Duitsland
Fietsen na de Koude Oorlog
V
Weg op het wad
lieland
Diksmuide De schaduw van WO I
afgiftekantoor gent x
Brussel
GR-wandelen door de hoofdstad
#02 -fEbruari 2014
magazine voor je vrije tijd
32
Brussel Frankrijk
‘t Stad In Normandië met kinderen
74 Diksmuide
Dijk van een stad
8 24
84 Groothertogdom
Fietsvriendelijk Luxemburg
Coverfoto Erik Van de Perre
6
PASAR febRuARi 2014
VERDER IN DIT NUMMER 14
Wandelen & fietsen Volksverhalen • Pasar in de prijzen • Lokerse hofkes • Wegen van Herdenking • Groene Haltewandeling+ Zwinduinen • Fietsen bij de Tödden • Happen en stappen • 11 x Land van Rode • Luisterroute Nederlandse musea • Familiewandelingen
38
16
Dossier
Duitsland Fietsen tussen Oost en West
Drie generaties met vakantie
23
Online
43
Outdoor
47
Pasar Kampeervakanties in de zomer • Wandelweekends Sol Cress • Stickeractie kamperen • Kampeerkwestie: periodieke keuring
60
Nederland Vlieland. Schatten uit de zee
66
Eropuit Géricault in Gent • Architectuur en design in het Atomium • Logeren in Vlaanderen Vakantieland • Torenzicht op Leuven • Griekenland en de zee • SAX200 in Brussel • Conflict en design in C-Mine • Jan Vanriet in de Dossinkazerne • Saint-Hubert en la Grande Forêt • Brusselse Museum Nacht
90
Kamperen Go West met Britstops
68
WO I in Italië #1 Trentino
96
Kamperen Lego’s VW-camper • Barbecueën zonder rook • Privacy met Fiamma • Schuifdak voor campers • Campergids Europa 2014 • Truma Mover voor zwaargewichten • Power voor de Mover • Dubbeldekker te huur • Camperreis Zuid-Afrika • Veilig remmen
Hangar 8A in Visé 98
Het laatste woord Evelyn Cruyt. Op visite met Vizit
Ontdek de ledenvoordelen van Pasar
Buur natuur
30
Toverhazelaars in Kalmthout
80
EXTRA
Cultuur
Fin-de-Siècle Museum
februari
2
fiets- & wandelfiches PASAR febRuARi 2014
7
Diksmuide Dijk van een stad
Diksmuide is een stad, een zeer oude stad zelfs, maar toch vooral ook veel platteland. In dat opzicht is de plek aan de samenvloeiing van de IJzer en de Handzamevaart uniek in ons land: het uitdijen van de stadskern naar de groene buiten heeft er zich nooit doorgezet, zoals elders wel. Maar hoe klein en onbeduidend ook, net in Diksmuide werd de onverzettelijke Duitse oorlogsmachine tijdens de Eerste Wereldoorlog definitief tot stand gebracht. Zoveel contrast prikkelt onze interesse. 8
PASAR febRuARi 2014
TeksT GunteR HAuSPie – FoTo’s DieteR telemAnS
Het zicht naar de open ruimte ten noorden van het begijnhof is prachtig. Bruusker kan de grens tussen stad en platteland niet zijn. BELGIË Diksmuide
D
iksmuide heeft alles wat een Vlaamse stad in de middeleeuwen groot, trots en voornaam maakte. De Grote Markt is écht groot. Het belfort, symbool Vlieland van de stedelijke vrijheid, reikt haast hoger dan de Amsterdam toren van de ook al grote Sint-Niklaaskerk. En ook een begijnhof ontbreekt niet – het is vast NEDERLAND één van de meest stemmige in zijn soort. Wandel je de Stadslink, een met kopernagels in de stoep bewegwijzerde wandeling door het centrum, dan ontmoet je alle belangrijke monumenten en loop je niet verloren. Al is het zeer de vraag of dat laatste echt mogelijk is. In drie kilometer stap je van het ene uiteinde van de stad naar het andere en terug. Dat Diksmuide al in de middeleeuwen belang had, bewijst de aarden wal waarvan je in het stadspark nog een glimp ziet. ‘Al sinds 1856 kunnen de Berlijn Diksmuidenaren van een openbaar stadspark genieDUITSLAND Bonn
OOSTDUITSLAND
WESTDUITSLAND
LEGENDE
• 30 mei 2014: Baloise Belgium Tour (Ronde van België). Tijdrit aan het IJzerfront. Met infomarkt rond de herdenking 2014-2018. • 4 augustus-11 november 2014: Via Dolorosa. Reizende tentoonstelling en herdenkingstour van de Duitse grens tot de IJzer, met apotheose in Diksmuide vanaf eind oktober. • 23, 30 en 31 augustus 2014: Ten Vrede Festival. • 17 oktober: Lichtfront. Fakkel- en vuurspektakel langs de IJzeroever. • 23 tot 26 oktober 20-14: Zes theaterwandelingen rond Duitse militaire begraafplaats (Vladslo) met Peter Kollwitz als gastheer. • 11 november: Vredesdag aan de IJzer Brussel • 14 december 2014: Wandelvoorstellingen BELGIË rond het kerstbestand van 1914 aan de IJzer. BELGIË Visé
ten’, vertelt gids Michel er fier. In de tijd waarin de TRENTINO aarden wal opgeworpen werd, spoelden de golven van ALTO ADIGE de zee nog tot hier. In de dorpen rondom vind je nog Val Rendena straten die Oude Zeedijk heten. Op die grens van land Rome en zee werd op een verhevenheid Diksmuide gebouwd, GROOTBRITTANNIË met rondom dus een aarden wal en vier stadspoorten ter bescherming. Strategisch was de plaats wel ENGELAND ITALIË IERLANDDe Handzamevaart mondde gekozen. er uit in de IJzer. We wandelen Londen langs de schilderachtige promenade langs de vaart – het diksje, noemen de Diksmuidenaren het. Het dijkje dus. De dijk die hier uitmondde in de IJzer, vandaar: Diksmuide. Vissers hebben hun hengel uitgeworpen en vangen voorns en brasems. Kleine NORMANDIË vissen, maar vissen tout court. Twintig jaar geleden zou er nog geen rat overleven in de open riool die het Parijs Dijkje toen was. >>>
FRANKRIJK
GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG Luxemburg
Jongeren maken het vredesteken in de Dodengang: nooit meer oorlog.
9
Fietsen tussen Oost enWest
16
PASAR febRuARi 2014
Londen
TEKST SuZANNe ANTONiS - FOTO’S THOMAS De bOeVeR
Onze generatie is opgegroeid met de wetenschap dat er tussen Oost- en West-Duitsland een gordijn van ijzer stond. Sinds de Wende in 1990 bestaat die scheidingslijn niet meer. Op de zuidflanken van het Harzgebergte nam de natuur het kilometers brede niemandsland over en het is er nu zalig fietsen. Zes dagen doorkruisten wij met de e-bike een landschap waarop geschiedenis werd geschreven. Onbezorgd en vrij van Oost naar West.
NORMANDIË
DUITSLAND Bonn
Berlijn OOSTDUITSLAND
WESTDUITSLAND
Parijs
FRANKRIJK
GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG Luxemburg
Fietsvriendelijk centrum in Heiligenstadt.
17
Center ParCs/aF
3 Dossier
38
PASAR febRuARi 2014
generaties samen uit, samen thuis
TEKST GeeRT VAN LieRDe – FOTO’S TOuROPeRATORS & SHuTTeRSTOCK
M
eer tijd samen doorbrengen met gezin, familie en vrienden. Hoe vaak hebben wij dat goede voornemen de voorbije weken niet geuit? Wel, dan is het moment daar voor een drie-generatie-vakantie met de grootouders erbij of een meer-gezinnen-vakantie. Misschien is het per persoon zelfs goedkoper dan je denkt. Mogelijk opent het perspectieven voor nieuwe en originele vakantieformules, waarvan je de herinneringen nog jarenlang zal koesteren. Multi-generatie-vakanties en vakanties met meerdere gezinnen worden gezien als één van de nieuwste reistrends. De drang naar cocooning en meer aandacht voor quality time met gezin, familie en vrienden maakt dat velen samen op weekend of op tussendoorvakantie gaan. Het fenomeen beperkt zich niet tot korte verblijven, ook vakanties van een week of langer worden steeds meer samen gemaakt. Hoe eigenaardig en contradictoir het ook mag klinken, samen reizen kan voordeliger en budgetvriendelijker zijn dan je denkt. De huurprijs voor een grote vakantiewoning is misschien vrij hoog. Wanneer je dat bedrag deelt door het aantal bewoners, is het soms verrassend betaalbaar. Onderzoek van vakantiewoningenspecialist Belvilla wijst uit dat ruim zeven op de tien gezinnen graag een vakantie doorbrengt met niet-gezinsleden, zoals opa en oma of een bevriend gezin. Gezelligheid, tijd om bij te praten en plezier te hebben en >>>
Belvilla/aF
Zeven op de tien gezinnen brengt graag een vakantie door met opa en oma of een bevriend gezin. Speelkameraadjes voor de kinderen en gezelligheid zijn de belangrijkste redenen.
LEGENDE
Een roomboterfabriek omgetoverd tot royale vakantiewoning voor twaalf. Gespot in Noord-Brabant.
Goede afspraken maken
S
amen met je ouders, schoonouders of met een ander gezin op vakantie trekken, moet voor iedereen leuk en ontspannend blijven. Vooraf duidelijke afspraken maken is geen overbodige luxe. • Vraag je ernstig af of je zo’n drie-generatie-vakantie of vakantie met meerdere gezinnen echt wel ziet zitten alvorens een voorstel te lanceren of erop in te gaan. • Reserveer tijdig je verblijf. Grotere accommodaties zijn niet altijd even vlot te vinden, en dat zeker in een verlengd weekeinde of een schoolvakantie. een jaar vooraf reserveren is meer regel dan uitzondering. • Geldzaken klaar je vooraf uit opdat iedereen weet wie wat en wanneer betaalt en je voor vertrek, tijdens of na de reis niet wordt geconfronteerd met onverwachte rekeningen. • informeer vooraf naar de vakantieverwachtingen van iedereen. Peil concreet welke activiteiten men wil doen, welke evenementen men wil bezoeken. • Voorzie gezamenlijke activiteiten voor elke generatie of waaraan zowel kinderen als grootouders kunnen deelnemen. • bespreek hoe je ter plaatse de eventuele zorgen en oppas voor baby’s en kleine kinderen gaat aanpakken. Oma en opa willen waarschijnlijk niet de hele tijd babysitten. • bepaal wat je echt samen wil doen, dergelijke vakantie staat immers ook voor samen genieten, beleven en samen quality time doorbrengen. • Spreek af hoe je de maaltijden ziet. iedereen op tijd uit bed om samen het ontbijt te nemen? Of een beurtrol waarbij enkele personen een ontbijtbuffet opzetten dat een tijdje blijft staan? • Misschien ben je niet gewoon om samen langere tijd met elkaar door te brengen. Dat kan leiden tot irritaties en onverwachte problemen. Stel je daarom soepel op tegenover anderen en weet dat je meer dan anders een compromis moet nastreven. • De vakantieaccommodatie mag niet te klein zijn. Te dicht op elkaar zitten en voortdurend in mekaars weg lopen, wekt irritaties op. Gun ieder een eigen kamer zodat iedereen wat privacy heeft. Kijk ook even naar het aantal badkamers. Twee of drie vakantiewoningen, bungalows of kajuiten naast of tegenover elkaar zijn dus best het overwegen waard. • Zoek een vakantiebestemming met voldoende recreatiemogelijkheden voor iedereen. Denk aan combinaties van bos en strand, fiets- en wandelmogelijkheden, een nabijgelegen stad en toeristische attracties.
PASAR febRuARi 2014
39
Vlieland Schatten uit de zee
60
PASAR febRuARi 2014
Eeuwenlang leefde Vlieland van de zee. Vandaag brengt vooral het toerisme zaad in het bakje. 180.000 bezoekers telde het autoluwe eiland in 2012. Zijn grootste troeven: heerlijke stranden, veel natuur en kleinschaligheid – hier doe je alles te voet of op de fiets.
Arne Rollingswier onderweg met zijn huifkar. Eskima en Zorro trekken het gevaarte.
TeksT & foTo’s eRik VAn de PeRRe
Brussel Diksmuide
Werelderfgoed BELGIË
BELGIË
H
et nieuws van de gestrande bultrug verspreidde zich als een lopend vuurtje over Vlieland. Toen hun walvis werd weggekaapt door Ecomare, het zeebiologisch centrum op buureiland Texel, kookten de eilanders van woede. Doch dan spoelde op 26 juni 2004, amper vier dagen later, nóg een walvis aan. Een potvis van vijftien meter. En die zouden ze niet laten inpikken.
Visé
BELGIË
Sinds 2009 prijkt de Waddenzee op de unesco-lijst met Werelderfgoed. daarmee staat ze op gelijke voet met natuurwonderen zoals de Grand Canyon in de VS of het Great barrier Reef in Australië. Het Werelderfgoed Waddenzee beslaat het nederlandse en duitse deel van de Waddenzee, een TRENTINO gebied van bijna 10.000 km² langs een kuststrook van circaALTO ADIGE 400 km. Ruim 10.000 planten- en dierensoorten zijn er thuis en Val Rendena Vlieland Amsterdam er verblijven jaarlijks 10 tot 12 miljoen trekvogels. Rome GROOTInfo: www.waddenzeewerelderfgoed.nl. BRITTANNIË NEDERLAND IERLAND
ENGELAND
ITALIË
Londen
Imposante potvis Aan het woord is Marc ter Ellen, directeur van het Via de Jutterszolder (strandvondsten) beland ik op de Informatiecentrum De Noordwester. Voor onze neus Wrakkenzolder. Hier staat een bizar allegaartje NORMANDIË hangt het imposante skelet van de potvis. 'Een uitgestald, van flessen wijn en toiletpotten tot patrijsmannetjesdier', zegt hij. 'Vermoedelijk geveld door de poorten, soepborden van de Kriegsmarine en de Parijs Berlijn botsing met een vrachtschip.' De berging staat hem in DUITSLAND aandrijfmotor van een torpedo. De man die deze schatOOSThet geheugen gegrift: 'Oud-slager Simon Visser, GROOTten van de zeebodem opdiepte, isFRANKRIJK wrakduiker Dirk DUITSLAND HERTOGDOM Bonn in het dagelijks leven adjunct-beheerder van wrakduiker Dirk Bruin, allemaal lagen ze op hun Bruin, LUXEMBURG knieën in het taaie potvisvlees te snijden. De stank was De Noordwester. WESTLuxemburg niet te harden! Sommigen stonden te kokhalzen.' 'In de DUITSLAND woelige wateren rond Vlieland liggen honderden De blootgelegde botten gingen later in een maceratiescheepswrakken', steekt hij van wal. Sommige zijn bak, gevuld met warm water en Biotex. Op die manier legendarisch, zoals de Lutine, in 1799 verdween hij konden overgebleven vleesresten door enzymen voor de kust van Vlieland in de golven. Hij was met een worden afgebroken. Na enkele weken werden de enorme lading goud en zilver aan boord op weg van hagelwitte botten uit het water gehaald, gedroogd en Engeland naar Cuxhaven. zorgvuldig weer in elkaar gezet. Om de 35.000 euro voor Ontroerend moment de preparatie bijeen te sprokkelen, werd de Stichting Terwijl sommige wrakduikers worden gedreven door Potvis Vlieland in het leven geroepen. Onder het motto de zin voor avontuur of nieuwsgierigheid, soms ook Stop statiegeld in de potvis werden burgers opgeroepen door hebzucht, primeert bij Dirk Bruin het onderzoek, de munten, die ze kregen in ruil voor leeggoed, aan de zijn verlangen om het maritieme verleden van stichting af te staan. Daarnaast konden gegadigden wrakken, vaak oorlogsbodems, te ontrafelen. voor 25 euro een virtuele centimeter potvis kopen. Om Aan de hand van het koperen naamplaatje van een het resterende gat te dichten werd bovendien een bemanningslid kon de M 469 van de Kriegsmarine bundel potvisgedichten uitgegeven. worden teruggevonden. Het schip, dat in 1944 ten Schatten van de zeebodem noordwesten van Vlieland door de Britten in de grond De bewoners van de aquaria in de Zeestraat troffen een werd geboord, behoorde tot een flottielje van vier beter lot dan de potvis. Grote zeebaarzen zwemmen er mijnenvegers, dat de vaarroute voor een konvooi van traag voorbij, platvissen gooien wolken zand omhoog, Borkum naar Den Helder moest ruimen. een aal loert vanuit een verroeste pijp argwanend naar Bij de HMS E47, een Britse duikboot van de E-klasse de bezoekers. In de Roggenbak aaien kinderen roggen die in 1917 met man en muis verging, zette het en haaien over de bol. nummer van het bronzen sluitstuk van het dekkanon >>>
‘Wanneer de wind naar het noordwesten draait, schuimkoppen op de zee verschijnen en de golven op het strand beuken, begint het juttersbloed te borrelen’, grijnst Marc. Te voet door het duinenlandschap.
PASAR febRuARi 2014
61
eropuit ADOLPHE SAX, MIM/GF
Géricault in Gent Van 22 februari tot 25 mei vindt in het Gentse Museum voor Schone Kunsten een tentoonstelling gewijd aan Théodore Géricault plaats. Door een reeks portretten van geestelijk gestoorde personen verwierf hij snel naam als schilder van gruwel, pijn, waanzin en dood. Deze tentoonstelling schetst aan de hand van schilderijen, tekeningen en prenten een ander beeld van deze 19deeeuwse kunstenaar, die begeesterd was door de menselijke natuur.
DRIES VAN DEN BRANDE/GF
Conflict en design Design en maatschappij: in het Genkse cultuurcentrum C-Mine bekijkt de 7de Triënnale voor Vormgeving in Vlaanderen de rol van designers binnen de samenleving. Meer dan 70 designconcepten en -projecten tonen hoe ontwerpers omgaan met conflicten in de samenleving, bij voorbeeld de spanning tussen natuur en economie. Hoe hun innoverend design, gebaseerd op nieuwe methodes, een betere woon-, leef- en werkwereld helpt creëren, kun je tot 9 maart gratis bekijken.
Info: www.conflictanddesign.be.
Vreemdgaan in Vlaanderen
De nieuwe logiesgids Logeren in Vlaanderen Vakantieland is uit. Je krijgt hem gratis bij de diensten voor toerisme, online aanvragen kan ook. Je ontdekt er ruim 650 kwaliteitsvolle logiesuitbatingen, van B&B’s en hotels tot vakantiewoningen, -parken, -centra en campings.
Info: www.logereninvlaanderen vakantieland.be.
66
PASAR FEBRUARI 2014
Ook in het Brusselse Muziekinstrumentenmuseum vieren ze de 200ste verjaardag van Adolphe Sax, de Belgische uitvinder van de sax. In het Old-Englandgebouw aan de Hofberg maken ze de vierde verdieping vrij voor de tentoonstelling SAX200. Van 8 februari 2014 tot 11 januari 2015 ontdek je er alles over het instrument en zijn uitvinder, zijn privéleven, zijn instrumenten (ook medische) en andere uitvindingen zoals de saxhoorn en de saxotromba. SAX200 toont 200 instrumenten, waarvan 130 originele saxen, de meeste uit de collectie van het MIM.
Info: www.mim.be.
Griekenland
en de zee
Griekenland staat dit voorjaar centraal in de Brusselse Bozar. Het tentoonstellingsluik van het multidisciplinaire programma focust met Nautilus. Navigating Greece op de band tussen Griekenland en de Middellandse Zee. Je krijgt er een 100-tal historische werken en artefacten (van 3000 v. Chr. tot de Grieks-Romeinse beschaving) uit een 30-tal musea te zien.
Info: www.bozar.be.
BOZAR/GF
GF
Info: www.mskgent.be.
SAX200
AAM/GF
RESEARCH & REDACTIE VIVIANE BULTHÉ, GUIDO ELIAS & CHRIS VAN MINNEBRUGGEN
tip
Architectuur en design in
Atomium
Torenzicht op
Ruim één eeuw Belgische ontwerpen staan in de kijker op Mobilia, 100 jaar architectuur en design in België in het Brusselse Atomium. Deze tentoonstelling loopt van 12 februari tot 15 juni en nodigt de bezoeker uit na te denken over de link tussen architectuur en design in een eeuw Belgische ontwerpen. Een 25-tal profielen – van de art-nouveauarchitect Victor Horta over modernist Willy Van Der Meeren tot de hedendaagse ontwerpers - komen aan bod.
Leuven
TOERISME LEUVEN/GF
Brusselse Museum Nacht
Leuven is een attractie rijker: vanaf nu kun je de toren van de universiteitsbibliotheek aan het Ladeuzeplein beklimmen. 300 treden, op de vijf tussenverdiepingen kom je op adem met een fototentoonstelling over de verwoesting en de heropbouw van de stad na WO I en WO II. Hoogtepunt is het buitenterras met uitzicht op de historische stadskern. De toren is elke dag open van 10 tot 17 u. (dinsdag en donderdag van 13 tot 17 u.). Een ticket kost 7 euro of 16 euro voor het ILUVLeuven-combiticket, samen met museum M, stadhuis en M-Schatkamer Sint-Pieter (vanaf medio maart).
Op zaterdag 22 februari vindt in Brussel voor de zevende keer de Museum Night Fever plaats. Je kunt er van 19 tot 1 uur in 24 musea terecht. Daar is het feest met een waaier aan activiteiten met expo, muziek, dans, performance, mode en workshops. Voor wie nadien nog energie te veel heeft, is er ook een exclusieve afterparty. Info: www.museumnight fever.be.
Info: www.bibliotheektoren.be.
Info: www.atomium.be.
Gezichtsverlies
JAN VANRIET: SARA/GF
Hoe het werk van de Antwerpse schilder/dichter Jan Vanriet doordrongen is van de gewelddadige geschiedenis van de 20ste eeuw en de Tweede Wereldoorlog zie je in de Mechelse Dossinkazerne. Nog tot 30 maart loopt daar de tentoonstelling Gezichtsverlies, waarin het door de oorlog geïnspireerde werk van Vanriet voor het eerst is samengebracht. Info: www.kazernedossin.eu.
boek Saint-Hubert Télétourisme is de Waalse tegenhanger van het populaire VRT-programma Vlaanderen Vakantieland. Al meer dan dertig jaar lang spit Guy Lemaire elke Waalse en Brusselse steen boven om geen detail van die mooie biotoop onbesproken te laten. Het is meteen ook de achilleshiel van dit gidsje. Het mag dan al in je jaszak passen, er zit zo veel informatie in dat je in dat Grande Fôret van Saint-Hubert met moeite nog een boom ziet staan. Zonde, want zo dreigt het kind met het badwater weg te kwijnen. Veel geschiedenis dus, en alles over tien gemeenten, nog wat lokale wandelingen, adressen en een verfrissend hoofdstukje over streekproducten.
Guy Lemaire e.a. Saint-Hubert en la Grande Forêt. Uitgegeven bij Lannoo. 14,95 euro.
PASAR FEBRUARI 2014
67
Wil je meer lezen?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasarmagazine • interessante reportages • tips voor uitstappen dichtbij • een waaier aan toeristische informatie
Hét blad voor dicht-bij-huis-toerisme
Lees Pasa 3 maand r en
gratis www.pasa r.be
#01 -januari 2014
magazine voor je vrije tijd Kamperen rond het
Lac du Der
Vle
uge
el- en d n a dé w GID0S 2 13 fiets
ls v
je oor
vri
je t
2013
Vleugels voor je vrije tijd
ijd
kamp ee wijz r er
Detectives aan de Maas
Luik
G
’t Stad In
kampeer
GIdS
afgiftekantoor gent x
n dele 1 wan n en Fietse sar Pa Kampeerkalender Winterkamperen4 met ers 17:1 rrekijk
eraardsbergen
001 0114.indd 5
dé
4,95 euro
Ve
in E-bike van Herve Land
11/12/13 12:50
Handige kampeerapps
Koken op de camping
17/04/13
Pasar-K
ampeerw
O_KampeerGids_01-53-3998.indd 1
ijzer
2013-29
24.indd
1
15/11/13 09:26
d 1
300.ind
-W&F-3
O_01-32
en Fiets- lcafés de wan
17/01/13
Schrijf je in op
www.pasar.be/lidworden
15:09