onderweg • ontdekken • reizen • genieten
NIEU W!
Camp e voor rtijd e m lk otor hom e efan Bl z . 28
MEI 2017
huifkar door de Ierse bergen Met een
Sint-Truiden op drie wielen
5,95 euro
Spectaculair
afgiftekantoor gent x
Mullerthal
Maar 2,5 uur rijden!
+ biosfeerreservaat Bliesgau / Parma / fietsen in Flevoland / gratis dierenparken
32
72 60
Coverfoto Ellen van den Bouwhuysen
6
PASAR mei 2017
62
INHOUD 8
QuĂŠ Pasar? Elke maand de laatste Pasar-nieuwtjes, jullie vragen en de leukste nieuwigheden
12
Ierland Kamperen in een huifkar
22
In de leer bij de biosfeer Unesco-biosfeerreservaat in Bliesgau
22 op de cover
29
Geboekt Het bovenste beste buitenleven
30
In de ban van Lourdes
32
Vooruit met de bij! Met de Ape Calessino door de bloesemstreek
42
6x Gratis dierenparken
45
Leuk logeren Hoedenwinkel in Dendermonde
47
Agenda Beleef de lente tijdens leuke evenementen, festivals, expo’s en Pasar-activiteiten
60
Natuurlijk! Waarom vliegen zwaluwen laag als het gaat onweren?
62
Terwaar: Parma Huis van de ham
72
Mullerthal Spectaculair Luxemburg
80
Tussen meer & plassen Fietsen in Flevoland
87
Reis*wijs Praktisch advies met of zonder valies
91
Camping in de kijker
93
Pasar-voordelen Met korting gaan fietsen in Nederland en extra voordelig kamperen bij Bestcamp
99
Colofon/abonneren
100 Volgende maand in Pasar
12
EXTRA
mei
3
fiets- & wandelfiches
Ontdek de ledenvoordelen van Pasar PASAR mei 2017
7
Ierland
12
PASAR mei 2017
Kamperen in een huifkar Lang voor er auto’s waren om ze te trekken, bestonden er al caravans. Denk maar aan zigeunerwagens of huifkarren. En met zo’n huifkar kan je op vakantie in Ierland – compleet met paard, waarvoor je dan ook zelf zorgt. Is zo’n vakantie geschikt voor iedereen? Kan eender welk doorsnee gezin op die manier kamperen? Fotograaf Ellen nam samen met man en zoon de teugels van Toby, en trok op verkenning in de Wicklow Mountains.
TeksT en foTo’s EllEn van dEn BouwhuysEn
>>> PasaR mEi 2017
13
TEKST CHRiS VAN MiNNEBRUGGEN - FOTO’S DiETER TELEMANS
BLIESGAU
In de leer bij de biosfeer
In een Unescobiosfeerreservaat proberen mens en natuur duur zaam samen te leven in een uniek ecosysteem. Wat niet betekent dat vakantiegangers er weg moeten blijven. Integendeel, ze kunnen er nog wat leren. Pasar werd met open armen ontvangen in Bliesgau bij Saarbrücken, in de buurt van de FransDuitse grens.
S
iegfried zeg maar Siggy Hess is een van de vijftig gidsen van het Unescobiosfeerreservaat Bliesgau. ‘Ik ben geen wandelgids’, maakt hij meteen duidelijk. ‘Ik heb een opleiding gevolgd om gasten wegwijs te maken in het hoe en waarom van het reservaat. En natuurlijk weet ik dan ook veel over de streek.’ Dat de Unesco wereldwijd honderden biosfeerreservaten heeft, vertelt hij. Maar dat van Bliesgau is bijzonder: ‘Het is het enige reservaat waar natuur en cultuurgebied zo nauw met elkaar verweven zijn. Met 360 vierkante kilometer is het vrij dichtbevolkt en door de landbouw heeft de mens fors ingegrepen. Dus spreken we meteen van een cultuurlandschap. Volgens de Unesconormen (zie kader) hebben we hier drie procent kerngebied, puur natuur dus, en twintig procent buffer zone waar we de natuur beschermen en onderhouden. Al de rest is ontwikke lingszone waar we duurzaamheid nastreven. Duurzaam betekent dan dat we de natuurlijke bronnen niet langer uitputten. Om het ouderwets te zeggen: bewaren wat God heeft geschapen.’ Dat laatste moeten we vaak opnieuw leren. ‘Vandaar nogal wat leerproces sen en programma’s om ook de jeugd op te voeden tot duurzaamheid’, weet Siggy. Hij werkt er graag aan mee. Geboren in de streek, twaalf jaar leraar in de internationale school van Mol geweest en nu terug met een stevig engagement in zijn streek. Zijn Nederlands is ausgezeichnet.
22
PASAR MEi 2017
1
Bezoek een boerderij Om ons te tonen hoe mens en natuur kunnen samen leven neemt hij ons mee naar het Kirchheimer Hof van de familie Schneider. Boer Richard heeft 170 koeien en loopt er ontspannen bij. Hij heeft alle tijd voor een praatje. Hij ontvangt ook groepen en schoolklassen om kennis te maken met zijn revolutionaire melksys teem. ‘Normaal krijgen koeien twee keer per dag een melkbeurt. Eén keer vroeg in de ochtend, één keer tegen de avond aan. Zwaar werk voor de boer en tegen de natuur van de koeien in. Hier doen we dat anders. Elke koe laat zich melken wanneer ze daar zelf zin in heeft. Eén keer per dag, vier keer? Het maakt niet uit. Een kalf drinkt ook wanneer het zin heeft. Ik hoef daar niet eens bij te zijn, daar heb ik een volautomatische installatie voor.’ In de ruime stallen kuieren de koeien vrij rond. Ze hebben geen vaste plekken, wel een betonnen verhoog met een zachte, droge matrasbo dem. Een robot die erg lijkt op een automatische grasmaaier rolt door de ruimte en veegt mest op. Krijgt een koe de kriebels op de schoft, dan loopt ze tot bij een grote borstel die bij aanraking begint te draaien. Lekker tegen de jeuk. Krijgt ze de kriebels in
de uier, dan sjokt ze tot bij een automaat. Een chip in haar halsband stuurt een signaal naar de centrale computer. Een poort gaat open. De koe stapt binnen. In een voederbakje krijgt ze wat lekkers waarna de machine haar uier wast. Lasergestuurd zetten vier zuignappen zich om haar spenen. De computer registreert alles: welke koe, hoe vaak en wanneer ze langskomt, hoeveel melk ze geeft. Dat geweten stelt de computer zelfs een persoonlijk dieet samen voor Bella. Heeft de boer dan niets meer omhanden? ‘Natuurlijk hou ik goed in de gaten wat de computer registreert’, zegt Richard, ‘maar ik loop minstens een paar keer per dag door de stallen om mijn beesten te observeren. Ik kan zien wanneer een koe zich niet lekker voelt. Je moet altijd kunnen ingrijpen.’ Is hij ook bioboer? ‘Nee’, klinkt het, ‘dat is voor mijn bedrijf niet rendabel. Ik verbouw ook tarwe en raapzaad, maar op sommige velden kan ik niet langer werken zoals ik dat zou willen. Ik mag ze alleen nog maaien. Dat is zo van hogerhand beslist omwille van de natuurwaarde ervan. Omdat ik er een compensatie voor krijg, kan ik daarmee leven.’
Praktisch: reserveer je bezoek aan het Kirchheimer Hof in Blieskastel-Breitfurt via +49 06 84 25 12 64.
>>> PASAR MEi 2017
23
piNK FLoYD MUsic LtD photo BY storM thorGersoN/AUBreY 'po' poWeLL 1971 BeLsiZe pArK
Londen
▶ Nu of nooit: 50 jaar pink Floyd
Pink Floyd. Their Mortal Remains 13 mei tot 1 oktober
Victoria & Albert Museum Cromwell Road, Londen www.vam.ac.uk
Maak je bast nat voor een overdosis bombast, want het Victoria & Albert Museum viert Pink Floyd met een grootse overzichtsexpo. De Britse band bracht vijftig jaar geleden zijn eerste single uit en verkocht sindsdien meer dan 200 miljoen platen. De drie nog levende bandleden Roger Waters, David Gilmour en Nick Mason werkten mee aan de expo die de morbide titel Their Mortal Remains meekreeg. Pink Floyd zal na zijn doortocht op aarde een spoor van design, artwork en geluidsexperimenten achterlaten. Ongeveer 350 objecten begeleiden je muzikale tijdreis in het museum: legendarische albumhoezen, concertposters, podiumontwerpen, handgeschreven songteksten, muziekinstrumenten, baanbrekende technologie. Je start met psychedelische muziek uit het Londen van de jaren zestig, herontdekt de conceptalbums uit de jaren zeventig en wanneer je tot slot het heden bereikt, zie je vast de roze varkens door het zwerk vliegen, zoals wij in de jaren negentig op de wei van Werchter. Op de cover van het album Animals zweeft dat varken boven de elektriciteitscentrale van Battersea. Dat was volgens het Londense designmuseum de grote verdienste van Pink Floyd: ze bouwden hun eigen universum. Wat hun gitaarsolo’s niet minder langdradig maakte.
Antwerpen
▶ Weg met de audiogids! In een van zijn formidabele essays over kunst beschrijft de Nederlandse auteur Joost Zwagerman hoe een schoolklasje naar een abstract kunstwerk staart in het MoMA van New York. ‘Wat betekent dit volgens jullie?’ heeft de juf net gevraagd. ‘Wat wou de kunstenaar uitdrukken?’ Voor de kinderen was de pret er meteen af. Ze konden de groene, blinkende, gladde, bijna fluwelen kubus best appreciëren. Ze keken naar hun spiegelbeeld en wilden het ding aanraken. Waarom, zegt Zwagerman, moet je kunst benaderen als een ingewikkeld raadsel? Soms wil een artiest gewoon een kubus maken. Het MAS nodigt je uit om op Encounters/Ontmoetingen. Over kunst en emotie kinderlijk onbevangen naar kunst te kijken. Weg met de audiogids en de deskundige uitleg, je komt alleen de naam van het werk en de artiest te weten. De curator van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen selecteerde honderd werken uit de hele wereld, van de oudheid tot vandaag, van klassieke beelden tot videokunst, zowel wereldberoemd als onbekend. Omdat je het best zonder voorkennis de zalen binnenstapt, verklappen we geen namen. De werken zijn gevoelsmatig gegroepeerd. Misschien versterken ze elkaars effect, misschien hangt er artistieke spanning in de lucht. Merkwaardig genoeg zijn er gidsen op de expo. Of spreken we beter van bewegende kunstwerken? Choreografe Pé Vermeersch stuurt elke namiddag bekende dansers het museum in. Ze voeren speciaal voor de expo gecreëerde performances uit. Dans verschilt niet wezenlijk van schilderkunst. De bewegingen passen zoals penseelstreken in een compositie. Je kan de betekenis zoeken of de techniek bewonderen. Daar gaat deze expo over: jouw vrijheid om op jouw manier te kijken.
op stap met pasar
PASAr AAlSt
52
Encounters/Ontmoetingen. Over kunst en emotie 19 mei tot 20 augustus MAS Hanzestedenplaats 1, Antwerpen www.mas.be
PASAr meiSe
Fietstocht met vrije start en tussenstops 07.05
tweede donderdag- en zaterdagwandelingen 11.05, 20.05, 24.06, 14.09, 23.09
Info: Patrick Devillers, tel. 0468 15 91 70, pasaraalst@hotmail.com, www.pasar.be/aalst
- Zaterdag 20 mei in Hazewinkel (Heindonk – Heffen), keuze uit 6 of 9 km. - Zaterdag 24 juni wandelen we 6 km rond Fort 8 in Hoboken. - Op 23 september kan je 6 of 8,5 km stappen in Haacht (Hansbrug).
Deze fietstocht van ongeveer 35 km leg je volledig zelfstandig af. Je vertrekt in Aalst en fietst via Oudegem naar Appels. Na de oversteek met het veer kan je via Schoon aarde weer naar Gijzegem. Van daaruit trap je weer naar Aalst. Er zijn twee tussenstops voorzien waar je even op adem kan komen.
We wandelen elke tweede donderdag van de maand zo’n 5,5 à 7,5 km en houden onderweg een korte stop. Op zaterdag gaan we ook op stap. Vertrek: uur en plek verschillen per wandeling, kijk op de website van Pasar, afdeling Meise. Info donderdagnamiddagwandelingen: Rene Franqui, tel. 0476 24 15 89, rene.franqui@telenet.be Info zaterdagwandelingen: Jos Vanhaeren, tel. 02 269 22 05, jos.vanhaeren@skynet.be, www.pasar.be/meise
CIRKL 12 tot 14 mei Sluispark en Vaartkom, Leuven www.cirklcircus.be
Leuven
▶ In de hoogte of ondersteboven
LADY-cocKtAiL
Cultuurcentrum 30CC en Cirkus in Beweging organiseren een nieuw circusfestival. CIRKL vrolijkt de Vaartkom het hele weekend op en maakt er het gloednieuwe Sluispark spectaculair onveilig. Dat is natuurlijk schijn, zoals altijd in het circus. De acrobaten van Lyapunov bungelen aan een twintig meter hoge kabel tussen de gebouwen, maar aan halsbreken wordt hier niet gedaan. Leuven heeft een traditie als circusstad. Jongeren studeren er aan de enige circushumaniora van Vlaanderen. Cirkus in Beweging hoort bij de grootste circusateliers van Europa en 30CC heeft een haviksoog voor opkomend talent. Het Australische gezelschap Gravity & Other Myths trad in Leuven op vóór hun internationale doorbraak. Ze keren graag terug, ditmaal met hun bejubelde voorstelling A Simple Space, waarin zeven acrobaten de grenzen van het menselijk lichaam opzoeken. Het jonge Vlaamse ensemble Collectif Malunés zet een feeërieke circustent op en vertelt het surrealistische sprookje Forever Happily… Je kan zelf circus leren tijdens drie creatieve workshops en wie een instrument bespeelt of ambities heeft als majorette, kan zich aansluiten bij De Langste Fanfare van Die Verdammte Spielerei. Doen!
Celles
▶ IJsberen, antilopen en
lieveheersbeestjes
Palick en Solange van Hövell zijn verslingerd aan rododendrons en azalea’s. Ze hebben ruim duizend exemplaren en honderden variëteiten aangeplant op hun domein, het Parc de la Feuillerie in Celles bij Doornik. Deze maand staan ze allemaal in bloei en is het domein een weekend lang toegankelijk voor bezoekers. Flaneer door de groene lanen van het romantische park en je ziet hoe een goede tuinman schildert met bloemen. De rododendrons en azalea’s komen uit verschillende landen en dragen fantasierijke namen: Ladybird, Antilope, Polar Bear, Ice Cream, Soir de Paris of Rêve d’Amour. Wie graag een zeldzaam bloemetje meeneemt naar huis, kan terecht bij de gespecialiseerde kwekers die hun stand in het park opzetten, want IJsberen en Antilopen vind je niet in het tuincentrum.
PASAr rooSdAAl
Negentiende sneukeltocht roosdaal 14.05
In samenwerking met de Roosdaalse sportraad vzw, het gemeente bestuur, het actiecomité Kom op tegen Kanker en Lokale Politie TARL fietsen of wandelen we doorheen Roosdaal. De tochten zijn 10, 12 of 23 km lang, met onderweg nog enkele stopplaatsen. Op elk van deze plaatsen krijg je één gang van het sneukelmenu (ontbijt, aperitief, soep, warme maaltijd en dessert) en wordt er voor animatie gezorgd (huifkarren, optredens en een clown). De opbrengst gaat integraal naar Kom op Tegen Kanker. Inschrijven kan tot en met vrijdag 12.05, 10 uur, via www.roosdaal.be/sneukeltocht. Vertrek: vrij tussen 8.30 en 11.30 uur, Proefcentrum Pamel, Molenstraat 26, Pamel. Warme maaltijd vanaf 11 uur. Info: Maaike Van Nuffel, tel. 054 33 13 81, maaike.van.nuffel@proximus.be, www.pasar.be/roosdaal
Rododendrons en azalea’s 13 en 14 mei Parc de la Feuillerie Rue de la Feuillerie, Celles (Doornik) www.lafeuillerie.be
PASAr Sintur 9100
snorfen op de stadsgordel 21.05
Snorfen, dat is SintNiklaas Ontdekken Rondrijdend op de Fiets. Ons magische cijfer is 15: we fietsen maximaal 15 kilometer, tegen een snelheid van maximaal 15 km per uur. Vertrekken doen we om 15 uur, voor een tocht over het grondgebied van het mooie Sinaai. Vertrek: 15 uur, station Sinaai, Stationswegel 1, Sinaai. Info: Herman Cole, tel. 03 776 73 72, barondhanis@snorf.yt, www.snorf.yt
53
Voeren naar Montenaken
Van
72
PASAR mei 2017
TeksT Teun De VoeghT – FoTo’s DieTeR TelemAnS
Spectaculair
Luxemburg Nog steeds verbaasd zijn ze, reporter Teun en fotograaf Dieter. Canyons op tweeënhalf uur rijden van huis? Rotsformaties waar natuur parken in de VS jaloers op zouden zijn? Dat hadden ze niet verwacht, daar in het Groot hertogdom Luxemburg. Ze gingen er stappen langs het Mullerthal Trail. De duidelijk gemarkeerde wandelpaden voorkomen niet dat je wegdroomt bij het eeuwenoude landschap en de legendes die er leven.
I
n een wit gewaad dwaalt een gouden vrouw rond op een grote, mossige overhangende rots. Tussen haar lippen zit de sleutel geperst die de goudschat in de Goldkaul opent. Vanwege haar zonden mag ze de schat niet zelf openmaken en nu wacht ze op iemand die dat voor haar wil doen. Klim om midder nacht bij een volle maan en vrij van zonden naar de Goldfralayrots. Wanneer de gouden vrouw verschijnt, neem je zonder je handen te gebruiken de sleutel over in je eigen mond en dan kan jij de schat openen. Of zo luidt toch de legende. Waar of niet, welkom in Mullerthal! Drie grote lussen van samen 122 kilometer lopen door de vallei en vormen samen het Mullerthal Trail. Route één staat omschreven als de panoramaroute: door de velden, appelboomgaarden en met zicht op de bocht van de Sûre. De tweede route spreekt het meest tot de verbeelding en loopt langs grillige zandstenen rotsformaties, door de sprookjesachtige loofbossen van Luxemburg. De derde route is een historische tocht langs burchten, abdijen en over kleine riviertjes. Wij hebben voor de tweede route gekozen en beginnen aan onze tocht door Klein Zwitserland in Echternach.
>>>
De route loopt langs grillige zandstenen rotsformaties.
PASAR mei 2017
73
*
REIS*WIJS
TOPSTUK:
verrekijker
Je natuurwandeling of reis wordt spannender met een verrekijker bij de hand. Je ontdekt een verrassende wereld van verborgen vogels en dieren. Maar waar let je op als je een verrekijker koopt?
Grootte ooGafstand
Vooral brildragers moeten letten op de waarde voor oogafstand (of in het Engels: eye relief). Die waarde bedraagt het best minstens 15 mm. Gebruik je je kijker zonder bril, dan kan je de oogdoppen handig uitdraaien en de kijker zo aan je ogen zetten.
Op elke verrekijker vind je twee bepalende getallen: 8x42, 9x40, 10x42, … Het eerste getal staat voor de vergroting. Je ziet een object dus 8, 9 of 10 keer groter. Hoe groter, hoe beter? Zeker niet, want ook je handbewegingen worden uitvergroot, wat het stabiel houden van de kijker bemoeilijkt. De meeste vogelkijkers kiezen 8x. Het tweede cijfer meet de diameter van de lens. Een grotere diameter geeft een betere lichtinval en een grotere helderheid van je beeld. 40 en 42 zijn de beste keuzes.
spatwaterdicht
Geen zin in vervelende condens vorming na een dag stappen of fietsen in de regen? Check bij de specificaties of je verrekijker binnenin gevuld is met een gas en niet met lucht.
merken
Ultieme topkwaliteit krijg je bij merken als Leica en Swarovski. Hun kijkers zitten dan ook in de allerduurste prijsklasse, tot wel € 2.500. Toch kan je ook voor democratischere prijzen goede kwaliteit vinden, zoals bij Nikon, Bushnell of het Belgische merk Kite.
Garantie en service
Bij een echt goede verrekijker krijg je excellente klantenservice tot lang na de verkoopdatum. Soms loont het dus de moeite om iets langer te sparen voor een nog betere verrekijker. Er duiken weinig of geen problemen mee op, en die worden dan ook nog vlotjes opgelost.
Lenzen met een LaaGje
Koop een kijker met coated en het liefst zelfs multi-coated lenzen. Alle lenzen en prisma’s dragen dan een ontspiegelend en beschermend laagje dat tegelijk zorgt voor betere lichtinval en optimale kleurwaarne ming. Cruciaal voor het herkennen van vogels.
Kite Caiman 8x42 – € 285 – Kite Optics bij www.deputter.com
88
PASAR MEI 2017
PASAR #6 VERSCHIJNT OP 26 MEI
VOLGENDE MAAND
Halleluja?
XXX
Nee, er wordt hier geen e-bike geofferd aan een mysterieuze fietsgod, en het is ook geen flandrien die zijn laatste koers heeft gewonnen. Fotograaf Thomas De Boever en reporter Teun De Voeght kijken toe hoe hun gids Marcus – bijna twee meter gebruinde pezen – zijn elektrische fiets boven zijn hoofd tilt in het Montafondal. Wat een spierkracht! Blijkbaar kan je ook je eigen batterijen flink opladen tijdens een fietstocht in de Oostenrijkse bergen. Of Teun en Thomas dat plaatselijke Jerommeke drie dagen kunnen bijhouden, lees je volgende maand in Pasar.
100
EN OOK NOG...
PASAR MEI 2017
▶
Mondriaan achterna in Den
▶
▶
Haag
▶
Vlas van Hondschoote tot Hulst
Pamplona: proeven van pinchos
▶
Op vakantie in eigen provincieH
Het Duitse parkleven in Düsseldorf
▶
In de ban van het Gardameer
Meer ontdekken, reizen en genieten?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine onderweg • ontdekken • reizen • genieten
GR A P TI S
€2,50
AK J T I JD E bl z. 13
DECEMBER 2016
Bergvakantie in
Kufstein
KAMPEERWIJZER 2017
WINTER & ZOMER in
Kamperen Zwitserland EEN HALF JAAR ONDERWEG MET DE CAMPER
WINTERS WEEKEND WEG
Hull & Traben-Trarbach 5,45 euro
De Oostkantons in
8 uitstappen
AFGIFTEKANTOOR GENT X
+ de leukste reisblogs / Zoutleeuw / de ontdekkingen van 2016 / Menorca 001 1216.indd 1
✓ ✓ ✓
17/11/16 10:53
9
redenen om te kamperen in Vlaanderen
+ Engeland / Spanje / Corsica / kampeerbeurzen 2017 / win een week aan zee 01-64 KW-7761.indd 1
16/11/16 13:55
inspiratie voor uitstappen en vakanties reportages over reizen, wandelen, fietsen en kamperen gratis wandel- en fietsfiches
www.pasar.be/lidworden