De Atlantische kust per camper
Wallonië
Bevers spotten in de Ardennen
New York met kids
F
Haute-Savoie
Betaalbaar skiën met het gezin
jordland West-Noorwegen
er ) e n n Aboriend(in een ven ga op
e s i cru -21 p. 20
afgiftekantoor gent x
Normandië
#11-november 2013
magazine voor je vrije tijd
New York Van klein mirakel tot American Dream New York City kent begin noch einde. Toch niet voor wie maar 150 uren heeft om de metropool te ervaren. We – dat zijn vader, moeder en twee tieners – sluiten een compromis: elk mag twee POI’s (Points of Interest) kiezen. De tijd die ons dan nog rest laten we ons drijven door de miljoenenstad waar het koortsachtige leven zelden stopt.
8
PASAR novembeR 2013
TeksT JohAn vAn PRAet - FoTo’s LizA en YoRAn vAn PRAet
VERENIGDE STATEN SERVIË
New York
R
ecent nog ontdekten wetenschappers een nieuwe kikkersoort in de jungle van New York Warschau City. Het diertje kreeg nog geen naam, maar de Poznan ontdekking typeert de diversiteit waarin de wereldstad uitblinkt. DePOLEN Big Apple als pionier in de mondialisering, voorbode van de evolutie van grootsteden naar culturele potpourri’s met de globale mens als dominante soort. Van monoculturele getto’s waar pakweg Italianen, zwarten of Latino’s overheersen, is in het centrale stadsdeel Manhattan nauwelijks nog sprake. Op twee opvallende uitzonderingen na. ‘Het lijkt wel Hanoi’, vergelijkt Liza (17) wanneer we onze eerste stappen buiten het familiehotel zetten. We logeren aan de rand van Chinatown en dit nog steeds op en top Chinese getto strookt helemaal niet met de verwachtingen die onze twee tieners maandenlang hebben opgestapeld van de metropool. Times Square daarentegen, het gebied rond 42nd Street en Broadway, voldoet mateloos aan hun televisiebeeld. Bedrijven en winkelketens delen hun territorium met nieuwe hotels, clubs en theaters. ‘Dat is mijn New York’, glundert Yoran (13) wanneer we in West 53rd Street, vlak bij het Museum of Modern Art (MoMA, 11 West 53rd Street, www.moma.org), uit de metro stappen en ons hoofd helemaal in de nek moeten leggen om de nok van de wolkenkrabbers te zien. Het duurt nog anderhalf uur vooraleer het MoMA zijn deuren opent. Tijd om te niksen gunnen we ons niet, dus stappen we
EGEN
In het Museum of the Moving Image leren de kids zelf geluid en beeld monteren en kunnen ze eigenhandig een bestaande film nasynchroniseren.
WIELKOPOLSKA
De Manhatten hangbrug verbindt Lower Manhatten met Brooklyn.
door naar het Rockefeller Center, het eerste van onze acht POI’s. In amper 45 seconden katapulteert de bezoekerslift ons naar de 67ste verdieping van de centrale toren of G.E. Building. Het panorama op de Top of the Rock is duizelingwekkend. Nu pas zie je hoe Central Park als een reusachtige groene vlek wordt omgeven door een opeenstapeling van buildings. ‘Dat kerkje daar beneden lijkt wel een miniatuur in legoblokjes.’ Yoran doelt op Saint Patrick’s Cathedral, Amerika’s grootste rooms-katholieke kathedraal met zijn 100 meter hoge torens. Terug beneden zoeken we vruchteloos de Belgische driekleur tussen de tientallen vlaggen die het Lower Plaza omzomen. Sinds 1933 kun je hier ’s winters op de ijsbaan schaatsen. Of de enorme kerstboom met 20.000 lampjes bewonderen. Ons bezoek aan het MoMA zal voor een volgende keer >>> zijn. Times Square roept (onze tweede POI).
Onze 8 Points of Interest ❶ Rockefeller Center, www.rockefellercenter.com & www.topoftherocknyc.com. ❷ times Square, www.timessquarenyc.org. ❸ museum of the moving image, www.movingimage.us. ❹ Skaten in new York, www.newyorkcityskateparks.com. ❺ Central Park, www.centralparknyc.org. ❻ the new York Public Library, www.nypl.org. ❼ Wall Street, www.wallstreetwalks.com. ❽ Wicked, www.broadway.com/shows/wicked, tickets via www.broadway.com.
LEGENDE PASAR novembeR 2013
9
Drukkunsten in Thuin 16
PASAR NOVEMBER 2013
TeksT SuzANNE ANtONiS - FoTo’s DANiël RyS
Kleine musea
H
oe ver gaat ons besef dat elke gedrukte pagina begint bij een wit blad papier? Het is toch maar een druk op de knop! In het Maison de l’Imprimerie in Thuin heeft Ghislain Bourdon daar wel een andere kijk op. Z’n leven lang beoefende hij het mooie drukkersambacht, in zesentwintig verschillende drukkerijen. En bijna overal kreeg hij na de dienst een relikwie mee naar huis.
Als verzamelen tot een passie uitgroeit, is de stap naar een eigen museum niet veraf. Pasar bezoekt een rist verzamelaars die hun collectie met veel liefde aan een breed publiek tonen. En we hebben oog voor de aangename dingen des levens in de buurt.
#2
m
BELGIË
Binic
Ghislain is al lang met pensioen, maar de oude drukkerskunst heeft hij nooit verleerd. ‘Als veertien jarige begon ik te werken in een drukkerij in de buurt van Thuin. Ik leerde er het vak op een mechanische drukpers en daar ontstond de passie voor ambachte lijke druktechnieken. Al snel startte ik zelf een drukkerij maar na een brand was de ravage te groot om nog opnieuw te beginnen. Daarna ging ik als werknemer van de ene drukkerij naar de andere. Als een drukkerij de deuren sloot, mocht ik het drukkers gerief meenemen, zelfs waardevolle drukpersen. Toen ik in 1994 op televisie een uitzending zag over het industriemuseum van MarchienneauPont, dat in zijn depot een drukkersarsenaal in totale wanorde bewaarde, was ik er als de kippen bij. Twee jaar lang herstelde en monteerde ik de drukpersen en nam ze daarna mee naar een afgedankt schoolgebouwtje hier in Thuin, de plaats van mijn jeugd. Met enkele gerichte aankopen kan ik nu in dit Maison de l’Imprimerie de evolutie van het drukken tonen vanaf het einde van de achttiende eeuw tot de jaren zeventig.’
BE
Thuin
Ro
Parijs
Zonder papier, geen drukwerk La Maison de l’Imprimerie is niet alleen een museum maar ook een levendig bedrijfje, waar nog drukwerk in kleine oplages wordt verzorgd. ‘Maar alles begint bij papier’, lacht Ghislain, dus troont hij ons mee naar zijn houten piles à maillets waar hij een demonstratie papierscheppen geeft, volgens de oeroude traditie. Vijftien hamers verpulveren met een hels kabaal lompen katoen tot losse vezels die nadien in een cuve tot een papperige brij worden geroerd. Met een zeef schept Ghislain dan een blad papier uit het water, legt het kleinood op een viltje onder de pers en hangt het nadien te drogen. Meer is het niet. ‘De kwaliteit van papier zit niet in de dikte maar in de fijnheid van de gestampte vezels’, legt hij uit. Voor de aardigheid stopt hij er nog een watermerk in, en voor de poëten decoreert hij een blad met gedroogde korenbloemen.
FRANKRIJK
Wenen
Obertauern
JULI AL
OOSTENRIJK SALZBURGERLAND
Eerst de letters, dan pas tekst Het monnikenwerk om letters op een staafje te graveren, doet Ghislain niet meer. Hij bedient wel een
>>>
Ghislain schept zelf papier.
LEGENDE De persen draaien nog altijd.
PASAR NOVEMBER 2013
17
wandelen & fietsen Dijlevalleiroute tussen kunststeden
Droomroute
Eltzer Burgpanorama
Toerisme ProvinCie anTwerPen/GF
Het Traumpfad Eltzer Burgpanorama werd recent uitgeroepen tot mooiste Duitse wandeltocht van 2013. Het is een wandeling van 12,6 km waarbij je een hoogteverschil van ruim 350 m overwint. Onderweg is er aan afwisseling geen gebrek, met indrukwekkende vergezichten o.a. tussen Wierschem en Keldung, prachtige uitzichten op het Moezelplateau, de Ringelsteiner molen en als hoogtepunt de sprookjesburcht Eltz. rlP/GF
Info: www.traumpfade. info.
Kinderen fietsen door Drenthe Holland nBTC/GF
Drenthe, dé Nederlandse fietsprovincie, maakt fietsen extra leuk voor kinderen. Speciaal voor de ‘korte pootjes’ werden daar een vijftal aantrekkelijke kinderfietsroutes uitgewerkt. Deze routes zijn geschikt voor kids van 6 tot 12 jaar en variëren van 11 km (De Verdwenen Eenhoorn) tot 28 km (Het Zwarte Goud). Bij de tochten hoort telkens een speciaal boekje met verhalen, tekeningen en opdrachten. Goed voor een portie leesplezier vooraf en het nodige speurwerk naar de antwoorden bij de opdrachten onderweg.
Info: www.fietsendrenthe.nl.
Op de fiets tussen kunststeden in twee provincies, langs jaagpaden door waterrijke natuur? Het kan nu via de Dijlevalleiroute tussen Mechelen en Leuven, met streekmusea en recreatiedomeinen als haltes. De Dijlevalleiroute (57 km, waarvan 37 km autovrij), meteen de eerste lus tussen twee Vlaamse kunststeden langs het knooppuntennetwerk, koppelt Vlaams-Brabant en Antwerpen. Het traject start bij twee provinciedomeinen: De Nekker in Mechelen en Kessel-Lo in Leuven. De route doorkruist Mechelen, Bonheiden, Keerbergen, Tremelo, Rotselaar, Leuven, Haacht, Kampenhout en Boortmeerbeek. De gratis flyer kun je afhalen of downloaden.
Info: www.toerismeprovincie antwerpen.be.
Het populaire Zwarte Woud met zijn panoramische landschappen wordt doorkruist door 24.000 km wandelroutes, terwijl ook de recreatieve fietsers en de mountainbikers zich zowel in de vlakte als in het middelgebergte (elektrisch) kunnen uitleven. Er komen ook nieuwe wandel- en fietsmogelijkheden bij, zoals het netwerk voor elektrisch fietsen rond Freudenstadt bv. met 35 verhuurbedrijven en 100 oplaadstations. Erg in trek zijn ook de Geniesserpfade, met een combinatie van wandelen en lekker eten.
Info: www.zwartewoud.info.
36
PASAR novembeR 2013
HoCHsCHwarzwald Tourismus GmBH/GF
Door het Zwarte Woud
TPa/GF
ReseaRch & Redactie viviAne bulthé & Guido eliAS
düsseldorF Tourismus/GF
tip
Fietsen in het spoor van Verhaeren
Het Scheldeland in Klein-Brabant heeft een nieuwe trekpleister: de Emile Verhaerenroute. Deze fietstocht van 35 km start en eindigt aan het Provinciaal Museum Emile Verhaeren te Sint-Amands en volgt het knooppuntennetwerk. Deze route kadert in het project Scheldehelden en leidt je langs locaties die een voorname rol speelden in het leven van deze dichter. De bijbehorende brochure kost 2 euro (te koop bij de lokale VVV’s).
Fietsvriendelijk Düsseldorf De stad Düsseldorf investeerde de jongste jaren ruim 15 miljoen euro in de aanleg van fietspaden en fietsinfrastructuur. Inmiddels zijn er 500 km fietspaden in de stad en op tal van locaties kun je fietsen huren. Recent werden ook negen thematische fietsroutes ingehuldigd. Elke route is bewegwijzerd als Tour D, gevolgd door het nummer 1 tot en met 9. Thema’s zijn o.a. natuur (D-1) en de mooie Rijn (D-7).
Info: www.duesseldorf.de/unterwegs/in_dus/fahrrad.shtml en www.duesseldorf-tourismus.de/freizeit-sport/sport/radfahren.
Info: www.scheldehelden.be.
Op stap in
Pelgrimsdag Compostela Droom je er ook van om in 2014 te voet of met de fiets naar Santiago de Compostela te trekken? Dan heb je ongetwijfeld veel vragen: langs welke weg, hoe bereid ik me voor, wat zal dat kosten, welke uitrusting enz. Op al deze vragen biedt het Vlaams Compostelagenootschap duidelijke antwoorden tijdens een infodag in zaal De Valkaart in Oostkamp op 16 november. Aanvang om 10.30 u. Gratis deelname. Info en inschrijven: www.compostelagenootschap. be.
Avontuurlijk wandelen in de Aschputten
Connecterra
Liefhebbers van avontuurlijke wandelingen kunnen nu ook het nieuwe wandelpad Aschputten in de Hoogstraatse deelgemeente Meer volgen. Het resultaat van het Leaderproject Natuurlijk avontuurlijk!, een samenwerking tussen Hoogstraten en Natuurpunt Markvallei. Het pad loopt door het recreatiedomein De Mosten en door De Aschputten, een natuurgebied van 10 ha langs de Mark, met beemden, houtkanten en bos.
Dodendraadpad
Het Nationaal Park Hoge Kempen in Maasmechelen heeft een nieuwe toegang op de mijnsite van Eisden: Connecterra, de toekomstige grote hoofdpoort. Op het omheinde terrein van Connecterra zijn vier bewegwijzerde wandelroutes (van 1,4 tot 10,9 km) rond de plassen uitgestippeld. Je kunt op zon- en feestdagen met je dagticket/abonnement ook deelnemen aan allerlei activiteiten.
In Zondereigen, een gehucht van Baarle-Hertog, zijn ze een wandelpad rijker: het Dodendraadpad. De herdenking van de Eerste Wereldoorlog wordt hiermee lokaal ingezet. Deze wandeling voert je langs opmerkelijke plaatsen waar tijdens de Groote Oorlog de Dodendraad bezet België en neutraal Nederland scheidde. De tocht is 3,6 km lang en onderweg kan je ook twee dodendraadreconstructies bezoeken. Je kunt ook QR-codes inscannen en luisteren naar twee beklijvende verhalen. Start van de tocht is aan de kerk van Zondereigen.
Info: www.connecterra.be.
Info: www.dodendraad.org.
TPa/GF
Toerisme maasland/GF
Info: www.natuurpuntmarkvallei.be.
PASAR novembeR 2013
37
JV
Als je de biotopen van de bever wil bezoeken, doe dan een beroep op een deskundige natuurgids en ga in kleine groepjes. Het Beverland verdraagt geen drukte.
Op stap met de
Beverpatrouille
38
Pasar noVember 2013
TeksT Joris Verbeure - FoTo’s Joris Verbeure, Vzw bureau des Guides
Beverweetjes
E
r gaat geen dag voorbij zonder alarmerend nieuws over ons leefmilieu. Gelukkig is er af en toe ook een hoopgevend bericht, deze keer uit Wallonië, waar de bevers ijverig aan natuurheropbouw doen.
Samen met natuurgids Olivier Rubbers wil ik het spoor van de bevers volgen, de grootste weldoeners van de natuur noemt hij ze. Olivier werd internationaal bekend door het herintroduceren van de bever in ons land. Hij haalde honderd bevers uit het Duitse Beieren en zette die uit in de streek rond Houffalize. Dat is nu tien jaar geleden en intussen is de beverkolonie gestaag gegroeid. Meer dan duizend bevers zijn nu actief op zowat alle Waalse rivieren. Ik reis met de trein naar Namen en wordt er opge wacht door Olivier Rubbers. Waar we precies Thuin naartoe rijden, naar welke beversites kan ik niet vermelden, BELGIË want Olivier vraagt mij om geen plaatsnamen te noemen. Als je de biotopen van de bever wil bezoeken, dan doe je een beroep op een deskundige natuurgids en ga je in kleine groepjes. Het Beverland verdraagt >>> geen drukte en is zeker niet gediend van massa toerisme. Binic
• de bever was honderd jaar geleden uitgestorven in de meeste europese landen. er werd op gejaagd om zijn pels en om het castoreum, een geurstof met een helende werking, die bevers met hun anaalklier uitstoten om hun territorium af te bakenen. ook omwille van het vlees werd de bever gevangen, vooral tijdens de vastentijd. bevervlees mocht gegeten worden omdat de bever met zijn geschubde staart als een vis werd aangezien. • een volwassen dier is honderdtwintig cm lang, waarvan dertig cm staart en weegt tot dertig kg. Hij leeft gemiddeld vijftien jaar. bevers zijn monogaam, hebben twee tot vier jongen die ongeveer twee maanden in de beverburcht blijven en zich voeden met de moedermelk. zeventig procent van de jongen sterft voor ze volwassen zijn. de belangrijkste doodsoorzaken zijn verdwalen en infecties. de jongen blijven twee jaar bij hun familie en gaan dan op zoek naar een eigen territorium. ze kunnen tijdens die zoektocht afstanden van wel honderd kilometer afleggen. Vinden ze geen waterplas die minstens één meter diep is, dan houden ze halt bij een beek of rivier en bouwen een dam.
BELGIË
BELGIË
La Roche Rochefort Houffalize
Eben-Emael
Parijs
Parijs
Belgrado
FRANKRIJK
Wenen
OOSTENRIJK SALZBURGERLAND
Chamonix
JULISCHE ALPEN
SLOVEENSE ALPEN Ljub Ljubljana jub ubbljan ljana lja j a jan
NOORWEGEN ROMSDAL
WIELKOPOLSKA Poznan
Warschau
POLE
SLOVENIË BELA KRAJINA
Een bever heeft een stevig territorium nodig.
VERENIGDE STATEN SERVIË
HAUTE SAVOIE
FRANKRIJK
Obertauern
Flaine
GF
Quote
Oslo
Pasar noVember 2013
39
library and archives canada/GF
Michel Wuyts/GF
Hier kwamen de migranten binnen voor de medische controle.
Mee
met de
Migrantenmeisje in Amerika. Soms reisden kinderen alleen.
Red Star Line
Eind september opende aan de Antwerpse Rijnkaai het Red Star Line Museum, precies op de plek waar meer dan twee miljoen verpauperde of vervolgde Europeanen naar de Nieuwe Wereld trokken. Hopend op een beter leven. Een sociaal verhaal van alle tijden, weten de samenstellers.
M
ijn moeder was en is een nuchtere vrouw. Van de generatie die een voltijdse baan wist te combineren met huishouden en opvoeding. Geen tijd voor grote gevoelens en sentiment. Maar in een lyrisch moment zong ze en declameerde ze zelfs een gedicht. Dinska Bronska van Karel van den Oever was er altijd bij. In mijn verbeelding zag ik die jonge vrouw uit Plocka, haar Pruisischblauwe hoofddoek en grauwe laarzen, haar vlasgele haar en angstig blauwe ogen. Ze verbleef in Hotel Lapland en had papier en een omslag gekocht voor een laatste brief naar huis, ook al was ze nauwelijks geletterd. Ze trok naar Canada, want daar zijn de appels groter, het koren hoger en
66
PASAR novembeR 2013
geler dan in Plocka. Dat had ze gelezen op een almanak van de Red Star Line. ‘O, Dinska Bronska,/met je zeer dikke vingers:/je schrijft zo moeilijk die brief./ Je ogen zoeken vliegen op het plafond./ Moj Boze!/Er zit ‘n tranen-veeg,/o zo verdrietig,/van je blauwe ogen naar je mond./O, Dinska Bronska.’ En dan brak er iets in mij. Nog altijd eigenlijk.
Landverhuizers Wat bezielt een mens om have en goed, familie, desnoods kinderen achter te laten en met een plunjezak naar de andere kant van de wereld te trekken? Wat voor emoties gieren door je heen op dat moment van afscheid nemen en vertrekken, tussen onzekerheid en
avontuur? Die vraag houdt je onherroepelijk bezig in het Red Star Line Museum. Daar sturen de samenstellers op aan natuurlijk, en keer op keer laten ze je aanvoelen dat migratie van alle tijden is en zal zijn. Natuurlijk zijn er de nostalgische affiches en programmafolders, de fraaie ligzetels en het luxueuze servies voor de passagiers uit eerste klasse. Maar de échte klemtoon ligt op de landverhuizers, de boeren, arbeiders en dompelaars uit Rusland, Oost-Europa en eigen land, die tussen 1873 en 1934 via Antwerpen naar Amerika trokken. In derde klasse. Na het onthaal in de loods - het oude douanegebouw - kom je het eigenlijke museumgebouw binnen tussen lange
TEKST CHRIS VAN MINNEBRUGGEN Het signaleren van nieuwe producten wil niet noodzakelijk zeggen dat ze door de redactie zijn getest of worden aanbevolen.
Stoere klassiekers
outdoor
Voor vrouwen Bij Platypus maken ze sinds 1996 soepele drinksystemen. Denk aan plooibare flessen, maar vooral aan drinkzakken met een slangetje, weggestopt in een klein rugzakje. De Siouxon is speciaal voor vrouwen met een zwak voor de mountainbike ontworpen. Heup- en schouderriemen zijn uitgebreid verstelbaar, hij heeft een draagsysteem voor helmen en pads, en is met zijn 10 l groot genoeg voor een daguitstap. De drinkzak neemt 2 l in beslag. Vanaf 2014 te koop in zwart en groen.
Prijs: 119,95 euro – www.platypus.com
Ruig icoon Op zijn 35ste is de Base Camp Duffel best volwassen en dus brengt The North Face hem nog eens onder de aandacht met een speciale editie in zwart, Pruisisch blauw en vijgenbladgroen. Een ruigere reistas vind je haast niet, het ding is zelfs kogelbestendig. Nog praktischer zijn de afneembare draagriemen waarmee je de tas als een rugzak kunt dragen, de grote bovenklep in plaats van een rechte rits en de spanriempjes die je spullen op hun plaats houden. Voorwaar, die Duffel kan elk avontuur aan. De tas meet 61x38x38 cm en neemt 72 liter bagage mee.
Prijs: 160 euro - www.thenorthface.com
G-1000
Hoogst zichtbaar Als het om fietstassen gaat, zullen marketeers je vertellen dat Ortlieb een top-of-mindmerk is. Daarmee bedoelen ze dat het merk meteen wordt aangezien als beste of belangrijkste verdeler van dat product. Zoiets als Pasar onder de toeristische magazines. Soit, Ortlieb ontwikkelde voor zijn klassieke waterdichte fietstassen een High Visibility Line. Ze behouden hun reflectoren, maar het zichtbare buitendeel is van knalgeel cordura, doorweven met een reflecterend garen. Zo wordt de tas in het donker één grote reflector.
Prijzen: 109,95 – 199,95 euro www.ortlieb.com
Auteur en liefhebber van de bergen David Van Reybrouck bedacht de burgertop van 2011 met de naam G1000. De kans is groot dat hij daarvoor inspiratie vond bij Fjäll Räven. Het merk met de poolvos integreert zijn oerdegelijke stof G-1000 nu ook in de Greenland Jeans. Die combineert de traditionele outdoorkwaliteiten met de snit en zakken van een doorsnee herenjeans. Toch kreeg hij een extra zak op het been mee, groot genoeg voor een stafkaart.
Pietje Precies
Prijs: 132,50 euro – www.fjallraven.nl
Suunto blijft meegaan met zijn tijd. Zo is er nu een nieuwe generatie gps-horloges voor elke gelegenheid op de markt. De Ambit2 S mikt op multisporters: fietsers, zwemmers, hardlopers … Baantjes en slagen tellen, acceleraties opslaan, energie en vermogen meten, noem maar op. De Ambit 2 is er vooral voor avonturiers en outdoorsporters met onder meer een routemeter, barometer, hoogtemeter en kompas. In gps-modus
heeft hij zelfs een batterijduur van 50 uur. Suunto heeft ondertussen enkele duizenden apps ter beschikking en - naar het schijnt - een levendige sportcommunity op Movescount.com. Verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen, met of zonder hartslagband.
Prijs: vanaf 349 euro – www.suunto.com
PASAR NOVEMBER 2013
27
TeksT Gunther ritsmans - FoTo’s Fjord norway, erik Van de Perre & Gunther ritsmans
70
PASAR novembeR 2013
BELGIË
Thuin
BELGIË
Poort
naar de
BELGIË
West-Noorwegen La Roche Rochefort Houffalize
Eben-Emael
fjorden Binic
Parijs
Parijs
Belgrado
FRANKRIJK
FRANKRIJK
Flaine
HAUTE SAVOIE
VE S
SERVIË
Chamonix
WIELKOP
Poznan
CH
Voor de eerste keer reis ik naar Noorwegen en mijn verwachtingen zijn hooggespannen. Het westen van het land fungeert als toegangspoort tot de fjorden. SLOVEENSE Wenen ALPEN JULISCHE Obertauern Ålesund, Molde, Kristiansund, de Geirangerfjord NOORWEGEN ALPEN OOSTENRIJK Ljub Ljubljana jub ubbljan ljana lja j a jan en talloze eilanden vormen de ruggengraat van ROMSDAL SALZBURGERLAND De ruimte, natuur de trip. en rust maken er SLOVENIË BELA Oslo een beklijvende ervaring van. KRAJINA
Heerlijk kamperen terwijl cruiseschepen door de Geirangerfjord varen.
PASAR novembeR 2013
71
Wil je meer lezen?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine • interessante reportages • tips voor uitstappen dichtbij • een waaier aan toeristische informatie
Schrijf je in op
www.pasar.be/lidworden