Onthaasten op de De roeier voorin levert het grote werk, altijd maar peddelen. Achterin zit de stuurman.
Semois
De Semois kronkelt in het diepe zuiden van de provincie Luxemburg door het dichte Ardense woud. Het is er zoeken naar wegen of paden. De beste manier om door te dringen in dit ongerepte groen is met een boot op het water zelf. We peddelden twee dagen op de slingerende rivier tussen Chiny en Mortehan. Tekst en foto’s: Gunter Hauspie
42
PASAR SePtembeR 2011
042-045 pasep11.indd 42
17/08/11 14:46
Bij de stuw ervoor loopt het mis. We blijven op een rots liggen, terwijl voor ons een diepte van twee meter gaapt.
T
e rwijl we ons ontbijt nemen voor onze comfortabele tipi op camping Le Canada in Chiny, is de verhuurder onze kano al aan het klaarmaken bij de oever van de Semois. Tent en slaapzakken, kookspullen en reservekledij, gaan de waterdichte tonnen in. ‘Bonne déscente’, zwaait de man ons nog toe en weg zijn we. Onder de bogen van de 18de-eeuwse Pont Saint-Nicolas glijden we het water in. Meteen volgt een stroomversnelling. Figuurlijk, en ook een beetje letterlijk, worden we zo door de rivier gedoopt. Het is nog vroeg in het voorjaar. Maar de zon schijnt en de natuur is al fl ink in de knop. Dat treft, want natuur wordt de rode draad tijdens deze tweedaagse.
Rusteloos gekronkel
De Semois ontspringt in Aarlen. Traag slentert ze over het plateau van de Gaume richting Chiny. Hier duikt de rivier de Ardennen in. Het weidelandschap van de Gaume maakt plaats voor een land van ruwe rotsen en dichte bossen. De Semois zoekt er zich nu rusteloos een weg tussen dit natuurgeweld. Eerst duikt Chiny links hoog op een heuvel op; en een half uur later opnieuw! In die tussentijd heeft de rivier een lange kronkel gemaakt rond de rots waarop het stadje zich genesteld heeft. Dat zal nadien nog tientallen keren gebeuren. Naar elk hoekje achter elke rots lijkt de rivier wel nieuwsgierig. Een vaartocht op de Semois is een oefening in onthaasten. Afstand en tijd worden met elke peddelslag minder belangrijk. Voorbij de Rocher du Hât verlaten we het woud opnieuw. We kabbelen van de Ardennen de Gaume binnen. De Semois beukt zich niet langer een weg langs harde leisteenrotsen, maar luiert breed tussen graslanden. De eerste huizen van Lacuisine
duiken op. Bij de watermolen in dat dorp ligt een Antwerpen stuw - een Herve afdamming die het water opstuwt - zodat de raderen meer water krijgen.BELGIË Het water maakt er een duik van twee meter. Tenzij je de WALLONIË aangelegde goot kiest, betekent dit zeker water hozen en een nat pak. Al krijgen we langs het gootje ook ons deel van de nattigheid te verduren.
Tussen Gaume en Ardennen
BELGIË Maas Semois
ISTRIË
Parijs De Semois bespoelt vervolgens het Gaumestadje Kopenhagen Florenville. Bij de gemeentelijke camping spelen FRANKRIJK kinderen in het water. De oudsten dagen ons in hun rubberbootje uit tot een snelheidswedstrijdje. DENEMARKEN Ze mogen winnen. Chassepierre ligt langs de weg vier kilometer verder. Over de rivier bedraagt de afstand echter veertien kilometer of een halve VAR dagtocht. De brug bij Martué is het laatste teken van beschaving. We ontmoeten nog een visser en dan slokt het woud ons weer op. We proberen vaart te maken. De voorste man geeft het tempo aan door voortdurend te peddelen - het zwaarste Berlijn werk! De man achteraan stuurt en geeft nu en dan GROOTDUITSLAND links of rechts een krachtige slag bij. Elk uur wisBRITTANNIË selen we van plaats. Diep in het woud stoten we op eenRüdesheim eenzaam kasIERLAND teeldomein. HetWALES is de Forge Roussel. Tijdens het ancien régime werd Londen in dit deel van de Ardennen ijzererts ontgonnen. Zo ontstonden er smederijen en plaatsslagerijen, zoals hier. In de 19de eeuw eindigde deze nijverheid. Maar sites als deze getuigen er nog van. Weer etaleert de rivier zich als een krinkelend-winkelend-waterding. Er volgen enkele stroomversnellingen, waarvan we handig gebruik maken om onze boot fluks door het water te laten klieven. Door de lage waterstand moeten we echter ook handig manoeuvreren tussen rotsen en ondiepten. >
Zagreb
KROATIË
Bij de brug van Chassepierre aan het eind van een dag lang peddelen. Hier slaan we straks onze tent op.
PASAR SePtembeR 2011
042-045 pasep11.indd 43
43
17/08/11 14:46
Semois
Boven: Bij de Moulin Willaime in Herbeumont.
op camping Les Cabrettes op. Een bakker of café telt Chassepierre niet. Maar de campinguitbater is zo vriendelijk om ons morgenvroeg enkele broodjes te brengen. ’s Avonds wandelen we door het schilderachtige dorp, met zijn fraaie huizen, oude molen en bijzondere kerk. Vooral het uitzicht op de rivier - vanaf het kerkhofje - is prachtig.
Rechts: Sober dineetje op de oever. Alle eten en kleren komen droog uit de bagagetonnen.
Alleen op de wereld
Het lang verwachte Chassepierre komt uiteindelijk in zicht. Eerst moeten we nog voorbij een koppel agressieve zwanen laveren. Vooral in de broedtijd dulden zij geen pottenkijkers. Chassepierre spiegelt zich in de avondzon in het water. Voorbij de brug sleuren we onze kano de kant op, koken er ons potje bij de oever en zetten onze tent
De Gaume maakt plaats voor een land van ruwe rotsen en dichte bossen. De Semois zoekt er zich nu rusteloos een weg tussen dit natuurgeweld. 44
’s Morgens voelen de armspieren niet stijf aan. Gelukkig, want ook vandaag hebben we een traject van meer dan twintig kilometer in gedachten. Bij Sainte-Cécile duikt de Semois voorgoed de Ardense wouden in. Ze wordt nu erg wispelturig. Het onophoudelijke gekronkel laat ons het ene verrassende hoekje na het andere ontdekken. Eenden, reigers en ijsvogels strelen in hun vlucht het water. De Semois is hier hét paradijs voor waterwild. Kan een mens zich meer alleen op de wereld voelen? Dat moeten ook de monniken van de priorij van Conques zich ooit hebben afgevraagd. De eenzame kloostergebouwen zijn nu omgebouwd tot hotel. Daarna duikt de imposante oude spoorwegbrug van Herbeumont op. Bij de stuw ervoor loopt het mis. We blijven op een rots liggen, terwijl voor ons een diepte van twee meter gaapt. Ondanks flink wrikken, is er geen beweging in onze kano te krijgen. Uitstappen dan maar en kniehoog in het water de boot de stroomversnelling in duwen. Zo hebben de gasten van de camping vlakbij ook wat aan hun dag gehad. Bij de Moulin Willaime leggen we de boot aan de kant en stappen naar het centrum van Herbeumont. Voor een warme lunch, maar ook om de ruïne van de burcht te bezoeken. Hoog op een 340 meter hoge rots moest de versterking vooral Franse invallen afslaan. In 1657 lukte dat niet meer en werd de burcht in een ruïne herschapen. Ze werd recent gerestaureerd. De klim is de moeite meer dan waard, vooral ook omdat we nu voor het eerst een panorama op de Semois krijgen. We herkennen het Graf van de Ridder, een schiereiland dat
PASAR september 2011
042-045 pasep11.indd 44
17/08/11 14:46
Mortehan Pont de Ligné
DAG 2 22 km
BELGIË uf Ne
Ruïne Moulin Willaime
G
A
U
Priorij van Conques
M
u>
tea
châ
Herbeumont
E
N85
<
Pont Saint-
lon uil Bo
Chiny Nicolas Forge Roussel
Sainte-Cécile
Rocher du Hât
V
Boven: Bochtenwerk verzekerd op de Semois. De rivier wil van elke rots de achterkant zien. Onder: Ontmoeting met zwaan te Chassepierre. Opgelet in de broedtijd, de dieren verdedigen hun kroost best agressief.
Le Canada
Semois N83
Lacuisine Martué
Chassepierre
Les Cabrettes
DAG 1 26 km
Florenville Aarlen
2 km
>
FRANKRIJK
door de Semois in een nauwe lus wordt omsloten. Die gril van de natuur liet de fantasie van de inwoners werken. Terug in onze boot volgen de laatste negen kilometer naar Mortehan volgens het beproefde recept. Slingerend door het Ardense woud, enkele stroomversnellingen en een stuw. Wanneer we in Mortehan de bootverhuurder bellen, beseffen we dat het lang geleden is dat we nog met iemand spraken. Twee dagen even weg van de wereld, het kan een mens ook goed doen. <<
Praktisch De Semois De Semois is in vergelijking met de andere Ardense rivieren een rustige rivier. Tussen Tintigny, het meest stroomopwaartse punt waar boten mogen vertrekken, en de grens met Frankrijk, bij Bohan, meandert ze lui in vele tientallen kronkels. Over deze afstand doet ze ruim 151 km, terwijl beide punten in vogelvlucht nauwelijks 50 km van elkaar verwijderd liggen. Daarmee is de Semois dé Ardense rivier bij uitstek voor een meerdaagse tocht. Algemene toeristische info vind je op www.semoistourisme.be. Ons traject We vaarden in twee dagen van de Pont Saint-Nicolas in Chiny naar de Pont de Ligné in Mortehan. Onze tent stelden we op de camping Les Cabrettes in Chassepierre op. De eerste dag legden we 26 km af; de tweede 22 km. Onderweg moet je uitkijken bij een handvol stuwen. Er ligt telkens een goot waarlangs je het grote verval kunt overbruggen. De boot De kajak is een gesloten boot. Er bestaan zowel éénzits- als tweezitskajaks. Een kano is een open boot, die meestal stabieler is. Je kunt erin plaats nemen met twee volwassenen, plus één of twee kinderen. Omdat er meer bergruimte beschikbaar is, wordt bij meerdaagse afvaarten meestal voor een kano gekozen.
Huren We huurden onze tweepersoonskano bij Kayak Le Batifol in Chiny. Je betaalt 15 euro per persoon per dag. De verhuurder komt je oppikken bij de afgesproken aankomstplaats en voert je terug naar het vertrekpunt. Je krijgt een handig plannetje mee met campings, afstanden en in- en uitstapplaatsen. Meer info via tel. 0476-27 54 75 en www.kayaklebatifol.be. Beste periode De rivieren in de Ardennen worden gevoed door regenwater. Daardoor fluctueert de aanvoer van water erg. Na een droge periode kan de waterstand erg laag worden, daarom golden dit voorjaar en deze zomer geregeld een vaarverbod. Het kajakplezier wordt overigens groter naarmate er meer water door de rivier stroomt. Herfst en lente zijn daarom het meest aangewezen. Wetgeving Vanaf Chiny mag op de Semois altijd gevaren worden, tenzij het verboden wordt omwille van een te lage waterstand. Varen is verboden tussen zonsondergang en -opgang van 1/10 tot 15/3; tussen 17 u. en 10 u. van 16/3 tot 14/6; tussen 18 u. en 9.30 u. van 15/6 tot 30/9. In- en uitstappen mag enkel op de plaatsen waar dat uitdrukkelijk toegestaan is (aangegeven met borden). Wild kamperen is overal verboden. Meer info via http://kayak.environnement.wallonie.be. PASAR SePtembeR 2011
042-045 pasep11.indd 45
45
17/08/11 14:46