Mee met Pasar-kampeerclub Happy Kids blz. 32 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - MAART 2018
+ EXT praktis RA kampcehr e gids en
CULTURELE HOOFDSTAD 2018
Citytrip Valletta
DUURZAAM LOGEREN IN MASSEMBRE
Batterijen opladen in de Ardennen
BajorutrnCalliaste s op wielen
CHOCOLADE, WIJN EN NOUGAT
Lekker fietsen
langs de Rhône verder: Houffalize | getest: dagrugzakken | initiatie parkour
5,95 EURO
P912019 AFGIFTEKANTOOR GENT X
Pasar ziet er voortaan helemaal anders uit! Blader snel door dit nieuwe nummer en maak kennis met Pasar-vrijwilligers, ontdek nieuwe rubrieken, de handige agenda en natuurlijk je vertrouwde wandel- en fietsfiches, nu nóg praktischer.
DEZE MAAND
44
Op de cover
ViaRhôna Journalist Bart Claes ging drie dagen fietsen langs de Rhône, en tóch zat zijn broeksriem na afloop strakker. Daar zitten die lokale producenten van chocolade, nougat en wijn vast voor iets tussen.
18
30
Coverfoto Thomas De Boever
06
Door de lens
Een sprekend beeld van onze fotografen
09
Reis*wijs
16
Pleidooi voor vrije tijd | Elke Geraerts
Elke maand de laatste nieuwtjes en praktische info
4 | Pasar | Maart 2018
Originele citytrip
18 28 30 32
Reisverhaal | Rollen langs de Rhône
38 40
5x | Torens beklimmen
Kamperen in de buurt | Camping Les Arches Weekendje weg | Houffalize Reisverhaal | Kamperen met kinderen in Nederlands Limburg Pasar Actief | Parkour
44
32
Citytrip | Cultuurhoofdstad Valletta Dit jaar is de hoofdstad van Malta cultuurhoofdstad van Europa, maar eigenlijk feest zowat het hele eiland mee. De beste adressen en leukste manieren om deze ministaat te ontdekken, vind je in dit nummer vanaf bladzijde 44.
Verschijnt elf keer per jaar en is een uitgave van vzw Pasar.
Hoofd Print en Online Barbara Van den Abeele
Redactie
Karlien De Vrieze, Chris Van Minnebruggen, Els Van Nieuwenhove
Journalisten
Pasar Actief
Parkour
54
Heeft journalist Toon Verlinden een anti-zwaartekrachtpilletje genomen? Of heeft hij zijn plotse superkrachten te danken aan zijn parkourinstructeur, die Toon leert hoe hij kan springen over muurtjes, bankjes en andere obstakels die de stad te bieden heeft. Is deze bijzondere buitensport ook iets voor jou? Blader snel naar blz. 40.
Fotografen
Thomas De Boever, Michaël Dehaspe, Ann De Wulf, Daniël Rys, Dieter Telemans, Siska Vandecasteele, Ellen van den Bouwhuysen
Concept vormgeving Bart Leijnen
Vormgeving & Prepress Nancy Leyssens
Cartografie & illustratie Dirk Billen, Eveline Ester Thijs
40
52
Sara Bosmans, Kristel Bruynseels, Bart Claes, Gert Corremans, François De Troeyer, Teun De Voeght, Aart De Zitter, Frederic Eelbode, Guido Elias, Marijn Follebout, Kathleen Geenen, Sandra Genijn, Gunter Hauspie, Marie Monsieur, Kelly Mortelmans, Tom Peeters, Kristina Rybouchkina, Erik Van de Perre, Stan Verelst, Toon Verlinden, Eddy Vlyminck
Publiciteit
Jill Vliegen, tel. 0478 94 32 56, www.pasar.be/advertising advertising@pasar.be
Marketing & Communicatie Ann Van Doren, ann.vandoren@pasar.be
Druk en verzending
Corelio Printing, 9420 Erpe-Mere. Betapress verdeelt bij een geselecteerd aantal boeken- en krantenwinkels.
Verantwoordelijke uitgever Michel Vandendriessche, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel.
52 54 59 60 63
Getest | Dagrugzakken Uitstap | Logeren in Massembre Kamperen in de buurt | Camping Le Roptai Knowhow | Verdronken Land van Saeftinghe Agenda | Activiteitenkalender
76 82
!
Ledenvoordelen | Korting met je PasarPas
Vzw Pasar, Postbus 20, 1031 Brussel. Tel. 02 246 36 46, www.pasar.be
Volgende maand
+ achteraan in dit nummer: 3 extra wandel- en fietsfiches
2016 Maart 2018 | Pasar | 5
Reisverhaal | Frankrijk
Rollen langs de Rhône Valence Avignon
18 | Pasar | Maart 2018
RHÔNE
De route ViaRhôna volgt de oevers van de Rhône van het Meer van Genève tot de monding van de rivier aan de Middellandse Zee. Een fietsroute van 815 kilometer over autovrije voies vertes of fietsvriendelijke véloroutes. Onze journalist trapte drie dagen, oftewel 100 kilometer, door Frankrijk.
Lees verder
Maart 2018 | Pasar | 19
Reisverhaal | Frankrijk
Bart Claes
journalist en wielertoerist maakt kennis met een minder bekend stukje Frankrijk langs de RhĂ´ne en proeft daarbij met plezier van het lekkers dat de streek te bieden heeft. Chocolade, nougat, wijn? Bien sĂťr!
20 | Pasar | Maart 2018
Fietsen langs de ViaRhôna
HET ZUIDERSE RITME VAN FRANKRIJK Met de Rhône als houvast trapt Pasar door Frankrijk langs de route ViaRhôna, van het charmante Tournon-sur-Rhône tot het wondermooie Viviers. De rivier vormt hier de grens tussen de rotsen van de Ardèche en de groene hellingen van La Drôme. Geen toeristische hotspot, maar dat maakt deze tocht net zo verrassend. Tekst Bart Claes – Foto’s Thomas De Boever
D
rie dagen deden we over de 100 kilometer van Tournonsur-Rhône tot Viviers. We zagen het landschap steeds zuidelijkere tinten krijgen. Langs wijngaarden en kiwiplantages, middeleeuwse dorpen met bruinrode daken, lange rijen fruitbomen en een eenzame kerncentrale. Een streek die we anders alleen maar kennen van de files naar het zuiden. Maar onbekend maakt onbemind, dus hoog tijd om de streek te leren kennen. Volg ons langs zeven bijzondere haltes.
Halte 1
Chocoladefabriek Valrhona
I
n het stadje Tain-l’Hermitage leidt de zoete geur van melkchocolade en een bittere hint van cacao ons naar de oever van de Rhône.
De chocoladefabriek Valrhona verspreidt hier al bijna honderd jaar haar heerlijke geur. Opgericht als passie van de Franse patisseriechef Albéric Guironnet en vandaag één van de grootste producenten van verfijnde chocolade ter wereld. In het bezoekerscentrum gunt de fabriek ons een blik achter de schermen van de chocoladekunst. ‘Des Belges?’ Emmy leidt ons rond en is op haar hoede voor de chocoladegekke Belgen. Daar doen we graag een schepje bovenop. ‘Weet je dat we in België allemaal onze eigen chocolade maken?’ Bijna gelooft ze het. Het bezoekerscentrum maakt indruk: twee verdiepingen van ruiken, voelen, zien en vooral proeven. Alles, echt alles over chocolade kom je te weten. Dat er 300 gedroogde chocoladebonen in zes repen chocolade gaan. Dat kwaliteitsvolle pure chocolade uit minstens 63% cacao bestaat. Dat er geen echte cacao zit in witte chocolade, maar wel cacaoboter. ‘Is het dan chocolade of niet?’, vraagt Emmy. ‘De discussie is nog open.’
Maart 2018 | Pasar | 21
Pasar Actief Pasar Actief: dat zijn nieuwe Pasar-afdelingen die houden van avontuur! Lid worden? Kijk snel op www.pasar.be/pasaractief. Ook in het magazine doen we elke maand iets spannends.
40 | Pasar | Maart 2018
Toon journalist
Parkour Springen op en over doodgewone dingen
‘We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan.’ Het liedje van Herman van Veen lijkt geschreven voor sporters die parkour beoefenen: een sport waarbij lopers hindernissen zo vlot mogelijk nemen, het liefst in de stad. Ze klauteren op muren van drie meter hoog, springen naar beneden en lijken af en toe een anti-zwaartekrachtpilletje genomen te hebben. Journalist Toon Verlinden trok zijn stoute schoenen aan en maakte - letterlijk - een sprong in het diepe. Tekst Toon Verlinden – Foto’s Siska Vandecasteele
Maart 2018 | Pasar | 41
Citytrip | Valletta De Republiek Malta telt 430.000 inwoners verspreid over het landelijke eiland Gozo en het verstedelijkte Malta. De kleine hoofdstad Valletta is erkend als werelderfgoed en is in 2018 Europese culturele hoofdstad.
VALLETTA
Culturele hoofdstad 2018
VALLETTA Hoofdstad van schatteneiland
Feest! Vuurwerk! Fanfares! Niet Valletta, maar de hele Republiek Malta is dit jaar culturele hoofdstad. Je kans om een ministaatje te ontdekken dat allesbehalve mini aanvoelt en binnen de muren van zijn versterkte steden wereldrecords voor barok, bladgoud en kunstschatten vestigt. Drie locals introduceren je in de Maltese cultuur en verklappen je hun favoriete plekken. Tekst Gert Corremans – Foto’s Michaël Dehaspe
Citytrip | Valletta Aantal inwoners 7.000 | Officiële talen Engels en Maltees | Munteenheid euro
1
3
De grootste kerkschat van de kathedraal? Brusselse wandtapijten. 2
H Cynthia De Giorgio Wie? Curator van St John’s Co-Cathedral Waar St John’s Co-Cathedral, St John’s Street, Valletta, www.stjohnscocathedral.com (1) Weetje Laat wandtapijten restaureren in Mechelen.
46 | Pasar | Maart 2018
adden we maar evenveel olijfbomen als ridders, zeiden de Maltezen vroeger. Ze wonen in het barokke decor dat de Orde van Malta bouwde en waarvan de kathedraal van Valletta het meesterwerk vormt. De kroon op de gouden kerk zijn de Brusselse wandtapijten waarvoor curator Cynthia De Giorgio een nieuw museum laat bouwen. Malta is barok. De Orde van Malta, een militaire katholieke lekenorde die ontstond tijdens de kruistochten, stouwde de eilanden vol kerken en paleizen. Valletta is het Manhattan van de kerkridders: een raster van rechte straten op een landtong. Midden in dat raster staat het summum van godsvrucht en praalzucht: St John’s Co-Cathedral. In het kerkschip kan je de individuele kunstwerken amper nog waarnemen. Ze verdrinken in een zee van bladgoud en fresco’s. Ridders en grootmeesters lieten hun initialen en wapenschilden na op muren en grafstenen.
Ondanks de overdaad ontbreekt de peperdure kroon op het vergulde werk: de wandtapijten van Grootmeester Perellos. We staan met Cynthia bij zijn grafmonument. ‘Ramon Perellos kwam uit de hoge Spaanse aristocratie’, vertelt ze. ‘Adellijke families maakten hun zonen toen lid bij ridderorden. Hij maakte carrière in de Orde van Malta en werd in 1697 tot Grootmeester verkozen. Daarbij hoorde de verplichting om een gioia, een waardevolle gift, aan de kathedraal te schenken. Ze bestond toen al honderd jaar en had amper nog ruimte vrij. Daarom koos Perellos voor een cyclus van 29 wandtapijten met als thema de Triomf van de Eucharistie. De weefkunst had toen enorm veel prestige. In Brussel brak een volksfeest uit: de bestelling leverde de weefateliers een fortuin op.’
Krijgsheer met krullenpruik Perellos’ grafmonument leert je veel over Perellos én de barok. De zwarte sarcofaag rust op een gebeeldhouwd wapen-
4
Alle bezienswaardigheden zijn genummerd in de tekst. Je vindt ze terug op het kaartje op blz. 51.
6 tips van Cynthia 1
De Onthoofding van Johannes De Doper: bloederig meesterwerk van Caravaggio in de kathedraal.
2
arsenaal van pijlen, speren en kanonnen. Je ziet doodskoppen met vleugels, Caritas die een kind de borst geeft, Justitia met de weegschaal, Perellos zelf met zijn dure krullenpruik en tot slot zijn wapenschild en de kroon. Ontcijfer elk symbool en je achterhaalt de enige juiste boodschap: hier ligt een groot leider, krijgsheer, bestrijder van corruptie. De kathedraal doet hetzelfde voor de Orde van Malta: ze dicteert hun wereldbeeld en hun geloof. ‘Toen ik twaalf jaar geleden curator werd, was de kathedraal in slechte staat’, vertelt Cynthia. ‘Ze was besmeurd met roet van kaarsen en het goud bladderde af. De wandtapijten kwamen in het kerkmuseum niet tot hun recht. Ze werden bovendien niet naar waarde geschat. Ik heb hun oorsprong getraceerd: ze zijn in Brussel geweven naar een reeks schetsen van Rubens. Hij had het ontwerp bijna een eeuw eerder gemaakt in opdracht van Isabella van Spanje. Haar Triomf van de Eucharistie was bestemd voor het klooster
van Descalzas Reales in Madrid. De reeks bleef populair omdat ze uitbeeldt hoe de katholieke kerk van de Contrareformatie triomfeert over het protestantisme. De barok hield van wandtapijten als propagandamiddel. Van de vijf bekende versies is onze reeks de grootste.’ De kathedraal dringt je dus een wereldbeeld op. Je kan ze als een stripverhaal zien. Perellos voltooide de stichtelijke vertelling. Zijn wandtapijten over het leven van Christus en de triomf van de katholieke kerk sluiten aan bij de fresco’s over Johannes de Doper op het plafond. Manufactuur De Wit in Mechelen is de wandtapijten al tien jaar aan het restaureren. ‘Hun grootste opdracht ooit’, zegt Cynthia. ‘Dit jaar is het laatste wandtapijt klaar en in 2020 gaat het nieuwe museum open. We hangen ze allemaal samen in een vijftig meter lange zaal. Mijn droom die uitkomt, na vijftien jaar wachten!’
1 Marmeren wapens bij het grafmonument van grootmeester Perellos. 2 Caravaggio’s meesterwerk is een van de vele schatten in St John’s CoCathedral. 3 De Orde van Malta verdedigde de Grote Haven tegen Turkse aanvallen. 4 Oude paleizen overschaduwen de smalle straten in de oude stad.
Upper Barrakka Gardens: hét prentkaartuitzicht over de Grand Harbour en de Drie Steden. 292 St Orsola Street, Valletta (2).
3 National Library: de mooiste barokgevel van Valletta. 36 Old Treasury Street, Valletta (3).
4
Theobroma: piepklein chocoladewinkeltje van jonge mensen. 123 Old Theatre Street, Valletta, www.theobromacacao collective.com (4)
5 Bridge Bar: wijnbar en jazzconcerten op een brug en trappen in de oude stad. Liesse, Valletta (5).
6 Ghajn Tuffieha Bay: zwem in de drukbezochte baai of wandel over de rustige paden op de kliffen (6).
Maart 2018 | Pasar | 47
Getest | Dagrugzak Er zijn zoveel sport- en outdoorproducten op de markt dat het soms moeilijk kiezen is. Wat is praktisch? Waarop moet je letten als je zo’n product aankoopt? Elke maand testen we iets wat jouw leven misschien wel makkelijker maakt.
Bart Claes Journalist en ervaren dagtripper
Hoe kies je de juiste dagrugzak?
Maximale grootte, minimaal gewicht Een goede dagrugzak voel je amper op je rug tijdens een dagje stappen. Welke criteria zijn belangrijk, wat moet er allemaal in? En houdt de rugzak je spullen én je rug droog? Ik trok er vier dagen opuit met evenveel rugzakken. Tekst en foto Bart Claes
D
e basisvoorwaarden voor een dagrugzak spreken voor zich: je moet er je regenjas, picknick, drank en nog wat andere spullen in kwijt kunnen. Zonder dat de rugzak aan je rug kleeft bij de minste inspanning en het liefst houdt je gekozen exemplaar ook de inhoud droog bij een regenbui. Maar de ene rugzak is de andere niet. Moeten je wandelstokken ook mee? Wil je een doorvoer voor je drinksysteem? Een handig opbergvakje voor je smartphone? Ik trok op pad met vier modellen:
52 | Pasar | Maart 2018
van Vaude, Sprayway en twee van Quechua.
Aan alles gedacht De mensen van Vaude lijken aan alles gedacht te hebben toen ze de Wizard 24+4 vormgaven. Een op het eerste gezicht eenvoudig model, maar na een dagje stappen besef je hoe alles klopt. Het ‘air’-ventilatiesysteem omvat een net dat tegen je rug zit, en tussen dat net en de rugzak kan lucht circuleren, wat je rug aangenaam droog houdt. Verder heeft de rugzak ademende schouder-
riemen, verstelbare houders voor je wandelstokken, elastische zijzakken voor je drinkfles, een ingebouwde regenhoes mét een houdertje voor verlichting, en – zeldzaam bij een dagrugzak – verstelbare schouderriemen naargelang je lengte. Met een bijna verborgen ritssluiting kan je de zak bovendien een stuk groter maken. Een stevig model, de meest volledige van de vier uitgeteste rugzakken. Maar ook de duurste.
Het goedkoopste model zit comfortabel en is heel volledig.
Zonder poespas Met de goedkoopste – de Quechua N-hiking 30 – kom je een heel eind. Hij zit comfortabel en is verrassend volledig. Dit model heeft bijna alles wat Vaude biedt, maar de draag- en ondersteuningsriemen zijn minder stevig en het heeft geen ‘air’-ventilatiesysteem. De zak is ruim, met een extra opbergvak onderaan. Ook de Quechua Forclaz Air+ 30 biedt veel ruimte voor relatief weinig geld. De inhoud van 30 liter lijkt veel ruimer dan bij de andere modellen. En deze Quechua heeft wel een ventilerend rugnet en handige opbergzakjes in de heupriemen. De Sprayway Solar 30 is het eenvoudigst. Rechttoe rechtaan, geen poespas. Dat maakt dit model ook bijzonder licht.
V Vaude
S Sprayway
Quechua
Quechua
Wizard 24+4
Solar 30
N-hiking 30
Forclaz Air+ 30
Alles erop en eraan
Eerlijk instapmodel
Veel voor weinig geld
Trekkersrugzak in ‘t klein
Stevig, comfortabel en heel volledig. De 24 liter kan je met een ritssluiting uitbreiden tot 28 liter. Prima geschikt voor avontuurlijkere daguitstappen.
Met amper 500 gram is dit een heel licht model. Vooral omdat er weinig extra’s te vinden zijn, zoals een regenhoes of een ventilerend rugnet. Heel eenvoudig, maar dat maakt dit ook net mooi.
Een vrij goed uitgeruste rugzak voor relatief weinig geld. Zonder ventilatienet, maar wel met handige opbergvakjes, stokkenbinders en een regenhoes.
Dit minimodel van een echte trekkersrugzak heeft een inhoud van 30 liter maar lijkt veel ruimer dan de overige modellen. Met een ventilerend rugnet en regenhoes.
gewicht
1.015 g
500 g
1.000 g
1.242 g
inhoud
28 liter
30 liter
30 liter
30 liter
regenhoes
Ja
Nee
Ja
Ja
opening drinksysteem
Ja
Ja
Ja
Ja
heupgordel
Ja, verstevigd
Ja
Ja
Ja, verstevigd
houder wandelstokken
Ja
Nee
Ja
Ja
zijvak drinkfles
Ja, stretch
Nee
Ja
Ja (met rits)
air cooling ventilatiesysteem
Ja
Nee
Nee
Ja
prijs
95 euro
55 euro
29,99 euro
49,99 euro
Belangrijk bij je keuze
Juiste maat
Een dagrugzak moet je vooral passen voor je hem koopt. Hij moet aanvoelen als gegoten, dus vraag in de winkel naar een net iets groter of kleiner model, en voel het verschil. Het kan je veel gesakker besparen.
Vochtafvoer Gebruik je de rugzak vaak tijdens het (intensief) fietsen of trekken? Kies dan voor een ventilerend rugnet tegen het zweet. Dat is heel comfortabel en voelt zacht aan.
Vochtaanvoer
Check of de rugzak een opening heeft voor het slangetje van je drinksysteem als je dat hebt. Indien niet, dan moet de zak op z’n minst zijvakken hebben voor een drinkfles. Ook handig: een opbergbare regenhoes.
Maart 2018 | Pasar | 53
Meer ontdekken, reizen en genieten?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine In groep kamperen aan de Semois blz. 42 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - JANUARI 2018
VERN MAGAIEZINUWD E
GR ATIS L SPECIA
€ 2,50
Martine en Pren t tot rust
Bestemmingen & inspiratie 2018
PRAKTISCHE GIDS 2018
kom in Kalmthout
DE GEBROEDERS GRIMM ACHTERNA
Altijd een avontuur!
Wandelen in Noord-Hessen CULTURELE HOOFDSTAD 2018
Leeuwarden met locals
KAMPEREN MET KINDEREN
Cirkelen rond de poolCirkel
Met de camper door Noorwegen
TenTkamperen in heT GroTe neTewoud
3X DICHTBIJ
Kies je plek & pak je tijd
DOssIER
5,95 EURO
AFGIFTEKANTOOR GENT X
BP
Huren voor elk budget VAN BAsIC TOT LuxE
12/01/2018 16:10:33
kant-en-klare caravanroutes Midden-Spanje / polen / Wenen
+ West-Servië / campings in Vlaanderen / trends & nieuws / kampeerbeurzen 2018
+ tenten met een twist / Garmin-gps uitgetest / groene gadgets
verder: weekend Hageland | getest: vouwfietsen | grotbiken 001 Cover 0118.indd 1
3
Caravantrends
C2-01-64 KW-9028.indd 1
Naamloos-10 1
15/11/17 09:18
14/02/18 11:54
→ Inspiratie voor uitstappen en vakanties → Reportages over reizen, wandelen, fietsen en kamperen → Gratis wandel- en fietsfiches
www.pasar.be/lidworden