _ نيستي و هالکت. _ 4لباسفروشي _ رطوبت و آب اندک _ پشت سر _ حرف فقدان. _ 5درنورديدن _ آستان و پيشگاه _ زن حيلهگر. _ 6ميوه جاليزي _ پيکرساز و نقاش فرانسوي سده بيستم که تابلوهاي وي در موزه لوور پاريس به نمايش گذاشته شده است _ پهلوان و دلير. _ 7پاک و مقدس _ گشادهرو _ مردان خدا. _ 8حمام بخار _ رياکار و دورو _ جوانمردي و کرم. _ 9رونق دادن _ قلهاي در آمريکاي جنوبي و بر رشته کوه آند _ وسيله درودگري. _ 10جراحت و زخم _ درستکار و امانتدار _ مسافر سرزمين عجايب. _ 11درخت پر شاخ و برگ _ نگاه دارنده اتومبيل _ باال آمدن آب دريا. _ 12گرداگرد دهان _ همان قليا است _ عبور کردن _ بخت برگشتگي و بيچارگي.
استخدام
به يک خانم باتجربه در امور فروش و آشنا با کامپيوتر جهت کار در نمايشگاه ماشين نيازمنديم.
1686ـ )678( 668 خريد ارز
خريدار دالر بيواسطه.
6074ـ )678( 720 استخدام
به يک نفر براي نگهداري از يک سالمند در منزل خودش در منطقه آلفارتا ـ جورجيا، نيازمند است.
1307ـ 984
()404
استخدام
به يک پرستار ( )CNAبطور 24ساعته براي نگهداري از يک آقاي سالمند ايراني احتياج ميباشد.
2218ـ )678( 825 استخدام
به يک مکانيک خودرو باتجربه و ماهر با ابزار کار ،تمام وقت نيازمنديم.
1686ـ )678( 668 اجاره در تهران
آپارتمان مبله شيک در شمال تهران به مسافران از امريکا از يک هفته تا يکسال اجاره داده ميشود.
6364ـ )770( 369
35
عددگذاري 3رقمي: .777 _ 669 _ 442 _ 828 4رقمي: _ 1185 _ 2667 _ 6582 _ 5846 _ 4533 _ 2565 .8333 _ 5656 5رقمي: _ 99624 _ 37725 _ 55221 _ 64775 _ 55447 .84475 _ 68277 _ 72284 6رقمي: _ 266211 _ 474556 _ 337726 _ 285544 .629422 _ 224457 7رقمي: .7425253 _ 8661422 _ 4899221 _ 6598222 8رقمي: _ 94568825 _ 52234886 _ 54112266 .23779965 9رقمي: _ 734886615 _ 469883445 _ 752254383 .884256212
_ 13پل پيروزي _ کنايه از گناهکار _ خدعه و فريب. _ 14ناسازگار و ضد _ طرز و شکل _ بسيار و فراوان. _ 15همسو و در يک راستا _ از شاگردان «کندي» فيلسوف نامي عرب و خالق «زادالمسافر».
عمودي: _ 1خويشيها و ارتباطات _ اخترشناسي و علم هيات. _ 2منسوب به جهان ديگر _ رايزني _ از امراض واگيردار. _ 3نان شب مانده _ اثري نوشته «پالسکو ايبانز» نويسنده مشهور انگليسي متولد 1866ميالدي که در سال 1928چشم از جهان فروبست _ تابه نانپزي. _ 4چرک زخم _ «دستي» در زبان تازي _ از ويتامينها _ بارانداز کشتي. _ 5کسي را به زور به کاري واداشتن _ ابزار روفتن _ ريزريز کردن. _ 6معدن است و مکان احجار و فلزات در زيرزمين _ روغن صنعتي _ عشق و دوستي. _ 7چوب خمير پهنکني _ معشوق ويس _ شيوا و بليغ. _ 8نقشهکش و صورتگر _ بستر و نهالي _ ستايش کننده. _ 9لغزنده و نمناک _ بهشت و جنت _ از امراض چشم. _ 10هلهله و شادي _ پوشش دهنده عيوب است و از القاب باريتعالي _ روش و منوال. _ 11پايه و ريشه _ پسر مازندراني _ ضربه شمشير. _ 12وسايل و آالت _ شهر زلزلهزده کرمان _ استان کويري _ شکوه و جالل. _ 13تکه پارچه کهنه _ ناپديد شدن و از ميان رفتن _ عالم ميان دنيا و آخرت. _ 14زمين خراب و ويران _ مددکار و امدادرس _ ناميد و دلسرد. _ 15بانوي نويسنده معاصر آمريکايي که کتاب «خالق پايان بحران» وي جايزه بهترين اثر سال را دريافت کرد _ مقابل بيروني.
36
36
February 2016 بهمن 1394
التاري باورنکردني
در ماه گذشته مبلغ پولي که در بازي التاري نصيب برنده ميشد به حدود يک ميليارد دالر رسيد و من از ترس اينکه برنده شوم و از خوشحالي دق کنم ،بليتي نخريدم ولي موضوعي که مرا کمي به فکر انداخت (من يک وقتهايي فکر هم ميکنم) اين بود که اونهايي که حرف از پيشبيني و پيشگويي و رمل و اسطرالب و علوم غريبه و کشف شهود و علم ندوني و علم جفر و روياي صالحه و کرامات و فالگيري ،معرفت اشرافي ،تفاﺋﻞ ،تاثير کواکب و افالک و .....و .....و باز هم و......و .....و دوباره و ......و .....زدهاند و ميزنند ،بله اين بزرگواران تا به حال نتوانستهاند يک شماره برنده را پيشبيني کنند تا اين همه پول مفت را صاحب بشوند. هر چه فکر کردم ،من که چيزي به عقلم نرسيد .شما را نميدانم.
کورش سليماني
بم بم بم ـ بم بم بم
K@Kourosh123.com
تکذيب
در شماره گذشته «پرديس» مطالبي درباره دانش و بينش و فلسفه نوشته بودم که بعضيها فکر کردند نکنه شايد اينها نتيجه مطالعه و تحقيق اينجانب (يعني خود من) باشد و خواستار نوشتههاي بيشتري در اين زمينه شدند. بايد روشن و واضح بنويسم که اينجور وصلهها به تن من حقير (حقير يعني بدبخت ،فلک زده ،کوچک) نميچسبه و نه تنها خود من بلکه هيچ يک از اعضاي خانواده ما دنبال علم و دانش و تحقيق و تجربه نرفتهايم و منبع اين نوشتهها شخص دانشمند و انديشمندي است که بعد از کمي تفکر به اين نتيجه رسيده که ايرانيها به گفتهها و نوشتههاي يک آدم خل بيشتر عالقه و توجه نشان ميدهند تا يک آدم عاقل و فرهيخته و به همين جهت ،با سوء استفاده از ساده لوحي نگارنده (نگارنده يعني خود من) نتيجه سالها مطالعه و بررسي و تحقيق خودش را در اختيار شما ميگذاره.... ديگه بهش اعتماد نکنيد و اينجور نوشتهها را نخونيد!
بسيار بسيار بسيار بسيار مفتخرم که به عرض (ببخشيد، به آگاهي) شما همميهنان مقيم ايالت جورجيا برسانم که بعد از دوازده سال آزگار که از مصيبت زلزله بم گذشت، سرانجام ايرانيان آتالنتا بعد از ساعتها و روزها و ماهها و سالها مشاجره و منازعه و محافشه (يعني فحش دادن) و انواع و اقسام تهمت و برچسب و انگ و ننگ و اقدام به شکايتهاي قانوني و غيرقانوني و هزاران مصيبت و درگيري در مورد پولي که قرار بود بالفاصله پس از زلزله به بم برسد ،فقط با دوازده سال تاخير با خريد دو آمبوالنس از طرف کانون ايرانيان آتالنتا به شهر بم هديه داده شد و آنهايي که فکر ميکردند اين پول لوطيخور شده ،آنچنان به ناراحتي وجدان دچار شدهاند که نگو و نپرس. به هر حال دنيا را چه ديدي ،شايد در زلزلههاي بعدي به جاي 12سال رسيدن کمکهاي فوري به زلزله زدگان ،يازده سال طول بکشد.
گذر آب منگل
يک نوچهي لوس ننر جوجه فکل قداره کشيد در گذر آب منگل چند جاهل حيرت زده دبش يغور گفتند :د نشد ،مرتيکهي نفلهي خل
1st Choice Sports Rehab Center Sports Chiropractic . Physical Therapy . Massage Decatur:
2545 Lawrenceville Hwy. Ste 100 Decatur, GA 30033
Johns Creek:
9810-B Medlock Bridge Rd. Ste 104 Johns Creek, GA 30097
(404) 377-0011
1stChoiceSportsRehab.com
Dr. Mason Tavakoli
37
February 2016 1394 بهمن
37
38
رئال مادريد ،ثروتمندترين تيم فوتبال جهان
باشگاه اسپانيايي رئال مادريد بار ديگر در صدر فهرست ثروتمندترين باشگاههاي جهان قرار گرفت .اين يازدهمين سال متوالي است که «کهکشانيها» عنوان نخست را نصيب خود ميکنند. پس از رئال مادريد که متمولترين تيم فوتبال دنياست، بارسلونا قرار گرفته و منچستريونايتد هم رتبه سوم را در اختيار دارد. ثروت هنگفت يونايتد در پنجره تابستاني نقل و انتقاالت ،به اين تيم کمک کرد تا هر بازيکني مدنظرش است را به خدمت بگيرد اما انتخابات نامناسب در گزينش بازيکنان باعث شد ميليونها پوند از خزانه باشگاه ،حاال در خدمت نيمکت ذخيرههاي اين تيم باشد. بين بيست تيم برتر فهرست ثروتمندترين باشگاههاي جهان ،انگلستان بيشترين نماينده را دارد که دليل عمده آن افزايش چشمگير درآمدهايشان از حق پخش تلويزيوني است . حاميان مالي ثروتمند و معتبرترين برندهاي تجاري جهان ،از بنگاههاي شرطبندي گرفته تا شرکتهاي اتومبيلسازي ،بر ثروت تيمهاي فوتبال در بريتانيا افزودهاند. پيش بيني ميشود منچستر يونايتد سلطه 11ساله رئال بر اين فهرست را در سالهاي آتي بشکند و جايگاه پيشين خود را پس بگيرد. باشگاهها غير از حق پخش و درآمدهاي تبليغاتي از
February 2016 بهمن 1394
شرکتها و موسسات مختلف ،در زمينه فروش محصوالت خود در سراسر جهان نيز درآمد چشمگيري دارند .تورهاي تجاري ،تبليغاتي باشگاهها پيش از شروع هر فصل به کشورهاي شرق آسيا ،خليج فارس و اياالت متحده منبع درآمد ديگري براي اين تيمهاست. پرورش بازيکنان و فروش آنها نيز بخشي از درآمدهاي باشگاههاست. تيمهاي بزرگ فوتبال جهان دست کم 10 بازيکن جوان قرضي در باشگاههاي ديگر دارند که اکثرشان فصل به فصل ،گرانتر ميشوند و ارزش افزوده آنها بر رونق اقتصادي باشگاه ميافزايد. بليت فر و شي به صورت فصلي يا تکفروشي در ورزشگاه نيز بخش کوچکي از درآمد باشگاههاست. هيچکدام از اين موارد به صورت حرفهاي در ايران ن و ساير اعمال نميشود .باشگاهها نصيبي از فروش پيراه محصوالت مرتبط با تيمشان نميبرند .از درآمد ناشي از بليت فروشي« ،سهم درصدي» دارند که آنهم با کاهش استقبال تماشاگران ،بسيار ناچيز است. صداوسيما از پرداخت حق پخش مصوب خودداري ميکند و با توجه به حکومتي بودن اين رسانه ،به شبکههاي خصوصي يا خارجي نيز امکان رقابت براي دريافت حق پخش داده نميشود. عمدهترين درآمد باشگاهها در ايران ،حامي تبليغاتيشان است که روي پيراهن تيمها درج ميشود. حامياني که گاهي در طول فصل ،چند بار تغيير ميکنند و گاهي کار به شکايت در مراجع قضايي ميکشد. درآمدزايي از طريق پرورش بازيکنان نيز در فوتبال ايران بسيار ناچيز است .در اين بين ،باشگاههاي نظامي بدون صرف هزينه ،استعدادهاي پرورش يافته در ساير تيمها را به رايگان در اختيار ميگيرند. پاريسنژرمن با مالک قطري ،بايرن مونيخ، منچسترسيتي ،دو تيم لندني آرسنال و چلسي ،ليورپول، يوونتوس به اتفاق بوروسيا دورتموند و تاتنهام نيز در ميان پردرآمدترين باشگاههاي جهان حضور دارند.
سوشا مکاني: اشتباهي نکردهام و سرم را باال ميگيرم دروازهبان تيم فوتبال پرسپوليس ميگويد از اينکه اشتباهي نکرده احساس غرور ميکند .مکاني درباره ادامه حضورش در تيم پرسپوليس ميگويد او تصميمگيرنده نيست و باشگاه پرسپوليس بايد در اين باره تصميم بگيرد. دروازهبان پرسپوليس که پيش از اين گفته بود «تلگرام» او هک شده و از اين طريق عکسهايش به شبکههاي اجتماعي راه يافته ،بار ديگر با تکرار اين موضوع اظهار اميدواري کرده که عامل اين خرابکاري توسط پليس پيدا شده و به دست قانون سپرده شود. او چندي پيش به دليل انتشار عکسهايش در تلگرام بازداشت و روانه زندان اوين شد .در حاليکه ابتدا عنوان شده بود او شاکي خصوصي دارد ،قاضي پرونده از تامين قرار وثيقه خودداري کرد تا دروازهبان تيم ملي و پرسپوليس يک هفتهاي را در زندان اوين بگذراند .مکاني سرانجام به قيد وثيقه آزاد شد و
جوکوويچ و کربر برندگان جام تنيس اوپن استراليا شدند نوواک جوکوويچ ٬مرد شماره يک تنيس جهان در مسابقه نهايي رقابتهاي تنيس اوپن استراليا توانست با پيروزي بر اندي ماري نفر شماره دو ردهبندي جهاني براي ششمين بار قهرمان اين مسابقات شود. جوکوويچ از صربستان در مسابقهاي که به جز ست اول، نسبتا پاياپاي پيش رفت در سه ست پاپي ماري بريتانيايي را شکست داد. اين پنجمين شکست اندي ماري در فينال اين مسابقات است .او در فينال اوپن استراليا يک بار از راجر فدرر و چهار بار از جوکوويچ شکست خورده است. جوکوويچ 28ساله اين بازي را که در ملبورن پارک برگزار شد با نتيجه 3بر صفر به سود خود به پايان برد و جايزه يک ميليون و هفتصد هزار دالري را به دست آورد. جوکوويچ با اين پيروزي ،يازدهمين قهرماني خود در مسابقات گرند اسلم را جشن گرفت و با بيورن بورگ، تنيسباز سوئدي ليور راد و استراليايي همرده شد. در مسابقات زنان نيز انجليک تنيسباز کربر آلماني با پيروزي سرينا مقابل ويليامز قهرمان اوپن استراليا شد. که کربر هفتم بخت در قهرماني مسابقات اين حريف بود آمريکايياش را با نتيجه 2بر 1برد و قهرماني در اولين گرنداسلم زندگياش را جشن گرفت. اين همچنين اولين باري بود که کربر به فينال يک گرنداسلم ميرسيد. ويليامز در صورت قهرماني در اين مسابقات ميتوانست با رکورد 22قهرماني استفي گراف ،در گرنداسلمها مساوي کند.
گوارديوال جايگزين پلگريني در منچسترسيتي ميشود بالفاصله در تمرينات تيمش شرکت کرد. مکاني همچنين موضوع وجود شاکي خصوصي را صراحتا رد کرده و گفته که اگر کسي قصد شکايت داشته باشد ،خانواده همسرش هستند که البته آنان هم ميتوانند شهادت دهند که همه چيز بين او و همسرش قانوني و رسمي بوده است. با اينکه دروازهبان تيم پرسپوليس در نخستين روز تمرينات از سوي بازيکنان و کادر مربيگري تيم مورد استقبال قرار گرفت ،اما به فاصله يک روز از آزادي و شروع تمريناتش با تيم ،از او خواسته شد تا اطالع بعدي در تمرينات شرکت نکند ولي دوباره به تمرينات دعوت شد و برانکو مربي تيم پرسپوليس گفته است که او بايد براي بازگشت به دروازه پرسپوليس با ديگر دروازهبانان به رقابت بپردازد.
پپ گوارديوال ،مربي اسپانيايي بايرن مونيخ با قراردادي 3ساله جايگزين مانوئل پلگريني، مربي فعلي منچسترسيتي ميشود. اين باشگاه گفته است که استخدام گوارديوال نتيجه مذاکره با او از سال 2012 بوده است .رقم قرارداد گوارديوال با منچسترسيتي اعالم نشده است. پلگريني ،مربي 62ساله آرژانتيني منچسترسيتي در سال 2013به اين تيم پيوست اما با وجود موفقيت در نخستين فصل نتوانست در فصل بعدي رضايت هواداران تيم را جلب کند. او در نخستين فصل حضور خود منچسترسيتي را
38
قهرمان ليگ برتر و جام اتحاديه انگلستان کرد. در فصل فعلي هم منچسترسيتي از مدعيان اصلي قهرماني ليگ برتر است و با راه يافتن به فينال جام اتحاديه در يک قدمي قهرماني اين جام قرار دارد. منچسترسيتي در اين فصل همچنان در دو تورنمنت ديگر (ليگ قهرمانان اروپا و جام حذفي انگلستان) بخت قهرماني دارد. هنوز باشگاه بعدي پلگريني که منچسترسيتي را در پايان ماه جون ترک ميکند مشخص نيست. گوارديوال نيز در نخستين فصل حضورش در بايرن مونيخ در سال 2013توانست بوندسليگا ،جام حذفي آلمان ،جام باشگاههاي جهان و سوپر جام اروپا را براي اين باشگاه آلماني به ارمغان آورد. گوارديوال تنها کار باقيمانده خود را در بايرن مونيخ قهرماني در اروپا دانسته است. با اين حال گوارديوال عالقهاش را براي سرمربيگري يک تيم انگليسي پنهان نکرده بود و بارها گفته بود که دوست دارد در ليگ برتر انگلستان حضور داشته باشد.
مربيان ايراني قبولش نداشتند، در آمريکا سرمربي شد
در روزهايي که باال رفتن از ديوار سفارت عربستان در تهران خبرساز شده ،بار ديگر يک ايراني در آمريکا از ديوار موفقيت باال رفت .اميد نمازي به عنوان سرمربي تيم ملي زير 18سال فوتبال آمريکا انتخاب شد. نخستين اردوي اين تيم ،در فلوريدا برگزار ميشود تا مهياي حضور در رقابتهاي بينالمللي به ميزباني آرژانتين شوند .نمازي دستيار کارلوس کيروش در مسير راهيابي به جام جهاني 2014بود .او پس از جدايي از تيم ملي ايران، مدتي به عنوان دستيار در تيم دختران و سپس به عنوان کمک مربي تيم ملي جوانان آمريکا ،اين تيم را در جام جهاني همراهي کرد. پايگاه خبري «فوتبال آمريکا» از سرمربيگري نمازي در تيم 18سالهها و راد فريدل در تيم ملي منهاي 19سال خبر داده است .فريدل سابقه 82بازي ملي و سنگرباني در ليورپول و تاتنهام را دارد. نمازي 50ساله در تمام سطوح باشگاهي فوتبال آمريکا بازي کرده .تب راموس ستاره سابق فوتبال آمريکا و سرمربي تيم ملي زير 20سال اين کشور ،انتخاب فريدل و نمازي را در راستاي کار مشترک و هماهنگي بيشتر در برنامههاي تيم ملي« ،بسيار مهم» ارزيابي کرد. بازيکن سابق رئال بتيس در الليگا گفت ،هر دوي آنها در نتايج موفق اخير تيم ملي جوانان نقشي کليدي داشتند و ما قصد داريم با همکاري منسجم ،کيفيت فني بازيکنان جوانان را ارتقا ببخشيم. در ارديبهشت 1390وقتي نمازي به عنوان دستيار کيروش معرفي شد ،اغلب مربيان شاغل در ليگ برتر اين انتخاب را زير سؤال بردند .علي پروين که روش کار نمازي در استيل آذين را ديده بود ،از معدود پيشکسوتان فوتبال ايران بود که به حمايت از او پرداخت. سرمربي پيشين تيم ملي ايران و باشگاه پرسپوليس گفت« ،اميد را بسيار خوب ميشناسم و ميگويم آقاي کيروش دستت درد نکند چون انتخاب خوبي داشتي.
39
February 2016
همايون بهزادي
سرطاليي فوتبال ايران درگذشت همايون بهزادي ستاره تيم ملي فوتبال ايران در دهه چهل خورشيدي، در سن 73سالگي درگذشت. پدرش از افسران ارتش بود و همايون هم زمستان 1320طي دوران ماموريت پدر در خرم آباد به دنيا آمد. فوتبال را در تهران از ردههاي سني پايه در باشگاه شاهين و تيم «پرستوي شاهين» با مربيگري حسن فاخري در زمين خاکي دانشسراي مقدماتي آغاز کرد که االن پارکينگ شده .از آنجا به کوالک رفت که آن تيم هم انتخاب دکتر اکرامي موسس باشگاه و مکتب فوتبال شاهين بود. عباس حجري ستاره شاهين در خط حمله ،خوب سر نميزد .اکرامي تصميم گرفت سرزن بسازد .سه ماه تابستان با همايون به تمرينات اختصاصي پرداخت و از يک دفاع وسط ،فرمانرواي فضا در برابر دروازه حريفان را پرورش داد .تمرين پرش جفتي زير سبد بسکتبال و آموختن پرش سه گام ،همايون را براي مدافعان فوتبال ايران مهارناپذير کرد. او مدتها در پست هافبک مياني و هافبک چپ نيز بازي کرد ،گرچه پاي راستش پاي تخصصي او بود .ساختار باشگاه شاهين چنان مدرن و نظاممند بود که بهزادي ميگفت اول به تيم ملي دعوت شدم و بعد اجازه دادند در شاهين هم بازي کنم! سال 1341در نخستين بازي رسمي ملي مقابل عراق قرار گرفت. پيشتر هم به تيم ملي دعوت شده بود اما به خاطر سن کم ،مادرش راضي به سفر خارجي او نبود .در بازي با عراق ،کنار بهترين زوج دوران فوتبالش حميد شيرزادگان قرار گرفت .همايون به لقب سرطاليي مشهور شد و شيرزادگان هم پاطاليي فوتبال ايران ناميده ميشد .زوجي که خرداد 43در مسابقات مقدماتي المپيک توکيو و در بازي سرنوشت ساز با هندوستان ،در هر دو بازي رفت و برگشت دروازه اين تيم را گشودند. پس از آن ،انحالل شاهين در راه بود .موضوعي که با گذشت نيم قرن هنوز هم دربارهاش اظهارات ضد و نقيض فراواني مطرح ميشود . در روزهاي بعد ،بعضي روزها دکتر برومند و بعضي وقتها خود همايون ،شاهين منحل شده را در زمين خاکياش تمرين ميدادند .در اين بين ،شيرزادگان پاطاليي براي تحصيل و ادامه فوتبال به آمريکا رفت .تيم ملي ايران هم در جام عمران منطقهاي مقابل ترکيه بازي درخشاني ارائه کرد. بهزادي از نوجواني عضو شاهين بود تا روز انحالل .سپس پيراهن پرسپوليس را پوشيد .روزهايي که هواداران پرشمار شاهين ،در ابتدا با تشويق نام شاهين به حمايت از پرسپوليس ميپرداختند. بهزادي درباره حلول روح شاهين در کالبد پرسپوليس مينويسد، «بچهها از اين وضع خسته شده بودند .دسته جمعي رفتيم پرسپوليس. آقاي عبده درباره فلسفه خود از تشکيل اين تيم گفت و افزود ،از روي عالقه به جوانان اين مملکت ،هدفم اين است که اين ياران به هيچ عنوان از هم پاشيده نشوند». همايون در جام ملتهاي 1968آسيا ،نوک پيکان تيم ملي بود و از مهمترين داليل قهرماني ايران .نخستين قهرماني در جام ملتها که تا يک دهه بعد تداوم داشت .سرطاليي براي فينال مقابل اسرائيل دچار مصدوميت شده بود. بياتي سرمربي تيم ميگويد« :همايون را ذخيره کردم چون مصدوم بود .بازي شروع نشده شروع کرد ورجه وورجه تا تماشاگران سر و صدا کنند و مجبور شوم بفرستمش داخل .بهش گفتم بگير بشين و از جات
دنباله از صفحة قبل شنيدم برخي هنوز چيزي نشده به نمازي حمله کردهاند .خواهش ميکنم به اين بچه کاري نداشته باشيد چون او هم تحصيل کرده و هم ميداند چطور يک تيم را تمرين بدهد .پس بيخود به او حمله نکنيد». برخي واکنشها چنان تند و عصبي بود که دور از انتظار به نظر ميرسيد .اصغر شرفي در مصاحبه با سايت گل ،خطاب به اميد نمازي گفت« ،وقتي که به دنيا نيامده بودي ،در فوتبال کار ميکردم .اگر تو را ببينم يک سيلي به تو خواهم زد!» اظهار نظري که جريمه يا توبيخي از جانب فدراسيون فوتبال در پي نداشت .مجري برنامه ورزش از نگاه 2در شبکه دوم سيما نيز با صراحت ،زدوبند را دليل انتصاب نمازي دانست. خداداد عزيزي به خبرگزاري ايسنا گفت« :نه اميد نمازي را تا االن از نزديک ديدهام و نه او را ميشناسم .فدراسيون ميتواند به کيروش بگويد ما يکي از بازيکنان بزرگ تيم ملي را کنار شما ميگذاريم».
تکون نخور ». از روي سکوها مصطفي مکري رييس فدراسيون خواستار ورود بهزادي شد اما «به مکري گفتم نميکنم .موقعش برسد همايون را ميفرستم داخل ». موقعش رسيد .اخراج يک بازيکن حريف و ورود همايون بهزادي، روند مسابقه را تغيير داد و در دقيقه 75اين بازي جنجالي ،دروازه اسرائيل را گشود. گرفتند .همان بچههايي که پرسپوليسيها هم سال 50جام اول را چهار سال پيش با شاهين قهرمان جام حذفي شده بودند. در روز افتتاحيه استاديوم آريامهر 80 ،هزار نفر آمدند تا اولين بازي تاريخ در اين ورزشگاه را ببيند .کروزيرو با پرسپوليس .برزيليها 4بر 2 بردند .همايون بهزادي و صفر ايرانپاک اولين بازيکنان ايراني هستند که در اين ورزشگاه گل زدهاند. در شهرآورد تاريخي 1352که به برتري شش بر صفر پرسپوليس انجاميد و شعار «شيش تاييها» را براي دهههاي بعدي ورد زبان هوادارانش کرد ،همايون بهزادي هت تريک کرد و دو گل هم ايرج سليماني زد که هيچکدام در قيد حيات نيستند .از زنندگان شش گل شهرآورد شهريور 1352فقط حسينعلي کالني زنده است . 26آبان 1354بازي با نفتانيک باکو ،مراسم خداحافظي همايون بهزادي با مستطيل برگزار شد .او در امجديه و در حالي که رکورددار گل ملي بود ،در اين بازي با مراسمي ساده از دنياي فوتبال خداحافظي کرد . لحظات تلختر اما در راه بود .با پيروزي انقالب ،بهزادي را با اتهام همکاري با ساواک دستگير کردند .خودش شانزدهم شهريور 93در اين باره به خبرگزاري ايسنا گفته« :فرداي انقالب پرويز بادپا بوکسور معروف با پنج نفر قمهکش به خانهام ريختند .يک روز بعد از بازداشت آزاد شدم اما مجددًا بادپا آمد و اين بار رفتم که رفتم .پنج ماه زندان قصر بودم. شاکي نداشتم ،چيزي هم ثابت نشد و آزاد شدم ». بهزادي مدتها مسئول کميته پيشکسوتان در فدراسيون فوتبال بود .کميتهاي که بيشتر وقتش به تشييع پيکر پيشکسوتان فوتبال از ورزشگاه شيرودي ميگذشت .او نيز به طنز ميگفت :من رييس فدراسيون اموات هستم. ميگفت« :شب و روز با تيم ملي و باشگاه پرسپوليس بوديم .هرچه داشتيم براي تيم پرسپوليس گذاشتيم و حاال قربانش بروم نميدانم چه خبر است .زماني که خداحافظي کردم به تيم پيشکسوتان رفتم و اين تيم را جمع و جور کردم .لباسهاي پيشکسوتان را زنم ميشست ». ياد و خاطرهاش گرامي باد.
سرمربي پرتغالي تيم ملي فوتبال ايران در سال 1996سرمربي مترواستارز آمريکا بود و آشنايياش با اميد نمازي به سالهاي فعاليت او در آمريکا بازميگشت .با اين حال بيژن ذوالفقارنسب هم در برنامه 90 گفت کيروش بايد دستيار ايراني داشته باشد و اين دو نفري که انتخاب کرده «مارکار آقاجانيان و اميد نمازي» چندان ايراني نيستند! پس از صعود به جام جهاني ،تبعيض در اعطاي پاداش و بيتوجهي به کادر فني حاشيههاي زيادي را در تيم ملي ايجاد کرد ،تا آنجا که آنتونيو سيموئز و اميد نمازي از تيم ملي جدا شدند .کيروش هم که از جدايي يارانش ناراحت بود در نشست خبري ،به تلخي در واکنش به فعاليت جديد نمازي در فوتبال آمريکا گفت« ،چندين بار عذرخواهي ميکنم که اميد را به عنوان دستيار انتخاب کردم .او بزرگترين اشتباه من بود». اما بعدًا اشکان دژآگه نيز به آن ماجرا اشاره کرد .نام دژآگه مثل سيموئز ،گاسپار ،نمازي و آقاجانيان از فهرست پاداشها خط خورده بود. فقط به اين خاطر که مصدوم بوده و در سه بازي آخر حضور نداشت.
بهمن 1394
39
مليپوشاني که براي تامين هزينه زندگي، دستفروشي ميکنند ناتواني در تامين معاش خانواده ،معضل بسياري از قهرمانان و پيشکسوتان ورزشي است. برخي ورزشکاران مليپوش در رشتههاي مختلف ورزشي براي تامين هزينههاي زندگي ،در اماکن عمومي دستفروشي ميکنند. اين در حالي است که «صندوق حمايت از قهرمانان ورزشي» براي پيشگيري از چنين اتفاقاتي تاسيس شده اما در اجرا ،تغييري در زندگي ورزشکاران بيکار يا کم درآمد پديد نياورده است. در اين بين ورزشکاراني که اوضاع اقتصادي خانوادهشان مطلوب نيست ،مسافرکشي ميکنند و اگر توان خريدن خودرو نداشته باشند ،به دستفروشي رو ميآورند. آنها سالهاي نوجواني و جواني خود را در اردوهاي ملي سپري کردهاند .دوراني که ميتوانست به فراگيري صنعت يا تمرکز روي درس بگذرد را صرف مدال آوري براي کشورشان کردهاند .حال وظيفه دولت در قبال آنها چيست؟ اگر هيچ برنامه مدوني براي تامين شغل و معاش ورزشکاران مدال آور وجود ندارد، اصرار فدراسيونها در برپايي اردوهاي طوالني مدت شبانهروزي و اتالف دوران طاليي زندگي اين قهرمانان براي چيست؟ وزارت ورزش و فدراسيونها همواره مدالهاي قهرمانان را جزو موفقيتهاي خود ميدانند اما در ازاي معيشتشان مسئوليتي نميپذيرند. منوچهر شفقتيان ،بازيکن پيشين پرسپوليس و تيم ملي در دهه 60که از بيماري عصبي و مشکالت مالي رنج ميبرد ،لب و دهان خود را دوخت و در نامه سرگشادهاي نوشت براي مردن آمده است زيرا راه ديگري برايش باقي نمانده است. مجتبي مرادي 17ساله در مسابقات کشتي آزاد نوجوانان جهان ،پس از آدام کوين از آمريکا و پترياشويلي از گرجستان روي سکوي سوم 100کيلوگرم ايستاد .مرادي براي تامين زندگياش در ميدان بار شهرستان دزفول ،سمبوسه ميفروخت. او به جاي پيگيري تمريناتش در سالنهاي ورزشي ،ناگزير بود در محيطي آلوده و پر سر و صدا که با ته سيگار و روغن سوخته مفروش شده ،درآمدزايي کند .پترياشويلي حاال در جمع قهرمانان بزرگسال ،اسم و رسمي دارد اما خبري از مرادي نيست. اميد ستايشپور ،قهرمان پاورليفتينگ است که مدال آسيايي دارد .او نيز براي گذاران زندگي و تأمين هزينه تمرينانش در معابر قزوين روسري و شال ميفروشد.
سال گذسته ،گزارشي تصويري در رسانههاي ايران منتشر شد که محمد يوسف سرمربي تيم ملي کريکت و داور بينالمللي ،در شهرستان نيکشهر استان سيستان و بلوچستان ،سر خيابان مشغول فروختن بنزين در داخل ظروف نوشابه است . صادق پاکدامن و ر ز شکا ر برازجاني که در 25سالگي عضويت به تيم ملي نجات غريق درآمد و مسابقات در ني جها مدال آداليد گرفت، طال گذران براي زندگياش در خيابان فالفل ميفروخت. ا ير ج خدري عضو پيشين تيم ملي بسکتبال ايران که با قامت 215سانتيمترياش در رقابتهاي قهرماني آسيا نيز بازي کرد ،پس از مصدوميت شديد ناگزير شد ورزش حرفهاي را کنار بگذارد و براي تأمين معاش ،به دستفروشي در ميدان امام حسين رو آورد .او به دليل ناتواني در راه رفتن، روي دستهايش حرکت ميکند. شاهين جعفري قهرمان پرتاب وزنه جوانان آسيا هم با معضلي مشابه ساير قهرمانان بيکار عرصه ورزش ،به جاي تالش براي تداوم موفقيتهايش در رده بزرگساالن ،بساطي محقر در مجاورت خيابان پهن کرده و دستفروشي ميکرد. عرصه زندگي و مشقت کارتنخوابي چنان بر فرشاد درکه قهرمان کاراته کاپ آسيا تنگ ميشود که ناگزير دست به خودکشي ميزند .دوستانش سر ميرسند و نجاتش ميدهند اما اثر طناب ،روي گردنش باقي است. ي مينويسد« ،اين درد تعداد اين قهرمانان پرشمار است .خبرگزاري مهر در گزارشي انتقاد بسياري از پيشکسوتان ورزش است که نميتوانند از علم و تجربه خود در کشور استفاده کنند. چه برنامهاي براي قهرمانهايي داريم که جواني خود را ميگذارند براي کسب مقامهاي بينالمللي اما دغدغه نان دارند و به دستفروشي و مسافرکشي رو ميآروند؟»
40
دنباله از صفحة قبل
اميد نمازي فرزند دکتر مهدي نمازيزاده است که در دو رشته واليبال و بسکتبال در مسابقات جهاني دانشجويان شرکت داشته و نايبرييس سابق فدراسيون بسکتبال ،با سوابقي چون قائممقامي کميته بسکتبال غرب آسيا، عضو کميته اجرايي کنفدراسيون بسکتبال آسيا و استاد دانشگاه شهيد بهشتي بوده است. امبد هنگام تحصيالت پدرش در آمريکا در اين کشور متولد شده .او از شش سالگي تا 18سالگي در ايران بوده و سپس به آمريکا مهاجرت کرد. با وجودي که دو سال است نمازي فعاليتي در فوتبال ايران ندارد اما تنش بين برخي مربيان داخلي با او همچنان ادامه دارد .محمود ياوري ،آذر امسال به خبرگزاري «ايلنا» گفت« ،کيروش خيلي زود نسبت به مربيان ايراني بدبين شد. ميتوانم بپرسم چرا؟ آقاي نمازي به اين سئوال جواب بدهد .او به کيروش اطالعات غلط داد». نمازي هم با صدور بيانيهاي گفت« ،من کسي بودم که با کيروش صحبت کردم تا با قلعهنويي در هتل اوين ديدار داشته باشد .سپس در هتل المپيک با حميد استيلي جلسه گذاشتيم .به اتفاق گاسپار و مارکار سر تمرينات تيمهاي تهراني رفتم .حتي تبريز و اصفهان رفته و با مربيان صحبت ميکرديم».
پنجمين توپ طالي جهان در دستان ليونل مسي ستاره آرژانتيني تيم بارسلونا به عنوان بهترين بازيکن سال 2015جهان انتخاب شد تا براي پنجمين بار توپ طال را از آن خود کند. اين ستاره آرژانتيني که در سال 2015همراه با بارسلونا به افتخارات متعددي چون فتح ليگ قهرمانان اروپا ،قهرماني الليگا، قهرماني جام حذفي و سوپرجام اسپانيا ،جام باشگاههاي جهان و نايب قهرماني کوپا آمريکا با تيم ملي آرزانتين دست يافت توانست باز هم براي رسيدن به اين عنوان، کريستيانو رونالدو بازيکن پرتغالي باشگاه رئال مادريد را شکست دهد. نيمار مهاجم برزيلي باشگاه بارسلونا نيز ديگر نامزد اين بخش بود. در بخش بهترين بازيکن زن جهان نيز ،سليا ساسيچ مهاجم تيم ملي آلمان، کارلي لويد مهاجم تيم ملي آمريکا و آيا مياما هافبک و کاپيتان تيم ملي ژاپن حضور داشتند که کارلي لويد آمريکايي به عنوان بهترين بازيکن زن جهان انتخاب شد و توپ طال را از آن خود کرد.
رضا احدي ،بازيکن سابق استقالل و تيم ملي ايران درگذشت رضا احدي، سابق کاپيتان فوتبال تيم تهران استقالل و بازيکن سابق تيم ملي ايران، در بيمارستاني در تهران درگذشت. آقاي احدي که 53سال داشت به علت عفونت داخلي و نارسايي کبد درگذشت .او پيش از درگذشت، چند روز در کما بود. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران ،ايسنا ،رضا احدي به دليل آنچه خود، «مشکل اعصاب» عنوان ميکرد در بيمارستان بستري شد ،ولي سپس پزشکان عفونت داخلي و عارضه کبد را در بدن وي تشخيص دادند. رضا احدي سال 1341در تهران به دنيا آمد .کمتر از 18سال داشت که به تيم استقالل تهران پيوست و مدت هفت سال در پست هافبک چپ براي اين تيم بازي کرد. او سپس به آلمان رفت و در تيم روتوايس اسن بازي کرد .او و حميد عليدوستي نخستين بازيکنان ايراني بودند که پس انقالب ايران در آلمان مشغول بازي شدند. احدي مدت کوتاهي بين سالهاي 1361تا 1363نيز عضو تيم ملي ايران بود و 13بار براي تيم ايران بازي کرد. احدي در سال 1367به ايران بازگشت و بار ديگر پيراهن استقالل را پوشيد. آخرين سال بازي او در اين تيم همزمان شد با قهرماني استقالل در باشگاههاي آسيا.
February 2016 بهمن 1394
احدي سالها پس از کنار گذاشتن فوتبال حرفهاي به عنوان بازيکن ،به عنوان مربي هدايت تيمهايي چون استقالل اهواز ،ابومسلم و شهرداري زنجان برعهده گرفت ،هر چند عمر مربيگري او در اين تيمها به ندرت به دو سال رسيد. رضا احدي مدتي هم مربي تيمهاي پايه فوتبال استقالل بود و با اينکه نتايج خوبي گرفت ،مربيگرياش در آن تيم مدتي زيادي دوام نياورد. او در سالهاي آخر عمر تقريبا ديگر به طور حرفهاي ارتباطي با فوتبال نداشت. محمد تقوي ،بازيکن سابق استقالل و تيم ملي ايران که در روزهاي آخر با رضا احدي در تماس بود در باره او گفته است« ،رضا احدي يکي از بهترين هافبکهاي چپ فوتبال ايران بود .با توجه به خصوصيات منحصر به فردش در حمل توپ و شوتهاي سرکشي که داشت توانست در جواني جايگاهي ثابت در ترکيب تيم پرستاره استقالل و تيم ملي ايران براي خود بهدست بياورد».
کاپيتان تيم ملي بسکتبال بانوان در راه آمريکا؛ تکواندوکاران در المپيک تينا ادنا عيسائيان، کاپيتان تيم ملي بسکتبال بانوان قصد دارد به ليگ حرفهاي بسکتبال آمريکا بپيوندد و دو تکواندوکار زن و مرد ايراني موفق به کسب سهميه المپيک ريو با پرچمي غير از پرچم ايران شدند. بر اساس اين گزارش، عيسائيان منتظر جواب آزمايشهاي پزشکي است و حضور او در اين تيم که هنوز نامش اعالم نشده ،جدي شده است. عيسائيان پيش از اين با تائيد دعوت از يک تيم آمريکايي گفته بود در صورتي که در آزمايشهاي پزشکي قبول شود و به تيم مزبور بپيوندد باز هم براي تيم ملي بسکتبال ايران بازي خواهد کرد .کاپيتان تيم ملي بسکتبال ايران پيش از اين هم از چند تيم اروپايي پيشنهاد داشت اما آنها را رد کرده بود .عيسائيان هم اينک در تيم کوشا سپهر سبالن عضويت دارد و با اين تيم در سوپرليگ بسکتبال بانوان ايران بازي ميکند. در سالهاي گذشته تعداد زيادي از ورزشکاران ايراني به دليل کمتوجهي فدراسيونهاي ورزشي و نداشتن درآمد و حمايت کافي با پذيرش تابعيت کشورهاي ديگر براي تيمهاي ملي ساير کشورها به ميدان رفتهاند. ميالد بيگي و راحله آسماني دو تکواندوکار ايراني در پي برگزاري رقابتهاي سهميه منطقه اروپا که در استانبول ترکيه برگزار شد ،به المپيک راه يافتند. راحله آسماني ،تکواندوکار ايراني در همين مسابقات و در بخش زنان با پرچم کميته ملي المپيک موفق به کسب سهميه المپيک ريو شد .او که پيش از اين براي تيم ملي ايران بازي ميکرد ،در سال 1390به بلژيک پناهنده شد. راحله آسماني پيش از اين و در زمان عضويتش در تيم ملي ايران ،مدال نقره بازيهاي آسيايي را کسب کرده بود. چندي پيش کميته ملي المپيک اعالم کرد که تمام تالش خود را براي حمايت از ورزشکاران پناهجو به کار ميبرد .در نهايت مقرر شد بر اساس قانون جديد کميته المپيک ،پناهندگان بتوانند زير پرچم کميته المپيک ،براي حضور در المپيک رقابت کنند .آسماني با استفاده از همين قانون موفق به کسب مدال طالي زنان در وزن 57ـ کيلوگرم در رقابتهاي سهميه المپيک قارهاي و حضور درالمپيک ريو شد. ميالد بيگي مليپوش سابق تيم ملي تکواندوي ايران که چند سالي است با پذيرش تابعيت آذربايجان به تيم ملي آن کشور پيوسته با کسب نشان طالي 80 ـ کيلوگرم قاره سبز جواز حضور در المپيک ريودوژانيرو را به دست آورد .او در المپيک احتماال با همبازي سابقش در تيم ملي ايران ،مهدي خدابخشي که با تيم ملي ايران سهميه المپيک را کسب کرده ،رقابت خواهد کرد. تيم ملي تکواندوي آذربايجان عالوه بر بيگي توسط دو تکواندوکار ايراني، سامان طهماسبي در وزن 85کيلوگرم و صباح شريعتي در وزن 130کيلوگرم، موفق به کسب سهميه المپيک ريو شده است. تيم ملي تکواندوي مردان ايران سه سهميه المپيک از طريق سيستم رنکينگ کسب کرده و به همين دليل در بخش مسابقات قارهاي ،در بخش مردان حضور پيدا نميکند .تيم ملي تکواندوي بانوان ايران اما با ترکيب کيميا عليزاده و اکرم خدابنده در رقابتهاي قارهاي شرکت خواهد کرد.
طلسم المپيک براي فوتبال ايران 44ساله شد در مرحله يک چهارم نهايي مسابقات زير 23سال فوتبال قهرماني آسيا، تيم ملي اميد ايران با شکست 3بر صفر مقابل ژاپن از گردونه مسابقات کنار رفت و بخت حضور در المپيک را نيز از دست داد. با اين نتيجه که در وقت اضافه رقم خورد ،حسرت حضور در المپيک براي فوتبال ايران 44ساله شد .آخرين بازيهاي فوتبال ايران در المپيک ،پيش از انقالب اسالمي در سال 1976ميالدي و در المپيک مونترال انجام شده بود. بازي اميدهاي ايران و ژاپن در 90دقيقه وقت قانوني با نتيجه مساوي بدون گل به پايان رسيد .با وجود برتري نسبي ژاپن در نيمه نخست ،وقت دوم مسابقه
40
با تسلط ايران بر توپ و ميدان همراه بود و از دست رفتن موقعيتهاي متعدد ،از جمله ضربه سر ميالد محمدي که به تير دروازه خورد. در نيم ساعت پاياني به نظر ميرسيد با انجام تعويض و تقويت قواي هجومي، ايران بتواند بازي را به سود خود خاتمه دهد .اما شايد تصميم محمد خاکپور ،تعقيب هدف تيم روبرو يعني کشيدن بازي به وقت اضافه و احيانًا ضربات پنالتي بود .او از عقب نشيني ژاپن و اشتباهات متعدد بازيکنان اين تيم که در پاسهاي نزديک هم پرخطا بودند ،نصيبي نبرد. گل اول ژاپن در دقيقه 96به ثبت رسيد .تويوکاوا با ضربه سر ،تيمش را پيش انداخت .در وقت اضافه دوم ،ناکاجيما از پشت محوطه جريمه با شوت زيبا گل دوم ژاپن را به ثمر رساند .همين بازيکن در دقيقه 110با يک شوت ديگر گل سوم تيمش را زد. پنج دقيقه بعد ،شوت محسن کريمي به تير افقي دروازه ژاپن خورد تا طلسم دروازه اين تيم مانند طلسم صعود به المپيک پابرجا بماند. محمد خاکپور در پايان بازي گفت 90« :دقيقه برتر از ژاپن بوديم .قانون فوتبال اين است که اگر گل نزنيد گل ميخوريد اما اين پايان دنيا و پايان زندگي نيست .اين بازيکنان قطعًا ستارههاي آينده فوتبال ايران هستند ». کادر فني هر تيمي که در مسير خود با ناکامي مواجه ميشود ،از داليل اصلي شکست آن تيم است .کادر فني اين تيم نيز منتقدان فراواني در جمع مربيان داخلي داشت .آنها نسبت به تغييرات مکرر در چهار بازي تيم ايران معترض بودند و سردرگمي تاکتيکي را نيز مشکل بزرگ تيم اميد ميدانستند. خاکپور طبق تصميم خودش روي نيمکت نيز بيبهره از همکاران کارنامهدار بود .مجتبي تقوي به اتفاق دو دروازهبان سابق يعني سعيد عزيزيان و هادي طباطبايي او را همراهي ميکردند .دو نفري که هيچوقت سرمربي نبودند ،خود خاکپور مدتي کمتر از سه ماه سرمربي استيل آذين بود و بينتيجه از اين تيم جدا شد ،تقوي هم دستاوردي در دوران سرمربيگرياش نداشت. آيا اين کادر فني ،حرف تازهاي داشت براي بازيکناني که همگي مهرههاي کليدي تيمهايشان در ليگ برتر هستند و برخي در تيم ملي بزرگساالن عضويت دارند؟ در اين بين محمد مايلي کهن مدير تيم اميد نيز بارها با مصاحبههايش، حاشيههاي فراواني را پيرامون تيم اميد پديد آورد .تيمي که به اقتضاي سن بازيکنان و کم تجربگيشان ،بايد در آرامش مهياي حضور مسابقات مقدماتي المپيک ميشد. اما طبيعتًا به هيچوجه نميتوان کادر فني را يگانه عامل ناکامي دانست .داليل ديگري هم در حذف اميدها موثر بود . علي کفاشيان رييس فدراسيون فوتبال ،در دورههاي اخير چه در فدراسيون و چه کميته المپيک يا سازمان تربيت بدني ،مسئوليتهاي کليدي داشته و هر بار در پي ناکامي اميدها ،وعده برنامه ريزي مدون براي صعود در دوره بعدي را داده است. وزارت ورزش با رد صالحيت زالتکو کرانچار براي سرمربيگري تيم اميد نيز از جمله عوامل اين ناکامي است .اين وزارتخانه اعالم کرد کرانچار به دليل شرب خمر ،صالحيت سرمربيگري اميدها را ندارد . حبيب کاشاني مدير تام االختيار تيم ملي اميد نيز به جاي مقابله با حاشيههاي درون تيمش ،ترجيح داد تيم اميد را در اردوهاي هلند ،ترکيه ،کيش و بندرعباس و تهران بچرخاند که اردوهايي پرهزينه و بيحاصل در نتيجهگيري بودند.
41
فروردين (بره)
ممکن است از انتظار خسته و اعتقاد داشته باشيد که ديگر نميتوانيد بيش از اين منتظر بمانيد ،اما احتماال از اينکه ميبينيد که هنوز اندوختهاي از صبر و شکيبايي در وجود شما باقي مانده متعجب خواهيد شد .حتي ممکن است فکر کنيد ديگر نميتوانيد هيجانات خود را کنترل کرده و آنها را پنهان کنيد ،اما اين فرصتي است که بتوانيد خود را تغيير داده و از اين حالت درآييد و تازه ميفهميد که چقدر ريسک کردهايد. در آيندهاي نزديک فرصتي پيدا خواهيد کرد که اشتياق خود را نشان داده و بهتر است که کارتهاي خود را نگه داريد تا زمان مناسب برسد. در اين ماه ،اگرچه آماده شدهايد که از کارهايي که االن پيش رو داريد کنارهگيري کرده و کار جديدي شروع کنيد ،اما بايد بدانيد که فعال بهتر است دست نگه داريد و عجيب است که االن از درگير شدن با پروسه اجتماعي حساس بيشتر از درگير شدن با کارهاي خودتان دلزده نميشويد .براي رسيدن به اهداف بلند مدتتان عزمتان را جزم کنيد؛ چرا که اين کار بهتان کمک ميکند ديدگاههاي مناسب را حفظ کنيد. تمرکز کردن روي آينده شما را قادر ميسازد انرژيتان را براي وقتهايي که بيشترين نياز را به آن داريد ذخيره کنيد.
ارديبهشت (گاو) نظرات غير متعارفتان در مورد کار خودتان را هم شگفت زده خواهد کرد ،چرا که اصال با شخصيت شما جور در نميآيند! اما حتي احمقانهترين و بکرترين افکارتان هم نسبت به آن چيزي که در ظاهر به نظر ميرسد محافظهکارانهتر هستند. خوشبختانه براي تمام کردن کارهايي که شروع کردهايد به اندازه کافي توانايي داريد .با همه اين احوال کار عاقالنهاي که بايد انجام دهيد اين است که قبل از اينکه خيلي دير شود مطمئن شويد بيشتر از توانايي و زمانتان مسئوليت قبول نکردهايد. در اين ماه ،نتيجه بررسيهايي را که اخيرا در موردي انجام دادهايد دريافت ميکنيد و ميفهميد که موفقيت شما در اين مورد اخير خيلي بيشتر از موارد قبلي است که تا به حال با آن مواجه بودهايد .رسيدگي و بررسي واقعي اکنون اين گونه است که چگونه از اين اوضاع به نفع خود استفاده کنيد و زمانيکه فرصت پيش ميآيد آن را از دست ندهيد .اين مدت زياد طوالني نيست ،پس از تمام اين لحظات استفاده کنيد.
خرداد (دو پيکر) شما به طور ذاتي با عوض کردن مسير و روشتان در وسط راه راحت کنار ميآييد! حاال که آگاهيتان نيز بيشتر شده است ،دوباره وسوسه شدهايد روي نگرش جديدتان در مورد رسيدن به هدف تازه خود کار کنيد .اگرچه شما آماده هستيد که برنامههايتان را متعادل کنيد ،اما افراد ديگر حاضر نيستند به اين سادگيها نظرشان را عوض کنند .از آنها انتظار نداشته باشيد که سريع با شما همراه شوند .بهشان زمان بدهيد ،وقتي که خودتان فکر کرديد رفتارتان درست بوده ،آنها هم به شما ملحق ميشوند. در اين ماه ،شما در حاليکه با آرامش در حال کار کردن هستيد ،با اتفاق غير منتظرهاي روبرو خواهيد شد که مثل يک مانع محکم جلوي راهتان را ميگيرد .اما دليل اينکه شما به مقصد و هدف خود نميرسيد فقط اين نيست که خيلي آهسته کار ميکنيد .خيلي وقتها اگر وقت گذاشته و کاري را درست انجام دهيد خيلي موثرتر از اين است که بعدا” بخواهيد همان کار را دوباره انجام دهيد.
تير (خرچنگ) وقتي که در محل کارتان افراد ديگر خودشان را در اهداف شما سهيم ندانند ،موقعيت شما از آن چيزي که خودتان
41
February 2016 بهمن 1394
انتظار داشتيد پيچيدهتر ميشود .آنها شايد با کارهاي اخير شما موافق باشند ،اما با فلسفه کاري و همچنين با اهدافتان مخالفند و عجيبتر از همه اينکه شما نميتوانيد بفهميد که کي حمايتشان را قطع ميکنند ،چرا که در ظاهر نسبت به که کارهايي ميکنيد مشتاق عالقهمند و نشان ميدهند. حاال پس خيلي بايد بااحتياط رفتار کنيد و بيشتر از چيزهايي که خودشان ميخواهند بهتان بدهند به آنها اتکا نکنيد. در اين ماه ،به هيچ وجه نميخواهيد با کسي جرو بحث کنيد، اما اگر يک نفر بخواهد برايتان تصميمگيري کند ، بايد کمي محکمتر و قاطعانهتر برخورد کرده و اعتماد به نفس بيشتري داشته باشيد .شما در زمينه کارهاي خود ميتوانيد به نتيجهگيري و فرجام درست و منطقي برسيد و اگر اين تصميمگيري را به افراد ديگر واگذار کنيد مطمئنا اين کار در آينده تالشهايتان را ضايع خواهد کرد.
مرداد (شير) در پايان رابطه دوستي شما يک نور جديد به چشم ميخورد و اگر چه شما کامال از آن آگاه نيستيد و نميدانيد قضيه چيست ،اما همين کافي است که لبخندي به لبهاي شما بيايد .شايد شخص جديدي در زندگي شما پيدا شود يا شايد هم زندگي جديدتان از يک رابطه جديد حيات دوباره ميگيرد .به هر حال ،انتخاب با شماست و شما نياز خواهيد داشت که تصميم بگيريد که چگونه خود را به بهترين وجه براي اتفاقات خوبي که دارد برايتان پيش ميآيد آماده کنيد. در اين ماه ،بر سر دوراهي قرار ميگيريد .شما ميدانيد که سريع عکسالعمل نشان دادن کار عاقالنهاي است و از طرف ديگر ميخواهيد قبل از اينکه برنامههايتان وارد مراحل بعدي بشوند مدتي صبر کنيد .حتي اگر وسوسه شدهايد که دلتان را به دريا بزنيد ،بايد بدانيد صبر و شکيبايي پيشه کردن کليد موفقيتتان است .به جاي اينکه به عقل و منطق رجوع کنيد به حرف دلتان گوش دهيد.
شهريور (خوشه) درست وقتي که فکر ميکنيد ميتوانيد به منظم بودن برنامههاي روزانهتان اطمينان کنيد ،يک نفر پيدا ميشود و همه کاسه کوزههايتان را به هم ميريزد و هرقدر که قبال استقامت و پايداري در کارتان داشتيد متزلزل ميشود .به جاي اينکه خيلي سريع واکنش نشان داده و مبارزه کنيد، قبل از اينکه دست به هر اقدام مهمي بزند مدتي صبر کنيد. اين حادثه آزمايش سريع واکنش نشان دادن شما در برابر حوادث نيست ،بلکه درس صبر و شکيبايي است. در اين ماه ،بهتر است به جاي اينکه فکر کنيد همه چيز کامل است ،مسائل نهاني و پشت پرده را هم تجربه کنيد (يا حداقل بفهميد چه چيزهايي از شما پنهان شدهاند). چک کردن واقعيتها در امروز شما را از سرخوردگيهاي فردا نجات ميدهد .مسئله اصلي اين است که بايد خود را از تعهدات قبلي و يا عادات قديميرها کنيد ،زندگي خود را بر اين اساس بگذاريد که نيازهاي کنوني خود را تامين کنيد و براي تحقق بخشيدن آرزوهايتان تالش کنيد.
مهر (ميزان ،ترازو) اگر شما بيش از اندازه تحت فشار قرار بگيريد ،ناراحت و آشفته ميشويد .اينکه ديگران از شما چه انتظاراتي دارند اهميتي ندارد ،چرا که شما ميتوانيد بيشتر از انتظارات آنها کار کنيد .اما اگر به محدوديتهاي خود آگاه نباشيد، آنوقت مشکالت سر برميآورند. به خاطر چيزهايي که نميتوانيد تغييرشان بدهيد اعتراض نکنيد و غر نزنيد ،براي اينکه اين کار اوضاع را بدتر ميکند .در عوض به ديگران اجازه بدهيد که بدانند چه کارهايي انجام ميدهيد و سپس بهترين کاري را که ميتوانيد انجام دهيد. در اين ماه ،سعي کنيد کمي تفريح کنيد .شما بعدها وقت کافي براي انجام دادن وظايف خواهيد داشت .اما در اين لحظه بهتر است که به جاي اينکه کار سخت و طاقت ي ذهنتان را از درگيريهاي کاري فرسا را انتخاب کنيد کم آزاد کنيد .فکر کردن در مورد يک موضوع قبل از اينکه آن را با صداي بلند به زبان بياوريد امري حياتي است .خويشتنداري کار راحتي نيست ،اما اگر کمي آرامتر نباشيد ،واقعهاي غير منتظره شما را در نيمه راه متوقف خواهد کرد.
آبان (کژدم) به خاطراتي که در ذهن داريد برگرديد و به آنها فکرکنيد .تمام تجربههاي گذشته خود را مرور کرده و ببينيد که در آينده چه اتفاقي ميافتد .در يک موقعيت مشکل، يک ديد و ذهنيت مثبت داشتن ميتواند اولين قدم مهم در جهت فراموش کردن تجربههاي ناخوشايند گذشته و التيام بخشيدن به زخمهاي عاطفي گذشته باشد .اگر بخواهيد بيش از اندازه مسئوليت قبول کنيد يا اگر بخواهيد به اميال خود ميدان دهيد ،لزوما بايد به استعدادها و تواناييهاي خود توجه کنيد. در اين ماه ،انرژي زيادي صرف ميکنيد تا بتوانيد در برابر متصل شدن به گذشته مقاومت کنيد ،گذشتهاي که سعي داشتيد از تاثيرات آن در زندگيتان دوري کنيد .حتي اگر هيچ ارتباطي با کسي نداشته باشيد ،ابدا نميتوانيد از زير بار مسئوليتهاي خانواده فرار کنيد .خوشبختانه وقتي که متوجه شديد انجام دادن اين کارها چقدر حياتي است، مديريت کردنشان خيلي برايتان راحتتر ميشود.
آذر (کمان) شما اگر برادر يا خواهر داريد ،اين روزها نقش مهمتري در زندگيتان خواهند داشت و اگر اصال برادر و يا خواهر نداشته باشيد ،بايد به دوستان صميمي خود نزديک شده و از بيتفاوتي بيرون بياييد .آن وقت ميفهميد که آنها نميدانستند چگونه به شما نزديک شده يا اينکه چگونه دوستيشان را تداوم بخشند .ولي االن فقط دنباله رو و پيرو شما ميشوند .بعضي چيزها نياز به تغير و تحول دارند؛ شما نميتوانيد همه چيز را به همان روال گذشته نگاه داريد .به جاي اينکه منتظر باشيد که تمام موانع سر راه شما ويران شوند ،سعي کنيد بعضي از پيچيدگيها و دشواريهاي راه خود را رفع کنيد تا باز هم فرصت انتخاب کردن داشته باشيد. در اين ماه ،شخص قدرتمندي شما را ترغيب ميکند که مسئوليتهايي را بر عهده بگيريد و اگرچه شما با اين نظريه موافق هستيد که اين کار مشکلي براي انجام دادن است، ميدانيد که واقعا اثراتي که بعدها از انجام اين کار به جا ميماند بسيار مهم خواهند بود .اگر بيش از حد تالش کنيد
يا اينکه به اندازه کافي تالش نکنيد ميبينيد که نميتوانيد از پس آن برآييد و مسئله را حل کنيد .شما نيازي به اين نداريد که دنياي خود را در آتش بريزيد .تنها به اين نياز داريد که با خودتان پيمان محکمي ببنديد که به بهترين وجه ممکن براي رسيدن به اهدافتان تالش کنيد.
دي (بز) در حاليکه به خاطر فعاليت و سازندگي زياد و و باالتر از حد متوسط غرور و اعتماد به نفستان بيشتر شده است، اما شما به طور ذاتي نميتوانيد به راحتي در مورد خودتان قضاوت کنيد .اما حاال مجبور نيستيد که براي اينکه ببينيد افراد ديگر چقدر دوستتان دارند فقط کار بيشتري انجام دهيد .با زير سوال بردن مشاهدات خود وقت و انرژيتان را تلف نکنيد .شما چيزهايي عالي و خوبي در زندگيتان داريد، پس به سادگي اين چشمانداز خوب و زيبا را قبول کنيد. در اين ماه ،چيزي به ذهن شما ميرسدو به شما اجازه ميدهد که خود را در راه جديد و متفاوتي ببينيد .اين اتفاق ممکن است براي افزايش اعتماد به نفس شما خوب باشد، اما اعتماد به نفس تازه به دست آمده شما ممکن است زياد طوالني مدت نباشد .در حاليکه قدرت شما در صبر کردن تا موقع رسيدن به وقت مناسب مورد آزمايش قرار ميگيرد، شايد مجبور شويد که با مسائل و کارهاي مشابه ديگري روبرو شويد .خوشبختانه اکنون طبيعت واقع بينانهتان شما را به انحراف نخواهد کشانيد ،پس پيروي کردن از غريزههايتان نبايد براي شما امري هراس انگيز باشد .اما از دادن وعدههاي بزرگ هم دوري کنيد.
بهمن (دلو ،کمان) به خاطر تغييراتي که تازگي در زندگيتان ايجاد شده، انتظارات شما از روابط دوستانهتان بيشتر شده است .خيلي خوب است که دوباره براي خود اهداف مهمتري ايجاد کنيد، قبل از اينکه واقعيتها اين کار را برايتان بکنند! روياهاي کاذب و دروغين به شکست ميانجامد ،پس تا موقعي که فرصت داريد ،واقعيتها و حقايق مربوط به خود را دوباره بررسي کنيد .ممکن است شما قادر به ديدن اين نباشيد که دور و اطرافتان چه خبر است ،اما ميدانيد به نقطهاي رسيده ايد که نقطه شروع تغيير و تحول است .به دقت به نداي دروني خود گوش دهيد و به شعور و عقايد خود اعتماد کنيد. در اين ماه ،فرصتي براي سفر دست خواهد داد ،از آن غافل نشويد و اين فرصت را از دست ندهيد .در موقعيت کار يا تحصيلي شما وضع جديدي پيش خواهد آمد که در نهايت به نفع شما تمام خواهد شد.
اسفند (ماهي) در دوازدهمين خانه شما يعني خانه «خيالها و روياها» کسوف روي داده است و اگر ذهن شما را مثل يک دستگاه تلويزيون در نظر بگيريم ،کانالهاي آن انقدر سريع عوض ميشوند که اصال نميفهميد چه اتفاقي افتاده است .يک لحظه همه چيز عالي و جذاب به نظر ميرسد و در لحظه بعد در حالي که به عقب برگشتن کار خيلي سختي است، شما فکر و خيال ديگري ميکنيد .لزومي ندارد با اين خياالت بجنگيد .يکبار که اجتناب ناپذير بودن تغيير را قبول کنيد، آن وقت هرجايي که اين جريانات اخير شما را به دنبالش کشيد ميرويد. در اين ماه ،شما به چند روز مرخصي واقعي نياز داريد که در آن هم بتوانيد اعصاب خود را تسکين ببخشيد و هم اينکه از نظر روحي خود را تقويت کنيد .اما به جاي اينکه وقت خود را در اينترنت تلف کنيد يا به تماشاي تلويزيون بنشينيد ،اين تعطيلي را براي يک آرامش و استراحت واقعي اختصاص دهيد .به جاي اينکه به روياهاي ديگران گوش دهيد ،به نيروي تخيل خود اجازه دهيد خودش روياپردازي کند و تصوراتي را براي خود ايجاد کند.
42
امير کيانپور ،راديو زمانه نخستين روز خرداد ماه ،1386ساعت :10:45شبکه خبر صدا و سيماي ايران گزارشي از «طرح ارتقاي امنيت ارديبهشت همان اجتماعي» را روي آنتن فرستاد که در سال آغاز شده بود .طرحي جامع که در واقع نسخه اجرايي نيروي انتظامي از «طرح جامع عفاف» ،مصوب شوراي انقالب فرهنگي بود و با همکاري سپاه ،بسيج ،وزارت اطالعات و … ،زير ضرب تبليغاتي صداوسيما عملياتي شد .اين برنامه اجرايي حوزه گستردهاي از اقدامات ،از کنترل پوشش مسافران در فرودگاه تا بازرسي سبد خريد و حافظه موبايل شهروندان ،از پلمپ عکاسيها تا جمعآوري معتادان را شامل ميشد. گزارش مورد اشاره ،به طور ويژه به پوشش يورش پليس نقابدار به خانههاي «اراذل و اوباش» در نيمهشب اختصاص داشت .در اين گزارش ،تصاوير حمله پليس ،ضرب و شتم شديد متهمان و بدنهاي خوني و در هم شکسته آنان در شرايطي پخش ميشد که گوينده خبر ،روي تصاوير از قانون و از ضرورت توجه و پايندي به آن سخن ميگفت .اما نه وکيل مدافعي در کار بود و نه جرمي ثابت شده بود ،ولي مجري قانون ،در غياب آن ،در حال اجراي مجازات و به بيان دقيقتر ،دريدن بدن متهماني بود که برخي جز اعتياد هيچ جرم ديگري نداشتند. در حاليکه قانون (و به طور مشخص اصول 34تا 39 قانون اساسي که حق دادخواهي ،انتخاب وکيل ،اصل برائت، ممنوعيت شکنجه و هتک حرمت و … شهروندان در آنها تصريح شده) ،به تعليق درميآمد ،زور قانون در قالب تحقير و شکنجه نشان داده ميشد. در آن روزها ،اين متهمان و نمايشي که صدا و سيما از آن ترتيب داده بود ،حساسيت قابل توجهي برنيانگيخت. دو سال بعد اما ،در جريان حوادث پس از انتخابات ،88 سرنوشت آنها به طور ضمني در پي جلب توجه عمومي به يک نام مطرح شد :کهريزک؛ بازداشتگاه کوچکي در شهر سنگ از توابع شهر ري که به خاطر شرايط هولناکش پس از مرگ محسن روح االميني و يارانش ،شهرت جهاني پيدا کرد. دو سال پيش از اين وقايع ،اين بازداشتگاه ميزبان همان متهماني بود که آفتابه به گردن و با سر و صورت خوني، تحت عنوان «اراذل و اوباش» در سطح شهر دورگردانده شده و به نمايش گذاشته شده بودند. سرگذشت کهريزک ،سالها پيش از تصويب و اجراي طرح ارتقاي امنيت اجتماعي با سرنوشت معتادان، قاچاقچيها ،اشرار و در يک کالم «اراذل و اوباش» گره خورده بود .اين بازداشتگاه ،نخستين بار در سال ،1380 متعاقب عملياتي با هدف پاکسازي منطقهاي در محله خاک سفيد موسوم به «جزيره» ،از وجود باندهاي توزيع مواد مخدر مورد استفاده قرار گرفته بود. «جزيره» ويران شده خاک سفيد اما تنها جزيره تاريخ نبرد جمهوري اسالمي با معتادان به مثابه «اراذل و اوباش» نيست .از «جزيره» خاک سفيد هولناکتر ،اردوگاه «جزيره» است .جايي در حد فاصل بندر لنگه ،کيش ،ابوموسي و
February 2016 بهمن 1394
سيري که در اواخر دهه ،60کابوس رعبانگيز معتادان مواد مخدر بود .جزيرهاي پوشيده از تودههاي آتشفشاني و درختان افراشته گرمسيري .سرزميني وحشي زير سقف رفيع آسمان با جيره اندک آب و نان ،بيرون از قانون و در سيطره داروينيسم اجتماعي محض .در يک کالم ،کارکرد اين «جزيره» نه بازپروري معتادان ،که مجازات ،تبعيد و دست آخر انهدام آنان بود. تاريخ جمهوري اسالمي تاريخ اردوگاهها ،بازداشتگاهها و زندانهاي اردوگاهي بوده است :کهريزک ،سفيد سنگ ،بند دو الف ،تل سياه ،شورآباد ،قزل حصار ،پاسارگارد و … .از همان بدو امر هم معتادان مهمانان هميشگي اين اردوگاهها بودهاند. طوالنيترين و بيحاصلترين جنگ ايدئولوژيک ،امنيتي و انتظامي جمهوري اسالمي ،عليه معتادان صورت پذيرفته است .نيروهاي ملي سرکوب شدند ،کمونيستها دود شدند و به هوا رفتند ،بهاييها به خارج کشور گريختند ،ليکن معتادان در برابر سرکوب پليسي و امنيتي تکثير شدند .هرچه بيشتر گذشت ،مصرف مواد مخدر در مقياس وسيع اجتماعي بيشتر بازتوليد شد و با شدت و شتاب بيشتري به گونههاي بدخيمتر جهش يافت. اکنون در شرايطي که جمهوري اسالمي به چهارمين دهه حيات خود نزديک ميشود ،بنابر آمارهاي رسمي، نزديک به دو ميليون معتاد در ايران وجود دارد. علي هاشمي ،دبير کل سابق ستاد مبارزه با مواد مخدر و رئيس کميت ه مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخيص مصلحت ،در سال 1390اين رقم را چهار ميليون نفر برآورد کرده بود. بر اساس گزارشي منتشر شده در خبرگزاري مهر در سال ،1392روزانه 652پرونده مواد مخدر به جريان ميافتد و هر ساعت 30 ،معتاد و فروشنده دستگير و 57 کيلوگرم مواد مخدر کشف ميشود. فارغ از گمانهزني در مورد نقش مقامها و مسئوالن جمهوري اسالمي در توزيع و پخش مواد مخدر که اسناد و ابزار الزم براي بررسي آن در دسترس نيست ،جهتگيري منفي ايدئولوژيک جمهوري اسالمي ،از همان بدو تأسيس، نسبت به مواد مخدر غير قابل انکار بوده است. بياييد کمي دراماتيکتر به اين ماجراي فينفسه دراماتيک نگاه کنيم و سينما و سيما را ميانجي مرور تاريخ نبرد جمهوري اسالمي با مواد مخدر قرار دهيم.. اگرچه تاريخ اولين فيلمهاي سينمايي ايراني با مضمون يعني همان سالهايي مواد مخدر به دهه 30بازميگردد، که قانون منع کشت خشخاش و استعمال ترياک تصويب شد ،اما نخستين فيلمي که در آن اعتياد داللتي آشکارا سياسي پيدا کرد ،گوزنهاي کيميايي ( )1353بود؛ يک فيلم دورانساز با بازي به يادماندني بهروز وثوقي .در آن زمان، ن اجازه کشت محدود خشخاش در متعاقب تصويب قانو سال ،1347ترياک به شکل کوپني در اختيار معتادان باالي 60سال قرار ميگرفت و همين ،براي مخالفان مصرف مواد مخدر ،زمينه سوءظن به حکومت پهلوي و براي مخالفان حکومت ،موجبات بدبيني فزاينده به ترياک را فراهم آورده بود. گوزنها در چنين فضايي داستان ديالکتيک اعتياد و
اعتراض بود .ماجراي مواجهه سيد رسول با درماندگيها و شکستهايش در زندگي شخصي (به دليل اعتياد به هروئين) ،از طريق مواجهه با قدرت که سيماي يک چريک مصمم را بازنمايي ميکرد. پس از انقالب ،در حاليکه دولت موقت فرمان خريد 100هزار کيلو ترياک را مطابق قوانين رژيم کهن براي توزيع کوپني ميان معتادان صادر کرده بود ،يکباره اعتياد غيرقانوني اعالم شد و مواد مخدر به مسألهاي جنايي و امنيتي بدل گرديد. معتادان فرصتي شش ماهه براي ترک داشتند و پس از آن سروکارشان با صادق خلخايي ،حاکم شرع دادگاه انقالب اسالمي و سرپرست کميت ه مبارزه با مواد مخدر بود. در چهارم تيرماه 1359در نشريه «رهايي» ،ارگان سازمان وحدت کمونيستي ،آمده است که در ظرف يک ماه ،بيش از 100مجرم مواد مخدر به دست خلخالي به جوخههاي اعدام سپرده شدند. با شروع جنگ ،اگرچه از شدت کارزار کميتهها عليه معتادان تا حدي کاسته شد ،اما روي پرده سينما جنگ ادامه داشت .مضمون يکي از پرفروشترين فيلمهاي دهه شصت مبارزه با موادمخدر بود :فيلم تاراج ( )1363ساخته ايرج قادري با بازي جمشيد هاشمپور در نقش زينال بندري ،يک قاچاقچي «متحول شده» با سر تراشيده و بدن ورزيده که غالبا لباس بلوچي به تن داشت. زينال که معرفي تيپ او را بايد بخشي از فرايند عامتر تدوين انسانشناسي دولتي رژيم جديد دانست ،به سرعت به شخصيتي محبوب بدل شد .در دوران غياب زن و کلوزآپ بر پردهها و در زمانه رونق عقابها و گلهاي داودي ،بيش از چهار و نيم ميليون نفر به تماشاي سرگذشت زينال نشستند. در پي اين موفقيت ،موضوع قاچاق مواد مخدر دستمايه ساخت سلسلهاي از فيلمهاي مشابه با محوريت تيپ زينال و با بازي جمشيد هاشمپور در طول دهه 60قرار گرفت .جنگ تمام شد ،اما زينال با طعمه ( )1371و قافله ( )1371هنوز روي پرده بود. برخورد قهرآميز جمهوري اسالمي عليه اعتياد نتيجهاي معکوس داد و به گسترش کيفي و کمي شيوع مواد مخدر انجاميد .ترکيب سنتي قاچاقچيان و الگوي رفتاري آنها تغيير پيدا کرد و مرز ميان فروشنده خرد و قاچاقچي کالن ،مبهم و مختل شد. عالوه بر آن ،در اثر يکدستسازي و جناييسازي مصرف مواد مخدر ذيل عنوان کلي «ديو اعتياد» (فارغ از ميزان و نوع مصرف) ،فرمهاي اجتماعي گوناگون مصرف مواد مخدر در کليتي بيشکل و انتزاعي حل شد و تمايزهاي مفهومي ،نمادين و بعضا حقوقي ميان الگوهاي متنوع مصرف در نتيجه اين يکدستسازي ايدئولوژيک و برخورد خشن، مکانيکي و فاقد ظرافت و انعطاف حکومت از بين رفت. پس از پايان جنگ ،نظر به تأکيد بر پيامدهاي اجتماعي مصرف مواد مخدر ،ستيز ايدئولوژيک با اعتياد وارد مرحل ه تازهاي شد .در حالي که زينال هنوز روي پرده بود ،همزمان با تأسيس ستاد مبارزه با مواد مخدر به رياست نخستوزير، «آتقي» به صحنه آمد. آتقي ،شخصيت سريالي تلويزيوني بود به نام آينه عبرت که سالهاي 1367تا 1370از «شبکه يک» پخش ميشد .شخصيتي ساخته و پرداخته بر مبناي کليشه پدر معتاد که خيلي زود جايش را در قلبها باز کرد و به يکي از محبوبترين چهرههاي اجتماعي دوران پس از جنگ بدل شد. تفاوتهاي زينال با آتقي تفاوتهاي دهه 60 با 70است .طنز نازل به جاي اکشن ،رد و بدل کردن جنس در کوچه پسکوچههاي جنوب شهر به جاي ترانزيت محمولههاي بزرگ در جادههاي جنوب ايران ،ملودارم حماسه ملي و..... خانوادگي به جاي طنز تلخ تاريخ اينکه بازيگر شخصيت آتقي ،يک دهه بعد نزديک به 15سال از عمرش را به دليل تصادف و ناتواني در پرداخت ديه ،در همان زندانيهايي سپري کرد که پيشتر در قاب تلويزيون مهمان آنها شده بود. همزمان با باز شدن نسبي فضا از نيمه دوم دهه ،70جامعه يا به طور مشخص طبقه متوسط کمکم پرچم مبارزه سينمايي -تبليغاتي با مواد مخدر را از دولت گرفت. «کمپها /اردوگاههاي ترک اعتياد خصوصي» ريشه دواندند و ملودرامهاي ضدافيوني غيردولتي و غيرسفارشي ساخته شدند .فيلمهايي همچون سنتوري ( )1385و خون بازي ( )1385که فيگور معتاد در آنها در مقايسه با آتقي، متحولتر شده بود. وانگهي ،معتادان اين فيلمها همگي پس از انقالب 57 به دنيا آمده بودند .اگر نسبت زينال با «انسان مسلمان معيار» جمهوري اسالمي را با منطق «استحاله» ميتوان فرموله کرد، نسبت قهرمان سنتوري و خون بازي با اين انسان معيار را با منطق «انحراف» ميتوان توضيح داد :انحراف در سبک زندگي ،انحراف در روابط اجتماعي و.....
دنباله در صفحة بعد
42
دنباله از صفحة اول
اصالح قانون محدوديت سفر به آمريکا به نفع سفرهاي تجاري پسابرجامي در اين ابالغيه ،عنوان شده ،مطابق قوانين جديد، سفرکنندگاني که مشمول هر يک از طبقات زير باشند از اين پس مجاز به استفاده از امتيارات «برنامه معافيت رواديد» جهت سفر به اياالت متحده آمريکا نيستند: اتباع هر يک از کشورهاي برخوردار از برنامه «معافيت از رواديد» که در روز اول مارچ 2011يا پس از آن در هر يک از کشورهاي ايران ،عراق ،سودان يا سوريه بوده باشند و يا به آنها سفر کرده باشند (با استثناهاي محدود براي سفرهاي ديپلماتيک يا نظامي در قالب مأموريت براي يکي از کشورهاي تحت «برنامه معافيت از رواديد»). اتباع کشورهاي «برنامه معافيت از رواديد» که عالوه بر اين ،اتباع کشورهاي ايران ،عراق ،سودان يا سوريه باشند. در اين ابالغيه خاطرنشان شده اين افراد ،قادر خواهند بود با فرايندهاي معمول مهاجرتي از سفارتخانهها يا کنسولگريهاي کشورهايشان براي اخذ رواديد اقدام کنند. واشنگتن ،به عالوه خاطرنشان کرده که سفارتخانهها و کنسولگريهاي آمريکا آماده بررسي سريع درخواستهاي رواديد براي آن دسته از کساني را دارد که خواستار سفر فوري به اياالت متحده براي انجام فعاليتهاي تجاري ،پزشکي و بشردوستانه هستند. در ادامه بيانيه وزارتخانههاي آمريکا آمده است: «سامانه الکترونيکي مجوز سفر»( )ESTAبراي آن دسته از سفرکنندگاني که داراي ESTAمعتبر ميباشند و قب ً ال در فرم تقاضاي ESTAخود تابعيت دو گانه خود در هر يک از چهار کشور فوقالذکر را اعالم کرده باشند ،از تاريخ 21 ژانويه سال 2016لغو ميشود. عالوه بر اين ،اعالم شده مشاور امنيت داخلي اياالت متحده ميتواند برخي از سفرکنندگان را از محدوديتهاي ذکرشده معاف کند ،مشروط بر آنکه صدور اين معافيتها را در راستاي اجراي قانون يا منافع امنيت ملي آمريکا تشخيص دهد .آن دسته از سفرکنندگاني که ميتوانند از اين قيود معاف شوند ،عبارتند از: افرادي که به نمايندگي از سازمانهاي بينالمللي، سازمانهاي منطقهاي و دولتهاي نيمه ملي در قالب مأموريت رسمي به کشورهاي ايران ،عراق ،سودان يا سوريه سفر کرده باشند؛ افرادي که به نمايندگي از سازمانهاي بشردوستانه در قالب مأموريت رسمي به کشورهاي ايران ،عراق سودان يا سوريه سفر کرده باشند؛ افرادي که در کسوت روزنامهنگار براي تهيه گزارش به کشورهاي ايران ،عراق سودان يا سوريه سفر کرده باشند؛
دنباله از صفحة اول
«فريدم هاوس» :ايران همچنان در زمره کشورهاي غيرآزاد به گفته اين نهاد ناظر بر دموکراسي بيش از يکسوم مردم جهان در سرزمينهايي زندگي ميکنند که در آنها فشار سياسي ،فساد و نقض حقوق بشر ديده ميشود. بدترينها از اين نظر سوريه ،منطقه تبت و سومالي عنوان شدهاند. 86کشور جهان «آزاد» 59 ،کشور «نسبتا آزاد» و 50 کشور «غيرآزاد» طبقهبندي شدهاند. به گفته «فريدم هاوس» شمار عمدهاي از مردم سرزمينهاي «غيرآزاد» ساکن منطقه خاورميانه و شمال آفريقا هستند؛ جايي که 85درصد کل مردم تحت فشار و نقض حقوق سياسي و مدني قرار دارند. به گفته اين سازمان يکي از مهمترين مسائل در سال 2015ميالدي ،فقدان پيشرفت در وضعيت زنان بوده است. فريدم هاوس که سال 1941در آمريکا تاسيس شد، سازماني غيردولتي است که از دموکراسي ،آزادي سياسي و حقوق بشر در جهان دفاع ميکند و در اين باره به تحقيق ميپردازد.
43
February 2016 بهمن 1394
بود و جشن سده به 5بهمن ميافتاد که اين خمسه را در نظر نگرفتهاند. از جشن سده تا نوروز پنجاه روز و پنجاه شب در پيش است که مجموعًا صد شب و صد روز ميشود .به سبب اين امر ،جشن سده را پنجاه روزه به نوروز مانده جشن ميگرفتند. از اين روز تا روز گردآوري غله در نواحي جنوبي ايران يکصد روز فاصله است و بدين سبب اين جشن را سده ناميدهاند.
سبب آتش افروختن در شب
نگار شيخان در فرهنگ ايران باستان اعياد ملي مختلف و بيشماري وجود دارد از جمله مهرگان ،شب يلدا ،جشن سده، چهارشنبه سوري ،عيد نوروز و ...که مشخصه اصلي اينها برپايي آتش است ،بهعنوان عنصري که زايش ايجاد ميکند. بر طبق تقويم سالنام ه ايران باستان ،سال به دو زمان اصلي تقسيم ميشده است :يک تابستان 7ماهه و سپس زمستاني 5ماهه؛ تابستان از فروردين شروع ميشده تا اول آبان و زمستان از اول آبان تا آخر اسفند بوده است .ايرانيان صد روز پس ازآغاز زمستان ،جش سده را برگزار ميکردند .اين جشن هنوز در ايران نه تنها توسط زردشتيان انجام ميگيرد، بلکه در ساير نقاط ايران از جمله کرمان نيز بهصورت عام توسط مردم برگزار ميگردد. واژهي سده مرکب از دو جزء است« .سد» (صد) و «ه» (که پسوند نسبت است) است« .سد» در اوستا و سنسکريت Saδaاست که از واژه Sandمشتق و به معني رسيدن است« .ه» در پارسي باستان akaاست که در کلمههاي مثل bandakaبنده و kanakaکامه وجود دارد. معني لغوي «سده» منسوب به ستاره صد ميباشد که براي رساندن اختصاص اعمال شده و در فرهنگهاي آنندرانج ،برهان قاطع و انجمنآرا به معني آتش شعله بلند وآتش شعله کشنده معني شده است. وجه تسميه «سده» نيز متنوع است. فردوسي ميگويد که روزي هوشنگ با ياران خود به کوه رفت ،ماري عظيم به سوي او و يارانش آمد .او سنگي به سمت مار پرت کرد .سنگ بر سنگ آمد و از برخورد آن دو سنگ آتش پديدار شد و مار سوخت. فروغي پديد آمد از هر دو سنگ دل سنگ گشت از فروغ آذرنگ نشد مارکشته و ليکن ز راز از اين طبع سنگ آتش آمد فراز شب آمد برافراخت آتش چو کوه همان شاه درگرد او با گروه يکي جشن کرد آن شب و باده خورد
سده نام آن جشن فرخنده کرد ز هوشنگ ماند اين سده يادگار بسي باد چون او دگر شهريار کز آباد کردن جهان شاد کرد جهاني به نيکي از او ياد کرد مالنطفه گنابادي در شرح بيست باب دراين مورد نوشته که چون که کيومرث 100فرزند داشت و وقتي که به رشد و کمال رسيدند ،جشن برپا کردند و آن را سده نام گذاشتند. (پورداوود) گرديزي مؤلف «زين االخبار» گفته است که چون جمع مشي و مشيانه و فرزندان آنها به 100رسيده ،آن واقعه را جشن گرفتند و سده ناميدند( .همان) ارمائيل ،وزير ضحاک ،هر روز يکي از دو تني را که ميبايست ميکشت و از مغزشان ماران دوشهاي ضحاک را غذا ميداد .چون فريدون بر ضحاک پيروز شد ،تعداد اين آزاد شدگان به يک صد تند برآمده بود .ارمائيل فريدون را بياگاهانيد ،فريدون باور نکرد و تني چند را فرستاد تا جوياي حقيقت شوند .آن يکصد تن به شب هر يک آتشي جداگانه بر بام خانهها افروختند ،يکصد آتش بر آسمان برخاست. بازرسان ديدند و به فريدون گزارش دادند .آزادشدگان اين موفقيت را جشن گرفتند و به اعتبار يک صدتن بودن خود، آن جشن را سده ناميدند .اين اشاره در کتاب «التفهيم» ابوريحان بيروني در اواخر قرن 4آمده ،اما فردوسي نيز در کتابش به اين اشاره کرده ،اما راجع به آتش زدن چيزي نگفته است. چون باگذشت يکصد روز از زمستان بزرگ ،سرما به اوج خود ميرسد و از آن پس سستي ميگيرد ،به شادي اين سستي و زوال ،جشن سده را بر پا ميداشتند .پس از اين رو ،جشن سده درست 100روز پس از آغاز اين زمستان 5ماهه بوده و نام آن را به اشاره 100روز که از آغاز زمستان گذاشته ،سده گذاشتهاند .اين وجه تشبيه ظاهرًا تا دوره ساسانيان بوده چون بعد از اينکه «خمسه مسترقه» (دزديده) از پايان اسفند در ماههاي ديگر استقبال يافت به مرور زمان فاصله آبان تا بهمن 100روز نبود ،بلکه 105روز
آداب انجام اين جشن
اين جشن در شب ،روز 10بهمن برگزار ميگردد. همگان به صحرا ميرفتند و کوههايي از بوتهها فراهم ميساختند و آنها را برميافروختند و شادي و پايکوبي ميکردند و معتقد بودند که اين آتش بازماندهي سرما را نابود ميکند .گردآوري اين بوتهها فريضهاي عمومي شمرده ميشد و بزرگان کساني را اجير ميکردند تا به جاي ايشان بوته گردآورند .ملوک و سالطين مرغان و جانوران صحرايي را گرفته و آنها را به نفت ميآغشتند و بر پاهاي ايشان دستههاي گياه خشک ميبستند و در پرنده يا گياه آتش ميافکنند و ايشان را رها ميساختند تا در صحرا و آسمان تيره به پرواز درآيند. امروزه درکرمان اين جشن و آيين به صورت عام برگزار ميگردد و بيگمان از آيينهاي کهن اين منطقه بهشمار ميرود .تدارک برگزاري جشن از چند روز قبل برگزار ميشود و در سالهايي که هنوز شيوهي کشاورزي سنتي بود، از اول بهمن ماه باغداران و مالکين زمينهاي کشاورزي که
دنباله از صفحة اول
دنباله از صفحة قبل امروزه در باغچههاي اطراف لواسان و رودهن و در خانههاي قديمي کوچه باغهاي نزديک شهريار و....صدها مرکز خصوصي ترک اعتياد ،با مجوز و بدون مجوز ،کم و بيش همان کاري را انجام ميدهند که روزگاري شورآباد و آب حيات و جزيره ،متولي انجام آن بودند. همراستا با سياستهاي رسمي خصوصيسازي مبتي بر تفسير رهبري از اصل 44قانون اساسي ،حاال اين بخش خصوصي است که با روشهاي ابداعي سگ درماني (انداختن معتاد در قفس سگ) ،بيخوابي درماني ،کتک درماني و زنجير درماني (بر مبناي روش قديمي بستن به تخت) ،ميداندار پاک کردن ننگ اعتياد و بعضا خود معتادان، از دامن جامعه شده است .کتکدرماني ،هسته مشترک منطق اردوگاهي مواجهه با معتاد ،در چهار ده ه گذشته بوده است: از کتکدرماني دولتي به کتکدرماني خصوصي. اتفاقي را که يکي دو ماه گذشته در تهران افتاد ،در همين چارچوب بايد درک کرد :حمله ساکنان محله هروي با
استاد مهرداد بهار در کتاب «جستاري در فرهنگ ايران باستان» آتش زدن را ايده و باور مردم آن زمان راجع به خورشيد دانسته است و گفته که جشن سده ،جشني کام ً ال زردشتي نيست ،در متون پهلوي نيز سخني از آن نيست، بلکه جشن سده ،در واقع جشن چله خورشيد است ،يعني چهل روز از شب يلدا ،شب تولد خورشيد است .آتش به پا ميکردند و اين جادوي گرم کردن جهان به شمار ميآمده است و چله که سردترين موقع سال است ،در اين زمان تمام ميشود ،و پس از آن زمين نفس ميکشد .آتش روشن کردن به نوعي جادوي باز آوردن گرماي خورشيد به شمار ميآمده است. انسان در عصر باستان گمان ميکرد که قادر است تا با جادوي خود در نيروهاي جهان تغييري حاصل آورد .از جمله معمولترين اين جادوها براي تقويت طبيعت ،جادوهاي آورند ه باد و باران بود .همچنين از جمله جادوهاي تقويت کننده و تسريع کننده در امور طبيعت ،جادوي تقويت نيروي خورشيد و سرعت بخشيدن به گرمادهي آن است .اين عمل که معموالً با آتشافروزي توأم است و متکي بر اين گمان که ايجاد آتشي همانند آتش خورشيد بر زمين سبب گرمتر و نيرومندتر شدن خورشيد ميگردد. بر اين اساس ،ما در ايران اعصارگذشته با آييني روبهرو هستيم که در طي آن بر زمين آتشها ميافروختند ،شهرها را چراغان ميکردند و پرندهها و تيرهاي آتش را به فضا ميفرستادند تا مگر دوران کودکي خورشيد به سر رسد و گرماي آن پديد آيد و باروري زمين از نو آغاز شود .افروختن آتش در شبها ،يعني فروکشتن تاريکي در اين جشنهاي زمستاني عموميت داشته ،اما جداي از افروختن آتش ،انجام اين مراسم در شب نيز حائز اهميت است ،شب معرف تاريکي است و اين تاريکي معرف آشفتگي نخستين است که به گمان بشر بدوي ،قبل ازخلقت بر جهان حاکم بوده است .افروختن آتش در دل شب نوعي بازگشت به آغاز و نوعي خلقت مجدد جهان معنا ميدهد.
چوب و چماق به معتادان کارتنخواب در بوستان حقاني و آتش زدن چادر آنها از همان منطقي تبعيت ميکند که ميتوان آن را «خصوصيشدن پارادايم اردوگاهي حل و رفع مسأل ه اعتياد» ناميد. در قبال اين واقعه ،واکنش حکومت همان بود که انتظار ميرفت .مهدي چمران ،رئيس شوراي اسالمي شهر تهران ،از پاکسازي تهران از وجود معتادان متجاهر و کارتنخواب در شش ماه آينده خبر داد و حجتاالسالم ميثم امرودي ،معاون فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران ،قول داد اگر چهره هرندي تا عيد تغيير نکند و محله در دو ماه آينده از وجود معتادان پاک نشود ،استعفا بدهد. شکي نيست که دولت تجربه و سابقه طوالني براي نجات جامعه از شر معتادان دارد ،اما بايد پرسيد آيا کسي هست که معتادان را از دست جامعه نجات دهد؟
کانادا تحريمهاي اقتصادي ايران را لغو ميکند اعالم نکرد و فقط گفت که به شکل مناسب و در هماهنگي با متحدان کانادا انجام خواهد شد. آقاي ديون همچنين گفت« ،کانادا تحريمها را برخواهد داشت اما سوءظن خود را نسبت به رژيمي ....که نبايد به (تالش براي کسب) سالحهاي اتمي بازگردد ،حفظ خواهد کرد». با اين حال به گزارش رسانههاي کانادا ،آقاي ديون گفت که هنوز زود است درباره بازگشايي سفارت کانادا در تهران بحث شود. دو کشور چهار سال است روابط ديپلماتيک ندارند. لغو تحريمهاي کانادا به شرکتهاي کانادايي مثل شرکت هواپيماسازي بمباردير اجازه خواهد داد براي گرفتن قرارداد از ايران تالش کنند. کانادا در تابستان سال 2012روابط سياسي خود را با
43
بيشتر زردشتي بودند ،به تدريج هر يک به مقدار همت و ثروت چند بار هيزم جمعآوري ميکردند و تا روز نهم بهمن به محل ميآوردند .سده که خرمن بزرگ از هيزم به قطر 12 تا 14و به بلنداي 5تا 6متر است به شکل مخروطي از قبل آماده شده و نزديک غروب دو موبد ،الله به دست با لباس سفيد (که پوشاک رسمي موبدان در اجراي آيينهاي ديني است) زمزمهکنان به سده نزديک ميشوند .و از سوي راست 3بار گرد آن ميگردند ،سپس اين خرمن هيزم را با شعلهي اللهها که روشني آن از آتشي است که بامداد از آتشکده آوردهاند ،از چهار سوي آتش ميزدنند .برخي از کشاورزان ميکوشيدند مقداري خاکستر سده را برداشته و به نشان ه پايان يافتن سرماي زمستان گرما را به کشتزار خود ببرند. در اين شب ستاره گرما به زمين ميآيد.
بازتاب مراسم جشن سده بعد از اسالم در متون ادبي
جشن سده در بعد از اسالم نيز برگزار ميشده است و سندي که اين ادعا را ثابت ميکند ،آثار ادبي و کتب هستند. بيهقي در کتاب معروفش «تاريخ بيهقي» به توصيف اين جشن که توسط سلطان مسعود غزنوي برگزار شده ،پرداخته است .و در توصيف بلنداي هيزمها و فروغ آتش گفته« ،آتش به هيزم زدند و پس از آن شنودم که قريب ده فرسنگ فروغ آن آتش بديده بودند و کبوتران نفتاندود بگذاشتند». در پايان قرن چهارم و آغاز قرن پنجم از شعرهاي عنصري و فرخي داليلي به رواج جشن سده ميتوان به دست آورد و اينطور بهنظر ميرسد که نخست محمود غزنوي به اين جشن روي آورده است ،که در اشاره به آن عنصري اين بيت را سروده است: سده جشن ملوک نامدار است زافريدون و از جم يادگار است و نيز فرخي در مدح وزير و تهنيت جشن سده قصيده بسيار زيبايي داردکه مطلعش اين است: گرنه آيين جهان از سر همي ديگر شود چون شب تاري همه از روز روشنتر شود ولي اين جشن در آغاز قرن پنجم متروک ماند و دليلش چنانکه از شعر عنصري برميآيد ،اين است که پيروي از آيين باستاني با روش محمود و به تعبير بهتر با سياست او که براي پايداري پادشاهي خود نظر عام ه مسلمين را از راه ترويج دين و فتوحاتي که رنگ مذهبي داشته است ،جلب ميکرده ،موافق نبوده است. عنصري صراحتًا در شعري به اين مهم اشاره کرده و ميگويد: خدايگانا گفتم که تهنيه گويم به جشن دهقان آيين زينت بهمن کر اندرو بفروزند موبدان مجلس به گوهري که بود سنگ و آهنش بعدأ و تا اينجا ادامه ميدهد که: تو مرد ديني و اين رسم گبرانيست روا نباشد به رسم گبرا رفتن در «کامل التواريخ» ،ابن اثير نقل کرده است که در زمان سلطان ملک شاه سلجوقي در شب 18ذي الحجه سال 484 در بغداد جشن سده برگزار گرديده است و ابن اثير چنين توصيف کرده است که« ،جشن را در بغداد به پا داشته و در شکوه و نيکوييش بکوشيدند به طوري که مردمان بغداد تا بدان هنگام چنان نديده بودند و بيشتر شاعران آن شب را توصيف کردهاند». حکيم عمر خيام نيشابوري در کتابي به نام «نوروز نامه» که به او منسوب است صريحا” نوشته که هر سال آيين آن پادشاهان نيک عهد را در ايران و توران به جاي ميآرند.
ايران به حال تعليق در آورد ،سفارتش را در تهران تعطيل کرد و اين کشور را بزرگترين تهديد براي امنيت جهان خواند .دولت وقت کانادا پس از آن در ماه مي 2013اعالم کرد که روابط تجاري خود را با ايران کامال” قطع ميکند و فهرست تحريمهاي خود عليه ايران را گسترش داد. جان برد ،وزير خارجه وقت کانادا ،در آن زمان گفت که اين اقدام در اعتراض به برنامه هستهاي ايران و «نقض فجيع حقوق بشر و حمايت تهران از تروريسم» صورت گرفته است. استفادن ديون هم در اظهارات اخير خود در پارلمان به کارنامه ضعيف حقوق بشر ايران اشاره کرد. کانادا در دهه گذشته روابط سردي با ايران داشته و به جز برنامه هستهاي ،مرگ زهرا کاظمي خبرنگار ايراني ـ کانادايي در زندان ايران هم موجب تيرگي بيشتر روابط دو کشور شد. کل روابط تجاري ايران و کانادا در سال 2012به 130 ميليون دالر رسيد که 95ميليون دالر آن را صادرات غالت، روغنهاي گياهي ،ميوه ،مواد شيميايي و ماشين آالت به ايران تشکيل ميداد .ايران هم 40ميليون دالر ميوه ،خشکبار و پارچه به کانادا صادر کرد.
44
February 2016 1394 بهمن
Two Dozen Iranian Baha'is Sentenced to Six to Eleven Years for Practicing Their Faith Source: International Campaign for Human Rights in Iran Twenty-four Baha’is from northeastern Iran have been handed down sentences that range from six to eleven years “simply for being Baha’is,” according to Simin Fahandej, the faith’s spokesperson at the United Nations in New York. The Baha’i community is one of the most severely persecuted religious minorities in Iran. The faith is not recognized in the Islamic Republic’s constitution and its members face severe discrimination in all walks of life and prosecution for the public display of their faith. “We don’t know if they were put on trial together or individually, but based on the written verdict we received on January 27, they have each received prison sentences ranging from six to 11 years in prison,” Fahandej told the International Campaign for Human Rights in Iran. They were charged with “propaganda in favor of the Baha’i faith and against the Islamic Republic by being members of an illegal organization,” added Fahandej, “implementing [proselytizing] projects in Golestan Province” and “collaborating with enemy states by actively promoting sectarian, anti-Islamic and anti-Shia objectives.” “You really cannot accuse people of propaganda and hand down long prison terms just because a few Baha’i and non-Baha’i families gathered together to talk about religion,” said Fahandej . Iranian officials have repeatedly denied prosecuting Baha’is for their religious beliefs but have routinely accused members of the religious minority of crimes against national security, including espionage, on thin or non-existent evidence. The most recent mass sentencing appears to represent a rare occasion where a judge has penned a verdict directly tying the individuals’ religious beliefs to his verdicts. The 24 Baha’is were arrested in the cities of Gorgan, Gonbad, and Minoodasht in northern Golestan Province. Shahnam Jazbani and Sheyda Ghoddoosi were each sentenced to 11 years in prison; Farah Tabianian, Pouneh Sanaei, Mona Amri Hessari, Behnam Hassani, Parisa Shahidi, Mojdeh Zohoori, Parivash Shojaie, Tina Mohebati, Hana Aghighian, Shohreh Samimi, Bita Hedayati,
Vosagh Sanaie, and Hana Kooshk Baghi each received nine-year prison terms. Roufia Pakzadan, Soudabeh Mahdinejad, Mitra Nouri, Shiva Rouhani, Hooshmand Dehghan, Maryam Dehghan, Nazy Tahghighi, Camelia Bideli, and Navid Moalem were each sentenced to six years in prison. The verdicts were issued by Judge Mohsen Ghanbari of Branch 2 of the Revolutionary Court in Gorgan, the capital of Golestan province, Fahandej told the Campaign. “The judge’s words show that these individuals were arrested and given such long prison sentences just because of their belief in the Baha’i religion,” she said. More than 80 Baha’is are currently held in Iranian prisons, according to Fahandej. The UN Special Rapporteur for human rights in Iran, Dr. Ahmed Shaheed, has cited the persecution of Baha’is in Iran in his annual reports. “Unfortunately, since Mr. Rouhani came to power some two years ago, many Baha’is have been arrested, many Baha’i cemeteries have been destroyed and Baha’i youths with top grades have been denied entry into the universities only because of their faith,” she said. “And now 24 Baha’is have been given long prison sentences. This begs the question, who are the criminals here? The Baha’is or officials who send Baha’is to prison?”
تن15( باعث ميشود افرادي از اين مجلس خارج شوند پرونده برخي از اعضاي شوراي نگهبان.)در خبرگان چهارم عباس، هاشمي رفسنجاني، امامي کاشاني،مثل محمد يزدي و ابولقاسم خزعلي در داستان پاليزدار مطرح،واعظ طبسي اين دسته از روحانيون هر يک در يکي از حوزههاي.شد فعاليتهاي اقتصادي داراي امتيازات و انحصارات ويژهاي .بوده اند عضو اين مجلس به همراه تني چند توسط،علي اروميان غصب، بازداشت غيرقانوني افراد،قوه قضاييه به کالهبرداري عناوين و مناصب دولتي و فروش غير قانوني اموال دولتي ميليارد15 هاشمي شاهرودي يک پرونده فساد.متهم شد از مصباح يزدي.توماني در ارتباط با هالل احمر داشته است زين.به عنوان يکي از سالطين شکر در کشور ياد ميشود العابدين قرباني عضو مجلس خبرگان از استان گيالن در پرونده شوراي شهر رشت از سوي متهمان به دست داشتن در آستانه انتخابات خبرگان پنجم دفتر.در فساد متهم شد ميليارد توماني2.5 نشر آثار رفسنجاني به عدم پرداخت وام . سال پيش تا کنون متهم شد8 از دامادها و حتي محافظان و رانندگان اين،فرزندان جمع کوچک در انواع سوء استفاده از قدرت و فسادشرکت داشته و برخي از آنها از سوي مراجع رسمي و غيررسمي 15 فرزند حائري شيرازي به زمين خواري و.متهم شدهاند .ميليارد تومان سوء استفاده از اموال دولتي متهم شده است به گفته بازپرس قوه قضاييه موقعي که حسيني رئيس دفتر با وجود داشتن چهار،اروميان در بيمارستان بستري بوده چون پرستار.همسر از پرستار خود درخواست ازدواج ميکند با اين خواسته او مخالفت کرده حسيني پس از ترخيص از بيمارستان او را تهديد کرده که به اتهام جاسوسي بازداشت .خواهد شد واعظ طبسي و خزعلي نيز،فرزندان هاشمي رفسنجاني اما هيچ يک از آنها و اعضاي.بارها مورد اتهام واقع شدهاند خانواده و نزديکانشان (به جز مهدي هاشمي فرزند اکبر هاشمي بعد از فاصلهگيري سياسي از خامنهاي و اعتراضات .) در هيچ دادگاهي محکوم نشدهاند88 پس از انتخابات هزينههاي انتخاباتي هيچ يک از اعضاي خبرگان شفاف نيست و قانوني براي اعالم ميزان و محل کسب اين منابع همچنين صورت مذاکرات مجلس خبرگان و.وجود ندارد در حالي،کميسيونهاي آن در اختيار عموم قرار نميگيرد که اعضاي اين مجلس با استفاده از منابع عمومي دور هم .جمع ميشوند
کارکرد فقهاي شوراي نگهبان در مجلس خبرگان
شش عضو فقيه شوراي نگهبان که پنج تن آنها در واقع به عنوان حافظان،عضو مجلس خبرگان نيز هستند آنها هر.ساختار محفلي مجلس خبرگان عمل ميکنند فردي را که احساس کنند ميتواند خدشهاي احتمالي بر اين ساختار وارد آورد رد صالحيت ميکنند تا نتواند در خبرگان .حضور پيدا کند مجلس خبرگان تنها يکي از دهها گرايش موجود ميان روحانيون شيعه در باب شيوه حکومتداري (واليت فراقانون و غير پاسخگو) را، نظارت ناپذير،فقيه انتصابي روحانيوني که چنين ديدگاهي نسبت به.نمايندگي ميکند واليت فقيه دارند خود به کارگزاران اين نظام تبديل شده و منابع آن (سهم ديوانساالري مذهبي) را ميان خود و هيچ گروهي از روحانيون در.نزديکانشان تقسيم ميکنند اندازههاي کمتر از صد نفر (غير از شخص خامنهاي) داراي .ثروت و قدرت اين جمع نيست
Men need nights out with the lads, scientists say Researchers in Germany found it was good for a man's health to be allowed time to bond with fellow males By Bill Gardner, Telegraph It is the news no long-suffering wife wanted to hear: scientists have proved that every man needs a good night out with his friends. According to the research, male bonding is more likely to lower a man's stress levels than a night out with his partner, or time spent with the family.
The study – bound to be wheeled out as an excuse by men across the country – found males suffer less anxiety when out in a group. Scientists from Germany's University of Gottingen studied groups of Barbary macaques, a type of ape which exhibits remarkably humanlike social behavior. Levels of male stress hormone soared when
44
11 دنباله در صفحة
در رسانههاي حکومتي باز شده و سروکارشان به دادگاه اينها همه از غير روحانيون ثبت نام.ويژه روحانيت ميافتاد چون دبير شوراي نگهبان اين نکته را در،کرده نيز نيستند .سخنانش بيان نکرده است بدين ترتيب تنها وجهي که باقي ميماند اين است که اين گونه روحانيون «مسئله دار» از افراد نزديک به محافل قدرت هستند که با اتکا به محافل خود با اطمينان وارد اين بنا به گفته دادستان کل کشور «درصد.انتخابات شدهاند » اگر همين.جرايم در سازمان روحانيت فقط يک درصد است هزار500 تا400 آمار را مالک قرار دهيم با توجه به حدود تعداد روحانيوني که برايشان در دادگاه،نفر روحاني در کشور تعداد. هزار نفر است5 تا4 ويژه پرونده تشکيل شده حدود مجرمان روحاني که با استفاده از امتيازات و فرار از قانون مرتکب جرم شده و گير نميافتند بايد چندين برابر اين عدد البته جرم از نظر دادگاه ويژه روحانيت سوء استفاده.باشد بلکه تخلفات اخالقي،از قدرت و استفاده از امتيازت نيست و سياسي است که در مورد نزديکان روحانيون عالي رتبه .ناديده گرفته ميشوند
روحانيت ساالري يا فقه ساالري
در موضوع احراز صالحيت حسن خميني شوراي اين شورا از يک سو.نگهبان با يک چالش جدي روبرو شد ميخواست نشان دهند که مجلس خبرگان بر اساس مالک فقه و فقاهت شکل گرفته است (که البته آن نيز بدين معني به همين دليل.)است که فقاهت براي اداره جامعه کافي است کساني مثل حسن خميني که در امتحان فقاهت حضور پيدا .نکردهاند بايد رد صالحيت ميشدند گروهي از روحانيون با نگرش روحانيت،اما در مقابل ساالر ميخواستند حسن خميني به عنوان يادگار روحاهلل وحيد خراساني.خميني در نهادهاي حاکميتي حضور پيدا کند «اگر عالقهاي به آقاي خميني دارند:در اين مورد ميگويد اگر بفهمند حفظ آقاي خميني حفظ،در اوالدش حفظ کنند » جوادي آملي.ايشان است و هرچه اينها دارند از اوست و راستي کاشاني نيز از حضور حسن خميني در رقابتهاي .خبرگان استقبال کردند شوراي نگهبان درنهايت نه بر اساس روحانيت ساالري و نه بر اساس فقه ساالري (بسياري از اعضاي مجلس )خبرگان مثل حسن روحاني به فقاهت شهرت نداشتهاند بلکه بر اساس حفظ انسجام کاست امنيتي ـ نظامي موجود او فردي است که بيرون.حسن خميني را رد صالحيت کرد از محفل امنيتي ـ نظامي موجود است و ممکن بود به عنوان .يکي از نامزدهاي رهبري پس از مرگ خامنهاي مطرح شود
سوء استفاده از قدرت
وقتي به سراغ امتيازها و معامالت پنهان و آشکار و نقش اعضاي اين نهاد در فعاليتهاي اقتصادي کشور مجلس. وجه ديگري از اين نهاد بر ما اشکار ميشود،برويم خبرگان يک گروه دست چين شده و قدرتمند در انحصارات تجاري و واردات و صادرات و کسب امتيازات و رانتهاي حکومتي است که اعضاي آن نسبتا ثابت است و بيشتر مرگ male macaques were with their partner or other family members. But when they were in a group of other males, they were more much more relaxed. The researchers even discovered stress-related illnesses only seemed to occur among females or couples. Males also look after each other, the study for the journal PNAS noted. While men may do this by watching each other's backs, for monkeys this means picking insects and fleas out of each other's fur. Christopher Young of the university's Primate Social Evolution Group said: “«If male primates live in multi-male groups they usually fight fiercely over access to females, but males can develop friendly relationships with a few group mates. «Male macaques form social bonds similar to human friendships that buffer them against day-to-day stressors.”
45
February 2016 1394 بهمن
Iranians tackle homelessness and hunger – one refrigerator at a time One man’s efforts to help people in south Tehran has quickly galvanized an army of volunteers around the country Ali Heidari got in the car with his wife and nine-year-old son and drove to the Harandi neighborhood in south Tehran, one of the main concentrations for homeless people in the Iranian capital. They were carrying 15 meals for the homeless. When they got there, Heidari was struck by what he saw. “I couldn’t bear the disaster,” he says. “I walked to two people to put a food container next to them just to realize they were dead. I saw them dead with my own two eyes.” After that incident Heidari went to his neighbors and friends asking for food for homeless people. “I told them, ‘In south Tehran some people are starving to death. Please help them. Give whatever you can. Even five small cheese sandwiches will do’. I told them I could come and collect the food and distribute it myself.” That was almost six months ago, in May. Now it is not only Heidari and his family. Thousands of volunteers all over Iran are helping to eliminate homelessness through a group called Payane Kartonkhabi, ending homelessness, or more literally, ‘ending sleeping in cardboard boxes’. The group not only distributes food among the homeless but also installs fridges on the street so that the neighbors can leave homemade meals for those in need.
kicking in. I felt I need to repay my debt to society. I decided to help the deprived and forgotten. In search for the most suitable community to focus on, I was led to the homeless.” There is little information about the homeless in Iran. Iranian officials say there are around 15,000 homeless people in Tehran and its suburbs, including 5,000 women. However Heidari believes the number of homeless people is at least twice that figure.
centers for women and children. According to Heidari, the homeless in Tehran range in age from a 40-day-old infant to 80-yearold men and women. And they come from different backgrounds. “We have a former university professor, a published poet, a barber and a former athlete among our homeless community,” he says. More than ten official organizations receive government
It all started when Heidari, a manager at an advertising company in Tehran, decided to go beyond his family and friends and contribute to a wider community. “I had just turned 40. Maybe it was the mid-life crisis
In Tehran, the homeless are mostly concentrated in the Imamzade Abdollah neighborhood in west Tehran, Shoush and Harandi, and parts of Azadegan Expressway in south Tehran. Among them all, Harandi and Shoush are the main
funding to tackle homelessness, including the Tehran Municipality, the Welfare Organization, and Islamic Republic of Iran Broadcasting. But there is no transparency as to what each organization does. Every now and then an official complains about
the failure of those charged with helping the homelessness or asks the relevant organizations to take action. “No one wants to take real responsibility for homeless people,” says Heidari. “The police say it’s the municipality’s responsibility, the municipality passes the responsibility to the Welfare Organization and they say the Interior Ministry should deal with them.” There is no overall state plan for dealing with homelessness, and the homeless have no specific legal rights. As most homeless people are addicted to some kind of drugs, Iran simply applies laws and policies on drug addiction, meaning homeless addicts have the same rights as other addicts to be treated at a drug treatment center. With all these complications making it difficult to officially address homelessness, Heidari decided to act. “The most necessary thing is nutrition,” says Heidari. “If a homeless person is well fed, he or she won’t so easily collapse and die.” After going to friends and relatives, he used social media to ask for help. On a Wednesday in July, the first group of volunteers went to south Tehran and distributed food. This is now regular. Every Wednesday, at 10pm, volunteers take thousands of food portions to Shoush neighborhood. “Our record is 5,000 meals in one night,” says Heidari. The group has not yet been registered as an NGO, which is a timeconsuming process. But even without registration Payane Kartonkhabi is active in more than 20 cities including Tabriz, Isfahan, Kermanshah, Arak, and Shiraz, thanks to Instagram, Facebook and mostly Telegram. “It’s through Telegram that we are able to expand our activities to other cities,” says Heidari. “As soon as at least three people from one city announce their willingness to cooperate, we create a specific Telegram page for that city and they start their activities.” The installing of fridges began in October. The idea is simple: those who can afford it will put food in the fridge, and anyone who’s hungry, be it a homeless person or a neighbor, can open the fridge and take something to eat. After getting the approval from the municipality, the first fridge was installed in Shoush neighborhood. “At the beginning some were pessimistic,” recalls Heidari. “Shoush is known for theft, so some were saying that in less than 24 hours every part of the fridge would be stolen. Some were also saying, one person might come and take all the food and leave nothing for
45
others. None of this has happened up until now.” Soon other fridges will be installed in other parts of Tehran. And the idea is spreading. The northern cities of Karaj, Rasht and Lahijan have already installed one fridge each and two fridges are on the way in Isfahan. Heidari says this idea will go beyond only feeding those who are hungry. “With the help of some volunteer builders we are building cottage-like frames and in it we will not only have a fridge but also a closet where people can put their spare clothes. We are also going to have a small bookshelf for donated books, and finally a small cabinet where kids can leave their extra toys for others.” In addition to that, the group also helps fight addiction among the homeless, taking an approach different from the official organizations. The authorities mainly emphasize forced treatment. In September, Tehran Mayor Mohammad Bagher Ghalibaf admitted that drug policy, including access to treatment centers was not effective, and needed to be more voluntary and place greater responsibility on the addicts themselves. Ali Heidari agrees. “We at Payane Kartonkhabi have a rule: no one has the right to ask a homeless addict to quit. If they were going to listen, they would have listened to their loved ones and quit. Without mentioning anything about addiction we just love them unconditionally. We hug them and are not scared of them. And believe it or not, now without us opening our mouth, the addicts come to us and ask us to help them quit.” Every week the group sends dozens of addicts to private treatment centers and covers their expenses through donations. Heidari says recently the municipality has told them that it will cover the costs. Payane Kartonkhoabi’s goal is to put an end to homelessness in Iran. It holds training workshops for those who are drug-free and tries to find jobs for them. “We are not doing anything special. We are just paying our debt to society,” says Heidari. “If we have homeless people in Iran, it’s because at one point we were not caring enough toward our people. So now we are trying to compensate. We are trying to rebuild the trust between us and the homeless people who for so long saw us as their enemies. It’s through the trust that we are trying to tackle homelessness. Now, if there is a new homeless person in the area, other homeless people call us and ask us to come and save the person before it’s too late.” The Tehran Bureau is an independent media organization, hosted by the Guardian.
46
February 2016 1394 بهمن
that this was only a rumor.” The real question is perhaps why Iranians are so welcoming of news reported on Telegram. Roya Salehi, a psychologist based in Tehran, told Al-Monitor, “Concerns associated with modern life, low levels of interest in reading and the appeal of odd and controversial stories have steered people toward such news. This is not to mention the absence of the usual restrictions associated with official media outlets that has caused Telegram users to turn to what I call the copy/paste industry. In addition, there are those who are pursuing a specific political, economic or personal agenda and therefore broadcast their news stories accordingly.” The staggering speed of the spread of news and rumors on Telegram has caused serious challenges for licensed media outlets. Mohammad Mehdi Rahimi, political and foreign policy editor of Mehr News Agency, told Al-Monitor, “Telegram users are not looking for
How One Messaging App is Changing Iranian Media Saeid Jafari - al-monitor TEHRAN, Iran — “A grandson of the late founder of the Islamic Republic of Iran has been disqualified from running for the Assembly of Experts”; “The Joint Comprehensive Plan of Action has reached a deadlock”; “The bodybuilding champion of Iran and the world has been killed in a street fight”; and “Following in the footsteps of Djibouti and Sudan, Tunisia has also severed its ties with Iran.” While news shared on Telegram allows Iranians to bypass restrictions and censorship faced by licensed Iranian media outlets, the impact of the smartphone app may not be entirely positive for Iranian society. These are some of the stories that have been widely circulated among Iranians in recent weeks — but they weren’t reported by any of the licensed Iranian media outlets. Thanks to the power of social media, where ordinary Iranians can produce and broadcast their own news, many of these stories find their way into people’s homes. The same, unfortunately, also goes for mere rumors. First it was Facebook, and then the smartphone messaging apps Viber and Line. Now, however, the hottest communication tool among Iranians is Telegram. It has more advanced features than its predecessors, and enjoys a high level of influence in Iranian society. Information and Communications Technology Minister Mahmoud Vaezi said there are roughly 13 million to 14 million Telegram users in Iran. More recent surveys, however, put this figure at over 20 million. The simplicity and ease associated with using Telegram has prompted users to see themselves as a rival of licensed media outlets. In fact, many governmental organizations are now using Telegram to create a bridge to communicate with their audiences. Ali, who works for a contracting company in Tehran, told Al-Monitor that he spends more than six hours a day on Telegram. “At work, while commuting and even when I’m relaxing at home — I constantly have my cellphone in hand and am either communicating with friends or reading the latest news stories on the different Telegram groups and channels. I think with all the mental stress that exists today, it is impossible to browse through all the newspapers and news websites; Telegram gives you the headlines in a clear and concise way,” Ali said.
Some surveys suggest that the average person in Iran only spends two to 17 minutes per day reading, leading senior establishment officials to voice their concern. Sociologists believe the decline in time spent on reading is due to the increased amount of time people spend on social media networks. Mozhgan, a Tehran-based food industry expert, told Al-Monitor, “I use Telegram about four to five hours a day to learn about the news and also to see how my friends are doing.” Mozhgan is fully aware that the news broadcast through Telegram is not always precise. He said, “Telegram hasn’t replaced newspapers, magazines or websites for me, because false information and rumors have many times been broadcast through social media networks in the context of news or [expert] analysis.” Inaccurate news reporting is not the only problem that social media networks, and especially Telegram, are to blame for in Iran. The main problem is perhaps these messaging services’ impact on licensed media outlets. For instance, Telegram groups and channels have the ability to broadcast news without the usual restrictions and censorship placed on the licensed media. Problems arise when this creates uncertainty about the accuracy and precision of the stories in question. Telegram groups and channels are mushrooming in Iran, encouraging ordinary Iranians to create channels of their own where they can share news stories with people they choose, and those people’s followers. In several instances, it is unclear who the administrators of Telegram groups and channels are; they, at times, have turned out to be more influential than the licensed media. Indeed, many of the rumors that are eventually dismissed by official media outlets often have their roots in Telegram. For instance, when several Arab and African countries cut ties with the Islamic Republic after the Jan. 2 attacks on Saudi diplomatic facilities in Iran, a Telegram channel with an unknown administrator broadcast the claim that Tunisia had also severed ties with Iran. The rumor gained such circulation on Telegram that it even found its way to the government. One source in the Ministry of Foreign Affairs who spoke to AlMonitor on condition of anonymity said, “The rumor about Tunisia severing relations created a challenge for the Ministry of Foreign Affairs, because a high-ranking official saw the news on Telegram and asked the ministry to provide more details on the matter — all the while we knew
46
in-depth topics and prefer to review things by using simple language without any complexities and in a limited number of words. This means that the spread of Telegram will also affect the official media, because the media — whose main task is to attract audiences — will lose their audience. An example of this can be seen in the recent ranking of Iranian news sites by web analytics firm Alexa.” Ultimately, the impact of Telegram on Iran’s media landscape can be more influential than most people can imagine.” He added, “An environment like this will prompt official media outlets to move toward the interests of the audience in order to attract more people, thereby showing further interest in channels such as Telegram. This is a cause for further problems such as imposing limitations on word count, lack of precision in preparing stories, preferring speed over accuracy and so on. All of this goes against the main responsibilities of the professional media and journalism.”
Meet Anna Kaplan
She Could be the First Iranian American in Congress
PAAIA - January 25, 2016, Washington, D.C. – Iranian American Councilwoman Anna “Monahemi” Kaplan recently announced her plans to run for the 3rd Congressional seat of New York Representative Steve Israel, who recently announced that he will not be seeking reelection.. Should she win the upcoming election, Kaplan would be the first Iranian American to serve in the U.S. Congress. Announcing her candidacy, Kaplan stated, “Congressman Israel has been an extraordinary leader for this district, all of Long Island and our national Democratic Party… I would be proud to follow in his footsteps.” Kaplan was born in Tabriz, Iran and spent her childhood years in the capital of Tehran.
She was thirteen years old when the Iranian revolution erupted in 1979. Kaplan was able to flee the country as part of an international effort to help Jewish children safely leave Iran. After living with a foster family in Chicago during her high school years, Kaplan was reunited with her parents. The family moved to New York where Kaplan attended the Stern College for Women at Yeshiva University and Benjamin Cardozo School of Law. Currently, Kaplan serves as a North Hempstead Town Councilwoman, an office she’s held since 2011, when she became the first Iranian American elected to town office in New York State. She previously served as Vice President of the Board of Trustees of the Great Neck Public Library District and held a position on the Town of North Hempstead Board of Zoning Appeals. “I am running for Congress because that is the position where I believe I can be the most effective advocate for the issues that matter to Long Island and Queens families,” Kaplan wrote in an email. “We are blessed to be living here. What makes our community so wonderful is the fact that it’s so diverse. This is what America is all about. This is the foundation on [which] America was built on, people coming from all over and bringing all their assets and attributes and sharing them with everyone.” As a Congresswoman, Kaplan intends to focus on issues important to middle class and working families including college affordability, strong advocacy for women’s rights, greater access to educational and job training opportunities in underserved communities, and the provision of housing for homeless veterans. Kaplan currently lives in the Village of Kensington with her husband Darren, and two daughters. She is fluent in Farsi, Aramaic, and Turkish.
47
February 2016 1394 بهمن
Princess Ashraf, Shah's twin sister, dies at 96 Behind-the-scenes power broker and campaigner for women’s rights who was immortalized in a portrait by Andy Warhol
Andy Warhol’s portrait of Princess Ashraf Pahlavi. Photograph: Andy Warhol Foundation
Iranian Princess Ashraf Pahlavi, the twin sister of the country’s deposed shah whose glamorous life epitomized the excesses of her brother’s rule, has died after decades in exile. She was 96. Before Iran’s Islamic Revolution in 1979, many in the country believed Princess Ashraf served as the true power behind her brother, Shah Mohammad Reza Pahlavi, and pushed him into taking power in a 1953 coup engineered by the US. Immortalized in her royal years by an Andy Warhol portrait with bright red lips and raven-black hair, Princess Ashraf’s subsequent life resembled a Shakespearean tragedy. Assassins killed her son on a Paris street just after the Islamic Revolution, her twin brother died of cancer shortly after, while a niece died of a 2001 drug overdose in London and a nephew killed himself in Boston 10 years later. Still, she always defended her brother’s rule and held on to her royal past. “At night, when I go into my room, that’s when all the thoughts come flooding in,” the princess said in 1983. “I stay up until 5 or 6 in the morning. I read, I watch a cassette, I try not to think. But the memories won’t leave you.” Reza Pahlavi, a son of the shah, announced his aunt’s death in a Facebook post. Her personal website said she died, without elaborating. Robert F Armao, a longtime adviser to Princess Ashraf in New York, said the princess died in Europe on Thursday, declining to elaborate on the cause of her death. He said there were no immediate plans for a funeral. In Iran, local media reported her death relying on international reports. State television said she died in Monte Carlo and described her as being famous for being corrupt, something Armao criticized. “Her Highness did an awful lot for her country, whatever her human faults,” he said. Born 26 October, 1919, Princess Ashraf was the daughter of the monarch Reza Shah, who came to power in a 1921 coup engineered by Britain and was later forced to abdicate the throne after a 1941 invasion by Britain and Russia. The US helped to orchestrate the coup in 1953 that overthrew Iran’s popularly elected Prime Minister, Mohammad Mossadegh, over fears he was tilting toward the Soviet Union. Those events brought the princess’s brother to power and set the stage for decades of mistrust between the countries. The shah was “a man of indecision,” according to a long-classified CIA account of the coup first published by The New York Times in 2000. To push the coup along, the plotters reached out to “the shah’s dynamic and forceful twin sister” who already had been in touch with US and British agents, according to the account. After “considerable pressure” by her and a US
general, the shah reportedly agreed. As her brother’s government ruled in opulence and its secret police tortured political activists, Princess Ashraf focused on women’s rights in an appointment to the United Nations. She and her sister, Shams, were among the first Iranian women to go in public with their hair uncovered, breaking traditional norms in the Shiite country. Princess Ashraf also worked on other diplomatic missions for Iran. She traveled widely and became known for gambling on the French Riviera, the French press dubbing her La Panthere Noire, or the Black Panther. She survived a apparent assassination attempt in Cannes in 1977 that killed her aide and wounded her chauffeur. The political opposition during the shah’s era criticized Princess Ashraf over allegations of corruption, as well as her highly publicized love affairs with Iranian actors and public figures. After her brother was overthrown in 1979 during Iran’s Islamic revolution, Princess Ashraf shuttled between homes in Paris, New
47
York and Monte Carlo. She published a memoir and remained outspoken immediately after the overthrow. “After the death of my brother, if we had had the $65bn some people said we had we would have retaken Iran just like that,” she said in 1983. Princess Ashraf married and divorced three times and had three children. She gradually faded from public view, although she attended US President Richard Nixon’s funeral in 1994. She always maintained she regretted nothing: “I would want to do the same thing. It’s passed, now, only memories. But there were 50 years of grandeur, of glory.”
Pardis Publications, Inc. P.O.Box 5867 Canton, GA 30114
February 2016 - Vol 22 - Issue 267
Tel: (770) 973-0506 Advertisement: Ext. 1 Billing: Ext 2 Fax: (678) 550-9999 E-mail: pardismag@gmail.com
$100B in assets fully released under nuclear deal By ALI AKBAR DAREINI TEHRAN, Iran (AP) — Iran said Monday it now has access to more than $100 billion worth of frozen overseas assets following the implementation of a landmark nuclear deal with world powers. Government spokesman Mohammad Bagher Nobakht said much of the money had been piling up in banks in China, India, Japan, South Korea and Turkey since international sanctions were tightened in 2012 over Tehran's nuclear program. Iran's semi-official ISNA news agency meanwhile quoted central bank official Nasser Hakimi as saying nine Iranian banks are now reconnected to SWIFT, a Belgian-based
cooperative that handles wire transfers between financial institutions. No foreign banks operate in Iran, and ATMs in Iran are not yet linked to the global system. SWIFT had no immediate comment. The historic agreement brought about the lifting of international sanctions last month after the U.N. certified that Iran has met all its commitments to curbing its nuclear activities
under last summer's accord. «These assets ($100 billion) have fully been released and we can use them,» Nobakht said in comments posted on the website of state-run Press TV. He said much of the money belongs to Iran's central bank and National Development Fund. He said Iran will not bring all the money back because it can be spent on purchasing goods.
Iran expects an economic breakthrough after the lifting of sanctions, which will allow it to access overseas assets and sell crude oil more freely. Mohsen Jalalpour, the head of Iran's Chamber of Commerce, said on state TV that Iranian businessmen are already able to open letters of credit for transactions in other countries.