Pasar-Magazine Oktober 2018 by Pasar

Help Vlaamse trage wegen te redden blz. 34 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - OKTOBER 2018

15 blz.

caravan trends -

ONTDEK FRIULI-VENEZIA-GIULIA

Pi ppa Lot t a e n Sednenndee

verken ide Hollandse he

Stapvakantie Italiaanse Alpen BEWEGEN IN HET GROEN

De kunst van het bosbaden

LOGEREN IN EEN RETROCARAVAN

Herfstkamperen

Drenthe

verder: uitgetest: mountainbikes | zeilinitiatie | 5x heksendorpen

5,95 EURO

P912019 AFGIFTEKANTOOR GENT X

Wist je dat alleen al de geur van een bos goed is voor je immuunsysteem? In oktober vinden bovendien de Week van het Bos én de Dag van de Trage Weg plaats. Meer redenen om de natuur in te trekken hebben wij niet nodig!

DEZE MAAND

Op de cover

Kamperen in Drenthe

Journaliste Kelly Mortelmans ging samen met haar man en drie kinderen kamperen in een retrocaravan in Drenthe, compleet met gehaakte gordijntjes. Dat knusse huisje op wielen zochten ze alleen ‘s avonds op, want overdag was er zoveel te ontdekken: hunebedden, magische wezentjes in een bos en snoezige dorpjes.

15 blz. caravannieuws

Coverfoto Roel Willems

Door de lens

Reis*wijs

Een sprekend beeld van onze fotografen Elke maand de laatste nieuwtjes en praktische info

Pleidooi voor vrije tijd | Annick Lentacker, oprichtster van de Mannaz-school

4 | Pasar | Oktober 2018

Reisverhaal | Stappen in de Italiaanse Alpen

Journalist Gert Corremans trekt naar FriuliVenezia-Giulia, een bijzondere streek in Noord-Italië. Hij komt er elk denkbaar landschap tegen, en soms verandert de taal van Italiaans in Sloveens of Duits. De keuken is verrassend en divers, net als de Friulanen die hij tegen het lijf loopt. Vijf wandeltips, en evenveel verhalen vanaf blz. 20.

Kamperen in de buurt | Camping Sabbiadoro

32 34 36 44

Verschijnt elf keer per jaar en is een uitgave van vzw Pasar.

Hoofd Print en Online Barbara Van den Abeele

Redactie

Karlien De Vrieze, Chris Van Minnebruggen, Els Van Nieuwenhove

Journalisten

Pasar Actief

Zeilen Journaliste Sandra Genijn mocht enkele spreekwoorden aan den lijve gaan ondervinden tijdens een zeilinitiatie in Nederland. Ze gooide het over een andere boeg, ging overstag en raakte gelukkig niet aan lagerwal... Sloeg ze een flater of genoot ze van wind en van water? Je leest het in dit nummer.

46 32

Sara Bosmans, Kristel Bruynseels, Bart Claes, Gert Corremans, François De Troeyer, Teun De Voeght, Aart De Zitter, Frederic Eelbode, Guido Elias, Marijn Follebout, Kathleen Geenen, Sandra Genijn, Gunter Hauspie, Lien Lammar, Marie Monsieur, Kelly Mortelmans, Tom Peeters, Kristina Rybouchkina, Erik Van de Perre, Stan Verelst, Toon Verlinden, Eddy Vlyminck

Fotografen

Thomas De Boever, Michaël Dehaspe, Ann De Wulf, Daniël Rys, Dieter Telemans, Siska Vandecasteele

Vormgeving & Prepress Nancy Leyssens

Cartografie Dirk Billen

Publiciteit

Advertising toerisme en andere sectoren: Jill Vliegen, tel. 0478 94 32 56, advertising@pasar.be Advertising kamperen: Steven Durnez, tel. 0472 58 46 73 steven.durnez@pasar.be www.pasar.be/advertising

Druk en verzending

Corelio Printing, 9420 Erpe-Mere. Betapress verdeelt bij een geselecteerd aantal boeken- en krantenwinkels.

Verantwoordelijke uitgever Michel Vandendriessche, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel.

Vzw Pasar, Postbus 20, 1031 Brussel. Tel. 02 246 36 46, www.pasar.be

46 50 52 58 62 75

83 92 98

Agenda | Activiteitenkalender

Ledenvoordelen | Korting met je PasarPas Volgende maand

+ achteraan in dit nummer: 3 extra wandelen fietsfiches

2017 Oktober 2018 | Pasar | 5

Reisverhaal | Italië

Stapvakantie in NoordItalië

20 | Pasar | Oktober 2018

UDINE

Journalist Gert Corremans en fotografe Laura Noppe gingen stappen in Friuli-Venezia-Giulia, een stukje Noord-ItaliĂŤ dat hen wist te verrassen en soms ook wat te verwarren. EĂŠn ding is zeker: de streek zit vol verhalen, en jij ook als je weer thuiskomt van deze bestemming.

Lees verder

Oktober 2018 | Pasar | 21

Reisverhaal | ItaliĂŤ

Gert Corremans Journalist

raakte door de dichte mist soms het noorden kwijt, maar ontdekte in dit stukje Noord-ItaliĂŤ toch 5 wonderlijke wandelroutes. Zelfs het aards paradijs ligt op je pad.

22 | Pasar | Oktober 2018

5 ontmoetingen in Friuli-Venezia-Giulia

Aards paradijs in de Alpen Friuli-Venezia-Giulia spreekt vier talen, heeft drie soorten Alpen en kookt met Oostenrijkse en Italiaanse ingrediënten. Dat dit kleine stukje Noord-Italië zo ingewikkeld is, hoeft je wandelplannen niet in de war te sturen. Laat je inspireren door onze 5 fascinerende Friulanen en je kan niet verdwalen in de bergen, de keuken of de taal. Tekst Gert Corremans – Foto’s Laura Noppe

Wat je vooraf moet weten

De klokkenmaker

Friuli-Venezia-Giulia (FVG) ligt op het kruispunt van de Romaanse, Germaanse en Slavische wereld. De Juliaanse Alpen markeren de grens met Slovenië, de Karnische Alpen die met Oostenrijk, en het Parco Naturale delle Dolomiti Friulane is een uitloper van de Dolomieten. De Republiek Venetië en het Keizerrijk Oostenrijk hebben de cultuur sterk beïnvloed. Keizerin Sisi had in Trieste, de hoofdstad van FVG, koffie kunnen drinken in een typisch Weens koffiehuis. Tussen Monte Coglians, de hoogste berg, en de romantische baaien bij Trieste kom je elk denkbaar landschap tegen, en soms verandert de taal van Italiaans in Sloveens of Duits. Bovendien spreekt driekwart van de 1,2 miljoen inwoners Friulaans, een taal verwant met het Reto-Romaans uit Zwitserland. Je volgt nog? Nog één weetje en we zijn vertrokken: Venetië ligt niet in Friuli-Venezia-Giulia.

In het bergdorpje Pesariis

peciaal voor haar bezoekers activeert Federica de beiaard van Pesariis. Ze heeft zich voorgesteld als ‘watchman’ van het dorpsmuseum. Of ze ‘wachter’ of ‘uurwerkvrouw’ bedoelde, is me niet duidelijk. De elf klokken beieren zo luid dat gemzen en forellen in de omgeving hun oren hebben leren dichtstoppen. Pesariis had een clichématig bergdorpje kunnen zijn. Nestelt zich in een afgelegen vallei. Verrast door de schoonheid van zijn oude huizen. De tijd staat er stil. Enzovoort. In plaats daarvan wonen er jachtige types die altijd op de klok kijken. De stakkers kunnen niet anders, want de vijftien klokken langs de ‘Monumental Clock-Making Route’ zijn nogal euh… monumentaal. Dat is allemaal de schuld van de gebroeders Solari. Zij sponsorden de beiaard, die niet in de klokkentoren hangt, maar op het kerkplein staat. Hun voorouders fabriceerden hun eerste slingerklokken al in 1725 en

Oktober 2018 | Pasar | 23

Wandelen | |BelgiĂŤ Coverstory Nederland Inl Pasar-journaliste Kelly Mortelmans en fotograaf Roel Willems gingen samen met Senne (15), Tibe (12) en Pippa Lotta (8) back in time en logeerden in Otje, een unieke retrocaravan uit 1964.

Kelly Mortelmans journalist en ervaren kampeerder

Vindt buiten aperitieven het allerleukst - zelfs in de herfst. Koud? Niets wat een dekentje niet kan oplossen!

36 | Pasar | Oktober 2018

MANTINGE

Op-en-top Hollands en oergezellig

Logeren in een retrocaravan In Drenthe kan je heerlijk kamperen. En niet alleen in een tentje bij hoogzomer. In het najaar geniet je volop van prachtig verkleurende bossen, mystieke hunebedden en lange wandel en fietspaden. Pasarjournaliste Kelly Mortelmans en fotograaf Roel Willems verruilden hun camper voor een nostalgisch caravannetje en genoten van het weldadige buitenleven. Tekst Kelly Mortelmans - Foto’s Roel Willems

et heeft stevig geregend de voorbije dagen en natuur kampeerterrein De Voscheheugte in Mantinge ligt er drassig bij. Gelukkig zijn we voorzien op slecht weer en hebben we onze laarzen mee. Een waterig zonnetje breekt door en in het midden van de grote weide prijkt Otje. We worden instant verliefd op onze Otten Kruisercaravan uit ’64. De schattige raampjes, het hefdakje en de gehaakte gordijntjes: het ziet er opentop Hollands en oergezellig uit. De kinderen willen om ter eerst naar binnen en we moeten hun enthousias me wat intomen. Otje is een oud dametje en moet met de nodige omzichtigheid behandeld worden, dus geen geduw en getrek. Het authentieke houten interieur oogst heel wat ooooh’s

en aaah’s. ‘Het is net een groot poppenhuis’, roept Pippa Lotta. Ze staat al druk aan het aanrecht te ‘koken’. ‘Hoe moet je hier in ’s hemelsnaam met z’n vijven in slapen?’ vraagt Senne zich af. De jongens waren zo onder de indruk van het caravannetje dat ze het tentje er vlak naast nog niet hebben gespot. De tafel met zitbankjes laat zich

In een grote weide prijkt een Otten Kruisercaravan uit 1964, compleet met gehaakte gordijntjes.

ombouwen tot een tweepersoonsbed en de smalle zitbank aan de andere kant van de deur wordt een eenper soonsbed. Met z’n vijven hierin slapen zou inderdaad heel krap zijn. Zitten kan echter prima. Maar het is droog en er valt nog heel wat te ontdekken, we hebben geen reden om binnen te blijven. Los van onze vrienden die met de camper zijn meegekomen, is het kampeerterrein verlaten. Wat een rust! Terwijl wij onder de luifel lekker warm ingeduffeld genieten van een aperitiefje kunnen de kinderen alle overtollige energie buiten meer dan kwijt. Ze zoeken takken, maken kruidensoep en voetballen dat het een lieve lust is. Ze mopperen een beetje wanneer we besluiten te gaan wandelen, het is hier veel te leuk! Hoe mooi het uitzicht op het kampeerterrein ook is, we hebben onderweg al een stukje mogen

Oktober 2018 | Pasar | 37

Getest | Mountainbikes Er zijn zoveel sporten outdoorproducten op de markt dat het soms moeilijk kiezen is. Wat is praktisch? Waarop moet je letten als je zo’n product aankoopt? Elke maand testen we iets wat jouw leven misschien wel makkelijker maakt.

Bart Claes schokbestendige journalist

Wegwijs in de wereld van de mountainbikes

Crossen door de bossen Een modderige single track, hellingen en verraderlijke boomwortels. Journalist Bart Claes scheurt met vier mountainbikes over de hellingen van de Balenberg aan het Sven Nys Cycling Center. Tekst en foto Bart Claes

rosscountry, trail, downhill, cyclocross, een fatbike? De ene is geschikt om bergflanken mee af te racen, de andere voor het grove rotsenparcours. Voor de bospaden in Vlaanderen en de Ardennen zijn de XC-fietsen het best geschikt. XC? Crosscountry! Met een recht stuur en dikke noppenbanden die voor een goede grip zorgen. Maar kies je voor een ‘hardtail’ of voor vering op je achterwiel? Wielen van 29 inch of 27,5? Een frame van aluminium of het lichtere carbon? Ik trok met

32 | Pasar | Oktober 2018

vier XC-fietsen naar het mountainbikeparcours van het Sven Nys Cycling Center in Tremelo. Tony De Haes, materiaalmeester van Sven Nys zelf, stelt hier in het Trek Testcenter de fietsen af voor iedereen die wil proeven van het mountainbiken of cyclocrossen.

achterdemper. Het is vooral deze achterdemper die het verschil maakt. De extra vering geeft de banden meer grip, zeker als je over dwarse boomwortels racet, maar de extra demping maakt de Top Fuel een stuk duurder dan de Procaliber 8. Voor het parcours in Tremelo maakt het weinig verschil. Integendeel, een hardtail – dus zonder achtervering – lijkt beter geschikt voor korte tochten zonder echt zware afdalingen of beklimmingen. Het frame van de Procaliber 8 is wel uitgerust met

Dwarse boomwortels De Top Fuel 8 van Trek trekt zich soepel en speels door het modderige parcours. De fiets heeft een licht aluminium frame, 2x11 SLX-versnellingen van Shimano, een verende Fox-voorvork én

De achterdemper geeft de banden meer grip.

het IsoSpeed-systeem, een eigen ontwerp dat de schokken toch een beetje opvangt.

Frame van carbon Het grootste verschil tussen de fietsen van Trek en de Ignite CSL XT 2x11 van het Belgische merk Ridley, is het carbon frame. Voor wie een paar honderd gram lichter wil fietsen de juiste keuze. De fiets voelt wel minder speels aan. De tweede fiets van Ridley is de Ignite met SRAM-crankstel en schakelsysteem met 1 tandwiel vooraan en 12 achteraan. Wat hoger - en duurder - in afwerking. Met een carbon frame, een vork van de Fox Performance Series 32, SRAM Level TL-remmen. Een uitrusting op wedstrijdniveau, schijnt het. Maar ook de duurste in het rijtje.  www.svennyscyclingcenter.be

Trek

Top Fuel 8

Procaliber 8

Speels en soepel

Wendbare hardtail

De achtervering zorgt voor een relatief zachte rit en een speels rijgevoel.

Een lichte, stevige fiets van hoge kwaliteit en zonder veel franjes.

Frame

Aluminium

Schakelsysteem

Shimano SLX 2x11

Remmen

Shimano MT500

Achtervering

Fox Performance Float

nvt

Crankstel

Race Face Ride, 36/22

Race Face Next R, 36/26

Richtprijs

2.799 euro

1.799 euro

Website

www.trekbikes.com

Ridley

Ignite CSL XT 2x11

Ignite CSL X01 Eagle

Wedstrijdmateriaal

Een frame in carbon, stijlvol en stevig materiaal.

Een stapje hoger in afwerking, maar ook duurder.

Frame

Carbon

Schakelsysteem

Shimano CS-M7000

SRAM CS XG 1295 EAGLE

Remmen

Tektro Orion HD-M730

SRAM Level TL

Achtervering

nvt

Crankstel

Rotor Rex 2.2 38/24T

SRAM X01 Eagle 32T

Richtprijs

2.899 euro

3.999 euro

Website

www.ridley-bikes.com

Belangrijk bij je keuze

Ridley

Rechttoe rechtaan

Terrein

Op welk terrein wil je fietsen? In een vaart door de Vlaamse bossen, de rotsen van de Ardennen of ga je voor het echt stevige werk in de Alpen? Als je vooral in Vlaanderen fietst, volstaat een mountainbike zonder achtervering. Een hardtail, dus. Die achterdemper komt wel van pas als je enkele uren op de fiets zit op zwaar terrein.

Maat

‘Kies de juiste maat van kader. Je lichaamslengte en de lengte van de binnenzijde van je benen zijn daarbij belangrijk,’ weet Tony De Haes, de mecanicien van wielerwonder Sven Nys. ‘Twijfel geval? Dan liever een kleiner frame, dat stuurt beter en maakt de fiets wendbaarder dan een groter frame. Je kan altijd een langere stuurpen kiezen om te corrigeren.’

Testrit

De fiets moet je vooral liggen. De ene mountainbiker houdt van een fiets die wat stroever op de weg ligt, de andere van souplesse. Het verschil zit ‘m vaak in de details: carbon of aluminium, de frame meet, de banden, het schakel systeem, de hoek waarin de vork staat… Dingen die het verschil kunnen maken tussen goed en fantastisch. Daarom is het belangrijk een testrit te maken voor je een mountainbike koopt.

Oktober 2018 | Pasar | 33

Wandelen Uitstap | Week | België van het Bos Elk jaar in oktober Journalist Fredericorganiseren Eelbode stapte het enkele Agentschap dagenvoor langs Natuur de grande en Bostraversée en BOS+door de Week het woud van het vanBos. Chimay. Elke editie Hij kampeerde draait omin de vrije een ander natuur thema, enen leefde dit jaar er als is dat: een ravotten zeventiende-eeuwse in de natuur.pelsjager. Niet dat hij op pelsen joeg, maar hij kookte wél een potje met wat hij onderweg kon vinden. De beste superfoods staan gewoon in het bos.

Campagne 30-30

De groene opkikker Dertig dagen lang dertig minuten bewegen in bos en groen. Daarmee willen het gezondheidsfonds CM, BOS+ en het Agentschap voor Natuur en Bos je over de streep trekken voor een dagelijkse opkikker in de natuur. Na een testcase vorig jaar is het de initiatiefnemers dit keer menens. Nog tot 14 oktober spreken ze met de campagne 3030 heel Vlaanderen aan. Tekst Chris Van Minnebruggen – Foto’s Ann De Wulf

ou het niet fijn zijn wat meer te bewegen? Bij voorkeur in bos en groen, want dat geeft ons een goed gevoel. We denken er wel aan, maar doen het vaak niet. Een nieuwe Netflixreeks wil bekeken worden, de luie zetel lonkt aan het eind van een drukke dag en tiener Emma wil liever

52 | Pasar | Oktober 2018

met vriendinnen chatten op de smartphone dan naar de jeugdbeweging. Bij de campag ne 3030 kennen ze de hindernissen op het pad van de goede voornemens. Dus gingen ze experimenteren met een laagdrempelige insteek: dertig dagen na elkaar dertig minuten lang naar buiten. Het bos in, even langs de velden fietsen of naar het park om

de hoek. En nee, het gaat niet om sporten en presteren. Gewoon de tijd nemen voor een halfuurtje natuur en een frisse neus halen dicht bij huis. Daar kikker je van op.

Dagelijks aangemoedigd Over de middag gaan picknicken met col lega’s onder de bomen van het buurtplein is

Steven De Groote

Vorig jaar al 30-30-er

‘DOOR 30-30 IS MIJN LEVENSSTIJL VERANDERD’

ot vorig jaar maakte Steven De Groote uit Sint-Amandsberg het zich zo makkelijk mogelijk. De acht kilometer naar het werk in hartje Gent reed hij steevast met de auto. ‘Ik wist dat ik te weinig bewoog, maar de moed ontbrak me en ik wist niet goed hoe. De auto loslaten, die ingebakken gewoonte van zoveel Vlamingen, dat is lastig’, vertelt Steven. De campagne 30-30 trok hem over de schreef: ‘Dat was het zetje dat ik nodig had. Een maand met de fiets naar het werk moest lukken, vond ik. Dat is overzichtelijk. En ik heb volgehouden. Zo is door 30-30 mijn levensstijl veranderd. Ik fiets nu naar het werk, vaak door het

groen van het Rozebroekenpark. Op die manier koppel ik het nuttige aan het aangename. En ’s avonds ga ik na het eten nog een klein uur wandelen. Als het lukt in gezelschap, met vrienden. Dan zoeken we ook het groen op.’ Steven hield ook een dagboek bij via de website van 30-30. ‘Ik schreef er niet veel in, hoor’, zegt hij. ‘Ik noteerde gewoon wat ik had gedaan, waar en hoe lang. Ik schreef ook op wat ik voelde onderweg. Uiteindelijk bleek dat ik in dertig dagen toch drieduizend minuten had bewogen. Dat gaf moed. En weet je, na een jaar bleek dat ik ook wat gewicht kwijt ben. Hoeveel? Vijftien kilo. Mooi meegenomen.’

Oktober 2018 | Pasar | 53

Meer ontdekken, reizen en genieten?

Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine Heerlijk de de herfst in Vlaanderen In groepkamperen kampereninaan Semois blz. 42 blz. V64

ERN MAGAIEZINUWD E

ONDERWEG • ONTDEKKEN ONDERWEG ONTDEKKEN••REIZEN REIZEN••GENIETEN GENIETEN- SEPTEMBER - JANUARI 2018

Martine en Pren t tot rust

DE GEBROEDERS GRIMM ACHTERNA

Bestemmingen & inspiratie 2018

PRAKTISCHE GIDS 2018

MAGISCH MAROKKO

ROADTRIP MET EEN 2PK

Langs wijnboeren in de Champagne Wandelen in Noord-Hessen

GR ATIS L SPECIA

€ 2,50

kom in Kalmthout

Met een huurcamper door de Hoge Atlas

CULTURELE HOOFDSTAD 2018

Altijd een avontuur!

CITYTRIP IN EIGEN LAND

Leeuwarden met locals

De madammen van Mechelen

KAMPEREN MET KINDEREN

Cirkelen rond de poolCirkel

Met de camper door Noorwegen

TenTkamperen in heT GroTe neTewoud

3X LANGEAFSTANDSPAD DICHTBIJ VIA DINARICA

DOssIER

5,95 5,95EURO EURO

Huren voor elk budget P912019 AFGIFTEAFGIFTEKANTOOR KANTOOR GENTXX GENT

VAN BAsIC TOT LuxE

12/01/2018 16:10:33 17/08/2018 15:25:21

kant-en-klare caravanroutes Midden-Spanje / polen / Wenen

+ West-Servië / campings in Vlaanderen / trends & nieuws / kampeerbeurzen 2018

+ tenten met een twist / Garmin-gps uitgetest / groene gadgets

verder: weekendAntwerpse Hageland Kempen | getest: vouwfietsen | grotbikenop gas verder: weekendje | uitgetest: kookstellen 001 Cover 0118.indd 1 001 Cover 0918.indd 2

Caravantrends BP BP

Wandelen in Kies je plek & pak je tijd Kroatië

C2-01-64 KW-9028.indd 1

Naamloos-10 1

15/11/17 09:18

14/02/18 11:54

→ Inspiratie voor uitstappen en vakanties → Reportages over reizen, wandelen, fietsen en kamperen → Gratis wandelen fietsfiches